Nota hJc KCUftdUID COCIUDUOO cUCl\lat de pid&tc Krcnloi.& .np Kenrid, nccnOA de imp&ec.ace Cl'*-' nv• deUu:Imus Rlcardus rc-p~G, dum potuiL, llrannlce veuu.h.

Hie '" eu•plum afiora• Rb..r4i de· tnC'rita CG~n•caonu fiulitu ruapinalat..

CRONICA TRIPERTITA

Reddit ei mite, qui clausent vltima vite : Mortuus R. transit, vi1uns probas R. que rernanat, Quem deus extollit, et ab R. sua proopen tollit.

0 quam pensando mores nriooque noll.ndo, Si bene scrutetur, R. ab H. distare videtur I Clarus S<!rMO~ tenebrosus .. intus aaone, R. pacem fingit, dum mortis fedent stringit : Duplex eautelis fuit R., pius H. que fidelis; R. pestem mittit, mortem plus H. que rcmiuit; R. seruitutem statuit, pius H. que salutem; R. plebem taxat, taxas pius H. quo reluat; R. proceres odit et eorum predia rodlt, H. fouet, beredesque suas restaurat in edes; R. regnum l'aStat vindex et in omnibus utat, ~iulset terrorem pius H., que reducit am~m. 0 deus, Henrieo, quem diligo, quem benedieo, Da regnum tuium nulla gnauitate volutum : Vite presentis pori~ viteque sequentis Da sibi quodcomque felicius est ad vtrumque.

Cronica R.icatd4 qui sceptra tulit leopa.rdi, Vt patet, est dicta populo set non benedicta: Vt speculum mund~ quo lux nequi t vlla refun11ll Sic vacuus transit, sibi nil nisi culpa remansiL Vnde su perbus erat, modo si preconia querat, Eius honor sordet, Ia us culpat, gloria mordeL Hoc conce rnentes caueant qui 5Unt snpicntes, Nam male viuentcs deus odlt ln orbe regentes: Est qui peccator, non esse potest dominator; Ricardo teste, finis probu hoc manifctte:

468 ..., .... C •n lllfuloet GIL .,._.a, As followo 18 0 apccv~ ... muocfi, quod debet lo ..... rdllodl,

ta quo proais:cm sapimt aeut aw •~ Crooka Ric:ardi. qui nca a tulit leopard I, Vt p_atct, eat dicta. pop•lo ud aoo bc••diua. Qakquld erat primo.. aodo ea.. .on (c.rtur to J"'DD,

Da• hoe« ~ Jaa culpa&. cSoN. IDOrdct. • 191t - p TatSG Hie lo 4'" eroalca• R.p Rlc.oldi de.IIKrie& breuitet dt.tumiaat CH HAir devrml••'*'-" de cldwllil Rk•.G. Ht 419 populo ~• QOQ benedicta SC vto\cala dicta H1:t.

REX CELl DEUS uc.

Post sua demerita periit sua pompa sopha; Quali1 erat vita, aonie.a stabit ita..

ExpUclt Croolca praentlbua que futurla vfc!U corde Repbaa commemoranda.

343

Sequitur carmen V114e ma..,ulcu Re>: nooter Hear leu pre· aotatwo apvcl d1111D et homln .. <111D omnl beaodlceloao IIOrl· 6cotur.

Rex eel! deus et domini!$, qui tempora solus Condidi~ et solus coodita cuncta regi~

Qui rerum causas ex se produxit, et vnum In se principium rebus ineose dedit, Qui dedit vt stabUi motu coosisteret orbis, F"txus ineternum mobUitate sua, Quiquo poteu •erbi produnt ad esse creata, Quiquo sue mentis lege ligauit ea, IpS<! caput rqum, reges quo rectiJicantur, Te quo tuum regnum, Rex pie, queso regaL oo Crata superueniens te misit gracia oobU, 0 sino !abe salus nulla per ante fuit : Sic tuus aduentua noua gaudia sponte redu:xit, Quo prius in luctu lacrima maior enu. Nos tua militia pauidos releuauit ab ymo, Quos prius oppreuit ponderls omne malum: Ex probitato tua, quo mors latilabat in vmbra, Vita resurrOJrit clara que regna regit: Sic tua SOI1 sonem mediante deo renouatam Sanat et emendat, que prius egra rui~ •• 0 pie rex, Criltum per te 1audamus, et ipsum Qui tlbi nos tribuit terra reviua colit: Sancta sit Ula dies, qua tu nDi regno petisti, Sanctua e< nto deus, qui tibi regno dedit! Qui tibi prima tuli~ eonlirmet regno furun,

488 C. S1c cUSaita ~t reP, aon IICabDita ; Recio .. at riO., cn>alca uabit Ita. G

Euucn. o Rc&lbooo SG luclter CHIL Ru au, ac. Tlo. IIIISS. """"" 10 for 144 -' tlw 1 .. 1..-.li"'IH<'"

.,. SCHGIL •J (for tiWI ,W. ..uii.W....., IN T ........ IIIIS. (T). 1a Quo T as mWda S (torr.) mllides CH.H.IiT

PropbtclL

REX CELl DEUS uc.

Quo poteris magno magnns honore froi : Sit tibi progenies ita multiplicata per euum, Quod genus inde pium rep!eat omne solum : Quicquid in orbe bani foerit, b"bi summ111 ab alto Donet, n in terns rex in bonote regu : Omne quod est wrpe vacuum disoeclat, et omne Eat quod honorificum det deus esse t:"~m· ConsiHum nullumt pie rex, te tangat tmqum, Jn qui bus occultum scit deus esse dolum: Absit ounricio, ne tnngat regiA corda, Nee queat in terra proditor esse tun: Sic tua processus hobeat fortuna perbennes, Quo recolant laudes secula cuocta tuas; Nuper n Augusti ruerant preoonia Rome, Concinat in gestis Anglia leta tuis. 0 tibi, rex, euo detur, fortissime, nootto Semper honmata sceptra tenere manu: Stes ita magnanimus, quod vbi tua regna gubemu. Tem:at bas puus bostica nulla manus: Augeat Imperium b"bi Cristus et augeat annos, ~ et no5aas auel!l eorona fores : Sit tibi pax finis, domito domineris in orbe, Cunctaque sint bumeris inferiora luis: Sic honor et virtus, laus, gloria, pax que potestat Te que tuum regnum magnificore queant. .

Cordis amore tibi, pie ltex, mea vota panut, Est qui stNicii nil nisi vel.le mihi : Ergo tue laudi que tuo genuftexus honori Verba loco doni pauper habenda tuli. Est ta.men ista me~ pie rex, atntencia verbi, Fine tui negni sint tlbi regna poll l

H aquile pullus, quo nunquam gracior vUus, • , Bootes confregit, que tirannica colla wbecit.

H. aquile cepit oleum, quo regna recepit, Sic veteri iuncta sripiti noua stiJps redit vncta.

Sl tlbl) bonl T sa Corpcre CWD nequU 1Cft1o •r:n\c libl T Pao,...lel•· a c:olla CH!bT bcJ1a S

0 RECOLENDE ETC.

Eplatola brtula, vu4e virtute. reel• morllles ad oanom re(imen ampllorl memoria dlriaantu.r.

0 recolende, bone, pie rex, Henrice, patrone, Ad bona diJpone qll08 eripis a Phar.lone :

Noxia depone, quibus est humus bee in agone, Regni persone quo viuant sub racione. Pacem compone, vires mod...., corone, Legibus impone frenum ~ine condicione, Finnaque scrmone iura tenere mane.

Rex confirmatus, licet vndique magnifiCAtUS, Sub Cristo grntus ''iuaa tamen inmaculatus. Est tibi prelotus, comCJI et boro, villa, Senatus, •• Miles et armatus sub lege tua rnodemtus: Dirige quosque llllltus, mllneu quo pacifica.tu.s; lnuidu.s, elatus nee auanLS erit sociatus; Sic eris omatUJ, porus ad omne latus.

Bee, n amana quibit, Gower, pie Rex, u"bi scribit: Quo piew ibit, ibi gntcla nulla peribit : Qui bene describit semet, mala nulla subibit, Set pius exibit, que dei pietate redibit: Sic qui tranaibil opus et pietatis adibit, Hunc deus ascribit, quod ab hoste perire nequibit ; Et sic finibit qui pia vota bibiL 21

Quanto regal is honor est tibi plus genrnl.is Tanto moralis \irtus tibi sit specialis: Sit tibi camalls in mundo regula, qualis Est tibi rn~ntatiJ in Cristo spjritualii Si fueris talis, ttUI Cronica perpetuolis Tunc erit equalis perfeclllquo materialis : Rex inmortnlis te regat absque malis I

0 aJCOI.Iln)t, &c:. Til/1 EplatoJa-cllripntur cmt. GIU 4 ~ Not• de luttld& C 11 .. ...,.:;. NoJ• de retimiat C 11-~• ()w,.,._,., ;,. SCG, ufol._ ;,. Hflt,

Dwa pta .-oc.a bibft, haa Wu titiro nc.qutbit, P1cu td. u lbit, cum Lludeqae plena ~t: Noa ak truaibft. wbkumqoc tltuaa a.bibit; C aa 11 belt ucriblt a5bi mapa.. miaora aa.blbit ; Vt -.crltwa qocrit, lOti IP Cata priL

r8 ~ Not. do plcute C or plo) pitaS o> VI tibl rqalio, pie ru,hoooreot~n<nllaHH> os Slcrop Bib •s --P H01o de COI:ltaDplaciofiC C

CARMf:N SUPER MULTIPLICI

Not& conaeqaenter carmen. au-per multlpllcl vielo:rum pestl .. lmcla, vncle tempore Rlcard.l Secundl partes noatre apecialic$ lnllclebantur,

NON excusatur qui verum non fateatur, Vt lie ponatur modUJ, vnde fides recolatur: Qui~ omatur J<nJU, IUA verba loquatur, Ne le:r rrangatur, qua CNtus sa.nerifinrur. Hoe res testatur, viftU!. ita nunc viciatur, Quod Yix firmatur aliquis quin ~tur: Hine eontriltatur mea mens, que s<pe gmuatur, Dum contemplatur vicium quod eontinuatur; Set quia aperatur quod vera fides operatur, Quod deua hortatur, michi scribere penna paratur, •• Vt describatur cur mundus sic variatur: Eece malignatur que modo causa datur.

Pu't:r~eruDt et eorrupte not dc:abicea a facie inaipieoc.ie. .. , prl"'"!u&m mora ex morbo llnem repente cooc:lodat. oaplencle modlclnam 4etoctla plqta com omn1411lceocla aaplenterloveatl­lt.tl clebemo.a. Vn.do eco. non medlc:aa set medidne pro.c.'tll1ltor. qui taotl ptrlcoll cramtatem deplaoaeno IDtlme cootriotor, quedam TulDera malori coJTUpdooe patrida euideoti cll.tinc­ctone. vt lnde mocJlcoa pro Nlute lnte!'pellam, con.equenter decJa.rare propooo. Anno rernt Rerla RJcar41 Secund.i viceslmo.

Contra demoola aatuclam In c:aup LoUardte.

gUOD patet ad limen- instanti tempore crimen Descritmm priml), quo pallent alta sub ymo_

cscio quid sign~t, plebs celica iuro resi~l)ll~

Dum laicus clou .... fidei vult soluere causas, Que deua incepit et homo serua.nda recepit: tam mngil eneruant populi quam scripta reserua.nl, Vnde mltgil clarum scribere tendo parum_

Lollia messi• hahens granum perturbat et ipsum, •• Tali& qui pcuitur honea sepe grauot: Semina perfldie sacros di<persa per ogr05

C•••a• IU'H" •ua..nl'IJo, a:c. Tlu MSS.. r,j,.,.,J to .,.. SC£KL ... tlt F.;if•,. 3 (F) o.J &.llo 09< (B).

Ti.,ll •Htil Pw/Mt ll. , ..... ,..,. tL co~e:atu] hie prwcipue F • htrvffUDt.' a:c. o .... E pro ••l~atc lot.crpcllaa~) pro Klute cf&caciu ta.terpcllc• r A.ano] to AD.ao F L :ra ad. o... S

VICIORUM PESTILENCIA

Ecclesle turbant subdola sicquc fidem. lnuentor aceleris ocelemtus apostata primus Angdicu turmas polluit ipse prius; P.,.tque ruit n.,.trOS pouadai sede parentes, ~{orteque vitales fecerot esse reos: Callidus hie aerpens nee adhuc desistit in orbc. Quin magis in Cristi lollla Messe seriL

3-4-7

E<:ce nouam sectam, mittit qUe plebis in autes, ~ Ad 6dci dlmpnum scandab plura canit: Sic •-etus insurgjt heresis quui louinb.ni, Vnde modema fides comnw:ulaoa dolet: Vsurpando fidem vultum mcntitUI honestu111, Caucius ot fraudem palliet inde Wlm: Sub grossa lana linum subtile tcnetur, Simplicita.s vuhus COrda dol- tegiL Fennento \'Cieri talis corrump;t aceruum, Qui noua con•pergit et dubitanda mouet: Dum magi• incantat, obtura tu magis aures, 10

Forcius et cordis o•tia claude tui: Simpliciuue tUA no cred&s omne quod audis; Que docet ambiguus auctO< aborta cauc: Nil nouitatis habens tua mens fantastic cedtu; Vt pater onte tuus credldit, acta cole. Vera fides Crilti non hcsico~ immo fideles Efficlt vt credant oordil amorc sui: Nil valet Ina fides vbi res dabit cxperimentum, Spes to men In Cristo oolo requirit eum: Recta fides quicquid rectum petit, om'ne meretur, so Quiequid possibile creditur, ipsa potest. Argumenta fides dat rerum que ncque sciri, Nee possunt vcrbo nee mcione capi: Subde tuam fidei mentem, qui• mortis ymago fudicis ttemi roisticll seire nequit: Vt solut !acerc voluit, sic scire volebat Solus, et hoc nulli perticipeuit opus. Vna quid ad aolem sintilla n.let, vel od equor Gutta, vel ad celum quid cinis .,.., potest? Leticiam IUCIUJ, !JlOII vitam, gaudia ftetus 6o

Non norun~ nee que sunt ddtatis homo: 3$ polllct F ("'"'-) paltcal SCHLB palcat £ $8 odalilla C£1.

348 CARMEN SUPER MULTlPLICl

Nan tenebre solem capiun~ non lumina cecus, lnfima mens bominis nee capit alta dei : Nempe S3C:ri Oatus arcbanum nobile nunquam Sautari debes, quod penetl'lle nequis. Cum non lit nostnJm vd muncli t.empora noss,t, Vnde aeaturas noose labo<at homo? Nos sentire fidem nouna racione probo.lam Non foret humllnis vin"bus illud opus; f1 unmnum non est opus vt tra.nscendllt ad o.str.t, 1o Quod mortalis homo non ra.cione capit : tngenium tante transit virtutis in "Jtum, Trnnscurrit supcros, in dcitate mnnet. Qu.i sapienter ngit. snpiat moderanter in istis, Postulel vt r«:tam possit h•bere fidem : Committnt 6dci quod non potcrit racioni, Quod non dat racio, det tibi finna fides. Quod docet eoelesia tu tantum c:rede, nee v!tra Quam tibi ocire datur quomodocumque stude: Sullicit \'t eredas, est .,.. vbi nulla sciendi, so Qoanta pocest don>inus scire nee vUu. habeL Est deus omnipocens, et qui ncpt omnipotmti Credere posse, suum denegat esse deum ; Sic incamatum tll debes credere Cristum Virginis ex vtao, qui deus est et homo.

Vis mluus fieri? petl', credc, Stude reuercri; Absque magis queri lex iubet ista geri Has fantasias aliter que dant heresias Dampnnt Messia.'l, sobrius ergo """"'· Tempore Ricardi, OUJl<!r h lis que fata tulerunt, ~· Scismata loi!Ardi de nouitate serunt : Obstet principiL• tribulos purgarequc vadat Cultor in eeclesiil, nc rosa forte cadat

Coutia mentja Soulclam in cauaa Supubie..

DEFICIT in -bo SCIUllt, quo Cuncta superbo Scribere delicta nequco, que •llnt michi dieta. lWlix peccati fuit ille prius ~=ti, Ex quo dampnati pericrunt preuaricati :

6o ...,) ace F 6;) n«) aon C£H 1!6 No F"'C'- ""- FL •ludc SC.EH L8 time F 81 Que f•na.lu aliter tibi fB 90 PinWzr. n.

VICIORUM PESTILENCIA

Dcsuper a celis deiecit eum Michaelis EosiJ ad infemi tenebras de lucc supemi ; Nee paradisus ei prebere locum requiei roo Spondet, • bi """ sibi gaudia ~~ habere : Sic, quia d«:eptuS alibi nequit esse receptus, Mundum deposcit, VI in illo riuere possit : Sic adhibendo moram venit ille supcrbus ad boram, Quem mea mens tristis in pArtibus assent i.tis. Hunc vbi poncmll!l, hostem quem semper babemus? Nam magis infecta veniens racit omnia tt.'Cta. Lou. ibi non lucet, vbi vana superbi• ducet RegtUl superborum; docet hoc vestitus eorum : Cum valet omatum sibi vanus habere pnratum, r ro Non quasi mortalis, set vt angelus cuol>t aliJ. ~{i!itis ad formam modo pauper habet sibi nonnam, Vana sit vt vestis erit inde supe-rbia testis. Exterius signum cor sipt habere ma.lignum, Cordis et errore fortuna carebit honore. Nos igitur talem non consociaze sodalem Expedit, vt tuti reddamur in orbc salutt Quod deus odiuit reprobos Dauid hoc bene sciuit, I psequc po;slmjsta scrip!it de tali bus ista : ' Elatas mentes posuit de. sede potcntc:s, roo Et sublimauit humnc:s, quos semper amauiL' Vanus non durat, quem vana superbia curat, Hec set eum ducit vbi gmcia nulln reducit; Culpa quidem fontis latices dabit hcc Aeherontiil, Vnde bibunt vani mortem quasi cotidlnni. Omne quod est natum stat Ab hoc vicio vicintum, Quo magis inmundum vir wnus hAbet sibi mundum ; Set qui mentali de pondere ludlciali lstud libmret, puto quod meliora parareL Hoc n.:un mortale "icium stat sic generate, 130

Quod mundum fregit, 'fbi singula regno aubcgit; Hec etmim cedes nOSllaS, '"~ dicitur, edcs V crtit, et insana dat tempcm cotidiana. 0 deus etane, culpe ntiserere mnderne, Facque pias mentes sub lege tua penitentes I

Corpus, opes, vires sapiens non sic atabilircs, l26 llat ..... s

350 CARMEN SUPER MULTIPLICI

Dumque superbim, wbita quin sorte perires: Sunt que maiores humilis pociencia mores Nutri~ et mores vM:ii fadt ease rninores: Ergo tuam vera m~tem moderare 5ta.tem ; ••o Sit laus <el labes, pectore pond~~t babes.

Contra carnie luduJam lit causa Coacnplseencle. 0 SEXUS fngilis, ex quo natura Yirilis

Cameo prooolit, animc que robora ledit l 0 rulium viri carnalis, que stobiUri Non valet:, vt pura cllJ'nalia &in·t Jibi iura I Federa sponsorum que aunt saerata virorum, Heu, caro dissoluit, nee ibi sun debita. soluit: Tem)»re presenti de came quasi furienti Turpio sunt plura, que signont dompno futura: Bee desponsatis sunt mecuenda satis. 's-o

Philosophus quidam camis de !abe remor1us Plebis in exemplum talia Yl!rba refert : • VIW!l de voriis pensm sonitur adulter, Eius vt amplexus omnis in orbc lwu i Aut membrum pl!rdet, aut can:eris antnt subibit, Aut cadet imo.nus non reputandus homo, Aut sibi pouperies infonunata resistet, Aut moriens subito lnlnlit ab orbe reus.' Et sic luxuries fotuis sua dona refundi~ Vertit et econtra quicquid nb Gnte tulit. 16o Quod prius est dulce, demonwat finiJI amArum, Quo caro non tontum, spiritus lmmo cndit: Sic oculus cordis CJimis caligine coleus Errot, et in dampnum deeidit ipoc suum : Sic iubor humani sensus fUJCatur in vmbra Camis. et in ca.mem mens ra.cionis abit. Dum camalis amor animum tenet illaqaeatum, Scnsoti racio fi 1 racionis qens ; SW>s hominiJI racio calcw. per omniJI cami Sennt; et ancille vix tenet ipsa locum. •7• Non locus est in quo maneant coosueta libido

aa8t Two IJ.n OM. fL 1M Mditnt U. '-4•-wa..-a.t U o'flfil~J An. i1 £ uJ -nl o/f8 L so• •os lcp C •s. -.Is SFLB .; ... CEH 159 Catuis OM. F

VICIORUM PESTILENCIA

Et racio poriter, quin ~ vnA vacat : Bcl1a hoido mouet, fauet et vecordia camis, Et sua dat fedo colla premenda iugo; Libera aet racio mentem de mono n:mordet Carnis in obsequio, slatque pudica deo. Nil commune gennu luxus sibi cum raciooe; bta deum retinet, ilia cad:tuer bsbet : Sic polet vt nichil est quicquid peritul'll wlupw Appetit in came, que velut vmbra fugiL Pluribus exemplis tibi luxus erit fugiendus; Btblea que docui~ respicc facto Dauid: CotUilio Baliuun luxus deeepit Hebreos, Quos caro eommaculat, cameo culpa premit. Discat homo iuucnis, cclcti pede labitur etos, Nunci.a du_rn mortis curua senecta venit: Ecce senilis yemps tri!rnulo venit horrida p&SIU,

Et rapit a iuvene quod repsrue nequit : Vir sapiens igitur sua tempera mente reuolwu, Eript et currum, quam prius inde cadal. Hcu, set in hoc vicio plebis quasi tot& pn>p&&O Carnis in ob!eqmo $tit vicio.ta modo : Ex causa fragili co= ficu1is ew, Qco nunc de facili fnmgitur omnis homo. Carnis enim ~ sunt $ic eommuniter acta,

Quod de continuis viJ: pudet li1US eis : Cecus amor fatuos cecos sic ducit nmantes, Quod sibi quid deceot non videt vllus amans. Pcndula res amor est subito collapsa dolore, Otdine precipiti miraque facto pnmt; Sique tuam velles fla.mmam compesocrc tutus, Artem preuideas, quam prius inde cadu. Cum viciis allis pugna, iu.bet hee tibi Paulus, Camis et • bello ru fuge sol us homo; Et quia \'Uinilico fixurus pectora telo Vibrat amor, caute longius inde fuge : Vinca si fugias, vincetis sique resisw; Ne ~ .mean., tu lepus etgO fuge. Mente tui cordiJI memorare nouissima camis,

190 lode] We FL aoo &ta£HLB .., boc EH

35•

o8o

...

CARMEN SUPER MULTIPLICI

Et spcculo monis r<Spice qualis oris: Oscula fetor erunt. amplexus ve:rmisJ et om.ne Quod ruer.u placidum, pena resoluet opus. Occupar 02trem& stuhONm pudia luctm, Et risum lacrima plena dolon: model : Vana $11us hominis, quam temrinat "&"' voluptas, ToUit et etemum viuere vita breuls.

Crede. saris tutum tenet hoc natura statutum, Quo caro pollutum reddet ad yma lutum; Cum fera mon stabit et terram terra vorabi.t, Tunc homo sustnbit quid sibi cull"' dabiL . Est vbi 111u.ndicia carnil sine Jnbe @tus, Casta pudicicia gaudet ad omne latus: Stat nota. blna solo quo luxus non dominator, Pax manet obsquc dolo, longoque vita datur.

Contra mundJ rauaclam ln causa Periuril et Aua.rieie.

Svsr duo cosnati vicloNm consociati, Orbem qui ledunt pouiter, nee ab orbe recedunt: ISte fidem raram periura~ <t alter auaram Caus:un custodit; socios tai<S deus odiL Primo periurum describo.m, poolque ruturum,

•••

...

Est vbi ius rarum, sc:riptura rernordet au:uum_: ' JO Ex vicio tali renur oriao mali.

Nemo dei nomen wumere debet inane, Falsa nee vt iuret, os pcrhibere malo: Lex vet:us hoc: sta.tuit, set, prothdolor, ecce modemus btunere corruptos iam nouus error :tgit. Nil nisi donn videt dutn se periurnl Auarus, 'Eius enim sensum tcnJUJ vbique regit ; Sic non liber homo llbNm sine pondere libmt, Seruit et ad libru quu sua libra trahit Set quia periunu dcfraudllt iuJa aupemi, '4o Iurat eum dominus iure perire suo : Sic lucrum skiens laqueos incurrit, et eius Linp prius mendu premia monis habet ; Sic vendens et emens vacuus DOD tmnsiel, immo Munera que capiet sulphur et ignis erunL Veodere iusticiam nichil est nisi vendere Crinum,

~to mortis) corcfb S a17 a&atum S •34 •odcmu SFLB CI!Oekroos CElf

VICIORUM PESTILENCIA

Elcpcetat dampnum qui ti&cit indc foNm: Testis erit Judas quid erit sibi fine doloris; Dum crepuit medius, cull"' subibat onus. Penituit culpam, que semel nUi r<een~t illam, Quod tulit <t luaum reddidit i!* statim; Set nee eo venia.m meruit nee habere a.tuu~m, lam valet exemplum tale mouere virum.. Vendidit i!* semel iustum, nos cotidianum Ob lueri (l<ecium vendimus omne malum : llle restaurauit. set nos rcstringimus aurum ; Pcnituit, set nos absque pauorc aumu1 . Sic et auoricin tanta feriente perurgct Corda viri, quod ab hoc ,.;,. homo liber a bit: Ceosat iustici.'l, ccssatque fides soci•lll, F--raus dolus o.tque suum ia.m subierc locum: Plebs sine iure manet, non est qui iura tuetur, Non est qui dicat, iura tenere decet: Omnibus in causis, vbi gentes commoda queNn~ Nuoc modus est que fidt;S non habuisse 6dem. Vox leuis iliA Jacob, Esau manus hispida nuper, Que foret ista dieo, sisna rutura dabant: AJterius casu stat supplantator, et eius Qui fuerat ...,Ous haude subintr.at opes; EX dampno hatris fmter sua commoda querit ; Vnus si p.-..it, inuidet alit< ei: Filius ante diem patruos i3m spectat in annos, Nee videt e.x oculUs ceca cupido suis: Nunc nmor est solus, nee soot-it hubere secundum, Stans odioque tibi diligit Ipse tun. Quid modo, cumque manus mentitur de.xtrn ainistre, Dieam? set eaueat q ui sopienter ogi~ Viuitur ex Yelle, non a.mplius est via &'Uta, Cuocta licent cupido, dum vacat ip$C lucro ; Anna, rapina, dolus, amor ambiciosus habendi, Amplius ad proprium velle sequntur iter: Lex si.1d et nummus loquitur, ius dormit et aurvm Peruigil insidiis vincit vbique suis: Basta nocct ferri, gladius set plus nocet auri; Reana terit mundi, nilque remtit eL

•••• .,, Quot. C o<Ss <at q•l CEH

353

•;o

Salomon : lfotmo· rare noulsslmt.l, et In• ctes t:Jum noflpecc-abis.,

Jdem: Omn(" fa.e ('Unl consllio, d i.n· ctc·rnum non penh~ bla.

CARMEN SUPER MULTIPL!Cl ETC.

Set quia mors dubium concludit ad omnia 6nem, Est nichil hit certum pretcr nm11re deum : Rebus ill hum•nis ~mper quid defici~ et sic Isla nichil plenum fertile vita tenet : Quod tibi dot proprium mundu., tibi toUit id ipsum, Duidensque tuum linquit inane forum: Quam p'rius in finem mundi dcuenerit hulust Nulla potest cerlo munere. vita frui. R eu, quid opes opibus cumuiM, qui prQprin querisJ Cum se nemo queat nppropriare sibi ? Rune igitur mundum quin pcrdes, quere fut-urum j

Est ttlitet vncuum tempus vtrumque tuum. Ma.mmona transibit et auam cupido peribit,

ln cineres ibit, mors tun (ata bibit, Pauper ab hac vhn., sic princeps, si_c h.crcmitn, Mortuus ad merita transict omnis ita. Quicc:1uid homo voluit, mors mundi cundn reuoluit, Nemoque dissoluit, quin morti debita soluit : Hec qui mente capit gaudio, roro sapit, Set sibi viuenti qui consilio sapienti Prouidct, ingenci merito p1ncet omnipotenti.

Tempore pres:enti que sunt malA prox:im~ genti, Ex cx:ulo Benti ~wer canit ista legenti: Quisque sue menti qui concipit aure lXltenti Mitta~ ct orgcnti det munern latgus egcnti; Stnt nam mortJ.lis term repletl malls.

Hoc ego his dcno Ric:ardi regis in anno Compacit:ns nnimo, carmen lacrimabile scribo. Vox sonat i.n populo; fidei iam deficit ordo, Vnde magis solito cessat laus debita Cristo, Quem peperit virgo genirum de _futminc sncro. Hie deus est e1 homo, perfecta sah1s manet in quo. Eius ab imperio proc~ssit pa.cis origo, Quo dAbitur iusto, p:wiens qui credit in ipso. Vu qui vult ideo pacem compou cre mundo, Jlacilicet primo iura tenen.da deo.

~··

307 Pamgr. SE 'HJ ;oruu. CH FLB 312-32r Tnt litU~<tm. L

.Afln' Sll Ottl lti11 •tm1 F

DE LUCIS SCRUTINIO

JOclplt tractatuo do lucia Serutlolo quam a diu vlcloram prothctolor, auffocarunt, secundum Ulud in eua.nceUo,

-ambulet In teoebria ne:tcit quo vadat.

Hau, quia. per crC:bras humus Cst vidatn tenebra.'i-, Vix itet hum~toum locus vllus hnbet sibi pl.!lnum.

Si Romam ~rgns, vt lbi tua. lumina terg:u, Lumina mi.m cape, qui:\ Rome sunt duo pape ; Et s.i plus cleri iam debent lumina queri, Sub modio tecta latitat lucc.rna reiect.1.: Pn:sulis officio. mundus tegit :tbsquc sophia, Stat sua lu.'( nulla, dum Simonis est ibl bulkl; Est iter boc vile, qui taliter intrat ouile, Nee bene discemit luc:c.m qui lum.ina spemit. 1o

Sic caput obscurum de membris nn fore purum Efficl!, et secum sic ceeus babel sib i cecum.

Aut si vis gressus claros, non ordo professus Ff05 libi ple~m.bit, quos c:aucius vlnbra [ugubit. Ordine cl.ruistrali 1nanifcst:ius in specinli Lux ibi p:illesch-, quam mens nuig[s inuida nesdt : Lux et mornlis tcnebresc::it pfesbiterolis:, Clara d.ies transit; nee eis luccron remansit ; Sunt ibi lucerne. iocus. ocia, score-a. rabeme, Quorum velamen viciis (crt sq>e iuu11men. Jo Sic peril exemplum lucl$, quo turbid> templum Nebula perfudit, que lumina queque recludit: Sic y;ce J)..'\Storum quos Cristus nb ante bonorum Lcg~mc, ecce chorurn $tnhlit inm ruundus eQtum.

Si lux prcsentum scn.netur in o-.:be rcgentum, H.orum de guerra p:t.llct sine lumine cerra : Ne perian,t lege., i:uo Ronm petit •ibi rege., Noscat vt ille patet que sit sibi crlidula mnter. Scisma modemorum p:atrum nouitnte duorum Jtcges delerent. s i Cristi iura viderent i 30

Lux ita regalis deoct <'Celesiam specialis, Qua domus alma dei maneat' sub t;pe requiei. T.este }Xlganorum bellO furicnte deorum,

rollatrJ w.r't, CEHL

.... !':~a·' s lt.ottu CR ua e«us] secus C 02 Nebula]

355

Nota quod c:OI'l4M Juc::emA mlnimc da­rcacit quos in e.;lelesil' per Ant-ipapam A11a• riciapromotosdhcsclt,

D{: h:ac:eordinia pro· fCSlJi.

Nota quod,s1 rcgum lut~ma in m.am,, c-a.ri. tada dcuochu ge&ta· re-tur, ~ttlet.l.:t nunc diulaa conun au:~-i liu di~reeiua reformare· lur, c:tbutJ et inc-urau;s pag:uorum a Cristi lla.Jbus eoorum probl. tate cmlmall cxpellc· retur.

De locc pro«nun.

De haec M ilitum. tt aUonam. qui bella _. q:untu.r.

Del\lccMeteltonun.

TRACTATUS

RAro fldet <:re$Cit vbi regi• lux tenebrescit: .Hcc tnmen audimus, ICt ct hec:: verissim;L scimus Nee cnpit he<: ntentis oculus de Juee regentis. Vlterius quere, cupiu ~i lumen habere, Lumin.'l namque Oauid sibi ceca magi& tituL'luit.

Si regni 1>roceret aliter pro luminc queres, AJpiee quod plenum non est ibi tempus amenum, Dumque puw scare, polpohis iter, quia clan: Nemo vide<, quando '-eniet de turbine gmndo. Diuicie ecce (allunt sine lumine sese; Quam prius ille cadat, vix cernit habens vbi \-adat: Sic via tecum proccrum non est sine cura. Suns honor ex onere sibi conuenit acta '-idere ; Qui tamen extentum modo ,;derit uperirnentum, De J><OCI'rum spera non surgunt lumina ,..,._

Si bellatorum lucem scrutabor eorum, Lucerne lator tenebrosus adest gladiator. Sunt ibi doctriM luxus, ia.ctura, rapi.na, Que non splendorern querunt set habere c:ruorem; Et 1ic a.rma.tus luccm pr~ lAbe reatus Non vidc.t, vndc ararus suu! crrat in orbe gmuatus.

Si lex iCrutetur, 1bi lux non inuenietur, Quin vis aut veUe ius conciuu c::sse rebelle: Non populo lucet iudex quem mammon.' ducet, Effieit ct cecum quo sepc rtfleetitur equm. Ius sine iurc dntur, si nummus in 11ure loquatur, Auri 1plcndore tenebresdt lumen in ore. Omni~J lcgistn viuit quo..si ltge sub istn, Quo mngi• ex glOM loculi fit lex tcncbrosa.

Si M erCAtorum qucmntuJ lumina morum, Lux non fulgcbh, vbi (rnus cum c:iue manebit. Coruegit "l!urc subtilis (orma figure Vultum lnruntum, quem diues habet similatum. Si dolus in villn tua possit habere sigilla, V1x reddet ciiUUS bon• que tibi prcslat auarus; Et sic moiores Callunt quamsepc minores, Vndc dolent turbe sub munnu"' pltbis in vrbe. Sic inter clues emu sine lun1ine diues, Dumque fidem nesci~ lux p:u:is ab vrbe recessiL

u <t hec) P"h« L

••

i•

DE LUCIS SCRUTINIO

Si patrlam quero, nee ibi michi lumina spero; Nam via vulgaris tencbria viciatur anuuis: Plebs mcionc earens hec est sine morlbu• IU'elll,

Cuius subiectam vix Crlstus habet sibi seclain. Sunt aliqui tales, quos mundus habet spcciales, Furcs, roptores, homicide, turbimores: Sunt et conducti quidsm pro munere ducti, Quos faclt usi• periurot luc:e rcsc:iJa. 8o Rustica rutalis non est ibi spes aliqualis, Quo nimis obocurs pal lent sine lumine rurs: Sic magis illieebru mundanu quisque t-br.. Nunc petit, et voca non sunt ad lumina mota.

Sic prior est mundus, et si deus - ~ndus PO$$et, adhuc talis roret in spc lux aliqualis: Set quui riunc totus deus est a plebe rcmotus ; Sic absente ducc perit orbis iter sine lucc.

0 nimis orbotus varli de labe reatm, Omnis in orbe status modo atat quasi preuarlcatus. 90 Cwn tamen emtntes aliod sine lege vspntes Cecos depb.ngo, m<a propria viJieem tango : Cecus vt ignontt quo pcrgere, dumque laborot, Sic iter explorut mea. mens, que Rebilis orat.: Et quia pcrpcndo quod lueis ad vltima tendo, Nunc iter attendo quo perfruar in moriendo. Tu, qui (orm<Uti luc:em tencbrosquc ereasti, Crimina condones, et sic tua lumina. dones : In terrnm scro tunc quando cubieula quero, CQnfer candel11.m, potero quo. ferro rnedclam. 100

Rec Cower seribit, luecm dum querere qui bit; Sub spe transibit, vbi gaudia luc:is adibit: Lucis solamen det sibi Cri.nua. Amen.

" be< o,., L 8o ru<l,. SEHL reclaa C ("'"•) 8J Oie<<bt'aa EL • plebo] alu« CEH 89 ,..T.,. Ule In ftnel Not• q•IHf loh•,,es

autorhuiua ll'br Me ia 8n4 £ 91 alno htce L ,_de plan&o C s ... ""•lo# • kwf

357

De lucc vulpri,que p&trlam COftS<UU&t.

Biclnfiae~ d~oa:c.u pro luct opilnu.da deum exo. raL

ECCE PATET TENSUS nc.

ECCE ~tet tensus cecl Cupidlnis arcus, Vnde sagitta. volans ardor amoris erit.

Omnia vincit amor, cecus tllmen c:rrat vbique, Quo sibi dlrectum carpere nesdt iter. llle suos famlllos ita oecos dudt &mantes, Quod libi quid deceat non videt vUUJ amans : Sic oculus axdi5 camis c:aligine ceeus Decidit. et racio nil racionis habeL Sic amor ex velle viuit, quem ceca volupus Nutrit, et ad placitum cuncta mini.strat ei; 10

Subque suis alis mundus requiescit in \'111bra, Et sun precepta quisquis vbiquo fnciL J pso coronatus in opes simul atquo potentos Omnes lege pori confieit esse pares. Sic amor omne domat,. quioquid natura creauit, Et tamen indomitus ipse JlOT omne man"t: Can:erat et redimit. ligat atque ligata resolui~ Vulnenu omne •genos, nee sibi vulnus habet.

Non -- in teais qui pretia vincit amoria, Nee sibi quis finme federn pods habet: •• S.•mpoonis •-im, gladius neque Oauid in istis Quid llludis, sensus aut Salomonio, habent.

0 natura viri, pot<:rit quam tollere nemo, Nee tnmen excusat quod faclt Ipsa malum I 0 natura viri, que naturatur eodem Quod vitare nequi~ nee llcet illud agi I 0 natura viri. duo que contraria mlxta Contin~ amborum nee lieet ICia aequi I 0 natura viri, que stmJ)OT habet aibi bellum Corporis ac anime, que sua iura petuntl l• Sic magi& igne suo Cupido perurit amantum Et quasi de bello corda subacta tenet. Qui vult ergo sue camis compescere O..mmam,

'EC'ec patel census • &c. TAil followl 1111 Clnbnto Balad(-t: ;,. J/11 TmttA"'" MS.

EST AMOR nc.

Amun preuideat vnde sagitta volaL NnUus ab innato ,,.let boc euadere morbo, Sit nisi quod sola gratia curet cum.

TAt MS. ltas lrm 1~»1 a !;aj.

359

Carmen quod Iobannot Gower tape<" aO>orlt mulllplld ....-letato t ub compeocllo metdce coD>-uiL

EST amor in glosa pu bellica, lis piotosa, Accio famosa, n.ga sors, ,.;, imperiosa,

Pugna quietosa, victoria pemiciosa, R<gUia viscosa, ICOia deuin, lex capitosa, Cum molestosa, grauis aro, virtus vieiosa, Gloria dnmpnosa, !lens risus et ira iocosa, .1\lUS:l dolor-, mors leta, febris precioso, Esca >"enenosn, fel dulce, famos animosn, Vitis oeelO&l, sitls ebrin, mens furiosa, Flamrnn pn1ino51, nox clar.t, dies tenebrosa, •• ~ dedignosa, soci:Jlis et nmbieiosa, Garruta, verbosa, secreta, si1ens, studiosa, Fabula form<J&~~, sapiencia preorigiosa, Causa ruinoa, rota vena, quies <>perOP,

Vrticaln rosa, spes stulm 6desque dolosa. Magnus in exigu.is variatus vt est tibi clarnO<,

F'DNS in ambiguis mo~bus crrat amor. lnstruat ttuditA tibi Jecclo sic repetita ; Mors, arnor et vitn partieipantur itA.

Lex docet auctorum quod iter camale bonorum Tucius esr, quorum 1unl federa eonittgiorum 1

Frngrat vt ortocum rosa plus quam germen agrorum, Ordo mari10n1m caput est et finis amorum. Hec est nuptocum carnis quasi ~ morutn, s Que saluandorum sacratur in orbe virorum. HiDe vmas annorum Cower sub spe meritonam Online sponsorum tutus adhibo tborurn.

T#Jd qfS, «JJl41tJ M'tlt F Stt •l.o vol, i p. 39~ Till, Carmen de vartl.tln Amore: paaiO'.oib~ brcuitc.r compllaham r 10 lcnobrosa S

QUIA VNUSQUISQUE ETC.

Quia vnasquioqae, proat a cleo aeeepit, allis impartiri teae. tur,lohanna Gower auper hUe quo deus s:ibl aenaualiter

donauit villicaeloola auo rac.loac.m acc'Gildum aliquid. alleulare copieo.s, tres preclpue Ubru per lpaum, dum vlxlt, d.octrlJ:te c:au.aa compoaltos ad allorum notlc.lam llllucem. &erloae procluxiL

Prlmas llbe.r Gallico aermono odltualn decem diuJditur pa.rtea, et tractana de vlella et vlrt\lllbu., nccnon et de varlla bulua aecull gra.dlbue, vlam qua peceator tr(Ulfcreuue ad aui creatorla agnlcionem redlre debet. recto tramlte dO(:Ore eonatur. Titulus.

1o que libclU latlua Speculum McdltanU. nuncupatua eat.

Seamdua enlm llber aermono LaUno metrice compoaltu1 traetat de varllo lnfortunllo tempore reJ{o Rleardl oecurull lo Anclla cont:lucentlbua: vade non eolam reaul proceres et com· munes torment& pull aunt. -.et et I pee crodelissimn• rex., sc:!Jt ex: c:lemeritis ab alto corn.1en., ln (oueam qu.a.sn fec::it finaUter protectu.s n ·L Nomcnque v olumlnt. huiu Vox. Cl._mantQ lntltulatur.

Terclua vero Uber. q a.l ob reue:tlltDclt.tn atfttlu..l.u1ml domlrl.l ou.i clomlnl Henrie! de Laoeutrla, tuno Derbde Comllls, AnJU<o

10 aermotte contlcJtur. aecundum Dan lelia propbed.am aupe:r bu.i:us mundl regnonuD m.atadoae a tempore regia Nabu&odooo.or va.que nanc tempora dltUnJUlt. Tractat edam aecuadum ArlatoWem ouper bllo qulbuo reJt AleX&llder bun In ou.i reJ{men quam aliter elua dlaclpllna edoctua fWL Principalla tamtD buiua operie materia super amorem et lnfatuata.a Amantum pauionn fundament·um habet : nomenque albl approprlatum Coofeoalo Amantll opoclalltor oortltWI oot.

'Quia vausqulsquo' &c.. Tt.xl ofS, roll•f.trlwitM CHGF. s~ o/.so vot. Ui. p. <?9£

a radone:m SCH radone~ dum temput hu:tat, GF • tr. tr't'-prod.Wt) illler laboRS ct ocLt ad a.Uorum notida.altralibros doc:We c.au.a ronn.a s~ti p,ptcrca ooaspcait CF tB vero) btc f

ENETDOS BUCOLIS. eTc.

Carmen, quod qnldam Phlloaophu.a in memoriam Ioba.nnia Gower auper consummadone auorum trlum llbrorum (orma oaboeqaontl eompoeuit, et eldem rrataoter trao11ulolt.

E NRUXlS Bue<>lis que Ceorgica ntetro pcrhcnnis Virgilio laudis sertn dedere sc:olls ;

Hiis tribus ille llbris prefenur honore poetis, Romnque precipuis laudibus instnt eis. Cower, oicque tui.s tribus est docat& libellis Anglia, morigeri.o quo 1ua scriplll seris. llleque Latinis tantum sua metra loquelis Scripsit, >"t Icalicis sint te«>lenda notis ; Te IU4 set trinis tria scribere c:annina Unguis Constat, vt inde virls sit scola lata magis: •o Calli01 lingua prius, Latina secunda, set onus l.lngua tui pocill5 AngliCl complet opuo. lUe quidem \"anis Romanu obstupe,t oures, Ludit et in studiis musa jl<1gana suis; Set tua Cristicolis fulget scriptum renotis, Quo tibi celico\is laus sit hnbend• locU.

• Ene1dos Bucollt • &e. Tt.:rl t( S, toll•llti ,.,.(11, CHC F Till• Eptstola cuiU:sdam Philosophl lohannl Gower auper coo•ucnmacionc

Monua trium U'brorum, prout infc:ritl.!l ~tet, crn.tarue.r lransmlua c fufu\a •blcquenti) vei'W.fiealum F 10 An&ll.a F

0 DEUS IMMENSE =:;

Carmen q ood I obiUlDea Gower 114boc Tiuens -r priuc;I'WII rqjmiDe vltlmo compoeolt.

0 DEUS immense, sub quo domimntur in ense Quid&m morooi Rcges, quid&m viciosi,

Disp<uibus meriti.l ric pu sic mocio litis Publica rcgnorum manifestant gesta suorum: Quicquid delirult Rcges, plcctuntur Achiui, Quo lllllla respirant, vbi mores sunt fugitiui. Laus et honor Regum foret obseruacio legum, Ad quas iura.ti aunt primn aorto vocati; Vt celeste bonum puto concilium fore donum, Quo prius in terris """ contulit oscula guerris: Consil~um ~ignum Rcgem facit esse benignum, Est alater sagnum quo spergitur omoe malignum. In bonitate pares sumat sibi consiliares Rex bonus, et cuneta venient sibi prospera iuncta: Qui regit optutum de consilio aapientum Regnum, non ledit set ab oauai !abe recedit: Coosilium tortum rcelus omne rcfundit abortum Regis in enornt, rqni quo perdit amorem.. 'Ve qui predaris,' Ysaiu clomat auaris ·

' Sic \"erOO elaris loquitur tibi qui dominaris. Res qui plus •urum populi quom corda thesaurum Computat, a naente populi cadit ipse rcpente. Os vbi vulgare non audet verln sonare Stat magis obscum sub murmure mens ' loqutum : Que stupet in villa cicius plebs murmurat ilia, Vnde. ~um crescit, sapiens q uo ~~epe pauesciL Est nbl credendum munnur aari• esse timendum · C

. . • um Stt commune, tunc rc auper omnia. mune.

Lingua nequit fari mala, cor nee premeditari, Que parat obliqus oub fmude doloous amicus: Mu~us erit testiJ, vir talis VI altera peotis Inficit occulto rcgnum de crimine multO. lllandus adulator et auarus c:oruiliator,

10

••

ao

'0 dcu ...,..,.. • 1«. Tu t f!S, tolt.ki .atA CH Ti& Ca.nDeD qltOIS lohuaa Ccnrrcr teMpore rqis Rlca.:rdi, dum vi.dt,

vltimo eoep!*&it CHC .e ......... s

0 DEUS IMMENSE nc.

Quamuis non vellet, plures facit .,... rcbelles: Sepiua ex beroo morbus cwatur acerbis, Sepe loquela grauis iuuat et nocet ilia suauiJ. Qui fallum pingunt sub (raudeque vera rtfi"'lunt, Hii 5unt qui blando sermoae nocent aliqiWldo: Rex qui conducit tales, sibi ocandala duci~ Nomen et abducit quod nobile r:uo rcducit : Quod viguit mane, sibi vespere tn~it inane, Dummodo creduntur que verba dolosa loquntur. Comilio lllli regnu.m magis in opcciali Vndique turbntur, quo Regis honor vo.riatur: Nunc 'ta sicut heri poterit res istn videri, Vnde magis plangit populus, quem !Clio tangit. Set premunitus non (allitur inde perltus j Quod videt ante manum, rugit omne notnbile vanum : Cum laqucatur auis, c:ouet altera, sioque suauis Rex pius in cura semper timet ipse futura. lteat insensa.tus nullos putat esse reatus, Quam prius ante (ores CUU$ $'ibi sint puiores; Set qui prescire vult causas, expedit i~e, Plebis et audire \"'CeS per e:uque rcdire : Si sit in errote Regis ,·e1 in eius honort, H oc de clamorc populi prcfertur ab ore • Eat qui moroous, Res non erit nmbiciosus, Set sub eo tu:tum regni mantt omne statutum ~ Nomine precl.arus nunquam (uit vtlus l\unrua1

Luga manus nomen cum laude meretur ct omen: Nl)lllen regale populi vo• dat tibi, qunlc Sit, bene oiue male, deus illud habet spcciale. Ita qui tutus eris, si temet nos.cerc quc:ris, Ad vocem plebis aures sapienter habcbis : Culpe vel laudis ex plebe creatur, vt audis, Pama ferens verba que dulcia ount et acetba. Pama cito crescit, subito tamen iliA vanescit, llaltem fortuna ~tabilis quia non manet vna : Principio lcirc fonunam seu stabili~e, NOD est bumanum super hoc quid ponerc planum; Fme set expertum valet omnis dioere certum. Quali& aunt f;a(:ta, quia tunc probat exitus acta. Rea qui laudari cupit et de fine beari,

••

6o

]0

0 DEUS IMMENSE nc.

Sint S\14 foc:tA bono, rt'COietur VI inde corona. Regia precedant ~nefacta que aimina «:dan~ Viuat vt etemo •ie Rex cum Rogc ""pemo : Absque deo >'1lno cum &it tibi cotidiana Pompo, recorderis, sine laude dti mO<ieris. Rex sibi qui mundum prelert Cristumque secundum Linquit, adherebit vbi finis laude carebit : so Regis enim vita cum sit sine bude sopita, Nomen erat quale, da.bit vhima cron.lea tale. Et sic concludo brcuiter de carmine nudo, Ordine quo regMnt Reges, suo nomin• pregnant. Quo caput infirmtlm, nichil est de corpore firmum, Plebs ncque lirmntur, vbi virtus non domiootur. Rex q ui securam ~ludis vult carpe.rc cur.un., Criuum preponot, Reges qui lnude coronot: Nam qul prcsumil de ~ cum plus sibi sumit, Fine careos laude stat lama retnlgnld.o caude. 90

Omni viuenti scola pertinet istA regenti, Displicet hie genri qui non plaat omnipotenti, Gmcia succedi~ merit is vbi culpa recedit: Qui sic non credi~ sua Rex regalia lediL

Non ex &tali cuu ~et iudic:Wi Pondere regali stat medicina rn.tli. Plebs vt ouile gregis, mors vitAque, regula legis, Sub manibus Regis ount "" quanta legis. Tanta licet pronus pro tempore dec tibi thronu.s i Sit nisi fine bonus. non honor est set onus. too Rex igitur vidcat c:um curna quomodo vadat, Et sibi prouideat, ne rotn. vcm cad11t.

Celorum ,Regi poteant q ue script~ peregi, Nnmque sue legi res nequit vlla tegl

LAST POEMS

S _&c. Ia &ne'""notandum eat qa.aUter ab Wa C:ronlta que Vo• c~Ul&J>U. cllcltur voque In lin...., I.U .. Cn>olce que triputlt& .-t, EJO Inter alios acrlbontea ""I'U blla qoe mecllo tempore In ADrlla eonUnc-ebant. sec:msdum variu renun acdde:ndu varia --~proutpatet,queadle,-eadumaecnaarlaeunt,aotahilitu .-..cri}M&L Sed nunc, quia vltcriu:a K1"lbu-e aoo aufllclo, excuaa· cloOJ• mee ca.uaam aetiptia aubaequetttlbua plcnlua 4cclarabo.

Q. UICQUlD homo serlbat, finem natura minis-tnt, Que velut vmbra fugit, nee fugiendo redit;

I miehi finem posui~ quo scribcre quicquam Vlterius nequio, sum quia cccus ego. Posse meum tra~;t, qut\.llluis michl vcllu ccmn.nsit; AlllJ>Iius vt ..,ribat hoc michi posse negnt.

S 41 a6ovt: r"n CHG 41 follllrDt:

!Iota hie ID line qoaliter a prloclplo IWua Croolc:e quo Vox claaaa.at.ia cUdtur, vna cum aequenU Crontc:a quo ttipertita at. tam de tempore Regia Ric:ardJ aecundl v•que to lpalu1 dcpo•i· llooem, qum de coronaclone muabiaalml domlnJ .ReJit llmrid quart! vsque lD. an..own Re&cJ auJ aeeuodum, E-ao Uce-t ......... Inlet" alios ocrib<»te. ocrlptor a 41u oolldtua, predpue - b lio qae mecllo tempoNO In ADalia contln&ebo.ot, -=dum Yarlaa t'e1'UJ:D aeekleadu varia carmlna, qu a4 lep:odwn •• nria auat., aub compendlo breuUt'r conacrlpal. Et nunc, ...... tam a:ro.oit&te aene<:totls quam aiiiU"Um lnllrmltatum multi· Jlldte:r depresaua vltuiua c.te cronlc:la acrlbero dJ•crete non 81dBcio, excu.aaclonem meam neceu.a.rlam, prout patet, con· eeq .. oter de<:lo.rue lntendo. LJ ~NRJCt Regis ,annus fult illc secundus,

r. Scribere dum cesso, sum qum occus ego. Vltra posse nichil, quamuis michi velle mini.strat. Amplius VI scribam non mtul actus h11~t.

r,. flu 'I';u!IAam MS. as fi11111U1s (witlto•l lttatli"l).

H IP<lUCJ quarti primus Regni fuit annus, Quo miebi delecit visus ad acts mea.

Omnia tu>pus babent; finem mtura minislnlt, Quem ,.;m.te SU3 frugere nemo potest. Vltra posse nichil, quamuis miehi vellc remansit, Amplius VI scn"bam non michi posse manet.

LAST POEMS

c..rmina, dum potui, uudiosus plurima scripsi; p.,. tenet bee mundum, pon tenet ilia deum: Vana tamen mundi mundo scribenda reliqui, Scriboque men!Ali eannine ve.ba dri. Qwunuis ad exl«ius scribtndi deficit actus, Mens lllmen inl«ius scribit et om:u opus: Sic. quia de ma~ibus n!chil amodo scribo >-.loris, Scribam de p<tt~bus q\le ncquit iliA manus. Hoc ego, vir cecus, presentibus oro diebna, Prospera quod StAllUI3 regM fUiura, deuo, Daqu.e michi sanctum lumen habere tuum. Atm:n.

Scribc:r:e dum potui, J~tudiosus plurima scrip:si i Pars tenet hcc mundum, 1»11 tcne:t ilia deum : Vana tamen mundi mundo scribcndn reliqui Scriboque finall cannine vado mori. ' Scribal qui veniet post me discrccior a1ter-, Ammodo namque manus et mea penna silent Sic quia nil manibus potero c:onfme vaJoris, Est michi de precibus fme laboris onus. Deprc:cor tTgO meis laaimis, viuens ego cecus, Prospera quod Sllltuas regna futura, de...; ...Daque micb.i sanctum lumen habere tuum. Amen.

Dum potui scripo~ set nunc quia = senectuS Twbauit sensus, &eripta relinquo scolis. Sctib.1t qui \"enict post me discrccior aher, Ammodo nlamque nuums ct tnta penn.1. ~ilent. Hoc tamen in flne vcrbon1m QUl-'50 mcorum Prospera quod siatuot RegM futuru deus. ~en.

ro

•••

LAST POEMS

Orate pro anima Iobannls Gower. Qulcumque enJm pro anima Jpslua Johannia deuoto oraaerlt, todeo.a quoclena

J1111e qulnaeatoa d_iea lnduJgende ab eccJnla rite coac:-e .. OII

.,IM<Icordller Ia domino poaoldoblt

CH as a /Jqw: C asfollliWs :

OranUbua pro utma Iohanala Gower mlllo qulnrentl dlea lndulgeuc.le misetleordlter ln domino conceduntur.

(Siridd of amu /x>Ntl 6y two angtls.)

Armigeri s.cutum nichil a.mmodo re.rt aibi lUt-um, Reddidit immo lutum molti generole tributum. Spiritus exutum se gaudeat esse so1utum, EJ.l vbi "-irtutum regnum sine bbe statutum.

(A 6ier, witll ""'di< at kad aNif .. t.)

V NANn.n:s esse qui sec:ula duxit ad esse Nos iubet expresse, quia debet nmor superesse;

Lex cum lure dotur, Jl"X gnudct, plebs gratulntur, Rcgnum firo.uuur, vbi verus arnot dontin:uur 1

Sian yemps fiorem. diuisio quassa.t Bmorcm, Nutrit et errorem qWlSi pestis agitquo dolorem. Quod precessit beri docet ism pericla timeri, Vt discant ' 'Vi sapienus secla mederi. F'tlius ipoe dei, manet in quo spes requiei, Ex meritis fidei dirigat metA rei. ••

DiUpmua in'rieem.

'YauiCDU ate"&«'- T1W .-1 t1w lleiWit ~"I tf«u .,..fowrul irt CltC, •M, U«~~IJu ~ a/., ilt £

S -T• No/<1 pro amorc £ 9 lpsc]llle £ DUipmos lowiccm -. £

Nota de primon!iis StdJe Coaatc Ia A.a:• eli&.

'NoY. conln 10or· tuotura extc:utoru.

LAST POEMS

P ltESut., ouile regis, vbi morbus adest maeularum, Lumina dumque tegis, tenebrescir peoris <arum.

Mune pericla grqis, paruir quia stella minarum, Vnde •iam Regis turbat genus insidiarum. Vt:lle loco legis mundum nunc dueit au.arumt Sic vbicumquc Jcgis, nichiJ est nisi cordis Ah\arum1 Quod manear clarum, stat modo dulce p1rum.

CULTOR in ecclesia qui de6ciente sophia Semim vana serit. ~lessor inanis erit.

Hii set culton:s, sunt quorum semina morts Ad messem Cristi, plura lucrantur ibi. Qui cupit ergo bonus celorum Iuera colonus, Vnde lucrum qucr.u, semina .. nctn sc.ra~

Qui pastor Cri.sd lusto cupit ordine sisti, Non sit cum Cristo Symon mediacor in isto: Quera:l pasturam Pastor sine crimine punm, No.m nima est vile, pascot si Symon ouile. Pet loca deserta, quo nulla patet vi• c.erta, Symon oues duc.it, qua.~ Cristo nuo rcduciL

D ICUNT Kripture memorare nouissima vitc ; P:luper ab hoc mundo trtuuiet omni..s- homo.

Oat (ortuna status varios, natura set omnes Fine suo claudi~ cunctaque morte rapiL J,ost mortem pauci, qui nunc reputantur amici, Sunt memores animc, m mcmor ergo tue : Da, dum tempus lmbCS, tibi propriA sit manus hcrts; Aureret hoc nemo, quod d>.bis ipse deo.

••

• Praul' &e. t Rcclt leSS. • CuhCJrln ccdcat.: &c. 4 «.. ~ Not•q..-id putoresc<dt-lie ckbcJrt c:sat

d q.ontOdo dt'be:•l lntn.rc &c. E • • Dlnu1t •¢ri1)'Uic' &c • fl'. tH•r.fi" Nota-utcutoru] No/If qr•Gd boft't.U"

ct:t vnlculq1t1 u se: executor wllpslua £ ? Dum tua t t . .mpl.l• babd Ell