Catherine Vuky, Ph.D. South Cove Community Health Center

Visions of Community 2017

Informing, Educating, and Empowering Families and the Professionals Who Serve Them

March 4, 2017

Understanding your child’s diagnosis Hiểu về chẩn đoán của con mình

Understanding your child’s diagnosis

Goals: Learn more about your

child’s diagnosis What does it mean to have a

diagnosis What parents should do after

your child is diagnosed. Learn tips how to navigate

the medical system, school system and how to advocate for appropriate services for your child(ren).

Mục tiêu: Hiểu thêm về chẩn đoán của con mình

Con được chẩn đoán, điều này có nghĩa gì?

Phụ huynh nên làm gì sau khi con được chẩn đoán.

Chia sẻ thông tin về hệ thống y khoa, trường học, và làm thế nào để biện hộ cho các dịch vụ phù hơp cho các con của mình sau chẩn đoán.

Hiểu về chẩn đoán của con mình

What is healthy child development?

Children grow and develop at different paces

Skills such as taking a first step, smiling for the first time, and waving "bye bye"

Children reach milestones in how they play, learn, speak, act, and move (crawling, walking, etc.)

Trẻ con lớn lên và phát triển theo nhịp độ của mỗi em.

Tùy mỗi em, độ tuổi phát triển các kĩ năng bước đi bước đầu tiên, cười và nói tiếng đầu tiên hoặc vẫy chào bye bye có thể khác nhau.

Trẻ đạt được các mốc phát triển ở từng mảng một như: chơi, học, nói, hành động và di chuyển (bò, đi…)

Phát triển lành mạnh có nghĩa là gì?

Global Developmental Delays

Developmental delay is when your child does not reach a developmental milestone during an expected time

By 7 Months

Responds to other people's emotions

Explores with hands and mouth; struggles for out of reach objects

Responds to own name

Uses voice to express joy and displeasure; babbles chains of sounds

Chậm phát triển là khi trẻ không đạt được mức phát triển theo đúng trình tự thời gian nhất định.

Khi các em 7 tháng tuổi:

Các em có phản ứng đối với tình cảm của người khác.

Các em bắt đầu khám phá tay và miệng, bực mình khi không với được các vật dụng ngoài tầm tay với của mình.

Phản hồi khi được gọi tên mình

Dùng tiếng nói để biểu lộ sự vui mừng và không vui, ê a nhiều âm thanh khác nhau.

Chậm phát triển về tất cả các mặt

Global Developmental Delays

By 12 Months/1 Years

Responds to “no;” uses simple gestures, such as pointing to an object

Babbles with changes in tone; may use single words (“dada,”“mama,” “Uh-oh!”

Your child should be advancing in milestones, even if at a slower rate, but never losing acquired skills, which may be a sign of disability

Khi các con tròng 1 tuổi/12 tháng tuổi: Các con có phản hồi khi nghe chữ

“No”, dùng các cử chỉ đơn giản như dùng tay chỉ đồ vật.

Các con bắt đầu ê a với nhiều âm giọng khác nhau, có thể dùng từ đơn (“dada”, “mama”, ”Uh-oh!”

Các con có cải thiện ở các mốc phát triển, mặc dù là phát triển với tốc độ chậm hơn nhưng không bao giờ mất đi các kĩ năng đã có, nếu không, các em có thể có dấu hiệu về khiếm khuyết.

Chậm phát triển về tất cả các mặt

The basic symptoms of autism are often accompanied by other medical conditions and challenges.

Your child may also show signs of depression, anxiety, sleep problems

Con của bạn có thể có biểu hiện hồi hộp, lo lắng và mất ngủ

Các dấu hiệu cơ bản về hội chứng tự kỷ mà thường kèm theo các điều kiện khác về mặt y tế

Triệu chứng chính của tự kỉ: khuyếm khuyết về mặt giao tiếp xã hội, ngôn ngữ và có nhiều hành vi lặp đi lặp lại

Các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh: mất ngủ, tính tình bất thường, hồi hộp và tăng động giảm tập trung, giật kinh phong. Các vấn đề về hệ thống: Hệ thống miễn nhiễm và gặp nhiều vấn đề về GI Các hội chứng khác: mất ngủ, tâm trạng bất ổn, hồi hộp, OCD, ADHD

What is Autism?

Autism is a group of development brain disorder that affects the child’s ability to speak and relate to world.

Symptoms: communication, social and restricted behaviors

Hội chứng Tự kỷ (Autism) là do rối loạn của não trong quá trình phát triển làm ảnh hưởng khả năng nói và cảm nhận thế giới xung quanh của trẻ.

Triệu chứng: Khó khăn trong giao

tiếp, khó khăn trong tương tác xã hội, và có những hành vi bất bình thường.

Hội Chứng Tự Kỷ là gì?

What is a Mood Disorder?

Mood is a general state of mind

People can feel sad or depressed or have lots of energy

Your child may seem sad, irritable and moody, loss of interest in activities, sleep problems, tiredness

It becomes a problem when the mood interferes with family, school and friendships

Tâm trạng là tình trạng chung của tâm trí.

Con người có thể cảm thấy buồn, trầm cảm hoặc có nhiều năng lượng.

Con của bạn có vẻ buồn bả, cáu bẩn và nóng giận bất thường, không hứng thú tham gia các hoạt động, khó ngủ và mệt mỏi

Khi tâm trạng ảnh hưởng đến gia đình, trường học và bạn bè, điều này cần được quan tâm.

Mood Disorder là hội chứng gì?

What is an Anxiety Disorder?

Anxiety disorders are illnesses that cause people to feel frightened, distressed and uneasy for no apparent reason

A child may report fears, nervousness, and shyness

A child may avoid places, persons and activities

It becomes a problem when the anxiety interferes with family, school and friendships

Anxeity disorder là dạng triệu chứng làm con người ta cảm thấy sợ hãi, buồn bả và khó chịu không rõ nguyên nhân.

Trẻ có thể tỏ ra sợ sệt, khủng hoảng và nhút nhát.

Trẻ có thể tránh đến một số nơi, gặp một số người hoặc tham gia một số hoạt động.

Khi sự hồi hộp này có ảnh hưởng đến gia đình, trường học và bạn bè, điều này cần được quan tâm.

Anxiety Disorder là gì?

Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD)

A child must have a specified number of symptoms for at least 6 months in more than one area of life (home and school)

Inattentive- does not listen, forgetful, careless

Hyperactive- moves around a lot, can be loud, talks too much, does not wait his/her turn, interrupts

ADHD is a neurological disorder

Trẻ phải có một vài triệu chứng nhất định trong vòng 6 tháng trong nhiều môi trường (ở nhà và ở trường học)

Không tập trung – không lắng nghe, hay quên và bất cẩn.

Tăng động – di chuyển quanh nhiều, lớn tiếng, nói nhiều, không chờ đến lượt mình và làm phiền.

ADHD là một hội chứng về rối loạn thần kinh.

ADHD – Tăng động giảm tập trung là gì?

Parenting myths

My child has problems because they watch too much tv or play on the computer too much

Parents don’t know how to teach their kids and that is why the kids have these behavioral problems

“Children should be seen but not heard”

“I have to do everything for them because they are babies and don’t know anything”

Con tôi gặp khó khăn vì con tôi xem nhiều tivi quá hoặc chơi máy vi tính nhiều quá.

Con có nhiều hành vi như thế vì cha mẹ không biết cách dạy con.

“Nên quan sát trẻ mà không nên lắng nghe trẻ.”

“Tôi phải làm hết mọi thứ cho các con vì chúng nó vẫn còn nhỏ và không biết gì cả.”

Hiểu lầm về việc nuôi dạy con

Parenting myths

My child does not talk because s/he is shy.

My child was like me. I was a quiet child and did not talk until I was 5 or 6 years old. My child does not need speech/language.

Con tôi không nói vì nó mắc cỡ , nhút nhát.

Con tôi giống tôi. Hồi đó tôi cũng là đứa trẻ ít nói. Mãi đến 5 hay 6 tuổi gì đó tôi mới nói. Con tôi không cần phải có người dạy nói.

Hiểu lầm về việc nuôi dạy con

Parenting myths

There is no “shame” in having a child with delays or developmental difficulties

Parents are not to blame. We do not know what causes these delays- genetic, environment, and chance

Không có gì phải “xấu hổ” khi có một đứa con chậm phát triển hoặc có con bị bệnh.

Cha mẹ không phải tự trách mình. Chúng ta không biết nguyên do chính của việc chậm phát triển của con mình – có thể là do gien di truyền, có thể là do môi trường.

Hiểu lầm về việc nuôi dạy con

Tips for parents

Engage child in activities and conversations

This promotes brain development

Teach child(ren) to share to help them be with other children when they are in school

Schedule playdates, talk to other parents in the school

Nên cho các con tham gia nhiều hoạt động và nói chuyện nhiều với các con.

Làm như thế sẽ kích thích cho não của các con hoạt động tốt hơn.

Dạy cho các con biết chia sẻ nhằm giúp các con chơi với các trẻ em khác khi chúng đến trường học.

Nên tạo các buổi sinh hoạt chung cho các con, nói chuyện với các phụ huynh khác có con học với con mình.

Mẹo dành cho phụ huynh

Tips for parents

Don’t sleep in the same bed

You can sleep in the same room, different beds

Child needs to learn to self soothe (calm themselves)

ADHD- will grow out of it, engage in activities to expend energy versus needing medical intervention

Không nên cho con ngủ chung giường với mình.

Bạn có thể ngủ chung phòng, nhưng không chung giường.

Trẻ con có thể học cách tự làm xoa dịu mình (tự điểm tĩnh)

ADHD – càng lớn thì sự tăng động giảm tập trung sẽ giảm, hãy giúp các con tham gia vào nhiều các hoạt động để tăng cường năng lượng thay vì cho chúng uống thuốc để can thiệp.

Mẹo dành cho phụ huynh

Things I want parents to know about parenting

Don’t do everything for your child. Let them do things on their own such as feed themselves.

Self-feeding promotes independence and develop fine motor skills

Encourage your child to respond before doing things for them

Set a routine and structure such as the same bed time, feeding time or story time.

Limit your child’s time with electronics- tv, computer, video games, cellphones, ipad

Đừng làm mọi thứ cho các con. Hãy để cho các con tự làm như là tự xúc ăn, tự mặc quần áo

Việc tự xúc ăn có thể giúp cải thiện kĩ năng tự lập và phát triện các kĩ năng vận động tay chân cho các con.

Khyến khích các con tự làm mọi thứ cho các con

Nên lên lịch và có chương trình cụ thể như là đi ngủ đúng giờ, an đúng giờ và đọc truyện vào giờ nhất định.

Hạn chế thời gian các con dùng các phương tiện điện tử như Tivi, máy vi tính, chơi trò chơi điện từ, chơi cellpohne hay chơi ipad.

Những việc phụ huynh cần lưu ý về việc nuôi dạy con

When to talk to your child’s provider

Talk to your child’s doctor (pediatrician, nurse practitioner)

Talk to child’s teacher

Talk to psychologist

Talk to psychiatrist

Trao đổi với bác sỹ của các con (bác sĩ nhi, hoặc y tá)

Trao đổi với thầy cô giáo của các con Trao đổi với bác sĩ tâm lý Trao đổi với bác sĩ tâm thần

Khi nào nên trao đổi với những người chuyên gia

Services for your child

Early Intervention: A system of services that helps eligible babies and toddlers learn skills during the first three years of life (physical, social, cognitive, socio-emotional and behavioral)

Head Start: School readiness program for preschool age to support healthy child development with learning activities among other comprehensive services

Can thiệp sớm: Là hệ thống dịch vụ giúp cho các em dưới 3 tuổi học được nhiều kí năng trong năm đầu đời (từ việc đi lại, giao tiếp xã hội, nhận thức, tình cảm xã hội và hành vi)

HeadStart: là chương trình giúp các em lứa tuổi mầm non học các kĩ năng chuẩn bị sẵn sàng vào trường học và phát triển khỏe mạnh với nhiều dịch vụ toàn diện

Dịch vụ cho các con

Services for your child

Counseling: Licensed professionals can help identify goals and potential solutions to problems by improving communication and coping skills, strengthening self-esteem or promoting behavioral changes

In- home counseling: Licensed professionals come to your home for counseling to address family issues

ABA services: Uses Behavior Analysis techniques to make meaningful and positive behavioral changes

Tư vấn: các chuyên gia có bằng cấp có thể giúp nhận ra mục tiêu và có hướng giải quyết vấn đề bằng cách cản thiện khá năng giao tiếp và kĩ năng đối đầu, tăng cường lòng tự trọng và tăng kĩ năng đối diện với các hành vi thay đổi

Tư vấn tại gia: Các chuyên gia có bằng cấp đến nhà của bạn đẻ tư vấn nhằm hổ trợ giúp cải thiện các vấn đề trong gia đình

Dịch vụ ABA: dùng phương pháp Phân tích Ứng dụng hành vi để đề xuất nhiều thay đổi hành vi tích cực có ý nghĩa

Dịch vụ cho các con

Q&A Hỏi và trả lời?