Upload
devrnl
View
224
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
1/18
Dido en Anna
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
2/18
675 Hoc illud, germana, fuit? Me fraude petebas?Hoc rogus iste mihi, hoc ignes araeque parabant?
Was dat het, zus? Wendde jij je tot mij met bedrog?
Dit [bereidde] voor mij die brandstapel, dit bereidden het
vuur en het altaar voor?
675 Wat wordt er bedoeld met hocen illud?
hoc = Didos zelfmoord (ook in 676)
illud = het oprichten van een brandstapel
675Het woord hocwordt herhaald: anafoor
675 petebas verklaar het gebruik van het impf inhet algemeen en hier
impf algemeen = duratiefn hier (Anna werd de
iteratief hele tijd bedrogen)
conatief
676 ignes, arae poetisch meervoud
675-679: diverse retorische vragen
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
3/18
677 Quid primum deserta querar? Comitemne sororem
sprevisti moriens? Eadem me ad fata vocasses,
idem ambas ferro doloratque eadem hora tulisset.
Wat als eerste moet ik, nu ik verlaten ben, bejammeren?Heb jij je zus als metgezel versmaad, toen je stierf?
Had je mij maar tot hetzelfde lot geroepen, had hetzelfde
verdriet en hetzelfde uur ons beiden maar met het zwaard
weggenomen.
677 querar en 678/9 vocasses, tulisses verklaar de modus 3x
coni dubitativus en irrealis (2x)
677 comitem = praedicatiefd.w.z. vertalen met als .
677 Wat bedoelde Anna met comitem, gezien het vervolg?
Een metgezel in de dood, dus dat ze samen met Dido wilsterven.
678 sprevisti: welke vorm van welke ww?
pf van spernere
678 eadem fata eufemisme voor ?
de dood
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
4/18
680 His etiam struxi manibus patriosque vocavi
voce deos, sic te ut posita, crudelis, abessem?
Exstinxti te meque, soror, populumque patresque
Sidonios urbemque tuam.
Heb ik zelfs met deze handen [de brandstapel] opgericht enmet mijn stem de voorvaderlijke goden aangeroepen, om,
wrede, afwezig te zijn terwijl jij [hier] zo lag? Je hebt jezelf
vernietigd en mij, zus, en het volk en de Sidonische vaderen
en je (eigen) stad.
680 his manibus hyperbaton Noem nog een vb!
patrios deos
680 patrios Vergilius is dol op bijzondere woordkeuze,
bv een possesief bnw. ipv. een genitivus. Zoals hier:
vaderlijke goden ipv de goden van je (voor)vaders681 Let op wat bij elkaar hoort: te posita (abl abs) en bij ut hoort de coni
abessem.
682 te meque populumque patresque: voegwoord tussen alle delen vd
opsomming = polysyndeton
682-3 populum, patres, urbem - trikolon
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
5/18
Sidon ligt in het
huidige Libanon
683 Sidonios lett. afkomstig uit Sidon. Hier kwamen de Carthagers oorspr.
vandaan.
Historie
Carthago stamt af van de Phoenicirs, een handelsvolk uit het oosten van het
Middellandse Zeegebied. Voor de handel stichtten de Phoenicirs diverse
kolonien, waaronderCarthago.
Mythologie
Dido was in Tyrus getrouwd met een rijk man, Sychaeus. Haar broer Pygmalion
was jaloers op de rijkdom van haar man en liet hem vermoorden. Gelukkig had hij
zn rijkdom verstopt en Dido verteld waar. Zij is met de rijkdom gevlucht en kwam
op de kust van Noord-Afrika terecht. Daar mocht ze van koning Iarbas net zoveel
land hebben als ze met de huid van een os kon afmeten en die sneed ze in
kleine reepjes. Dit werd Carthago.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
6/18
683 Date, vulnera lymphis
abluam et, extremus si quis superhalitus errat,ore legam.
Sta toe dat ik met water je wonden was en dat ik, als er nog
een laatste ademtocht over [is en] naar buiten zweeft, die
opvang met mijn mond.
683 date imper mv van dare
684 extremus quis halitus hyperbaton
684 quis = aliquis; na si, nisi, num en ne gaat ali- niet met quisje mee!
(ali)quis is hier bijvoeglijk bij extremus halitus
aliquis = 1. iemand aliquid = 1 iets zelfst2. een (of andere) 2. een (of andere) bijv
684-5 abluam, legam beide coniunctivi
zijn afhankelijk van date (ut)..
685 ore abl van os, oris - mond
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
7/18
Anna vangt de laatste adem van Dido op
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
8/18
685 Sic fata gradus evaserat altos,
semianimemque sinu germanam amplexa fovebat
cum gemitu atque atros siccabat veste cruores.Zo sprekend had ze de hoge treden beklommen, en terwijl
ze haar halfdode zus omarmde, koesterde ze haar aan
haar borst met gezucht en ze droogde het donkere bloed
af met haar kleed.
685 fata ppp van fari spreken; typisch Vergilius-woord!!Vergilius gebruikt fari heel vaak ipv dicere. Vaste uitdrukking: sic fata (of
tus) = zo gesproken hebbend / zo sprekend (mag ook gelijktijdig; is
ppp van deponens)
685 evaserat wat geeft het pqpf aan?
de snelheid waarmee het gebeurt; als ze het heeft gezegd, is ze alboven
686 semianimem germanam hyperbaton
687 atros cruores hyperbaton
cruores dicht. mv
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
9/18
688 Illa graves oculos conata attollere rursusdeficit; infixum stridit sub pectore vulnus.
Zij, pogend haar zware ogen eveneens op te slaan, had
er de kracht niet [meer] voor; vastgehecht onder in haar
borst schrijnde de wond.
688 Wie wordt bedoeld met illa?
illa = Dido
688 conata ppp van conari (deponens)
689 deficit, stridit welke tijd en waarom?
praes historicum (dramaticum)deficit enjambement (nog net n woord op
volgende regel). Krijgt zo extra nadruk:
ondanks alle pogingen mislukt het.
stridit sub alliteratie (meerdere woorden met dezelfde beginletter)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
10/18
690 Ter sese attollens cubitoque annixa levavit,
ter revoluta toro est oculisque errantibus alto
quaesivit caelo lucem ingemuitque reperta.Driemaal zich opheffend en steunend op haar elleboog
richtte ze zich op, driemaal viel ze terug op het bed en
met haar dwalende ogen zocht ze aan de hoge hemel
het licht en toen ze het vond slaakte ze een zucht.
690-1 ter, ter anafoor
levavit, ter adversatief asyndeton
asyndeton = geen voegwoord
adversatief = geeft tegenstelling aan
dus: in plaats van het ontbrekende voeg-woord kun je het voegwoord maar denken
691-2 alto caelo - hyperbaton
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
11/18
Iris, boodschapper van de goden. Als zij kwam
was er een regenboog te zien.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
12/18
693 Tum Iuno omnipotens longum miserata dolorem
difficilesque obitus Irim demisit Olympo
quae luctantem animam nexosque resolveret artus.Toen kreeg de almachtige Juno medelijden (medelijden
krijgend) met het lange verdriet en de moeilijke dood en
ze zond Iris van de Olympus omlaag om de worstelende
ziel en de [ermee] verknoopte ledematen los te maken.
693 Iuno wat had Iuno met de situatie te maken?
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
13/18
Iuno en Aeneas
Andere reden:
Er was voorspeld dat het latere Rome n van haar lievelingssteden
Argos zou verwoesten. Dus werkt ze Aeneas tegen. Venus werkte
mee, want Dido was machtig; zou Venus zoon Aeneas kunnen doden.
Doet ze niet als ze verliefd is.
Truc:
Dido en Aeneas verliefd laten worden.
Aeneas blijft dan in Carthago en sticht Rome niet
Argos wordt niet verwoest
Nu: Dido wordt de dupe van het plan en Iuno krijgt medelijden.
Iuno en de Trojaanse oorlog: Iuno had Gouden Appel niet gekregen; boos
op Paris en alle Trojanen
Vocht dus mee tegen Troje
Na Troj. Oorlog nog steeds boos, dus ook op Aeneas
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
14/18
693 Tum Iuno omnipotens longum miserata dolorem
difficilesque obitus Irim demisit Olympo
quae luctantem animam nexosque resolveret artus.Toen kreeg de almachtige Juno medelijden (medelijden
krijgend) met het lange verdriet en de moeilijke dood en
ze zond Iris van de Olympus omlaag om de worstelende
ziel en de [ermee] verknoopte ledematen los te maken.
693 longum dolorem hyperbaton
694 difficiles obitus acc mv; dichterlijk mv
694 quae resolveret verklaar de coni
coni in betrekkelijke bijzin; finalis (doel)
694 nexos artus acc mv; hyperbaton(Ook) in de oudheid werd gedacht, dat een mens
bestond uit lichaam en ziel. Bij de dood werden ze
gescheiden, maar dat ging niet makkelijk.
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
15/18
696 Nam quia nec fato merita nec morte peribat,sed misera ante diem subitoque accensa furore,
Want omdat ze niet omkwam door het lot noch door een
verdiende dood, maar ongelukkig voor haar dag (tijd) en
aangestoken door een plotselinge waanzin,
696 nam geeft uitleg bij Irim demisit. omdatDido onverwacht sterft (nl door zelfmoord
en niet omdat het haar lot was) is er nog
geen haarlok aan Pluto (Hades) geofferd
en kan Dido niet sterven. Iris komt Dido uit
haar lijden verlossen.696 merita morte bv. bij een terechtstelling
hyperbaton
peribat onderwerp =Dido
697 subito furore hyperbaton (subito is abl
van het bnw subitus)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
16/18
698 nondum illi flavum Proserpina vertice crinemabstulerat Stygioque caput damnaverat Orco.
had Proserpina bij haar nog niet een blonde haarlok van
haar kruin weggenomen en haar hoofd gewijd aan de
Stygische Orcus.
698 illi = Dido
Proserpina = Persefone, vrouw van Pluto (Hades)
flavum crinem hyperbaton
699 Stygio Orco hyperbaton (bedoeld is Pluto/Hades)
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
17/18
700 Ergo Iris croceis per caelum roscida pennis
mille trahens varios adverso sole colores
devolat et supra caput astitit.Dus Iris, bedekt met dauw, vloog met haar saffraangele
vleugels door de hemel omlaag, duizend verschillende
kleuren meetrekkend met de zon tegenover haar en
bleef zweven boven haar hoofd.
700 croceis pennis hyperbaton
701 mille varios colores hyperbaton
702 caput nl. het hoofd van Dido
8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 4.672-705
18/18
702 Hunc ego Diti
sacrum iussa fero teque isto corpore solvo:
sic ait et dextra crinem secat, omnis et una
dilapsus caloratque in ventos vita recessit.Deze [lok] breng ik op bevel als offer (gewijd) aan Dis en
ik maak je los van dat lichaam: zo sprak zij en met haar
rechterhand sneed ze een haarlok af, en al haar warmte
gleed tegelijk weg en haar leven verdween in de winden.
702 Diti dativ van Dis (=Pluto, Hades)
703 sacrum praedicatief(als )
iussa- ppp (vrouw) van iubre
wat wordt er hiermee bedoeld?
Noem de Latijnse woorden.(695) quae luctantem animam
nexosque resolveret artus.
704 omnis congr met (705) calor hyperbaton