59

T E R T I A. 101

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

T E R T I A . 101

mes terrenos a Celeberrimo Antonio Vallifnerio Publico Hiftoriae Naturalis in hoc Ar-chigymnafio ProfeíTore fedas aprili menfe eâdem obfervavi diligentiâ , Sc inveni illorum partes omnes , quae viíceribus vitae, Sc digeftionis carebant in terram converfas eííe ; & incrementum folum fufcepif-fe , quae organis vitae, dige-ítionis, Sc generationis gaude-bant.

Kalendis martii hujus anni iterum CL. vermes terrenos di-verfae fpeciéi fecui in duas par-tes , atque in duobus vafis po-fui : in quorum primo partes, quae retinebant os , cefopha-gum, ventriculum, inteftini , & mefenterii principium , ce-

ie 2 re-

I 4 I D I S S E R T A T I O

rebrum , cor , & ovaria ; in fecundo illas, quae folum reli-quum inteftinum, & mefente^ rium habebant.

Pridie kalendas junii fimul cum Cel. Antonio Vallifnerio fe&os vermes at tente, & ac-curate examinavi, & vidi par-tes primi vafis xxxvnr. par-vos annulos fubrubeos adeptas eífe. In fecundo vafe ex CL. partibus Lumbricorum XLIV.

partes folum remanebant , & fanguis adhuc levi digiti, aut fpathae compreííione ex vul-nere praecifae partis exibat.

vi. kalendas julii denuo i* ftos Lumbricos confpexi, quo-rum illi primi vafis L. obie-re, reliqui vero alios xiv. par-vos annulos adepti erant, ad*

eo-

T E R T I A . 143

éoque pars autta in longitu-dine refpe&u habito ad par-tem naturalem, erat ut 7. ad 8., & in craííitie ut 2. ad 4. In fecundo vafe nifi 111. ver-mium frufta reperi, in quibus ubi vulnus aderat , parva, 8c informi prominentia carnea confpiciebatur ; fed fanguis ab hoc tubérculo, vix verme com-preílò, exivit ; infuper prklie nonas julii perierunt : In iis pariter inteftinum terrâ omni-no vacuum õ 8c duntaxat hu-more aqueo parum madefa-dum, atque prope vulnus cor-ruptum infpexi.

Julii viu. id. denuo experi-menta inftitui adhibitis jam il-lis diligentiis, quas fupra ad-notavi. c. Vermes itaque ter-

K 3 re-

144 D I S S E R T A T I O

renos excidi in duas partes , aliofque c. in tres : Has por-ro vermium diftin&as partes in quinque vafa fuá terrá re-pleta immiíi.

Sextilis pridie kalendas ab-fciíTos vermes è terra extraxi, & illi primi vafis, qui os , cefophagum, ventriculum, in-teftini , & mefenterii princi-pium, cerebrum, cor, & ova-ria in fe&ione retinuerant , xv. parvis annulis pallidis au-

erant . In iis, fecundi va-fis, qui reliquum inteftinum, & mefenterium habebant, vul-nus adhuc apertum videba-tur . In tertio vafe vermium frufta , quibus in fe&ione re-liqui os, cefophagum, médium ventriculum, cerebrum , cor,

T E R T I A . 101

& ovaria x. vivos inveni ci-catrice obdu&os: in aliis duo-bus vafis omnia vermium fru-ftula vitam cum morte com-mutaverant.

Idibus fextilis in primo va-fe nifi LXXXI. vermes vivos re-perire potui , qui alios xxir. annulos parvos adepti erant . In fecundo vafe XXXIII. vi-vebant cum informi cicatri-ce . In tertio vafe omnes o-bierant.

O&obris VIII . kalendas Lum-brici primi vafis au&i ita e-rant, ut nifi ob colorem pal-lidum nunquam abfciííi vide-bantur. In ultimo vafe iv. ad-huc vita fungebantur , quo-rum cicatrix incrementum nul-lum fufceperat; fed v. kalen-

K 4 das

14d D I S S E R T A T I O

das oftobris mortui funt . Ver-mium auítorum integumenta forcipe aperui , & inteftinum parum rugofurn , Sc gracile; afpexi attamen terra reple-tum , Sc ubi anus eft , aper-tum ; { quod in aliis Lumbri-cis au&is idem femper vidi ) intus etiam fubtiliííimum me-fenterium obfervavi. Per lon-gum etiam fecui vermiiim fru-fta non auòta, Sc obfervavi inteftinum flaccidum, Sc pro-pe cicatricem putrefaclum, cu-jus cavitas nifi humore aqueo parum madefa&a êrat, Sc me-fenterium fuo humore flavo omnino vacuum.

Haec funt mea experimenta de vermium terras reprodu-dione, quibus fimilia in aliis

ter-

T H R T I A . 147

terras infe&is, ut in Teredine terreftri, Scolopendria , Mil-lepedibus,& Cochlea nuda in-ftitui ; aít hujufmodi infe&a paucis abhinc diebus è vita deceíTere.

Ego vero Viris Praeftantif-fimis in contrarium fentienti-bus contradicere abfolute non audeo ; fed folum mihi in a-nimo fuit hujus admirabilis phaenomeni difficultates & haefitationes meas ex vermium mechanica ílruòtura maxime defutnptas, una cum meis ex-perimentis palam facere , ut melius , & exa£tius Obferva-tores inveftigent hoc natura arcanum.

V . ; . I

C A P ,

I 4 8 D I S S E R T A T I O

C A P . I V .

De Tanta Canis.

INter hsec experimenta, quç in noftra hac Academia

qualibet hebdomada in vivis animalibus inftituuntur , nu-perrime in magna Cane foe-mina una cum Solertiífimis Sociis D. D. Coradino, Mala-gola, Bonino, Ga t to , Fefta-r io , aliiíque fequentia obfer-vavi , Apertis atque dedu&is fcalpello integumentis, abdo-mims mufculis cum perito-nxo , filo acu curva trajetfo ílatim venam cavam fupra hepar, venas emulgentes, at-que iliacas vinxi ad obfer-

van-

T E R T I A . 149

vanda vafâ lymphatica 5 quae per Hepar , Lienem , Pan-creas, Kenes, Uterum , Me-fenterium ab inteítinis non folum tenuibus, verum etiam a craífis prodeuntia , perre-ptare çlare confpeximus, ut etiam in alio cane : Quae ob-fervatio de vafis lymphatico-lacteis in inteftinis craflis con-firmatur a Needamo (a) 5 ab Hciftero in equo ( £ ) , & a Winslowio (c) in homine ? quamquam alii Celeberrimi V iri , inter quos, Santorinus ( d ) , Drelincourtius (e) y & Brunnerus ( f ) in contrarium

fen-(a) De format. fcet. e, i, (b) Eph. Nat. Cur. Cent,

v. obf. xxvi, pag. 334. (c) Expofit. xAnato. mique &c. iv. 218. (d) Obfervat. *Anatom. pag. 170. (e) Canit. xi. ç. ( f) De Gland. Duode. pag. 61.

150 D I S S E R T A T Í O

fentiant. In Mefocolo ix. ma* nifeftas glandulas albas ma-gnitudine fere inftar lupini fe-minis , fucco albo referias , rotundas, atque non nihil com-preílas inveni, ut etiam unam ejufdem magnitudinis in Me-faraeo parvi Ganis . Hae glan-dulae in Canis Mefenterio ab omnibus Anatomicis, quan-tum ego feio* negantur. Prç-ter has glandulas duo Afelii Pancreata (a) disjunóta obfer-vavi , quae duo pancreata in aliis Gani bus vidi , quorum

dex-(a) Pancreas Afelii unicura reperitur in Phoca.

Schelhamer. epb. nat. cur. dec. ni .anno vilf-p. 21. in Chamaelonte Parifin. d i f f . de antrn. pag. 42. in Echino Blafius Anat. anim. p"ê' 65. Fele Zibethina Drelincourtim apud Bi*' ftum 76. in Leone Parifin. p. 6. ed. Bat-, & in Lutra M. Sue tnem.&c. prbfentès a l Acad. Roy. deScien. de Paris T. II. a P*"s

1755- ptg-io?.

T E R T I A . 151

dexterum minus erat, cui duç glândula fimiles illis Mefoco-li adne&ebantur. Vafa itaque lymphatico -la&ea partim in dexterum, partim in íiniftrum Pancreas ingrediebantur, quas ab utroque exeuntia in cyíler-nam Pecqueti único canali fi-nem habebant. Hinc confide-rato periftaltico inteftinorum motu , qui admodum manife-ftus erat; inteftina tenuia jux-ta illorum longitudinem inci-di & aperui, & intra jejunum inteílinum detexi Vermem il-lum latum qui Tamia appel-latur ; illumque vivum omni diligentia extraxi, ac fupra ta-bulam collocavi. Tunc mani-íefte fine ullo irritamento na-Turalem íuum vermiçularem

mo-

i j i D I S S E R T A T Í O

motum per duo minuta ju-cundo aípe&u obfervavimus j poíl breve hujus temporis fpa-tium totus Vermis ob nimium frigus obiit, & omnis illius vi-talis motus in omni & quali-bet fui corporis parte omni-no defecit -

/Praeterea omni induftria ex-plòravi, num haec Canis Tae-nia compofita fuerit ex cu-curbitinis (a), aut afcaridibus vermibus (£ ) 5 ut Clariífimi Viri cenfuere. Haec Taenia di-ligenter tépida aqua abluta

• al-fa) Emanuel Koentg de ore & probufcide vemtium

cucurbitinorum. %/fíla Helvetica. Vol. i. Baf'-lete. 1751. p. 27. & J. A. Unçerus. obfer-vatio de vermibus cucurbitinis. Promptuanuf Hamburgenfe . T. V I I I . pag. 3 1 2 . qui etiam putat taniam feu vermes cucurbitinos oriri ab ovis cum aqua affumptis. (b) Coulet TraãJ-tus Hijloricus de Afcaridibus , & Lumbn:» lato. Lugdb. lyip. cap. 4. pag. $6.

T E R T I A . 153

álbum colorem in fubalbidum commutavit, & extenfa fupra tabulam erat longa XII. pal-mos , lata in . , aut iv. lineas pariíienfes, & craíTa « : D i v i - T a b

ía & diftin&a erat a plicis , feu annulis in CCCLXXX. inter-nodia figurae quadrilatarae, quç internodia a corpore ipfius Tç-niae incedendo verfus caput a minora, atque minora evade-ban t , & majora defcendendo verfus caudam. Pars fuperior, feu dorfum 5 levior erat, quam inferior pars. Cútis Taeniç to-tam ipfius fubftantiam eíFor-mat , quae cútis mufculus eft fibras longitudinales, & tranf-yerfas habens. Ipfa cútis hic, illicque plicas , feu annulos facit 5 adeoque ipfum Taeniae

cor-

154 D I S S E R T A T I O

corpus magis at tenuat; quare ibi facilius difrumpitur, quia debilius eft : In parte vero truncata circa extremitaíem duae parvae prominentiae obfer-vantur, quae nil aliud eíTe pof-funt niíl canales, aut nervi difrupti , qui in utroque Tx-niae latere per longum pellu-cent ; eodem fere modo in dif-rupta Lacertae cauda promi-nentiae mufculorum difrupto-rum confpiciuntur . Haec Tas-nia videtur fimilis illi a Go-dofredo Dubois (a) delineatç, fed illa ora, feu foramina la-teralia , quae ipfe Dubois vi-dit , ego videre nequivi; fo-lumque magna difficultate mi-

cro-

(a) JfmcenitatesJfcademkce Caroli Limitei. Vol. II» Dijf.xx. pa^. 74. feqq. tab. 1. fi. I. A.

T E R T I A. ISS

crofcopii ope confpexi in ca-pite, feu in extremitate partis acutioris parvum admodum fo-ramen . Gandolfus (a) tamen in Taenia hominis in primo il-lius minimo annulo obferva-vit quamdam aperturam fere invifibilem inflar fciíTure, at-que duo foramina in extremi-tatis craííitie, atque fuperius parvam rotundam protuberan-tiam. Tulpius {b) porro, Ty-íònus, Andryus (c) , Rhodius {d), Feh r iu s ( e ) , Lufitanus ( / ) , Rondeletius (g) , & Fo-reftus (h) Taeniae caput conce-

L dunt (a) Hijloire de ÍAcad.Royaiede Scien. an.ç. ijoç.

pag. £Ó. Jírajlerdam. (b) Obf. Med.lib. z.cap. 42 . p. 170. tArafter. IÓ52. (c) De la ganera. tion de vers dans le corps de /' Horarne. Nau-velle ed. Paris 17x4. Ãrt. 11. Cb. III. p. 74. 75, (d) Obf, med. cent. 1. obf. (e) Hiera piera p. 125. ( f ) Cent. 6. curat. 74. (g) Di* gnofc. morb. c. 17. (h) obf.l. 26. c. 32.

15 6 D I S S E R T A T I O

dunt (a) 3 Coulet (b) , vero , & Dubois ( c ) praeter alios , hoc abfolute negant, atque a -literputant; quidquid fi t , con-troverfiam libenter prastermit-to : fed e diverticulo redea-mus in viam. Annuli omnes, & omnia internodia & majo-ra & parva, aequali harmonia, & concentu ad conítituendam

Tx-

( a ) Et unicum vermem effe confirmai Bonnetus irt d i f f . de verme Latinis Tanta, Gallis S o l i t a i -re difío &c. memoires de Matb. & phif.pré-fentés a /' acad, roy. des fciences. T. x. <* Paris 1750. pag. 482. Carolus Frid. Kaltfcb-mid, difs. inaug. de vermibus & prtecipue de fpecie illa vermium, quam taniam vocamus. Refp. Jo. Henr. Janifch. Jena. 1755 . J"C. Tb. Kleinius. Tentameu Herpetologia &c. «-na cum J. Un?eri obfervatione de Taniis cum dubiis circa eamdem« Leid<e. 1755.Gual-therus Van Doeveren. Difs. phyfico - medica inauguralis de vermibus inteftinalibus. Lugdb.

•I7S3- PaS- 15- (b) Ac. thefis vil, pag. 13a* (c) l. c. pag. 86.

T E R T I A . 157

Tamiam erant difpofita. Solo harmoniç partium afpedu , hanc noílram Taeniam unum & con-tinuum eífe Vermem diftingui-tur : Imo omnis encheireíis , & fedio anatómica, omni di-ligentia atque induftria admi-niílrata5 Vermem continuum, & unius Vermis integrum pa-renchyma oílendunt. Ulterius in internam Taeniae cavitatem per illius longitudinem exten-íam , fado in mufculari cute vulnere, facile craíTum fpecil-lum juxta fui extenfionem im-mittère potui. Demum fipho-ne injeda intra hanc cavita-tem matéria ceracea colora-t a , & ultra annulos abfque eorum difruptione projeda , continuam, & aequalem cavi-

l 2 ta-

ISS DISSERTATIO TERTIA.

tatem , & continuum Tasnie corpus perfpicue comprobat . His omnibus perpeníis, abfque dúbio cum Sociis ftatuere pof-fum, noftram hanc Taeniam non ex aliis Vermibus conítare , fed eíTe ex fe verum, & uni-çum Vermem.

TA-

159

T A B U L A R U M , )

E T F I C U R A R U M E X P L I C A T I O .

T A B U L E I.

EXPLICufTIO .

Fig. i. 'T~^\Emonftrat tofumver-J L / miculatum.

F i g . 2. Exhibet filamenta , qui* bus tofus componitur.

Fig. ^.Oftendit Confervam Apo-nitanam folio triquetro fere alga marina fimili.

Fig. 4, Denotat aliam Confervam ramofam Aponitanam in fibra longiffma ca-pillari veficulis dona-tam.

Fig. 5. Indicat Confervam ramo-fam albam S. Petri.

L 3 F ig-

\6q

Fig. 6. Eft Conferva capillacea fimplex montis Grotti,

a capillorum conferva con-junto .

Fig. 7, Demonftrat in fuperfck fuperiori Con fervam ramofam montis Grot-ti ab herbacea membra-na orientem.

a bulia aere ? & aqua plena»

Fig, 8. Rurfus eadem Conferva exhibetur in inferiori,

T a b u l ^ E II .

p XPLICATIO,

Fig. I. Exbibet Buccinum Tber-marum.

Fig.

fuperncíc

iói

Fig, 2. Eft Buccinum, e cujus te-fta animal exit.

Fig. 3. Oftendit Buccinum, ^ o d y^m tenet mul-ta ova.

Fig. 4. Eft Squi lia montis Grotti. a annuli três, qui caput

verfus invicem fuper-ponuntur.

b reliqui annuli. c linearis prominentia. d oculus ab unaquaque ca-

pitis parte. e duo ferrata, parva ten-

tacula. í quinque macula.

Fig* 5. Demonftrat rurfus ipfam Squillam fupinam.

a anus. b pili fubtilijjimi.

Fig. 6. Exbibet Equorum Vermes. l 4 Fig.

i6z

Fig. 7. Eft Balanus integer.. a calyculus. b calyculi latera. c glans, ^/fc? quatuor te-

ftulis conftat. Fig. 8. Demonftrat bafim calyculi. Fig. 9. Oftendit cavitatem inter-

nam Balani tefta. a. a. quatuor loculamenta. b acutum labrum. /3 teftula cum procejfu.

Fig. 10. Exhibet animal w b cirri majores. c cirrorum geniculi cum

pilis. d puntta nigra, qua for-

yiz/z /iwí . e cirri minores. f ar. g cirri minimi.

Fig.ii.e/? C/^ marina. a / w -

i ÓB

a promufeis. Fig. 12. Demonfirat cucumerem ma-

rinum fupinum^ & pro-num.

a w. b anus.

T A B U L A I I r .

e x p l i c a t i o . >

Fig. i. E^ Mentula marina. Fig. 2. Eadem Mentula < fupina

exhibetur. Fig. Rurfus fupina y & per

longum fetta demon-ftratur. "

a. a. a. tentacula figura fungiformis«

b. b. promufcides. c. circulus cartilagineus ,

ibique etiam os. G.afo-

e. cefophagus• f. ventriculus. g. inteftinum. h. M . i parenchyma* 1 vas. m.foetus. n. canalisi o. mufculi. p. duBus elafticus , q i&k aperitur. r.

T A B U L A IV.

EXPLICJfT 10.

Fig. i. Oftendit Lumbricum ter-reftrem.

a* fuperficies convexa , Jeu dorfum.

b.fo-

%6$ 1 b. foramina inter annu

lum, & annulum. Fig, 3, Exhibet partem Lumbri-

cij ut appareant a foramina lateralia.

Fig. 2, E/2 Lumbricus fupinus. a. pudenda. b. pedunculi. c. tubercula caca, d. promufeis. e. w, f. dTWíí.

Fig, 4. Demonfirat Lumbricum fupinum per longum feãum.

a. cerebrum. b. cefophagus, c. d. ovaria, e. globuli fubflavi. f. ventriculus.

166

• • ^ g. inteftinum flavum. .\\^:;tef$àines mufeulorum

annularium. i. aliud inteftinum Ion-

gum. 1. artéria.

Fig. 5.7. Eft mefenterium• Fig. 6. Oftendit ova.

a vermiculi exeuntes ab ovof

T a b u l a V . • t

• • Y . • • V ;

SOLUM DÊMONSTRAT CANIS . . TJENIAM.

a e/í caput.

NOI

1 7

N O I R E F O R M A T O R I

D E L L O S T U D I O DI P A D O V A .

AVendo veduto per la Fede di ReviÇone, e<i

Approbazione dei P. F. Francefco Antónia Mantoa InquifitorGenerale dei Santo Officiodi Padova, nel Libro intitolato Dominici Vandellii Pbilofophi ac Medici Dijfertationes tres . De Aponi Thermis: de nonnullis InfeBis terre/lribus, &Z00-phytis marinis, & de Vermium terra reproduBio-ne , atqueTania Canis . Non v'eíTer cola alcuna, contro la Santa Fede Cattolica , eparimenteper Atteftato dei Segretario Noftro , niente contro Prencipi, e buoni coftumi, concediamo Licenza a Gio: Battijla CoM^vrfí/Stampator in Padova, che poffi eíTer ftampato, offervando gl' ordini in ma. teria di Starape, e preíentando le folite Copie alie Publiche Librerie di Venezia , e di Padova ,

Dat. l i^ .Marzo 1758. ( ( MARCO F O S C A R I N I Cav. Proc, Ref. ( ALVISE M O C E N I G O 4. Cav. Proc. Ref,

Regiftrato in Libro a Carte 31, al Num. 253.

Giacomo Zuccato Segr,

. QICÍWTE OJUTTI 1 . anejUvàl! j&Áhxl^q c.iulav ofcaaV.

íbpizãfé òpxgjjúi .àsí ffM piiitoanl 'ttí Mtf&WmMcfiJ ha t cvr.he

4! 'ÍMO V,Vl .-•ssl-ti l tetUiW.'I. • i ' VÍ^jíkp^I-'í

T Ollitur adclivi tellns fubnixa tumore ,

Leniter elato fulca fupercilio.

Vorticibuí tiullis caput admovet tila fuperbum

!Nec ftmilts prejjis ajalltbus ima petit.

Fumiger hic patulis Aponus fluit un dique venis

Pactjicuí mixtis ignis anhelat aquts.

Vnda, focos fervat > non forbet flamma liqtiorem

In fujo crepitai fons facer inde rogo.

Ehrius hirte cunãii medicinam fuggerit ardor

Corpora deficcans rore u apor ifero.

Hic pyra gurgitibus, fcintillis fluãuat humor,

Vivitur alterna mortis amicitia

Ne pereat, nymphis Fulcantti mergitur illis.

Federa natura rupit concordia pugnax•

E n n o d i u s E p i f c o p u s T i c i n e n f i s .

< Yx.tX.r-1 • r.' . ' Y.V Wvi •• v'lVv\\0 \

i ;

'•.lusMs tuint inxiw i«ííí\n»T / v i J

• • - \ • " Vi . i VIS . • . • Vj . iúii > v* \ ta

• ' ; 7 ** >

fclV.iVWto ÚWW a.y. fc 18W'1

: - - - . * >-

i iiGín'vròílí® *Y-

- : ; k

I N D E X R E R U M , E T A U C T O R U M .

A / " A J E l i a n u s . p a g . <58

• Ã l d r o v a n d u s . 128. 155 Í A l g o i d e s . _ 4 9

A m a v r o f i s f t i l l a t i c i o A p o n i b a l n e o f a n a r i p o t e í l ; o b f e r v a t i o . Ó 4

A n a l y f e s c h y m i c a e f u p r a f a l i a a q u a : f e r v e n t i s , & t é p i d a : A p o n i , & f u p r a i l l a s M o n t i s O r t h o n i . 3 3

A n d r y u s . 1 2 8 . 1 5 5 A n i t y l o f i s a d c u r a t i o n e m v a l d e j u v a n t b a l n e a ,

& l u t a A p o n i . A p o n i l o c u s , a t q u e b r e v i s d e f c r i p t i o . 1 A p o n i a q u a : g u f t u s e f t f a l f u s , & l i x i v i ^ l i s . 9 A p o n i aquas t h e r m a l e s . c o n t i n e n t f a l n e u t r u m

a c c e d e n s a d n a t u r a m f a l i s p o l y c r e f t i , m a -t e r i a m c a l c a r e a m , a l i q u i d g y p f i , f u l p h u r , & a l i q u i d f e r r i . 3 4

A p o n i i n a q u i s t h e r m a l i b u s c o n f e r v a s n a f c u n -t u r . 4 1

A p o n i c i r c a t h e r m a s h e r b a : m a r i t i m a e o r i u n -t u r . 4 7

| A p o m a l iquae f c a t u r i g i n e s a l i q u a n d i u i n t e r m i t -" t u n t u r • f ed m a j o r i d e n u o c u m i m p e t u

r u u n t . p A p o n o g e t o n a q u a t i c u m G r a m i n i f o l i u m , f t a m i -

M n i -

n i b u s f i n g u l a r i b u s . 4 8 A p o n i T h e r m a r u m v i r t u t e s m e d i c i n a l e s . . 6 1 A p o n i T h e r m a r u m B u c c i n u m . 5 1 A p o n e n f i s P e r n i s . 4 P A q u a r u m A p o n i f c a t u r i g i n e s . 2 A q u a t c p i d a A p o n i i n t e r d u a s f c a t u r i g i n e s . a q u a -

r u m f e r v e n t i u m ; haec b u l i a s a e r e a s & fu-m a n t e s v a p o r e s e m i t t i t ; j u v a t i n m o r b i s c u t a n e i s , u l c e r i b u s o r i s , f a u c i u m , o z a m i s , & p u l m o n u m u l c e r i b u s . 4 . 5 . n u b i l o cce-l o , p l u v i a i m m i n c n t e t u r b a t u r . 5

A q u a e t ep ida r A p o n i c a l o r i s g r a d u s . 4 A q u a r u m f e r v e n t i u m A p o n i c a l o r i s g r a d u s . 7 A q u s e , f e r v e n t e s A p o n i c o q u u n t o v a , p u l l o s

d e p l u m a n t . ibid. A q u s e m e d i c a t s e c u r a d m o n t i u m r a d i c e s f c a t u -

r i a n t . 1 3 A q u a A p o n i o m n i a o b t e g u n t c r u f t a , a u t to fa -

c e a , a u t l a p i d e a . 2 0 . 2 1 A q u s e f e r v e n t i s , & tep idse A p o n i a d f o l e m e -

v a p o r a t i o . 25?. f e d i m e n t i q u a n t i t a s u t r i u f -q u e a q u s e . 3 1 . Ipfae aquse i g n e e x h a l a n -

' t u r , & f e d i m e n t i q u a n t i t a s p o n d e r a t u r . 32 A q u s e t h e r m a l e s A p o n i a l v u m d u c u n t , r e io l -

v u n t , & a p e r i u n t . 61 A r i f t o t e l e s . 6S. 114 A í l e r f o l i i s l a n c e o l a t i s g l a b r i s , r a m i s i n e q u a t i s ,

f l o r i b u s c o r y m b o f i s . 4 7 A f t h m a t i c i s j u v a t a q u a V i r g i n i s . 6 3

B

BA c c i u s . 5 °

B a e c K i u s . 1 0 3 B a -

B a i a n a s V e n e t i a r u m . 7 7 . e j u f q u e d e f c r i p t i o 7 ^ . u f q u e a d 8 3 .

B a v i n u s G a f p a r u s « 4 7 B a v i n u s J o h a n n e s . ibid. B e l l o n i u s . ço B l a n c h e l l u s M e n g h u s « 3 6 B l a f i u s . 1 5 0 B o e r h a a v e . 4 9 B o e h m e r . 1 3 5 B o h a d f c h B a p t i í l a . 8 4 B o n a n n u s P . 5 1 . 7 8 . & feq. B o n n e t u s . 1 5 6 B t u n n e r u s . 1 4 p B u c c i n i p e c u l i a r i s f p e c i e s , qua» v i v i t i n ^ T h e r -

m i s A p o n i , S . P e t r i , & M o n t i s G r o t t i 5 1 . e j u f q u e d e f c r i p t i o 5 2 . u f q u e a d 5 7 .

C

CA l o r i s c a u f a a q u a r u m T h e r m a l i u m p o n i t u r in i g n e f u b t e r r a n e o . 7 . & feq.

C a m e r a r i u s J o a c h i n u s . 4 7 C a n t h a r i d e s p a r v a : n i g r a : M o u f e t i v i v u n t e t i a m

i n a q u i s T h e r m a r u m a g r i p a t a v i n i . 5 1 . 5 8 . & feq.

C a n c r i a m i í f a s c h e i a s r e c u p e r a n t . 106 Carnumi. 85 C a í í i o d o r u s . 3 8 C h a l i . 4 7 m . le C a t . 1 0 0 C e r v i q u o t a n n i s c o r n u a r e p r o d u c u n t . 1 0 6 C l a u d i a n u s . 3 5 a C l i v o l o B a r t h o l o m a e u s . 3 6 C o l u m n a F a b i u s . 7 7

m 2 C o -

C o l i c o s d o l o r e s faepe f a n a n t a q u a t A p o n i , & V i r ç i n i s . • 6 l

C o n f e r v a 2 T h e r m a r u m A p o n i , S . P e t r i , & m o n -t i s G r o t t i . 4 1 . 4 2 . feq. 4 4

C o u l e t . I 5 2 . 1 5 6 C r o t t a I r o l d u s . 3 8 C u c u m i s m a r i n u s , e j u f q u e d e f c r i p t i o 8 7 . & feq.

D

DA v i n u s h a b e t f o n t c r a p r o g n o f l i c u m . 5 D i a f c o r i d e s . 1 3 2

D i l l e n i u s . 3 7 . 46. 4? D o e v e r e n v a n G u a l t h e r u s . 151$ D o n a t u s V i t a l i a n u s . 1 2 0 d e D o n d i s J o h a n n e s . 9 . 1 4 . 3 6 . 4 ç . 6 1 D r a c u n c u l u s , f e u V e n a M e d i n e n f i s q u i d f i t . 7 3 D r e l i n c o u r t i u s . 1 4 9 . feq. D u b o i s G o d o f r e d u s . 1 0 7 . 1 3 4 .

E P i p e t r u m . 9 0 E r n f t r i n g . 1 3 5

E t m u l l e r u s . 1 3 0 . 1 3 2 F

FA b l o n f k u s . 1 3 S

F a l l o p p i u s . 2 2 . p o n i t f l o r e s & f e m i n a i n c o n f e r v i s . 3 7 . 6 1

F e h r i u s . 1 5 5 F e r r u m d e p o n i t u r a b a q u i s t h e r m a l i b u s A p o -

n i . 2 4 . & fel-F o n s p r o g n o f t i c u s a g r i M u t i n e n f i s . S F o n t i u m p r o g n o í l i c o r u m c a u f a . 6 F o n t i u m a q u s o r i g i n e m h a b e n t a b a q u a p l u v i a -

l i , a u t n i v e i ò l u t a . X a

F o -

F o r c f t u s . 1 5 $ F o v e a S . S t h e p h a n i t e r r i t o r i i B e r n e n f i s n u b i l o

cce lo t u r b a t u r . 6

GA l e n u s . 1 3 1

G a l l e g a r i u s B e r n a r d i r i u s , 7 5 G a n d o l f u s . 1 5 5 G e m m a s p l a n t a r u m . 1 3 4 d e G e e r . 1 0 3 G e n i t a l e m a r i n u m . ço G o e d a r t i u s J o h a n n e s . $ 9 G r e w i u s * 1 3 S G r a f l i u s E r n e f t u s S i g i f m u n d u s . 1 3 0 G r a t i a n u s . 2 3 . 4 0 . 6 t G r a m i n i f o l i a . 4c? G u e n u t u s . 7 3 G y p f u m i n T h e r m i s A p o n i . 2 6

HA l l e r u s . IOO

H a m b e r g u s . 1 1 4 H e i í l e r u s L a u r e n t i u s . I 4 5 ? H i l l . 4 6 H o f f m a n n u s F r i d e r i c u s . 8 H y p o c a u f t a p r o v a r i o u f u i n A p o n i c o l l e c o n -

f t r u i p o f l u n t . 1 1 H y p o c o n d r i a c o s f l a t u s aquae A p o n i , & V i r g i n i s

c o r r i g u n t . 6z H y d r o c e l l e & H y d r o c e p h a l o n a l i q u o t i e s f a n a n -

t u r c u m b a l n e i s A p o n i Ó 3 . o b f e r v a t i o . 6 $ H y f t e r i c a s a f f e & i o n e s a q u a s A p o n i , & V i r g i n i s

c o r r i g u n t . 61 I .

IC t e r u s a b a q u i s t h e r m a l i b u s A p o n i , & V i r g i -n i s a l i q u o t i e s c u r a t u r . ibid.

M 3 I m «

I f f i p c t i g o b a l n e i s A p o n i c u r a t u r . 6 $ I n t e f t i n a a q u a t i c a m o r a n t u r e t i a m p r o p e t h e r -

m a s a g r i p a t a v i n i . S 1

J

ÍA e n i f c h J o . H e n r i c u s . I $ 6

J o n f t o n u s . S 1

n c u s a c u t u s c a p i t u l i s f o r g h i . 4 7 J u n K e r u s . 1 3 2

K

KA l t f r a i d C a r o l u s F r i d e r i c u s . 1 5 6

K i r c h e r u s . 8 K l e i n J a c o b u s . I O 6 . 1 $6 K o e n i g E m a n u e l . 1 5 2

L

LA c u s P e n f o r d i a e i n C o m i t a t u S t a f f o r d i e n f i p l u v i a m i m m i n e n t e m i n d i c a r . 6

L a c o n i c u m A p o n i f i c c u m r e d i p o t e f t . 1 0 L a c e r t a e a m i f f a s c a u d a s r e c u p e r a n t . 1 0 6 L a n g i u s . 8 L á p i s A p o n i f t a l a f l i t e s . 1 8 L á p i s A p o n i a f l e m l i g n e a m m e n t i e n s , q u i e t i a m

c o n c r e f c i t i n c a n a l i b u s l i g n e i s , q u o d a D o n -d i s n e g a t u r . 1 9

L e p r a c u r a t u r m e d i i s A p o n i b a l n e i s . 6 3 L e í T e r . 1 0 3 L i n n a e u s C a r o l u s . 4 ç . 1 0 7

L u m b r i c i t e r r e f t r e s i n m u l t a s p a r t e s f e f t i ; e o -r u m f o l u m p a r s c r e f c i t , quae o rg fcna v i t a e , & d i g e í l i o n i s h a b e t . 1 0 5 . & feq. f a l l a c i a i n e x p e r i m e n t i s d e r e p r o d u f t i o n e L u m b r i -c o r u m . x o l

L u i n b r i c o r u m t e r r e f t r i u m a n a t o m i a . 1 1 0 . H 5 * « f -

uCque a d 1 2 7 . d e f i n i t i o . 1 1 2 . f p e c i e s d i v e r -fae 1 1 2 . & feqq. L u m b r i c i a l i q u a r e f p i r a -t i o n e g a u d e n t ; e x p e r i m e n t u m . 1 2 7

L u m b r i c o r u m c o i t u s . 1 2 8 . 125; . & feq. L u m b r i c i t e r r e f t r e s a b o v i s n o n a b a l i i s L u m -

b r i c i s p u t r e f a & i s o r i u n t u r . 1 3 0 L u m b r i c o r u m o v a . 1 3 0 . & feq. L u m b r i c o r u m f e & o r u m e x p e r i m e n t a > 1 3 2 . 1 3 5 .

u f q u e a d 1 4 7 . L u f i t a n u s . 1 5 5 L y o n n e t . 1 0 3 L y m p h a t i c a v a f a a c r a f l i s e t i a m i n t e f t i n i s p r o -

d e u n t . M

MA l p i g h i u s . 1 2 6 . 1 3 4

M a t é r i a g l u t i n o f a i n n a t a n s a q u i s A p o n i . 2 1 M a t t h i o l u s . 1 3 2 M a u p e r t u i s . 6$. 10Ó M e a t u s a q u a r u m A p o n i f i o b f t r u a n t u r , a u t f t a -

t i m i i d e m a p e r i u n t u r , a u t a l i o s a q u a ; c o n -f o d i u n t . ç

M i l l e p e d e s a q u a t i c i . 1 0 3 M e n t u l a : m a r i n a d e f c r i p t i o . Sp. u f q u e a d 577.

e f t v i v i p e r a . ^ 4 . & feq. M e f o c o l i g l a n d u l a : i n d u o b u s c a n i b u s i n v e n t a e .

1 5 0 . M i c h e l i u s . 4 p M o n t a g n a n a B a r t h o l o t r m i s . 3 6 d e M o n t e C a t i n o U g u l i n u s . ibid. M o n t i s O r t h o n i aquae f e r v e n t i s , & V i r g i n i s o b

l o l i s c a l o r e m e v a p a r a t i o . 3 0 . f e d i m e n t i q u a n t i t a t e m u t r i u f q u e a q u a e . 31 . h a r u r a .

t h e r -

t h e r m a r u m f a l e s c h i m i c e o b f e r v a n t u r . 33. e f t l a i n e u t e r a c c e d e n s a d n a t u r a m f a l i s p o l y c r e f t i . 3 4

M o n t i s O r t h o n i a q u a V i r g i n i s c o p i o f a m u r i n a m m o v e t , n o n n u n q u a m t r a n f p i r a t i o n e m , f u -d o r e m , & a l v u m d u c i t . 6x. & c o r r o b o r a t v i f c e r a . ibid.

M o n t i s G r o t t i i n T h e r m i s c o n f e r v a ; duse na fc i in* t u r . 43. & c i r c a l a c u s a l i quas herbíB m a r í -t i m a . 4 7

M o n t i s G r o t t i S q u i i l s e , a u t v e r m e s . & feq. M o r i f o n u s . 4 7 . & f e q .

N

NE e d a m u s . 1 4 9

N i e u v e n t y t * 1 3 5 N o f t u a e f t i n f e í t u m a q u a t i c u m , q u o d v i v i t e -

t i a m i n t e p i d i s a q u i s T h e r m a r u m a g r i p a -t a v i n i . 5 1

O

ON i f c u s a q u a t i c u s f u o s m u t i l a t o s p e d e s adi -p i f c i t u r . 107

Ozsenae c u r a t i o c u m a q u a A p o n i . o b f e r v a t i o . 6 5 P

PA n c r e a s A f e l l i i i n c a n i b u s d u p l e x o b f e r v a t u r . 1 5 0 . & u n i c u m i n C h a m a e l o n t e , E c h i n o , F e l e Z i b e t h i n a , L e o n e , P h o c a L u t r a . e c . ibid.

P a r i f i n u s . ibid. P a r f o n s . I õ á . 1 3 ? P a r a l y f e s m e m b r o r n m r e f o l v u n t u f ope balneo-

r u m , & l u t o r u m A p o n i . P a f m u s L u d o v i c u s . 3 ^ P a u l -

P a u l l i n u s . x ^ i P h t h i f i s a l i q u o t i e s c u m b a l n e i s A p o n i , & V i r -

g i n i s c u r a t u r . 6 % S . P e t r i i n T h e r m i s c o n f e r v a o r i t u r . 4 3 . & c i r -

c a l a c u s a l iquas herbas m a r i t i m a e v i v u n t . 4 7 P l i n i u s . 3 5 . 68. 1 3 1 P l a n c u s J a n u s . 7 7 P o l y p i aquas d u l c i s . 1 0 3 P o l y p o r u m r e p r o d u f t i o o p t i m e e x p l i c a t u r , p e r

p l a n t a r u m r e p r o d u f t i o n e m . 1 3 3 . & feq. P o n t a n u s . 8 P o n t e d e r a J u l i u s . 4 8 . 1 3 5 P i o r a p r o f l i g a t u r o p e b a l n e o r u m A p o n i . 6 3 P u p a r t i u s . 1 1 4 . i z p

R

Ra j u s . 4 8 . 1 1 2 . 1 3 5

R e a m u r i u s . p 8 . 1 0 3 . 1 0 6 . 1 2 6 R e n u m m o r b o s f a n a t a q u a V i r g i n i s . d a R e u b e r t u s . 1 3 2 R h e d i u s . 67. 7 2 . 8 5 . 1 1 2 . & feqq. 1 1 4 . 1 2 3 .

& feq. 125. R h e u m a t i c i d o l o r e s n o n f o l u m b a l n e i s , v e r u m

e t i a m l u t i s A p o n i c u r a n t u r . 63. & feq. R i v u l i q u i n q u e i n A p o n i T h e r m i s , q u o r u m u -

n u s c o n t i n u e m o l e n d i n i r o t a m v e r t i t . 3 R h o d i u s . 1 5 5 R o n d e l e t i u s . 8 4 . 8 7 . 1 5 5 R o y e p . 4 7 R v i n u s C a r o l u s . 7 2

S

SA l f e Q u e r c i o l a e , & M o n t i s Z i b i i a g i t a n t u r n u b i l o c c e l o . 6

Sa*

S a l i s A p o n i q u a n t i t a s , q u a ; q u o t i d i e c o l l i g i po< t e f t . zó. h u j u f r a o d i l a i p u r g a t v e n t r e m . 2 7 . f a l i s c o l l i g e n d i m o d u s . ibid. m a n e f a l c o l -l i g e n d u m ef t p r i u f q u a m f o i o r i a t u r , & c u r . 2 8

S a l i u m A p o n i , & M o n t i s O r t h o n i T h e r m a r u m e x p e r i m e n t a c h y m i c a . 3 3 . H a r u m T h e r -m a r u m u n u m , i d e m q u e f a l f t a t u i t u r , n e r u -p e f a l n e u t r u m a c c e d e n s a d n a t u r a m f a l i s p o l y c r e f t i . 3 4

S a t u r n i t i n f t u r a v i d e t u r i n c a n a l i b u s T h e r m a -r u m A p o n i . 2 1 . & feq.

S a v a n a r o l a M i c h a e l . 3 6 S c a r a b a á a n p h i b i i c i r c a T h e r m a s a g r i p a t a v i -

n i . 5 1 S c a r d o n i u s B e r n a r d i n u s . 4 9 S c o r p i o n u m f i l i o l i a m a t r e n o n f e m p e r o c c i d u n -

t u r . 6 7 S c h a e f f e r u s J a c o b u s C h r i f t i a n u s . 1 0 3 S c h e l h a m e r u s . 1 5 0 S c h e u z e r u s . 6 S e d i m e n t a d i v e r f a a q u a r u m A p o n i . 1 4 S e d i m e n h e r b a c e u m A p o n i T h e r m a r u m q u o t i -

d i e ad a q u a ; f u p e r f i c i e m e l e v a t u r , & f u n -d u m p e r f e p e t i t . 1 4

S e n e c a . 8 S e n e n f i s U g o . 3 6 S é p i a f u o s a r t i c u l o s ami íTos r e p r o d u c i t . 1 0 7 S e r e n u s Q _ . 1 3 1 S p r i n g s f e l d . 4 6 S q u i l l a r u m M o n t i s G r o t t i d e f c r i p t i o . 5?»

O- feq. 61.

S u e .

S u e . m . 1 5 0 S u l p h u r i s f l o r e s i n T h e r m i s A p o n i . 2 1 . & feq.

T

Ti E n i a c a n i s . 1 4 8 . c r e d i t u r c o n f t a r e e x m u l t i s v e r m i b u s . 1 5 2 . f ed e f t u n i c u s v e r m i s 1 5 3 .

u f q . a d 1 5 8 . T i n e a m b a l n e a A p o n i f a n a n t . 6 3 T o f i f p u m o í i A p o n i d e í c r i p t i o . 1 5 T o f u s v e r m i c u l a t u s A p o n i . 1 6 T r e m e l l a i n c a v i t a t i b u s c o l l i c u l i A p o n i . 4 6 T r e m b l e y . 1 0 3 T u l p i u s . _ 1 5 5 T u m o r e s c e d e m a t o f i , & l y m p h a t i c i e x f i c c a n t u r

c u m A p o n i b a l n e i s . 6 3 T y f o n u s . 1 5 5

V

VA i l l a n t . 4 9

V a l e n t u s . 1 3 2 V a l l i f n e r i u s . 6 . 1 2 . 1 3 . 5 0 V a n d e l l i u s D o m i n i c u s p . 1 2 V a p o r e s f u l p h u r e i e l e v a n t u r o m n i a n n i t e m p o r e

i n A p o n i T h e r m i s . 2 V e r m e s v i v e r e i n a q u i s f e r v e n t i b u s A p o n i c r e -

d i t u r . 4$>. & feq. V e r m e s C u l i c u m i n a q u i s T h e r m a r u m a g r i pa«

t a v i n i , q u a : f e r e o m n e m c a l o r e m a m i f e -r u n t , i n v e n i u n t u r . 5 1

V e r m e s t e r r e n i f e í l i . u n a m q u a m q u e e o r u m p a r -t e m i n i n t e g r u m , p e r f e f t u m q u e v e r m e m e v a d e r s c r e d i t u r . 9 8

W e d e l i u s G r e g o r i u s V o l f a n g u s . 1 3 2 V e r m e s e q u o r u m í u b t i l i f f i m i , q y i p e r e o r u m

a b -

a b d ó m e n l i b e r e d e g u n t . 7 1 . q u o r u m f p e -c i e s e t i a m r e p e r i t u r i n F a l c o n i b u s 7 5 . , & a l a u d i s a v i c u l i s . 7 <5

Vef icae m o r b i a b a q u a V i r g i n i s f a n a n t u r . 6 2 d e V i l a r f i s E l i a s C o l i u s . 7 3 W i l l i f i u s . 1 2 4 . 12(5. & feq. W i n s l o w i u s . 1 4 ?

19

UL c e r a c r u f t o f a c ú t i s o p e b a l n e o r u m A p o n i c u r a n t u r . 63

U n z e r u s . 1 5 2 . 1 5 6 U r e t r a m a r i n a . 9 0 U v a m a r i n a , e j u f q u e d e f c r i p t i o . 8 4 . u f q u e a d

8 7 .

: j j » IMBigroaiS!* vãmmt -«f?*?**!*;

í ,; - iHPfrt ^ ' ' ' V v

i i : 1 I : ' H

•1

m S 'Jí b t S

l c

in '«PíNL-

w

s

. v > v :;.!.; •• - -