21
ber ($)uter unb @infunfte beß @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE 3 u sP a b e t bot n. einer arten {lanbfdJrift beffe!ben, ll1itg c tl) ei lt \)on Dr . .peinrid) 'Uuguft @r9arb.*) Rescriptum priuilegii Meinwerci episcopi super prediis, decimis ac aliis Bonis ecclesie nostre ab ipso collatis. IN - HONORE SANCTE TRINITATIS ET INDIVI- DVE VN ITAl'IS . Notum sit regie potestati omni- quc pontificali dignitati cunctoqlle ecclcsiastico 01'- dini, vniUerSO([lle populo christiane fidei signato, quod ego Meinwercus peccator, anno ab incarnatione Domini Millesimo Trigesimo sexto, licentia Serenis- simi imperatoris Conradi, ac Consensu Maguntini archiepiscopi Bardonis, Coloni ensis archiepiscol)i *) ;niere {:>anbfcl)rift, gemifcl)ten fam im :;5anuar 1840 in einer 2Cuction in illCunjler 3ur merf1:eigerung, wo id) reiber ' ben o bige n mel1anbtf)ei! berf el ben fp ot entbec'Ete, um fie nod) an. taufet! 3U tonnen, je bod) nod) Beit fanb, um baIJon 2Cbfd)rift liu nef)men. Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

@)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

ber

($)uter unb @infunfte beß

@)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE

3 u sP a b e t bot n.

~U5 einer arten {lanbfdJrift beffe!ben, ll1itgctl) ei lt \)on

Dr . .peinrid) 'Uuguft @r9arb.*)

Rescriptum priuilegii Meinwerci episcopi super prediis, decimis ac aliis Bonis ecclesie nostre ab ipso collatis.

IN-HONORE SANCTE TRINITATIS ET INDIVI­DVE V N ITAl'IS. Notum sit regie potestati omni­quc pontificali dignitati cunctoqlle ecclcsiastico 01'­

dini, vniUerSO([lle populo christiane fidei signato, quod ego Meinwercus peccator, anno ab incarnatione Domini Millesimo Trigesimo sexto, licentia Serenis­simi imperatoris Conradi, ac Consensu Maguntini archiepiscopi Bardonis, Coloniensis archiepiscol)i

*) ;niere {:>anbfcl)rift, gemifcl)ten :;5nn~alt6, fam im :;5anuar 1840 in einer 2Cuction in illCunjler 3ur merf1:eigerung, wo id) reiber 'ben obigen mel1anbtf)ei! berfelben b~ fp ot entbec'Ete, um fie nod) an. taufet! 3U tonnen, jebod) nod) Beit fanb, um baIJon 2Cbfd)rift liu nef)men.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 2: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

11(-)

Hermanni, "Verceburgensis episcopi Brunonis, cepi construere ecclesia rn extra Patherhurnensern ciuitatern

in orientali parte positarn, ad similitudinern sande iherosolimitane ecclesie, et oh honorern sanete Dei

genitricis et perpetue uirginis MARIE, ac Beatorum Llpostolorum Petri et Andree, pro iBa ohtinendLl ce­lesti Iherusalem. In lIac autem ecclcsia canonicos

Deo seruientes congregaui, qui.hus uictum ct uesti­tum de propl'iis honis ministraui. In die autern sanctificationis ecclesie henedictione p eracta , anle JVIissarurn sollcmpnia, sermone ad popllIum, fmilo, more aliarum ecclesiarum Deo consecratarum, dotaui

eam, dans curtern unarn in Thehlen, qllarn ex here­

ditate paterna possedi, duas precarie acquisitas, vnarn

in ''Vellethe, alteram in Esbihe, ct unum vorwerc in Essike, vnam curtern in ualle. Quia u ero de predio in eonfinio tantum non habebam, ut sufficere' posset ad usus ecclesie ac Deo seruicntium in ea, consilio

fidelium meorum accepto, decimas subterscriptas de dorninicalibus curtihus ad rne pertinentibus eidern ecclesie dedi. Quarum prima est Enenhus et Trede­cirn voreuuerc ad eam pertinenlcs. Stidenen. Bene­deslo. Colstide. Dedinchusen. Heddinchusen. Dalcn.

Henl"eldere. Hylarnare. Suaueren. Barchusen. Brochu­sen. Balhornen. Patherburna. Suthem et tres voruuerc atl eam perlincntes. Kercthorp. Holthem. Syullardis­sen. Nyenhus et Quatuor voruuerc ad earn pcrtillen­tes. Elesen. Ascha. Burch. Tune. Bekcna et Quatuor VOl'llUerC ad eam per.tincntes.L Orlinchusen . IHeginc­husen. Burchusen. Hepyn. YI, arnannincthorp. Bykese­ten et tres voruucrc ad eam pertinentcs. Hyse. Vn­'rikissen. Ehama. Heligenkerken et duo vOl'mierc all earn pel'tinentes. Alclenthorp. Bardincthorp. Lugethe

et duo uoruuerc ad eam perLinentes; Dodenbroke.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 3: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

111

Breca. Hegenhusen el Quatuor voruuerc atl eam per­

tinentes. Rothhagtissen. Berga. Holtisminne , duo. Ogenhusen et sex voruuerc ad eam pertinentes. San­denebyke. Homa. Saslincthorp. Stenhem. Hanlinc­

tho1'p. Lo. Nyhem et Quatuor voruuerc ad eam per­tinelltes. Malride. Leuerincthorp. Pumesen. Bittlden­husen. Herstelle et Quinque voruuerc ad eam perti­nentes. Wergis. Thesle. BrecaL Heinriadassen. Buffe­sen. Da,sburch et duo voruuerc ad eam pertinentes. Dashurch. Üslnetlere. Vuartberch et tres voruuerc a<.!

eam pertinentes. Vnum in ipsa uilla. '\IVestlledere.

O'stdagesen. Culele et tres voruuerc ad eam pertinen­fes. Vnum in ipsa uina. Vorste. Rolhen. He1'suithe­l1Usen et tres voruuerc ad eam perlinentes. Asle. Bylinchusen. Teuinchusen. Curbyke et Quatuor vor­uuerc ad eam pertinel1tes. Dalwic. Enshe. Item Ens­he. Lenkeuehle. Vilese et unum voruuerc ad eam })ertinentem. Vernethe. Ebil,e que est iuxta Horste. Ipsis autem uillicis qui domos has p1'edictas inhahi­tant, uel · hiis qui p~st eos ponendi sunt, niehi! om­ni11'0 pretermittentes, nisi Quindecim iugera pro lIe­stitu, alia uero que lahorauerint in agro, uel nutrie-1'int in domihus, tam propria sua que habent aut }lOstea De9 anl1uente possessuri sunt, quam a(1 no­stram l)otestatem l)ertinentes, quadrupedia siue pen­nata, more s01ito abs(Iue ulla contratlictione addeci­marent. Vt' ergo nulla ex his praetermitterem, que mihi a Deo da ta erant, dedi etiam decimarn in ,Sy­natha super armenta mea et super examina apum, fideliter Deo et domino Ihesu Christo sanctoque spi­

I'itui offerens uota mea. Si quis autern eorum qui uidenlur hiis omnib~s IJl'eesse, presumptuose hane noslram traditionem ver malam lIohmtalem auf l>l'O­}>ter nequiciam conlis sui irritauerit, ct secuntlurn

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 4: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

118

nostram dispositionem decimam non dcclerit, dicens se non iuste daturum, et hoc a procLJratorc fratrum,

uel ab ipso preposito loci, uel quod maius est a communi fratrum querimonia proclamaturn fuerit, si ministeria li1> noster h u ius rei rector est, iuramento se in reliquiis nostris vurgabit, si lilO, iudicio ferri igniti synodali sentenlia se liherabit. Ne uero alicui successorUl11 meOrUlTI non bone uoluntatis uiro, ne­

que al11orel11 Dei in corde suo retinens, mense sue stipendia diminuisse uidear, sciat has decimas me et de hereditariis et de acquisitis bonis centies resti­

tuisse. Ponebal11 etiam terminul11 ut unaqueque so­let hahere ecclesia, audiente clero meo, cunct.oque })opulo congregato, nullo contradicente , sed magis uoluntati mee in omnibus consentiente, confitente

uniuerso clero hec omnia sine ulla contradictione lwsse fieri, in primis uillam hanc que dicitur Aspe­thera, aliam que uocatur Hildelinchusen, terciam que uocatur Haxsuithehusen, Quartam Hohensile, que

uulgari uerbo dicitur Queden, Quintam EsLegtinchu-•

sen. Super hec omnia cum non possent hahere uti-litatem ullam. siluarum, lJOtestate episcopali dedi eis in Benedeslo, et in :Marchiis Thornethorul11, Ren­

tinchusorum, Hildelinchusorum, Aspetharorum, in una queque ebdomada pondera sex plaustrorum. Dedi etiam ad honorem et utilitatel11 ecclesie partem sundere mee in orientali l)laga uie que uadit ab urbe ista usque in Esbegtinchusen. Sciat namque fidelis in domino frater nostri ordinis locum nostrum

possessurus, omnisque ecclesia catholica, hiis lileris A et ~ a me priuilegiulll hoc signatum, pro­

l)riis manibus meis sigillatum, l)era ctaque benedic­tione sepulchri et altaris antepositi, Octauo 1,alendas

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 5: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

119

Junii, missa celebrata, filiis eeclesie traditum, ea ui­delicet ratione, ut ,si lfuando tribulationem seu con­tradictionem harum rerum prenomitlatarum ab aliquo }latiantur, scripturarum testimonio ueritas approbetur. Traditionem autem hane, si quis suceessorum meo­rum aut consanguineorum, seu posterorum eorum a quibus precario partem quandam acquisieram, in­fringere uoluer it, Beatorum apostolorum Petri et All­

dree, et episcoporum Bardonis, Hermanni, Brunonis, quorum testimonium priori introtluximus Ioeo, no­stroque banno, et omnium annimarum Deo c-onse­cratarum, in secundo cum uenerit dominus unicui­que operum suorum premia redditurus, CUln Juda tra(litore anathemate feriatur perpetuo. Qui autem:

l)o5t instinelum Dei patris omuipotentis ex llostris interfuere, quorum consilio auxilioque hec omnia pel'fecerim, paueis nolaho nominihus. Sigehardus ahhas Patherhurnensis. Uuino ahhas Helmwonlishu­sensis, qui mensu ras ecclcsie et sepulchri de Iheru­salem apportauit. Hosadus prepositus matris eccle­sie, et frater eius Vffo. Dotlieo deeanus. Bouo pre­Ilositlls loci istius. Becelinus Camerarius. Eppo dapi­fer. Eizo. Geylo fratres et pincerne. Eue et filii eius. Landico el Euf. Dudo. Tydman de Enenhus. Alderi­

cus de N yenhlls.

Quod }lost mortem lVIeinwerci, Rotho de uita et prehenda nostra onlinauit.

C1ll11 in hOllore domini nostri Ihesu Christi et Sancte :Maric, Sancti Petri et Andree atque omnium

Sanctorum, l\Ieinwercus episcopus prim um statueret hunc locum, preueniente eius Illorte, de conlllluni bono quod (lestinauit ecclesie, non conslituit quill cuiquc fratrum cottidie deberet dari, . Suecessor autern

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 6: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

120

ipsius Rotho perspiciens desolationem 110stram, morte prescripti patris, misericonliter l10bis instituit eccle­siasticam uitam, ut san.cte et honeste in domino ui­

ueremus, ac ueneranter in seruicio eius stabiles esse· mus. Quapropter ex ipso bono constituit dari cotti­die unieuiclue fratri unum nigrum panem, et in festis diebus acl hunc dimidium album, et uuam hymmi­nam plenam hone ceruisie, et ideo tam parUlll ut

melior esset. In l)rima uero fcria, et t ereia, et Quinta, et Septima tres carnes ])onas, aliisque fcrii s, scilicet

Secunda, Quarta et Sexta, dimidium caseum. Prele­rea quotiens esset plenum officium, tociens dari tres

carnes. In Quadragesima uera cottidie predictum panem et dimidium album, et Quinque alleces , et duo motlia pisarum. In dOl~inicis diebus, et in ca­thedra Sancti P e tri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in p almis, predic­tos alleees, el Quinque oua, et dimidium ca seUIl1, et unum album panem integrum, et unum ferculum salmonis unicuique. Atl h ec constituit ut p er anni circululll tredecies fratres simul comcderellt in re­fectorio, scilicct in fesliuitate Sancti Andree, In na­

tiuitate Domini , In purificationc Sancte l\Iarie, et quando carne m lIeb ent lleponere, In pascha, In as­censione Domini, In dedicatione ecclesie l1ostre, In Pelltecostcn, I n natiuilate Sancti Johannis Baptiste, In festiuitate Sancti Lyborii, In naliuitate Sancte 1\1arie, et in festo omnium SallctorUIl1. In eisdem

festiuitatibus in unaquaque uig ilia et in sancto die integrum album panem, et Ullum ferculum piscis, et Quinque oua, et dimidium' caseUll1, et unam cuppam mcdonis, et in sancto die unum hendelingum. In as­censione Domini per illos tres dies, unicuique unum fel'culul1l piscis, et QuimJue oua, et dimidiull1 ca-

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 7: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

121

seum, ef dimidium album p~ncm all nigrum. In fe­stiuitate Sancti Michaelis per Sillgulos alUlOS pro ue­stitu unicuique sex solidos , et tres Remel lini, et Quinque uellera lane, et dimidium corium boninum, et unum l>olledruin. In pentecosten, et in festiuitate Sancti Lyborii, et in natiuitate domini unum frustum Salmonis.

Quod post tempora Rothonis omnia mutata sunt in annonam et denarios.

Post tempora beati RotllOnis episcopi, statu tem­l)oris mutato, circulllspecta patrum nostrOl'Ulll pru­dentia, pancm, carnes, et ceruisialll et aEa uictualia que suprascripta sunt, in annonam et denarios com­mutauerunt. Nam cuilibet fra tri emancipato dantur triginta sex Spikermaltlcra Siliginis, onlei et auene, et cuilibet puerili IHebende decem et octo Spiker­maldera Siliginis, onlei et auene, ct ita duodecim maiores prebende et Quatuor pueriles accipiunt in summa Quadringenta quatuor Spikermaldera Siligi­nis, ordei et auene, et Quatuol' Spikerma lelera pise, nam quilibet frater emancipatus accipit duo Spik~r­scepel pisi, Que faeiunt in summa IIH or Spiker­maldera.

De denariis quos anlluatim dabit prepositus f1'a­tribus.

Preter annonam suprascriptam dabit prepositus fratribus hos subseriptos denarios. In festo Liborii fratribus emaneipatis Tres Mareas. Scolarihus duos Solidos. Gani Quatuor Marcas. Seolal'ibus duos soli­dos. Thome Quatuor lVlareas. Seolaribus duos solidos. In eathedra Saneti Petri Quatuor Mareas. Seolaribus duos solidos. In cena Domini fres Marcas. Scolari-

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 8: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

122

bus duos solidos. In ascenSlOne Domini tres l\1arcas. Scolaribus duos solidos.

Denarii piscium.

Pro piscibus. De Theltlin 111 capite ieiunii dabit }>repositus fratribus XV. sol. Scolaribus ct campana­rio unum solidum. In palmis item de Theldin octo Solidos fratribus. In annunciatione duos solidos. In Rogntionibus tres solidos. In vigilia omnium Sancto­rum unum Solidum. In vigilia Andrce unum Sol. In vigilia Natiuitatis Domini unum Sol. In vigilia Epiphanie unum S<jll. In cena Domini duos Sol.

Summa denariorum pro piscibus Triginta Quin(Iue Solidi.

Pro offerendis in natiuitate Domini V. Solidos Jeues. In pascha XVIIf. denarios graues pro offeren­dis. In anniuersario Ymadi episcopi duos sol. In fe­sto Petri et Pauli tres Sol. In festo A11l1ree fl'atribu s VI. Sol. In depositione carnium cuilibet fratri unum casellm ct canstellum. Anserem et pullu m . In cena D omini Quatuor l>ernas, una trium di gitorum, tres duorum digitorum, uel redemptio secundum es tima­t i Ollem t emporis. Eodem die ad cenam cuilibet frll ­tri I. cuneum ct nebulas, ct duohus r. Bicarium uini . In. pa scha cuilibet fratri Septuaginta V . oua. Cum fes tUlll Petri ct 1\1athie occurrit in X Lma. cum '1utcm extra XL mam. occurrit Sexaginta V .

De prediis ecclesie nostre, et pnmo de prellio Theltlin, quitl solu'1t.

Predium Thehlin Cllm suis pertinentiiii SOI11it in fes to Sancti lVl ych'1elis triginta sex Solidos pro por­cis. Andl'ee XVIII. Solidos pro piscibllS. In capite iciunii triginL'1 sex Solidos pro piscihllS. In" palmis

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 9: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

123

viginti quatupr Sol. pro piscibus. In Rogationiblls sex Sol. pro piscibus. Pro uectione duodecim Sol. Summa denariorum Sex libre et duodecim Solidi Dauentriensis monete, que ualet quatuor IVIareas et quatuor Sol. Sosatiensis monete. Curia ipsa principa­lis Thehlin soluit in an110na viginli Malta Braeii 01'­deaeei. Gemalen. Familia u ero soluit oeto Malta et dimidium Braeii. vngemalen. Item familia soluit Quindeeim Malta Siliginis . Hec annona nostra con­Imtatione et eonsideratione modii ecelesie Saneti Pelri excrescit usque ad eentum Spikermaldera, 'hoc sunt triginta sex Padermaldera. Curia Theldin habet triginta domos. Viginti octo tantum soluunt fratribus }>cnsionem. Ille de Ahus duas ahstulit uiolenter, unam in Ruielo, alteram in Drine. Que viginti oeto domus soluunt in summa Centum Spikermalde1'a an­none, et Quatuor ma1'cas et quatuo!' Solitlos.

De EsbiI .. e prope Sca1'dellbe1'ch.

Predium Esbike situm prope Sea1'denhereh habet nouem Mansos, qui soluunt de deeem et octo agris, qui uulgariter Morgene dieuntu1', dimidiam partem iHius annone, quam uulgus wintereorn nominat. · De aliis uero agris tereiam partem, nisi in certa summa conueniant cum l>reposito uel eius nuncio. Insuper deeem et oeto pullos et totidem uneias ouorum, et nouem poreos, uel quatuor Sol. et sex denarios.

De predio Wellethe cum suis pertinentiis.

Predium "Vellethe soluit Quinquaginta Spiker­mahlera Siliginis, ordei et auene, deeem tritiei, Qua­tuor l>ise. So~uit duos l>oreos adultos, unum pinguem. duorum digitorum, et Ullum trium di~itonlIll. In Imrificatione Beate :Maric duos l>oreos qui dieurltur

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 10: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

124

Thenestsuin. Duo Seruicia uel Sex Solidos. In pasclla V. pullos et dueenta oua. In festo Sancti Lybol'ii V. l>Ullos, Quinquaginta oua, et tres arietes. In festo Al1l1ree V. pullos ct Quinquaginta oua. In natiuitate Domini Quinque l)Ullos et Quinquaginta oua . Habet lllansum unum in Rothem, qui soluit Septe m Spi­.kermahlera Siliginis, et poreum pinguem duorum ai~itorum. Habet duos mansos Eriken. Ekehanlus soluit de uno tres solidos. Alinm dieebat se in be­neflcio habere, sed ipse numquam aliquid iUl'is ha­huit, nee heredes sui habent.

De euria Vesperthe eum SUlS pertinentiis.

Curia Vesperthe soluit decem Spikermaldera tritici, XVI. Siliginis, XVI. ordei, XVIIf. auene, et tres Mareas Thome. In llascha agnum et eentum oua. Liborii arie­tem. Tria Seruicia quando prepositus ibi celebrat syno­dum, uel tres soliclos pro quolihet seruicio. Habet nouem mansos et dimidium. Manslls Vilese soluit xnr. Spikermaldera, ouem, agnum et poreum, ct VI. den. Rinpenninke. ,~, ) IVlansus Sinestorp tantum. Ilem alius l\Iansus Synesthorp tantum. l\lansus unus Blikesen tantum. Mansus alius Blikesen Vll. Spikermaldera, ouem, agnum, porcum minorem, et VI. den. Rin­pennincke. \ Mallsus Berchem HI. Sol. et VI. den. Rin­IJemtincke. Mansus Vesperthe IJ. Sol. villico, et pre­posito VI. elen. Rinpen'llincke. Mansus Stalpe VIH.

Spikermaldera, 11. Sol., ouem, agnum, poreum, ct VI. den. Rinpennineke. Item Manslls in Vesp erthe, quem habuit Lefgartlus, soluit XXX. denarios. Man-

*) VI. den. ift jebeilma! über biefc6 m3"ort, anfd)einenb mit einer ittngmn {)anb, g€fd)deben.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 11: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

125

sus in Ren soluit III. Sol. Habet dimidium Mansum In Reherinchusen, diu perditum et neglectum. it)

De curia Esbike prope Patberch cum suis per­tinentiis.

Curia Esbihe prope Patberch soIuit Xmf. horus­scepel, X. Siliginis, Uf. tritici, vnum pisi. Tria serui­eia uel nouem Sol. tres oues cum totidem agnis, XH. Sol. pro duohus porcis. Habet septem ManSlls in ipsa llilla. Duo soluunt VI. sol. et Vf. horusscepel Siligillis. Quilibet aliorum quinque soluit tres hoi'usscepel Sili­ginis, Ouem et agnum, Porcum uel quatuor sol. Vnum Mansum habet Ren. quem Gerlagus Thikeber detinet uiolentel' et iniuste.

De cUl'ia ~ale que llicitur Krumenhus.

Curia in Dale quc dicitur Krummenhus soluit preposito XX. Spikermaldera, anserem , porccllum, V. pullos, et centum oua in Pascha. Fratribus Blasii duos soL, Petri et Pauli Ur. sol. In festo Andree pre­posito plaustratam desiccatorum lignorum, et fratri-1ms l\'1aiol'is ecclesie lVlarcam pro Seruicio.

Curia Danne quam hahet :Monasterium Hersui­tllehusen SOlllit prcposito VII. Solidos.

Essike quoll habet Monasterium in Breidelare solult uiginli octo Spihermaldera auene et nouem solidos, et in pascha decem uncias ouorum.

Ricswithehusen quod item hahet Monasterium III Breidelare solllit VIII. Solidos.

De Eysnen in Natiuitate Domini V. Sol. leues })1'O offerendis.

*) ~ine tliel iungere, etltla beni 16. ~a~r~unbert ange'f)orige .panb, 'f,Jat 'f)ier 'f,Jin"ugefugt: Ne ct totum depel'eat cavendum.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 12: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

126

De Smegtten in l)ascha XVIII. (len. graues pro offerendis.

De Hothwardissen III. Sol. De Stalpe H. Solidos in annuntiatione Domini.

De Pensione septem decimarum ultra nemus.

Curia Nyhem soluit pro decima triginta Spiker­maldera, tri<'l. tritici, Nouem Siliginis, Nouem auene, Nouem onlei. Unum Remel lini et unum arietem in festo Liborii.

Inferior 'curia 'i\T arlberch soluit pro decima vi­ginti duo Spikermal<.lel'a, IIIL tritici, Vr. Sili!5inis, VI. ordei, VI. auene, vnum Remel lini, vnum arie­tem in festo Lyborii.

Superior curia "Vartberch 70luit pro decima XYlIT. Spikermaldera, tria tritici, V. Siliginis, V. ordei, V. auene, unum Remel lini, et unum arietcm in feslo

Lyborii. Curia de magno Nedere soluit pro decima xxrr.

Spikermaldera, IlII. tritici, VI. Siliginis, VI. ordei, VI. auene, unum Reme! lini, et unum arielem in festo Lyborii.

Curia de paruo Nedere soluit pro decima x vrrr. Spikcrmaldcra, tria tritici, V. Sili!5inis, V. ordei, V. auene, vnum Reme! lini, vnum arietem in feslo

Lyborii. Curia de magno Dasburch soluit pro c1ecima

XXII. Spikermaldera, IIlI. tritici, VI. Siligin is, Vr. ordei, VI. auene, vnum Remellini, vnum arietem in festo Liborii .

Curia de paru'ü Dasburch soluit pro decima XVIII. Spikermaldera, fIT. tritici, V. Silig i11is, V. 01'­dei, V. auene, vnum Remel li11i, vnum a1'ietem in festo Liborii.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 13: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

,127

Septem ergo deeime ultra nemus soluunt in sum­ma Seplem Remel lini, et septem arietes in festo Liborii, et XXIlII. Spil~ermaldera tritici preposito, fratribus ad annonam vrebendalem centum XXVI. Siliginis, onlei et auene.

Quid sohlat deeima cu ne Balhornen.

CUl'ia Balhornen soluit pro decima X. Spikmal­dera Siliginis, X" ol'dei, X. allene, II. pullos, vnum anserem, unum porcellum dimidii anni.

Curia N ienhus pro decima soluit Quadraginta tria Spil, maldera, tria trilici l>reposilo, fratribus XIII. ordei, XIII. Siliginis, XlIII. auene, vnum a115et'em, duos pullos. . Curia Burchusen pro decima soluit X. Spil,er-mahlera Siliginis.

Curia Bekena . }>ro decima soluit Qua'draginta V. Spiltermaldera, Quincp.le tritici preposito, XIII. Sili­ginis, XIII. ordei, XlIII. aueue fratribus. In pascha . duos a'gnos bonos, et centum oua. In festo Lyborii duos arietes. In festo 1\lychaelis duos porcellos bonos, ct Quinque pullos.

Curia Ellenhus a(lducet decimam suam in palea in horreu m prepositi. preterea dabit preposito duos . anseres, 1111. pullos, duos porcos minores circa fe­slum Thome. In festo Lyborii alternis annis Bouem duorunl annorum.

Summa annone de decimis citra nemus, Centum XX. Spikermaldera Siliginis, onlei et auene fratri­bus, Preposito VIII. tritici, preter decimam ~nenhus, que cum palea adducta quamloque ualet Sexaginta Padermaldera, quandoque l)lus.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 14: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

128

De decimis et bonis que prepositus confen'e de­bet fratribus emancipatis. ,~., )

Curia Sandenebike pro decima soluit XII. Spiker­

mal<1era, VI. Siliginis, VI. auene. 1I. den. et obulum

1HO minuta decima. (I.moldrum siliginis ad panem.) **) Curia de inferiori Homa pro decima soluit VIII.

Spil{ermaldera, et duos den arios et obulum 1)1'0 ml­

nuta decima. Curia de superiori Homa pro decima soluit VI.

Pa<.lermaldera, VI. den., anserem et duos pullos.

(I. mold. silig. ad pan.) Curia Badenhusen pro decima soluit VIII. Spi­

l\ermaldera. Pro minuta decima duos denarios et ohulum. '(I. mold. sil. ad p .)

Curia Pumesen pro d ccima X. Spikermaldera, duos denarios et obulum pro minuta decima. (I. et dimid. mold. silig. ad panern.)

Curia HeligenkerI{e pro decima soluit XVI. Spiker­maldera al/ene, et millutam decimam. (I. mold.sil. ad p.)

Curia Hepen soluit pro decima VI. Padermaldera auene, porcum unius anni, II. pullos in festo J.\IIy­chaelis, et aliam minutam decimam de nutrimentis animalium. (I. mold. sil. 'ad p.)

-Curia Asle prope 'iVartberch soll/it XXIIII. Spi­kennaIelcra, X. ordei, X . Siliginis, UII. tritici, VI. elen. ' pro minuta decima, XL. Botones Iini, ita qUOt!

Boto contineat in se quinque Ristas. (I. et dimid. moId. tritici ad p.)

*) XudJ bie einöe!n~n spofl:en ~aben if)re befonbmn ffiubrircn, in bie lee ren. ßwifc!Jenraume ber .seilen gefcljriebell, bie aber, weil fie blo9 bie ~amen ber .pofe angeben, unb öum merftanbnitT nid)t6 beitragen, f)ier, ber ffiaumerfparniff Inegen, ItJcggeblieben finb.

**) lDie eingefd)loffenen .sufa~e finb ~on eincr jüngeren .panb mit fc!)r tleinec ~cf)rift öltJifd)en ' b~ .seilen gejd)rieben.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 15: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

129

Curia Syuuardissen pro decim~ soluit V. mal­dern, pOrCLUl1 unius anni, II. pullos.

Curia Il,emannincthorp pro decima soluit nn. Padermaldera et dimidiulIl, XVIII. (len. et obulum pro minuta decima. (I. mold. si1. ad p .)

Curia Stenhem propc Sualellberch X. Padermal­dera, et duos del1arios et obulum pro minuta decima.

Curia Hunrikesen pro decima soluit VII. vader­maldera, XU. den . et duos pullos pro minuta decima. (I. mold. si1. ad p.)

Curia Ecrtincthorp pro decima soluit 1. ' pader­mahlerum aUClle et I. Siliginis, et minutam dccimam.

CL~ria Ogcnhusen pro decima soluit XX. Spiher­maldera, X . Siliginis, X. auene, ct V. den. pro mi­nuta decima. (I. ct dimi(l. mold. si1. ad p.)

Curia l\Ieginchuscl1 pro decima secul1dum quoll r>ütest conuenire cum domino decimc, que ad 1111nu5 soluit V. Padermalder'a, III. auenc, I. onlei, I. Sili­ginis,. et minulam decimam. (I. mold. si1. ad p.)

Curia Henlincthorp pro decima soluit XII. Spi­l-i.ermaldera, V. Siliginis, VII. auene, VI. den., al1se­l'eIn ct duos pullos pro minu1a decima.

Curia HOlhen IJro decima soluit XII . .spikermal­

dera Siliginis. (I. mold. si1. ad p.) Curia Scstincthorp IH'o decima soluit X. Spil,er­

maldera, V. Siliginis, V . auene, et II. den. et obulum

1H'o minuta decima. Cnria Doden])roke pro dccima soluit XXX. den.

graues. De uorV\Terc prope Lllgethe XXX. den. graues. Due curie Holttesminne X. sol. leues. Curia Lcuerincthorp pro decima 111. Sol. graues: De Koten prope Lcuerincthorp pro decima XII

den. graues. IV. 1. 9

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 16: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

130

Seune soluit tantum quantum curia Ses lincthol'p.

Desle quatuor s6lidos. "\Yindelmoderode sex solidos.

Curia Osdagesen pro decima soluit UII. Sol.

graues. Due curie Holthem 'soluunt pro d ecima VII. pa­

dermaldera, I. tritici, H. Siliginis, H. ordei, 11. auene, XII. denarios uel arietem, et 1111. pullos in feslo

Michaelis . (I. mold. tritici ad l~.)

Curia Tlnme pro d ecima soluit VI. paderl11aI­dera, 11. pullos, I. anserem , J. plauslralam feni. (I. moid. tritici ad p.)

,Cu.ria Asle prope nemus, VIII . padermaldera. Curia Heddinchusell pro decima soluit VIII. pa­

dermaldera, II. tritici, H. Siliginis, 11. ordei, 11. auelle, VI. den., IX. pullos pro minula decima. (IlII. moid.

tritici ad p.) , Curia Helll,e secundum quoll potest conuenire

eum domino decime, que qualldoque ualet X. pa­dermaldera, quandoque octo. Insuper pro minuta deeima porcum ualentem duodecim denarios, et duos pullos in festo l\1ychaelis, et agnUlll in pascha. (II. moid. sil. ad p.)

Curia Slidenen pro <1ecima soluit VIII. pa der­mahlera, anserem , II. pullos, poreellum nalentem sex denarios. (1111. mold. tritiei a~l p.)

Curia in ualle pertinens camerarie ':') soluit pro deeima IX. padermaldera, 1. tritici, 11. Siliginis, III. ordei, III. auene, UII. plaustratas Iignorum , X Il. den . nel minutam decimam. (111. mold. tri tici ad p .)

Curia Brochusen ' pro decima soluit IX. pader­maIdera, II. Siliginis, II. onlei, V. auene, porcum

*) :Die ffiubrif fagt: Curia Cameral'ie maioris ccclesic in ualle.

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 17: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

131

tlUlUS allui, anserem et duos pullos in festo lVlichae­lis, agnum in pascha, et decimam de aliis nutrimen­tis animalium, et de sex casis eiusdem curie VI.

pullos et minutam decimam. (I1. mold. silig. ad p.) Curia Kercthorp pro decima soluiL VII. pader­

maldera, I. tritici, 11.' Siliginis, II. ol'dei, iI. auene, Poreum. unius anni, et minutam decimam de omni­hus nUlrimentis animalium. (I. mohl. tritici ad p.)

Curia Benedeslo pro decima soluit V. padermal­

dera, 1I. Siliqinis, 11. onlei, I. auene, Porcum uel XII . den., Anserem et duos pullos. (l. mold. sil. ad p.)

Curia Koistede pro decima soluit II. Sol. Elme­

linchusen III. sol. Northem VIJI. paderrnolder ct

tll1um tritici .' (11. mohl. tritici ad p.) Detlu'el'sen HII. ))adermolder. (I. mold. sil. ad p.)

Curia Hilemare pro decima soluit VIII. }Jader­mahlra Siliginis, ordei et auene, et I. tritici, Ul1um magl1um Remel lini, et unam ouem. De hiis dan­tur fratriLus IX. solilli. (I. et dimid. mohl. sil. ad p.)

Bona Vesperthe soluunt annuatim Ill. Marcas et

IX. Sol., XVII pullos, · unum Scepel de pultibus. De hiis dantur fratrihus IH. marce et tres solidi.

De obedientiis que decanus de consilio priorum conferre debet inter fratres.

Obedientia Siluesethe (le quihusdam agris soluit

II. mahlera onlci et I. Siliginis, dc quihus dantur

fratribus duo solidi. Obedienlia Henke soluit XV. padermaldera, V.

trilici, V. onlei, V. auene, VI. Sol., I. anserem , V . }Jullos, V. uncias ouorum. De hiis dantur fratribus XX. solidi. (V. mohl. tritici ad }).)

Obedienlia Algotinchusen soluit VII. padermal-9*

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 18: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

132

dera, 1111. Siliginis, IH. ordei. Dc hiis dantur fratri­

hus VII. Sol. (I. mold. sil. ad p .) Obedientia Stn1pe soluit XVIII. padermalder<1 ,

11. anseres, V. pullos, V. uneias Ouorum. De hiis dantUl' fratrilms XVIII. Sol. (VIII. mold. tritie i ad p .)

Ohedientia MaIride soll1it X. Spil-\ermnldp.ra, et

11. den . et obulos. De hiis dantur fratribus 111. Sol.

in die Marie lVIagdalene. (ßufa~ einer jungeren .pan'c: Item piscina cum suis agris. Item euria BOl'ehof in Braewede que soluit annuatim tres sol. d cnar.)

Obedientia Dalhem soluit V. padermaldera, ex

hiis dantur fratribus V. Solidi. (I. mohl. sil. ad. p.) Sulethe soluit ohedientiario XI. padennaldern,

::l11serem, V. puUos et V. uneias ouorum in pascha, III. Seokones GarbartllIl in die Liborii, et eampana­

rio IIlI. mnldera. De hiis dantur fratribus XI. Sol.

(111. mohl. tritici ad p.)

Synestorp soluit X. padermaldera, ,VIII. modios siliginis, UII. maldera ol'llei, XX. modios auene, I. poreum uel XII. den., V. pllllos, V. uneias ouorum. De hiis dantur X. sol., fratribus IX., Scolaribus V. den., canpanario J. den., acl candelam UI. den ., 1\1a­iori' ahari 111. den. (I. et dimid. mohl. sil. ad p.)

Bariehusen prope Buren soluit UII. Sol., fl'atri­bus 111. Sol. et VI. den., et tribus uicibus 11. den., I. altari I. ad eandelam. Deberet insuper soluere I. arietem obedientiario.

Maior euria Thornethe solnit XI. padermaldel'a, IH. pullos, III. uneias ouorum, et anserem, De hiis fratribus I. marea.

Minor euria Thornethc 1X. padermaldera, IX. den., Ill. pullos ct anserem. De hiis dantur fratribus IX. Sol.

Bona Bekenen soIl1unt VI. padermaldera, 11. Si-

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 19: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

133

Iiginis, 11. onlei, 1I. auene, V. pullos, Quinquaginta oua, U. plaustratas lignorum. De hiis dantur fratribus VJII. Sol. (I. mold. sil. ad p.)

emia Widinchusen pro decima UlI. Sol., 11. p1lllos, el de manso ibidem V. sol. el VI. den ., VI. p.dIos, IlII. uncias ouorum. De hiis dantur fratribus

VII. sol. Vpsprunhen soluit IX. padermaldera Siliginis et

onlei, in'eler unUlll modium, Anserem ct dllos pul­los. De hiis dantur fratribus IX. Sol. (I. ct dimid. mohl. si l. ad p.)

Hanlarad issen soluit VII. horusscepel, III. Siligi­

flis, In. aucne, I. ordei, XII. d en., 1I. anseres, HII. In,lIos, V. uncias ouorum. De hiis fl'alribus VIII. Sol.

(11. mohl. sil.) Ohedientia Stenhem prope Igenhusen soluit quon­

(lam XII. rtlohlra annone, mollo sex, et I . solidum 1)1'0 porco, V. vIlcias ouorum et V. pullos. *)

Ouergen **)

Qu id pertineat Decanatu i.

D ccanatui pertinet decima curie EInere, que soluit VII. paderm ahlera , I. triti ci, IJ. Siliginis, 11. onlei, 1I. auene, Porcellum ualentem VIII. den., a11-serem et duos pullos.

D ecima curie Elsen, VIII. padermaldera, I. tri­

tici, II. Siliginis, 11. ordei, HI. auene, Porcellum ua-

l cntem VI. den., anserem, 111. pullos. . Decima curie Suaueren, VI. padermahlera, I. tri­

ti ci, I. SiLiginis, 1I. ordei, II. auene, porcellus de VIII.

den., anserem, II. IHlllos.

, *) lDiefe r ®a~ ift \.)on einer jt'lllßmn .panb ein~Ffcf)attet.

H) {iier fd)eint etl\.)aG auerabirt ölt fein ,

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 20: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

134

De '\'Vithinl,eshusen XV. elen. De Siluesethe XII. den. De Upsprunken II. Sol., in festo Michaelis an­serem et duos pullos. De istis elecanus pro curaLit

candelam in dormitorio elomi.norum. Preterea prc­positus dabit deeano in pascha pingesnetle unius

l)Qrei. III. Sol. *)

Quiel pcrtineat Scolastrie.

Scolastrie pertinet decima Selminchusen, que sol­uit X. spil,ermaldera, ct de Bilinchusen lIlI. sol. **)

Quid pertineat cellerariae.

Cellerarie pertinet decima curie Bariehusen su­per Synatha, CJue quandoque soluit VI. padcrmaltlera, 111. auene, 11. Siliginis, I. ordei, et mil1l1tam deci­

mam, et de agris Grute que pertinent BUl'ichusen I. et dimid. maldl um auene.

Quid pertineat c~l11torie. -

Cantorie pertinet deeima Beddinchusen, soluit padermaldera lI. Siliginis, IL onlei, 11. auene, et minutam deeimam.

Quid perlineat custoelie.

Custodie pertinet decima Brochusen, fIue soluit VIII. padcrmaldera, XVIII. den., 11. pulIos, VI. Seo­lwnes Garharul11. Decima Ascha, que sohJit IIlI. maldera et I. trilici, XII. den. , n. pullos. Decimu

*) ,pie. fd)einen me~.Hc m30rte auG.obirt öl! fein. ®etrennt "0ll

ben ubrigen frd)t, "on anberer .panb gefd)rieben: Natiuitalis Xpi.

*+) mon einer "ie! jüngmn .panb ift f;ier beigefügt: Rcliqua vide in Statutis .

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org

Page 21: @)tift§ ss. PETPtI ET ANDPtEAE · thedra Sancti Petri, et in festiuitate Sancti l\lathie, et allllullciatione sancte :Marie, et in palmis, predic tos alleees, el Quinque oua, et

135

curie Bureh, V. padermahlera, XII. den., 11. pullos. De Hcnhcldcre obedientia maioris ecclesie I. pader­mal(lera Spelte, pro quo darltllr uillico 11. candele in puri[icalione Marie, ita quoll tres candele faciant unam libram. De Curhil,e. De Edinchusen. *)

~on einer anbern .panb in nod) beigefugt:

Curia Evinchusen l)rope Vnlorp soluit annuatim UII. moldra, ynum siligitlis, vnum ordeiet duo auene, anserem et duos pullos, 1)1'0 decima. Curia

ibidem in vicino que dicitur Tome cragen soluit 11. solidos in festo Lyborii eliam pro decima. Curia 'Veris propc Herstelle soluit VII. sol. leuis monete IH'o decima. Curia Hersuedehusen III. Solidos.

*) lDie beiben (e ~ten sporten finb fpatm ßufa~e .

. -----~-_. -,------

Quelle: Westfälische Zeitschrift 4, 1841 / Internet-Portal "Westfälische Geschichte" URL: http://www.westfaelische-zeitschrift.lwl.org