Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Türev Araçların Alım / Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi (Gerçek Kişi)
SÖZLEŞME VERSİYON NO: 915
OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş.
SÖZLEŞME İÇERİĞİ
Türev Araçlar Risk Bildirim Formu ..................................................................................................... 3-5
Opsiyon Bilgilendirme Formu ......................................................................................................... 6-11
Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi ............................................................ 12-33
Ekler
Ek 1: Otomatik Virman Talimatı ......................................................................................................... 34
Ek 2: Elektronik Posta Adresi Talimatı ................................................................................................. 35
Ek 3: Müşteri Tanıma Formu .............................................................................................................. 36
İmza Kartonu ................................................................................................................................... 31
3
I. TÜREV ARAÇLAR RİSK BİLDİRİM FORMU
(Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdindeki işlemlere ilişkindir)
Önemli Açıklama
Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nezdinde yapacağınız alım satım işlemleri sonucunda
kar elde edebildiğiniz gibi zarar riskiniz de bulunmaktadır. Bu nedenle Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve
Opsiyon Piyasası’nda işlem yapmaya karar vermeden önce, piyasada karşılaşabileceğiniz riskleri anlamanız,
mali durumunuz ve kısıtlarınızı dikkate alarak karar vermeniz gerekmektedir.
Bu amaçla Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyeti’ne ilişkin II-39.1 sayılı Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş
ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ’in 25 inci maddesinde öngörüldüğü üzere “Türev Araçlar Risk Bildi-
rim Formu”nda yer alan aşağıdaki hususları anlamanız gerekmektedir.
Uyarı
İşlem yapmaya başlamadan önce çalışmayı düşündüğünüz kuruluşun “Türev Araçların Alım Satımına Aracılık
Yetki Belgesi” olup olmadığını kontrol ediniz. Türev Araçların alım ve satımına aracılık faaliyeti konusunda
yetkili olan banka sermaye piyasası aracı kurumlarını www.spk.gov.tr veya www.tspakb.org.tr web
sitesinden öğrenebilirsiniz.
Tanımlar
Borsa: Borsa İstanbul Anonim Şirketi’ni,
Aracı Kuruluş (Yatırım Kuruluşu): Borsa üyesi olan ve Sermaye Piyasası Kurulu’ndan “Türev Araçların
Alım Satımına Aracılık Yetki Belgesi” almış olan, bu risk bildirim formunu imzalayan Müşteri’nin birlikte “türev
araçların alım satımına aracılık çerçeve sözleşmesi imzalayacağı” aracı kurum veya bankayı,
Piyasa: Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası sözleşmelerinin işlem gördüğü piyasaları,
Vadeli İşlem Sözleşmesi: Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya
finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü
veren sözleşmeyi,
Opsiyon Sözleşmesi: Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden be-
lirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli
madeni ve dövizi alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan sözleşmeyi,
Uzun Pozisyon (Vadeli İşlem Sözleşmelerinde): Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama
yükümlülüğünü,
4
Uzun Pozisyon (Opsiyon Sözleşmelerinde):
1. Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmada bulun-
ma hakkını,
2. Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satma ya da nakdi uzlaşmada bulunma
hakkını,
Kısa Pozisyon (Vadeli İşlem Sözleşmelerinde): Sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yü-
kümlülüğünü,
Kısa Pozisyon (Opsiyon Sözleşmelerinde):
1. Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirlenen miktarda satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama
yükümlülüğünü,
2. Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama
yükümlülüğünü,
Ters İşlem - Pozisyon Kapatma: Aynı özelliklere sahip sözleşme bazında olmak kaydıyla, söz konusu
sözleşmenin işlem gördüğü piyasadaki son işlem gününe kadar uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon,
kısa pozisyon karşısında ise uzun pozisyon alınarak pozisyonun tasfiyesini,
Opsiyon Primi: Opsiyon sözleşmesini alan tarafın, opsiyon sözleşmesini satan tarafa, sözleşmede yer alan
haklar karşılığında ödemekle yükümlü olduğu primi,
Kullanım Fiyatı: Opsiyon sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım hakkının vade
süresince veya vade sonunda kullanılabileceği fiyatı,
Uzlaşma Fiyatı: Gün sonlarında hesapların güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere sözleşme türü bazında
Borsa Kuralları uyarınca hesaplanan fiyatı,
Pozisyon Limitleri: Her bir sözleşme, hesap ve/veya Borsa üyesi bazında, tüm teslimat vadelerinde top-
lam olarak veya aynı sözleşme türü bazında çeşitli teslimat vadelerinde ara toplam olarak sahip olunabilecek
azami pozisyonu,
Başlangıç Teminatı: Pozisyon açılırken yatırılması zorunlu olan tutarı,
Fiziki Teslimat Teminatı: Fiziki teslimatlı türev araçlarda Başlangıç Teminatına ek olarak bu sözleşme hü-
kümlerine uygun olarak yatırılması zorunlu olan hisse veya nakit miktarı,
Sürdürme Teminatı: Piyasadaki günlük fiyat hareketleri karşısında güncelleştirilen teminat tutarlarının koru-
ması gereken alt sınırı ifade etmektedir,
T: Türev kontratın vade sonu tarihi.
5
RİSK BİLDİRİMİ
(VADELİ İŞLEM VE OPSİYON SÖZLEŞMELERİNDE İŞLEMLERLE İLGİLİ OLARAK YATIRIMCILAR İÇİN GENEL AÇIKLAMALAR)
İşlem yapacağınız aracı kuruluş ile vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi alım satım aracılığına ilişkin olarak
imzalanacak “Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi”nde belirtilen hususlara ek olarak,
aşağıdaki hususları anlamanız çok önemlidir.
1. Aracı kuruluş nezdinde açtıracağınız hesap ve bu hesap üzerinden Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve
Opsiyon Piyasası’nda gerçekleştirilecek tüm işlemler için, Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas Mer-
kezi tarafından çıkartılan ilgili her türlü mevzuat ve benzeri tüm idari düzenleme hükümleri uygulanacaktır.
2. Türev araçlar çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda aracı kuru-
luşa yatırdığınız teminatın tümünü kaybedebileceğiniz gibi, kayıplarınız toplam teminatınızı dahi aşabile-
cektir.
3. Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda pozisyon almak üzere aracı kuruluş nezdin-
de açtıracağınız ve teminat yatıracağınız hesabınızdan piyasada alım-satım işleminde bulunacağınız her
vadeli işlem (futures) sözleşmesi için en az Borsa’nın belirlediği tutarda bir Başlangıç Teminatı yatırılması
gerekmektedir.
4. Aracı kuruluş tarafından yapılacak teminat tamamlama çağrılarının istenen süre içinde ve şekilde yerine
getirilmesi, aksi takdirde hiçbir ihbara gerek duymadan pozisyonun piyasa değerinden, özen borcu çer-
çevesinde zararına da olsa kapatılmasına razı olunması gerekmektedir.
5. Borsa Yönetim Kurulu, mevzuatta yer alan belli koşulların varlığı halinde, vadeli işlem ve opsiyon söz-
leşmelerinin vade bitim tarihlerini belirlemeye veya belirlenmiş olan vade bitim tarihlerini değiştirmeye ve
pozisyonları tasfiye etmeye yetkilidir.
6. Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız, opsiyonu kullanmadığınız takdirde riskinizi, opsiyon primi ve buna ek
olarak ödeyeceğiniz komisyon ve diğer muamele ücreti ile sınırlamanız mümkündür.
7. Bir opsiyon satarsınız, görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz prim
ödemesini aşabilecek sınırsız potansiyel kayıp riskini üstlenirsiniz. Opsiyonu yerine getirmeniz istendi-
ğinde, bunun üzerinde herhangi bir kontrol yetkiniz yoktur. Dolayısıyla, sadece yüksek sermayeye sahip
deneyimli kişiler opsiyon satmaya teşebbüs etmelidirler.
8. Opsiyonların birçok çeşidi vardır ve kendinizi bir taahhüt altına sokmadan önce, aracı kurumunuzla yatı-
rım ihtiyaçlarınız ve bu tip sözleşmelere taraf olmanın içerdiği riskler konusunda fikir alışverişinde bulun-
malısınız.
9. Piyasanın sıkışık, likiditenin oldukça düşük olduğu, maksimum fiyat hareketinin gerçekleştiği bir ortamda,
sistemde piyasa yapıcılığı mevcut ise; piyasa yapıcılarının en geniş banttan kotasyon verdikleri piyasa
şartlarında, riski sınırlama imkanı veren “şarta bağlı emirler” ile “strateji emirleri” de dahil olmak üzere aracı
kuruluş vasıtasıyla piyasaya iletilmesi istenilen emrin gerçekleşmeme ihtimali dikkate alınmalıdır.
6
10. Vadeli işlem sözleşmesinde “spread” (fark veya yayılma) pozisyonu almak normal şartlarda daha az risk-
lidir. Ancak olağanüstü piyasa şartlarında yayılma pozisyonu vadeli işlemler piyasasında doğrudan uzun
veya kısa pozisyon almaktan her zaman daha az riskli olmayabilir.
11. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de
çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi zararlara
da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.
12. Borsa tarafından, hesap ve firma bazında belirlenen pozisyon limitine ulaşıldığı takdirde pozisyonunuzu
kapatmak dışında vereceğiniz emirler piyasada gerçekleşmeyebilecektir.
13. Piyasadaki fiyat hareketleri, almış olduğunuz pozisyon aleyhine geliştiğinde hesabınız Borsa tarafından
“riskli” hesap olarak belirlenebilir. Bu durumda Borsa’ya pasif emir girişi yapılamayabilecektir.
14. Aracı kuruluşun türev piyasalarda yapacağınız işlemlere ilişkin tarafınıza aktaracağı bilgiler ve yapacağı
tavsiyelerin eksik ve doğrulanmaya muhtaç olabileceği tarafınızca dikkate alınmalıdır.
15. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımına ilişkin olarak aracı kuruluşun yetkili personelince
yapılacak teknik ve temel analizin kişiden kişiye farklılık arz edebileceği ve bu analizlerde yapılan öngörü-
lerin kesin olarak gerçekleşmeme olasılığının bulunduğu dikkate alınmalıdır.
16. Yabancı para cinsinden menkul kıymetlerde, yukarıda sayılan risklere ek olarak kur riskinin olduğunu,
kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası bazında değer kaybı olabileceği, devletlerin yabancı sermaye
ve döviz hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım-satım işlemlerinin za-
manında gerçekleşmeyebileceği ve teslimat öngörülen sözleşmelerde fiziksel varlığın teslim edilmeme
riskine de maruz kalınabileceği bilinmelidir.
17. İşlemlerinize başlamadan önce, aracı kuruluşunuzdan yükümlü olacağınız bütün komisyon ve diğer mu-
amele ücretleri konusunda teyit almalısınız. Eğer ücretler parasal olarak ifade edilmemişse, (sözleşme
fiyatının belli bir yüzdesi dışında) ücretlerin parasal olarak size nasıl yansıyacağı ile ilgili anlaşılır örnekler
içeren yazılı bir açıklama talep etmelisiniz. Komisyonun belli bir yüzde olarak tahsil edileceği durumlarda,
sizin yatırdığınız paranın değil de, sözleşme değerinin belli bir yüzdesi olarak tahsil edileceği şeklinde
anlaşmaya varmalısınız.
İşbu türev araçlar risk bildirim formu, yatırımcıyı genel olarak mevcut riskler hakkında bilgilendirmeyi amaç-
lamakta olup, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım-satımından ve uygulamadan kaynaklanabilecek
tüm riskleri kapsamayabilir. Dolayısıyla tasarruflarınızı bu tip yatırımlara yönlendirmeden önce dikkatli bir şe-
kilde araştırma yapmalısınız.
Yukarıda yer alan Türev Araçları Risk Bildirim Formu’nu (Form), Türev Araçların Alım Satımına
Aracılık Çerçeve Sözleşmesi’ni (Sözleşme) imzalamadan önce okudum, anladım ve bundan son-
ra Sözleşme’yi imzalayarak Form’un bir örneğini sözleşme ile birlikte elden teslim aldım.
MÜŞTERİ
Ad Soyad
İMZA 1/8
7
II. OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. ARACILIĞIYLA BORSA İSTANBUL A.Ş. VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASINDA YAPILACAK (VİOP) OPSİYON SÖZLEŞMESİ İŞLEM ESASLARI VE OPSİYON İŞLEMİ BİLGİLENDİRME DOKÜMANI
Opsiyon Sözleşmesi Nedir?
Opsiyon sözleşmesinde opsiyon hakkını satın alan (Opsiyonu Alan Taraf) ve opsiyon hakkını satan taraf
(Opsiyonu Satan Taraf) olmak üzere iki taraf vardır.
Opsiyonu Alan Taraf, Opsiyonu Satan Tarafa ödeyeceği belirli bir opsiyon primi karşılığında belirli bir vadede
(Avrupa Tipi) veya belirli bir vadeye kadar herhangi bir zamanda (Amerikan Tipi) önceden sözleşmede be-
lirlenen fiyat, miktar ve nitelikteki sözleşme konusu bir dayanak varlığı (ekonomik veya finansal göstergeyi,
finansal göstergelere bağlı endeksleri, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ya da bir dövizi) alma
veya satma hakkına sahip olur. Borsa İstanbul A.Ş. (BİST) Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda işlem gören
opsiyon sözleşmeleri Avrupa tipi olup, alma veya satma hakkı vade tarihinde kullanılabilmektedir. Vade tari-
hinden önce ancak BİST’de ikinci el piyasada oluşan fiyat üzerinden alım veya satıma konu olabilmektedir.
Opsiyonu Satan Taraf ise Opsiyonu Satın Alan tarafın kendisine ödediği opsiyon primi karşılığında, belirli
bir vadede veya vadeden önce sözleşmede belirlenmiş tutar üzerinden dayanak varlığı alma veya satma
yükümlülüğü altına girer.
Yani, Opsiyonu Alan Taraf, sözleşmede kararlaştırılan opsiyon primini ödeyen, buna karşı bir dayanak varlığı
satma veya alma hakkına sahip olan taraftır. Opsiyonu Satan Taraf ise sözleşmede kararlaştırılan opsiyon
primini tahsil eden, buna karşı bir dayanak varlığı satın alma veya satma yükümlülüğüne giren taraftır.
Opsiyon Alan Taraf, ödeyeceği opsiyon primi tutarı kadar sabit bir risk altına girer, buna karşı dayanak varlığın
fiyatındaki değişkenliğe bağlı olarak Opsiyonu Satan Tarafın riski belirsizdir.
Müşteri kendi isteği ve talimatı doğrultusunda, opsiyon sözleşmesinde Opsiyonu Alan Taraf olabileceği gibi
Opsiyonu Satan Taraf da olabilir.
Müşteri, Opsiyon Satan Taraf olması halinde Opsiyona konu menkul kıymeti, yine Opsiyon Sözleşmesi’nde
belirtilen koşullara uygun olarak satma veya alma yükümlülüğüne girer. Ayrıca Müşteri, Borsa İstanbul A.Ş.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası İşleyiş Esasları Genelgesi, bu Genelge çerçevesinde BİST tarafından alınan
kararlar, Türev İşlemleri Çerçeve Sözleşmesi, Opsiyon Sözleşmesi Teyit Formu ve ilgili diğer dokümanlarda
Opsiyonu Satan Taraf için belirlenmiş yükümlülüklere tabi olur ve yine söz konusu dokümanlarda belirlenen
haklara sahip olur.
Müşteri, Opsiyon Alan Taraf olması halinde Opsiyona konu menkul kıymeti, yine Opsiyon Sözleşmesi’nde
belirtilen koşullara uygun olarak satma veya alma hakkına sahip olacak, buna karşı Opsiyon Sözleşmesi’nde
belirtilen Opsiyon Primini ödemekle yükümlü olacaktır. Ayrıca Müşteri, Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve
Opsiyon Piyasası İşleyiş Esasları Genelgesi, bu Genelge çerçevesinde BİST tarafından alınan kararlar, Türev
İşlemleri Çerçeve Sözleşmesi, Opsiyon Sözleşmesi Teyit Formu ve ilgili diğer dokümanlarda Opsiyonu Alan
Taraf için belirlenen yükümlülüklere tabi ve haklara sahip olacaktır.
8
Opsiyon Sözleşmesinde Satma Hakkı (Put Opsiyonu) ve Alma Hakkı (Call Opsiyonu)
Opsiyon sözleşmesi, Opsiyonu Alan Taraf’a dayanak varlığı satma hakkı ve Opsiyonu Satan Taraf’a dayanak
varlığı satın alma yükümlülüğü veriyorsa bu opsiyon şekline Satma Hakkı Opsiyonu (Put Opsiyonu); Opsi-
yonu Alan Taraf’a dayanak varlığı alma hakkı ve Opsiyonu Satan Taraf’a dayanak varlığı satma yükümlülüğü
veriyorsa, bu opsiyon şekline Alma Hakkı Opsiyonu (Call Opsiyonu) denir.
Opsiyon Sözleşmesi Satım Opsiyonu ise Sözleşmede P (Put-Satma Hakkı Opsiyonu) yazıyorsa Opsiyonu
Alan Taraf, dayanak varlığı satma hakkına sahip olur ve buna karşı Opsiyonu Satan Taraf da dayanak varlığı
alma yükümlülüğüne girer.
Opsiyon Sözleşmesi Alım Opsiyonu ise Sözleşmede C (Call-Alma Hakkı Opsiyonu) yazıyorsa Opsiyonu Alan
Taraf, dayanak varlığı alma hakkına sahip olur ve buna karşı Opsiyonu Satan Taraf da dayanak varlığı satma
yükümlülüğüne girer.
Opsiyon İşleminin Gerçekleşmesi
Müşteri, Osmanlı Menkul Değerler A.Ş. ile akdetmiş olduğu Türev Araçlar Alım Satım ve Aracılık Sözleşmesi
ve Sermaye Piyasası Araçları Alım Satım ve Aracılık Çerçeve Sözleşmesi çerçevesinde opsiyon işlemine
ilişkin olarak işlem konusunda gerekli görüşmelerin yapılmasından sonra opsiyon sözleşmesine ilişkin nihai
talimatını sözlü olarak Osmanlı Menkul Değerler A.Ş.’ye iletir.
Osmanlı Menkul Değerler A.Ş. müşteri temsilcisi, söz konusu müşteri talimatını Borsa (VİOP) ya ileterek Müş-
teri’nin opsiyon işleminin gerçekleşmesini sağlar.
İşlemin sözlü emire dayanarak gerçekleşmesini takiben Osmanlı Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanan
İşlem Teyit Formu gün sonunda Müşteriye elektronik posta ile gönderilir.
Opsiyon Sözleşmesi’ndeki Terimlerin Anlamları
VİOP’da işlem gören Opsiyon Sözleşme kodları; sözleşme türü, dayanak varlık kodu, opsiyon tipi, vade tarihi,
opsiyon sınıfı, kullanım fiyatı ve sözleşme büyüklüğünün standart olup olmadığı bilgilerini içerecek şekilde
oluşturulmuştur.
Alım (Call) Opsiyonu: Opsiyon Alıcısına dayanak varlığı alma hakkı verir. Opsiyon Alıcısının hakkını kullan-
mak istemesi halinde alım Opsiyonu Satıcısının, dayanak varlığı vadesinde (Avrupa tipi opsiyon) alıcıya satma
zorunluluğu vardır.
Satım (Put) Opsiyonu: Opsiyon Alıcısına dayanak varlığı satma hakkı verir. Opsiyon Alıcısı’nın hakkını kul-
lanmak istemesi halinde satım Opsiyonu Satıcısının, dayanak varlığı vadesinde (Avrupa tipi opsiyon) alıcıdan
satın alma zorunluluğu vardır.
Dayanak Varlık: Opsiyonun bağlı olduğu varlığı ifade eder.
Sözleşme Büyüklüğü: Bir opsiyon sözleşmesinin içerdiği dayanak varlık miktarını belirtir.
9
Opsiyonun Vadesi: Opsiyonun kullanılabileceği son gündür.
Opsiyon Tipi: Avrupa tipi opsiyonlar sadece vade bitim tarihinde kullanılabilirken, Amerikan tipi opsiyonlar
bu tarihe kadar herhangi bir zamanda kullanılabilirler. VİOP’da uygulanan opsiyon tipi Avrupa tipidir. Bununla
birlikte VİOP kurallarında değişiklikler olabileceği göz önüne alınarak Müşterinin yapmak istediği opsiyon işle-
minde, opsiyonun Amerikan tipi mi yoksa Avrupa tipi mi olduğunu işlemden önce kontrol etmesi önemlidir.
Kullanım Fiyatı: Opsiyonun dayanak varlığı alma ya da satma hakkı verdiği fiyat seviyesidir.
Opsiyon Primi: Opsiyonun fiyatıdır.
SPAN (Standart Portfolio Analysis of Risk): Portföy bazında teminatlandırma yöntemidir.
Uzlaşma Şekli: Opsiyon işleminde Uzlaşma Şekli, Fiziksel veya Nakdi olarak belirlenebilmektedir. Uzlaş-
ma Şekli, “Fiziksel” olarak belirlendiğinde, opsiyon hakkının kullanılması durumunda taraflar, Opsiyona Konu
Dayanak Varlık Adedi ve Opsiyona Konu Dayanak Varlık Değeri’nin tamamını fiziksel ve karşılıklı olarak teslim
eder. Uzlaşma Şekli, “Nakdi” olarak belirlendiğinde, opsiyon kullanım hakkının kullanılması durumunda, Opsi-
yona Konu Dayanak Varlık Adedi ve Opsiyona Konu Dayanak Varlık Değeri’nin tamamının fiziksel ve karşılıklı
olarak teslim edilmesi yerine Uzlaşma Fiyatı üzerinden hesaplanacak fark (kar) karlı tarafa ödenir.
ÖRNEK: O_XXXXXE0414P1.85SO
O: Opsiyon Sözleşmesi
XXXXX: Dayanak Varlık Kodu
E: A: Amerikan; E: Avrupa
0414: Vade Tarihi (örnek: Nisan 2014 )
P: C: Alım Opsiyonu; P: Satım Opsiyonu
1.85: Kullanım Fiyatı
SO: S: Standart; N: Standart olmayan (özsermaye hali sonucu oluşan)
Amacı
Opsiyon işlemleri üç farklı amaca yönelik yapılmaktadır. Bunlar korunma, spekülasyon ve arbitrajdır. Opsiyon
işlemi, piyasa fiyat esnekliğinin sonucu oluşan riskten korunmak isteyen yatırımcılar gelecekteki fiyatı sabitle-
mek (korunma amacı), fiyat hareketlerinden kazanç sağlamak (spekülasyon amacı), piyasalar arasındaki fiyat
farklarından faydalanarak kar elde etmek (arbitraj amacı) amaçlarıyla yapılır.
Özellikleri Nelerdir?
i. Opsiyonlarda söz konusu ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli ma-
deni ve dövizi alma veya satma hakkını kullanmak kontratı satın alan tarafa aittir. Opsiyon sözleşmesinde
alan taraf, ilgili varlığı ileride alma veya satma hakkını satın almakta ve bu hak alıcıya, opsiyonu kullanma
veya kullanmama konusunda bir seçimlik hak sağlamaktadır.
ii. Opsiyon sözleşmesi satan taraf, opsiyonun cinsine göre (Avrupa, Amerikan) sözleşme konusu varlığın
belli bir tarihte veya belirli dönemde veya dönem içerisinde satılması ya da alınması hususunda geri dö-
nülemez ve karşı tarafın talebine bağlı olan yükümlülük altına girer.
10
iii. Opsiyon alan taraf, sahip olduğu satma ya da satın alma hakkını kullanma bakımından serbesttir.
iv. Opsiyon alan taraf, satıcıya prim adı altında bir ödemede bulunmaktadır. Alan tarafın vade sonuna kadar
opsiyon kullanıp kullanmadığından bağımsız olarak ödediği komisyon/prim dışında yükümlülüğü bulun-
mamaktadır. Bir başka deyişle potansiyel zararı, ödediği prim, komisyon ve muamele ücreti ie sınırlıdır.
Opsiyon Sözleşmesi Riski Nedir?
Opsiyon sözleşmeleri çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda opsiyo-
nu satan tarafın, yatırdığı teminatın tümünü kaybetme riski olduğu gibi anaparasını aşan bir zararla karşılaşma
ihtimali de bulunmaktadır.
Bir opsiyon sözleşmesi alırsanız opsiyonu kullanmadığınız takdirde riskinizi opsiyon primi ve buna ek olarak
ödeyeceğiniz komisyon ve diğer muamele ücretiyle sınırlamanız mümkündür.
Bir opsiyonu satarsanız görece küçük ters bir piyasa hareketinde, opsiyon satmakla elde ettiğiniz prim tutarını
aşabilecek potansiyel kayıp riskini üstlenirsiniz. Opsiyonu alan tarafın talebine uygun olarak zararınıza da olsa
taleplerini karşılamakla yükümlüsünüzdür.
Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği kadar, aleyhe de
çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi, büyüklüğü
belirsiz ve sınırsız zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.
Örnek 1: Alım (Call) Opsiyonu (Müşteri, Satar)
Müşteri, Aralık 2014 vadeli 2250 kullanım fiyatlı 1000 kontrat TRY/USD sözleşmesini 40 TL/Kontrat fiyat ile
satmıştır. Müşteri 40.000 TL prim alır.
Opsiyonu Satan Taraf: Müşteri
Türü: Avrupa Tipi Alım Opsiyonu
Miktar / Büyüklük: 1000 Kontrat / 1.000.000 USD
Vadesi: Aralık 2014
Kullanım fiyatı-TRYUSD: 2250
Opsiyon primi: 40.000 TL
Müşteri
1 milyon ABD Dolarını 2,25
kurundan satmakla
yükümlüdür.
Opsiyon primi 40.000 TL Karşı Taraf
Opsiyon uygulanırsa 1 milyon
ABD Dolarını 2,25 kurundan
alma hakkına sahiptir.
1.000.000 ABD Doları satar.
2.250.000 TL alır.
Opsiyon vadesinde kullanılırsa: 1.000.000 ABD Doları alır.
2.250.000 TL satar.
11
1. Durum: Vade tarihinde TRY/USD sözleşmesinin uzlaşma fiyatı kullanım fiyatının üzerindedir. (TRY/ USD
> 2,25). Bu durumda Müşteri vade tarihindeki uzlaşma fiyatından daha düşük bir fiyattan ABD Doları
satmış olur.
2. Durum: Vade tarihindeki TRY/USD sözleşmesinin uzlaşma fiyatı kullanım fiyatının altındadır. (TRY/USD
< 2,21). Bu durumda karşı taraf opsiyonu kullanmayacağı için Müşteri opsiyon primini almış olur.
Müşteriye ait kar-zarar grafiği.
Örnek 2: Satım (Put) Opsiyonu (Müşteri, Satar)
Müşteri, Ocak 2014 vadeli 2,2000 kullanım fiyatlı 1000 kontrat TRY/USD sözleşmesini 30 TL/Kontrat fiyat
ile satmıştır. Müşteri 30.000 TL prim alır.
Opsiyonu Satan Taraf: Müşteri
Türü: Avrupa Tipi Satım Opsiyonu
Miktar / Büyüklük: 1000 Kontrat / 1.000.000 USD
Vadesi: Ocak 2014
Kullanım fiyatı-TRY/USD: 2,2000
Opsiyon primi: 30.000 TL
Müşteri
1 milyon ABD Dolarını 2,20
kurundan almakla yükümlüdür.
Opsiyon primi 30.000 TL Karşı Taraf
Opsiyon uygulanırsa 1 milyon
ABD Dolarını 2,20 kurundan
satma hakkına sahiptir.
1.000.000 ABD Doları alır.
2.200.000 TL öder.
Opsiyon vadesinde kullanılırsa: 1.000.000 ABD Doları satar.
2.200.000 TL alır.
1. Durum: Vade tarihindeki TRY/USD sözleşmesinin uzlaşma fiyatı kullanım fiyatının altındadır. (TRY/ USD
< 2,20). Bu durumda Müşteri vade tarihindeki uzlaşma fiyatından daha yüksek bir fiyattan ABD Doları
almış olur.
2. Durum: Vade tarihindeki TRY/USD sözleşmesinin uzlaşma fiyatı kullanım fiyatının üstündedir. (TRY/USD
> 2,23). Bu durumda karşı taraf opsiyonu kullanmayacağı için Müşteri opsiyon primini almış olur.
12
Satıcıya ait kar-zarar grafiği
Bu örneklerle şu hususları belirtmekte yarar vardır:
Opsiyonu alan tarafın Alım ya da Satım Opsiyo-
nu almakla kaybı sabittir ve kayıp en fazla ödediği
prim tutarındadır. Bununla birlikte Opsiyonu satan
tarafın sınırsız zarar etme potansiyeli de mevcuttur.
Teminat Hesaplaması
Opsiyonu Satan Taraftan, SPAN yöntemi kullanılarak belirlenen Başlangıç Teminatı alınır. Opsiyonu Alan/
Satan Taraftan ayrıca fiziki teslimatlı türev araçlarda Fiziki Teslimat Teminatı da alınır.
Sürdürme Teminatı, bulunması gereken teminatın % 75’idir. Teminatın yeterliliği opsiyonun mevcut piyasa fi-
yatlarına göre günlük olarak takip edilir. Teminat, sürdürme teminatının altına düştüğü durumlarda müşterilere
teminat tamamlama çağrısı yapılır ve başlangıç teminatı seviyesine çıkarılması ve fiziki teslimat teminatı (fiziki
teslimatlı türev araçlarda) istenir, eğer yeterli teminat seviyesine gelmezse, opsiyon ters işlemle kapatılarak
tasfiye edilir.
Tanımlar
Spekülasyon: İleride piyasada ortaya çıkabilecek fiyat dalgalanmalarından yararlanarak kazanç sağlamaktır.
Örneğin, menkul kıymeti ucuz bir fiyattan alıp daha ileri bir tarihte, alış fiyatından daha yüksek fiyata satmak.
Arbitraj: Piyasalar arasındaki fiyat farklarından faydalanarak kar elde etmek anlamına gelmektedir.
Kaldıraç Etkisi: Sahip olunan anaparanın daha üstünde finansal işlemler gerçekleştirmenizi sağlayan bir
mekanizmadır. Kaldıraçlı işlemler, kaldıraçsız işlemlere göre daha yüksek risk içermektedir.
Ayrıca BİST tarafından hazırlanan VİOP Opsiyon Sözleşmeleri, Pay Opsiyon Sözleşmeleri ve Pay Endeks
Opsiyon Sözleşmeleri tanıtımlarına Borsa İstanbul’un sitesinden ulaşabilirsiniz.
Opsiyon Sözleşmesi İşlem Esasları ve Opsiyon İşlemi Bilgilendirme Dokümanını ve eklerinin bir kopyasını
teslim aldığımı, bunları okuyacağımı, anlamadığım bir husus olursa bu konuda Osmanlı Menkul Değerler A.Ş
yetkili temsilcilerinden bilgi isteyeceğimi ve genel olarak opsiyon işlemlerini ve özel olarak ilgili opsiyon söz-
leşmesi kapsamında sahip olacağım hak ve yükümlülükleri ile karşı karşıya kalacağım riskleri tam anladıktan
sonra opsiyon işlemi yapacağımı beyan ederim.
MÜŞTERİ
Ad Soyad
İMZA 2/8
13
III. TÜREV ARAÇLARIN ALIM SATIMINA ARACILIK ÇERÇEVE SÖZLEŞMESİ
Taraflar
1. OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. (Aşağıda kısaca “Yatırım Kuruluşu” olarak adlandırılacaktır.)
Adres: Maslak, Büyükdere Caddesi, Nurol Plaza, B Blok No: 257 34398 Sarıyer / İstanbul
2. (…………………………………………………) (Aşağıda kısaca “Müşteri” olarak adlandırılacaktır.)
Adresi: Sermaye Piyasası Araçları Alım Satıma Aracılık Çerçeve Sözleşmesi/Yatırım Hizmet-
leri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetler Çerçeve Sözleşmesi’nde yazılı adrestir.
Müşteri Bilgileri: Sermaye Piyasası Araçları Alım Satım ve Aracılık Çerçeve Sözleşmesi/
Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetler Çerçeve Sözleşmesi’ndeki Müşteri Tanıma
Formu’nda yer almaktadır.
Tanımlar
İşbu Sözleşme tahtında ayrıca yer almayan fakat Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında
yapılacak Opsiyon Sözleşmesi İşlem Esasları ve Opsiyon İşlemi Bilgilendirme Dokümanında yer alan tanım-
lamalar işbu Sözleşme bakımından da aynı tanımlara haiz olacaktır.
1. Türev Araçları; Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda veya yetkili diğer borsalar ya da
teşkilatlanmış piyasalar ile Tezgahüstü Piyasalarda işlem gören vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleş-
melerini ve Sermaye Piyasası Kurulu’nca kabul edilen diğer türev araçları,
2. Vadeli İşlem Sözleşmesi; Belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya
finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü
veren Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda veya yetkili diğer borsalar ya da teşkilatlanmış
diğer piyasalarda işlem gören vadeli işlem sözleşmelerini,
3. Opsiyon Sözleşmesi; Opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden
belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli
madeni ve dövizi alma veya satma hakkı veren, satan tarafı ise yükümlü kılan; Borsa İstanbul Vadeli İşlem
ve Opsiyon Piyasası’nda veya yetkili diğer borsalar ya da teşkilatlanmış piyasalarda işlem gören opsiyon
sözleşmelerini,
4. Uzun Pozisyon;
(a) Vadeli işlem sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı söz-
leşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve yükümlü-
lüğünü,
14
(b) Opsiyon sözleşmelerinde,
i. Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satın almak ya da nakdi uzlaşmada bu-
lunma hakkını,
ii. Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyat ve belirtilen miktarda satmak ya da nakdi uzlaşmada bulunma
hakkını.
5. Kısa Pozisyon;
(a) Vadeli işlem sözleşmelerinde, sözleşmenin vadesi geldiğinde sözleşmeye konu teşkil eden varlığı söz-
leşmede belirtilen fiyattan ve belirtilen miktarda satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama hak ve yükümlüğünü,
(b) Opsiyon sözleşmelerinde:
i. Alım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyat ve belirlenen miktarda satma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama yü-
kümlülüğünü,
ii. Satım opsiyonunda, sözleşmenin vadesinde veya vadeye kadar olan süre içinde sözleşmeye konu teşkil
eden varlığı, sözleşmede belirtilen fiyat ve belirtilen miktarda satın alma ya da nakdi uzlaşmayı sağlama
yükümlülüğünü,
6. Opsiyon Sözleşmesinde Alım (Call) Opsiyonu;
Opsiyon Alıcısına, ödediği Opsiyon Primi karşılığında, dayanak varlığı alma hakkı veren ve Opsiyon Alıcısının
hakkını kullanmak istemesi halinde Alım Opsiyonu Satıcısına Dayanak Varlığı satma veya nakdi uzlaşma yü-
kümlülüğü getiren opsiyon sözleşmesini,
7. Opsiyon Sözleşmesinde Satım (Put) Opsiyonu;
Opsiyon Alıcısına, ödediği Opsiyon Primi karşılığında, dayanak varlığı satma hakkı veren ve Opsiyon Alıcısının
hakkını kullanmak istemesi halinde Satım Opsiyonu Satıcısına Dayanak Varlığı alma veya nakdi uzlaşma
yükümlülüğü getiren opsiyon sözleşmesini,
8. Opsiyon Satıcısı;
Opsiyon sözleşmesinde Kısa Pozisyon sahibi olan; aldığı Opsiyon Primi karşılığında Sözleşmenin vadesinde
(Avrupa tipi opsiyonda) veya vadeye kadar olan süre içinde (Amerikan tipi opsiyonda) Dayanak Varlığı, söz-
leşmede belirtilen fiyat ve belirlenen miktarda satma (Alım/Call Opsiyonunda) veya alma (Satım/Put Opsiyo-
nunda) ya da söz konusu işleme ilişkin nakdi uzlaşmayı sağlama yükümlülüğü altında olan tarafı,
9. Opsiyon Alıcısı;
Opsiyon sözleşmesinde Uzun Pozisyon sahibi olan; Sözleşmenin vadesinde (Avrupa tipi opsiyonda) veya
vadeye kadar olan süre içinde (Amerikan tipi opsiyonda) sözleşmeye konu teşkil eden varlığı, sözleşmede
belirtilen fiyat ve belirlenen miktarda alma (Alım/Call Opsiyonunda) veya satma (Satım/Put Opsiyonunda) ya
da söz konusu yükümlülüklere ilişkin nakdi uzlaşmadan faydalanma hakkına sahip olan tarafı,
10. Opsiyon Primi;
Opsiyon Alıcısının, Dayanak Varlığı alma veya satma hakkına sahip olmak için Opsiyon Satıcısına ödemekle
yükümlü olduğu primi,
11. Kullanım Fiyatı;
Opsiyon sözleşmelerinde, sözleşmeye konu olan varlığın alım veya satım hakkının vade süresince veya vade
sonunda kullanılabileceği fiyatı,
15
12. Günlük Uzlaşma Fiyatı;
İlgili Borsa Kuralları ve Türev Araçları’nda hesaplama şekli ve yöntemi belirtilen gün sonlarında hesapların
güncelleştirilmesinde kullanılmak üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı,
13. Son Uzlaşma Fiyatı;
İlgili Borsa Kuralları ve Türev Araçları’nda hesaplama şekli ve yöntemi belitilen vade sonunda pozisyonların
ifasında kullanılmak üzere Borsa tarafından belirlenen fiyatı,
14. Ters İşlem-Pozisyon Kapatma-Kapatma;
Aynı sözleşmede, uzun pozisyon karşısında kısa pozisyon, kısa pozisyon karşısında uzun pozisyon alınarak
pozisyonun tasfiyesini,
15. Alım Emri;
Vadeli İşlem sözleşmelerinde Alım Emri, Müşteri’nin veya Müşteri’nin usulüne uygun olarak yetkilendirdiği vekil
ya da temsilcilerinin, Yatırım Kuruluşu’na, Vadeli İşlem Sözleşmelerinin satın alınması (uzun pozisyon alınması)
için yazılı veya sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi,
Opsiyon Sözleşmesinde Alım Emri, Müşteri’nin veya Müşteri’nin usulüne uygun olarak yetkilendirdiği vekil ya
da temsilcilerinin, Yatırım Kuruluşu’na, bir Dayanak Varlık üzerinde Alım (Call) veya Satım (Put) opsiyonunda
Opsiyon Alıcısı (Uzun Pozisyon sahibi; yani ödediği Opsiyon Primi karşılığında alma veya satma hakkına
sahip) olmak için yazılı veya sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya elektronik iletişim araçlarını kullanarak
yaptığı bildirimi,
16. Satım Emri;
Vadeli İşlem sözleşmelerinde Satım Emri, Müşteri’nin veya Müşteri’nin usulüne uygun olarak yetkilendirdiği ve-
kil ya da temsilcilerinin, Yatırım Kuruluşu’na, Vadeli İşlem Sözleşmelerinin satılması için (kısa pozisyon alınması)
yazılı veya sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya diğer elektronik iletişim araçlarını kullanarak yaptığı bildirimi,
Opsiyon Sözleşmesinde Satım Emri, Müşteri’nin veya Müşteri’nin usulüne uygun olarak yetkilendirdiği vekil
ya da temsilcilerininYatırım Kuruluşu’na, bir Dayanak Varlık üzerinde Alım (Call) veya Satım (Put) opsiyonunda
Opsiyon Satıcısı (Kısa Pozisyon sahibi; yani aldığı Opsiyon Primi karşılığında alma veya satma yükümlülüğüne
sahip) olmak için yazılı veya sözlü ya da telefon, teleks, telefaks veya elektronik iletişim araçlarını kullanarak
yaptığı bildirimi,
17. Emir;
Alım veya Satım Emri’ni,
18. Kurtaj ve Tescil Ücreti;
Türev Araçları alım veya satımlarından ötürü Borsa tarafından tahakkuk ettirilen ve Müşteri’nin Yatırım Kurulu-
şu’na ödemekle yükümlü olduğu her türlü ücreti,
19. Komisyon;
Gerçekleştirilen her Türev Araçları alım ve satım emri nedeniyle Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu’na ödemekle
yükümlü olduğu komisyonu,
20. Borsa veya VİOP;
Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) ve/veya işbu Türev Araçların Alım Satımına Ara-
cılık Sözleşmesi’nin konusuna ilişkin işlemlerde yetkili diğer borsalar ya da teşkilatlanmış piyasaları,
16
21. Takas Merkezi;
Takas Merkezi olarak belirlenen vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmelerinin takasını yapmakla gö-
revlendirilen Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’yi veya başka bir kuruluşun Takas Merkezi olarak belirlenmesi
durumunda bu kuruluşu,
22. İş Günü;
Hafta sonu, resmi ve dini tatil günleri hariç olmak üzere bankaların Türkiye’de açık olduğu günleri,
23. Türev Tebliği;
27.08.2001 tarih ve 24506 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri V, No.51 Aracı Kuruluşların Türev Araç-
ların Alım Satımına Aracılık Faaliyetlerinde Düzenleyecekleri Belgeler ve Kayıt Düzeni Hakkında Tebliği ve
değişmesi ya da ikame edilmesi halinde değişik hali ve/veya ikame eden tebliği,
24. Borsa Kuralları;
19.10.2014 tarih ve 29150 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Borsa İstanbul A.Ş. Borsacılık Faaliyetleri-
ne İlişkin Esaslar Yönetmeliği, Borsa’nın 433 sayılı Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası İşleyiş Esasları (Çeşitli
Genelgelerle değiştirilmiştir) ve 414 sayılı Pay Senedine Dayalı Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmelerinde
Özsermaye Halleri Uyarlamalarına İlişkin Esaslar Genelgesi, Borsa’nın ilgili diğer genelgeleri, Türev Tebliği ile
bu genelge, yönetmelik ve tebliğlerde meydana gelecek değişiklikleri, İstanbul Takas ve Saklama Bankası
Anonim Şirketi Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliği, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’nin Borsa İstanbul
A.Ş Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda Yürüteceği Merkezi Karşı Taraf Hizmeti ve Bu Hizmete İlişkin Takas
Esasları Yönergesi ve İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş.’nin Borsa İstanbul A.Ş Vadeli İşlem ve Op-
siyon Piyasası’nda Yürüteceği Merkezi Karşı Taraf Hizmeti ve Bu Hizmete İlişkin Takas Esasları Prosedürü,
Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa ve Takas Merkezi tarafından yapılacak diğer düzenlemeler ile alınacak
kararlar ve bunlarda yapılan değişiklikleri,
25. İnternet Sitesi;
Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri’ye bildirilecek olan ve bağlanılmak suretiyle Koşullu Özel Emir Sistemi’nin
Müşteri tarafından kullanılabilecek olduğu web tabanlı internet sitesini,
26. Koşullu Özel Emir Sistemi;
Müşteri’nin alım satım emirlerinin internet de dahil elektronik ortamlarda ilgili Borsa’ya iletilmesini sağlayan
veya Yatırım Kuruluşu’nun uygun göreceği sermaye piyasası araçlarının alım satımına imkan veren, Müşte-
ri’nin bilgisayarına yüklenecek olan ve/ veya Yatırım Kuruluşu tarafından kullanıma tahsis edilen İnternet Sitesi
vasıtası ile kullanılabilen uygulamaları içeren yazılım sistemini ifade eder.
Sözleşmenin Konusu ve Kapsamı
Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu aracılığıyla Borsa’da gerçekleştireceği Türev Araçları’nın (Vadeli İşlem Sözleşme-
si ve Opsiyon Sözleşmesi) alım satım işlemlerinin yapılması ile Müşteri’nin alım ve satımını yaptığı Vadeli İşlem
Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri’nin, ilgili sözleşmelerin hükümlerine ve Borsa Kuralları’na göre Yatırım
Kuruluşu aracılığı ile ifa edilmesidir.
İşbu Sözleşmede düzenlenmemiş olan hususlarda bu Sözleşmenin ayrılmaz bir parçası olan Sermaye Piya-
sası Araçları Alım Satıma Aracılık Çerçeve Sözleşmesi hükümleri uygulanır.
Tarafların Sermaye Piyasası Araçları Alım Satıma Aracılık Çerçeve Sözleşmesi’nde belirtilen adresi ve iletişim
bilgileri bu Sözleşme için de geçerlidir.
17
HÜKÜMLER
I. EMİRLERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
1. Emirlerde Bulunması Gereken Hususlar
Yatırım Kuruluşu Müşteri’den Borsa’da gerçekleştirmek üzere herhangi bir emir aldığında, bir “emir
formu” düzenler.
Emrin yazılı olarak alınması halinde emir formunda Müşteri’nin imzası bulunur. Müşteri’den telefon
veya benzeri iletişim araçları ile veya sözlü olarak alınan emirler, alındıkları anda Müşteri imzası aran-
maksızın yazılı hale getirilir. Müşteri Emirleri en az iki nüsha olarak düzenlenir ve bir nüshası emri
veren Müşteri’ye verilir. Müşteri’nin verdiği emirlerde, en az aşağıdaki bilgilerin bulunması şarttır:
- Sıra numarası,
- Vadeli işlem sözleşmelerinde Kısa (satış) ya da Uzun (Alış) pozisyon olduğu, Opsiyon Sözleş-
melerinde Opsiyon Alımı veya Opsiyon Satımı mı olduğu ve Alım (Call) veya Satım Opsiyonu
mu olduğu,
- Sözleşmenin tipi (vadeli işlem sözleşmesi veya opsiyon sözleşmesi olduğu),
- Opsiyon Sözleşmelerinde Kullanım Fiyatı,
- Ters işlem-Pozisyon Kapatma (T) veya yeni bir pozisyon açmak (YP) istendiği,
- Sözleşme adedi,
- Sözleşmenin tanımı,
- Fiyat ve emir türü,
- Emrin geçerlilik süresi,
- Emrin verildiği seans,
- Hesap tipi (müşteri, global hesap vs.),
- Müşteri hesap numarası,
- Tarih ve zaman,
- Müşteri’nin adı, soyadı ya da unvanı ile imzası,
- Emri alan aracı kuruluş görevlisinin adı, soyadı ve imzası,
- İşlem yapılacak borsa, pazar ve takas kurumu,
- İşlem yapılacak para birimi (Türk Lirası, ABD doları ve diğer).
2. Emirlerde Miktar Ve Fiyat Belirleme Şekilleri
Müşteri, Yatırım Kuruluşu’na verdiği emirlerde alım veya satım fiyatları ile miktarlarını kendisi belirleye-
bileceği gibi bu konularda Yatırım Kuruluşu’nu serbest de bırakabilir.
Emirlerde alım veya satım fiyatları “Piyasa Fiyatlı”, “limitli” ya da “ kapanış fiyatından” olmak üzere
üç türlü belirlenebilir. Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu’na ulaştıracağı Emir ve her türlü talimatın açık ve
tereddüte yer vermeyecek şekilde olması esastır. Emirlerde açıklık yoksa Müşteri’nin Yatırım Kurulu-
şu’nu serbest bıraktığı kabul edilir.
18
Emirlerde alım ve satım fiyatları aşağıdaki şekillerde belirlenebilir.
i. Piyasa Fiyatlı Emir: Emir’in girildiği anda ilgili sözleşmede, piyasada o an için mümkün olan en iyi
fiyattan başlayarak alım veya satım yapılmasını öngören emirdir.
ii. Limitli Emir: Alım veya satımın Müşteri tarafından belirlenmiş sabit bir fiyattan gerçekleştirilmesini
öngören emirdir. Limitli alım emrinde, piyasa fiyatından veya piyasa fiyatının altındaki fiyattan; limitli
satım emrinde ise piyasa fiyatından veya piyasa fiyatının üstündeki fiyattan işlem yapılabilir.
iii. Kapanış Fiyatından Emir: Gün sonunda hesaplanan uzlaşma fiyatı üzerinden işlem gerçekleştir-
mek amacıyla kullanılan emir yöntemidir. Uzlaşma fiyatı hesaplandıktan sonra alış ve satış tara-
fında kapanış fiyatında bekleyen emirler eşleşir. Kapanış fiyatından verilmiş, eşleşmeyen emirler
uzlaşma fiyatını karşılayan normal seans emirleri ile eşleşir.
Borsa’da verilebilecek emir türlerini ve fiyat belirleme yöntemlerini ilgili Borsa belirler. Müşteri, yu-
karıda belirtilen Emir türlerinin ve yöntemlerinin uygulanmasının ilgili Borsa Kuralları’na göre farklılık
gösterebileceğini, işlemlerinin, ilgili Borsa’nın mevcut ve/veya ileride belirlenecek düzenlemelerinde
öngörülen emir tür ve yöntemlerine uygun olarak gerçekleştirileceğini kabul eder.
3. Emirlerin İletilme Esasları
Yatırım Kuruluşu yazıyla teyit edilmemiş olan telefaks, elektronik ortamdaki iletişim sistemleri (Internet,
Intranet, vb.), telgraf, teleks, sözlü, telefon veya başkaca iletişim veya ulaştırma veya taşıma araçla-
rıyla yapılan bildirimleri veya verilen Emir’i virman, havale ve diğer talimatları yerine getirmeye yetkilidir.
Telefonla emir alınmasında Borsa Kuralları hükümlerine uyulur.
Yatırım Kuruluşu Emirler’in Borsa’ya iletilmesi hususunda gerekli özeni gösterir. Ancak Yatırım Ku-
ruluşu, kendisine atfedilemeyecek bir nedenle Emirler’in kısmen veya tamamen gerçekleştirilme-
mesinden sorumlu değildir. Yatırım Kuruluşu’na bir sorumluluğun yükletileceği durumlarda, Yatırım
Kuruluşu ancak Müşteri’nin doğrudan doğruya uğradığı fiili zararlardan sorumlu tutulabilir.
Yatırım Kuruluşu, Müşteri’lerin vereceği yazılı veya sözlü Emir’i kısmen veya tamamen kabul etmeme
ve yerine getirmeme hakkına sahiptir. Bu konudaki takdir hakkı tamamen Yatırım Kuruluşu’na ait
olup, Yatırım Kuruluşu bu nedenden dolayı hiçbir şekilde sorumlu tutulamayacak olmakla birlikte, söz
konusu durumu gerekçe göstermek zorunluluğunda olmaksızın Müşteri’lerine veya onların temsilci-
lerine Emir’in alındığı anda yazılı ya da sözlü olarak bildirmek zorundadır.
Müşteri’nin Borsa Kuralları’na aykırı davranması veya Borsa Kuralları ve bu Sözleşme uyarınca ya-
tırması gereken teminatları süresi içinde yatırmaması durumunda, Yatırım Kuruluşu Müşteri’nin ris-
kin artmasına yol açacak şekilde pozisyon almaya yönelik yeni Emirleri’ni kabul etmekle yükümlü
değildir. Ayrıca, Müşteri’nin, hesabına ilişkin teminat tamamlama yükümlülüğünü zamanında yerine
getirmemesi nedeniyle temerrüt durumunun oluşması halinde Şirket, Müşteri’ye ait açık pozisyonla-
rın tamamını veya gerekli gördüğü kısmını re’sen kapatma yetkisine haizdir. Yatırım Kuruluşu, Müş-
teri’nin Borsa veya kendisi tarafından belirlenen pozisyon limitlerinin aşılmasına yol açacak Emirleri’ni
kabul etmez.
Borsa Yönetimi tarafından Müşteri’nin emirlerinin Borsa üyeleri tarafından kabul edilmemesi kararı
alınması ve bu kararın Borsa bülteninde yayımlanmasından sonra Yatırım Kuruluşu, Müşteri’nin po-
zisyonunu veya riskini azaltacak Emirler dışındaki Emirleri’ni kabul etmez.
19
4. Emirlerin Elektronik Ortamda İletimi Ve Internet Sitesi Üzerinden İşlem Yapılmasına İlişkin
Kurallar
4.1 Yatırım Kuruluşu tarafından uygun görülmesi ve alt yapısının tesis edilmesi şartıyla, Müşteri işbu Söz-
leşme konusu işlemlerini internet aracılığı ile de yapabilecektir. Aşağıdaki madde hükümleri altında
internet işlemleri için teknik ön şart olup, Sözleşme’yi imzalayıp, kendisine “şifre” verilmesi talebinde
bulunan Müşteri’nin bunlara sahip olduğu kabul edilir. Teknik gereklerin olmaması veya eksik ya da
yetersiz olması hallerinde internet işlemlerinden yararlanılamamasının sorumluluğu tamamen Müşte-
ri’ye ait olacaktır.
4.2 Müşteri tarafından talep edilmesi halinde Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri’ye verilecek internet
şifresi ve sair güvenlik adımları ile ilgili tüm bilgilerin saklanması sorumluluğu ve internet işlemlerinden
yararlanma hakları münhasıran Müşteri’ye ait olacaktır. Müşteri söz konusu yükümlülüğe uymaması
nedeniyle doğabilecek her türlü zarar, ziyan ve kayıptan sorumluluğu olduğunu, bu nedenle Yatırım
Kuruluşu’na her ne nam altında olursa olsun herhangi bir itiraz ve talepte bulunmayacağını kabul,
beyan ve taahhüt eder.
4.3 Müşteri şifrenin/şifrelerin gizli kalması için gerekli özeni göstereceğini, bunları üçüncü kişiler ile kesin-
likle paylaşmayacağını, kullanımına izin vermeyeceğini, aksi takdirde, tüm sorumluluğun kendisinde
olacağını, Yatırım Kuruluşu tarafından, gelişen teknolojiye uygun olarak internet işlemlerinin güven-
liğinin arttırılması halinde, derhal arttırılan güvenlik önlemlerine uyacağını ve bunun için gerekli tüm
işlemleri yerine getireceğini, aksi takdirde, Yatırım Kuruluşu tarafından zorunda olmamakla beraber,
internet işlemlerinin durdurulabileceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. Yatırım Kuruluşu tarafından
Müşteri’ye verilen şifre, parola vb.’nin Müşteri tarafından kaybedildiğinin veya üçüncü kişilerin eline
geçtiğinin Müşteri tarafından Yatırım Kuruluşu’na yazılı olarak bildirilmesi halinde Yatırım Kuruluşu
Müşteri hesabını süreli veya süresiz olarak bloke edebilecektir. Bu şifreler ile yapılan tüm işlemler-
den, çalınmış veya bir şekilde kaybedilmiş veya unutulmuş olan şifreden Yatırım Kuruluşu doğrudan
kendisine atfı kabil kusurları dışında sorumlu tutulamaz.
4.4 Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri’ye internet hizmetlerinden faydalanabilmesi amacı ile verilen şif-
renin muhafazası ve Müşteri’nin yanlış kullanımından doğan her türlü risk tamamen Müşteri’ye aittir.
Müşteri, internet aracılığı ile yapabileceği işlemlere dair riskler hakkında Yatırım Kuruluşu tarafından
bilgilendirildiğini, söz konusu risklere ilişkin olarak Yatırım Kuruluşu’nun internet sitesinde yer alan
bilgilendirmeleri okuduğunu, Yatırım Kuruluşu’nun teknolojik imkanlar dahilinde tüm güvenlik önlem-
lerini almış olduğunu, şifre dışında da zaman zaman Yatırım Kuruluşu’nun güvenlik tedbirleri geliştirip
yürürlüğe koyabileceğini, bunları takip etme ve uygulama konusunda tüm sorumluluğun Müşteri’ye
ait olacağını kabul, beyan ve taahhüt eder. Yatırım Kuruluşu, Müşteri’ye sunmuş olduğu internet hiz-
metinin altyapısını ve uygulamalarını, içeriğini ve şeklini dilediği zaman, dilediği şekilde değiştirmekte,
daraltmakta veya genişletmekte, yeni ürünler ekleyip mevcut ürünlerden bir veya birkaçını sistemden
çıkartmakta tamamen serbesttir.
4.5 Müşteri, internet aracılığı ile işlem yaparken, hizmetlerin verilmesi esnasında veya herhangi bir za-
manda oluşabilecek arıza, kesinti vs. teknik sebepler ile bu hizmetin kesintiye uğramasından, keza
donanım, yazılım veya internet sunucusundan kaynaklanan aksaklıklar sonucu üçüncü kişilerin ken-
disine ait bilgilere erişimi nedeniyle ve/veya internet üzerinden yapılacak işlemlerin yerine getirilme-
miş veya eksik ya da eksik yerine getirilmiş olmasından Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kendisine atfı
kabil kusurları dışında herhangi bir sorumluluğu olmayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
20
4.6 Müşteri, Yatırım Kuruluşu ile gerçekleştireceği işlemlerde Yatırım Kuruluşu’na gitmeden ve işlemlerin
daha süratle gerçekleşmesi için telefaks, elektronik iletişim sistemleri (Internet, Intranet v.b.) teleks
veya telefon ile talimat vermeyi talep etmekte ve telefaks, elektronik iletişim sistemleri (Internet, Intra-
net v.b.), teleks veya telefon ile emir, talimat iletmesi ve işlem yapması ile ilgili olarak bu Sözleşme’de
yer alan hükümlere ek olarak aşağıdaki hususları kabul etmektedir.
Müşteri, elektronik iletişim sistemleri (Internet, Intranet v.b.) ile işlem yapmak üzere Yatırım Kurulu-
şu’ndan aldığı hesap numarası ve şifresini gizli tutmak ile yükümlüdür. Aksi takdirde, Müşteri hesap
numarası ve şifresinin üçüncü kişiler tarafından kullanılması suretiyle gerçekleştirilen tüm işlemler
Müşteri tarafından gerçekleştirilmiş sayılacak ve tüm sonuçları Müşteri’ye ait olacaktır. Müşteri tara-
fından şifrenin üçüncü kişilerce öğrenildiği, çalındığı veya kullanıldığının Yatırım Kuruluşu’na bildiril-
mesi üzerine Yatırım Kuruluşu mümkün olan en kısa sürede söz konusu şifrenin kullanılarak emir ve
talimat verilmesini engelleyecek tedbirleri alır.
Yatırım Kuruluşu’nun telefaks, teleks, telefon veya elektronik iletişim sistemlerinin (Internet, Intranet
v.b.) birinde arıza meydana gelmesi durumunda, Müşteri emir ve talimatlarını çalışan diğer alternatif
sistemlerle veya yazılı olarak iletir.
Müşteri, Yatırım Kuruluşu’nun bu Sözleşme uyarınca yapacağı işlem teyidi, işlem sonuç formu, he-
sap durumu ve diğer her türlü bildirimlerinin elektronik iletişim sistemleri ile gönderilmesini ve bu
şekilde yapılan bildirimlerin geçerli olacağını beyan ve kabul eder.
5. Koşullu Özel Emir Sistemi
5.1 Koşullu Özel Emir Sisteminin Tesisi ve Destek Hizmetleri
5.1.1 Koşullu Özel Emir Sistemi, Yatırım Kuruluşu’nun belirleyeceği usul ve yöntemlerde Müşteri’nin bilgi-
sayarına yüklenen yazılım ve/veya Yatırım Kuruluşu tarafından hazırlanarak kullanıma tahsis edilen ve
Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu tarafından kendisine verilen kullanıcı kodu ve özel şifre ile bağlanabildiği
İnternet Sitesi ile kullanılabilecektir.
5.1.2 Müşteri, herhangi bir itiraz hakkı olmaksızın, Koşullu Özel Emir Sistemi ile gerçekleştireceği işlem-
lerden doğan veya doğacak her türlü yükümlülükten ve Koşullu Özel Emir Sistemi’ni kullanırken
gerçekleştireceği her türlü eylemin sonucundan sorumludur.
5.1.3 Yatırım Kuruluşu, Koşullu Özel Emir Sistemi kurumu ve/veya kullanımı süresince kendi belirleyeceği
kapsamda (kurulum, bakım, onarım, eğitim vb.) ve herhangi bir zorunluluğu bulunmaksızın destek
hizmeti sağlayabilir. Destek hizmeti Yatırım Kuruluşu’nun asli bir yükümlülüğü olmayıp, ücret karşılı-
ğında Müşteri’ye sunabilecek olduğu ek bir hizmettir. Anılan hizmetin verilmesinin Müşteri tarafından
talep edilmesi halinde, hizmet bedeli Müşteri’ye ayrıca Yatırım Kuruluşu tarafından bildirilecektir.
5.2 Kullanıcı Kodu, Şifre, Pin Kodu, İnternet Sitesi
5.2.1 Yatırım Kuruluşu, Müşteri’ye Yatırım Kuruluşu’nun kendi takdiri ile belirleyeceği usul ve yöntemlerde
Koşullu Özel Emir Sistemi’ni kullanabileceği İnternet Sitesi’ne giriş için gerekli kullanıcı kodunu ve
şifreyi verecektir.
5.2.2 Müşteri, kullanıcı kodunun ve şifrenin gizliliğinin özenle sağlanması ve yetkisiz üçüncü kişilere veril-
memesi ve/veya kullandırılmaması ile yükümlüdür. Müşteri bu Sözleşme çerçevesinde Yatırım Ku-
ruluşu tarafından verilecek hizmetlerden yararlanma hakkının münhasıran kendisine ait olduğunu,
21
kendisine verilecek olan şifre veya şifrelerin gizli kalması için gerekli dikkat ve özeni göstereceğini, bu
şifre veya şifreleri herhangi bir üçüncü şahsa açıklamayacağını ve herhangi bir üçüncü şahıs tarafın-
dan kullanıma izin vermeyeceğini, şifrenin/şifrelerin herhangi bir üçüncü şahıs tarafından kullanımının
sonuçlarından tamamıyla kendisinin sorumlu olduğunu, Yatırım Kuruluşu tarafından kendisine verilen
şifre veya şifreler ile yapılan her türlü işlemin kendisi tarafından yapılmış sayılacağını beyan ve kabul
eder. Müşteri ayrıca söz konusu yükümlülüğe uymaması nedeniyle doğabilecek her türlü zarar, zi-
yan ve kayıptan sorumlu olduğunu, bu nedenle Yatırım Kuruluşu’na her ne nam altında olursa olsun
herhangi bir itiraz ve talepte bulunmayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.2.3 Müşteri, şifreleri kullanmak suretiyle işlem yapan kişilerin kimliklerini araştırma yükümlülüğünün Yatı-
rım Kuruluşu’na ait olmadığını ve iş bu kendisine verilen şifrenin veya şifrelerin değiştirilmesine yönelik
olmak üzere Yatırım Kuruluşu’na yazılı olarak başvuruda bulunmadığı sürece bu şifrelerin kullanımı
suretiyle yapılan işlemlerin kendisi için bağlayıcı olduğunu ve bu nedenle Yatırım Kuruluşu’na her ne
nam altında olursa olsun herhangi bir itiraz ve talepte bulunmayacağını kabul ve beyan eder.
5.2.4 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile işlem yapacak kişinin kendisi olması halinde kimlik
tespitine ilişkin belgeler veya vekâletname ile ilerlenecek olması halinde ilgili kişilerin kendisini temsile
yetkili olduğunu gösteren belgeleri sunacağını, işlem yapan kişilerin veya temsil yetkilerinin değişme-
si halinde Yatırım Kuruluşu’na derhal yazılı olarak bildirimde bulunacağını, Yatırım Kuruluşu’na der-
hal yazılı bildirimde bulunulmaması halinde doğabilecek tüm sorumluluğun kendisine ait olduğunu,
Müşteriyi temsile yetkili kişi veya kişiler tarafından yapılan işlemlerin kayıtsız şartsız hukuken bağlayıcı
olduğunu kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.2.5 Müşteri tarafından Yatırım Kuruluşu’na ibraz edilen ve yetkilendirme belgesinde belirtilmiş olan yet-
kilendirmelerin tam olarak ifade edilememesi, vekâletnamenin açık olmaması veya çelişkili ifadeler
içermesi gibi sebeplerden ötürü Yatırım Kuruluşu’nun ilgili temsilciye Koşullu Özel Emir Sistemi’nde
işlem yaptırmaması halinde Müşteri Yatırım Kuruluşu’nun talep etmiş olduğu eksiklikleri giderecek ve
vekâletname ve/veya muadili belge içeriğinde gerekli değişiklikleri gerçekleştirecektir. Bu sebepten
ötürü Koşullu Özel Emir Sistemi’ne bağlanılamamış olması veya sistem içerisinde arzu edilen işlem-
lerin gerçekleştirilmemiş olmasından ötürü Yatırım Kuruluşu’nun kusuruna atfedilebilecek nedenler
dışında hiçbir sorumluluğu olmayacağını Müşteri kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.2.6 Müşteri’nin Koşullu Özel Emir Sistemi’nde internet üzerinden yaralanabilmesi için Yatırım Kuruluşu
tarafından ilan edilen İnternet Sitesi adresini kullanması zorunludur. Yatırım Kuruluşu, ilan etmiş oldu-
ğu İnternet Sitesi adresini ve sunmuş olduğu internet hizmetinin altyapısını ve uygulamalarını, içeriğini
ve şeklini dilediği zaman değiştirebilir. Müşteri, bu değişiklikler nedeniyle oluşacak zararlardan ve
gecikmelerden Yatırım Kuruluşu’nun sorumlu olmadığını, Yatırım Kuruluşu tarafından yapılan değişik-
likleri kendisinin takip etmekle yükümlü olduğunu kabul ve beyan eder.
5.2.7 Müşteri Yatırım Kuruluşu’nun şifre dışında da zaman zaman güvenlik tedbirleri geliştirip yürürlüğe ko-
yabileceğini, Yatırım Kuruluşu’nun sunacağı güvenlik tedbirlerini takip etme ve uygulama konusunda
kendisinin sorumlu olduğunu kabul ve beyan eder.
5.3 Emirlere İlişkin Hükümler
5.3.1 Müşteri, Emirleri Koşullu Özel Emir Sistemi ile Borsa’ya iletecektir.
5.3.2 Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile gerçekleştirilen işlemlerden doğan kar ve zarar tamamen Müş-
teri’ye aittir.
22
5.3.3 Yatırım Kuruluşu, Müşteri’nin Koşullu Özel Emir Sistemi ile vereceği Emirler’i kısmen veya tamamen
kabul etmeme hakkına sahiptir.
5.3.4 Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile Emir verilmesine rağmen herhangi bir işlem gerçekleştirilmedi-
ğini iddia eden Müşteri, Emir’in verildiğini ispatla yükümlüdür.
5.3.5 Koşullu Özel Emir Sistemi’nden işlem emri verildiği anda Müşteri’nin hesabında işlemin gerçekleşe-
ceği para birimi dışında başka para birimlerinden oluşan nakdin olması durumunda, Koşullu Özel
Emir Sistemi tarafından Müşteri’nin onayına gerek olmaksızın mevcut nakit işlem para birimine dö-
nüştürülecektir. Müşteri dönüşüm işlemlerinde kullanılacak yabancı para kurlarına hiçbir şekilde itiraz
etmeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. Müşteri, yabancı para kurlarının hareketleri nedeniyle
doğacak zararlardan hiçbir şekilde Yatırım Kuruluşu’nu sorumlu tutamaz.
5.3.6 Koşullu Özel Emir Sistemi’nde meydana gelebilecek olan arıza veya kesinti sebebiyle Koşullu Özel
Emir Sistemi üzerinden işlem yapılıp emir verilmesinin mümkün olmaması halinde Müşteri, iş bu
Sözleşme’nin diğer hükümlerine uygun olarak işlemleri gerçekleştirerek emirlerini vereceğini bildiğini,
iş bu arıza veya kesinti sebebiyle Yatırım Kuruluşu’nun bir sorumluluğunun olmayacağını kabul ve
beyan eder.
5.4 Özel Emir Tiplerine İlişkin Hükümler
5.4.1 Özel Emir Tipleri Yatırım Kuruluşu’nun müşterilerine sunduğu bir hizmet olup, bu hizmetten yararlanıp
yararlanmamak tamamıyla Müşteri’nin tercihine bağlıdır. Müşteri, kendi isteğiyle Yatırım Kuruluşu’nun
vermekte olduğu bir hizmet olan Koşullu Özel Emir Sistemi’ni ve Özel Emir Tiplerini kullanmayı talep
etmekte olduğunu, buradaki kabul ve beyanlarına bağlı olarak Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kendi
kullanımına sunulduğunu, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin esas olarak bir elektronik emir iletim sistemi
olduğunu, bu sistemde her zaman, herhangi bir teknik arıza veya diğer herhangi bir nedenle sisteme
emir tanımlayamaması veya tanımladığı emirlerin ilgili Borsa veya piyasalara zamanında veya hiçbir
zaman iletilememesi gibi riskler olabileceğini, Yatırım Kuruluşu ile Yatırım Kuruluşu personelinin an-
cak doğrudan kendi kusurlarına atfedilen zararlardan sorumlu tutulabileceğini bildiğini kabul eder.
5.4.2 Müşteri, Yatırım Kuruluşu tarafından kendisine iletilen Özel Emir Tiplerini kullanmadan önce detaylı
olarak inceleyeceğini, bu emir tipleri hakkında yeterli bilgi sahibi olacağını ve bu emir tiplerini kullan-
masının tamamen kendi tercihinde olacağını, bu emir tiplerini kullanmasından dolayı herhangi bir
zarar doğması halinde tüm zararın kedisine ait olduğunu kabul eder.
5.4.3 Müşteri, ilgili Borsa veya piyasalar ya da diğer üçüncü kişilere ait bilgi işlem, telekomünikasyon,
data sistemlerindeki arıza, kesinti veya benzeri nedenlerle Koşullu Özel Emir Sistemi üzerinden emir
iletilememesi veya geç iletebilmesi, iletilmiş olduğu emirleri değiştirememesi ya da iptal edememesi
nedeniyle doğabilecek zararlardan doğrudan kusuruna atfedilebilecek nedenler haricinde Yatırım
Kuruluşu’nun herhangi bir şekilde sorumlu tutulamayacağını kabul eder.
5.4.4 Müşteri, şarta bağlı özel emir tiplerinde Müşteri’nin belirlediği şartın oluşması ile emrin aktif hale ge-
leceğini veya aktif hale gelmek üzere ilgili borsa veya piyasalara gönderileceğini ancak Müşteri, ilgili
borsa veya piyasalar ya da diğer üçüncü kişilere ait bilgi işlem, telekomünikasyon sistemlerindeki
arıza, kesinti veya benzeri nedenlerle şartın oluşmasına rağmen emrin aktif hale gelmemesi ya da
ilgili borsa veya piyasalara gönderilememesi veya geç gönderilebilmesi durumunda emir konusu
işlemin gerçekleşmemesinden doğabilecek zararlardan Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kusuruna
atfedilebilecek nedenler haricinde her hangi bir şekilde sorumlu tutulamayacağını kabul eder.
23
5.4.5 Müşteri, şarta bağlı özel emir tiplerinde emrin aktive olmasını sağlayacak verinin, veri/data sağlayıcı-
ları tarafından her hangi bir sebeple Yatırım Kuruluşu sistemine hatalı iletilmesi, geç iletilmesi yada hiç
iletilmemesi neticesinde işlemin hatalı gerçekleşmesi, geç gerçekleşmesi veya hiç gerçekleşmeme-
si nedeniyle doğabilecek zararlardan Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kusuruna atfedilecek nedenler
haricinde herhangi bir şekilde sorumlu tutulamayacağını kabul eder.
5.5 İşlem Teminatlarına ve Teslimata İlişkin Bildirimler
5.5.1 Koşullu Özel Emir Sistemi’nde türev araçların alım ve satım işlemleri için gerekli teminatlara ilişkin
kontroller otomatik ve anlık olarak yapılmakta olup Müşteri, kendisine Koşullu Özel Emir Sistemi
üzerinden herhangi bir anda yapılabilecek tüm teminat tamamlama çağrısı ve/veya teminata ilişkin
bildirimlerin bağlayıcı olduğunu, bu bildirimlere uygun hareket edeceğini, bu bildirimlere uyulmaması
nedeniyle karşılaşabileceği her türlü zarar, ziyan ve kayıptan kendisinin sorumlu olduğunu, bu ne-
denle Yatırım Kuruluşu’na her ne nam altında olursa olsun herhangi bir talep ya da itirazda bulunma-
yacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.5.2 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi’nde işlem yapılan fiziki teslimatlı türev araçların veya söz konusu
türev araçlardaki pozisyonların kapatılmasına ilişkin herhangi bir anda yapılabilecek her türlü bildirimin
bağlayıcı olduğunu, bu bildirimlere uygun hareket edeceğini, aksi halde karşılaşabileceği her türlü
zarar, ziyan ve kayıptan kendisinin sorumlu olduğunu, bu nedenle Yatırım Kuruluşu’na her ne nam
altında olursa olsun herhangi bir talep ya da itirazda bulunamayacağını kabul, beyan ve taahhüt
eder.
5.6 Yatırım Kuruluşu’nun Hakları
5.6.1 Yatırım Kuruluşu, Koşullu Özel Emir Sistemi ile verilecek emirlere ve işlemlere limit ve sınır koyma
hakkını saklı tutar.
5.6.2 Yatırım Kuruluşu, Müşteri’ye haber vermeksizin veri paylaşımına veya işlemlere geçici bir süre için ara
verebilir veya tamamen durdurabilir, Müşteri’nin Koşullu Emir Sistemi’ni kullanım yetkilerini kaldırabilir.
5.6.3 Yatırım Kuruluşu, Müşteri’ye hiçbir şekil ve surette ön ihbara ve/veya ihtara gerek kalmaksızın yazılım,
donanım ve iletişim sistemlerinde değişiklik yapabilir. Yazılım içinde ilave servisler açabilir, mevcut
sistemleri değiştirebilir veya sonlandırabilir. Müşteri, bu durumun bu Sözleşme’nin feshi sonucunu
doğurmayacağını ve tazminat talep etmeyeceğini kabul ve taahhüt eder.
5.6.4 Yatırım Kuruluşu, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin bu Sözleşme’de belirtilen koşullara uygun olarak
kullanılıp kullanılmadığını dilediği zamanda denetlemek hakkına sahiptir.
5.6.5 Koşullu Özel Emir Sistemi kapsamındaki uygulama ve markalar, Yatırım Kuruluşu’nun yazılı izni ol-
maksızın Müşteri tarafından kullanılamaz veya başkasının kullanımına sunulamaz.
5.6.6 Koşullu Özel Emir Sistemi ve Koşullu Özel Emir Sistemi’nde yer alan sistem, yazılım ve program ve
benzeri bileşenler, ilgili tedarikçiler ve/veya Yatırım Kuruluşu tarafından güncellenebilir.
5.6.7 Yatırım Kuruluşu, Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu nezdindeki tüm hesaplarındaki Türk Lirası’nı veya farklı
para birimleri olarak bulunan nakdini, Koşullu Özel Emir Sistemi’nde yer alan veya kendi takdiri ile be-
lirleyebileceği yabancı para kurundan uygun para birimine veya Türk Lirası’na çevirerek Müşteri’nin
Yatırım Kuruluşu nezdinde doğmuş, doğacak maddi yükümlülüklerine karşılık olarak işbu Sözleşme
hükümleri uyarınca tahsil edebilir.
24
5.7 Sorumluluğun Sınırlanması
5.7.1 Yatırım Kuruluşu, Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile ancak Müşteri hesap bakiyesinde yeterli nak-
di, kredi ya da kendisine tahsis edilmiş işlem limiti, menkul kıymeti veya yeterli teminatı olan hesabı
için gelen işlem emirlerini kabul edebilir.
5.7.2 Yatırım Kuruluşu hile ve sahteciliklerin sonuçlarından, iletişim araçlarının faaliyet göstermemesinden
veya arızalanmasından, Müşteri tarafından verilen emrin yanlış, yetersiz veya eksik olmasından doğ-
rudan kusura atfedilen nedenler haricinde sorumlu değildir.
5.7.3 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kullanımı esnasında veya herhangi bir zamanda oluşabilecek
arıza, sorun veya herhangi bir sebeple bu hizmetlerin verilememesi veya hizmetlere ara verilmesi
veya yazılım, donanım ve/veya iletişim ağı üzerinden meydana gelebilecek herhangi bir hata, teknik
sorun ya da uyuşmazlık sonucunda veya herhangi başka bir nedenden dolayı veri alamaması, hatalı
veri alması, yanlış/eksik işlem gerçekleşmesi, işlem gerçekleştirememesi veya geç gerçekleşmesi,
işlemlerin tamamlanmaması, iptal edilmesi vb. hallerde Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kusuruna at-
fedilecek nedenler haricinde hiçbir şekilde sorumlu olmayacağını ve bu kapsamda her türlü talep ile
dava haklarından peşinen feragat ettiğini kabul, beyan ve taahhüt eder. Bu kapsamda Yatırım Kuru-
luşu nezdinde ve buna bağlı olarak üçüncü kişiler nezdinde doğabilecek her türlü zarar ve ziyandan
da Müşteri sorumludur.
5.7.4 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin internet dahil elektronik ortamlar üzerinden emir iletilebilen bir
uygulama olduğunu kabul etmiş olup bu kapsamda kendisine ve/veya Yatırım Kuruluşu’na iletişim
hizmetini sağlayan internet servis sağlayıcılardan, mobil iletişim hizmetlerinden, Türkiye’nin ulusal ve/
veya Uluslararası internet bağlantılarında, mobil iletişim hizmetlerinde yaşanılabilecek sorunlardan
kendisi ve/veya Yatırım Kuruluşu merkezli olarak internet hizmetlerinin kesintiye uğramasından, per-
formans kayıplarından Yatırım Kuruluşu’nu sorumlu tutamaz. Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kullanımı
için gerekli iletişim altyapısı ve internete ilişkin tüm riskler Müşteri’nin sorumluluğundadır.
5.7.5 Yatırım Kuruluşu, Müşteri’nin Koşullu Özel Emir Sistemi’ni kullandığı veya Koşullu Özel Emir Siste-
mi’ne bağlandığı bilgisayar ve/veya mobil cihazının güvenlik zafiyetleri dolayısıyla Müşteri’nin maruz
kalabileceği güvenlik ihlalleri ve/veya saldırılarından dolayı sorumlu tutulamaz. Müşteri kullanmakta
olduğu bilgisayar veya diğer hardware ürünlerinin gerekli virüs koruma alt yapısına sahip olacağını ve
bunun sağlanmasına ilişkin tüm sorumluluğun kendisine ait olduğunu kabul ve beyan eder.
5.7.6 Yatırım Kuruluşu Koşullu Özel Emir Sistemi’nde güvenlik ve şifreleme için makul ölçüde gerekli ted-
birleri almakta olup, Koşullu Özel Emir Sistemi’nden iletilen Müşteri işlemlerinin içeriklerinin, Müşte-
ri’nin internete bağlı bilgisayar ve/veya mobil cihazı ile Yatırım Kuruluşu arasında iletimdeki herhangi
bir noktada gizlilik ihlaline uğraması, işlemlerinin içeriğinin kopyalanması, yeniden kullanılması vb.
Durumlardan kaynaklanabilecek herhangi bir zarardan ötürü Yatırım Kuruluşu sorumlu değildir.
5.7.7 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi, sistemin kullanımı, kesintisiz işlemesi, hatasız olduğu ve Müşteri
amaçlarına uygun olduğunun garantisinin Yatırım Kuruluşu tarafından verilmediğini kabul ve beyan
eder.
5.7.8 Müşteri, donanım, yazılım veya internet sunucusundan kaynaklanan aksaklıklar sonucu üçüncü ki-
şilerin kendisine ait bilgilere erişimi nedeniyle Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kendisine atfedilecek
nedenler haricinde herhangi bir sorumluluğu olmadığını beyan ve kabul eder.
25
5.7.9 Müşteri, yukarıdaki hükümlerin varlığına rağmen Koşullu Özel Emir kullanımı nedeniyle herhangi bir
şekilde Yatırım Kuruluşu’nun sorumlu tutulması halinde, söz konusu sorumluluğun en fazla Yatırım
Kuruluşu’nun Müşteri’den Koşullu Özel Emir kullanımı ile ilgili olarak sağladığı son bir yıllık kazanç ile
sınırlı olacağını kabul ve beyan eder.
5.7.10 Yatırım Kuruluşu Koşullu Özel Emir kullanımı ile Müşteri adına satın aldığı veya sattığı menkul kıymet-
lerin sahteliğinden, taklit edilmiş olmasından, üzerlerindeki imzaların gerçek olup olmamasından veya
yetkili kişilere ait olup olmamasından, hukuka, ilgili yasa ve mevzuata uygun ihraç edilip edilmeme-
sinden, içeriğinden, velhasıl menkul Kıymet ile ilgili her hangi bir eksiklikten, menkul kıymetin hukuken
geçerli olmamasından kendisine atfı kabil kusurları dışında hiç bir şekilde ve hiç bir nedenden dolayı
sorumlu değildir.
5.7.11 Borsa’nın işleyiş düzeni, seans süresinin yetersizliği ya da resmi mercilerin ve özellikle Sermaye Piya-
sası Kurulu’nun alacağı kararlar ve Sermaye Piyasası Kanunu nedeniyle, Yatırım Kuruluşu tarafından
Koşullu Özel Emir’in yerine getirilmemesi veya yerine getirilen bir emre ait işlemin maddi hata veya
başka nedenlerle iptalinden dolayı Yatırım Kuruluşu’nun kendisine atfı kabil kusurları dışında hiçbir
hukuki, mali ve cezai sorumluluğu olmayacaktır.
5.8 Yatırımcının Yükümlülükleri
5.8.1 Koşullu Özel Emir Sistemi sadece Müşteri tarafından kullanılabilir, üçüncü kişilere kesinlikle kullandı-
rılamaz.
5.8.2 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile gerçekleştirdiği suç teşkil edebilecek gerek adli gerek-
se idari ceza gerektiren eylemlerinden sadece kendisinin sorumlu olduğunu, Yatırım Kuruluşu’na bu
nedenle herhangi bir suç ve/veya sorumluluk atfedilemeyeceğini ve söz konusu eylemleri sebebiyle
Yatırım Kuruluşu ve/veya üçüncü kişiler nezdinde oluşabilecek her türlü zararı herhangi bir ihtarname-
ye gerek kalmaksızın ilk talepte peşinen ve defaten tazmin edeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.8.3 Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile müşterek hesap için emir iletilmesi halinde, müşterek hesap
sahiplerinden her biri, diğer hesap sahibi veya sahiplerinin Koşullu Özel Emir Sistemi ile verdiği
emirlerden, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kullanımı ile doğacak tüm borçlardan ve yükümlülüklerden
Yatırım Kuruluşu’na karşı müteselsilen sorumlu olduklarını, müşterek hesap sahiplerinden herhangi
birinin Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kullanımından dolayı diğer hesap sahiplerinin karşılaşabileceği
zarar, ziyan ve kayıplardan Yatırım Kuruluşu’nun her ne ad altında olursa olsun sorumlu tutulamaya-
cağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.8.4 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kusursuz, hatasız olmayabileceğini ve kendisinin özel talep-
lerini karşılamayabileceğini, bu ve benzeri nedenlerle karşılaşabileceği zarar, ziyan ve kayıplardan
Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kendi kusuruna atfedilen nedenler haricinde her ne ad altında olursa
olsun sorumlu tutulamayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.8.5 Koşullu Özel Emir Sistemi’nin, Müşteri bilgisayarına/ mobil cihazına yüklenilerek kullanılması halinde,
Koşullu Özel Emir Sistemi’nin bulunduğu bilgisayar/ mobil cihazın çalınma, kaybolması ya da üçüncü
şahısların eline geçmesi durumunda Müşteri en seri haberleşme aracı ile derhal Yatırım Kuruluşu’na
bilgi verecektir. Müşteri tarafından bu bildirimin yapılmaması halinde Müşteri, tüm zarar ve ziyana ve
sair her türlü kayıplara kendisinin katlanacağını, bu durumda Yatırım Kuruluşu’na doğrudan kendi
kusuruna atfedilebilecek nedenler haricinde her ne nam altında olursa olsun herhangi bir sorumluluk
atfetmeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. Müşteri tarafından geçerli yollardan yapılan bildirim
sonucunda doğabilecek tüm zararlardan Müşteri sorumludur.
26
5.8.6 Müşteri, Yatırım Kuruluşu tarafından Koşullu Özel Emir Sistemi’ne giriş için verilecek PIN kodları,
kullanıcı kodları ve şifreleri kendisi haricinde üçüncü kişilere kullandırmayacağını, PIN kodu, kullanıcı
kodu ve şifrenin kendisi hariç üçüncü kişiler tarafından kullanıldığını tespit etmesi halinde, Yatırım
Kuruluşu’na bu konuda en seri iletişim araçlarıyla sözlü olarak veya yazılı bilgilendirme yaparak bilgi
vereceğini, Yatırım Kuruluşu tarafından bu bildirimin alınmasıyla Koşullu Özel Emir Sistemi’ne giriş
yetkisinin kaldırılarak elektronik ortamda Emir kabul edilmeyeceğini, Müşteri’nin, sistem giriş yetkisi
kaldırılana kadar iletilen tüm Emirlerden ve sonuçlarından sorumlu olacağını ve işbu madde hükmü
tahtında yapılan herhangi bir geç bildirimden veya hiçbir bildirim yapılmamasından dolayı Yatırım
Kuruluşu’na hiçbir sorumluluk yükletilemeyeceğini kabul ve beyan eder.
5.8.7 Koşullu Özel Emir Sistemi’nin Müşteri’nin bilgisayarına/mobil cihazına yüklenmesinden veya İnternet
sayfası üzerinden kullanımdan doğan mücbir sebeplerden kaynaklanan riskler dahil tüm riskler için
sorumluluk tamamen Müşteri’ye aittir.
5.8.8 Müşteri, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kullanımı nedeniyle kendisi dahil her türlü gerçek ve/veya tüzel
üçüncü kişilerin, doğrudan ve/veya dolaylı olarak uğrayabileceği, maddi ve/veya manevi zarar, kar
mahrumiyeti, velhasıl her ne nam altında olursa olsun uğrayabileceği her türlü zarardan doğrudan
kendisine atfı kabil kusurları dışında hiçbir şekil ve surette Yatırım Kuruluşu’nu sorumlu tutamaz ve
hiçbir şekil ve surette her ne nam altında olursa olsun Yatırım Kuruluşu’ndan hak ve alacak talebinde
bulunamaz.
5.8.9 Müşteri, yeterli güvenlik önemleri veya tedbirleri alınmamış veya umumi olarak kullanılan veya güvenli
olduğu konusunda yeterli bilgi sahibi olmadığı bilgisayarlar veya mobil cihazlardan Yatırım Kurulu-
şu’nun bildirdiği İnternet Sitesi’nde işlem yapmayacağını, Koşullu Özel Emir Sistemi’nin kullanımı
için gerekli kullanıcı kodu ve şifrenin güvenli olmayan bilgisayar/mobil cihazlar kullanılması nedeniyle
yetkisiz kişilerin eline geçmesi ye yetkisiz kişilerce işlem yapılması veya Müşteri’nin güvenli olmayan
bilgisayar/mobil cihazlardan işlem yapması halinde işlemlerden doğan her türlü sorumluluğun kendi-
sine ait olduğunu kabul, beyan ve taahhüt eder.
5.9 Ücret
Yatırım Kuruluşu, Koşullu Özel Emir Sistemi ve Koşullu Özel Emir Sistemi aracılığı ile sunulan hizmet-
ler için Müşteri’den ücret, masraf ve/veya komisyon talep edebilir. Yatırım Kuruluşu tarafından talep
edilen ücret, Müşteri’ye bildirilecek olup, Müşteri kendisine bildirilen komisyon bedelini herhangi
bir itirazda bulunmaksızın Yatırım Kuruluşu’na ödeyeceğini peşinen kabul, beyan ve taahhüt eder.
Müşteri tarafından ödenecek olan ücret, masraf ve/veya komisyon, ilgili vadelerinde Yatırım Kuruluşu
tarafından Müşteri’nin hesabından İşbu Sözleşme hükümlerine uygun olarak re’sen tahsil edilir.
6. Emirlerin Geçerlilik Süresi
Müşteri aşağıda yer alan dört seçenekten bir tanesini seçerek vermiş olduğu emrin geçerlilik süre-
sini belirler. Süresi belirlenmemiş emirler sadece verildiği gün için geçerlidir. Emirler, belirlenen süre
içinde gerçekleşmedikleri takdirde geçerliliklerini kendiliğinden yitirirler.
Emir girişinde Emir’in sistemde geçerli olacağı süreye ilişkin aşağıda yer alan dört seçenekten bir
tanesinin seçilmesi gerekmektedir:
Seans Emri (SNS): Emir sadece girildiği seansta geçerlidir. Seans sonuna kadar eşleşemezse sis-
tem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
27
Günlük Emir (GUN): Emir girildiği günde geçerlidir. Gün sonuna kadar eşleşemezse sistem tarafın-
dan otomatik olarak iptal edilir.
İptale Kadar Geçerli Emir (İKG): Emir girildiği seanstan itibaren iptal edilene kadar geçerlidir. Bu emir
süresi seçildiğinde, emrin iptal edilmediği ve eşleşmediği durumda emir, sözleşmenin vade sonuna
kadar geçerli olur ve vade sonunda sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Tarihli Emir (TAR): Emir, sisteme girilen tarihe kadar geçerlidir. Belirtilen tarihe kadar eşleşmezse ya
da iptal edilmezse, bu tarihte gün sonunda sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir. Sistemde,
sözleşmenin vade sonundan daha ileri bir tarih girilmesine izin verilmez.
7. Gerçekleşen Emirlerin Hükmü, Tasfiyesi, Hesaplara Kaydı Ve Bu Hesapların
Güncelleştirilmesi
Müşteri, Türev Araçları alım ve satımında bulunmakla ilgili türev araçları sözleşmesine ilişkin hüküm-
lerin ve Borsa Kuralları’nın kendisine uygulanacağını kabul eder.
Gerçekleşen işlemler Borsa Kuralları uyarınca Türev Piyasalar Emir Takip Formu’ndaki ilgili bölüme
işlenir. Söz konusu formdaki bilgiler, sıralama işlemine imkân verecek şekilde bilgisayar ortamına
aktarılır. Geçerlilik süresi bir günden uzun olan emirlerden verildiği gün gerçekleşmeyenler, izleyen
günlerde Türev Piyasalar Emir Takip Formu’na kaydedilir.
Gerçekleşen işlemler Müşteri’ye en geç gün sonunda bildirilir. Aynı gün, alınan ve satılan sözleşme-
nin cins, miktar, fiyat veya primi ile Müşteri’ye tahakkuk ettirilen komisyon ve gider karşılıklarını gös-
terecek şekilde düzenlenecek “Türev Araçlar Alım Satım Teyit Formu” müteselsil numara taşıyacak
şekilde düzenlenerek Müşteri’ye gönderilir.
Borsalarda alınıp satılan türev araçlar Yatırım Kuruluşu tarafından Borsa Kuralları’na uygun olarak
kayıtlara yansıtılır.
Borsa’da işlem gören Vadeli İşlem ve Opsiyon Sözleşmeleri Yatırım Kuruluşu tarafından Borsa Ku-
ralları’na ve ilgili Türev Araçları’nın hükümlerine uygun olarak Günlük Uzlaşma Fiyatları üzerinden
güncellenir, Müşteri hesaplarına yansıtılır ve Müşteri’ye bildirilir. Müşteri hesabının bu şekilde gün-
celleştirilmesi neticesinde elde edilen karlar, Borsa Kuralları çerçevesinde bulundurulması zorunlu
teminatların uygun olması koşulu ile Müşteri tarafından çekilebileceği gibi Yatırım Kuruluşu ile olan
diğer işlemlerinde kullanabilir. Hesapların güncelleşmesi neticesinde oluşan zararlar, teminatlardan
karşılanır ve Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri hesaplardan çekilerek Takas Merkezi’ne yatırılır.
8. Ödenecek Komisyon Ve Masraf
Müşteri her alım ve satım emri için; Türev Araçları alım ve satım emri neticesinde gerçekleştirilen her
işlemin değerinin ve pozisyonun vade sonuna kadar kapatılmaması durumunda son uzlaşma fiyatı
üzerinden hesaplanacak sözleşme değerinin .........................’si ve/veya sözleşme adedi başına
...........................TL Komisyon’u Yatırım Kuruluşu’na ödemekle yükümlüdür. Aracı Kurum söz ko-
nusu Komisyon’un tahsilini Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu nezdindeki her türlü hesaplarından ihbara
gerek olmaksızın mahsup etmek suretiyle gerçekleştirebilir.
28
Otuz gün sonra yürürlüğe girmek ve Müşteri’nin bu nedenle Sözleşme’yi feshetme hakkı saklı kal-
mak üzere, Yatırım Kuruluşu dilediği anda Müşteri’ye uyguladığı komisyon oranını değiştirebilir. Söz-
leşme’nin feshi durumunda Sözleşme’nin 19. maddesi hükmü saklıdır.
Bu Sözleşme ve Türev Araçlar kapsamında yapılması gereken iş ve işlemlerin Yatırım Kuruluşu,
Borsa, Takas Merkezi /veya üçüncü kişiler tarafından yapılması ile ilgili olarak ortaya çıkan her türlü
masraf ve hizmet bedelleri (hesap işletim gideri, hesap ekstresi ve diğer bildirimlere ilişkin posta ve
noter ücretleri, EFT ve diğer virman masrafları, menkul kıymetlere ilişkin saklama, takas ücreti ile
bunlara ilişkin rüçhan hakkı kullanımı, temettü ödemesi ve diğer hakların kullanımına ilişkin ücretler ve
üçüncü kişilere ödenen diğer gider ve hizmet bedelleri) Müşteri tarafından Yatırım Kuruluşu’nun ilk
talebinde derhal ve defaten ödenecektir.
Mahiyeti ne olursa olsun vergi, fon, tescil ve sair her türlü yükümlülüklerin ödenmesi ve sorumluluğu
ister Türkiye içinde ister Türkiye dışında olsun Müşteri’ye aittir.
Müşteri, Yatırım Kuruluşu’nun vergi, resim, harç, fon, damga vergisi, komisyon, posta masrafı, ken-
disine ait olan muamele ücreti ve kendi namına yapılan bütün masraflar için hesabını işbu Sözleşme
hükümlerine uygun olarak borçlandırmaya yetkili olduğunu ve yatırım hesabına borç kaydedilecek
bu tutarların, tahakkuk ettirildikleri tarihte muaccel olacağını ve bunları Yatırım Kuruluşu’na derhal ve
nakden ödemekle yükümlü olduğunu, ödemediği takdirde temerrüt hükümlerinin uygulanacağını
kabul, beyan ve taahhüt eder. Ayrıca, Yatırım Kuruluşu herhangi bir ihbara gerek olmaksızın bu tu-
tarları yatırım hesabından mahsup etmeye yetkili olup, Yatırım Kuruluşu’nun mahsup hakkını, Medeni
Kanun’un 950--954. Maddesi hükümlerine ve ilgili sair mevzuata uygun olarak icra edilir.
II. TEMİNAT VE TAKASA İLİŞKİN HÜKÜMLER
9. İşlem Teminatları
Müşteri, Vadeli İşlem Sözleşmeleri ve Opsiyon Sözleşmeleri’nin hükümlerinin yerine getirilmesini
sağlamak amacıyla aldığı veya almak istediği her pozisyon için ilgili sözleşmeye ilişkin olarak aşağıda
10, 11, 12 ve 13. maddede belirtildiği şekilde Başlangıç Teminatı, Fiziki Teslimat Teminatı (fiziki tes-
limatlı ürünlerde) ve Sürdürme Teminatı’nı Yatırım Kuruluşu’na yatırmakla yükümlüdür.
İşlem teminat tutar ve oranları ile teminata kabul edilebilecek kıymetler, bunların değerleme katsayısı
ve teminat yatırma süreleri gibi hususlarda Borsa Kuralları’na ve ilgili vadeli işlem sözleşmesi veya
opsiyon sözleşmesi hükümlerine uyulmakla beraber, Borsa Kuralları çerçevesinde asgari unsurların
altına düşmemek üzere teminata alınacak kıymetler, sözleşme bazında teminat tutarlar, değerleme
katsayıları ve yatırma süreleri günün koşullarına göre Yatırım Kuruluşu tarafından ayrıca belirlenebilir.
Bu Sözleşme hükümleri uyarınca Yatırım Kuruluşu’na tevdi edilmesi gereken işlem teminatları, iade
edilmesi gerektiğinde aynen değil misli olarak iade edilir. Bu teminatlar Müşteri tarafından, Borsa
Kuralları ve ilgili Türev Araçları’nın hükümlerine göre nakit dışı olanları nakde çevirme ve bunlarla açık
pozisyonlardan oluşan zararları karşılama dahil olmak üzere teminatlar üzerindeki tüm tasarruf hak-
larının inançlı mülkiyet esaslarına göre Yatırım Kuruluşu’na geçmesini ve Yatırım Kuruluşu tarafından
kullanılmasını sağlayacak şekilde Yatırım Kuruluşu’na teslim edilir. Müşteri tarafından Yatırım Kurulu-
şu’na tevdi edilen teminatların, başkaca herhangi bir işleme gerek olmaksızın bu madde hükmüne
uygun olarak tevdi edildiği kabul edilir ve Yatırım Kuruluşu teminat olarak tevdi edilen söz konusu
29
varlıklar üzerinde Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümleri uyarınca tasarruf edebilir ve Müşte-
ri’nin Türev Araçları’ndan doğan yükümlülüklerinin karşılanması için Takas Merkezi’ne tevdi edebilir.
Bu şekilde Yatırım Kuruluşu nezdinde bulunan işlem teminatları münhasıran Türev Araçları’ndan
kaynaklanan Müşteri’nin yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla kullanılır, Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu’na
karşı olan diğer yükümlülükleri nedeniyle de kullanılabilir.
Bu Sözleşme uyarınca Müşteri tarafından yatırılması gereken işlem teminatları hiçbir şekilde Sermaye
Piyasası Kurulu tarafından belirlenen asgari oran ve tutarın aşağısında olamaz.
10. Başlangıç Teminatı ve Fiziki Teslimat Teminatı
Müşteri, Türev Araçları alım ve satımı neticesinde sahip olacağı açık pozisyonlar için Borsa Kuralları
ve ilgili Türev Araçları’nın hükümlerinde belirtilen şekil ve miktarlarda Başlangıç Teminatı’nı Yatırım
Kuruluşu’na yatırmakla yükümlüdür.
Müşteri ayrıca fiziki teslimatlı türev araçlarda Borsa Kuralları, Mevzuat ve bu Sözleşme hükümlerinde
belirtilen şekil ve miktarlarda Fiziki Teslimat Teminatı’nı Yatırım Kuruluşu’na yatırmakla yükümlüdür.
Yatırım Kuruluşu, bulundurulması gerekli Başlangıç Teminatı ve Fiziki Teslimat Teminatı verilmeyen
işlem ve talimatları yerine getirmekle yükümlü değildir.
11. Sürdürme Teminati Ve Teminat Tamamlama Çağrısı
Müşteri, sahip olduğu açık pozisyonlarına ilişkin olarak Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hüküm-
lerinde belirtilen şekil ve miktarlarda Sürdürme Teminatı’nı Yatırım Kuruluşu nezdindeki hesaplarında
bulundurmakla yükümlüdür. Hesapların güncelleştirilmesi neticesinde Vadeli İşlem veya Opsiyon
Sözleşmeleri’nde değer kaybı veya diğer nedenlerle Müşteri’nin mevcut teminatın Sürdürme Temi-
natı’nın altına düşmesi durumunda, Yatırım Kuruluşu Müşteri’ye teminat tamamlama çağrısı yaparak
teminat tutarını Başlangıç Teminatı ve fiziki teslimatlı türev araçlarda Başlangıç Teminatı ve Fiziki Tes-
limat Teminatı toplamı seviyesine çıkarmasını talep edebilir. Müşteri bu durumda teminatlarını talep
edilen Teminat seviyesine çıkarmakla yükümlüdür.
Sürdürme Teminatı’nın zamanında sağlanmasını temin için Müşteri’nin talebi ve ilgili bankanın ka-
bulüne bağlı olarak bankaların otomatik ödeme sisteminden faydalanılabilir. Bu durumda teminat
tamamlama çağrısı Yatırım Kuruluşu tarafından bu hizmeti veren bankaya yapılır ve Müşteri’ye bilgi
verilir. Teminat tamamlama çağrıları Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri’ye elektronik ortamda kayıtlı
telefon, elektronik posta veya faks ile yapılabilir. Yatırım Kuruluşu’nun bu çağrıyı göndermesi duru-
munda Müşteri’nin bir ihbar ve bildirime gerek kalmaksızın çağrıyı aldığı kabul edilir.
Borsa Kuralları ile Başlangıç Teminatları, Fiziki Teslimat Teminatı (fiziki teslimatlı ürünlerde) ve Sür-
dürme Teminatları’nın artırılması veya ilave olarak Olağanüstü Durum Teminatı talep edilmesi duru-
munda Yatırım Kuruluşu, teminatların artırılmasını ve/veya olağanüstü durum teminatı yatırılmasını
talep edebilir. Bu durumda Müşteri, işlem teminatlarını artırılan teminat tutarlarına göre yatırmakla yü-
kümlüdür. Müşteri, Yatırım Kuruluşu tarafından yapılacak teminat tamamlama çağrılarını istenen süre
içinde ve şeklinde yerine getireceğini, aksi takdirde işbu Sözleşme’nin 13’üncü madde hükümlerinin
kendisine uygulanacağı kabul eder.
30
Müşteri’nin yatırması gereken teminatları süresi içinde yatırmaması durumunda Yatırım Kuruluşu,
Müşteri’nin, riskin artmasına yol açacak şekilde pozisyon almaya yönelik yeni emirlerini kabul etme-
me hakkına sahiptir.
12. İşlem Teminatı Olarak Kabul Edilebilecek Kıymetler
İşlem teminatı olarak kabul edilebilecek nakit ve nakit-dışı varlıklar, bunların dağılımı ile bulundurul-
ması zorunlu asgari nakit teminat tutarları hususunda ilgili Borsa Kuralları ile sözleşme hükümlerine
uyulması zorunludur. Yatırım Kuruluşu, Müşteri’den Borsa Kuralları tarafından belirlenmiş asgari işlem
teminatlarının üstünde teminat istemeye yetkilidir.
13. Müşteri’nin Temerrüdü Ve Ters İşlemle Pozisyonun Kapatılması
Müşteri’nin teminat tamamlama çağrısına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda
Yatırım Kuruluşu, başka bir ihbara veya bildirime gerek olmaksızın Borsa Kuralları’na göre pozis-
yonlarının bir kısmı veya tamamını ters işlem ile tasfiye edebilir. Müşteri, Yatırım Kuruluşu tarafından
pozisyonun ters işlem ile kapatılması veya ters işlem yapılamaması neticesinde hesabında oluşan
tüm nakit/menkul kıymet borçlarını Yatırım Kuruluşu’na ödemekle yükümlüdür.
Yatırım Kuruluşu Müşteri yükümlülüklerinin tasfiyesi amacıyla, bu madde uyarınca Müşteri varlıklarının
kullanılmasında varlıkların makul değerleri üzerinden nakde çevrilmesi için gereken özeni göstermek-
le yükümlüdür.
Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümleri çerçevesinde; Müşteri teminat tamamlama yükümlü-
lüğünü Borsa Kuralları ve ilgili türev araç sözleşmesi hükümlerine göre zamanında yerine getirmediği
takdirde temerrüde düşmüş olur. Müşteri teminat yükümlülüğünü aynı gün EFT kapanış saatine
kadar yerine getirdiği takdirde Yatırım Kuruluşu’na Borsa İstanbul Repo-Ters Repo Pazarında veya
TCMB Bankalar arası Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından daha
yüksek olanı oranında bir günlük temerrüt faizi ödemekle yükümlü olur. Teminat yükümlülüğünün
EFT kapanışına kadar yerine getirilmemesi durumunda ise Borsa İstanbul Repo-Ters Repo Pazarın-
da veya TCMB Bankalar arası Para Piyasası’nda oluşan bir gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranlarından
daha yüksek olanının üç katı oranında temerrüt faizi uygulanır.
Temerrüt faizi yürütülmesine ilişkin hüküm saklı kalmak üzere, teminat tamamlama yükümlüğünün
yerine getirilmemesi durumunda Yatırım Kuruluşu tarafından ve /veya Borsa veya Takas Merkezi
tarafından re’sen Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları Sözleşmesi hükümlerine göre Müşteri’nin nakit
dışı teminatları nakde çevrilebilir ve/veya açık pozisyonları ters işlem ile kapatılabilir.
Müşteri, Yatırım Kuruluşu’na karşı olan teminat tamamlama yükümlülüğünü zamanında yerine getir-
memesi durumunda doğacak tüm zararlardan sorumludur.
Borsa Kuralları ve ilgili Türev Araçları hükümlerinde temerrüt uygulama şekli ve temerrüt faizi oranla-
rında bir değişiklik yapılması durumunda söz konusu değişiklik, değişikliğin yürürlüğe girmesinden
itibaren Müşteri’ye uygulanır.
Müşteri, Yatırım Kuruluşu veya diğer kurumlardaki hesaplarına haciz, tedbir vb. yasal kısıtlar gelmesi,
iflasının istenmesi veya mali durumunun Yatırım Kuruluşu’na karşı olan yükümlülüklerini karşılayama-
yacak derecede zayıfladığının tespit edilmesi halinde, Yatırım Kuruluşu’nun gerekli tedbirleri almaya,
31
Müşteri’ye bildirimde bulunarak mevcut açık pozisyonlarını ve risklerini en kısa sürede kapatmasını
istemeye yetkili olduğunu, Müşteri’nin bu bildirime rağmen kapatmaması durumunda Müşteri’ye ikin-
ci bir bildirimde bulunmadan söz konusu açık pozisyonları derhal res’en kapatmaya yetkili olduğunu
kabul, beyan ve taahhüt eder.
13/A Fiziki Teslimatlı Türev Araçlarda Takas ve Temerrüde İlişkin Özel Hükümler
Fiziki teslimatlı Türev araçlarla ilgili aşağıda teminat veya takas yükümlülüklerinin yerine getirilmesi
için belirtilmiş süreler Yatırım Kuruluşu tarafından Borsa Kurallarındaki değişikliklere bağlı olarak veya
bağlı olmaksızın Müşterilere herhangi bir şekilde bildirimde bulunulması suretiyle değiştirilebilir
13/A.1 Fiziki Teslimatlı Paya Dayalı Vadeli İşlem Kontratları
1. Paya Dayalı Vadeli İşlem Kontratları (Uzun - Long Pozisyon):
1.1 Müşteri, fiziki teslimat istemediği takdirde ilgili kontratın son işlem gününden bir önceki işlem günü
(T-1) saat 15.00’e kadar fiziki teslimat istemediğini Yatırım Kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür. Böyle
bir bildirim yapılması halinde Yatırım Kuruluşu, aynı gün veya son işlem günü (T günü) piyasa fiyatlı
ters işlem ile pozisyonu kapatır.
Müşterinin böyle bir bildirimde bulunmaması veya Yatırım Kuruluşu tarafından, yeterli likiditenin mev-
cut olmaması veya herhangi bir nedenle ters işlem ile kapatamaması halinde, kontratın fiziki teslima-
ta tutulacağı kabul edilir.
1.2 Müşterinin (T-1) günü, fiziki teslimat istemediğini bildirmemesi halinde, Müşteri, son işlem günü (T)
saat 13.00’e kadar fiziki teslimata konu hisse bedelini hesabına yatırması ve kontrattan doğan hisse
bedelini ödeme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda nakit yaratma amacıyla fiziki teslimata konu
hisseye eşit tutarda hisseyi pay piyasasında (T+1) gününde satışı için emir vermesi gerekir. Aksi
takdirde Yatırım Kuruluşu kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı piyasa fiyatlı ters işlem ile
borsada kapatabilir.
Yatırım Kuruluşu, kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile kapatmaz veya kapa-
tamaz ise T+1 günü vadeli işlem kontratından doğan hisse bedelini ödeme yükümlülüğünü yerine
getirecek tutarda nakit yaratma amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay pi-
yasasında piyasa fiyatlı satışını yapabilir veya satış yapmaksızın takas yükümlülüğü tutarında Müşteri
hesabını borçlandırabilir.
Eğer bu şekilde Müşterinin emri ile veya emri olmaksızın pay piyasasında hisse satışı yapılmış ise
gelecek olan hisse satış bedeli ile T+3 günü kontrata ilişkin takas yükümlülüğü yerine getirilir. Vadeli
işlem kontratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hisse ile de pay piyasasında satışı
yapılan hissenin takas yükümlüğü yerine getirilir.
Pay piyasasında yukarıda belirtildiği şekilde hisse satışı yapılmamışsa, Yatırım Kuruluşu, kontratın
takas yükümlüğünü Müşteri hesabını borçlandırılmak suretiyle yerine getirir ve vadeli işlem kontratının
karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hissenin pay piyasasında piyasa fiyatlı satışını yapar
ve satıştan gelen nakit, Müşterinin takas yükümlüğünü yerine getirmemesinden doğan borcundan
düşülür.
1.3 Müşterinin takas yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi neticesinde Yatırım Kuruluşu tara-
fından fonlanarak ilgili takas kuruluşuna yapılan ödemeler sebebiyle Müşteri hesabına yansıtılan borç
tutarına Sözleşme hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülür.
32
Söz konusu işlemler neticesinde oluşan tüm kar veya zararlar ile Müşterinin takas yükümlülüğünü
zamanında yerine getirmemesi sebebiyle ödemekle yükümlü olduğu faiz ve temerrüt faizleri ile ilgili
diğer tüm masraflar Müşteriye ait olup söz konusu tutarlar Müşteri hesabına yansıtılır.
Söz konusu işlemler neticesinde Müşterinin hesabında oluşan borç, Sözleşme hükümlerine uygun
olarak tahsil edilir.
2. Paya Dayalı Vadeli İşlem Kontratları (Kısa - Short Pozisyon):
2.1 Müşteri, fiziki teslimat istemediği takdirde ilgili kontratın son işlem gününden bir önceki işlem günü
(T-1) saat 15.00’e kadar fiziki teslimat istemediğini Yatırım Kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür. Böyle
bir bildirim yapılması halinde Yatırım Kuruluşu, aynı gün veya son işlem günü (T günü) piyasa fiyatlı
ters işlem ile pozisyonu kapatır.
Müşterinin böyle bir bildirimde bulunmaması veya Yatırım Kuruluşu tarafından yeterli likiditenin mev-
cut olmaması veya herhangi bir nedenle ters işlem ile kapatamaması halinde kontratın fiziki teslimata
tutulacağı kabul edilir.
2.2 Müşterinin (T-1) günü, fiziki teslimat yapmayacağını bildirmemesi halinde, Müşteri, son işlem günü
(T) saat 13.00’e kadar fiziki teslimata konu hisseleri hesabına yatırması veya kontratından doğan
hisseyi teslim etme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda hisse temin etme amacıyla fiziki tesli-
mata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay piyasasında (T+1) gününde alış emri vermesi gerekir.
Aksi takdirde Yatırım Kuruluşu kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı piyasa fiyatlı ters işlem ile
borsada kapatabilir.
Yatırım Kuruluşu, kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile kapatmaz veya kapa-
tamaz ise T+1 günü vadeli işlem kontratından doğan hisseyi teslim etme yükümlülüğünü yerine
getirecek tutarda hisse temin etme amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay
piyasasında alışını yapabilir.
Eğer bu şekilde müşterinin emri ile veya emri olmaksızın Yatırım Kuruluşu tarafından pay piyasasında
hisse alışı yapılmış ise teslimi yapılacak hisse ile T+3 günü kontrata ilişkin takas yükümlülüğü yerine
getirilir. Vadeli işlem kontratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hisse bedeli ile de pay
piyasasında alışı yapılan hissenin takas yükümlüğü yerine getirilir.
Pay piyasasında yukarıda belirtildiği şekilde hisse alışı yapılmamışsa, Yatırım Kuruluşu, kontratın ta-
kas yükümlülüğünü ödünç işlemi ile temin ettiği hisseler ile Müşteri hesabını borçlandırmak suretiyle
yerine getirebilir. Bu durumda Yatırım Kuruluşu, vadeli işlem kontratının karşı tarafınca T+3 günü
ödemesi yapılan hisse bedeli ile pay piyasasında piyasa fiyatlı hisse alışı yapar ve alımı yapılan hisse
ile hisse ödüncünden doğan hisse borcu kapatır.
2.3 Müşterinin takas yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi neticesinde Yatırım Kuruluşu tara-
fından fonlanarak ilgili takas kuruluşuna yapılan ödemeler sebebiyle Müşteri hesabına yansıtılan borç
tutarına Sözleşme hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülür.
Söz konusu işlemler neticesinde oluşan kar veya zararlar ile Müşterinin takas yükümlüğünü zama-
nında yerine getirmemesi sebebiyle ödemekle yükümlü olduğu faiz ve temerrüt faizleri, ödünç işlemi
ile ilgili ödenen tüm faiz ve masraflar ve diğer tüm masraflar Müşteriye ait olup söz konusu tutarlar
Müşteri hesabına yansıtılır.
Söz konusu işlemler neticesinde Müşterinin hesabında oluşan borç Sözleşme hükümlerine uygun
olarak tahsil edilir.
33
13/A.2 Fiziki Teslimatlı Pay Opsiyonları
Opsiyonların karda veya zararda olduğunun tespitinde, kontratın vade gününde (T)’de opsiyona
konu (hisse, endeks, döviz, bono gibi varlıkların) dayanak varlığın piyasadaki saat 12:30’daki fiyatı
baz alınacaktır. Baz alınan fiyat ile opsiyonlardaki kullanım fiyatının aynı olması halinde, opsiyonun
zararda olduğu varsayılacak ve ona göre aşağıdaki maddeler uygulanacaktır. 12.30’dan sonraki fiyat
değişimlerine bağlı olarak oluşacak zararlardan dolayı Yatırım Kuruluşu sorumluluk taşımaz.
1. Müşterinin Opsiyon Kontratında Uzun Pozisyon Sahibi Olması (Uzun - Long):
1.1 Müşteri Opsiyon kontratında uzun pozisyon sahibi ve Opsiyon Zararda ise (Satım hakkı veren –Put-
opsiyonunda, vade sonu spot fiyatın, kullanım fiyatının üstünde olması ve Alım hakkı veren –Call-
opsiyonunda Vade sonu spot fiyatın kullanım fiyatının altında olması durumunda) herhangi bir işlem
yapılmaz.
Müşteri fiziki teslimat istemesi durumunda; son işlem günü (T) saat 13.00’e kadar fiziki teslimata
konu hisse bedelini hesabına yatırması veya kontratından doğan hisseyi teslim etme yükümlülüğünü
yerine getirecek tutarda hisseyi hesabında bulundurması gerekir. Aksi takdirde fiziki teslim istenme-
diğine dair Takasbanka bildirimde bulunabilinir.
Müşteri Opsiyon kontratında uzun pozisyon sahibi ve Opsiyon Karda (Satım hakkı veren –Put- op-
siyonunda, vade sonu spot fiyatın, kullanım fiyatının altında ve Alım hakkı veren –Call- opsiyonunda
Vade sonu spot fiyatın kullanım fiyatının üstünde olması durumunda ) Opsiyonun Pay Alım Hakkı
(Call) veya Pay Satım Hakkı (Put) olmasına göre takas işlemleri aşağıdaki hükümlere tabi olur.
1.2 Pay Alım Hakkı (Call) Veren Opsiyon Kontratlarında Uzun Pozisyon Takas İşlemleri
1.2.1 Müşteri, fiziki teslimat istemediği takdirde ilgili kontratın son işlem gününden bir önceki işlem günü
(T-1) saat 15.00’e kadar fiziki teslimat istemediğini Yatırım Kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür. Böyle
bir bildirim yapılması halinde Yatırım Kuruluşu, aynı gün veya son işlem günü (T günü) piyasa fiyatlı
ters işlem ile pozisyonu kapatır.
Müşterinin böyle bir bildirimde bulunmaması veya Yatırım Kuruluşu tarafından, likidite veya herhangi
bir nedenle ters işlem ile kapatamaması halinde, kontratın fiziki teslimata tutulacağı kabul edilir.
1.2.2 Müşterinin (T-1) günü, fiziki teslimat istemediğini bildirmemesi halinde, Müşteri, son işlem günü (T)
saat 13.00’e kadar fiziki teslimata konu hisse bedelini hesabına yatırması ve kontrattan doğan hisse
bedelini ödeme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda nakit yaratma amacıyla fiziki teslimata konu
hisseye eşit tutarda hisseyi pay piyasasında T+1 gününde satışı için emir vermesi gerekir. Aksi
takdirde Yatırım Kuruluşu kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı piyasa fiyatlı ters işlem ile
borsada kapatabilir. Ya da söz konusu işleme konu hisse senedi VİOP’ta pay vadeli kontratı piyasa
fiyatlı satılarak kapatılır.
Yatırım Kuruluşu, kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile kapatmaz veya ka-
patamaz ise T+1 günü opsiyon kontratından doğan hisse bedelini ödeme yükümlülüğünü yerine
getirecek tutarda nakit yaratma amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay pi-
yasasında piyasa fiyatlı satışını yapabilir veya satış yapmaksızın takas yükümlülüğü tutarında Müşteri
hesabını borçlandırabilir.
Eğer bu şekilde Müşterinin emri ile veya emri olmaksızın pay piyasasında hisse satışı yapılmış ise
gelecek olan hisse satış bedeli ile T+3 günü kontrata ilişkin takas yükümlülüğü yerine getirilir. Kont-
34
ratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hisse ile de pay piyasasında satışı yapılan
hissenin takas yükümlüğü yerine getirilir.
Pay piyasasında ya da VİOP’ta yukarıda belirtildiği şekilde hisse/pay vadeli satışı yapılmamışsa,
Yatırım Kuruluşu, kontratın takas yükümlülüğünü Müşteri hesabını borçlandırmak suretiyle yerine
getirir ve opsiyon kontratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hissenin pay piyasasında
piyasa fiyatlı satışını yapar ve satıştan gelen nakit, Müşterinin takas yükümlüğünü yerine getirmeme-
sinden doğan borcundan düşülür.
1.2.3. Müşterinin takas yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi neticesinde Yatırım Kuruluşu tara-
fından fonlanarak ilgili takas kuruluşuna yapılan ödemeler sebebiyle Müşteri hesabına yansıtılan borç
tutarına Sözleşme hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülür.
Söz konusu işlemler neticesinde oluşan kar veya zararlar ile Müşterinin takas yükümlülüğünü zama-
nında yerine getirmemesi sebebiyle ödemekle yükümlü olduğu faiz ve temerrüt faizleri ile ilgili diğer
tüm masraflar Müşteriye ait olup söz konusu tutarlar Müşteri hesabına yansıtılır.
Söz konusu işlemler neticesinde Müşterinin hesabında oluşan borç, Sözleşme hükümlerine uygun
olarak tahsil edilir.
1.3 Pay Satım Hakkı (Put) Veren Opsiyon Kontratlarında Uzun Pozisyon Takas İşlemleri
1.3.1 Müşteri, fiziki teslimat istemediği takdirde ilgili kontratın son işlem gününden bir önceki işlem günü
(T-1) saat 15.00’e kadar fiziki teslimat istemediğini Yatırım Kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür. Böyle
bir bildirim yapılması halinde Yatırım Kuruluşu, aynı gün veya son işlem günü (T günü) piyasa fiyatlı
ters işlem ile pozisyonu kapatır.
Müşterinin böyle bir bildirimde bulunmaması veya Yatırım Kuruluşu tarafından yeterli likiditenin ol-
maması veya herhangi bir nedenle ters işlem ile kapatamaması halinde kontratın fiziki teslimata
tutulacağı kabul edilir.
1.3.2 Müşterinin, fiziki teslimat yapmayacağını bildirmemesi halinde, son işlem günü (T) saat 13.00’e ka-
dar fiziki teslimata konu hisseleri hesabına yatırması veya kontrattan doğan hisseyi teslim etme yü-
kümlülüğünü yerine getirecek tutarda hisseyi temin etme amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit
tutarda hissenin pay piyasasında T+1 gününde alış emrini vermesi gerekir.
Aksi takdirde Yatırım Kuruluşu kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile borsada
kapatabilir. Ya da söz konusu işleme konu hisse senedi dayanağı olan pay vadeli kontratı piyasa
fiyatlı alınarak kapatılır.
Yatırım Kuruluşu, kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile kapatmaz veya kapa-
tamaz ise opsiyon kontratından doğan hisseyi teslim etme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda
hisseyi temin etme amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay piyasasında alışını
yapabilir.
Eğer bu şekilde müşterinin emri ile veya emri olmaksızın Yatırım Kuruluşu tarafından pay piyasasında
hisse alışı yapılmış ise teslimi yapılacak hisse ile T+3 günü kontrata ilişkin takas yükümlülüğü yerine
getirilir. Vadeli işlem kontratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hisse bedeli ile de pay
piyasasında alışı yapılan hissenin takas yükümlülüğü yerine getirilir.
Pay piyasasında yada VİOP’ta yukarıda belirtildiği şekilde hisse/pay vadeli alışı yapılmamışsa, Yatırım
Kuruluşu, kontratın takas yükümlülüğünü ödünç işlemi ile temin ettiği hisseler ile Müşteri hesabını
35
borçlandırmak suretiyle yerine getirebilir. Bu durumda Yatırım Kuruluşu, opsiyon kontratının karşı
tarafınca T+3 günü ödemesi yapılan hisse bedeli ile pay piyasasında piyasa fiyatlı hisse alışı yapar
ve alımı yapılan hisse ile hisse ödüncünden doğan hisse borcu kapatır.
1.3.3 Müşterinin takas yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi neticesinde Yatırım Kuruluşu tara-
fından fonlanarak ilgili takas kuruluşuna yapılan ödemeler sebebiyle Müşteri hesabına yansıtılan borç
tutarına Sözleşme hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülür.
Söz konusu işlemler neticesinde oluşan kar veya zararlar ile Müşterinin takas yükümlülüğünü zama-
nında yerine getirmemesi sebebiyle ödemekle yükümlü olduğu faiz ve temerrüt faizleri, ödünç işlemi
ile ilgili ödenen tüm faiz ve masraflar ve diğer tüm masraflar Müşteriye ait olup söz konusu tutarlar
Müşteri hesabına yansıtılır.
Söz konusu işlemler neticesinde Müşterinin hesabında oluşan borç, Sözleşme hükümlerine uygun
olarak tahsil edilir.
2. Müşterinin Opsiyon Kontratında Kısa Pozisyon Sahibi Olması (Kısa -Short):
2.1 Müşteri, Opsiyon kontratında kısa pozisyon sahibi ve Opsiyon Karda ise (Satım hakkı veren –Put-
opsiyonunda, vade sonu spot fiyatın, kullanım fiyatının üstünde olması ve Alım hakkı veren –Call-
opsiyonunda Vade sonu spot fiyatın kullanım fiyatının altında olması durumunda ) herhangi bir işlem
yapılmaz.
Müşteri/Karşı Taraf fiziki teslimat istemesi durumunda; son işlem günü (T) saat 16.00’ya kadar fiziki
teslimata konu hisse bedelini hesabına yatırması veya kontratından doğan hisseyi teslim etme yü-
kümlülüğünü yerine getirecek tutarda hisseyi hesabında bulundurması gerekir.
Müşteri Opsiyon kontratında kısa pozisyon sahibi ve Opsiyon Zararda ( Satım hakkı veren –Put- op-
siyonunda, vade sonu spot fiyatın, kullanım fiyatının altında ve Alım hakkı veren –Call- opsiyonunda
Vade sonu spot fiyatın kullanım fiyatının üstünde olması durumunda ) Opsiyonun Pay Alım Hakkı
(Call) veya Pay Satım Hakkı (Put) olmasına göre takas işlemleri aşağıdaki hükümlere tabi olur.
2.2. Karşı Tarafa Pay Alım Hakkı ( Call) Veren Opsiyon Kontratlarında Kısa Pozisyon Sahibi Müşterinin
Takas İşlemleri
2.2.1 Müşteri, kontratın fiziki teslimat ile sona ermesini istemediği takdirde ilgili kontratın son işlem gü-
nünden bir önceki işlem günü (T-1) saat 15.00’e kadar fiziki teslimat istemediğini ve pozisyonu ters
işlem ile kapatacağını Yatırım Kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür. Böyle bir bildirim yapılması halinde
Yatırım Kuruluşu, aynı gün veya son işlem günü (T günü) piyasa fiyatlı ters işlem ile pozisyonu kapatır.
Müşterinin böyle bir bildirimde bulunmaması veya Yatırım Kuruluşu tarafından likidite veya herhangi
bir nedenle ters işlem ile kapatamaması halinde kontratın fiziki teslimata tutulacağı kabul edilir.
2.2.2 Müşterinin, fiziki teslimat yapmayacağını bildirmemesi ve pozisyonunu ters işlem ile kapatmaması
halinde, son işlem günü (T) saat 13.00’e kadar fiziki teslimata konu hisseleri hesabına yatırması veya
kontrattan doğan hisseyi teslim etme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda hisseyi temin etme
amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay piyasasında T+1 gününde alış emrini
vermesi gerekir. Aksi takdirde Yatırım Kuruluşu kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı piyasa
fiyatlı ters işlem ile borsada kapatabilir. Ya da söz konusu işleme konu hisse senedi dayanağı olan
pay vadeli kontratı piyasa fiyatlı alınarak kapatılır.
36
Yatırım Kuruluşu, kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile kapatmaz veya kapata-
maz ise T+1 günü opsiyon kontratından doğan hisseyi teslim etme yükümlülüğünü yerine getirecek
tutarda hisse temin etme amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay piyasasında
piyasa fiyatlı alışını yapabilir.
Eğer bu şekilde müşterinin emri ile veya emri olmaksızın Yatırım Kuruluşu tarafından pay piyasasında
hisse alışı yapılmış ise teslimi yapılacak hisse ile T+3 günü kontrata ilişkin takas yükümlülüğü yerine
getirilir. Opsiyon kontratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hisse bedeli ile de pay
piyasasında alışı yapılan hissenin takas yükümlüğü yerine getirilir.
Pay piyasasında yada VİOP’ta yukarıda belirtildiği şekilde hisse/pay vadeli alışı yapılmamışsa, Yatırım
Kuruluşu, kontratın takas yükümlülüğünü ödünç işlemi ile temin ettiği hisseler ile Müşteri hesabını
borçlandırılmak suretiyle yerine getirebilir. Bu durumda Yatırım Kuruluşu, opsiyon kontratının karşı
tarafınca T+3 günü ödemesi yapılan hisse bedeli ile pay piyasasında piyasa fiyatlı hisse alışı yapar
ve alımı yapılan hisse ile hisse ödüncünden doğan hisse borcu kapatır.
2.2.3 Müşterinin takas yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi neticesinde Yatırım Kuruluşu tara-
fından fonlanarak ilgili takas kuruluşuna yapılan ödemeler sebebiyle Müşteri hesabına yansıtılan borç
tutarına Sözleşme hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülür.
öz konusu işlemler neticesinde oluşan kar veya zararlar ile Müşterinin takas yükümlüğünü zamanın-
da yerine getirmemesi sebebiyle ödemekle yükümlü olduğu faiz ve temerrüt faizleri, ödünç işlemi
ile ilgili ödenen tüm faiz ve masraflar ve diğer tüm masraflar Müşteriye ait olup söz konusu tutarlar
Müşteri hesabına yansıtılır.
Söz konusu işlemler neticesinde Müşterinin hesabında oluşan borç Sözleşme hükümlerine uygun
olarak tahsil edilir.
2.3. Karşı Tarafa Pay Satım Hakkı ( Put ) Veren Opsiyon Kontratlarında Kısa Pozisyon Sahibi Müşterinin
Takas İşlemleri
2.3.1 Müşteri, fiziki teslimat istemediği takdirde ilgili kontratın son işlem gününden bir önceki işlem günü
(T-1) saat 15.00’e kadar fiziki teslimat istemediğini ve pozisyonu ters işlem ile kapatacağını Yatırım
Kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür. Böyle bir bildirim yapılması halinde Yatırım Kuruluşu, aynı gün
veya son işlem günü (T günü) piyasa fiyatlı ters işlem ile pozisyonu kapatır.
Müşterinin böyle bir bildirimde bulunmaması veya Yatırım Kuruluşu tarafından yeterli likiditenin mev-
cut olmaması veya herhangi bir nedenle ters işlem ile kapatamaması halinde kontratın fiziki teslimata
tutulacağı kabul edilir.
2.3.2 Müşterinin (T-1) günü, fiziki teslimat istemediğini bildirmemesi halinde, Müşteri, son işlem günü (T)
saat 13.00’e kadar fiziki teslimata konu hisse bedelini hesabına yatırması veya kontrattan doğan
hisse bedelini ödeme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda nakit yaratma amacıyla fiziki teslimata
konu hisseye eşit tutarda hissenin pay piyasasında T+1 gününde satış emrini vermesi gerekir.
Aksi takdirde Yatırım Kuruluşu kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı piyasa fiyatlı ters işlem ile
borsada kapatabilir. Ya da söz konusu işleme konu hisse senedi VİOP’ta pay vadeli kontratı piyasa
fiyatlı satılarak kapatılır.
Yatırım Kuruluşu, kendi münhasır takdir yetkisine göre kontratı ters işlem ile kapatmaz veya kapa-
tamaz ise kontratından doğan hisse bedelini ödeme yükümlülüğünü yerine getirecek tutarda nakit
37
yaratma amacıyla fiziki teslimata konu hisseye eşit tutarda hissenin pay piyasasında piyasa fiyatlı
satışını yapabilir veya satış yapmaksızın takas yükümlülüğü tutarında Müşteri hesabını borçlandıra-
bilir. Eğer bu şekilde pay piyasasında hisse satışı yapılmış ise gelecek olan hisse satış bedeli ile
T+3 günü kontrata ilişkin takas yükümlülüğü yerine getirilir. Kontratın karşı tarafınca T+3 günü fiziki
teslimatı yapılan hisse ile de pay piyasasında piyasa fiyatlı satışı yapılan hissenin takas yükümlülüğü
yerine getirilir.
Pay piyasasında yada VİOP’ta yukarıda belirtildiği şekilde hisse/pay vadeli satışı yapılmamışsa,
Yatırım Kuruluşu, kontratın takas yükümlülüğünü Müşteri hesabını borçlandırılmak suretiyle yerine
getirir ve kontratının karşı tarafınca T+3 günü fiziki teslimatı yapılan hissenin pay piyasasında satışını
yapar ve satıştan gelen nakit, Müşterinin takas yükümlüğünü yerine getirmemesinden doğan bor-
cundan düşülür.
3.2.3 Müşterinin takas yükümlülüğünü zamanında yerine getirmemesi neticesinde Yatırım Kuruluşu tara-
fından fonlanarak ilgili takas kuruluşuna yapılan ödemeler sebebiyle Müşteri hesabına yansıtılan borç
tutarına Sözleşme hükümlerine göre temerrüt faizi yürütülür.
Söz konusu işlemler neticesinde oluşan kar veya zararlar ile Müşterinin takas yükümlüğünü zama-
nında yerine getirmemesi sebebiyle ödemekle yükümlü olduğu faiz ve temerrüt faizleri ile ilgili diğer
tüm masraflar Müşteriye ait olup söz konusu tutarlar Müşteri hesabına yansıtılır.
Söz konusu işlemler neticesinde Müşterinin hesabında oluşan borç, Sözleşme hükümlerine uygun
olarak tahsil edilir.
14. Teminatların Nemalandırılması
Yatırım Kuruluşu tarafından Takas Merkezi’ne yatırılan Müşteri’ye ait nakit işlem teminatları, Takas
Merkezi tarafından Borsa Kuralları çerçevesinde nemalandırılır. Takas Merkezi tarafından nemalandı-
rılan tutarlar Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri hesabına aktarılır.
Yatırım Kuruluşu’nun cari tatbikatına göre mevzuatta belirlenen asgari teminat tutarının üzerinde alı-
nan ve Takas Merkezi’ne yatırılmayıp müşteri hesabında bulunan nakit işlem teminatları Yatırım Ku-
ruluşları tarafından nemalandırılabilecek olup, bu konuda takdir yetkisi Yatırım Kuruluşu’na aittir.
III. DİĞER HUSUSLAR
15. Bildirimler
Yatırım Kuruluşu tarafından Borsa Kuralları kapsamında “Türev piyasalar hesap ekstresi”, “Türev
piyasalar açık pozisyon raporu”, “Türev piyasalar müşteri kar-zarar raporu”, “Türev piyasalar gayri
nakdi teminatlar raporu”, “Türev araçlara konu standart varlıklar ekstresi” ve “Türev araçlar nakit ha-
reketleri ekstresi” aylık dönemler itibariyle düzenleyip, en geç ilgili ayın bitimini izleyen yedi gün içe-
risinde Müşteri’nin elektronik posta adresine gönderilir. Ancak Müşterinin yazılı olarak talep etmesi
halinde Müşteri tarafından beyan edilecek elektronik posta adresine aynı süre içinde gönderilebilir
ya da Müşteri’nin ekstrelerine elektronik ortamda erişimine imkân sağlanabilir. Hesap ekstresi ve ra-
por gönderilmemesi hususunda münhasıran sözleşme imzalanan müşterilere rapor ve/veya ekstre
gönderilmeyebilir.
38
Müşteri’nin Yatırım Kuruluşu’na göndereceği ve yapacağı herhangi bir bildirime, hesap tespitine veya
hesap ekstresi veya işlem sonuç formuna karşı yapacağı itirazlar ya da düzeltme talepleri, bunların
kendisine teslim ve tebliğ edilmiş sayıldığı tarihten sonra derhal Yatırım Kuruluşu’na ulaştırılır.
Yatırım Kuruluşu’nun kanuni ikametgahı ve tebligat adresi yetkili Ticaret Sicili Memurluğu’nda tescilli
bulunan ticari ikametgah adresidir.
Müşteri, yetkili Ticaret Sicili Memurluğu’ndan Yatıırm Kuruluşu’nun ticari ikametgahını ve bundaki de-
ğişiklikleri izlemekle yükümlü olup, Yatırım Kuruluşu’na her türlü tebligatı ve bildirimi bu tarihteki ticari
ikametgahına yapacaktır. Müşteri’nin ikametgahı ve tebligat adresi işbu Sözleşme’nin başında yazılı
adrestir. Müşteri ikametgah ve tebligat adresinde vaki olacak değişiklikleri Yatırım Kuruluşu’na yazılı
olarak ulaştırmış olmadıkça Aracı Kurum’un bilinen son adrese yaptığı bütün tebliğler ve bildirimler
geçerlidir ve sonuç doğurur.
Yatırım Kuruluşu seçiminde gerekli özeni göstermek kaydıyla, posta, internet servis sağlayıcısı, kur-
ye, sigorta şirketi gibi hizmet veren üçüncü kişilerin neden olduğu zararlardan doğrudan kendisine
atfi kabil kusurları dışında sorumlu değildir.
16. Müşteri’nin Risk ve Getiri Tercihleri, Türev Araçları’na İlişkin Riskler ve Müşteri’ye Ait
Nakdin Değerlendirilmesi
Müşteri’nin risk ve getiri tercihleri, yatırım amaçları ve mali durumu ile ilgili bilgiler Müşteri Tanıma
Formu’nda yer almaktadır. Müşteri bu formdaki bilgilerde meydana gelen değişiklikleri Yatırım Kuru-
luşu’na yazılı olarak bildirinceye kadar bu formdaki bilgiler geçerli olmaya devam eder.
Türev Araçları’nın içerdiği riskler, Yatırım Kuruluşu tarafından Müşteri’ye bu sözleşmenin başında
yeralan yer alan Türev Araçlar Risk Bildirim Formu ile bildirilmiş ve formun bir örneği Müşteri’ye veril-
miştir. Müşteri Risk Bildirim Formu’nda yazılı riskleri okuyarak ve bilerek bu Sözleşme’yi akdettiğini ve
Türev Araçları üzerinde bu Sözleşme hükümleri çerçevesinde alım ve satım işlemleri yaptığını kabul
ve beyan eder.
Müşteri, Borsa işlemleri neticesinde bir temerrüt oluşması ve Müşteri’nin bu temerrüt nedeniyle ala-
caklı olması durumunda, temerrüdün giderilmesi için işlem teminatları ve Borsa Kuralları çerçevesin-
de Garanti Fonu’na başvurulacağını, işlem teminatları ve Garanti Fonu’ndan karşılanmayan Müşteri
alacakları için Aracı Yatırım Kuruluşu’na başvurulamayacağını bildiğini kabul ve beyan eder.
17. Hapis Ve Rehin Hakkı
Yatırım Kuruluşu’nun merkezi, şubeleri veya acentaları nezdinde açılan Müşteri’ye ait hesaplarda
Müşteri’nin diğer menkul kıymet alım ve satım işlemleri ile bunlar neticesinde oluşan borç ve alacak-
lar ile Müşteri’nin sahip olduğu Türev Araçları ve diğer menkul kıymetler izlenir.
Müşteri’nin bu Sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleşen Türev Araçları alım ve satım ve di-
ğer işlemleri neticesinde oluşan borç ve alacakları aynı mahiyette olduğundan Yatırım Kuruluşu,
Müşteri’nin borç ve alacakları üzerinde herhangi bir beyana gerek olmaksızın 6098 sayılı Borçlar
Kanunu’nun hükümleri (Borçlar Kanunu madde 100-102, Madde 139-145 ve ilgili sair hükümler)
çerçevesinde takas ve mahsup yetkisine sahiptir.
39
Yatırım Kuruluşu Müşteri’nin bu Sözleşme’den kaynaklanan borçlarının tamamı ödeninceye kadar,
bu Sözleşme hükümlerine göre Müşteri hesabında bulunan ve Takasbank nezdinde saklanan temi-
natlar üzerinde rehin ve hapis hakkına sahiptir. Müşteri’nin işbu Sözleşme hükümleri çerçevesinde
gerçekleşen işlemler neticesinde oluşan borç ve alacakları üzerinde Yatırım Kuruluşu’nun hapis,
takas ve mahsup hakkı, 4721 sayılı Medeni Kanun’un 950--954. Maddesi hükümlerine ve ilgili sair
mevzuata uygun olarak icra edilir.
Müşteri, işbu sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleşen Türev Araçları Alım ve Satım ve di-
ğer işlemleri neticesinde açılmış ve açılacak hesaplar, emanet hesap muhteviyatı, her nevi menkul
kıymetler ve kıymetli evrak ile bunların dönemsel getirileri de dâhil olmak üzere her türlü hak ve
alacağının, Yatırım Kuruluşu’na tevdi ediliş amacıyla sınırlı olmak üzere, söz konusu amacın gerçek-
leştirilmesi için Yatırım Kuruluşu tarafından sunulan hizmetlerden doğmuş ve doğacak borç ve yü-
kümlülüklerinin rehinli teminatını teşkil ettiğini ve Yatırım Kuruluşu’nun bunlar üzerinde hapis hakkının
bulunduğunu kabul ve taahhüt eder. Şöyle ki, söz konusu rehin ve/veya hapis hakkının kullanılması
için rehinli ve/veya hapse konu teminat ile menkul kıymet arasında birebir bağlantı bulunması ge-
rekmektedir. Rehin hakkı, söz konusu nakdin ve/veya varlıkların Yatırım Kuruluşu’na teslimi anında
kurulur ve Müşteri yükümlülüklerinin tamamen ifasına kadar devam eder.
Şirket Müşteri’nin temerrüdü halinde, herhangi bir hukuki takibe ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanu-
nu’nda öngörülen menkul rehininin paraya çevrilmesi yoluna başvurmaksızın, 6362 sayılı Sermaye
Piyasası Kanunu’nun 47/4.b maddesi hükmüne uygun olarak rehin hakkına sahip olduğu sermaye
piyasası araçlarını Borsa değerinden aşağı olmamak üzere satarak satım bedelinden alacağını kar-
şılama ve/veya bu sermaye piyasası araçlarını mülkiyetine geçirerek değerini Müşterinin yükümlülük-
lerinden mahsup etme hakkına sahiptir.
Müşteri, borçlarını zamanında, kısmen veya tamamen ödemediği takdirde, bu rehnin mevcudiyetine
rağmen Yatırım Kuruluşu’nun her zaman kendisi aleyhine haciz ve iflas yoluyla takibe geçebilece-
ğini, Yatırım Kuruluşu hangi takip yolunu seçerse seçsin yapacağı tahsilatı Borçlar Kanunu Madde
100-102 hükümleri çerçevesinde alacaklarına mahsup etme yetkisi bulunduğunu, borçlar tamamen
ödenmeden rehnin kaldırılmasını talep edemeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder.
18. Delil Şartı
Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerinde yer alan ispat hükümleri saklı kalmak ve Müşteri mutaka-
batını içermesi kaydıyla, Yatırım Kuruluşu’nun telefon, telefaks, elektronik ortamdaki iletişim sistemleri
(İnternet, elektronik posta, İntranet vb.), veya teleks gibi iletişim araçları ile veya sözlü olarak Müş-
teri’den emir aldığı durumlarda, Yatırım Kuruluşu’nun telefon kayıtları, telefaks, elektronik ortamdaki
iletişim sistemleri (İnternet, İntranet, vb.) veya teleks sistemiyle gönderilen talimat örnekleri Yatırım
Kuruluşu ile Müşteri arasındaki ilişkilerde 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 193. mad-
desine göre geçerli bir delil niteliğindedir.
Müşteri mutabakatı içermesi kaydıyla, Yatırım Kuruluşu tarafından kayıtlı telefon, elektronik posta
veya faks ile gönderilen teminat tamamlama çağrıları 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun
193. maddesine göre geçerli bir delil niteliğindedir.
40
19. Sözleşmenin Süresi ve Sona Ermesi
İşbu Sözleşme süresiz olup, taraflarca on beş gün önceden yazılı ihbarda bulunmak suretiyle feshe-
dilebilir.
Sözleşmenin feshi durumunda Müşteri’nin talimatı doğrultusunda Müşteri’ye ait nakit ve menkul
kıymetler bir başka kuruluşa transfer edilir. Müşteri’ye ait menkul kıymetler mislen teslim edilir.
Müşteri’nin, Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Sözleşmesi’ni feshetmiş olması, feshin geçerli ol-
duğuna kadar yapılmış iş ve işlemlerden doğan Yatırım Kuruluşu’nun alacaklarını ortadan kaldırmaz.
Yatırım Kuruluşu, fesih hakkını kullandığı takdirde Müşteri’nin tüm borçları muaccel hale gelecek ve
işbu Sözleşme’nin 13’üncü maddesinde yer alan temerrüt hükümleri uygulanacaktır. Yatırım Kurulu-
şu’nun işbu sözleşmeden kaynaklanan rehin, takas ve mahsup hakları saklıdır.
Yatırım Kuruluşu’nun, Sözleşme’de belirtilen hükümlere ilaveten, Yatırım Kuruluşu’nun müdahalesi
olmaksızın değişebilecek olan yeni piyasa koşullarını gerekçe göstermek kaydıyla veya kendi mün-
hasır takdiriyle belirleyeceği önem ve özellik arz eden bir durumun varlığı ve gerekli görmesi halinde
sözleşmeyi tek taraflı olarak derhal feshetme hakkı da vardır. Bu durumda, Müşteri sözleşmenin
feshine ilişkin derhal bilgilendirilecektir.
İşbu sözleşme taraflarından herhangi birisinin iflası, aciz haline girmesi veya sözleşme ile üstlendiği
yükümlülüklerini ifa etmek için gerekli olan yasal koşulları kaybetmesi halinde, sözleşme, diğer taraf-
ça tek taraflı fesih ihbarıyla derhal sona erdirilebilir.
Müşteri, Sözleşme’yi feshettiğinde Yatırım Kuruluşu nezdinde açık pozisyon bulunması durumunda
ve Müşteri’nin ilgili borsaya ve Takas Merkezi’ne karşı edimlerini tam ve zamanında yerine getirmesi
kaydıyla, açık pozisyon ve açık pozisyondan doğan tüm riskler sona erinceye ve Sözleşme’den
doğan borçların tamamı ödeninceye kadar bu Sözleşme hükümleri uygulanmaya devam eder.
20. Temsil
Yatırım Kuruluşu’na karşı yalnızca Kurul mevzuatına uygun olarak düzenlenmiş vekaletname ile yet-
kilendirilmiş kişiler tasarruf yetkilisi sayılacaklardır. Aksi açıkça belirtilmedikçe, temsilcilerin bu Sözleş-
me ile Müşteri’nin yetkili olduğu her konuda yetkili olduğu kabul edilir.
Bu kimselerin tasarruf yetkisi, yapılan değişiklikler Müşteri tarafından yazılı olarak Yatırım Kuruluşu’na
bildirilinceye kadar, Yatırım Kuruluşu yönünden geçerli olacaktır.
21. Ortak Hesap
Birden fazla kişinin ortak hareket etmek suretiyle Yatırım Kuruluşları nezdinde ortak hesap açtırmaları
durumunda, aksi yazılı olarak Yatırım Kuruluşu’na bildirilmedikçe, ortak hesap sahiplerinden her biri,
diğer ortak hesap sahiplerinin muvafakatine gerek olmaksızın, münferiden Yatırım Kuruluşu’na her
türlü talimat ve emir vermeye ve ortak hesapta bulunan menkul kıymet ve nakitlerin tamamı üzerinde
tasarruf etmeye, bu Sözleşme’de yazılı hükümlerden faydalanmaya yetkili olacaktır. Ortak hesap sa-
hiplerinden her biri, bu Sözleşme’den doğacak borç ve yükümlülüklerden Yatırım Kuruluşu’na karşı
müteselsilen sorumludur. Yatırım Kuruluşu ortak hesap sahiplerinden birine yükümlülüğünü yerine
getirmekle, diğerlerine karşı da yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. Müşterek hesap sahiplerinden
41
herhangi birisinin tayin etmiş olduğu vekilin yetkileri dahilinde yapmış olduğu işlemlerden dolayı, he-
sap sahiplerinin herhangi bir şekilde Yatırım Kuruluşu’na itiraz hakları bulunmamaktadır.
22. İş Günü Sayılmayan Günler
Cumartesi Günleri: Müşteri, Yatırım Kuruluşu’nun kendi isteğine göre Cumartesi günleri kapalı ola-
cağını kabul eder ve Yatırım Kuruluşu’nun Cumartesi günlerini tatil günü olarak mütalaa etmeye haklı
bulunduğunu teyit eder.
Müşteri, Yatırım Kuruluşu’nun ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günlerinde kapalı olacağını ve
Yatırım Kuruluşu ile olan ilişkilerde bu günlerin İş Günü sayılmayacağını kabul eder. Yatırım Kuruluşu
günlük çalışma saatlerini dilediği şekilde tespite yetkili olup, gişelerini yalnızca sabah saatlerinde
Müşteri’ye ve ilgililere açık tutmaya mezundur. Müşteri, Yatırım Kuruluşu’nun öğleden sonraki saat-
lerde gişelerini kapalı tutmasını ve ödeme yapmamasını şimdiden kabul eder.
Müşteri zorunlu nedenlerle ve grev ve/veya lokavt uygulamaları ve/veya buna benzer durumlardan
ötürü Yatırım Kuruluşu’nun kapalı olmasını ve bu yüzden herhangi bir talepte bulunmamayı kabul
eder. Müşteri, Yatırım Kuruluşu’nun kapalı olduğu bu gibi günlerin Yatırım Kuruluşu tarafından İş
Günü sayılmamasını şimdiden kabul eder.
Müşteri bu gibi durumlarla Yatırım Kuruluşu’nun gerekli göreceği tedbirleri almasını şimdiden kabul eder.
23. Uygulanacak Hükümler, Borsa Kuralları Ve Sözleşmede Yapılacak Değişiklikler
Bu Sözleşme Borsa Kuralları ve Müşteri’nin açık pozisyon sahibi bulunduğu Türev Araçları hüküm-
leri ile birlikte uygulanır. Bu Sözleşme’nin Sermaye Piyasası Kurulu ve Borsa düzenlemelerine aykırı
hükümleri uygulanmaz. Sözleşme’de hüküm bulunmayan hallerde Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa
düzenlemeleri ve genel hükümler uygulanır.
Müşteri Borsa Kuralları’nda ve ilgili türev araçları sözleşmesi hükümlerinde bir değişiklik yapıldığı tak-
dirde söz konusu değişiklik herhangi bir bildirimde bulunmaya gerek olmaksızın yürürlük tarihinden
itibaren Müşteri’ye uygulanacaktır
Sözleşme hükümleri, Borsa Kuralları ve türev araçları sözleşmelerinde meydana gelecek değişiklikler
ile ilgili bu Sözleşme’de yer alan diğer hükümler saklı kalmak kaydıyla, 30 (otuz) gün sonra yürürlüğe
girmek ve Müşteri’nin bu nedenle Sözleşme’yi feshetme hakkı saklı kalmak üzere, Yatırım Kuruluşu
tarafından dilediği anda değiştirilebilir. Sözleşme’nin feshi durumunda Sözleşme’nin 19. maddesi
hükmü saklıdır.
24. Sözleşmenin Tadili
Yatırım Kuruluşu işbu Sözleşme’nin tüm hükümlerini (kısmen veya tamamen) değiştirme hakkına
sahiptir. Yatırım Kuruluşu, bu değişiklikleri Müşteri’ye iadeli taahhütlü olarak bildirecektir. Müşteri
bildirimin tebliğ edildiği tarihi izleyen 7 (yedi) gün içinde bu değişikliklere açıkça herhangi bir itirazı
bulunmadığı takdirde, bildirimin tebliğinden itibaren geçecek 7 (yedi) günlük sürenin sonundan iti-
baren değişiklikleri kabul etmiş sayılacaktır. İtiraz halinde ise Sözleşme, itirazı izleyen 7 (yedi) günün
sonunda feshedilmiş sayılacaktır.
42
Yatırım Kuruluşu’nun müdahalesi olmaksızın değişebilen, menkul kıymet işlemlerine ilişkin ortaya
çıkan durumlar haklı sebep kabul edilerek Sözleşme şartları Yatırım Kuruluşu tarafından tek taraflı
değiştirilebilir. Bu durumda Müşteri derhal haberdar edilecektir.
25. Uyuşmazlıkların Çözümü
İşbu Sözleşme’den doğan uyuşmazlıklarda İstanbul Merkez Mahkemeleri ve İcra Müdürlükleri yetkilidir.
İşbu Sözleşme ............................. tarihinde düzenlenmiş ve bir örneği Müşteri’ye verilmiştir.
Müşteri 25 maddeden ve üç adet ekten ibaret matbu olarak basılmış bulunan ve sayfa numaraları
birbirini takip eden iş bu Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi’nin tamamını
okuduğunu ve kabul ettiğini, her sayfanın imzalanmasına gerek olmadığını, kabul, beyan ve taahhüt
eder.
MÜŞTERİ YATIRIM KURULUŞU
Ad Soyad Osmanlı Menkul Değerler A.Ş
Aşağıda yer alan beyanı EL yazınız ile belirtiniz:
“Dökümanın bir örneğini teslim aldım.”
...................................................................................................................
İMZA 3/8
43
EK 1: OTOMATİK VİRMAN TALİMATI
OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş nezdindeki Yatırım Hesabımdan, nezdinizideki Borsa İstanbul A.Ş.
Vadeli İslemler ve Opsiyon Borsası hesabıma, aynı Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası
hesabımdan, nezdinizdeki Yatırım Hesabıma, Osmanlı Menkul hesabımdan Saklama Bankası’ndaki hesabı-
ma her türlü nakit ve nakit dışı varlıklarımı, virman yapma konusunda OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş’yi
yetkili kıldığımı beyan ve taahhüt ederim.
MÜŞTERİ YATIRIM KURULUŞU
Ad Soyad Osmanlı Menkul Değerler A.Ş
İMZA 4/8
44
EK 2: ELEKTRONİK POSTA ADRESİ TALİMATI
Tarafımca imzalanmış bulunan …./…./……. Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi
tahtında Yatırım Kuruluşu tarafından tarafıma gönderilecek olan Hesap Ekstreleri’nin, Sermaye Piyasası Araç-
ları Alım Satım ve Aracılık Çerçeve Sözleşmesi/Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri İle Yan Hizmetler Çerçeve
Sözleşmesi’nin Müşteri Tanıma Formunda yer alan elektronik posta adresine gönderilmesini, anılan adrese
gönderilecek olan ekstrelerin tarafıma ulaşmış sayılacağını, elektronik posta adresindeki yanlışlıklar, değişik-
likler, hatalar, server veya servis sağlayıcı kaynaklı sorunlar gibi, Yatırım Kuruluşu’nun doğrudan kendisine
atfedilebilir kusuru dışındaki sebeplerle işbu ekstrelerin tarafıma ulaşmaması sebebiyle Yatırım Kuruluşu’nun
hiçbir sorumluluğu bulunmadığını kabul, beyan ve taahhüt ederim.
MÜŞTERİ YATIRIM KURULUŞU
Ad Soyad Osmanlı Menkul Değerler A.Ş
İMZA 5/8
45
EK 3: BİREYSEL MÜŞTERİLER İÇİN MÜŞTERİ TANIMA FORMU
Yatırım Kuruluşu ile imzalamış olduğum Sermaye Piyasası Araçları Alım Satım ve Aracılık Çerçeve Sözleş-
mesi/Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri İle Yan Hizmetler Çerçeve Sözleşmesi’ndeki müşteri bilgilerinin geçerli
olduğunu beyan ederim.
Yatırım Profili
Yatırım Kuruluşu ile imzalamış olduğum Sermaye Piyasası Araçları Alım Satım ve Aracılık Çerçeve Sözleşme-
si/Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri İle Yan Hizmetler Çerçeve Sözleşmesi’ndeki risk profili anketi ve sonuçlaır-
nın geçerli olduğunu beyan ederim.
Uygunluk Testi
Yatırım Kuruluşu ile imzalamış olduğum Sermaye Piyasası Araçları Alım Satım ve Aracılık Çerçeve Sözleş-
mesi/Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri İle Yan Hizmetler Çerçeve Sözleşmesi’ndeki Uygunluk ve Yerindelik
Testinin geçerli olduğunu beyan ederim. Yeni hesap açılışlarında en son imzalanan Uygunluk ve Yerindelik
Testi geçerli olacaktır.
MÜŞTERİ YATIRIM KURULUŞU
Ad Soyad Osmanlı Menkul Değerler A.Ş
İMZA 6/8
46
İMZA KARTONU
MÜŞTERİ ADI SOYADI:
HESAP NO.:
MÜŞTERİ İMZA ÖRNEĞİ
İMZA 7/8 İMZA 8/8
49
OSMANLI MENKUL DEĞERLER A.Ş. Büyükdere Cad. Nurol Plaza B Blok No: 257 K: 8 34398 Maslak İstanbul Türkiye
T: +90 (212) 366 88 00 F: +90 (212) 328 40 70 [email protected] www.osmanlimenkul.com.tr