21

Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

  • Upload
    tamazit

  • View
    304

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Tamacahut n umeksa

Citation preview

Page 1: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh
Page 2: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

Mezyan U Muh

Tamacahutt n umeksa

Cet ouvrage est publié dans le cadre de la collection

« Idlisen-nne$ » initiée par la Direction de la Promotion Culturelle

du Haut Commissariat à l’Amazighité © Tous droits réservés

Dépôt Légal 3307-2004 - ISBN 9961-789-20-2 Conception & PAO : HCA

Achevé d’imprimer sur les presses de L’Imprimerie Les Oliviers – Tizi-Ouzou

Haut Commissariat à l’Amazighité, 2006

Page 3: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

1

Macahu ! Yella yiwen umeksa $ur-s aqvar n wactal, abeqri d u$elmi. Ameksa-nni ibeed-as wayla-s, rnu isea-yas yiwen ubrid kan ideg yettalas aeeddi…da$en $ur-s yiwet n teewint iseg tessen wactal-is. Taewint-nni tezga-d di rrif n webrid umeksa Taewint izde$-itt yiwen umqweqwer d acaraf, ûûbeê-meddi yeslu$u deg waman-is.

Page 4: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

2

Aqvar umeksa lebda yezga di zzyada n waîîan seg waman-nni ilu$anen. Win yemmuêlan deg-sen d win iwumi d-ttbanent t$eswatin-is… yal ass tettili-d lweeda i wuccanen s $ur ameksa. Ameksa, issiwev-it lêal itteebbid taewint-nni s ueessas i tt-izd$en ! yal tikkelt mi ara ieeddi ne$ yu$al izewwar zdat uqvar, yettanez, yettvueu i teewint n deewessu.

Page 5: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

3

Yiwen wass taûebêit, mi qrib ad yawev umeksa $er teewint-is, tekcem-as-d te$ri deg yimeééu$en-is s tu$wasin n warrac imeéyanen ?! isell-asen la tteêdiqiren am wid nni yettwaqqsen s tmes. Mi yesla umeksa i-tu$wasin nni ye$li-d fell-as wedrar n lweêc, mi yeêûa di teewint-is i kkrent te$wasin-nni… ! yu$al meskin iêar deg yiman-is ! ma yerwel d yir tarewla, ma yeqqim d yir taswiet.

Page 6: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

4

Ur d-yu$al umeksa $er teglimt-is, alammi iwala ivan-is vefren tu$wasin-nni. Mi wwven s amkan, zzin $ef yiwet teérut meqqwret, ççêen s useglef, Tezzin s tmu$li $er bab nni n-nsen. Mi yuzzel umeksa, yelêeq s amkan, yufa ddaw teérut-nni d axxam n yinisi. Inisi la yettru, arraw-is d imeéyanen la tteêdiqqiren $er-s. ula d ivan la sseglafen fell-asen s te$ri n tasa. D$a ameksa yebbehba meskin.

Page 7: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

5

£er taggara, ameksa isteqsa inisi, yenna-yas : -D acu i k-yessiwven $er lêala-yagi ay ame$bun, aql-ik tettu$avev ula $er wactal agugam. ¨¨Ëku-iyi-d, êku-iyi-d, aql-i yid-k ad k-eawne$ s wayen iwumi zemre$. Inisi yeêka-yas i umeksa, yenna-yas : -Lli$ teff$e$ deg yiv ttjabe$-d tameict i warraw-iw. Ma laeca-nni, êeôômen fell-i tuff$a wuccanen. Ur ttixren sya alammi i d-yereq yiîij fell-asen. Tura ma nuda$ tameict, uggade$ $ef yiman-iw, ma qqime$ akka, uggade$ $ef warraw-iw !

Page 8: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

6

Ameksa yenna-yas : -Ma d laé kan i d ugur-ik, zemre$ ad ak-t-kkse$. Yefka azgen seg uewin-is i yime$ban-nni yelluéen, ikemmel abrid $er tkessawt-is. Inisi d warraw-is ggwran-d di lferê, ççan yugar lxir. Yerna ameksa iweed-asen ad asen-yili d ameiwen alamma meqqwrit yimeééyanen-nni yenêafen.

Page 9: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

7

Amqwerqwer n teewint umeksa, $er uzal-nni, iffe$-d seg waman, iqeggel iman-is i yiîij am wakken yu$ tannumi yettestaefu alamma d lawan n tenhaôt umeksa. Tameddit-nni mi d-yenher umeksa yewwev s uqvar-is $er teewint, tikkelt-nni yewhem deg wactal-is, yettwali deg-sen la tessen rennun ! swan alammi mwexxaren yiberdiyen n-nsen.

Page 10: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

8

Mi swan wactal, ameksa yedla $ef teewint yufa-tt ibeddel lêal-is, tu$al am lemri yeûfan. Iswa ula d netta, yeêmed Rebbi. Issegwra-d deg wawal-is, yenna : caylelleh ay aeessas n wemkan-agi, aql-i unze$-ak, vuee$-k. Amqwerqwer, tessgen-it tafukt êlawen, alammi i t-id-yelêeq ucelyav n tmeddit, yessakwi-t-id. Mi d-yuki, yufa-d lêal yeooa-t-id, terna fell-as tegwnit teemeô ! tessiwev-it teswiet-nni, alammi yettwali $er laxeô t .

Page 11: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

9

Mi yesla i wayen i d-yenna umeksa, ibeggen-as iman-is, yenna-yas : ur qqar caylelleh i wayev, d nekk i d aeessas n teewint. Ameksa, tezga-d tmu$li-s deg umqwerqwer annect uqenfud. Yuzzel $er-s yufa-t la iceîîeê s tergigit. Mi t-yesteqsa, amqwerqwer yeêka-yas : -Aql-ik la tettwaliv d lmumen i tettêaz daewessu ; ata teîîef-iyi tawla tasemmaî, ur k-eni$.

Page 12: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

10

Ameksa ênin, yeççur wul-is d nneyya, yeêbiber $ef umettwa$-nni, yefren deg uqvar-is yiwen d ikerri yesean ilis yeqwan, ikkes-d seg-s taduî, ixdem yis-s tattalt i umqwerqwer, isban-as siwa allen akken ad yettwali. Uqbel ad yettixer umeksa $ef umuvin-nni, iooa-yas lewûaya d aseêder $ef tezmert-is, yenna-yas : qqim akka di taduî-agi alamma d azekka, mi ara d-yessumer yiîij.

Page 13: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

11

Iqqim umqwerqwer di tattalt-nni am ufôux ddaw yifer. £er yiv-nni mi d-tger tziri, iêulfa s laé iger-d di tkerciwt-is. D$a, yenna-d wul-is : ad ilin aîas n yibeeeac i d-yuflawen ; ad mêiêde$ alamma d rrif n teewint, ad asen-andi$ s yiles-iw. Mi yelêeq umqwerqwer $er wanida yettandi s yiles-is, yufa-n taewint-nni tbeddel fell-as ! iwala aggur d yitran $er tegnawt n ddaw tmurt !!!? da$en yedla $ef yiwen uclawa yelsan aqenduô d amellal, yu$al d bab n teewint umeksa !!!

Page 14: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

12

Issiwev umqwerqwer, ifhem leêsan-nni n umeksa, d asgini i twikksa n wemkan-is : d ccedd i as-yexdem s tattalt-nni n taduî…igwra-d la yettemceççaw d yiman-is, i mi ur yeêsi ara d lexyal-is i d-yenneeten daxel n teewint-nni. -D acu n lqayed-agi yu$alen deg wemkan-iw ? ma telliv d amôabev ne$ d lmelk, amkan-ik maççi dagi, êûu nekk xir-ik. Ne$ ma d cciîan i telliv, êûu nekk d gma-k i lli$. Nni$-ak rfed akkin dduzan-ik, ur êwaoe$ ara aggur d yitran ad d-u$alen deg umkan-iw. Tura ad n-eettbe$ $er-k ad ak-hudde$ ddunit-nni.

Page 15: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

13

Inisi ame$bun mi as-yexva laé, yul-as fad d amceggev. £er yiv-nni yessufe$ arraw-is $er teewint umeksa. Mi yewwev $er teewint-nni yucwalen, issexmet arraw-is, ifka tameééu$t i ccwal-nni. Terriv iman-ik d af$ul, tekksev-iyi amkan-iw terniv la d-tettgeemizev $er-i. Ihi tura inek ne$ inu ! Amqwerqwer ineggez $er waman, ikemmel amceççew d yiman-is.

Page 16: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

14

Inisi la yes$ad, iteddu s uxatel alammi yesvill iman-is $er teewint-nni, iwala lexyal-is deg waman, netta yu$-it lêal yexlee si tuggdi. Mi d-yennaet lexyal uqenfud daxel n teewint, amqwerqwer teqqim-as-d kan trewla ma d tin yessemnaeen bab-is.

Page 17: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

15

Mi yezzi iman-is akken ad yeffe$ taewint, yezga-d yemqabal d yinisi s timmad-is ! imir vêan-d msuggaden di sin, yiwen yuggad targit, wayev yuggad tilawt ! Amqwerqwer : -D acu i k-id-yewwin akka di lawan-agi a bu yimesmaôen ? Inisi : -Usi$-d s wannuz u îîaea a sidi. D fad iyi-d-yewwin, am nekk am warraw-iw. I keçç d acu-k ay ucbiê-agi ? Amqwerqwer : -eni beddle$ fell-ak ? Nekk d amqwerqwer n teewint umeksa, asmi yella zzman d leali-t. Inisi : -Seg wasmi d-ldint wallen-iw, ur éri$ amqwerqwer d amellal, bexlaf ma keçç d amgwergwer ne$ d lqayed n-nsen ! Amqwerqwer : -T$elvev ur te$livev. Nekk d lqayed n-nsen, xas akka lli$ d amqwerqwer. Inisi : -Tagi d targit bla ives ! Neê iffre$-iyi leqel ini-iyi-d, ma keçç d amqwerqwer d acu i k id-issem$in taduî, ne$ yella ikerri n-wamman!

Page 18: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

16

Amqwerqwer : -$urk Iêeqq d Nekk i la ittargun iman-iw, tura ak id-êku$ Amqwerqwer yemmekta-d leêsan n umeksa, di teêkayt-is yenna : -Lli$ êeôse$ iman-iw s lxedma, alammi êulfa$ s eeggu d aéayan, ff$e$-d ad staefu$ i tafukt.

Page 19: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

17

Mi yi-d-yewwet ucelyav, teîîef-iyi tawla usemmiv. Mi yi-d-yufa umeksa di lêala-nni, issekcem-iyi di taduî. Nekk, mi lli$ d nneyya nwi$ idiwa-yi, zi$ d netta s timmad-is i d aîîan-iw, icidd-iyi, is$im-iyi-d win ara yi-yekksen amkan-iw. Inisi mi yefhem taêkayt, inîeq $er umqwerqwer, yenna-yas : ameksa-agi d amùcum, ula d nekk ixdem-itt deg-i, yufa-d arraw-iw lluéen yebva yid-sen aewin-is alammi uvnen si fad, maena ad êlun mi ara swen idammen-ik.

Page 20: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh

18

Uqbel ad yerwel umqwerqwer, irfed-it yinisi yessers-it gar warraw-is. Bdan-as-tt d anecreê, u$alen d acelleê, celxen-t akk, kksen fad n- nsen s yidammen -ines. Tamacahutt umeksa Ad tt-êkun yiselmaden Ad tt-id-taf yal tasuta Di tarrawt n yimazi$en S leqrun ur tettemsa D ccbaêa-s i d-yennunten S tira n tmazi$t tefsa Am tefsut s yijeooigen Tamacahut umeksa I warrac imeéyanen.

Page 21: Tamacahut n umeksa sɣur Meziane U Mouh