Classical Quarterly 53.2 510-522 (2003) Printed in Great Britain 510

THE ETHNIC ORIGINS OF THE FRIENDS OF THE ANTIGONID KINGS OF MACEDON

Polybius (8.9.6-10.11) reports that Theopompus said that Philip of Macedon encouraged men of dubious character from all over Greece and the barbarian world to come to Macedon and become his hetairoi.1 As part of his refutation of Theo- pompus' claims, Polybius says that after the death of Alexander these men showed their worth by dividing up most of the known world among themselves. However, Alexander's hetairoi and successors were not drawn from most of the world, but were largely Macedonian in origin.

Berve lists a possible thirteen out of sixty-one hetairoi of Alexander as being of Greek origin.2 Only one of the remainder was a Persian, so there are forty-seven Macedonians; in other words, 77 per cent were Macedonians and 21 per cent Greek. However, Greeks were prominent in peripheral roles, such as the chancellery and as engineers,3 but had limited command roles. The limitation on the careers of Nearchus the Cretan and Eumenes of Cardia are signs of the predominance of Macedonians at Alexander's court.4 Lysimachus has been seen as an example of a Greek succeeding in Macedonian service, as his father Agathocles is said to have been a Thessalian penestes,5 but it seems unlikely that the man who drove Pyrrhus of Epirus out of Macedon by a whispering campaign on his non-Macedonian origin (Plut. Pyrrh. 12.10), was not Macedonian himself.

In fact, we find Macedonians commanding Greek troops, Thracians, and even the navy, which would have been largely manned by Greeks.6 Within Macedon itself, the contingents from Upper Macedon seem to have been commanded largely by Upper Macedonians.7 In the time of Alexander, the Macedonian origin of their commanders was important for Macedonian troops, and Macedonians were jealous of other groups winning command positions of any sort.

Theopompus may not have been describing those companions who held command positions, as Polybius thought, though we should note Theopompus' hostility towards Philip here.8 Polybius' error can be explained as a result of anachronism. In his own

' The Polybius passage, FGrH 115 F 225a, overlaps with F 225b (= Ath. 6.260d ff.). Cf. F 224 = Ath. 4.166f ff., for similar sentiments.

2 H. Berve, Das Alexanderreich aufprosopographischer Grundlage (Munich, 1926), 31. On the nature of royal friends, see G. Herman, 'The "friends" of the early Hellenistic rulers: servants or officials?', Talanta 12/13 (1980/81), 103ff., 112.

3 Berve (n. 2), 43, 157. 4 W Heckel, The Marshals of Alexander's Empire (London and New York, 1992), 206, 28; P. A.

Brunt, Arrian II: The Anabasis of Alexander (Cambridge, MA, 1983), 444; Berve (n. 2), 43. On Macedonian hostility to Eumenes of Cardia: Plut. Eumenes 3, 18, 20; Diod. 19.60.3.

5 Theopompus FGrH 115 F 81 says this of an Agathocles, the name of Lysimachus' father. H. S. Lund, Lysimachus (London, 1992), 2 accepts that Lysimachus' father had been Thessalian in origin, but not a penestes. Irwin L. Merker, 'Lysimachus, Thessalian or Macedonian?', Chiron 9 (1979), 31-36 rejects the view that Lysimachus was Thessalian. A. B. Tataki, Macedonians Abroad (Athens, 1998), 156 describes him as a Macedonian from Pella and makes no mention of a Thessalian origin.

6 Berve (n. 2), 141, 139, 159. 7 Berve (n. 2), 114ff.; Heckel (n. 4), 58; Brunt (n. 4), vol. 1, xliii. M. B. Hatzopoulos,

Macedonian Institutions under the Kings 1 (Athens, 1996), 481-2. 8 W. R. Connor, Theopompus and Fifth Century Athens (Cambridge, MA, 1968), 15.

ETHNIC ORIGINS 511

time, foreigners were employed in high-ranking positions in Macedonian service more often than in Alexander's time. This was true, not only in the eastern kingdoms, where the royal friends were predominantly Greeks or Macedonians,9 but also in Macedon itself. The title philos replaces the older hetairos in Hellenistic times, but the two groups have similar roles.'0

Down to the battle of Ipsus in 301 B.C. Macedonians were the most prominent group of royal servants in the kingdom of Antigonus Monopthalmus, which did not include Macedon itself. Billows lists 128 probable royal friends in his Appendix Three, of whom thirty-one are Macedonians, making 24 per cent of the total. Overall, there are forty-three Greeks, making 34 per cent, but these are drawn from a wide area. Twelve come from the Greek mainland, and the same number from Asia Minor (amounting to 9 per cent each), ten from the islands, six from the Greek cities in Thrace, two from Cyrene, and there is one Cypriot. The governing class in Antigonus' kingdom were thus largely foreigners in the lands he ruled (compared with seven identifiable orientals-only 5.5 per cent of the total), with a large number of Greeks supplementing the Macedonian el1ite."I

In order to examine the ethnic origins of the friends of the Antigonid kings of Macedon, to show that the role played by Greeks was closer to that found in the kingdom of Antigonus I and other Hellenistic monarchies than the one under Alexander the Great, I will look at all those who are identified in the sources as friends or advisers of the kings, those who held military commands or governed provinces or cities or served as royal ambassadors. I will not look at intellectuals, unless, like Hieronymus of Cardia or the Stoic philosopher Persaeus, they also served in one of the capacities listed above. Ordinary soldiers, such as the Illyrian Zopyrus, who cut off the head of Pyrrhus of Epirus (Plut. Pyrrh. 34.5), will also be excluded.

Demetrius I's rule after the battle of Ipsus included Macedon rather briefly (from 294 to 288) and was not directed towards the interests of Macedon

itself.12 Never-

theless, the ethnic origins of Demetrius' friends should be considered in this context, to see how the question of origin relates to later Antigonid practice. Some of his most important assistants were his own relatives. Pyrrhus of Epirus, his brother-in-law and an exile at the time of Ipsus, falls into this category. He served briefly as Demetrius' governor of the cities of the Peloponnese (Plut. Pyrrh. 4, cf. Demetr 31.2), before being sent as a hostage to Ptolemy and passing out of Demetrius' orbit.

Phila, daughter of Antipater and Demetrius' first wife, acted as his ambassador to explain to her brother Cassander Demetrius' expulsion of another brother, Pleistarchus, from Cilicia (Plut. Demetr. 32.4) His eldest son, Antigonus Gonatas, defeated the Boeotians in 292, although the capture of Thebes was left to Demetrius himself (Plut. Demetr. 32.4)."13 Antigonus was also left in charge of Greece when

G. Herman, Ritualised Friendship in the Greek City (Cambridge, 1987), 154 describes the comment as 'venomous', but cites contemporary parallels in n. 101. On the different viewpoints of Theopompus and Polybius, see Herman (n. 2), 125.

9 C. Habicht, 'Die herrschende Gesellschaft in den hellenistischen Monarchien', Vierteil- jahrschrift fiir Sozial und Wirschaft Geschichte 45 (1958), 5; Herman (n. 2), 113. In Egypt, locals were under-represented in honorific positions at court: L. Mooren, La hidrarchie du cour ptolemaique (Louvain, 1977), 207. E. Bikerman, Institutions des Sileucides (Paris, 1938), 48 says the kings appointed whoever they wished as friends, but does not discuss their ethnic origin.

10 Herman (n. 8), 13, cf 8 and 106. " R. A. Billows, Antigonus the One-eyed (Berkeley, 1990), 265 and Appendix Three. 12 C. Wehrli, Antigone et Demetrios (Geneva, 1968), 221. 13 See Wehrli (n. 12), 175. P. Perdrizet, 'Inscriptions d'Acraephiae', BCH 25 (1900), 70 has the

funeral epitaph of a Boeotian leader killed in this battle.

512 J. L. O'NEIL

Demetrius became king of Macedon in 294 (Plut. Demetr 44.4) and was in control of Demetrius' Greek possessions when his father had been captured by Seleucus (Plut. Demetr. 51.1-2).

Demetrius left a certain Diodorus in charge of Ephesus after Ipsus. This Diodorus had been in Demetrius' service during the Greek campaign of 304-301.14 However, Diodorus decided to betray Demetrius, but the king learnt of this, and disguising himself on the ship of one Nicanor, returned to Ephesus and prevented its betrayal (Polyaenus 4.7.4). Neither man is ascribed to an ethnic origin, but Tataki concludes that Diodorus was a Macedonian,15 as she does for Nicanor, which is a common Macedonian name, though not exclusively so.16 Therefore Nicanor should also be identified as a Macedonian.

Philocles of Sidon probably continued as Demetrius' admiral in the years after Ipsus, although he is not directly attested in this period.17 Hieronymus of Cardia, better known as a historian, was appointed governor of Boeotia in the 290s.'8 The best of Demetrius' generals, Pantauchus, was given an independent command in Aetolia during the war against Pyrrhus, but was defeated and killed in single combat by him

(Plut. Pyrrh. 7.4-9, cf. Demetr. 41). His service for a king of Macedon and the fact that his name is a common Macedonian one and that later members of his family seem to be known, make a strong case for Pantauchus being a Macedonian.19

Oxythemis was sent as ambassador to Agathocles in Syracuse (Diod. 21.15 and 16). He is twice mentioned as an important friend of Demetrius by Athenaeus (6.253A and 14.614F), both times with two other, otherwise unknown friends.20 Oxythemis himself is shown by inscriptional evidence to have been a Thessalian from Larissa (Syll.3 343).21

Andragathus betrayed Amphipolis to Lysimachus, but himself fell victim to Lysimachus' treachery (Polyaenus 4.12.2). Andragathus must have been Demetrius' governor or general at Amphipolis before the betrayal, which probably came after Demetrius' cause was lost.22 When Demetrius was trapped by Seleucus' army, a certain hetairos of his, Sosigenes by name, tried to organize the king's escape, but was unsuccessful (Plut. Demetr. 49.7). We have no indication of his nationality23 and the use of the term hetairos, normal for Alexander, rather than philos, normally used in the case of the successors24 (and used by Plutarch in this passage for other, unnamed friends), is unexplained.

14 Billows (n. 11), 380, no. 30. 15 Tataki (n. 5), 299. Tataki argues (25, 354, 362, 439) that men in Macedonian service, whose

ethnic identity is unknown, are to be identified as Macedonians. 16 Tataki (n. 5), 380-4 lists twenty-eight Nicanors, in contrast with fifteen in J. Kirchner,

Prosopographica Attica. On the name Nicanor, see also A. B. Bosworth 'A new Macedonian prince', CQ 44 (1994), 59. This Nicanor is Tataki no. 3, on p. 380. Cf. P. Schoch, 'Nikanor (14)', RE 18 (1936), 270.

"7 J Seibert 'Philokles, Sohn des Apollodorus, Konig der Sidonier', Historia 19 (1970), 337-51. For the use of a Greek name by a non-Greek, see Billows (n. 11), 306, n. 32.

18 Plut. Demetr. 39.4; cf. Paus. 1.9.8; W W. Tarn Antigonus Gonatas (Oxford, 1913), 245. 19 Tataki (n. 5), 398. Cf. Tarn (n. 18), 50. 20 Bourichos and Ademanus at 253a; Peucestas and Menalaus at 614f. Tataki (n. 5) does not

list the first pair, but calls the second pair Macedonians at 406 and 368 respectively. 21 See Billows (n. 11), 414. Oxythemis was killed by Antigonus Gonatas after insulting the

mother of his son Halcyoneus: Ath. 13.578a. 22 Lund (n. 5), 100. Andragathus is not listed by Tataki (n. 5). 23 Sosigenes is not listed in Tataki (n. 5). 24 See n. 10 above.

ETHNIC ORIGINS 513

Demetrius I had left a certain Heracleides in command of the Peiraeus when he went to Lydia (Polyaenus 5.7[1]), but we do not know what his origins were.25 If he is the same man as the Heracleides honoured by the Athenians before Ipsus in IG II2 1492, 106 and 116, who was a friend of Demetrius, he was an Erythraean. One of his subordinates, a Carian named Hierocles, who helped him entrap the Athenians (Polyaenus, loc. cit.), seems to be the same man as the later governor of the Peiraeus under Antigonus Gonatas. The Antigonids may have continued to use the same men as

representatives at Athens over long periods. Of the twelve friends of Demetrius I known from his reign after the battle of Ipsus,

seven were Macedonians, making 58 per cent of the total and four (33 per cent) were Greeks. The percentage of Macedonians is markedly lower than that found for Alexander, but higher than for Antigonus. Since the bases for these lists were not

precisely comparable, we should not put too much weight on these figures, but there is a clear difference to be seen.

Antigonus Gonatas also used his kinsmen as officers. His governor of the Pelo- ponnese had been his elder half-brother Craterus (Trog. Prol. 26; Plut. Defrat. amor. 15.486A)26 and after him, Craterus' son Alexander held a similar position.27 Antigonus' son Halcyoneus was serving as an officer in the campaign against Pyrrhus at Argos (Plut. Pyrrh. 34.7-10) and his death in battle is also recorded (Plut. Mor 119C-D; Ael. VH 3.5). Halcyoneus probably had an important career under

Antigonus, but the details are lost.28 Antigonus' son and successor, Demetrius, won a battle in Boeotia (Justin 26.11.11), but as Demetrius was twelve or thirteen at the time,29 he was probably only nominally in command. These kinsmen were the most

important Macedonians employed by Antigonus in high command. When Antigonus recovered Corinth, he placed Persaeus the philosopher in charge.30

Persaeus was a native of Citium, who had been recommended to Antigonus by his fellow Stoic and Citian, Zeno (Diog. Laert. 8.36, cf. 8.9). Two other officers are mentioned at Corinth: Archelaus the general and Theophrastus. We are not told whether these men were Macedonians, Greeks, or something else, but they seem to have been subordinate to Persaeus,31 even though he was a Hellenized Phoenician. Tataki lists both of them as Macedonians32-this seems probable for Archelaus, bear-

ing the name of an earlier Macedonian king, but doubtful for Theophrastus. Antigonos Gonatas' governor of the Peiraeus, Hierocles, attested by Diogenes

Laertius (2.127 and 4.39), seems to be the same man as the Carian who helped his father's commander Heracleides entrap the Athenians who tried to capture

25 C. Habicht, Athens from Alexander to Antony (Cambridge, MA and London, 1997), 124-5. Tataki (n. 5), 231 identifies him as a Macedonian.

26 For Craterus' sphere of operation, cf. Plut. De mul. virt. 15, 253a, cf. 250f; Frontin. Str. 3.6.7; Tarn (n. 18), 195. Tataki (n. 5), does not list Craterus, but lists his father, also called Craterus, at 205.

27 Who subsequently revolted and took Corinth out of Antigonid control. Trog. Prol. 26; IG I12 774; Plut. Arat. 17.2; Suda s.v. EV30optwv calls him 'king of Euboea'; cf. Habicht (n. 25), 162. Alexander son of Craterus is not listed in Tataki (n. 5).

28 Antigonus gave money to celebrate Halcyoneus' birthday, Diog. Laert. 4.4, cf. 5.65. Cf. Tarn (n. 18), 395; Kroll, 'Halkyoneus (1)', RE 7 (1910), 2273; Tataki (n. 5), 233.

29 Tarn (n. 18), 304. 30 Paus. 2.8.4, 7.8.3; Polyaenus 6.4.5; Plut. Arat. 23.5. 31 J. J. Gabbert, Antigonus II Gonatas (London, 1997), 36. Tataki (n. 5), 269 and 327 lists them

as Macedonians. 32 Tataki (n. 5) 289 and 327. She argues that men in Macedonian service without ethnics should

be taken as Macedonians-see n. 10 above.

514 J. L. O'NEIL

Munychia.33 He was followed by an Athenian citizen, Heraclitus son of Asclepiades of Athmonon (Syll.3 454, cf. 401).34

Another general of Antigonus was Ameinias, described as 'the arch-pirate'35 when he helped Antigonus capture Cassandreia (Polyaenus 4.6.18). Plutarch Pyrrhus 29.11 calls him Ameinias the Phocian, when Antigonus sent him to help Sparta against Pyrrhus in 272.36 Antigonus Gonatas seems to have used non-Macedonians as his officers on an even greater scale than his grandson Philip V, perhaps because he was uncertain of the Macedonian army's loyalty.37 Of the ten known royal servants of Antigonus Gonatas, five (50 per cent) were Macedonian (mostly royal relatives), while there were two each (20 per cent) for Greeks and for those of eastern origin.

Very little is known of Demetrius II's friends. His governor of the Peiraeus was Diogenes, whose origin is uncertain. He demanded the surrender of Corinth after the battle of Phylace (Plut. Arat. 54.2), and agreed to hand over the Peiraeus in 229, provided his troops received their back-pay (Paus. 2.8.6; Plut. Arat. 34.6). IG II2 3474 shows us that Diogenes was an Athenian citizen after the liberation of Athens in 229, and was married to a Boutiad, but this could have happened after he abandoned the Antigonids.38 If he was an Athenian by origin, like his predecessor Heraclitus, the Antigonids would have made a policy of appointing Athenian citizens to control Athens in the later stages of their occupation.

Plutarch Aratus 34.2 tells us about Demetrius' general Bithys, but gives no clue about his nationality.39 Polybius (20.5.12) tells us that Antigonus Doson had ap- pointed Brachylles son of Neon, the Theban, as his governor of Sparta. Demetrius of Pharos is listed as a commander among the allied troops at Sellasia, and one of the two officers placed by the king in charge of attacking Euia in that battle (Polyb. 2.65.4 and 66.5, cf. 3.16.3). However, he seems to have been a personal ally of Antigonus rather than a Macedonian officer or a member of the Hellenic Symmachy.40

Polybius 4.87.6ff. also gives us a list of the officers Antigonus left as guardians for his stepson and heir, Philip V. These were Apelles in the administration, Leontius in command of the peltasts, Megaleas in the chancery, Taurion in charge of the Peloponnese, and Alexander of the bodyguard.41 This Alexander is almost certainly

33 Habicht (n. 25), 162. Tarn (n. 18), 205. 34 Habicht (n. 25), 162. Tarn (n. 18), 307. 35 Which may have been an honorable title, Tam (n. 18), 88. 36 Gabbert (n. 31), 36 suggests he had held some significant position at Corinth between

Craterus and his son Alexander, but he could equally have accompanied Antigonus south to deal with Pyrrhus. Tarn (n. 18), 272, n. 38 argues that Antigonus would not have withdrawn troops from Corinth in the face of Pyrrhus' invasion of the Peloponnese.

37 Gabbert (n. 31), 89. For Antigonus' problems in making himself ruler of Macedon, see J. L. O'Neil, 'The creation of new dynasties after the death of Alexander the Great', Prudentia 32 (2000), 134.

38 Habicht (n. 25), 173 describes him as probably an Athenian citizen from the outset, S. Le Bohec Antigone D6s6n: roi de Macidoine (Nancy, 1993), 265 thinks he was probably an Athenian in origin. However, Gabbert, (n. 31), 38; W S. Ferguson, Hellenistic Athens (London, 1911), 201; and Tataki (n. 5), 298 think he was given citizenship after the liberation. Tataki lists him as a Macedonian.

39 Tataki (n. 5), 281 lists him as Macedonian, on the principle that those without ethnika are Macedonian (cf. n. 15 above). The name Bithys is known in Macedonia, and a soldier whose name is lost but was the son of Bithys, and from Thessalonice, was a mercenary of Attalus I at Lilaea in Phocis (Tataki [n. 5], 189). He may be the son-or other kin-of Demetrius II's general, but this cannot be certain.

40 E W. Walbank, A Historical Commentary on Polybios 1 (Oxford, 1957), 275. 41 For the meaning of therapeia, see S. Le Bohec 'L'entourage royal a la cour des Antigonids' in

Le systeme palatiale en orient, en grece et a Rome (Strassbourg, 1987), 319.

ETHNIC ORIGINS 515

the Alexander son of Acmetus who fought under Antigonus Doson at Sellasia (Polyb. 2.66.5).42

Polybius does not tell us the origins of these men, but since the first three opposed Philip's pro-Achaean policies in the interests of the Macedonian landowners,43 they were clearly Macedonians. Taurion was not linked to Apelles in this 'conspiracy', but his quarrel with Apelles was over influence,44 and he also pursued a policy of Macedonian imperialism, as can be seen from the allegations in Polybius (8.12.2) that he poisoned the elder Aratus.45 Taurion can be seen to have come from the same

background. Antigonus Doson seems to have relied on Greeks in Greece itself, but to have kept key positions for Macedonians.

The friends of Demetrius II and Antigonus Doson are the least well-documented

group. Of the eight names surviving, five (that is, 62 per cent) were definitely Macedonian.

For the reign of Philip V, Polybius (5.12.5) reports that his two most influential advisers were Aratus of Sicyon and Demetrius of Pharos.46 Both of these men were Greeks, not Macedonians. At 9.23.9 Polybius adds two Macedonians to this pair. Taurion the commander of the Peloponnese, was, like Demetrius, a bad influence on Philip, while Chrysogonus, like Aratus, was an influence for good. Taurion is mentioned commanding troops in the Peloponnese (Polyb. 5.27.4 and 92.7) and

Chrysogonus did the same in Thessaly and Macedon (Polyb. 5.17.5 and 97.4). As

Chrysogonus' son Samus was Philip's syntrophos, and later apparently an influential adviser himself,47 and Chrysogonus is recorded as coming from Edessa,48 he can be seen to have come from a Macedonian noble family.

Our Achaean-based sources seem to have exaggerated the influence of Aratus, and

may have done the same for Demetrius of Pharos.49 Moreover Aratus and Demetrius

might be thought to have acted as advisers to Philip, rather than as his commanders. Aratus acted as the prosecutor in the trial of Megaleas (Polyb. 5.16.6), while Demetrius was the only person to whom Philip showed the news of the Roman defeat at Trasimene (Polyb 5.101.7). Both advised Philip when he was considering occupying Messene in 214 (Polyb. 7.11.6; Plut. Arat. 50, 5; Strabo 8.4.8).50 In fact, both men are

42 Alexander was son of Admetos from Arkynia, Tataki (n. 5), 71; S. Le Bohec, 'Les philoi des Rois Antigonids', REG 94 (1985), 103, no. 2; Le Bohec (n. 38), 291. Tataki (n. 5), 25, 354, 362, 439, identifies the others on the principle that those without ethnika are Macedonians, see n. 15 above. C. Erhardt, 'Macedonian benefactors at Larissa', ZPE 31 (1978), 223 identifies this Alexander on the list of Larisaean benefactors, but C. Habicht, 'Makedonen in Larisa?', Chiron 13 (1983), 83-4 believes the man was a Larisaean with the same name.

43 E W. Walbank, Philip V of Macedon (Cambridge, 1940), 44. R. M. Errington 'Philip V, Aratus and the "conspiracy of Apelles"', Historia 15 (1967), 22.

4 Cf. Polyb. 4.87.1; Errington (n. 43), 22. 45 As Walbank (n. 43), 79 says, this is dubious, but Taurion must have been seen as hostile to

Achaea for such a story to gain credence. 46 Le Bohec (n. 42), 96 argues that Aratus was not a philos of Philip V, since he was not

regularly at court. But when he was with Philip V, Aratus fulfilled the functions of a philos, as we shall see below.

47 Chrysogonus' goodwill to Philip: Polyb. 7.11.6; Samus at Thermum: Polyb 5.9.4; Samus one of the advisors executed by Philip: Polyb. 23.10.9. Cf. Geffcken, 'Samos (2)', RE IA (1920), 2161-2; Tataki (n. 5), 105.

48 See K. I. Galles 'Xpvaodyovos E' 'E8E'aaql', Archaia Makedonia II (Thessalonike, 1977), 34 and Tataki (n. 5), 105.

49 Errington (n. 43), 21, 27; cf. Walbank (n. 43), 79. 5o Aratus' influence declined from this time: E W. Walbank, Aratos of Sicyon (Cambridge,

1933), 154-5.

516 J. L. O'NEIL

also found commanding troops for Philip: Aratus commanded the phalanx when Lycurgus tried to block Philip's return through Laconia in 218 (Polyb. 5.23.7), while Demetrius was leading Macedonian troops in a sneak attack on Messene when he died (Paus. 4.29.251). They may not have been Philip's regular army commanders, but he did use both men in that capacity.52

After the deaths of these two men, Polybius tells us at 13.4 that Heracleides of Tarentum was a major influence on Philip, again for the bad.53 Heracleides had been exiled from his home city, after betraying both Tarentum to the Romans and the Romans to Hannibal. Heracleides played an active role in Philip's service, for example in the partially successful attempt to burn the Rhodian shipyards (Polyb. 13.5.4-5; Polyaenus 5.7[2]). We may note Philip's use of exiles as his advisers. Such men did not have an independent powerbase and were reliant on royal favour for their influence.54

Dicaearchus the Aetolian, whom Philip placed in charge of a pirate fleet to ravage the Aegean and the Propontus, is another Greek in a prominent position in Philip's affairs, but he did not stay in Philip's service and died in Egypt with Scopas in 197 (Polyb. 18.54.8-11).

Philocles and Apelles were prominent at Philip's court towards the end of the reign. The two men were sent as ambassadors to Rome on the mission which doomed prince Demetrius (Livy 40.20.3, 54.9). Philocles may be the same man who had been Philip's general,55 with him in Caria (Polyb. 16.24.7) and, as his prefect of Chalcis, attacking Athens before the outbreak of the Second Macedonian War (Livy 31.16.2, 26.6) and surrendering Argos to Nabis in 197 (Livy 32.38.1-9). No indication of Philocles' and Apelles' nationality is given in the sources, so it seems likely, but cannot be certain, that they were Macedonians.56

Another prominent figure in Philip's regime, late in his reign, was Didas, the governor of Paeonia. The prince Demetrius tried to enlist his support for an escape to Rome, but Didas betrayed him to his father and assassinated him in 180 on Philip's orders (Livy 40.21-4). We learn from Livy (42.51.6) that Didas was himself a Paeonian. Just as Alexander (and no doubt Philip II) found it desirable to use Upper Macedonians to govern their compatriots, Philip V used a Paeonian to govern his Paeonian subjects.57

The man who ousted Philocles and Apelles from Philip's favour, Antigonus son of Echecrates, was certainly a Macedonian, since his father was Antigonus Doson's brother (Livy 40.54.4-9). He was absent from the court at the time of Philip's death on an embassy to the Bastarnae (Livy 40.57.3) and was executed by Perseus as a potential rival for the throne (Livy 40.58.9).58

51 While Pausanias has Demetrius confused with Philip's son of the same name, this episode is clearly the attack on Messene in Polyb. 3.19.11--Walbank (n. 40), 331.

52 On Demetrius' career as a royal friend, see Le Bohec (n. 42), 107, no. 7. 53 Polybius' account of Heracleides is clearly prejudiced against him: EW. Walbank, A

Historical Commentary on Polybius 2 (Oxford, 1967), 418. On his career with Philip, see Le Bohec (n. 42), 108, no. 8.

54 Le Bohec (n. 44), 323. Cf. Habicht (n. 9), 9, Teles, On Exile 23h. 5 But we cannot be certain of this: Walbank (n. 43), 236, n. 1. Tataki (n. 5), 452 accepts the

identification. 56 See Tataki (n. 5), 254, 452; Le Bohec (n. 42), 106, no. 5 and 111, no. 13; E. Olshausen,

Prosopographie der hellenistischen Kdnigsgesandten (Louvain, 1974), 87, no. 87 and 135, no. 101. 57 Tataki (n. 5), 208; Le Bohec (n. 42), 108, no. 8. The name has parallels in Thracian:

R. Katicic, Ancient Languages of the Balkans (The Hague, 1976), 152. Paeonia was a recent acquisiton of the Antigonids: Le Bohec (n. 38), 183-4.

58 See Le Bohec (n. 42), 105, no. 4 and Olshausen (n. 56), 118, no. 86 on the identities of the

ETHNIC ORIGINS 517

The most influential friends at Philip V's court were thus a mixture of Macedonians and Greeks, with some individuals whose origin is not stated, but who were probably Macedonians. Philip's reliance on foreign favourites, who did not have a Macedonian

power-base, may be a sign of weakness on his part.59 A similar pattern is found in the

origins of Philip's lesser-ranking officers. We do not have the wealth of detail for the

reign of Philip V that we have for Alexander the Great, but a few names have survived. In 219, during the Social War, Philip appointed as his epimeletes of Triphylia,

Ladicus the Acarnanian (Polyb. 4.80.15). Philip left a general named Perseus in command of Tempe in 209. In spite of his name he is not necessarily a connection of

Philip's or even a Macedonian.60 The general who captured Thasos for Philip in 202 was Metrodorus61 (Polyb. 15.24.2), while at the battle of Chios in 201 Philip's nauarch Democrates, son of Philip, was killed (Polyb. 16.3.6). Polybius gives the origins of neither man; they were probably, but not certainly, Macedonians.62 In 200, Philip's prefect at Chalcis was another Acarnanian, Sopater (Livy 31.23.1) and in 197 his

prefect in Caria, Dinocrates, is found commanding Macedonian troops (Livy 33.18.6 and 9).

In 200, Philip V's general Nicanor was ravaging Attica as far as the Academy, when the Romans delivered an ultimatum to him for Philip to leave Athens alone (Polyb. 26.27.1).63 He is probably the same man as Philip's general Nicanor at Cynoscephalae, who was nicknamed 'the elephant'.64 The name is a common one in Macedon, but not

exclusively Macedonian. Nicanor should be considered to have been a Macedonian. After Cynoscephalae, Philip despatched three ambassadors-Demosthenes, Cycli-

adas, and Limnaeus-to Flamininus (Polyb. 18.34.4). Polybius gives no indication of their nationality, but we can show that one of them is a Greek. Cycliadas was a former

general of the Achaean League, who had been banished when the Achaeans joined the Romans.65 In this case, Polybius assumes his readers will recognize the name of an Achaean, and the absence of an ethnic identity cannot be taken as evidence that we have a Macedonian.

However, Livy (32.32.9) describes this embassy as two leading Macedonians and an Achaean exile, Cycliadas, so it seems that Polybius expected his readers to recognize the famous Achaean, and realize that the two other men, without identification, were Macedonians.66 The name Limnaeus is a common one in Macedon, but is not confined to Macedonians,67 which supports the identification of Limnaeus as a Macedonian.

various Antigonuses at this time. Erhardt (n. 42), 223 reads his name on a list of benefactors of the Thessalian city, but Habicht (n. 42), 23 reads the name as Antiochus. Nothing is known of the father Echecrates except for his name: Le Bohec (n. 38), 83-4. See also Tataki (n. 5), 246-7.

9 Walbank (n. 43), 251-2. Errington (n. 43), 36. 60 Walbank (n. 43), 86, n. 1. This Perseus is not listed in Tataki (n. 5). 61 He may be the Metrodorus Stratonos Makedon honoured by the Milesians in 228/7, but the

name is quite common: Walbank (n. 53), 479. Tataki (n. 5), 373 accepts the identification. 62 See Tataki (n. 5), 25, etc. (see n. 15) for the proposition that people in Macedonian service,

whose ethnic identities are not known, are to be identified as Macedonians, and 296 for evidence that Democrates was a Macedonian.

63 This is more likely to be an earlier invasion of Attica than that of Philocles mentioned at Livy 31.16.2-see Walbank (n. 53), 537.

6 Polyb. 28.24.2; Livy 33.8.8. P. Schoch, 'Nikanor (15 and 16)', RE 17 (1936), 270, Walbank (n. 53), 552; Tataki (n. 5), 382. On the name Nicanor, see n. 16 above.

65 Walbank (n. 53), 549. 66 On the general principle, see n. 15 above; for these men, see Tataki (n. 5), 291, 525 and

Olshausen (n. 56), 123, no. 90 and 130, no. 98. 67 Tataki (n. 5), 525; cf. Olshausen (n. 56), 140.

518 J. L. O'NEIL

An earlier ambassador of Philip's, Perdiccas, sent to Crete to support the Teian claim to asylia, is identified as a Teian in the inscriptions of two Cretan cities, Arkades and Hierapytna. Holleaux argued from Perdiccas' name that he was a Macedonian, given Teian citizenship as a reward for his services, but any such vote would have taken

place before the passing of the Cretan decrees in honour of Teios, so it seems probable that he was a Teian citizen at the outset.68

Three more officers of Philip's outside Macedon are known, none of whom are identified by ethnics. Xenon was prefect of Telum in Athamania at time of the revolt in 189 (Livy 38.1.10). In 184 Philip's governor of the Thracian coast was one Ono- mastus, and a royal friend, Cassander, who was living in Maronea, was used to set up the massacre there (Polyb. 22.13.3ff.; Livy 39.34.2). These men are likely to have been Macedonians, but it cannot be certain.69

We do have the names of a few of Philip's army commanders at Cynoscephalae (Polyb. 18.22.2). The Thessalian cavalry were commanded by Heracleides of

Gyrton70-a Thessalian in command of Thessalians, unlike the position in Alex- ander's time. The other known officers have no ethnic identification, but are probably Macedonians. Leon commanded the Macedonian cavalry and Athenagoras com- manded the mercenaries, apart from the Thracians. The left wing was commanded by a Nicanor, who we saw above was probably a Macedonian.71 Philip V seems to have used outsiders as his army commanders less than he did as senior advisers, but even there he was less reliant on Macedonians than Alexander had been.

Thirty-one of Philip V's friends have been identified. Of these nineteen, some 61

per cent, were Macedonian, while nine, that is 29 per cent, can be identified as Greeks. The proportion of Macedonians is somewhat higher than for Demetrius I and

Antigonus Gonatas, but is nowhere near the 77 per cent seen in the case of Alexander. Macedonians are found rather more prominently in the reign of Perseus. Livy 42.51

gives a list of Perseus' commanders in 171 early in the Third Macedonian War, at the battle of Callinicum. Most of them are identified by Macedonian hometowns. The

phalanx was commanded by Hippias of Beroea,72 the agema by Leonnatus and

Thrasippus. The name Leonnatus is a common one in Macedon, though also found elsewhere, and the two men are Euiestae, citizens of a small town in Upper Macedonia.73 Antiphilus of Edessa led the caetrati.74 Didas, himself a Paeonian, com- manded the Paeonians and other northerners,75 while Asclepiodorus from Heraclea in Sintis commanded the Gauls and other mercenaries.76 Only two Greeks are listed, both

68 ICI.v.52.25-6 (Arkades) and I.xiv. 1.24-5 (Hierapytna). M. Holleaux, Atudes d'Apigraphie et d'Histoire Grecques (Paris, 1952), 4.184ff. Cf. Olshausen (n. 56), 99, no. 130. Tataki (n. 5), 404 lists Perdiccas as a Macedonian.

69 For Onomastus, see Tataki (n. 5), 393; Le Bohec (n. 42), 109-10, no. 11; Cassander, Tataki (n. 5), 338; E W Walbank, A Historical Commentary on Polybius 3 (Oxford, 1979), 197 thinks he was strategos of Thrace; S. Le Bohec 'Les epistates des rois Antigonides', Ktema 11 (1986), 284 argues that Cassander was not epistates at Maronea, since he did not live there regularly. Hatzopoulos (n. 7), 383ff. has shown that the epistatai were local magistrates, not royal officers.

70 A small town in Pelasgiotis: Strabo 9.5.20 (441), cf. Staihlin, 'Gyrton', RE 7 (1902), 2101. 71 See n. 64 above. 72 Tataki (n. 5), 78; Le Bohec (n. 42), 114, no. 17; Olshausen (n. 56), 153, no. 113. 73 Tataki (n. 5), 109; on the name Leonnatus, ibid. 515; the ethnikon Euiestae, Hatzopoulos

(n. 7), 99. 74 See Tataki (n. 5), 102. 75 Didas had been governor of Paeonia under Philip V and had assassinated his son

Demetrius-see n. 57 above. 76 See Tataki (n. 5), 111.

ETHNIC ORIGINS 519

exiles, who commanded small groups of their fellow-countrymen, Leonidas the Spartan and Lycon the Achaean.77

Some chapters later, at 42.58.7-10, Livy names some further commanders of Perseus. Midon78 of Beroea commanded the left wing, Meno of Antigonea the royal horse, and Patrocles, also from Antigonea, commanded the auxilia.79 The slingers were commanded by Ion80 of Thessalonice and Artemon the Dolopian. Artemon may seem to be an exception to the predominance of Macedonians, but as the Dolopians were probably under Macedonian control from the Syrian War,81 he may be commanding his fellow citizens.

After Pydna, three of Perseus' principal friends surrendered Beroea to the Romans: Hippias, Midon, and Pantauchus (Livy 44.45.1). The two first are known to be Macedonians (and citizens of Beroea), while Pantauchus is the son of Balacrus, both attested in Perseus' service elsewhere and with good Macedonian names.82 All of Perseus' senior friends seem to have been Macedonian, in contrast to his father's use of Greeks as well as Macedonians at this level.

At a lower level, some Greeks do appear, like the commanders of the small Greek contingents, Leonidas and Lycon. But the two representatives of King Perseus to the Delphic Amphictyony in 178, Harpalus and Simonides, were both from Beroea (Syll.3 636).83 Perseus' ambassador to the Romans in 179, Harpalus, who took an aggressive stance (Livy 42.14.2) is probably the same man, and so a Macedonian.84 Of his next ammbassadors, Solon and Hippias (Polyb. 27.6.1), Hippias is almost certainly the Beroean mentioned above, rather than the exiled Boeotian pro-Macedonian general, and so a Macedonian.85 Solon, if he is a kinsman of the Phaneas son of Solon who was thearodocus at Klita around 178, will be another Macedonian.86

However, the ethnicity of many of Perseus' ambassadors is less certain. He sent Antenor and Philip to Rhodes (Polyb. 27.4.3) and Diophanes to Antiochus IV (Polyb. 27.7.15). Antenor is probably to be identified with the Macedonian admiral in the Aegean (Livy 44.28-9) and with Antenor son of Neoptolemus of Beroea, and so a

Macedonian.87 Pantauchus son of Balacrus and Midon of Beroea (Polyb. 27.8.5) are both well-known Macedonians, and Antenor was sent to Rhodes again to ransom those captured with Diophanes (Polyb. 27.14.1-2). In 169, Perseus sent two ambas- sadors to Genthius: Pleuratus, an exiled Illyrian, and the Macedonian Adaeus (Polyb. 28.8.1; Livy 43.19.13).

" These troops were probably mercenaries: Piero Meloni, Perseo e la fine della monarchia Macedone (Rome, 1953), 219, n. 1.

78 The MSS of Polybius (27.8.5) call him Medon; Plut. Aem. 16.2 gives Milon. Livy 44.45.1 calls him Midon again. See Le Bohec (n. 42), 114, no. 18, Olshausen (n. 56), 159, no. 118, Meloni (n. 77), 361, n. 3. Cf. Tataki (n. 5), 90.

79 For both men, see Tataki (n. 5), 63. 80 The name Ion is restored from Livy 45.6.9, where Ion of Thessalonice surrendered the royal

children to the Romans. See Diehl, 'Ion (9)', RE 9 (1916), 1860 and Tataki (n. 5), 183. 81 Walbank (n. 43), 219. 82 Polyb. 28.8.5. Cf. Walbank (n. 69), 365; Tataki (n. 5), 513ff. 83 Olshausen (n. 56), 153, no. 113. 84 Sundwall, 'Harpalus (3)', RE 7 (1920), 2401; Meloni (n. 77), 159; Tataki (n. 5), 76. 85 Polyb. 22.4.12, 27.1.11 and 2.3; see Le Bohec (n. 42), 114; Olshausen (n. 56), 156, no. 115.

Meloni (n. 77), 208 identifies him with the exiled Boeotian. Walbank (n. 69), 299, thinks we may have three different Hippiases, with the ambassador being the princeps amicorum.

86 Tataki (n. 5), 115; Olshausen (n. 56), 165, no. 124. For the date, see G. Daux 'Listes delphiques de Th6arodoques', REG 62 (1949), 21.

87 Walbank (n. 69), 297; Tataki (n. 5), 243-4; Olshausen (n. 56), 144, no. 106.

ETHNIC ORIGINS 521

APPENDIX: SUMMARY OF INDIVIDUALS DISCUSSED

Name Ethnic Highest duty (M) = Macedonian

Demetrius I Andragathus (?) Macedonian commander, Amphipolis Antigonus Macedonian (son) governor, Greece Diodorus (?) Macedonian governor, Ephesus Heracleides (?) Erythrae governor, Piraeus Hieronymus Cardia governor, Boeotia Nicanor (?) Macedonian commander c. 300 Oxythemis Larissa ambassador to Sicily Pantauchus Macedonian general in Aetolia Phila Macedonian (wife) ambassador to Cassander Philokles Sidon admiral Pyrrhus Epirus (kin) governor of Greece Sosigenes (?) Macedonian hetairos

Antigonus Gonatas Alexander Macedonian (kin) governor, Corinth Ameinias Phocian general Archelaus (?) Macedonian general, Corinth Craterus Macedonian (kin) governor, Corinth Demetrius Macedonian (son) general Halcyoneus Macedonian (son) commander Heraclitus Athenian governor, Piraeus Hierocles Carian governor, Piraeus Persaeus Citium governor, Corinth Theophrastus unknown officer, Corinth

Demetrius II Bithys (?) Macedonian general Diogenes (?) Athenian governor, Piraeus

Antigonus Doson Alexander Arcynia (M) general at Sellasia Apelles (?) Macedonian chancellor Brachylles Theban governor, Sparta Demetrius Pharos mercenary commander Leontius (?) Macedonian general, peltasts Taurion (?) Macedonian governor, Corinth

Philip V Alexander Arcynia (M) general Antigonus Macedonian (kin) adviser Apelles (?) Macedonian chancellor Apelles (?) Macedonian ambassador to Rome Aratus Achaean ally and adviser Athenagoras (?) Macedonian commander Cassander (?) Macedonian governor, Thrace Chrysogonus Edessa (M) adviser, general Cycliadas Achaean exile ambassador Democrates (?) Macedonian admiral, 201 Demetrius Pharos adviser, general Demosthenes Macedonian ambassador Dicaearchus Aetolian commander, pirate fleet Didas Paeonian governor, Paeonia

522 J. L. O'NEIL

Dinocrates (?) Macedonian governor, Caria Heracleides Tarentum, exile adviser Heracleides Gyrton, Thessaly commander, Thessalians 197 Ladicus Acarnanian governor, Triphylia Leon (?) Macedonian commander, cavalry 197 Leontius (?) Macedonian general, peltasts Limnaeus Macedonian ambassador, hostage Metrodorus Macedonian general, Thasos 202 Nicanor (?) Macedonian general, 200 and 197 Onomastus (?) Macedonian governor in Thrace Perdiccas (?) Teos ambassador to Crete Perseus (?) Macedonian general, Tempe 209 Philocles (?) Macedonian general Samus Edessa (M) adviser Sopater Acarnanian governor, Chalcis Taurion (?) Macedonian governor, Corinth Xenon unknown governor, Athamania

Perseus Adaeus Macedonian ambassador Antenor Beroea (M) admiral Antiphilus Edessa (M) general, peltasts 171 Artemon Dolopian commander, slingers 171 Asclepiodorus Heracleia (M) general, mercenaries 171 Balacrus Macedonian hostage Didas Paeonian governor, Paeonia Diophanes (?) Macedonian ambassador to Antiochus IV Harpalus Beroea (M) ambassador to Rome Hierophon unknown ambassador to Eumenes Hippias Beroea (M) general, phalanx 171 Ion Thessalonice (M) commander, slingers 171 Leonidas Spartan exile commander, Spartans Leonnatus Euiestes (M) general, agema 171 Limnaeus Macedonian ambassador, hostage Lycon Achaean exile commander, Achaeans Meno Antigonea (M) commander, royal horse 171 Metrodorus Rhodian ambassador, Rhodes Midon Beroea (M) general, left wing 171 Pantauchus Macedonian adviser, hostage Patrocles Antigonea (M) commander, auxiliaries Philip unknown ambassador to Rhodes Pleuratus Illyrian exile amabassador to Illyria Polemocrates Macedonian hostage Simonides Beroea (M) amphictyon Solon (?) Macedonian ambassador to Rome Telemnastus Cretan ambassador to Antiochos IV Thrasippus Euiestes (M) general, agema 171

Етничкото потекло на пријателите на Антигонидските Кралеви од Македонија

     

Полибиј (8.9.6-10.11) известува дека Теопомпус рекол дека Филип Македонски поттикнувал луѓе со сомнителен карактер од цела Грција и варварскиот свет да дојдат во Македонија и станат негови придружници (hetairoi).1 Како дел од неговото отфрлање на тврдењата на Теопомпус, Полибиј вели дека после смртта на Александар овие луѓе ги покажаа своите вредности со тоа што го поделија големиот дел од тогаш познатиот свет помеѓу себе. Сепак придружниците (hetairoi) и наследници на Александар не беа збрани од секаде по тогаш познатиот свет, туку беа во најголем број со македонско потекло.

Берве наведува можни 13 од 61 hetairoi на Александар дека се со грчко потекло.2 Само еден од преостанатите бил Персиец, што значи дека има 47 Македонци; или со други зборови, 77% биле Македонци и 21% биле Грци. Сепак, Грците завземаа повеќе од периферните места, како на пример во администрацијата и меѓу инженерите.3 Лимитот на кариерите на Криќанецот Неарх и Еуменес од Кардија се знак за доминацијата на Македонците на Александровиот двор.4 Лисимах беше посочуван како пример за Грк којшто напредувал во македонска служба, како што неговиот татко Агатокле се вели дека бил Тесалијски слуга (penestes)5, ама се чини дека е невозможно човекот кој го истера Епирскиот крал Пир од Македонија со заговорничка кампања за неговото не-Македонско потекло (Plut.Pyrrh.12.10) да не е и самиот Македонец.

Факт е дека наоѓаме Македонци како командуваат со грчки војници, Тракијци, па дури и со морнарицата, која во голема мера беше пополнета со Грци.6 Во самата Македонија, контигентите од Горна Македонија биле командувани во најголем дел од Горни Македонци.7 Во времето на Александар македонското потекло на нивните команданти беше важно за македонските војници, и Македонците беа љубоморни на другите ако тие добивале било какви командни места.

Теопомпус можеби не ги опишувал тие соработници кои држеле командни позиции, како што мислел Полибиј, иако треба тука да напоменеме дека Теопомпус имал непријателско расположение спорема Филип.8 Грешката на Полибиј може да се објасни како резултат на анахронизам. Во неговото

1 Пасусот на Полибиј, FGrH 115 F 225a, се поклопува со F 225b (= Ath. 6.260d ff.). Cf. F 224 = Ath. 4.166f ff., за слични чувства. 2 H. Berge, Das Alexanderreich auf prosopographischer Grundlage (Munich, 1926), 31. За природата на кралските пријатели погледни G. Herman, 'The "friends" of the early Hellenistic rulers: servants or officials?', Talanta 12/13 (1980/81), 103ff., 112. 3 Berve (n.2), 43, 157. 4 W. Heckel, The Marshals of Alexander's Empire (London and New York, 1992), 206, 28; P.A.Brunt, Arrian II: The Anabasis of Alexander (Cambridge-, MA, 1983), 444; Berve (n. 2), 43. За македонското непријателско расположение кон Еуменес од Кардија: Plut. Eumenes 3, 18, 20; Diod. 19.60.3. 5 Теопомпус FGrH 115 F 81 го вели ова за Агатокле, коешто е името на таткото на Лисимах. H. S. Lund, Lysimachus (London, 1992), 2 прифаќа дека таткото на Лисимах бил со Тесалијско потекло, но дека не бил слуга (penestes). Irwin L. Merker, 'Lysimachus, Thessalian or Macedonian?', Chiron 9 (1979), 31-36 го отфрла ставот дека Лисимах бил Тесалиец. A. B. Tataki, Macedonians Abroad (Athens, 1998), 156 го опишува него како Македонец од Пела и воопшто не споменува Тесалиско потекло. 6 Berve (n. 2), 141, 139, 159. 7 Berve (n. 2), 114ff.; Heckel (n. 4), 58; Brunt (n. 4), vol. 1, xliii. M. B. Hatzopoulos, Macedonian Institutions under the Kings 1 (Athens, 1996), 481-2. 8 W. R. Connor, Theopompus and Fifth Century Athens (Cambridge, MA, 1968), 15. ----------- време странците биле поставувани на високи позиции во служба на Македонија почесто од колку во времето на Александар. Ова беше така не само во источните кралства, кадешто кралските пријатели беа предоминанто Грци или Македонци,9 туку и во самата Македонија. Титулата philos ја заменува постарата hetairoi во хеленистичката епоха (после смртта на Александар), но и двете групи имаат слични улоги.10

Се до битката кај Ипсус во 301 год. п.н.е. Македонците беа нај доминантната група на кралски службеници во кралството на Антигон Монопталмус, коешто не ја вклучуваше и самата Македонија. Billows нотира 128 можни кралски пријатели во неговиот Додадок Три, од кои 31 се Македонци, што ги прави 24% од целината. Во глобала, има 43 Грци, што ги прави 34%, но овие се земени од една поширока област. 12 доаѓаат од грчкото тло, и исто толку од Мала Азија (што прави 9% поединечно), 10 од островите, 6 од грчките градови во Тракија, 2 од Киренаика (грчка колонија во Либија), и 1 од Кипар. Владејачката класа во кралството на Антигон според тоа беше составена од странци во земјите што тој ги владееше (споредено со 7 идентификувани

ориенталци--само 5.5% од целото), со голема бројка на Грци кои ја дополнуваа македонската елита.11

Со цел да се испита етничкото потекло на пријателите на Антигонидските кралеви од Македонија, да се покаже дека улогата што ја играле Грците била по голема во кралството на Антигон Први и другите "хеленистички" монархии отколку од онаа под Александар Велики, јас ќе ги погледнам сите тие кои се идентификувани во изворите како пријатели или советници на кралевите, и на тие кои држеа командни позиции или владееја со провинции или градови или служеа како кралски амбасадори. Нема да се осврнам кон интелектуалците, освен ако, како Хиероним од Кардија или стоичкиот филозоф Парсаеј, и тие не служеле на една од функциите наведени погоре. Обичните војници, како Илирот Зопир, којшто ја отсекол главата на Пир од Епир (Plut.Pyrrh. 4, cf. Demetr. 31.2), ќе бидат исто така испуштени.

Владеењето на Деметриј Први после битката кај Ипсус мошне накратко ја вклучило Македонија (од 294 до 288) и не било насочено против македонските интереси.12 Сепак, етничкото потекло на пријателите на Деметриј треба да се гледа во овој контекст, да се види како прашањето за потеклото се одразило врз подоцнежната Антигонидска пракса. Некои од неговите најблиски соработници биле неговите роднини. Пир од Епир, неговиот шура и прогонет во времето на битката кај Ипсус, спаѓа во оваа категорија. Тој кратко му служел на Деметриј како гувернер на градовите на Пелопонез (Plut.Pyrrh. 4, cf. Demetr. 31.2), пред да биде испратен како заложник кај Птолемеј со што излегува од орбитата на Деметриј.

Фила, ќерката на Антипатер и правата жена на Деметриј послужила како негов амбасадор за да му го објасни на Касандер, нејзиниот брат, решението на Деметриј да го набрка другиот брат Плеистарх од Силиција (Plut. Demetr. 32.4) Неговиот најстар син, Антигон Гонат ги поразил Боетијците во 292, иако освојувањето на Теба беше оставено на самиот Деметриј (Plut. Demetr. 32.4).13 Антигон беше исто така оставен да владее во Грција кога G. Herman, Ritualized Friendship in the Greek City (Cambridge, 1987), 154 го објаснува коментарот како "отровен", но цитира современи паралели во n. 101. За различните погледи на Теопомпус и Полибиј погледни Herman (n. 2), 125. 9 C. Habicht, 'Die herrschende Gesellschaft in den hellenistischen Monarchien', Vierteiljahrschrift fur Spzial und Wirschaft Geschichte 45 (1958), 5; Herman (n. 2), 113. Во Египет локалното население било недоволно репрезентирано во почесните позиции на дворот: L. Mooren, La hiérarchie du cour ptolemaique (Louvain, 1977),

207. E.Bikerman, Institutions des Séleucides (Paris, 1938), 48 вели дека кралевите го назначувале било кого за свој пријател, но не го дискутира нивното етничко потекло. 10 Herman (n. 8), 13, cf. 8 и 106. 11 R. A. Billows, Antigonus the One-eyed (Berkeley, 1990), 265 и Додадок Три. 12 C. Wehrli, Antigone et Demetrios (Geneva, 1968), 221. 13 Погледни Wehrli (n. 12), 175. P. Perdrizet, 'Inscriptions d'Acraephiae', BCH 25 (1900), 70 има погребен епитаф на Боетијски лидер убиен во оваа битка. ---------- Деметриј стана крал на Македонија во 294 (Plut. Demetr. 44.4) и ги контролираше завојуваните имоти на Деметриј во Грција кога неговиот татко беше заробен од Селевк (Plut. Demetr. 51.1-2).

Деметриј го постави извесниот Диодор да го владее Ефес после Ипсус. Овој Диодор беше во служба на Деметриј за време на грчката кампања од 304-301.14 Сепак, Диодор реши да го предаде Деметриј, но кралот дозна за ова и затскривајќи се на бродот на некој Никанор се врати во Ефес и го спречи неговото предавство (Polyaenus 4.7.4). Ниеден од овие нема припишано етничко потекло, но Татаки заклучува дека Диодор бил Македонец,15 како што прави и со Никанор, коешто е често македонско име, иако не и ексклузивно.16 Спрема тоа Никанор треба исто така да биде идентификуван како Македонец.

Филокле од Сидон најверојатно продолжил да биде адмирал на Деметриј во годините после Ипсус, иако тој не е директно подведен во овој период.17 Хиеронимус од Кардија, попознат како историчар, бил назначен за гувернер на Боеотија во 290-тите.18 На најдобриот од генералите на Деметриј, Пантаук му беше дадена независна команда во Аетолија за време на војната со Пир, но беше поразен и убиен во поединечна борба од него (Plut. Pyrrh. 7.4-9, cf. Demetr. 41). Неговата служба на македонски крал и фактот дека неговото име е често македонско име и тоа што последователните членови на неговото семејство се познати, го прави силен аргументот дека Пантаук бил Македонец.19

Окситем бил испратен за амбасадор кај Агатокле во Сиракуза (Diod. 21.15 и 16). Тој е два пати споменат како важен пријател на Деметриј од страна на Атенај (6.253A и 14.614F), двата пати со други двајца инаку непознати пријатели.20 Самиот Окситем е прикажан на натписи како Тесалиец од Лариса (Syll.3 343).21

Андрагат му го предаде Амфиполис на Лисимах, но и самиот падна жртва на Лисимаховото предавство (Plyaenus 4.12.2). Андрагат

мора да бил гувернер или генерал на Деметриј во Амфиполис пред предавството, што најверојатно се случило откако каузата на Деметриј била губитничка.22 Кога Деметриј бил обиколен од војската на Селевк еден негов hetairoi, по име Сосиген, се обидел да го организира бегството на кралот, но бил неуспешен (Plut. Demetr. 49.7). Немаме индикација за неговата националност23 и употребата на терминот hetairoi, нормална во времето на Александар, наместо philos, обично употребувана во времето на наследниците24 (и употребувана од Плутарх во овој пасус за други, неименувани пријатели) е необјаснета. 14 Billows (n. 11), 380, no. 30. 15 Tataki (n. 5), 299. Tataki смета дека (25, 354, 362, 439) луѓето што биле во Македонская служба, чиж етнички идентитет не е познат, треба да се идентификуваат како Македонци. 16 Tataki (n. 5), 380-4 наведува 28 Никаноре, што е во контраст со 15 наведени кај j. Kirchner, Prosopographica Attica. За името Никанор погляди кај A. B. Bosworth 'A new Macedonian prince', CQ 44 (1994), 59. Овој Никанор е број три кај Tataki, на страна 380. Cf. P. Schoch, 'Nikanor (14)', RE 18 (1936), 270. 17 J. Seibert 'Philokles, Sohn des Apollodorus, Konig der Sidonier', Historia 19 (1970), 337-51. За употребата на грчко име од не-Грк види Billows (n. 11), 306, n. 32. 18 Plut. Demetr. 39.4; cf. Paus. 1.9.8; W. W. Tarn Antigonus Gonatas (Oxford, 1913), 245. 19 Tataki (n. 5), 398. Cf. Tarn (n. 18), 50. 20 Боурик и Адеман кај 253a; Пеукест и Меналај кај 614f. Tataki (n. 5) не го наведува првиот пар, но го нарекува вториот пар Македонци на 406 и 368 соодветно. 21 Погледни Billows (n. 11), 414. Окситем бил убиен од Антигон Гонат откако ја навредил мајката на неговиот син Халкион: Ath. 13.578a. 22 Lund (n. 5), 100. Андрагат не е наведен од Tataki (n. 5). 23 Сосиген не е наведен кај Tataki (n. 5). 24 Погледни n. 10 погоре. ----------

Деметриј Први го оставил извесниот Хераклеид да командува со Пиреја кога тој отишол во Лидија (Polyaenus 5.7[1]), но не знаеме кое било неговото потекло.25 Ако се работи за истиот Хераклеид што добил почести од Атињаните пред Ипсус во IG II2 1492, 106 и 116 којшто бил пријател на Деметриј, тогаш тој бил од Еритреја. Еден од неговите подредени, Хиерокле од Карија, којшто му помогнал да ги опколи Атињаните (Polyaenus loc. cit.) изгледа дека се работи за истиот човек којшто подоцна станал гувернер на Пиреја под Антигон Гонат.

Антигонидите можеби продолжиле да ги употребуваат истите луѓе како нивни претставници во Атина на долги периоди.

Од 12 пријатели на Деметриј Први познати од времето на неговото владеење после битката кај Ипсус, 7 биле Македонци, што ги прави 58% од целото, а 4 (33%) биле Грци. Процентот на Македонци е воочливо помал отколку за времето на Александар(Велики), но е поголем отколку за времето на Антигон. Бидејќи основите за овие листи не се прецизно споредливи, не треба да ставаме преголемо значење на овие бројки, но сепак разликата е јасна и воочлива.

Антигон Гонат исто така ги употребувал своите роднини како офицери во негова служба. Негов гувернер за Пелопонез бил неговиот постар полу-брат Кратер (Trog. Prol. 26; Plut. De frat. amor. 15.486A)26 а после него и синот на Кратер, Александар имал слична положба.27 Халкијон, синот на Антигон служел како офицер во кампањата против Пир кај Аргос (Plut. Pyrrh. 34.7-10) и неговата смрт во битка е исто така забележана (Plut. Mor. 119C-D; Ael. VH 3.5). Халкијон најверојатно имал важна кариера под Антигон, но деталите за ова се изгубени.28 Деметриј, синот и наследник на Антигон победил во битка во Боеотија (Justin 26.11.11), но бидејќи тој имал само 12-13 години тогаш,29 најверојатно бил само номинално на командна позиција. Овие роднини биле најважните Македонци вклучени во високата команда на Антигон.

Кога Антигон ја враќа својата превласт врз Коринт, го назначува Парсај филозофот на чело.30 Парсај бил родум од Цитиум, и му бил предложен на Антигон од неговиот колега Стоик и сограѓанин од Цитиум Зенон (Diog. Laert. 8.36, cf. 8.9). Двајца други офицери се споменати кај Коринт: генералот Архелај и Теофраст. Не знаеме дали овие биле Македонци, Грци, или нешто друго, но тие му биле потчинети на Парсај,31 иако тој бил хеленизиран Феникиец. Tataki и двајцата ги смета за Македонци32--ова изгледа веројатно за Архелај, којшто го носи името на поранешен македонски крал, но е сомнително за Теофраст.

Гувернерот на Пиреја поставен од Антигон Гонат, Хиерокле е потврден од Диоген Лаерт (2.127 и 4.39), и се чини дека се работи за истиот човек кој е опишан дека е од Карија и кој му помогнал на командантот на неговиот татко Хераклеид да ги зароби Атињаните што се обиделе да ја освојат 25 C. Habicht, Athens from Alexander to Antony (Cambridge, MA and London, 1997), 124-5. Tataki (n. 5), 231 го идентификува како Македонец.

26 За Кратеровата сфера на операции, cf. Plut. De mul. virt. 15,253a, cf.250f; Frontin. Str. 3.6.7; Tarn (n. 18), 195. Tataki (n. 5), не го наведува Кратер, но го наведува неговиот такта којшто исто така се викал Кратер на 205. 27 Којшто потоа се побунил и го одземал Коринт од контролата на Антигон. Trog. Prol. 26; IG II2 774; Plut. Arat. 17.2; Suda s.v. Ευφορίων го нарекува 'крал на Еубоеја'; cf. Habicht (n. 25), 162. Александар син на Кратер не е наведен кај Tataki (n. 5). 28 Tarn (n. 18), 304. 30 Paus. 2.8.4, 7.8.3; Plyaenus 6.4.5; Plut. Arat. 23.5. 31 J. J. Gabbert, Antigonus II Gonatas (London, 1997), 36. Tataki (n. 5), 269 и 327 ги наведува како Македонци. 32 Tataki (n. 5), 289 и 327. Таа вели дека мажите во Македонская служба за коишто не е наведен етницитетот треба да се сметаат како Македонци--погледни n. 10 погоре. ---------- Муникија.33 После него следи еден Атински граѓанин по име Хераклит, син на Асклепиад од Атмон (Syll.3 454, cf. 401).34

Друг генерал на Антигон бил Амеиниј, опишан како 'главниот пират'35 кога му помогнал на Антигон да ја заземе Касандреа (Polyaenus 4.6.18). Плутарх во Pyrrhus 29.11 го нарекува Амениј Фокиецот, кога Антигон го испраќа да и помогне на Спарта против Пир во 272.36 Се чини дека Антигон Гонат употребувал не-Македонци како негови офицери во уште поголема мерка отколку неговиот внук Филип Петти, можеби затоа што не бил сигурен во лојалноста на македонската војска кон него.37 Од десетте познати кралски службеници на Антигон Гонат, 5 (50%) биле Македонци (повеќето роднини на кралот), додека имало по двајца (20%) Грци и двајца од источно потекло.

Многу малку се знае за пријателите на Деметриј Втори. Неговиот гувернер на Пиреја бил Диоген, чие потекло е непознато. Тој барал од Коринт да се предаде после битката кај Филас (Plut. Arat. 54.2), и се сложил да ја предаде Пиреја во 229 г., ако им се исплатат долговите на неговите војски (Paus. 2.8.6; Plut. Arat. 34.6). IG II2 3474 ни покажува дека Диоген бил Атински граѓанин после ослободувањето на Атина во 229 г., и бил оженет за Боутијка, но ова можело да се случи после неговото напуштање на Антигонидите.38 Ако бил Атињанин по потекло, како неговиот предходник Хераклит, тогаш Антигонидите по се изгледа имале политика да поставуваат Атински граѓани да ја владеат Атина во нивно име во подоцнежните стадиуми на нивната окупација.

Плутарх во Aratus 34.2 ни кажува за Битис, генерал на Деметриј, но не дава информација за неговата националност.39 Полибиј (20.5.12)

ни кажува дека Антигон Досон го назначил Брахил, син на тебанецот Неон како негов гувернер на Спарта. Деметриј од Фарос е наведен како командант на сојузничките војски кај Селасија, и еден од двајцата офицери поставени од кралот за одговорни на нападот врз Еуја во таа битка (Polyb. 2.65.4 и 66.5, cf. 3.16.3). Сепак, се чини дека тој бил личен сојузник на Антигон отколку македонски офицер или член на Хеленската Симахија.40 Полибиј 4.87.6ff. исто така ни дава листа на офицерите на Антигон коишто биле поставени за старатели на неговиот посинок и наследник Филип Петти. Тие биле Апелиј во администрацијата, Леонтиј во командата на peltasts, Мегалит во кабинетот, Тауриј на чело во Пелопонез, и Александар за личната гарда.41 Овој Александар е скоро сигурно 33 Habicht (n. 25), 162. Tarn (n. 18), 205. 34 Habicht (n. 25), 162. Tarn (n. 18), 307. 35 Којашто можеби била почесна титула, Tarn (n. 18), 88. 36 Gabbert (n. 31), 36 сугенира дека тој држел некоја важна позиција во Коринт помеѓу Кратер и неговиот син Александар, но исто така можел и да го придружува Антигон на југ да се справи со Пир. Tarn (n. 18), 272, n. 38 тврди дека Антигон не би ги повлекол своите трупи од Коринт во очи на инвазијата врз Пелопонез од страна на Пир. 37 Gabbert (n. 31), 89. За проблемите на Антигон при неговиот обид да стане владетел на Македонија погледни J. L. O’Neil, ‘The creation of new dynasties after the death of Alexander the Great’, Prudentia 32 (2000), 134. 38 Habicht (n. 25), 173 го опишува како веројатен Атински граѓанин уште од почеток, S. Le Bohec Antigone Dôsôn: roi de Macédoine (Nancy, 1993), 265 смета дека тој најверојатно бил Атињанин по потекло. Сепак, Gabbert (n. 31), 38; W. S. Ferguson, Hellenistic Athens (London, 1911), 201; и Tataki (n. 5), 298 мислат дека граѓанството му било дадено после ослободувањето. Tataki го наведува како Македонец. 39 Tataki (n. 5), 291 го наведува како Македонец, според принципот дека оние без дадена ethnika се Македонци (cf. n. 15 погоре). Името Битис е познато во Македонија, и војникот чие име е изгубено но бил син на Битис, и бил од Солун, служел како платеник на Атал Први во Лилаеа и Фоцис (Tataki [n. 5], 189). Тој е можеби е синот--или друг роднина--на генералот на Деметриј Втори, но ова не е сигурно. 40 F. W. Walbank, A historical commentary on Polybios 1 (Oxford, 1957), 275. 41 За значењето на therapeia погледно кај S. Le Bohec 'L'entourage royal à la cour des Antigonids' La système palatiale, en grèce et à Rome (Strassbourg, 1987), 319. ----------

синот на Акметиј кој се борел под водството на Антигон Досон кај Селасиа (Polyb. 2.66.5).42

Полибиј не ни го кажува потеклото на овие луѓе, но бидејќи првите тројца опонирале на Филиповите про-Ахајски политики во интерес на Македонските земјопоседници,43 тие е јасно дека се Македонци. Тауриј не бил повзан со Апелиј во овој 'заговор', но неговата расправија со Апелиј била заради влијание,44 и тој водел политика на македонски империјализам, како што може да се види од наводите кај Полибиј (8.12.2) и дека тој го отрул постариот Арат.45 Тауриј може да се смета дека доаѓа од исто место. Антигон Досон изгледа се потпирал врз Грци во самата Грција, но клучните позиции ги задржал за Македонците.

Пријателите на Деметриј Втори и Антигон Досон припаѓаат на нај не-документирана група. Од осумте имиња што останале запаметени, пет (што е еднакво на 62%) биле дефинитивно Македонци.

За времето на владеењето на Филип Петти, Полибиј (5.12.5) известува дека неговите двајца највлијателни советници биле Арат од Сикјон и Деметриј од Фарос.46 И двајцата биле Грци, не Македонци. Кај 9.23.9 Полибиј додава двајца Македонци на овој пар. Тауриј, командантот на Пелопонез, кој како и Деметриј бил со лошо влијание врз Филип, додека Крисогон, како и Арат бил влијателен по добро. Тауриј е споменат како командант на војски на Пелопонез (Polyb. 5.27.4 и 92.7) додека Крисогон го правел истото во Тесалија и Македонија (Polyb. 5.17.5 и 97.4). Како што Самус, синот на Крисогон бил syntrophos на Филип, а подоцна и влијателен советник,47 така и Крисогон е документирано дека бил родум од Воден,48 се смета дека тој доаѓал од македонско благородничко семејство. Нашите извори кои се Ахајски по се изгледа го пренагласувале влијанието на Арат, и можеби го правеле истото и за Деметриј од Фарос.49 Исто така може да се смета дека Арат и Деметриј служеле како советници а не команданти на Филип. Арат ја имал улогата на обвинител во судењето на Мегалеј (Polyb. 5.16.6), додека Деметриј бил единствениот на кого Филип му ги покажал вестите за Римскиот пораз кај Трасимен (Polyb. 5.101.7). И двајцата го советувале Филип кога тој се токмел да го освои Месене во 214 (Polyb. 7.11.6; Plut. Arat. 50, 5; Strabo 8.4.8).50 Всушност и двајцата 42 Александар бил син на Адметиј од Аркиниа, Tataki (n. 5), 71; S. Le Bohec, 'Les philoi des Rois Antigonids', REG 94 (1985), 103, no. 2; Le Bohec (n. 38), 291. Tataki (n. 5), 25, 354, 362, 439, ги идентификува другите според принципот дека оние без

дадена ethnika се Македонци, погледни n. 15 погоре. C. Erhardt, 'Macedonian benefactors at Larissa', ZPE 31 (1978), 223 го идентификува овој Александар како еден од донаторите на Лариса, но C. Habicht, 'Makedonen in Larisa?', Chiron 13 (1983), 83-4 верува дека човекот бил со исто име, но од Лариса. 43 F. W. Walbank, Philip V of Macedon (Cambridge, 1940), 44. R. M. Errington 'Philip V, Aratus and the "conspiracy of Apelles"', Historia 15 (1967), 22. 44 Cf. Polyb. 4.87.1; Errington (n. 43), 22. 45 Како што вели и Walbank (n. 43), 79 ова е сомнително, но Тауриј мора да бил сметан за непријател на Ахаја за таквата приказна да се здобие со кредибилитет. 46 Le Bohec (n. 42), 96 смета дека Арта не бил philos на Филип Петти, бидејќи не бил постојано на неговиот двор. Но кога бил заедно со Филип тој ја извршувал функцијата на philos како што ќе видиме подолу. 47 Доброта воља на Крисогон кон Филип: Polyb. 7.11.6; Самус кај Термум: Polyb. 5.9.64; Самус, еден од советниците убиен од Филип: Polyb. 23.10.9 Cf. Geffcken, 'Samos (2)' RE 1A (1920), 2161-2; Tataki (n. 5), 105. 48 Погледни K. I. Galles 'Χρυσογονος εξ Εδεσσης', Archaia Makedonia II (Thessalonike, 1977), 34 и Tataki (n. 5), 105. 49 Errington (n. 43), 21, 27; cf. Walbank (n. 43), 79. 50 Влијанието на Арат ослабнало од ова време: F. W. Walbank, Aratos of Sicyon (Cambridge, 1933), 154-5. ---------- се знае дека командувале војски за Филип: Арат ја командувал фалангата кога Ликург се обидел да го спречи Филиповото враќање низ Лакониа во 218 (Polyb. 5.23.7), додека Деметриј предводел македонски војски во еден ненадеен напад на Месене кога загинал (Polyb. 2.29.251). Можеби и двајцата не биле постојани воени команданти на Филип, но тој сепак ги употребувал и двајцата во такви задачи.52

После смртта на овие двајца, Полибиј ни кажува во 13.4 дека Хераклеид од Тарентум имал големо влијание вр Филип, повторно лошо.53 Хераклеид бил набркан од неговиот роден град откако го предал тарентум на Римјаните, а подоцна ги предал и Римјаните на Ханибал. Хераклеид играл активна улога во службата на Филип, на пример во делумно успешниот обид да се изгорат бродоградилиштата на Родос (Polyb. 13.5.4-5; Polyaenus 5.7[2]). Може да ја забележиме употребата на изгнаници како советници од страна на Филип. таквите луѓе немале независна база на моќ и биле зависни од кралската наклоност за висината на нивното влијание.54

Аетолецот Дикаеарх, кого Филип го поставил на чело на пиратска флота за да ги пустоши Егејот и Пропонтус, е уште еден Грк на важна позиција во работите на Филип, но тој не останал во служба

на Филип и загинал во Египет заедно со Скопас во 197 (Polyb. 18.54.8-11).

Филокле и Апелиј биле видни на дворот на Филип при крајот на неговото владеење. Двајцата биле испратени како амбасадори во Рим на мисија што ја запечатала судбината на принцот Деметриј (Livy 40.20.3, 54.9). Филокле можеби бил истиот човек што бил генерал на Филип,55 заедно со него во Карија (Polyb. 16.24.7) и како негов префект во Калкис, што ја нападнал Атина пред почетокот на Втората Македонска Војна (Livy 31.16.2, 26.6) и којшто го предал Аргос на Набис во 197 (Livy 32.38.1-9). Во изворите нема дадено индиции за националноста на Филокле и Апелиј, сепак тоа се чини можно, но не со сигурност, дека тие биле Македонци.56

Друга видна фигура во подоцнежниот период од владеењето на Филип бил Дида, гувернерот на Пеонија. Принцот Деметриј се обидел да ја придобие неговата поддршка за бегство во Рим, но Дида го предал на неговиот татко и на наредба на Филип Дида го убил Деметриј во 180 (Livy 40.21-4). Од Ливиј знаеме (42.51.6) дека Дида бил Пеонец. Исто како Александар (и без сомнение Филип Втори) нашле за пожелно да употребуваат Горно Македонци да владеат со нивните сонародници, Филип Петти употребил Пеонец да владее со неговите Пеонски поданици.57

Човекот кој ги оттргнал Филокле и Апелиј од наклоноста на Филип, Антигон син на Екекрат, сигурно бил Македонец, бидејќи неговиот татко бил брат на Антигон Досон (Livy 40.54.4-9). Тој не бил на дворот на Филип за време на Филиповата смрт зашто бил на амбасадорска задача кај Бастарнаите (Livy 40.57.3) и подоцна бил убиен од Персеј како потенцијален ривал за тронот (Livy 40.58.9).58 51 Иако Павсаниј заради забуна го помешал Деметриј со Филиповиот син со истото име, сепак оваа епизода е јано нападот врз Месене во Polyb. 3.19.11--Walbank (n. 40), 331. 52 За кариерата на Деметриј како кралски пријател, погледни Le Bohec (n. 42), 107, no. 7. 53 Приказот на Полибиј за Хераклеид е воочливо со предрасуда против него: F. W. Walbank, A Historical Commentary on Polybius 2 (Oxford, 1967), 418. За неговата кариера со Филип погляди Le Bohec (n. 42), 108, no. 8. 54 Le Bohec (n. 44), 323. Cf. Habicht (n. 9), 9, Teles, On Exile 23h. 55 Но не можеме да сме сигурни во ова: Walbank (n. 43), 236, n. 1. Tataki (n. 5), 452 ја прифаќа идентификацијата. 56 Погледни tataki (n. 5), 254, 452; Le Bohec (n. 42), 106, no. 5 и 111, no. 13; E. Olshausen, Prosopographie der hellenistischen Königsgesandten (Louvain, 1974), 87, no. 87 и 135, no. 101.

57 Tataki (n. 5), 208; Le Bohec (n. 42), 108, no. 8. Името има паралели во Тракијскиот: T. Katicic, Ancient Languages of the Balkans (The Hague, 1976), 152. Антигонидите неодамна се стекнале со Пеонија: Le Bohec (n. 38), 183-4. 58 Погледни Le Bohec (n. 42), 105, n. 4 и Olshausen (n. 56), 118, no. 86 за идентитетите на ----------

Според тоа највлијателните пријатели на дворот на Филип Петти биле една мешавина од Македонци и Грци, со неколку индивидуи чие потекло не е декларирано, но кои најверојатно биле Македонци. Филиповото потпирање на странци кон кои бил наклонет, и кои немале македонска база на моќ може да е знак за негова слабост.59 Слична шема се наоѓа и кај Филиповите пониско рангирани офицери. Го немаме богатството на детали за владеењето на Филип Петти како што го имаме за Александар Велики, но неколку имиња сепак останале.

Во 219, за време на Социјалната Војна, Филип го назначил за свој epimeletes на Трифилиа, Ладик од Акарнанија (Polyb. 4.80.15). Филип го поставил генералот по име Персеј да го командува Темпе во 209. Без разлика на неговото име тој не значи дека има роднинска врска со Филип или дека е воопшто Македонец.60 генералот којшто за Филип го освоил тасос во 202 бил Метродор61 (Polyb. 15.24.2), додека во битката кај Хиос во 201 Филиповиот анархист Демократ, син на Филип, бил убиен (Polyb. 16.3.6). Полибиј не го дава потеклото за било кој од овие луѓе; тие биле, но не со сигурност, Македонци.62 Во 200 Филиповиот префект во Калкис бил уште еден Акарнаниец, Сопатер (Livy 31.23.1) и во 197 негов префект во Карија, Динократ командува македонски војски (Livy 33.18.16 и 9).

Во 200 Филиповиот генерал Никанор ја пустошел Атика и стигнал до Академијата, кога Римјаните му доставиле ултиматум за да му го пренесе на Филип во кој се велело да ја остави Атина на мир (Polyb. 26.27.1).63 Се работи најверојатно за истиот Никанор кој е генерал на Филип кај Киноскефале, чијшто прекар бил 'слонот'.64 Името (Никанор) е често во Македонија, но не е ексклузивно македонско. Никанор треба да се смета дека бил Македонец.

После Киноскефале, Филип испратил три амбасадори--Демостен, Циклиад и Лимнаеј--кај Фламиниј (Polyb. 18.34.4). Полибиј не дава индиции за нивната националност, но може да покажеме дека едниот од нив е Грк. Циклиад бил поранешен генерал на Ахајската Лига, којшто бил протеран кога Ахајците им се придружиле на Римјаните.65 Во овој случај Полибиј претпоставува дека читателите ќе го препознаат

името на еден Ахаец, и недостатокот на етнички идентитет не може да се зема за доказ дека се работи за Македонец.

Сепак Ливиј (32.32.9) го опишува ова послание како на двајца водечки Македонци и Ахајскиот изгнаник, Циклиад, така да излегува дека Полибиј очекувал читателите да го препознаат познатиот Ахаец и да сфатат дека другите двајца луѓе, иако без идентификација, се Македонци.66 Името Лимнаеј е често во Македонија, но не е само македонско,67 што ја потврдува идентификацијата на Лимнаеј како Македонец. различите Антигониди во ова време. Erhardt (n. 42), 223 го чита неговото име на листа донатори на Тесалискиот град, но Habicht (n. 42), 23 го чита името како Антиок. Ништо не е познато за таткото Екекрат освен неговото име: Le Bohec (n. 38), 83-4. Погледни исто така Tataki (n. 5), 246-7. 59 Walbank (n. 43), 251-2. Errington (n. 43), 36. 60 Walbank (n. 43), 86, n. 1. Овој Персеј не е наведен во Tataki (n. 5). 61 Тој можеби е Метродор Стратон Македон почестен од Милесијците во 228/7, но името е доста често: Walbank (n. 53), 479. Tataki (n. 5), 373 ја прифаќа идентификацијата. 62 Погледни Tataki (n. 5), 25, итн. (погледни n. 15) за тврдењето дека луѓето во македонска служба, чии етнички идентитети не се познати, треба да се идентификуваат како Македонци, и 296 за доказ дека Демократ бил Македонец. 63 Ова е најверојатно некоја порана инвазија на Атика од онаа на Филокле спомената кај Ливиј 31.16.2--погледни Walbank (n. 53), 537. 64 Polyb. 28.24.2; Livy 33.8.8. P. Schoch, 'Nikanor (15 and 16)', RE 17 (1936), 270, Walbank (n. 53), 552; Tataki (n. 5), 382. За истиот Никанор види n. 16 погоре. 65 Walbank (n. 53), 549. 66 За генералниот принцип, погледни n. 15 погоре; за овие луѓе погледни Tataki (n. 5), 291, 525 и Olshausen (n. 56), 123, no. 90 и 130, no. 98. 67 Tataki (n. 5), 525; cf. Olshausen (n. 56), 140. ----------

Еден поранешен амбасадор на Филип по име Пердика, испратен на Крит да го поддржи Теианското барање на asylia е идентификуван како Теианец во натписите на два Критски града, Аркадес и Хиерапитна. Holleaux заради името на Пердика тврдел дека се работи за Македонец, на кого што му било доделено Теианско граѓанство како награда за неговите заслуги, но едно такво гласање би се случило пред донесувањето на Критските декрети во чест на Теиос, така што се чини дека тој бил теиански граѓанин уште од почетокот.68 Познати се уште три други офицери на Филип надвор од Македонија, и ниеден не е идентификуван етнички. Ксенон бил префект на Телум во

Атаманиа во времето на побуната во 189 (Livy 38.1.10). Во 184 Филиповиот гувернер на Тракијскиот брег бил некој Ономаст, и кралскиот пријател Касандер којшто живеел во Маронеа бил употребен да го организира масакрот таму (Polyb. 22.13.3ff.; Livy 39.34.2). Овие луѓе најверојатно биле Македонци, но не може со сигурност да се знае.69

Ние ги имаме имињата на неколку од командантите на Филип кај Киноскефале (Polyb. 18.22.2). Тесалијската коњаница била командувана од Хераклеид од Гиртон70--Тесалиец командувал Тесалијци, за разлика од позициите во времето на Александар (Велики). Другите познати офицери немаат етничка идентификација, но се најверојатно Македонци. Леон ја командувал македонската коњаница и Атенагор ги командувал платениците, освен Тракијците. Левото крило било командувано од Никанор, за кој погоре видовме дека најверојатно е Македонец.71 Филип Петти по се изгледа употребувал странци како негови воени команданти во помал број отколку како повисоко рангирани советници, но и во тој аспект тој во помала мера се потпирал на Македонци за разлика од Александар (Велики).

31 од пријателите на Филип Петти се идентификувани. Од овие 19, или 61% биле Македонци, додека 9, или 29%, може да се идентификуваат како Грци. Бројот на Македонците е нешто поголем од оној кај Деметриј Први и Антигон Гонат, но не е ни близу до бројката од 77% што била случај кај Александар (Велики).

Македонците се поборони (на повисоките позиции) во владеењето на Персеј. Ливиј 42.51 дава листа на командантите на Персеј во 171, на почетокот на Третата Македонска Војна, на битката кај Калиникум. Повеќето од нив се идентификувани според родните македонски места и градови. Фалангата била командувана од Хипија од Вероја,72 агемата од Леонат и Трасип. Името Леонат е често во Македонија, иако се среќава и на други места, и двајцата биле Еуиести, граѓани на мало градче во Горна Македонија.73 Антифил од Воден ги водел caetrati.74 Дида, којшто бил Пеонец, ги командувал Пеонците и другите од северот,75 додека Асклепиодор од Хераклеја во Синтис ги командувал Галите и другите платеници.76 Само двајца Грци се наведени, и двајцата 68 IC I.v.52.25-6 (Arkades) и I.xiv.1.24-5 (Hierapytna). M. Holleaux, Études d'Épigraphie et d'Histoire Grecques (Paris, 1952), 4.184ff. Cf. Olshausen (n. 56), 99, no. 130. tataki (n. 5), 404 го наведува Пердика како Македонец. 69 За Ономаст погледни Tataki (n. 5), 393; Le Bohec (n. 42), 109-10, no. 11; Касандер, tataki (n. 5), 338; F.W. Walbank, A Historical Commentary on Polybius 3 (Oxford,

1979), 197 смета дека тој бил strategos на Тракија; S. Le Bohec 'Les epistates des rois Antigonides', Ktema 11 (1986), 284 тврди дека Касандер не бил epistates кај Маронеа, бидејќи не живеел постојано таму. Hatzopoulos (n. 7), 383ff. покажа дека epistatai биле локални управници, а не кралски офицери. 70 Мало градче во Pelasgiotis: Strabo 9.5.20 (441), cf. Stählin, 'Gyrton', RE 7 (1902), 2101. 71 Погледни n. 64 погоре. 72 Tataki (n. 5), 78; Le Bohec (n. 42), 114, no. 17; Olshausen (n. 56), 153, no. 113. 73 Tataki (n. 5), 109; за името Леонат, ibid. 515; за етносот Еуиести, Hatzopoulos (n. 7), 99. 74 Погледни Tataki (n. 5), 102. 75 Дида бил гувернер на Пеонија под Филип Петти и го убил Деметриј, синот на Филип Петти--погледни n. 57 погоре. 76 Погледни Tataki (n. 5), 111. ---------- изгнаници, коишто командувале мали групи составени од нивните земјаци, Спартанецот Леонида и Ахаецот Ликон.77

Неколку поглавја подолу, кај 42.58.7-10, Ливиј именува уште некои команданти на Персеј. Мидон78 од Вероја го командувал левото крило, Мено од Антигонеа кралскиот коњ, и Патрокле, исто од Антигонеа, ги командувал auxilia.79 Фрлачите со камења биле командувани од Јон80 од Солун и Артемон Долопиецот. Артемон можеби изгледа како да е исклучок во предоминацијата на Македонците, но бидејќи Долопијците биле под Македонска контрола шуте од Сиријската Војна,81 тој можеби ги командувал своите сограѓани.

После Пидна тројца од главните пријатели на Персеј им ја предале Вероја на Римјаните: Хипија, Мидон и Пантаук (Livy 44.45.1). Првите двајца се знае дека биле Македонци (и жители на Вероја), додека Пантаук е синот на Балакрус потврден и со неговата служба на Персеј на други места, како и со доброто македонско име.82 Сите постари и поважни пријатели на Персеј се чини биле Македонци, што е во контраст со употребата на Грци и Македонци на ова ниво од страна на неговиот татко.

На пониско ниво сепак се појавува понекој Грк, како командантите на малите грчки контигенти, Леонида и Ликон. Но двајцата претставници на Кралот Персеј на Делфиската Амфиктионија во 178, Харпалус и Симонид, обајцата биле од Вероја (Syll.3 636).83 Харпалус, амбасадорот на Персеј кај Римјаните во 179 којшто завземал агресивен став (Livy 42.14.2) е најверојатно истиот човек, и според тоа

Македонец.84 Од неговите други амбасадори, Солон и Хипија (Polyb. 27.6.1), Хипија е скоро сигурно оној родум од Вероја споменат погоре, отколку протераниот Боеотијски про-македонски генерал, и според тоа Македонец.85 Солон, ако е роднина на Фанеј синот на Солон којшто бил thearodocus кај Клита околу 178, е уште еден Македонец.86 Сепак, етницитетот на многу од амбасадорите на Персеј е помалку познат. Тој ги испратил Антенор и Филип на Родос (Polyb. 27.4.3) и Диофан кај Антиох Четврти (Polyb. 27.7.15). Антенор најверојатно може да се идентификува со македонскиот адмирал во Егејот (Livy 44.28-9) и со Атенор син на Неоптолем од Вероја, и според тоа Македонец.87 Пантаук син на Балакрус и Мидон од Вероја (Polyb. 27.8.5) се и двајцата доста добро познати Македонци, и Антенор бил испратен на Родос да даде откуп за тие заробени со Диофан (Polyb. 27.14.1-2). Во 169 Персеј испратил двајца амбасадори кај Гентиус: Плеурат, протеран Илир, и Македонецот Адаеј (Polyb. 28.8.1; Livy 43.19.13). 77 Овие војски биле најверојатно платенички: Piero Meloni, Perseo e la fine della monarchia Macedone (Rome, 1953), 219, n. 1. 78 MSS на Полибиј (27.8.5) го нарекуваат Медон; Plut. Aem. 16.2 го дава Милон. Ливиј 44.45.1 го нарекува повторно Мидон. Погледни Le Bohec (n. 42), 114, no. 18, Olshausen (n. 56), 159, no. 118, Meloni (n. 77), 361, n. 3. Cf. Tataki (n. 5), 90. 79 За двајцата погледни Tataki (n. 5), 63. 80 Името Јон е реставрирано според Ливиј 45.6.9, кадешто Јон од Саолун им ги предал кралските деца на Римјаните. Погледни Diehl, 'Ion (9)', RE 9 (1916), 1860 и Tataki (n. 5), 183. 81 Walbank (n. 43), 219. 82 Olshausen (n. 56), 153, no. 113. 84 Sundwall, 'Harpalus (3)', RE 7 (1920), 2401; Meloni (n. 77), 159; Tataki (n. 5), 76. 85 Polyb. 22.4.12, 27.1.11 и 2.3; погледај Le Bohec (n. 42), 114; Olshausen (n. 56), 156, no. 115. Meloni (n. 77), 208 го идентификува со пребеганиот Боеотиец. Walbank (n. 69), 299 смета ека може да се работи за двајца по име Хипија, од кои амбасадорот дека е princeps amicorum. 86 Tataki (n. 5), 115; Olshausen (n. 56), 165, no. 124. За датата види G. Daux 'Listes delphiques de Théarodoques', REG 62 (1949), 21. 87 Walbank (n. 69), 297; Tataki (n. 5), 243-4; Olshausen (n. 56), 144, no. 106. ----------

Заложниците испратени од Персеј за Гентиус, Лимнаеј син на Полемократ и Балакрус син на Пантаук (Polyb. 29.4.6) е јасно дека се од македонски благороднички род, подеднакво според нивните имиња,88 и нивната функција како заложници. Метродор, којшто предводел едно

друго послание кон Родос (Polyb. 29.4.7; cf. 11.1) по се изгледа е оној што предходно дошол кај Персеј,89 а е родум од Родос и според тоа Грк. Херофон, амбасадорот кај Еуменес е од непозната националност,90 додека последниот амбасадор на Персеј испратен кај Антиох Четврти, Криќанецот Телемнаст е дефинитивно Грк (Polyb. 29.4.7).91

Персеј се чини дека употребувал и Грци и Македонци како негови philoi, но во помала мера отколку неговиот татко. Неговата примарна употреба на Македонците е покажана на Римскиот декрет за прогон на сите оние Македонци што им служеле на кралевите во било која сфера (Livy 45.32.3-6). Од 28 имиња идентификувани како пријатели на Персеј, 20 биле Македонци, или 71% (највисока бројка за било кој Антигонидски крал), додека само 5 (18%) биле Грци, и тие се наоѓале на поневажни позиции.

Помалата употреба на Грци од страна на Персеј може делумно да се должи на загубата на Антигонидските поседи во Грција после прокламацијата за слобода на Грција од страна на Фламиниј, но исто така дава до знаење дека тој бил по спремен да се потпре на сопствените Македонци отколку неговиот татко предходно.

Антигонидите ги употребувале Грците како свои пријатели во поголема мера од Александар (Велики), и претпоставено Филип Втори, но сразмерот во кој ова било правено варира од еден до друг крал. После Ипсус, Деметриј Први употребувал тесно мнозинство (58%) од Македонци како негови официјални лица. Антигон Гонат е познато дека употребувал малку Македонци како свои пријатели, 50% од неговите познати слуги, и неговите роднини го прават мнозинството од тие што се познати. За владеењето на Деметриј Втори имаме познати само две имиња на негови пријатели, додека Антигон Досон се чини дека претпочитал Македонци на клучните позиции, додека употребувал Грци во самата Грција. Филип Петти употребувал Грци и Македонци и во повисоките и пониските позиции, од кои познатите Македонци сочинувале 61% од сите. Персеј, во чие време најголемиот дел на Антигонидските поседи во Грција биле изгубени, употребувал повеќе Македонци на клучните позиции, достигнувајќи тотална бројка од 71% од неговите офицери, но употребувал Грци на пониските позиции. Неговата практика била најблиску до онаа на Александар Велики, но е сепак пониско од 77% достигнати под Александар.

Овие разлики можеби се должат на лимитираноста на нашите информации. Повеќе сме информирани за грчката администрација на првите Антигониди и на Македонија под Персеј, но сепак се чини постојат и основни разлики во политиките исто така. Антигон Гонат и

Филип Петти сакале да употребуваат луѓе кои немале сопствени бази на моќ во Македонија, додека Антигон Досон и Персеј се чини повеќе се потпирале на националниот дух на Македонците.92 University of Sydney JAMES L. O'NEIL 88 Погледни Tataki (n. 5), 513, 518; Olshausen (n. 56), 162. 89 Livy 44.28.10. Погледни Meloni (n. 77), 346. Тој не треба да се идентификува со Филиповиот генерал со исто име: Olshausen (n. 56), 161, no. 120. 90 Tataki (n. 5) го наведува како Македонец; Walbank (n. 69), 365 вели дека е 'непознат'. Cf. Olshausen (n. 56), 154-5, no. 114. 91 Погледни Olshausen (n. 56), 167 за неговата кариера. 92 Би сакал да му се заблагодарам на професорот F. W. Walbank и професор C. Collard и анонимниот читател на Classical Quarterly за нивните корисни коментари на предходните верзии од оваа статија. Било какви грешки што сеуште постојат се лично мои. ----------

ДОДАТОК: ПРЕГЛЕД НА ДИСКУТИРАНИТЕ ИНДИВИДУИ Име Етницитет Највисока позиција (М) = Македонец ________________________________________________________________________

Деметриј Први: Андрагат (?) Македонец командант, Амфиполис Антигон Македонец (син) гувернер, Грција Диодор (?) Македонец гувернер, Ефес Хераклеид (?) Еритреја гувернер, Пиреја Хиероним Кардија гувернер, Боеотија Никанор (?) Македонец командант околу 300 Окситем Лариса амбасадор во Сицилија Пантаук Македонец генерал во Аетолија Фила Македонка (сопруга) амбасадор кај Касандер Филокле Сидон адмирал Пир Епир (роднина) гувернер на Грција Сосиген (?) Македонец hetairos Антигон Гонат: Александар Македонец (роднина) гувернер, Коринт Амеиниј Фокиец генерал Архелај (?) Македонец генерал, Коринт Кратер Македонец (роднина) генерал, Коринт Деметриј Македонец (син) генерал Халкион Македонец (син) командант Хераклит Атињанин гувернер, Пиреја Хиерокле Карија гувернер, Пиреја Персаеј Цитиум гувернер, Коринт Теофраст непознато офицер, Коринт Деметриј Втори: Битис (?) Македонец генерал Диоген (?) Атињанин гувернер, Пиреја Антигон Досон: Александар Аркиниа (М) генерал кај Селасиа Апелиј (?) Македонец канцелар Бракилиј Тебанец гувернер, Спарта

Деметриј Фарос платенички командант Леонтиј (?) Македонец генерал, пеласти Тауриј (?) Македонец гувернер, Коринт Филип Петти: Александар Аркиниа (М) генерал Антигон Македонец (роднина) советник Апелиј (?) Македонец канцелар Апелиј (?) Македонец амбасадор во Рим Арат Ахаец сојузник и советник Атенагора (?) Македонец командант Касандер (?) Македонец гувернер, Тракија Крисогон Воден (М) советник, генерал Циклиад Ахајски изгнаник амбасадор Демократ (?) Македонец адмирал, 201 Деметриј Фарос советник, генерал Демостен Македонец амбасадор Дикаерх Аетолец командант, пиратска флота Дида Пеонец гувернер, Пеонија Динократ (?) Македонец гувернер, Карија Хераклеид Тарентум, прогонет советник Хераклеид Гиртон, Тесалија командант, Тесалијци 197 Ладик Акарнаниец гувернер, Трифилија Леон (?) Македонец командант, коњаница 197 Леонтиј (?) Македонец генерал, пеласти Лимнаеј Македонец амбасадор, заложник Метродор Македонец генерал, Тасос 202 Никанор (?) Македонец генерал, 200 и 197 Ономаст (?) Македонец гувернер во Тракија Пердика (?) Теос амбасадор во Крит Персеј (?) Македонец генерал, Темпе 209 Филокле (?) Македонец генерал Самус Воден (М) советник Сопатер Акарнаниец гувернер, Калкис Таурион (?) Македонец гувернер, Коринт Ксенон непознато гувернер, Атаманиа Персеј: Адаеј Македонец амбасадор Антенор Вероја (М) адмирал Антифил Воден (М) генерал, пеласти 171 Артемон Долопиец командант, фрлачи со камења 171 Асклепиодор Хераклеја (М) генерал, платеници 171 Балакрус Македонец заложник

Дида Пеонец гувернер, Пеонија Диофан (?) Македонец амбасадор кај Антиох Четврти Харпалус Вероја (М) амбасадор во Рим Хиерофон непознато амбасадор кај Еуменес Хипија Вероја (М) генерал, фаланга 171 Јон Солун (М) командант, фрлачи со камења 171 Леонида Спартански изгнаник командант, Спартанци Леонатиј Еуиести (М) генерал, агема 171 Лимнаеј Македонец амбасадор, заложник Ликон Ахајски изгнаник командант, Ахајци Мено Антигонеа (М) командант, кралски коњ 171 Метродор Родос амбасадор, Родос Мидон Вероја (М) генерал, лево крило 171 Пантаук Македонец советник, заложник Патрокле Антигонеа (М) командант, auxiliaries Филип непознато амбасадор во Родос Плеурат Илирски изгнаник амбасадор во Илирија Полемократ Македонец заложник Симонид Вероја (М) amphictyon Солон (?) Македонец амбасадор во Рим Телемнаст Криќанец амбасадор кај Антиох Четврти Трасип Еуиест (М) генерал, агема 171