1

UNIVERZITET CRNE GORE

FAKULTET ZA SPORT I FIZIČKO VASPITANJE

Odsjek za sportsko novinarstvo

Nemanja Tomašević

SPORTSKA KRETANJA U TURIZMU KOD OSOBA MUŠKOG

POLA OD 25 DO 35 GODINA SA TERITORIJE NIKŠIĆA

(završni rad)

NIKŠIĆ, 2016.

2

UNIVERSITY OF MONTENEGRO

FACULTY FOR SPORT AND PHYSICAL EDUCATION

Department of sports journalism

Nemanja Tomašević

SPORTS MOVEMENT IN TOURISM MALES FROM 25 TO 35

YEARS OLD FROM THE TERRITORY OF NIKSIC

(THESIS)

NIKŠIĆ, 2016.

3

Univerzitet Crne Gore

Fakultet za sport i fizičko vaspitanje-Nikšić

SPORTSKA KRETANJA U TURIZMU KOD OSOBA MUŠKOG POLA

OD 25 DO 35 GODINA SA TERITORIJE NIKŠIĆA

(završni rad)

Predmet: Teorijske osnove sporta u turizmu Kandidat: NemanjaTomašević

Mentor: prof. dr Duško Bjelica Studijski program: Sportsko novinarstvo

Datum odbrane rada______________ Broj indexa: 1719/13

Nikšić, 2016. godine

4

Sažetak

Ovaj rad se bavi istraživanjem sportskog turizma na teritoriji Nikšića i orjentisan je na

osobe muškog pola koje imaju od 25 do 35 godina. Istraživanje je sprovedeno na 100

ispitanih uzoraka koji su u anketnim upitnicima odgovarali na zadata pitanja i tako

pokazali određene činjenice. Statističkom obradom prikupljenih podataka prikazani su

rezultati o mjeri bavljenja sportskom aktivnošću, količini korišćenja sportskog turizma i

razlozima ciljne grupe koja se odlučuje odnosno ne odlučuje na ovakav vid turizma.

Rezultati istraživanja su pokazali da se sportskim turizmom bavi svega 12% muškaraca

starosnog uzrasta od 25 do 35 godina a da najveći razlog takvog stanja predstavlja loš

ekonomski status ispitanika.

Ključne riječi: Sportski turizam, sportska aktivnost, Nikšić, razvijenost.

5

Abstract

This paper deals with the study of sports tourism in the territory of Niksic and it is

oriented towards the males ages from 25 to 35 years. The study was conducted on 100

samples tested which are in questionnaires answered the specific questions and thus show

certain facts. Statistical analysis of the data collected shows the results on the extent of

practicing sport activity, the amount of use of sports tourism and the reasons for the target

group is decided or not decided on this type of tourism. The results of research showed

that the sports tourism deals with only 12% of men age 25 to age 35 years and the biggest

reason for this situation is the poor economic status of respondents.

Key words: Sports tourism, sports activity, Niksic, development.

6

SADRŽAJ

1. UVOD ......................................................................................................................1

2. TEORIJSKI OKVIR RADA ................................................................................... 3

2.1. Definisanje osnovnih pojmova ........................................................................ 3

2.2. Pregled dosadašnjih istraživanja ...................................................................... 4

3. PREDMET, PROBLEM I CILJEVI ISTRAŽIVANJA.............................................8

4. HIPOTEZE ISTRAŽIVANJA...................................................................................9

5. METOD RADA ..................................................................................................... 10

5.1. Tok i postupci istraživanja ............................................................................. 10

5.2. Uzorak ispitanika ........................................................................................... 10

5.3. Uzorak mjernih instrumenata ........................................................................ 10

5.4. Opis mjernih instrumenata ............................................................................ 11

5.5. Statistička obrada podataka............................................................................ 12

6. INTERPRETACIJA REZULTATA .................................................................... 13

7. ZAKLJUČAK ...................................................................................................... 22

LITERATURA ..................................................................................................... 23

PRILOG ............................................................................................................. 24

7

1.UVOD

Novi trendovi na turističkom tržištu uticali su na pojavu specifičnih oblika turizma, koji se

razlikuju od masovnog turizma u fokusu koji je usmjeren na zadovoljavanje dodatnih

potreba turista. Sport, kao važan činilac fizičkog vježbanja predstavljaju faktori povećanja

zdrastvenog statusa ljudi, značajan element odmora i relaksacije i sredstvo za podizanje

radne i odbrambene sposobnosti građana. Sport predstavljaju svi oblici fizičke aktivnosti

koji kroz neorganizovano ili organizovano učešće imaju za cilj izražavanje ili poboljšanje

fizičke spremnosti i mentalnog blagostanja, stvaranje društvenih odnosa ili postizanje

rezultata na takmičenjima svih nivoa (Mašić, 2008). Sport se često, prema tendencijama

ka definisanju istog, poistovjećuje sa takmičenjem, kao njegovim suštinskim sastavnim

dijelom. Međutim sport predstavlja daleko širi i kompleksniji pojam od takmičenja

odnosno u širem smislu se definiše kao aktivnost koja obuhvata takmičarsku aktivnost,

specifičnu pripremu za takmičenje, specifične odnose i veze u sferi te djelatnosti uzete u

cjelini dok u užem smislu sport je orjentisan na postizanje rezultata (Bjelica, 2005).

Turizam je skup odnosa i pojava koje proizlaze iz putovanja i boravka posjetitelja nekog

mjesta, ako se tim boravkom ne zasniva stalno prebivalište i ako s takvim boravkom nije

povezana nikakva njihova gospodarska djelatnost (Blagojević, 1996). Obuhvata

rekreaciju, putovanje i odmor. Sportsko-rekreativne aktivnosti spadaju u jednu od

dodatnih potreba novih turista, dok razvoj mnogobrojnih sadržaja ove vrste direktno

doprinosi i ukupnom turističkom prosperitetu destinacije. Sportska rekreacija u turizmu, u

osnovi predstavlja pokretač aktivnih odmora u turizmu. Aktivan odmor podrazumijeva

psihofizičku aktivnost i danas se često primenjuje kao opuštajuće sredstvo od stresnog

posla. Istraživanjem potreba savremenog čoveka, kome nedostaje fizička aktivnost i

kontakt sa prirodom, došlo se do konstatacije da upražnjavanje sportsko rekreativnih

aktivnosti u turizmu upotpunjuje boravak i oporavak turista. Sadržaji sportske rekreacije

na putovanjima imaju dominantnu ulogu u zadovoljavanju potreba za kretanjem i

odgovarajućom aktivnošću, stoga nije neobično što sportska rekreacija u turizmu

predstavlja predmet interesa ali i potrebu sve većeg broja turista.Sport i turizam

predstavljaju dvije društvene pojave koje su srodno povezane i veoma slične. Funkcijska

blizina proistekla je iz toga da su nosioci ove dvije pojave isti subjekti. U današnjem

savremenom turizmu sport nema samo perceptivnu ulogu, već turisti postaju aktivni

učesnici raznih sportova a sam sport predstavlja važan sadržaj boravka odnosno turističke

ponude određene destinacije. Sport i turizam, odnosno akteri-turisti ne idu na turistička

putovanja s ciljem neke zarade, tačnije zadovoljenja ekonomskih potreba već drugih

zdrastvenih, razonodnih ili kulturnih. Odnos sporta i turizma, u kojem je sport glavni

motiv putovanja doveo je do razvoja sportsko-rekreativnog turizma. U okviru ove

posebne vrste izdvaja se i takmičarski sportski turizam a pojavljuju se i zimski i ljetnji

sportski turizam, analogno zavisni od godišnjih doba. Sportsko-rekreativni turizam

8

baziran je na bavljenju sportsko-turističkim aktivnostima koje predstavljaju njegov glavni

pokretač i tu je aktivnost izabrana od strane turiste zarad zadovoljenja određenih potreba

(Bjelica, 2006). Sportski turizam koji egzistira kroz posmatranje sportskih događaja,

posjete sportskim atrakcijama i kroz aktivno ucešće turiste dovodi do zadovoljenja

funkcija i sporta i sportske rekreacije i funkcija turizma. Sport i turizam su međusobno

povezani i razvoj jednog utiče na razvoj drugog. U današnjem savremenom svijetu sport i

turizam postali su dio čovjekovog planiranja i osmišljavanja zivota. Savremeni čovjek

odnosno turista postaje dio velikih migracija u potrazi za zadovoljenjem svojih

personalnih potreba (Bjelica, 2005). Sport i rekreacija, kao motivi za turistička putovanja,

imaju višestruku ulogu. Prvo, na putovanja se upućuju sportisti, sudije, menadžeri i

publika radi učestvovanja ili posmatranja raznih sportskih događaja. To su obično kraća

putovanja, sa izuzetkom velikih sportskih priredbi (olimpijske igre, svjetska i evropska

takmičenja i dr.). U tim vrstama putovanja motivi su jasno određeni i prema njima

prepoznajemo poseban oblik turizma – sportski turizam.

Crna Gora, sa svojom relativno malom površinom od 13.812km, ima odlične

predispozicije za razvoj savremenog turizma. Samim tim i sportskog turizma. Neobična

klima, raznovrsni prirodni resursi, reljef , izlazak na Jadransko more i bogatstvo vodama

idealni su za razvoj primorskog i zimskog turizma. Uslov za razvoj savremenog turizma

implicira i uslov za razvoj sportskog turizma. Nikšić kao grad iz centralnog dijela Crne

Gore, bogat kako u turističkom tako i u sportskom smislu predstavlja osnovu ovog

istraživačkog rada. Tačnije sportska turistička kretanja osoba muškog pola u ovom gradu.

Sportska turistička kretanja, odnosno putovanja danas se razlikuju po svojim specijalnim

razlozima kao sto su zdravlje, odmor i relaksacija, takmičenje a koji dovode do zaključka

da li se danas putuje i u kojoj mjeri.

9

2. TEORIJSKI OKVIR RADA

2.1. Definisanje osnovnih pojmova

Sport u širem smislu se definiše kao aktivnost koja obuhvata takmičarsku aktivnost,

specifičnu pripremu za takmičenje, specifične odnose i veze u sferi te djelatnosti uzete u

cjelini a u užem smislu sport je orjentisan na postizanje sportskih rezultata (Bjelica,

2005).

Turizam je skup odnosa i pojava koje proizilaze iz putovanja i boravka posjetilaca nekog

mjesta, ako se tim boravkom ne zasniva stalno prebivalište i ako taj boravak nije u vezi sa

obavljanjem drugih privrednih djelatnosti (Blagojević, 1996).

Turisti su posjetioci koji su ostvarili makar jedno noćenje izvan svog stalnog mjesta

boravka (Blagojević, 1996).

Pojam turiste se definiše prema izabranom kriterijumu, najčešće prema odredištu

putovanja (domaći i inostrani turizam) ili prema motivima putovanja (zdravlje, odmor,

rekreacija, kultura).

Turizam i rekreacija:

Pod rekreacijom se podrazumijeva obnavljanje ili jačanje psihofizičkih sposobnosti

oslabljenih ili ugroženih zbog životnih i radnih prilika s tim da se ona prije svega postiže

putem odmora i razonode.

Sportska rekreacija po pravilu nema ni takmičarski ni posmatrački karakter. To je

sportska aktivnost izabrana po sopstvenom izboru sa svrhom zadovoljenja potreba za

kretanjem, igrom, aktivnim odmorom i razonodom (Bjelica, 2006).

Sportski turizam predstavlja putovanje van svog stalnog mjesta boravka, u drugo

turističko odredište, gdje je glavni motiv putovanja bavljenje sportom ili sportskom

rekreacijom.

Sportski turizam se definiše kao turizam u kom je sport glavni motiv putovanja i boravka

turiste u turističkom odredištu (Bjelica, 2006).

Kategorije sportskog turizma:

1. Posmatranje sportskih događaja

2. Posjeta sportskim atrakcijama

10

3. Aktivno učešće (Bjelica, 2006).

Istraživanje se definiše kao organizovan i precizno definisan sistem praktičnih i logičkih

procedura kojima se otkrivaju naučne činjenice, te definišu i provjeravaju naučni zakoni.

Istraživanje je osnovna organizaciona forma naučnog rada (Perić, 2006).

Anketiranje je jedna od najrasprostranjenijih istraživačkih tehnika i podrazumijeva

prikupljanje podataka pisanim ili usmenim putem na osnovu odgovora na unaprijed

postavljena pitanja (Perić, 2006).

Upitnik ili anketni list je instrument tehnike anketiranja i sadrži dvije grupe pitanja. Prva

grupa se odnosi na personalne podatke ispitanika a druga na aktuelni predmet istraživanja

(Perić, 2006).

2.2. Pregled dosadašnjih istraživanja

Sportski turizam sada predstavlja jedan od megatrendova u turizmu. Sam termin sportski

turizam nema daleku istoriju za razliku od sporta i bavljenja sportskim aktivnostima koji

se koriste i upražnjavaju dugi niz godina.

Bogosavac, Jovanović i Dragosavljević (2012) u svom naučnom radu “Odnos turista

prema sportsko-rekreativnim sadržajima kao dijelu turističke ponude” govore o odnosu

posjetilaca turističkih destinacija banjalučke regije prema sportsko–rekreativnom

vježbanju uopšte i sportsko–rekreativnom vježbanju kao dijelu turističke ponude.U

skladu sa pravcima razvoja banjalučke regije, turizam se naglašava kao jedna od

prioritetnih privrednih djelatnosti. Problem istraživanja je utvrditi odnos posjetilaca

turističkih destinacija banjalučke regije prema sportsko–rekreativnom vježbanju uopšte i

sportsko–rekreativnom vježbanju kao dijelu turističke ponude, te utvrđivanje veza

demografskih karakteristika posjetilaca i njihovog odnosa. Generalno posmatrajući, cilj

ovog rada je iznalaženje faktora i mogućnosti unapređenja sportsko-rekreativnih sadržaja i

objekata u turističkoj ponudi na području banjalučke regije, kao dijela turističke ponude.

Dobijeni rezultati ukazuju na pozitivan odnos ispitanika prema sportsko-rekreativnim

sadržajima kao dijelu turističke ponude i na potrebu poboljšanja istih. Statistički se

značajno razlikuju odnos ispitanika različite stručne spreme gdje pozitivan odnos iskazuju

ispitanici sa višom stručnom spremom. Uočeno je da postoji potreba za povećanim

učešćem kvalitetnih sportsko-rekreativnih programa koji će svoje mjesto naći u turističkoj

ponudi banjalučke regije.

11

Šipčić (2013) u svom stručnom radu “Značaj menadžmenta u sportu i turizmu

Hrvatske” govori o fenomenu sporta u turizmu kao predmetu hrvatskih ali I inostranih

istraživača. Fenomen sporta i sportske rekreacije u turizmu postao je predmet mnogih

istraživanja domaćih, ali i stranih stručnjaka. Naime, prepoznata je nužnost suradnje

raznih stručnjaka s jedinstvenim ciljem doprinosa u kreiranju turističkog proizvoda. Istra

je prepoznatljiva upravo po kvalitetnom turističkom proizvodu koji je vrlo prihvatljiv,

posebno stranom gostu, jer zadovoljava očekivanja gosta. Danas je nezamislivo da na

primjer, jedan hotel nema wellness sa svim elementima za aktivni oporavak i

uravnoteženje duha i tijela. Kada govorimo o sportu u turizmu najčešće

podrazumijevamo boravak sportskih klubova u obliku pripreme sportaša. Temeljna

karakteristika priprema sportaša je da mali broj osoba (sportska momčad) koristi veliki

prostor kao sportske dvorane, nogometna igrališta i bazene. Značaj sportskog

menadžmenta je nemjerljiv u odnosu na uspješnost turističke djelatnosti, a jednako tako

naglašavamo nužnost suradnje s timom različitih stručnjaka.

Topoljak, Kendić, Salihagić (2014) u svom istraživanju “Istraživanje zdrastvenog sportau

regionalnom sportskom turizmu” govore o bavljenju sportom sa ciljem poboljšanja opšteg

zdravlja. U okviru sportskog turizma mogu da se identifikuju dva pravca razvoja sporta i

turističkih atrakcija. Pored avanture u centru pažnje su sportske discipline koje imaju za

cilj poboljšanje zdravlja. Ovo poslednje posebno važi za banje i zdravstveni turizam. Na

osnovu demografskih promjena, povećala se svest javnosti o troškovima zdravstvene i

povećane zdravstvene zaštite, pa možemo pretpostaviti da će biti značajan rast u ovoj

oblasti u budućnosti. Studije koje se bave turizmom će izgledati kao empirijski rezultati

o zdravstvenim motivima turista, tako da sada po stoje dokazi o strukturnoj vezi između

zdravlja i sportskog turizma. Kao osnova u upravljanju ovom području, neophodno je

znati teorijske odnose, i praktične vještine.

Nacionalna turistička organizacija Crne Gore sa projektnim partnerima: Ministarstvo

održivog razvoja i turizma, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit

(GIZ) i Trendscope - istraživanje i savetovanje, (2011) je izvršila istraživanje pod

nazivom “Analiza tržišnih potencijala za Crnu Goru u Severnoj, Zapadnoj i Istočnoj

Evropi”. Kalkulacija je napravljena u odnosu na turiste koji su već upražnjavali aktivne

odmore u poslednje tri godine i one koji planiraju takav odmor u budućnosti. Većina

ispitanika izjasnila se da je u Crnoj Gori već bila ranije, ili da planira da je posjeti u

budućnosti. Turisti iz Centralne i Severne Evrope uglavnom su zainteresovani za aktivan

odmor u Crnoj Gori, očekujući standarde kao i kod svjetski atraktivnih destinacija. Ovi

ispitanici uglavnom su izrazili želju za turama od mjesta do mjesta, a nešto veći broj njih

naklonjen je kružnim turama sa istom početnom i krajnjom tačkom. Kategorija turista

koja se rekreira hiking i biking aktivnostima, manje je naklonjena grupnim putovanjima,

odnosno preferira individualne ture bez vodiča, pa se stoga prilikom daljeg razvoja staza

treba voditi računa o boljoj signalizaciji, markaciji, dostupnosti turističkih mapa i GPS

12

podataka. Prema učestalosti odlaska na aktivne odmore, tipični trend za turističko tržište u

Centralnoj i Severnoj Evropi predstavljaju kratki odmori u više navrata, koji se uglavnom

odvijaju van glavne sezone. Kako bi se Crna Gora što bolje pozicionirala sa ponudama

sportsko - rekreativnih aktivnosti na destinaciji, neophodna je laka dostupnost proizvoda

(brzo i jeftino). Prema istraživanjima ovih ispitanika, klasični štampani materijali i mape i

dalje predstavljaju važan deo u procesu informisanja, dok je internet preuzeo primat i

predstavlja najvažniji izvor informacija. Većina evropskih turista prilikom odlaska na

destinaciju kao prevozno sredstvo koristi automobil, mada je visok procenat i onih koji

prilikom transporta koriste avion. Sa sobom uglavnom nose svoju ličnu opremu za aktivne

odmore (od čega naročito bicikla), što bi prevoznici u zemlji trebalo imati u vidu. Za

svoje saputnike na ovim putovanjima najviše ispitanika izjasnilo se da vodi svoje intimne

partnere, a zatim i prijatelje, decu ili ostale. Kod odnosa muško - ženske prisutnosti, došlo

se do rezultata da 70% mauntinbajkera čine muškarci, dok kod hajkera odnos je

izjednačen: 50% muškarci, 50% žene.

Taleghani i Ghafary (2014) u svom istraživanju „Providing a Management Model for the

Development of Sports Tourism” govori o modelu upravljanja za razvoj sportskog

turizma Turske. Turizam je glavna industrija u svetu. Sportski turizam se smatra kao dio

turizma stvoren kroz integracije sporta i turizma. Sportski turizam raste da ubjedi svaku

zemlju da otvori polje u svojoj branši. Cilj ovog istraživanja je da pruži model upravljanja

za razvoj sportskog turizma i pronalaženju problema ove industrije. 112 upitnika

prikupljeni i analizirani korišćenjem KMO i obrazložena je analiza. Rezultati su pokazali

da, privlačenje planinarenja ima faktor 0.79, plažni sportovi ima 0.78 ovog faktora,

pustinjske atrakcije imaju faktor od 0.75, lov privlačnost (0.75). Nevolje ovoj industriji

su navedeni takođe a to su : a) kulturne barijere b) infrastrukturni problem.

13

3. PREDMET, PROBLEM I CILJ ISTRAŽIVANJA

Predmet ovog istraživanja su osobe muškog pola starosnog uzrasta od 25 do 35 godina sa

teritorije Nikšića i njihovo bavljenje sportskim turizmom.

Problem ovog istraživanja jesu sportska kretanja u turizmu kod osoba muškog pola od 25

do 35 iz Nikšića i glavni razlozi zbog kojih se oni bave, odnosno ne bave sportskim

turizmom.

Generalni cilj istraživanja jeste prikazati učestalost sportskog turizma ispitanika, osoba

muškog pola od 25 do 35 godina sa teritorije Nikšića.

Posebni cilj istraživanja jeste otkrivanje razloga zbog kojih se izabrana ciljna grupa bavi

odnosno ne bavi sportskim turizam.

14

4. HIPOTEZE ISTRAŽIVANJA

Na osnovu problema, predmeta i cilja istraživanja postavljena je sledeća generalna

hipoteza.

Generalna hipoteza (Hg) glasi:

Osobe muškog pola starosti od 25 do 35 godine sa teritorije Nikšića u značajnoj

mjeri se bave sportskim turizmom.

Posebna hipoteza (H1) glasi:

Ekonomska sigurnost ima direktni uticaj na korišćenje sportskog turizma.

15

5. METOD RADA

5.1. Tok i postupci istraživanja

Prvi korak u istraživanju predstavlja izbor tehnike i instumentarija. U ovom slučaju,

konkretno, radi se o anketi kao tehnici i anketnom listu ili upitniku kao instrumentu.

Drugi korak predstavlja terenski rad, odnosno popunjavanje upitnika od strane uzorka

ispitanika iliti populacije. Nakon odrađenog terenskog dijela prelazi se na statistički dio,

odnosno na statističku obradu podataka. Sledi prezentovanje rezulata i donošenje

konačnog zaključka istraživanja.

5.2. Uzorak ispitanika

Istraživanje se sprovodi na uzorku od stotinu ispitanika. Uzorak ispitanika je stratificirani

slučajni uzorak jer su poznate varijable po kojoj se razlikuju u populaciji a to su starosni

uzrast i polna struktura. Tačnije uzorak ispitanika su osobe muškog pola starosti od 25 do

35 godina sa teritorije Nikšića.

5.3. Uzorak mjernih instrumenata

Tehnika kod ovog istraživačkog rada je anketiranje a njen instrument je upitnik ili anketni

list. Varijable u ovom istraživačkom radu su bile:

Da li se bavite sportskim aktivnostima i sportskom rekreacijom?

U kojoj mjeri se bavite sportskom aktivnošću i sportskom rekreacijom?

Da li koristite sportski turizam odnosno putovanje van svog mjesta boravka a gdje

je sportska aktivnost glavni motiv putovanja?

U kojoj mjeri koristite sportski turizam?

Razlozi zbog kojih koristite sportski turizam?

Godišnji period kada koristite sportski turizam?

Razlozi zbog kojih se ne odlučujete na sportski turizam odnosno na putovanja gdje

je sportska aktivnost glavni motiv putovanja?

Da li ste ekonomski obezbjeđeni da sebi priuštite putovanje van svog stalnog

mjesta boravka zarad sportsko-rekreativnog bavljenja turizmom?

16

Uzeći u obzir da ste dovoljno ekonomski obezbjeđeni da možete sebi da priuštite

bavljenje sportskim turizmom, da li bi ste u skladu sa vašim željama, slobodnim

vremenom i mogućnostima to i učinili?

5.4. Opis mjernih instrumenata

Mjerni instrument je anketni list odnosno upitnik. Upitnik kod ovog istraživačkog rada je

sastavljen od dva dijela pitanja. Prvi dio pitanja se odnosi na lična pitanja ispitanika

tačnije ime i prezime, godinu rođenja kako ne bi se prešla starosna granica od 25 do 35

godina, školska sprema odnosno stepen obrazovanja, zanimanje i na kraju provjeravanje

zaposlenosti ispitanika. Drugu grupu pitanja čine pitanja koja su vezana za samu srž

istraživanja.

Prvo pitanje se odnosi na samo ispitanikovo bavljenje sportskim aktivnostima i

sportskom rekreacijom. Na ovo pitanje su ponuđena dva odgovora, „Da“ kao

potvrdan i „Ne „ kao negativan odgovor.

Drugo pitanje traži od ispitanika da pokaže u kojoj mjeri se bavi sportom i

sportskom rekreacijom. Kod ponuđenih odgovora postoje tri grupe odgovora. Prva

grupa se odnosi na redovno bavljenje sportskom aktivnošću i sportskom

rekreacijom ( svakog dana, dva puta nedeljno, tri do pet puta nedeljno). Druga

grupa ponuđenih se odnosi na povremeno bavljenje sportskim aktivnostima i

sportskom rekreacijom. I treća grupa odgovora su odgovori koji nisu ponuđeni već

koje ispitanik po svom nahođenju upisuje.

Treće pitanje se direktno odnosi na korišćenje sportskog turizma ispitanika

odnosno putovanje van svog stalnog mjesta boravka gdje je sportska aktivnost

glavni motiv putovanja. Ponuđena su dva odgovora, potvrdni i negativni.

Četvrto pitanje se odnosi na mjeru korišćenja sportskog turizma. U upitniku je

ponuđeno pet grupa odgovora. Prva se odnosi na potpuno nekorišćenje sportskog

turizma, druga na rijetko korišćenje (jednom u mjesecu i jednom u godini), treća

na povremeno (2-3 puta u mjesecu, 5-6 puta u godini), četvrta na redovno (više

puta u mjesecu , više puta u godini) i peta u koja ispitanik upisuje svoj odgovor

koji nema u ponuđenim.

Peto pitanje se odnosi na razloge zbog kojih ispitanici koriste sportski turizam.

Kao ponuđeni odgovori navode se aktivno učešće u sportskoj aktivnosti,

posmatranje određenih sportskih događaja, posjeta sportskim atrakcijama,

zdrastveni razlozi, sportska rekreacija, razonoda, odmor, slobodno vrijeme i drugi

koje navodi sam ispitanik.

17

Šesto pitanje odnosi se na godišnji period u kom se koristi sportski turizam. U

ponuđenim odgovorima se nalaze sva četiri godišnja doba.

Sedmo pitanje traži od ispitanika da ukoliko se ne odlučuje na sportski turizam,

dati odgovor i razloge. Kao ponuđeni odgovori navode se nedostaci vremena,

novca, motiva, sportsko-turističke ponude, sportsko-rekreativna neaktivnost,

zdrastveni razlozi i drugi koje ispitanik ima pravo da navede.

Osmo pitanje traži konkretan odgovor od ispitanika da li je ili nije ekonomski

obezbjeđen da sebi priušti putovanje van svog stalnog mjesta boravka zarad

sportsko-rekreativnog bavljenja turizmom. Ispitanici su imali ponuđena dva

odgovora, “Da” kao potvrdan i “Ne” kao negativan odgovor.

Deveto pitanje traži od ispitanika da se postave u situaciju da je dovoljno

ekonomski obezbjeđen da priušti bavljenje sportskim turizmom i da li bi se u

skladu sa mogućnostima, slobodnim vremenom i željama odlučio na sportski

turizam. Takođe kao kod prethodnog pitanja ispitanici su imali iste ponuđene

odgovore, “ Da “ kao pozitivan odgovor i „ Ne “ kao negativan odgovor.

Na peto, šesto i sedmo pitanje u kojem je više odgovora ponuđeno ispitanik ima pravo da

zaokruži više odgovora.

5.5. Statistička obrada podataka

Statistička obrada podataka se vrši prikazivanjem odgovora na anketna pitanja u

tabelama, brojnom i procentualnom vrijednošću. Podaci su obrađeni redom počevši od

prvog anketnog pitanja.

18

6. INTERPRETACIJA REZULTATA

Istraživanje o sportskim kretanjima u turizmu osoba muškog pola starosne uzrasti od 25

do 35 godina sa teritorije Nikšića rađeno je tehnikom anketiranja na uzorku od stotinu

osoba i odgovorima sa upitnika dobijeni su sledeći rezultati:

Tabela 1. Bavljenje ispitanika sportskom aktivnošću i sportskom rekreacijom

Uzorak ispitanika DA-(%) NE-(%)

100-(100%) 82 - (82%) 18 - (18%)

Tabela 1, pokazuje bavljenje ispitanika sportskom aktivnošću i sportskom rekreacijom,

tačnije od 100 ispitanika njih 82 se bavi ovom vrstom aktivnosti dok njih 18 to ne čini

uopšte. Procentualno gledano 82% se bavi ovom vrstom aktivnosti dok 18% ispitanika se

ne bavi sporskom aktivnošću i sportskom rekreacijom.

Tabela 2. Mjera bavljenja sportskom aktivnošću i sportskom rekreacijom onih koji su

anketiranjem se izjasnili da se bave istom redovno i povremeno.

Redovno Svakog dana-(%) 2 x nedeljno- (%) 3-5 x nedeljno-

(%)

27-(27%) 6 – (6%) 12 – (12%) 9- (9%)

Povremeno U toku nedelje U toku mjeseca U toku godine

55 – (55%) 24 – (24%) 20 - (20%) 11- (11%)

U Tabeli 2, prikazani su rezultati onih ispitanika koji su izjasnili da se sportskom

aktivnošću i sportskom rekreacijom bave redovno i povremeno. Broj ispitanika koji se

bavi redovno iznosi 27. Od njih 27, svakog dana to čini njih 6, dva puta nedeljno njih 12

dok tri do pet puta to čine njih 9 muškaraca. Procentualno izraženo 27% ispitanika se bavi

redovno, svakog dana to čini 6%, dva puta nedeljno 12 %, tri do pet puta 9 %. Povremeno

se sportskom aktivnošću i sportskom rekreacijom bavi njih 55. Od njih 55 u toku nedelje

njih 24, u toku mjeseca njih 20 i u toku godine njih 11. Procentualno to izgleda 24 % u

toku nedelje, 20 % u toku mjeseca i 11% u toku godine.

Tabela 3. Broj i procenat onih koji koriste sportski turizam odnosno putovanje van svog

stalnog mjesta boravka gdje je sport glavni motiv putovanja.

Uzorak ispitanika DA – (%) NE - (%)

100 – (100%) 12 – (12%) 88 – (88%)

19

Tabela 3, prikazuje rezultate korišćenja sportskog turizma a rezultati govore da se

sportskim turizmom bavi 12 osoba muškog pola dok 88 njih to ne čini. Procentualno

govoreći 12% ispitanika koristi sportski turizam a 88% ne.

Tabela 4. Broj onih ispitanika koji rijetko koriste sportski turizam

Ispitanici koji rijetko

koriste sportski turizam

Jednom u mjesecu Jednom u godini

9 – (9%) 1 – (1%) 8 – (8%)

Ispitanici koji povremeno

koriste sportski turizam

2-3 puta u mjesecu 5-6 puta u godini

3 – (3%) 0 – (0%) 3 – (3%)

Tabela 4, prikazuje broj ispitanika koji se sportskim turizmom bavi rijetko i povremeno.

Sportskim turizmom se rijetko bavi njih 9. Jednom u mjesecu 1 ispitanik dok jednom u

godini njih 8. U procentima to iznosi 9% od onih koji koriste sportskim turizmom, 1%

jednom u mjesecu i 8% jednom u godini. Povremeno se sportskim turizmom bavi svega 3

muškarca. I to njih 3,od 5 do 6 puta u godini. Procentualno gledano 3% je onih koji se

povremeno bave sportskim turizmom.

Tabela 5. Odgovori na razloge koje su ispitanici imali kao ponuđene u pitanju koji su

razlozi korišćenja sportskog turizma

Razlozi

korišćenja

sportskog

turizma

A

B

C

D

E

F

G

H

I

4 -

(4%%)

6 - (6%) 4-

(4%)

1-

(1%)

3 –

3%)

0 0 1-

(1%)

0

Zbog nemogućnosti upisivanja svih odgovora u tabele kao potpuni gramatički iskaz,

ponuđene razloge okarakterisao sam slovima pa iste navodim ispod-

A-aktivno učešće u sportskoj aktivnosti

B-posjeta određenih sportskih dogadjaja

C-posjeta sportskim atrakcijama

D-zdravlje

E-sportska rekreacija

F-razonoda

20

G-odmor

H-slobodno vrijeme

I-drugi razlozi

Kod petog anketnog pitanja koje se odnosilo na razloge korišćenja sportskog turizma

rezultati su pokazali a oni se nalaze u Tabeli 5, da 4% onih koji koriste sportski turizam to

čine zbog aktivnog učešća u sportskoj aktivnosti, 6% njih zbog posjeta određenih

sportskih događaja, 4% zbog posjete sportskim atrakcijama, 3% zbog zdrastvenog statusa

i 1 % zbog razonode i slobodog vremena.

Tabela 6. Godišnji period u kom se koristi sportski turizam

Uzorak

ispitanika koji

koriste

sportski

turizam

Jesen

Zima

Proljeće

Ljeto

12- (12%) 0-(0%) 1- (1%) 0 11- (11%)

Tabela 6, prikazuje u kojem godišnjem dobu ispitanici koriste sportski turizam i to od njih

12 koji koriste, 11 to čini ljeti dok zimi svega 1 ispitanik. Procentualno prikazano to

iznosi 91.67% ljeti a 8.33% zimi.

Tabela 7. Broj i procenat odgovora na pitanje razloga zbog kojih se ispitanici ne bave

sportskim turizmom

Razlozi

nekorišćen

ja

sportskog

turizma

Nedostat

ak

vremena

Nedostat

ak

motiva

Nedostat

ak novca

Nedostat

ak

sportsko-

turističke

ponude

Sportsko-

rekreativ

na

neaktivno

st

Zdrastve

no stanje

Drugi

razlo

zi

19-

(19%)

6- (6%) 63-

(63%)

0 0 0 0

U tabeli 7, prikazani su rezultati odgovora koje su ispitanici naveli kao razloge

nekorišćenja sportskog turizma a rezultati su sledeći: od 88 osoba koje se ne bave

sportskim turizmom njih 19 to čini zbog nedostatka vremena, 6 zbog nedostatka motiva i

63 zbog nedostatka novca. U procentima to iznosi , 19% sportski turizam ne koristi zbog

nedostatka vremena, 6% zbog nedostatka motiva i 63% zbog nedostatka novca.

21

Tabela 8. Broj i procenat ispitanika koji je ekonomski obezbjeđen da sebi priušti bavljenje

sportskim turizmom

Uzorak ispitanika Da Ne

100- (100%) 35 - (35%) 65 – (65%)

Tabela 8, pokazuje broj ispitanika koji je ekonomski obezbjeđen da sebi priušti bavljenje

sportskim turizmom a rezultati su pokazali da je od 100 ispitanika njih 35 ekonomski

obezbjeđeno dok 65 ispitanika nije. U procentima to iznosi 35% onih koji su ekonomski

obezbjeđeni da priušte sportski turizam dok 65% ispitanika nije ekonomski obezbjeđeno.

Tabela 9. Broj i procenat ispitanika koji bi da su ekonomski obezbjeđeni, koristili

sportski turizam

Uzorak ispitanika DA NE

100-(100%) 91 – (91%) 9 – (9%)

Tabela 9, pokazuje da bi se 91% ispitanika odlučilo na putovanja van svog stalnog mjesta

boravka zarad sportske aktivnosti da je ekonomski dovoljno moćno da sebi priušti dok 9%

ispitanika to ne bi učinilo.

22

7. ZAKLJUČAK

Sport i turizam predstavljaju dvije pojave na globalnom nivou. Kako se razvijaju na

globalnom nivou tako i u našoj zemlji. Crna Gora je zemlja u kojoj su i sport i turizam na

putu konstantog napretka. Sintezom ove dvije društvene pojave stvorio se sportski

turizam. Sportski turizam podrazumijeva pojedinca ili grupu ljudi, koji samoinicijativno

ili organizovano, iz komercijalnih ili nekomercijalnih razloga, privremeno putuju van

mjesta boravka rukovođeni sportskim motivima, bilo da učestvuju u fizičkim ili

takmičarskim aktivnostima, bilo da posmatraju sportske događaje ili posjećuju sportske

znamenitosti ili sportske atrakcije. Ovo istraživanje je rađeno na teritoriji Nikšića, i to

samo na osobama muškog pola starosnog uzrasta od 25 do 35 godina, želeći da se otkrije

više činjenica. Generalni cilj istraživanja je bio prikazivanje učestalosti sportskog turizma

a podcilj je bilo otkrivanje razloga zbog kojih se ciljna grupa ispitanika bavi odnosno ne

bavi sportskim turizmom. Daljim istraživačkim postupcima putem anketiranja ispitanika

čiji je uzorak iznosio stotinu ispitanika doveo je do podataka u kojoj mjeri se ispitanici

bave sportski turizmom. Generalna hipoteza ovog istraživanja a koja glasi: „Osobe

muškog pola starosti od 25 do 35 godine, sa teritorije Nikšića u značajnoj mjeri koriste

sportski turizam“ se, na osnovu dobijenih rezultata, odbacuje. Istraživanje je pokazalo i

rezultate o ekonomskoj obezbjeđenosti ispitanika. Ovim rezultatima istraživanja je

posebna hipoteza ovog istraživanja koja glasi: “Ekonomska sigurnost ima direktni uticaj

na korišćenje sportskog turizma“ potvrđena i jasno je koliko finansijske prilike odnosno

neprilike utiču na sam izbor ispitane ciljne grupe. Uzeći u obzir rezultate istraživanja koja

su pokazala da se sportski turizam kod muškaraca od 25 do 35 godina, koristi svega 12

%, mozemo konstatovati da iako ova pojava predstavlja jedan od megatrendova u svijetu,

na teritoriji Nikšića nema široku primjenu a kao jedan od najvećih i najsnažnijih uticaja

na tu pojavu jeste današnja loša ekonomska situacija u društvu.

23

LITERATURA

Bjelica, D. (2005). Teorija sporta. Nikšić: Univerzitet Crne Gore.

Bjelica, D. (2006). Teorijske osnove sporta u turizmu. Podgorica: Univerzitet Crne Gore.

Blagojević, S. (1996). Turizam – ekonomska osnova i organizacijski sistem.Novi Sad:

Univerzitet u Novom Sadu.

Bogosavac, M. , Jovanović, S. , Dragosavljević, P. (2012). Odnos turista prema sportsko-

rekreativnim sadržajima kao dijelu turističke ponude.

http://doisrpska.nub.rs/index.php/sportskenaukeizdravlje/article/view/242 Datum pristupa

: 20.10.2016. god

Perić, D. (2006). Metodologija naučnih istraživanja. Novi Sad:Nastavno-naučno veće za

sport I turizam u Novom Sadu.

Mašić, Z. (2008). Teorija sporta. Beograd: Zoran Damjanović i sinovi d.o.o. Beograd

Taleghani, R. , Ghafary, A. (2014). Providing a Management Model for the Development

of Sports Tourism. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187704281401636X

Datum pristupa: 20.10.2016. god

Topoljak, A. , Kendić, S. , Salihagić, A. (2014). Istraživanje zdrastvenog sporta u

regionalnom sportskom turizmu http://web.a.ebscohost.com/abstract?direct=true&profile

Datum pristupa: 19.10.2016. god

Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Deutsche Gesellschaft für Internationale

Zusammenarbeit (GIZ) i Trendscope, (2011), Analiza tržišnih potencijala za Crnu Goru u

sjevernoj, zapadnoj i istočnoj evropi. Podgorica.

Šipčić, Z. (2013). Značaj menadžmenta u sportu i turizmu Hrvatske.

http://www.hrks.hr/skole/19_ljetna_skola/89-Skoric.pdf Datum pristupa: 19.10.2016. god

24

PRILOG

ORGINALNI KONCEPT UPITNIKA

Orginalni koncept upitnika koji je korišćen u istraživanju izgleda ovako:

Prezime ime:______________________________

Godina rođenja:______________________

Školska sprema:__________________

Zanimanje:_________________________

Zaposlenost:______________________

UPITNIK

1. Da li se bavite sportskim aktivnostima i sportskom rekreacijom?

A) Da

B) Ne

2.U kojoj mjeri se bavite sportskom aktivnošću i sportskom rekreacijom?

A-redovno

a) svakog dana

b) dva puta nedeljno

c) tri puta nedeljno I više

B-povremeno

a) U toku nedelje

b) U toku mjeseca

c) U toku godine

C-drugo______________________

25

3. Da li koristite sportski turizam odnosno putovanje van svog mjesta boravka a gdje

je sportska aktivnost glavni motiv putovanja?

a) Da

b) Ne

4. U kojoj mjeri koristite sportski turizam?

A) ne koristim nikako

B) –rijetko

a) jednom u mjesecu

b) jednom u godini

C)- Povremeno

a) 2-3 puta u mjesecu

b) 5-6 puta u godini

D) –Redovno

a) više puta u mjesecu

b) više puta u godini

E)-(drugo)____________________

5. Razlozi zbog kojih koristite sportski turizam?

a) aktivno učešće u sportskoj aktivnosti

b) posmatranje određenih sportskih događaja

c) posjeta sportskim atrakcijama

d) zdravlje

e) sportska rekreacija

26

f) razonoda

g) odmor

h) slobodno vrijeme

i) drugo ________________________________

6.Godišnji period kada koristite sportski turizam?

a) jesen

b) zima

c) proljeće

d) ljeto

7. Razlozi zbog kojih se ne odlučujete na sportski turizam odnosno na putovanja gdje je

sportska aktivnost glavni motiv putovanja?

a) nedostatak vremena

b) nedostatak motiva

e) nedostatak novca

d) nedostatak sportsko-turističke ponude

e) sportsko-rekreativna neaktivnost

f) zdrastveno stanje

g) drugi razlozi___________________________________

8. Da li ste ekonomski obezbjeđeni da možete sebi da priuštite putovanje van svog stalnog

mjesta boravka zarad sportsko-rekreativnog bavljenja turizmom?

A)Da

B)Ne

27

9. Uzeći u obzir da ste dovoljno ekonomski obezbjeđeni da možete sebi da priuštite

bavljenje sportskim turizmom, da li bi ste u skladu sa vašim željama,slobodnim

vremenom i mogućnostima to i učinili?

A) Da

B) Ne

28

Biografija

Nemanja Tomašević je rođen u Trebinju. Osnovnu školu Olga Golović završio je u

Nikšiću kao i srednju školu u Gimnaziji Stojan Cerović. Nakon srednjoškolskog

obrazovanja upisuje Fakultet za sport i fizičko vaspitanje, na odsjeku za obrazovanje

sportskih novinara. U redovnom roku završava tri godine osnovnih akademskih studija.

Kao član košarkaškog tima svog fakulteta osvaja dva odličja na zvaničnim studentskim

takmičenjima i to 2015.godine kada je Fakultet za sport i fizičko vaspitanje osvojio

srebrnu medalju i godinu dana kasnije kada je Fakultet za sport i fizičko vaspitanje postao

šampion u košarkaškom studentskom prvenstvu Univerziteta Crne Gore.