Embed Size (px)
Citation preview
Verslag van het tweede internationale congres voortoegepaste linguistiek, gehouden te Cambridge van 8-12september 1969Ulijn, J.M.
Gepubliceerd: 01/01/1969
Document VersionUitgevers PDF, ook bekend als Version of Record
Please check the document version of this publication:
• A submitted manuscript is the author's version of the article upon submission and before peer-review. There can be important differencesbetween the submitted version and the official published version of record. People interested in the research are advised to contact theauthor for the final version of the publication, or visit the DOI to the publisher's website.• The final author version and the galley proof are versions of the publication after peer review.• The final published version features the final layout of the paper including the volume, issue and page numbers.
Link to publication
General rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.
• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?
Take down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.
Download date: 27. Jul. 2018
VERSLAG VAN HET TWEEDE INTERNATIONAL.E CONGRES VOOR TOEGEPASTE LINGUISTIEK,
GEHOUDEN TE CAMBRIDGE VAN
8-12 SEPTEMBER 1969
door:
Drs. J.M. Ulijn,
Groep Talen
INHOUDSOPGAVE
.!. VERANTWOORD!NG
B. VERSLAG BEZOEKEN
1. Talenpractica van de universiteit van Cambridge
1.1 Cursussen die in gebruik zijn
1.2 Luistermateriaal zonder tekstboek
2. Talenpraetica van het Cambridge-shire College of
Arts and Technology
.3. Tentoonstelling boeken en talenpractica
C. SECTIEVERSLAGEN
1. Language test-materials (sectie 10)
2. Measurement and classification of second language
error
,~ Verslag sec ties 4, 6, 7
,.1 Talenpracticum
,.2 Centrum voor vreemde talenonderwijs aan universiteit
of hogeschool
,., Zelfstudie
3.4 Adult Education
'.5 Vaktalen - Langue. de specialite - Languages for
special purposes
,.6 Teaching-machines
3.7 Computers
D. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
pag.
!
1
1
.3
11
12
15
18
18
19
21
22
2.3
26
27
29
.30
32
.35
LIJST VAN BIJLAGEN (H~t bl.ek oBdo-enlij-komall-ebijlagen·waarnaar in
dit rapport verwezen wordt bij te sluiten. Indien gewenst kunnen alsnog
fotocopie-&nwordenioe-g-ezond-en) •
- Abstracts, Second International Congress of Applied Linguistics
Cambridge 8th - 12th Septem~er 1969.
- Second circular (programmaboekje en lijst van deelnemers).
- Audio-visual equipment, E.J. Arnold (prospectus).
- Cassetlab. Cybervox (prospectus).
- Unitutor - Tsjechische universele leermachine (prospectus).
- Dr. D. van Abbe - Teaching materials for the year 2000.
stencil van lezing gehouden in sectie 6 van het
tweede congres voor toegepaste linguistiek te
Cambridge (7-12 sept. '69).
- W.A. Bennett - Tape accession and classification.
- F. Brodtkorb - Communication requirements in a language learning
system and their costs.
- Formula for comparing direct and remote access
systems. (sectie 6)
- Prof. O. Fujimura - Technological developments for language
learning, algemene lezing.
- I. Lake - The Cost effectiveness of the direct distribution
of programmes compared with dial access systems
(sectie 6).
- Prof. G. Nickel - Applied Contrastive Linguistics, algemene lezing
- W. Prescott - Continual Assessment of a language course (sectie 10).
- Mevr. M. Sculthorp - Plan of the language Centre, Cornwallis
Building University of Kent at Canterbury (sectie 6).
- P.A.M. Seuren - Het talenpraoticnm aan de Universiteit van Cambridge
in: Stam Stem nr. 15, dec. 1968 page 5-9.
- Dr. A.E.H. Tonkens - French television-co~se and its evaluation
(sectie 6).
- R.C. Turner - CARLOS, computer-assisted instruction in Spanish
(sectie 6).
- J.A. Upshur - Productive communication testing progress report
, (sectie 10).
- Prof. M. Valette - Table of Foreign Language Objectives (sectie 10).
In het rapport bevinden zich de plattegronden van de volgende talen
practica:
1. Talenpractica van de Universiteit van Cambridge
2. Talenpractica van het College of Arts and Tech
nology te Cambridge
3. Plan of the Language Centre,
Cornwallis Building.
(tig. 1)
(fig. 2)
(fig. 3)
page
2
24
., .
I
!. VERANTWOORDING
Dit rapport beoogt een bijdrage te zijn tot de discussie over de rol t, .•
van de toegepaste linguistiek aan een technische hoges~~ool in het
algemeen en die van het vreemde talenonderwijs in het bijzonder.
Het draagt een bijna uitsluitend informatief karakter en het zou
wenselijk zijn tijdens b.v. een afdelingscolloquium nader op enkele
punten in te gaan.
De vragen waarop ik getracht heb tijdens het Congres in Cambridge aen
antwoord ta vinden betreffen twee terreinen:
1. de organisatie van het vreemde talenonderwijs aan een technische
hogeschool; de inrichting van een optimale zelfstudiesituatie
(talenstudio) en een talenpracticum met het cursusmateriaal wat
daarbij hoort.
2. het linguistisch didaktisch onderzoek dat zich vooreerst richt op
de vraag met welke vreemde-taalmoeilijkheden de studenten geconfronteerd
worden in hun opleiding (diagnostische fase aan de hand van fouten
analyses e.d.) en vervGlsens welke methoden en tec~nieken het meest
geschikt zijn om tot een redelijke vreemde taalbeheersing te komen
in het kader van de ingenieursopleiding (evaluatie- en programmerings
fase).
Beide terreinen onderwijs en onderzoek hebben in hoge mate de keuze van het
programma te Cambridge bepaald. Een bezoek werd gebracht aan
de talenpractica van de Universiteit van Cambridge en die van het
Cambridge-shire College of Arts and Technology.
Op de tentoonstelling van boeken en talenpractica die tijdens het
congres gehouden werd waren de belangrijkste Engelse en Amerikaanse
uitgevers en fabrikanten aanwezig.
Het Congresprogramma omvatte een 7-tal algemene lezingen gevolgd door
discussie:
1. The Applications of linguistics: Prof. B. Malmberg
2. Neurolinguistics of the adult: Prof. H. Hecaen
3. The Uses of SOCiolinguistics: Prof. J. Fishman
4. Applied Computational Linguistics: Prof. D. Hays
5. Technological Developments for language learning: Prof. O. Fujimura
6. Applied contrastive Linguistics: Prof. G. Nickel
7. Linguistic factors in Communications Engineering: Prof. K. Stevens
•• II
II
Daarnaast hielden een 15-tal secties in de ochtend- en midda~ren een 1 aantal werkbijeenkomsten. ).
Gekozen is voor deelname aan de volgende secties:
- Research in the Psychology of Second language learning (sectie 4)
- Technology of language learning (sectie 6) - Language teaching materials (seatie 7)
- Language test materials (sectie 10)
- Measurement and classification of second language error (sectie 11)
In de eerste 3 secties waren onder mear de volgende punten uitermate
interessant: de nieuwste ontwikkelingen van het talenpracticum, de
organisatie van een service-centrum voor vreemde talenonderwijs aan
universiteit of hogeschool, de mogelijkheden van de zelfstudie
met name in het onderwijs aan volwassenen en het gebruik van teaching
machine en computer in het talenonderwijs.
1 ) zie Second Circular, programmaboekje van het tweede internationale
oongres voor toegepaste taalkunde te Cambridge, september 1969.
-1-
B. VERSLAG BEZOEKEN
1. Talenpractica van deuniversiteit van Cambridge
Zowel het audio-visuele talenpracticum als het library-access practicum
bevat 30 kabines en is gelegen in hat souterrain van hat collegezalen
complex (Lecture-block) aan de Sidguick-Avenue. Deze ligging biedt het
voordeel dat er geen ramen zijn die geluiddicht moeten worden gemaakt,
terwijl de air-conditioning erg goed is.
In de fonotheek vindt men bandenmateriaal voor de zelfstudie van maar
dan 30 talen. Aan de overzijde zijn de tekstboeken te vinden. Er is een
uitgiftebalie, maar daar wordt geen gebruik van gemaakt. De spoelen zijn
groot, ~ 15 em, en vereisen dus veel opbergruimte.
De gebruikte recorders zijn breed (merk Shipton) waardoor de kabines
~ 75 cm breed moeten zijn. Verdera technische details zijn mij helaas
niet bakend. De galuidsweergave is goed. In het audio-visuele lokaal
is een gesloten televisiecircuit toegepast, een toestel per kabine
(Japans merk Ikogami).
Het bedieningspaneel re.p. bedieningspaneel + opname-studio (control
rooms) zijn van de practica gescheiden door een glaswand. De tabines
staan in normafe klasopstelling met middengang met dien verstande dat
in het AV-practicum de studenten met de rug naar de opname-studio zitten.
Alle kabines zijn zichtbaar vanuit de control-rooms.
Er is weinig licht in beide practicums doordat iedere kabine een prive
lamp heeft die aan en uit kan worden gedaan. Dit heaft een isolerende
invloed op de student die.er werkt.
In het AV-gedeelte is geen minimum projektie-hoogte in acht genomen
(de hoogte is + 2t meter), hetgeen geen bezwaar is omdat aebruik wordt
gemaakt van close-circuit televisie.
Nieuwe bezoekers van het zelfbedieningsgedeelte schrijven zich in en
krijgen op vertoon van hun collegekaart een speciale toelatingskaart
voor het practicum. Er is, full-time, een steward in dienst die de
mensen adviseert welke methodes ze moeten gebruiken. Er is praktisch
geen controle en geen strikte surveillance. De diefstal van banden is
erg groot. Sinds de oprichting van het talenpracticum zijn meer dan
1000 banden verloren gegaan. Signalering van bezoekersaantallen vindt
a11een plaats via regelmatige steekproeven. Vijftig procent van het
aantal bezoekers komt uit niet-literaire faculteiten, de andere helft
•• /2
Universiteit van Cambridge
zie artikel van P.A.M. Seuren in: Stam Stelll 10, dec. 1968
5 x 6 plaatsen
i 5 ... :t 5'.5 '"
= garderobe
garderobe fono-
theek
B +---r-"1 1---+-'-1 1----+---1
(audio-visueel prac· .... --1-- -of r- -1'- -4 f- - -4- --~
ticum) ,
.... ---1---1 1--- --I- --+ I---t---+
A
I· balie I I
rie'tfhodes ;-;
t- - -/"---i
F--+---t
t-- -.f--~
1--- -t-- --I ,--4---1 . I-:- - -j- --1- .... - -I---i
/"---1---1 1---+--+
~ontrolroom) TV opname studic + lerarenpaneel
.... -' ~pas ~ x>r tcontrolroom) leraren- T c, steware paneel"
E
"' +I
5 x 6 plaatsen libra 7-access syste ~
workshop
,
workshop
moederbanden
r recording
room t-- j
__ """'-----~L---.........
x) deur met opschrift: "Enquiries"
zijn letteren-studenten, die ook altijd onder leiding gebruik maken
van het audio-visuele practicum o.a. voor praktische fonetiek.
Dankzij veelvuldige bezoeken kon ik constateren dat het vooral buiten
landse studenten waren die Engels kwamen leren. Het aantal Engelse
tekstboeken en banden bleek Teal te gering. De bezetting was steeds
ongeveer 50% in een tijd dat de oolleges nog niet begonnen waren
(begin september). Het zelfbedieningsgedeelte is dagelijks open van
8 tot 5 uur.
De heer J.H. Trim, phonetious, en WeA. Bennett, direkteur van het talen
laboratorium demonstreerden ons het audio-visuele gedeelte. In iedere
kabine bevindt zich een spiegel waarin men zijn lipbewegingen kan
controleren die worden voorgedaan op het t.v.-scherm. Om bepaalde
mondstanden duidelijk te maken wordt gebruik gemaakt van een zoomlens.
De koptelefoons isoleren in de praktijk uitstekend, maar zijn erg zwaar.
Film, dia's en allerlei illustratief materiaal kunnen via de t.v.-camera
gepresenteerd worden. Er wordt gebruik gemaakt van "phased drills"
vooral om intonatiepatronen in te oefenen.
Dit materiaal wordt als conferentiemedium gebruikt, maar niet toegepast
in een zelfstudie-situatie met video-opnamen.
1.1 Cursussen die in gebruik zijn
-3-
Afgezien van een English Business oourse zijn er geen speciale vaktaal
cursussen. In deze leemte zal worden voorzien naar gelang er goed materiaal
op de markt komt. Men programmeert zelf cursussen in samenwerking met de
British Council (The Turners). Met name voor Engels is er veel eigen,
vooral fonetisoh mat~aal. Ook wordt een Nederlandse cursus ontwikkeld
met de Vrije Universiteit van Amsterdam. De Nederlandse cursus van
Lagerwey is in gebruik. Bij de audio-visuele cursussen Chinees, Arabisch 1 en Hebreeuws wordt veelvuldig een gesloten televisie circuit benut. )
De steward heeft nog enkele nuttige wenken gegeven t.a.v. de codering
van de voorradige cursussen. Banden en tekstboeken dragen dezelfde code,
zodat vergissing uitgesloten is. Een copie van de betreffende regeling
is ons inmiddels toegezonden. 2). Hoewel deze slechts ten dele in de
1) P.A.M. Seuren. Het talenpracticum aan de Universiteit van Cambridge in:
Stam Stem, nr. 15 dec. 1968, page 5-9.
2) Zie bijlage "Tape accession and classification".
../4
Nederlandse situatie bruikbaar is, verdient zij toch aandacht. De banden
zijn door veelvuldig en ondeskundig gebruik erg aan slijtage onderhevig.
Banden worden verkeerd teruggezet, zijn vaak slordig opgespoeld waardoor
de volgende gebruiker in moeilijkheden komt.
Conclusie voor THE-talenstudio: Zeker wanneer geen deugdelijk cassette
systeem voorhanden is, zal een goede controle noodzakelijk zijn om
diefstal en snelle en verregaande slijtage van hard- en software te
voorkomen.
De taak van een Eindhovense steward(ess) zou zijn:
1. Insohrijving van nieuwe cursisten en verstrekken van deelnemerskaart.
2. Statistische verwerking van bezoekersfrekwentie per dag en per taal.
3. Adviezen t.a.v. de te kiezen cursussen.
4. Uitgifte ~ uitleenbanden en teksten, ontvangst en controle met
bijbehorende administratie.
50 Aanwijzingen voor het gebruik van het materiaal en een'eerste intro
duktie.
Hier voIgt een lijst van cursussen die te Cambridge in gebruik z1jn:
-4-
taalcursus auteur(s) uitgever,plaats
jaar (voor zover
bekend).
1. Arabic
2. Arabic Egyptian
Charles A. Ferguson
Moukhtar Ani
3. An introduction to Modern Arabic
Ziadeh and Winder
4. IRAQI Arabic
5. Bengali
CAL - MLA
Washington
Linguaphone
Oxford University
Press
Holt
Spoken Languages
Series
Linguaphone
··/5
taalcursus auteur(s)
6. A bulgarian textbook for foreigners
7. German
St. Ghinina - Ts. Nikolova
L. Sakarova
8. BBC-t.v. Deutsch (German for beginners)
Komm mit 1, 2, 3
Wir sprechen Deutsch
9. Taperecordings of German texts:
10. a) Beginning Chinese
b) Intermediate "
c) Character text for beginners
intermediate
John de Francis
Teng Chia-Yee
d) ProdUnciation of Chinese
11. Character text for Mandarin
Yuen Ren Chao
-5-
uitgever, plaats etc.
Naouka i Izkoustvo
A.L.M. level 1, 2, 3
Harcourt, Brace,
World
Deutschen Auslands
dienst fur Rundfunk
und Fernsehen.
Freiherr von
Waltershausen K.G.
532 Bad Godesberg
HeerstraBe 58
West-Deutschland
New Haven and
London, Yale
University Press, 1964.
(Institute of far
Eastern Languages).
Harvard University
Press, Cambridge
Massachusetts
taalcursus
12. Greek: vocabularies
13. Hausa basic course
14. Hebrew:
American version of the
CREDIF-course
- plaatjesboek
- werkschrift
auteur(s)
Carleton. T. Hodge and
Ibrahim Umaru
15. Haitian Creole Basic Course
Programmed Introduction +
tape· script
Valdman, Joseph Windsor
(NDEA)
-6-
uitgever, plaats etc.
Linguaphone
Regentstreet 207-209
London
Foreign Service
Institute,
Howard E. Sollenberger,
Dean. (1963)
Centre for curriculum
development in audio
visual language
teaching.
1966 Chilton Books
New York
Dept. of Linguistics
Indiana University
Bloomington-Indiana
16. Hindi programmed by the Institute ot Oriental Studies, Cambridge
~ ~. . . ('zelf geprogrammeerd)
< 17. Col~qu±Al Hungarian
(illustrated)
18. Learn Hungarian
A.H. Whitney
Zoltan Bankidi, Denes
" Jokay, Szabo
Rontledge ~egan Paul
Ltd. Broadway House:
68-74, Carter Lane
London EC 4
Tankonyvkiado
Publishing House for
Textbooks, Budapest,
2nd ed. 1965
··/7
taalcursus
19. Danish
An elementary grammar
and reader.
20. Teach yourself Czech
(serie van 20 talen)
21. Czech
22. Spoken Danish
Spoken languages series
23. Speak Dutch
24. Dutch basic course:
stenoils, zelf ge
programmeerd
25.. Irish
26. Icelandio
a) vooabulaire
b) book
27. Italian
28. Talking Italian
BBC course
29. Finnish
a) conservation
b) text
30. French
auteur(s)
Elias Bredsdorff
W.R. and Z. Lee
Lagerwey
-7-
uitgever, plaats etc.
Cambridge University
Press, Bentley House,
200 Euston Road,
London NW 1, 3rd ed.,
196,5
The English University
Press Ltd., St. Paul's
House, Warwicklane,
London EC 4
Linguaphone
Holt
Linguaphone
Linguaphone
A.L.M. level 1 + 2
Harcourt, Brace, World
Linguaphone
A.L.M. level ~1 2, 3
Harcourt, Brace, World
taalcursus
31. French
a) pour les ecoles
b) vocabulaires
32. A course in technical
and commercial French:
auteur(s)
Des machines et des hommes
33. Starting French BBC
Bonjour Franyoise
34. French pronunciation
(ill. )
35. Japanese beginning
36. Teach yourself Japanese
+ grammar
37. Japanese
38. Luganda
39. Spoken Norwegian
Leonce Clement
Charles Bouton
Guitard, Marandet
Eleanor, Hare, Jorden
Hangen, Chapeman
40. Elementary Norwegian
Draft of an audio-lingual
method
41. Persian basic course
units 1-12
Bjarne Berulfsen
Philips Bvardeman
Serge Obolensky
Kambiz Yazdan Panah
Fereidoun Kiraje Wousi
-9-
uitgever, plaats etc.
Linguaphone
Audivox - Harrap -
RTF, 1964 Rotterdam
Cambridge University
Press
New Haven and London,
Yale University Press
1963
The English University
Press Ltd.
Linguaphone
Linguaphone
Holt, New York
University of Oslo
International Summer
School 1964, Skriveshed Oslo 1965
CLA/MLA
Washington, School
of language and Area
Studies, FSI Depto
of State
taalcursuB
42. Let's learn Polish
(basic)
43. Portuguese
a) vocabulary
b) conversation
auteur(s)
Zofia Bastgen
44v Portuguis contemporaneo Rob. Lado
2 delen Mattoso Camara
Maria Isabel Abren
Elea Ramen
45. Russische literatuur
op stencils
46. Russian
-9-
uitgever, plaats etc.
Wiedza Powszechna
Warszwawa 1961
Linguaphone
Richard J.O'Brien S.J.
Georgetown University
Press, Washington DC
20007,
Catalogue card number
66-25520
A.L.M. level 1, 2, 3
47. Short Novels: Foreign language Publishing House - Moscow
48. Serbo-Croation
Basic Course FSI
49. Spanish for beginners
BBC oct. 1964
50. Spanish
51. Audio-Spanish
52. Ealing Spanish
Introductory course
in Spanish
Janko Janhovic
(Sollenberger)
A.G. de Paredes
Carleton, T. Hodge
Washington, DC, 1965
A.L.M. level 1, 2, 3
Cassell Audio text
series London
35. Red Lion Square
London WC 1 1966
Longmans
taalcursus
53. Spanish pronunciation
(ill.)
54. Learn Swedish
55. Swahili basic course
56. !!! basic course
57. Turks stencils
auteur(s)
Fitzgibbon Merino
Lima de Freitas
Almquist, Wiksell
58. A manual of spoken Tibetan
Lhasa dialect
59. Yoruba
60. Urdu
61. Learn to speak Welsh
62. Listen and learn the
Welsh language
WEDA Caernarvon
63. Engels level 1, 2, 3
zelf geprogrammeerd.
stencils
Kun Chang
Betty Shefts
-10-
uitgever, plaats etc.
Cambridge University
Press
Stockholm, 1964
Institute for English
speaking students,
University of
Stockholm
FSI Carleton,
T. Hodge
FSI Carleton,
T. Hodge
Seattle 1964
University of
Washington Press
FSI Carleton,
T. Hodge, 1963
Linguaphone
Wolfe Publishing Ltd.
10 Earehorn Street
London WC 2
Welsh Economic
Development
Association Ltd.
•• /11
-11-
taalcursus auteur(s) uitgever, plaats etc.
64. English pronunciation.
stencils
65. Intonation of Colloquial
English
66. Realistic English
67. A modern course in business
English
J.D. O'Connor
G.F. Arnold
1.2 Luistermateriaal
zonder tekstboek
Longmans
Oxford University Press
Oxford Uni versi ty pressi
Om de luistervaardigheid te oefenen zijn allerlei geluidsopnamen aanwezig:
radio-nieuws-uitzendingen (BBC), literatuur, gedichten, dialogen, hoorspelen,
drills, muziek (o.a. Afrikaanse muziek).
Verder zijn er banden ingesproken door een aantal buitenlandse studenten,
die allerlei interessante onderwerpen behandelen en hun eigen land in
hun eigen taal presenteren b.v. Argentinie, Frankrijk, en Zuid-Afrika.
Verder trof ik een aantal in Cambridge gehouden buitenlandse toeapraken
op band aan, in overeenstemming met het idee dat de laatste tijd aan
de THE is ontwikkeld. Ook in onze talenstudio is sinds kort dergelijk
materiaal aanwezig. Een linguistisch minder gelukkig voorbeeld was de
toespraak door Paus Paulus in het Frans gehouden voor de Verenigde Naties
in New York, hoewel dergelijk authentiek, actueel materiaal erg motiverend
zal werken.
Voor de .olgende talen was luistermateriaal aanwezig: Chinees, Frans,
Engels, Pools, Tibetaans, Russisch, (Argentijns)-Apaans, Spaans, Tsjechisch,
Italiaans, Japans, Portugees, Hindi.
Ook zijn er diverse banden overgenomen van grammofoonplaten.
Literatuur:
1) Talenpracticum van Cambridge P.A.M. Seuren: Stam Stem nr. 15 p.5-9
dec. 1968
2) W.A. Bennett - Selfinstruction in Language Learning - Linguistic and
psychological factors.
(W.A. Bennett is hoofd van het talenpracticum van de Universiteit van
Cambridge)
Deze lezing waarvan de korte inhoud te vinden is op p. 62 van de
"Abstracts" heeft niet plaats gevonden.
2. Talenpractica van het Cambridge-shire College of Arts and Technology
Gastheer: Dr. D. van Abbe: hoofd van de Afdeling Vreemde-Talenonderwijs.
De qua inhoud en presentatie uitstekende verzorgde lezing van Dr. van Abbe
in sectie 6 over "Teaching materials for the year 2000", waarnaar elders
verwezen wordt, deed grote verwachtingen koesteren t.a.v. de talenpractica
aan zijn Technische Hogeschool.
Bestaat het practicum van de universiteit pas 3 jaar, Dr. D. van Abbe
kan al op 7 jaar talenpracticum-ervaring bogen. Deze hogeschool heeft
250 dagstudenten en 1000 avondstudenten terwijl nog eens 500 studenten
een middelbare technische opleiding volgen.
De studenten nemen deels verplicht deels facultatief aan het vreemde
talenonderwijs deel.
De getroffen voorzieningen doen vermoeden dat ook van deze laatste moge
lijkheid een druk gebruik wordt gemaakt. Na 7 jaar is de huisvesting van
de talenpractica niet meer uitstekend te noemen. Zij zijn gevestigd in
grotendeels houten noodgebouwen, wat de akoestische kwaliteiten niet
bevordert. Overigens zijn ze wel erg rustig gelegen tegenover de buiten
muur die grenst aan een tuin.
Dr. van Abbe heeft 4 lokalen:
A) een audio-passief lokaal met een opstelling zoals talenstudio THE,
waarover hij niet erg te spreken is. (merk Pij" inmiddels overgenomen
door Cybervox), met lerarenpaneel. (16 lesplaatsen)
-12-
B) Een audio-visueel ingericht lokaal met diaprojektor, bandrecorder, bord,
projektiescherm en 2 rijen stoelen met vast schrijfblad (16 lesplaatsen).
De opstelling is dezelfde als die in het Centre de' linguistique appliquee
van Besanyon. (zie fig. 2)
•• /13
.=
· fig.20pstelling in Talenpracticum
1:-:'
~
j \
!f n :1 :'\.
lokaal A A-P practicum
I ~:i
H ~: "
M "
I +--+
t-~ +-~ t--+ ;) ,. .--. +~
.-+
-'. -+ +-f -t -i
lokaal B Audio-visueel lokaal
IDQ/ lera,&n· p"tleel
" i
lokaal C : A.A.C.-practicum
-13-
•• /14
c) Twee audio-aetief-eomparatieve praetiea met ieder 16 kabines.
Het 7 jaar oude praeticum is toegarust met Pij'-apparatuur(normale
klassieke band). Ret nieuwe practicum is voorzien van Cybervox.
Dr. van Abbe is echter niet geheel tevreden en zou liever Shipton
-14-
ingevoard hebben, het mark van de Universiteitstalenpractica van Cambridge.
De banden van Cybervox zijn opgeborgen in een soort grote tweegats
cassette, waarvan mij de verdere details niet bekend zijn. In ieder
geval wordt deze niet benut voor het zgn. zelfbedieningssysteem.
(zie fig.2)
In beide practiea bevinden zich speciale witte plastic borden die met
viltstiften beschreven worden. Dit heeft het voordeel dat er zo
weinig mogelijk stof bij de apparaten komt. Ret uitvegen gebeurt met
een soort waterborstel en lijkt nogal omslachtig.
Midden tussen de kabines is een grote ruimte uitgespaard die benut
wordt veor oefeningen onder leiding. Of hierbij ook technische
apparaten die de studenten uit hun opleiding kennen, in de vreemde
taal worden gedemonstreerd, is mij niet duidelijk geworden. De ruimte
lijkt me erg gesehikt ervoor •.
D) Eigen inspreek- en eopieer-studio in een apart staand gebouwtje
ingericht. Merk: Revox~"' zoals het talenlaboratorium van de Universiteit
van Nijmegen die bezit. De studio van de Universiteit van Cambridge
besehikt over Philips-apparatuur. De ervaringen met Revox zijn beter.
Ret talenonderwijs geschiedt grotendeels onder leiding. Er zijn ± 20 part
of full time leraren in dienst, het laatste is niet erg duidelijk.
Per week zijn slechts 5 uur gereserveerd voor zelfstudie. Dr. van Abbe
is tegen dit systeem. De studenten die een taal als keuzevak kiezen wonen
per week 7 lessen bij. Op een aantal van 12 lessen worden er 3 doorgebracht
in het talenpracticum. (Deze verde ling is blijkbaar te wijten aan het
Britse twaalftallig stelsel).
Van de gebruikte methodes heb ik helaas weinig kunnen zien. De afdeling
beschikt over 3000 banden. Er wordt vrij veel aan extra-mural education
gedaan. Zo worden voer diverse bedrijven in de stad seeretaressen opgeleid.
Buitenlands hotel- en keukenpersoneel volgt Engelse lessen.
De belangrijkste vreemde taal naast Engels is Duits, de specialiteit
van Dr. van Abbe. Daarnaast wordt Frans, Italiaans, Spaans en Russisch
gedoceerd.
Franse methodes:
1) Le Iran9ais chez vous
2) La fran9&is du bureau, voor de secretaressen-opleiding
3) Des machines et des hommes, een Franse technische
taalcursus.
Speciaal materiaal v~~r technisch wetenschappelijke taal wordt weinig
gebruikt.
Mijn algemene indruk is mede door kontakten met taalkundigen van andere
T.H.t s in Engeland, dat aan vreemde talenonderwijs groot belang wordt
gehecht en een voorname plaats wordt ingeruimd in het studieprogramma
voor technische studenten.
Literatuur:
Dr. D. van Abbe 1) artikel in: Audio-Visual Journal, mei '69.
-I.J-
2) Teaching materials for the year 2000, stencil van
lezing gehouden in sec tie 6 van het tweede congres
voor toegepaste linguistiek te Cambridge 7-12 sept.t69.
Dr. D. van Abbe heeft aangeboden aan de THE een lezing te komen houden
over vreemde talenonderwijsproblemen aan een Technische Hogeschool.
Gezien de ontwikkeling van ons eigen vreemde talenonderwijs en de invoering
van een lectoraat toegepaste linguistiek is dit punt de moeite van het
overwegen ten volle waard. Dr. D. van Abbe is bovendien een boeiend spreker.
3. Tentoonstelling boeken en talenpractioa
In het volgende verslag is alleen opgenomen wat van belang is bij de
vervanging van soft- en hardware op korte en de te voorziene technologische
ontwikkeling van het vreemde talenonderwijs aan de THE op lange termijn.
Op de tentoonstelling waren 3 merken normale AAC talenpractica aanwezig:
Teletron, een Italiaans merk, Aveley en Cybervox, Engelse merken.
Dit laatste heb ik toegepast gezien op het College of Arts and Technology
te Cambridge. Een vluchtig onderzoek en enkele gesprekken met vertegen
woordigers wezen uit dat deze merken zeker niet beter zijn dan Elektron,
het merk dat we op het ogenblik voor onze talenstudio en practicum preferere~.
De afluistertoets by Aveley leek mij erg fragiel. Bovendien is de service
van de Engelse talenpracticumfabrikanten op het Itcontinent" niet erg goed.
Er waren echter ook twee merken cassette-practica aanwezig. Zoals bekend
heeft de Talenstudio van de THE op het ogenhlik Philips eengats-cassette
recorders die spoedig vervangen moeten worden omdat ze versleten zijn en
uit de markt genomen worden. Deze cassette-recorder leverde naast nadelen
•• /16
-16-
van snelle slijtage en slechte geluidsweergave ook verschillende voordelen
op die met invoering van losse, grote banden gaan verdwijnen nl. gemakkelijke
bediening en geen diefstal, omdat deze cassettes elders niet te gebruiken
waren.
Bij het invoeren van normale banden zal voortdurende surveillance nood
zakelijk zijn i.v.m. de elders in dit rapport gememoreerde massale dief
stal in buitenlandse zelfbedieningspractica. Relaas biedt ook de nieuwe
tweegata-cassette die pas gestandaardiseerd en over de gehele wereld
verkrijgbaar is dit nadeel, naast de anelle slijtage van de apparatuur
(slechta 1000 gebruiksuren) bij een zo frekwent gebruik als aan de T.H.E.
De geluidskwaliteit is beter dan die van de oude cassette-recorder.
Cybervox gebruikt in haar cassette-practicum de gestandaardiseerde cassette.
Hetzelfde schijnt het geval te zijn met Sony en Ericsson die eind september
met dergelijke apparatuur uitgekomen zijn. Arnold, ook aanwezig op de ten
toonatelling in Cambridge past een niet gestandaardiseerde (dus tegen
diefstal te vrijwaren) cassette toe op een recorder, die helaas een nogal
onmogelijke vorm heeft voor toepasaing in een zelfbedieningspracticum.
(zie bijlage Audio-visual Equipment p.18 E.J. Arnold). De Cybervox-cassette
recorder kan men daarentegen gemakkelijk laten verzinken in een kabine
tafel. (zie prospectus Cassetlab. Cybervox). Al met al lijkt Elektron
kwalitatief veruit het beste te zijn, naast Tandberg die goedkoper is en
voorzien van een repeat-toets. Op het ogenblik wordt een UHEa toestel
onderzocht bij de CTD. Het lijkt verstandig Elektron, Sony, UHER en de
nieuwe Philips-apparatuur aan een nauwgezet technisch onderzoek te onderwerpen.
Op de tentoonstelling waren verscheidene Engelse en Amerikaanse uitgevers
van aUdio-visuele en audio-linguale cursussen aanwezig. De nieuwe uitgaven
van Macmillan (Nuffield-projekt), Prentice Hall International, Longmans,
AoL.M., Oxford University Press, Holt, e.a. zUl.lan aan "an nader onderzoek
moeten worden onderworpen om vast te stellen in hoeverre zij bruikbaar
zijn in nieuwe talenatudio en -practicum.
Het Engelse CILT (Centre for Information on languag~teaching) en het
Amerikaanse ERIC (Educational Resources Information Center Clearinghouse
on Foreign languages) bezitten grote documentatiecentra voor o.a. moderne
vreemde taalcursussen.
Van Longmans zijn de volgende methodes technisch-wetenschappelijk Engels
interessant:
1. GaC. Thornley Scientific English Practice
2. R.A. Close The English we use for science
3. A.J. Herbert The structure of technical English
4. J.R. Ewer A course in basic
G. Latorre Scientific English
Helaas is bij deze boeken geen auditief materiaal verkrijgbaar.
Naast de methodes wetenschappelijk Engels o.a. Wiskunde en Natuurkunde
van de Oxford University Press, waarbij evenmin banden zijn, brengt
Interlang een aerie "Languages for the Businessman" uit
level 1 Frans, Duita, Spaans, Rusaisch en Deens
level 2 Frans, Duits;
en een Revision Course Frans, Duits, Spaans, compleat met geluidsbanden.
Verder was er op de tentoonstelling een opmerkelijke cursus Pools uit
Polen met als basistalen Engels en Duits, helaas zonder geluidsbanden'
Mowimy po polsku - a beginners course of Polish
Ed.: Wiedza Powszechna - Warschau
Poliglotta, 1968 Auteurs: WaclawBislco, S. Karolak, R. Tertel, D. Wasilewska
•• /18
•
-17-
Q. SECTIEVERSLAGEN
1. Language test-materials (sectie 10)
In verband met de evaluatie van een Amerikaanse leescursus Russisch op
afdeling T d.m.v. een teaching-machine, was het ook van belang enige
lezingen bij te wonen die handelden over taaltesten.
J.A. Upshur (Michigan-USA) stelt in zijn "Productive communication
, testing progress report" vast dat vaardigheidstests in het Engels als
vreemde taal een te beperkte validiteit hebben om prestaties te voor-
-18-
spell en in opdrachten die communicatieve vaardigheid in het Engels vereisen.
In dit licht bezien is het dan ook van belang de discrepantie te meten
die er bestaat tussen de resultaten van een basis leescursus Russiach
en een dagelijkse leespraktijk Russisch wetenschappelijke literatuur.
Dergelijke testresultaten moeten leiden tot een voortdurende verbetering
van een talencursus, zoals dat wordt voorgestaan door W. Prescott (York)
in zijn paper: "Continual Assessment of a language course". W. Prescott
En D. van Abbe zijnvan mening dat samenwerking van docenten en cursus
schrijvers een voortdurende noodzaak is bij het afnemen van testen die
aan beiden de vereiste feedback brengen. In dit kader wordt ook kontakt
gezocht met de auteur van een Spaanse audio-visuele 6ursus om samen met
hem de resultaten van de curs us te evalueren voor studenten aan deze
Technische Hogeschool.
V~~r de docent biedt dit het voordeel dat hij kan beschikken over een
voortdurende foutendiagnose. De auteur van de cursus krijgt de mogelijkheid
zijn eigen doelstellingen te verduidelijken, eventueel te herzien en
zijn materiaal aan te passen aan bepaalde catego.rieen leerlingen.
Prof. R.M. Valette (BQston) presenteerde in haar nClassifying Foreign
Language Objectives" een t'twee-dmmensionaal" overzicht dat het verband
wil verduidelijken tussen behaviorale doelstellingen (verstaan, spreken,
lezen en schrijven) en de inhoudelijke gebieden van het vreemde talenonderwijs
(syntaxis, vocabulaire, fonetiek). 3). In verscheidene papers en discnssies is ook tot uiting gekomen dat in
taalcursussen meer testen moeten worden ingebouwd voor zelf-evaluatie
van alle vier taalvaardigheden: verstaan, spreken, lezen en schrijven.
Tot slot vermeld ik nog het test-projekt van EeF. Chaplen nit Manchester.
3) (Zie Table of Foreign Languages Objectives, R. Valette en Abstracts
p. 71).
../19
-19-
Buitenlandse universiteitsstudenten werd gevraagd twee essays te schrijven
over van te voren opgegeven opdrachten. Daarnaast werd nog een vocabulaire
en een grammaire-test aangeboden, elk bestaande uit 50 items. Aan de
hand van de resultaten werd de schrijfvaardigheid in het Engels gemeten. 4).
2. Measurement and classification of second language error
In een algemene lezing heeft Prof. Gerhard Nickel hat belang aangetoond
van de contrastieve linguistiek voor het vreemde talenonderwijs. 5). In Europa en Amerika zijn talrijkeresearchcentra bezig met dergelijke
projekten die bij zullen dragen tot een verder rationaliseren van het
vreemde talenonderwijs. In Amerika is o.l.v. Charles A. Ferguson en onder
auspicien van het Centre for Applied Linguistics of the Modern Language
Association of America het Engels vergeleken met Frans, DUits, Italiaans
Russisch en Spaans. Op het ogenblik lopen projekten in Poznan (Pools
Engels}, Zagreb (Servo-Kroatisch-Engels), Frankrijk (Frans-Engels),
An Teanglann (lers-Engels) en Stuttgart (Duits-Engels).
Prof. G. Nickel is direkteur van het PAKS, (Projekt Angewandte Kontrastive
Sprachwissenschaft) dat verbonden is aan de Teehnische Hogeschool van
Stuttgart. Het wordt gesteund door het Volkswageneoneern, de regering
van de staat Baden-Wurttemberg en de Raad van Europa. In seetie 13
(contrastieve linguistiek) zijn tal van andere projekten aande orde
geweest (Duits/Frans, Spaans/Engels/Hongaars, Servo-Kroatisch/Hongaars,
EngelsjJapans, TSjechisch/Engels, Roemeens/Engels, Servo-Kroatisch/Hindi
Russ~/Pools).
Contrastieve linguistiek is een lange, zeer kostbare weg om tot verbetering
van het vreemde talenonderwijs te komen. Men kan onmogelijk suggereren,
dat de linguistisch en pedagogisch-didaktisehe inhoud van een vreemde taal
cursus voornamelijk zou moeten zijn gebaseerd op verschillen tussen
moedertaal en vreemde taal. Storingen vinden niet aIleen hun oorzaak in
de moedertaal. Hoewel contrastieve studies tal van toepassingsmogelijkheden
bieden voor het vreemde talenonderwijs, is het in sommige gevallen beter
fouten te observeren en ta analyseren dan ze te voorspellen. Foutenanalyse
biedt aanmerkelijk snellere resultaten en geeft sneller kansen op verbetering
van dit onderwijs.
4) Zie korte inhoud Abstracts p. 43.
5) Zie volledige tekst in bijlage.
../20
De aanwezigheid van een sectie 11 uMeasurement and classification of
second language error" op het tweede AILA congres met een 7-tal bijdragen
bewees dat deze mogelijkheid tot snelle resultaten als eenserieus onder
deel wordt gezien van het arbeidsterrein van de toegepaste linguistiek.
Het projekt dat opgezet is met de afdeling E op het gebied van technisch
wetenschappelijk Frans beoogt ook juist te komen tot anal~se en klassi
fikatie van syntaktisohe moeilijkheden met dien verstande dat hier al
wordt uitgegaan van een twintigtal syntaktisohe strukturen die op grond
van ervaringen elders voor Nederlandstalige studenten als moeilijk moe ten
worden beschouwd.
Ik ben me ervan bewust dat dit uitgangspunt niet het meest ideale is.
Jammer genoeg ontbreken nog voldoende onderzoekingen op het terrein van
de technische wetenschappelijke vreemde taal.
De pogingen, die zijn gedaan om tot klassifikatie van foutencategorieen
te komen, zijn verheugend te noemen. Drs. J.W. Tober onderscheidt in
zijn bijdrage "A linguistic, psychological and pedagogical approach to
second language error" 3 hoofdcategorieen. Fouten gemaakt door Franstaligen
in de Nederlandse taal:
1) Keuze van de woorden
Afhankelijk: b.v. gebruik van hulpwerkwoorden Ithebben" en "zijn".
Zelfstandig: b.v. gebruik van het lidwoord.
2) Vorm van de woorden
Afhankelijk: b.v. grammaticaal geslacht van zelfst. naamwoorden en
de morfologisohe implicaties.
Zelfstandig: meervoud van zelfstandige naamwoorden.
3) Plaats van de woorden
Afhankelijk: b.v. plaats van het werkwoord op het einde van onder
geschikte zinnen.
Zelfstandig: inversie na bijwoordelijke uitdrukkingen.
w. Grauberg onderzocht 20 opstellen van eerste-jaars studenten Duits
aan een Engelse Universiteit, van 100 tot 200 woorden met 186 fouten.
Hij onderscheidde lexikale, syntaktisohe en morfologische fouten.
Het grootste aantal fouten was lexikaal (102), syntaktische fouten waren
geringer in aantal (70). 21 Fouten waren van morfologische aard.
Dit onderzoekje handelt duidelijk over schrijfvaardigheid. Het is echter
de vraag of de moeilijkheden die technieche studenten bij het lezen en
uitvoeren van opdrachten in buitenlandse technisch-wetenschappelijke
-21-
taal ook grotendeels van lexikale aard zijn. In ieder geval is er bij het
projekt op Afd. Evan uitgegaan dat deze moeilijkheden grotendeels in
het syntaktische vlak zullen liggen, en zeker niet in het morfologische.
Ook Mevr. P. Vlahovic gaat uit van een bepaalde syntaktische moeilijkheid
van het Frans voor Servo-Kroaten, nl. het lidwoord. Daarvoor heeft zij
het proces van de Frans.e taalverwerving geobserveerd in het Centrum
voor vreemde talenonderwijs te Novi Sad (Joegoslavie).
Moeilijker dan de diagnose van fouten is de analyse van de betekenis
van fouten. Van de 186 fouten uit het onderzoekje van Grauberg waren er
51 te wijten aan de interferentie van het Engels. Ook de contrastieve
linguistiek kan aen bijdrage leveren tot de evaluatie van fouten. 6)
3. Versla. secties 4, 6, 7:
- ~~l~~~!~~l_~!_~!~~~~_!~~~~~!_!!~!~!~~
- !!~~~~!~~l_~!_!~~~~~~!_!!~!~!~~
- ~~~§~~~!-!!~=~!~§-!!~!!::!~!~
In deze secties kregen we o.a. een beeld van technologische ontwikkelingen
zoals die zich de laatste jaren hebben voorgedaan in het vreemde talen
onderwijs. Nagenoeg het gehele scala van audio-visuele hulpmiddelen
kwam aan de orde: van bandrecorder tot talenpracticum, van dia tot film,
en t.v., en van teaching machine tot computer. Anderzijds werden ons
de problemen voorgeschoteld van de organisatie van een centrum voor
vreemde talenonderwijs op tertiair niveau, aan tolk-vertalerscholen,
economische hogescholen en nietliteraire faculteiten van Universiteiten.
Op grond van de huidige behoeften en de toekomstige ontwikkeling van
het onderdeel vreemde talenonderwijs aan onze T.H. leek het mij gewenst
verslag uit te brengen van deze 3 secties op de volgende punten:
a. talenpracticum c. zelfstudie
b. centrum voor vreemde talenonderwijs
aan universiteit qf hogeschool
d. adult education
e. vaktalen (langues de
specialite, languages for
special purposes)
6) Zie S.P. Corder: "The significance of Learner's errors" in: IRAL, 5 ('67). p. 162
f. teaching-machines
g. computers
3.1 Talenpracticum
F. Brodtkorb, een vertegenwoordiger van Tandberg, stelde in zijn bijdrage
"Communication requirements in a language learning system and their costs"
de diverse types talenpractica aan de orde met hun respectievelijke kosten.
AP (remote access system) en AA of AAC (direct access system).
-22-
Hij presenteerde twee formules om de kosten van beide systemen te vergelijken. 7)
De keuze van het merk was in deze geen moeilijkheid: Tandberg 1 Het is duidelijk dat voor een optimale zelfstudie aIleen het audio-actieve
comparatieve systeem in aanmerking komt.
A .. H .. Crocker was in zijn bijdrage "The language laboratory - equipment
selection" iets onpartijdiger. Hij ging vrij uitvoerig in op de criteria
voor de evaluatie van talenpractica, gezien vanuit studenten en docenten
standpunt. Op de tweede plaats kwamen de diverse faciliteiten en speciale
karakteristieken aan de orde zoals al of niet signaallampjes op de
console, mogelijkheden om studenten te groeperen voor discussie, de
problemen van meerdere programmats tegelijkertijd. Tenslotte nog: de evaluatie
technieken. Minimale standaardeisen voor faciliteiten en technische
kwaliteit moeten van te voren worden vastgesteld. Luistertests moeten
over een zo groot mogelijk tijdsverloop worden uitgevoerd, al zal het
moeilijk blijken om de degelijkheid van het materiaal voldoende te
testen. Ook hier werd weinig nieuws verteld. Bij de selektie van onze
apparatuur voor talenpracticum en talenstudio worden deze criteria al
zoveel mogelijk gehanteerd.
Dorothy Forrester deed in haar "The effectiveness of language laboratories"
een belangrijke aanbeveling: er dient een grondige studie gemaakt te
worden van het gedrag van de individuele leerling in zijn cabine.
Een opname van alles wat hij doet en zegt gedurende zijn verblijf in de
cabine zou de vereiste feedback geven aan schrijvers van cursussen en
kan belangrijk zijn voor de verbetering van het leerproces.
I. Lake van de Cybernetic Developments Ltd. (die o.a. het Cybervox
casset-lab uitbrengt) vertoonde in zijn bijdrage "the Cost effectiveness
7) zie:Tormula for comparing direct and remote access systems.
../23
of the direct distribution of programmes compared with dial access
systems", dials van een dial-systeem op de campus van de Ohio State
University. Door in een kabine met koptelefoons een nummer te draaien
krijgt men de gewenste band te horen vanuit een centrale fonotheek.
-23-
De kosten van het dial-systeem zijn I 1600,-- per plaats met een minimum aan
I 160.000,-- voor de gehele installatie.
Hij vergelijkt dit systeem met hat cassette-recorder systeem, voorzover
hat de kosten en bruikbaarheid aangaat en pleit voor het laatste.
Zoals bekend is een 4-sporen cassette-recorder met koptelefoon ook te
gebruiken in een talenpracticum.
Dial-systemen hebben alleen zin bij enorme gebruikersaantallen, en niet
alleen ten behoeve van het vreemde talenonderwijs, maar ook voor andere
doeleinden in een universitair milieu; onderwijs in het algemeen en
ontspanning. Colleges, muziek, toneel en literatuur op de band kunnen
op daze manier worden uitgezonden.
3.2 Centrum voor vreemde talenonderwijs aan universiteit of hogeschool
In een lezing, toegelicht met dia's heeft Mevr. M.A.L. Sculthorp,
directrice van de vreemde talenafdeling van de Universiteit van Kent
te Canterbury over de planning, organisatie en beheer van haar gloed
nieuwe centrum gesproken. Zij deed zo~~belangrijke aanbevelingen
t.a.v. kontakt met de architekt in een zeer vroeg stadium, me thodologie
in soft- en hardware, geluidsdichtheidseisen, air-conditioning en
bedrading, dat ik haar zelf aan het woord wil laten:
"To speak of language teaching technology is to imply a strategy, with
planning, organization and administration, and consequently a methodology
that integrates the hardware and the software. In the complex sphere of
a University it is important t~reate a modern language unit with
accommodation and technical provision that will adequately meet defined
needs. The system must take account of the numbers using the centre,
the optimum sizes of groups using particular technically-equipped rooms,
the type of equipment best suited for learning at different levels;
research and maintenance installations will be included; financial and
building norms must be respected. The unit requires the provision
of soundproofing, airconditioning, special ducting and wiring, so that
Consultation with the architects is necessary at the pre-planning stage •
•• /24
fig.3 Plan of the Language Oentre, Oornwallis Building
Referenoe
Library
Leoture"
Lecturel
Staff I Staff
I
Staff I
Language Lab 4 '
Language Lab 3
LanguaS;,e Lab 2
Language
Direotor
'--- --Seoretary
Produo t:- II ion Offi.. I
Recording Sttdio
: AudioVisual ,
Oarrels
Aoademio Staff Teohnioal Servioes
Workroom
I Master Tape
J
Library I
Fast Oopyin t?; 1---;
and Projeot l- I f
ion Room , I
Tape I
Audio-Visual Library , i: Room -, -. -,
ReoePtio~ ~-_:t
1 ,..Language
Oentre
- ,
Lab 1 Oonversatlhon Sooiable Area '0 ............ .,. ...
Room
f (University of at Oanterbury)
Main Kent Entrance
Male Students
Female Students
~ Oompu tini;.. Oentre
-24-
II Q)
~
+>
= Q)
0
II ~
Q)
+> :;$
II PI
II
II 0
0
II
II •• /25
An essential is to be able to forecast well ahead the teaching programmme:
from the job-description to decide the most efficient methods of achieving
the teaching aims. The claims of available electronic and mechanical
aids will be examined in this light alone, for once selected the technology
will to a certain extent determine the form in which the language is
input, and the course-producers will to that extent be restricted by
the machines. There will be interaction between the linguistic content
and form, the teaching techniques employed, and the equipment - an
interaction intended to maximize learning-efficiency. Such a unit demands
a central direction and will depend for its success on specially-trained
teachers, well supported by technical and secretarial assistants." 8).
In "Software for Hardware" pleit A. Spicer voor meer samenwerking tussen
docenten en schrijvers van cursussen enerzijds (deze beginnen langzamer
hand samen te werken bij het produceren van software) en technologen
die nog te zelden worden geraadpleegd. Deze blijven te lang in volstrekte
eenzaamheid hun werk verrichten zonder kontakten met de onderwijs
praktijk. In Nederland zou de oplossing van dit vraagstuk misschien
liggen in de toevoeging van een studierichting onderwijstechnologie
aan een Technische Hogeschool, waarvan in Twente sprake schijnt te zijn.
Het experiment samen met Afd. Evan onze hogeschool is misschien een
eerste stap in deze richting.
Hat talencentrum van de Universiteit van Kent verleent veel service aan
niet-literaire studenten. Verheugend is de aanwezigheid van een tape
library en een uitgiftebalie. Er worden zelfs speciale service-cursussen
language for special purposes ontwikkeld. 9). Met Mavr. Sculthorp zal
hierover nog nader kontakt moe ten worden opgenomen.
Ook de Universiteit van Essex heaft een belangrijke talenafdeling die
service verleent in deze zin. Er is een klein practicum ingericht voor
individuele studie, dat van alle universiteitsgebouwen uit gemakkellijk
te bereiken is. Oursussen onder leiding duren daar zelfs 3 tot 5 jaar.
Op de Universiteit van Surrey gaat de ttservice" nog verder. In zl.Jn
lazing "Problems of designing a learning sequence for cine-loop films
in relation to Russian" presenteerde B.P ... Pockne;y de films die hij zelf
8) Korte inhoud van: Establishing and administering a language centre
in a university - door Mevr. M.A.L. Sculthorp, directrice van het
Talencentrum van de Universiteit van Kent te Oanterbury.
9) zie p.25 van de Abstracts.
-25-
-26-
gemaakt heeft en die hij in een intensieve cursus Russisch voor universiteits
studenten gebruikt. De methode is bij Longmans verkrijgbaar. Deze studenten
afkomstig uit alle faculteiten (geschiedenis, biologie, scheikunde)
worden voor een jaar vrijgesteld van examens en tentamens om een inten-
sieve cursus van 25 uur per week te volgen, aangevuld met excursies
naar Rusland. De inhoud van de cursus is zelfs niet eens afgestemd op
een later gebruik van technisch-wetenschappelijk Russisch, het is slechts
een basiscursus. Er wordt in Engeland blijkbaar een zeer groot belang
gehecht aan de studie van de Russische taal.
3.3 Zelfstudie
Zoals uit het voorgaande is duidelijk geworden, zijn er nog steeds veel
tegenstanders van zelfstudie in een universitair milieu. Prof. Juan
Estarellas (The Application of Behavorial Technology, a challenge for
the foreign language department") pleit voor toepassing van gedrags
technologie op zelfstudiesystemen die eerder gebaseerd moeten zijn op
psychologische theorieen en research dan op gegevens van de toegepaste
linguistiek. Een talenafdeling moet zich langs daze lijnen ontwikkelen
en in staat zijn eigen systemen te ontwikkelen en te evalueren.
Ondanks de aanwezigheid van een (klein) zelfstudiepracticum wordt er
door de Universiteit van Essex (Prof. Strevens) toch weinig belang
gehacht aan dit fenomeen. Men verleent dan echter langs andere wegen
op grote schaal service aan mensen die b.v. technisch-wetenschappelijk
Russisch willen leren 10). Het zelfstudiepracticum van Kent is beter
ontwikkeld, maar het grootste tot nog toe in Engeland is dat van de
Universiteit van Cambridge 11).
Er worden vooral mogelijkheden voor zelfstudie gezien voor gevorderd
werk in een talenpracticum (Patricia Biggs - The language laboratory
for advanced work). J. Rohrer kent op zijn Sprachenschule der 3w (ten
behoeve van het leger) te Euskirchen (West-Duitsland) een belangrijk zelf
studiepracticum.
10) Zie p. 24, 25
11) Zie p. 1.
2
De bijdrage van W.A. Bennett, direkteur van het talenpracticum van de
Universiteit van Cambridge "Self-instruction in language learning -
linguistic and psychological factors" heaft helaas niet door kunnen gaan.
In de Abstracts p.62 vinden we echter een aantal behartenswaardige zaken:
Research in het verbale leren toont aan dat contrast belangrijker is
dan praktijk (Carroll 1966). Door de leerling betekenisvol materiaal
aan te bieden moet zijn aandacht bewust op de cursussen gericht worden,
waardoor hij associaties kan leggen. Ook vanuit linguistisch oogpunt
bezien is deze theorie te verdedigen (Martin en Roberts 1966; Fodor en
Bever 1965). Met audio-visuele presentatie van de contrasten biedt zelf
studie goede mogelijkheden. De gedragspsychologie zegt dat onmiddellijke
versterking van het korrekte antwoord essentieel is voor het leRen.
-27-
De leerling herhaalt een cue-response totdat hij korrekt antoordt.
Verfijning van dit principe leidt tot tlwash-back/wash-ahead" procedes of
"remedial tl programma's, waaraan in de talenstudio van de THE grote behoefte
bestaat voor de talen Frans, Duits, Engels en in mindere mate Spaans,
_~Russisch, naar gelang de vooropleiding. Het programma legt de student
verschillende antwoorden voor die op hun beurt naar speciale programma's
verwijzen. Buiten en Lane (1965) hebben zich bezig gehouden met de vraag
hoe de prestatie van de zelfstudie te meten, terwijl deze laatste in
1964 onderzocht heefthoe de student getraind kan worden zijn eigen
prestatie te beoordelen.
3.4 Adult Education
In zijn uitstekende bijdrage "Teaching materials for the year 2000"
vraagt Dr. D. van Abbe zich af welke soort cursussen we de komende 30 jaar
moeten gaan aanbiedenaan volwassenen. Teveel worden zij nog geconfronteerd
met typische schoolcursussen. Hij respekteert het werk van pioniers
in het onderwijs aan volwassenen rond 1900: Hugo, Berlitz, Linguaphone.
Ook al vertonen deze methodes veel lacunes, zij nodigen door hun bescheiden
omvang vaak eerder uit tot studie dan de vaak lijvige produkten van
deze tijd. (b.v. Lagerwey audio-lingual course in Dutch). De Linguaphone,
Berlitz en Hugo cursussen doan een serieuze poging de volwassene op
zijn eigen terre in te ontmoeten. Helaas worden de behoeften van de
volwassene miss chien weI goed gezien, het antwoord erop is, zonder meer,
volkomen ouderwets. De plaatjes zijn vaak sterk verouderd, al is het
moeilijk om hierin met de mode gelijke tred te houden. De leerlingen
8
Van Dr. van Abbe vinden Mme Thibaut uit de CREDIF-oursus Voix et
Images de France uit 1961 een belachelijk lange rok draagt.
Eigentijdse pogingen om de volwassene van vreemde talenonderwijs te
voorzien op een aangename manier zijn de televisieoursussen. Naast de
lezing van JeH. Trim over "The place of Open-circuit Television in adult
language training" werden op een avond tijdens het congres enkele lessen
uit BBC taalcursussen vertoond. Zij bestaan nu voor Frans, Duits, Spaans
en Italiaans en zijn in de handel. Onze eigen Teleac blijft wat dat
betreft niet achter met indertijd "Walter en Connie" (Engels), een cursus
Russisch en !lEn France comme si vous y etiez". "En France avec Nicolas",
een Franse cursus die afgelopen jaar is uitgezonden en waarvan de resul
taten zijn getest op een sample uit het kijkerspubliek in samenwerking
-28-
met het instituut voor toegepaste linguistiek te Utrecht. Dr. A.E.H. Tonkens
(A French television-course and its evaluation) deelde in sectie 6 de
testresultaten mee.
Ook de taalkundige voorbereiding van vrijwilligers voor de ontwikkelings
landen is ter sprake gekomen. A.J. Fiks van de American Institutes for
Research gaf in zijn lezing "Language and Communication for Volunteers
in International Service" een beeld van de taalkundige opleiding die
Amerikaanse vrijwilligers van het Peace Corps krijgen: 13 weken d.i.
ongeveer 300 uur tweede taalonderwijs om zich op hun taak voor te bereiden.
De pedagogische aanpak is audio-linguaal en berust op de Skinneriaanse
dichotomie tussen "echoic and thematic verbal repertoires" d.w.z. na
spreken, imiteren, herhalen in praktische struktuuroefeningen en in
dialoogvorm met verschillende onderwerpen.
Naarmate er meer Nederlandse afgestudeerde academici in ontwikkelings
landen zullen gaan werken, zullen ook de Nederlandse universiteiten,
hogescholen en instituten, (zoals bijv. het Tropeninstituut in Amsterdam),
een adekwate taalkundige voorbereiding moeten geven op deze taak waarin
de communicatieve vaardigheden in de tweede taal een uiterst belangrijke
rol vervullen.
De toegepaste linguistiek moet gebruik maken van de best beschikbare
informatie vanuit alle relevante disciplines. Het begrip dat de linguist
heeft van de struktuur van het geleerde gedrag stelt hem nog niet in staat
oak te begrijpen wat er gebeurt wanneer mens en een taal leren.
D.A .. Reibel zegt in zijn "Language learning strategies for the adult" dat
de volwassene zich in een andere onderwfjs/leer-situatie bevindt dan
het kind. Wanneer het mogelijk is een evalnatiemethode te ontwerpen
voor deze situaties, dan kunnen daarop ook verschillende strategieen
gebaseerd worden voor het talenonderwijs aan volwassenen.
3.5 Vaktalen - Langues de specialite
Languages for special purposes
Men zal de volwassene het talenonderwijs moe ten geven dat hij verlangt.
De Nuffield-projekten in Engeland, de onderzoeksaktiviteiten van CREDIF
-29-
tn Frankrijk en het Goethe-Instituut in Duitsland geven een beter antwoord
op de vragen van de volwassene op het gebied van het vreemde-talenonderwijs.
De resultaten vanhet werk van het Nuffield op het Ealing Technical
College: cursussen Duits en Spaans voor de zakenman waren al te zien op
de tentoonstelling te Cambridge. Is er echter weI sprake van een type
zakenman als leerling? Dit zal van de eigen aard van ieder bedrijf
afhangen. Ook een dergelijke curs us zal een antwoord moe ten geven op
individuele behoeften, om nog maar te zwijgen van vragen van wetenschaps
beoefenaren en technische experts: Spaans voor geologen, Russisch voor
fysici. Uit de experimenten die Prof. Gorosch eertijds op een lagere
technische school uitvoerde 12) bleek dat het brengen van de taal in het
eigen we~kmilieu van de leerling de grootste motivatie biedt voor het
leerproces van het individu.
Of we nu Spaans geven aan toezichthoudend personeel in de bedrijven of
Duits aan verkopers van verpakte melk op het strand, we zullen steeds
moeten uitgaan van de behoeften van het individu. Dit lijkt pedagogisch
gesproken het meest aanvaardbaar.
Dit onderwijs zal moeten steunen op degelijk linguistisch onderzoek.
V~~r het schrijven van een cursus Franse handelscorrespondentie is een
lijst als le Franqais Fondamental verre van voldoende. Onderzoeken als
A.A. Lyne (Sheffield) itA computer-assisted investigation of the
vocabulary of a restricted language-business French tl , waaruit de verschillen
blijken met le Franqais Fondamental, bewijzen deze behoefte.
Dit woord-frekwentie-onderzoek heeft plaats gevonden mp 78.000 woorden
van de Franse handelscorrespondentie. Andere voorbeelden zijn le
Vocabulaire general d'Orientation Scientifique van CREDIF en de computer
analyse van Russische wetenschappelijke teksten die plaats vindt o.l.v.
M.H.T. Alford (Scientific language Project-University of Essex, Language
Centre, Wivenhoe Park, Colchester, Essex). Na een curs us van 25 uur zijn
Engelse wetenschapsbeoefenaren in staat een door de computer bewerkte
wetenschappelijke tekst te lezen.
12) zie: art. Prof. M. Gorosch: English in the industrial workshop, in:
IRAL, 1965, deel III p. 272 e.v.
•• o
-30-
In zijn ttlanguage teaching materials for the year 2000 tl pleit Dr. D. van
Abbe voor een taalkundige "penguinisation". De onderzoeksresultaten zullen
dichter bij de onderwijspraktijk gebracht moeten worden. Hoe groot de
afstand is tussen resultaten van linguistisch onderzoek en cursusmateriaal
voor vreemde talen wordt aangetoond door een onderzoek van Leopoldo
Widgorsky aan de Universidad Cat6lica en de Universidad Tecnica del
Estado in Santiago de Chile (Research on applied linguistics and its impact
on foreign language materials - seetie 7).
In Essex (waar de heer O'Toole docent Russisch is) bestaan geen specifieke
cursussen wetenschappelijke taal. Mevr. M. Sculthorp te Canterbury
schijnt weI speciale cursussen te ontwikkelen. In dec. 1968 is een
conferentie bij~engeroepen om de organisatorische en linguistische
problemen vast te stellen die rijzen bij ~et geven van vreemde taal
cursussen aan studenten van niet-literaire disciplines. Deelnemers waren o.a.
Dr. N. Denison,W. Grauber, Prof. M.A.K. Halliday, Prof. R. Hartley,
Prof. D.C. Riddy. J.H. Trim en Dr. D. van Abbe. Hun conclusie was dat
coordinatie van bestaande research en ontwikkeling dient te worden aange
moedigd, en dat men speciaal de linguistische problemen in ogenschouw
moet nemen waarop toekomstige research zich zou kunnen richten.
Het verslag van deze conferentie (Languages for special purposes) is
inmiddels gepubliceerd. 13).
Ook de Raad van Europa heeft al diverse bijeenkomsten aan dit probleem
gewijd (Stockholm. '63. Parijs '64, St. Cloud '67) en is tot ongeveer
dezelfde bevindingen gekomen. 14). Met name Prof. Max Gorosch bekend door
"English in the industrial workshop" en op het ogenblik hoogleraar Spaans
aan de tolkvertalersopleiding van de Economische Hogeschool in Kopenhagen
heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld. Ook de Nederlandse hogescholen
en de niet-literaire faculteiten van de universiteiten zullen in deze
een eigen geluid moetenlaten horen, waarbij zij op steun en medewerking
moeten kunnen rekenen vande universitaire instituten voor toegepaste en
algemene taalkunde.
3.6 Teaching-machines
Er zijn talloze merken teaching-machines, van de meest eenvoudige apparaten
tot de meest ingewikkelde machines. Jammer genoeg zijn ze nog niet
13) Lanuages for special purposes - Abridged proceedings of a conference
convened in dec. 1968 by the CILT for the·Committee on Research en
Development. in moder.n languages.
14) zie volgende blade
gestandaardiseerd, zodat niet ieder programma op elke machine gebruikt
kan worden. De grote moeilijkheid bij het invoeren van teaching-machines
in het vreemde talenonderwijs is het maken van programma's; deze gaan al
gauw een a twee jaar arbeid per stuk kosten. De beginselen van de
geprogrammeerde instructie worden bij het ontwikkelen van programma's
voor het talenpracticum al langer toegepast. 15). 16 Fr. Soukup van de Economische Hogeschool te Praag ), met als
specialiteit: Duits, houdt zich bezig met het ontwikkelen van taal
programma's voor teaching-machines, naast legio andere vakken die daar
aan de orde komen:tnatuur- en scheikunde'1, wiskunde, biologie, trans
portwezen, economie, etc. Voor al deze vakken worden eveneens programma's
ontwikkeld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een universeel toepasbare
leermachine gekoppeld aan een bandrecorder, merk Unitutor, verkrijgbaar
14) _ Rapport de la reunion d'experts en matiere d'auxiliaires
audio-visuels pour l'enseignement des langues vivantes au
15)
niveau universitaire, Stockholm, 22-25 octobre 1963 (Resume des
discussions du groupe Bt p. 13 et s.) (CCC/ESR Projet 10/28 def).
- Rapport de la reunion d'experts sur "Les langues des specialites",
Paris, 9-10 mars 1964. (CCC/Mod. Lang. (64% 7).
- Projet de rapport du stage sur "Les langues de specialite:
analyse linguistique et recherche pedagogique" - Saint-Cloud,
novembre 1967. (CCC/ESR Projet 52/1).
zie: Klaus Bung: Programmed learning and the language laboratory
London, 1968.
J.T.H. Lambooy: Bespreking van Klaus Bung in:
Geprogrammeerde Instructie,oktober 1968.
16) Kabinett fur anschauliche und programmierte Lehre, Hochschule
fur 6konomie. Hoofd: Vladimir Stepan 4 G. Kliment Platz,
Praag 3, Tsjechoslowakije.
../32
in Tsjechoslowakije. Ook taalprogramma's Duits, Engels, Frans, Russisch
en Spaans zijn aldaar verkrijgbaar 17). In verband met de evaluatie
van een Amerikaanse basis-Ieescursus Russisch met teaching-machine
(mark Philips) is dit baricht interessante
Een nadeel van het door Fr. Soukup geprasentaerde programma Duits
"die Tage dar Woche" is dat het geen contextualisatie bevat. Van een
structuro-globale aanbieding van de taal is ook in de andere programma's
geen sprake. Het gaat slechts om kleine onderdelen van de grammatica
waarmee men meer kennis dan vaardigheid opdoet. De tot nog toe bestaande
programma's zijn uitstekend om de funktie en het mechanisme van de
taal te bestuderen zoals geprogrammeerde grammatica's, phonologie,
phonetiek, maar zij zijn veel minder geschikt om de taal vlot te leren
verstaan, spreken, lezen en schrijven. Vandaar dat het van belang is de
resultaten van b.v. een leescursus Russisch te correleren met een lees
praktijk van authentieke Russische teksten die men wil kunnen lezen.
De docenten Russisch die ik tijdens het congres heb mogen ontmoeten
hadden geen van allen ervaring met geprogrammeerde instructie Russisch
lezen. Kontakt zal nog worden gezocht met Prof. B. Spolsky van de
Universiteit van Nieuw Mexico te Albuquerque waar de basis leescursus
Russisch, bestemd voor afd. T, is ontwikkeld.
-32-
Deze problemen komen echter veeleer aan de orde op congressen voor gepro
grammeerde instructie waarvan er binnenkort twee worden gehouden:
1. Basel 1970 (aug.) te organiseren door: Institut fur Kybernetik
Pad Hochschule Berlin
Maltheserstrasse 100.
2. Conferentie Loughboroug~maart 1970 te organiseren door:
3.7 Computers
APL, 37 Torrington Square
London WC 1.
In een drietal bijdragen is het inschakelen van computers in het vreemde
talenonderwijs besproken. In een algemene zitting hield Prof. O. Fujimura
van de universiteit van Tokio een zeer interessante lezing over :
"Technological developments for language learningt~~De uitspraak is een van
17) . zie prospecti voor de gedetailleerde beschrijving van het apparaat.
18) zie volledige tekst, bijlage.
••
de moeilijkste aspekten van het leren van Engels door Japanse studenten.
Bij twee experimenten tot verbetering hiervan werd niet aIleen een
oscilloscoop maar ook een computer gebruikt.
1. De studenten werd een mondelinge repetitie-tekst aangeboden voor
het inoefenen van zinnen. Een taalcursus voor individuele
-33-
studenten werd geoptimaliseerd door gebruik te maken van testmateriaal
opgebouwd uit verschillende niveau's, gecombineerd met multi-dimensionale
evaluatie-kriteria. Dit kon gemakkelijk in een computer-programma
worden gelegd.
2. Na het inoefenen van uitspraak en luistervaardigheid werden resultaten
hiervan met een computer getest.
Beide experimenten pleiten voor een verdere semi-automatische uitbreiding
en verbetering van talencursusmateriaal.
Gezien deze ontwikkeling in Japan moet men zich afvragen of ook niet een
instituut als het IPO te Eindhoven grote diensten zou kunnen bewijzen
bij het leren van de uitspraak van een vreemde taal. Voorlopig lijkt
dit probleem voor Nederlandse studenten heel wat minder groot dan
voor Japanse. Uiteraard is de moeilijkheid van de uitspraak afhankelijk
van de taal die gekozen wordt.
R.C. Turner (Washington Whitworth College) presenteerde in zijn
"Carlos, Computer-assisted instruction in Spanish" een projekt van
het Centre for Applied Linguistics waarbij de computer CARLOS ingeschakeld
werd in het onderwijs in de Spaanse taal. CARLOS betekent: Computer
assisted review lessons on Syntax. Het programma 19) was niet gebaseerd
op een pedagogische theorie maar zuiver op de dagelijkse noodzaak om
de Spaanse grammatica te leren.
Met behulp van de computer wordt gepoogd het leren van de grammatica
te veraangenamen (o.a. conjugaties van werkwoorden) en de leertijd te
verkorten. De computer fungeerde als een soort repetitor, gaf
korrekties en kommentaar.
Ook de computer die Prof. J.A. van Campen (Stanford University California)
gebruikte in het Russische taalonderwijs kon het geschreven antwoord
van een leerling evalueren.
(Towards the optimal utilization of computer-based instruction on
the teaching of a foreign language). De kosten van dergelijke projekten
19) zie bijlage.
../34
zijn erg hoog: 100.000 dollar voor een looptijd van 1 a 2 jaar.
Bij het expliciete leren van een taal (grammatica, syntaxis, morfologie,
fonologie) kunnen teaching-machines en computers grote diensten bewijzen.
Er zal ook onderzocht dienen te worden in hoeverre impliciet leren met
deze hulpmiddelen mogelijk is, d.w.z. met presentatie van gecontextuali
seerde taal. 20)
Bij de ontwikkeling van het vreemde talenonderwijs aan de THE zal met
computers en teaching-machines terdege rekening moeten worden gehouden, te
mfl.e.r daar zij reeds op niet geringe schaal gebruikt worden voor andere
doeleinden.
20) zie p. 27.
-34-
../35
-35-
Q. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
1$ Gezien de ontwikkelingen aan buitenlandse technische hogescholen
o.a. die te Cambridge, Dresden, Portsmouth, Stuttgart en Massachusetts,
en Universiteiten (Essex, Kent, en Surrey) dienen spoedig besprekingen
plaats te vinden over de status van het vreemde taalonderwijs aan de THE.
Met name moet dit soort onderwijs zijn vrijblijvend karakter verliezen en
zou er van een bepaalde sank tie in het studieprogramma sprake moe ten zijn,
wil het doeltreffend werken in dit milieu. Gepleit wordt voor opname van
de vreemde taal in een keuze-pakket, invoering van een keuzevak als
rapporteren in het Engels, met aantekening op de ingenieursbul en uit
reiking van certificaat. (zie p. 15,23 en 25 van dit rapport).
2. Naarmate er meer Nederlandse toekomstige of afgestudeerde academici
voor korte of lange tijd in ontwikkelingslanden gaan werken, zullen ook
de Nederlandse universiteiten en hogescholen een adekwate taalkundige
voorbereiding moeten geven op een taak waarin de inheemse taal een uiterst
belangrijk communicatiemiddel vormt. Ook de THE moet in deze behoefte
kunnen voorzien (zie p. 25).
3. Aktiviteiten van afdelingen toegepaste linguistiek aan buitenlandse
Technische Hogescholen o.a. de samenstelling van technische woorden
boeken aan de Technische Universitat Dresden (DDR), het projekt
contrastieve linguistiek (Engels-Duits) aan de T.U. Stuttgart, en de
vreemde talenonderwijsresearch aan de Universidad ~.cnica del Estado
in Santiago de Chili, duiden erop dat dergelijke ontwikkelingen ook
aan Nederlandse technische hogescholen voorzien moeten worden.
Het zou wenselijk zijn b.v. in een afdelingscolloquium een aantal
alternatieve mogelijkheden voor te stellen, 0.80. op het terrain van
de technisch wetenschappelijke vreemde taal. (zie p. 19 van dit rapport).
4. Naar voorbeeld van het buitenland zullen de Nederlandse hogescholen
en niet-literaire faculteiten van universiteiten researchcentra
moeten creeeren die zich bezig houden met de linguistische en pedagogisch
didaktische problemen van'het leren van vreemde talen door studenten en
afgestudeerden ten behoeve van de uitoefening vanbun vak. Zij moeten
hierbij kunnen rekenen op steun en begeleiding van universitaire
instituten voor toegepaste en algemene taalkunde (zie p. 27, 28, 29) •
•• /36
5. Ret "Plan of the Language Centre, Cornwallis Building, University of
Kent at Canterbury" geeft een uitstekend voorbeeld van hoe een
dienstverlenend vreemde-talencentrum (niet-literaire faeulteit)
binnen een instituut van wetenschappelijk onderwijs gesitueerd
dient te zijn en aan welke afmetingen het moet voldoen om Ben toenemend
aantal niet-literaire studenten van dienst te zijn. I.v.m. de ruimte
claims van de Groep Talen binnen de T.R. dient met dit plan en de
toelichting erop van Mevre M. Sculthorp terdege rekening te worden
gehouden (zie p. 23).
~. De ervaringen met het library-access talenpractieum voor zelfstudie
aan de Universiteit van Cambridge wijzen uit dat een goede, per
manente controle noodzakelijk is om diefstal en snelle en verregaande
slijtage van apparatuur, banden en tekstboeken te voorkomen.
Gepleit wordt voor de aanstelling van een "steward(ess)" in de
talenstudio van de TRE die de volgende taken zou kunnen vervullen:
-36-·
1. Inschrijving van nieuwe cursisten en verstrekken van deelnemerskaart.
2. Statistische verwerking van bezoekersfrekwentie per dag en per taal.
3. Adviezen t.a.v. de te kiezen cursussen.
4. Uitgifte van uitleenbanden en teksten, ontvangst en controle met
bijbehorende administratie.
5. Aanwijzingen voor het gebruik van het materiaal eneen eerste intro
duktie. (zie ook page 16 van dit rapport).
7. Toepassing van de bestaande merken tweegats-cassette-practica moet
voorlopig nog worden afgeraden in een talenpracticum en talenstudio
nieuwe stijl aan de TRE. Aanbevolen wordt een URER, Tandberg, Philips,
Sony en Elektron talenpracticumrecorder aan een nauwgezet vergelijkend
technisch onderzoek te onderwerpen in samenwerking met de CTD en haar
eindadvies af te wachten. De beslissing kan dan op korte termijn
worden genomen.
8. De aanwezigheid van sec tie 11 rlMeasurement and classification of
second language error" op het tweede AILA congres met een 7-tal bij
dragen bewijst dat foutenanalyse als een serieus onderdeel wordt
gezien van het arbeidsterrein van de toegepaste linguistiek. Deze
mogelijkheid biedt grote kansen op verbetering van het vreemde talen
onderwijs ook aan daze T.R. Zij werkt aanmerkelijk sneller, en is met
geringere mankracht mogelijk dan de contrastieve linguistiek (zie p. 19) •
•• /37
---------------------------------
-37-
9. Bij het leren van de uitspraak van een vreemde taal zouden filter-
banken en segmentators, zoals die op het Instituut voor Perceptie
onderzoek in gebruik zijn, grote diensten kunnen bewijzen. De pedagogisch
didaktische toepassing van deze apparaten zou onderzocht moeten worden,
met name ten dienste van de opleiding van docenten vreemde talen.
In het talenonderwijs aan technische studenten lijkt de uitspraak
vooralsnog niet het allerbelangrijkste probleem, hoewel dit
afhankelijk is van de taal die gekozen wordt (p.
Drs. J.M. Ulijn
november 1969
