7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 1/15

21 22

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 2/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

27 28

  "သမ  င းဆ   တာ မအ ေအာင လ   ႔သင တာျဖစ တယ။ ျမန မာသမ  င းဟာ ပ   ျပင 

န ႔  သမ  င းြခ   မေရအာင ြတ  ေနတယ။ စာသငေကာင းေြတ မ ာ ဆရာန ႔ တပည  ေြတ ပါ

အျဖစအပက န ႔ ပ   ျပင က   မြခ  တတေအာငရ  ေနတယ"

ေဒါက တာသန းြထန း

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 3/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

27 28

ဒေအၾကာင းအရာက နည းနည းေတာေ လးပါတယ။ ဒါေပမယ   ျမန မာႏ  ငင မ ာေနတ ျမန မာ

 လ မးတ  င းသ ထားသင   တယ ထင လ   ႔ ရ ာေြဖ လ   ႔ရသမေ လးေြတ တငေပးလ   က တာပါ။ တကယ 

 လ   ႔  စ တ ၀င တစား ေလ လာလ   တ  သ မား ရ  ခ  ရင လည း အခကအလကေြတ အြလ ယ တက 

ရ ာေြဖ လ   ႔ ြလ ယေစရန ျဖစ ပါတယ။ ဒေ တာ ပစေအာက မ ာ ရ   တ   ေအၾကာင းအရာ အမားစ က   

 ျမန မာသတင းဆကြသယေရးနည းပညာအြဖ႕MyanmarISP

 ေကန ရရ   ပါတယ။

 ၂၀ဝ၄ ခ၊ ဇ လ  င လမ ာ ပထမ အႀက မ မ  ေြ႐း စာအ ပ တ   က အမ တ စဥ (၁၃၄) အျဖစ ထ တေဝ

 ျဖန ႔ခ ခ တ  ေ ဒါက တာ သန းြထန းရ႕ " ျမန မာ သမ  င းပ  " Myanmar History Told in Pictures

 စာအ ပ မေန " ျမန မာ အႀကသမ  င း" အခန းက   ျပန လည က းယေ ဖာ ျပတာျဖစ ပါတယ။

shougon (mmcybermedia.com)

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 4/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

01 02

 ျမန မာအႀကသမ  င း (၁)

 

 ျမန မာသမ  င းက   သက ႀက းစကား သကငယ ၾကား မဟ တ တ  ၊ သဘာဝ ယ တ   မတန 

 တာေြတ  ပ   ျပငသကသကေ ျ ပာခ   တာေြတ က   ျ ဖတ ပစသင  ေပမ    မျဖတ ခ   တ  ၊ ျဖည  သင   

 တာေြတ က   လည း မျဖည  ခ   တ  ၊ ပ   ျပငန ႔  သမ  င းန ႔  ြခ   မေရအာင ြတ  ေနတ    သမ  င းပ   ျပငေြတ 

 မဟ တ တ  ၊ ဒ ျမန မာေျမထ ကတ းေဖာရရ   တ   ေအထာကအထားေြတက   က   းကားၿပ း ေရးသား ထားတ    “ ျမန မာအႀကသမ  င း” ေအၾကာင းက  ရေသလာက  စ စည းတင ျပလ   က တာ ျဖစ ပါ

 တယ။ ဒါေြတအျပငေ ရ းႏ စ သန းေပါင း မားြစာက ျမန မာေ ျေမပၚမ ာ ရငသနေ နထ  ငခ   ၾက

 တ    သတ ဝါေြတန ႔ေ  ေရျေမတာေတာငေအနအထားန ႔ ပတသက တ  အသစေြတ႕ရ  ခကေြတ 

 က   လည း စ စည းေပးထားပါတယ။

ရ မ းကန းျပင ျမင  ေအနာက ကန းေလ ာက ပဒတ လ   ဏ( ျပဒါးလင း) အမ တ(၁) မ ာ နရေဆးေရး

ရ   တယ။ အဒ အ႐ ပေြတဟာ အရငအႏ စ ၂၀, ဝ၀ဝ က ၁၀, ဝ၀ဝ အြတင းေရးြဆ ခ   တာေြတ 

 ျဖစ ပါတယ။

 ျမန မာအႀကသမ  င း ေလ လာေရးက ႏေသးေတာ ဒ မ ာ ေြတ႕ ထားတ  ေ ကာက ျဖစ ႐ ပ ြကင းန ႔ 

ေကာက လကနကေြတ ကနည းေသးတယ။ ဒေတာေရ းလေြတရ႕ေအနအထ  င အစားေအသာက

ေအျခေအေနြတ က    စ  ေအာင ေမျပာတတေသးပါ။ တျခားေကလ လာ ၿပ းသမ န ႔ စပ ဟပ ၿပ း

သ႐ ပေဖာရမ ာျဖစ ပါတယ။ ေအာက ကလဆင   က ျ ဖစ စဥ ပ   မ ာ ျမန မာဘက က အညာသား

ဆ   တာ ဂာဗာလ ၊ ေဘဂင လန ႔  တတန းတည း ဟ   မ  အရက တပ စ  ( မတရပ လ) အဆင   

ေရာက ၿပ းပါၿပ။ သန ႔ ဆ  င တ   ေအထာကအထားေြတအရ အရင အႏ စ ၄၀ဝ, ဝ၀ဝ က စၿပ း

ရ  ေနပါၿပ။

 တျခား ေဒေသြတ မ ာေြတ႕ရတ   လေြတလ   ပ အညာသားရ႕ဘဝက   လည း ေနရာေဒသ ဆ  ငရာ

သဘာဝေအနအထားက ပ  ြသင းေပးမ ာ ျဖစ ပါတယ။ တမး ေျပာရရင  သေနရတ အပ ပ  င း

ေတာထ ကစားလ   ႔ ျဖစ တ   အပင၊ အသ း၊ အြ႐ က၊ ေအခါက၊ အျမစေြတ က   စားမယ။ သ ႔ လ   ပ 

အပငေြတမရတ    အစာက   စားတ  (အခ  မးတ   းၿပ ျ ဖစ တ  ) ေအကာငေြတ က    လ က

သတ ျဖတ စားမယ။ ေရအ  ငေရကနေြတ က ေရခငါးက   မ ားစားမယ ။ အပေအအး၊ မ   း၊ ေလန ႔ သတ ဝါႀက းေြတရ႕ အႏရာယ က ကင းြလ တေအာင ဂ ထ မ ာ ခ  ေအာင း ေနမယ။ သေ နထ  င 

ခ တ  ေ  နရာက ျမန မာ အထက ပ  င း ျဖစ လ   ႔  သ ႔ က    ခပ ြလ ယ ြလ ယ  အညာသားလ   ႔  နာမည 

ေပးထား ပါတယ။ သ က မဆ   းတငါ ျဖစ ပါတယ။ တျခားအမးက မ န းမက   အတင း ဖမ းယ 

 လာၿပ း အ မရာထေထာင မယ လ   ႔ေ ျပာႏ  င ပါတယ။

 တကယ က ရနသ လာတ   က ၿပဆ   လ င  မန းေမြတ ေကျပးရပန းရတယ။ ရနသအသာရၿပ ဆ  ရင 

အထ းက  သတ၊ အမက  သားမယား ျပၿမ  ျဖစ ပါတယ။ အဒါေၾကာင  ေ ရ းလေြတ ဟာ က   ယ  အမး

 ထ ကမန းမက   မယဘ အမးြလ တ တ   မန းမက  ခ   းယေ ပါင းသင းတယ လ   ႔ေ ျပာႏ  င ပါတယ။

ေရ းဦး လေြတရ႕ မသားစ မ ာ အမးသမ းက ထားရာမ ာေနဆ  သလ  ေ အာက တန းကတ  ေအန

 မးေနရတယ လ   ႔ ထငရင မ ားမယ။ လင မယား ျဖစ တ အခါ က   ယ စ က   ယင က   ယ ြစ မ းရာဝင ၿပ း

အ မေထာင ဝန က   ထမ းၾကရမယ။ သားမယား အသားစားရဖ   ႔ လငေယာကၤ ားက အမ  လ   က 

 တယ။ သားေကာင က အၿမ လ  ေသလာက သတရမယ မဟ တ ပါ။ မယားက ေတာလည ၿပ း

 စားေကာင းမယ   အသ းအြ႐ က၊ ေအခါကအျမစန ႔င ကဥရ ာေပးပါမေ န႔ စဥ မန မန စားေသာက 

ရမ ာ ျဖစ တယ။ ၿပ းေတာ မန းမက မးဆကသစ ေရအာင ေကလး ေြမ းေပးတယ။

ဒ လ    က     ယ စ က   ယင ြစ မ းရာက အမႈ ထမ းတာက   ခါတ  င းေျပာေနက တာဝနေဝထားတယ လ   ႔ 

ေျပာရင  အတအကမမ န ပါ။ လငေရာမယားပါပ းြတ   ၿပ း မသားစအစားအစာန ႔  အႏရာယ 

 ကင းဖ   ႔ တာဝန ယ ၾကတာျဖစ တယ။ အဒါအျပင အမးသမ းေၾကာင   လ တ   းြပ ားတယ။ လ မားရင

 လ ပသားမားလာမယ။ လကနက က  င ၿပ း ရနအႏရာယ က    ြတန းလနေ  ပးမယ  သ ပ   မားလာ

 မယ။ ဒါေၾကာင  သားေြမ းေပးသ က   ေတလးတစားထားၿပ း ဆကဆ မယ လ   ႔ေ တာင ယဆစရာ

ရ   ပါတယ။ သ ႔ေၾကာင    မသားစ ဟာႀက းြထ ားၿပ း အားေကာင းလာပါတယ။ ဂနရ မ ာ အမးသမ း

 က႑က   ေတလးတစား ေနရာေပးထားပ   က   တဘက စာမကႏ ာမ ာျပထားပါတယ။

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 5/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

03 04

 က   ယ ဝနရ   တ   မန းမက   ဂ႐ တစ   ကေ စာင  ေရ ာက ၿပ း သားြဖ ားတ  အခါ ေအသေအပာက  နည း

ေအာင ဂ႐ စ   က မယ လ   ႔ေတာင မန းဆႏ  င ပါတယ။ ( ပ   - ၂)

သားသမ းငယငယန ႔ေသရင လ တစ လ   းအြတ က ဝမ းနည းစရာျဖစ တယ လ   ႔ ယဆၾကပါတယ။

အမးသမ းပ    အငယေလးေြတ က    ( မလေပမယ  ) ဗနပ စေ  ခၚၾကတယ။ ဒ ပ  ေလးေြတ က

ေခါင းေသးေသး၊ မက ႏ ာမပ မသ၊ လကေသးငယ ၿပ း ရင၊ ဗ   ကန ႔ တင ပါးဆ    အဆမတန 

 ႀက းတာက  ေ  ြတ႕ရတတ တယ။ လင က   လည း ထငရ ားေပၚြလငေစတယ။ ေကာကေဟာင း

ေခတ  လေြတေ  နထ  ငခ   တ    အရပေြတ မ ာ ဗနပ စ က    ႐ ပ လ   း ႐ ပ ျပား နရေဆးေရး အမးစ   

ေြတ႕ရတတ ပါတယ။ ေကာကေဟာင းကာလက လေြတ ဟာအင မတန လ   လား တမ းတၾကပ   

ေပၚပါတယ။ ( ပ   - ၄)

 ျမန မာေျမက မဆ   း ေြတ ဟာ ေတာြက ၊ ေြမ းရညဆင၊ ေရခ သမငန ႔ ဝက ဝ လ   ေအကာင ႀက း

ေြတက   သတြခင  ရမယ မထင ပါန ႔။ အဒ ေအကာငေြတက သမပ  င းဇ   မ ာမ ရ   တတ တာ မးပါ။

ဒ မ ာလည း အခ  ြက  ၊ ႏြ ား၊ ၾက  ၊ ဆင၊ ဆ တ၊ ျမင း၊ သမင  ဆ   တ   သတ ဝါ ေြတရ႕ အထက 

ေရ းသတ ဝါက   ပ က   ယန ႔ န းစပ တ  ေ တာထ မ ာ လ   က လ ဖမ းဆ း သတ ျဖတရမ ာ ျဖစ ပါတယ။

 တခ႕ေအကာငရ႕ပ   က   ပဒတ လ   ဏ ( ျပဒါးလင းဂ) အမ တ  (၁)ရ႕ အလယနရ မ ာ ေြတ႕ရမ ာ

 ျဖစ ပါတယ။

အမ

အဖ  

ႏ စ ပါးစ  

( ပ   - ၂) က   ယ ၀နအြ႐ယ အဆင  ဆင  န ႔ က   ယ ၀နေဆာင မန းေမြတ

( ပ   - ၃) ေကလးေအလာင းက  ေ ျမခသၿဂၤ  ဟ ပ  

( ပ   - ၁)

ဆဗ ဂနႏ   ဗ းနပ စ ေ၀ါလနေဒါ ဖေလာဆယ

 ၿဂ မလဒအန တာ စစ စတာန တ

 လက စပရ ျခခ   မန းမ

 က   စတ ယန က

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 6/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

05 06

ရ မ းကန းျပင ျမင    ေအနာက  ကန းေလ ာက ပဒတ လ   ဏ  ( ျပဒါးလင း) အမ တ  (၁)  မ ာ နရ 

ေဆးေရး ရ   တယ။ အဒ အ႐ ပေြတ ဟာ အရငအႏ စ ၂၀, ဝ၀ဝ က ၁၀, ဝ၀ဝ အြတင း ေရးြဆ  

ခ   တာေြတ ျဖစ ပါတယ။

ေရ းေဟာင း ကာလက လ႐  င းေြတ သ   းတ   လကနက ဆ  ရငေ ကာကသကသက မဟ တဘ၊

သစသား တင းပ တေြတ၊ ဝါးြခ န ေြတ၊ ေလာက လႊ  ေြတ ျဖစ ပါတယ။ ေကာကေဟာင း ကရ ယာက  ေ ခတ ကရ ယာန ႔ ရင းျပမ ဒါေြတက   ျဖစေအာင ဘယ လ   လ ပ ၿပ း၊ ဘယ လ   အသ   း

ခမယဆ   တာ မန းဆႏ  င မ ာ ျဖစ ပါတယ။

 စင းလ   းေခာ ေြသ းထားတ  လက ပဆန တခ က    ခင းြတင းျမစ  ေအနာကဘက ကမ း မ  ြ႐ ာ

 တဖက မ   းႀကးျပင မ ာ (ေကာက) ရတယ။ အဒေ ကာက ဖ စပ ဖ း လကနက မ ာ ေကာကသစ 

 ကာလ လယသမား၊ ယာသမားဟာ သားငါး စားရဖ   ႔ မဆ   း တငါ တပ  င း လ ပေနရတန း ဆ   တ 

သကေသခခက  တခ က  ေ ြတ႕ရတယ။ ေလးျမားက   မ   းမားက မ   းပါး ကာလ က   အက း၊ အရင 

အႏ စ ေတသာင း အထက ကပ တ ြထင သ   းြစ  ခ   ၾကတာ ျဖစ လ   ႔ အမ လ   ကရာမ ာ ေရ းကထက  ပ   ၿပ း ကင လည လ   ႔ သားေကာငအရ မားမယ ။

အခ လ  ေ  ခတ ကာလ ေရာကေတာ  ရန ျဖစ ၾကရင လည း ႏ စ ဖက စလ   း ေလးျမား ြစ   က  င ၿပ း

 တ   ကခ   က ၾကမယ ထငရပါတယ။ ျမန မာ တငါ ေြတ ဟာ ေကန႔ ထေ ကာကေခတေဟာင းက

 တငါေြတ  သ   းခ   တ    ဝါးယကသ   လ    ငါးဖမ း ကရ ယာေြတ  သ   းေနၾကဆ ျ ဖစ တယ လ   ႔  ယဆ

 ပါတယ။ အဒ ကရ ယာ ေြတက ၾကမ း၊ ခရာ၊ ဆင လ မ၊ ေဆာင း၊ ဆ တ ကပ၊ ဒ  င းဝန း၊ ဓမင း၊

 ပကြခ   ပ  ၊ ရင ြက   ၿမး အစရ  သျဖင   ျဖစ ပါတယ။

ေကာကေခတသစေ တာ လနေရး စၿပ  ဆ  ရင  လေြတ ဟာ ြလင ျပင မ ာ ရ   တ    သစေတာက   

ခ တ ြထင ၿပ း စ   ကခင းေြတ  လ ပ တယ၊ ြ႐ ာတည တယ၊ တရစာၦန  ေြမ းတယ။ ေအနာက 

အာရ မ ာ ဆ  ရငေ  ကာကေခတသစ ဟာ အရငႏ စ  ၉၀ဝ၀ က ၅၀ဝ၀ အထ  ရည ၾကာ

ခ   ပါတယ။ ျမန မာမ ာ ဆ  ရင အရင အႏ စ ၈၀ဝ၀ ေလာက က ဆန က   စ   က ပး စားေသာက 

 ၾကမယ လ   ႔ ထငရတယ။ ၿပ းေတာေ ကာကသစ ကာလဟာ အရင အႏ စ ၃၀ဝ၀ အထ ရ  ေန

ေသးတယ လ   ႔  ထငရတယ။ အပင  စ   က တာန ႔  ေအကာင  ေြမ းတာ ဘယ ဟာက အရင 

 ကသလ ေျပာဖ  ႕ ခက ပါတယ။ ၿပင တ လည း ျဖစႏ  င ပါတယ။

ေလာက လႊ  

 တင းပ တ ေအႏ ာင   ပါတ  အြသ ား ေဆာက၊ စ   ႔

ေအႏ ာင   ပါတ  ခြၽန း( ျမား)ဗထကခင   ဓားြသ ား

သားေရအထအပါးည တ   ကင းေပါက လ   ပစေဂါက

အ႐   းပါးဟကခြၽန း

အ႐   းမ  န း

ြ႐ကခြၽန း၊ ဓားြသား အမင းတပ ခြၽန း( ျမားြသ ား)

 ြလနြသ ား၊ စ း

ခစ ဓား

 စပေလ ဧရာပ   ဥ းခြၽန း ခစ ဓား

ေကာကေသးကရ ယာ( မ လအြ႐ ယအတ  င း)

ေလ ၀မ းပ  ခစ ဓား ဥ း၀  င း

 ဖ  သား ထက ၀က

ေကာက ြစ ယြသ ား

 လျခမ းစ

သ   းဖက မည စ

ေလးဖက မည စ

 ျမားေခါင း

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 7/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

07 08

 ဓမင း

 ပကြခ   ပ  

ရင းြတန း

ရင ြက   ျမႇ  း

 ၾကမ းေဆာင း

ဆင လ မ

ခရာ

ဆ တ ကပ

ဒ  င း၀န း

ငါးေြတအမားႀက းထပြဆ  ထားၿပ း

ေအပၚဆ   းက ထ   းရည ၾကည

အခါခါဖ   းလ   ႔ တစေကာင မ 

အပအသပ   ေမပေၚတာ ပါ

 ေထရာက (ဆာြစန မး၀ငေရခငါး )သစေခါကေလေပၚက ငါးက   မ  န း / ၀ါးခြၽနန ႔ ထ   းဖ   ႔ေစာင  ေနပ  

သမင က  ေ လးသမားေယာက ားက လ   က  င မန းမ၊ ေြခးအကအညန ႔ ဖမ းယ ပ  (ေနႏ စ စင း အဓ ပၸ  ါယ က ပထမတစရက ပစ၊

ဒ တ ယတစရက မ ေအေသကာင က  ရ ာလ   ႔ရတယ လ   ႔ ရညညႊန းပ  ရပါတယ)

ခင းြတင းျမစေအနာကဘက ကမ း၊ မ  ြ႐ ာတစ ဖကရ   မ   းႀကးျပင မ ာ(ေကာကရတ  )ေ ကာက ပဆနေပၚမ ာ ထင ထငရ ားရ ားေရးျခစ ထားတ သ တ က  င း ေထာကေခာက ပ  

 ၀ က ကင း မ   းကလ  

ေလးသညခင းတ   က ၾကပ  

 ပင လယ ဖ

ေ၀လငါး

သားေေရလ

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 8/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

09 10

 တရစၧ ာနေ ြမးတ   ရက စဥ သမ  င းက   ၾကည   ပါ။

 လေြမ း တရစၧ ာန ေအစာဆ   း စႏ  င တ   ကာလ၊ ေဒသ အရငႏ စ

ေြခ း ၁၄၀ဝ၀ ပါေလဂဝရ၊ အရန

သ   း ၁၁၀ဝ၀ ဇဝေကမ ရနဒါ၊ အရတ

ႏြား ၉၇၀ဝ ေအနာကသ ကႏ ာရ၊ အ ဂစဆ တ  ၉၅၀ဝ အလ က   ႔ စ၊ အရန

 ဝက  ၉၀ဝ၀ ကယ  ႏ၊ တာက

 ပ း ၈၀ဝ၀ အယကခခ င  ၊ ပ႐

 ပ   းေကာင  ၅၅၀ဝ စ ယင ထၥန ၊ တ႐ တ

 လမ ၅၅၀ဝ အနဒ ယင ကန းျမင  ၊ ပ႐

 ျမည း ၅၀ဝ၀ ႏ  င းျမစ ဝ မ း၊ အ ဂစ

ဘ   ႔ႏ စဘ   ႔ က လားအ တ  ၅၀ဝ၀ ေတာင ပ  င း ႐ရ

ဘ   ႔ တဘ   ႔ က းလားအ တ  ၅၀ဝ၀ စဥဒ၊ အာေရဗ ျမင း ၅၀ဝ၀ ယ ကရန း၊ ႐ရ

 ပား ၅၀ဝ၀ ႏ  င းျမစ ဝ မ း၊ အ ဂစ

 ြက  ၄၅၀ဝ အႏၵျမစ ဝ မ း၊ ပါကစၥ တန

ဘ  ၄၅၀ဝ ေအနာကအာရ

 ယက (ေြမ းရညႏြ ား) ၄၅၀ဝ တဘက

 ၾကက  ၄၀ဝ၀ အႏၵျမစ ဝ မ း၊ ပါကစၥ တန

ေၾကာင  ၃၆၀ဝ အ ဂစ

ဆင  ၃၅၀ဝ ဟရပၸ၊ ပါကစၥ တန

ငန း ၃၅၀ဝ ဂာမန

ေရခသမင  ၃၀ဝ၀ ပဇရစ စခင   ဝ မ း၊ ဆ  ငေဗရ ယ

  ဟာရစ ၁၉၈၅၊ ၁၆၄၊ ပေဇာ ၁၉၅၂၊ ၁၅၇

 စ   ကခင းေအစာဆ   း စႏ  င တ   ကာလ၊ ေဒသ အရငႏ စ

ေအစႏ စ ျခမ းြက   ပအမးမ း ၈၅၀ဝ ဂာမ  ၊ အရတ

သစေတာသ / ပန းသ း ၈၅၀ဝ ရ တ လ ဟ ယ တ၊ ေအနာကအာရ

 ဂ ၈၀ဝ၀ ဂာမ  ၊ အရတ

 စပါး ၈၀ဝ၀ ေအရေ႕တာငအာရ

ဘာလ  ၆၀ဝ၀ ဖယ မ၊ အ ဂစ

ဆပ၊ လ း၊ ႏ   စားေျပာင း (Millet)  ၅၀ဝ၀ ဂ မဒနာ စရ၊ အရတ

 စပါး (ဆညေေရသာက) ၃၀ဝ၀ ဗ ယကနမ၊ ေအရေ႕တာငအာရ

ႏြ ားမန ႔သားငယ ႏြ ားသ   း  ႀက   သမင

ေတာငဆ တႏ စေကာငေ၀ ႔ ြပ  အဗက၊ရ ြမ  င (ေတာငဆ တ)

ေရ းဆငေရ းႀက  

ေရ းျမင း  ျမင း၊ ၾသတာမရ

အမ လ   က၊ အယေဖရ

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 9/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

11 12

ေအရးပါတ   လကနက ကရ ယာန ႔သ   းစားကနေပၚဦးစ ကာေလဒသ အရငႏ စ

 ျခင းေတာင း ၁၀၉၀ဝ ရ လဒါဂ

ေလးျမား ၁၀ဝ၀ဝ ရ တ လ ဟ ယ က၊ ေအနာကဘကအာရ

သားေရအ တ  ၁၀ဝ၀ဝ ေအနာကအာရ

 ထန းေရ ၁၀ဝ၀ဝ ျမန မာအလယ ပ  င း၊ အႏၵ ေယတာင ပ  င း

 ထန းလက  ၁၀ဝ၀ဝ ျမန မာအလယ ပ  င း၊ အႏၵ ေယတာင ပ  င းအ   း၊ ကြ႐ တေြခ  ၈၈၀ဝ ရ တလ ဟ ယ က၊ ေအနာကအာရ

ေပါင မန ႔န ႔ ဘ ယာ ၈၅၀ဝ ေကာက ပ ျဖစ ြထန းတ  ေ နရာတ  င း

ေကာေဇာ ၇၆၉၀ ေအနာကအာရ

 ပင လယ က းေလ  ခေရာက တ ယ၊ ဆ  င ပရပ စ

ဗနပ စ (အဆ ထ တ  ရငသား)

ဗ   ကသား၊ တငဆ  သားႀက း

 ႀက းန ႔ အ႐ ပငယ  ၁၀ဝ၀ဝ အာဖရ က၊ အာရ၊ ေဥရာပအႏ   ႔

ခညငငအထညရက  ၆၅၀ဝ၀ ဖယ မ၊ အ ဂစ

ခည ထည  ၆၅၀ဝ၀ ဖယ မ၊ အ ဂစ

ေျမစ   ကရက ကန း ၆၅၀ဝ၀ အ ဂစ

အ   းထန းစက  ၅၂၅၀ဝ အ၊ ဣရန

ဘ းတပ လည း ၅၀ဝ၀ ေအနာကအာရ

ႏ   ႔ စားႏြ ားမျခ  ၅၀ဝ၀ ေအနာကအာရ

႐   းရာနတ က   း ( ပ   တေခါင း)  ၅၀ဝ၀ ေအနာကအာရ

ႏြ ားြဆ   ြထန  ၅၀ဝ၀ ဟမာဂ ယ၊ ႐ေမန ယ

 လ   းြထင းေလ  ၄၀ဝ၀ ဒန းမတ

ႏ   ႔ စားႏြ ားမျခ  ၃၀ဝ၀ ေဥရာပ

ဆ  ( လကဆ  )

 လက ြတန းႀက တဆ   

ေနာက တစ မးႀက တ

ေမာင းတ   း

 လကညႇ ပ  

ေကာက ႀက တ

ဆ  န ႔ ကညေြပ ႔

သစသားညႇ ပေ ကာက ြသ ားတပ တ စဥ

ခေကာက  ႀက တေကာက   ဆ  န ႔ ကညေြပ ႔၊ ဂာမ  

ဗ  င း၀င   တ  ရစ

ေပါင းလ   းလည းႀက း ( ပ   စငယ)

ေတာင႐ရ

ေပါင းန ႔ လည းငယေတာင႐ရ

ရညရည ကဥ းကဥ းၿပင ေလ၊ ထ   းစ စပ မပါတ  ေရ းေခတသစ လ   းြထင းေလာင း

 လည းႀက း( ပ   စငယ)

 ႀတအလက တခပ ဘ း

ေဘးတ   ကေျမစ   ကရက ကန းစင ပန းကန လ   းအြတင းေကရးတ   ပ  

ဗဒရ၊ အ ဂစ ၊ ယခငအႏ စ ၆၄၀၀ ခန ႔

ေမာင းေကာကေမာင းြခက

ေျေခတာင းရကသလ   တစေြခေပၚတစေြခရစ တင ထားတ  ေ ျမအ   း

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 10/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

13 14

 ျမန မာ ေဓလ (Myanma Culture)

 ျမန မာသမ  င းအကဥ း (Myanma History in Brief) (၁)

The WAVES မဂၢဇင း Vol 4, September, 2006 မေ ဒါက တာသနးြထန းရ႕ " ျမန မာ ေဓလ 

Myanma Culture ( ျမန မာသမ  င းအကဥ း Myanma History in Brief)" က   ျပန လည က းယ

ေဖာ ျပတာျဖစ ပါတယ။

အႀကသမ  င း။ ။ ေယန႔ ျမန မာႏ  ငင ဟေခေၚသာ ေနရာြတင ယခငအႏ စ ၄၀ဝ, ဝ၀ဝ ေလာက က

 လကနက က    အသ   းျပတတ ၿပ ျဖစေသာ ေရ းလ မားေနထ  ငခ   ၾကသည။ ရာသဥတ မ ာ ယခ 

အခါထက ပ  ၍ေအးသည။ မ   းမ ာ၊ ယခ ထက သ   းဆမေ ျခာကဆခန ႔ ပ  သျဖင  ၊ မ   းေြစ ကာလဟ 

ေခၚရပါသည။ ယခငအႏ စ  ၂၀ဝ, ဝ၀ဝ ေလာက မ စ၍ ထ  ေရ းလ မားသည  လကနက  လ ပ 

 တတေသာ အဆင  သ   ႔ေ ရာက လာသည။ အြလနေအးေသာ ေျမာကေလက  ေ ၾကာကသျဖင  ၊

ေတာငေစာင းမား၌ ေတာငဘကသ   ႔  ေအပါက  လည  ေသာ ဂ မားြတငသာ ေနၾကသည။

 ယခငအႏ စ ၄၀, ဝ၀ဝ ေလာက မ စ၍ လအစစ မား ျဖစ လာ ၾကသည။ ြမန ဂ   ြလက မး ျဖစ ပါသည၊ ရာသဥတ မ ာ ယခငအႏ စ ၁၀, ဝ၀ဝ မ စ၍၊ တျဖည း ျဖည း ယခ ရာသဥတ မး ျဖစ လာ

 ပါသည။ ယခငအႏ စ ၁၁, ဝ၀ဝ ခန ႔ က၊ ထ  သ မား ေနခ  ေသာ ျပဒါးလင းဂ ြတင သ တ   ႔ေ ရးြဆ  ခ 

ေသာ ေကာကေခတေဟာင း နရ ပန းခ ကား တ   ႔ က  ေြတ႕ႏ  င ပါသည၊ ယခ ဆင၊ ဝက၊ သမင 

 တ   ႔ႏင   တေသာ ပ   မား၊ အ႐   းသာ ေဖာ ျေပသာ ငါးႏင   လက ဝါးပ   မားက  ေ ရးြဆ  ခ  သည။ ဂ ြတင း

 မ ျမငေရသာ ေနြထ က ပ   မ ာ၊ ႐ႈခင းကား ျဖစ မည ထငရပါသည။

 

 ယခငအႏ စ ၉, ဝ၀ဝ မ ၃, ဝ၀ဝ အထေ ကာကသစ ကာလ အြတင း၊ စ   က ပးေရးႏင   တရစာၦန 

ေြမ းျမေရး စတင ေပေၚပါက လာပါသည။ ျမစ ဝ မ းေျမျပန ႔ ြတင  ြ႐ ာမားတည၍၊ အ မေဆာက  ကာ ေနထ  င ၾကၿပ ျဖစ ပါသည။ ေကာက ေခတ ကာလ ေနာက ပ  င းြတင အ   း လ ပ တတသည။

ေလးေသာဝန က  ြဆ  ရန လည းႏင  ႏြ ားရ   လာသည။ လကနက ြတငေလးႏင   ျမား ေပၚလာသည။

အစသမ  င း။ ။ ယခငအႏ စ  ၃, ဝ၀ဝ ေလာက မ စ၍ ၿမ႕တညေသာအဆင  သ   ႔ေ  ရာက လာပါ

သည။ ေအစာဆ   းဟ ထငေရသာ ၿမ႕မ ာ၊ ယခ က မၿမ႕ အန းရ   မ  င းေမာ ၿမေ႕ဟာင းဟေ ခၚ

ေသာၿမ႕ျဖစ ပါသည။ ယခငအႏ စ ၂,၁၀ဝ ကၿမ႕ဟ ယဆသည။ ထ   ႔ေနာက ယခေ တာင ြတင း

 ႀက း ၿမ႕အန းရ   ဗႏ    း ၿမေ႕ဟာင းဟေခေၚသာ ၿမ႕ျဖစသည။ ယခငအႏ စ ၂, ဝ၀ဝ က ၿမ႕ဟ  

 ယဆသည။ ယခ  ဝက လက ၿမ႕ အန းရ    ဟန လင း ၿမေ႕ဟာင းမ ာ ယခငအႏ စ  ၁, ၇၀ဝ မ 

 ၿမ႕ျဖစသည။ ေမာဇာအန း ေသေရခတရာ ၿမေ႕ဟာင းမ ာ ယခင  အႏ စ  ၁, ၆၀ဝ က

 ၿမ႕ျဖစသည၊ ေသေရခတရာၿမ႕တညသ မားက   ပလ  မးဟေ ခၚပါသည။

 ျမန မာသမ  င းအကဥ း (Myanma History in Brief) ( ၂)

 ပေခတ ။ ။ ပလ  မးမားသည   ေယန႔ ျ မန မာတ   ႔ႏင  အမး တေသာအ ပ စ တစ ျ ဖစ ပါသည။

 ပတ   ႔ ေယန႔ ျမန မာႏ  ငငေခေၚသာ ေနရာက   ျမန မာတ   ႔ ထကေ စာ၍ ေရာကရ  ေနထ  ငသ မား

 ျဖစ ပါ၍၊ ျမန မာႏ  ငငအလယ ပ  င းေျမျပန ႔ ြတငေနသည။ အႏၵ   ယမေရာက လာေသာ သာသနာ

 ျပတ   ႔ေ  ကးဇ းျဖင  ၊ ျဗာဟၼ ဏဘာသာႏင    ဗဒၶသာသနာက  ရယ လက   ပဘာသာစကားက   

အႏၵ   ယ အကၡရာမားအသ   းျပကာ စာေရးနည းပညာက   ခရစ( ၇)ရာစ မ စ၍ တတေျမာက လာ

 ၾကပါသည။ ျမန မာႏ  ငငသမ  င းြတင ခရစ (၄) ရာစ ႏ စ မ စ၍ ( ၉) ရာစႏ စ အထ ကာလက   

 ပေခတ ဟေ ခၚသည။

 ြမန လ မး။ ။ ဧရာဝတ  ျ မစ ဝ၊ စစေတာင း ျမစ ဝႏင    သ ြလင ျမစ ဝျဖစေသာ မ တ မဝန းကင 

ေနရာမားြတင ေယန႔ ဗ ယကနမႏင   ကမ ဖခြတငေ နသ တ   ႔ႏင   အမးတေသာ ြမန လ မးသည 

ခရစႏ စ ေမပၚမ ကပင  လာေရာကေနထ  င ၾကသည။ ပလ  မးက  သ   ႔ ပင  အႏၵ   ယေဓလ က   

 လကခ၍ ျဗာဟၼ ဏသာသနာဝငႏင    ဗဒၶသာသနာဝင မားျဖစ လာ၍၊ ခရစ( ၈)ရာစႏ စေလာက 

 ြတင စာေရးနည းပညာက   တတ လာသည။ ပတ   ႔ႏင  အတ ြမန တ   ႔ က   နနေကာင တ   ႔ က ခရစ 

( ၉) ရာစ  ႏ စ ဝကခန ႔ ြတင လာေရာက တ   ကခ   က၍ ပၿမ ေ႕တာ ၊ ြမန ၿမေ႕တာ တ   ႔ က    ဖကဆ း

သည။ ပႏ င   ြမန တ   ႔၏ ႏ  ငငေရးတနခ   းကဆင းၿပ းသည  ေနာက မ၊ ခရစ( ၉)ရာစႏ စေ နာက ပ  င း

 ြတင ျ မန မာလ မးတ   ႔ ျ မန မာႏ  ငင  အလယ ပ  င း ေျမျပန ႔သ   ႔ ဝငေရာက လာၾကျခင း ျဖစသည။

 ထ   ႔ေၾကာင   ပေဓလ ၊ ြမန ေဓလ က   ျမန မာတ   ႔ ရရ   လက ၊ ျမန မာႏ  ငင ြတင းသ   ႔ေ ရာကရ   လာၿပ း

ေနာက မ ျမန မာတ   ႔ ဗဒၶသာသနာဝင မား ျဖစ လာၾကသည။

 ျမန မာလ မး။ ။ ျမန မာတ   ႔သည  တပန ျမစ ဟေ  ခေၚသာ ေမာျမစညာ ေဒသြတငေ  နထ  င 

ခ ၾက၍ ခရစ ( ၉) ရာစ ႏ စေနာက ပ  င းြတင ရ မ းကန းျမင   မ ျမန မာႏ  ငင အလယ ပ  င း ေျမျပန ႔သ   ႔ 

ဆင းလာေနထ  င ၾကသည။ ပထေမကာကဆညနယႏင   မင းဘ းနယ မားက   သ မ းယ ၿပ းေနာက

 ပ ဂ က   ဗဟ   ျပ၍ ႏ  ငင တညေထာငသည။

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 11/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

15 16

ဗဒၶ သာသနာဝင မား ျဖစ လာသည။ ခရစ  (၁၁) ရာစ  ႏ စ လယခန ႔ ြတင အားေကာင းေသာ

ႏ  ငင က   တညေထာငႏ  င ၾကသည။ ထ  အခါမ စ၍ ျမန မာစကားက   အႏၵ   ယမေ ရာက လာေသာ

အကၡရာက  သ   း၍စာေရးတတသည။ ဗဒၶဘာသာဆ  ငရာေအဆာကအအ   မားြစ ာတညေဆာက

ခ  သည။ ပ ဂေခတေခေၚသာ ခရစ(၁၁)ရာစႏ စႏင    (၁၃)ရာစ  ႏ စ မားအြတင း ေကာက စာ

 မားြစ ာ ေရးထ   း ခ  သျဖင   ျမန မာႏ  ငင၏ ပ ဂေခတ ေဓလ က  ေ ကာင းြစာသရ   ႏ  င ပါသည။ ခရစ 

(၁၃) ရာစ ႏ စအကန ြတင ြမန ဂ   တ   ႔ ဝငေရာက တ   ကခ   ကသျဖင   ပ ဂႏ  ငင ပက စ းရပါသည။

 ပ ဂ  ပက စ း ၿပ းေနာက ခရစ (၁၄) ရာစ  ႏ စအြတင း၌ ပင းယသည  ၿမေ႕တာ ျဖစ လာသည။

 ထ   ႔ေနာက  စစ က  င းလည း ၿမေ႕တာ ျဖစ လာသည။ ေနာကဆ   း ၁၃၆၅ မ  စ၍ အင းဝသည 

 ျမန မာ တ   ႔၏ ၿမေ႕တာ ျဖစသည။ ခရစ ၁၇၅၁ ြတင ြမန တ   ႔ ဖက၍ အင းဝ ပက စ းသည။ အင းဝ

ေခတ ြတင ျမန မာစာေပမားြစ ာ ြထန းကား တ   းတကသည။

အင းဝႏ  ငင၏ ေနာက ြတငေပေၚသာမင းဆက က   ကန းေဘာင မင းဆက ဟေ ခၚသည။ ၁၇၅၁

 မ  ၁၈၈၅ အထ က    ကန းေဘာငေခတ ဟေ  ခၚပါသည။ ျမန မာတ   ႔၏ ႏ  ငငေရး အာဏာအျမင  ဆ   း ကာလ ျဖစသည။ အႏ ပညာ စာေပလည း မားြစ ာ တ   းတကသည၊ အဂၤ လ ပ တ   ႔ 

ေရာက လာသျဖင   ၁၈၈၅ မ စ၍ ျမန မာတ   ႔ အဂၤလ ပ လကေအာကခ ျဖစခရသည။ ၄ ဇနနဝါရ 

၁၉၄၈ ေရာကေသာ အခါမ ျမန မာတ   ႔ အဂၤ လ ပ လကေအာက မ ြလ တေျမာကသည။

 ျမန မာသမ  င းြတင အထ းထငရ ားေသာအခက မားမ ာ

(၁) ျမန မာတ   ႔သည ခရစ(၁၁) ရာစႏ စ မ စ၍ ဗဒၶသာသနာက   လကခခ  ၍ မညသည   က စၥ မဆ   

ဗဒၶ သာသနာက   ထ ပ တန းကထား၍ စဥ းစားေဆာငြ႐ ကေသာေဓလ က   ရခ   ပါသည။

( ၂)  မး႐   းစဥဆက မ ာ တဗက  တ႐ တႏင    န းစပသျဖင    တ႐ တဘက မ  ေဓလ မားြစ ာလည း ျမန မာ တ   ႔ ယခ တ  င ဆက လက၍အသ   းျပ ေနပါသည။

(၃) ခရစ(၁၉) ရာစႏ စ မ စ၍ ဥရာပေဓလ  ထ   းေဖာက လာသျဖင  ေ  ခတသစ ျ မန မာႏ  ငင 

 ထေထာင ရာြတင ေဥရာပ ေဓလ မားြစ ာက   ယငင အသ   းျပလက  ရ   ပါသည။

(၄)ေ ခတအခါေအလာက ေဓလ မားေျပာင းလေသာ လည း အစဥအလာ ေဓလ က   တတႏ  င 

ေသလာက ထ မ းရန ျမန မာ တမးသားလ   း ႀကးစားလက  ရ   ပါသည။

( ၅)  ယခ တ  င ျ မန မာႏ  ငင ြတင  ၿမေ႕နလ ဦးေရနည း၍ ေတာေနလဦးေရ မားသည ။ စက႐   

အလ ပသမားထကေ  တာငသ လယသမား ဦးေရမားသည ။ ထ   ႔ေၾကာင   ျ မန မာႏ  ငငသည 

 ေယန႔အထေ တာေနလ တ   ႔၏ လယသမားႏ  ငင ျဖစ ပါသည။

( ၆) ျမန မာႏ  ငင ြတင အတ တြကေ ေနသာ လ မးမားမ ာ -

 ကခင ၊ ကယား၊ ကရင၊ ခင း၊ ဗမာ၊ ြမန၊ ရခ  င၊ ရ မ း တ   ႔ ျ ဖစ၍ က   းြက ယ ယ   ၾကညေသာ

သာသနာမားမ ာ -

ခရစ  သာသနာ၊ ဗဒၶ  သာသနာ၊ မဆလင  သာသနာ၊ ဟႏၵ သာသနာတ   ႔  အျပင  နတ 

 က   းြက ယ ျခင းလည း ရ  ေသးသျဖင  

  ( က) လ မး အလ   က ႐   းရာ ေဓလ က   ထန းသ မ း ႏ  ငေအာင အားေပး ကည ၾကျခင းႏင  

  (ခ) ယ   ၾကည မႈ အလ   က ြလ တ လပ ြစ ာ က   းြကယ ြခင  ရ  ရန ဂ႐ ျပျခင း တ   ႔ မ ာ ျမန မာႏ  ငင 

 ြတင း၌ လ တ  င း အထ း ဂ႐ ျပေသာ အခက မား ျဖစ ပါသည။ ဗမာတ   ႔ မ ာ အမားစ  ျဖစ၍ ဗမာ 

 ေဓလ မ ာ အထ း ထငရ ားေသာ လည း အမးအလ   က၊ ယ   ၾကည မႈအလ   က  အ ပ စ ေဓလ မား

 မ ာလည း ယဥ ၿပင  ြထန းကားလက ပင ရ   ပါသည။

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 12/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

17 18

 ျမန မာတ   ႔ေ နအ မ

ြရ ာတည ျခင း။ ။ ယခင အႏ စ ၁၁, ဝ၀ဝ အထ  ေယန႔ ျ မန မာႏ  ငင ဟေ ခေၚသာ ေဒသြတင 

ေနသည    လ တ   ႔သညေ တာငေစာင း၌ ရ  ေသာ ဂ တ   ႔ ြတငေ  နခ   ၾကသည။ ေတာငဘက ြတင 

ေအပါကရ  ေသာ ဂ က  ေ ြ႐ း၍ ေေနလ ရ   ပါသည။ ရ မ းကန းျမင   ေအနာကဘကေ တာငေစာင း

 ြတငရ  ေသာ ျပဒါးလင းဂ မ ာ ထငရ ားေသာ သာဓက ျဖစသည။ ယခင  အႏ စ  ၁၀, ဝ၀ဝေလာက မ စ၍ စ   က ပး ေြမးျမေရး ျပလ  ပ တတ ၾကၿပ ျဖစေသာေၾကာင   ျမစ ဝ မ း ေျမျပန ႔သ   ႔ 

ဆင းလာကာ ြ႐ာမား တည ၾကသည။ ယခ ရန ကန၊ ျပည၊ သရက၊ ေမြက း၊ ေရနေခာင း၊ ပ ပၸ  ါး၊

 လက ပေျေခပၚ၊ ထန းမကန း၊ ေတာငသမန၊ ေ႐ႊ စာရ၊ ေတာင ျပး၊ မ   းက တ၊ ျမစ ႀက းနား

 ေစသာ ေနရာမားြတင ြ႐ ာေဟာင းမား ရ  ေၾကာင း ေရ းေဟာင း သေတသန အရ သရသည။

 ျမန မာႏ  ငင ြတင ဝါး၊ သက ကယႏင   ဓနေ ပါသျဖင   အ မေဆာကေသာ အခါ ေအာကအရပ 

 ြတင ဝါးအ မ၊ ဝါးၾကမ း၊ ဓန မ   း၊ အညာအရပ ြတင ဝါးအ မ၊ ဝါးၾကမ း၊ သက ကယ မ   း အ မ မား က   

ေဆာက လ ပေနထ  င ၾကပါသည။ မ   းမားသျဖင   အ မ က  ေျမမ ျမႇင  ၍ အဆင   ျပလ ပေ နရသည။အ မႏင   ြတ လက  မ းဖ  ခန းျပလ ပရနအဖခသည။ ေရအ   းထားရနခန းျပင  ထ တသည။ ဆင း၊

 တကရနေ လ ကားတပသည။ ေရခးခန းႏင   အ မသာက   အ မႏင   တပါတည း ထားေလ မရ  ။

အ မေဆာကေသာ အခါ သ   းပင  ႏ စခန း ေဆာကသည၊ အ မ တ  င  ထ လ င   ဦး႐၊ ၾကင ာန း၊

ေညာငရန း၊ ေသျပ၊ ေရဝ၊ ဂ ပၹ   းဟ အစဥ လ   က ထသည။

အ မ ေလ ကား ထစ က    စ  ,  မတတ၊ မ, သာတတသည။ ြ႐ာက    ျခ ပတ  ဝ  င း၍ ကာရသည။

ြ႐ ာတြ႐ ာြတင အ မေျခ သ   းအ မ မ အထက ရ  သည။

 ၿမ႕တည ျခင း။ ။ ျမန မာႏ  ငင ြတငေ ရ းအကဆ   း ၿမ႕မားမ ာ -

(၁)  မ  င းေမာ၊ ယခ  ဂ မ ၿမ႔အန းြတငရ  သည။ ယခငအႏ စ  ( ၂၀ဝ၀)ေ  ကာ က တညေသာ

 ၿမ႕ျဖစသည ဟ ယဆသည။

( ၂) ဗႏ    း၊ ယခေ  တာင ြတင းႀက း ၿမ႕အန းြတင  ရ  သည။ ယခငအႏ စ  ( ၂၀ဝ၀)  က

 တညေသာ ၿမ႕ျဖစသည ဟ ယဆသည။

(၃)  ဟန လင း၊ ယခ  ဝက လက ၿမ႕ အန းြတင  ရ  သည။ ယခငအႏ စ  (၁၇၀ဝ)  က တညေသာၿမ႕ ျဖစသည ဟ ယဆသည။

(၄) သေရခတရာ၊ ယခေ  မာ ၿမ႕အန းြတငေ  မာဇာေခၚသည။ ယခငအႏ စ  (၁၆၀ဝ)  က

 တညေသာ ၿမ႕ျဖစသည ဟ ယဆသည။

 ထ   ၿမ႕မားြတင  သစ၊ ဝါး၊ သက ကယ က   သ   း၍ အ မ မားက   တညေဆာက မည ျဖစ ပါသည။

သ   ႔ေသာ  အ တ တ   က မားသာ ကန ရစ ပါသည။ ဗႏ    းမ  အ တ တ   ကအ မ  တခ မ ာ အခန း

ရ စခန း၊ ခန းမ၊ ဆင ဝင၊ ဝရ တာ၊ ပတ လည ရ  သည  အျပင အမ   းဥယာဥ ရ  သည။

 ပ ဂ ၿမ႕က   ယခငအႏ စ ( ၈၀ဝ) ကတညေဆာကခ  သည ဟ ယဆသည။ ပ ဂ ၿမ႕မ ာလည း သစ၊

 ဝါးအ မ မားေပါမည ျဖစေသာ လည း အ တ တ   က မားသာကန ပါသည။ အ တ တ   က က   အလယ

ခန းမ ထား၍၊ အခန းငယ မား ရ လကေ ဆာကေလရ   ပါသည။

ဘရားစင

ေညာငရန း

သေျပ ရေ၀

အ မဦ းခန း

ဦ း႐

ေလခါး

ေျမာက

ေျမာကဆင ၀င

ေလခါးထစ

အမ   းဥယာဥ

 တကရနေလခါး

 ၀ရ တာပတ လည

အခန းငယရ စခန း၊ ခန းမ၊ ဆင ၀င၊ ၀ရ တာပတ လညႏင   အမ   းဥယာဥ ရ  ေသာ ဗႏ    းတ   က

 ၾကငန း

ခန းျပင

 ဂ ပၹ   းအဖ

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 13/15

19 20

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

 ျမန မာ ဗဒၶသာသနာ ဘန းႀက းေကာင းက  ေ ဆာကေသာအခါ -

(၁) ျပာသာဒ

( ၂

) စႏ

(၃)ေ ဆာင မႏင  

(၄)ေ ဘာဂ

 ဟ၍ အပ  င းေလးပ  င းပ  င းကာ ေဆာကေလရ  သည။

 ျမန မာမင းတ   ႔ နန းေတာေဆာကေသာအခါ ပ ဂေခတ ခရစ(၁၁)ရာစႏ စ မ စ၍ အၿမ ပင သစ 

နန းေတာသာေဆာကသည။ ေျမအ တ၊ ေကာကအ တ တ   ႔ ျဖင  ေ ဆာကသည က    ေမြတ ႔ရပါ။

 ျပာသာဒ တ   ႔ က    ဗဒၶသာသနာ ဘန းႀက းေကာင းမားမ ာက  သ   ႔ ပင  ပ  ေဖာသျဖင    ဘန းႀက း

ေကာင းႏင  နန းေတာ မ ာ လ ပတင   တယ ျခင းအဆင   တညသည ဟေ ျပာႏ  င ပါသည။ ဤက  သ   ႔ 

သစ ျဖင  သာ နန းေတာေဆာကသည မ ာ

  (၁) ျမန မာတ   ႔ သစသား ပန းပ ပညာြတင ထ းြခ န ေသာေၾကာင   ေတၾကာင း  ( ၂) ျမန မာႏ  ငင ရာသဥတႏင   အသင  ေတာဆ   းျဖစသျဖင   ေတၾကာင း

 ဤေအၾကာင း ႏ စေၾကာင းတ   ႔ေၾကာင   ျ ဖစ မည ဟ ထငရပါသည။ မႏေလးြတင  ၁၈၅၉ က

 တညေဆာကခ  ေသာ နန းေတာ မ ာ ကယ ျပန ႔ေသာ ေျမြက က တခ ြတင လ ေပသာေအဆာင 

 မားြစ ာက   ပ းြတ  ေ ဆာက လ ပ ထားျခင း ျဖစ ပါသည။

ခန းမ

 ျပာာဒ စႏ ေဆာင  မ  မ  ာ  ရ  ဘ  င     ေဘာဂ

ေျမာက စမခ

ေတာင စမခ

 မနနန းေဘာင းေတာေဆာင

ည လာ

ခ စႏ

ေဇ တ ၀န

ေဆာင

ေ႐ႊနန းျပာဒ

ေျမနန း

ေျမာကဒ၀ယေျမာကဒ၀ယ

ေရ ကန တ   က

ေတာငဒ၀ယ

ေျမာကဒ၀ယ ေျမာကဒ၀ယ

နန းျမင  

ေလခါး

အခန းငယ(၁၀)ခန း

  ဘ

     ရ  ာ  း

ဆင ၀ငေလခါး

ေျမာက

 ပ ဂ က လားေကာင းေခၚ တ   ကေကာင း

 ျမန မာဗဒၶဘာသာ ဘန းႀက းေကာင း မႏေလးနန းေတာ ြဖ   ႔ စည းပ  

ေျမာက

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 14/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

shougon (mmcybermedia)

21 22

 မနနန းမေအနာကဘကသည  မ ဖရားတ   ႔အြတက  သ းသန ႔ ထားေသာအပ  င း ျဖစ၍ သာမန 

အားျဖင  ေ ယာကၤ ားမဝငေရသာေနရာျဖစ ပါသည။ အ မ၊ ဘန းႀက းေကာင း၊ ဘရားေကာင း ႏင   

နန းေတာ တ   ႔ ြတင၊ မ တသားရန  ထ းျခားခက  တခ မ ာ မညသည    ေအဆာကအဥ ြတင မ 

ေျမည ထပ (သ   ႔ မဟ တ) ပထမ အဆင   ထက ပ  ၍ ဒ တ ယထပ၊ တတ ယထပ စသျဖင   မရ   ျခင း

 ျဖစ ပါသည။ ဘရား၊ ရဟန း၊ မင း ေစသာ ျမင   ျမတေသာ ပ ဂၢ  လ တ   ႔၏ ေအပၚ၌ မညသ မ 

 ေမနရ၊ ေမနသင   ဟေသာ အယအဆပင ျ ဖစ ပါသည။ ေနာငအခါ အႏၵ   ယႏင    ေဥရာပအ မ  ပ   စ မားက   ယ၍ အ မ က   ႏ စ ထပေ ဆာကေသာ အခါ၌ပင အ မ၏ ေအရ႕ပ  င းြတင ေအပၚဆင   

 မရ  ေစေရအာင ပ   စ တမးြထင၍ေဆာက ပါသည။ အ မ၏ ေနာက ပ  င း၌သာ အထကဆင   ထား

ေသာအ မ က    ( ြမန)အ မ ဟေ  ခေၚလရ   ပါသည။ အ မ ြတင  အဆင  ႏ စဆင   ထားျခင း၊ အ မေရ႕

 ြတငဆင ဝင ထားျခင း၊ ဝရ တာ ပတ လည ကပ ျခင း၊ အ မေရေ႕လ ကား၊ ေနာကေဖးေလ ကား

 ဟ၍ ေလ ကား ႏ စ စင း တပ ျခင း တ   ႔ မ ာ ၁၉ ရာစႏ စေ နာက ပ  င း ြတင မေ ပေၚပါက လာျခင း

 ျဖစ ပါသည။ ထ   ႔ ျပင  အ မႏင    တပါတည း ေရခးခန း၊ အ မသာခန းႏင  သ  ေလ ာငခန းမား

 ထားျခင းက  ေ နာက ပ  င းေခတေပၚ ေအဆာကအဥ မား၌ သာေြတ ႔ရပါသည။

 ျမန မာတ   ႔ အဝတ

 ျမန မာတ   ႔သည တဗက တ႐ တဘာသာစကားအႏြ ယ ဝင လ မးမားျဖစ ျခင းေၾကာင  ေ ရ းအခါက

 တဗက  (သ   ႔ မဟ တ)  တ႐ တ တ   ႔ႏင  အဝတ  ဝတ ပ  ခင း၊ တရန  ေအၾကာင းရ   ပါသည။ ဆ   လ   

သည မ ာ ဆ ပငရည ထားကာ ဆ ပင က   စည းေႏ ာင ထားရန အဝတ တခ က  သ   းမည။ က   ယ ဝတ 

အကႌ ြပ ြပက   ဝတ မည။ ေဘာင းဘ က  ေ အာက ပ  င း အြတ က သ   းမည။ အမးသား၊ အမ းသမ း

 ဝတဆင ပ  ခင း မားြစ ာ ျခားနားလ မည မဟ တ ပါ။

ခရစ  ( ၉) ရာစႏ စ  အကနေ  လာက ြတင ျ မန မာႏ  ငင  အလယ ပ  င း ေျမျပန ႔သ   ႔  ဝငေရာက 

ေနထ  င ၾေကသာ အခါ ရာသဥတေ အးေသာ သမပ  င း ေဒသမ ရာသဥတ ပေသာ အပ ပ  င း

ေဒသသ   ႔ေ ျ ပာင းေရႊ႕ ေနထ  ငရၿပ ျ ဖစေသာေၾကာင    ယခင  အသ   းျပေသာ ခႏၶ ာက   ယ 

အားလ   းက    ဖ   းအ ပသည    အဝတအထည မား မလ  ေတာ ပါ။ ထ   ႔ ျပင  အႏၵ   ယ ယဥေကးမႈ က   

 က   းြက ယ  ယ   ၾကည မႈ  အစျပ၍၊ အထင ႀက းလက  လကခ စ ျပလာေသာ အခါ အႏၵ   ယ

 ေဓလႏင   အကးဝငေသာ အဝတ တနဆာ တ   ႔ က   ယငင သ   းြစ   လာၾကသည။ အထ းသျဖင   

ေအာက ပ  င း အဝတ ျဖစေသာ ေဘာင းဘ က   ြစန ႔၍ အႏၵ   ယ၏ အဝတ အခ႕က   ေအျခခ လက 

ေယာကာ းတ   ႔အြတ က  ပဆ   း၊ မန းမတ   ႔အြတ က  ထဘ က    တ ြထငအသ   းျပလာပါသည။

ေယာကာ းတ   ႔ အြတက ပဆ   း အျပင လ  ခည က   လည း ေတာင ပ  င း အႏၵ   ယ အမးသား တ   ႔ က   

 တ လက ယငင ဝတဆင ၾကမည ျဖစ ပါသည။

သာမနအရပသားမားြတင  အဝတဆင ျပငရာ၌ တ႐ တ ေဓလႏင    အႏၵ   ယေဓလေ  ပါင းစပ 

 လကရ  သလ    နန းေဓလ ြတင လည း ေဓလႏ စ မး ေပါင းစပ လကရ  ခ  ရပါသည။ ဥပမာ၊

သဘင ြပ   တကေသာအခါ ဝတရသည   ဝတ စ   ြတငေ ပါင းဝတ လ   တ   ႔ မ ာ တ႐ တ ပ   စ  မားေသာ 

 လည း စြလ ယႏင  ေ ျခနင းတ   ႔ မ ာ အႏၵ   ယပ   စ ပင ျဖစ ပါသည။

 ျမန မာတ   ႔ ျ မန မာေျမျပန ႔သ   ႔ေ  ရာကေသာအခါ က   ယခႏၶ ာြတင  လ ပဆန းကယေ  သာ

အ႐ ပ မားထ   းႏ  ေသာ ထ   းြကင းေဓလ  ရရ   လာပါေသးသည။ ထ   းြကင းမ ာ လ ေပစလ  ၍ ထ   းသည   အျပင ဓားၿပ း၊ တ တ ၿပ းစသျဖင   အြစမ းသတ   ထ းက  ရမည ယ   ၾကည လက ဂါထာႏင   

အငအားမားက  ေ ရးထ   းသည လည း ရ   ပါသည။

 ပ ဂေခတ မ စ၍ ဘရားဂေကာင း နရ တ   ႔ ြတငေ ဆးေရးပန းခ ကားမားရ  သျဖင   အဝတ ပ   စ မား

 က  ေ ခတအလ   က အတအက သရ  ရပါသည။

7/21/2019 What is Myanmar by Dr. Than Tun.pdf

http://slidepdf.com/reader/full/what-is-myanmar-by-dr-than-tunpdf 15/15

ေဒါက တာသန းြထန း ( ျမန မာဆ   တာ)shougon (mmcybermedia) မ စာ႐   ကေပးပါသည

27 28

  "သမ  င းဆ   တာ မအ ေအာင လ   ႔သင တာျဖစ တယ။ ျမန မာသမ  င းဟာ ပ   ျပင 

န ႔  သမ  င းြခ   မေရအာင ြတ  ေနတယ။ စာသငေကာင းေြတ မ ာ ဆရာန ႔ တပည  ေြတ ပါ

အျဖစအပက န ႔ ပ   ျပင က   မြခ  တတေအာငရ  ေနတယ"

ေဒါက တာသန းြထန း