1. WALLET TERMS AND CONDITIONS (Page 1)

2. okWysV ds fu;e vkSj “krsa Z(Page 9) 3. वहॉलटचयाअटी आणि शरती (Page 17)

WALLET TERMS AND CONDITIONS The following terms and conditions (“T&C’s”) are a binding agreement between you and Eko

India Financial Services Private Limited (“Eko”). By using the website [www.eko.co.in]

(“Website”) for registering for the Eko Wallet (defined herein below), you agree to be bound

by these T&C’s. Eko Wallet is a semi-closed prepaid instrument issued in accordance with the Issuance and Operation of Prepaid Payment Instruments in India (Reserve Bank) Directions, 2009 and the Master Circular – Policy Guidelines on Issuance and Operation of Pre-paid Payment Instruments in India issued by the Reserve Bank of India dated 1 July 2015, as amended from time to time (hereinafter referred to as “Eko Wallet” or “Wallet”). The value in the Eko Wallet can be used by you for money transfer services, online payments for purchase of goods/or services from any merchants associated/registered with the Eko Wallet. Eko Wallet represents the payment instrument used for the above purposes and does not represent sale, resale, or license of any of the products or services, and Eko disclaims any responsibility for or liability related to them.

1. General Conditions of Eko Wallet a) Eko Wallet will be issued only to resident Indians who have attained the age of 18 years, are competent to contract and are not a person barred from purchasing or receiving the wallet services under the applicable law. b) Any duplication/cloning of an Eko Wallet will be subject to cancellation and necessary legal action, if required, by Eko. c) Eko shall not be liable/ responsible for any defect in the product/merchandise/goods purchased through third parties using the Eko Wallet. Eko will only assist on service failures of recharges and bill payments availed on Eko Wallet. d) You understand and agree that your Eko Wallet account is linked to your registered mobile number. Eko will not be held liable for unauthorized use of Eko Wallet on account of loss/theft/misplacement of mobile number and/or SIM, unless you have informed Eko about such loss/theft/misplacement and have blocked Eko Wallet temporarily till you reactivate the same using a new SIM with same mobile number. e) Eko may deal with or amend the Eko Wallet in compliance with any direction of any competent authority, laws, order or court with or without intimation to the wallet holder. f) Eko reserves the right, at its sole discretion, to change, modify, add or remove portions of these T&C’s, at any time. The information that there has been a change in Terms and Conditions will be displayed on website. It is your responsibility to keep yourself updated and to check them periodically for any new changes or modifications. Your continued use of Eko Wallet shall mean that you accept and agree to the changes and modifications so made.

g) You are permitted to maintain and operate only one Eko Wallet at a time. Any suspected non-conformity with this requirement shall be just cause for the suspension/ discontinuation of any/all Wallets associated with you by Eko. h) Eko Wallet is available for use in India only and cannot be used for cross-border

transactions. i) You must ensure the availability of sufficient funds before executing any transaction from your Eko Wallet. j) You may note that withdrawing cash from Eko Wallet is not allowed. Any outstanding credit in an active Eko Wallet must be utilized only to make online payments or for money transfer. k) Eko Wallet are non-transferable. l) In the event of any dispute, Eko records shall be binding as the conclusive evidence of the transactions carried out through use of Eko Wallet. m) Eko shall send all customer communications by SMS and/or email and the SMS shall be deemed to have been received by you after they have been submitted for delivery to the mobile phone operator. n) You agree to receive all commercial message including transactional messages from

Eko. o) Any web-link on the Website to a third party site is not an endorsement of that web-link. By using or browsing any such other web-link, you shall be subject to the terms and conditions in each such web-link. p) The option of adding or removing beneficiaries shall be provided. It is mandatory for the customer to add a beneficiary first in order to perform a transaction. q) Customer can register the beneficiary by providing bank account details. r) Customer Consent shall be taken for adding beneficiary. s) A message containing details of beneficiary added with name, account number shall be sent to the customer on his registered mobile on addition of a beneficiary. t). Funds can be transferred through Eko wallet only on addition of beneficiary. u) Customer Consent shall be taken for every successive payment transaction in wallet. v) A Transaction alert message containing details transaction shall be sent to a customer on completion of a transaction. w) A limit on the number of beneficiaries that may be added in a month shall be defined to 30 x) Eko wallets shall not be used for the purchase of goods. y) Eko wallet shall not be used as gift instruments. 2. KYC Compliance The use of Eko wallet for PPI will be allowed in adherence to RBI KYC policy. For compliance to RBI KYC policy, Eko shall collect, verify and securely maintain your personal identification details before any Services can be delivered and at the time of Registration and/ or on a later date, for availing and / or continuation of the Eko Wallet. 3. Registration Data To be able to use the Eko Wallet, you will have to get yourself registered with Eko. You acknowledge and agree that you are responsible for the activity that occurs from your Eko

Wallet account, when authorized by you, and you must keep your Wallet information secure and confidential, including without limitation your User number/login, password, payment method(s), and PIN/OTP (if any). You agree, inter alia, to: (i) provide true, accurate, current and complete information about yourself as prompted by the Eko’s registration form while registering (such information being the "Registration Data" ); (ii) maintain and promptly update the Registration Data to keep it true, accurate, current and complete at all times; (iii) immediately notify us of any unauthorized use of your Wallet or any other breach of security. You further agree that if you provide any information that is untrue, inaccurate, not current or incomplete or we have any reasonable grounds to suspect that such information is untrue, inaccurate, not current or incomplete, or not in accordance with these T&C’s, we shall have the right to indefinitely suspend or terminate or block access of your membership with Eko. 4. Validity Eko Wallet shall have a minimum validity of Twelve (12) months from the date of activation

or issuance/transaction. You will be intimated through SMS, e-mail/post information to this

effect in accordance with regulatory frame work prevailing and amended from time to time.

In case of non-reloadable Eko Wallet, the transfer of outstanding amount at the expiry of the

validity of the Wallet to a new similar Wallet purchased by the holder may be permitted at the

sole discretion of Eko. 5. Wallet Charges You shall pay the service charges prescribed by Eko in the form and manner prescribed for such payment. Eko charges for Domestic Money Transfer is upto 1%. Eko may at its discretion, change, amend, increase, or reduce the service charges without prior intimation to you. Any value in your Eko Wallet that is utilized towards making payments for any transaction shall be automatically debited from your Eko Wallet. Eko’s responsibility is limited to the debiting of your Eko Wallet and the subsequent payment to any other third party merchant that you might transact with. Eko does not endorse, promote, or warrant any goods and/or services that might be bought/availed or proposed to be bought/availed using Eko Wallet. Eko reserves the right to levy charges/ charge commission upon any amounts loaded upon your Eko Wallet or any amounts spent/utilized by you using Eko Wallet. Eko reserves the right to set off any balance in your Wallet in order to recover funds for transactions processed as per your request. 6. Redemption and Forfeiture

a. Any value in your Eko Wallet must be utilized within Twelve (12) months from the date of your last transaction or within 12 months from the date of activation, whichever is later.

b. If you do not use your wallet balance for 12 months as per clause 6 a ), the wallet will be blocked in compliance with RBI guidelines. Eko will intimate the customer three times at an interval of 15 days, through SMS/ email, during the 45 days period prior to deactivating or suspension of the wallet. All PPI holders can either re-activate the wallet after the due diligence or reclaim their amount in their bank accounts.

c. All PPI holders can reclaim their balance amount from the date of forfeiture or self closure of the wallet, to their bank accounts. This process of reclaim will include written request from PPI holder along with registered details and submission of ID document.

7. Suspension of Services Eko reserves the right to suspend/discontinue Eko Wallet services to you at any time, for any cause, including, but not limited, to the following: a. For any suspected violation of the rules, regulations, orders, directions, notifications

issued by RBI from time to time or for any violation of the terms and conditions mentioned in

these T&C’s; b. For any suspected discrepancy in the particular(s) documentation or Enrolment Form provided by you; c. To combat potential fraud, sabotage, willful destruction, threat to national security or for any other force majeure reasons etc; d. If the same is due to technical failure, modification, upgradation, variation, relocation, repair, and/or maintenance due to any emergency or for any technical reasons. e. If the same is due to any transmission deficiencies caused by topographical and geographical constraints/limitations; f. If the mobile connection with which your Eko Wallet is related ceases to be operational or in your possession or control. g. If Eko believes, in its reasonable opinion, that cessation/ suspension is necessary. 8. Disclaimer of Warranties Eko wallet, including all content, functions, materials, and information made available on,

provided in connection with or accessible through the Eko wallet service, is provided "as is."

to the fullest extent permissible by law, Eko makes no representation or service, content,

materials, information and functions made accessible by the software used on or accessed

through the wallet service, or for any breach of security associated with the transmission of

sensitive information through the service. Eko disclaims without limitation, any warranty of

any kind with respect to the Eko wallet services, non-infringement, merchantability, or fitness

of wallet for a particular purpose. Eko do not warrant the Eko wallet services will be

uninterrupted or error free. Eko shall not be responsible for any interruptions, including, but

not limited to, system failures or other interruptions that may affect the receipt, processing,

acceptance, completion or settlement of payment transactions or any other service. 9. Indemnification You agree to indemnify, save, and hold Eko, its affiliates, contractors, employees, officers, directors, agents and its third party suppliers, licensors, and partners harmless from any and all claims, losses, damages, and liabilities, costs and expenses, including without limitation legal fees and expenses, arising out of or related to your use or misuse of the Eko Wallet Services, any violation by you of these T&C’s, or any breach of the representations, warranties, and covenants made by you herein. Eko reserves the right, at your expense, to assume the exclusive defense and control of any matter for which you are required to indemnify Eko, including rights to settle, and you agree to cooperate with Eko’s defense and settlement of these claims. Eko will use reasonable efforts to notify you of any claim, action, or proceeding brought by a third party that is subject to the foregoing indemnification upon becoming aware of it.

10. Intellectual Property Rights We, or our licensors, own all right, title and interest, including, but not limited to all copyright,

trademark, patent, trade secret or other proprietary rights (“Intellectual Property Rights”), in

and to Website and the Eko Wallet. You shall not reproduce, distribute, transmit, modify,

create derivative works, display, perform or otherwise use any of the Intellectual Property

Rights, or attempt to reverse engineer, decompile, disassemble the said rights to create a

competing product. 11. Grievance Officer You have the right to register your complaint if you are not satisfied with the services or finds attitudinal deficiencies when dealing with agents/staff/service providers or finds system errors or sees gaps between standards of service promised and actual service rendered by Eko. You can lodge a complaint by sending email to [cs@eko.co.in] . 12. Miscellaneous: Force Majeure: We shall not be liable for failure or delay in performing our obligations under these T&C’s if such failure or delay is due to circumstances beyond our reasonable control, including, without limitation, acts of any governmental body, war, insurrection, sabotage, embargo, terrorist or other attack, fire, flood, strike or other labor disturbance, interruption of or dely in transportation, unavailability of or interruption or delay in telecommunications or third party services, failure of third party software or inability to obtain raw materials, supplies, or power used in or equipment needed for provision of the services. Governing Law and Jurisdiction: These T&C’s shall be interpreted and construed according to, and governed by the laws of India. All disputes arising under this Agreement or any other agreement in relation to Services are subjected to the exclusive jurisdiction of courts at India. Entire Agreement: These T&C’s inclusive of all such conditions and policies that are incorporated into these T&C’s by reference, set forth the entire understanding and agreement between you and Eko with respect to the subject matter hereof. Customer Grievance link: https://eko.co.in/grievance/

FAQ link available on web site : https://eko.co.in/wp-content/uploads/FAQ.pdf

Customer Management Policy As part of customer protection framework Eko shall specify Terms and conditions, Customer Grievance Management Policy , FAQ on its website

1. Customer Liability and Risks 1.1. The aggregate liability of Eko for any liability in case of unauthorized /

fraudulent transactions involving us shall be limited to the transaction value subject to such unauthorized/fraudulent transaction is solely attributable to Eko as per following :

Customer liability in case of unauthorized electronic payment transactions through a PPI

S.No. Particular Maximum Liability of Customer

(a) Contributory fraud / negligence / deficiency on the part of Eko, including PPI-MTS issuer (irrespective of whether or not the transaction is reported by the customer)

Zero

(b) Third party breach where the deficiency lies neither with Eko nor with the customer but lies elsewhere in the system, and the customer notifies Eko regarding the unauthorized payment transaction. The per transaction customer liability in such cases will depend on the number of days lapsed between the receipt of transaction communication by the customer from Eko and the reporting of unauthorized transaction by the customer to Eko -

i. Within three days# Zero

ii. Within four to seven days# Transaction value or

₹10,000/- per transaction, whichever is lower

iii. Beyond seven days# The customer resolution decision shall be taken on a case to case basis by the nodal officer

(c) In cases where the loss is due to negligence by a customer, such as where he / she has shared the payment credentials, the customer will bear the entire loss until he / she reports the unauthorized transaction to Eko. Any loss occurring after the reporting of the unauthorized transaction shall be borne by Eko.

(d) Eko may also, at their discretion, decide to waive off any customer liability in case of unauthorized electronic payment transactions even in cases of customer negligence.

2. Fraud Reporting – Direct 24x7 mechanism 2.1. Each transaction alert message reporting should have link for reporting the

unauthorized transaction. 2.2. Eko shall provide customers with 24x7 access via email/portal for reporting

unauthorised transactions that have taken place and / or loss or theft of the PPI.

2.3. Wallet customers would be provided with direct link for lodging complaints, with the specific option to report unauthorized electronic payment transactions at home page of its website in case, the customer is been defrauded.

2.4. It shall be ensured that timely response is sent to the customers acknowledging the complaint along with the registered complaint number.

2.5. On receipt of the report of an unauthorised payment transaction from the customer, Eko shall take immediate action to prevent further unauthorised payment transactions in the wallet.Burden of proof

2.6. Eko shall provide sufficient evidence in the event to prove customer liability in case of unauthorised electronic payment transactions.

3. Reversal timeline for zero liability / limited liability of a customer

3.1. On being notified by the customer, Eko shall credit (notional reversal) the amount involved in the unauthorised electronic payment transaction to the customer’s PPI within 10 days from the date of such notification by the customer (without waiting for settlement of insurance claim, if any), even if such reversal breaches the maximum permissible limit applicable to that type / category of PPI. The credit shall be value-dated to be as of the date of the unauthorised transaction.

3.2. Eko shall ensure that a complaint is resolved and liability of the customer, if any, is established in maximum 90 days from the date of receipt of the complaint and the customer is compensated as per provisions of paragraph “Customer Liability and Risks” above. In case the Eko is unable to resolve the complaint or determine the customer liability, if any, within 90 days, the amount as prescribed in paragraph “Customer Liability and Risks” shall be paid to the customer, irrespective of whether the negligence is on the part of customer or otherwise.

4. Creation of awareness on the risk and responsibilities 4.1. Customer shall be educated about the risks and responsibilities through FAQ

and sms.

5. Customer Grievance 5.1. Eko shall ensure that the customer Grievance policy document aims at

communicating the various mechanisms available for the customers to reach out to Eko, and its service guarantees and timelines by which Eko shall try and ensure resolution to its customer concerns.

5.2. Level 1 ,Level 2 and nodal officer for complaint resolutions shall be defined with Turnaround times.

5.3. All complaints shall be resolved maximum 30 days

6. Permissible transaction limits for wallets

6.1. Minimum KYC wallets

6.1.1. The amount transferred through such Eko PPI wallet during any month shall not exceed Rs.10,000/- and the total amount during the financial year shall not exceed Rs.50,000/-.

6.1.2. The amount outstanding at any point of time in such Eko wallets shall not exceed Rs.10,000/-

6.1.3. There shall be no cash credit in such wallets.

6.2. Full KYC wallets 6.2.1. The funds transfer limit shall not exceed Rs.50,000/- (excluding the

transaction charges) per month per beneficiary. 6.2.2. The cash loading in such wallets shall not exceed Rs 49500 per

month. 6.2.3. The amount outstanding at any point of time in such Eko wallets shall

not exceed Rs.50,000/-

6.3. The PPI holder may at their discretion set fund transfer limits on their wallet

by contacting the customer care. The customer care after due verification

process shall implement the transfer limits within 48 working hours. The

customer shall be informed of the transfer limit set by mail.

7. Refund Policy 7.1. In case of deemed fail , OTP shall be issued to a customer and customer

shall get the refund from merchant on the verification of OTP by the merchant.

7.2. Refunds in case of failed / returned / rejected / cancelled transactions using any other payment instrument shall not be credited to PPI.

7.3. All logs related to returns / refunds etc shall be maintained and monitored at database with reason of failure ,date , amount , etc.

dm°boQ> Ho$ {Z`_ Am¡a eV|©

ZrMo {XE JE {Z`_ Am¡a eV|© (“ T&C’s ”) AmnHo$ Am¡a Eko BpÊS>`m \$mBZ|pí`b g{d©goµO àm. {b{_Q>oS> Ho$ ~rM EH$ ~mÜ`H$mar g_Pm¡Vm h¡ & Eko dm°boQ> Ho$ {bE n§OrH$aU hoVy do~gmB©Q> [www.eko.co.in] (“

Website” ) H$m BñVo_mb H$aZo H$m VmËn`© `h h¡ {H$ Amn BZ {Z`_mo§ Am¡a eVm|© go gh_V h¢&

Eko dm°boQ> EH$ go_r-ŠbmoµÁS> àrnoS> CnH$aU h¡ {Ogo ^maV _| àrnoS> ^wJVmZ CnH$aUm| Ho$ àMmbZ hoVy {XE JE {Xem{ZX}em|, 2009 VWm àrnoS> CnH$aUm| Ho$ àMmbZ na [aµOd© ~¢H$ Am°\$ BpÊS>`m Ûmam 1 OwbmB© 2015 H$mo Omar {H$E JE _mñQ>a gHw©$ba-nm°{bgr JmB©S>bmB©Ýg, {Og_| g_`-g_` na g§emoYZ {H$`m OmVm h¡ Ho$ AZwgma Omar {H$`m J`m h¡& (`hm§ Bgo "Eko dm°boQ>' `m "dm°boQ>' H$hm J`m h¡)& Amn Eko dm°boQ> _| _m¡OyX am{e H$m BñVo_mb _Zr Q´>m§g\$a g{d©g Ho$ {bE VWm Eko dm°boQ> Ho$ gmW n§OrH¥$V {H$gr ^r _M}ÝQ> go _mb `m godmAm| H$s IarX Ho$ {bE Am°ZbmB©Z ^JwVmZ hoVy H$a gH$Vo h¢&

1. Eko dm°boQ> H$s gm_mÝ` pñW{V`m§

a) dm°boQ> Ho$db ^maVr` {Zdm{g`m| H$mo hr Omar {H$`m OmEJm {OZH$s C_« 18 gmb go A{YH$ hmo Am¡a Omo AZw~§Y Ho$ `mo½` hm| Am¡a {OZ na H$mZyZm| Ho$ AZwgma dm°boQ> godm H$m BñVo_mb H$aZo Ho$ {bE amoH$ Z bJmB© JB© hmo&

b) Eko dm°boQ> Ho$ Sw>ßbrHo$eZ/ŠbmoqZJ Ho$ _m_bo _| Bgo Eko Ûmam aX²X H$a {X`m OmEJm Am¡a AJa Amdí`H$ hmo Vmo µOê$ar H$mZyZr H$madmB© H$s OmEJr&

c) Eko dm°boQ> H$m BñVo_mb H$aVo hþE WS©> nmQ>u go IarXo JE CËnmX/gm_mZ/_mb _| {H$gr ^r àH$ma Ho$ Xmoe Ho$ {bE Eko Xo`/{Oµå_oXma Zht hmoJm&

d) H$ÕAmn g_PVo h¢ Am¡a gh_V h¢ {H$ Eko dm°boQ> ImVm AmnHo$ n§OrH¥$V _mo~mBb Zå~a go qbH$ {H$`m J`m h¡& AmnHo$ _mo~mBb Zå~a Am¡a/`m {g_ Ho$ Mmoar hmoZo/Jw_ hmoZo/Jm`~ hmoZo Ho$ _m_bo _| Eko dm°boQ> Ho$ AZ{YH¥$V BñVo_mb hoVy Eko {H$gr ^r Vah go {Oµå_oXma Zht hmoJm, O~ VH$ {H$ Amn Eko H$mo Bg Mmoar/Jw_ hmoZo/Jm`~ hmoZo H$s OmZH$mar Z X| Am¡a AnZo Eko dm°boQ> H$mo AñWm`r ê$n go ãbm°H$ Z H$adm X|& ãbm°H$ H$admZo Ho$ ~mX Amn Cgr _mo~mBb Zå~a Ho$ ZE {g_ Ho$ gmW Bgo {\$a go EŠQ>rdoQ> H$a gH$Vo h¢&

e) Eko -dm°boQ> YmaH$ H$mo OmZH$mar XoH$a `m OmZH$mar {XE {~Zm {H$gr ^r gj_ A{YH$mar, H$mZyZ, {Z`_ `m AXmbV Ho$ {Xem{ZX}em| na Eko dm°boQ> _| ~Xbmd `m g§emoYZ H$a gH$Vm h¡&

f) {H$gr ^r g_` BZ T&C Ho$ {hñgo H$mo ~XbZo,g§emo{YV H$aZo, Omo‹S>Zo `m hQ>mZo Ho$ {bE Eko AnZ o EH$_mÌ {ddoH$ na A{YH$ma gwa{jV aIVm h¡& do~gmBQ> na {Z`_ Am¡a eVm] _| ~Xbmd H$s OmZH$mar àX{e©V H$s OmEJr& `h AmnH$s {Oå_oXmar h¡ {H$ Amn IwX H$mo AnSo>Q> aI| Am¡a {H$gr ^r ZE ~Xbmd

`m g§emoYZm| Ho$ {bE g_`-g_` na CZH$s Om§M H$a|& Eko dm°boQ> Ho$ AmnHo$ {Za§Va Cn`moJ H$m _Vb~ `h hmoJm {H$ Amn n[adV©Z Am¡a g§emoYZm| Ho$ {bE ñdrH$ma H$aVo h¢ Am¡a {H$E JE h¢&

g) AmnH$mo EH$ g_` _o Ho$db EH$ Eko dm°boQ> aIZo Am¡a BgH$m BñVo_mb H$aZo H$s AZw_{V Xr OmVr h¡& Bg {Z`_ _| {H$gr ^r Vah H$m Cëb§KZ {H$E OmZo Ho$ _m_bo _| Eko Ho$ Ûmam AmnH$s dm°boQ> godm H$mo {Zbpå~V {H$`m Om gH$Vm h¡&

h) Eko dm°boQ> Ho$db ^maV _| BñVo_mb Ho$ {bE CnbãY h¡ Am¡a gr_m-nma boZXoZ Ho$ {bE BgH$m BñVo_mb Zht {H$`m Om gH$Vm&

i) AmnH$mo AnZo Eko dm°boQ> go {H$gr ^r Vah H$m boZXoZ H$aZo go nhbo gw{ZpíMV H$aZm Mm{hE {H$ Bg_| n`m©á am{e _m¡OyX hmo&

j) AmnH$mo Ü`mZ XoZm Mm{hE {H$ Eko dm°boQ> go ZH$X {ZH$mbZo H$s AZw_{V Zht h¡& EH$ g{H«$` Eko

dm°boQ> _| {H$gr ^r ~H$m`m H«o${S>Q> H$m Cn`moJ Ho$db Am°ZbmBZ wJVmZ H$aZo `m YZ hñVm§VaU Ho$ {bE {H$`m OmZm Mm{hE&

k) Eko-dm°boQ> J¡a-hñVm§VaUr` h¢& l) {H$gr ^r Vah Ho$ {ddmX Ho$ _m_bo _| Eko Ho$ [aH$m°S©> H$mo hr Eko dm°boQ> Ho$ BñVo_mb Ho$ Ûmam {H$E JE

boZXoZ Ho$ {bE gmú` _mZm OmEJm& m) Eko Cn^moŠVm H$mo g^r OmZH$mar EgE_Eg Am¡a B©_ob Ho$ Ûmam ^oOoJm Am¡a _mo~mBb \$moZ Am°naoQ>a

H$mo {S>brdar Ho$ {bE EgE_Eg ^oO {XE OmZo Ho$ ~mX _mZm OmEJm {H$ AmnH$mo EgE_Eg àmá hmo J`m h¡&

n) Amn Eko go g^r H$m°_{e©`b _¡goO Am¡a boZXoZ Ho$ _¡goO àmá H$aZo Ho$ {bE gh_V h¢& o) dÕ WS©> nmQ>u H$s do~gmB©Q> na _m¡OyX H$moB© ^r do~ qbH$ Cg do~-qbH$ H$m g_W©Z Zht h¡& Eogo {H$gr

^r do~-qbH$ H$m BñVo_mb H$aZo `m ~«mCqOJ H$aZo na, Eogo ha do~-qbH$ _o § {XE JE {Z`_ Am¡a fV|© Amn na bmJy hm|Jr&

p) bm^m{W©`m| H$mo Omo‹S>Zo `m hQ>mZo H$m {dH$ën àXmZ {H$`m OmEJm& J«mhH$ H$mo boZ-XoZ H$aZo Ho$ {bE nhbo bm^mWu H$mo Omo‹S>Zm A{Zdm © h¡&

q) J«mhH$ ~¢H$ ImVm {ddaU àXmZ H$aHo$ bm^mWu H$mo n§OrH¥$V H$a gH$Vm h¡&

r) bm^mWu H$mo Omo‹S>Zo Ho$ {bE J«mhH$ H$s gh_{V br OmEJr&

s) bm^mWu Ho$ {ddaU dmbm Zm_, ImVm g§»`m, EH$ bm^mWu Ho$ Abmdm AnZo n§OrH¥$V _mo~mBb na J«mhH$ H$mo ^oOm OmEJm&

t) Ho$db bm^mWu Ho$ Abmdm Eko dm°boQ> Ho$ _mÜ`_ go \§$S> Q´>m§g\$a {H$`m Om gH$Vm h¡&

u) dm°boQ> _| àË`oH$ ^wJVmZ Ho$ {bE boZ-XoZ Ho$ {bE J«mhH$ H$s gh_{V br OmEJr&

v) boZ-XoZ Ho$ nyam hmoZo na EH$ boZ-XoZ MoVmdZr g§Xoe {Og_| {ddaU boZXoZ em{_b h¡, J«mhH$ H$mo ^oOm OmEJm&

w) EH$ _hrZo _| Omo‹S>o OmZ o dmbo bm^m{W©`m| H$s g§»`m H$s gr_m H$mo 30 VH$ n[a^m{fV {H$`m OmEJm

x) _mb H$s IarX Ho$ {bE Eko dm°boQ> H$m Cn`moJ Zht {H$`m OmEJm&

y) Eko dm°boQ> H$m Cn`moJ Cnhma CnH$aUm| Ho$ ê$n _| Zht {H$`m OmEJm&

2. Ho$dmB©gr AZwnmbZ

Eko dm°boQ> Ho$ {bE Eko dm°boQ> Ho$ Cn`moJ H$mo RBI KYC Zr{V Ho$ nmbZ H$s AZw_{V hmoJr& RBI KYC Zr{V Ho$ AZwnmbZ Ho$ {bEo {H$gr ^r godm H$mo {dV[aV H$aZo Am¡a n§OrH$aU Ho$ g_` Am¡a ~mX H$s VmarI _| dm°boQ> H$m bm^ CR>mZo Am¡a Omar aIZo Ho$ {bE AnZr ì`{º$JV nhMmZ H$m {ddaU EH$Ì, gË`m{nV Am¡a gwa{jV ê$n go ~ZmE aIoJm& 3 n§OrH$aU Ho$ Am§H$‹S>o

Eko dm°boQ> H$m Cn`moJ H$aZo _| gj_ hmoZo Ho$ {bE AmnH$mo IwX H$mo Eko Ho$ gmW n§OrH¥$V H$aZm hmoJm& Amn ñdrH$ma H$aVo h¢ Am¡a gh_V hmoVo h¢ {H$ Amn AnZo Eko dm°boQ> ImVo go hmoZo dmbr J{V{d{Y Ho$ {bE {Oå_oXma h¢ O~ AmnHo$ Ûmam A{YH¥$V {H$`m OmVm h¡ `m Zht Am¡a AmnH$mo AnZo dm°boQ> H$s OmZH$mar gwa{jV Am¡a JmonZr` aIZr Mm{hE {Og_| AmnHo$ Cn`moJH$Vm© Z§~a/bm°{JZ nmgdS©> ^wJVmZ {d{Y H$mo gr{_V {H$E {~Zm em{_b h¡& (Eg) Am¡a {nZ/AmoQ>rnr (`{X H$moB© hmo)& Amn gh_V h¢ AÝ` ~mVm| Ho$ gmW - a) n§OrH$aU Ho$ Xm¡amZ Eko Ho$ n§OrH$aU \$m°_© Ûmam g§Ho$V Ho$ ê$n _| AnZo ~mao _| ghr gQ>rH$ dV©_mZ Am¡a nyar OmZH$mar àXmZ H$a| (O¡go {H$ n§OrH$aU So>Q>m hmoZo Ho$ ZmVo)(b) ha g_` ghr gQ>rH$ Mmby Am¡a nyU© aIZo Ho$ {bE n§OrH$aU So>Q>m H$mo ~ZmE aIZm Am¡a Vwa§V AnSo>Q> H$aZm (c) AnZo dm°boQ> `m gwajm Ho$ {H$gr AÝ` Cëb§KZ Ho$ {H$gr ^r AZ{YH¥$V Cn`moJ Ho$ ~mao _| h_| Vwa§V gy{MV H$a|&

Amn AmJo Bg ~mV go gh_V h¢ {H$ `{X Amn Eogr H$moB© ^r OmZH$mar àXmZ H$aVo h¢ Omo AgË` JbV h¡ Vmo dV©_mZ `m AYyar Zht h¡ `m h_mao nmg `h g§Xoh H$aZo Ho$ {bE H$moB© C{MV AmYma Zht h¡ {H$ Eogr OmZH$mar AgË` JbV dV©_mZ `m AnyU© Zht h¡ `m BZ T&C Ho$ AZwgma Zht h¡ Vmo h_ Eko Ho$ gmW AnZr gXñ`Vm H$mo A{Z{üV H$mb Ho$ {bE {Zb§{~V `m g_má `m AdéÕ H$aZo H$m A{YH$ma h¡&

4 d¡ÚVm

Eko dm°boQ> H$s Ý yZV_ d¡ÚVm BgHo$ EŠQ>rdoeZ `m Omar {H$E OmZo H$s VmarI go ~mah 12 Õ_mh h¡& AmnH$mo Bg d¡ÚVm, _m¡OyXm \«o$_dH©$ `m g_`-g_` na {H$E OmZo dmbo g§emoYZ Ho$ ~mao _| EgE_Eg/B©_ob/S>mH$ gmYZ Ho$ Ûmam OmZH$mar Xr OmEJr& arbmoS> Zht {H$E Om gH$Zo dmbo Eko dm°boQ> Ho$ _m_bo _| dm°boQ> H$s d¡ÚVm g_má hmoZo na ~H$m`m am{e H$mo YmaH$ Ho$ Ûmam IarXo OmZo dmbo ZE dm°boQ> _o § ñWmZmÝV[aV H$aZo H$s AZw_{V Ho$db _d Ho$ {ddoH$m{YH$ma na hr Xr Om gH$Vr h¡& 5 dm°boQ> H$m ewëH$

AmnH$mo Eko Ûmam \$m°_© _| {ZYm©[aV g{d©g ewëH$ H$m wJVmZ H$aZm hmoJm& Eko S>mo_opñQ>_ _Zr Q´>m§g\$a Ho$ _m_bo _| 2 \$sgXr VH$ H$m ewëH$ bJmVm h¡& Eko {H$gr ^r g_` AmnH$mo OmZH$mar {XE {~Zm AnZo {ddoH$m{YH$ma na Bg ewëH$ _| ~Xbmd, g§emoYZ, ~‹T>moVar `m H$_r H$a gH$Vm h¡& AmnHo$ dm°boQ> _| _m¡OyX H$moB© ^r am{e {OgH$m BñVo_mb {H$gr boZXoZ Ho$ {bE ^wJVmZ hoVy {H$`m OmVm h¡, dh IwX-~IwX AmnHo$ Eko dm°boQ> go H$Q> OmEJr& Eko H$s {Oµå_oXmar AmnHo$ Eko dm°boQ> go am{e H$mQ>Zo Am¡a WS©> nmQ>u _M}ÝQ> H$mo BgH$m ^wJVmZ H$aZo VH$ gr{_V h¡, {OgHo$ gmW Amn boZXoZ H$aVo h¢& Eko dm°boQ> H$m BñVo_mb H$aVo hþE IarXr OmZr dmbr {H$gr ^r godmAm| `m _mb Ho$ {bE Eko Z Vmo dma§Q>r XoVm h¡, Z hr BÝh| EÝS>mog© `m àmo_moQ> H$aVm h¡& AmnHo$ Eko dm°boQ> _| bmoS> H$s JB© {H$gr ^r am{e `m Eko dm°boQ> H$m BñVo_mb H$aVo hþE IM© H$s JB© {H$gr ^r am{e na ewëH$/H$_reZ bJmZo H$m A{YH$ma Eko Ho$ nmg g§a{jV h¡& Eko AmnHo$ AZwamoY Ho$ AZwgma àg§ñH¥$V {H$E JE boZXoZ Ho$ {bE \$ÊS²>g H$s dgybr Ho$ AmnHo$ dm°boQ> _| {H$gr ^r foe am{e H$mo ~§X H$aZo H$m A{YH$ma aIVm h¡&

6 ar{S>åneZ Am¡a µOãVr a) AmnHo$ Eko dm°boQ> _| _m¡OyX {H$gr ^r am{e H$m BñVo_mb AmnHo$ {nN>bo boZXoZ go ~mah 12 _mh Ho$

^rVa `m EŠQ>rdoeZ H$s VmarI go 12 _mh Ho$ ^rVa {H$`m OmZm Mm{hE, Omo ^r ~mX _| AmE&

b) `{X Amn Šbm°O 6a Ho$ AZwgma 12 _hrZm| Ho$ {bE AnZo dm°boQ> ~¡b|g H$m Cn`moJ Zht H$aVo h¢ Vmo Ama~rAmB© Ho$ {Xem{ZX}em| Ho$ AZwnmbZ _| dm°boQ> ãbm°H$ H$a {X`m OmEJm& Eko J«mhH$ H$mo 15 {XZ Ho$ A§Vamb na, EgE_Eg B©_ob Ho$ _mÜ`_ go, dm°boQ> H$mo {ZpîH«$` H$aZo `m ñW{JV H$aZo go nhbo 45 {XZm| H$s Ad{Y Ho$ Xm¡amZ VrZ ~ma A§Va§J H$aoJm& g^r nrnrAmB© YmaH$ `m Vmo n[al_ Ho$ ~mX dm°boQ> H$mo {\$a go g{H«$` H$a gH$Vo h¢ `m AnZo ~¢H$ ImVm| _| AnZr am{e H$mo nwZ… àmá H$a gH$Vo h¢&

c) g^r PPI YmaH$ AnZr eof am{e H$mo AnZo ~¢H$ ImVm| _| dm°boQ> H$s ñdXoe dmngr `m ñd-g_mnZ H$s VmarI go nwZ… àmá H$a gH$Vo h¢& nwZ… àmá H$aZo H$s Bg à{H«$`m _| n§OrH¥$V {ddaU Ho$ gmW nrnrAmB© YmaH$ go {bpIV AZwamoY Am¡a nhMmZ XñVmdoO O_m H$aZm em{_b hmoJm&

7 godmAm| H$m {Zbå~Z

Eko Ho$ nmg AmnH$mo Xr OmZo dmbr Eko dm°boQ> godmAm| H$mo {H$gr ^r g_` {Zbpå~V/aX² H$aZo H$m A{YH$ma h¡ AJa:

1 AJa g_`-g_` na RBI Ûmam Omar {Z`_m|, {d{Z`_m|,AmXoem|, {ZX}em|, A{YgyMZmAm| H$m g§{X½Y Cëb§KZ nm`m OmVm h¡, AWdm `hm§ C{ëbpIV {Z`_m| Am¡a ¿Vm|© _| Cëb§KZ nm`m OmVm h¡&

2 AJa AmnHo$ Ûmam Xr JB© OmZH$mar, XñVmdo Om| `m n§OrH$aU \$m°_© _| {H$gr Vah Ho$ g§{X½Y {dg§J{V nmB© OmVr h¡;

3 AJa {H$gr Vah H$s YmoIo~mOr, OmZ~yPH$a {dZme `m Vmo‹S>\$mo‹S>, Xoe H$s gwajm H$mo {H$gr Vah Ho$ IVao `m AÝ` AàË`m{eV H$maH$mo H$s gå^mdZm hmo;

4 AJa VH$ZrH$s Ag\$bVm, g§emoYZ, AnJ«oSo>eZ, {d{^ÝZVm, ñWmZm§VaU, _aå_V Am¡a / `m aIaImd `m {H$gr AmnmVH$mbrZ n[apñW{V `m AÝ` VH$ZrH$s H$maUm| go Eogm µOê$ar hmo&

5 AJa Eogm ñWbmH¥${VH$ Am¡a ^m¡Jmo{bH$ ~mYmAm|/ gr_mAm| Ho$ MbVo g§MaU H$s {d\$bVmAm| Ho$ H$maU hmo;

6 AJa _mo~mBb H$ZoŠeZ {Oggo AmnH$m Eko dm°boQ> gå~pÝYV h¡, AmnHo$ {Z`§ÌU, H¢$Oo `m n[aMmbZ _| Z hmo&

7 AJa Eko H$mo bJVm h¡ {H$ Bgo ãbm°H$ {H$`m OmZm/{Zbå~Z A{Zdm © h¡& 8 dma§{Q>`m| H$m AñdrH$aU

Eko dm°boQ> Am¡a Bggo gå~pÝYV g^r gm_J«r, Ad`d, OmZH$mar, Am¡a godmE§ nyU© gr_m VH$ H$mZyZ Ho$ Xm`ao _| h¢, Eko gm°Q>do`a `m dm°boQ> godm Ûmam CnbãY H$amB© OmZo dmbr godmAm|, gm_J«r, OmZH$mar AWdm godm Ho$ _mÜ`_ go g§doXZerb OmZH$mar Ho$ g§Mma go gå~pÝYV gwajm Ho$ Cëb§KZ Ho$ {bE {Oµå_oXma Zht h¡& Eko dm°boQ> godm, J¡a-Cëb§KZ, _M}pÝQ>{~{bQ>r `m {H$gr {deoe à`moOZ Ho$ {bE dm°boQ> H$s {\$Q>Z¡g Ho$ g§X^© _| {H$gr àH$ma H$s dmaÊQ>r H$mo AñdrH$ma H$aVm h¡& Eko Bg ~mV H$s dmaÊQ>r Zht XoVm h¡ {H$ Eko dm°boQ> godm {Z~m©Y Am¡a Ì¥{Q> _wŠV hmoJr& {H$gr ^r ~mYm, {gñQ>_ H$s {d\$bVm `m {H$gr AÝ` ~mYm Ho$ {bE Eko {Oµå_oXma Zht hmoJm Omo àm{á, àg§ñH$aU, ñdrH$aU, wJVmZ, boZXoZ `m AÝ` godm H$mo à^m{dV H$a gH$Vr hmo&

9 j{Vny{V©

Amn AmnHo$ Ûmam Eko dm°boQ> godmAm| Ho$ BñVo_mb `m JbV BñVo_mb, BZ {Z`_m| Am¡a fVm|© Ho$ Cëb§KZ, `m AmnHo$ Ûmam dma§Q>r Am{X _| Cëb§KZ Ho$ MbVo _d, BgHo$ gh`mo{J`m|, R>oHo$Xmam|, H$_©Mm[a`m| ,A{YH$m[a`m|, {ZXoeH$m|, EOoÝQ>m|, WS©> nmQ>u Amny{V©H$Vm©Am|, bmBg|gXmVmAm| Am¡a gmPoXmam| H$mo nhþMZo dmbo {H$gr ^r ZwH$gmZ, ì``, Xo`VmAmo H$s j{Vny{V© H$aZo Ho$ {bE gh_V h¢& Eko Eogo {H$gr ^r _m_bo _| AmnHo$ ì`` na AnZm {Z`ÝÌU ~ZmE aIZo H$m A{YH$ma g§a{jV aIVm h¡& Amn Bg Vah Ho$ Xmdm| H$m {ZnQ>mZ H$aZo Ho$ {bE gh_V h¢& Eko WS©> nmQ>u Ho$ Ûmam Eogo {H$gr ^r Xmdo, H$ma©dmB© `m à{H«$`m Ho$ ~mao _| AmnH$mo gy{MV H$aZo Ho$ {bE `Wmgå^d à`mg H$aoJm Omo Bg Vah H$s nyd©Jm_r j{Vny{V© Ho$ AYrZ hmo&

10 ~m¡{ÕH$ gånXm A{YH$ma

h_, `m h_mao bmBg|gXmVm do~gmB©Q> Am¡a Eko dm°boQ> go gå~pÝYV g^r H$m°nramB©Q>, Q>´ooS>_mH©$, noQ>oÝQ>, H$mamo~ma Ho$ ahñ` Ed§ AÝ` _m{bH$mZm A{YH$mam| (""~m¡{ÕH$ gånXm A{YH$mam|'') H$mo g§a{jV aIVo h¢& Amn {H$gr ^r Vah Bg ~m¡{ÕH$ gånXm A{YH$mam| H$s à{V{bnr, {dVaU, g§MaU, g§fmoYZ, {S>ñnbo `m AÝ`Wm BñVo_mb Zht H$a gH$Vo h¢& Amn {H$gr ^r Vah go ~m¡{ÕH$ gånXm A{YH$mam| H$s à{V{bnr, {dVaU, g§MaU, g§emoYZ, {S>ñßbo Zht H$a|Jo &

11 {eH$m`V A{YH$mar

AJa Amn godmAm| go g§VwíQ> Zht h¢ `m EOoÝQ²>g/ñQ>m\$/godm àXmVmAm| H$s gmW S>rb H$aVo g_` C{MV ì`dhma H$s H$_r nmVo h¢, `m {gñQ>_ _| {H$gr Vah H$s Ìw{Q> nmVo h¢ `m Eko Ûmam CnbãY H$amB© OmZo dmbr godmAm| H$s JwUdËVm _| {H$gr Vah H$m A§Vamb nmVo h|Vmo Amn AnZr {fH$m`V a{OñQ>a H$a gH$Vo h¢& Amn cs@eko.co.in na B©_ob ^oO H$a AnZr {eH$m`V XO© H$a gH$Vo h¢&

12 g_J«

AàË`m{eV KQ>Zm: h_ BZ {Z`_mo Am¡a fVm|© Ho$ VhV h_mao Xm{`Ëdm| H$m àXe©Z H$aZo _| Xoar H$m {d\$bVm Ho$ {bE {Oµå_oXma Zht hm|Jo AJa Bg Vah H$s {d\$bVm `m Xoar {H$gr Eogr n[apñW{V Ho$ H$maU hmoVr h¡ Omo h_mao {Z §ÌU Ho$ ~mha h¡ O¡go {H$gr gaH$mar g§ñWm H$s H$ma©dmB©, `wÕ, {dÐmoh, Vmo‹S>\$mo‹S>, à{V~§Y, AmV§H$dmXr h_bm, AmJ, ~m‹T>, h‹S>Vmb, l{_H$m| Ho$ Ûmam {H$gr Vah H$s Aem§{V, Xÿag§Mma `m WS©> nmQ>u godmAmo§ _| ~mYm `m Xoar, WS©> nmQ>u gm°Q>do`a H$s {d\$bVm, H$ƒm _mb àmá H$aZo H$s Aj_Vm, nmda `m Amny{V© _| ~mYm `m godmAm| Ho$ àmdYmZ Ho$ {bE Amdí`H$ CnH$aUm| _| ~mYmE§&

fmgr H$mZyZ Am¡a ì`dñWm: `o {Z`_ Am¡a fV|© ^maV gaH$ma Ûmam àfm{gV H$mZyZm| Ho$ AYrZ h¢ Am¡a BZH$s ì`m»`m ^maVr` H$mZyZ ì`dñWm Ho$ AZwgma H$s OmEJr& Bg EJ«r_oÝQ> `m godmAm| go gå~pÝYV H$moB© ^r {ddmX ^maV Ho$ Ý`m`mb` Ho$ joÌm{YH$ma Ho$ AYrZ hmoJm&

gånyU© EJ«r_oÝQ>: BZ {Z`_m| Am¡a fVm|© _o §g^r pñW{V`m§ Am¡a Zr{V`m§ {Z{hV h¢ {OÝh| AmnHo$ Ed§ Eko Ho$ ~rM g_Pm¡Vo Ho$ g§X © _| BZ {Z`_m| Am¡a fVm|© _o § fm{_b {H$`m J`m h¡&

गराहक परबधन नीति गराहक सरकषा ढााच क एक भाग क रप म Eko अपनी वबसाइट पर तनयम और शि, गराहक शशकायि परबधन नीति,

अकसर पछ जान वाल परशनो को तनरदिषट करगा

1. गराहक का दातयतव और जोखिम

1.1. अनधिकत / िोखािडी वाल लनदन क मामल म, जिसक ललए Eko परी तरह स जिममदार ह, ककसी भी दयता क ललए Eko की कल दयता, कवल ननमनललखखत क अनसार, इस तरह क अनधिकत /

िोखािडी लनदन क अिीन लन-दन क मलय तक सीलमत होगी। :

पीपीआई क माधयम स अनधधकि इलकरॉतनक भगिान क मामल म गराहक की दयिा कर.स. वववरण गराहक की अधधकिम दयिा (क) पीपीआई-एमटीएस िारीकताा सहहत Eko की तरफ स अशदायी

िोखािडी / लापरवाही / कमी (चाह गराहक दवारा लनदन की सचना दी गई हो या नही)

शनय

(ख) तीसर पकष दवारा उललघन, िहाा कमी क ललए जिममदार न तो Eko ह

और न ही गराहक, बजलक लससटम म कही और ननहहत ह, और गराहक

अनधिकत लन-दन क बार म Eko को सधचत करता ह। ऐस मामलो म गराहक की दयता परनत लनदन Eko स गराहक दवारा लन-दन सवाद की पराजतत और गराहक दवारा अनधिकत लनदन की रपट Eko को करन क

बीच वयतीत होन वाल हदनो की सखया पर ननभार करगा। -

i. तीन हदन क भीतर# शनय

ii. चार स सात हदनो क भीतर # लनदन का मलय या ₹10,000/- परनत लन-दन, िो भी कम हो

iii. सात हदन क बाद# नोडल अधिकारी दवारा हर मामल क

आिार पर गराहक क ललए समािान का ननराय ललया िाएगा

(ग) ऐस मामलो म िहाा गराहक की लापरवाही क कारर नकसान होता ह, िस कक िहाा उनहोन भगतान वववरर को साझा ककया ह, गराहक पर नकसान को तब तक वहन करग िब तक कक व अनधिकत लनदन की ररपोटा Eko को नही करत ह। अनधिकत लनदन की रपट करन क बाद होन वाला कोई भी नकसान Eko दवारा वहन ककया िाएगा।

(घ) गराहक की लापरवाही क मामल म भी, अनधिकत इलकटरॉननक लनदन क मामल म गराहक की ककसी भी दयता को Eko अपन वववक पर माफ करन का ननराय ल सकता ह।

2. धोिाधडी की रपट करना - परतयकष 24x7 ितर

2.1. परतयक लन-दन चतावनी सदश रपट करत समय अनधिकत लनदन की रपट करन क ललए ललक होना चाहहए।

2.2. Eko अनाधिकत लन-दन की रपट करन और / या पीपीआई की हानन या चोरी क बार म िानकारी परदान करन ललए गराहको को ईमल/पोटाल क माधयम स 24x7 पहाच परदान करगा।

2.3. गराहक को यहद िोखा हदया गया ह, तो अनधिकत इलकटरॉननक लनदन की रपट करन क ललए ववलशषट

ववकलप क साथ लशकायत दिा करन क ललए वॉलट गराहको को वबसाइट क मखय पषठ पर सीिा ललक

हदया िाएगा। 2.4. यह सननजचचत ककया िाएगा कक लशकायत करन वाल गराहको को पावती क साथ पिीकत लशकायत

सखया परनतकिया म समयोधचत भिी िाएा। 2.5. गराहक स अनधिकत लनदन की रपट परातत होन पर Eko वॉलट म और अधिक अनधिकत लनदन को

रोकन क ललए ततकाल कारावाई करगा। सबत का बोझ

2.6. अनधिकत इलकटरॉननक लनदन क मामल म गराहक क दानयतव को साबबत करन क ललए ईको घटना म पयाातत सबत परदान करगा।

3. गराहक की शनय दयिा / सीशमि दयिा क शलए ररवसिल टाइमलाइन

3.1. गराहक दवारा अधिसधचत ककए िान पर, Eko गराहक क पीपीआई म अनधिकत इलकटरॉननक लनदन

म शालमल रालश को इस तरह की अधिसचना की तारीख स 10 हदनो क भीतर गराहक को (बीमा दाव क

ननपटान की परतीकषा ककए बबना, यहद कोई हो) िडडट करगा (सदिानतक वापसी), भल ही इस तरह की वापसी पीपीआई क उस परकार / शररी क ललए लाग अधिकतम सवीकाया सीमा का उतिमर करता हो। िडडट को अनधिकत लनदन क रप म मान ललया िाएगा।

3.2. Eko यह सननजचचत करगा कक लशकायत का समािान हो और गराहक की दयता, यहद कोई हो, तो लशकायत परातत होन की नतधथ स अधिकतम 90 हदनो म सननजचचत हो िाए और गराहक को ऊपर हदए

गए अनचछद "गराहक का दानयतव और िोखखम" क पराविानो क अनसार मआविा हदया िाए। यहद

Eko 90 हदनो क भीतर लशकायत को हल करन या गराहक का दानयतव, यहद कोई हो, को ननिााररत

करन म असमथा ह, तो अनचछद "गराहक का दानयतव और िोखखम" म ननिााररत रालश गराहक को भगतान की िाएगी, भल ही लापरवाही गराहक की हो या Eko की हो।

4. जोखिम और जजममदाररयो क बार म जागरक करना 4.1. गराहको को अकटसर पछ िान वाल परचन और एसएमएस क माधयम स िोखखम और जिममदाररयो क

बार म लशकषकषत ककया िाएगा।

5. गराहक की शशकायि

5.1. Eko यह सननजचचत करगा कक गराहक लशकायत नीनत दसतावज का लकषय गराहको को Eko स सपका

करन क ललए उपलबि ववलभनन ततरो को सपरवित करना ह, और इसकी सवा समय-सीमा की गारटी दती ह जिसक भीतर Eko अपन गराहको की धचता को हल करन का परयास करगा।

5.2. लशकायत का समािान करन क ललए सतर 1, सतर 2 और नोडल अधिकारी को परनतवतान काल क साथ

पररभावित ककया िाएगा। 5.3. सभी लशकायतो का हल अधिकतम 30 हदनो म ककया िाएगा

6. बटए क शलए लनदन की मानय सीमा

6.1. नयनतम कवाईसी बटआ

6.1.1. ककसी भी महीन क दौरान ऐस Eko पीपीआई बटए क माधयम स हसतातररत रालश

10,000/- रपए स अधिक नही होगी और ववततीय विा क दौरान कल रालश 50,000/- रपए स अधिक नही होगी।

6.1.2. ऐस Eko वॉलट म ककसी भी समय बकाया रालश 10,000/- रपए स अधिक नही होगी। 6.1.3. इस तरह क बटए म कोई नगद िडडट नही होगा।

6.2. पणि कवाईसी बटआ

6.2.1. परनत लाभाथी परनत माह िन हसतातरर की सीमा 50,000/- रपए (लनदन शलक को छोडकर) स अधिक नही होगी।

6.2.2. ऐस बटए म परनत माह नकद 49500 रपए स अधिक नही होगा। 6.2.3. ऐस ईको बटए म बकाया रालश ककसी भी समय 50,000/- रपए स अधिक नही होगी।

6.3. पीपीआई िारक अपन वववक पर गराहक दखभाल स सपका करक अपन बटए म िन हसतातररत करन

की सीमा ननिााररत कर सकत ह। गराहक दखभाल 48 काया घटो क भीतर हसतातरर सीमा को उधचत

सतयापन परकिया क बाद लाग करगा। गराहक को मल दवारा ननिााररत हसतातरर सीमा स अवगत

कराया िाएगा।

7. धन वापसी नीति

7.1. ववफल होन की जसथनत म, गराहक को ओटीपी िारी ककया िाएगा और गराहक को वयापारी दवारा

ओटीपी क सतयापन पर वयापारी स िन वापस लमलगा। 7.2. ककसी अनय भगतान सािन का उपयोग करन पर ववफल / लौटाया गया / असवीकत / रदद ककए गए

लनदन क मामल म िन वापसी को पीपीआई म िमा नही ककया िाएगा। 7.3. वापसी / िन वापसी आहद स सबधित सभी वववरर को बनाए रखा िाएगा और ववफलता का कारर,

नतधथ, रालश आहद क वववरर क साथ डटाबस क माधयम स इस पर निर रखा िाएगा।

वॉलटचया नियम व अटी

खालील नियम व अटी ("T&C") आपलया आनि Eko इनिया फायिानशिअल सनहिसस परायहट

नलनमटि ("Eko") याचयातील बधिकारक करार आह. Eko वॉलट (याितर या िावाि उललनखत) साठी

ि दिी करणयासाठी [www.eko.co.in] चा वापर कलयाितर, यासाठी आपली सहमती आह की

आपलयाला ह नियम व अटी बधिकारक आहत.

Eko वॉलट हा भारतातील ररझवि बकचया ‘परीपि पमट इनसटरमटस जारी करि आनिपररचालि, 2009’

आनि भारताि १ जल २०१५ मधय जारी कललया ‘मासटर पररपतरक - परीपि पमट इनसटरमट जारी करि

आनि पररचालि’ याचया मारिदरिक तततवािसार, वळ वळी नवसताररत कलला (याितर "Eko वॉलट"

नकवा "वॉलट" महिि सदनभित) समी-कल जड परकारातील परीपि इनसटरमट आह. . एक वॉलट मधील

रककम आपि पस हसतातरि (मिी टर ानसफर), Eko वॉलटिी सबनधत / ि दिी कललया क ितयाही

वयापाऱयाकिि माल खरदीसाठी नकवा तयाचया सवासाठी ऑिलाइि रककम दणयासाठी वापरली जाऊ

िकत. एक वॉलट उपर कत उददिासाठी वापरलया जािाऱया दयक उपकरिाच परनतनिनधतव करत

आनि क ितयाही उतपादिाची नकवा सवची नवकरी, पिनविकरी नकवा परवािा दििनवत िाही आनि Eko

तयसदभाितील क ितयाही जबाबदारीचा नकवा दानयतवाचा असवीकार करत.

1. एको वॉलट चया सववसाधारण अटी

a) एक वॉलट फकत १८ पिि पिि कललया निवासी भारतीय वयकतीस, ज वयवहार करारा साठी सकषम

आहत जािा लार असललया कायदयािसार वॉलट सवा नवकत घि, नकवा वापरि यासाठी परनतबनधत

िाहीत अशया वयकतीिाच जारी कल जाईल.

b) Eko वॉलटची क ितीही िककल (िनिकिि) / कल निर करि या कारिासाठी आवशयक

असलयास Eko वॉलट रदद करणयाची कायदिीर कारवाई Eko दवार कली जाईल.

c) Eko वॉलटचा वापर करि सहय री नवकरतयाकिि खरदी कलल क ितही

उतपादि/मचिाईज/वयापारी नजननस यामधील क ितयाही द ष/तरटी यासाठी Eko ची क ितीही

जबादारी अथवा दानयतव राहिार िाही. d) आपि समजता आनि सहमत आहात की आपल Eko

वॉलट खात आपलया ि दिीकत म बाइल िबरिी ज िल रल आह. ज पयत आपि Eko ला म बाईल

आनि नसमचया िकसाि / च री / हािी यासदभाित मानहती नदली असल आनि आपि पनहा Eko वॉलट

पनहा सनकरय करपयत वॉलट अवर नधत कल असल तर तयाच म बाइल िबरसह एक िवीि नसम

वापरि आपि Eko वॉलट वापरल तर य गय िाहीतर, चEkoवॉलटचा , म बाइल हरनवि/ नकवा नसम

रहाळ झालयामळ / च री झालयामळ क ितयाही Eko वॉलटचया अिनधकत वापरासाठी Eko

जबाबदार राहिार िाही, e) Eko क ितही सकषम अनधकार, कायद, आदर नकवा नयायालय याचया

निदरािसार वॉलट धारकाला सचिा दऊि अथवा ि कळवता वॉलटिी करार अथवा तयाचा नवसतार

कर िकत.

f) Eko आपलया अनधकारात, आपलया वॉलटचया सदभाित असलल सवि नियम व अटी याचयामधय

क ितयाही वळी बदल, सधारिा अथवा काही भार वरळणयाचा अनधकार राखि ठवत. या सदभाित

नियम व अटी यामधय बदल कलयास तयाची मानहती वबसाईट वर दणयात यईल. आपि ही अदयति

कलली/बदललली मानहती काही ठरानवक कालावधीि घणयाची जबाबदारी आपली आह. आपि सतत

Eko वॉलट वापरत आहात याचा अथि आमही बदल अथवा अदययावत कललया बाबीिा आपली सहमती

आह असा ह त .

g) आपलयाला एका वळी कवळ एकच एक वॉलट राखणयासाठी आनि ऑपरट करणयास परवािरी

आह. या नियामासदभाित क ितही बाब आढळलयास आपल Eko री सलगन असलल सवि वॉलट

निलनबत/खनित कल जातील.

h) एक वॉलट कवळ भारतात वापरणयासाठी उपलबध आह आनि भारताबाहरील वयवहारासाठी

वापरल जाऊ रकत िाही

i) आपलया Eko वॉलटमधि क ितयाही वयवहाराची अमलबजाविी करणयापवी तयामधय परसा निधी

उपलबध आह का याची खातरी करा..

j) आपि लकषात घया की Ekoवॉलटमधि पस काढणयास परवािरी िाही. सनकरय Eko वॉलटमधील

क ितीही नरललक पत मयािदा ही कवळ ऑिलाइि दयक नकवा पस हसतातरिासाठी वापरली जाि

आवशयक आह.

k) एक वॉलट हसतातरिीय िाही.

l) क ितयाही नववादाचया वयवहारासाठी , Ekoवॉलटसचया वापराि कललया वयवहाराच निषकषि महिि

Eko वयवहार रकॉिि बधिकारक असल.

m) Eko आपलया सवि गराहकािा आपला सदर एसएमएस नकवा/आनि ईमल दवार पाठवल आनि

म बाइल फ ि ऑपरटरला एसएमएस नदलयाितर एसएमएस गराहकास नमळाला अस समजल जाईल.

n) आपि Eko किि सवि वयावसाईक सदि परापत करणयास सहमत आहात.

o) इतर वबसाईटवरील तरयसथ साइटवर असललया क ितयाही वब-नलकच समथिि आमही करत िाही.

अिा इतर वब-नलकचा वापर करतािा अथवा बराउझ करतािा , आपि अिा परतयक वब-नलकसचया

नियम आनि अटीचया अधीि असाल.

p) लाभाथी ज िणयाचा नकवा काढि टाकणयाचा पयािय दणयात यईल. गराहकाला वयवहार करणयासाठी,

परथम लाभाथी ज िि बधिकारक आह.

q) गराहक बक खातयाचा तपिील दऊि लाभारथािची ि दिी कर िकतात.

r) लाभाथी ज िणयासाठी गराहकाची सहमती घतली जाईल.

s) लाभाथी ज िणयासाठी िाव, खात करमाकासह ज िलया रललया लाभाथीचा तपिील असललया

सदिास लाभाथी वयनतररकत गराहकाला तयाचया ि दिीकत म बाइलवर सदर पाठनवला जाईल.

t) लाभाथी ज िलयाितर फकत Eko वॉलटदवार निधी हसतातररत कला जाऊ िकत .

u) वॉलटमधील परतयक पमट वयवहारासाठी गराहकाची सहमती घतली जाईल.

v) वयवहार पिि झालयावर वयवहाराची सचिा दिारा टर ाझकशि इिारा सदि, गराहकाला पाठनवला

जाईल.

w) एका मनहनयात ज िलया जािाऱ या लाभारथाचया सखयची मयािदा 30 पयत आह.

x) वसतचया खरदीसाठी Eko वॉलटचा वापर करता यिार िाही िाही.

y) एक वॉलट भट उपकरि महिि वापरली जािार िाहीत.

2. कवायसी नियमपालि

आरबीआय कवायसी पॉनलसीिसार Eko वॉलटचा पीपीआय साठी करणयाची अिमती दणयात यईल.

आरबीआयचया कवायसी पॉनलसीच पालि करणयासाठी, Eko ि, आपली सवा दणयापवी दिीचया वळी

आनि / नकवा ितरचया तारखला गराहकाची वयनकतरत मानहती र ळा करि, तयाची खातरी करि आनि

ती सरनकषत ठवि आवशयक आह.

3. ि दीची मानहती

Eko वॉलट वापरणयासाठी, आपलयाला सवत: ला Eko मधय ि दिी करावी लारल. आपि मानय करता

आनि सहमत आहात की, आपि जहा अनधकत आहात तयावळी आपलया इक वॉलट खातयाति

ह िाऱ या क ितयाही वयवहारासाठी आपि जबाबदार आहात, आनि आपलया वॉलट ची मानहती जात

वापरकतयािचा िबर / लॉनरि, सकतिबद, दय पदधतीनिवाय मयािनदत ि ठवता सरनकषत आनि र पिीय

ठवि आवशयक आह (लार असल तर) . (i) आनि नपि / ओटीपी (आपि सहमती दता की ह

करणयासाठी: (i) ि दिी करतािा Eko चया ि दिी फॉमिदवार सनचत कलयापरमाि आपलयाबददल खरी,

अचक, वतिमाि आनि सपिि मानहती परदाि करा (अिी मानहती "िो ोदणी डटा" आह); (ii) आपला

ि दिी िटा अदययावत करा, त अचक, वतिमाि पिि असावा: (iii) आपलया वॉलटचा अिनधकत वापर

झाला अनय सरनकषततसदभाित क ितही उललघि कलयाबददल आमहाला ताबित ब सनचत करा.

आपि पढ सहमत आहात की जर आपि नदलली क ितीही मानहती चकीची, वतिमािात िसलली

अथवा अपिि नदलयास, आनि यासदभाित क ितयाही बाबीचया अिषराि आमहाला तयाची रका

वाटलयास आनि तयाला तकि सरत आधार नमळाला तर Eko च आपल सदसयतव कायमच निलनबत

करणयाचा नकवा सपषटात आिणयाचा नकवा अवर नधत करणयाचा अनधकार आह.

4. वधता

Eko वॉलट जारी कलयाितर/सनकरय झालयाितर/ वयवहार करणयाचया तारखपासि नकमाि बारा (12)

मनहि वध असल. तयासाठीआपलयाला एसएमएस, ई-मल / प सट नकवा इतर माधयमादवार सनचत कल

जाईल, या परभावाची मानहती परचनलत नियामक वळापतरकािसार वळ वळी नवसतार कलयािसार सनचत

करणयात यईल. िॉि-रील ि करणयाय गय Eko वॉलटचया बाबतीत, धारकादवार खरदी कललया

वॉलटचया वधतचया समापतीचया वळी बाकी िवीि समककष वॉलटमधय रककम हसतातररत करणयाची

परवािरी Eko चया अनधकारात नदली जाऊ िकत.

5. वॉलट िलक

अिा परकारचया पमटसाठी Eko ि निधािररत सवा िलकाचा भरिा आपलयाला करावा लारल. घररती

मिी टर ानसफरसाठी Eko िलक 1% पयत आह. एक आपलया अनधकारात आपलयास पविसचिा

नदलयानिवाय सवा िलकामधय बदल,, सधारिा, वाढ नकवा कमी रलक कर िकत. आपलया Eko

वॉलटमधील क ितीही रककम मलय ज क ितयाही वयवहारासाठी दय दणयाकररता वापरल जात त

सवयचनलतपि आपलया एक वॉलटमधि िनबट कल जाईल. Eko जबाबदारी ही आपलया Eko

वॉलटचया िनबनटर त तयाितरचया क ितयाही ततीय पकषाचया वयापारी दयक दणयापयत मयािनदत आह.

Eko वॉलट वापरि नवकत घतलल / उपलबध कलल , नकवा नवकत घणयासाठी/उपलबध करणयासाठी

सचनवलल क ितही वयापारी नजननस अथवा सवा याच समथिि, परचार, नकवा हमी Eko दत िाही. Eko

वॉलटवर ल ि कललया क ितयाही रकमवर नकवा Eko वॉलट वापरि आपि खचि कललया क ितयाही

रककमवर िलक / िलक कनमिि आकारणयाचा Eko चा अनधकार राखीव आह. आपलया नवितीिसार

परनकरया कललया वयवहारासाठी निधी पिपरािपत करणयासाठी आपलया वॉलटमधय क ितीही निललक सट

करणयाच अनधकार Eko ि राखि ठवल आह.

6. परतावा आनि जपती

a. आपलया Eko वॉलटमधील क ितीही रककम आपलया अनतम वयवहाराचया तारखपासि बारा (12)

मनहनयाचया आत नकवा सनकरयतचया तारखपासि बारा मनहनयाचया आत, ज ितर असल तयाचया आत

वापरल जाि आवशयक आह.

b. आपि कलम 6 ए िसार 12 मनहनयासाठी आपल वॉलट नरललक ि वापरलयास, आरबीआयचया

मारिदरिक तततवािसार वॉलटला बलॉक कल जाईल. Eko वॉलट निनिय नकवा निलनबत करणयापवी

45 नदवसाचया कालावधीत, एसएमएस / ईमलदवार 15 नदवसाचया अतराि वॉलट निनिय

करणयासदभाित तीि वळा आपलयाला सनचत करल. सवि पीपीआय धारक ततपरति वॉलट पनहा

सनकरय कर रकतात नकवा तयाचया बक खातयात तयाची रककम पनहा नमळव रकतात.

c. सवि वॉलट धारक तयाची बलनस रककम जपत झालयाचया तारखपासि नकवा वॉलटचया सवत: चया बद

ह णयाचया तारखितर तयाचया बक खातयात परत नमळव रकतात. पनहा रककम नमळवणयाचया परनकरयत

पीपीआय धारकाकिि ि दिीकत तपरीलासह आयिी दसतावज जमा करणयाचया नलनखत नवितीचा

समावर असल.

7. सवा सथनिती

Eko वॉलट सवा क ितयाही वळी क ितयाही कारिासतव खालीलपकी कारिामळ (परत तयापरती

मयािनदत िाही), निलनबत / बद करणयाच अनधकार Eko राखि ठवत:

a. भारतीय ररझहि बकि वळ वळी जारी कललया नियमाच, अटी, आदराच, नदरानिदराच,

क ितयाही परकारचया सरयासपद उललघिासाठी नकवा या ‘टी आनि सी’ मधील उललनखत अटी व

नियमाच उललघि कलयाबददल;

b. आपलयाकिि परदाि कललया नवनिषट (ओ) दसतऐवज, कारदपतर नकवा ि दिी फॉमिमधय

आढळललया क ितयाही सियासपद नवसरतीसाठी;

c. सभावय फसवि, छळविक, हािी, राषटर ीय सरकषचा ध का नकवा इतर क ितयाही बाहय िकतीचया

उपदरवामळ इ.

d. तानतरक अपयि, सधारिा, उननत सधारिा, नभननता, सथािातरि, दरसती, आनि / नकवा क ितयाही

आपतकालीि नसथतीमळ नकवा क ितयाही तानतरक कारिामळ.

e. भौर नलक आनि भौर नलक अिथळामळ / मयािदामळ ह िारी क ितीही

कमतरता/अिपलबधतमळ. f. जर आपलया एक वॉलटिी सबनधत म बाइल किकशि बद झाल अथवा

आपलया ताबयात नकवा नियतरिात िसल तर.

g. Eko चया य गय मतािसार वॉलट च निलबि आवशयक असल तर.

8. हमीचा असवीकार

Eko वॉलट, सवि सामगरी, काय, वसत आनि उपलबध मानहती ही Eko वॉलट चया सवा आनि सलागनतमळ

नमळिाऱया सवा, या “जशया आहत तशया” कायदयादवार परवािरी असललया पिि परमािात, Eko

क ितयाही वॉलट सवदवार नकवा परापत कललया सॉफटवअरदवार वापरलली सवा, सामगरी, वसत, मानहती

आनि काय नकवा सरकषचया सदभाित असलली अनतसवदिरील मानहती कठही सादर करत िाही

अथवा परारीत करीत िाही. सादर करीत िाही सवा. Eko

क ितयाही मयािदनरवाय असवीकती करत की , नवनरषट हतसाठी Eko वॉलट सवा, उललघि ि करता

कलली, वयापाराची कषमता असलली नकवा वॉलटची नफटिस या सदभाित क ितयाही परकारची

क ितीही हमी घत िाही. Eko याची हमी घत िाही की तयाची वॉलट सवा ही अनवरत आनि तरटीनवरहीत

असल. Eko क ितयाही परकारचया नवतरिासाठी, परत मयािनदत ि राहता, नससटम अपयि नकवा इतर

नववाद ज पमट टर ानसकशि नकवा अनय सवाचया परापती, परनकरया, सवीकारि, पिि करि नकवा सटला

परभानवत कर िकल अिा क ितयाही अतभािरासाठी जबाबदार असिार िाही.

9. िकसाि भिरपाई

आपि Eko आनि नतच सलगनक, कतराटदार, कमिचारी, अनधकारी, सचालक, एजट आनि नतच ततीय

पकष परवठादार, परवािाधारक याच Eko वॉलट सवाचा आपला ररवापर नकवा तयाचया वापरामळ

उदभवलली नकवा कायदिीर रलक आनि खचाि क िताही दावा, दावया, िकसाि, हािी आनि दानयतव,

खचि आनि खचािपासि भारीदारािा कषनतपती करणयास, जति करणयास आनि धारि करणयास सहमत

आहात. निवाय, या ‘टी आनि सी’ िसार आपलयादवार क ितही उललघि नकवा सादर कलली वनरषट ,

वॉरटी आनि कराराच क ितही उललघि ि करता. Eko च िकसाि भरि काढणयासाठी आपलयाला

आवशयक असललया क ितयाही र षटीच अिनय सरकषि आनि नियतरि रनहत धरणयासाठी Eko आपला

हकक राखीव ठवत आनि आपि या दावयावरील Eko च सरकषि आनि समाय जि करणयासाठी

सहकायि करणयास सहमत आहात. Ekoआपलयाला ततीय पकषादवार घतललया क ितयाही दावया,

कारवाई नकवा कायिवाहीबददल सनचत करणयासाठी वाजवी परयतन करल ज तयास जाररक झालयास

पविरामी कषनतपतीचया अधीि आह.

10. बौदधिक मालमतता अनधकार

आमही नकवा आमच परवािाधारक, हककाधीकारी, सहभारी आनि रीषि यासह सवि कॉपीराइट,

टर िमाकि , पटट, वयापार रनपत नकवा इतर मालकी हकक, वबसाईट ("बौनदधक सपतती अनधकार") याचया

समाविासह परत इतकच मयािनदत िाही, याच सवि अनधकार, िीषिक आनि सवारसय याच मालक

आहत. यापकी आपि क ितीही बौनदधक सपतती अनधकार आपलयाला पिरतपानदत, नवतररत, परसाररत,

सधाररत, वयतपनन काय, परदििि, सादरीकरि अनयथा वापरिार िाही नकवा सपधाितमक उतपादि तयार

करणयासाठी नदललया बौनदधक सपतती अनधकार हा पिरावतती अनभयानतरकी (ररहसि इजीनियररर),

उतपादिाच ज ििी नवलर करि नकवा तयाला कषनत करि मानहती नमळनवणयाचा परयतन कर िय.

11. तकरार अनधकारी

एजटस / कमिचारी / सवा परवठादारास बत काम करत असतािा आपलयाला वयवनसथत वारिक ि

नमळालयास अथवा आपि नमळाललया सववर समाधािी िसलयास, नकवा Eko किि नमळालली सवा

आनि परमानित मािकािसार असलली सवा यामधय आपलयाला नवसरती आढळलयास, आपि पढील

ईमल वर पतर पाठवि तकरार ि दव िकता [cs@eko.co.in]

12.नवनवध

सकतीच अरव: या ‘नियम आनि अटी (टी आनि सी) अतरित जर आमच नियतरि अथवा आवाकयात

असललया र षटी (पि मयािनदत िाहीत) जस सरकारी ससथा, यदध, नवदर ह, अतयाचार, बदी, दहितवादी

नकवा इतर हलला, आर, पर, सटर ाइक नकवा इतर शरम वयतयय, वाहतक मधय वयतयय नकवा नवलब,

दरसचार नकवा ततीय पकष सवामधय वयतयय नकवा नवलब नकवा ततीय पकष सवामधील नवलब, ततीय पकष

सॉफटवअरची अयिसवीता नकवा कचचा माल, परवठा नमळनवणयात अकषमता , नकवा सवचया

तरतदीसाठी आवशयक असलली उपकरि नकवा वापरलली िकती यामळ सवत अपयर अथवा नवलब

झाला तर आमही तयासाथी जबाबदार राहिार िाही.

शासकीय कायदा आनण अनधकार कषतर: ह नियम आनि अटी (‘टी आनि सी’) भारताचया कायदयािसार

िानसत कल असि तयािसार तयाचा अथि लावला जाईल आनि तयािा समजल जाईल. या करारात नकवा

करारातरिति सवािी सबनधत क ितयाही अनय कराराअतरित उदभविायाि सवि नववादािा भारतातील

नयायालयाचया एकानधकार अनधकार कषतरात अधीि कल जाईल.

सोपणव करारः हा कररार आपलया आनि Eko याचयातील सपिि नवषयावरील सहमतीि हा करार यथ

निनदिषट कला आह. तयामधय नियम आनण अटी (‘टी आनण सी’) चया सदभािदवार आनि तया नियम आनि

अटी (‘टी आनि सी’) मधील सदभाितील सवि अटी आनि ध रि याचा समावर आह.

गराहक तकरार दवा : https://eko.co.in/grievance/

वबसाईटवर उपलबध वारोवार नवचारलया राणाऱया परशिाोसाठी नलो क : https://eko.co.in/wp-

content/uploads/FAQ.pdf

गराहक वयवसथापन धोरण गराहक सरकषण ढाचयाचा एक भाग महणन एको आपलया वबसाईटवर अटी व शरती, गराहक रतकरार ननवारण

वयवसथापन धोरण, नहमी ववचारल जाणार परशन (एफएकयज) परससदध करल.

1. गराहकाची जबाबदारी आणि जोखमी 1.1. आमचा सबध असल अशा कोणतयाही अनधधकरत/ फसवया वयवाहाराचया बाबरतीरत एकोची एकदर

जबाबदारी वयवाहाराचया एकण रकमपयरत मयााददरत असल, मातर तयारत अशा अनधधकरत/ फसवया वयवहाराची जबाबदारी एकोची असलयाच खालीलपरमाण ननशशचरत कररता आल पादहज.

पीपीआय दवारा अनधधकरत पमट वयवाहाराचया बाबरतीरत गराहकाची जबाबदारी अन. कर. रतपसशल गराहकाची कमाल जबाबदारी (अ) एकोकडन घडलली सहभागी फसवणक/ ननषकाळजीपणा/ तरटी, जयारत

पीपी-एमटीएस दातयाचा अरतभााव असल (अशा वयवाहाराची मादहरती गराहकान ददली आह अथवा नाही यावर अवलबन नसल.)

शनय

(ब) रतरतीय पकष घसखोरी, जयारत एको अथवा गराहक यारतील कोणाकडनही तरटी नसन रती परणालीरत इरतरतर असल आणण गराहक अशा अनधधकरत पमट

वयवाहाराची मादहरती एकोला दईल अशा बाबरतीरत गराहकाची परनरत

वयवाहार जबाबदारी गराहकाला पमट वयवाहाराची सचना परापरत

झालयापासन रत तयान अशा अनधधकरत पमट वयवाहाराची मादहरती एकोला दईपयरत लोटललया कालावधीवर अवलबन खालीलपरमाण

असल-

i. रतीन ददवसाचया आरत# शनय

ii. चार रत सारत ददवसाचया दरमयान# वयवाहाराची रककम अथवा परनरत वयवाहार र. 10,000 यारतील जी कमी रककम असल रती

iii. सारत ददवसानरतर# अशा बाबरतीरत नोडल अधधकारी तया तया परकरणावर अवलबन ननवारणाचा ननणाय

घईल.

(क) जया बाबरतीरत गराहकाचया ननषकाळजीपणामळ रतोटा झाला असल, उदाहरणाथा, तयान /नरतन पमटसबधधरत

अधधकरत मादहरती कोणाकड उघड कली असल अशा बाबरतीरत गराहक अशा अनधधकरत वयवाहाराची मादहरती एकोला दरत नाही रतोवर अशा वयवाहाराचया सपणा रतोटयाची जबाबदारी गराहकावर असल. अनधधकरत वयवाहाराची मादहरती एकोला ददलयानरतर होणार‍या रतोटयाची जबाबदारी एको घईल.

(ड) गराहकाचा ननषकाळजीपणा असला रतरीही अनधधकरत इलकरॉननक पमट वयवाहाराचया बाबरतीरत एको आपलया मजीनसार गराहकाची जबाबदारी रदद कर शकरत.

2. फसविकीची माहहती दि - थट 24x7 यतरिा 2.1. वयवाहार झालयाची सचना दणार‍या परतयक मसजमधय अनधधकरत वयवाहाराची मादहरती दणयाकररता

असणार‍या सलकचा अरतभााव असला पादहज. 2.2. घडललया अनधधकरत वयवाहाराची आणण / ककवा पीपीआयच गहाळ होण /चोरी होण याची मादहरती

दणयाकररता एको आपलया गराहकाना ई-मल/ पोटाल दवारा 24x7 सपका साधणयाची वयवसथा परवल.

2.3. वॉलट गराहकाना रतकरारी दाखल करणयासाठी थट सलक ददली जाईल, जयारत गराहकाची फसवणक

झालली असलयास अनधधकरत इलकरॉननक पमट वयवाहाराची मादहरती दणयासाठी एकोचया वबसाईटचया होमपजवर सपषट पयााय उपलबध असल.

2.4. गराहकाना रतकरार दाखल झालयाची पोचपावरती नोददरत रतकरार सदभा करमाकासह वळवर ददली जाईल

याची खारतरजमा कली जाईल.

2.5. गराहकाकडन अनधधकरत पमट वयवाहार झालयाची खबर समळरताच एको तया वॉलटमधय आणखी अनधधकरत वयवाहार होण टाळणयासाठी रतातकाळ करती करल. परावयाची जबाबदारी:

2.6. अनधधकरत इलकरॉननक पमट वयवाहाराचया बाबरतीरत गराहकाची जबाबदारी ससदध करणयासाठी एको परस पराव दईल.

3. गराहकाचया मयााहदत/शनय जबाबदारीची उलटी कालगिना 3.1. गराहकाकडन सचना समळालयावर सचना समळालयाचया रतारखपासन 10 ददवसाचया आरत एको अशा

अनधधकरत इलकरॉननक पमट वयवाहाराचया बाबरतीरतली रककम (ववमयाचा दावा असला रतरीही तयाची वाट न पाहरता) गराहकाचया पीपीआय मधय करडीट (नोशनल ररवहसाल) करल , मग जरी अस उलट

करडीट अशा पीपीआयपरकार / वगााचया कमाल वध मयाादपकषा अधधक असल रतरीही. ह करडीट

अनधधकरत वयवाहाराचया रतारखला वहलय डटड असल. 3.2. रतकरार समळालयापासन 90 ददवसाचया आरत गराहकाचया रतकरारीच ननवारण होईल आणण असलयास

गराहकाची जबाबदारी ननशशचरत कली जाईल याची खारतरजमा एको करल आणण गराहकाला वर नमद

कलयापरमाण "गराहकाची जबाबदारी आणण जोखमी” ("कसटमर लायबबसलटी अ‍नड ररसकस”) मधलया रतररतदीचया अनसार गराहकाला भरपाई ददली जाईल. जर 90 ददवसाचया आरत एकोला गराहकाचया रतकरारीच ननवारण कररता आल नाही ककवा असलयास गराहकाची जबाबदारी ननशशचरत कररता आली नाही रतर "गराहकाची जबाबदारी आणण जोखमी” या पररचछदारत ववदहरत असलली रककम गराहकाला दणयारत

यईल आखर ह गराहकाकडन ननषकाळजीपणा घडलला असो की इरतर काही असो, यावर अवलबन

नसल.

4. जोखमी आणि जबाबदार‍या याचयाबाबतीत जािीव ननमााि करि

4.1. नहमी ववचारल जाणार परशन (एफएकयज) आणण एसएमएस दवारा जोखमी आणण जबाबदार‍या

याचयाबाबरती गराहकाना परसशकषण ददल जाईल.

5. गराहक रतकरारी 5.1. आमचया गराहकाना आमचयाशी सपका साधणयासाठी उपलबध असणार‍या ववववध यतरणा, आमची सवा

हमी आणण गराहकाचया समसया दर करणयाचा परयतन आणण खारतरजमा करणयासाठी आमही घालन

घरतलली कालमयाादा याबददल मादहरती दण हा या धोरण दसरतवजाचा उददश असल याची खारतरजमा एको करल.

5.2. रतकरार ननवारणासाठी असणार सरतर 1, सरतर 2 आणण नोडल अधधकारी रतसच ननपटारा कालावधी ननशशचरत कल जारतील.

5.3. सवा रतकरारीच ननवारण कमाल 30 ददवसाचया आरत कल जाईल.

6. वॉलटससाठी वयवाहाराची कमाल मयाादा.

6.1. ककमान कवायसी वॉलटस

6.1.1. अशा एको पीपीआय वॉलटसचया बाबरतीरत एका मदहनयारत होणार‍या वयवाहाराची रककम र.

10,000/- पकषा अधधक नसल आणण आधथाक वराारतील एकण रककम र. 50,000/- पकषा अधधक नसल.

6.1.2. अशा वॉलटस मधली दय रककम कोणतयाही कषणी र. 10,000/-पकषा अधधक नसल.

6.1.3. अशा वॉलटससाठी कश करडीटची सववधा उपलबध नसल.

6.2. पणा कवायसी वॉलटस

6.2.1. परनरत लाभाथी परनरत मदहना कमाल वयवहार मयाादची रककम (वयवाहार शलक वगळरता) र.

50,000/-पकषा अधधक नसल.

6.2.2. अशा वॉलटससाठी कश लोडडग परनरत मदहना र. 49,500/- पकषा अधधक नसल.

6.2.3. अशा वॉलटसमधली दय रककम कोणतयाही कषणी र. 50,000/-पकषा अधधक नसल.

6.3. पीपीआय धारक गराहक सवा क दराशी सपका साधन आपलया मजीपरमाण वयवाहाराची कमाल मयाादा लावन घऊ शकरतील. ओळख पटवणयाची ववदहरत कायापरणाली पणा कलयानरतर 48 रतासाचया आरत गराहक

सवा क दर अशी कमाल मयाादा कायााशनवरत करल. गराहकाला मलदवार कमाल मयाादा कायााशनवरत

कलयाची सचना ददली जाईल.

7. परतावा धोरि

7.1. वयवाहार अयशसवी झालयास गराहकाला ओटीपी दणयारत यईल आणण ओटीपीची खारतरजमा

झालयानरतर गराहकाला वयापार‍याकडन पररतावा ददला जाईल.

7.2. अयशसवी / पररत गललया / नाकरला गललया / रदद झाललया वयवाहाराचया बाबरतीरत पररतावा इरतर कठलयाही पमट इनसमनट दवार पीपीआयमधय करडीट कररता यणार नाही.

7.3. सवा पररतफडी / पररताव इ. चया नोदी राखलया जारतील आणण डटाबसमधय अयशसवी होणयाची कारण,

रतारीख, रककम इतयादी रतपसशलासह दखरखीखाली ठवलया जारतील.