93
ه ری ش ن و ی ش ر آ ر ي ی ا ماره پ ش له آر ج م ن ي آ91 ود. ش مي ر ي ن م ي ك ن ن رو1 لكي آ1 ورت ص ب ر ي ی ا ، پ) 1391 اوري ن فم و و عل در1 لاق امه آخ ن صل فEthics in Science & Technology ISSN 2010-2011 H) ي ن سا ن وم آ عل( ي ش ه و ژ پ- ي م علH ه ب1 رن امه دآرآي ن صل ف3 ي ن ا نW ن( 21 ر ي ی ا ، پ) 1391 دآر اپ وسعه پ1 ت و ي1 ن ا ن مل ع ش ه و ژ پ در1 لاق آخ هدي م ر مي هدي م د ن ش ر، د ر عادل آ1 كي د ص1 ن1 متده اه س م[ PDF 385KB ] مان سار1 ت م و سلا ي1 ق لا ل آخo ئ ا ص ف ه ی مان سار دي نq ب ئ ا پH اط ن1 ن آر ادي پ درآ پ ي ب ب ن ح ه وی ی ح م، 1 ت ش ر س مان ح ر ن ست ح ر1 كي د ص14 ن1 متده اه س م[ PDF 291KB ] ان وپ ج ش نگاه دآ د دپ آر ي ل ن ص ح1 تH ه1 ب و رش1 ت ي س ن خ ت س حژ پ ي م عل1 ت1 ف ر سژ پ ژ پ و م ل م وآ عسه ن ا1 مق ي ن ما سلي م ي س ن، ي م ي عظ ن مت د آ ن ش، ي ن ما ر1 رت ش ع ي ن ي ن ر1 كي د ص24

ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

  • Upload
    lemien

  • View
    216

  • Download
    2

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

نشریه آرشیو

بصورت الكترونيكي منتشر ميشود.91اين مجله از شماره پاييز

1391(، پاييز 21)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1391(، پاييز 21 )پياپي 3سال هفتم، شماره

 اخالق در پژوهش عملياتي و توسعه پايدار1 ص   دكتر عادل آذر، سيد مهدي ميرمهدي

[PDF 385KB]       مشاهده متن

 ارتباط پايبندي سازمان به فضائل اخالقي و سالمت سازمان14 ص   دكتر حسين رحمان سرشت، محبوبه حبيبي بدرآبادي

[PDF 291KB]       مشاهده متن

 مقايسه عوامل موثر بر سرقت علمي بر حسب جنسيت و رشته تحصيلي از ديدگاه دانشجويان24 ص   دكتر بي بي عشرت زماني، سيد امين عظيمي،نسيم سليماني

[PDF 336KB]       مشاهده متن

 تاثير اخالق حرفه اي حسابداران بر قابليت اتكاء صورت هاي مالي36 ص   دكتر حسين اعتمادي، مهدي خليل پور، دكتر يوسف تقي پوريان

[PDF 275KB]       مشاهده متن

 رابطه رهبري اخالقي و سالمت روانشناختي محيط كار با اعتماد سازماني44 ص   احسان عواطفي منفرد، علي مهداد، سيد احمد ميرجعفري

[PDF 300KB]       مشاهده متن

 الگوسازي مفهومي اخالق در حسابداري و پيمايش :ديدگاه حسابداران52 ص   دكتر محمد علي آقايي، رضا حصارزاده

[PDF 284KB]       مشاهده متن

تاثير رعايت اصول اخالق حرفه اي كاركنان بر وفاداري مشتريان بانك ها62 ص   دكتر منوچهر انصاري، احد حسيني، حسين رحماني يوشانلوئي، سارا سيفي

[PDF 287KB]       مشاهده متن

Page 2: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

نقدي بر داليل اخالقي مخالفان شبيه سازي74 ص   دكتر حسين اترك[PDF 281KB]       مشاهده متن

اخالق، گوهر هنرهاي ايراني84 ص   دكتر نازيال دريايي[PDF 260KB]       مشاهده متن

 11/10/91تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1391(، تابستان 20)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1391(، تابستان 20 )پياپي 2سال هفتم، شماره

 شناسايي عوامل موثر و پيامدهاي رفتارهاي غير دانشگاهي در ميان استادان دانشگاه دكتر علي اصغر پور عزت، دكتر آرين قلي پور،الهام حيدري، سميرا نديرخانلو، مجيد سعيدي

 اخالق در كتابداري و اطالع رساني:مطالعه ديدگاه هاي دانشجويان علوم كتابداري و اطالع رساني2 ص   دكتر نصرت رياحي نيا، دكتر زويا آبام

 رابطه آگاهي از حقوق شهروندي با رفتار اجتماعي دانشجويان3 ص  دكتر ترانه عنايتي، دكتر حميدرضا آراسته، دكتر فرشيده ضامني، يوسف نظافتي پاياني

 راهكارهاي اساسي پرورش معنويت در سازمان ها4 ص   دكتر مهدي صانعي، دكتر اكبر حسن پور

تاثير متغيرهاي جمعيت شناختي و منشور اخالقي سازمان بر برداشت ها و نگرش هاي اخالقي

5 ص   دكتر علي اكبر احمدي، آزيتا اشرف جهاني

 تاثير عوامل سازماني بر رشد اخالق حرفه اي كاركنان6 ص   دكتر جعفر بيك زاد، محمد صادقي، دكتر داود ابراهيم پور

 بازتاب مفاهيم اخالق جهاني در اهداف آموزش و پرورش ايران محمد آتشك، دكتر محمد قهرماني، دكتر محمود ابوالقاسمي، دكتر مقصود فراستخواه، پريسا ماه

7

 رفتارهاي عملياتي مبتني بر ارزش هاي سازماني در اليه هاي مديران ارشد8 ص   حامد صمدانيان، دكتر ايرج سلطاني

Page 3: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

 اثر رهبري اخالقي بر فضاي اخالقي سازمان9 ص   منيره صالح نيا

 6/6/91تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1391(، بهار 19)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1391(، بهار 19 )پياپي 1سال هفتم، شماره

 منشور اخالقي سالمت ده آيين پزشكي در حرمت پزشك، منزلت بيمار، سالمت جامعه1 ص   دكتر داريوش فرهود

مدل سازي، عامل بنيان، رويكردي نوين در مدل سازي مسائل پيچيده اخالقي2 ص   دكتر عادل آذر، آرش صادقي

از اخالق اجتماعي سازماني تا پاسخ گويي اجتماعي سازماني، رويكردي جهت استقرار نظام پاسخگويي اجتماعي سازماني در سازمان هاي دولتي ايران

3 ص   دكتر سيد مهدي الواني، مقصود اميري، كيومرث احمدي

تجزيه و تحليل عوامل سازماني موثر بر اخالق كار در سازمان هاي عمومي4 ص   دكتر فتاح شريف زاده

رابطه جنسيت با اخالق حرفه اي در جامعه دانشگاهي و حرفه حسابداري5 ص   دكتر رضوان حجازي، جنت مسافري

بررسي ميزان رعايت مولفه هاي اخالق حرفه اي آموزش در اعضاي هيات علمي دانشگاه شاهد6 ص   دكتر محسن فر ميهني فراهاني، ليال بهنام جام

نقش اخالق در كاهش تقلب شركت هاي بيمه از ديد مشتريان مورد مطالعه: بيمه گزاران بخش

7 ص   دكتر سعيد صحت، گلشن احسان فر، سحر اصل باغ

بنگاه هاي كوچك و متوسط كارآفريني و اجبار به رفتارهاي غير قانوني- غير اخالقي8 ص   حبيب زارع احمد آبادي، پريسا جليلي، محمدرضا زارع بنادكوكي

اولويت بندي ارزش هاي فردي پرستاران9 ص   دكتر حميدرضا عريضي، آزاده عسگري، دكتر ابوالقاسم نوري

 2/2/91تاريخ انتشار: 66945366( 021)

Page 4: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

1390(، زمستان 18)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1390(، زمستان 18 )پياپي 4سال ششم، شماره

 اخالق سردبيري1 ص   دكتر جيران خوانساري، فرشته آهنگري

بررسي و شناسايي نشانگرهاي حرفه اي و اخالقي در آموزش و تدريس از نقطه نظر دانشجويانكارشناسي ارشد: يك مطالعه كيفي

2 ص   عليرضا مطلبي فرد، دكتر عبدالرحيم نوه ابراهيم، دكتر فرشاد محسن زاده

شرافت علمي در نظام آموزش عالي: مقايسه تطبيقي دانشگاه هاي مختلف آمريكا، بريتانيا،

3 ص   محمد اصغر اميري، دكتر احمد خامسان، دكتر محسن آيتي

 آثار فضاي غير اخالقي در محيط كار بر رفتارهاي ضد شهروندي سازماني4 ص   دكتر پروانه زينالي صومعه، دكتر علي اصغر پورعزت

رعايت اخالق در فروش و تاثير آن بر كيفيت رابطه مشتري با سازمان: مورد مطالعه يكي ازشركتهاي فعال در زمينه پوشاك مرداته در شهرستان تهران

5 ص   مجتبي براري، دكتر بهران رنجبريان

 بررسي عوامل موثر بر نگرش اخالقي دانشجويان مديريت6 ص   دكتر طهمورث حسنقلي پور، محمود دهقان نيري، سيد مهدي ميرمهدي

 بررسي موضوع اضافه كاري و كنترل مشكل اضافه بيكاري در سازمان ها7 ص   اميرعباس يزداني

 تاثير جو اخالقي سازمان بر هويت سازماني و تمايل به ترك خدمت فروشندگان8 ص   دكتر فريبرز رحيم نيا، زهرا نيكخواه فرخاني

 تنشهاي اخالقي در كالسهاي آموزش زبان انگليسي: تاثير جنسيت و سابقه تدريس معلمان9 ص   دكتر رامين اكبري، دكتر ليال تاجيك

 7/11/91تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1390(، پاييز 17)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

Page 5: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1390(، پاييز 17 )پياپي 3سال ششم، شماره

آموزش اخالق1 ص   دكتر داريوش فرهود

 عوامل موثر بر تصميم گيري اخالقي حسابداران رسمي ايران2 ص  دكتر ساسان مهراني، دكتر علي ثقفي، دكتر محمد موسي خاني، دكتر سحر سپاسي

 تاثير ابعاد اخالقي مديران بر كيفيت سود شركهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادر تهران3 ص   دكتر زهرا ديانتي، وحيد طيبي

 نقش فناوري اطالعات در بهبود پاسخگويي به مشتريان از ديدگاه مديران و كاركنان بانك4 ص   دكتر حسين شريفي رناني، مرضيه حاجي پور

مفهوم فساد اداري در نظام آموزش دولتي5 ص   محمد آتشك، دكتر محمد قهرماني، محمود ابوالقاسمي، دكتر مقصود فراستخواه

 بررسي ماهيت مسائل اخالقي پژوهش در فضاي مجازي6 ص   عليرضا ثقه االسالمي

 سنجش اخالق زيست محيطي روستائيان در استان گلستان7 ص   دكتر محمدرضا محوبي، نورا رمضاني

 اخالق زيستي در مهندسي ژنتيك8 ص   دكتر حسن رهنما، دكتر فروغ سنجريان

 جغرافياي پزشكي، پيوند اخالقي انسان با محيط زيست9 ص   دكتر پژمان اسماعيلي

 28/10/91تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1390(، تابستان 16)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1390(، تابستان 16 )پياپي 2سال ششم، شماره

تفاوت زن و مرد در انتخاب اولويتهاي اخالقي1 ص   دكتر ثريا مكنون، مهندس زهره عطايي آشتياني

Page 6: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 240KB]       مشاهده متن  : تحقي��ق و بررس��ي تفاوته��اي زن و م��رد در كش��ورهاي غ��ربي ب��ا تحقيق��ات مش��ابه آن در كشورهايي چون ايران به لحاظ موضوع متفاوت است. هدف اين نوع مطالعات در غرب، رس��يدن به روشي براي استفاده از تفاوتها در پيشبرد برنامه هاي سياسي، ف��رهنگي و اقتص��ادي- ب��ا وج�ود ادعاي برابري جنسيتي- است. درحالي كه در ايران، از تفاوت زن و مرد ب��راي توجي��ه نابرابريه��اي عيني در موضوعهاي سياسي، فرهنگي و اقتصادي در جامعه استفاده مي كنن��د - در عين اعتق��اد و پايبندي به برقراري عدالت جنسيتي- . با مروري برتحقيقات در حوزه تاثير تفاوتهاي جنس��يتي روي اخالق در غرب، مشخص شد كه پژوهشها بيش��تر در چه��ار ح��وزه توس��عه معن��وي، ارزش اخالقي،حساس�������������يتهاي اخالقي و رفت�������������ار اخالقي انج�������������ام ش�������������ده اس�������������ت. گروه بررس�ي مس�ائل زن�ان پژوهش�گاه عل�وم انس�اني و مطالع�ات ف��رهنگي تحقيقي ب��ه منظ�ور سنجش تفاوت در انتخاب نيازهاي اخالقي زنان و مردان در شهر تهران انج��ام داده اس��ت. در اين تحقيق، عالوه بر ارزيابي انتخاب الويتهاي اخالقي زنان و مردان، زمينه پيدايش اين نيازه��ا از نظ��راجتم�������������������اعي ن�������������������يز بررس�������������������ي ش�������������������ده اس�������������������ت.

نف��ر زن و م��رد در ش��هر2700: روش تحقيق در اين پژوهش، جمع آوري اطالعات از روش كارته���������ران ب���������ا اس���������تفاده از مص���������احبه و پرسش���������نامه ب���������وده اس���������ت. : اين تحقيق نشان مي دهد كه؛ انتخاب نياز در زنان، بيشتر در موض��وعهاي اخالقي و در مردان، موضوعهاي مادي عيني است و عوامل اجتماعي چون شغل نيز در اين انتخ��اب و راهه��اي رف��������������������������ع آن م��������������������������وثر ب��������������������������وده اس��������������������������ت.

: تفاوت جنسيتي در انتخاب و اولويت خواسته ها و بهره برداري بهينه از اين تفاوته��انتيجه گيريدر ط������راحي و برنام�������ه ريزيه�������اي كالن جامع������ه اي�������ران باي�������د لح������اظ ش�������ود.

کليدواژگان: اولويتهاي اخالقي، تفاوت جنسيتي، برآورد نياز، اخالق و جنسيت

روابط ساده و تركيبي مولفه هاي معنويت با وفاداري در محيط كار13 ص   دكتر محمدعلي نادي، دكتر محسن گل پرور

[PDF 205KB]       مشاهده متن  : اخالق و معنويت از زمره موضوعات پژوهشي بسيار مهم ب��راي محيطه��اي ك��ار محس��وب مي شوند، چرا كه اين پديده ها، از عوامل اصلي اثرگذار بر رفتارهاي انسان محس�وب مي گ�ردد. بر همين اساس، هدف اصلي در اين پژوهش بررسي رابطه معنويت با وف��اداري اف��راد در محي��طك���������������������������ار در نظ���������������������������ر گرفت���������������������������ه ش���������������������������د.

: پژوهش حاضر يك پژوهش همبستگي است كه جامعه آماري آن را كاركن��ان ادارات وروش كار تش��كيل دادن��د. ابزاره��اي م��ورد1388سازمانهاي يكي از وزارتخانه ها در ش��هر اص�فهان در به��ار

س��وال7 سوالي معنويت با يازده خرده مقياس و وف��اداي ب��ا 58استفاده در پژوهش، پرسشنامه بوده است. داده هاي حاصل از پرسشنامه هاي پ��ژوهش از طري��ق ض��ريب همبس��تگي پيرس��ون و تحلي�������ل رگرس�������يون گ�������ام ب�������ه گ�������ام م�������ورد تحلي�������ل ق�������رار گ�������رفت.

: تمامي يازده خرده مقياس معنويت با وفاداري داراي رابطه معنادار هستند، ولي رابطه غفلت از تعالي و رشد و موانع معنويت با وفاداري منفي و معنادار بود. نتايج تحليل رگرسيون گام

29به گام نيز حاكي از آن بود كه در گام اول ارزشهاي معنوي و مذهبي ب��ا ت��وان تب��يين واري��انس درصد، در گام دوم ارزشهاي معنوي و مذهبي همراه با مسووليت در رشد شخصي ب��ا ت��وان تب��يين

درصدي و در گام سوم ارزشهاي معنوي و مذهبي، مسووليت در رش��د شخص��ي و2/36 درصدي با وفاداري داراي رابطه چندگان��ه6/40ارزشهاي مثبت واحد كاري با توان تبيين واريانس

معن����������������������������������������������������������ادار هس����������������������������������������������������������تند. : شواهد به دست آمده در اين پ��ژوهش ح��اكي از آن اس��ت ك��ه ارزش��هاي معن��وي ونتيجه گيري

مذهبي، مسووليت در رشد شخصي و ارزشهاي مثبت واحد كاري به ترتيب مهمترين ابعاد معنويت موثر بر وفاداري هستند. به اين جهت الزم است اين ابعاد براي افزايش س��طح وف��اداري كاركن��انم��������������������������ورد تق��������������������������ويت ق��������������������������رار گيرن��������������������������د.

کليدواژگان: معنويت، وفاداري در محيط كار

رابطه نهادينه سازي فرهنگ اخالقي با كيفيت زندگي كاري22 ص   دكتر حسن زارعي متين، حميده غريبي يامچي، سحر نيك مرام، حوريه جهاني

[PDF 210KB]       مشاهده متن  : فرهنگ اخالقي و كيفيت زندگي كاري دو عامل در هم تنيده محيط ك��ار س��ازمانها هس��تند. اصول اخالقي آگاهي ما را در فعاليتهايمان ارتقاء داده و همچنين مي توانند هوشياري ما را درباره تعهدات دوجانبه مان نسبت به جامعه افزايش دهند. هدف اين تحقيق بررس�ي رابط�ه مي��ان ان��واع متفاوت نهادينه سازي فرهنگ اخالقي و كيفيت زندگي كاري و جلب توجه مديران سازمانها به اين موضوع است، بنابراين در اين تحقيق تالش مي شود ت��ا رابط�ه ش�كلهاي ص�ريح و ض�مني نهادين�ه س�ازي فرهن��گ اخالقي ب��ر كيفيت زن��دگي ك��اري در م�ديريت س�ازمان بهداش��ت اس�تان قم م�وردبررس�������������������������������������ي ق�������������������������������������رار گ�������������������������������������يرد.

: ب��راي اين منظ��ور از روش توص��يفي- همبس��تگي اس��تفاده و داده ه��ا از طري��قروش كAAار پرسش��نامه جم��ع آوري ش��ده اس��ت. ض��من اينك��ه داده ه��ا از جامع��ه كاركن��ان م��ديريت س��ازمانبهداشت استان قم به دست آمده كه بر اساس روش نمونه گيري تصادفي س��اده انتخ��اب ش��دند. : بر اساس نتايج، نشان داده ش�د ك�ه بين مولف��ه ه��اي نهادين��ه س�ازي فرهن��گ اخالقي و كيفيت زندگي كاري همبستگي معني داري وجود دارد. همچنين، از ميان مولفه هاي نهادينه س��ازيفرهن��گ اخالقي، نهادين��ه س��ازي ض��مني ب��ر كيفيت زن��دگي ك��اري ت��اثير مع��ني داري ن��يز دارد.

: ب��ا توج��ه ب��ه يافتهه��اي تحقي��ق، م��ديران س��ازمانها باي��د ب��ر نهادين��ه س��ازي فرهن��گنتيجه گيري اخالقي)شكل صريح و ضمني(تاكيد كرده و بويژه براي تقويت بعد ضمني تالش بيشتري مص��روفدارن���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

کليدواژگان: فرهنگ اخالقي، زندگي كاري

Page 7: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

نقش اخالق كاري در ارتقاي رفتار شهروندي سازماني30 ص   محسن طاهري دمنه، دكتر سيدمحمود زنجيرچي، مجيد نجاتيان قاسميه

[PDF 221KB]       مشاهده متن  : ه��ر چن��د مفه��وم رفت��ار ش��هروندي س��ازماني ب��ه عن��وان يكي از مب��احث جدي��د در رفت��ار سازماني، با نگرش به بهبود كارآمدي كلي سازمان، رفتاري را در برمي گيرد كه مي تواند اخالقي و يا غير اخالقي باشد، اما با نگاه به شاخصهاي مطرح در اين مفهوم، نمي توان ت��اثير مثبت اخالق بر روي آن را ناديده گرفت. بدين لحاظ، هدف اين پژوهش بررس��ي ارتب��اط بين رفت��ار ش��هروندي س��������������������������������ازماني و اخالق ك��������������������������������اري اس��������������������������������ت. : تحقيق حاضر از نوع كاربردي و با رويكرد پيمايشي بوده و ابزار مورد استفاده در آن براي جمع آوري اطالعات، مصاحبه و پرسشنامه مي باشد. جامعه تحقيق، كليه كاركنان دانشگاه يزد در

  نف�����ر ب�����ه عن�����وان نمون�����ه انتخ�����اب گرديدن�����د.102 هس�����تند ك�����ه از بين آنه�����ا بعد در س��ازه8ها: نتايج تحقيق منجر به تشخيص سه بعد مجزا در سازه رفتار شهروندي و

اخالق كاري گرديد. همچنين يافتههاي حاصل از به كارگيري الگوي رگرسيون نش��ان داد ك��ه عام��لقانونگرايي اخالق كاري به بهترين وجه مي تواند رفتار شهروندي كاركنان سازمان را توجيه نماي��د.

: يافته هاي اين تحقيق مي تواند به به��ترين وج��ه در خص��وص ارتق��اي مشخص��ه ه��اينتيجهگيري رفتار شهروندي با استفاده از تقويت اخالق م��ورد اس��تفاده ق��رار گ��يرد. ب��دين منظ��ور الزم اس��ت فرايند ويژه اي براي لحاظ نمودن اخالقگرايي در نظام استخدام مد نظر قرار گرفته و متقاض��ياناز حيث اخالقمن��د ب��ودن ن��يز در كن��ار س��اير ش��رايط عم��ومي و اختصاص��ي بررس��ي ش��وند.

کليدواژگان: اخالق كاري، رفتار شهروندي سازماني، قانونگرايي

ارائه الگوي اخالق كاري كاركنان بانكهاي خصوصي ايران40 ص   محمد حسين رونقي، دكتر كامران فيضي

[PDF 237KB]       مشاهده متن  : توجه به اخالق كاري يكي از عوامل موفقيت هر سازمان به ش��مار مي رود. اص��ول اخالق كاري در سازمانها به صورت منشور اخالقي و يا آيين نامه هايي به كاركنان ارائه مي شود. رعايت اخالق حرفه اي، ارتقاء جايگاه يك سازمان را در حوزه كسب و كار خود ب��ه دنب�ال دارد. بانكه�ا ب�ه عنوان سازمانهايي كه با مشتريان زيادي ارتباط دارند از اين قاعده مستثني نيستند و بايد در جلب نظر مشتريان خود كوشا باش�ند. ه��دف اص�لي اين پ��ژوهش ارزي�ابي شاخص�هاي اخالق ك�اري بين كاركنان بانكهاي خصوصي و ارائه الگويي جهت بررسي ارتباط بين عامل اخالق ك��اري كاركن��ان ب��ااعتم����������������اد، رض����������������ايت و وف����������������اداري مش����������������تريان اس����������������ت.

: اين پ��ژوهش از ن��وع توص��يفي - پيمايش��ي اس��ت. در اين مقال��ه در ابت��دا ب��ه وس��يلهروش كار مصاحبه و نظ��ر س��نجي از اس��تادان و كارشناس��ان، شاخص��هاي مرب��وط ب��ه ارزي��ابي اخالق ك��اري كاركنان تدوين شده است. پس از ارزيابي اين شاخص�ها ارتب��اط بين رع��ايت اخالق ك��اري، اعتم��اد مشتريان و رضايت و وفاداري آنها در قالب يك الگوي مورد تجزي��ه و تحلي��ل ق��رار گرفت��ه اس��ت.

: بر اساس الگوي ارائه شده پژوهش، ارتباط مثبتي بين رع��ايت اخالق ك��اري در بيننتيجه گيري كاركنان بانكهاي خصوصي با جلب اعتماد مشتريان و كس��ب رض��ايت آنه��ا مش��اهده مي ش��ود ك��هوف����������اداري مش����������تريان را ب����������ه بان����������ك مربوط����������ه ب����������ه دنب����������ال دارد.

کليدواژگان: اخالق كاري، اخالق بانكداري، رضايت مشتريان، وفاداري مشتريان

اخالق در پژوهش هاي آموزشي و مولفه هاي آن47 ص   دكتر رضا ساكي

[PDF 265KB]       مشاهده متن  : پژوهش آموزشي به عنوان يكي از گسترده ترين حوزه هاي پژوهش��ي در عل��وم انس��اني، رسالت دشوار و حساس هدايت آموزش و پرورش را برعهده دارد. رسالتي كه بيش از هر چيز با اصول و مباني اخالقي مرتبط است. پژوهش آموزشي با رعايت موازين اخالقي، ص��الحيت الزم راب��������������راي انج��������������ام رس��������������الت خ��������������ود كس��������������ب مي كن��������������د.

اين مقاله به صورت توصيفي- تحليلي و با مرور و ت��ركيب س��وابق موج��ود، نم��ايي از روش كار:چارچوبه���������اي اخالقي در ح���������وزه تحقيق���������ات آموزش���������ي ارائ���������ه مي كن���������د. : تعميم موازين اخالقي علوم در حوزه تحقيقات آموزشي، سه ح��وزه اساس��ي از ت��دابير اخالقي مورد نياز را همراه با اصول خود، فراروري پژوهشگران اين عرصه ق��رار مي ده��د. ال��ف( اصول ناظر بر حفظ شان و منزلت انسان در عرصه تعليم و تربيت ب( اصول ناظر بر حفظ شان و منزلت پژوهش در عرصه تعليم و تربيت پ( اصول ناظر بر حفظ حقوق حاميان ،سياس��تگذارانو ديگ�����������������������������������ر ك�����������������������������������اربران پ�����������������������������������ژوهش.

: پژوهش آموزشي به واسطه بستر خود – آموزش و پرورش - نقش برجسته اي درنتيجه گيري توسعه اخالق و سالمت در جامعه برعهده دارد و بنابراين بايد پيش��تر، خ��ود، از م��وازين س��المت و اخالق بهره مند باشد. اين مقاله كوشيده است تا با طرح ضرورت توج��ه ب��ه اخالق و ارزش��مداري در حوزه پ ژوهشهاي آموزشي، چارچوبي براي تدوين منشور اخالق در حوزه پژوهش��هاي آموزش��يارائ�������������������������������������������������������������ه نماين�������������������������������������������������������������د.

کليدواژگان: پژوهش آموزشي، اخالق در پژوهش، اخالق حرفه اي، اخالق در علوم انساني

امنيت غذايي و اخالق زيستي در كشاورزي پايدار59 ص   دكتر عبدالمجيد مهدوي دامغاني، سيدشهاب الدين معين الديني

Page 8: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 190KB]       مشاهده متن  : امنيت غذايي يكي از مهمترين مولفههاي امنيت انساني است. در دهههاي اخ��ير، روش�هاي ناپايدار كشاورزي كه صرفا براي افزايش توليد گسترش يافتهاند، نه تنها جايگ��اه انس��ان در ق��الب نگاهبان طبيعت را زير سوال بردهاند، بلكه عدم پايداري در توليد، امنيت غذايي انس��ان را ن��يز ب��ه مخاطره انداخته است. هدف از انجام اين پژوهش، بررسي چگونگي دستيابي به امنيت غ��ذايي دركش��������اورزي پاي��������دار، ض��������من رع��������ايت مالحظ��������ات اخالق زيس��������تي اس��������ت.

: يافتههاي اين بررسي نشان ميدهد در چند دهه اخير با توجه به ناپايداري سامانههاينتيجه گيري رايج كشاورزي، انسان در مواجهه با طبيعت، جنبهه�اي اخالقي را زي�ر پ�ا گذاش�ته و نس��بت ب�ه آن بيتوجه بوده است. كشاورزي پايدار رسالت خويش را زماني به فرج��ام رس��انده ك��ه ض��من ت��امين امنيت غذايي، جنبههاي اخالقي توليد نيز رعايت گردد. در حالي كه كشاورزي رايج قائل به تفك��ري انسانمحور بوده و هيچ موجودي را به غ��ير از انس��ان واج��د جايگ��اه اخالقي نميش��مارد. كش��اورزي طبيعي كه از شاخههاي كشاورزي پايدار و بر گرفته از نگرشي غ��ير انس��ان مح��ور اس��ت، جايگ��اه اخالقي را به ساير موجودات زنده ي��ا چرخ��ه حي��ات ب��ه عن��وان ي��ك كليت تعميم ميده��د. نت��ايج اين بررسي نشان ميده�د كش�اورزي ط�بيعي ام�نيت غ�ذايي بش��ر را در گ�رو ام�نيت و حف�ظ تم�اميت طبيعت ميپندارد و حفظ تماميت ط�بيعت را من��وط ب�ه حف��ظ جايگ�اه اخالقي آن ميدان��د. جنبهه�اي اخالق زيستي در كشاورزي پايدار نه تنها با توليد منافات ندارد، بلكه از پيششرطهاي نيل به امنيتغ������������������������������������������������������������ذايي اس������������������������������������������������������������ت.

کليدواژگان: اخالق زيستي، امنيت غذايي، كشاورزي پايدار، كشاوري طبيعي

معيارهاي اخالقي در پژوهش هاي علوم انساني66 ص   دكتر محمدتقي ايمان، دكتر اسفنديار غفاري نسب

[PDF 217KB]       مشاهده متن   

: اين مقاله نقش و اهميت معيارهاي اخالقي را در تحقيقات علمي بررسي مي كند. در دهه هاي اخير كه علم با اقتصاد پيوندهايي يافته، سبب نگراني دانشمندان ش��ده اس��ت. زي��را اين پيوند ممكن است تحقيقات علمي را تابع منافع اقتصادي نمايد. در واكنش به اين نگراني، مجامع علمي و دانشگاهها از بررسي و آموزش مسائل اخالقي حم��ايت مي كنن��د و در پي آن هستند كه آموزشهاي اخالقي را در برنامه درسي و تحقيقاتي، هرچه بيشتر ادغ�ام كنن��د. اك��ثر محققان عال قه مند به كش��ف حقيقت ب��راي ت��اثير دراص�الح و بهب�ود ش�رايط انس�ان و حف��ظ محيط طبيعي مي باش��ند. ب�ا اين ح��ال، ب�رخي از محقق��ان ممكن اس�ت در پي كس�ب من��افع اقتص��ادي و م��نزلت اجتم��اعي باش��ند. از اين رو، ب��رخي از عوام��ل مي توان��د در نت��ايج و كاربردهاي تحقيقاتي مداخله كرده و باعث ع��دم اعتب��ار آن ش��وند. تحقيق��اتي ك��ه از كمكه��اي مالي دولتي يا بخش خصوصي اس�تفاده مي كنن�د، ممكن اس�ت ب�ا فش��ارهاي م�الي و نه�ادي جهت توليد نتايج خاص روبروش��وند و همين ام��ر ممكن اس��ت ب��اعث نادي��ده گ��رفتن انس��جام تحقيق از سوي محقق و بروز خطا و سو گ��يري ش��ود و معياره��اي اخالقي و انس��جام تحقي��ق نقض گ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ردد. : در اين پ��ژوهش از روش اس��نادي ب��ه عن��وان يكي از روش��هاي مرس��وم در تحقيق��ات علمي استفاده شده است. با توجه به هدف پژوهش مت��ون و دي��دگاه مرتب��ط، م��ورد بررس��يقرار گرفت و داده ها و اطالعاتي ك��ه در اين زمين��ه ف��راهم آم��د، م��ورد تحلي��ل ق��رار گ��رفت.

: انجام تحقيقات علمي مستلزم صرف هزينه هاي م��الي اس��ت. همين ام��ر گ��اهنتيجه گيري سبب مي شود كه محققان با فشارهاي مالي و نهادي جهت توليد نتايج خاص روبرو شوند، كه باعث بروز خطا و سوگيري و ناديده گرفتن معيارهاي اخالقي در تحقيقات علمي مي شود. از اين رو، هر يك از رشته هاي علمي قواعد اخالقي را براي جلوگيري از ب��روز چ��نين مش��كالتي ارائ�������������������������������������ه ك�������������������������������������رده ان�������������������������������������د. کلي���دواژگان: اخالق علمي، اص���ول اخالقي در پ���ژوهش، اخالق هنج���اري، اخالق ك���اربردي،

فرااخالق

صفحه84تعداد صفحات:  10/8/90تاريخ انتشار:

66945366( 021)

1390(، بهار 15)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1390(، بهار 15 )پياپي 1سال ششم، شماره

Page 9: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

اخالق در پژوهش عمليات1 ص   دكتر عادل آذر، سهيال خدامي

[PDF 238KB]       مشاهده متن  ( به ارتباط ميان الگو ه��اي علمي و ك��اربرد الگ��و ه��ا در زمين��ه ه��ايOR: پژوهش عملياتي)

اجتم��اعي ب��رمي گ��ردد ك��ه در واق��ع در قلب قلم��رو علم م��ديريت ق��رار دارد. اخالق در پ��ژوهش عملياتي به تازگي مطرح و جذابيت خاصي براي محققان اين رش��ته علمي ف��راهم نم��وده و اخ�يرا

ORنيز مطالعات زيادي در اين حوزه انجام شده است.اكثر اين مطالعات ارتباط ميان الگ��و ه��اي و زمينه اي كه متخص��ص از اين الگ��و ه��ا اس��تفادهORو اخالقيات را با توجه به عملكرد متخصص

 مي نماي�����������������د م�����������������ورد بررس�����������������ي ق�����������������رار داده ان�����������������د. ب��اOR: در اين مقاله مروري با توجه به مش��كالت موج��ود در ارتب��اط مي��ان متخص��ص روش كار

خري��داران، تص��ميم گيرن��دگان و ذي نفع��ان و همچ��نين ب��ه منظ��ور درك به��تر ت��اثير متقاب��ل عل��وم بحث وORاجتماعي، طراحي نهادي و تخصص برخي از چالش��هاي مرب��وط ب��ه جنب��ه ه��اي اخالقي

بررس��������������������������������������ي ش��������������������������������������ده ان��������������������������������������د. هيچ تجزي��ه و تحلي��ل، الگوس��ازي وOR: اين تحقي��ق نش��ان مي ده��د ك��ه در ح��وزه نتيجه گيري

انتخاب ابزار تجزيه و تحليل به طور كامل از اخالقيات مستثني نيست و در واقع بايس��تي مس��ائلي نظير ناسازگاري، غيرقابل مقايسه بودن و عدم اطمينان به حساب آورده شوند. همچنين پيچيدگي ارتباط��ات مي��ان ارزش��هاي اخالقي و شناس��ايي اه��داف جمعي ب��ه درك چ��رايي اين مس��اله ك��ه مشكالت كارايي و تخصص دربرابر تجزيه و تحليل اخالقي قرار دارند، كمك مي كند.براي رف��ع اين مشكل انجمنها و موسسات پژوهش عملي��اتي توانس��ته ان��د در غ��الب اص��ول و راهنم��ايي اخالقي، ارزشهاي اخالقي و اجتماعي را بيان كنند ولي به كارگيري اين اصول و راهنمايي اخالقي در اي��راننيازمن�������������������������د ب�������������������������ومي س�������������������������ازي اس�������������������������ت.

کليدواژگان: اخالق، پژوهش عملياتي، الگوسازي، كارايي

شيوه هاي جديد توليد دانش و علم ورزي ؛ تاملي جامعه شناختي بر تحول معيارهاي اخالقي وسلوك علمي در عرصه علم و فناروي

دكتر علي رباني، دكتر رسول رباني، رضا همتي، دكتر محمود قاضي طباطبايي، دكتر ابوعلي12 ص[PDF 337KB]       مشاهده متن 

: همجوشي و تكوين مشترك علم و جامعه و از بين رفتن مرزهاي سنتي بين اين دو همس��و با تحوالتي مانند تجاري شدن، خصوصي ش��دن، اداري ش��دن، عي��ني ش��دن علم فن��اوري و ك��اهش استقالل علم و دانشگاه، جملگي به ش��كل گ��يري الگ��وي جدي��دي در فهم و انج��ام فعاليته��اي علم فناورانه و پژوهشهاي معطوف به آن شده است. هدف اصلي اين مقاله پرداختن ب��ه داللته��اي اينتح�������ول ع�������الي ب�������راي آداب، اخالقي�������ات و معياره�������اي س�������لوك علمي اس�������ت.

�ني و ب�رخيروش كار : در اين مقاله ابت�دا ب�ه بررس�ي جايگ��اه اخالق و آداب علم در الگ�وي مرت انتقادات وارد بر آن پرداخته شده است و سپس زمينه هاي شكل گيري الگوي جديد توليد دانش و تاثير آن بر اخالقيات و آداب علم از منظر دو رويكرد تاثيرگذار اين الگوي يعني علم فرادانشگاهيو ش����������يوه جدي����������د دانش م����������ورد بررس����������ي ق����������رار گرفت����������ه اس����������ت.

: مقايسه اين دو رويكرد بيانگر وجود دو نوع روايت افراطي و ميان��ه رو در خص��وصنتيجه گيري داللتهاي اخالقي تحوالت علم فناروي است. براساس ديدگاه افراطي تر يعني علم فرادانش��گاهي، نوعي انقطاع افراطي بين شيوه هاي سنتي و نوظهور تولي��د دانش ص�ورت گرفت�ه ك�ه برآين�د آن، ظهور ارزشها، اخالقيات و آداب جديدي اس��ت ك��ه ارزش��هاي س��نتي علم دانش��گاهي را ب��ه ش��دت تهديد مي كند. در مقابل، در ديدگاه ميانه روتر يعني شيوه جديد توليد دانش بر حضور همزم��ان ي��ا همزيستي ارزش ها، اخالقيات و آداب قديم و جديد علم تاكيد داشته و آنها را نه به منزله تهدي��دي براي اخالقيات و آداب سنتي علم، بلك��ه ب��ه مثاب��ه مس��ووليت پ��ذيري عم��ومي، مس��ووليت پ��ذيري اجتم���������اعي و بازانديش���������انه ب���������ودن فزاين���������ده علم در نظ���������ر مي گ���������يرد.

کليدواژگان: اخالقيات علم، الگوي مرت��ني، ش��يوه جدي��د تولي��د دانش، علم فرادانش��گاهي، جامع��هشناسي علم فناوري

الگوي مفهومي ارزيابي فرهنگي - اخالقي راه حلهاي فناوري اطالعات25 ص   دكتر حسن بشير، محمدرضا هراتي نيك

[PDF 236KB]       مشاهده متن  : امروزه راه حلهاي فناوري اطالعات با زندگي روزمره انسان تركيب شده است و توانسته صور فعاليتها و بسياري از حوزه هاي زندگي او را دچار تغيير نمايد. اين تغيير رويك��رد س��بب ب��روز نيازمنديهاي جديدي شده كه يك نگاه اخالقي – فرهنگي را مي طلبد. اين نگ��اه مي بايس��ت بتوان��د نگاه چند بعدي مسائل و دغدغه هاي مرتبط را پاسخگو باشد. بر همين اساس در اين مقاله س��عيگردي�������������د الگ�������������وي تحلي�������������ل در اين زمين�������������ه ارائ�������������ه ش�������������ود.

: مقاله از لح��اظ ه��دف، بني��ادين و از لح��اظ ق��الب تحقي��ق، توس��عه اي – تحليلي ب��ودهروش كاراس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

: الگو پيشنهادي ارائه شده در اين پژوهش، توانست راه حلهاي فناوري اطالع��ات رانتيجه گيري از ابعاد اخالقي – فرهنگي مورد ارزيابي قرار دهد. ارزيابي بر اس��اس تفك��ر بين رش��ته اي ف��ني و

Page 10: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

علوم انساني شكل گرفت. بر اساس تحليل مولفه ه��اي مختل��ف در ي��ك از ابع��اد، نتيج��ه م��دون و ساختار يافته اي به دست آمد. نتيجه ارزيابي، ب��ه ص��ورت ارائ��ه يكي از چه��ار ناحي��ه مش��خص مي باشد. بر اساس ناحيه معين شده، راهبرد و وض��عيت راه ح��ل ارائ��ه مي گ��ردد. اين ارزي��ابي ق��ادر است به عنوان يكي از گام ه��اي برنام��ه ري��زي راه��بردي، تولي��د و م��ديريت محص��والت و خ��دماتفن��اوري اطالع�ات در جهت تحلي��ل طرحه��ا و راه حله��اي فن��اوري اطالع�ات ب��ه ك��ار گرفت��ه ش��ود.

کليدواژگان: اخالق در فناوري اطالعات، ارزيابي فناوري اطالعات، الگوسازي فناوري اطالعات

مالحظات اخالقي و حقوقي در كاربرد محصوالت تراريخته با نگاهي به قانون ملي ايمني زيستي35 ص   مينا مهاجر، حسين صفايي، دكتر عبدالمجيد مهدوي دامغاني

[PDF 185KB]       مشاهده متن  : از زمان پيدايش محصوالت تراريخته، با وجود منافعي كه ب��راي ك��اربرد آنه��ا تعري��ف ش��ده است، همواره پرسشهايي جدي نيز در زمينه پيامدهاي مصرف آنها ب��راي س��المت اكوسيس��تمها و انسان وجود داشته است. بر همين اساس، توليد، كاربرد و تجارت محصوالت تراريخته داراي ابعاد گوناگون، پيچيده و گاه متناقضي است كه همين امر موجب تدوين ق��وانين داخلي و معاه��دات بين المللي مختلفي طي دو ده��������ه گذش��������ته در س��������طح جه��������ان ش��������ده اس��������ت.

: روش ك��ار: ه��دف از اين پ��ژوهش، بررس��ي مالحظ��ات اخالقي و حق��وقي در ق��وانينروش كار ايمني زيستي در جهان، به ويژه قانون ملي ايم�ني زيس�تي در اي�ران اس�ت. ب�ه همين منظ�ور، ب�ا استفاده از دادههاي موجود، موارد فوقال��ذكر در ق��وانين كش��ورهاي مختل��ف م��ورد مطالع��ه ق��رار گ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������رفت.

: در بس��ياري از كش��ورهاي جه��ان، نظ��ير كش��ورهاي اتحادي��ه اروپ��ا، ژاپن و م��الزي،نتيجه گيري دستورالعملهايي ب��راي ك��اربرد و تج��ارت اين محص��والت ت��دوين ش��ده و اعم��ال ميش��ود. ابهام��ات فراواني در مورد جنبههاي اخالقي كاربرد محصوالت تراريخته از س��وي ب��رخي دانش��مندان مط��رح شده است كه مهمترين آنها جواز تغيير ماهيت يك موجود زنده توسط انس�ان اس�ت. ب�راي داوري در مورد اخالقي بودن دستورزي ژنها بايد به تعدادي پرسش پاسخ داد. با وجودي كه ايران هنوز به شكل رسمي جزء توليدكنندگان اين محصوالت به شمار نميرود، اما انتظ��ار ميرود طي چن��د س��ال آينده به توليدكنندگان و مصرفكنندگان آن ملحق شود. با اين حال، ق��انون ايم��ني زيس��تي مص��وب

در ايران داراي نواقص حقوقي در زمينه ايج��اد نظ�ام حق��وقي م�دون و ح��اكم ب��ر اين1388 محصوالت است. قسمت عمده اين ايرادات مربوط به مهمترين بحث يعني ل��زوم ق��وانين مرب�وط به محصوالت تراريخته و مسووليت اشخاص خاطي است. عمدهترين اي�راد ق��انون ايم��ني زيس��تي ايران در مقايسه با ق��وانين بينالمللي، بحث مس��ووليت محض و ش��يوه ج�بران خس�ارات زياندي��ده است كه در قانون ايم��ني زيس��تي اي��ران، گ�رايش ب��ه ش��يوههاي مرس�وم اثب��ات تقص��ير در نظ�ام مسووليت مدني دارد؛ در حالي كه لزوم حمايت از زيانديده در مقابل توليدكنندگان و متصديان ك�ه اغلب قدرت بيشتري در اختيار دارند و قادر به بيمه مسووليت خ��ود ن��يز ميباش��ند، مبت��ني س��اختنخس��������������ارات ب��������������ر مس��������������ووليت محض را ض��������������روري مينماي��������������د.

کليدواژگان: اخالق زيستي، معاهده كاتاهنا، مسووليت محض، نظام حقوقي

نقش ميانجي وفاداري سازماني در رابطه بين اخالق كاري با رفتارهاي انحرافي در محيط كار43 ص   دكتر محسن گل پرور، دكتر محمدعلي نادي

[PDF 221KB]       مشاهده متن  : اين پژوهش با هدف بررسي نقش ميانجي وفاداري سازماني در رابطه بين اخالقي ك��اري اسالمي با رفتارهاي انحرافي در محيط كار در يكي از شركتهاي وابس��ته ب��ه وزارت نفت در ش��هر اص�������������������فهان ب�������������������ه مرحل�������������������ه اج�������������������را درآم�������������������د.

نف��ر از كاركن��ان ش��ركت م��ذكور ب��ه ش��يوه311: براي دس��تيابي ب��ه اه��داف پ��ژوهش روش كار تصادفي ساده براي پاسخگويي به پرسشنامه هاي پژوهش انتخاب شدند. گروه نمونه پژوهش ب��ه

8 سوالي اخالق كاري اسالمي )با دو زيرمقياس كار دقيق و انسان دوستانه با 15پرسشنامه هاي س��وال و رفتاره��اي7 سوال(، وف��اداري س��ازماني ب��ا 7سوال و استقالل و سودمندي اجتماعي با

سوال پاسخ دادند. داده هاي حاص��ل از پرسش��نامه ه��اي پ��ژوهش ب��ا12انحرافي در محيط كار با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون، الگو سازي معادله س��اختاري و تحلي��ل رگرس��يون مي��انجي م��������������������������ورد تحلي��������������������������ل ق��������������������������رار گرفتن��������������������������د.

: يافته هاي حاصل از تحليل داده ها نش��ان دادن��د ك��ه اخالق ك��اري اس��المي ب��ا وف��اداري=213/0( و رفتارهاي انحرافي در محيط ك��ار )r=616/0سازماني ) �-r( داراي رابط��ه معن��ادار )

-318/0>(، وفاداري سازماني نيز با رفتارهاي انحرافي داراي رابطه معك��وس و معن��ادار ) ( بود. نتايج الگو سازي معادله س��اختاري و تحلي��ل رگرس��يون مي��انجي نش��ان داد ك��ه وف��اداري سازماني نقش ميانجي را در رابطه اخالق كاري اسالمي با رفتارهاي انحرافي در محيط كار ايف��اءمي كن������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

: نتايج اين تحقيق ح��اكي از آن اس��ت ك��ه اخالق ك��اري اس��المي ابت��دا ب��اعث تق��ويتنتيجه گيري وفاداري سازماني مي شود و سپس وفاداري س��ازماني موجب��ات تض��عيف رفتاره��اي انح��رافي در محي������������������������ط ك������������������������ار را ف������������������������راهم مي كن������������������������د.

کليدواژگان: اخالق كاري اسالمي، وفاداري سازماني، رفتارهاي انحرافي در محيط كار

بررسي تقلب تحصيلي در ميان دانشجويان دختر و پسر53 ص   دكتر احمد خامسان، محمداصغر اميري

Page 11: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 218KB]       مشاهده متن  : تقلب ي��ا فريبك��اري از پدي��ده ه��اي غ��يراخالقي رايج در نظامه��اي آموزش��ي اس��ت ك��ه ب��ا گسترش فناوري به طور فزاينده اي تسهيل ش��ده و رواج پي��دا ك��رده اس��ت. تقلب در موقعيته��اي آموزشي اغلب به و صورت تقلب در امتحانات و تقلب در تكاليف درسي صورت مي گيرد. در اين پژوهش م��يزان و ش�يوع ان��واع تقلب تحص��يلي در بين دانش��جويان دخ��تر و پس��ر دانش��گاه بيرجن�دبررس�������������������������������������ي ش�������������������������������������ده اس�������������������������������������ت.

: روش پژوهش توصيفي- مقايسه اي و جامعه پ��ژوهش، دانش��جويان دانش��گاه بيرجن��دروش كار دانشجوي دختر و پسر بوده-اند كه با استفاده از روش نمونه گ��يري400بوده اند. نمونه پژوهش،

رشته تحصيلي انتخاب ش��دند. اب��زار پ��ژوهش، پرسش��نامه30 دانشكده و 4تصادفي خوشه اي از  محق�����ق س�����اخته س�����نجش م�����يزان و نگ�����رش نس�����بت ب�����ه تقلب ب�����وده اس�����ت.

: نتايج پژوهش نشان مي دهد مي��انگين انج��ام تقلب در امتحان��ات كم��تر از ح��د متوس��ط است، اما باور عمومي به رواج تقلب باالتر از حد متوسط مي-باشد. ميزان تقلب در پسران بيش از دخ��تران و ب�اور ب��ه عم��وميت داش��تن تقلب در دخ��تران ب�ه ط�ور معن�ادار بيش از پس��ران ب�ود. رايجترين شيوه انجام تقلب در جلسات امتحان، نگاه كردن و نوشتن روي كاغذ، و رايجترين شيوه تقلب در تكاليف درسي، گرفتن تكليف از هم كالس��ي و از اين��ترنت مي باش��د. در ارتب��اط ب��ا علت تقلب، نتايج پژوهش نشان مي دهد، عوامل دروني نظير عدم مسووليت پذيري و عدم وقت كافي بيش از عوامل بيروني نظير س��خت ب��ودن تكلي��ف و توق��ع زي��اد از دانش��جو ب��ه عن��وان علت تقلب توس����������ط دانش����������جويان م����������ورد تاكي����������د ق����������رار گرفت����������ه اس����������ت.

: بسياري از انواع تقلب با وضع قوانين، آم�وزش درس�ت و م��ديريت آموزش�ي قاب��لنتيجه گيري اجتناب بوده و موجب تقويت روحيه اخالق علمي در نظام آموزش عالي خواه�د ش�د. ب�ا توج��ه ب�ه گس��ترش فن��اوري اطالع��ات در نظ��ام آموزش��ي، روش��هاي كش��ف و ك��اهش تقلب الك��ترونيكي از مواردي است كه بايد از هم اكنون مورد توجه پژوهشگران قرار گيرد. تقلب و فريبكاري تحص��يلي پديده اي است كه رواج و شيوع آن در محيط هاي تحصيلي كشورمان انكارناپذير اس��ت. بن��ابراين براي درك علت تقلب و فريبك��اري تحص��يلي و همچ��نين شناس��ايي متغيره��اي همبس��ته ب��ا آن الزم اس��������ت پژوهش��������هاي گس��������ترده اي در س��������طح كش��������ور انج��������ام گ��������يرد.

کليدواژگان: تقلب تحصيلي، فريبكاري تحصيلي، اخالق علمي، عدم صداقت آموزش

ارزشهاي اخالقي در قضاوت حرفه اي حسابرس62 ص   دكتر يحيي حساس يگانه، اميد مقصودي

[PDF 530KB]       مشاهده متن  : كسب و كار امروز نيازمن��د تع��امالت اجتم��اعي و رع��ايت مالحظ��ات اخالقي اس��ت. ال��زام تحصيل سود، فعاليتهاي غير اخالقي و ناديده انگاري كردارهاي مورد پذيرش جامع�ه را توجي��ه نمي نمايد. فرايند تصميم گيري به صورت ساختاري و از طريق بررسي انطب��اقي ب��ا مجموع��ه ض��وابط اخالقي تدوين شده از جانب نهادهاي حرفه اي و يا ارزشهاي اخالقي حاكم ب��ر جامع��ه قاب��ل تب��يين است. اين پژوهش ت��اثير آيين رفت��ار حرف��ه اي را ب��ر چگ��ونگي قض��اوتهاي حسابرس��ي در دو گ��امانگيزش��������������������ي و عملگرايان��������������������ه مطالع��������������������ه مي نماي��������������������د.

: در اين تحقيق روش پيمايشي با طرح تجربي مستقل شامل چهار موقعيت آزمايش��يروش كار به كار رفته است. داده ها با استفاده از پرسشنامه و در قالب طرح پس آزمون ب��ا گ��روه نظ��ارت ب�����������������ه روش مي�����������������داني جم�����������������ع آوري ش�����������������ده اس�����������������ت. : نتايج تحليلهاي آماري مبين آن است كه تاثير آيين رفتار حرفه اي بر انگيزش و عملكرد حسابرس��ان معن��ادار اس��ت. همچ��نين جنس��يت ن��يز ب��ر قض��اوت حسابرس��ي م��وثر ب��وده و زن��ان،قض�����������������اوتهاي اخالقي ت�����������������ري اعم�����������������ال نم�����������������وده ان�����������������د.

: با توجه به تاثير مثبت آيين رفتار حرفه اي بر قضاوت حسابرسي، اهميت يك واح��دنتيجه گيري درسي با عنوان آيين رفتار حرفه اي در دوره كارشناسي قابل توجه است. دانشجويان مي بايست با موضوعات حرفه آشنا شده و از انتظ��ارات جامع��ه از اخالق حرف��ه اي آگ��اه گردن��د. موسس��ات حسابرسي نيز مي توانند از نتايج اين تحقيق براي جذب و آموزش كاركنان خود اس��تفاده نماين��د.

کليدواژگان: آيين رفتار حرفه اي، جنسيت حسابرس، قضاوت حرفه اي

تاثير ويژگيهاي اخالقي فردي حسابرسان بر استفاده از راهنماي تصميم در كشف تقلب مديريت74 ص   دكتر قاسم بولو، پيمان صادقي

[PDF 211KB]       مشاهده متن  : اين پژوهش تاثير ويژگيهاي اخالقي فردي حسابرسان را بر تصميم آن��ان جهت اس��تفاده از راهنماي تصميم براي ارزيابي خطر تقلب م��ديريت بررس��ي ك��رده اس��ت. عالوه ب��ر اين، پ��ژوهش حاضر جهت يافتن موانع به كارگيري راهنماي تصميم و رتبه بندي عوامل م��وثر ب��ر اس��تفاده از آنص�����������������������������������������������������������ورت گ�����������������������������������������������������������رفت.

: در راستاي دستيابي به هدف پژوهش از بين سرپرس��تان و سرپرس��تان ارش��د ش��اغلروش كار نفر ب��ه ش��يوه تص��ادفي طبق��ه بن��دي ش��ده ب��راي پاس��خگويي ب��ه76در سازمان حسابرسي تعداد

پرسشنامه پژوهش انتخ��اب ش��دند. تحقي��ق حاض��ر ت��اثير پنج متغ��ير مس��تقل در اس��تفاده ي��ا ع��دم اس��تفاده حسابرس��ان از راهنم��اي تص��ميم گ��يري را بررس��ي ك��رده اس��ت. دادهه��اي حاص��ل از

بررس������������ي ش������������دند.tپرسش������������نامه ب������������ا اس������������تفاده از آزم������������ون : يافته ه��اي پ��ژوهش ح��اكي از آن ب��ود ك��ه مهم��ترين ويژگيه��اي اخالقي ف��ردي م��وثر در

(1استفاده از راهنماي تصميم توسط حسابرسان براي اولويت يكم ت��ا پنجم ب��دين ش��رح هس��تند: ( م��درك3 س��ال 20( س��ابقه حرف��ه اي بيش از 2ع��دم عض��ويت در جامع��ه حس��ابداران رس��مي

 ( رش���ته تحص���يلي م���ديريت.5( رده س���ازماني سرپرس���ت ارش���د 4تحص���يلي كارشناس���ي : ش��واهد حاص�ل از اين پ��ژوهش گوي��اي آن اس�ت ك��ه موان��ع ب��ه ك��ارگيري راهنم�اينتيجه گيري

تصميم از نظر حسابرسان در رده سازماني سرپرست و سرپرس�ت ارش�د ع�دم وج�ود ويژگيه�اي

Page 12: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

اخالقي فوق مي باشد. همچنين رابطه متغيرهاي مستقل با متغيرهاي وابسته به ص��ورت مس��تقيم مي باشد كه بيشترين تاثيرگذاري به وس��يله متغ��ير ع��دم عض��ويت در جامع��ه حس��ابداران رس��مياس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

کليدواژگان: ويژگي اخالقي فردي، تقلب مديريت، راهنماي تصميم

برداشتهاي اخالق حرفه اي مديران در كسب و كارهاي كوچك و متوسط84 ص   دكتر عليرضا اميركبيري، سهيال داروئيان

[PDF 222KB]       مشاهده متن   

: دردنياي پيچيده امروز كه سرعت پيشرفت ابداعات و نظري��ه پردازيه��اي بش��ر بس��يار زياد است و هرروزه سبكها، روشها و فن��ون ف��راواني در ه��ر عرص��ه علمي نماي��ان مي گ��رد، مهمترين و پررنگترين عاملي كه باعث حفظ كيان وكرامت اين رويه ها مي گردد حفظ اصول و چارچوبهاي اخالقي و انساني است كه باعث بقا وتبيين علوم و نظريه ه��اي مختل��ف اس��ت. درهمين راس��تا، ه��دف اين پ��ژوهش بررس��ي ادراك��ات اخالق حرف��ه اي م��ديران در كس��بوكاره���������اي كوچ���������ك ومتوس���������ط در نظ���������ر گرفت���������ه ش���������ده اس���������ت.

: اين پژوهش با استفاده از دو روش كتابخانه اي جهت جمع آوري پيشينه تحقيق وروش كار پرسشنامه به مرحله اجرا درآمده است. جامعه آم��اري پ��ژوهش را م��ديران كس��ب وكاره��اي

نف��ر150كوچك و متوسط در شهرك صنعتي شمس آباد تهران تشكيل دادند، ك��ه تع��داد آنه��ا تعيين گرديد كه با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي، اين نمونه گيري صورت پ��ذيرفت. پرسشنامه مورد استفاده يك پرسشنامه معيارين ب��ا ح��دود بيس��ت س��وال درم��ورد متغيره��اي تحقيق است. همچنين داده هاي حاصل از پرسشنامه پژوهش با اس��تفاده از تحلي��ل واري��انسم�����������������ورد تجزي�����������������ه و تحلي�����������������ل ق�����������������رار گ�����������������رفت.

: از مي��ان فرض��يه ه��اي م��ورد س��نجش در اين تحقي��ق ج��ز ي��ك فرض��يه ك��ه تف��اوتيافته ها معناداري را بين ادراك��ات اخالقي حرف��ه اي م��ديران در گروهه��اي س��ني ب��ه دس��ت داد؛ بقي��ه فرضيات يعني تفاوت ادراكات اخالقي حرفه اي م��ديران ب��ا س��طح تحص��يالت، تع��دادكاركنان،سابقه كاري مديران، سطوح م��ديريت و ن��وع فع��اليت كس��ب وك��ار موردتايي��د ق��رار نگ��رفت.

: در پايان با به��ره گ��يري از س��نجش فرض��يات حاص��ل و تط��ابق ب��ا منش��ورهاينتيجه گيري سازمانهاي مشابه ونظريات موجود دراين زمينه، پيشنهادهايي براي بهبود اين شرايط با به��ره گيري از نظر متخصصان و مديران بيان گرديد. به اين اميد كه اين تحقيق ونت��ايج حاص��ل ازآنم��وجب ارتق��اء س��طح ادراك��ات ورع��ايت اص��ول اخالقي��ات درس��ازمانهاي اي��ران باش��د.

کليدواژگان: اخالق حرفه اي، كسب و كارهاي كوچك و متوسط، مسووليت اجتماعي، منش��ور

صفحه102تعداد صفحات:  10/5/90تاريخ انتشار:

66945366( 021)

1389(، پاييز و زمستان 14)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1389(، پاييز و زمستان 14 )پياپي 4-3سال پنجم، شماره

اخالق آكادميك در آموزش و پژوهش1 ص   دكتر داريوش فرهود

[PDF 191KB]       مشاهده متن  زمينه: همه شاخه هاي علوم، در آغاز به صورت تجربه و مهارت بوده اندك اندك و با پشتوانه چن��د هزار مقاله و صدها كتاب، به عنوان يك رشته از علوم، قانونمند و دانشگاهي شدند. باي��د ب��ه فك��ر

Page 13: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

بود كه كليه علوم، به ويژه دانشهاي تجربي كه شتاب پيشرفت فزاينده اي دارن��د، در يكص��د س��الآين������������������ده در چ������������������ه جايگ������������������اهي خواهن������������������د ب������������������ود؟ مالحظات اخالقي، مي توانند به عنوان يك عامل بازدارنده بسيار مؤثر از كجروي و آسيب رس��اني شاخه هايي از علوم كه برخي از آنها شايد هنوز پا ب�ه عرص�ه نگذاش�ته ان��د، بكاه��د. در مالحظ�ات اخالق آكادميك چارچوبهايي تعريف ش��ده ان��د ولي هيچ ك��دام از اين دس��تورالعملها ك��اربرد مطل��قندارن������د، بلك������ه آميخت������ه اي از آنه������ا از س������وي اه������ل علم پذيرفت������ه ش������ده ان������د.

: در اين نوشتار، ارزشها و ض��د ارزش��ها )آداب و آف��ات( در مناس��بات دانش��گاهي درنتيجه گيري قالب دو ج��دول )مجموع�ه نظ�رات م��رتن و مي��تروف و ديگ��ران(، ارائ��ه ش�ده ان��د ك��ه مي توانن��دمقايس�����ه، داوري و انتخ�����اب رفتاره�����اي مناس�����ب و اخالقي علمي را آس�����انتر نماين�����د.

کليدواژگان: اخالق دانشگاهي، اخالق در آموزش، اخالق در پژوهش، مرتن، ميتروف

طراحي الگوي ارتباط فرهنگ سازماني و فرهنگ فردي با ادراك عدالت كاركنان5 ص   دكتر عادل آذر، دكتر زهرا علي پور درويشي

[PDF 366KB]       مشاهده متن  زمينه: همه شاخه هاي علوم، در آغاز به صورت تجربه و مهارت بوده اندك اندك و با پشتوانه چن��د هزار مقاله و صدها كتاب، به عنوان يك رشته از علوم، قانونمند و دانشگاهي شدند. باي��د ب��ه فك��ر بود كه كليه علوم، به ويژه دانشهاي تجربي كه شتاب پيشرفت فزاينده اي دارن��د، در يكص��د س��الآين������������������ده در چ������������������ه جايگ������������������اهي خواهن������������������د ب������������������ود؟ مالحظات اخالقي، مي توانند به عنوان يك عامل بازدارنده بسيار مؤثر از كجروي و آسيب رس��اني شاخه هايي از علوم كه برخي از آنها شايد هنوز پا ب�ه عرص�ه نگذاش�ته ان��د، بكاه��د. در مالحظ�ات اخالق آكادميك چارچوبهايي تعريف ش��ده ان��د ولي هيچ ك��دام از اين دس��تورالعملها ك��اربرد مطل��قندارن������د، بلك������ه آميخت������ه اي از آنه������ا از س������وي اه������ل علم پذيرفت������ه ش������ده ان������د.

: در اين نوشتار، ارزشها و ض��د ارزش��ها )آداب و آف��ات( در مناس��بات دانش��گاهي درنتيجه گيري قالب دو ج��دول )مجموع�ه نظ�رات م��رتن و مي��تروف و ديگ��ران(، ارائ��ه ش�ده ان��د ك��ه مي توانن��دمقايس�����ه، داوري و انتخ�����اب رفتاره�����اي مناس�����ب و اخالقي علمي را آس�����انتر نماين�����د.

کليدواژگان: ادراك عدالت سازماني، فرهنگ سازماني، فرهنگ فردي

بررسي اثرات رفتارهاي غير اخالقي مديران در سازمان15 ص   دكتر محسن گل پرور، خيرا... حسين زاده، دكتر اصغر آقايي

[PDF 285KB]       مشاهده متن  زمينه: رفتارهاي اخالقي، مفهومي آميخته ب��ا ارزش��هاي انس��اني و اخالقي اس��ت. ب��ه همين دلي��ل، توجه به رفتارهاي غيراخالقي از اساسي ترين موضوعات پژوهشي در حوزه ه��اي مختل��ف اس��ت. هدف پژوهش حاضر بررسي الگوي روابط رفتارهاي غيراخالقي مديران با حمايت سازماني ادراكش��������ده، فرس��������ودگي هيج��������اني و رفتاره���������اي انح��������رافي ب��������وده اس��������ت.

روش كار: جامعه آماري پژوهش، كاركنان مرد يك شركت توليدي صنعتي در ش��يراز بودن��د ك��ه ب��ا نفر انتخاب شدند. ابزارهاي پ��ژوهش ش�امل پرسش�نامه300استفاده از نمونه گيري در دسترس سؤال(، فرسودگي2 سؤال(، حمايت سازماني ادراك شده )9هاي رفتارهاي غيراخالقي مديران )

سؤال( بود. داده ه��اي حاص��ل از پرسش��نامه8 سؤال( و رفتارهاي انحرافي سازماني )9 هاي پژوهش با اس�تفاده از ض�ريب همبس�تگي پيرس�ون، الگ�و س�ازي معادل�ه س�اختاري و تحلي�لرگرس������������يون واس������������طه اي م������������ورد تحلي������������ل ق������������رار گ������������رفت.

يافته ها: نتايج حاصل از الگو سازي معادله ساختاري و تحليل رگرس��يون واس��طه اي ح��اكي از آن بود كه حمايت سازماني ادراك شده متغير واسطه اي پاره اي در رابطه بين رفتارهاي غ��يراخالقي مديران با فرسودگي هيجاني و فرسودگي هيج��اني ن��يز متغ��ير واس��طه اي پ��اره اي در رابط��ه بين رفتارهاي غيراخالقي مديران با رفتارهاي انحرافي هستند. همچنين الگوي نه��ايي ح��اكي از آن ب��ودك��ه رفتاره��اي غ��يراخالقي م��ديران رابط��ه مس��تقيمي ب��ا رفتاره��اي انح��رافي س��ازماني دارن��د.

نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش، الگ��وي وي��ژه اي را در ب��اب نقش رفتاره��اي غ��يراخالقي مديران بر حمايت سازماني ادراك شده، فرسودگي هيج�اني و رفتاره�اي انح�رافي ب��ه دس�ت داد. نتيجه گيري مهم اينكه، رفتارهاي غ��يراخالقي م��ديران عالوه ب��ر تض��عيف حم��ايت س��ازماني ادراك شده كاركنان و تقويت احساس فرسودگي هيجاني كاركنان، با اثرات فراگير ب��ر گ��رايش كاركن��انب�����������ه رفتاره�����������اي انح�����������رافي ن�����������يز م�����������ؤثر واق�����������ع مي ش�����������ود.

کليدواژگان: حم��ايت س��ازماني ادراك ش��ده، رفتاره��اي انح��رافي س��ازمان، رفتاره��اي غ��يراخالقيمديران، فرسودگي هيجاني

تحليل اخالق سازماني كاركنان با استفاده از الگوي دايره اخالق25 ص   دكتر سيدمهدي الواني، دكتر اكبر حسن پور، علي داوري

[PDF 299KB]       مشاهده متن  زمينه: شناس��ايي رويك��رد اخالقي م��ورد پ��ذيرش اف��راد س��ازمان از س��ويي حاف��ظ بق��ا و بالن��دگي سازمان است و از سوي ديگر، راهنماي مديران در زمينه سياستگذاريها و خط مشيهاي مربوط به توسعه و بهبود منابع انساني مي باشد. از اين رو، اين مقاله با بهره گ��يري از الگ��وي داي��ره اخالق

Page 14: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

به دنبال ايجاد بستري مناسب براي ط��راحي منش��ور اخالقي كاركن��ان و در نه��ايت نهادين��ه س��ازي اخالقي�������������������������������ات در دانش�������������������������������گاه مي باش�������������������������������د.

روش كار: روش تحقيق، توصيفي از نوع پيمايشي اس��ت ك��ه از طري��ق نمون��ه گ��يري طبق��ه بن��دي نفر( و ابزار جمع آوري اطالع�ات پرسش�نامه ب��ه شناس�ايي اخالق س��ازماني170نسبي )به تعداد

 كاركن�������������������������������������������������������ان مي پ�������������������������������������������������������ردازد.

يافته ها: نتايج تحليل آماري نشان مي ده�د ك�ه گ�رايش كاركن�ان دانش�گاه ب��ه نظري�ه نف�ع گ�رايي جمعي است و اين گرايش در بين گروههاي مختلف از جهت جنسيت، تحصيل، س��ن و س��ابقه ك��ارتف�����������������������������������اوت مع�����������������������������������ني داري ن�����������������������������������دارد.

نتيجه گيري: با توجه به گرايش كاركنان به نظريه نفع گرايي جمعي مديران دانشگاه بايد آن را مد نظر قرار داده و در اين راس�تا اق��داماتي نظ�ير ط�راحي منش��ور اخالقي مناس�ب و نظ��ام پ��اداش متناس�������������������������ب و غ�������������������������يره انج�������������������������ام دهن�������������������������د.

کليدواژگان: اخالق سازماني، دايره اخالق، نظريه هاي اخالق

بررسي تاثير ارزشهاي اخالق شركتي بر درك مديريت سود35 ص   حسين اعتمادي، حجت اله فرزاني، رضا غالمي حسين آباد، مهدي ناظمي اردكاني

[PDF 257KB]       مشاهده متن  زمينه: رسواييهاي اخير شركتها و بروز بحرانها، مد نظر ق�رار دادن فرهن�گ و ارزش�هاي اخالقي را در شركتهاي بزرگ مجددا كانون توجه س��اخته اس��ت. حس��ابداران ب��ا انتق��ادات ف��راواني پ��يرامون شكست خود در هشدار به رفتارهاي غيراخالقي مديريت و رفتارهاي غ��يراخالقي خودش��ان مواج��ه شده اند. اعمال مديريت سود توسط برخي حس��ابداران ب��ه عن��وان اعم��الي مش��روع و درس��ت و توس�������ط س�������ايرين ب�������ه عن�������وان اعم�������الي نامش�������روع تلقي ش�������ده اس�������ت.

روش ك��ار: اين تحقي��ق، ارزش�هاي اخالق ش��ركتي را ب��ه عن�وان معي��اري ب��القوه از اص�ول اخالقي م��ديريت س��ود م��ورد بررس��ي ق��رار داده اس��ت. انگ��يزه اين تحقي��ق، توج��ه ب��ه نقش قاب��ل توج��ه ارزشهاي اخالق شركتي در رسوايي شركتها و م��ديريت س��ود مي باش��د. در اين تحقي��ق، همچ��نين موقعيتهاي شغلي مختلف حسابداران و ديدگاههاي متفاوت آنه��ا از ارزش��هاي اخالقي سازمانش��ان مورد بررسي قرار گرفت. تحقيق حاضر از نوع تحقيق مي��داني و ك��اربردي مي باش��د. روش جم��ع آوري داده ها، استفاده از پرسشنامه و مطالعات كتابخان��ه اي ب��وده اس��ت. جامع��ه آم��اري تحقي��ق حاض�����ر، جامع�����ه آم�����اري دانش�����گاهيان و اعض�����اي حرف�����ه حس�����ابداري مي باش�����د.

يافته ها: نتايج پاسخهاي دريافتي نشان مي دهد كه حسابداران در شركتهايي ب��ا ارزش��هاي اخالقي باال )پايين(، فعاليتهاي مديريت سود را به عن��وان فعاليته��اي غ��يراخالقي ت��ر )اخالقي ت��ر( درك مي كنند. درك ارزشهاي اخالق شركتي زنان در مقايسه با مردان به طور معني داري ب��االتر ب��ه دس��ت آمد؛ به عبارتي زن��ان در اي�ران ب��ه ارزش�هاي اخالق ش��ركتي پايبن��دتر مي باش�ند. در مي�ان جامع�ه دانشگاهيان اف��راد ج��وان از ارزش��هاي اخالق ش��ركتي، درك ب��االتري دارن��د. همچ��نين اف��راد داراي سطح تحصيالت باالتر، معتقد ب��ه ارزش��هاي اخالقي ب��االتري در ش��ركت مي باش��ند و ن��يز در مي��ان جامعه حرفه اي حس��ابداري، ش��ركتهاي ب�زرگ نس�بت ب�ه ش�ركتهاي كوچ��ك ت��ر ارزش�هاي اخالقي ب�����������������������������������االتري را قائ�����������������������������������ل هس�����������������������������������تند.

نتيجه گيري: با توجه به يافت��ه ه��اي حاص��ل ب��ه نظ��ر مي رس��د ك��ه ارزش��هاي اخالق ش��ركتي و ب��هعب������ارتي فرهن������گ ش������ركتي، معي������ار مهمي از درك م������ديريت س������ود مي باش������د.

کليدواژگان: ارزشهاي اخالق شركتي، اعضاي حرفه حسابداري، فرهنگ شركتي، مديريت سود

سنجش مالحظات اخالقي در حسابداري47 ص   دكتر حسين جباري، حليمه رحماني

[PDF 239KB]       مشاهده متن  زمينه: در اين مقاله ابزار مقياس اخالقي چند بعدي تعريف ش��ده اس��ت. ب��ا اس��تفاده از اين اب��زار مي توان حساسيت اخالقي، نيت اخالقي و جهت گ��يري اخالقي را ان��دازه گ��يري نم�ود. حساس��يت اخالقي ب��ه عن��وان توان��ايي تص��ميم گيرن��ده ب��راي ش��ناخت مس��ائل اخالقي موج��ود، ب��راي تفس��ير موقعيت و براي درك اينكه چگونه عملكرد پيشنهاد شده مي تواند ب��ر ديگ��ران اث��ر گ��ذارد مع��رفي شده است. جهت گيري اخالقي به عنوان استنباط در مورد مكتبهاي اخالقي كه براي تشريح ابع��اد اخالقي مناسبتر به نظر مي رسند معرفي شده است. نيت اخالقي به عنوان درج��ه اي از تعه��دات مبتني بر عملكرد اخالقي معرفي شده اس��ت. در اين مقال��ه، ابت��دا مف��اهيم اخالق ب��ه ط��ور كلي و اخالق حسابداري به طور خاص مط�رح و س��پس اب��زار مقي��اس اخالقي چن��د بع��دي مع�رفي ش��دهاس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

روش كار: در انجام اين تحقيق از روش كتابخانه اي استفاده شده است. براي اين منظور متون ومق�������االت متع�������ددي مطالع�������ه و خالص�������ه اي از آنه�������ا ارائ�������ه ش�������ده اس�������ت.

يافته ها: مطالعات و كارهاي بيش��ماري ب��ا اس��تفاده از اين اب��زار در زمين��ه ابع��اد مختل��ف اخالق و اندازه گيري آنها ص��ورت گرفت��ه ك�ه اين ام�ر نش��ان از اهميت مب��احث اخالقي و ابزاره��اي ان�دازهگ����������������������������������������������������������يري آنه����������������������������������������������������������ا دارد.

Page 15: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

نتيجه گيري: با توجه به نتايج حاصل از بررسي تحقيق��ات پيش��ين پيش��نهاد مي ش��ود ب��راي تق��ويت ابعاد اخالقي مختلف دانشجويان حس��ابداري آنه��ا را از طري��ق آم��وزش ب��ا مب��احث اخالقي آش��ناتر نم��ود. ل��ذا جهت اف��زايش حساس��يت اخالقي، نيت اخالقي و جهت گ��يري اخالقي حس��ابداران وحسابرس����ان الزم اس����ت ب����ر آم���وزش م����داوم و مس����تمر اخالق حرف����ه اي تاكي����د گ����ردد.

کلي��دواژگان: اخالق، جهت گ��يري اخالقي، حساس��يت اخالقي، مقي��اس اخالقي چن��د بع��دي، نيت

ارتباط بين اخالق اينترنتي و پنج الگوي شخصيتي دانشجويان57 ص   اميرحسين اميرخاني، داود وحدت، سميرا خضريان

[PDF 343KB]       مشاهده متن  زمينه: استفاده گسترده از اينترنت و مكانيزم مناسب آن كه دسترسي به منابع اطالعاتي را بسيار آسان نموده باعث به وجود آمدن بسياري از رفتارهاي غيراخالقي به خصوص در ميان دانش��جويان شده است. اين مطالعه به دنبال بررسي ميزان تعامل دانشجويان دانشگاه پيام ن��ور در ته��ران ب��ا چنين رفتارهاي غيراخالقي و همچنين م��يزان ارتب��اط رفتاره��اي غ��ير اخالقي اينترن��تي ب��ا پنج م��دل ب����������������������زرگ شخص����������������������يتي )گل����������������������دبرگ( مي باش����������������������د.

روش كار: روش تحقيق از لحاظ جمع آوري داده ها توصيفي � پيمايشي مي باشد. داده هاي مورد نفر از دانشجويان دانشگاه پيام نور تهران جمع آوري گرديد و سپس ب��ا اس��تفاده250استفاده از

از ن�������������رم افزاره�������������اي تحلي�������������ل آم�������������اري بررس�������������ي ش�������������دند.

يافته ها: يافته ها نشان مي دهد كه صفات شخصيتي مانند هوشمندي ب��ه م��يزان قاب��ل ت��وجهي ب��ا رفتاره��اي غ��يراخالقي اينترن��تي در دانش��جويان ارتب��اط منفي دارد و ص��فات شخص��يتي مانن��د برونگ��رايي، س��ازگاري و ثب��ات ع��اطفي ب��ه م��يزان كم��تر ب��ا رفتاره��اي غ��يراخالقي اينترن��تي در دانشجويان ارتباط منفي دارد. همچنين با توجه به آزمون تحليل واريانس به اين نتيجه رسيديم ك��ه بين ص������فات شخص������يتي و تقلب اينترن������تي ن������يز رابط������ه مع������ني داري وج������ود دارد.

نتيجه گيري: اين تحقيق مي توان��د س��هم قاب��ل مالحظ�ه اي در درك رفتاره��اي ناب��ه ج��اي اينترن��تي داشته باشد و همچنين سازمانها و مراكز ذي ربط مي توانن��د از اين تحقي��ق در ت��دوين سياس��تها و قوانين مربوط به فعاليتهاي علمي كه با استفاده از كامپيوتر و اينترنت مي باشد استفاده نماين��د.

کليدواژگان: اخالق، تقلب اينترنتي، صفات شخصيتي، فناوري اطالعات

نقش ارزشهاي اخالقي و راهبري اخالق مدار بر كاهش تنش شغلي كاركنان67 ص   شيرين نيري، دكتر محسن گل پرور، دكتر علي مهداد

[PDF 244KB]       مشاهده متن  زمينه: ارزشهاي اخالقي همراه با رهبري اخالق م��دار در س��ازمانها و ص��نايع، كاركرده��اي متع��ددي دارن��د. يكي از اين كاركرده��ا، ك��اهش فش��ار و تنش ب��ر كاركن��ان اس��ت. در اين پ��ژوهش نقش ارزشهاي اخالقي و رهبري اخالق مدار بر تنش شغلي كاركنان شركت سهامي ذوب آهن اص��فهانم�������������������ورد بررس�������������������ي ق�������������������رار گرفت�������������������ه اس�������������������ت.

)ح��دود1388روش كار: جامع�ه آم�اري پ��ژوهش را كاركن�ان ش�ركت س�هامي ذوب آهن در پ�ائيز نفر با استفاده از نمونه گيري طبق��ه اي385 نفر( تشكيل داده اند. نمونه پژوهش به تعداد

15- تصادفي مي باشد. ابزارهاي مورد استفاده در سنجش متغيرهاي پژوهش شامل پرسش��نامه سؤالي تنش شغلي )با سه خرده مقياس به نامهاي تنش ناشي از ناكارآمدي تصوري، تنش ناش��ي

س��ؤالي9از ابهام و محدوديت مسؤوليت و اختيار، و تنش ناش�ي از تع�ارض و تض��اد( پرسش��نامه سؤالي ارزشهاي اخالقي بودند. داده هاي حاصل از پرسش��نامه4رهبري اخالق مدار و پرسشنامه

هاي پ��ژوهش ب�ا اس��تفاده از ض��ريب همبس��تگي پيرس�ون و تحلي��ل رگرس�يون م�ورد تحلي�ل ق��رار گرفتن������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

يافته ها: نتايج نشان داد كه بين ارزشهاي اخالقي با تنش ناشي از ابه��ام و مح��دوديت اختي��ارات و مسؤوليت، تنش ناشي از تعارض و تضاد و تنش ش�غلي كلي، رابط�ه معن�ادار وج�ود دارد. ره�بري اخالق م��دار ن��يز ب��ا تنش ش��غلي كلي و ابع��اد آن رابط��ه منفي و معن��اداري داش��ت. نت��ايج تحلي��ل رگرسيون نشان داد كه رهبري اخالق مدار تنش ناشي از ناكارآمدي تصوري، تنش ناش��ي از ابه��ام و محدوديت اختيارات و مسؤوليت و تنش شغلي كلي را پيش بيني مي كند. اما ب��راي تنش ناش��ي از تعارض و تضاد هر دو متغير ارزشهاي اخالقي و رهبري اخالق مدار داراي توان پيش بين معناداربودن���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش حاكي از آن است كه رعايت معيارهاي ارزش��ي و اخالقيدر ق���الب ره���بري اخالق م���دار، زمين���ه ه���اي ك���اهش تنش ش���غلي را ف���راهم مي آورن���د.

کليدواژگان: ارزشهاي اخالقي، تنش شغلي، رهبري اخالق مدار

تاثير آموزش طرح تكريم بر آگاهي، نگرش و علمكرد كاركنان مراكز بهداشتي77 ص   كمال لطيفي، دكتر عليرضا ظهور، شورش اك

Page 16: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 239KB]       مشاهده متن  زمينه: تمركز بر فلسفه مشتري مداري در نظام اداري ايران از جمله اهم سياستهاي دولت است كه با اجراي طرح تكريم در جهت بهبود اوضاع اداري به كار گرفته شده است . نظ��ام بهداش��ت و درمان نيز با محور قرار دادن ارتقاي كيفيت مستمر خدمات به رض�ايتمندي مش�تريان توج�ه وي��ژه

مرك��ز15انج��ام ش��د. كاركن��ان ش��اغل در 1388روش كار: اين مطالعه به صورت مداخل��ه اي در نفر ب�ه ط�ور66 نفر جامعه آماري اين پژوهش بودندكه دربين آنها 231بهداشتي درماني به تعداد

تصادفي انتخ�اب و ب��ه ش�يوه كارگ�اه آموزش�ي م�ورد مداخل��ه ق��رار گرفتن�د. اطالع�ات حاص�ل ب�ا استفاده از فهرست بازبيني )چك ليست( و پرسشنامه، جمع آوري و به وس��يله ن��رم اف��زار آم��اري و روش�������هاي آم�������اري توص�������يفي و اس�������تنباطي تجزي�������ه و تحلي�������ل گردي�������د. يافته ها: طبق آزمونهاي آماري انجام شده ارتباط معني دار بين ميزان آگاهي كاركنان در رابطه با طرح تكريم در هر چهار زمينه مورد نظر قبل و بعد از مداخل�ه آموزش�ي وج��ود داش�ته و اف�زايش يافته است. در حيطه نگرشي در زمينه هاي رفتار ش�غلي و فض��اي اداري و اطالع رس�اني ارتب�اط معني دار نبوده ولي در موارد مهندسي مجدد روشهاي ارائه خدمات و نظ��ر س��نجي ارب��اب رج��وع معني دار بوده است. در حيطه عملكردي در هيچكدام از زمينه ها ارتباط معني دار وج��ود نداش��ته اس��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

نتيجه گيري: با توجه به نتايج تحقيق مي توان اظهار داش��ت ك��ه آم��وزش و ارتق��اي م��يزان آگ��اهي كاركنان در اين خصوص براي ارتقاي انگيزه و به مرحله ظه��ور درآوردن دانس��ته ه��ا و تص��ميمات، الزم ولي كافي نيست و بايد عالوه بر شناسايي و به كارگيري عوامل انگيزشي مناس��ب، امكان��اتو بس���������تر ك���������اري الزم ب���������راي فع���������اليت كاركن���������ان ف���������راهم ش���������ود.

کليدواژگان: آگاهي، تاثير آموزش، علمكرد، طرح تكريم، نگرش

بررسي اصول اخالقي مطرح در زمينه استفاده از حيوانات آزمايشگاهي85 ص   شيما بهنام منش

[PDF 235KB]       مشاهده متن  زمينه: استفاده از حيوانات در ابعاد پزشكي و آزمايشگاهي امري مت��داول در ط��ول حي��ات انس��ان بوده است. دانشمندان بسياري با تصور اينكه حيوانات فاقد قواي تعقل و احساس هستند، آنه��ا را بدون رعايت هيچگونه ضابطه اخالقي استفاده مي كرده اند. آنچه امروزه جديد به نظ��ر مي رس��د طرح نگرانيهاي علمي واخالقي منعكس كننده آثار ناخوشايند اين اقدامات بر روي حيوانات است. درحال حاضر، اعمال روشهاي جايگزين به جاي استفاده از حيوانات،كاهش تعداد استفاده از آنه��ا، به عالوه اعمال فرايندهاي تامين كننده رف��اه حيوان��ات در قب��ل و حين و بع��د از انج��ام آزم��ايش از جمله مهمترين مواردي هستند كه همگ��ام ب��ا بحث انج��ام آزم��ايش و ص��حت علمي آن مط��رح مي شوند. اصول اخالقي مختص حيوانات آزمايشگاهي )جايگزينها( به عنوان راه حلي براي حصول ب��ه اين اه�������������������������داف مط�������������������������رح ش�������������������������ده ان�������������������������د.

روش كار: در اين مقاله سعي شده است تا به روش تحليلي - توصيفي، تص��ويري كلي از چيس��تي و هدف غايي اين اصول ارائه گردد تا آشكار شود كه تا چه حد اين اصول در عرصه واقعيت م��ورد اس����������������������������������تفاده ق����������������������������������رار مي گيرن����������������������������������د.

نتيجه گيري: رشد سريع علم و فناوري و نياز انسان ب��ر اثب��ات ص��حت علمي و ايم��ني اين روش��ها حاكي از ضرورت اعمال آزمايش بر روي حيوانات مي-باشد. در اين رابطه، اصول نوين جايگزينها مي توانند اين استفاده را ضابطه مند نمايند. اما امروزه، به دليل محدوديتهاي بسيار هن��وز امك��ان اعمال مطلوب آنها فراهم نشده است. با اين حال انتظار مي رود كه با تالش بيشتر ب��راي اعم��ال اين اصول از دامنه به كارگيري حيوانات در آزمايشگاهها كاسته شده و ما شاهد استفاده از تع��دادان�����������دكي حي�����������وان ب�����������ا ش�����������رايط بهزيس�����������تي به�����������تري باش�����������يم

کليدواژگان: جانشين سازي، حيوانات آزمايشگاهي، رفاه حيوانات

تاثير اخالق كسب و كار بر مسووليت اجتماعي بنگاه94 ص   دكتر هوشنگ تقي زاده، غالمرضا سلطاني فسقنديس

[PDF 258KB]       مشاهده متن  زمينه: دو پديده اصول اخالقي و مسؤوليتهاي اجتماعي در نهاد فرد و س��ازمان ب��ه ام��انت گ��ذارده شده است و بازتابي از مظهر موجوديت آنها است. گذشته از اين، گروهه��اي ذي نف��ع خ��ارجي هم مي توانند ب��ر اس�تانداردها ي��ا معياره��ايي ك�ه اص�ول اخالقي و مس��ؤوليتهاي اجتم��اعي نامي��ده مي شوند، اثر بگذارند. اخالق كس��ب وك��ار و مس��ؤوليت اجتم��اعي بنگ��اه از جمل��ه مب��احثي اس��ت ك��ه امروزه سازمانها جهت رعايت حق��وق اقش��ار جامع�ه، محي��ط و ط�بيعت بايس��تي م�د نظ�ر داش�ته باشند. هدف اين مقاله بررسي نقش اخالق كسب وكار ب��ر مس��ؤوليت اجتم��اعي بنگ��اه از دي��دگاهتوليدكنن����دگان در ص����نعت قطع����ه س����ازي خ����ودرو اس����تان آذربايج����ان-ش����رقي اس����ت. روش كار: در اين مقاله ابتدا مروري بر ادبيات موج��ود در زمين��ه اخالق كس��ب وك��ار و مس��ؤوليت اجتماعي بنگاه شده است. سپس براي بررسي تاثير اخالق كس��ب وك��ار ب��ر مس��ؤوليت اجتم��اعي

ش��ركت175بنگاه از يك مطالعه ميداني بهره گيري شده است. جامعه آماري اين تحقيق روساي قطعه ساز عضو انجمن قطعه سازان خودرو تبريز مي باشد كه با استفاده از فرمول تع��يين حجم

نفر به عنوان حجم نمونه آماري مشخص گرديده اند. براي جم��ع آوري داده ه�ا از50نمونه، تعداد دو پرسشنامه استفاده شده است ك��ه روايي پرسش��نامه ه��ا ب��ه ص��ورت ص��وري و پاي��ايي آنه��ا ب��ا استفاده از ضريب آلفاي كرونباخ و روش بازآزمايي به دست آمده است. براي آزم��ون فرض�يه ه�ا از تحلي����������������ل رگرس����������������يون اس����������������تفاده ش����������������ده اس����������������ت. نتيجه گيري: نتيجه بررسيها نشان مي دهد كه اخالق كسب وكار بر مسؤوليت اجتماعي بنگاه تاثير دارد. بنابراين پيشنهاد مي شود كه جهت ارتقاي مسؤوليت اجتماعي بنگاهها، اخالق كسب وكار درس������������������������������������ازمانها تق������������������������������������ويت گ������������������������������������ردد.

Page 17: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

کليدواژگان: اجتماع محلي، اخالق كسب و كار، جامعه، محيط كار، مسووليت اجتماعي

اخالق در معماري105 ص   سجاد نازي ديزجي، دكتر محسن وفامهر، احمدرضا كشتكار قالتي

[PDF 297KB]       مشاهده متن   

زمينه: با توجه به ارتباط و تاثير ممتاز معماري در زمينههاي مختلف انساني از قبي��ل فرهن��گ، روانشناسي، جامعه شناسي و غ�يره رع�ايت معياره�اي اخالقي درط�راحي معم�اري ض�روري است. درعينحال، معماري به عنوان يك حرفه و داشتن جنبه مهندسي بايد تابع مقررات اخالق حرفه اي و مهندسي باشد. اخالقيات معماري در دو زمينه هنري و فناوران�ه آن قاب�ل بررس�ي اس�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت. روش كار: روش كار بر مبناي بررسي فلسفه اخالق و مشتركات اخالقي بين مكاتب و ارتباط آن با اخالق حرفهاي معماري ميباشد. همكاري مش��ترك بين فيلس��وفان اخالق و معم��اران ب��ه عنوان روش مناسبي براي اس��تخراج اص��ول اخالقي معم��اري پيش��نهاد ميش��ود. در نتيج��ه اين همكاري دو ن�وع ارزش�هاي اخالقي جه�اني و ب�ومي قاب�ل اس�تخراج ميباش�د. نقش معم�ار در رعايت معيارهاي توسعه پايدار و اح��ترام ب��ه محي��ط زيس��ت ب��ه عن��وان ارزش��هاي بين المللي اخالق مهندسي معماري تشريح ميش�ود. در اين پ��ژوهش، مقايس��ه آم��وزش معم��اري ن��وين و سنتي و تاثير آن در اخالقيات بررسي شده و الگوپذيري از معماري س��نتي ب��ه عن��وان روش��ي مناس�����ب ب�����راي ت�����دوين مق�����ررات اخالقي حرف�����ه معم�����اري پيش�����نهاد ميش�����ود.

نتيجه گيري: نتيجه اينكه به دليل ماهيت خ��اص رش��ته معم��اري و ت��اثير آن در اجتم��اع، ت��دوين مقررات اخالقي حرفه معماري به صورت مستقل از ساير رشتههاي مهندسي ضروري است. ب��ا توج��ه ب��ه اهميت آم��وزش در گس��ترش ارزش��ها، اداي س��وگند نام��ه معم��اري ب��راي ف��ارغ التحصيالن و تدوين سرفصل مخصوص درس اخالق معماري در دانشگاهها پيشنهاد ميشود. در اين راستا الگوپذيري از اخالقيات معماري سنتي بسيار كارساز ب��وده و در نه��ايت اس��تفاده از اص��ول اخالق معم��اري ت��دوين ش��ده در ب��ازنگري ي��ا ت��دوين ق��وانين معم��اري ب��راي اس��تفاده كارشناس�����������ان حق�����������وقي اين رش�����������ته مفي�����������د خواه�����������د ب�����������ود.

کليدواژگان: اخالق، اخالق معماري، اخالق مهندسي

صفحه130تعداد صفحات:  25/1/90تاريخ انتشار:

66945366( 021)

1389(، بهار و تابستان 13)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1389(، بهار و تابستان 13 )پياپي 2-1سال پنجم، شماره

مالحظات اخالقي در مدلسازي1 ص   دكتر عادل آذر، مريم قره ولي لو، ميالد هادي زاده

[PDF 723KB]       مشاهده متن  : ساخت، كاربرد، پيچيدگي و اهميت روزافزون مدلهاي تحقيق در عمليات، سؤاالت متعددي درخصوص معيارهاي اخالقي، رابطه مناسب ميان سازندگان م��دل و ك��اربران و مس��ؤوليت حرف��ه اي مدلسازان ايجاد نموده است. تحقيق در عمليات تخصصي است ك��ه فع��االن آن نقش بس��زايي در جامعه ايفا مي كنند. بنابراين بني��ان گ��ذاردن مبن��ايي اخالقي و تس��هيم ف��رهنگي مش��ترك مي��انفع�������������االن اين ح�������������وزه ال�������������زامي ب�������������ه نظ�������������ر مي رس�������������د.

: در اين مطالعه ضمن پرداختن به جايگاه نظامنام��ه ه��اي اخالقي در مدلس��ازي، تالشروش كار شده تا با توجه به روابط مختلف ميان تصميم گيرندگان، فعاالن حوزه تحقيق در عملي��ات، مس��اله تصميم گيري، ابزارهاي پشتيبان تصميم، م�دل و جامع�ه راهكاره�ايي ب�ه منظ�ور غلب�ه ب�ر دامه�اي اخالقي كه محققان تحقيق در عمليات ممكن است در مسير انجام ماموريت در آنها گرفتار شوند، ارائ�������������������������������������������������������������ه ش�������������������������������������������������������������ود.

Page 18: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

: مطالعه حاضر با در نظر داشتن اصول مدلسازي و تحقيق در عمليات پاسخي شايس��ته به سؤاالت اخالقي كه براساس روابط موجود در مدل اوليه روابط اخالقي ميان عناص��ر دخي��ل در فراين�����������د مدلس������������ازي ش�����������كل مي گيرن������������د، ارائ������������ه مي نماي������������د.

: تدوين نظامنامه هاي اخالقي، تسهيم فرهنگي مشترك ميان فعاالن حوزه مدلسازينتيجه گيري و پيروي از اصول انجام كار، گام نخست در عملكرد اخالقيست. عالوه بر آن، مقابله با مش��كلهاي اخالقي نيازمند كسب آموزش هاي الزم در زمين��ه اخالقي��ات اس��ت. چ��نين آموزش��هايي مي توانن��د فعاالن اين حوزه را در بنيانگذاري ارزشهاي اخالقي خاص خود راهنمايي و زمين��ه را ب��راي ح��ركت در مس����������������������ير تعهداتش����������������������ان ف����������������������راهم نماين����������������������د.

کليدواژگان: اخالق، مدلسازي، تحقيق در عمليات، نظامنامه اخالقي

آموزش اخالق حسابداري در دوره كارشناسي7 ص   دكتر علي ثقفي، حليمه رحماني، افسانه رفيعي

[PDF 235KB]       مشاهده متن  : هدف اصلي اين مقاله بررسي ل��زوم گنجان��دن درس اخالق حس��ابداري در برنام��ه درس��ي رشته حسابداري است. هر چند كه بخشي از اصول اخالقي حرفه حسابداري در درس حسابرسي مطرح مي شود، اما با توجه به اهميت آن به نظر مي رسد ك��ه اين موض��وع از حساس��يت زي��ادي برخوردار و نيازمند توجه بيشتري است و لذا بايد در قالب يك عنوان درسي جديد ك��ه مع��ادل س��هواح���د درس���ي محس���وب مي ش���ود، در برنام���ه درس���ي رش���ته حس���ابداري گنجان���ده ش���ود.

در اين مقال��ه، نخس��ت يافت��ه ه��اي حاص��ل از پرسش��نامه اي ك��ه مي��ان ص��احبنظران روش كار: آموزش حسابداري توزيع شده است، براي بررسي لزوم قرار گرفتن اين درس در برنام�ه درس�ي دوره كارشناسي رشته حسابداري مورد استفاده قرار گرفت. سپس با روش توصيفي � پيمايش��ي ارائه درس اخالق حسابداري در دوره كارشناسي دانشگاههايي كه دوره كارشناسي حس��ابداري را

دانشگاه برت��ر جه��ان هس��تند، بررس��ي و ب��ر اين اس��اس ط��رح درس150برگزار مي كنند و جزء نمون���������������������������������������ه ارائ���������������������������������������ه ش���������������������������������������د.

: يافت��ه ه��اي اين تحقي��ق بي��انگر آن اس��ت ك��ه ارائ��ه درس اخالق حرف��ه اي در مقط��عيافتAAه ها كارشناسي يك ضرورت است و مطالب آن از طري��ق س��اير دروس حس��ابداري پوش��ش داده نميش����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ود.

: از آنجا كه جلب اعتماد عمومي براي حرفه حسابداري بسيار ب��ااهميت اس��ت، و ب��انتيجه گيري توجه به اين كه صاحبنظران و استادان حسابداري مورد پرسش در اين تحقيق، آموزش مف��اهيم و اصول اخالقي به حسابداران را ضروري قلمداد نموده اند، توصيه مي شود كه اين واحد درسي بهمجموع���������ه دروس مقط���������ع كارشناس���������ي حس����������ابداري اف����������زوده ش���������ود.

کليدواژگان: اخالق حرفه اي حسابداري، شوراي عالي برنامه ريزي، محتواي درس��ي، ط��رح درس

حقوق پزشكي و ضمانت اجرايي اخالق پزشكي19 ص    دكتر اميد آسماني، دكتر محمد امامي

[PDF 190KB]       مشاهده متن  : از آنجا كه تقريبا تمام مفاد حقوقي، اخالقي هستند و يا به شكلي، غايت آنها ب��ه اخالق مي رسد و از طرف ديگر حقوق مي تواند ح��امي اخالق و عام�ل حف��ظ آن گ�ردد؛ ل��ذا اس�تفاده بج�ا و حمايتي از هر يك در مقابل ديگري مي توان��د در پيش��برد اه��داف ك��اربردي، م��ؤثر باش��د. در ام��ور درماني نيز، كاربرد به جاي هر يك از امور اخالقي و حق�وقي مي توان��د ض�مانت اج��راي حاص�ل از تعامل صحيح آن دو را به همراه داشته باشد و عامل صيانت از انحرافات گ��ردد. در اين خص��وص، شناخت رابطه و تعامل صحيح بين اخالق و حقوق و آشنايي با مباني هر يك از اين علوم مي تواند در ه���دايت ص���حيح انتظ���ارات اف���راد و برنام���ه ري���زي ه���اي ك���اربردي، س���ودمند باش���د.

: در اين مقاله ابعاد گوناگون ارتباط بين حقوق پزش��كي و اخالق پزش��كي ب��ا توج��ه ب��هروش كار معرفي و شناخت مب�اني و كلي�ات حق�وق و اخالق و ارتباط�ات آن دو م�ورد بررس�ي ق�رار گرفت��ه اس��ت. همچ��نين س��عي ش��ده ت��ا ض��من بي��ان ب��ه هم پيوس��تگي بني��ادي حق��وق و اخالق، تفاوته��ا و شباهتهاي آن دو مطرح گرديده و در پايان نقش تضمين اخالق پزشكي ب�ه وس�يله حق�وق پزش�كيش����������������������������������������������������������رح داده ش����������������������������������������������������������ود.

: اخالق پزشكي و حقوق پزش��كي در بعض��ي جنب��ه ه��ا چ��ون اج��راي ارادي، تع��الي ونتيجه گيري ارزش نهايي، هدف، منبع و غيره با هم متفاوتند؛ اما بدون يكي، ديگري نيز ناقص و حتي مي توان ادعا نمود كه گاهي بي نتيج�ه و بي اث��ر و باط�ل اس�ت. در اين مي��ان، ورود حق��وق پزش��كي ب��راي تثبيت و ضمانت اجرايي اخالق پزشكي بويژه در مواردي كه عدم رعايت اخالق پزش��كي منج��ر ب��ه ضايعات جبران ناپذيري به عموم مردم و بدنه سامانه درماني مي گردد، مي توان��د بس��يار مفي��د و الزم باشد. بررسي موردي در ايران، اق��دامات دولت را در زمين��ه تص��ويب مق��ررات خ��اص ح��وزه سالمت از جمله در مورد پيوند اعض��ا و نح��وه اه��داي ج��نين ب��ه زوجين ناب��ارور تايي��د مي كن�د. اين تحقيق بر توسعه اخالق پزشكي و اندراج اصول اخالقي در آيين نامه ها و مق��ررات پزش��كي تاكي��دمي كن���������د و اين فراين���������د را من���������افي ب���������ا ارزش���������هاي اخالقي نمي دان���������د.

کليدواژگان: رابطه اخالق و حقوق، اخالق پزشكي، حقوق پزشكي، ضمانت اجرايي اخالق پزشكي

وظيفه گرايي اخالقي27 ص   دكتر حسين اترك

Page 19: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 145KB]       مشاهده متن  : وظيفه گرايي يكي از نظريات عمده در اخالق هنج��اري اس��ت ك��ه ب��ه دلي��ل تك��ثر نظ��رات وظيفه گرا تعريف واحدي از آن وجود ندارد. معموال اين نظريه در مقابل با غايتگرايي تعري��ف مي شود يعني نظريه اي است كه ايجاد به��ترين نت��ايج را مالك درس��تي و وظيف��ه نمي دان��د. ب��ر خالف تصور مشهور، هدف قرار ندادن ايجاد بيشترين خوبي، مالك وظيفه گرايي نيست. برخي معيارهاي ديگر براي وظيفه گرايي ذكر شده است كه به نظ��ر م��ا اص��الت ندارن��د. از جمل��ه اين ك��ه وظيف��ه گرايي متعهد به اصل عدالت، نظريه اي غيربهينه ساز، قاعده محور، مطلق گرا و امر محور استو واكنش������������ي اح������������ترام آم������������يز ب������������ه ارزش������������ها و اش������������خاص دارد.

: در اين مقاله با روشي توصيفي-تحليلي ابتدا به تبيين و توصيف تعاريف ارائه ش��ده ازروش كار وظيفه گرايي پرداخته و پس از تحليل و نقد آنها سعي كرده ايم به تعريفي جامع از وظيفه گ��راييبرس�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������يم.

: وظيفه گرايي ديدگاهي است در مقابل غايت گرايي، كه دو اصل مورد قبول غ��ايتنتيجه گيري گرايي يا يكي از آندو يعني استقالل معن��اي خ��وب از درس�ت و تعري��ف درس�ت ب��ه بيش�ينه س��ازي خوب را رد مي كند. بنابراين وظيفه گرايي به نظراتي گفته مي شود كه درستي اعمال ب��راي آنه��ا مقدم بر خوبي بوده و مستقل از آن است و درست صرفا چيزي كه خ��وب را بيش��ينه س��ازي كن��د نيست. مالك درستي اعمال در نظريه هاي مختلف وظيفه گرايي چيزي از قبيل اصول عقلي مانند اصل تعميم پذيري، ذات اعم��ال، ام��ر الهي، ق��رارداد اجتم��اعي، اراده و انتخ��اب ف��ردي ي��ا حق��وق اس��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

کليدواژگان: فلسفه اخالق، وظيفه گرايي، غايت گرايي، نتيجه گرايي

داوران و اخالق داوري در مجله هاي علمي ايران36 ص   دكتر محمد ابويي اردكان، سيدآيت ا... ميرزايي

[PDF 272KB]       مشاهده متن  : داوري مقاله هاي مجالت علمي سواي اين ك��ه ي�ك ك�ار علمي اس�ت ي��ك ك��ار اخالقي ن�يز قلمداد مي شود. داوران با پذيرش، رد يا ارائه پيشنهادهاي اصالحي به نويس��ندگان مق��االت، نقش برجسته اي در فرايند داوري دارند. اين مقاله داوران مجله هاي علمي را در كانون توجه قرار مي دهد و هنجارهاي رايج در ارتباط با داوران مقاالت، منابع انتخاب ، معيارهاي انتخاب و عملكرد آنه��او نواقص و كاستي هاي رايج در گزارش هاي داوران مجله هاي علمي ايران را بررسي مي نماي��د.

: اين پژوهش اكتشافي و توصيفي و نيز يك مطالعه كمي و كاربردي است. روشروش پژوهش اجراي آن پيمايش و ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه است. جمعيت آماري اين پ��ژوهش ش��امل مجل��������������������������������ه علمي اي��������������������������������ران اس��������������������������������ت. : اين پ��ژوهش نش��ان مي ده��د در مجل��ه ه��اي علمي اي��ران از دو منب��ع »اعض��اي ه��يئت تحريريه« و » فهرس��ت اس��امي داوران موج��ود در مجل��ه« ب��راي انتخ��اب داوران مق��االت، بيش��تر استفاده مي شود. سه معيار »سرشناس بودن در حوزه هاي موضوعي مجله«، »س��ابقه گ��زارش هاي داوري مفيد و س��ازنده« و »داش��تن تجرب��ه در ح��وزه داوري ب��راي مجل��ه ه��اي علمي« ب��راي انتخاب داوران بيشتر اهميت دارند. عملكرد داوران جوان در س�ه وي��ژگي »نظم و رع�ايت وقت«، »دقت نظر در داوري مقال�ه«، »ارائ��ه پيش��نهادهاي س�ازنده ب�راي اص�الح مقال�ه« به�تر از داوران مسن است. نتيجه ديگر اين ك��ه در مجل��ه ه��اي علمي اي��ران تماي��ل بيش��تري ب��ه اس��تفاده از داور داخلي نسبت به داور خارجي وجود دارد. و »طوالني بودن زمان داوري« مهم ترين مش��كل مجل��هه�����������������������������������اي علمي اي�����������������������������������ران اس�����������������������������������ت.

: نتايج اين پژوهش نشان مي دهد مجالت علمي ايران در مجموع تمايل بيش��تري ب��هنتيجه گيري انتخاب داوران داخلي )اعضاي هيئت تحريريه( دارند. اين نتيجه گيري با توجه به مح��وريت اعض��اي هيئت تحريريه در مجالت علمي ايران ح�ائز اهميت اس�ت. همچ�نين نت�ايج اين پ�ژوهش نش�ان مي دهد عملكرد داوران جوان نسبت به داوران مسن بهتر اس��ت. ض��من اين ك��ه مجالت علمي اي��ران براي انتخاب داوران شان بر معيارهاي كيفي )سرشناس بودن، سابقه و تجربه داور( تاكي��د دارن��د. دست آخر اين كه مجالت علمي ايران همچنان با مشكل طوالني بودن زمان داوري مقاالت مواجههس�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������تند.

کليدواژگان: اخالق داوري، داوران مجله هاي علمي، همترازخواني، مجله هاي علمي

ديدگاه اعضاي انجمن كتابداري و اطالع رساني ايران نسبت به اصول اخالق حرفه اي كتابداري48 ص   دكتر عليرضا اسفندياري مقدم، سكينه حسنلو

[PDF 219KB]       مشاهده متن  : كتابداران، كارشناسان گردآوري و اشاعه اطالعات هستند كه داشتن مهارتهاي تخصصي و علمي در اين خصوص براي آنان كافي نيست، بلكه مق��دم ب��ر آن برخ��ورداري از خصوص��يت واالي انساني و كردار اخالقي است كه شايس�ته حف��ظ و توس�عه مي باش�د. از طري�ق اين كرداره�ا مي توانيم تشخيص دهيم ك��ه كتاب��داران و متخصص��ان اطالع رس��اني، ك��ارگزاران اخالقي هس��تند و در مقابل خودشان و به طور كلي جامعه، احساس مس��ؤوليت مي كنن��د. از اين رو، اين پ��ژوهش مي كوشد ديدگاه كتابداران عضو انجمن كتاب��داري و اطالع رس��اني كش��ور را نس��بت ب��ه اص��ول اخالقحرف��������ه اي كتاب��������داران و اطالع رس��������انان م��������ورد بررس��������ي ق��������رار ده��������د.

: پژوهش حاضر از نوع ك��اربردي اس��ت ك�ه ب�ا روش پيمايش��ي توص��يفي انج�ام گرفت��هروش كار 10است. جامعه آماري اين پژوهش را كتابداران عضو انجمن كتاب��داري و اطالع رس��اني اي��ران و

شاخه استاني انجمن خراسان، اصفهان، خوزستان، ف��ارس، قم، لرس��تان، كرمانش��اه، مازن��داران، همدان و يزد تشكيل داده اند. تعداد جامعه آماري با توجه به آمار اخ��ذ ش��ده از انجمن كتاب��داري و

نفر بوده است. براي گردآوري داده ه��ا از پرسش��نامه محق��ق س��اخته،1873اطالع رساني ايران استفاده شده است. مبن��اي اين پرسش��نامه را ب��رخي مؤلف��ه ه�ا و ش��اخص ه��اي اخالق حرف�ه اي

Page 20: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

موج����ود در مت����ون مرتب����ط و منش����ورهاي اخالق حرف����ه اي كتاب����داران تش����كيل داده ان����د. : براساس يافته هاي پ��ژوهش جهت تنظيم اص��ول اخالق حرف��ه اي كتاب��داران اي��ران ب��ه ترتيب، مؤلفه هاي مسؤوليت در براب��ر خ��ود، مس��ؤوليت در براب��ر همك��اران، مس��ؤوليت در براب��ر حرفه، مسؤوليت در برابر اس��تفاده كنن��دگان، مس��ؤوليت در براب��ر س��ازمان، مس��ؤوليت در براب��رجامع�����ه، و مس�����ؤوليت در براب�����ر متخصص�����ان س�����اير حرف�����ه ه�����ا پيش�����نهاد ش�����دند.

: در پايان، قوانين اخالقي نه��ايي م��ورد نظ��ر كتاب��داران عض��و انجمنه��اي كتاب��داري ونتيجه گيري  اص��ل مي باش��د ارائ��ه گردي��ده اس��ت.32اطالع رس��اني اي��ران در هفت مؤلف��ه ك��ه ش��امل

کليدواژگان: اصول اخالق حرفه اي، قوانين اخالقي، كتابداران

رابطه اخالق و عدالت آموزشي با پرهيز از فريبكاري علمي57 ص    دكتر محسن گل پرور

[PDF 203KB]       مشاهده متن  : اخالق در تحصيل علم و دانش از ديرباز محور توجه بوده، به ترتيبي كه مي ت��وان گفت در كنار پشتكار و تالش، رعايت اصول اخالقي و انس��اني ن��يز از ض��روريات مط��رح در علم و تحص��يل هستند. بر همين اساس هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه اخالق و ع��دالت آموزش��ي ب��ا تعه��د و فريبك����������������������������اري علمي در دانش����������������������������جويان اس����������������������������ت.

: پژوهش حاضر يك مطالع��ه همبس��تگي محس��وب مي ش��ود. جامع��ه آم��اري پ��ژوهش،روش كار نفر به396دانشجويان روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاههاي شهر اصفهان بودند كه از بين آنها

شيوه نمونه گيري آسان انتخاب شدند. ابزارهاي مورد استفاده كه همگي س��اخته خ��ود پژوهش��گر س��ؤال(، پرسش��نامه ع�دالت آموزش�ي )ش�امل دو8بودند، شامل پرسشنامه اخالق تحص��يلي )ب��ا

سؤال( و دو پرسشنامه تعهد و فريبكاري تحصيلي هر يك28خرده مقياس عدالت و بي عدالتي با سؤال بودند. داده هاي حاصل از پرسشنامه ه��اي پ��ژوهش ب��ا اس��تفاده از ض��ريب همبس��تگيپيرس������ون و تحلي������ل رگرس������يون واس������طه اي م������ورد تحلي������ل ق������رار گرفتن������د. : نتايج به دست آمده نشان داد كه بين اخالق تحصيلي با عدالت آموزش��ي رابط��ه مثبت، اما با بي عدالتي آموزشي و فريبكاري رابطه منفي معن��ادار وج��ود دارد. ع��دالت آموزش��ي ن��يز ب��ا فريبكاري، رابطه منفي و معنادار دارد. شواهد حاصل از تحليل رگرسيون واسطه اي نشان داد كهاخالق تحص�����يلي، واس�����طه رابط�����ه بين بيع�����دالتي آموزش�����ي ب�����ا فريبك�����اري اس�����ت.

: شواهد حاصل از اين تحقي��ق نش��ان مي ده��د ك��ه در حض��ور اخالق تحص��يلي، ت��اثيرنتيجه گيري بيعدالتي آموزشي بر فريبكاري در دانشجويان تض��عيف مي ش��ود. اين نقش تض��عيف كنن��ده اخالقتحص��يلي ب��ر فريبك�اري از زم��ره موض��وعاتي اس�ت ك��ه باي��د ب��ه ط�ور ج��دي م�دنظر ق��رار گ�يرد.

کليدواژگان: اخالق تحصيلي، عدالت آموزشي، تعهد، فريبكاري، دانشجويان

رابطه رفتار اخالقي مديران با رضايت شغلي كاركنان67 ص   مليكه بهشتي فر، محمود نكوئي مقدم

[PDF 188KB]       مشاهده متن  : مديريت اخالق پديده اي است كه با افزايش رفتاره��اي غ��يراخالقي در محي��ط ه��اي ك��اري مورد توجه قرار گرفته است. پي�دايش مش�كالت اخالقي در س�ازمان چن�دين دلي�ل اساس�ي را ب�ه هم��راه دارد از جمل��ه: ع��دم احس��اس مس��ؤوليت، فق��دان باوره��اي اخالقي، ع��دم تعه��د در قب��ال سازمان و غيره. درهرحال، مديران الگوهايي ق��وي ب��ه ش��مار مي آين�د و رفت��ار آنه�ا مي توان�د ب�ه افزايش عملكرد اخالقي، كسب اثربخشي و بهره وري و افزايش رضايت شغلي افراد كم��ك كن��د. هدف اين تحقيق بررسي رابط��ه بين رفت��ار اخالقي م��ديران و رض��ايت ش��غلي كاركن��ان واح��دهاي دانش�����������������������گاه آزاد اس�����������������������تان كرم�����������������������ان ب�����������������������ود.

: اين پ��ژوهش ب��ا اس��تفاده از روش همبس��تگي در جامع��ه آم��اري م��ديران و كاركن��انروش كار ( انجام شد. ب��راي جم��ع آوري داده ه��ا از دو1387واحدهاي دانشگاه آزاد استان كرمان)نيمه اول

پرسشنامه بسته استفاده گرديد: پرسشنامه رفتار اخالقي و پرسشنامه رضايت ش��غلي. در تحلي��ل از ضريب همبستگي پيرسون و تحلي��ل رگرس��يون اس��تفادهSPSSداده ها با استفاده از نرم افزار

ش�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د. : يافته ها نشان داد بين رفت��ار اخالقي م��ديران و رض��ايت ش��غلي كاركن��ان رابط�ه وج��ود دارد. از طرفي بين مس�ؤوليت پ�ذيري، ق��اطعيت، رفت�ار عادالن��ه و امانت�داري م�ديران ب�ا رض�ايتش���������������������غلي كاركن���������������������ان رابط���������������������ه مثبت وج���������������������ود دارد.

: مي توان نتيجه گرفت رفتار اخالقي مديران در محي��ط ك��ار س��بب ك��اهش تنش��ها ونتيجه گيري افزايش رضايت شغلي و اثربخشي مي شود. لذا پيش��نهاد مي گ��ردد رفتاره��اي اخالقي در محي��ط ك��������������������������������������ار نهادين��������������������������������������ه گ��������������������������������������ردد.

کليدواژگان: رفتار اخالقي، رضايت شغلي كاركنان، مديريت اخالق

آسيب شناسي اخالق حرفه اي در شركتهاي مشاور )معماري سازماني(74 ص   مهدي شيرمحمدي، دكتر عزت الله اصغري زاده

[PDF 197KB]       مشاهده متن  : برون سپاري ب�ه عن��وان مهم�ترين روش انج�ام طرحه�اي توس��عه اي س��ازمانها )ب��ه وي��ژه سازمانهاي دولتي( مي باشد. اين رويك��رد در طرحه��اي توس��عه فن��اوري اطالع��ات بس��يار مت��داول است. هدف اين تحقيق استخراج و اولويت بن��دي م��وارد ناس��ازگار ب��ا اخالق حرف��ه اي در مراح��لآغ���ازين، اج���را و پس از اج���راي طرحه���اي برنام���ه ري���زي معم���اري س���ازماني مي باش���د.

: در اين پ��ژوهش از روش تحقي��ق آميخت��ه اس��تفاده ش��ده اس��ت. ب��ا توج��ه ب��ه كمب��ودروش كار

Page 21: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

سازمان داراي تجربه اجراي پ��روژه معم��اري س��ازماني،3مطالعات در اين زمينه، در مرحله اول جهت اس��تخراج م��وارد رفتاره��اي مغ��اير اخالق حرف��ه اي ش��ركتهاي مش��اور م��ورد بررس��ي ق��رار گرفتند. بر مبناي اطالعات استخراج شده، پرسشنامه اي از موارد تنظيم گرديده و با روش نمون��ه

نفر از كارشناسان حوزه فناوري اطالع��ات ك��ه داراي تجرب��ه مش��اركت در35گيري هدفمند ميان پرسش�نامه تكمي��ل ش�ده دري�افت ش��د. ب��ر مبن�اي21طرحهاي معماري سازماني بودند، توزي��ع و

ميانگين نظرات پاسخ دهندگان، آسيبهاي شناسايي شده اولويت بندي ش��ده و مبن��اي تحلي��ل ق��رارگرفتن�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

م��ورد آس��يب20: بررسيهاي انجام شده از طريق مطالعات موردي منجر به شناس��ايي دوره زم��اني پيش از آغ��از، اج��را و پس از اج��راي برنام��ه ه��اي معم��اري3اخالق حرف��ه اي در

سازماني مرتبط در حوزه ش�ركتهاي مش��اور ش�د. نت�ايج ارزي��ابي پرسش�نامه بي�انگر درص�د ب��االي موافقت پاسخ دهندگان با موارد نقض اخالق حرفه اي توسط شركتهاي مشاور فن��اوري اطالع��اتب��������ه وي��������ژه در مراح��������ل آغ��������ازين و پس از اج��������راي طرحه��������ا مي باش��������د.

: مبناي اصلي تصميمات و رفتارهاي شركتهاي مش��اور، بيش از آنك��ه مبت�ني ب��ر ح��لنتيجه گيري مش��كل س��ازمانها باش��د، معط��وف ب��ه ت��آمين من��افع اقتص��ادي خودش��ان اس��ت. بيش��ترين م��وارد رفتارهاي غيراخالقي مربوط به موقعيتهايي است كه منجر به كاهش هزينه ها و يا افزايش درآم��د شده و نتايج اقتصادي براي مشاوران به همراه دارد. شركتهاي مشاور، منافع كوتاه م��دت حاص��ل از طرحها را به منافع بلند مدت ارتباط با مشتريان و حسن ش��هرت در مي��ان ش��ركتهاي مش��اور ومش����������������������������������تريان ت����������������������������������رجيح مي دهن����������������������������������د.

کليدواژگان: اخالق حرفه اي، شركت مشاور، فناوري اطالعات، معماري سازماني

رفتار مبتني بر اخالق فردي و حرفه اي و خدمات پس از فروش84 ص   محمدرضا حميدي زاده، مريم نكويي زاده

[PDF 235KB]       مشاهده متن  : هيچ شكي نيست ك��ه ام��روز اخالق در اقتص��اد، بازرگ��اني و ص��نعت ي��ك موض��وع اساس��ي است. در بين حوزه هاي عملياتي بازرگاني، بازاريابي و ف��روش بيش��تر م��ورد انتق��اد اخالقي واق��ع شده اند. كاركنان خدمات پس از فروش تحت نظارت دائم و مستقيم نيستند. لذا توس��ط ه��زاران فرصت كه ناشي از موقعيتشان است، ب��ا وسوس�ه ه��اي بيش��تري جهت انج�ام رفت��ار غ��ير اخالقي مواجهه مي شوند. تصميمات كاركنان براي رفتار كردن به ص��ورت اخالقي ي��ا غ��ير اخالقي توس��ط عوامل فردي و س��ازماني گون��اگوني تحت ت��اثير ق��رار مي گ��يرد. در اين تحقي��ق اين عوام��ل تحت عنوان عوامل تعيين كننده رفتار اخالقي فردي و حرفه اي در تعميركاران شركتهاي ايران خودرو و سايپا مورد مطالع�ه ق��رار گرفت��ه اس��ت. عوام��ل ف�ردي م��ورد بررس�ي ش��امل س��ن، تحص��يالت و ارزشهاي اخالقي و عوامل سازماني نيز شامل نظام پاداش و تنبي��ه، ج��و اخالقي س��ازمان و ت��ركخ���������������������������������������������������������دمت مي باش���������������������������������������������������������د.

: با توجه به ماهيت پژوهش، روش تحقيق در آن توص��يفي و از ن��وع همبس��تگي اس��ت.روش كار سوالي استفاده ش��ده اس��ت. ب��راي پاس��خ ب��ه س��واالت19براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه

نفر از تعميركاران نمايندگيهاي مجاز ايران خودرو و سايپا در شيراز ب��ه عن��وان حجم165نمونه انتخاب شدند و تع�يين كنن�ده ه�اي رفت�ار اخالقي ب�ا كم��ك آنه��ا م�ورد آزم�ون ق��رار گ��رفت. : نتايج تحقيق نشان داد كه ارزشهاي اخالقي، نظام پاداش و تنبيه، جو اخالقي سازمان و ترك خ�دمت، تع�يين كنن��ده ه�اي مهم رفت�ار اخالقي هس��تند درح�الي ك�ه س�ن و تحص�يالت رابط�ه معن����������������������اداري ب����������������������ا رفت����������������������ار اخالقي نداش����������������������تند.

: با توجه به يافته هاي تحقيق ضروري اس�ت م�ديران س�ازمانها ب�ا تاكي��د ب�ر عوام�لنتيجه گيري فردي و سازماني جهت ارتقاي رفتار اخالقي فردي و حرفه اي تالش نموده و سازوكارهايي ب��راي بهب������������������������������ود و تق������������������������������ويت آن در پيش گيرن������������������������������د.

کليدواژگان: ارزشهاي اخالقي، جو سازمان، رفتار اخالقي

 تاثير برداشت كاركنان از عدالت سازماني بر رفتارهاي شهروندي سازماني آنان94 ص   دكتر علي رضائيان، ليال ميرزاده

[PDF 224KB]       مشاهده متن  : امروزه، سازمانها در محيط جهاني بسيار رق��ابتي عم��ل مي كنن��د و م��ديران ب��راي ارتق��اء بهره وري سازمانهايشان، سازوكارهاي مختلفي از جمله كوچك سازي س��ازمانها و خودك��ار ك��ردن امور را به كار مي گيرند. درحالي كه اين س��ازوكارها مي توان��د م��ؤثر باش��د ام��ا يكي از مهم��ترين عوامل، نيروي انساني كيفي و متعهد است. رفتار شهروندي سازماني در طي چند س��ال اخ��ير ب��ه عنوان عاملي موثر در به دست آوردن تعهد كاركن��ان م��ورد توج��ه ق��رار گرفت��ه و تحقيق��ات نس��بتا چشمگيري بر روي شناسايي عوامل موثر در ارتقاء اين رفتارها متمركز ش��ده وعوام��ل مش��تركي مانند هنجارهاي گروهي، ساختار سازماني و فرهنگ سازماني به عنوان متغيره��اي زمين��ه اي جهت توسعه اين نوع رفتاره��ا شناس��ايي ش��ده ان��د. در اين تحقي��ق، ت��اثير برداش��ت كاركن��ان از ع��دالت سازماني به عنوان يكي از عوامل تاثيرگذار در ارتقاء اين رفتارها در ش��ركت ملي پخش ف��راورده ه���������������اي نف���������������تي م���������������ورد مطالع���������������ه ق���������������رار گ���������������رفت.

: روش تحقيق از لحاظ هدف، كاربردي و از لحاظ نحوه جمع آوري داده ه��ا، توص��يفي-روش كار پيمايشي است. در اين تحقي��ق، ع��دالت س��ازماني ش��امل چه��ار بع��د ع��دالت )ت��وزيعي، روي��ه اي، مراوده اي و اطالعاتي( ونقش هر كدام در ارتقاء رفتارهاي شهروندي سازماني از ديدگاه كاركنان مورد س�نجش ق�رار گ�رفت. داده ه�اي م�ورد اس�تفاده از طري�ق پرسش��نامه از كاركن�ان ش�ركت مذكور، جمع آوري گرديد و فرض��يات تحقي��ق ب��ر اس��اس آزم��ون دو جمل��ه اي م��ورد آزم��ون ق��رارگ�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������رفت. : نتايج تحقيق نشان داد كه برداشت كاركنان از ع�دالت س�ازماني ش�امل ه�ر چه�ار بع�د مذكور بر رفتارهاي شهروندي آنان در سازمان تاثيرگذار است. در رتبه بن��دي اين ابع��اد، برداش��ت كاركنان از عدالت مراوده اي در رتبه اول، عدالت توزيعي در رتبه دوم، عدالت اطالع��اتي در رتب��ه

Page 22: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

 س����������وم و ع����������دالت روي����������ه اي در رتب����������ه چه����������ارم ق����������رار داش����������ت. : براساس يافته هاي تحقيق مي توان نتيجه گرفت كه رفتارهاي شهروندي س��ازمانينتيجه گيري

 مي توان��������د از برداش��������ت كاركن��������ان از ع��������دالت س��������ازماني ت��������اثير پ��������ذيرد.

کليدواژگان: رفتار ش��هروندي س��ازماني، ع��دالت ت��وزيعي، ع��دالت روي��ه اي، ع��دالت م��راوده اي،عدالت اطالعاتي

رابطه رهبري اخالق مدار با انگيزش دروني براي نوآوري و خالقيت كاركنان103 ص   فريبا پاداش، دكتر محسن گل پرور

[PDF 228KB]       مشاهده متن   

: شواهد تحقيقاتي نشان داده كه پايبندي به ارزشهاي اخالقي، مشخصه رهبراني با اث��ر بخشي باال است. اين رهبران از طريق رفتارهاي منصفانه با كاركنان خ��ود آنه��ا را ت��رغيب ب��ه بهبود عملكرد و تمايل به نوآوري و خالقيت مي كنن��د. ب��ا همين زمين��ه، اين پ��ژوهش ب��ا ه��دف بررسي رابطه بين رهبري اخالق مدار ب�ا انگ�يزش دروني ب�راي ن��وآوري و خالقيت در ك�ار ب��همرحل�����������������������������������ه اج�����������������������������������را درآم�����������������������������������د.

: پ��ژوهش حاض��ر از ن��وع پژوهش��هاي همبس��تگي اس��ت ك��ه جامع��ه آم��اري آن راروش كار نف��ر ب��راي ش��ركت در332كاركنان كارخانه حاير تش��كيل داده اس�ت. از اين جامع�ه آم�اري،

6پژوهش از طريق نمونه گيري طبقه اي انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسش��نامه 9 سؤالي انگيزش دروني براي نوآوري و پرسشنامه 5سؤالي رهبري اخالق مدار، پرسشنامه

س��ؤالي خالقيت در ك��ار بودن��د. داده ه��اي حاص��ل از پرسش��نامه ه��ا ب��ا اس��تفاده از ض��ريب همبستگي پيرسون، الگوسازي معادله ساختاري و تحليل رگرسيون ميانجي مورد تحليل ق��رارگرفتن������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

: شواهد حاصل از تحليل داده ها نشان داد كه رهبري اخالق مدار با انگيزش درونييافته ها براي نوآوري و خالقيت در محيط ك��ار داراي رابط�ه مثبت اس��ت. نت��ايج حاص��ل از الگوس��ازي معادله ساختاري و تحليل رگرسيون ميانجي نيز نش��ان داد ك��ه انگ��يزش دروني ب��راي ن��وآوري مي������انجي كام������ل رابط������ه ره������بري اخالق م������دار و خالقيت در ك������ار اس������ت.

: شواهد حاصل از اين تحقيق نشان داد كه ابتدا رهبري اخالق مدار ب��اعث ت��اثيرنتيجه گيري بر انگيزش دروني در نوآوري مي شود و س��پس انگ��يزش دروني در ن��وآوري طي ي��ك فراين��د زنج���������يره اي ب���������اعث تق���������ويت خالقيت در محي���������ط ك���������ار مي گ���������ردد.

کليدواژگان: رهبري اخالق مدار، انگيزش دروني براي نوآوري، خالقيت كاركنان

 1/6/89تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1388(، پاييز و زمستان 12)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1388(، پاييز و زمستان 12 )پياپي 4-3سال چهارم، شماره

دستبرد علمي با تبييني از جامعه شناسي علم1 ص   دكتر محمد توكل، محسن ناصري راد

[PDF 312KB]       مشاهده متن  زمينه: سرقت علمي )سرقت علمي يا ادبي( جعل و تحريف اص��لي ت��رين مص��اديق س��وء رفت��ار و تقلب در پژوهش و كار علمي به شمار مي روند. نياز به شفاف سازي اين مفاهيم ضروري اس��ت تا پژوهشگران در مراحل مختلف پژوهش آنان را رعايت كنند. هدف اين مقال��ه، مطالع��ه مف��اهيمس��������������رقت علمي، جع��������������ل و تحري��������������ف در پ��������������ژوهش اس��������������ت. روش كار: اين پژوهش مبتني بر رويكردي نظري است و داده ها با روش اسنادي گ��ردآوري ش��ده

Page 23: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

است. در جريان گردآوري داده ها، سرقت علمي، جعل و تحريف در پژوهش و ك��ار علمي مفه��وم سازي گرديده و سپس ب�ه تلقي�ق ه�ر ي�ك از اين مف��اهيم پرداخت�ه ش�ده اس�ت. در ارتب�اط ب�ا اين واقعيت هاي اجتماعي، در كنار مفاهيم، توجيهات و تحليل هايي از جامعه شناسي علم ارائه ش��دهاس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت. نتيجه گيري: يافته ها نشان مي دهد سرقت علمي، تصاحب عمده يا جزئي انديش��ه ه��ا، فراين��دها، نتايج، حرف ها يا مالكيت معنوي چاپ شده يا چاپ نشده نويسندگان، دانش��مندان و پژوهش��گران ديگر و ارائه آنها به عنوان متعلقه خود بدون دادن انتساب يا اعتبار مناسب ب��ه ب��اني و مب��دع آن��ان است. انواع جعل و تحري��ف عب��ارت ان��د از: خ��ود س��رقت علمي، س��رقت علمي ث��انوي و س��رقت علمي سايبر. دو نوع رايج خود جعل و تحريف شامل قطعه قطعه سازي و انتشار مجدد اثر است. سرقت علمي سايبر مي تواند تام يا الصاق باشد. جعل، ساخت و توليد كامل ي��ا ج��زئي داده ه��ا و نتايج اصلي و جايگزيني آنان با داده ها و نتايج تصنعي و ارائه گزارش است. جعل مي تواند تام ي��ا جزئي باشد. تحريف، دستكاري تعمدي مواد، تجهيزات و فراين��دهاي پ��ژوهش و ي��ا تغي��ير ي��ا ح��ذف تعمدي داده ها و نت��ايج و ارائ��ه س��وگيرانه گ��زارش پ��ژوهش و ي��ا تفس��ير غل��ط هدف��دار ش��واهد و مدارك، داده ها، يافته ها، نتيجه گيري و يا پيام علمي، با دادن اعتبار غلط به دانشمند ديگر اس��ت. دست بردن در اسناد، فراموشي انگاري ارجاع، پيرايش و تفسير غلط از رايج ترين ان��واع تحري��ف به ش�مار مي رون��د. وج��ه مم�يزه اساس�ي س�وء رفت�ار و تقلب در پ��ژوهش و ك�ار علمي )جع�ل و تحريف( از خطا و سهل انگاري در پژوهش داشتن نيت فريب است. در اين مقاله، چارچوب ه��اي اخالق فردي، گروهي )اجتماع علمي( و اجتماعي )ك��ل جامع��ه( در ارتب��اط ب��ا س��وء رفت��ار و تقلبعلمي بحث و نتيج����������������������ه گ����������������������يري خواه����������������������د ش����������������������د.

کليدواژگان: دستبرد علمي، تحريف، جامعه شناسي علم، جعل، سوء رفتار در پژوهش

جايگاه معنويت كاري در جامعه سازماني امروز17 ص   دكتر وحيد ناصحي فر، محمد رسول الماسي فرد

[PDF 293KB]       مشاهده متن  دنياي نوين در ايجاد پيش��رفتهاي علمي و ت��امين رف��اه نس��بي آدمي موف��ق ب��وده اس��ت، ام��ا آنچ��ه نتوانسته انجام دهد، پيشبرد اخالق بشر مي باشد. با توجه به خالء هاي باطني و اخالقي در جوام��ع امروزي و نيز دلمشغولي هميشگي بشريت ب��ه معن��اي زن��دگي، ط��رح معن��ويت يكي از مهم ت��رين موضوعاتي است كه امروزه براي ايجاد پيوند ميان ارزشهاي دنياي سنتي و دني��اي ن��وين در ح��وزه هاي مختلف مورد توجه قرار گرفته است. سازمانها به عن��وان وج��ه غ��الب جوام��ع ام��روز، يكي از گسترده ترين حوزه هايي مي باشند كه اخيرا شاهد شكل گيري و توسعه رويك�رد ه�اي معن�وي درآنه����������������������������������������������������������ا مي باش����������������������������������������������������������يم. روش كار: در اين مطالعه به روش كتابخانه اي س��عي ش�ده اس�ت ك��ه ض�رورت توج��ه ب�ه مقول��ه معنويت در سازمانها و محيط كاري نشان داده شود. در اين خصوص ابعاد، مزاي��ا و نح��وه توس��عه معن���������ويت ك���������اري در س���������ازمانها م���������ورد بحث ق���������رار گرفت���������ه اس���������ت.

نتيجه گيري: با توجه به حضور گسترده سازمانها در جوامع و پيامدهاي خواسته و ناخواسته اي ك��ه سازمانها منشاء شكل گيري آن هستند، حضور معنويت در ح��وزه س��ازماني ن��اگزير مي نماي��د. ب��ه دليل حاكميت الگوهاي ماشيني و عقاليي، محيطهاي كاري به شدت نيازمند شكوفايي معن��ويت در خود مي باشند. نتايج تحقيقات مختلف حاكي از استقبال سازمانها از اين الگ��و ه��اي جدي��د و تالش براي توسعه آن در محيطهاي كاري اس��ت. آنچ�ه ك��ه مقال��ه حاض�ر ب��ر آن تاكي��د دارد ل��زوم انج�امتحقيق������ات تج������ربي و ن������يز اق������دامات عملي در اين زمين������ه در كش������ور مي باش������د.

کليدواژگان: معنويت كاري، جامعه سازماني، اخالق كاري

 امكان سنجي تاثير اخالق بر مباني اقتصاد خرد و كالن28 ص   ابوالقاسم توحيدي نيا

[PDF 341KB]       مشاهده متن  اين مقاله به بحث پ�يرامون مفه�وم عقالنيت اقتص��ادي متع�ارف و انتق�ادات وارد ش�ده ب�ه آن مي پردازد و سعي مي نمايد با مد نظر قرار دادن اين انتقادات، آن مفهوم را تعديل نماي�د ط�وري ك�هعوام�����ل اقتص�����ادي ب�����ا واقعي�����ات زن�����دگي هم�����اهنگي بيش�����تري داش�����ته باش�����د. روش: در اين مقاله به روش كتابخانه اي و با مطالعه و بررسي منابع اقتص��ادي موج��ود، نظري��ات برخي از اقتصاددانان مشهور پيرامون تغيير اين مفهوم مط�رح ش�ده و مفه�وم عقالنيت اقتص��اديتوس�������������عه يافت�������������ه از آنه�������������ا اس�������������تخراج گردي�������������ده اس�������������ت. يافته ها: يافته هاي اين مقاله كه حاصل تحليل مقايسه اي اثرات به ك��ارگيري دو مفه��وم عقالنيت اقتصادي است نشان مي دهد كه ورود اخالق به مباحث و تحليلهاي اقتصادي مانن��د فرض��يه دوران زندگي و كارايي ماليات بر آلودگي- مي تواند آنها را تحت ت��اثير ق��رار داده و راه -حله�اي جدي��د ي��اتغي�������������������يرات كمي و كيفي را در آنه�������������������ا ايج�������������������اد نماي��������������������د. نتيجه گيري: در پايان نيز اين طور نتيجه گيري مي شود كه جهت عينيت بخش��يدن ب��ه پيش ف��رض عقالنيت توسعه يافته بايد از طريق فرهنگ -سازي ارزشهاي اخالقي و هنجارهاي انساني، فرهن��گ عمومي را اصالح نمود طوري كه اخالقيات در رفتاره��اي عوام��ل اقتص��ادي نم��ود بيش��تري داش��تهباش���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

کليدواژگان: عقالنيت اقتصادي، مطلوبيت، مباني اقتصاد، عقالنيت، نفع شخصي

مقدمه اي بر مقاله رويكرد اخالقي در توسعه پاركهاي علم و فناوري38 ص   دكتر مصطفي كريميان اقبال

[PDF 125KB]       مشاهده متن 

Page 24: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

70هرچند توجه به موضوع پاركهاي علم و فناوري و مراكز رشد در ايران ب��ه اواي�ل س�الهاي ده�ه گردد، ليكن تجربه اجرايي ما در اين زمينه كمتر از يك دهه است. در اين م��دت كوت��اه، ش��اهد

60ايم. در حال حاض��ر بيش از رشد كمي اين زيرساختهاي مهم براي توسعه مبتني بر دانايي بوده پارك علم و فناوري در ايران ايجاد شده است. اين پاركها و مراكز رش��د20مركز رشد و بيش از

در مراحل مختلف توسعه فيزيكي و محتوايي هستند. تجربه به دس��ت آم��ده در طي اين س��الها در المللي ارائ��ه ش��ده اس��ت. حض��ورقالب مقاالت متعدد توسط متخصصين در همايش��هاي ملي و بين

گس��ترده و فع��ال كارشناس��ان و م��ديران پاركه��ا و مراك��ز رش��د علم و فن��اوري اي��ران در مج��امع المللي پاركهاي علمي با حضور پررنگ اي��رانالمللي باعث شد كه شاخه غرب آسيايي انجمن بين

س��ال گذش��ته، رئيس اين ش��اخه هميش��ه از اي��ران انتخ��اب ش��ده اس��ت.6ايج��اد ش��ود. در طي دستاوردهاي مثبت پاركها و مراكز رشد در كشور به معني فقدان نقاط ضعف نيست. با توج��ه ب��ه شرايط موجود از نظر اقتصادي، سياسي، اجتماعي و علمي در كشور ما، اين مراكز ب��ا مش��كالت اي روبرو هستند. مقاله حاض��ر ب��ه موض��وع مهم رويك��رد اخالقي در توس��عه پاركه�اي علم و فناوري توجه نموده است. هرچند ه��ويت و كاركرده��ايي ك��ه ب��راي پاركه��اي علم و فن��اوري در اين مقاله فرض شده است با هويت اصلي پاركها در ايران و دنيا كمي فاصله دارد، ليكن جامعه علمي و كارشناسان پاركها و مراكز رشد نيازمند طرح اين ن��وع مس��ائل هس��تند. امي��د اس��ت انتش��ار اينمقال���������ه ب���������اعث توج���������ه ص���������احبنظران ب���������ه اين موض���������وع مهم گ���������ردد.

 رويكرد اخالقي در توسعه پاركهاي علم و فناوري39 ص   حمزه خواستار

[PDF 239KB]       مشاهده متن 

 تعامل اخالقي پزشك و جامعه در ايران باستان49 ص    دكتر فرشته آهنگري

[PDF 175KB]       مشاهده متن  زمينه: تعامل اخالقي پزشك و جامعه از جمله موض�وعاتي اس�ت ك�ه از ه��زاران س�ال قب�ل م�ورد توجه قانونگذاران بوده است. آنچه از متون باز مانده ايران باستان به دست مي آيد آن اس��ت ك��ه در جامعه طبقاتي آن روزگار، با وضع قوانيني سعي نموده بودند تا حقوق پزشك و بيم��ار را حف��ظ نمايند. پزشكان، ملزم به گذراندن آزمونهاي دشوار براي دريافت مجوز بودند و جامعه نيز در قبال تخصص آنان، موظف به پرداخت دستمزدهاي مصوب ب��ود. در مقال��ه حاض��ر، اس��اس پ��ژوهش ب��ر رساله پزشكي موجود در مجلد سوم دينكرد نهاده شده كه تا كنون بر مبناي آن، تحقي��ق مس��تقلي ص������������������������������������ورت نگرفت������������������������������������ه اس������������������������������������ت.

روش كار : در اين پژوهش با استفاده از روش استنادي و جمع آوري شواهد، يافته ها، طبقه بنديو تحلي���������������������������������������������������������ل گرديدن���������������������������������������������������������د. نتيجه گيري : با توجه به متون بازمانده مذهبي زرتشتي، در ايران باس��تان ق��وانين متق��ني در ب��اره تعامل پزشك و بيمار وجود داشته كه سرپيچي از آن قوانين، جرم محسوب شده، مج��ازات در پي داشت. اين قوانين كه خاستگاهي شرقي داشته و از اقوام پيشتر به ايرانيان رسيده بود در تم��دن ايراني، كاملتر شد و از طريق جنگها و رفت و آمدهاي ايرانيان و يونانيان به تمدن يون��ان منتق��ل و به نام آن��ان ش��هره گردي��د؛ ولي مكتوب��ات موج��ود، تق��دم ايراني��ان را ب��ر يوناني��ان در ح��وزه اخالقپزش�������������������������كي ب�������������������������ه اثب�������������������������ات مي رس�������������������������اند.

کليدواژگان: اخالق پزشكي، آزمون پزشكي، حق معاينه، دينكرد، اوستا

نقش عدالت در نگرش نسبت به سازمان و رضايت از رسيدگي به شكايات54 ص    دكتر محسن گل پرور، پروين دخت رفيع زاده

[PDF 293KB]       مشاهده متن  زمينه: عدالت به عنوان يكي از بارزترين نمودهاي ارزشهاي اخالقي، بر نگرشها و ادراك��ات اف��راد در حوزه هاي مختلف تاثيري انكارناپذير ب��ه ج��اي مي گ��ذارد. ب��ر همين اس��اس طي اين پ��ژوهش، نقش عدالت بر نگرشهاي معلمان نسبت ب��ه س��ازمان و رض��ايت از رس��يدگي ب��ه ش��كايات، م��وردبررس������������������������������������ي ق�������������������������������������رار گ������������������������������������رفت. روش كار: روش پژوهش، الگوسازي معادله ساختاري بود و جامعه آماري پژوهش را معلم��ان زن

246و مرد شاغل به كار در دبيرستانهاي شهر اص��فهان تش��كيل دادن�د. از جامع�ه آم�اري م��ذكور، معلم به شيوه نمونه گ��يري س��هل الوص��ول از بين م��دارس ن��واحي مختل��ف ب��راي پاس��خگويي ب��ه

4پرسشنامه هاي پژوهش انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه عدالت بين فردي با س��ؤال،4 س��ؤال، ع�دالت ت�وزيعي ب��ا 7 سؤال، ع�دالت روي��ه اي ب��ا 5سؤال، عدالت اطالعاتي با

س��ؤال بودن��د. داده10 سؤال و نگرش نسبت به س��ازمان ب��ا 3رضايت از رسيدگي به شكايات با هاي حاصل از پرسشنامه هاي پ�ژوهش ب�ا اس�تفاده از الگوس�ازي معادل��ه س�اختاري و رگرس�يونمي������������������������������������انجي تحلي������������������������������������ل گردي������������������������������������د. يافته ها: نتايج تحليل رگرسيون مي�انجي ح�اكي از آن ب�ود ك�ه رض�ايت از رس�يدگي ب��ه ش�كايات و عدالت رويه اي، نقش متغير ميانجي گشت پذير را براي يكديگر در رابطه ب��ا نگ��رش ب��ه س��ازمان ايفاء مي كنند. الگوسازي معادله ساختاري نيز نشان داد كه عدالت بين فردي و عدالت اطالع��اتي

Page 25: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

با هيچيك از دو متغير رضايت از رسيدگي به شكايات و نگرش نسبت به سازمان، رابطه مس��تقيم ندارند. اما عدالت رويه اي تاثير خود را بر نگرش ب��ه س��ازمان از طري��ق رض��ايت از رس��يدگي ب��هشكايات اعم��ال مي كن��د و ع�دالت ت��وزيعي ب��ر نگ��رش نس��بت ب��ه س��ازمان، ت��اثير مس��تقيم دارد. نتيجه گيري: نتايج حاصل از اين پژوهش، الگوي ويژه اي را در باب نقش ابعاد عدالت ب��ر رض��ايت از رسيدگي به شكايات و نگرش نسبت به سازمان به دست داد. بدين شكل ك��ه ع��دالت ت��وزيعي، نقش مستقيمي در نگرش به سازمان دارد ولي عدالت رويه اي نقش خود را بر نگرش نسبت ب��هس������ازمان از طري������ق رض������ايت از رس������يدگي ب������ه ش������كايات اعم������ال مي نماي������د.

کليدواژگان: عدالت بين فردي، عدالت اطالعاتي، عدالت رويه اي، عدالت توزيعي، نگ��رش نس��بتبه سازمان

 اخالق سازماني با تاكيد بر منشور اخالقي66 ص    منيره صالح نيا، زينب اله توكلي

[PDF 310KB]       مشاهده متن  زمينه: پيچيده تر شدن روزاف�زون س�ازمانها و اف�زايش م�يزان كاره�اي غ�يراخالقي، غيرق�انوني و غيرمسؤوالنه در محيطهاي كاري، توج��ه م�ديران و ص�احبنظران را ب��ه بحث اخالق ك��ار و م�ديريت اخالق معطوف ساخته است؛ در اين راستا بسياري از سازمانها به ص�ورت رس�مي اص�ول اخالقي تعريف كرده اند و نظام هاي آموزشي براي اين امر ايج�اد ش�ده اس�ت. ه��دف از پ��ژوهش حاض��ر بررسي وضعيت سازمان ها در ارتباط با تدوين و اج��راي منش��ور اخالقي اس��ت. در اين خص��وص، پس از بررسي جايگاه اخالق در تعالي سازمان، به اهميت منشور اخالقي ب��ه عن��وان راهك��اري در پياده سازي و اجراي اصول اخالقي در سازمان پرداخت�ه و نقش آن در عملك�رد س�ازمان را م�ورد بررسي قرار مي دهد. در پايان نيز با توجه به نتايج حاصل از بررسي نمونهها، برخي داليل ناموفقب��������ودن منش��������ور اخالقي در س��������ازمانها م��������ورد بررس��������ي ق��������رار مي گ��������يرد. روش كار: پژوهش حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت و روش توصيفي- پيمايشي مي

نمونه از ش�ركتهاي زي��ر نظ�ر وزارت فن�اوري اطالع�ات و ارتباط�ات، از42باشد. در اين پژوهش نظ���ر ت���دوين و عملي���اتي نم���ودن منش���ور اخالقي م���ورد بررس���ي ق���رار گرفت���ه اس���ت.

درصد ش�ركت ه�ا داراي منش��ور اخالقي47يافته ها: در بين نمونه شركت هاي مورد ارزيابي تنها درص�د آنه�ا در زمين�ه ت�دوين منش�ور موف��ق ب��وده ان��د. در زمين��ه85بوده اند. كه از اين ميان نيز

درص�د از ش��ركتهاي موف��ق در ت��دوين، تم��ام امتي��از مرب��وط ب��ه آم��وزش و80اجراي منشور ن��يز عملي������������اتي ك������������ردن منش������������ور اخالقي را كس������������ب نم������������وده ان������������د. نتيجه گيري: نتايج آماري حاكي از آن است كه ب��ا وج��ود تاكي�د ب��ر اخالق هن�وز س�ازمان ه��ا در اين عرصه سرمايه گذاري چنداني ننموده اند، از طرفي تدوين منشور اخالقي از سوي سازمان ها نيز الزام����ا تض����مين كنن����ده اس����تقرار اخالقي����ات در س����ازمان و اج����راي منش����ور نيس����ت.

کليدواژگان: اخالق، تعالي سازماني، عملكرد، منشور اخالقي

 بررسي تجربي اخالق در مديريت سود79 ص   دكتر حسين اعتماري، حليمه رحماني

[PDF 277KB]       مشاهده متن  زمينه: اخالق در حسابداري اهميت خاصي دارد زيرا، اين رشته نيز همانند رشته ه��اي ديگ��ر داراي الزامات اخالقي خاصي تحت عنوان »آيين رفتار حرفه اي« اس��ت. از ط��رفي، ب��ا توج��ه ب��ه اينك��ه بسياري از حوزه هاي حسابداري از جمل��ه بحث م��ديريت س��ود، نيازمن��د انج�ام قض��اوتهاي اخالقياس��ت، ل��ذا، ه��دف اين تحقي��ق بررس��ي نقش قض��اوتهاي اخالقي در م��ديريت س��ود مي باش��د.

نف��ر از دانش�جويان مقط�ع كارشناس�ي رش�ته200روش ك�ار: ب�راي اين منظ�ور پرسش�نامه بين س��ناريو مي ش�ود ك�ه در ه��ر ي�ك از س�ناريوها،6حسابداري توزيع گرديد. اين پرسش��نامه ش��امل

انگيزه مديريت سود و روش مديريت سود خاصي، مطرح شده است. انگيزه مديريت سود شامل دو سطح »فرصت گرايانه« و »افزايش ارزش شركت« و روش مديريت سود، شامل س��ه س��طح »تغي��ير در روش��هاي حس��ابداري«، »دس��تكاري اقالم تعه��دي«، و »تغي��ير در زم��ان بن��دي مب��ادالت اقتص��ادي« مي باش��د. ب��ه منظ��ور آزم��ون فرض��يات از تحلي��ل واري��انس دوعامل��ه و آزم��ون تياس����������������������������������تيودنت اس����������������������������������تفاده گردي����������������������������������د. يافته ها: بر اساس نتايج حاصله انگيزه م��ديريت س��ود و روش م��ديريت س��ود در س��طح اطمين��ان درصد، تاثير قابل مالحظه اي ب��ر قض��اوت اخالقي دارد. ب��ر اس��اس اين نت��ايج، مي ت��وان چ��نين

درص��د تايي��د مي ش��وند.99اس��تنباط ك��رد ك��ه فرض��يه اول و دوم، ه��ر دو در س��طح اطمين��ان نتيجه گيري: نتيجه اينكه، انگيزه مديريت سود حائز اهميت است. بدين معني كه، مديريت سود ب��ا انگيزه »فرصت گرايانه« غيراخالقي تر از مديريت سود با انگيزه »افزايش ارزش شركت« است. عالوه براين، روش مديريت سود نيز ب��ااهميت اس��ت. ب��ه اين ص��ورت ك��ه روش »دس��تكاري اقالم تعه��دي« از س��اير روش��ها، غ��يراخالقي ت��ر ب��وده و س��پس روش »تغي��ير در زم��ان بن��دي مب��ادالت اقتص��ادي« اس��ت. روش »تغي��ير در روش��هاي حس��ابداري« نس��بت ب��ه دو روش ديگ��ر، م��يزانغ������������������������يراخالقي ب������������������������ودن كم������������������������تري دارن������������������������د.

کليدواژگان: مديريت سود، انگيزه مديريت سود، روش مديريت سود، قضاوت اخالقي

شناسايي و طبقه بندي آموزه ها و مفاهيم اخالقي در كتابهاي درسي پايه اول دوره راهنمايي90 ص   اعظم عليزاده، دكتر فريبرز درتاج، دكتر سيد حميدرضا علوي

[PDF 248KB]       مشاهده متن 

Page 26: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

زمين��ه: در اين پ��ژوهش تالش ش��د ت��ا ب��ر اس��اس تحلي��ل محت��واي كتابه��اي درس��ي پاي��ه اول دوره راهنمايي، تصويري از آموزش اخالق در اين پايه ارائه شود. بدين منظور ابتدا چارچوب نظري تهيه شد. در اين چارچوب نظري دو شيوه ارائه )مستقيم و غير مس��تقيم(، دو نح��وه خط��اب )ف��ردي و گروهي( و چهار نوع پيام اخالقي»در ارتباط با خدا، در ارتب��اط ب��ا خ��ود، در ارتب��اط ب��ا جامع��ه و درارتب��������������اط ب��������������ا جه��������������ان« از يك��������������ديگر تفكي��������������ك ش��������������دند.

به استثناي كتابه��اي86-87روش: تمامي كتابهاي درسي پايه اول دوره راهنمايي در سال تحصيلي رياضي و زبان، ب�ا اس��تفاده از س��ياهه جم��ع آوري داده ه�ا تحلي��ل ش��دند و مف��اهيم و آم�وزه ه�اي اخالقي آنها شناسايي و طبقه بندي شد. براي اطمينان از صحت برداشت محقق، از معلم��ان پاي��ه اول دوره راهنمايي درخواست شد تا مطالب استخراج شده را با متن كتابها تط��بيق دهن��د و ب��دين ت�����������رتيب ب�����������ه تايي�����������د دقت تحلي����������ل انج����������ام ش�����������ده بپردازن�����������د. يافته ها: نتايج حاصل از پژوهش نشان مي دهد كه مفاهيم اخالقي در ارتباط با خود، در ارتباط ب��ا جامعه در ارتباط با ديگران و در ارتباط با جهان به ترتيب بيشترين ف��راواني را ب��ه خ��ود اختص��اص داده اند. همچنين، نحوه خطاب پيامهاي اخالقي، بيشتر گروهي بوده است تا فردي. در عين ح��ال، براي ارائه آموزه هاي اخالقي از روش مستقيم بيشتراز روش غير مستقيم استفاده ش��ده اس��ت، روش ارائه آموزه هاي اخالقي در ارتباط ب��ا خ��دا و خ��ود بيش��تر ب��ه ش��يوه مس��تقيم و روش ارائ��ه آم��وزه ه��اي اخالقي در ارتب��اط ب��ا جامع��ه و جه��ان بيش��تر ب��ه ش��يوه غ��ير مس��تقيم ب��وده اس��ت.

نتيجه گيري: بهتر است مفاهيمي مانند راس��تگويي، رازداري، دوري از غيبت و حس��د و خودنم��ايي، مورد عنايت بيشتري قرار گيرن��د. همچ��نين، پيش��نهاد مي ش��ود عالوه ب��ر آم��وزش نظ�ري مف��اهيماخالقي، آموزشي عملي اخالق از طريق به كارگيري بيشتر روشهاي فعال، مورد توجه واقع ش��ود.

کليدواژگان: آموزه هاي اخالقي، رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خود، رابطه ب��ا جه��ان، دوره

 ارائه چارچوبي براي سياستگذاري اخالق گرايانه در نانوفناوري102 ص   دكتر حبيب زارع احمدآبادي، محسن طاهري دمنه

[PDF 412KB]       مشاهده متن  زمينه: اخالق نظري هر چند افق هاي روشني را فراروي محقق��ان در ح��وزه ه��اي علمي گون��اگون قرار مي دهد، اما يك الگوي قابل مراجعه براي سنجش ميزان حصول اخالقي��ات ارائ��ه نمي ده��د. الگوي معرفي شده در پژوهش حاضر، فع��اليت در ح��وزه پ��ژوهش و ك��اربرد نانوفن��اوري را م��ورد بررسي قرار داده و از نظ��ر رع��ايت ش��ئون اخالقي ب��ا داش��تن اب��زاري ب��راي ارزي��ابي، ب��ازخورد وب�����������ازبيني مانن�����������د ي�����������ك س�����������امانه مم�����������يزي عم�����������ل مي كن�����������د. روش: در مطالعه حاض��ر ب��ه منظ��ور اعتب��ار ي��ابي الگ��وي ارائ��ه ش��ده، عالوه ب��ر م��رور مطالع��ات موردي، پيمايشي ن��يز ب��ر نظ��رات خبرگ��ان عرص��ه نانوفن��اوري در م�ورد توان��ايي علمي و اج��رايي چارچوب مورد بحث در هريك از مراحل فرايندي آن صورت گرفت. جامعه آماري تحقيق، اعض��اي

محق��ق دارد. براس��اس ش��يوه1957هيات علمي عضو س��تاد ن��انو كش��ور مي باش��ند. اين جامع��ه نمونه انتخاب و از طريق پس��ت الكتروني��ك، پرسش��نامه174نمونه گيري طبقه بندي شده، تعداد

 ط��������������راحي ش��������������ده در اختي��������������ار آنه��������������ا ق��������������رار گ��������������رفت. يافتهها: نتايج حاصل از پيمايش نشان داد كه الگوي ارائه شده اعتبار بااليي براي ارزيابي خط��ر در ح�����������������������������������������������������وزه نانوفن�����������������������������������������������������اوري دارد.

نتيجهگيري: با توجه به تحقيق ميداني انجام گرفته در روند اين پژوهش مي توان نتيجه گ��رفت ك��ه الگوي معرفي شده الگويي بسيار كارآمد است كه مي تواند به دست اندركاران و مس��ؤوالن ام��ر در زمينه معيارين سازي نانو كمك فراواني بكند. پويايي، جامع بودن، استفاده از متخصصين رشته هاي علمي مختلف براي بكارگيري آن، انعطاف پذيري و كاربردي بودن، وي��ژگي ه��اي منحص��ر ب��ه ف��ردي هس��تند ك��ه اس��تفاده از الگ��وي م��ذكور را م��ورد توج��ه متخصص��ين ق��رار داده اس��ت.

کليدواژگان: اخالق گرايي، نانوفناوري، ارزيابي خطر، چرخه زندگي

سخني پيرامون رودولف ويرشو پزشك عاليقدر و جامعه شناس بزرگ اروپاي قرن نوزدهم116 ص   دكتر صادق مسرت

[PDF 165KB]       مشاهده متن

توجيه هاي اخالقي در اسالم در طراحي ابزارهاي مالي121 ص   دكتر رضا راعي، سجاد سياح

[PDF 214KB]       مشاهده متن   

از الزامات رشد بازارهاي م��الي، ب��ه ك��ارگيري ابزاره��اي م��الي جدي��د اس��ت. در ط��راحي اين ابزاره��ا، باي��د ع�دالت و ك�ارايي در كن�ار هم دي��ده ش��ود. در اين مقال��ه كوش�ش مي ش�ود ب��ا استخراج مباني اخالقي )ممنوعيت ها( و اصول اخالقي )الگوهاي عملي��اتي(، نهايت��ا معياره��اي الزم براي طراحي محصوالت مالي جديد تحت عنوان الگوي اخالق اسالمي در مهندسي مالي ابزاره�������اي م�������الي ، مبت�������ني ب�������ر ك�������ارايي و ع�������دالت ت�������دوين ش�������ود.

کليدواژگان: نظام مالي، اخالق اسالمي، معيارهاي اخالقي

Page 27: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

 11/10/88تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1388(، بهار و تابستان 10)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1388(، بهار و تابستان 10 )پياپي 2-1سال چهارم، شماره

 اخالق، فناوري اطالعات و رفتار شهروندي سازماني1 ص   دكتر بابك سهرابي، امير خانلري

[PDF 286KB]       مشاهده متن  اگرچه فناوري هاي اطالعاتي و ارتباطي نقش سازنده اي در افزايش كارايي و اثربخش��ي سازماني داشته اند ولي مشكالت اخالقي متعددي نيز به ب��ار آورده ان��د. س��ازمانها هم��واره در ب��ه كارگيري همه جانبه اين فناوري با ترديدهايي مواجه بوده اند. با وجود اين ب��ه دلي��ل نقش و اهميت انكارناپذير اين فناوري ها لزوم شناسايي عوامل مؤثر بر اخالقيات جهت برطرف نمودن مشكالت مرتبط، ضروري است. مرور تحقيقات گذشته مبين اين مطلب است كه مطالعات اندكي در مورد اثر رفتار شهروندي سازماني بر اخالقيات فناوري، اطالع��ات ص��ورت گرفت��ه اس��ت. ه��دف اص��لي شناسايي عوامل مؤثر بر اخالقيات فن��اوري اطالع��ات ب��ا رويك��رد رفت��ار ش��هروندي س��ازماني مي باش��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

روش تحقيق از لح��اظ ه��دف، ك��اربردي و از لح��اظ نح��وه جم��ع آوري داده ه��ا، توص��يفي- نفر از كاركنان و مديران شركت هاي فناوري119پيمايشي مي باشد. داده هاي مورد استفاده از

اطالعات واق��ع در ته�ران جم��ع آوري گردي��ده و الگ��و علي پيش��نهادي ب��ر اس��اس فن الگ��و س��ازي مع����������ادالت س����������اختاري، م����������ورد آزم����������ون ق����������رار گرفت����������ه اس����������ت.

اين الگو ب��ا توج��ه ب�ه داده ه�اي جم��ع آوري ش��ده ب��ه خ��وبي، ش�اخص ه�اي تناس��ب را يافته ها: برآورده نمود. معناداري اجزاي الگو هم مناسب ب�وده و همبس��تگي بين متغيره��اي الگ��و در س��طحمعن�����������������������������������ادار و مناس�����������������������������������بي اس�����������������������������������ت.

نتايج نشان مي دهد كه اخالقيات فن�اوري اطالع�ات مي توان�د از ارزش�هاي اخالقي نتيجه گيري: سازمان تاثيرپذير باشد كه در اين اثر، تعهد سازماني و ابعاد رفتار ش��هروندي س��ازمان ب��ه عن��وان متغ������������������������ير مي������������������������انجي عم������������������������ل مي كنن������������������������د.

کلي��دواژگان: اخالق ، فن��اوري اطالع��ات ، اخالق س��ازماني ، تعه��د س��ازماني ، رفت��ار ش��هروندي

 تاثير ديدگاه اخالقي مديران مالي بر كيفيت گزارش هاي مالي شركتها11 ص   دكتر حسين اعتمادي، زهرا ديانتي

[PDF 192KB]       مشاهده متن  حسابداران مسؤوليت حساس و دشواري درتفسير مبادالت و ارائه آنها به ش��كل گ��زارش هاي مالي كه قابل استفاده براي گروههاي ذينفع جهت ارزي��ابي عملك��رد ش��ركتها دارن��د. بن��ابراين انجام اعمال حرفه اي غيراخالقي شامل ارائه اطالع�ات م�الي ب��ا كيفيت ن�امطلوب و مقل��وب مي تواند اعتماد عم��وم را ب��ه حس��ابداران از بين ب�رده و ب�ه حي��ثيت ك��ل حرف��ه لطف��ه وارد س�ازد. ب�ا افزايش توجه جهاني به مبحث اخالق و ن��يز اهميت كيفيت اطالع�ات در حرف�ه حس��ابداري، در اين تحقيق سعي شده است تا گوشه اي از خالء تحقيقاتي موجود در تبيين اثر ديدگاه اخالقي م��ديران م�������������الي ب�������������ر كيفيت گ�������������زارش ه�������������اي م�������������الي پرش�������������ود.

در اين تحقيق، ديدگاه اخالقي مديران مالي با استفاده از پرسشنامه موقعيت اخالقي روش كار: سنجيده شد. سپس، ضابطه كيفيت گزارشگري مالي با استفاده از متغيرهاي مش��اهده پ��ذير كمي

شركت پذيرفته ش��ده105شد. در نهايت، اثر ديدگاه اخالقي مديران مالي بر كيفيت اطالعات در در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسي ق�رار گ�رفت. ب��راي داده پ��ردازي ن��يز از روش الگ�وي مع����ادالت س����اختاري، مبت����ني ب����ر روش ح����داقل مربع����ات ج����زئي اس����تفاده گردي����د.

نتايج تحليل آماري نشان مي دهد كه دي��دگاه اخالقي م��ديران ب��ر كيفيت گ��زارش ه��اي يافته ها: % تغييرات اين متغير را تبيين مي نماي��د. ب��ه عالوه، آرم��انگرايي18مالي موثر است به طوري كه

 اث����������ر مثبت مع����������ني داري ب����������ر كيفيت گ����������زارش ه����������اي م����������الي دارد. با توجه به اثر مثبت ديدگاه آرمانگراي مديران بر كيفيت اطالعات مالي، بنظ��ر مي نتيجه گيري:

رسد ضروري است كه نهادهاي حرفه اي و مراجع مسئوول درجهت تقويت آرم��انگرايي م��ديران ودرنتيج�������ه، ارتق�������اي كيفيت گ�������زارش ه�������اي م�������الي برنام�������ه ري�������زي نماين�������د.

Page 28: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

کليدواژگان: گزارش هاي مالي ، آرمانگرا ، نسبي گرا ، اخالق در حسابداري

 اخالق در فناوري اطالعات و آسيب شناسي اخالق ارتباطات21 ص   دكتر بهزاد پورنقدي

[PDF 232KB]       مشاهده متن  با امكانات و گزينههاي فراواني ك��ه رس��انههاي جدي��د در عص��ر اطالع��ات در اختي��ار اف��راد جامعه قرار مي دهند، كاربران دائما با مح��رك ه��اي جدي��د و ان��واع مختل��ف رفتاره��اي اجتم��اعي و اخالقي آشنا ميشوند. اين فضا هويت نامشخص و پيوسته متحولي را ميآفريند، و بيشترين تاثير آن براي نسلي است كه در مقايسه با نسل قبل ب��ا مح�رك ه��اي ف��راواني مواج��ه اس��ت. همچ�نين از طريق رسانههاي نوين و فن�اوري اطالع�ات، اف�راد جامع�ه خ�ط مف�روض مي�ان فض�اي عم�ومي وخصوصي را تجديد سازمان ميكنند و اين امكاني اس��ت ك��ه جامع�ه فعاالن��ه از آن اس�تفاده ميكن�د.

نفر از كاربران عمومي فناوري اطالعات و آسيب هاي اجتماعي،80با بررسي تعداد  روش كار: هنجارها و تهديدهاي اخالقي شبكه جهاني و ابزارهاي ارتباطي رايانه اي بر آنها، الگوي براي اخالقك��������������������������اربري ارائ��������������������������ه ش��������������������������ده اس��������������������������ت.

% كاربران در معرض آسيب ه��اي اخالقي و85در اين پژوهش مشخص گرديد بيش از  يافته ها: ناهنجاري هاي فناوري اطالعات قرار داردند كه س�هم كودك�ان و نوجوان�ان در اين نمون�ه گ�يري ازس������������������������������������ايرين بيش������������������������������������تر اس������������������������������������ت.

اخالق حرفه اي به دليل اين كه متخصصان تنها با تسلط بر كار و فعاليت حرف�ه اي نتيجه گيري: خود و فلسفه و نقش آن در زن��دگي م��ردم، ب��ه درك اخالقي ناي��ل مي آين��د و عي��نيت گ��رايي و بي طرفي علمي و عدم جانبداري سياسي كه مهمترين اصل اساسي علم و فناوري است، در رابط��هب���������ا اخالق علمي حرف���������ه اي م���������ورد تايي���������د ق���������رار گرفت���������ه اس���������ت.

کليدواژگان: اخالق علمي ، فناوري اطالعات ، هنجارهاي اخالقي ، هويت مجازي

 نقش بازاريابي اخالقي در رفتار خريد مصرف كنندگان مواد غذايي29 ص   ابوالقاسم ابراهيمي، امين روداني

[PDF 269KB]       مشاهده متن  اين پژوهش در صدد بوده است كه موضوع مسؤوليت پذيري اجتماعي شركتها را مطالعه كرده و نحوه اثرگذاري بازاريابي اخالقي بر رفتار خري��د مص��رف كنن��دگان را م��ورد بررس��ي ق��رار دهد. از اين رو چگونگي تاثير ارزش ه�اي اخالقي و اجتم��اعي رع�ايت ش�ده توس�ط ش�ركت را در فراين��د تص��ميم گ��يري خري��د مص��رف كنن��دگان م��واد غ��ذايي، مس��اله خ��ود ق��رار داده اس��ت.

با توجه به ماهيت پ��ژوهش، روش تحقي��ق در آن، توص��يفي و از بع��د نح��وه گ��ردآوري روش كار: داده ها، از نوع پيمايشي اس��ت. ب��راي جم��ع آوري داده ه��ا از پرسش��نامه اس��تفاده ش��ده و نمون��ه

نف��ر372گيري به روش تصادفي خوشه بندي انجام گرفته است. براي پاسخ به سؤاالت مطروح،  از مشتريان مواد غذايي فروشگاه هاي زنجيره اي رفاه به عنوان حجم نمون��ه انتخ��اب ش��ده ان��د.

نت��ايج پ��ژوهش نش��ان مي ده��د ك��ه بين آميخت��ه ه��اي بازاري��ابي و رفت��ار خري��د مص��رف  كنندگان مواد غذايي مورد بررسي در اين پژوهش، رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. همچنين بين عوامل موقعيتي و رفتار خريد مصرف كنندگان رابط��ه مثبت و مع��ني داري وج��ود دارد. عالوه بر آن، نتايج حاكي از آنست كه در جامعه آماري مورد بررسي، بين بازاريابي اخالقي و رفتار خريدمص�������رف كنن�������دگان م�������واد غ�������ذايي رابط�������ه مثبت و مع�������ني داري وج�������ود دارد

رعايت ارزش هاي اجتماعي توسط شركتها بر رفت��ار خري��د مص��رف كنن�دگان م�واد گيري: غذايي اثر گذاشته به طوري كه در اثر مطابقت اين ارزشها با ارزشهاي مصرف كنندگان )جامعه(،آن�����ان را ب�����ه انتخ�����اب ن�����ام و نش�����ان تج�����اري آن ش�����ركتها ت�����رغيب ك�����رده اس�����ت.

کليدواژگان: بازاريابي ، اخالق ، مسئوليت اجتماعي ، رفتار خريد مصرف كننده ، ارزشهاي اخالقي

 پرداخت هاي خارج از چارچوب در سازمان ها40 ص   اميرعباس يزداني، حسنعلي آقاجاني

[PDF 244KB]       مشاهده متن  سازمان هاي امروزي، حتي با برخ��ورداري از رس��التي روش��ن و س��اختاري كارآم��د، جهت دستيابي كامل به اه��داف، ب��ه ن��يروي انس��اني توانمن��د و متعه��د ني��از خواهن��د داش��ت. توانمن��دي و تخصص، مقوله اي است كه طي فرايند گزينش و آموزش، قابل دس��تيابي مي باش��د ام��ا موض��وع تعهد و اخالقيات در سازمان، نيازمن��د ك��ار ف��رهنگي و توج��ه ب��ه هنجارهاس��ت ك��ه ام��ري پيچي��ده و حس����������������������������������������������������������اس اس����������������������������������������������������������ت. پرسنل در محيط كاري دست به اقداماتي مي زنن��د ك��ه در ص��ورت ع��دم توج��ه و واكنش مناس��ب مديريتي، نتايج نامطلوبي براي فرد، مس��ئوول و ح��تي س�ازمان در ب��ر خواه�د داش�ت. مس��ئوولين ناگزيرند اين امور را شناسايي و تحليل نموده، با اتخاذ عكس العمل مناسب، رفتار كارمندان را با اهداف سازمان همسو سازند. هدف پژوهش حاضر، شناسايي زواياي موضوع و ارائه راهكاره�اييب����������������������������������راي بررس����������������������������������ي هنجارهاس����������������������������������ت.

مقاله حاضر، با هدف بررسي موضوعي پرداخت هاي خارج از چارچوب در سازمانها، روش كار: ضمن مروري مستند بر ادبيات موضوعي كه در اين رابطه ارائه شده، نتايج حاصل از تحقيقات در اين رويكرد را، طي مطالعه موردي انجام شده در يك سازمان، تشريح و مورد بررسي ق��رار داده تا جوانب مختلف موضوع را در يك مورد عملي آشكار س��ازد. اين پ��ژوهش تلفيقي از مطالع��ات وتجربي������������������������������������������������������ات عملي اس������������������������������������������������������ت.

بر مبناي تجريبات و مطالعه موضوعي، الگويي جهت ارزيابي رفت��ار س��ازمان از منظ��ر يافته ها:

Page 29: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

موضوع تحقيق ارائه گرديد و واكنش مناسب مديريتي در شرايط مختلف فرهنگي س��ازمان تع��يينش�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

اخالقيات در تعالي رفتار سازماني بسيار م��وثر ب��وده و در اين راس��تا، س��ازمان ه��ا نتيجه گيري: نيازمند اعمال نظارت هاي مديريتي بر رفتارهاي فردي و هنجارهاي گ��روهي مي باش��ند. پ��رداخت هاي خارج از چارچوب، عليرغم معايب آن، مزايايي نيز دارد كه بر مبن��اي الگوه��اي ارائ��ه ش��ده در پژوهش، مي توان شرايط فرهنگي حاكم بر سازمان را از اين منظر سنجيده و راهكاري متناس��بب����������������������������������������������������ا آن را در پيش گ����������������������������������������������������رفت.

کليدواژگان: پرداخت هاي خارج از چارچوب ، اخالق سازماني ، رفتار سازماني

رويكردي طبقه بندي شده به حوزه اخالق اطالعات50 ص   عليرضا ثقه االسالمي

[PDF 341KB]       مشاهده متن  اين مقاله در چارچوب نظريه اخالق اطالعات به تعبير لوسيانو فلوريدي و به عنوان ح��وزه توسعه يافته اي از اخالق رايانه ارائه مي گردد و به ضرورت طبقه بندي مسائل اخالقي مطرح در حوزه اخالق اطالعات پرداخته و رويكردي روش مندانه در تحليل هر طبق��ه از اين مس��ائل عرض��ه مي نمايد. فلوريدي در نظريه توس��عه يافت��ه اخالق اطالع�ات، اس��تدالل مي كن��د ك��ه قلم��رو اخالق رايان��ه بايس��تي ب��ه م��راتب بيش از دربرگيرن��دگي موج��ودات انس��اني، فع��اليت ه��ا، تم��ايالت و خصوصيات آنان گسترش داده شود. وي اخالق اطالع��ات توس��عه يافت��ه را ب��ه منزل��ه اخالقي كالن ط��رح مي نماي��د و ب��ر آن اس��ت ت��ا در تم��امي م��وقعيت ه��اي اخالقي، كاربس��ت پ��ذير باش��د.

ابتدا با نگاهي مساله مح��ور ب��ه مع��رفي ب��رخي از مس��ائل اخالقي ش��اخص در عص��ر روش كار: اطالعات پرداخته و روند تكامل و توسعه حوزه اخالق رايانه به حوزه اخالق اطالعات مورد تصديق قرار مي گيرد. در خصوص معرفي تفصيلي اخالق اطالعات و تبيين هر طبقه از مسائل مط��رح در آن، به طور كلي ب��ه مع��رفي چه��ار رهي��افت بني��ادين ممكن ب��ه علم اخالق )اخالق فلس��في، اخالق هنجاري، اخالق توصيفي، و اخالق كاربردي( پرداخت��ه مي ش��ود، س��پس اخالق اطالع��ات ب��ه مثاب��ه حوزه بررسي مسائل اخالقي متاثر از فناوري اطالعات و ارتباطات در عصر اطالع��ات تلقي ش��ده و چنين مسائلي از رهيافت اخالق كاربردي در سه ديدگاه متمايز )اخالق اطالع��ات از دي��دگاه ه��اي اخالق فلسفي، اخالق حرفه اي، و اخالق توص��يفي( ب��ه هم��راه موض��وعات ش��اخص و مث��ال ه��ايي ارائ����������������������������������ه و مع����������������������������������رفي مي ش����������������������������������ود.

با ارائه جدولي، ديدگاه هاي مذكور در اخالق اطالع��ات، طبق��ه بن��دي و رش��ته ه��اي نتيجه گيري: تخصصي مورد مشاركت، زمينه هاي موضوعي شاخص و روش تحلي��ل موض��وعات مرتب��ط ب��ا ه��ر طبقه از مسائل مذكور بر اساس رهي��افت ه�اي ممكن ب��ه علم اخالق ب�ه ط�ور خالص�ه گ�ردآوري،تب������������������������������������يين و ارائ������������������������������������ه مي ش������������������������������������ود.

کليدواژگان: اخالق اطالعات ، اخالق توصيفي ، اخالق حرفه اي ، اخالق فلسفي ، اخالق رايانه

اخالق در پژوهش هاي زيست پزشكي بر روي آزمودني هاي انساني67 ص   دكتر مجيد حاجي فرجي

[PDF 254KB]       مشاهده متن  پژوهش انساني بايستي پاسخگوي نيازهاي بهداشتي جمعيت يا جامعه اي باشد ك��ه در آن انجام مي گيرد. مقتضيات اخالقي فقط زماني ب��رآورده مي ش�ود ك�ه م�داخالت م�وفقيت آم�يز ي�ا ديگر منافع حاصل از چنين پژوهشهايي در اختيار جامعه قرار گيرد. لذا، به منظور تامين مقتضيات اخالقي، يك فرايند برنامه ريزي و م�ديريتي باي�د قب�ل از آغ�از پ�ژوهش، انج�ام و ت�ا پاي�ان مراح�ل اجرايي و حتي در دسترس قرار دادن نتايج حاصل ب�ه مراج�ع ذي ص�الح و جمعيت م�ورد مطالع�ه، مورد پايش و ارزشيابي قرار گيرد. ص��الحيت و مه�ارت محققين متخص��ص و ش��رايط ايمن محي��ط پژوهش بايستي پيش از اجرا مورد تاييد كميته هاي اخالق واقع گردد و در حين اجرا ن��يز ب��ه محض برخورد با موارد خالف تعهد و اصول انساني از ادامه آن جلوگ��يري ب��ه عم��ل آي��د. كس��ب رض��ايت آگاهانه آزمودني و دادن اطمينان از خروج اختياري و بدون قيد و شرط او از پژوهش، جزء الينف��ك تعهدات پژوهشگر محسوب مي گردد. از جمل��ه معض��التي ك��ه بعض��ا، در م��ورد انج��ام پژوهش��هاي حمايت شده از سوي پشتيبانان رخ مي نمايد سوگيري در اجرا و ارائه نتايج حاص��ل از تحقي��ق مي باشد، لذا پژوهشگر، موظف به انجام تعهدات خويش فارغ از ارتباطات خاص ب��ه وي��ژه اقتص��ادي- اجتماعي با پشتيبانان است و در صورت بروز تضاد منافع بالقوه، بايد آنرا براي كميته هاي اخالقي و ح������������������������تي در انتش������������������������ار آش������������������������كار س������������������������ازد.

در اين مقاله جنبه هاي مختلف اخالقي در پ��ژوهش ه��اي زيس��ت پزش��كي ب��ر روي نتيجه گيري: آزمودني هاي انساني و دستور العمل ه��اي ض��روري جهت رع��ايت حق��وق آنه��ا در پ��ژوهش م��وردب�������������������������ازنگري ق�������������������������رار گرفت�������������������������ه اس�������������������������ت.

کليدواژگان: اخالق در پژوهش ، زيست پزشكي ، آزمودني انساني

 چارچوبي براي پژوهش در اخالق رسانه79 ص   دكتر هادي خانيكي

[PDF 207KB]       مشاهده متن  اين مقاله با تفكيك دو مفهوم »اخالقيات« و »اخالق« در پي آن است كه به ابعاد و زمين��ه هاي كاربرد مقوله اخالق در رسانه بپردازد. بر اين اساس مقاله، اصول بنيادين تاثيرگذار در اخالق رسانه و عوامل برون رسانه اي مؤثر در ساخت و نقش آن مورد بررسي قرار مي دهد و ب��ا تكي��ه بر نظريه هنجاري مسؤوليت اجتماعي، مقول��ه اخالق رس��انه را فرات��ر از مفه��وم ف��ردي اخالقي واخالق روزنام���������������������ه نگ���������������������اران، منف���������������������رد مي بين���������������������د.

Page 30: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

دو منبع از آخرين منابع درباره »اخالق رسانه« و »اخالق روزنامه نگ��اري« از »داي��ره روش كار: المعارف بين المللي ارتباطات« مبناي بررسي و نقد اين دو مفهوم قرار گرفته است،هم چنين، با مروري بر ساير منابع معتبر فارسي و انگليس��ي چ��ارچوب مفه��ومي جدي��دي ب��راي پ��ژوهش ه��اياخالقي در ح���وزه رس���انه ه���ا و ت���دوين مق���ررات اخالق حرف���ه اي عرض���ه ش���ده اس���ت.

اين مقاله تغيير هسته مركزي اصول اخالقي رسانه را از تمركز بر روزنامه نگ��اران نتيجه گيري: به تمركز بر نهادها از جمله نهادهاي رسانه اي، دولت ها و نهادهاي بين المللي الزم مي دان�د و ب��ر آن اساس، چارچوبي براي تدوين مقررات اخالق كاربردي در قالب اخالق شناسي حرف��ه اي ارائ��ه مي دهد، چارچوبي كه با تكيه بر چهار اصل آگاهي دهي عمومي، آزادي مطبوعات، بي��ان حقيقت و احترام به حيثيت فردي و زندگي خصوصي مي تواند فضاهاي متك��ثر و متن��وع رس��انه اي را در ب��ر بگ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������يرد.

کليدواژگان: اخالق رسانه اي ، اخالق روزنامه نگاري ، اخالق كاربردي ، اخالق شناسي حرف��ه اي ،اخالق نهادي

 نگاهي به معضالت و الگوي راهبردي ترويج اخالق در سازمان هاي آموزشي93 ص   عذرا شالباف[PDF 253KB]       مشاهده متن 

بروز و رواج رفتارهاي غيراخالقي در حوزه هاي مختل��ف آموزش��ي از مهم��ترين معض��الت سازمان هاي آموزشي در عصر فعلي است. پيش��گيري از اين رفتاره��ا و ح��ل معض��الت، ض��رورت نيازمن��دي اين ن��وع س��ازمان ه��ا را ب��ه اخالق متجلي مي نماي��د. ش��ناخت عناص��ر دروني و ب��يروني سازمان ه��اي آموزش��ي در اخالقي ك��ردن آنه��ا رهگشاس��ت، زي��را اخالق ب��ه معن��اي الگ��وي رفت��ار ارتب����اطي مبت����ني ب����ر رع����ايت حق�����وق خ�����ود و ديگ����ران در قب����ال محي����ط اس����ت.

اين نوشتار با مطالعه توصيفي_ تحليلي به بررسي عناصر دروني و ب��يروني س��ازمان روش كار: هاي آموزشي مي پردازد و مسؤوليت هاي اخالقي هر يك از آنها را در قبال خود و ديگران ترس��يممي نماي���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

ب��روز رفتاره��اي غ��يراخالقي و رواج آن در س��ازمان ه��اي آموزش��ي )ب��ه وي��ژه در نتيجه گAيري: مديريت اين سازمان ها( در عصر جهاني شدن يك تهديد جهاني است و گره گشايي از آن نيازمن��د برنامه جهاني است. سازمان هاي آموزشي به لحاظ تقدس رسالت خود )تع�الي انس��انها( بي ني�از از مباحث اخالقي نيستند و در قبال محيط داخلي و خارجي داراي مس�ؤوليت ه�اي اخالقي هس�تند كه عملياتي كردن آنها در محيط هاي آموزشي در رشد تربيتي انسان ها و شكوفايي جوام��ع نقش مؤثر داشته و اثربخشي و كارآمدي سازمان ها را در ارائه الگوهاي رفتار ارتباطي و تامين زن��دگيف����������������������������������رهنگي نماي����������������������������������ان مي س����������������������������������ازد.

کليدواژگان: اخالق ، سازمان هاي آموزشي ، عناصر دروني ، بيروني ، مسئوليت اخالقي

حقوق پديد آورندگان و منافع عمومي در كتابخنه رقومي104 ص   دكتر ثريا صمدي، دكتر نرگس نشاط

[PDF 191KB]       مشاهده متن  حق مؤلف، درحمايت ازآثار پديدآورندگان نقش اساسي دارد. ام�ا در عص�ر ك��اربرد رق��وم كه تبادل اطالعات هر روز از شكلهاي س�نتي فاص�له بيش�تري مي گ�يرد، حم�ايت كام�ل از حق�وق مؤلفان را با مشكالتي مواجه كرده است و گاه نگراني از سرقت حقوق معنوي و مادي آث��ار، آنه��ا را ازادامه توليد آثار دلسرد مي كند. به هر حال، ظهور هر فناوري نوين، اهميت يافتن راهي م��وثر

كن��د ب��ا اين توض��يح ك��ه برق��راري ت��وازني منطقي مي��ان س��ه عام��لبراي حفظ آث��ار را ال��زامي مي حفاظت از آثار، ايجادانگيزه وخالقيت بيشتر، بايد مدنظر صاحبنظران اين عص��ر ق��رار گ��يرد ت��ا ب��ه طراحي راهكارهاي جديد در اين مساله بحث بر انگيز بپردازند. مقال��ه حاض��ر، جنب��ه ه��اي مختل��ف حق مؤلف را دردنياي رقومي و قوانين موجود در اين خصوص، مشكالت موجود، ارائه راهكارهاي مديريتي حق مؤلف در هزاره كاربرد رقوم و نقش يونسكو در ايجاد توازن ميان دسترس پ��ذ ي��ري اطالع��������ات و من��������افع ق��������انوني را م��������ورد بررس��������ي ق��������رار داده اس��������ت.

پژوهش، به روش كتابخانه اي و با بررسي پايگاه هاي الكترونيكي انجام گرفته است. روش كار: حفظ حقوق پديدآورندگان درمحيط رقومي امكان پذير است اما ب��راي رس��يدن ب��ه نتيجه گيري:

نتيجه اي بهتر، مستلزم پژوهشهاي بيشتر و بازنگري در قوانين ح��ق مؤل��ف اس��ت. ب��االخره ايج��اد انجمنه��������اي ملي حم��������ايت از حق��������وق پديدآورن��������دگان پيش��������نهاد مي ش��������ود.

کليدواژگان: حق��وق پديدآورن��دگان ، محي��ط رق��ومي ، يونس��كو ، اس��تفاده منص��فانه ، ق��وانين ح�ق

موازين اخالق پزشكي و اعالم خبر بد به بيماران115 ص   دكتر كامبيز بين هاشمي

[PDF 260KB]       مشاهده متن  ابتال به عوارض وخيم ناشي از بيماريهاي بدخيم و اعالم خبر بد در مورد اين قبيل بيماريه��ا به افراد در تمامي فرهنگها و در ميان تمامي اقوام و ملل با واكنشهاي ح��اوي اض��طراب و آس��يب زا، هم براي پزشك و هم براي بيمار است. كاس��تن از ش��دت واكنش��ها و آس��يبهاي مرب��وط ب��دانهاهم������������������واره م������������������ورد توج������������������ه پزش������������������كان اس������������������ت.

در اين بررس��ي، چينش مالحظ��ات اخالقي وي��ژه در چگ��ونگي اعالم خ��بر در كن��ار روش كAAار: مهارتهاي روانشناختي و ارتباطي پزشك با بيمار و نيز تحلي��ل ش��رايط محيطي غ��الب ب��ر نشس��تمي��������������ان پزش��������������ك و بيم��������������ار ارزي��������������ابي ش��������������ده اس��������������ت.

دادهاي اولي��ه و ث��انوي،طبقه بندي انواع واكنشهاي درون شناختي پزشك در قالب برون يافته ها:

Page 31: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

ارائ��ه الگ��ويي از فراين��د پ��االيش ب��رون داده��اي ذه��ني و رفت��اري پزش��ك ب��راي كاس��تن از ش��دت اضطراب و نمودار تعامالت اضطراب آور در اين زمينه در س��ه مقط��ع زم��اني پيش از اعالم خ��بر،هنگ�����ام اعالم خ�����بر و پس از اعالم آن م�����ورد تجزي�����ه و تحلي�����ل ق�����رار گرفت�����ه اس�����ت.

دادهاي اوليه و ثانوي ذهني پزشك شامل واكنشهاي جسمي و رواني است ك��هبرون نتيجه گيري: رس��د و ح��تي نم��ود آن ب��ه بيم��ار انتق��الدر زمان اعالم خبر يعني مرحله مياني واكنشها ب��ه اوج مي

يافته پزشك در اين مرحله مستقيما ب��ر ك��اهش اض��طراب ط��رفين م��ؤثريابد. واكنشهاي سازمانواق�����ع مي ش�����ود و ارزش�����ي خ�����اص در كاس�����تن و مه�����ار واكنش�����هاي آس�����يب زا دارد.

کليدواژگان: خبر بد ، تعامل اضطراب آور ، اخالق پزشكي ، مهارتهاي پزشك

 نقش ترويج كشاورزي در ارتقاء اخالق زيست محيطي كشاورزان120 ص   دكتر احمد عابدي سروستاني، دكتر منصور شاه ولي

[PDF 256KB]       مشاهده متن  كاربرد برخي از فناوري هاي نوين در يك ق��رن اخ��ير عالوه ب��ر اف��زايش تولي��د محص��والت كشاورزي، موجب به خطر افتادن پايداري زيست محيطي نيز شده است. اين در حالي اس��ت ك��ه با تخريب و آلودگي محيط زيست، ضمن تهديد حيات در زمين، ظرفيت توليد غذاي ك�افي و س�الم براي جمعيت رو به رشد نيز كاهش خواهد يافت. اين تحوالت كه با تغيير در هنجارها و ارزش هاي جامعه و همچنين شكل گيري روابط جديد در تبادل محصوالت كشاورزي همراه بوده است، ترويج نوعي از اخالق كاربردي به نام اخالق زيست محيطي در بين كشاورزان و دس��ت ان��دركاران بخش كشاورزي را الزم كرده است تا بهتر بتوان به حفاظت از منابع توليد در كشاورزي مانند آب، خاك، دام ه������������������������ا و گياه������������������������ان امي������������������������د داش������������������������ت.

مقاله حاضر با روش توصيفي-تحليلي و با اين ه��دف تهي��ه ش��ده اس��ت ك��ه مهم��ترين روش كار: داليل براي پرداختن ترويج كشاورزي به اخالق زيست محيطي در راستاي حف��اظت از من��ابع تولي��د در كش��������������������������������اورزي را تش��������������������������������ريح نماي��������������������������������د.

از آنجا كه كشاورزي داراي بعد اخالقي اس��ت، ض��رورت دارد ت��ا ت��رويج كش��اورزي نتيجه گيري: براي حفاظت از منابع توليد و اطمينان از مخرب نبودن فعاليت هاي كشاورزي بر محي��ط زيس��ت، جايگاه مناسبي به اخالق زيست محيطي در فعاليت هاي خود اختصاص دهد. اين ضرورت از منظر آموزشي بودن برنامه ه�اي ت�رويج، داوطلبان��ه ب��ودن تغي�ير رفت��ار در ت��رويج كش��اورزي و همچ�نين تربيت كاركنان مورد ني�از قاب�ل توجي��ه اس�ت. بن�ابراين، توص�يه مي ش�ود ت�ا ت�رويج كش��اورزي در راستاي تحقق يكي از مهمترين اهداف خ��ود، يع��ني حف��ظ محي��ط زيس��ت، آم��وزش اخالق زيس��ت محيطي به كشاورزان و ارشاد آنان را به صورتي دنبال نمايد كه آنان بتوانند در كار و حرف��ه خ��ود، تصميمات درستي در چگونگي رفتار با منابع توليد بگيرند و تعامل مناسب ت��ري ب��ا محي��ط زيس��ت ط������������������������������������بيعي داش������������������������������������ته باش������������������������������������ند.

کليدواژگان: اخالق زيست محيطي ، ترويج كشاورزي ، محيط زيست

مالحظاتي پيرامون »اعالميه جهاني اخالق زيستي و حقوق بشر«131 ص   دكتر ناصر قربان نيا

[PDF 218KB]       مشاهده متن   

امروزه فناوري زيس��تي هم در س��طح ملي و هم در س��طح بين المللي توس��عه يافت��ه  است. در پرتو سرعت پيشرفت فناوري زيستي، احترام ب��ه اص��ول اخالق زيس��تي هم ب��ه ي��ك

( در بن��د ي��ازده1993ضرورت تبديل شده اس��ت. اعالمي��ه حق��وق بش��ر و برنام��ه عم��ل وين ) تص��ريح مي كن��د: »پيش��رفت خ��اص، ب��ه وي��ژه در طب زيس��تي و عل��وم حي��اتي و در فن��اوري اطالعات ممكن اس��ت ب��ه ط�ور ب��القوه ع��واقب ن��امطلوب ب��راي تم��اميت، ك��رامت و حق��وق انساني افراد داشته باشد و ]از اين رو[ درخواس�ت مي كن��د ب��راي تض��مين اح��ترام كام�ل ب��ه حقوق بش��ر و م��نزلت انس��اني در اين ح��وزه ه��اي م��ورد توج��ه جه��اني، همك��اري بين المللي صورت گيرد.« كنفرانس عمومي يونس��كو در ح��وزه ه��اي مرتب��ط ب��ا اخالق زيس��تي اق��دامات قابل توجهي مبذول كرده است. اعالمي��ه جه�اني ژن�وم انس��اني و حق��وق بش��ر و اعالمي��ه بين المللي داده ه��اي ژنتي��ك انس��اني، دو اعالمي��ه ص��ادره توس��ط يونس��كو هس��تند ك��ه از اتق��ان، انس������������������جام، ش������������������فافيت و ج������������������امعيت برخوردارن������������������د.

اعالميه جهاني اخالق زيستي و حقوق بشر، اي��راداتي داردك��ه از آن جمل��ه مي نتيجه گيري: توان به ضعف ساختاري، بي توجهي به تعهد اش�خاص حقيقي، ض�عف در بي�ان اه�داف، تب�يين نادرست اصول حاكم بر اخالق زيستي، نقص در بيان اص�ل ع�دم تبعيض و اهتم�ام مف��رط ب��ه رضايت آزادانه اشاره نمود. مقدمه، قلمرو و اهداف اعالميه ب��ه درس��تي تب��يين نش��ده اس��ت. اصول بنيادين اخالق زيستي مي بايست به نحو شفاف و محققانه بيان گردد. اعالميه به تعه��د اشخاص حقيقي، كم توجهي نموده و منحصرا دولت ها را مخاطب قرارداده است. يكي ديگ��راز مهمترين اشكاالت اعالميه، عدم توجه به امكان تحديد اراده در پرتو كرامت انساني است.

کليدواژگان: اخالق زيستي ، حقوق بشر ، علوم زيستي ، كرامت انساني

صفحه152تعداد صفحات:  1/2/89تاريخ انتشار:

66945366( 021)

Page 32: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

1387(، پاييز و زمستان 8)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1387(، پاييز و زمستان 8 )پياپي 4-3سال سوم، شماره

بلندپروازي، علم بازي، مدرك سازي )واژه نامه پلجريسم(1 ص   دكتر داريوش فرهود

[PDF 169KB]       مشاهده متن

3 ص بيانيه سردبيران مجالت پزشكي ايران )دكتر داريوش فرهود(

معيارهاي رفتار اخالقي در انجام كار علمي دكتر ابوعلي ودادهير، دكتر داريوش فرهود، دكتر محمود قاضي طباطبايي، دكتر غالمعباس

6 ص[PDF 312KB]       مشاهده متن 

اين مقاله جايگاه كليدي و اهميت خاص موضوع علم به مفه�وم ع�ام، و آداب و معياره�اي اخالقي حاكم بر آن، و مناسبات بين علم و اخالق را به ط�ور خ�اص در مطالع�ات جامع�ه شناس�ينش����������������������������������������������������������ان مي ده����������������������������������������������������������د.

به طور مشخص، در اين مقاله سهم نظري دو جامعه شناس سرشناس يعني راب��رت روش كار: كينگ مرتن و ديويد رزنيك، در آنچه كه در اينجا به عنوان »جامع��ه شناس��ي آداب و اخالق در علم- فنآوري« ناميده شده است، تشريح شده و مورد مقايسه و تحليل قرار گرفت�ه اس�ت. م�رتن، علم را نهاد اجتماعي نظام مندي مي داند كه داراي مجموعه متمايزي از هنجارها و آداب نهادين��ه ش��ده و الزام آور است كه از حيث اخالقي بر دانشمندان اعمال اقتدار مي كنند. رزنيك علم را به مثاب��ه حرفه اي مي داند كه داراي اخالق خاص خود است و رعايت اخالق حرفه اي ضمن آنكه بر كاركرد علم تاثير مثبتي دارد، اعتماد اجتماعي نسبت به علم و اصحاب علمي را افزايش مي دهد. به رغم تفاوت دو متفكر اجتماعي در تعري��ف علم و م��اهيت آن، آنه��ا ن��ه فق��ط اخالقي ب��ودن ي��ا اقت��دا ب��ه معيارهاي اخالقي را در شناخت و انجام كار علمي توصيه مي كنند، بلكه ح��تي فرات��ر از آن، اخالق را براي ك��اركرد علم و توس��عه آن اساس��ي مي دانن��د. ب��ه عقي��ده آن��ان، در ش��رايط ناهنج��ار و بي اخالقي، علم قادر به تحقق اهداف خود نيست و با ناكاميهاي نهادي و حرفه اي بيشتري روبرو ميش����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ود.

از نظر هر دو صاحب نظر، اقتدا به معيارهاي اخالقي براي صيانت از علم- فنآوري نتيجه گيري:در براب������ر ه������ر گون������ه عم������ل فس������اد آم������يز و فريبك������اري، ض������روري اس������ت.

کليدواژگان: معيارهاي اخالقي ، اخالق ، علم ، فناوري، اخالق حرفهاي، جامعه شناسي علم

 رفتارهاي ضد توليد از ديدگاه سرپرستان و مديران صنايع و سارمانها18 ص   دكتر محسن گل پرور، سروره خاكسار

[PDF 245KB]       مشاهده متن  ارزشهاي اخالقي به عنوان نيرومندترين عوامل بازدارنده در مقابل رفتارهاي انح��رافي در محيطهاي مختلف و به ويژه در محيطهاي كاري عمل مي كنند. به معناي ديگ��ر ب��ا ح��اكميت دروني ارزشهاي اخالقي، انسانها به خود اجازه رفتارهاي انحرافي در محيط كار نظير رفتارهاي ضد توليد را نمي دهند. بر همين مبن��ا پ��ژوهش حاض��ر ب��ا ه��دف رتب��ه بن��دي رفتاره��اي ض��د تولي��د از دي��دگاهسرپرس���تان و م���ديران س���ازمانها و ص���نايع در ش���هر اص���فهان ب���ه مرحل���ه اج���را در آم���د.

در راستاي دستيابي به هدف پژوهش، از بين مديران و سرپرستان برخي سازمانها و روش كار: سرپرس�ت و م��دير ب�ه ش�يوه تص��ادفي ب�راي پاس��خگويي ب��ه55صنايع داخل شهر اصفهان تع�داد

پرسشنامه پژوهش انتخاب شدند. پرسشنامه مورد استفاده يك پرسشنامه رتب�ه بن�دي س�ي گوي�ه اي ب��وده ك��ه ب��راي اين پ��ژوهش س��اخت و آم��اده اج��را ش��ده اس��ت. گوي��ه ه��اي مط��رح در اين پرسشنامه، شامل مجموعه رفتارهاي ضد توليد بوده كه از پيشينه تحقيقات استخراج شده اس��ت. مديران و سرپرستان بايستي سي گويه را برحسب اهميت ت��اثير بازدارن��ده ب��ر عملك��رد و اه��داف سازمان از رتبه يك تا سي رتبه بندي مي نمودن�د. داده ه��اي حاص�ل از پرسش��نامه ب�ا اس�تفاده از آزم���ون خي دو، ج���دول رتب���ه درص���دي و تحلي���ل خوش���ه اي م���ورد تحلي���ل ق���رار گ���رفت.

يافته هاي حاصل، حاكي از آن بود كه مهم��ترين رفتاره��اي ض��د تولي��د از نظ��ر اول��ويت يافته ها: ( افشاي اطالعات محرمانه )مشترك ب��ا دزدي1بندي براي اولويت يكم تا دهم بدين شرح هستند:

( انج��ام رفتاره��اي ش��به جنس��ي ي��ا جنس��ي نس��بت ب��ه2پولهاي متعلق ب��ه س��ازمان و همك��اران(،

Page 33: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

( مصرف مواد مخدر4( برداشتن اموال و دارائيهاي سازمان، 3همكاران )به ويژه جنس مخالف(، ( حاض��ر6( خرابكاري در توليد محصوالت و ارائه خ��دمات و كااله�ا، 5در طول حضور در سازمان،

( خري��د و ف��روش م��واد7شدن در سر كار در حالت مس��تي ناش��ي از مص��رف مش��روبات الكلي، ( بي توجهي نسبت ب��ه ام��وال و9( استفاده از مشروبات الكلي در حين كار، 8مخدر در سازمان،

 ( هم������راه داش������تن م������واد مخ������در در زم������ان حض������ور در س������ازمان.10دارائيه������ا، شواهد حاصل از اين پژوهش، گوياي آن است كه م�ديران و سرپرس�تان س�ازمانها نتيجه گيري:

در درجه اول براي رفتاره��اي معط��وف ب��ه تخ��ريب و دزدي ام��وال، انح��راف در رواب��ط و مس��ائل مرب��وط ب��ه م��واد مخ��در نس��بت ب��ه ديگ��ر رفتاره��اي انح��رافي اهميت بيش��تري قائ��ل هس��تند.

رفتاره�������اي ض�������دتوليد، دي�������دگاه م�������ديران، رتب�������ه بن�������دي. كليAAAAAAد واژه هAAAAAAا:

کليدواژگان: رفتارهاي ضدتوليد، ديدگاه مديران، رتبه بندي

چارچوبي براي آموزش دروس دانشگاهي اخالق در فناوري اطالعات27 ص   مهندس سيد ابراهيم ابطحي

[PDF 261KB]       مشاهده متن  پس از گذشت نيم قرن از زمان شروع ارائه دروسي در زمينه اخالق و آداب كاري، حرفه اي و فناوري در دانشگاههاي جهان، با گسترش به كارگيري فناوري اطالعات در ايران و ض��رورت تدوين چارچوبي براي دروس آموزش دانشگاهي آداب فناوري اطالعات، دلي��ل نگ��ارش اين مقال��هاس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

در اين مقاله ابعاد گوناگون مضامين اخالقي مرتبط با فناوري اطالعات بررسي شده روش كار:اس��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت .

با الگوئي نوآورانه از طريق تعميم چارچوب راهبردي زكمن، ح��وزه ه��اي مفه��ومي نتيجه گيري: آموزشي براي همه گروه هاي ذينفع پيشنهاد شده است. سپس، به عنوان نمونه با به��ره گ��يري از الگوي تدوين محتواي درس دانش پايه )بر پايه حوزهه�ا و واح�دهاي دانش�ي(، ط�رح درس�ي ب�راي آموزش دانشگاهي آداب فناوري اطالعات براي تدريس در دوره هاي كارشناسي مهندس��ي رايان��ه و فن�����������������اوري اطالع�����������������ات ارائ�����������������ه گردي�����������������ده اس�����������������ت.

کليدواژگان: اخالق فناوري اطالعات، گردش آزاد اطالعات، جرائم رايانه اي، حقوق تكثير و ت��اليف

اخالق فضيلت محور در رسانه )مطالعه موردي خبر و خبررساني(39 ص    دكتررضا اكبري ، محمد رضا روحاني

[PDF 243KB]       مشاهده متن  در حيطه اخالق دستوري، رويكرد هاي مساله محور در پاسخ به اين كه چه عملي خ��وب و چه عملي بد است دو نظريه را در اختيار ما نهاده اند: غايت گرايي و وظيفه گرايي. م��ا در اين دو نظري��ه ش��اهد تقلي��ل گ��رايي، ف��رد گ��رايي و بي ت��وجهي ب��ه تف��اوت اف��راد و ش��رايط هس��تيم. اين مشكالت ما را به رويكرد فضيلت محور سوق مي دهد. در اين رويكرد، عملي اخالقي است كه در اجتماع انساني، كاركردي مناس�ب داش�ته و جامع�ه را ب�ه س�عادت برس�اند. در اين نگ�اه، ش�رايط تحقق فعل و همچنين تربيت اخالقي افراد جامعه در كانون توج��ه ق��رار مي گ��يرد. هنگ��امي ك��ه از مسووليت رسانه هاي جمعي در قبال اخالق در جامعه سخن مي گوييم ضرورت اهتمام رسانه ها به تربيت اخالقي جامعه و بروز فضائل اخالقي مد نظر قرار مي گيرد. ب��ه نظ��ر مي رس��د رويك��رد فضيلت محور در خبررساني چندان مورد توجه نبوده باشد، گو اينكه ش��ايد بت��وان رابط��ه اي مي��انرويكرده�����������اي مس�����������اله مح�����������ور و ارزش�����������هاي خ�����������بري نش�����������ان داد.

از منظر فضيلت محوري مالك نحوه نگارش و پخش ي��ك خ��بر، ت��اثيرات تربي��تي آن نتيجه گيري: خبر در ميان جامعه است. لذا خبر را نبايد يك اطالع رساني ص�رف تلقي ك��رد بلك�ه خ��بر رس��اني، ش��������������������ان و جايگ��������������������اه اخالقي در جامع��������������������ه ن��������������������يز دارد.

کليدواژگان: اخالق فضيلت محور، ارزشهاي خبري، خبر رساني، رسانه، فلسفه اخالق

 مواد غذايي تراريخته و حقوق مصرف كننده47 ص   دكتر عبدالحسن كاظمي، دكتر محمود عباسي

[PDF 206KB]       مشاهده متن  مصرف كنن��ده كس��ي اس��ت ك��ه ك��االي اقتص��ادي را ب��ه ك��ار مي ب��رد و در ب��ازار عم��ومي مصرف، شركت مي كند. حقوق مصرف كننده عبارت است از : حق دانستن، سالمت، اطالع��ات، انتخاب، عرضه، دريافت خسارت، آموزش و تعليم در مورد مواد و وس��ايل جدي�د عرض�ه ش�ده ب��ه بازار، برآوردن نيازهاي اصلي و محيط زندگي خود، حق تميز و تش��خيص مص��لحت خ��ود و اف�راد و محيط تحت تكفل خود. درك حقوق مصرف كننده و استقالل افراد با هم مرتب��ط اس��ت؛ اس��تقالل يعني اينكه فرد از طريق انتخاب و تصميم گيري در مح��دوده رفت��ارش بتوان��د خ��ودش را ب��ا حف��ظ هويتش نشان دهد. عموم مردم نس��بت ب��ه ل��زوم عالمت گ��ذاري م�واد تراريخت��ه )مهندس��ي ش�ده ژنتيكي( حق دارند. حق آزادي در انتخاب مواد غذايي و نوع آنها يكي از حقوق اساس�ي ابن�اء بش�ر محسوب مي شود. بن��ابراين ني��از ب��ه بررس��ي دارد ك��ه در ش��رايط فعلي دني��اي تولي��د و تج��ارت و

GMاقتصاد آيا مصرف كنندگان توانايي تصميم گيري براي دفاع از حق خودشان در برابر غ��ذاهاي )ريزس��ازه ه��اي مهندس��ي ش��ده ژن��تيكي( ب��دونGMO)مواد غذايي مهندسي شده ژن��تيكي( و ي��ا

برچس���������ب و ي���������ا عالمت مش���������خص و ي���������ا ح���������تي عالمت دار را دارن���������د؟ انج��امGMهنوز الزم است تحقيقات بيشتري درب��اره ت��اثيرات بلن��د م��دت غ��ذاهاي  نتيجه گيري:

Page 34: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

شود. همچنين دسترسي آسان به اطالعات حقيقي، بي طرفانه و آموزش مناس��ب مص��رف كنن��ده ابزار ارزشمندي براي كاهش بي اعتمادي مصرف كننده خواهد بود و توج��ه ب��هGMOدر رابطه با

ب��ودنGMO بودن م��واد غ��ذايي و GMنگرانيهاي عموم و پرداختن به آنها ضروري است. اطالع از ريزسازه ها حقي است كه عم��وم م��ردم، اس��تحقاق دانس��تن و آگ��اهي از آن را دارن��د ام��ا حق��وق

و عدم ارائه آموزش كافي قبلي در ب��ازارGMOو GMمصرف كنندگان در صورت فقدان برچسب مص�������������������رف زي�������������������ر پ�������������������ا گذاش�������������������ته مي ش�������������������وند.

( ، مواد حق��وق مص��رفGMO( و مواد تراريخته ژنتيكي ) GMFکليدواژگان: مواد غذايي تراريخته)

 ضرورت و ويژگيهاي پژوهش در اخالق زيست محيطي56 ص   دكتر احمد عابدي سروستاني، دكتر منصور شاه ولي

[PDF 174KB]       مشاهده متن  حفاظت از محيط زيست به آحاد جامعه وابسته است و طرز تلقي و نگرش آنان، بر ن��وع رفتار آنها با محيط زيست تاثير مي گذارد. اين كه آنان چه دركي از رابطه خ��ود ب��ا محي��ط زيس��ت دارند و چگون�ه ب�راي آن ارزش قائلن�د، در نه�ايت، س�ازنده محي�ط زيس��تي اس�ت ك�ه آن�ان در آن پرورش يافته و با س��اير مخلوق��ات تعام��ل مي كنن��د. برخ��ورداري اف��راد از اخالق زيس��ت محيطي مناسب، يك تضمين دروني براي رفتار درست با ساير مخلوقات و جلوگ��يري از ص��دمه ب��ه محي��ط زيست محسوب مي شود. به همين دليل، در مباحث جاري پيرامون حفاظت از محيط زيست، ب��ر آموزش اخالق زيست محيطي و تربيت انس��انهاي اخالق م�دار در تعام��ل ب�ا محي�ط زيس��ت، تاكي��د ف��������������������������������������������������������راواني مي ش��������������������������������������������������������ود.

در مقاله حاضر سعي شده است تا با استفاده از روش توص��يفي-تحليلي نش��ان داده روش كار: شود كه چرا مراكز علمي و پژوهشي مي بايد به اخالق زيست محيطي بپردازند و ب��راي اين ك��ار،ب��ه ك��دام ويژگيه��اي پ��ژوهش پ��يرامون اخالق زيس��ت محيطي مي باي��د توج��ه داش��ته باش��ند.

مقاله حاضر نتيج��ه مي گ��يرد ك��ه ازدي��اد دانش زيس��ت محيطي و ارتق��اء عم��ل ب��ه نتيجه گيري: اخالق زيست محيطي در جامعه، از وظايف مراكز تعليم و ت��ربيت و از جمل��ه دانش��گاهها و مراك��ز علوم ديني است و در اين خص��وص، ب��ه دلي��ل وس��عت، چندرش��ته اي و چندگان��ه ب��ودن و همچ��نين زيست منطقه گرايي اخالق زيست محيطي، پژوهشها مي بايد به صورت مستمر و پ�يرا رش�ته اي انجام شوند تا با كمك آن، به ارائه نظريه ها و رهيافتهاي م�ورد ني�از و همچ�نين، ت�دوين ي�ك نظ�ام نام�����������������ه ج�����������������امع اخالق زيس�����������������ت محيطي ، همت گماش�����������������ت.

کليدواژگان: اخالق زيست محيطي، آموزش اخالق، حفاظت محيط زيست

تلفيق اخالق محيط زست با رهيافت ارزيابي راهبردي محيط زيست براي دستيابي به توسعه

62 ص  مهندس محمد حسين محمدي آشناني، دكتر علي محمدي آشناني، مهندس الهام حسني[PDF 209KB]       مشاهده متن 

تداوم بحران هاي زيست بركره، انسان را به ضرورت بازنگري در شيوه برخورد خويش با محيط زيست در جريان توسعه ي��افتگي واق��ف نم��ود. در همين راس��تا، فن��ون و روش ه��اي عل��وم محيط زيست گسترش يافت كه متداول ترين آن، انجام ارزيابي آثار طرح هاي توس��عه ب��ر محي��ط

EIA بود. اما اين فنون و بخصوص )EIAاز يك سو رويكردي اصالحي دارند نه پيش��گيرانه ، و از سوي ديگر قادر به تجزيه و تحليل جامع اقدامات متنوع انسان كه اغلب داراي اثرات تجمعي، القايي و تركيبي مي باشد، نيستند. وجود چنين نواقصي توجه به ارزيابي راهبردي محيط زيست را

( است ضروري مي سازد تا ارزيابي ه��اي زيس��ت محيطيp.p.pكه رويكردي با نگرش راهبردي ) در سطوح مختلف خط مشي گذاري، برنامه ريزي و عملياتي صورت گيرد. اما اين رويكرد نيز ب��ه دليل اينكه در مراحل »مفهومي و تدوين« يك الگو تص��ميم گ��يري دخ��الت ن��دارد، نمي توان��د نقش فع���������ال خ���������ود را در توس���������عه پاي���������دار ب���������ه خ���������وبي ب���������ازي كن���������د.

بنابراين با توجه به اينكه الگو هاي تصميم گيري از نظام ارزشي پ�يروي مي نماي��د، نتيجه گيري: تلفيق نمودن اخالق محيط زيست كه شالوده نظام ارزشي مي باشد ب�ا ارزي��ابي راه��بردي محي��ط زيس��ت، ب��ا رف�ع ن��واقص پيش��ين، مي توان�د حف��ظ و ارتق��اء محي�ط زيس��ت را ه��دف ق��رار داده و چارچوبي نو و جديد براي حل بحران هاي زيست محيطي ارائ��ه ده��د. در اين مقال��ه نگارن��دگان ب��ا ارائه نظريه »تلفيق اخالق محيط زيست با رهي��افت ارزي��ابي راه��بردي محي��ط زيس��ت«، فراين��دي جديد را براي ارزيابي ه��اي زيس��ت محيطي ط�رح ه��اي توس�عه ب��راي ني�ل ب��ه » توس��عه پاي��دار «پيش���������������������������������������������������������نهاد مي كنن���������������������������������������������������������د.

کليدواژگان: اخالق محيط زيست، ارزيابي استراتژيك ، رويكرد پيشگيرانه

 اخالق و ايمني در فناوري زستي نوين71 ص   دكتر مهناز مظاهري اسدي، دكتر جمال خاني جزني

[PDF 132KB]       مشاهده متن  محققين فناوري زيستي اين علم را شاهراه اقتصاد در آينده و بخص��وص در بحث غ�ذا مي دانند. غذا نقش بسيار مهمي را در جوامع مختلف ايفا مي كند. تالش هاي اخير براي تغيير آنچه به عنوان غذا توليد مي شود و چگونگي توليد آن و اصل برابري بنيادين از اص��ول مهم ب��ه ش��مار مي رود. با آنكه فناوري زيستي، فناوري حاصل از ق��وانين خلقت اس��ت، ولي ت�اكنون خط�رات ب��القوه ناشي از استفاده اين فناوري ت��ا ح��دي ش��ناخته ش��ده و اهميت ع��وارض آنه��ا ب��ر س��المت انس��ان، حيوان و محيط زيست، حتي اگر احتمال اين خطرات ناچيز تص��ور ش��ود، مس��اله اي ج��دي اس��ت؛

Page 35: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

بويژه اين كه اثرات سوء و زيان آور آنها ممكن است غير قابل جبران باشد. كش��ور ه��اي در ح��ال توسعه به طور روز افزوني با ورود سازواره هاي دس��ت ورزي ش��ده ژن��تيكي و ف��راورده ه��اي آن مواجه هستند. افزايش واردات اين محصوالت در كشور هاي جهان سوم نتيجه فشار كش��ور ه��اي توليدكننده است، كه مايلند مازاد توليد خود را به كشور هاي توس��عه نيافت��ه ارس�ال نماين��د. وق�تي بحث واردات يا صادرات محصولي با ويژگي خ��اص س��ازواره ه��اي دس��ت ورزي ش��ده ژن��تيكي ب��ه وجود مي آيد يعني اين محصوالت وارد محيط زيس��ت بش��ر مي ش��وند. س��واالت اخالقي در م��ورد اين فناوري و بخصوص فن�اوري زيس�تي محي�ط زيس��ت مانن�د چگ�ونگي تفكي�ك مس�ائل غري�زي و احساسي از قوانين اخالقي، يا اجبار شركت ها در مورد قراردادن اطالع��ات مرب��وط ب��ه ف��رآورده هاي بيولژيك شان و مجاز بودن تجارت مخفي مواد ژنتيكي و ... از مواردي است كه امروزه مورد بحث بسياري از محافل علمي و اخالقي است. كشور هاي متعددي در دني��ا داراي اقتص��اد وابس��ته به فناوري زيستي نوين هستند. ثبت رسمي موجودات زنده توسط شركتهاي انحص��اري ب��ه عن�وان يك امتياز مطرح مي شود. صاحب امتياز ژن، مكلف به رعايت حقوق ديگران )توسط كس ديگري به ثبت نرسيده باشد( و رعايت قوانين عمومي )از نظر ايمني زيستي و اخالق زيستي( مي باشد.دزدي زيس���تي ب���ه منظ���ور علمي، تج���اري و س���ودخواهي ش���ركت ه���ا انج���ام مي گ���يرد.

با توجه به سودآوري اقتصادي محصوالت فناوري زيستي ن��وين باي��د ق��وانين محكم نتيجه گيري: تري در اين زمينه در كليه كشورهاي جهان و از جمل��ه كش��ور م��ا ت��دوين و تص��ويب ش��ود. ق��وانين متنوع وضع شده در دنيا موارد اشتراك زيادي دارند و كنترل ها سبب كسب نت��ايج مطل��وبي در بي خطر بودن اكثريت قريب به اتفاق سازواره هاي تراريخته شده است . در عرصه تج��ارت جه��اني، محصول شركت هاي توليدكننده سازواره هاي تراريخته باي��د ب��ه تايي��د كش��ور وارد كنن��ده برس��د و موض����وعات ارزش����ي و ق����وانين اخالقي مرب����وط ب����ه آن كش����ور ن����يز مالحظ����ه ش����وند.

کليدواژگان: اخالق زيستي، ايمني زيستي، فناوري زيستي نوين، سازواره هاي دس��ت ورزي ش��ده

 تاثير اخالق در انديشه و ادراك انسان77 ص   محمد عباس زاده جهرمي

[PDF 169KB]       مشاهده متن  توجه به رابطه بين اخالق و علم اندوزي انسان مي توان��د در تع��الي جايگ��اه مراك��ز علمي كشور نقش به سزايي ايفاء نمايد. اصل وجود اين رابطه، طبق آنچ�ه ك��ه از مت��ون دي��ني اس��تفاده مي ش���ود مس���لم اس���ت؛ لكن كم���تر مب���اني فلس���في اين رابط���ه بررس���ي ش���ده اس���ت.

اين پژوهش به صورت كتابخانه اي و توصيفي صورت پذيرفت��ه اس��ت. ب��دين منظ��ور، روش كار: ابتدا نظريه قابل قبول در باب علم و روش علم ان�دوزي انس�ان تب�يين ش�ده و ب��ا نظ�ر ب�ر مب�اني فلسفي اخالق، نحوه تعامل و تاثير اخالق و رفت��ار انس��ان ب��ر علم ان��دوزي بررس��ي ش��ده اس��ت.

براي بررسي مب��اني فلس��في رابط��ه اخالق و ادراك، الزم اس��ت ب��ه نح��وه ارتب��اط بين يافته ها: عقل نظري و عملي توجه نمود. از منظري ديگر مي توان به نقش م��زاج در اين بين توج��ه نم��ود؛ تاثيرپذيري مزاج بدن انسان از اخالق و رفتار انسان در فلسفه به اثب�ات رس�يده اس�ت، از ط�رف ديگر مزاج نقش مهمي در تعلق نفس مجرد، كه جايگاه علم اس�ت، ب��ه ب��دن م�ادي ايف��ا مي كن�د. بنابراين مزاج مي تواند نقش واسطه را بين اين دو عامل اصلي در رشد و تعالي انسان به عه��دهگ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������يرد.

تاثيرگذاري اعمال و اخالق انسان به عنوان يكي از عوامل متعدد دخيل در ادراك و نتيجه گيري: فهم او و برعكس، مي تواند تاثيري ش�گرف در اخالق داش�ته باش�د، ب�دين منظ�ور دس�تورات دين اسالم كه تبيين كننده برنامه كامل سعادت انسان است، كام��ل ت��رين نس��خه خداون��د ب��راي تع��اليانس���������������������ان در دو بع���������������������د علم و عم���������������������ل مي باش���������������������د.

کليدواژگان: اخالق، ادراك، عقل نظري ، عقل عملي

 آموزش اخالق در دندانپزشكي دكتر اعظم خورشيديان، دكتر نفيسه مومني، دكتر مژگان عالءالديني، دكتر شهرو اعتماد

85[PDF 180KB]       مشاهده متن 

اخالق پزشكي، نظام ساختارمند و كاربردي، جهت ارائه راهكارهاي مناس��ب در ارتب��اط ب��ا مشكالت اخالقي مطرح در حيطه علوم پزشكي مي باشد و دندانپزشكي نيز همانن��د س��اير ش��اخه هاي علوم پزشكي نيازمند چنين ساختاري است. رفتارهاي اخالقي در دندانپزش��كان، انعكاس��ي از تاكيد بر آموزش اصول اخالقي در طول دوره تحصيل آنها مي باشد. دوره دانشجويي بهترين زمان براي يادگيري اصول و ش��يوه ب��ه ك��اربردن اخالق حرف��ه اي اس��ت ك��ه نتيج�ه آن برق��راري ارتب��اط درست با بيماران و همكاران مي باشد. در اين مطالعه تاكيد بر آموزش اخالق، متناسب با شرايط رش����������������������������������ته دندانپزش����������������������������������كي اس����������������������������������ت.

در حال حاضر، آموزش اخالق در دانشكده هاي دندانپزشكي ب�ه ص�ورت س�نتي و ارائ��ه س�خنراني توسط استاد، مبتني بر آموزه هاي ديني و پزشكي است. تكرار مفاهيم به صورت نظ��ري ص��رف، تنها موجب كاهش عالقه دانشجويان مي گردد و به نظر مي رسد كم توجهي به جنب��ه عملي درس اخالق در دانش��كده ه��اي دندانپزش��كي، ك��ارايي آن را ك��اهش داده اس��ت. همچ��نين، سرفص��لهاي آموزشي درس اخالق در دانشكده هاي دندانپزشكي بر پايه اخالق پزشكي اس��توار اس��ت و اغلب، تفاوتهاي حرفه اي دندانپزشكي در آن ناديده گرفته مي شود. امروزه، درماني موفقيت آميز تلقي مي شود كه مبني بر توقعات بيم�ار، توج��ه ب�ه اخالقي��ات، ارتب��اط بين پزش�ك و بيم�ار و هم��راه ب�ا رضايت بيمار باشد. هدف از آموزش اخالق، ايجاد انگيزه و تغيير نگرش در دانش��جويان اس��ت ك��ه م�����وجب ارتق�����اء مه�����ارت رفت�����اري و آگ�����اهي از تعه�����دات حرف�����ه اي آنه�����ا ميگ�����ردد.

بنابراين آموزش اخالق در دانشكده هاي دندانپزشكي نيازمند تحول است ت��ا بت��وان نتيجه گيري: به اهداف عالي در اين زمينه دست يافت و ب��ا در نظ�ر گفتن تف��اوت ه��اي حرف�ه اي دندانپزش�كي بهتر است برنامه آموزشي درس اخالق ب��ازنگري و ب��ر اس��اس نيازه��اي اين رش��ته ت��دوين گ��ردد.

Page 36: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

کليدواژگان: اخالق در دندانپزشكي، آموزش اخالق

اخالق كار و وجدان كار در كارآفريني91 ص   دكتر جمال خاني جزني

[PDF 130KB]       مشاهده متن

 پويايي اخالق تجاري: تابعي از فرهنگ و زمان )نمونه ها و الگوها(97 ص   دكتر عباس اميني فسخودي

[PDF 229KB]       مشاهده متن  مقال��ه پيش رو، مفه��وم اخالق را ب��ه ط��ور كلي و اخالق تج��اري را ب��ه ط��ور وي��ژه م��ورد بررسي قرار داده و مباحثي در خصوص پوي��ايي اخالق در جامع��ه و پوي��ايي اخالق تج��اري در ب��ازار ارائه مي نمايد. فرهنگ و زمان دو عامل تاثيرگذار بر اخالق و اخالق تجاري به ش��مار مي آين��د. ب��ه طور كلي آنچه كه از اخالق و اخالق تجاري مس�تفاد مي ش��ود، هم��ان چ��يزي اس��ت ك�ه در زم�اني خاص و در شرايط فرهنگي وي��ژه اي، مالك مقب��وليت و ي�ا ع�دم مقب�وليت ام��ري تلقي مي ش��ود. امري كه ثابت نبوده و با گذشت زمان دستخوش تغي��ير مي ش��ود. آنچ��ه در گذش��ته ام��ري اخالقي تلقي مي شد، معلوم نيست كه امروزه نيز همان وضعيت را داشته باشد و آنچه كه امروزه ام��رياخالقي ارزي�����ابي مي ش�����ود، ممكن اس�����ت در آين������ده همينگون�����ه ارزي������ابي نگ�����ردد .

بر اساس مباحث و مباني نظري موجود پيرامون رابطه فرهنگ و زمان، پويايي اخالق روش كار: در بستر اين دو و نيز تاثيراتي كه بر مقوله اخالق تجاري مي گذران��د، ان��واع وقف��ه و ت��اخيراتي ك��ه ممكن است بين اخالق تجاري )در ديدگاه توليد كنندگان و شركتها( و اخالق در ديدگاه جامع�ه پيش آيد مورد بحث ق��رار گرفت��ه و ب��ر اس��اس اين س��ناريوها، الگ��ويي از پوي��ايي اخالق تج��اري در گ��ذرفرهن�������������������گ و زم�������������������ان ارائ�������������������ه ش�������������������ده اس�������������������ت.

معموال ديدگاه توامان توليد كنندگان و جامعه در خصوص مس��اله اي، تع��يين كنن��ده نتيجه گيري: مقبوليت و يا عدم مقبوليت آن در اخالق تجاري است. اخالق تجاري مفهومي اس��ت اجتم��اعي ك��ه ممكن است در بين گروههاي درگير در ي��ك حيط��ه و زمين��ه خ��اص ن��يز درك متف��اوتي از آن وج��ود داشته باشد. بر اساس الگوي ارائه شده، در پاي��ان مقال��ه دو نمون��ه متف��اوت و متض��اد در ص��نعت خودرو سازي ) شركتهاي فورد و ول�وو ( مط�رح و ب�ا ارزي�ابي س�ناريوهاي اخالق تج�اري آنه�ا ، درنه������������ايت مالحظ������������اتي م������������ديريتي مت������������ذكر گردي������������ده اس������������ت.

کليدواژگان: اخالق، اخالق تجاري، اقتصاد اجتماعي

106 ص  (1387نمايه نويسندگان ) سال

107 ص  (1387نمايه داوران ) سال

1 ص چكيده انگليسي مقاالت )انگليسي([PDF 129KB]       مشاهده متن

صفحه120تعداد صفحات: ريال40000

 10/9/88تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1387(، بهار و تابستان 6)پياپي فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1387(، بهار و تابستان 6 )پياپي 2-1سال سوم، شماره

اخالق زيستي و توليد محصوالت تراريخته1 ص   دكتر حسن رهنما

Page 37: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 216KB]       مشاهده متن  بيوتكنولوژي كشاورزي و بويژه مهندسي ژنتيك با توليد محصوالت تراريخته فرصتي ب��راي كاهش فقر، ايجاد امنيت غذايي، رفع سوء تغذيه و جلوگ��يري از تخ��ريب من��ابع ط��بيعي و اف��زايش توانايي در اصالح نباتات ايجاد نموده است. با اين وجود، ورود بيوتكنولوژي در تحقيقات كش��اورزي و توليد محصوالت تراريخته، در بسياري از كشورها با چالش هايي از جنبه هاي اخالقي، اجتم��اعي، فرهنگي، زيست محيطي، ايمني زيستي، تجاري و اعتقادي مواجه شده است. آنچ�ه مس��لم اس�ت هر فناوري در كنار مزاياي ف��راوان خ��ود، م�واردي از خط��ر ي��ا ريس��ك را ن��يز ب��ه هم��راه دارد. اين

درص��د ايمن نيس��تند.100موضوع ذات هر فناوري بوده و در واقع هيچ يك از فناوري ها ب��ه ط��ور بديهي است، زماني كه يك فناوري جديد بتواند مشكلي از مشكالت بشر را حل نموده و نسبت به ساير فناوري ها مشكل خاصي ايجاد ننمايد، بهره گ��يري از آن اخالقي خواه��د ب��ود. اس��تدالل ه��اي غيرمنطقي و غيرعلمي جهت مخالفت با يك فناوري جديد هم به همان اندازه غيراخالقي است. به همين دليل اگر محصوالت تراريخته بتوانند به هر طريقي مشكالت ناشي از روش هاي كش��اورزي سنتي را به حداقل رسانده بدون اينك��ه خ��ود مش��كل جدي��دي ايج��اد كنن��د، از نظ��ر ف��ني و اخالقي اس���������������������تفاده از آنه���������������������ا ارجحيت خواه���������������������د داش���������������������ت.

به هر حال، ديدگاه هاي اخالقي در مورد محصوالت تراريخته بيشتر مبتني بر قضاوت هاي ارزش��ي بوده و چندان مبناي علمي ندارد و اين ارزش ها و معيارها احتماال با گذشت زمان و تغيير ش��رايط و تغيير نظام هاي شناختي تغيير خواهد كرد. نگراني هاي علمي در م�ورد اين دس�ته از محص��والت هم ب��������ا اس��������تدالل ه��������اي علمي ب��������ه راح��������تي قاب��������ل ح��������ل اس��������ت.

در اين مقاله جنب��ه ه��اي اخالق زيس��تي مرب��وط ب��ه گس��ترش و بك��ارگيري گياه��ان نتيجه گيري: تراريخت��ه، ت��وان اين فن��اوري در رف��ع گرس��نگي جه��ان، ت��اثير آن ب��ر س��المت و بهداش��ت جامع��ه، مخاطرات و فوايد زيست محيطي، تاثير بر تنوع زيستي و س��اير جنب��ه ه��اي اقتص��ادي - اجتم��اعياين فن�������������������������اوري م�������������������������رور خواه�������������������������د ش�������������������������د.

کليدواژگان: اخالق زيستي، كشاورزي، محصوالت تراريخته، مهندسي ژنتيك

انديشه تفاهم انساني )جامعه مهربان(15 ص    دكتر علي ذكاوتي قراگزلو

[PDF 233KB]       مشاهده متن  نگاه اين مقاله به تفاهم انساني، نگاه جامع��ه شناس��انه و مربيان��ه اس��ت. تف��اهم انس��اني فرايندي پايان ناپذير است كه با پرهيز از انواع خشونت آغاز مي شود. روشن ترين طريق بررسي خشونت زدايي، نهادن آن در منظر و مجالي كنش اختياري و عقالني و اختي��اري آدمي يع��ني عم��ل اخالقي و هموارترين طريق تضمين آن ، پرداختن به تفاهم انساني اس��ت. اين انديش��ه سرش��ار ازپي������ام تربي������تي مهم اس������ت . تف������اهم انس������اني پيش ني������از عم������ل اخالقي اس������ت.

با طبقه بندي خشونت زدايي و تعري��ف ه��اي آن ، جايگ��اه دل و عق��ل ، سرمش��ق ه��ا روش كار: )پ��ارادايم ه��ا( و مفروض��ات خش��ونت زدايي، نهض��ت ه��اي خش��ونت زدا، مطالع�ات خش��ونت زدا، مسووليت و اخالق جهاني و مطالعات فرهنگي راه براي مداخله و بهس��ازي در اين زمين��ه ب��از مي شود. تفاهم انساني مف��اهيمي از خش��ونت زدايي ارائ��ه مي كن��د ك��ه در تجزي��ه و تحلي��ل اعتم��اد و تفاهم انساني سودمند است و جنبه ه��اي تربي��تي درخش��اني دارد. تف��اهم انس��اني همانن��د اخالق و سالمت ، هم عناصر شناختي و هم عناصر ارزشي و عاطفي دارد. خشونت زدايي شامل ش��ناخت خش�����ونت ، اب�����زار اعم�����ال خش�����ونت و گ�����رايش ه�����اي خش�����ونت گ�����را اس�����ت .

با اين مفروض كه تعارض و تفاوت ، امري واقعي ، ذاتي و غيرقابل حذف از حيات نتيجه گيري:بش�������ر اس�������ت ، در نتيج�������ه خش�������ونت زدايي هم باي�������د نامح�������دود تلقي ش�������ود.

کليدواژگان: تفاهم انساني، تربيت اخالقي، خشونت زدايي، حل اختالف، خشونت فرهنگي

جستجوي مفاهيم اخالق زيست محيطي در آموزههاي اسالمي23 ص    مهندس محمد حق شناس، سيدمحمد حسين ذاكري

[PDF 191KB]       مشاهده متن  روند تحوالت صنعتي قرن نوزدهم بع�د از انقالب ص��نعتي رش��د فزاين��دهاي پي�دا ك��رد و در نتيجه آن، حجم زيادي از آلودگيها وارد محيط شد و خسارات زيادي ب��ه ط��بيعت وارد آم��د. مفه��وم

ميالدي تفك��ر غ��الب در70سنتي توسعه كه حول محور رشد اقتصادي دور مي زد تا قب��ل از ده��ه جهان را شكل ميداد. در نتيجه، اكثر كشورها بيمحابا براي رشد اقتص��ادي بيش��تر از ط��بيعت به��ره گرفتند و به تبع آن خسارات جبران ناپذيري به طبيعت وارد گرديد. از آنجا كه كش��ور اي��ران هم از اين بحران در امان نبوده، لزوم بازنگري عملكرد اخالقي در زمينه محيط زيست احساس ميش��ود. هدف از مقاله حاضر بررسي چرايي و چگونگي بروز اين بحران و بررسي راهه��اي ب��رون رفت ازآن ب������������ا توج������������ه ب������������ه دي������������دگاه ه������������اي اس������������الم اس������������ت.

از آنجا كه آگاهي از دستاوردهاي ساير ملل ميتوان��د كم��ك م��وثري ب��راي درك به��تر و روش كار: كامل تر و در نهايت تصميمگيري بر مبناي ديدگاههاي خودي باشد، ابتدا طي ي��ك تحقي��ق تفس��يري تاريخي به بررسي روند شكلگيري مفاهيم زيستمحيطي در غرب پرداخته شده و سپس نت��ايج آنه��ادر آموزهه������اي دي������ني ب������ه ط������ور خ������اص، اس������الم جس������تجو ش������ده اس������ت.

نتيجه به دست آمده حاكي از آن است ك��ه آموزهه��اي اس��الم دي��دگاههاي غ��ربي را نتيجه گيري: پوشش ميدهد و تعامل با دي��دگاههاي دي�ني ميتوان��د ب�ه ب�ازكردن افقه�اي جدي�دي در جهت تكمي�ل نظري��������ات اخالق زيس��������ت محيطي و اج��������رايي ش��������دن آنه��������ا كم��������ك كن��������د.

کليدواژگان: اخالق زيست محيطي، اسطورهگرايي، انسانمحوري، طبيعتگرايي

Page 38: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

ارزيابي اخالقي دانشگاه مجازي31 ص   دكتر فرانك فتوحي، دكتر زهرا خزاعي

[PDF 251KB]       مشاهده متن  آموزش از راه دور، در دانشگاه مجازي، امكان يادگيري خارج از محي��ط كالس و دانش�گاه را به دانشجو مي دهد، محدوديت ه�اي جغرافي��ايي را از بين مي ب��رد و فرص�ت ي��ادگيري را ب�راي تمام اشخاصي كه در غير اين ص�ورت، م��وقعيت اس��تفاده از سيس��تم آم��وزش ع��الي را نداش��تند، فراهم مي آورد. در اين مقاله، بر اساس روش كتابخانه اي - تحليلي، به بررسي م��يزان همگ��امي دانشگاه مجازي با دانشگاه سنتي، در اجراي وظايف آموزش عالي، روش هاي نوين براي رسيدن بدين مقصود و مشكالت اخالقي جديد اين ح��وزه، پرداخت��ه ش��ده اس��ت. س��ازگاري ي��ا ناس��ازگاري عملكرد اين نوع دانشگاه با اهداف آموزش عالي، از راه بررسي انتقال ارزش ه��اي علمي، آزادي بيان افكار، امكان استفاده از روش ه��اي مختل��ف ت��دريس، نح��وه انتق��ال ارزش ه��اي اجتم��اعي و رعايت مساوات و برابري و استفاده از امكان��ات م��ورد بررس��ي ق��رار گرفت��ه اس��ت. همن��وايي ب��ا دانشگاه سنتي در هر بخش، توسعه مباحث جديدي مانند بالگ، ويكي، اجتماعات ش��بكه اي، ش��بيه سازي محيط دانشگاه، بازي هاي آموزشي و آم��وزش س��يار را مي طلب��د. در اين س��بك ي��ادگيري، محتويات به روش متمايزي ساخته و پخش مي شوند كه مس��ائل اخالقي جدي��دي را ب��ه وج��ود مي آورن��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

 در نهايت، پس از تحليل مشكالت اخالقي، سه رويكرد فضيلت، ممانعت و توس��عه نتيجه گيري:

اخالق آموزش مجازي43 ص    دكتر احمد عليپور، عذرا شالباف

[PDF 224KB]       مشاهده متن  اخالق در آم��وزش مج��ازي پيش��گيري از ب��روز مص��اديق گون��اگون غ��يراخالقي در محي��ط آموزش مجازي است. تدوين مسووليت هاي اخالقي سازمان هاي آموزش مجازي در قبال حق��وق خود و ديگران، به سبب جريان آزاد و ف��راخ دام��ني گس��تره ارتباط��ات الك��ترونيكي، ضروريس��ت.

اين نوشتار ب�ا مطالع�ه تحليلي ض�من ترس�يم دقي�ق معن�اي اخالق از ح�وزه معرف�تي روش كار: روانشناختي و آموزش مجازي و جامع نگري نسبت به تعيين مرز محيط داخلي و خارجي س��ازمان با رويكرد به آرمان ها، ارزش ها و تعهدات سازمان، به مفهوم س��ازي اخالق آم��وزش مج��ازي مي پردازد. براي ت��دوين ك��دهاي اخالقي ج��امع در اخالق آم�وزش مج�ازي ب��ه منظ�ور بي��ان مس��ووليت پذيري سازمان در قبال رفتارهاي غيراخالقي محتاج اين مفهوم س��ازي هس��تيم. ب��دون اين مفه�وم سازي، كدبندي امور اخالقي در حوزه آموزش مجازي ناكارآمد خواهد بود. بنابراين اخالق آم��وزش مجازي را مسووليت هاي اخالقي سازمان در قب��ال محي��ط داخلي )م�ديران، مش��اوران، اس��تادان، كاركن��ان و ...( و محي��ط خ��ارجي )ناش��ران، تص��ميم گيرن��دگان، اولي��اء و مربي��ان، دولت و ...( والگوه����اي رفت����اري ارتب����اطي مبت����ني ب����ر رع����ايت حق����وق ديگ����ران تعري����ف مي كنن����د.

اين مقاله مي كوشد كه به توضيح مفهوم اخالق آم��وزش مج��ازي ب��پردازد و ض��من نتيجه گيري: تاكي�����د ب�����ر ض�����رورت و ني�����از، ب�����ه مفه�����وم س�����ازي در اين حيط�����ه مي پ�����ردازد.

کليدواژگان: اخالق، آموزش مجازي، مفهوم سازي، كدهاي اخالقي

چالش اخالقي با پزشكي قانوني ژنتيك51 ص    دكتر سيدمحمد اكرمي، امير باستاني

[PDF 262KB]       مشاهده متن  دستگاه عدالت كيفري همه روزه با جرايمي مواجه است ك��ه نمي توان��د هيچ رد و نش��اني از مرتكبين آنها بيابد. در دهه گذشته پزش��كي ق��انوني ژنتي��ك توانس��ته اس��ت ب��ا اس��تفاده از روش تحلي��ل داده ه��اي ژن��تيكي از يافت��ه ه��اي برج��اي مان��ده در ص�حنه ج��رم، امك��ان شناس��ايي به��تر و رسيدگي مطمئن تري را به دست آورد. اما از طرف ديگر جمع آوري و اس��تفاده ن��اروا از داده ه��ا ممكن است اصول اخالقي و حقوقي رضايت آگاهانه، اح��ترام ب��ه ح��ريم خصوص��ي ف��ردي و اص��لرازداري را خدش�������������������������������������������������ه دار س�������������������������������������������������ازد. قوانين برخي از كشورها استفاده بدون رضايت آگاهانه از داده ها را به تصويب رسانده اند. برخي انجام اين كار را در زمينه تحقيقات جنايي صراحتا غير قانوني اعالم كرده ان��د. ب��رخي از كش��ورها نظ�������������ير اي�������������ران ن�������������يز ص�������������راحتي در اين ب�������������اره ندارن�������������د.

با توجه به اهميت موضوع، با مطالعه كتب و نيز برخي مقاالت مرتبط معتبر از س��ال روش كار: به بعد با جستجوي واژه هاي مرتبط و مشورت ب��ا ص��احب نظ��ران اين نوش��تار تهي��ه ش��دهاس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت.

اگرچه هدف نهايي جمع آوري داده هاي ژنتيكي ارتقاء دادرسي اس��ت، ولي امك��ان نتيجه گيري: بروز عواقب منفي يا ناخواسته، منتفي نيست. اين امر ممكن اس��ت ب��ه نقض آزادي ف��رد و ح��ريم خصوصي يا اعمال تبعيض اجتماعي منجر شود. مط�ابق اص��ول اخالقي و حق��وقي اس�تفاده از اين گونه داده ها بايد با رضايت آگاهانه پژوهش شونده انجام شود و در ام��ر پ��ژوهش ب��ر اين داده ه��ا نمي توان به تجسس هاي ناروا دست زد. از سوي ديگر شايد بتوان گفت، اخذ رض��ايت آگاهان��ه از متهمان و مجرمان با توجه به شرايط ارتكاب جرم آنها غيرضروري و بعضا غيرممكن است. اما در اين راه نمي توان به افراط گري دست زد و ض��روري اس��ت اص��ولي در اين رابط��ه وض��ع ش��ود.

کليدواژگان: داده هاي ژنتيك، پزشكي قانوني ژنتيك، رضايت آگاهانه، ح��ق ح�ريم خصوص�ي، اخالق

Page 39: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

اخالق در علم مديريت61 ص    دكتر عادل آذر، مسعود ربيعه، فاطمه قيطاسي

[PDF 279KB]       مشاهده متن  اخالق در تصميم گيري و علم مديريت )تحقي�ق در عملي��ات( ب�ه ت�ازگي مط�رح و ج�ذابيت خاصي براي محققين اين رشته علمي فراهم نموده و چشم انداز تحقيقاتي فراواني ب��راي آن مي توان متصور بود. علم مديريت به دليل ماهيت استراتژيك آن در كمك ب��ه تص��ميم گ��يري در ح��وزه انساني نسبت به ساير علوم از اهميت خاصي برخوردار است چ��را ك��ه ه��ر تص��ميم در اين ح��وزه مي تواند بر اقشار مختلف جامعه، محيط و طبيعت اثرگذار باشد. از جمله طرق موثر ب��ه منظ��ور وارد س��اختن مب��احث اخالقي در ام��ور روزم�ره انس��اني لح��اظ اخالق در تص��ميم گ��يري و متعاقب��ا تحقي�����ق در عملي�����ات ب�����ه عن�����وان ي�����ك سيس�����تم پش�����تيباني تص�����ميم مي باش�����د.

در اين مطالعه مروري ضمن مقايسه موقعيت هاي دنياي ط��بيعي و دني��اي انس��اني و روش كار: قياس تصميم گيري در اين موقعيت ها به اين مسئله توجه مي گردد كه تصميم گيري در م��وقعيت هاي انساني نيازمند آن است كه به سه قطب اثرگذار يعني منطق، ذهنيت و اخالق توجه شود. در قطب منطقي مدل هاي پايه اي تحقيق در عمليات، در بحث ذهنيت استفاده از مدل ه��اي تص��ميم

( و در بحث اخالق م��واردي چ��ون توس��عه پاي��دار، ع��دالت اجتم��اعي،MCDMگ��يري چن��د معي��اره ) آلودگي، ضايعات، تعهدات زيست محيطي، مديريت مواد خام مطرح مي شود. در ادامه نك��اتي در برقراري توازن بين اين سه قطب در مدل هاي تحقيق در عمليات بحث مي ش�ود و راهك�ار ه�ايي در اين خصوص ارائه مي گردد. اين مقاله در برگيرن��ده س��وگندنامه تحقي��ق در عملي��ات، اخالق درم�����دل س�����ازي، نتيج�����ه گ�����يري و پيش�����نهادات ب�����راي تحقيق�����ات آتي ن�����يز هس�����ت.

تصميم گيري در حوزه علم مديريت بدون توجه به مولفه هاي اخالق و مس��ووليت نتيجه گيري : اجتماعي واقع بينانه نيست. امروزه نويسندگان در خص��وص دخ��الت دادن اخالق در تص��ميم گ��يري فعاليت كرده و متدهايي را پيشنهاد داده اند. اين مقاله ضمن بررس��ي ج��امع تحقيقي��ات گذش��ته و آخرين دستاوردها به يك مت��دولوژي چن��د شاخص��ه دس��ت يافت��ه اس��ت ك��ه پژ وهش��گران و تص��ميمگيرن��دگان را ق��ادر مي س��ازد مس��ائل اخالقي را در م��دل س��ازي و تص��ميم گ��يري دخ��الت دهن��د.

کليدواژگان: واژه هاي كلي��دي: اخالق ، علم م��ديريت، تحقي��ق در عملي��ات، س��وگندنامه تحقي��ق در

اخالق حسابداري71 ص    دكتر نرگس سرلك

[PDF 248KB]       مشاهده متن  حس��ابداري در دني��اي پيش��رفته اقتص��ادي ام��روز حرف��ه اي اس��ت حي��اتي، زي��را س��امانه اقتصادي جاري بدون آن نمي تواند، وجود داشته باشد. برجستگي متمايز كننده حرف��ه حس��ابداري پذيرش مسووليت نسبت به عموم است. جامعه انتظارات فراواني از اهل اين حرفه دارد و مردم بايد به كيفيت خدمات پيچيده ارائه شده توسط حرفه حسابداري اعتم��اد داش��ته باش��ند. از اين رو اطالعات ارائه شده توسط حسابداران بايد به طور قابل ت�وجهي كارآم�د، قاب�ل اتك�ا، واقعي و بي غرضانه باشد، پس حسابداران نه تنها بايد واجد شرايط و صالحيت حرفه اي باش��ند، بلك��ه باي��د از درجه بااليي از صداقت و درستكاري حرفه اي نيز برخوردار و آبرو و حيثيت حرفه اي از مهم ترين دارايي هاي آنها باش��د. در نتيج�ه اخالق حس��ابداري ب��راي حس��ابداران حرف��ه اي و اف��رادي ك�ه ب��ه خدمات حسابداري تكيه دارند اهميت زيادي دارد. با وجود اين به نظر مي رسد در ايران، از لحاظنظ�����������������ري، ب�����������������ه اين مهم پرداخت�����������������ه نش�����������������ده اس�����������������ت.

در اين پژوهش، به روش كتابخانه اي و با بررسي پايگاه هاي الكترونيكي، آيين رفت��ار روش كار: حرفه اي حسابداران و اص��ول بني��ادي اخالق حس��ابداري تب�يين ش��ده و مهم ت��رين مس��ائل اخالقي حسابداري در حال حاضر و راه كارهاي حل آنها و تجديد حيات حيثيت حرف��ه اي حس��ابداري ارائ��همي گ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ردد.

نتيجه اين كه آينده حرفه حسابداري به رهبري اخالقي توسط حسابداران حرفه اي نتيجه گيري: و ره��بران اين حرف��ه بس��تگي دارد. الزم اس��ت ت��ا آنه��ا ب��ا تب��يين اهميت معياره��اي اخالقي واال و آموزش ضرورت درستكاري فردي، حسابداران فعلي و آتي را به سوي ش��رافتمندي س��وق دهن��د. بديهي است با انجام اين كار اين اطمينان محقق خواهد شد كه در آتيه حرفه حسابداري بتواند ب��هنقش ت���اريخي خ���ود در رش���د عادالن���ه اقتص���ادي و م���وفقيت و رف���اه ملت ه���ا ادام���ه ده���د.

کليدواژگان: اخالق حسابداري، اخالق حرفه اي، رفتار حرفه اي

اخالق پژوهش در حوزه علوم اجتماعي83 ص    دكتر نرگس خالقي

[PDF 251KB]       مشاهده متن  اخالق پژوهش، شاخه اي از اخالق حرفه اي است و به اص��ول اخالقي اي ك��ه پ��ژوهش را از آغاز تا پايان كار هدايت مي كنند، مي پردازد. تاكنون، بيشترين توجه به اخالق پژوهش در حوزه پزشكي بوده است، در ح��الي ك��ه ب��ه نظ��ر مي رس��د اخالق پ��ژوهش در ح��وزه عل��وم اجتم��اعي و انساني، به اين دليل كه يافته ها و نتايج اين گونه پژوهش ها، هم به فرد و هم به محي��ط فرات��ر از جامعه علمي مربوط مي شود و با ابع�اد مختل�ف زن�دگي بش�ر در ارتب�اط اس�ت، اهميت بيش�تري دارد. از اين رو، هدف مقاله حاضر، پرداختن به اخالق پژوهش در حوزه علوم اجتماعي و تاكيد ب��رلزوم تدوين انجمن هايي ي��ا كميت��ه ه��ايي ب��ه منظ��ور نظ��ارت ب��ر مس��ائل اخالقي پ��ژوهش اس��ت. روش كار: پژوهش به روش كتابخانه اي و با جستجو در پايگ��اه ه��اي اطالع��اتي ب��ه انج��ام رس��يده

Page 40: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

اس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت. : پس از بررس��ي اخالق پ��ژوهش در ح��وزه عل��وم اجتم��اعي از س��ه بع��د: ارتب��اط ب��انتيجه گيري

مشاركت كنندگان در پژوهش )آزمودني انساني(؛ ارتباط با جامعه )انتشار نتايج پژوهش( و ارتباط با پژوهشگر، مي توان نتيجه گرفت: با توجه ب��ه اين ك�ه پ�ژوهش ه�اي ح��وزه عل�وم اجتم�اعي، در حوزه موضوع، روش ها و رويكردهاي روش شناسي متنوع هستند، انجام گام به گام پژوهش، زير نظر كميته هاي اخالق پژوهش )كه از سوي دانشگاه ه��ا، موسس��ات و نهاده��اي مرتب��ط ب��ا ح��وزه پژوهش و انجمن هاي علمي در رشته هاي علوم اجتماعي ايجاد شده ان��د(، ض��روري ب��ه نظ��ر مي رسد. در پايان، ايجاد چنين انجمن هايي به منظور سر و س��امان دادن ب��ه وض��عيت اخالق پ��ژوهشدر اي������������������������ران ن������������������������يز پيش������������������������نهاد مي ش������������������������ود.

کليدواژگان: اخالق در پژوهش، اخالق انتشار نتايج پژوهش، اخالق پژوهشگر، كميته اخالق پژوهش

نقش ارزشيابي و اهميت عدالت در خشنودي از پرداخت93 ص    دكتر حميدرضا عريضي، دكتر محسن گل پرور

[PDF 263KB]       مشاهده متن  عدالت مفهومي در آميخته ب�ا ارزش ه�اي اخالقي و اجتم�اعي اس�ت. ب�ه معن�اي ديگ�ر در ح��وزه اخالق و ب��ويژه اخالق اجتم��اعي، توج��ه ب��ه ع��دالت و انص��اف از اساس��ي ت��رين موض��وعات ارزشي است. ه��دف پ��ژوهش حاض��ر بررس��ي نقش ارزش��يابي و اهميت ع��دالت ب��ر خش��نودي از پ������رداخت ب������ا توج������ه ب������ه متغ������ير مي������انجي ادراك ع������دالت ت������وزيعي ب������ود.

نف��ر از كاركن��ان زن و م��رد ي��ك س��ازمان دول��تي از2812گ��روه نمون��ه پ��ژوهش را  روش كار: سرتاسر ايران تشكيل داده اند. گروه نمونه ب��ا اس��تفاده از ش��يوه نمون��ه گ��يري تص��ادفي انتخ��اب شدند. ابزارهاي پ�ژوهش ش�امل مقي�اس ه�اي ارزش�يابي ع�دالت، اهميت ع�دالت، ادراك ع�دالت توزيعي در پرداخت، ادراك عدالت توزيعي كلي و خش��نودي از پ��رداخت ب��ود. داده ه��اي حاص��ل از پرسشنامه هاي پژوهش با استفاده از الگوسازي معادالت ساختاري مبتني بر روش بيشينه درست

  م��ورد تحلي��ل ق��رار گ��رفت.5/8نم��ايي و ب��ا اس��تفاده از ن��رم اف��زار آم��اري رايان��ه اي ل��يزرل پس از تحليل، پنج فرضيه پژوهش كه در ق��الب ي��ك الگ��وي مفه��ومي از نقش مي��انجي يافته ها:

ادراك عدالت تنظيم شده بود، مورد تاييد قرار گرفت. يافته هاي حاصل حاكي از آن بود كه ادراك =22/0عدالت توزيعي در پرداخت و ادراك عدالت توزيعي كلي داراي ت��اثير مس��تقيم )ب��ه ت��رتيب

84/0=بر پاسخ عاطفي خشنودي از پرداخت هستند. اما ارزشيابي عدالت، اهميت عدالت ) و تعامل ارزشيابي و اهميت عدالت تاثير خود بر خش�نودي از پ��رداخت را از طري�ق ادراك ع�دالت توزيعي در پرداخت و ادراك عدالت توزيعي كلي اعمال نمودند. ش��واهد حاص��ل از يافت��ه ه��اي اين پژوهش بر نقش ميانجي ادراك عدالت در ارتباط ميان ارزشيابي و اهميت عدالت ب��ا خش��نودي از پ�����������������������������������رداخت ص�����������������������������������حه گذاش�����������������������������������ت.

يافته هاي اين پژوهش عالوه بر تاييد الگوي مفهومي ارائه شده، حمايت پژوهش��ي نتيجه گيري: الزم را براي الگوي عدالت كه در آن پاسخ هاي عاطفي كاركنان در سازمان ها )نظير خشنودي ازپرداخت( از طريق مقايس��ه س��هم واقعي ب��ه س��هم عادالن��ه فراخ��وان مي ش��ود، ف��راهم س��اخت.

کليدواژگان: ارزشيابي عدالت، ادراك عدالت توزيعي، خش��نودي از پ��رداخت، مع��ادالت س��اختاري،الگوي مفهومي

چارچوب تدوين ارزشها و اخالق حرفهاي پژوهشهاي علمي و فناوري105 ص    مجتبي لشكر بلوكي

[PDF 233KB]       مشاهده متن  زن��دگي حرف��ه اي اخالقي از جمل��ه پژوهش��گري محت��اج اص��ولي اس��ت ك��ه خ��ط مش��ي رفتارهاي اخالقي يك پژوهشگر را ترسيم كن��د. ام�ا س��وال »مس��ايل اخالقي اين حرف��ه كدامن�د؟« مقدم بر جواب »اصول اخالقي اين حرفه چنين هستند« مي باشد. وقتي مي توان ك��دهاي اخالقي را تدوين كرد كه قبل از آن، بتوان مسايل اخالقي را شناسايي و تعيين كرد. به علت تعدد، تن��وع و پراكندگي مسايل ارزشي و اخالقي پژوهش احتياج به چارچوبي جامع و س��امان بخش مي باش��د.

س��ازمان30در راس��تاي ايج��اد چ��ارچوب ج��امع موض��وعات اخالقي پ��ژوهش، اس��ناد  روش كار: مرتبط با علم و فناوري شامل دانشگاه ها ، نشريات و انتشارات، انجمن هاي علمي و پژوهش��گاه ها تحليل محتواي كيفي، توصيفي شدند. داده هاي به دس��ت آم��ده ب��ا اس��تفاده از كدگ��ذاري ب��از واس����������������������تقرايي تنظيم و جم����������������������ع بن����������������������دي ش����������������������دند.

اين مقاله چارچوبي را براي سامان دهي موضوعات اخالقي با دو محور الف( ذينفع��ان يافته ها: ذينفع در محور اول و10پژوهش و ب( مراحل پژوهش فراهم كرده است. اين چارچوب با تعيين

س��لول خ��ود50 مرحله پژوهش در محور دوم مي تواند تمام موضوعات اخالقي پ��ژوهش را در  ج��������������������������������������������������������������اي ده��������������������������������������������������������������د.

تضمين تصميم گيري اخالقي كارآمد مستلزم وجود چارچوبي جامع و س��امان بخش نتيجه گيري: است. چارچوب پيشنهادي مقاله حاضر، عالوه بر سامان بخشي به موض��وعات اخالقي پ��ژوهش و تعيين مسير تعاملي و همكارانه تحقيقاتي آينده، مي تواند كاركردهاي مفي��د چهارگان��ه ديگ��ري ن��يز داش������������������������������������������������������������ته باش������������������������������������������������������������د.

کليدواژگان: كد اخالقي، اخالق پژوهش، اخالق حرفه اي

نقش جهت گيريهاي ارزشي و عالقه به پول با باورهاي معطوف به عدالت115 ص    دكتر محسن گلپرور، دكتر حميدرضا عريضي

Page 41: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 250KB]       مشاهده متن  باور به عدالت با ارزش هاي اخالقي و انساني به داليل مختلفي در هم تنيده ش��ده اس��ت. در عين حال عالقه افراد به مسائل اقتصادي و مادي نيز مي تواند جهت گيري باورهاي انس��ان ه��ا را از حضور يا عدم حضور عدالت در دنيا تعيين نماي�د. پ��ژوهش حاض�ر ب��ا ه��دف تحلي�ل اكتش�افي رابطه جهت گيري هاي ارزشي و عالقه به پول با باور به دنياي عادالن��ه و ناعادالن��ه در بين زن��ان و م�������������ردان در اص�������������فهان ب�������������ه مرحل�������������ه اج�������������را در آم�������������د.

نف��ر ب��ه ش��يوه نمون��ه گ��يري چن�د700از جامعه آماري ساكنان شهر اصفهان، تع�داد  روش كار: مرحله اي براي پاسخگويي به پرسشنامه هاي پژوهش انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع تحلي�ل مسير )از زمره پژوهش هاي همبستگي( بود. پرسشنامه ه�اي م�ورد اس�تفاده در پ��ژوهش ش�امل

س��والي عالق��ه من��دي ب��ه17 سوالي باور به دنياي عادالنه و ناعادالن��ه، پرسش��نامه 20پرسشنامه س��والي20پول )با چهار زير مقياس اهميت، موفقيت، برانگيزانندگي و غني ب��ودن( و پرسش��نامه

جهت گيري ارزشي )با چهار زيرمقياس گرايش به نفع همگاني، پيشرفت، ق��درت و ني��ك خ��واهي( بود. داده هاي حاصل از پرسشنامه هاي پژوهش ب��ا اس��تفاده از تحلي��ل مس��ير م��ورد تحلي��ل ق��رار گ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������رفت.

نتايج حاكي از آن بود كه بر باور ب��ه دني��اي عادالن�ه م�ردان، م�وفقيت، گ�رايش ب��ه نف��ع يافته ها: همگاني و نيك خواهي و بر باور به دنياي عادالنه زنان، م��وفقيت و پيش��رفت داراي ض��ريب مس��ير

>( هستند. اما يافته ها در باب باور به دنياي ناعادالنه مردان05/0P> يا 01/0Pمستقيم معنادار ) و زنان حاكي از آن بود كه بر باور به دنياي ناعادالنه مردان، فقط گرايش ارزشي نيك خواهي و بر باور به دنياي ناعادالن��ه زن�ان، فق�ط اهميت، م�وفقيت و برانگيزانن�دگي پ�ول داراي ض�ريب مس�ير

 >( هس�����������������تند.05/0P> ي�����������������ا 01/0Pمعك�����������������وس و معن�����������������ادار ) شواهد حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه در مردان جهت گيري هاي ارزشي نتيجه گيري:

و عالقه به پول با باور به دنياي عادالنه و ناعادالنه داراي روابطي متفاوت از همين روابط در زن��ان است. تلويحات مسيرهاي به دست آمده در قالب نم��ودار مس��ير م�ورد بحث و نتيج�ه گ��يري ق��رار گرفت�����������������������������������������������������������ه اس�����������������������������������������������������������ت.

کليدواژگان: باور به دنياي عادالنه، باور به دنياي ناعادالنه، عالقه به پول، جهت گيري ارزشي، زنان

1 ص چكيده انگليسي مقاالت )انگليسي([PDF 126KB]       مشاهده متن

صفحه136تعداد صفحات:  10/6/88تاريخ انتشار:

66945366( 021)

1386، پائيز و زمستان فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1386، پائيز و زمستان 4-3سال دوم، شماره

 آيا پروفشن همان كسب و كار حرفه است؟1 ص   دكتر داريوش فرهود

[PDF 104KB]       مشاهده متن  با مروري بر پيشينه اخالق در جهان، ايران باستان و دستورات و رهنمودهاي اديان ايراني، اسالم و زرتشت و اشاره اي به آيين و آداب اخالقي در نظم و نثر پارس�ي، ب��ه بررس��ي و كنك��اشواژه پرفش��ن و مقايس��ه ب��ا مفه��وم و ك��اربرد حرف��ه و كس��ب و ك��ار پرداخت��ه ش��ده اس��ت. توضيح اين كه خدمات هر پيشه و شغلي، مانند نجاري، آهنگري و غيره ك��ه در قب��ال دري��افت پ��ول )پاداش( ارائه مي شود، در واقع همان حرفه و كسب و كار است، ولي خ��دمات عالي��ه اي ك��ه ن��ه بخاطر پول بلكه در خلوص و قداست و معنويت انجام مي شوند و با پاداش م��ادي و دني��وي قاب��ل جبران نيستند )مانند پزشكي، معلمي، روحانيت، قضا، هنر و ادبيات و....(، از ارج وااليي برخوردارهس�����������������تند و براب�����������������ر مفه�����������������وم كيش ق�����������������رار دارن�����������������د.

Page 42: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

پروفشن و برابر فارسي آن كيش، شامل چند گروه از خ��دمات متع��الي اس��ت، در نتيجه گيري: حاليكه ديگر مشاغل هر چند داراي صنف و سنديكا و ك��د اخالقي باش��ند، كيش و رس��الت و حرف��هش�������������������������������������ريف نخواهن�������������������������������������د ب�������������������������������������ود.

کليدواژگان: پروفشن، حرفه، كسب وكار، كيش.

 بحثي پيرامون اصل عدالت در اخالق پزشكي5 ص   دكتر يارش آرامش

[PDF 111KB]       مشاهده متن  يكي از مهم ترين موضوعاتي كه در اخالق پزش��كي مط��رح و قاب��ل پ��رداختن اس��ت و مس��ئله روز سالمت كش��ور را ش��امل مي ش��ود، موض��وع تخص��يص بودج��ه ه��اي كالن س��المت و پيش��گيري از بيماري و اصالح تعيين كننده هاي اجتماعي سالمت است. عدالت در رابطه با س��المت، در مفه��وم امروزين خود، نه فقط تخصيص منابع درماني به بيماران، بلكه تامين شرايطي براي زندگي تمامي مردم است كه آنها را تا حد ممكن بر مدار سالمت و دور از بيماري نگاه دارد. در اين مقاله ضمن توضيح دو پارادايم پزشكي و اجتماعي عدالت در اخالق زيس��تي، پ��رداختن ب��ه موض��وع ع��دالت در سالمت از منظري كه در پارادايم اجتماعي به آن نگريسته مي شود، بعنوان حلقه مفقوده ادبي��ات اخالق پزشكي در سطح جهان و بويژه در زبان فارسي مطرح شده و ب�ه ش�رح اين نكت�ه پرداخت��ه شده است كه اگر قرار است اخالق پزشكي در جهت تامين و ارتقاي سالمت جامعه گ��ام ب��ردارد، بايد در كنار موضوعات ديگر، نگاهي جدي به موضوع سالمت عم��ومي داش��ته باش��د و اين عرص��ه اي اس����ت ك����ه در آن هيچ اص����لي مانن����د اص����ل ع����دالت راهگش����ا و جهت بخش نيس����ت.

کليدواژگان: عدالت، اخالق پزشكي، سالمت عمومي، تعيين كننده هاي اجتماعي سالمت.

 پيشينه و بنيادهاي اخالق در ايران و جهان11 ص   دكتر فرشته آهنگري

[PDF 177KB]       مشاهده متن  اخالق، در طول تاريخ همواره دستمايه شگرف انديشمندان بوده است اما آنچه ك��ه در پي انديش��ه در باب مباحث صرف عقالني اخالق جلوه گر مي شود فايده اين مباحث است تا سبب پذيرش آن از سوي مخاطب گردد. تمامي اديان از ديرباز تا كنون با مشابهت هايي اخالق را ب��ا الهي��ات پيون��د دادند تا الزام بيشتري براي پيروان خود در تبعيت از آن ايجاد نمايند. در پيشرفت جوامع، قانون پ��ا به پاي اخالق پيش آمده كه گاه تضادي ميان آن دو متص��ور مي ش��ود در ح��الي ك��ه ه��ر دو مكم��ل يكديگر براي اصالح جامعه اند. از سوي ديگر، اگر از دايره آدميت پا فراتر نهيم در مي يابيم س��اير جانداران نيز به اخالقياتي پايبند هستند كه يا به طور غريزي يا به گونه تجربي و بسيار محدود بدان عم����ل مي نماين����د. در مقال����ه حاض����ر ب����ه موض����وعات م����ذكور پرداخت����ه مي ش����ود.

کليدواژگان: اخالق، دين، قانون، ادب

 مالحضات اخالقي در به كارگيري فناوري نانو23 ص   دكتر علي احسان حيدري

[PDF 133KB]       مشاهده متن  نانومتر است. اين فن�اوري قابليته�ا و مزاي�اي1-100فناوري نانو، علم دستكاري ماده در محدوده

زيادي را براي بهتر زيستن و پيش��رفتهاي س��ريع پزش��كي و اقتص��ادي ف��راهم ك��رده اس��ت. از اين فناوري براي ساخت نانو لولههاي كربني، انتقال دارو، درمان، تشخيص بيماري ه��ا و ان��دازه گ��يري مواد استفاده ميشود. همراه با فناوري نانو، مب��احث اخالقي درب��اره م��يزان خط��ر آن ب��راي نس��ل بشر، محيط زيست و نحوه دسترسي به اين فناوري و توزيع عادالنه آن پديد آمده است. نانو مواد با ويژگي نوظهور خود، ميتوانند انسان و جانوران را به راههاي غيرقاب��ل پيشبيني تحت ت��اثير ق��رار دهند. نگرانيها درباره ورود ن�انو م�واد از طري��ق تنفس، پوس�ت و ده��ان و انتق��ال آن ب��ه ان�دامهاي مختلف بدن، افزايش يافته است و از آنجا كه اطالعات و پژوهشها در مورد تاثيرات ن��انو م��واد ب��ر روي انسان و محيطزيست، هنوز به اندازه كافي نيست، انجام پيشگيري هاي الزم و حفظ موازين اخالقي، در استفاده از آنها بس��يار ض��روري اس��ت. در اين مقال��ه ض��من بررس��ي اجم��الي مزاي��اي فناوري نانو، نكات اخالقي و راهكارهاي كاهش عوارض و خطرات هنگام اس��تفاده از اين فن��اوري،م�������������������������ورد بحث ق�������������������������رار گرفت�������������������������ه ان�������������������������د.

کليدواژگان: فناوري نانو، علم نانو، مالحظات اخالقي

پاردايم اخالقي - فلسفه متعالي در پژوهش هاي بحران هاي زيست محيطي31 ص   دكتر منصور شاه ولي، مرضيه كشاورز، مريم شريف زاده

[PDF 270KB]       مشاهده متن  علي رغم التزام جامعه جهاني به رفع بحران ه��اي زيس��ت محيطي در اواخ��ر ق��رن بيس��تم ك��ه در نشست ها، معاهدات و بيانيه ها اعالم شده است، اين بحران ها كماك��ان جامع��ه بش��ري را تهدي��د مي كنند. دانشگاه ها و موسسات پژوهشي نيز در اين راستا تحقيقات بس��ياري را ب��ه عم��ل آورده اند؛ و دولت ها با اجراي برنامه هاي حفاظتي در سطح ملي و همچ��نين همك��اري ه��اي دو جانب��ه و

Page 43: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

چند جانبه بين المللي؛ و گروه هاي دوس��تدار محي��ط زيس��ت ب��ا فع��اليت ه��اي جمعي همگي ب��راي حفاظت از محيط زيست تالش مي كنند، ولي اين تالش ها ب��ا دس��تاوردهاي ن��اچيزي هم��راه ب��وده اند. از آن جا كه دانشگاه ها و موسسات پژوهشي با تحقيقات و نشر نتايج آنه��ا دو گ��روه ديگ��ر را تحت تاثير قرار مي دهند، رفع نارسايي پارادايم هاي پژوهشي آنه�ا، مي توان�د ب��راي ه�دايت تالش دولت ها و مردم نيز مفيد واقع شود. اين مقاله پارادايم متعالي را كه بر اخالق و فلسفه اس��المي حكمت متعالي مبتني اس�ت و ب�ر مطالع�ه بح�ران ه��اي زيس�ت محيطي ب�ا كم�ك همزم�ان عق�ل،عرف���������ان، اخالق، ق���������رآن و ش���������ريعت تاكي���������د دارد، پيش���������نهاد مي نماي���������د.

کليدواژگان: پارادايم اخالقي، فلسفي متعالي، بحران هاي زيست محيطي، حكمت متعالي.

دوپينگ ژنتيكي و مالحضات اخالقي آن45 ص   علي اصغر فالحي، هاشم پيري، دكتر داريوش فرهود

[PDF 287KB]       مشاهده متن  با وجود تالش هاي فراوان صورت گرفت��ه از س��وي مج�امع بين المللي و كميت�ه جه��اني مب��ارزه ب��ا

WADAدر زمينه مبارزه با دوپينگ، با پيشرفت تكنول��وژي و دس��تيابي عل��وم مختل��ف ب��ه ) ويژه پزشكي به فناوري هاي نوين و كشف راه ها و روش هاي مختلف درماني، گفته ش��ده اس��ت كه رده جديدي از دوپينگ با ن��ام» دوپين�گ ژني« در جوام�ع ورزش��ي، ش�يوع پي��دا ك��رده اس��ت ك��ه مباحث اخالقي جديدي را ب��راي ورزش، مس��ابقات ورزش��ي و مج��امع ض��ددوپينگ ب��ه وج��ود آورده است. با كامل شدن پروژه ژنوم انساني و كشف تعداد زي��ادي از ژنه��ا، زمين��ه درم��ان بس��ياري از بيماري هاي بي درمان با استفاده از فناوري ژن درماني به وجود آمده است ولي در كنار پيشرفت هاي صورت گرفته، چالش هاي اخالقي متعددي نيز پيدا شده است كه از آن جمله مي توان تولي��د نوزادان تغيير يافته ژنتيكي، تغيير ژنتيكي ورزشكاران و دوپينگ ژني را نام برد كه ه�ر ك�دام از اين م���������������وارد ج���������������دال اخالقي زي���������������ادي را در پي داش���������������ته ان���������������د.

در اين مقاله مروري ما در ابت�دا كلي�ه مق�االت و من�ابع مرتب�ط را در پايگ�اه اينترن�تي روش كار: Gene با كلمات كليدي» Ovid و Pubmed ،Science Direct و خزانه هاي اطالعاتي

و »Ethical Consideration»و «Ethics and athletic Manipulationجستجو « كرديم. سپس كليه مقاالت در دو دسته متون كامل و چكيده و بر اس��اس م��يزان ارتب��اط و ت��ازگي طبق�����������ه بن�����������دي ش�����������دند و م�����������ورد بررس�����������ي ق�����������رار گرفتن�����������د.

دوپينگ ژني طبق تعريف كميت��ه جه��اني ض��د دوپين��گ عبارتس��ت از «اس��تفاده غ��يرنتيجه گيري : درماني از سلولها، ژنها، اجزاي ژنتيكي، يا تعديل بيان ژني كه از طريق آن ها ظرفيت ورزشكاران براي اجراي ورزشي افزايش يابد«. امروزه مشخص شده اس�ت ك�ه ژن ه�اي متع�ددي ب�ا اج�راي

ژن( كه با توجه به گستره ورزش و عالقه روزافزون جهاني ب��ه90ورزشي، مرتبط هستند )حدود آن، استفاده از اين ژن ها به منظور دوپين�گ ژني دور از انتظ�ار نيس�ت. البت�ه از فن�اوري ژني مي توان بهره هاي ارزشمندي نيز برد، مثال براي درمان آسيب هاي ورزشي شديد كه مي تواند ب��اعث كناره گيري ورزشكار از صحنه ورزش شود .در مجموع مالحظات و سواالت اخالقي متعددي پيش روي مجامع ورزشي است كه در اين مقاله سعي مي شود به آن ها پاسخ داده شود. برخي از اينس��������������������������������������������������واالت اخالقي عبارتن��������������������������������������������������د از:•آي��������ا باي��������د دس��������تكاري ژني در ورزش��������كاران مطلق��������ا ممن��������وع ش��������ود؟ •آيا بايد استفاده از آن در ورزشكاران فقط براي بهبود از ج��راحت ي��ا بيم��اري ه��اي خ��اص، مج��ازباش���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د؟

در آين��ده م�اهيت و حقيقت٬•آيا با در نظر گ�رفتن كش�ف و تش�خيص بس��يار مش��كل دوپين�گ ژنيورزش زي��������������������������������������������������ر س��������������������������������������������������وال مي رود؟ •آيا بايد ورزشكاران تغيير يافته از نظر ژنتيكي را از شركت در رقابت هاي ورزش�ي مح�روم ك��ردي��������������ا ب��������������راي آنه��������������ا مس��������������ابقاتي جداگان��������������ه ت��������������رتيب داد؟ البته اين ها سواالتي هستند كه تا به حال پاسخ روشني براي آنها ارائه نش��ده و چ��الش ه��اي پيش روي جهان ورزش مي باشد و كميته هاي اخالقي مربوطه مي بايست در پي ي��افتن پاس��خي ب��رايآنه��������������������������������������������������������������ا باش��������������������������������������������������������������ند.

کليدواژگان: دوپينگ ژنتيكي، اخالق زيستي، ورزشكاران، ژن درماني

اخالق حرفه اي در روابط بين وكالء57 ص   ابراهيم يوسفي محله

[PDF 139KB]       مشاهده متن  اخالق حرفه اي در روابط بين وكالء به عن��وان همك��ار از اهميت ب��ه س��زايي برخ��وردار اس��ت. اين همكاري موجب مي شود مشكالت و اختالفات موكلين از طرق مسالمت آميز حل و فصل گردد وجايگ����������اه و م����������نزلت ش����������غلي حرف����������ه وك����������الت ارتق����������اء ياب����������د. مي توان موارد و مص��اديق آن را در زمين��ه ه��اي پ��ذيرش و مع�رفي موك��ل، انج�ام مش�ترك ام��ور مربوط به وكالت، اشتغال در دفتر مشترك، جانشيني همكاران، رفتار ب��ا ك��ارآموزان، همك��اري ب��ا همكاران ديگر كشورها، چگونگي مكاتبات بين همك��اران، چگ��ونگي رفتاره��ا در جلس��ات مش��ترك، اظهار نظر در خصوص عملكرد كاري همكار و حتي پذيرش وكالت دعوي عليه يك همكار و م��واردديگ��������������������������������������ر بررس��������������������������������������ي ك��������������������������������������رد.

کليدواژگان: اخالق حرفه اي، وكيل، همكار

 تاثير نور در فضاهاي خالي بر كيفيت زندگي و رفتارهاي اخالقي انسان65 ص   دكتر فرشته نايبي، دكتر فاطمه كاتب، دكتر مهرانگيز مظاهري، دكتر بهروز بيرشك

Page 44: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 151KB]       مشاهده متن  بين��ايي ك��ه مهم ت��رين حس انتق��الي در مي��ان ديگ��ر ح��واس انس��ان مي باش��د در منتق��ل ك��ردن احساسات مختلف و ادراكات گوناگون ب��ه مغ��ز انس��ان نقش بس��زايي دارد. در اين نق��ل و انتق��ال عناصر و عوامل بسياري از جمله محي��ط و فض��اهاي پ��يرامون انس��ان و ب��ه وي��ژه نقش »ن��ور« از اهميت خاص برخوردار است . هدف از اين تحقيق، اهميت و تاثير نور در فضاهاي داخلي ب��ا توج�ه به تاثير پذيري جسم و روان انسان از »نور« مي باشد. همانگونه كه اصل آفرينش و بق��ا و حي��ات موجودات بر پايه و اساس و پديده نورخواست ادامه مي يابد، بايد به اين مهم ك��ه يكي از عوام��ل حياتي جهت حفظ س��المت جس��م و تع��ادل روان و ن��يز ارتق��اء كيفيت زن��دگي و در نتيج��ه حف��ظ و رع�����������ايت ش�����������ئونات اخالقي اس�����������ت، بيش�����������تر پرداخت�����������ه ش�����������ود.

در اين مقاله كه صرفا به نورهاي مرعي پرداخته سعي بر آن است كه اهميت »ن��ور« در معم��اري ايراني و بهره برداري از نور در طراحي ها و ايجاد فضاهاي مطلوب و مناس��ب و همچ��نين ارتب��اط محيط و فضاهاي پيراموني باسالمت تن و روان، رشد و شكوفايي هوش هيجاني و رع��ايت اص��ول اخالقي با توجه به اهميت فوق العاده و تاثير پذيري انسان از محي��ط، جهت ارتق��اء كيفيت زن��دگيبررس�����������������������������������������������������������ي گ�����������������������������������������������������������ردد.

کليدواژگان: معماري و فضاهاي داخلي، هوش هيجاني، نور، سالمت روان،كيفيت زندگي

اقدامات سوء علمي در فرآيند پژوهش هاي پزشكي و نگارش مقاالت: مسئوليت حرفه اي73 ص   دكتر الدن ناز زاهدي

[PDF 153KB]       مشاهده متن  براي سازمان دهي و اولويت بندي تخصصي آث��ار علمي، پ��ذيرش مس��ايل اخالقي و ارزش اجتماعي فرآيند پژوهش و تبعات كاربردي آن نقش مهمي ايفا مي كن��د و ب��ه اين دلي��ل ك��ه طي��ف وسيعي از افراد آكادميك دست اندركار پژوهش هاي پزش��كي هس��تند اق��دامات س��وء در پ��ژوهش هاي علمي، چگونگي مديريت داده هاي پژوهش، و نويسندگي و انتشار مقاالت مورد بررسي قرار مي گ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������يرد.

scientificدر اين مطالع��ه، ب��ا ب��ه ك��ارگيري واژگ��ان» misconduct«، »medical research«، “integrity”، google مقال���ه مرتب���ط در33 و pubmed مقال���ه مرتب���ط در 8

  ي��������������������������������افت و بررس��������������������������������ي ش��������������������������������د. از يك سو، موسسات دست اندركار پژوهش مسئول فراهم س��اختن محي��ط مناس��بي جهت محافظت از انجام درست پژوهش و برنامه ريزي و ارايه خط مشي هايي جهت مقابله ب��ا ش��واهد اقدامات س��وء در پ��ژوهش هس��تند و از س��وي ديگ��ر، در نش��ريات معت��بر علمي اين تعري��ف ب��راي اقدامات سوء علمي مالك سنجش است: »جعل، تحريف، و سرقت تاليفات يا ساير اعمالي كه ب��ا اعمال پذيرفته شده در زمينه ارائه طرح پيشنهادي، چگونگي اجراي طرح، و گ��زارش پ��ژوهش درجامع�������������������������������������������������ه علمي مغ�������������������������������������������������ايرت دارد.« بنابراين، جهت حصول اطمينان از محافظت از انجام درست پژوهش، بايد هم زمان ب��ه پيش��گيري و كنترل پرداخت. جهت پيشگيري، پژوهشگر بايد از اص��ول مح��افظت از انج��ام درس��ت پ��ژوهش، ازجمله ثبت و نگهداري داده ها، قوانين مربوط به اجراي پژوهش، نويسندگي مسئوالنه، و تع�ارض منافع آگاهي يابد. همچنين، الزم است سازمان هاي مس��تقل از پيش تعري��ف ش��ده جهت بررس��ي اقدامات نادرست علمي ايجاد شوند و عالوه بر نظارت بر ثبت به موقع و كام��ل م�دارك پزش��كي، به صورت مستمر و بدون قيد و شرط به كنترل كيفيت و چگونگي مديريت داده ها نظارت كنن��د.

در كشور ما، فرهنگ سازي براي تمامي س�طوح فراگ�يران و ح�تي اس�اتيد مح�ترم نتيجه گيري: حائز اهميت است و الزم است كيفيت انتشارات علمي براي تداوم موقعيت ي��ا ارتق��اء دانش��گاهي جهت اعضاي هيئت علمي نيز بازبيني ش�ود. قطع�ا ي�ك سيس��تم نظ�ارت كنن�ده توانمن��د مي توان�دم����������������وجب ك����������������اهش اق����������������دامات س����������������وء علمي ش����������������ود.

کليدواژگان: اقدامات سوء علمي، محافظت از انجام درست پژوهش، نگارش مقاالت علمي

بررسي نظرات مردم، پيرامون پرداخت هاي غير رسمي به پزشكان شهر كرمان81 ص   دكتر نوذر نخعي، دكتر محسن ستايش، دكتر علي اكبر روحاني

[PDF 146KB]       مشاهده متن  پرداخت غيررسمي كه از آن تحت عنوان پرداخت زيرميزي نيز ياد مي ش�ود، مبل��غ اض�افه اي است كه بيش از آنچه مراجع رسمي تعيين كرده اند، از اشخاص مطالب�ه مي ش�ود. ه�دف اين مطالعه، تعيين نظرات افرادي كه به مراكز ارائه خدمات سالمتي خصوصي و عمومي مراجعه ميكنن��د، در رابط��ه ب��ا مب��الغ زيرم��يزي ك��ه توس��ط پزش��كان مطالب��ه مي ش��ود، ب��وده اس��ت.

نفري كه جهت دريافت خدمات درماني به مراكز درم��اني525دراين مطالعه مقطعي، از دولتي و خصوصي مراجعه نمودند، خواسته شد كه در يك مص��احبه س��اختارمند ش��ركت نماين��د. از پرسشنامه اي كه توسط پژوهشگر تنظيم شده ب��ود و روايي و پاي��ايي آن ب��ر اس��اس ي��ك مطالع��هراهنم�����������ا م�����������ورد تايي�����������د ق�����������رار گ�����������رفت، اس�����������تفاده ش�����������د.

% ب��ود(.95 نفر موافقت كردند كه در مصاحبه شركت نمايند. )ميزان پاسخ دهي 500 يافته ها: درص�د آن�ان اطالع�ات70 درصد آنان س�اكن ش�هر بودن�د. 68 درصد آنان مرد و 54كمي بيش از

كافي در مورد پرداخت غيررسمي )پول زيرميزي( داشتند. از ديدگاه افراد مورد مطالعه اگر بيمار با رضايت خود و بدون درخواست قبلي پزشك پول و يا هديه اي به پزشك تقديم نمايد، مورد قبول است و در عوض مطالبه پول از سوي پزش�ك ب�ه وي��ژه قب�ل از اراي�ه خ�دمت از دي�د عم�وم آن�ان

درصد مردم از مراجع ذيصالح رسيدگي به شكايات مردم در خص��وص پ��ول87غيرقابل قبول بود. درص��د آن��ان ب��ه اثربخش��ي ش��كايت امي��دوار بودن��د.8/17زيرم��يزي اطالعي نداش��تند و فق��ط

به رغم نگرش منفي مردم نسبت به پرداخت هاي زيرميزي و غير ق��انوني دانس��تن نتيجه گيري:اين ك�����ار، آن�����ان ت�����ا ح�����د زي�����ادي مواف�����ق ش�����كايت ب�����ر علي�����ه پزش�����كان نبودن�����د.

Page 45: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

کليدواژگان: پرداخت هاي غيررسمي، پرداخت هاي زيرميزي، ه، ديه به پزشك

 معنويت سازماني و تاثير آن در خالقيت كاركنان )رويكردي تطبيقي(89 ص   دكتر سيد محمد مقيمي، اميرحسين رهبر، حسن اسالمي

[PDF 262KB]       مشاهده متن  معنويت سازماني از جمله دريچه هاي نويني است كه در حوه رفت��ار س��ازماني گش��وده 

شده و هر روز عالقمندان بيشتري را مجذوب خود مي كند. از ديگر سو به نظر مي رسد استعداد جامعه ايراني براي معنويت ورزي از ميانگين جهاني فزون تر اس��ت و اين مس��وليت پژوهش��گران عرص��ه م��ديريت را ب��راي به��ره گ��يري از اين اب��زار كم هزين��ه جهت ت��داوي مش��كالت س��ازماني، مضاعف مي كند و صد البته يكي از چالش هاي موجود سازمانهاي كش��ورمان، خم��ودگي و س��طح ن�����������������������������ازل خالقيت و ن�����������������������������وآوري در آنهاس�����������������������������ت. در اين پژوهش با روش استقرايي فرض��يه ت��اثير معن��ويت ب��ر خالقيت م��ورد آزم��ون ق��رار

نفر از كاركن��ان ش��اغل در محي��ط ه��اي مختل��ف108گرفته است؛ بدين منظور نمونه اي به حجم كاري و با سطح تحصيالت متفاوت اخذ گرديد و داده هاي جمع آوري شده ب��راي تحلي��ل آم��اري ب��ه

س�������������������������پرده ش�������������������������د.SPSSن�������������������������رم اف�������������������������زار %99درنهايت وابستگي دو متغ��ير معن��ويت و خالقيت كاركن��ان در س��طح اطمين��ان نتيجه گيري:

تاييد شد. لهذا پيش��نهاد مي گ��ردد تمس��ك ب��ه حب��ل معن��ويت جهت بهب��ود خالقيت و رف��ع معض��الت سازمان ها در دستور كار قرار گيرد و همانطور كه در متن مقاله مستدال تبيين گشته، تدين به دينح���������نيف، به���������ترين طري���������ق ب���������راي معن���������وي ت���������ر ش���������دن اس���������ت.

، خالقيت3، الهام2، دين1کليدواژگان: معنويت سازماني

 اخالق حرفه اي در مديريت كيفيت فراگير99 ص   دكتر محمدرضا سرمدي، عذرا شالباف

[PDF 166KB]       مشاهده متن   

پيچيده شدن روز افزون عمليات سازماني و فرايند مديريت، توج��ه م��ديران و دس��ت  اندركاران سازمان ها و صاحب نظران را به بحث اخالق سازماني و اخالق حرفه اي معطوفس��������������������������������������������������������اخته اس��������������������������������������������������������ت. اخالق به طور ساده عبارت است از شناخت صحيح از ناصحيح و سپس انج��ام ص��حيح و ت��رك ناصحيح. اخالق حرفه اي امروزه به عنوان يكي از زمينه هاي دانش م��ديريت در س��ازمان ب��ه شمار مي رود. اين مساله آن قدر حائز اهميت است ك��ه ام��روزه اك��ثر موسس��ات ص��نعتي و بازرگاني در زمينه هاي اخالق حرفه اي ب��ه دانش��جويان خ��ود آم��وزش ه��اي الزم را ارائ��ه ميدهن���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

هدف پژوهش اين نكته اساسي است ك�ه ام�روزه مس��ئوليت س�ازمان ه�ا نس�بت ب�ه  جامعه و عامه مردم فراتر از ارائ��ه خ��دمت و ارائ��ه كاالس��ت ل��ذا س��عي دارد نقش تاثيرگ��ذار اخالق حرفه اي را در رابطه با يكي از سبك هاي جديد مديريت يعني م��ديريت كيفيت فراگ��يرنق������������������������������������د و تحلي������������������������������������ل كن������������������������������������د.

: از لحاظ روش شناسي با توجه به ماهيت موضوع، در مقاله حاض��ر مقص��دروش پژوهش نهايي فقط با طرح سئوال پژوهش مطرح شده و ني��ازي ب��ه فرض��يه س��ازي احس��اس نش��دهاست لذا مقال��ه از لح��اظ ن��وع و س��اختار، ي��ك پ��ژوهش س��ندي- تحليلي محس��وب مي ش��ود.

نتايج حاصله از نقد منابع م��بين آن اس��ت ك��ه در س��ازمانهاي مبت��ني ب��ر يافته هاي تحقيق: مديريت كيفيت فراگير توجه به مش��تري ي��ك توج��ه ابزارگرايان��ه تلقي نمي ش��ود و م��ديران و كاركنان در عين توجه خاص به اهداف سازماني، نس��بت ب��ه وظ��ايف اخالقي ن��يز در س��ازمان متعهد هستند كه ب��ه عن��وان نمون��ه مي ت��وان از ص��داقت و ص��راحت، حف��ظ ح��ريم شخص��ي، رازداري و امانت، پاي بندي به قراردادها و وفاي به عهد نام برد. نتايج ديگر حاصل از بررسي هاي مروري اين مقاله نشان مي دهد اخالق حرف��ه اي ارتب��اط مس��تقيم ب��ا مس��ئوليت پ��ذيري سازماني دارد و اين دو مولفه منبعث از بعد مع��رفت شناس��ي و هس��تي شناس��ي اين نظري��ه مديريت هستند. از منظر شناخت شناسي و انسان شناسي اين تئوري، من��ابع انس��اني ص��رفا منوط و منحصر به ابزار كار نيستند و هر عنص��ري ك��ه ب��ه ن��وعي ب��ا انس��انيت انس��ان مرتب��طباش����������د، از ارزش ه����������اي اخالقي در س����������ازمان محس����������وب مي ش����������ود.

نهايتا آن كه مديريت كيفيت فراگير به دنبال ايجاد تغييرات اساس��ي در ذه��نيت نتيجه گيري: افراد و سوق دادن آن از تفكرات قديمي به جديد، از گذشته به آين��ده و از نگ��رش ف��ردي ب��هس��������������������������������وي گروهه��������������������������������اي پوياس��������������������������������ت.

، انسان شناس��ي، اخالق حرف��ه اي، اعتم��ادآفريني، پيش1کليدواژگان: مديريت كيفيت فراگيربيني پذيري.

 11/8/86تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1386، بهار و تابستان

Page 46: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1386، بهار و تابستان 2-1سال دوم، شماره

 مروري بر تاريخچه اخالق همراه با گردآوري زمينه هاي گوناگون اخالق1 ص    دكتر داريوش فرهود

[PDF 285KB]       مشاهده متن  با گذر از تاريخچه كوتاهي از مصر، هند و ايران باستان و پرداختن به فلس��فه اخالق ب��ر پاي��ه پن��د واندرز، به پيگيري مطالب با اشاره اي به نگرش ك��انت ب��ه خ��ردورزي و اخالق انج��ام ش��ده اس��ت. پس از اشاره به قانون پرسيوال در لندن، همچنين نهضت اخالقي آدلر در امريكا، نهضت فرهنگي- اخالقي كويت در لندن، انتشار دو جلد كتاب از وستر مارك، به گردآوري مجموعه اي از زمينه هاي گوناگون اخالق در فلسفه، علوم اجتماعي، علوم پزشكي و زيستي، علوم فني و مهندس��ي، عل��ومزيست محيطي و بوم شناختي و باالخره علوم اقتصادي، جمعا هشتاد زمينه، پرداخته شده اس��ت.

کليدواژگان: اخالق فلس��في، اخالق اجتم��اعي، اخالق پزش��كي و زيس��تي، اخالق ف��ني و مهندس��ي،اخالق زيست محيطي، اخالق در اقتصاد.

 آگاهي، نگرش و عملكرد نسبت به رعايت اصول اخالقي در پژوهش بر روي حيوانات آزمايشگاهي دكتر مينا مبشر، دكتر نازآفرين ابوالقاسم زاده، دكتر فتانه السادات بطحايي، دكتر كيارش آرامش،

7 ص   دكتر باقر الريجاني[PDF 277KB]       مشاهده متن 

تقريبا تمام تحقيقات انساني ابتدا روي حيوان آزمايش مي شود تا جواز استفاده بر روي انسان را داش��ته باش��د. ام��ا جهت حف��ظ حق��وق حيوان��ات بايس��تي پژوهش��گران و اف��رادي ك��ه حيوان��ات آزمايشگاهي را نگه�داري مي كنن�د ب�ا اص�ول اخالقي پ�ژوهش ب��ر اين حيوان�ات آش�نا باش�ند. طي

مرك��ز تحقيق��اتي دانش��گاه عل��وم پزش��كي ته��ران از نظ��ر11مطالع��ه اي مقطعي ) توص��يفي ( وض��عيت س��اختمان نگه��داري حيوان��ات و دانش، بينش و اظه��ار عملك��رد پژوهش��گران و نيروه��اي

آن���اليز گردي��د.SPSSنگهدارن���ده حيوان���ات ارزي���ابي ش���ده و يافت���ه ه���ا از طري���ق ن��رم اف���زار نيروي نگهدارنده حيوانات مصاحبه ش��دند. اك��ثر پژوهش��گران10 پژوهشگر و 29در اين مطالعه،

حداكثر نمره دانش، بينش و عملكرد را در حيطه هاي انتخ�اب ص�حيح گون�ه حي�وان، تع�داد حي�وان مناسب براي آزمايش، شناخت عالئم استرس و درد كسب نمودند و ولي در حيط��ه ه��اي ش��ناخت شرايط محيطي مناسب حيوان، وضعيت آبس�تني و ش�يردهي حي�وان و روش ه�اي اتان�ازي و دف�ع اجس��اد حيوان��ات تع��داد كمي از پژوهش��گران، موف��ق ب��ه كس��ب نم��ره ح��داكثر ش��دند. نيروه��اي

% از نيروه��اي40نگهدارنده حيوانات در همه مراكز مورد بررسي از نيروهاي خدماتي بودند. تنها نگهدارنده حيوانات با اهميت پژوهش و نقش خود در حفظ سالمت حيوان و صحت نت��ايج مطالع��ه

% آنان با عالئم بيماري حيوانات، مشخصات بارداري، م��يزان ن��ور و ت��اريكي60آن آگاهي داشتند. % ب��ا60محل نگهداري حيوان دانش كافي داشتند اما بينش و عملكرد آنها در ح��د مناس��بي نب��ود.

%50روش هاي كشتن حيوانات و روش هاي پيش��گيري از بيم��اري ه��اي مش��ترك انس��ان و دام و % موارد روش��ي ب��راي كش��تن و80آنها با روش هاي دفع اجساد حيوانات آشنايي نداشتند. اما در

دفع اجساد را به كار مي بردند. وضعيت ساختمان مح��ل ه��اي نگه��داري حيوان��ات آزمايش��گاهي از نظر درب ها، پنجره ها و ديواره��ا، كن��ترل ص��دا و ش��رايط ايم��ني ن��امطلوب ب��ود، و از روش ه��ايص�������������حيح دف�������������ع اجس�������������اد حيوان�������������ات اس�������������تفاده نمي ش�������������د. لزوم توجه بيشتر به وضعيت س��اختمان نگه��داري حيوان��ات آزمايش��گاهي و اس��تاندارد س��ازي آنه��ا مخصوصا از نظر حفظ شرايط محيطي مناسب حيوان و تهيه امكانات دفع اجساد حيوانات بع��د از انجام آزمايش مشخص مي شود. عالوه براين بايد در زمينه شناخت ف��يزيولوژي و زن��دگي ط��بيعي حيوانات و مخصوصا روش هاي استاندارد كش��تن و دف��ع اجس��اد حيوان��ات، آم��وزش ه��اي الزم ب��ه پژوهش�������������گران و نيروه�������������اي نگهدارن�������������ده حيوان�������������ات داده ش�������������ود.

کليدواژگان: حيوانات آزمايشگاهي، اصول اخالقي،پژوهشگران، نيروهاي نگهدارنده حيوانات

 تاثير فساد اداري بر توسعه انساني جوامع17 ص   محسن عليزاده ثاني، دكتر علي اصغر فاني

[PDF 398KB]       مشاهده متن  مهم ترين عامل توسعه هر جامعه، افراد آن جامعه مي باشند چرا كه انسان هم هدف و هم اب��زار توسعه است. اين اهميت وافر موجب شده تا كشور هاي جهان و س��ازمان ه��اي بين المللي توج��ه خاصي به امر توسعه انساني داشته باشند و عوامل تاثيرگذار بر آن را شناسايي كنند. اين تحقي��ق ن�يز ب�ا تاكي�د ب�ر اهميت توس�عه انس�اني ب�راي رش�د جوام�ع، در جس�تجوي ش�ناخت ت�اثير يكي از معضالت بغرنج جوامع بشري- فس��اد اداري- ب��ر ش��اخص ه��اي توس��عه انس��اني مي باش��د. تحلي��ل

Page 47: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

كشور كه از طريق نمونه گيري تصادفي نظام مند انتخاب شده اند بيانگر تاثير معني86 دار فساد بر كاهش توسعه انساني و ارتباط منفي با اج��زاء آن، ب��ه وي��ژه در كش��ور ه��اي در ح��ال توسعه، است. در ادامه مقاله، منشور اخالقيات س��ازماني ب��ه عن��وان يكي از راهك��ار ه��اي عم��ده براي كاهش فساد اداري، به ويژه در جوامعي كه داراي نظام هاي ارزشي و اعتق��ادي فراگ��ير مي باش�����������������������ند، م�����������������������ورد بحث ق�����������������������رار مي گ�����������������������يرد.

کليدواژگان: فساد اداري، توسعه انساني

 حقوق مالكيت فكري و دسترسي به نتايج زيست فنآوري در كشورهاي در حال توسعه25 ص    منصوره صنيعي

[PDF 250KB]       مشاهده متن  طي سال هاي اخير، صنعت زيست فنآوري از سوي ديدگاه هاي اخالقي م��ورد حمل��ه ق��رار گرفت��ه است، كه بيش ترين دليل آن اعطاي حقوق مالكيت فكري به نتايج و ف��رآورده ه��اي اين ص��نعت و عدم دسترسي كشورهاي در ح��ال توس��عه ب��ه اين محص��والت مي باش��د. اگرچ��ه اين ص��نايع تالش كرده اند تا با استدالل هاي اقتصادي و قانوني، خود را توجيه نمايند، اما نتيجه آن ايجاد يك ش��كاف ارتباطي بين صنايع مذكور و كشورهاي كم درآمد شده است. اين مقاله سعي مي كند كه استدالل هايي را در جنبه هاي مختلف ارايه و ارزيابي نموده و راه حل هاي ممكن براي ش��رايط موج��ود را پيشنهاد دهد. هم چنين تالش مي ش��ود ك��ه مس��ئوليت اخالقي ص��نايع زيس��ت فن��آوري را در تولي��د محصوالت و فراهم كردن امكان دسترسي به آنها را تعيين نماي��د، در ح��الي ك��ه مس��ئوليت اف��راد، دولت ها و شركت هاي خصوصي را نيز يادآور مي شود. در آخر نتيجه گيري مي شود كه با ت�دوين ك����دهاي بين المللي، مي ت����وان در راه خ����ود تنظيمي اين ص����نايع گ����ام مثب����تي برداش����ت.

کليدواژگان: حقوق مالكيت فكري، زيست فنآوري، كشورهاي در حال توسعه، مسئوليت اخالقي

 بررسي انتقادي مباني فلسفي ديدگاههاي اخالقي جان ديويي31 ص    دكتر اعظم قاسمي، دكتر حميدرضا آيت اللهي

[PDF 562KB]       مشاهده متن  هدف اصلي اين نوشتار اين است كه مباني فلسفه اخالق دي��ويي بررس��ي منتقدان��ه ش��ود. دي��ويي پژوهش اخالقي را بخش��ي از پ��ژوهش تج��ربي مي دان��د. رويك��رد او در اخالق ابزارانگ��اري اس��ت. احكام ارزشي ابزاري است براي اين كه در شرايطي كه عادات، براي ه��دايت رفت��ار كف��ايت نمي كند، رفتار را به نحو رضايت بخشي جهت دهي كند. در اين ديدگاه احكام ارزش��ي ب��ه نح��و اب�زاري ارزيابي مي شوند، يعني از اين جهت كه تا چه حد مي توانند در راهنمايي رفتار موفق باشند. ما با اين وسيله اين احكام را آزمون مي كنيم كه ببينيم آيا نتايج رضايت بخشي به همراه دارند ي��ا ن��ه و آيا مسائلي را كه براي حل آن طراحي شده اند را حل مي كنند يا نه. در اين رويكرد پراگماتيستي شرايط تضمين احكام ارزشي در رفتار خود بشر قرار دارد و نه در يك مرجع پيش��ين مث��ل فرم��ان الهي يا صور افالطوني يا عقل محض. مشكل اص�لي فلس�فه اخالق دي�ويي نس�بي گ��رايي اس�ت.

کليدواژگان: ديويي، اخالق، فلسفه اخالق، ابزارانگاري، نسبي گرايي

 لزوم محرمانه نگهداشتن اطالعات ژنتيكي افراد بشر43 ص    دكتر عليرضا ميالني فر، دكتر محمدمهدي آخوندي

[PDF 261KB]       مشاهده متن  امروزه بسياري از اطالعات پزشكي افراد جنبه پيشگويانه دارد كه در صدر اين بخش از اطالع��ات بايد به يافته هاي ژنتيك افراد اشاره كرد. بحث در اطالق و تقييد رازداري پزشكي الزم آم��ده و ب��ه نظر نگارندگان بايد براي اين منظور تمهيدات قانوني و ض�مانت اجراه��اي الزم انديش��يده ش�ود ت�ا دستيابي به اطالعات ژنتيك، افراد را به شهروندان درجه دوم و سوم مبدل نسازد و به تحديد تمامي������ا قس������متي از حق������وق انس������اني، ق������انوني و ع������رفي آن������ان منج������ر نگ������ردد. نويسندگان اين مقاله سعي دارند با احصاي موارد لزوم افشاسازي اسرار پزشكي و ژنتي��ك اف��راد از اطالق محرمانه بودن ب��ر كلي��ه اطالع��ات م��ذكور دف��اع نم��وده و امك��ان تحدي��د اين رازداري ب��ه وسيله قانون يا عرف را جز در موارد رضايت منجز ف��رد مربوط��ه و ل��زوم حف��ظ ج��ان انس��ان ردنماين��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د.

کليدواژگان: حريم خصوصي، رازداري، اخالق زيستي

 اخالق در پژوهشگري49 ص    دكتر سيد ضياء الدين تابعي، فرزاد محموديان

[PDF 303KB]       مشاهده متن  در اين مقاله با بيان ضرورت و اهميت تحقيق و پژوهش براساس ساختمان آناتومي و ف��يزيولوژي بدن انسان به مراحل اوصاف رواني انسان پرداخت�ه ش�ده اس�ت و ش��رايط و وي��ژگي ه�اي اخالقرواني ي������ك محق������ق و پژوهش������گر اي������ده آل ترس������يم و تش������ريح ش������ده اس������ت.

کليدواژگان: پژوهشگري، اخالق، تفكر، تحقيق

 ضرورت ها و چگونگي آموزش اخالق زيست پزشكي55 ص    دكتر الدن ناز زاهدي

Page 48: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

[PDF 227KB]       مشاهده متن  پيش از پيدايش دانش جديد تحت نام اخالق زيستي، علم اخالق به مدت بيش از دو ه��زار س��ال از زمان بقراط حكيم محور طبابت بوده اس��ت. در جه��ان پيچي��ده ام�روز، آم�وزش اخالق زيس��تي در رشته پزشكي امري الزامي مي باشد، زيرا: خط مشي هاي پزشكي و قانون گ��ذاري جهت حف��ظ حقوق بيماران همواره در حال تغيير است، عملكرد سيستم هاي مراقبت بهداشتي با گذشته فرق كرده است و امروزه، طب باليني تص��ميم س��ازي در ب��اره ه��ر موض��وع جدي��د را ح��ائز اهميت مي شمارد. به منظور انجام مراقبت هاي پزش��كي ب��ه ش��يوه اخالقي و انس��اني، الزم اس��ت پزش��كان جنبه هاي خاص اخالق پزشكي را بهتر بياموزن��د و ي��اد بگيرن��د ك��ه قاطعان��ه درب��اره پيچي��دگي ه��اي فزاينده جهان پزشكي تفكر كنند. برنام�ه ه�اي آكادمي�ك آموزش�ي ب�راي دانش�جويان، دس�تياران و آموزشهاي مداوم براي پزشكان، بهترين روش نيل به اين هدف مي باشد. امروزه، اخالق زيس��تي در بسياري از دانشكده هاي پزشكي جهان تدريس مي شود و اين ضرورت وجود دارد كه گ��روهي از مدرسين ورزيده به امر آم��وزش اخالق زيس��تي ب�ه پزش��كان مب��ادرت نماين��د. باي�د مدرس��ان را تشويق نم��ود ت��ا ب��ه اين مس��ئوليت مهم اهتم��ام ورزن��د و در اين زمين��ه توص��يه ه��اي ك��اربردي ب��ه پزشكان ارائه كنند ت��ا م��وجب ارتق��اء دانش پزش��كي در ب��الين گردن��د. آم��وزش اخالق زيس��تي ب��ه پزشكان با به كارگيري يك رويكرد باليني تسهيل مي شود. آموزش اين دانش بايد در تمام مراح��ل آموزش پزشكي شامل كارآموزي، كارورزي، دستياري و آموزش مداوم قرار داده ش��ود. ض��روري است فرهنگي در برنامه هاي آكادميك و واحدهاي آموزش باليني شكل بگ�يرد ك�ه ب�ه نك�ات م�ورد توج��ه اخالقي بيم��ار و خ��انواده اش حس��اس باش��د. مدرس��ان ب��اليني باي��د ب��ه شخص��يت س��ازي دانشجويان توجه داشته باش��ند، زي��را شخص��يت ب��راي زن��دگي اخالقي موض��وعي مح��وري اس��ت.

کليدواژگان: اخالق زيست پزشكي، رويكرد باليني، مدرسان باليني

 ماهيت و ديدگاه هاي اخالق زيست محيطي با تاكيد بر ديدگاه اسالمي59 ص   احمد عابدي سروستاني، دكتر منصور شاه ولي، دكتر سيدمصطفي محقق داماد

[PDF 681KB]       مشاهده متن  امروزه، وخامت بحران هاي زيست محيطي تا حدي است كه حيات انسان و س��اير موج��ودات ب��ر كره خاكي را به مخاطره انداخته است. به همين دليل، مباني نظري تعيين كننده تعامل انس��ان ب��ا طبيعت، از جمله اخالق، مورد توجه عالقه مندان به محيط زيست مي باشد و تب��يين نظري��ه اخالق زيست محيطي مناس��ب، از ض��روريات حف��اظت و به��ره ب��رداري از محي��ط زيس��ت محس��وب مي گردد. اخالق زيست محيطي رايج، بر طيفي از مباني ارزش ذاتي قرار دارند كه انس��ان مح�وري و زيست بوم محوري، دو سر آن را تشكيل مي دهند اما، در سال هاي اخير تعامل مناسب انسان با محيط زيست طبيعي و راه حل بحران هاي زيست محيطي در بازگشت به مب��اني دي��ني و معن��وي جستجو مي شود. در مقاله حاضر سعي شده است تا ديدگاه هاي اخالق زيست محيطي ب��ا توج��ه به دو پرسش اساسي اخالق درباره "كانون ارزش ذاتي" و "معيار عم��ل اخالقي" تش��ريح ش��وند و نشان داده شود كه چرا تبيين اخالق زيست محيطي مبتني بر ديدگاه خدا محوري، دي��دگاهي ج��امع تر براي حفاظت از محيط زيست مي باشد. در ادامه نيز، با ارئه رهيافت خود بوم شناس�ي، تالش شده است تا رهيافتي در اخالق زيست محيطي بر مبناي خدا محوري ارائ��ه گ��ردد ك��ه ب��ا اله��ام از انسان شناسي اسالم و ب��ا تاكي��د ب��ر بع�د روح��اني نفس انس��ان، تعام�ل مناس��ب انس��ان و محي��ط زيس��������ت را ب��������ر مبن��������اي خودشناس��������ي و ص��������يانت نفس بن��������ا مي نه��������د.

کليدواژگان: اخالق زيست محيطي، بحران زيست محيطي، خدا محوري، خود بوم شناسي

 اخالقيات در تمدن ها و اديان باستان73 ص    دكتر فرشته آهنگري

[PDF 234KB]       مشاهده متن

 جنبه هاي اخالقي تحقيقات روانپزشكي79 ص    دكتر فرزين رضاعي، دكتر شاهين آخوندزاده

[PDF 274KB]       مشاهده متن  شناسايي و بحث درباره جنبه هاي اخالقي طراحي مطالعات در پژوهش هاي روان پزشكي در اين مقاله مروري انجام شده اس��ت و تالش ك��رديم تحليلي مفه��ومي از ش��يوه ط��راحي مطالع��ات در پ�ژوهش ه��اي روانپزش�كي )در زمين�ه مس��ائل مرب��وط ب��ه دارونم�ا، ك��اهش ت�دريجي و قط�ع دارو)پاكش�������ويي( و ش�������يوه ه�������اي ايج�������اد عاليم )مطالع�������ات چالش�������ي( ارائ�������ه دهيم. با اين كه پيشرفت در مراقبت و درم��ان بيم��اران دچ��ار اختالالت روانپزش��كي، در بهب��ود رف��اه اين جمعيت فراموش شده و مورد تبعيض، ضرورتي حي��اتي دارد، ام��ا س��وء رفتاره��اي گذش��ته در اين زمينه، اهميت كاربرد حساب شده اصول اخالقي در انجام پ��ژوهش ه��ا را نش��ان مي ده��د. ب��رخي مسائل اخالقي ارتباط خاصي با پژوهش هاي روانپزشكي دارن��د و عم��دتا ناش��ي از آس��يب پ��ذيري هاي ويژه افراد دچار بيماري هاي رواني و خطرات حاصل از برخي روش ه��اي پژوهش��ي هس��تند.ب���ه همين دلي���ل ط���راحي پ���ژوهش ه���اي روانپزش���كي حساس���يت وي���ژه اي را مي طلب���د.

کليدواژگان: پژوهش هاي بهداشت روان، آزمودني هاي آسيب پ��ذير پ��ژوهش، دارونم��ا، مطالع��اتچالشي، مطالعات پاكشويي

 اخالق و حقوق85 ص   دكتر ناصر كاتوزيان

[PDF 201KB]       مشاهده متن 

Page 49: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

براي فهم رابطه اخالق و حقوق بايد مفهوم آنها را بشناسيم. حقوق مجموعه قواعد الزام آور كلي است كه به منظور ايجاد نظم و عدالت بر يك جامعه حك�ومت مي كن�د و از ط�رف دولت تض��مين شده است. بنابراين قواعد حقوق الزام آور است. حقوق مجموعه اي از بايد و نبايد؛ است. قاعده اي رفتاري و كلي است. بنابراين تصميماتي كه مج��الس مقنن��ه در م��ورد خ��اص مي گيرن��د حق��وق نيست زيرا حقوق بايد كلي باشد، تمام كساني كه مصداق آن هستند بايد تابع آن باشند. حق��وق دو

��������� ايج��������اد نظم1ه��������دف دارد ك��������ه گ��������اه ب��������ا هم مع��������ارض هس��������تند: � استقرار عدالت. اين دو بدون ديگري فايده مطلوب را ندارند. اساس عدالت بايد برزمين��ه نظمباش������������د. ام������������ا موض������������وع اص������������لي م������������ورد بحث اخالق اس������������ت: قواعد اخالقي تكيه بر وجدان شخص دارد، يعني اعتبار اين قواعد از درون تضمين مي شوند نه ازب������رون در ح������الي ك������ه قواع������د حق������وق از ط������رف دولت تض������مين مي ش������ود. در ادامه اين مقاله به تف��اوت ه��اي مع��رفت شناس��نامه اخالق و حق��وق و همچ��نين ب��ه پ��اره اي ازم�������وارد و مص�������اديق اخالق اجتم�������اعي در حم�������ل اش�������اره گردي�������ده اس�������ت.

کليدواژگان: اخالق، حقوق، اخالق اجتماعي، اخالق واالي اجتماعي، فرهنگ

Knowledge and Attitudes of Infertile Couples towards Embryo Donation )انگليسي(

Nasrin Ghasemi ، Mohammad Ali Khalili ، Naimeh Tayyebi    89 ص[PDF 134KB]       مشاهده متن

1 ص چكيده انگليسي مقاالت )انگليسي([PDF 106KB]       مشاهده متن

 11/5/86تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1385، پاييز و زمستان فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1385، پاييز و زمستان 1سال اول، شماره

 نكته هايي در اخالق مهندسي1 ص    دكتر مهدي بهادري پور

[PDF 318KB]       مشاهده متن  مهندس فردي است كه از دانش مربوط به تخصص خود ك��امال برخ��وردار اس��ت، اين دانش را ب��ه روز نگه مي دارد، با ابتكار و خالقيت مي توان��د مس��ائل مرب��وط ب��ه س��المت و بهداش��ت، درم��ان، آموزش، كشاورزي، مسكن، حمل و نقل، صنعت و غيره آن ها، را حل كند و در نه��ايت آس��ايش و رفاه بيشتري را براي مردم فراهم آورد. مهندسان همچنين مي توانند جنگ افزاره��اي ف��راواني را خلق كنند تا استفاده كنندگان از آنها بتوانند در زمان كوتاهتري انسانهاي بيشتري را از بين ببرن��د و يا بيمار سازند. همراه با هر دو نوع فعاليت يادشده، فعاليتهاي مهندسي همراه با تخ��ريب و آل��ودهس���������ازي محي���������ط زيس���������ت و اتالف من���������ابع ط���������بيعي ب���������وده اس���������ت. در حالي ك�ه مهندس�ان مي توانن�د همچن��ان از ق�درت خالقيت و ابتك�ار خ��ود به�ره ببرن��د، مس�ائل مختلف را حل كنند و رفاه و آسايش بيشتري را براي خود و مردم فراهم سازند، ولي برخ��ورداري از اخالق مهندسي است كه باعث مي شود مهندسان، خ��ود، ن��اظر فعاليته��اي خ��ويش و در نه��ايت حافظ منافع جامعه انساني و س��المت محي�ط زيس�ت باش��ند. برخ��ورداري از ارزش��هاي انس��اني و اخالق مهندسي مي تواند براي مهندسان و جامعه آرامش خاطر، رضايت باطن و در نهايت ش��ادي ناشي از سعادت واقعي بيافرين��د ك��ه به��ترين ح��الت زن��دگي انس��ان در روي زمين و ه��دف نه��ايي خلقت اوس��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت. مهندس برخوردار از اخالق مهندسي، رسالت خود را در »ارائه مؤثرترين خدمت بي ريا به كسانيك���ه بيش���ترين ني���از را دارن���د« مي دان���د و در جهت تحق���ق اين رس���الت گ���ام ب���رمي دارد.

Page 50: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

کليدواژگان: اخالق، اخالق مهندسي

 اخالق علمي رمز ارتقاي آموزش عالي13 ص    دكتر مقصود فراستخواه

[PDF 355KB]       مشاهده متن  ارتقاي مداوم كيفيت علم، دانشگاه و آموزش عالي، مستلزم توسعه درون��زاي فرهن��گ ارزش��يابي است كه به نوبه خود نيازمند روحيات و رفتاره��اي خودارزي��ابي و خ��ودتنظيمي و ال��تزام دروني ب��ه كيفيت در ميان ياران و ذي نفعان آموزش عالي است. هدف مقاله حاضر كمك به شناخت بيش��تر جايگاه اخالق دانشگاهي و حرفه اي علمي در توس��عه فرهن��گ ارزش��يابي، در دانش��گاهها و مراك��ز علمي است. مقاله همچنين مي كوشد ك��ه ش��ناخت بيش��تري نس��بت ب��ه چگ��ونگي و س��ازوكارهاي توسعه اخالقيات حرفه اي علمي فراهم بياورد. ب��راي اين ك��ار روش تحقي��ق »نظري��ه برخاس�ته از دادهها« به كار گرفته شده است. بازي ارزشيابي آموزش عالي ناشي از يك رش��ته موجب��ات علي است كه اخالق حرفه اي علمي به عنوان يكي از مهمترين سائقهاي رفتاري، از جمله اين موجبات علي به شمار مي آيد. اين در حالي است كه اخالق علمي، وضعيت بحث انگيزي در ايران دارد كه خود ناشي از مسئله آميز بودن زمينههاي موج��ود فرهن��گ دانش��گاهي و فرهن��گ اجتم��اع علمي در كشور است. البته اين ام�ر، ب��ه نوب��ه خ��ود، انعكاس��ي از ض�عفها و نارس�اييهاي عمومي��تر در اخالق اجتماعي است كه آن هم تحت ت��اثير عوام��ل زمين��ه اي، محيطي، س��اختاري و ت��اريخي ش��كل مي گيرد. بنابراين وضعيت مسئله انگيز اخالق علمي ما، با رويكردهاي اراده گرايان��ه و خط��ا انگاران��ه، قاب��ل توض��يح نيس��ت بلك��ه باي��د اوال منط�ق محيطي، زمين��ه اي و س��اختاري فهمي��ده ش��ود و ثاني��ا بسترهاي تعاملي براي دست به كار شدن خود دانشگاهها و انجمنهاي علمي و تخصصي و نهادهاي حرفه اي فراهم گردد چرا كه توسعه اخالق حرفه اي، نه با پند و اندرزها و نه با فرهن��گ س��ازيهاي بيروني )به ويژه از نوع دولتي آن(، بلكه از طريق كنشهاي ارتباطي خود ياران و ذي نفعان اجتماع علمي و دانش��گاهي، و ب��ه ص��ورت ش��يوع و انتش��ار درون��زا، ميس��ر مي ش��ود. مقال��ه، همچ��نين پيش���نهادهايي ب���راي اجم���اع ب���ر س���ر منش���ور اخالق حرف���ه اي علمي عرض���ه ك���رده اس���ت.

کليدواژگان: آموزش عالي، فرهنگ ارزشيابي، اخالق حرفه اي ، ساختار، كنش.

 از اعتماد تا اقتصاد نقش اخالق پزشكي در شكل گيري سرمايه اجتماعي29 ص   دكتر كيارش آرامش، كبري عرفاني خانقاهي

[PDF 149KB]       مشاهده متن Socialتوجه به موضوع سرمايه اجتماعي ) Capitalدر سالهاي اخير در محافل و بروش��ورهاي )

علمي و دانشگاهي جهان روند رو به گسترش سريعي داشته و اخيرا به ط��ور ج��دي در اي��ران ن��يز مطرح شده است. همانند س��اير ح��وزه ه��اي اقتص��اد، توج��ه ب��ه نقش مهم س��رمايه اجتم��اعي، در اقتصاد سالمت ضروري مي نمايد. به نظ�ر مي رس��د ك��ه رش�د و ك��اركرد بهين��ه بخش س�المت در جامعه، عالوه بر نياز به سرمايه مادي )پ��ول، امكان��ات و تجه��يزات( و س��رمايه انس��اني )نيروه��اي متخصص و توانمند(، نيازمند به سرمايه اجتم��اعي اس��ت. در اين مقال��ه، س��عي ك��رده ايم در پرت��و مطالب و مدارك به دست آمده از طريق جس��ت وج��وي كتابخان��ه اي و اينترن��تي، تحليلي از نقش اخالق پزشكي در شكل گيري و انباشت سرمايه اجتماعي، با نگاهي ويژه ب��ه مس��ائل اي��ران ارائ��ه

(1كنيم. نقش اخالق پزشكي در شكل گيري سرمايه اجتماعي را از دو ديدگاه بررسي كرده ايم: ) ( نقش اخالق2نقش اخالق پزشكي در شكل گيري سرمايه اجتماعي در روابط درون حرف��ه اي؛ )

پزش����كي در ش����كل گ����يري س����رمايه اجتم����اعي در رواب����ط اعض����اي حرف����ه ب����ا جامع����ه.

کليدواژگان: اخالق، اخالق پزشكي، سرمايه، سرمايه اجتماعي، اقتصاد، اقتصاد سالمت.

 جايگاه گزاره هاي اخالقي در نظام تصميم گيري سازماني35 ص    دكتر سروش دباغ، دكتر جواد جاسبي

[PDF 224KB]       مشاهده متن  رش��د مقول��ه اخالق و ت��اثير آن ب��ر نظامه��اي تص��ميم گ��يري در س��ازمانها از اهميت فزاين��ده اي برخوردار است. شناخت الگوها و مكاتب اخالقي و سپس اج��رايي نم��ودن آن در فض��اي عملي��اتي كمك مي كند كه جامعه جهاني به سوي تصميم گ��يري اخالقي پيش رود. وارد ك��ردن مؤلف��ه اخالق در مسئله تصميم گيري با كاستيهايي همانند فقدان دستگاه مناس��ب ب��ه منظ��ور قي��اس مي��ان ت��ابع مطلوبيت گزاره هاي اخالقي با ساير مطلوبيتهاي محسوس همانند سود و يا درآمد، فقدان راهكار مناسب در شرايط تعارض بين گ��زاره ه��اي اخالقي ب��ا من��افع و اه��داف س��ازمان و همچ��نين ع��دم شفافيت جايگاه متغيرهاي اخالقي در نظام تصميم گيري روبه روست. اين كاستيها باعث آن شده است كه فضاي مباحث اخالقي بيشتر سمت و سوي نظري و ان��تزاعي ب��ه خ��ود بگ��يرد و كم��تر درفض������اي عملي������اتي س������ازمان، امك������ان اج������رايي ك������ردن آن ب������ه وج������ود آي������د. يكي از حوزه هاي تصميم گيري در سازمانها، تصميم گيري در حوزه علوم و فناوري اس��ت؛ ح��وزه اي كه در حد خود گسترده است و از تصميم گيري براي خريد و انتقال فناوري صنعتي و تخص��يص بهينه منابع مختلف تحقيق و توسعه در ي��ك س��ازمان ت��ا ب��ه ك��ار بس��تن ش��يوه ه��اي درم��اني ب��رايبيم����������������اران ي����������������ك بيمارس����������������تان را در ب����������������ر مي گ����������������يرد. اين مقاله ضمن معرفي دستگاه اخالقي راس به عن��وان ي��ك مكتب س�ازوار در ح��وزه اخالق تالش مي كند كه در ابتدا امكان بهره مندي از گزاره ه�اي اخالقي را در نمون��ه ه�اي رايج تص��ميم گ�يري چند معياره پديد آورد و در نتيجه فضاي بهره گيري از آنها را در تصميم گيري هاي سازماني فراهم سازد. در ادام��ه تالش ش��ده ت��ا ب��ا ارائ��ه مفه��وم ارزش م��ورد انتظ��ار اخالقي، مجموع��ه كنش��هاي انساني در حوزه تصميم گيري در قالب گردآوري ارزشهاي مورد انتظار ناش��ي از اج��راي وظ��ايف هفتگانه راس و مشتقات آن متجلي شود و ساير اهداف همانند افزايش سود، درآم��د و ي��ا ك��اهش ضرر در قالب يك وظيفه اخالقي بازخواني شود. در اين صورت، عالوه بر پيش بيني و تبيين رفت��ار

Page 51: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

تصميم گيران، امكان ارائه نمونه هاي اجرايي براي تص��ميم گ��يري ب��ر مبن��اي ارزش م��ورد انتظ��اراخالقي ف����������������������������������������������������راهم مي ش����������������������������������������������������ود.

کلي��دواژگان: ارزش م��ورد انتظ��ار اخالقي، دس��تگاه اخالقي راس، تص��ميم گ��يري براس��اس چن��د

 آموزش هاي ژنتيكي47 ص    دكتر نسرين قاسمي، دكتر جمشيد آيت اللهي، دكتر نعيمه طيبي

[PDF 225KB]       مشاهده متن  مشاوره ژنتيك ارتباطي بين مشاور با بيمار و يا خانواده اوست ك��ه س��عي در ك��اهش خط��ر وق��وع اختالل ژنتيكي در فرد يا افراد خ�انواده او دارد. ه�دف مش��اوره ژنتي�ك، تش�خيص بيم�اري، توض�يح مراحل بيماري به مش�اوره ش�ونده و بي�ان ع�وارض احتم�الي آن و تع�يين احتم�ال ب��روز مج�دد در خانواده و نحوه پيشگيري از تكرار آن از طريق سقط انتخابي جنين اس��ت. ب��ه دلي��ل رش��د س��ريع علم ژنتيك در پزشكي، اين امر مسلم است كه پزشكان عم��ومي ب��ه عن��وان خ��ط مق��دم خ��دمات پزشكي بايد براي ارايه خدمات اوليه ژنتيك باالني آماده باشند. با توجه به اهميت و حساس��يت اين موضوع،هدف اين مطالعه ارزيابي آگاهي و نگرش دانشجويان پزشكي در مورد جنبه ه��اي اخالقيمش��اوره ژنتي��ك و هم چن��ان س��قط ج��نين انتخ��ابي قب��ل و بع��د از گذران��دن واح��د ژنتي��ك اس��ت.

( و بقي��ه هن��وز اينA دانشجوي پزشكي كه نيمي از آنها واحد ژنتيك را گذرانده بودن��د )گ��روه ( بعد از طي آموزشهاي الزم پرسش��نامه مخص��وص اين مطالع��ه راBواحد را نگرفته بودند )گروه

تكميل كرده اند. پاسخ به هر سوال شامل گزينه هاي صحيح و غلط بود كه دانش��جويان باي��د هم��ه گزينه هاي صحيح را انتخ��اب مي كردن��د. هم��ه جوابه��اي داده ش��ده، از طري��ق تس��ت آم��اري ك��اي اسكوار مورد ارزيابي قرار گرفت. اين مطالعه نشان داد آگاهي و نگرش اف��راد ش��ركت كنن��ده در مورد موضوع مطرح شده قبل از گذراندن واحد ژنتيك درحد بسيار پاياني بوده اس��ت و ح��تي بع��د از گذراندن اين واحد معلومات آنها افزايش قابل ت��وجهي نداش��ته اس��ت. اك��ثريت اين دانش��جويان سقط جنين غيرطبيعي را مناسب ترين راه حل دانس��ته ان��د در ح��الي ك��ه ب��دون هيچ گون��ه رحم و ش�������������فقتي اين تص�������������ميم گ�������������يري انج�������������ام ش�������������ده اس�������������ت.

ژنتيك پزشكي به طور سريع در حال پيشرفت است و در آينده نه چندان دوراميد است بسياري از اختالالت ژنتيكي قابل پيش گيري باشند. بنابراين آموزش كافي در جهت باال بردن آگاهي و نگ��رشكاركنان بهداش��تي ب��ه وي��ژه پزش��كان در م��ورد اين موض��وع از اهميت وي��ژه اي برخ��وردار اس��ت.

کليدواژگان: اصول اخالقي، مشاوره ژنتيك، سقط جنين

 شناخت و بهينه سازي رابطه پزشك و بيمار55 ص    دكتر كامبيز بني هاشمي

[PDF 211KB]       مشاهده متن  هر پزشك با تجربه و كاردان براي توفيق در طبابت خود همواره به خاطر دارد كه در ميان سامانه اي پيچي��ده و متعام��ل از عوام��ل هم��اره متغ��يري از جمل��ه خ��رده فرهنگه��اي بيم��اران، نگرش��ها و ارزشهاي اخالقي و اجتماعي آنان و نيز شرايط ويژه بيماري و حتي در مواردي الزام ب��ه ت��داخالت پزش��كي ب��ه ظ��اهر متن��اقض ق��رار دارد و درك ص��حيح رواب��ط متقاب��ل اين عوام��ل از جمل��ه پيش شرطهاي ظهور هنجارهاي رفتاري مناس�ب و ب��ه مطل��وبيت رس�يدن رابط�ه مي�ان پزش�ك و بيم�اراس���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت. از اين رو ترسيم چ��ارچوبي ظري��ف و ك��امال متناس�ب ب��ا دغدغ�ه ه�اي اخالقي ه�ر گ�روه از خ��رده فرهنگها و كشف بهترين الگوي تعامل و تعريف هنجارهاي رفتاري با تك تك بيماران عنصر اصلي و محوري فرايندهاي مرتبط با رفتارهاي پزشكي است كه به برقراري تعادل مناسب در وزن دهي و جايگذاري دقيق عوامل فوق مي انجامد. بدين ترتيب نقاط بحراني در تحليل مفاهيم محوري چنين تعاملي به يك تعبير، محدوده معيار بخشي به رفتارهاي پزشكي در هر مورد را معلوم مي س��ازد و تفسير مباني ارزشي عميق و علل دست يازيدن به هر عنصر رفتاري در اين ميان امكان تشخيص كامل عوامل مؤثر و سپس تناسب بخشي آنها با شرايط بيمار و متعاقبا اق��دام بايس��ته و مطل��وبپزش���������������������������������كي را ف���������������������������������راهم مي س���������������������������������ازد. بديهي است همه اين عناصر را مي توان همانند تصويري متشكل از خرده تصويرها پنداشت كه به گونه اي پويا با يكديگر در كنش اند. در اين ميان سه عنصر اصلي ديدگاههاي ط�بيب، دغدغ�ه ه�اي بيمار و نظارت نظام بهداشت و درمان اجتم��اعي، تع�يين كنن��ده م��يزان درك متقاب��ل و همك��اري و همياري پزشك و بيمارند و گزينه هاي پيش رو به تناسب آموزه ه��اي بيم��ار، ارزش��هاي ف��رهنگي و اخالقي وي و نيز تواناييهاي ذهني اوست. مجموعه همه اينه��ا در عم��ل، هنجارشناس��ي رفت��اري دراخالق پزش�������������������������������كي را ش�������������������������������كل مي دهن�������������������������������د.

کليدواژگان: اخالق پزشكي، معيارهاي اخالقي، هنجارشناسي اخالق پزشكي

 مالحظات اخالقي در آزمايش هاي ژنتيك61 ص   دكتر الدن ناز زاهدي

[PDF 136KB]       مشاهده متن  هدف جداسازي عناصر ژنتيكي، بهينه سازي تصميم گ��يري آگاهان��ه ف��رد درم��ورد وض��عيت ژن��تيكي خويش است. بنابراين قبل از موافقت ف��رد ب��ه انج��ام جداس��ازي ژن��تيكي اخ��ذ رض��ايتنامه آگاهان��ه ض��روري اس��ت. يكي از موض��وعات اخالقي مهم در متن رض��ايتنامه، تاكي��د ب��ر رازداري اطالع��ات ژنتيكي و ديگري حفظ حريم خصوصي بيمار است. دو هدف اساسي ب��راي رض�ايتنامه عب�ارت ان�د

Page 52: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

از: اطمينان از درك كامل موضوع؛ اطمينان از اين كه تص��ميم گ��يري بيم��ار درب��اره پ��ذيرش ي��ا رد مداخل����������������������������������ه، داوطلبان����������������������������������ه اس����������������������������������ت. ازآنجا كه درصورت مثبت بودن نتايج آزمونها، فرد با انتخاب سختي در زمينهه��اي مختل��ف ازجمل��ه ازدواج، فرزنددارش��دن و س��قط ج��نين روب��ه روس��ت، غرب��الگري ژن��تيكي ب��ه عن��وان ي��ك موض��وعبهداش���������ت عم���������ومي و اخالق پزش���������كي هن���������وز هم م���������ورد بحث اس���������ت.

کليدواژگان: اصول اخالقي، جداسازي عناصر ژنتيكي، رضايت نامه آگاهانه

 هشدارهايي در بهره گيري از هورمون رشد67 ص    دكتر منصور مشرقي، دكتر معصومه بحريني

[PDF 152KB]       مشاهده متن   

هورمون رشد يكي از هورمونهاي طبيعي است كه اختالل در توليد آن به ويژه در اواي��ل رش��د و دوران كودكي منجر به نارساييهايي در رشد اندامهاي بدن مانند كوت��اهي ق��د مي ش��ود. اين هورمون ن��ه تنه�ا مي توان�د نق�ايص رش�د را برط�رف كن��د بلك�ه فواي�د ديگ�ري ن�يز ب�راي اين هورمون مانند افزايش قطر عضالت ، كاهش چين و چروك و غ��يره ن��يز ذك��ر گردي��ده اس��ت. توليد اين هورمون به صورت تجاري و به عنوان دارو از ق��ديم االي��ام در دس��تور ك��ار محقق��ان بوده است. هورمون رشد طبيعي اگرچه خاصيت اوليه خود را حفظ نم��وده اس��ت و ب��ه نظ��ر مي رسد كه كاربرد موثرتري داشته باشد ولي توليد آن با مشكالتي رو به رو ب��وده اس��ت ك��ه مي توان به آلودگي آن به پريون و يا ديگر مواد اشاره نمود. ب��ا توج��ه ب��ه گس��ترش روش��هاي مهندسي ژنتيك امكان توليد آن ب��ه روش كلونين��گ در ب��اكتري ف��راهم ش��ده و هورم��ون رش��د نوتركيب با اين روش توليد گرديده است. در اين مقاله ب��ه مس��ائل اخالقي ب��ه وي��ژه دو جنب��ه مهم استفاده از هورمون رشد نوتركيب پرداخته شده است. يكي ساخت ميكروارگانيزم تغيير يافته از طريق مهندسي ژنتيك كه خود اين ميكروارگ��انيزم ممكن اس��ت خط��راتي را از قبي��ل آزاد سازي و انتقال ژن در پي داشته است. كاربرد ديگر هورمون رشد نوتركيب در درمان ب��ه ويژه درمان نقص جسمي يا ذهني در كودكان است. در اين مقاله مسائلي از قبيل توليد آنتي بيوتيك در بدن، غلظت مناسب اين هورمون براي درمان تقص، مفهوم كوتاه ق��دي دركودك��انو ش�����رايط ص�����حت اس�����تفاده از اين دارو م�����ورد بررس�����ي ق�����رار گرفت�����ه اس�����ت.

کلي��دواژگان: هورم��ون رش��د ن��وتركيب، مس��ائل اخالقي، ميكروارگانيزمه��اي مهندس��ي ژنتي��كشده، كوتاهي قد در كودكان

 11/10/85تاريخ انتشار: 66945366( 021)

1385، پاييز و زمستان فصلنامه اخالق در علوم و فناوري

Ethics in Science & Technology

ISSN 2010-2011

 فصلنامه داراي رتبه علمي - پژوهشي )علوم انساني(

1385، پاييز و زمستان 1سال اول، شماره

 مالحظات اخالقي در اهداء گامت و جنين1 ص    باقر الريجاني، فرزانه زاهدي

[PDF 225KB]       مشاهده متن  طي دهه هاي اخير فناوري هاي نوين كم��ك ب��اروري پيش��رفت چش��مگيري يافت��ه ان��د؛ ام��ا ج��وانب اخالقي، اجتماعي، روحي -رواني، مذهبي و قانوني آن ها هنوز ني��از ب��ه بررس��ي ه��اي عمي��ق ت��ري دارد. شيوه هاي جديد، كه از اسپرم يا تخمك دهنده اس��تفاده مي كنن��د، امك��ان مش��اركت ش��خص ثالثي را در فرآيند باروري ايجاد نموده و افزايش اميد را در زوج هاي نابارور در پي داش��ته اس��ت. اين شيوه ها، هم چنين، سؤاالتي را از جنبه ي ديني مطرح ساخته است كه براي كاربرد آن ه��ا در جوامع مذهبي، پاسخ به آن ه��ا ض��رورت دارد. در اين مقال��ه، عالوه ب��ر اش��اره ب��ه مب��احث اخالقي مطرح در موضوع اهداء گامت و جنين، ديدگاه هاي دين اسالم نيز بيان مي گردد. هم چنين ق��انون

در مجلس شوراي اسالمي ب��ه تص��ويب رس��يده1382اهداء جنين به زوج هاي نابارور كه در سال

Page 53: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

است مورد كنكاش قرار مي گ�يرد. در نظ�ر گ�رفتن دي��دگاه ه��اي ط�رح ش�ده مي توان�د در س��ايركش��������������ورهاي اس��������������المي ن��������������يز تح��������������ول آف��������������رين باش��������������د.

کليدواژگان: اهداء گامت، اهداء جنين، نازايي، اخالق پزشكي، اسالم، ايران

 خطاي پزشك و تاثير آن در مسؤوليت پزشكان21 ص    محمد باقر پارساپور، عليرضا پارساپور، عليرضا اسماعيل آبادي

[PDF 216KB]       مشاهده متن  ارائه ي تعريف دقيق و جامعي از حوزه هاي مسؤوليتي پزش��كان در قب��ال بيم��اران و تب��يين دقي��ق مصاديق خطاهاي پزشكي زمين��ه ه��اي بس��ياري از اختالف��ات و چ��الش ه��اي مخ��رب رواب��ط مي��ان پزش����������������������ك و بيم����������������������ار را از بين خواه����������������������د ب����������������������رد.

مسؤوليت پزشكان درقبال بيماران مي تواند اخالقي يا حقوقي باشد كه مس��ؤوليت حق��وقي خ��ود جنبه ي مدني و كيفري خواهد داشت. توجه به موضوع مسؤوليت پزشكان و برخ��ورد ب��ا خطاه��اي پزشكي قدمتي به بلنداي علم طب دارد. در تمدن مصر باستان، يونان، بابل، روم و ايران باس��تان رويكردهاي مختلفي نسبت به خطاهاي پزشكي وجود داشته اس�ت. در اي��ران باس�تان، پزش�كان و جراحان تنها پس از طي مرحله ي آزمون زير نظر پزش��كان مج�رب مج��از ب��ه طب��ابت بودن��د و در صورت درمان بيماران بدون كسب مجوز و بروز خطاي منجر به فوت بيمار با كيفري مش�ابه قت�ل عم�����������������������������������د روب�����������������������������������ه رو مي ش�����������������������������������دند.

فقهاي شيعه پزشك جاهل و خطاكار را در قبال عوارض به وج��ود آم��ده ب��راي بيم��ار مس��ؤول مي دانند، اما در مورد پزشك حاذقي كه بدون كوتاهي يا تقصير وي بيمارش دچ�ار عارض�ه اي گردي�ده دو ديدگاه وجود دارد؛ ديدگاه مشهور، كه غالب فقها به آن نظر دارند، حكم ب��ر مس��ؤوليت پزش��ك مي دهد و براي آن ادله اي هم ذكر شده است. اما ديدگاه غير مشهور چنين پزش��كي را مس��ؤول نمي دان���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������د. ديدگاه مش��هور ب�راي س�لب مس�ؤوليت از پزش�ك، اخ�ذ ب��رائت از بيم�ار را پيش از اق�دام پزش�ك پيشنهاد مي كند كه در حقوق ايران از ديدگاه مشهور پيروي ش��ده اس��ت. البت��ه در م�وارد ف��وريت هاي پزشكي كه جان بيمار در خطر اس��ت و امك��ان اخ��ذ رض��ايت و ب��رائت وج��ود ن��دارد، اين ام��ر استثناء شده است. ضمن اين كه چنان چه پزشك به هنگام معالجه ي بيمار مرتكب تقص��ير ش��ود، تحص���يل ب���رائت پيش از ش���روع ب���ه درم���ان، مس���ؤوليت را از وي س���لب نخواه���د ك���رد

کليدواژگان: مسؤوليت پزشك، خطاي پزشكي، تقصير، تحصيل برائت، رضايت بيمار

مالحظات اخالقي در استفاده از كودكان به عنوان اهدا كننده ي زنده در پيوند اعضاي غير قابل

33 ص    كيارش آرامش، مريم جسري[PDF 141KB]       مشاهده متن 

علي رغم پيشرفت هاي سال هاي اخير در زمين��ه ي پيون��د عض��و، مش��كل كمب��ود اعض��اي پيون��دي كماكان به قوت خود باقي است. كودكان به عنوان بخشي از افراد جامعه به دلي��ل ش��رايط خ��اص خود همواره در معرض سوء استفاده و بي عدالتي قرار دارند و به همين دليل مس��اله ي اس��تفادهاز كودك�����ان ب�����ه عن�����وان دهن�����دگان عض�����و نيازمن�����د دقت و توج�����ه وي�����ژه اس�����ت. اين مطالعه ب��ه ص��ورت م��روري انج��ام ش��ده و من��ابع و مآخ��ذ آن از طري��ق بررس��ي سيس��تماتيك

Pubmed، خزانه هاي اطالع��اتي yahoo و googleموتورهاي جست وجوي ، Iran Medexو و كتابخانه ي مركز تحقيقات اخالق و تاريخ پزشكي و موزه ي علوم و با استفاده از كلم��ات كليدي مرتبط، گردآوري شده است. منابع جمع آوري شده به شيوه ي سيس��تماتيك و ب�راي ي�افتنپاس�����خ س�����ؤال ه�����اي مش�����خص م�����ورد بررس�����ي و مطالع�����ه ق�����رار گرفت�����ه ان�����د. هيچ يك از صاحب نظران حيطه ي اخالق با استفاده از كودكان به عن��وان دهن��ده ي عض��و مواف��ق نيستند و اين امر را تنها با در نظر داشتن شرايط خاصي نظير م��واردي چ��ون در دس��ترس نب��ودن دهنده ي ديگر براي اهداء عضو و پايين بودن خطر ج��راحي ب��راي ك��ودك و م��واردي از اين دس��ت مجاز شمرده اند و پيش شرط اخذ رض��ايت آگاهان��ه ي م��ورد تايي��د مراج��ع اخالقي را ن��يز اجب��اريدانس�������������������������������������������������������������ته ان�������������������������������������������������������������د. علي رغم مجاز شمرده شدن پيوند از كودكان در شرايط خاص، نگراني در خصوص سوء استفادهاز كودك��ان ب��راي پيون��د مس��اله اي بس��يار ج��دي ب��وده و نيازمن��د دقت و توج��ه وي��ژه اي اس��ت.

کليدواژگان: پيوند از كودكان، پيوند عضو، رضايت آگاهانه از كودكان

 مروري بر ديدگاه هاي اسالمي در خصوص رضايت آگاهانه در طب اطفال41 ص    مريم جسري[PDF 155KB]       مشاهده متن 

رضايت آگاهانه از مهم ترين و بحث برانگيزترين مفاهيم مطرح امروز اخالق پزشكي دنياس��ت ك��ه از ديرباز نيز مورد توجه فالسفه، پزشكان و متخصصان علم اخالق بوده است. مطالع��ات بس��ياري در زمينه ي رضايت آگاهانه و ارتب��اط آن ب��ا س�ن ف��رد م��ورد درم��ان انج�ام ش��ده اس��ت و مك�اتب متفاوت ديدگاه هاي متفاوتي در اين زمينه دارن��د. در اين مقال��ه ب��ه مس��اله ي رض��ايت آگاهان��ه درپزش�������كي اطف�������ال و دي�������دگاه اس�������الم در اين خص�������وص پرداخت�������ه مي ش�������ود. اين مقاله با بررسي سيستماتيك خزانه هاي اطالعاتي، كتابخانه ي مرك��ز تحقيق��ات ت��اريخ و اخالق پزشكي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات درماني تهران و مشورت با صاحب نظران اين حيط��ه وب�������ر مبن�������اي س�������ؤال ه�������اي از پيش تع�������يين ش�������ده تهي�������ه ش�������ده اس�������ت.

Page 54: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

قوانين ملي ايران و بسياري از كشورها در خصوص اخذ رضايت آگاهان��ه از كودك��ان، ام��روزه، ب��ه شكل چشم گيري دستخوش تغييراتي در جهت كاهش سن رضايت آگاهان�ه، انعط�اف پ�ذيري بيش تر قوانين اين حوزه و در نهايت مشاركت بيش ت��ر كودك��ان در تص��ميم گ��يري ه��اي درم��اني ش��ده اس��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ت. تعامل مناسب پزشك و كادر درماني و والدين با كودكان و دخيل نمودن آنان در تصميم گيري هاي مرتبط با وضع سالمتي شان نه تنها منجر به ارتقاء روابط پزشك و بيمار مي گردد، بلك��ه موجب�ات همك��������������اري بيش ت��������������ر كودك��������������ان را ن��������������يز ف��������������راهم مي آورد.

کليدواژگان: رضايت آگاهانه، كودكان، اسالم، اهليت

 بررسي رعايت اصول اخالق در پژوهش بر حيوانات آزمايشگاهي به روش كيفي49 ص   مينا مبشر، فاطمه موسوي، نوذز نخعي، وحيد شيباني

[PDF 198KB]       مشاهده متن  در بسياري از فعاليت هاي پژوهش��ي ك�ار ب��ا حيوان�ات آزمايش��گاهي ض�رورت دارد؛ بن�ابراين، الزم اس��ت ش��رايط مطل��وب زن��دگي س��الم و نزدي��ك ب��ه ط��بيعي ب��راي حي��وان در مح��ل نگ��ه داري وآزمايش������������������������������������گاه تحق������������������������������������ق ياب������������������������������������د. ه��دف از اين مطالع��ه ي كيفي، بررس��ي رع��ايت ش��رايط اس��تاندارد و اخالقي ك��ار ب��ا حيوان��ات آزمايشگاهي از نظر تهيه و حمل حيوانات، محل هاي نگه داري آن��ان، عملك��رد و دانش مراق��بين وپژوهش�������گراني اس�������ت ك�������ه ب�������ا حيوان�������ات آزمايش�������گاهي ك�������ار مي كنن�������د. براي جمع آوري داده ه�ا، ض�من هم��اهنگي ب��ا مس��ؤوالن مربوط�ه، پژوهش��گر در مرك��ز تحقيق��ات

م��ورد ط�رح تحقيق��اتي در ح��ال انج�ام در اين12دانشگاه و بخش زيست شناسي حضور يافت�ه و مراك��ز را درس��ه حيط��ه ي ارزي��ابي پژوهش��گران، روش ه��اي نگ��ه داري از حيوان��ات و مراق��بين حيوانات مورد بررسي ق��رار داد. س��پس گ��زارش نويس��ي ش��ده و پس از خالص��ه ب��رداري، تحلي��ل محت��������������������������������������وا انج��������������������������������������ام ش��������������������������������������د. در ارزيابي پژوهشگران، آشنايي آنان ب�ا زن��دگي ط�بيعي حيوان��ات،ت��اثير عوام�ل محيطي ب�ر نت��ايج مطالعات، كنترل استرس و درد و دفع استاندارد اجساد حيوانات در ح��د مطل��وب نب��ود. متص��ديان نگه داري از حيوانات، آموزش هاي الزم را در اين زمينه نديده بودند. تنها در يكي از مراكز، اصول استاندارد نگه داري حيوانات از نظر ساختمان، قفس ها و تراكم حيوانات در حدمطلوب ب��ود. ولي امكان��������������ات قرنطين��������������ه در هيچ مرك��������������زي وج��������������ود نداش��������������ت.

با توجه به وسعت كار با حيوانات آزمايشگاهي در كشورمان جهت رعايت ضوابط و اس��تانداردهاي ارائه شده براي رعايت اخالق و حق��وق حيوان��ات و از ط��رف ديگ��ر ب��ه دس�ت آوردن نت��ايج به�تر و دقي��ق ت��ر از تحقيق��ات، بازس��ازي مراكزنگ��ه داري ق��ديمي از نظ��ر رط��وبت، تهوي��ه، روش��نايي و بهداشت، آموزش مسؤوالن مراكز، رعايت موازين استاندارد در احداث مراكز نگه داري حيوانات، آموزش به كارگران شاغل در خصوص نگه داري و نظافت مراكز، احداث مراكز جدي��د، آم�وزش و ترغيب محققان در رعايت اخالق و حقوق حيوانات و تاسيس مراكزي ب��راي آم��وزش ب��ه اف��راد در خصوص كار با حيوانات آزمايشگاه و صدور گواهي نامه هاي الزم از طرف مراجع ذيصالح و وج��ودمراك��������������ز نظ��������������ارتي ض��������������روري ب��������������ه نظ��������������ر مي رس��������������د.

کليدواژگان: اصول اخالقي، حيوانات آزمايشگاهي، مطالعه ي كيفي

بررسي نظر پزشكان درباره ي بيان حقايق مربوط به بيماران مبتال به بيماري هاي صعب العالج61 ص    علي كاظميان، عليرضا پارساپور

[PDF 162KB]       مشاهده متن  حقيقت گويي در حرفه ي پزشكي عب��ارت اس�ت از ارائ�ه ي اطالع�ات الزم ب�ه بيم�ار ب��راي ايج�اد توانايي جهت اخذ تصميم هاي آگاهانه راجع به مراقبت هاي پزش��كي و س��اير جنب��ه ه��اي زن��دگي و آگ���������اه س���������اختن وي از وض���������عيتي ك���������ه در آن ب���������ه س���������ر مي ب���������رد.

در اين مطالعه، براي بررس��ي نظ��ر پزش��كان اي��راني راج��ع ب��ه مس��اله ي بي��ان حق��ايق ب��ه بيم��ار، پرسشنامه اي، كه حاوي سؤاالت مربوط به بررسي نگرش پزشكان راجع به اين موضوع ب��ود، ب��ه پزشكان عمومي و متخصصي كه در هم�ايش س�االنه ي پزش�كان عم�ومي و ن�يز در هم�ايش ه�اي ساالنه ي گروه ها ي مختلف تخصصي شركت كرده بودند داده شد و پس از پركردن، پرسش��نامه ه�������������������������������������������������������������ا از آن ه�������������������������������������������������������������ادري������������������������������������������������������������افت ش������������������������������������������������������������د.

درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند ك��ه35 پزشك در مورد اين مساله پرسش شد. 400در كل، از درص�د6بيماران حق دارند كه راجع به بيماري خود بدانند و از آن اطالع داشته باش�ند. در مقاب��ل،

درصد حق بيمار را منوط به احراز ش��رايط59هيچ حقي در اين زمينه براي بيماران قائل نبودند و خاص و در موارد خاص مي دانستند. در اين مطالعه، پايداري احساس��ي و م�يزان پ��ذيرش واقعيت از سوي بيمار و سطح فرهنگي او از مهم ترين عوامل مؤثر ب��ر تص��ميم گ��يري پزش��ك ذك��ر ش��ده

44است. در مورد ميزان اطالعاتي كه پزشك بايد به بيمار خود ارائه كن��د ن��يز بيش ت��ر پزش��كان ) درصد( عقيده داشتند كه پزشك بر حسب برداش��ت شخص��ي خ��ود باي��د راج��ع ب��ه م��يزان ارائ��ه ي

درصد( پاسخ دهندگان عقيده داشتند كه پزشكان مجازن��د65اطالعات تصميم گيري كند. بيش تر ) درصد نيز عقيده داش��تند78كه بدون اطالع بيمار، راجع به بيماري او با خانواده اش صحبت كنند.

درص��د از آن70كه دادن اطالعات در اغلب موارد باعث تسهيل روند تشخيص و درمان مي شود. ه���ا بي���ان ك���رده بودن���د ك���ه دادن اطالع���ات مي توان���د در آين���ده از احتم���ال ش���كايت بكاه���د. براساس اين مطالعه، بيش ت�ر پزش�كان در م�ورد مس��اله ي بي�ان حق��ايق مرب��وط ب��ه بيم��اري ب�ه بيماران صعب العالج، تمايل ب��ه گفتن حق��ايق ب��ه بيم��اران خ��ود را دارن��د، ولي در بيش ت��ر م�وارد، تصميم گيري راجع به اين مساله را منوط به شرايطي مي دانند كه عمدتا ب��ر مبن��اي نظ��ر پزش��كمع������������������������������������الج تع������������������������������������يين مي گ������������������������������������ردد.

Page 55: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

کليدواژگان: حقيقت گويي، بيماران صعب العالج، اخالق پزشكي

 پيش فرض ها ، عناصر و بناي روان شناسي و روان پزشكي مبتني بر قرآن69 ص    فريبرز باقري[PDF 237KB]       مشاهده متن 

هدف از تحقيق حاضر پژوهش در قرآن به منظور پاسخ به اين سؤال است كه آيا اساسا در قرآن مفاهيم روان شناختي موجود مي باشند. در صورت مثبت بودن جواب اين س��ؤال، ه��دف ديگ��ر در مرحله ي دوم پژوهش استخراج اين مفاهي�م، گروه بندي آنان و كش��ف رواب��ط معن��ايي اس��ت ك�ه ميان اين مفاهيم روان شناختي در قرآن حاكم مي باشد. روش تحقيقي به ك��ار ب��رده ش��ده روش

( است. نتايج تحقيقات به وضوح نش�ان مي دهن��د ك��ه بيشInhaltsanalyseتحليل محتواي متن ) از نيمي از كلمات معنايي در قرآن به مباحث روان شناختي مي پردازند و اين كلمات را مي ت��وان در چهار گ��روه روان شناس��ي يع��ني روان شناس��ي عم��ومي، روان شناس��ي رش��د، روان شناس��ي اجتم�اعي و روان شناس�ي شخص��يت تقس�يم بن�دي ك�رد. از نت�ايج مهم ديگ�ر اين پ��ژوهش كش�ف شباهت ها و تفاوت هاي اساسي اين مفاهي�م با پارادايم هاي غالب در روان شناس��ي ام��روز و هم چنين شباهت ها و تفاوت هاي اساسي ميان م��دل موج��ود در ق��رآن و م��دل ه��اي مط��رح در روان

-Handlungskontrollشناسي اروپايي در خصوص عم��ل و تئ��وري كن�ترل عم��ل انس���ان اس��ت ).) 

کليدواژگان: تحليل محتواي متن، دين و علم، روان شناسي قرآن، معم��اري روان ش��ناختي ق��رآن،ديدگاه كاركردي و قرآن

 توجيه و نقد يك راي: بازخواني پرونده ي موسوم به سرم هاي حيواني81 ص   عليرضا اسماعيل آبادي، حميده يزدي مقدم، رحمت الله جعفري پور

[PDF 170KB]       مشاهده متن  اجتماع اسباب گوناگون در بروز خسارت از جمله مباحث مهمي اس��ت ك��ه ه��ر ي��ك از نظ��ام ه��اي حقوقي ديدگاه متفاوتي را ارائه ك��رده ان��د. بررس��ي اين موض��وع در حق��وق پزش��كي ك��ه ب��ا ج��انبيم��اران در ارتب��اط اس��ت اهمي��تي دو چن��دان دارد و انتخ��اب ي��ك دي��دگاه را مهم ت��ر مي س��ازد. اين مقاله به دنبال آن است تا با بازخواني يك پرونده و بررسي موضوع اجتماع اس��باب متع��دد درحق���������وق پزش���������كي، راه را ب���������ه روي نظري���������ه ه���������اي جدي���������د بگش���������ايد. در ارائه ي مطالب از روش كتابخانه اي استفاده و تالش شده است تا با جست وجوي در من��ابع و كت����������اب ه����������اي مرتب����������ط اين ح����������وزه مب����������احث مط����������رح ش����������ود.

در بررسي موضوع اجتماع اسباب در پزش��كي دو رويك��رد پيش روس��ت؛ ي��ا باي��د از راه ح��ل ه��اي سنتي پيروي كرد و نظريه ي برابري اسباب را پذيرفت ي��ا ب��ا نق��د آن، باي��د راه را ب��ه روي دي��دگاه هاي جديدتر و اخالقي باز كرد و رويه ي قضايي را به آن سو سوق داد. نقد ديدگاه سنتي و پ��يروياز دي������دگاه ه������اي جدي������د و اخالقي ب������ه اج������راي ع������دالت ي������اري مي رس������اند.

کليدواژگان: اجتماع اسباب، حقوق پزشكي، برابري اسباب، رويه ي قضايي

 در آمدي بر دانش و حرفه ي اخالق زيست-پزشكي91 ص    حيدر شادي[PDF 161KB]       مشاهده متن   

مسائل اخالق زيست- پزشكي از ابتداي تاريخ پزش��كي و فع��اليت ه��اي زيس��تي بش��ر مط��رح ب��ه اين س��و و ب��ا گس��ترش تكنول��وژي ه��اي ن��وين پزش��كي، اخالق1960بوده ولي از دهه ي

زيست- پزشكي ب�ه عن�وان ي�ك ح�وزه ي معرف�تي مي�ان رش�ته اي و ي�ك حرف��ه ظه�ور ك�رد. عليرغم گسترش روزاف��زون فع��اليت ه��اي علمي و حرف��ه اي اخالق زيس��ت- پزش��كي، هن��وز درباره ي تحصيالت و مهارت هاي الزم، كاركرد ها و وظ��ايف، مراج��ع ذي ص��الح ب��راي ص��دور گواهي نامه و سازوكار ارزيابي و نظارت بر فعاليت اعضاي اين حرفه س��ؤاالت زي��ادي وج��وددارد. اين مقال����ه تالش����ي ب����راي ج����واب دادن ب����ه ب����رخي از اين س����ؤاالت مي باش����د. روش تدوين اين مقاله مبتني ب��ر جس��ت وج��و در من��ابع كتابخان��ه اي و اينترن��تي اس��ت. ب��راي

،bioethicsشناس��ايي من��ابع ب��ا اس��تفاده از واژه ه��اي medical ethics، biomedical ethics، bioethicist در موتور جست وجوي googleو كتابخانه ي مركز تحقيقات اخالق و ،

ت�����������اريخ پزش�����������كي ب�����������ه جس�����������ت وج�����������و پرداخت�����������ه ش�����������د. نتايج به دست آمده از جست وجوي منابع الكترونيك با كليدواژه هاي مربوطه نشان مي ده��د كه اخالق زيست- پزشكي عليرغم نوپا بودن، ادبيات فربهي داشته و ميزان روزافزوني آن نيز

وbioethics نتيج��ه ب��راي جس��ت وج��وي واژه ي 4،000،000بسيار باالست. وج��ود بيش از حكايت از شكل گ��يريGoogle در bioethicist هزار نتيجه براي جست وجوي واژه ي

اين دانش و حرف��ه دارد. از اواخ��ر ق��رن بيس��تم متخصص��ان و مراك��ز آم��وزش، پ��ژوهش و مشاوره ي اخالق زيست- پزشكي در كشورهاي توسعه يافته ظهور كردند و هم اكنون مراكز دانشگاهي، مراكز حكومتي دخيل در سياست گذاري بهداش�تي، مراك�ز درم�اني و بيمارس�تان ها، شركت هاي داروسازي و ساير كارخانه هاي توليدكننده ي محص��والت مرتب��ط ب��ا زيس��ت،متخصص������������ان اخالق زيس������������ت-پزش������������كي اس������������تخدام مي كنن������������د. در كشور هاي توسعه يافته اخالق زيست- پزشكي رشد چشمگيري داشته و ب��ه عن��وان دانش

Page 56: ebonyan.irebonyan.ir/Attachments/700.docx  · Web viewفصلنامه اخلاق در علوم و فناوريEthics in Science & TechnologyISSN 2010-2011فصلنامه داراي

و حرفه نهادينه شده اند. كارشناس اخالق زيست-پزشكي در چهار مح��ور آم��وزش، پ��ژوهش، مشاوره و نظارت فعاليت مي كند. در كشورهاي در ح��ال توس�عه از جمل��ه اي�ران ن��يز نش��انه هايي از تالش براي ايجاد نظام و سازمان هاي اخالقي زيست- پزشكي ب��ومي و ظه��ور دانشو حرف�����������������ه ي اخالق زيس�����������������ت- پزش�����������������كي وج�����������������ود دارد.

کليدواژگان: اخالق زيست، پزشكي، دانش، حرفه

 11/5/85تاريخ انتشار: 66945366( 021)