Upload
ganis-andriani
View
225
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 1/21
DAFTAR ISI
BAB I.............................................................................................................................1
PENDAHULUAN.....................................................................................................11.1 Latar Belakang.................................................................................................1
1.2 Tujuan...............................................................................................................21.3 Manfaat.............................................................................................................21.4 Kriteria Peili!an Alat "engering...................................................................2
BAB II...........................................................................................................................3
TIN#AUAN PU$TAKA.............................................................................................3
2.1 Pengeringan.....................................................................................................32.2 %akt&r' %akt&r (ang Me"engaru!i Pengeringan...........................................)
2.2.1 Lua* Perukaan........................................................................................)
2.2.2 Per+e,aan $u!u ,an U,ara $ekitarn-a......................................................)2.2.3 Kee"atan Aliran U,ara............................................................................./
2.2.4 Tekanan U,ara.........................................................................................../
2.2.) Kele+a"an U,ara..................................................................................../2.3 Prin*i" ,a*ar ,an ekani*e "engeringan.....................................................0
2.4 Met&,e Uu Pengeringan............................................................................
BAB III..........................................................................................................................
TA( D(E...........................................................................................................3.1 Pengering Tala Tray Dryer 5.........................................................................
3.1.1 Prin*i" Kerja..............................................................................................
3.1.2 $"e*ifika*i Alat..........................................................................................3.2 #eni*'jeni* Tray Dryer ....................................................................................16
3.2.1 Parallel Flow Tray...................................................................................16
3.2.2 Through Circulation Tray........................................................................16
3.3 $"e*ifika*i Ba!an...........................................................................................113.4 7ara Kerja.......................................................................................................11
BAB I8........................................................................................................................138A7UUM 9 $HEL% INDIE7T D(E..............................................................13
4.1 Vacuum – Shelf Indirect Dryers......................................................................13
4.1.1 Freeze Dryer ............................................................................................13
4.1.1.1 7ara kerja alat...................................................................................1)4.1.1.2 Kegunaan alat....................................................................................1/
4.1.2 8au ,r-er.............................................................................................10
BAB 8.........................................................................................................................1KE$IMPULAN........................................................................................................1
DAFTAR GAMBAR
:a+ar 1 Tray Dryer .................................................................................................1)
:a+ar 2 Freeze Dryer ..............................................................................................1:a+ar 3 Vacuum Dryer ............................................................................................21
6
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 2/21
BAB I
PENDAHULUAN
1.1 Latar Belakang
Ken,ala ,ala !al "eningkatan "r&,uk*i *ala! *atun-a ,i*e+a+kan &le!
"r&*e* "engeringan; karena a*i! engan,alkan *inar ata!ari. $e!ingga
ketergantungan "a,a k&n,i*i ikli *aat "engeringan; enja,ikan "er*&alan ter*en,iri.
Ini engaki+atkan ti,ak +i*a eng&"tialkan ka"a*ita* "r&,uk*i; karena "r&*e*
"engeringan tergantung "a,a inten*ita* a!a-a ata!ari; -ang eerlukan te"at
-ang *angat lua*. $elain itu; !igieni* "r&,uk juga enja,i fakt&r -ang ti,ak
,i"er!atikan &le! itra. $elaa ini itra elakukan "r&*e* "enurunan ka,ar air
"akan ,engan enjeur ,i +a<a! *inar ata!ari *elaa le+i! kurang 3'4 !ari. Pr&*e*
"engeringan *eara k&n=en*i&nal -ang ,ilakukan eiliki +e+era"a kelea!an -aitu
ren,a!n-a !igienita* "r&,uk; k&n*u*i <aktu "engeringan ,an inten*ita* ata!ari
-ang ti,ak erata *e"anjang !ari. Hal ini e"engaru!i "r&*e* "r&,uk*i -ang
enurunkan kualita* "r&,uk.
$ala! *atu "en-e+a+ keru*akan +a!an ,an "r&,uk agr&in,u*tri a,ala!
keru*akan ikr&+i&l&gi*. Keru*akan ini ,i*e+a+kan karena +an-akn-a *u+er energi
-ang terkan,ung ,ala +a!an "ertanian; *e"erti "r&tein ,an kar+&!i,rat. Ke,ua
*u+er energi ini -ang eiu tu+u!n-a ikr&+a. $elain itu fakt&r kan,ungan air
-ang terkan,ung ,ala +a!an juga *ala! *atu kea,aan -ang ,i*ukai &le!
ikr&&rgani*e.
Alat "engering ,a"at ,ikel&"&kkan enja,i 2; +er,a*arkan jeni* +a!an -ang
,ikeringkan; -aitu "engering +a!an "a,at ,an "a*ta; *e"erti "engering rak; "engering
k&n=e-&r; "engering r&tar-; "engering fla*!; "engering +eku; ,an "engering flui,i>e,
+e,? "engering +a!an air; *e"erti *"ra- ,r-er ,an ,ru ,r-er.
1
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 3/21
Ban-akn-a jeni* alat "engeringan eerlukan "engeta!uan -ang uku"
untuk enentukan "enggunaan alat "engeringan ,an "r&*e,urn-a *e*uai jeni*
+a!an@"r&,uk -ang akan ,ikeringkan Mar,li-an ,an !ar,i-an; 26125.
le! karena !al ter*e+ut aka ,i+uat alat'alat "engering -ang ,igunakan
untuk engeringkan +a!an -ang ti,ak tergantung "a,a ata!ari; *e+agai *e&rang
*arjana teknik kiia kita "erlu engeta!ui "r&*e*; ara kerja; kele+i!an ,an
kekurangan alat'alat "engering ter*e+ut.
1.2 Tujuan
Tujuan ,ari akala! ini a,ala! *e+agai +erikut
1. Me"elajari tentang "r&*e* ,an ara kerja alat'alat "engering
2. Me"elajari tentang kele+i!an alat'alat "engering
3. Me"elajari tentang kekurangan alat'alat "engering
1.3 Manaat
Manfaat ,ari akala! ini a,ala!
1. Da"at engeta!ui tentang "r&*e* ,an ara kerja alat'alat "engering
2. Da"at engeta!ui tentang kele+i!an alat'alat "engering
3. Da"at engeta!ui tentang kekurangan alat'alat "engering
1.! "r#ter#a Pe$#l#%an Alat &enger#ng
1. $ifat +a!an -ag ,ikeringkan;
2. Kea,aan +a!an -ang ,ikeringkan;
3. $ifat airan -ang a,a ,ala +a!an;
4. 7ara "eng&"era*ian-a k&ntinu atau +at!;
). Ban-akn-a +a!an -ang akan ,ikeringkan.
2
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 4/21
BAB II
TIN'AUAN PUSTA"A
2.1 Penger#ngan
Pengeringan eru"akan *ala! *atu unit &"era*i energi "aling inten*if ,ala
"eng&la!an "a*a "anen. Unit &"era*i ini ,itera"kan untuk engurangi ka,ar air
"r&,uk *e"erti +er+agai +ua!'+ua!an; *a-uran; ,an "r&,uk "ertanian lainn-a *etela!
"anen. Pengeringan a,ala! "r&*e* "ein,a!an "ana* ,an ua" air *eara *iultan
-ang eerlukan "ana* untuk engua"kan air ,ari "erukaan +a!an tan"a
engu+a! *ifat kiia ,ari +a!an ter*e+ut. Da*ar ,ari "r&*e* "engeringan a,ala!
terja,in-a "engua"an air ke u,ara karena "er+e,aan kan,ungan ua" air antara u,ara
,an +a!an -ang ,ikeringkan. Laju "ein,a!an kan,ungan air ,ari +a!an akan
engaki+atkan +erkurangn-a ka,ar air ,ala +a!an ter*e+ut.
Pengeringan a,ala! "ei*a!an *ejula! keil air ,ari *uatu +a!an *e!ingga
engurangi kan,ungan *i*a >at air ,i ,ala >at "a,at itu *a"ai *uatu nilai ren,a!
-ang ,a"at ,iteria; enggunakan "ana*. Pa,a "r&*e* "engeringan ini air ,iua"kan
enggunakan u,ara ti,ak jenu! -ang ,i!e+u*kan "a,a +a!an -ang akan
,ikeringkan. Air atau airan lain5 engua" "a,a *u!u -ang le+i! ren,a! ,ari titik
,i,i!n-a karena a,an-a "er+e,aan kan,ungan ua" air "a,a +i,ang antar'uka +a!an
"a,at'ga* ,engan kan,ungan ua" air "a,a fa*a ga*. :a* "ana* ,i*e+ut e,iu
"engering; en-e,iakan "ana* -ang ,i"erlukan untuk "engua"an air ,an *ekaligu*
e+a<a air keluar. Air juga ,a"at ,i"i*a!kan ,ari +a!an "a,at; *eara ekanik
enggunakan ara "enge"re*an *e!ingga air keluar; ,engan "ei*a! *entrifugal;
,engan "engua"an teral atau"un ,engan et&,e lainn-a. Pei*a!an air *eara
ekanik +ia*an-a le+i! ura! +ia-an-a ,an le+i! !eat energi ,i+an,ingkan ,engan
"engeringan.
3
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 5/21
Kan,ungan >at air ,ala +a!an -ang ,ikeringkan +er+e,a ,ari *atu +a!an ke
+a!an lain. A,a +a!an -ang ti,ak e"un-ai kan,ungan >at air *aa *ekali +&ne
,r-5. Pa,a uun-a >at "a,at *elalu engan,ung *e,ikit frak*i air *e+agai air
terikat. Kan,ungan air ,ala *uatu +a!an ,a"at ,in-atakan ata* ,a*ar +a*a! C +erat5
atau ,a*ar kering; -aitu "er+an,ingan jula! air ,engan jula! +a!an kering.
Da*ar "engeringan a,ala! terja,in-a "engua"an air ke u,ara karena "er+e,aan
kan,ungan ua" air antara u,ara ,engan +a!an -ang ,ikeringkan. Dala !al ini;
kan,ungan ua" air u,ara le+i! *e,ikit atau u,ara e"un-ai kele+a+an ni*+i -ang
ren,a! *e!ingga terja,i "engua"an. Kea"uan u,ara e+a<a ua" air +erta+a!
+e*ar jika "er+e,aan antara kele+a+an ni*+i u,ara "engering ,engan u,ara *ekitar
+a!an *eakin +e*ar. $ala! *atu fakt&r -ang e"ere"at "r&*e* "engeringan a,ala!
kee"atan angin atau u,ara -ang engalir. U,ara -ang ti,ak engalir en-e+a+kan
kan,ungan ua" air ,i *ekitar +a!an -ang ,ikeringkan *eakin jenu! *e!ingga
"engeringan *eakin la+at.
Tujuan "engeringan untuk engurangi ka,ar air +a!an *a"ai +ata*
"erke+angan &rgani*e ,an kegiatan en>i -ang ,a"at en-e+a+kan "e+u*ukan
ter!a+at atau +akteri ter!enti *aa *ekali. Dengan ,eikian +a!an -ang
,ikeringkan e"un-ai <aktu *i"an le+i! laa.
Pr&*e* "engeringan ,i"er&le! ,engan ara "engua"an air. 7ara ter*e+ut
,ilakukan ,engan enurunkan kele+a"an ni*+i u,ara ,engan engalirkan u,ara
"ana* ,i *ekeliling +a!an; *e!ingga tekanan ua" air +a!an le+i! +e*ar ,ari tekanan
ua" air ,i u,ara. Per+e,aan tekanan itu en-e+a+kan terja,in-a aliran ua" air ,ari
+a!an ke u,ara.
Di In,u*tri kiia "r&*e* "engeringan a,ala! *ala! *atu "r&*e* -ang "enting.
Pr&*e* "engeringan ini ,ilakukan +ia*an-a *e+agai ta!a" ak!ir *e+elu ,ilakukan
"enge"akan *uatu "r&,uk atau"un "r&*e* "en,a!uluan agar "r&*e* *elanjutn-a le+i!
u,a!; engurangi +ia-a "engea*an ,an tran*"&rta*i *uatu "r&,uk ,an ,a"at
ena+a! nilai guna ,ari *uatu +a!an. Dala in,u*tri akanan; "r&*e* "engeringan
4
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 6/21
ini ,igunakan untuk "enga<etan *uatu "r&,uk akanan. Mikr&&rgani*e -ang ,a"at
engaki+atkan "e+u*ukan akanan ti,ak ,a"at ,a"at tu+u! "a,a +a!an -ang
ti,ak engan,ung air; aka ,ari itu untuk e"erta!ankan ar&a ,an nutri*i ,ari
akanan agar ,a"at ,i*i"an ,ala <aktu -ang le+i! laa; kan,ungan air ,ala
+a!an akanan itu !aru* ,ikurangi ,engan ara "engeringan e=ita*ari; 26165.
2.2 Fakt(r) Fakt(r *ang Me$&engaru%# Penger#ngan
2.2.1 Lua+ Per$ukaan
Makin lua* "erukaan +a!an akin e"at +a!an enja,i kering Air engua"
elalui "erukaan +a!an; *e,angkan air -ang a,a ,i +agian tenga! akan ere+e*
ke +agian "erukaan ,an keu,ian engua". Untuk e"ere"at "engeringan
uun-a +a!an "angan -ang akan ,ikeringkan ,i"&t&ng'"&t&ng atau ,i iri*'iri*
terle+i! ,ulu. Hal ini terja,i karena
1. Pe&t&ngan atau "engiri*an ter*e+ut akan e"erlua* "erukaan +a!an ,an
"erukaan -ang lua* ,a"at +er!u+ungan ,engan e,iu "eana*an
*e!ingga air u,a! keluar
2. P&t&ngan'"&t&ngan keil atau la"i*an -ang ti"i* engurangi jarak ,iana
"ana* !aru* +ergerak *a"ai ke "u*at +a!an "angan. P&t&ngan keil juga akan
engurangi jarak elalui a**a air ,ari "u*at +a!an -ang !aru* keluar ke
"erukaan +a!an ,an keu,ian keluar ,ari +a!an ter*e+ut.
2.2.2 Per,e-aan Su%u -an U-ara Sek#tarna
$eakin +e*ar "er+e,aan *u!u antara e,iu "eana* ,engan +a!an "angan
akin e"at "ein,a!an "ana* ke ,ala +a!an ,an akin e"at "ula "eng!ilangan
air ,ari +a!an. Air -ang keluar ,ari +a!an -ang ,ikeringkan akan enjenu!kan u,ara
*e!ingga kea"uann-a untuk en-ingkirkan air +erkurang. #a,i ,engan *eakin
tinggi *u!u "engeringan aka "r&*e* "engeringan akan *eakin e"at. Akan teta"i
)
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 7/21
+ila ti,ak *e*uai ,engan +a!an -ang ,ikeringkan; aki+atn-a akan terja,i *uatu
"eri*ti<a -ang ,i*e+ut 7a*e Har,ening; -aitu *uatu kea,aan ,iana +agian luar
+a!an *u,a! kering *e,angkan +agian ,alan-a a*i! +a*a!.
2.2.3 "e/e&atan Al#ran U-ara
Makin tinggi kee"atan u,ara; akin +an-ak "eng!ilangan ua" air ,ari
"erukaan +a!an *e!inngga ,a"at enega! terja,in-a u,ara jenu! ,i "erukaan
+a!an. U,ara -ang +ergerak ,an e"un-ai gerakan -ang tinggi *elain ,a"at
enga+il ua" air juga akan eng!ilangkan ua" air ter*e+ut ,ari "erukaan +a!an
"angan; *e!ingga akan enega! terja,in-a at&*fir jenu! -ang akan e"erla+at
"eng!ilangan air. A"a+ila aliran u,ara ,i*ekitar te"at "engeringan +erjalan ,engan
+aik; "r&*e* "engeringan akan *eakin e"at; -aitu *eakin u,a! ,an *eakin
e"at ua" air ter+a<a ,an terua"kan.
2.2.! Tekanan U-ara
$eakin keil tekanan u,ara akan *eakin +e*ar kea"uan u,ara untuk
engangkut air *elaa "engeringan; karena ,engan *eakin keiln-a tekanan +erarti
kera"atan u,ara akin +erkurang *e!ingga ua" air ,a"at le+i! +an-ak teta"ung ,an
,i*ingkirkan ,ari +a!an "angan. $e+alikn-a jika tekanan u,ara *eakin +e*ar akau,ara ,i*ekitar "engeringan akan le+a+; *e!ingga kea"uan ena"ung ua" air
ter+ata* ,an eng!a+at "r&*e* atau laju "engeringan.
2.2.0 "ele$,a&an U-ara
Makin le+a+ u,ara aka Makin laa kering *e,angkan Makin kering u,ara
aka akin e"at "engeringan. Karena u,ara kering ,a"at enga+*&+*i ,an
ena!an ua" air $etia" +a!an e"un-ai ke*ei+angan kele+a+an ni*+i a*ing'
a*ing. kele+a+an "a,a *u!u tertentu ,iana +a!an ti,ak akan ke!ilangan air
"in,a!5 ke at&*fir atau ti,ak akan enga+il ua" air ,ari at&*fir $u"ri-&n&;
26635.
/
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 8/21
2.3 Pr#n+#& -a+ar -an $ekan#+$e &enger#ngan
Pr&*e* "engeringan "a,a "rin*i"n-a en-angkut "r&*e* "in,a! "ana* ,an
"in,a! a**a -ang terja,i *eara +er*aaan *iultan5. Pertaa "ana* !aru* ,i
tran*fer ,ari e,iu "eana* ke +a!an. $elanjutn-a *etela! terja,i "engua"an air;
ua" air -ang ter+entuk !aru* ,i"in,a!kan elalui *truktur +a!an ke e,iu
*ekitarn-a. Pr&*e* ini akan en-angkut aliran flui,a ,i ana airan !aru* ,i tran*fer
elalui *truktur +a!an *elaa "r&*e* "engeringan +erlang*ung. #a,i "ana* !aru* ,i
*e,iakan untuk engua"kan air ,an air !aru* en,ifu*i elalui +er+agai aa
ta!anan agar *u"a-a ,a"at le"a* ,ari +a!an ,an +er+entuk ua" air -ang +e+a*. Laa
"r&*e* "engeringan tergantung "a,a +a!an -ang ,i keringkan ,an ara "eana*an
-ang ,igunakan. Makin tinggi *u!u ,an kee"atan aliran u,ara "engeringan akine"at "ula "r&*e* "engeringan +erlang*ung. Makin tinggi *u!u u,ara "engering;
akin +e*ar energi "ana* -ang ,i +a<a u,ara *e!ingga akin +an-ak jula! a**a
airan -ang ,i ua"kan ,ari "erukaan +a!an -ang ,ikeringkan. #ika kee"atan aliran
u,ara "engering akin tinggi aka akin e"at a**a ua" air -ang ,i"in,a!kan ,ari
+a!an ke at&*fer. Kele+a+an u,ara +er"engaru! ter!a,a" "r&*e* "ein,a!an ua"
air. Pa,a kele+a+an u,ara tinggi; "er+e,aan tekanan ua" air ,i,ala ,an ,iluar
+a!an keil; *e!ingga "ein,a!an ua" air ,ari ,ala +a!an keluar enja,i
ter!a+at. Pa,a "engeringan ,engan enggunakan alat uun-a ter,iri ,ari tenaga
"enggerak ,an ki"a*; unit "eana* !eater5 *erta alat'alat k&ntr&l. $e+agai *u+er
tenaga untuk engalirkan u,ara ,a"at ,igunakan +l&<er. $u+er energi -ang ,a"at
,igunakan "a,a unit "eana* a,ala! tungku; ga*; in-ak +ui; ,an eleen "eana*
li*trik.
Pr&*e* utaa ,ala "engeringan a,ala! "r&*e* "engua"an air aka "erlu
terle+i! ,a!ulu ,iketa!ui karakteri*tik !i,rata*i +a!an "angan -aitu *ifat'*ifat +a!an
-ang eli"uti interak*i antara +a!an "angan ,engan &lekul air -ang ,ikan,ungn-a
,an &lekul air ,i u,ara *ekitarn-a. Peranan air ,ala +a!an "angan ,in-atakan
,engan ka,ar air ,an akti=ita* air; *e,angkan "eranan air ,i u,ara ,in-atakan ,engan
kele+a+an relatif ,an kele+a+an utlak.
0
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 9/21
Mekani*e keluarn-a air ,ari ,ala +a!an *elaa "engeringan a,ala! *e+agai
+erikut
1. Air +ergerak elalui tekanan ka"iler.
2. Penarikan air ,i*e+a+kan &le! "er+e,aan k&n*entra*i larutan ,i*etia" +agian
+a!an.
3. Penarikan air ke "erukaan +a!an ,i*e+a+kan &le! a+*&r"*i ,ari la"i*an'la"i*an
"erukaan k&"&nen "a,atan ,ari +a!an.
4. Per"in,a!an air ,ari +a!an ke u,ara ,i*e+a+kan &le! "er+e,aan tekanan ua".
De<i; 26165
2.! Met(-e U$u$ Penger#ngan
Met&,e ,an "r&*e* "engeringan ,a"at ,ikla*ifika*ikan ,ala +er+agai ara
-ang +er+e,a. Pr&*e* "engeringan ,a"at ,ikel&"&kkkan *e+agai
a. Bat! Ba!an ,ia*ukkan ke ,ala "eralatan "engering ,an "engering
+erlang*ung *elaa "eri&,e <aktu tertentu.
+. K&ntinu Ba!an ,ita+a!kan *eara teru*'eneru* ke ,ala "engering ,an
+a!an kering ,i"in,a!kan *eara teru*'eneru*. De<i; 26165
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 10/21
BAB III
TRAY DRYER
3.1 Penger#ng Tala$ Tray Dryer
Pengering tala ,igunakan untuk engeringkan +a!an'+a!an -ang ti,ak
+&le! ,ia,uk ,engan ara teral; *e!ingga ,i,a"atkan !a*il +eru"a >at "a,at -ang
kering. Pengering tala *ering ,igunakan untuk laju "r&,uk*i keil.
3.1.1 Pr#n+#& "erja
Pengering ini ,a"at +er&"era*i ,ala =aku ,an ,engan "eana*an tak
lang*ung. Ua" ,ari >at "a,at ,ikeluarkan ,engan ejet&r atau "&"a =aku.
Pengeringan ,engan *irkula*i u,ara en-ilang la"i*an >at "a,at eerlukan <aktu
*angat laa ,an *iklu* "engeringan "anjang -aitu 4' ja "er tu"ak. $elain itu
,a"at juga ,igunakan *irkula*i te+u*; teta"i ti,ak ek&n&i* karena "een,ekan
*iklu* "engeringan ti,ak akan engurangi +ia-a tenaga kerja -ang ,i"erlukan untuk
*etia" tu"ak.
3.1.2 S&e+##ka+# Alat
Tray Dryer ter,iri ,ari *e+ua! ruang ,ari l&ga le+aran -ang +eri*i ,ua
+ua! truk -ang engan,ung rak'rak H5; *etia" rak eiliki *e+ua! tala ,angkal;
*ekitar 36 in "er*egi ,an te+al 2'/ in; -ang "enu! ,engan +a!an -ang akan
,ikeringkan. U,ara "ana* ,i*irkula*ikan "a,a kee"atan 0'1) ft@,et ,iantara tala
,engan +antuan ki"a* 75 ,an &t&r D5; engalir elalui "eana* E5. $ekat'*ekat
:5 e+agikan u,ara itu *eara *eraga ,iata* *u*unan tala. $e+agian u,ara
+a*a! ,i=entila*ikan keluar elalui tala "e+uang B5; *e,angkan u,ara *egar
a*uk elalui "ea*uk A5. ak'rak itu ,i*u*un ,iata* r&,a truk I5 *e!ingga "a,a
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 11/21
ak!ir *iklu* "engeringan truk ,i,a"at ,itarik keluar ,ari kaar ,an ,i+a<a ke *ta*iun
"enu"a!an tala.
3.2 'en#+)jen#+ Tray Dryer
3.2.1 Parallel Flow Tray
Parallel flow tray atau ,i*e+ut compartment dryer a,ala! ter,iri ,ari *atu
ruang atau a+inet -ang ,i,alan-a ter*u*un ata* rak'rak -ang ,igunakan untuk
te"at eletakkan +a!an -ang akan ,ikeringkan. Parallel fl&< tra- ini ,ilengka"i
,engan fan atau "eana* ua" *tea !eater5. Ba!an -ang ,ikeringkan +er+entuk
*!eet le+aran5 atau ake !a*il filtra*i -ang ,iletakkakn ,iata* rak'rak -ang ,a"at
,ia+il ,an ,i"a*ang ke+ali. U,ara "engering ,i*irkula*ikan ,an engalir "arallel
atau *ejajar ,engan "erukaan rak.
Te+al "engi*ian +a!an; tra- *"aing ,an kee"atan e,ia "engering !aru*
,i+uat *eraga "a,a tia" tra-. Te+al "engi*ian +a!an "a,a tia" tra- antara 2'16
,engan kee"atan ga* 1'16 @,et. Makin te+al "engi*ian +a!an "a,a tra- akan
enguarangi &ngk&* tenaga kerja teta"i ka"a*ita* "engeringan *eara ke*eluru!an
akan turun karena ,engan +erta+a!n-a te+al akan en-e+a+kan ritial &i*ture
&ntent naik *e!ingga <aktu "engeringan akan +erta+a!. Ba!an rak ter+uat ,ari
l&ga akan e+antu "er"in,a!an "ana* elalui +agian +a<a! rak. Laju
"engeringan t&tal *ekitar 6.2'2 kg air -ang ,iua"kan tia" ja tia" 2 "erukaan
+a!an. Effi*ien*i t!eral ,ari "engering ini a,ala! 26')6
3.2.2 Through Circulation Tray
Through circulation tray !a"ir iri" ,engan parallel flow tray teta"i "a,a
through circulation tray ara! aliran ne,ia "engering tegak luru* ter!a,a" "erukaan
tra-. Pa,a tra- ini +entukn-a +erlu+ang atau eru"akan *aringan -ang ,ilengka"i
,engan *ekat baffle5 *e!ingga ga* ,a"at ene+u* +a!an.
16
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 12/21
Pengering ini ,a"at ,igunakan untuk engeringkan +a!an akanan filterake.
Laju "engeringan t&tal ,ala! 1'16 kg air -ang ,iua"kan tia" ja tia" 2 lua*
"erukaan tra-. Effi*ien*i t!eral ,ari "engering ini a,ala! 26')6.
3.3 S&e+##ka+# Ba%an
Tray Dyer ,a"at ,igunakan untuk engeringkan *egala aa +a!an. Pengering
tala ini ,igunakan untuk "engeringan +a!an +ernilai tinggi *e"erti >at'>at <arna ,an
+a!an fara*i.
3.! ara "erja
U,ara "ana* ,i*irkula*ikan "a,a kee"atan 0'1) ft@,et ,iantara tala ,engan
+antuan ki"a* ,an &t&r; engalir elalui "eana*. $ekat'*ekat e+agikan u,ara
itu *eara *eraga ,iata* *u*unan tala. $e+agian u,ara +a*a! ,i=entila*ikan keluar
elalui tala "e+uang; *e,angkan u,ara *egar a*uk elalui "ea*uk.
A,a"un fakt&r'fakt&r -ang e"engaru!i "r&*e* "engeringan +a!an ka,ar
air ak!ir5; -aitu
a. *truktur +a!an +e*erta "araeter "engeringan
+. ,ien*i +a!an -ang akan ,ikeringkan
. *u!u e,iu "eana*
,. +er+agai laju "er"in,a!an "a,a "erukaan
e. ke*eti+angan ka,ar air
Hu,a-a; 26665
11
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 13/21
:a+ar 1 Tray Dryer
12
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 14/21
BAB I4
VACUUM – !E"F #$D#RECT DRYER
!.1 Vacuu% – hel& #n'irect Dryer(
Vacuum – shelf indirect dryers a,ala! "engering +at! "eana* -ang ti,ak
lang*ung *eru"a ,engan tra- ,r-er *e"erti "engering +eri*i *e+ua! ruang -ang ter+uat
,ari +e*i tua atau "lat +aja ,i"a*kan ,engan "intu'"intu -ang kuat *e!ingga +i*a
,i&"era*ikan ,i +a<a! =aku. ak'rak +erlu+ang -ang ter+uat ,ari +aja,ikenangkan *eara "eranen ,i ,ala ruang ,an ,i!u+ungkan *ejajar ,engan
ke"ala ua" a*uk ,an ua" keluar. Tra-'tra- -ang engan,ung "a,atan -ang akan
,ikeringkan *i*an-a ,i ata* rak'rak +erlu+ang. Pana* ,ik&n,en*a*ikan ele<ati
,in,ing l&ga ,an ,ita+a!kan &le! ra,ia*i ,an rak ata*. Untuk &"era*i "a,a
te"eratur ren,a!; *irkula*i air !angat ,igunakan untuk engua"kan kele+a+an.
Ua" airn-a ele<ati k&n,en*er. Pengering'"engering ini ,igunakan untuk
engeringkan +a!an'+a!an a!al atau aterial *en*iti=e -aitu aterial -ang u,a!
ter&k*i,a*i; aka ereka +erguna untuk enangani +a!an'+a!an +eraun atau
"elarut +er!arga. 7&nt&! alat "engering -ang tera*uk ,ala VacuumShelf Indirect
Dryer -aitu Freeze Dryer .
!.1.1 Free)e Dryer
Freeze Dryer eru"akan *uatu alat "engeringan -ang tera*uk ke,ala
Conduction Dryer! Indirect Dryer karena "r&*e* "er"in,a!an terja,i *eara ti,ak
lang*ung -aitu antara +a!an -ang akan ,ikeringkan +a!an +a*a!5 ,an e,ia "eana* ter,a"at ,in,ing "e+ata* *e!ingga air ,ala +a!an +a*a! @ le+a+ -ang
engua" ti,ak ter+a<a +er*aa e,ia "eana*. Hal ini enunjukkan +a!<a
"er"in,a!an "ana* terja,i *eara !antaran k&n,uk*i5; *e!ingga ,i*e+ut juga
Conduction Dryer! Indirect Dryer .
13
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 15/21
Pengeringan +eku freeze drying 5 a,ala! *ala! *atu et&,e "engeringan -ang
e"un-ai keunggulan ,ala e"erta!ankan utu !a*il "engeringan; k!u*u*n-a
untuk "r&,uk'"r&,uk -ang *en*itif ter!a,a" "ana*.
Keunggulan "engeringan +eku; ,i+an,ingkan et&,a lainn-a; antara lain a,ala!
a. Da"at e"erta!ankan *ta+ilita* "r&,uk eng!in,ari "eru+a!an ar&a;
<arna; ,an un*ur &rgan&le"tik lain5
+. Da"at e"erta!ankan *ta+ilita* *truktur +a!an "engkerutan ,an "eru+a!an
+entuk *etela! "engeringan *angat keil5
. Da"at eningkatkan ,a-a re!i,ra*i !a*il "engeringan *angat +er&ngga ,an
l-&"!ile *e!ingga ,a-a re!i,ra*i *angat tinggi ,an ,a"at ke+ali ke *ifat
fi*i&l&gi*; &rgan&le"tik ,an +entuk fi*ik -ang !a"ir *aa ,engan *e+elu
"engeringan5.
Keunggulan'keunggulan ter*e+ut tentu *aja ,a"at ,i"er&le! jika "r&*e,ur ,an
"r&*e* "engeringan +eku -ang ,itera"kan te"at ,an *e*uai ,engan karakteri*tik +a!an
-ang ,ikeringkan. K&n,i*i &"era*i&nal tertentu -ang *e*uai ,engan *uatu jeni* "r&,uk
ti,ak enjain akan *e*uai ,engan "r&,uk jeni* lain.
$"e*ifika*i alat ini ter,iri k&"&nen a*e*&ri*n-a ter,iri ,ari "accum sensor ;
"accum hose; base plate; # unheated shel"es; drying chamber ; rubber "al"e; "accum
pump ,an e$haust filter . $e,angkan enu ,i*"la- antara lain ,ari +e+era"a *etting
"r&gra antara lain "engaturan *u!u; <aktu &"ra*i&nal; ,ll.
14
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 16/21
:a+ar 2 Freeze Dryer
!.1.1.1 ara kerja alat
Peng&"ra*ian alat ter*e+ut *e,ikit le+i! "anjang karena +an-ak enu ,i*"la-
-ang !aru* ,i*eting ,a!ulu ,an !aru* le+i! !ati'!ati karena +an-ak "eralatan ter+uat
,ari gela*. 7ara &"era*i&naln-a *e+agai +erikut
1. Ek*trak airan atau kental *e+elu ,ia*ukkan ke,ala freeze dryer tela!
,i+ekukan ,ala refrigerat&r leari e*5 inial *eala.
2. $etela! e+eku keu,ian ,ia*ukkan ke ,ala alat; alat ,i*etting *e*uai
,engan -ang ,iinginkan. le! =au "u" alat ter*e+ut akan en-e,&t
*&l=ent -ang tela! +eku free>e5 enja,i ua". Prin*i" kerja alat ini a,ala!
eru+a! fa*e "a,at@e*@free>e enja,i fa*e ga* ua"5.
1)
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 17/21
!.1.1.2 "egunaan alat
$e*uai ,engan naan-a "ula f reeze dryer "engering +eku5 ,a"at ,igunakan
untuk engeringkan +a!an'+a!an air *e"erti ek*trak +aik air au"un kental; le+i!
,itekankan untuk "engeringan ek*trak ,engan "en-ari@*&l=ent ,ari air. Pengeringan
ek*trak relatif laa; *e+agai ilu*tra*i kerja alat ter*e+ut *e+agai +erikut untuk
engeringkan ek*trak air *e+an-ak )66 l +i*a e+utukan <aktu le+i! ,ari 26
ja. Untuk itu le+i! ,i*arankan ek*trak -ang ,ikeringkan ,ala freeze dryer *u,a!
,ala ek*trak kentaln-a *e!ingga <aktu "engeringan akan le+i! e"at *e!ingga +ia-a
akan le+i! ura!. Ka"a*ita* alat ter*e+ut a"u engeringkan ek*trak *a"ai /
liter *ekaligu*.
Pr&*e* "engeringan +eku ,engan alat freeze dryer ini +erlang*ung *elaa 1'
24 ja; karena "r&*e* -ang "anjang inila! e+uat "r&,uk'"r&,uk +a!an ala ini
enja,i le+i! *ta+il ,i+an,ingkan ,engan et&,e "engeringan -ang lain *e"erti
"engeringan *e"r&t atau -ang ,ikenal ,engan *"ra- ,r-ing. Pengeringan +eku ini
,a"at eninggalkan ka,ar air *a"ai 1C; *e!ingga "r&,uk +a!an ala -ang
,ikeringkan enja,i *ta+il ,an *angat eenu!i *-arat untuk "e+uatan *e,iaan
fara*i ,ari +a!an ala -ang ka,ar airn-a !aru* kurang ,ari 16C.
"a,a "r&*e*n-a -ang "anjang ini *a"el akan ,i+ekukan terle+i! ,a!ulu; lalu *etela!
itu ,ia*ukkan ke,ala alat free>e ,r-er -ang akan ,i*et *u!u ,an tekanann-a
,i+a<a! titik tri"le. ,an akan terja,i "r&*e* *u+lia*i -aitu ,ari "a,at enja,i ga*.
Penggunaan free>e ,r-ing ini *en,iri juga tela! +an-ak ,ia"lika*ikan ,ala
"engeringan "r&,uk akanan; !a*il ,ari "engeringan ini ti,ak eru+a! tek*tur ,ari
"r&,uk itu *en,iri ,an e"at ke+ali ke+entuk a<aln-a ,engan "ena+a!an air.
Untuk "r&*e* "engeringan +eku free>e ,r-er5; enurut Mu!ta,i 125; +a!an -ang
,ikeringkan terle+i! ,a!ulu ,i+ekukan keu,ian ,ilanjutkan ,engan "engeringan
enggunakan tekanan ren,a! *e!ingga kan,ungan air -ang *u,a! enja,i e* akan
lang*ung enja,i ua"; ,ikenal ,engan i*tila! *u+lia*i. Pengeringan enggunakan
alat free>e ,r-er le+i! +aik ,i+an,ingkan ,engan &=en karena ka,ar airn-a le+i!
ren,a!. Pengeringan enggunakan alat free>e ,r-er@"engering +eku le+i! aan
1/
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 18/21
ter!a,a" re*ik& terja,in-a ,egra,a*i *en-a<a ,ala ek*trak. Hal ini keungkinan
karena *u!u -ang ,igunakan untuk engeringkan ek*trak uku" ren,a! Har-ani;
,kk.; 26125.
!.1.2 4a/u$ -rer
8aku +era*al ,ari +a!a*a latin; "acuus; artin-a k&*&ng. #a,i =aku artin-a
eng!a"akan *uatu ruangan atau *uatu keutlakan ,i+a<a! n&l tekanan. $ite
ruang !a"a ,ike"ung &le! at&*"ir +ui. Untuk ei"takan ruang !a"a
,i"erlukan "&"a untuk engeluarkan u,ara keluar ,ari *-*te. Ke+utu!an ini
eru"akan arti "ekerjaan ,a*ar ,ari =aku.
Anali*a ter&,inaika !an-a e"er!atikan nilai tekan utlak. Akan teta"i;ke+an-akan "iranti "engukuran tekanan !an-a enunjukkan tekanan ukur gauge5
-akni "er+e,aan tekanan utlak *uatu *i*te ,an tekanan utlak at&*fer.
Pengukuran +u+ung'+&ur,&n; i*aln-a; engukur tekanan relatif ter!a,a"
at&*fer *ekeliling. K&n=er*i ,ari tekanan ukur ketekanan utlak ,i,a"atkan ,engan
!u+ungan +erikut.
Putlak5 Pukur5 F Pat5
Untuk "engeringan "a,atan +er+entuk +utiran atau *luri; "engering =aku
,engan +er+agai ranangan ekani* tela! ter*e,ia *eara k&er*ial. Pengeringan
jeni* ini le+i! a!al ,ari "a,a "engering +ertekanan at&*fir teta"i *e*uai untuk
+a!an -ang *en*itif "ana* ,an eerlukan "euli!an "elarut atau jika a,a ra*i&
ke+akaran atau le,akan. Pena"uran +er+entuk keruut tunggal atau gan,a ,a"at
,itera"kan untuk "engeringan ,enagn "eana*an *eliut +ejana ,an "eakuan
untuk engeluarkan ua" air. :a+ar enunjukkan ,ua "engering =aku -ang
ter*e,ia ,i"a*ar. Pengering =aku jeni* "e,al &&k untuk +a!an *e"erti lu"ur
*e,angkan "engering =aku jeni* *a+uk &&k untuk +a!an +er+entuk "a*ta.
Me*in =au ,r-ing a,ala! e*in "engering ,engan enggunakan tekn&l&gi
=auu. Pr&*e* "engeringan "r&,uk ,iatur "a,a *u!u -ang ,ike!en,aki; ,i*ertai
10
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 19/21
,engan "r&*e* =auu untuk e"ere"at "engeringan.Me*in =auu ,r-ing ini
+ia*an-a ,igunakan untuk "r&,uk -ang ,ikeringkan !aru* ,engan *u!u ren,a!; agar
gi>i ti,ak ru*ak.
8au ,r-ing ini +eranfaat untuk "engeringan *a-ur'*a-uran ,an "r&,uk
lainn-a *e*uai ,engan keinginan An,a. Me*in ini ,igunakan untuk +er+agai
ke"erluan; antara lain engeringkan *a-ur'*a-uran "a,a *u!u ti,ak terlalu tinggi;
*e!ingga nilai gi>i ti,ak !ilang. Me*in ini juga +i*a ,igunakan untuk "r&,uk akanan
Prin*i" kerja e*in ini a,ala! eana*kan "r&,uk "a,a *u!u -ang +i*a
,iatur; ,i*ertai ,engan "en-e,&tan "e=akuan5 ua" air ,ari "r&,uk -ang
,i"ana*kan ter*e+ut.
:a+ar 3 Vacuum Dryer
1
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 20/21
BAB 4
"ESIMPULAN
1. Pengeringan a,ala! "ei*a!an *ejula! keil air ,ari *uatu +a!an *e!ingga
engurangi kan,ungan *i*a >at air ,i ,ala >at "a,at itu *a"ai *uatu nilai
ren,a! -ang ,a"at ,iteria; enggunakan "ana*.
2. Kriteria "eili!an alat "engering a,ala! *ifat +a!an -ag ,ikeringkan;
kea,aan +a!an -ang ,ikeringkan; *ifat airan -ang a,a ,ala +a!an; ara
"eng&"era*ian-a k&ntinu atau +at!; ,an +an-akn-a +a!an -ang akan,ikeringkan.
3. %akt&r' fakt&r -ang e"engaru!i "engeringan a,ala! lua* Perukaan;
"er+e,aan *u!u ,an u,ara *ekitar; kee"atan aliran u,ara; tekanan u,ara ,an
kele+a"an u,ara.
4. Pr&*e* "engeringan "a,a "rin*i"n-a en-angkut "r&*e* "in,a! "ana* ,an
"in,a! a**a -ang terja,i *eara +er*aaan *iultan5. Pertaa "ana* !aru*
,i tran*fer ,ari e,iu "eana* ke +a!an. $elanjutn-a *etela! terja,i
"engua"an air; ua" air -ang ter+entuk !aru* ,i"in,a!kan elalui *truktur
+a!an ke e,iu *ekitarn-a. Pr&*e* ini akan en-angkut aliran flui,a ,i
ana airan !aru* ,i tran*fer elalui *truktur +a!an *elaa "r&*e*
"engeringan +erlang*ung. #a,i "ana* !aru* ,i *e,iakan untuk engua"kan air
,an air !aru* en,ifu*i elalui +er+agai aa ta!anan agar *u"a-a ,a"at
le"a* ,ari +a!an ,an +er+entuk ua" air -ang +e+a*. Laa "r&*e* "engeringan
tergantung "a,a +a!an -ang ,i keringkan ,an ara "eana*an -ang,igunakan.
). #eni*'jeni* ,r-er a,ala! tra- ,r-er; r&tar- ,r-er; *"ra- ,r-er; free>e ,r-er;
flui,i>e, +e, ,r-er; =au ,r-er ,an "engeringan ga+ungan
1
8/17/2019 Tugas Otk Dryer
http://slidepdf.com/reader/full/tugas-otk-dryer 21/21
/. Mekani*e keluarn-a air ,ari ,ala +a!an *elaa "engeringan a,ala!
*e+agai +erikut Air +ergerak elalui tekanan ka"iler; Penarikan air
,i*e+a+kan &le! "er+e,aan k&n*entra*i larutan ,i*etia" +agian +a!an;
Penarikan air ke "erukaan +a!an ,i*e+a+kan &le! a+*&r"*i ,ari la"i*an'
la"i*an "erukaan k&"&nen "a,atan ,ari +a!an; Per"in,a!an air ,ari +a!an
ke u,ara ,i*e+a+kan &le! "er+e,aan tekanan ua".
26