61

Malinowski ukasz. Sport jako instrument promocji i rozwoju Bydgoszczy = Sport as an instrument for the promotion and development of Bydgoszcz. Journal of Health Sciences. 2014;04(01):061-074. ISSN 1429-9623 / 2300-665X.

The journal has had 5 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 1107. (17.12.2013). The Author (s) 2014;

This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of Radom University in Radom, Poland

Open Access. This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium,

provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License

(http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial

use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited.

Sport jako instrument promocji i rozwoju Bydgoszczy

Sport as an instrument for the promotion and development of Bydgoszcz

ukasz Malinowski

Wydzia Nauk Ekonomicznych i Zarzdzania, Uniwersytet Mikoaja Kopernika w Toruniu

Sowa kluczowe: promocja miasta, rozwj miasta, marketing terytorialny, produkt lokalny, marketing sportowy.

Keywords: city promotion, city development, urban marketing, local product, sports

marketing. Abstract: This work attempts to indicate the value of sport as a tool for marketing and development of a city, due

to the fact that sport is a daily event, directly connected to human emotions and it is a relatively inexpensive tool

to change the peoples view of the commune. Bydgoszcz is described as city that thrives on sport, where in the last 20 years things have changed a lot. Not only has the appearance of the city changed, but also how the

citizens view it in their own opinion. Based on these arguments it has been decided to research what tools are

being used to shape the city status as a sports centre, and also are they influencing the economic development.

What is more, this article will illustrate associations between sport, politics, media and administrative authorities,

which ultimate goal is to depict sport as the cornerstone of building supremacy in the competitiveness between

the cities. The awareness evolution of local authorities and how they effort to exhibit the fortes of the city by

organizing sporting events, which are at the moment considered to be the largest marketing tool for the city, is

also an important issue. The article describes the merits of such events, how they influence the development of

the city and briefly characterises the most important, in the authors opinion, sporting events that took place in Bydgoszcz in the previous years.

Zadania jednostek samorzdu terytorialnego w zakresie promocji - budowanie przewagi konkurencyjnej

Bydgoszcz to miasto, gdzie tradycje sportowe przyczyniy si do jego rozwoju i powstania wielu imponujcych obiektw. Stadiony, hale sportowe czy baseny stwarzaj doskonae warunki organizacji imprez rangi midzynarodowej. (EFL, 2014). Wikszo jednostek samorzdu terytorialnego (j.s.t.) dostrzega, e sport jest skutecznym narzdziem do poprawy wizerunku wytwarzanego w wiadomoci spoeczestwa, ktrego przedstawiciele w dowolny sposb si z nim zetknli (Butkiewicz 2013). Budowanie wizerunku (miasta) polega na podejmowaniu szeregu powizanych ze sob czynnoci i dziaa, ktrych podstawowym zadaniem jest wypromowanie i utrzymanie obrazu miejscowoci w yciu publicznym. Rywalizacja pomidzy jednostkami terytorialnymi jest coraz bardziej widoczna a dziki umacnianiu pozycji danego miejsca osiga si trwa przewag konkurencyjn. Ten, kto zdoa przycign wiksz liczb inwestorw, firm, turystw, studentw, wygrywa rozwija i staje si coraz bogatszy, z korzyci dla spoecznoci lokalnej. Wynikiem tego procesu powinien by wzrost statusu i prestiu miasta jako lokalizacji turystycznej, mieszkaniowej i biznesowej. Wizerunek, jako nieuchwytna

62

materialnie warto miasta, jest czsto znacznie waniejszy od jej faktycznego poziomu. Ponadto budujc obraz marki w wiadomoci jej odbiorcw naley oprze si na jej silnych stronach, unikalnych atrybutach, ktre s atwo akceptowalne i dostatecznie wyraziste. To wanie cechy wyrniajce, umiejtnie przekazywane, staj si pewnego rodzaju wizytwk marki, jej kluczowym czynnikiem sukcesu (Lutek i Szczepaski 2002). Obligatoryjne zadania gminy w zakresie kultury fizycznej, zaspokajania zbiorowych

potrzeb wsplnoty mieszkacw, oraz promocji zostay okrelone m.in. w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie terytorialnym oraz ustawie z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie. W zwizku z tym jednostki samorzdu terytorialnego (jst) uwzgldniaj rol tej gazi ycia przy opracowywaniu wasnych strategii rozwoju. Miasta coraz bardziej rozumiej, e aby skutecznie prowadzi dziaania promocyjne, naley opracowa strategi marki. Miastem, ktre ma mark, atwiej jest zarzdza - bo wszyscy maj wspln wizj tego, czym jest i do czego aspiruje, a w zwizku z tym s bardziej wydajni, bo wiedz, jak si zachowywa aby to osign (Osiecki 2008). Marka powinna przenosi obietnic godnego zapamitania dowiadczenia zwizanego z danym miejscem, jak rwnie suy wzmacnianiu zapamitywania pozytywnych wspomnie pobytu w nim. Im bardziej pozytywne wyobraenie o miejscu, tym wyszy poziom satysfakcji oraz wiksze prawdopodobiestwo jego ponownego wyboru odnonie realizacji wybranych celw, bd rekomendacji innym osobom. Utworzenie silnej marki regionalnej jest obecnie traktowane jako niezwyka moliwo poprawienia pozycji konkurencyjnej regionu, a w nastpstwie, pozycji miasta na gospodarczej mapie kraju. Ponadto dla promocji jednostki samorzdowej niezwykle wane jest to, kto zarzdza miastem, poniewa automatycznie staje si on zarzdzajcym mark. Z tego tytuu zadaniem wadz miejskich jest skonstruowanie spjnej i atrakcyjnej oferty promocyjnej, we wsppracy z podmiotami lokalnymi. Naley pamita, e promocja j.s.t. moe pomc zlikwidowa problemy miasta lub wydoby jego ukryte atuty. W przypadku Bydgoszczy, pomimo zmian na stanowisku wodarza miasta, wytrwale poda si ciek promocji poprzez sport.

W strategii rozwoju Bydgoszczy do 2030 r. (Rada Miasta Bydgoszczy 2013) jako cele

operacyjne programu Sportowa Bydgoszcz wskazano m.in. rozwj sportu wyczynowego oraz wzmocnienie pozycji miasta jako orodka organizacji prestiowych imprez sportowych i zwikszenie znaczenia miasta w tym zakresie na arenie krajowej i midzynarodowej. W/w program skupia si przede wszystkim na podniesieniu standardu infrastruktury sportowej, zwaszcza w kontekcie zwikszenia moliwoci organizacji w Bydgoszczy imprez sportowych o midzynarodowym wydwiku. Bydgoszcz ma tym samym skutecznie konkurowa o rol miasta-centrum sportu z innymi orodkami miejskimi. Wyznaczone zadania to m.in.:

wsppraca z polskimi zwizkami sportowymi, Ministerstwem Sportu i Turystyki i innymi organizatorami imprez sportowych z kraju i z zagranicy;

zabieganie (lobbowanie) o przyznanie organizacji przez miasto imprez sportowych o midzynarodowym charakterze;

powizanie dziaa promocyjnych miasta z kalendarzem imprez sportowych;

kreowanie wizerunku wewntrznego i zewntrznego miasta poprzez imprezy sportowe. W ramach rozbudowy infrastruktury ma zosta wybudowana hala treningowa z podziemnym cznikiem przy wielofunkcyjnej hali sportowej uczniczka (budowana w zwizku ze zbliajcymi si Mistrzostwami wiata w Siatkwce Mczyzn, ktre odbd si w Bydgoszczy w 2014 roku) mieszczca 1479 widzw czy te przebudowa toru regatowego w Brdyujciu przy ul. Witebskiej. Prace zwizane z tymi dwoma projektami s w trakcie realizacji.

63

Ryc. 1 - Wizualizacja przebudowy Toru Regatowego w Brdyujciu

rdo: UMB

Promocja gminy moe odbywa si poprzez organizacj wydarze sportowych, wykorzystywanie wizerunku osb-zawodnikw, ktre odniosy sukcesy w sporcie kwalifikowanym lub amatorskim, a urodziy si w danej miejscowoci czy te s z ni zwizane. Miasta mog promowa si take poprzez poczenie jego wizerunku z okrelon dyscyplin sportu. Dlaczego wanie sport? M.in. dlatego, e:

rozumiany jest jako bezporednia rywalizacja;

towarzysz mu wielkie emocje, poczynajc od radoci, uwielbienia, poprzez smutek, al czy nawet nienawi. Tak szeroka paleta emocji sprawia, e wszelkiego typu imprezy sportowe s gono komentowane w mediach. Im bardziej kontrowersyjne wydarzenie, tym wiksza jego promocja i szansa na to, e widzowie zapamitaj je na dugo;

pozwala czy sukces sportowy z wizerunkiem miejscowoci;

jest codzienny i niesie ze sob uniwersalne wartoci, bliskie niemal kademu czowiekowi;

jest najwikszym zjawiskiem kultury masowej. Ma fantastyczn moc przycigania uwagi ogromnej liczby widzw (kiedy tylko w miejscu wydarzenia, obecnie rwnie przed telewizorem, odbiornikiem radiowym czy te za porednictwem Internetu lub prasy), w dodatku zrnicowanych pokoleniowo, jest szeroko komentowany w mediach i ma o wiele lepsze konotacje ni wiele innych dziedzin ycia spoecznego;

przyczynia si do tworzenia miejsc pracy oraz do wzrostu i oywienia gospodarczego, zwaszcza na sabo rozwinitych obszarach;

przyczynia si do spjnoci spoecznej i integracji sabszych spoecznie grup. Moe by uwaany za usugi socjalne uytecznoci publicznej (dziaania sportowe nie s nastawione na zysk); (Komisja Wsplnot Europejskich 2007)

moe suy za narzdzie rozwoju lokalnego i regionalnego, gospodarczej regeneracji miast lub rozwoju terenw wiejskich;

oddziauje synergicznie z turystyk i moe pobudza podnoszenie standardu infrastruktury oraz pojawianie si nowych partnerw, ktrzy chcieliby inwestowa w sport i obiekty rekreacyjne; (Komisja Wsplnot Europejskich 2007)

nazwa miasta, w ktrym odbywa si znaczca rywalizacja sportowa pojawia si w relacjach sportowych i serwisach informacyjnych w najlepszym czasie antenowym;

64

mona go wykorzysta jako instrument propagandy lub siy politycznej (przykad Igrzysk Olimpijskich w: Berlinie w 1936 r., Moskwie w 1980 r. czy Los Angeles

w 1984 r.).

Do niedawna o przewadze konkurencyjnej decydowaa funkcjonalno: jako, cena, walory uytkowe, sia wpyww. Dzi licz si gwnie uczucia i emocje. Szanse na wygran ma naprawd tylko ten, kto jest potrzebny wzbogaca wiat o cenione wartoci, ulepsza go, umila ycie lub uszlachetnia swojego odbiorc. eby by wybranym, trzeba si wyrni, utrwali swj wizerunek (Wizerunek 2009). Naley rwnie zwrci uwag na coraz wikszy wpyw sportu na gospodark. W czasie prezydencji austriackiej w 2006 r. stwierdzono, e sport w szerszym znaczeniu wytworzy w 2004 r. warto dodan wysokoci 407 miliardw euro, czyli 3,7 % PKB Unii Europejskiej i miejsca pracy dla 15 milionw osb, czyli dla 5,4 % siy roboczej (Komisja Wsplnot Europejskich 2007). Udzia sportu w gospodarce polskiej za rok 2006 (aktualniejsze dane s dopiero opracowywane) ogem zosta oszacowany na 20,7 mld zotych, co odpowiadao okoo 2% PKB Polski w 2006 r. Zatrudnienie kreowane przez sport zostao obliczone na poziomie 1,5%. Udzia wydatkw gospodarstw domowych na sport w ich wydatkach ogem wynis 1,2% za eksport produktw i usug sportu zosta oceniony na blisko 0,9% eksportu ogem. Warto generowana przez sport zostaa oszacowana na poziomie 1,25% wartoci dodanej da caej gospodarki (Instytut Statystyki Publicznej 2010).

Miasto jako produkt

"Miasto, to jeden z najtrudniejszych podmiotw kampanii komunikacyjnych, gdy podobnie jak osoba, ma swoj histori, przekonania, wyobraenia i nazwisko, ktre jest dla niego najcenniejsze (Kancelaria Synergia 2009). Potrzebuje jednake odrni si od pozostaych i podkreli wasn indywidualno aby osign wyznaczone sobie cele. Do tego zadania miasta coraz czciej wybieraj sport, ktry w wyrazisty sposb ksztatuje tosamo j.s.t. przyczyniajc si do ich promocji. Promocja miasta poprzez sport jest ide stosunkowo now, ale wspczenie niezbdn i niezwykle popularn, poniewa stale wzrasta konkurencja pomidzy gminami. Florian Berci powiedzia, e nowoczesne miasta potrzebuj gbokiego, oryginalnego i wyranego wizerunku aby wzbudzi emocje i przycign ludzi do siebie. Potrzebuj duszy. Wydarzenia sportowe midzynarodowej rangi przycigaj kibicw, turystw ale co najwaniejsze uwag mediw. Imprezy sportowe nie sprowadzaj si tylko i wycznie do rywalizacji midzy zawodnikami. Naturaln bowiem konsekwencj organizacji imprezy sportowej jest aktywizacja gospodarcza w wielu sektorach, m.in.

hotelarstwie, transporcie, gastronomii czy te reklamie (Malinowski 2009). Marketing sportowy jest coraz lepsz alternatyw dla coraz mniej skutecznych tradycyjnych dziaa promocyjnych.

Marketing poprzez sport pozwala rwnie miastu dociera do wasnych mieszkacw, identyfikowa ich ze sob, zapobiega migracji czy te wydawa si bardziej atrakcyjnym. Czowiek potrzebuje powodu do dumy z tego, kim jest i skd pochodzi. Czowiek dumny jest lepszy, zaraa innych swoim dobrym samopoczuciem i entuzjazmem. Marka miasta to dawanie takiego powodu do dumy. To take budowanie systemu wartoci oraz dugotrwaych, silnych relacji opartych na partnerstwie, ktre doskonale sprzyjaj spoecznoci lokalnej. Dzieje si tak ze wzgldu na posiadane cechy sportu, ktre mog by atwym i skutecznym narzdziem komunikacji z otoczeniem oraz podkrela przywizanie mieszkacw do terytorium, obrazujc poczucie ich przynalenoci do danej spoecznoci, a co najwaniejsze, poczucie odpowiedzialnoci za sprawy lokalne.

Jeeli wic Bydgoszcz synie ze znakomitych sportowcw, organizacji wielkich imprez i jej nierozerwalnych powiza ze sportem, dlaczego nie mona by wykorzysta tego faktu do promocji i rozwoju? Wiele miast posiada swoj cech, symbol uksztatowany przez

65

histori czy pooenie. Czstochowa kojarzona jest z kultem religijnym, Sopot z kurortem wypoczynkowym i najduszym w Europie molo, Krakw postrzegane jest natomiast jako pera architektury i wielu zabytkw... A ktre polskie miasto synie ze sportu? Jest to nisza, ktr stara si wypeni m.in. Bydgoszcz. Dostrzega ona korzyci pynce z moliwoci odrnienia si od wielu zwykych, szarych miast, ktre nie kojarz si z niczym szczeglnym dla przecitnego obywatela. Kreujc wizerunek poprzez sport, pamitajmy, e musi on by oparty na innoci, na czym wyjtkowym, co jest mocn stron. Celem organizacji imprez sportowych jest budowa przewagi konkurencyjnej nad innymi miastami,

niekoniecznie z kraju. Aby impreza sportowa stanowia rdo przewagi konkurencyjnej, powinna by: rzadka (najlepiej niedostpna dla konkurencji), trudna do imitacji, cenna (pozwalajca na efektywn realizacj celw biznesowych, budow wartoci dla mieszkacw), efektywnie wykorzystana, zgodnie z celami biznesowymi (Matecki 2006).

Bydgoszcz miastem sportu

Miasto sportu powinno skupi si, w opinii autora, na 3-4 dyscyplinach czy te kierunkach promocji poprzez sport i ich eksploatowaniu, poniewa nie kada dyscyplina sportu jest odpowiednio nona i "nadaje si" do wypromowania miasta. W Bydgoszczy takimi dyscyplinami s obecnie: lekka atletyka, wiolarstwo, pika siatkowa i pika nona. Dodatkowym kierunkiem promocji s okazjonalne imprezy wysokiego szczebla, takie jak: EuroBasket, Mistrzostwa wiata Juniorw w Lekkiej Atletyce czy Mistrzostwa Europy w pice siatkowej kobiet. W niniejszej publikacji szczegowiej opisane zostan lekka atletyka i wiolarstwo oraz bardziej znaczce wydarzenia sportowe, ktre rozgryway si w Bydgoszczy i miay istotny wpyw na rozwj lub promocj miasta.

Jedn z moliwoci zachcania turystw czy inwestorw do odwiedzania miasta jest rwnie slogan. W wikszoci miast eksperymentuje si z nim, stawiajc na coraz bardziej ekspresjonistyczne hasa. W tym wzgldzie Bydgoszcz stawia konsekwentnie na slogan Bydgoszcz - miastem sportu. Tak przemylany tok postpowania jest jedn z najwaniejszych cech promocji miasta, poniewa zmieniajc cigle wizerunek danego miejsca ludzie zaczynaj gubi si w domysach. Metodyczne promowanie jednego hasa zwizanego z miastem jest prawdopodobnie najtrwalsz rzecz jak mona pozostawi w pamici turystw. Aby myle o rozwoju sportu, naley mie dobr infrastruktur, ktra zwiksza prawdopodobiestwo organizacji ciekawszych imprez sportowych o wyszej randze, a jeli uda si zorganizowa profesjonalnie imprez sportow, specjalici musz wykorzysta j do promocji miasta i budowy jego przewagi konkurencyjnej. Grd nad Brd kojarzony jest w kraju i poza jego granicami w duej mierze dziki organizacji imprez sportowych najwyszej rangi, poniewa to sport jest jednym z najistotniejszych elementw promocji miasta. Naley jednak pamita, e zazwyczaj tylko wydarzenie, ktre ma charakter cykliczny, odnosi sukces.

66

Ryc. 2 Bydgoszcz miasto sportu rdo: Broszura FedCup

Infrastruktura sportowa i noclegowa

Wizytwk Bydgoszczy jest nowoczesny obiekt lekkoatletyczny - Stadion Miejski im. Zdzisawa Krzyszkowiaka, ktry w zaoeniu ma by obiektem wielofunkcyjnym ze szczeglnym naciskiem na lekk atletyk i pik non. Obiekt przy ul. Gdaskiej by aren historycznych, bo pierwszych Mistrzostw wiata do lat 18. W 1999 r. zawody te zostay zorganizowane po raz pierwszy przez Midzynarodow Federacj Lekkiej Atletyki (IAAF). Ponad 1000 modych sportowcw z ponad 100 krajw stworzyo niezapomnian atmosfer na stadionie. Inauguracj zawodw ogldao 15 tysicy ludzi. Wielu lekkoatletw, ktrzy wwczas zdobywali medale, jest teraz najwikszymi gwiazdami sportu i to nazwa Bydgoszcz jest i bdzie w rankingach IAAF i EA obok ich znakomitych rezultatw osiganych na stadionie im. Zdzisawa Krzyszkowiaka. Jest to promocja miasta nie do przecenienia. Do takich sportowcw naleaa choby Kamila Skolimowska, pniejsza mistrzyni olimpijska w rzucie motem, czy francuski potkarz Ladji Doucure, ktry wygra pierwszy fina juniorskich mistrzostw wiata w 1999 roku, nastpnie by mistrzem wiata seniorw z Helsinek 2005. To na bydgoskim stadionie w tym samym sezonie wiatow karier rozpoczynaa Jelena Isinbajewa, jedna z najsawniejszych wspczesnych lekkoatletek i aktualna rekordzistka wiata w skoku o tyczce. To tu take, w 2003 r. Modzieowe Mistrzostwo Europy w skoku wzwy zdobya obecna mistrzyni wiata Blanka Vlasic. To na bydgoskim stadionie zosta ustanowiony rekord wiata Anity Wodarczyk w rzucie motem kobiet, ktra w trzeciej prbie uzyskaa 78,30 m poprawiajc wczeniejszy rekord o 34 centymetry, jednoczenie bdc pierwsz mociark w historii, ktra przekroczya barier 78 metrw. Bydgoszcz moe ju dzi przeprowadza imprezy lekkoatletyczne najwyszej rangi, poniewa stadion posiada certyfikat First Class Midzynarodowej Federacji Stowarzysze Lekkoatletycznych IAAF. Jako jeden z niewielu w Polsce posiada rwnie dziewi torw na bieni, co pozwala ubiega si w przyszoci o organizacj Pucharu wiata.

Nie byoby jednak wielkich wydarze sportowych bez potnej bazy noclegowej, ktra moe przyj rzesze kibicw, podajcych za swoj druyn czy indywidualnymi gwiazdami. Wedug Urzdu Statystycznego w Bydgoszczy, baza noclegowa miasta w latach 2004-2012 prezentowaa si jak w tabeli nr 1:

Tabela 1 Baza noclegowa Bydgoszczy w latach 2004-2012

Miejsce noclegowe Rok

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Liczba hoteli 25 26 24 24 28 19 18 18 18

Liczba miejsc 1978 2193 2056 2061 2232 1843 1815 1949 1959

Liczba moteli /hostelw 1 1 2 2 1 1 2 2 2

Liczba miejsc 46 46 58 58 68 102 127 124 123

67

Liczba kempingw 1 1 1 1 1 2 2 2 2

Liczba miejsc 250 250 120 120 120 280 190 180 280

Liczba miejsc w

schronisku

modzieowym

100 100 110 105 100 100 100 100 100

Liczba miejsc w

zespoach domkw turystycznych/

pokojach gocinnych

66 96 95 123 100 100 100 100

rdo: Bydgoszcz w liczbach, Urzd Statystyczny w Bydgoszczy

Rok 2008 (Mistrzostwa wiata Juniorw w Lekkiej Atletyce) by przeomowy, poniewa nie tylko zwikszya si liczba hoteli, a tym samym miejsc noclegowych, ale take znaczco podwyszya si jako usug, gownie za spraw powstania jedynego w miecie, piciogwiazdkowego hotelu Bohema. W roku 2009 powsta 4-gwiazdkowy hotel Soneczny Myn, zwikszajc noclegow zdolno miasta o prawie 200 miejsc. W 2010 r. uruchomiony zosta 4-gwiazdkowy hotel Holiday Inn ze 132 pokojami. W roku 2013 otwarto: Przysta Bydgoszcz, ktra posiada 44 miejsca noclegowe, oraz trzygwiazdkowy hotel "Campanile", ktry oferuje 234 miejsc noclegowych. Dodatkowo rozpoczto prace nad uruchomieniem hotelu sieci Hilton (w budynku Starej Farbiarni), ktry ma zwikszy potencja noclegowy Bydgoszczy o kolejne 250 miejsc, oraz budowany jest czterogwiazdkowy Hotel Sepia z 90 pokojami w sercu miasta, naprzeciwko Opery Nova.

Wadze miasta oraz mieszkacy czekaj jednak cay czas na zagospodarowanie (pierwotnie mia by tam hotel) Mynw Rothera, ktre znajduj si w obecnie chyba najbardziej reprezentacyjnym miejscu miasta tj. Wyspie Myskiej. Due imprezy zmieniaj obraz miasta przez budow nowych hoteli, szukanie staych pocze lotniczych, remont drg, upikszanie miasta zieleni. Swego czasu Urzd Miasta przygotowa uchwa zachcajc do budowania nowych hoteli powyej trzech gwiazdek (ile gwiazdek, tyle lat zwolnienia z podatku od nieruchomoci). Dla inwestorw jest to roczna oszczdno w wysokoci 200.000 - 250.000 z. W 20 hotelach nasze miasto ma do zaoferowania ponad 2 tys. miejsc noclegowych. Jak si okazuje, kiedy Bydgoszcz jest gospodarzem wielkiej imprezy sportowej, wszystkie miejsca s zajte. Paradoksalnie nie ma wielkich imprez, gdy nie ma hoteli, odwracajc problem, nie ma hoteli, bo nie ma imprez (Kabat 2009). Podczas organizacji Mistrzostw wiata w biegach przeajowych, ktre miay miejsce w Bydgoszczy w 2010 r. szacowano, e dochd jednostek obsugujcych wydarzenie (np. hoteli, restauracji) w cigu tylko czterech dni pobytu 900 osb mia wynie ponad 800.000 zotych. Dodatkowo przynajmniej poow tej kwoty pozostawi uczestnicy podczas zwiedzania miasta, w galeriach handlowych, restauracjach, punktach

z pamitkami (Kabat 2010). Miao to szczeglne znaczenie, poniewa impreza organizowana bya w tzw. "martwym okresie".

Koszty i zyski z organizacji wydarze sportowych Prawie do kadych imprez, take tych najwikszych, miasto dopaca, jednak w pewien

sposb si to kalkuluje, poniewa rodki wracaj w formie podatkw i/czy opat lokalnych. Poza tym miasto buduje swj wizerunek, jako orodka zdolnego do zorganizowania duych imprez oraz nie bojcego si podejmowa wyzwa.

Pozyskanie tak duej imprezy jak np. Mistrzostwa wiata w biegach przeajowych byo sporym wydatkiem, jednake przyjechay na ni gwiazdy, ktre stwarzay szans na dobr promocj. Bydgoszcz wci stawia na lekk atletyk i goszczenie duych wydarze - od kilku lat niemal bez przerwy jest gospodarzem najwikszych sportowych wydarze i t cigo chce zachowa (Szczniak 2010). W przypadku Bydgoszczy po raz pierwszy

68

w historii Mistrzostwa wiata w biegach przeajowych zostay rozegrane w tym samym miecie (2010 r. i 2013 r.).

Mistrzostwa wiata i Europy w lekkiej atletyce odbywaj si regularnie tylko w jednym polskim miecie - Bydgoszczy. Jest ona zatem, cytujc sowa Ireny Szewiskiej, stolic lekkiej atletyki. Bydgoszcz zorganizowaa m.in. Mistrzostwa Europy do lat 23, Superlig Pucharu Europy SPAR w 2004 r. czy te 12 Mistrzostwa wiata Juniorw. Ta ostatnia impreza bya jedn z najwikszych w historii polskiego sportu, bo zgromadzia wraz z trenerami i oficjelami trzy tysice uczestnikw z blisko 200 pastw wiata. To wanie na t okoliczno stadion im. Zdzisawa Krzyszkowiaka zosta gruntownie zmodernizowany, by zachwyci kibicw, nie tylko z Polski. Prawie 57 milionw widzw ze 182 krajw, w tym 2,4 mln z Polski ledzio lekkoatletyczne mistrzostwa wiata juniorw, ktre odbyy si w lipcu w Bydgoszczy. To rekordowa widownia. Najwicej osb zebrao si przed telewizorami we Woszech, Rosji i Brazylii. Dopiero na pitym miejscu znalaza si Polska. Dwa lata wczeniej zmagania modych lekkoatletw w Pekinie obejrzao o 31 mln kibicw mniej. Z pewnoci duy na to wpyw miaa promocja, o ktr zadbali organizatorzy. W telewizji wywietlano zwiastuny, na bilbordach w rnych miastach pojawiy si reklamy, rwnie radio i prasa wspieray bydgosk imprez. W trakcie mistrzostw z kolei pisano o niej w takich dziennikach jak woski Corriere della Sera, angielski Daily Mail, niemiecki Die Welt, hiszpaski La Republica, francuski LEquipe, czy amerykaski USA Today (Sportowe fakty 2010). W aden inny sposb nazwa Bydgoszcz tak powszechnie nie dotara dotd do wiadomoci zagranicy. Wszystkie reprezentacje na poegnanie otrzymay od organizatorw komplety wynikw, a take albumy o miecie, w ktrych znalazy si m.in. take zdjcia z pierwszych dni bydgoskich mistrzostw wiata. Jest to kolejny przykad jak przy okazji organizacji wydarze sportowych mona promowa miasto, w ktrym si one odbywaj. Szeciodniowe zmagania lekkoatletw na stadionie im. Zdzisawa Krzyszkowiaka w Bydgoszczy obserwowao w sumie okoo 60 tysicy osb (Onet 2010). Kampania reklamowa w 2008 roku bya zakrojona na skal dotychczas w Bydgoszczy nieznan. Ratusz i organizatorzy M zdecydowali si wyda na ni niemal 500 tys. z. 200 tys. z przekazao na ten cel miasto, reszt - komitet organizacyjny mistrzostw. Niemal 200 billboardw i citylightw oraz 1000 plakatw pojawio si w najwikszych miastach Polski. Prezentoway one informacje o imprezie oraz logo mistrzostw. Bydgosk kampani wspierao te radio. Nadajce w 33. miastach Radio Eska emitowao spoty reklamowe, a w dodatkach do "Gazety Wyborczej" w Bydgoszczy, Toruniu, Gdasku, Poznaniu, Olsztynie, Szczecinie, odzi, Warszawie, Wrocawiu, Katowicach i Krakowie pojawiy si ogoszenia. Reklamy imprezy mona byo te znale na stronie internetowej onet.pl. Miasto byo rwnie sponsorem magazynw sportowych, ktre ukazuj si w programach pierwszym i drugim Telewizji Polskiej, TVP Info i TVP Sport. Wyemitowanych zostao okoo 200 zwiastunw, w tym take w bardzo dobrym czasie antenowym z doskona ogldalnoci pomidzy gwnym wydaniem Wiadomoci a serwisem sportowym (Aadowicz 2008). Reminiscencj po wyej opisywanych zawodach s rozlokowane przed stadionem "Zawiszy" figury biegaczy, ktrych cz zostaa zlicytowana po Mistrzostwach, cz natomiast wrosa w krajobraz miasta (Malinowski 2009).

Oprcz imprez "nabytych" miasto kreuje rwnie wasne wydarzenia. Bydgoszcz posiada swoj wasn lekkoatletyczn wizytwk - znany i ceniony mityng - Europejski Festiwal Lekkoatletyczny, ktry zosta mityngiem roku 2012 (po rocznej przerwie). Rozgrywany od kilku lat w uczniczce mityng Pedro's Cup wysun si natomiast na pierwsze miejsce w wiatowej klasyfikacji zawodw z tzw. ograniczonym programem (zawody, w ktrych rozgrywane s tylko wybrane konkurencje). Tym samym bydgoskie zawody lekkoatletyczne wyprzedziy dotychczasowego lidera wiatowych rankingw niemieckie Arnstadt. W klasyfikacji uwzgldniono 56 halowych imprez z caego wiata,

69

gdzie oceniane byy wyniki osigane przez sportowcw oraz promocja imprezy (UM Bydgoszczy 2010).

Wydarzenia sportowe rangi Mistrzostw Europy czy wiata wpywaj rwnie na inwestycje w infrastruktur sportow. Znakomitym przykadem bya modernizacja stadionu "Zawiszy" przy okazji Mistrzostw wiata Juniorw w lekkiej atletyce w 2008 r. Jednake rwnie Mistrzostwa Europy w Koszykwce Mczyzn Eurobasket 2009 pozytywnie wpyny na miasto, gdy w zwizku z tym wydarzeniem przeprowadzono kilka wikszych inwestycji, na ktrych zyskaa Hala Sportowo Widowiskowa "uczniczka". Przeznaczono na nie ponad 1,5 miliona zotych z budetu miasta. Podczono sie informatyczn i teleinformatyczn dla przedstawicieli mediw, m.in. kadc 6 km kabli. Zakupiono rozsuwane trybuny na 760 miejsc. Hala moe wic pomieci okoo 6.5 tysica widzw a to przyda si na kolejne imprezy w Bydgoszczy. By to z pewnoci dodatkowy atut miasta i hali w staraniach o przyznanie w 2014 roku mistrzostw wiata siatkarzy. Wzbogacono si take o 29-metrowy podnonik do hali, dziki ktremu nie trzeba sprowadza firmy zewntrznej do montau niektrych elementw. Wycyklinowano i polakierowano parkiet, zakupiono cztery tablice 24-sekundowe oraz owietlono tablice wynikw, utwardzono 400 m2 placu pod wozy telewizyjne (Kabat 2009).

Faza po zakoczeniu imprezy wie si nierozerwalnie z pojciem dziedzictwa- dugookresowych efektw, ktrych rdem s przygotowania i realizacja imprezy. Co ciekawe, dziedzictwo naley rozpatrywa tak w pozytywnym, jak i negatywnym wymiarze. Przykadowo: obiekt sportowy wybudowany na okoliczno wielkoformatowego wydarzenia sportowego moe zosta uznany za swoist warto dodan, element wypywajcy na popraw jakoci ycia mieszkacw, rdo przychodw dla miasta itp. Dziedzictwo moe take sta si ciarem dla wodarzy miast, niechcian budowl, przypominajc w niechlubny sposb o imprezie, ktra nawet jeli sama w sobie zakoczya si sukcesem, po latach zostanie uznana za porak wanie w wymiarze nieumiejtnego planowania. Koszty bowiem, szczeglnie te powizane z przygotowywan w ramach imprezy infrastruktur mog obcia budety miast jeszcze wiele lat po zakoczeniu sportowego wydarzenia (Zawadzki 2013).

Nierozerwalne wizi miasta z wod W zwizku z faktem urokliwego pooenia nad rzek Brd Bydgoszcz ma znakomite

zaplecze do uprawiania sportw wodnych. Bydgoskim ewenementem na skal wiatow jest wiolarstwo. czny wysiek Bydgoskiego Towarzystwa Wiolarskiego, Bydgostii i Zawiszy oraz mniejszych klubw doprowadzi Bydgoszcz do uzyskania przez ni, nieoficjalnego naturalnie, lecz prawdziwego, a tak zaszczytnego tytuu Stolicy Polskiego Wiolarstwa, ktry zosta, mimo wielu trudnych lat, utrzymany a po wspczesno. (Malinowski, Fiut, Urbanyi 1998) Wspczesna potga bydgoskich wiose klarowaa si przez wiele lat. Na Brdzie wychoway si pokolenia wodniakw, a tor regatowy w Brdyujciu by aren prestiowych zawodw np. Wszechpolskich Regat Wiolarskich, ktre w midzynarodowej obsadzie odbyy si w sierpniu 1927 r. Firmowa czwrka ze sternikiem Bydgoskiego Towarzystwa Wiolarskiego, na igrzyskach olimpijskich w Amsterdamie w 1928r. wywalczya brzowy medal - pierwszy w tej dyscyplinie dla Polski.

W 1992 roku narodzia si natomiast impreza Wieka Wiolarska o Puchar Brdy, w ktrej co roku jesieni mistrz Polski w semkach waczy z reprezentacj Bydgoszczy o wieczysty puchar ufundowany przez Rad Miejsk Bydgoszczy, na ponad 8-kilometrowej trasie z gnowa do centrum Bydgoszczy. Wieka Wiolarska o Puchar Brdy obrosa ju wasn tradycj i jest obecnie najbardziej prestiowym wycigiem semek w Polsce (poza mistrzostwami kraju), dla mieszkacw za sta si prawdziwym witem. 28 wrzenia 2013 r. odbya si jej 22. edycja. W centrum miasta po raz kolejny cigay si rwnie synne

70

angielskie uniwersytety Oxford i Cambridge, ktre rywalizuj ze sob na Tamizie od 1829 roku. Ich wystpy poza granicami krlestwa nale do rzadkoci. Wczeniej cigay si midzy sob na Nilu i Amazonce. Od roku 2004 rywalizuj ze sob take na Brdzie. Ich rywalizacj na ywo co roku wiosn oglda kilkaset tysicy Brytyjczykw, a za porednictwem telewizji z caego wiata miliony widzw. Udzia renomowanych angielskich osad w Wielkiej Wiolarskiej na czele z zaogami Uniwersytetw Oxford i Cambridge w ostatnich latach by milowym krokiem w promocji miasta i tej dyscypliny sportu. Impreza z maej, tylko dla wiatka wiolarskiego, urosa do znanych midzynarodowych regat. W 2007 r. zaproszono ponadto na regaty najstarszy i najbardziej znany klub wiolarskim na wiecie, Leander z Henley, a w 2009 rwnie ekip z Uniwersytetu Nottingham. Wielka Wiolarska o Puchar Brdy dziki zaproszeniu do Bydgoszczy semek synnych angielskich uniwersytetw zyskaa wielki rozgos w kraju i za granic.

Wedug Biaej Ksigi sport moe odgrywa rol w rnych dziedzinach zewntrznych stosunkw Unii Europejskiej: jako element programw pomocy zewntrznej, element dialogu z krajami partnerskimi i cz dyplomacji publicznej (Komisja Wsplnot Europejskich 2007). Zawody midzynarodowe stanowi doskona paszczyzn wymiany dowiadcze nie tylko sportowych, mona rozwija wspprac naukow i ekonomiczn. W 2009 roku w ramach projektu Polska! Year - Roku Polskiego w Wielkiej Brytanii, promujcy polsk kultur na Wyspach zoyo si ponad dwiecie wydarze. Czci tego przedsiwzicia byy Regaty "Oxford-Bydgoszcz-Cambridge Boat Race". Wygrana ze sawnymi uniwersytetami pomoga w promocji ju nie tylko Bydgoszczy ale i caego kraju. Szef polskiej dyplomacji, Radosaw Sikorski wrczy osadom puchary i spotka si z zawodnikami (Sport 2009). Wysiki wiolarzy doceni take Prezydent RP, ktry 21 grudnia 2009 r. zaprosi ich na spotkanie wigilijne dla osb, ktre wedug niego s osobami, ktre w swoich spoecznociach stay si cichymi bohaterami i wzorcami do naladowania (Prezydent 2009). W zamian za zaproszenie angielskich uniwersytetw na Wielk Wiolarsk o Puchar Brdy tamtejsze towarzystwa wiolarskie zaprosiy do udziau w regatach The Boat Race osad Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, gdzie w marcu 2008 r. po raz pierwszy raz w ponad 80-

letniej historii brytyjskiego The Head of the River Race wystartowaa semka z Polski. Niezwykle rozpoznawalnym bydgoskim klubem jest natomiast RTW Bydgostia -

prawdziwy potentat na skal wiatow w wiolarstwie. W 85-letniej historii zawodnicy klubu zdobyli na imprezach wiatowych 125 medali (w tym 43 zotych, 44 srebrnych, 38 brzowe), a na Mistrzostwach Polski 1514 (w tym 620 zotych, 460 srebrnych, 434 brzowe). Najwaniejszymi osigniciami w historii klubu jest wywalczenie przez Roberta Sycza dwch zotych medali olimpijskich w dwjce podwjnej kategorii lekkiej na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 roku i w Atenach w 2004 roku, zdobycie przez Bartomieja Paweczaka i Miosza Bernatajtysa srebrnego medalu w czwrce bez sternika kategorii lekkiej na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie w 2008 roku oraz brzowy medal Magdaleny Fularczyk w dwjce podwjnej na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 2012 r. (Bydgostia 2014).

Klub wywalczy Druynowe Mistrzostwo Polski 21 razy z rzdu co jest ewenementem na skal europejsk i rekordem tego kontynentu. Na Brdzie w sezonie przez cay dzie widuje si dziesitki trenujcych wiolarzy i wiolarek. Stanowi to dodatkowy urok i punkt charakterystyczny dla Bydgoszczy: intensywny ruch osad wiolarskich i kajakarskich na Brdzie w centrum miasta. W miecie s doskonae warunki do uprawiania tego sportu. Nic dziwnego, e najwiksze sukcesy sportowe bydgoszczanie odnosili wanie w dyscyplinach wodnych.

71

Marketing miejsc wykorzystujcy wizerunek osb Marketing gminy powinno si postrzega dodatkowo przez pryzmat dziaa rnego

rodzaju osb utosamiajcych si z danym regionem i dajcych temu wyraz. Z reguy chodzi o osoby penice funkcje regionalnych i lokalnych ikon marketingowych, o osoby znane z przekazw medialnych ze wzgldu na swj profil zawodowy, ze wzgldu na swoje pogldy, wyniki wasnej aktywnoci, cechy oraz charakterystyki osobowe lub inne okolicznoci decydujce o ich szczeglnej pozycji spoecznej. Rnorodne powizania z regionem (pochodzenie, miejsce pracy, sympatia osobista lub inne) pozwalaj takim osobom w specjalny sposb podkrela pozytywne nastawienie do regionu i wnosi tym samym swj wkad w jego nagonienie, propagowanie oraz uatrakcyjnianie (Szromnik 2008).

W Bydgoszczy podjto inicjatyw wyrniania ambasadorw naszego miasta pamitkowymi tablicami w formie utrwalonej w paskorzebie sygnatury w tzw. Bydgoskiej Alei Autografw. Przedsiwzicie ma charakter cykliczny. Powoana Kapitua wyrnia kadego roku osoby, ktre dla miasta szczeglnie si zasuyy, ktre swoj prac i dziaalnoci sawi dobre imi Bydgoszczy. Wmurowane w nawierzchni ulicy Dugiej tablice odsaniane s szstego dnia grudnia. Wrd wyrnionych jest wielu sportowcw w rny sposb zwizanych Bydgoszcz. W ten sposb ratusz chce uwypukli ich powizanie z miastem a tym samym uatrakcyjni wasny wizerunek. Z Bydgoszczy pochodzi kilka ikon polskiego sportu i to one w pierwszej kolejnoci zostay uhonorowane moliwoci zoenia autografu na ulicy Dugiej.

Wrd nich s m.in.:

Zbigniew Boniek,

Irena Szewiska,

Tomasz Gollob,

Robert Sycz W gronie ambasadorw Bydgoszczy znale mona rwnie innych, znakomitych lekkoatletw Teres Ciepy, Zdzisawa Krzyszkowiaka. Oprcz zawodw sportowych w Bydgoszczy odbywa si ponadto wiele wydarze towarzyszcych, m.in. Gala Lauru Krlowej Sportu organizowana przez: Kujawsko-Pomorski Zwizek Lekkiej Atletyki, Urzd Miasta w Bydgoszczy i Kujawsko-Pomorski Urzd Marszakowski. W 2013 roku odbya si ona po raz smy. Zamysem inicjatorw jest to, by uroczysto miaa charakter dugofalowy i bya rwnoczenie nastawiona na budowanie pozytywnej aury wok tej dziedziny sportu. W celu godnego uhonorowania osb i instytucji szczeglnie zaangaowanych w rozwj oraz promocj lekkiej atletyki przybrano formu na wzr gali oscarowej. Lekkoatletw honoruje si gownie w roku olimpijskim ale taka impreza daje szans na coroczne spotkania wybitnych sportowcw i zwizanie ich w pewnym stopniu z Bydgoszcz (Malinowski 2009).

Bydgoszcz zostaa doceniona take w 76. Plebiscycie Przegldu Sportowego i Telewizji Polskiej. Miasto otrzymao statuetk Championa oraz tytu Gospodarza Roku Imprez Sportowych w Polsce w 2010 r. To nie tylko wyrnienie, ale i zobowizanie. W kwietniu 2010 r. Bydgoszcz otrzymaa natomiast tytu Sportowej Gminy przyznany przez Polski Klub Infrastruktury Sportowej za inwestycje w nowoczesn baz sportow i rekreacyjn oraz skuteczn realizacj programu rozwoju sportu i rekreacji w gminie. Miasto nie zapomina take o mecenasach sportu. 30 grudnia 2013 r. Prezydent Miasta po raz drugi uhonorowa firmy, ktre wspieraj bydgoski sport. Firmy majce najwikszy wkad w finansowanie klubw sportowych w naszym miecie, wraz z honorowymi podzikowaniami otrzymay Zote Karty Mecenasa Bydgoskiego Sportu, ktre bd uprawnia do wejcia na zawody ligowe w 2014 roku. Podczas gali uhonorowano take bydgoskich zawodnikw, ktrzy w mijajcym roku odnieli najwiksze sukcesy na arenach

72

midzynarodowych i europejskich (medalici mistrzostw wiata i Europy) oraz ich trenerw (UM Bydgoszczy 2014).

Inn inicjatyw bya z kolei Galeria Sportu Bydgoskiego, ktra jest stosunkowo now instytucj kulturalno-sportow - oficjalnie otwarta w poowie 2009 roku - pielgnujc tradycje i histori miejscowego sportu. Nie byoby tej Galerii, bez sportowych korzeni miasta i dziedzictwa, ktre pozostawili po sobie wielcy bydgoscy sportowcy. Koszty utrzymania tego przedsiwzicia przej bydgoski samorzd. W ten sposb urzd miasta zadba, aby przy okazji wydarze sportowych czy konferencji na Stadionie Miejskim im. Zdzisawa Krzyszkowiaka przybyli gocie mogli utrwali wizerunek Bydgoszczy jako miasta sportu. Pomys na tak specyficzne muzeum doskonale wpisuje si w schemat promocji poprzez sport. W zaoeniu jest to nowoczesna instytucja z najwikszym w Polsce zbiorem pamitek sportowych, ale rwnie prnie edukujca modzie, organizujca spotkania z byymi i obecnymi gwiazdami sportu, jak rwnie miejsce odrodzenia Klubu Bydgoskich Olimpijczykw. Galeria jest bardzo nowoczesna, dziki wykorzystywaniu technik audiowizualnych a ekspozycja niekiedy nietypowa.

Paszczyzny organizacyjne Bydgoski sport w zaoeniu organizowany jest na kilku paszczyznach. Pierwsza

i kluczowa to baza. Miasto przejo wikszo obiektw i z tym wie si ich utrzymanie. W Bydgoszczy nie funkcjonuj bowiem jednostki organizacyjne w zakresie upowszechniania kultury fizycznej i sportu dysponujce mieniem miasta i tworzce warunki sprzyjajce rozwojowi sportu. Przyjto tutaj inne rozwizanie w tym zakresie. Na podstawie umw uyczenia, zawieranych na podstawie zgody Prezydenta Miasta Bydgoszczy (wyraonej w formie zarzdzenia) Miasto Bydgoszcz udostpnia swoje obiekty sportowo-rekreacyjne klubom sportowym do bezpatnego uywania na szkolenie zawodnikw, zawody i imprezy sportowe. Przedmiotem tych umw s miejskie obiekty i urzdzenia o cznej wartoci pocztkowej 170,8 mln z. W ramach tych umw przekazano 18 klubom sportowym rodki finansowe w cznej kwocie 14,3 mln z, w tym 12,9 mln z (90%) na utrzymanie i 1,4 mln z na remonty uyczonych klubom obiektw (NIK 2012).

Kolejna paszczyzna to szkolenie dzieci i modziey, gdzie we wspzawodnictwie z rok na rok miasto wspina si w klasyfikacji. Dowodem na to moe by 1 miejsce CWZS Zawisza w Polsce i 4-te miejsce Bydgoszczy jako gminy i powiatu wrd sportowych miast w Polsce - w klasyfikacji za 2013 r.(Msport 2014). Bydgoszcz z dorobkiem 4 730,09 pkt.

pozostawia za sob o wiele wiksze miasta takie jak Krakw, d, Gdask i Katowice, a wyprzedziy j jedynie Warszawa, Pozna i Wrocaw.

Nastpna paszczyzna - to seniorzy. Jednym pomaga si funkcjonowa na najwyszym poziomie, innym z kolei umoliwia si dojcie do ekstraklasy. Miasto w latach 20092010 i I proczu 2011 r. byo akcjonariuszami trzech klubw sportowych funkcjonujcych w formie spek kapitaowych - z udziaami o cznej wartoci 14.600 tys. z. Spki z udziaem Miasta Bydgoszczy miay zapewniony wikszociowy udzia Miasta w kapitale tych Spek (84,9% - 97,9%). Spki te, w ktrych Miasto Bydgoszcz miao wikszociowe pakiety akcji, w latach 2009-2010 generoway ujemne wyniki finansowe na sum 9.482,7 tys. z ( 5 668,5 tys. z w 2010 r.), w tym:

ulowy Klub Sportowy Polonia Bydgoszcz S.A. 1.883,8 tys. z w 2009 r. i 1.558,7 tys. z w 2010 r.;

uczniczka Bydgoszcz S.A. 413,8 tys. z w 2009 r. i 1.452 tys. z w 2010 r.;

WKS Zawisza Bydgoszcz S.A. 1.516,9 tys. z. w 2009 r. i 2.657,8 tys. z w 2010 r. Wedug NIK istotnym problemem do rozwizania (w tym systemowego), w kontekcie gospodarnoci, moe by w nieodlegej przyszoci problem udziau j.s.t. w klubach

73

sportowych stale ponoszcych straty w swojej dziaalnoci, ze wzgldu na ich finansowanie w czci ze rodkw publicznych.

Kolejnym poziomem wspierania miejskiego sportu s stypendia Prezydenta Bydgoszczy dla utalentowanych sportowcw, ktrych jest ich ponad 100. Ostatnie pole dziaania miejskich wadz to organizacja wielkich imprez (Zima 2010). W latach 2009-2011 (I procze) na kultur fizyczn i sport w Bydgoszczy przeznaczono cznie kwot 86.868,0 tys. z, tj. 2,7% wydatkw Miasta ogem, a ze rde pozabudetowych pozyskano na ten cel kwot 10 129,0 tys. z. (NIK DB 2011).

Najwysza Izba Kontroli

W latach 20092010 i I proczu 2011 r. wytypowane gminy (w tym Bydgoszcz) objte zostay kontrol planow pn."Finansowe wspieranie kultury fizycznej i sportu przez wybrane jednostki samorzdu terytorialnego". Najwysza Izba Kontroli (NIK) negatywnie ocenia dziaania kontrolowanych j.s.t. W odniesieniu do Bydgoszczy NIK, formuujc ocen negatywn, uwzgldnia w szczeglnoci:

przyznawanie w latach 2009-2010 podmiotom zewntrznym na realizacj 366 zada zleconych z zakresu kultury fizycznej i sportu dofinansowa w formie dotacji celowych (w wysokoci 13.747,7 tys. z, co stanowio 88,5% wydatkw poniesionych w tym okresie w rozdziale 92605 - Zadania w zakresie kultury fizycznej i sportu), niezgodnie z

obowizujcymi wczenie przepisami prawa;

nie ujcie w ewidencji rodkw trwaych, prowadzonej w Wydziale Mienia i Geodezji, mienia przekazanego szeciu jednostkom oraz nie ustaleniu jego wartoci;

niepowoanie rady sportu (po wejciu w ycie ustawy o sporcie, tj. od 16 padziernika 2010 r. obowizek ten zosta zastpiony fakultatywnym rozwizaniem w tym zakresie);

brak kontroli zleconych przez j.s.t. zada w trakcie i miejscu ich wykonania;

nieprzedoenie Radzie Miasta Bydgoszczy do uchwalenia projektu uchway w sprawie trybu i szczegowych kryteriw oceny wnioskw o realizacj zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej (NIK DB 2011).

NIK pozytywnie ocenia jednak udostpnianie przez j.s.t. obiektw sportowych na zasadach preferencyjnych klubom sportowym i mieszkacom gmin. Dziaania j.s.t. w tym zakresie sprzyjay zwikszeniu dostpnoci spoecznoci lokalnych do tych obiektw i waciw realizacj zada gmin na rzecz upowszechniania kultury fizycznej i sportu (NIK 2012). Jednoczenie NIK wskazuje na inne pozytywne ustalenia kontroli polegajce m.in. na:

wydatkowaniu znacznych rodkw na realizacj zada z zakresu kultury fizycznej i sportu;

nabywaniu przez Miasto Bydgoszcz akcji klubw sportowych dziaajcych w formie spek kapitaowych;

przydzielaniu zawodnikom, trenerom i dziaaczom stypendiw, wyrnie i nagrd;

prawidowym finansowaniu prowadzenia pozalekcyjnych zaj sportowych - w latach 2009 i 2010 na ten cel przeznaczono cznie 568,6 tys. z.;

wysokich wynikach sportowych w midzynarodowych lub krajowych wspzawodnictwach sportowych;

wspieraniu finansowo (dotowanie) podmiotw nie zaliczanych do sektora finansw publicznych realizujcych zlecane zadania publiczne;

dofinansowywaniu pozalekcyjnych zaj sportowych.

74

Podsumowanie

Bydgoszcz metodycznie buduje swj wizerunek, jako miasta sportu czym eksponuje swoje najwiksze zalety. Sport jest zarazem motorem rozwoju gospodarczego i spoecznego miasta. Potwierdza to tez, e Bydgoszcz nie musi na si szuka cech, ktre odrniyby j od innych miast, skoro nie od dzi wiadomo, e synie ona ze wspaniaych sportowcw: gwnie w lekkiej atletyce, wiolarstwie. Warto to wykorzysta, skoro przynajmniej w najbliszym czasie, miasto nie bdzie nowym, innowacyjnym Wrocawiem, turystycznym Krakowem czy wypoczynkowym Gdaskiem. Zmieni bowiem wyobraenie o miecie jest tym trudniej, e kade ma swoj histori. Nowoczesne miasta potrzebuj oryginalnego i wyranego wizerunku aby wzbudzi emocje i przycign do siebie ludzi, a c w dzisiejszym wiecie wzbudza wiksze emocje ni rozgrywki sportowe?

Bibliografia:

1. Aadowicz K., Miasto promuje si na potg. W caym kraju, Gazeta Wyborcza. 2. Bydgostia (2014) http://www.bydgostia.org.pl/index.php/85-lat-minelo/#more-1658, dostp: 06.01.2014r. 3. EFL Europejski Festiwal Lekkoatletyczny (2014), http://www.efl.bydgoszcz.pl/index.php/pl/miasto-sportu, dostp: 03.01.2014r. 4. Instytut Statystyki Publicznej (2010) Gwny Urzd Statystyczny, Rachunek satelitarny sportu dla Polski. 5. Kabat S. (2009), Ju gotowi na EuroBasket, w:Express Bydgoski,

http://www.express.bydgoski.pl/look/article.tpl?IdLanguage=17&IdPublication=2&NrArticle=148467&NrIssue=1302&NrSection=2&IdTag=85 / dostp: 20.11.2009r

6. Kabat S. (2009), W przyszym roku bd cicia, ale kryzys nie dotknie klubw, w:Express Bydgoski 2009, nr 261(6285), s.22 , 6.XI.2009. 7. Kabat S.(2010), Wygraj ci, ktrzy biegaj, Express Bydgoski,

http://www.express.bydgoski.pl/look/article.tpl?IdLanguage=17&IdPublication=2&NrIssue=1455&NrSection=2&NrArticle=164275

/dostp: 28.03.2010r. 8. Kancelaria Synergia (2009) http://kancelaria-synergia.pl/pub/uploaddocs/5_2007-11-12_promocja_miast.doc. /dostp 29.11.2009r. 9. Komisja Wsplnot Europejskich (2007), Biaa Ksiga Sportu, Bruksela 2007, s.8, 11-12. 10. Lutek P., Szczepaski A., Marka - kluczowy czynnik wyboru strategii rozwoju miasta. Lublin- analiza przypadku, s.2-5,

http://www.kancelaria-synergia.pl/showpage.php?pageID=14; 11. Malinowski . (2009), Bydgoszcz - miastem sportu. Sport jako produkt promocji, w: Kronika Bydgoska XXXI, s. 483-499. 12. Malinowski T., Fiut K., Urbanyi Z.(1998), Dziesi diamentw w wiolarskiej koronie, s.10. 13. Matecki P. (2006), Sport jako element budowania przewagi konkurencyjnej miast i regionw w: Marketing dla sportu pod redakcj H.Mruk,

rozdzia VIII. 14. Msport(2014), http://www.msport.home.pl/wyniki.htm, dostp: 05.01.2014r. 15. NIK (2012), Finansowe wspieranie kultury fizycznej i sportu przez wybrane jednostki samorzdu terytorialnego, nr ewidencyjny P/11/143. 16. NIK DB (2011), Wystpienie pokontrolne z listopada 2011r., LBY-4101-12-03/2011, nr ewidencyjny P/11/143. 17. Onet (2010) http://sport.onet.pl/0,1268629,1788690,,wysoka_ocena_dla_polskich_organizatorow_ms,wiadomosc.html/ dostp: 03.03.2010r. 18. Osiecki A. (2008), Marka miasta w: Wsplnota, maj 2008, nr 13 19. Prezydent 2009, http://www.prezydent.pl/dla-mediow/sylwetki-bohaterow/art,1,sylwetki-wspolczesnych-bohaterow.html dostp:

07.02.2009r.

20. Rada Miasta Bydgoszczy (2013), Strategia rozwoju Bydgoszczy do 2030 roku, zacznik do Uchway Nr XLVIII/1045/13 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 27 listopada 2013roku.

21. Regioportal 2009, M. Kavaratzis, G.J. Ashworth, City branding: an effective assertion of place identity or a transitory marketing trick?, Journal of Economic and Social Geography 2005, Vol. 96, Issue 5, s. 506. (cyt.: za http://www.regioportal.pl/pl28/teksty1104/wizerunek_miasta) dostp:25.10.2009r.

22. Sport (2009) http://www.sport.pl/inne/1,101400,6667851,Wioslarstwo__Bydgoszcz_wygrala_z_legendarnymi_osadami.html/dostp:07.02.2009r.

23. Sport WSZIC (2014), http://sport.wszic.pl/index.php?c=articles&id=8 dostp: 03.01.2014r. 24. Sportowe Fakty (2010) http://www.sportowefakty.pl/la/2008/10/26/lekkoatletyczne-msj-w-bydgoszczy-obejrzalo-57-mln-widzow/ dostp:

03.03.2010r.

25. Szczniak A. (2010), Bydgoski ratusz rozdzieli ponad 6 milionw zotych na dzieci, modzie, seniorw i imprezy, w:Gazeta Pomorska http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100210/SPORT99/504879085/ dostp:11.02.2010r.

26. Szromnik A.(2008), Marketing terytorialny, s. 167. 27. UM Bydgoszczy (2010) http://www.bydgoszcz.pl/miasto/aktualnosci/Sukces_promocji_przez_sport_.aspx#1/dostp:15.02.2010r. 28. UM Bydgoszczy (2014), http://www.bydgoszcz.pl/miasto/aktualnosci/aktualnosci-2013-grudzien/Wspieraj__bydgoski_sport.aspx#1 29. Wizerunek (2009), http://www.wizerunek-miejsc.pl/ dostp 29.11.2009r. 30. Zawadzki K.(2013), Sprzeda praw telewizyjnych jako kluczowe rdo przychodw wielkoformatowych imprez sportowych, [w] Sport w

Mediach, pod red. Marta Jarosz, Piotr Drzewiecki, Pawe Patek, Dom Wydawniczy Elipsa 31. Zima M. (2010), Maciej Grzekowiak: - Zmiana nazwy stadionu Zawiszy bya bdem, Gazeta Pomorska,

http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20091030/SPORT/896994274/ dostp: 15.01.2010 r.