Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ว.วทย. มข. 48(3) 364-376 (2563) KKU Sci. J. 48(3) 364-376 (2020)
ความหลากชนดของไมพนลางในปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม
Species Diversity of Understory Plant in Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai District, Maha Sarakham Province
ศรายทธ รกอาชา1* สรพล แสนสข2 และปยะพร แสนสข3 1สวนพฤกษศาสตรสมเดจพระนางเจาสรกต องคการสวนพฤกษศาสตร อ.แมรม จ.เชยงใหม 50180
2หนวยวจยอนกรมวธานพชและสตวไมมกระดกสนหลงและการประยกตใช สถาบนวจยวลยรกขเวช มหาวทยาลยมหาสารคาม อ.กนทรวชย จ.มหาสารคาม 44150
3หนวยวจยอนกรมวธานพชและสตวไมมกระดกสนหลงและการประยกตใช ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม อ.กนทรวชย จ.มหาสารคาม 44150
Sarayut Rakarcha1* Surapon Saensouk2 and Piyaporn Saensouk3 1Queen Sirikit Botanic Garden, the Botanical Garden Organization, Mae Rim District, Chiang Mai, 50180 Thailand 2Plant and Invertebrate Taxonomy and Its Applications Unit Group, WalaiRukhavej Botanical Research Institute,
Mahasarakham University, Maha Sarakham, 44150 Thailand 3Plant and Invertebrate Taxonomy and Its Applications Unit Group, Department of Biology, Faculty of Science,
Mahasarakham University, Maha Sarakham, 44150 Thailand *Corresponding Author, E-mail: [email protected]
Received: 18 December 2019 Revised: 5 May 2020 Accepted: 11 June 2020
บทคดยอ ศกษาความหลากชนดของไมพนลาง ในพนทปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ดำเนนการระหวาง
เดอนมกราคม ถง เดอนธนวาคม พ.ศ. 2559 โดยกำหนดเสนทางเดนศกษาครอบคลมพนทศกษาเปนระยะทาง 3.5 กโลเมตร บนทกขอมลชวงเวลาออกดอกและตดผล ชอวทยาศาสตร จดทำตวอยางพนธไมแหงเพอเปนตวอยางอางอง พบพชทงหมด 40 วงศ 103 สกล 121 ชนด โดยพชวงศถวพบมากทสดจำนวน 15 ชนด นอกจากนพบวานำใจใครเปนพชทจดอยในกลมสงมชวตทเสยงตอการสญพนธ และพชอก 23 ชนดถกจดอยในกลมสงมชวตทมความเสยงตำตอการสญพนธจากการประเมนสถานภาพการอนรกษตามองคการระหวางประเทศเพอการอนรกษธรรมชาต
ABSTRACT Study species diversity of understory plant in Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai District, Maha
Sarakham Province was conducted between January to December 2016 by using line transect methods in 3.5 km covering the study area. Phenological data, scientific names and plant specimens were provided. A total of 40 family, 103 genera, and 121 species were enumerated. The Fabaceae are the most diverse species with 15 species.
งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 365 Moreover, Olax psittacorum ( Lam. ) Vahl have been evaluated as of critically endangered (CR) and twenty-three species were evaluated in least concern (LC) by the IUCN Red List.
คำสำคญ: ความหลากชนด ไมพนลาง ปาโคกหนองขวาง กนทรวชย มหาสารคาม Keywords: species diversity, understory plant, Khok Nong Khwang Forest, Kantharawichai, Maha Sarakham
บทนำ จงหวดมหาสารคามเปนจงหวดทอยในภาคตะวนออก-
เฉยงเหนอทไมมภเขา พนทสวนใหญเปนทงนา แมนำลำธาร พนทปาราบ พนทปาบงปาทาม ซงพนทปาเหลานมความสมพนธกบวถชวตของคนในชมชนของจงหวดมหาสารคามทงเปนแหลงอาหารพนบาน สมนไพรพนบาน และอปกรณกอสราง รวมทงการใชสอยประโยชนอน ๆ กอนหนานมนกวจยหลายคนศกษาความหลากชนดของพชในบางพ นทของจงหวดมหาสารคาม ไดแก การศกษาความหลากชนดของพรรณไมและพฤกษศาสตรพนบานของปาโคกไร อำเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม (เทยมหทย, 2550) ความหลากชนดของพรรณไมและการใชประโยชนผลผลตจากปาในปาชมชนโคกใหญ อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม (สมหญง และคณะ, 2552) ความหลากชนดพชและภมปญญามขปาฐะ ในปาชมชนโคกดงเคง จงหวดมหาสารคาม (สทธรา และวรงค, 2560) ความหลากชนดของพรรณพช เหด และการใชประโยชนปาชมชนบานโพนทอง จงหวดมหาสารคาม (วรชาต และคณะ, 2556) และ ความหลากหลายของพรรณพช และชนดพรรณพชเดนในปาวฒนธรรม อำเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม (คมกรช และคณะ, 2549) เปนตน ประกอบกบมหาวทยาลยมหาสารคามไดมโครงการจดทำหนงสอพรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคามข นโดยมวตถประสงคเพ อรวบรวมพรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคามใหผท สนใจนำไปประกอบการศกษาดานพชตอไป (ชฎาพร และคณะ, 2559) แตในพนทปาโคกหนองขวางซงเปนบรเวณทชาวบานใชประโยชนจากปาโดยเปนแหลงอาหาร ยารกษาโรค และเชอเพลง พบวาในพนทดงกลาวยงไมมการศกษามากอน ดงนนการศกษาในครงนไดเลอกศกษาความหลากชนดของพชทเปนไมพนลางในบรเวณปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ซ งเปนปาสาธารณ-ประโยชนหรอปาชมชน มขนาดประมาณ 1,000 ไร ตงอยทตำบลนาสนวน อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม (16°20'28.9"N 103°12'23.3"E) ในพนทดงกลาวมความหลากหลายของพนธพชท ส งเน องจากเปนปาเตงรงผนใหญประกอบกบมสภาพทาง
กายภาพทหลากหลายตงแตบรเวณทมไมใหญปกคลม บรเวณทเปนหนองนำ และบรเวณทเปนทงหญา จงสงผลใหเกดความแตกตางของพรรณพชในแตละพนทภายในปาแหงน ปจจบนพนทนมหาวทยาลยมหาสารคามไดจดตงเปนศนยถายทอดเทคโนโลยเกษตรกรรมเฉลมพระเกยรตฯ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวร ชกาลท 9 เน องในโอกาสพระราชพธ มหามงคลเฉลมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ 5 ธนวาคม 2542 (กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2561) ปจจบนมการพฒนาพนทปาโคกหนองขวางจงทำใหพนทปาบางสวนถกทำลายเพอสรางอาคารและถนน สงผลใหพชหลายชนดมจำนวนลดลงเปนอยางมาก เชน หญาขดมหาสารคาม (Sida linifolia Juss. ex Cav.) ซงเปนพชทมรายงานพบครงแรกในประเทศไทยและมรายงานพบเฉพาะปาโคกหนองขวางโดย Saensouk et al. (2016) อยางไรกตามพบวายงขาดขอมลความหลากหลายของพชทเปนไมพนลางเนองจากพนทปาโคกหนองขวางยงไมมการศกษาความหลากชนดของพชเพอใชเปนขอมลการวางแผนหร อการจ ดการอนร กษ ดวยเหต น การสำรวจและศ กษาอนกรมวธานของไมพนลางจงเปนขอมลเบองตนทมความสำคญ จะชวยเพมขอมลดานความหลากหลายของประเทศ ตลอดจนเปนขอมลพนฐานดานความหลากชนดของพนธพชใหผทสนใจนำไปใชประโยชน รวมถงนำองคความรทไดวางแผนเกยวกบการอนรกษทรพยากรทางธรรมชาตในพนทและพฒนาเปนแหลงเรยนรทรพยากรธรรมชาตใหผทสนใจตอไป
วธดำเนนการวจย สำรวจพชทเปนไมพนลาง โดยนยามของไมพนลาง คอ พรรณไมทขนอยในเรอนยอดชนตำของสงคมพช ปกคลมผวดน และมความส งไม เก น 1.5 เมตร ได แกพ ชล มล ก (annual, perennial) เฟรนและพชกล มใกลเคยงเฟน (fern and fern allies) ไมเลอย (climber) ไมพมรอเลอย (scandent shrub) ไมพมขนาดเลก (subshrub) ทำการเดนสำรวจตามเสนทางดงรปท 1 ระยะทาง 3.5 กโลเมตร เปนเสนทางดงเดมทชมชนใชประโยชน
366 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ระหวางเดอนมกราคม ถง ธนวาคม พ.ศ. 2559 สำรวจทกเดอน โดยเกบตวอยางพรรณไมประกอบดวย ใบ กง ดอกและผล พรอมบ นท กภาพ จ ดทำพรรณไม แห งชน ดละ 5 ช น ตามหลกอนกรมวธาน ตวอยางพรรณไมอางองเกบไวทพพธภณฑพช มหาวทยาลยมหาสารคาม ระบช อวทยาศาสตรโดยใชหนงสอพรรณพฤกษชาตไทย (Flora of Thailand) เชน Larsen et al. (1984) Nielsen (1985) Simpson and Koyama (1998) Chayamarit and Van Welzen (2005) Van Welzen and Chayamarit (2005) และ Staples (2010) เปนตน นอกจากนยงศกษาเอกสารทรายงานในพนทไกลเคยงไดแก พรรณไมพนลางปาเตงรง บรเวณโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชดำรสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร
โคกภตากา อำเภอภเวยง จงหวดขอนแกน (สรพล, 2540) พรรณไมภเรอ (ประนอม และคณะ, 2549) พรรณไมภพาน (ประนอม, 2550) พรรณไมโคกภตากา (วโรจน และประนอม, 2554) ความหลากชนดของพชดอกในปาชายนำบรเวณลำหวยหญาเครอและหวยพรมแลง อทยานแหงชาตนำหนาว จงหวดเพชรบรณ (พมพวด และคณะ, 2558) ความหลากชนดของพชวงศแตงและวงศถวในอทยานแหงชาตภเวยงจงหวดขอนแกน (ประนอม และคณะ, 2559) หนงสอพรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคาม (ชฎาพร และคณะ, 2559) ตรวจสอบสถานภาพดานการอนรกษของพชแตละชนดโดยองตามการประเมนสถานภาพพชของ IUCN Red List (IUCN, 2019) และ Thailand Red Data: Plant (Santisuk et al., 2006)
รปท 1 พนทททำการสำรวจพรรณไมพนลางบรเวณปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม คอ ขอบเขตพนทททำการศกษา คอ เสนทางททำการศกษา คอ จดเรมตนและจดสนสด
ผลการวจย 1. ความหลากชนดของพชในปาโคกหนองขวาง จากการศ กษาไมพ นล างด วยการเด นสำรวจตามเสนทาง ปาโคกหนองขวาง อำเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม พบพชทงหมด 40 วงศ 103 สกล 121 ชนด (ตารางท 1 และรปท 2) จำแนกตามลกษณะนสย ไมลมลก (herb) 68 ชนด (รอยละ 56.19) ไมเล อย (climber) 20 ชนด (รอยละ 16.53) ไมพมรอเลอย (scandent shrub) 4 ชนด (รอยละ 3.31) และไมพมขนาดเล ก (subshrub) 29 ชนด (ร อยละ 23.97) โดยพบ วงศ ถว (FABACEAE) มากทสดจำนวน 15 ชนด รองลงมาคอ วงศหญา (POACEAE) จำนวน 13 ชนด วงศปอ (MALVACEAE) จำนวน 11 ชนด วงศเขม (RUBIACEAE) และวงศกก (CYPERACEAE) จำนวนวงศละ 9 ชนด และวงศทานตะวน (ASTERACEAE) จำนวน 5 ชนด
2. การตรวจสถานภาพดานการอนรกษของพช จากการประเมนสถานภาพการอนรกษตาม Thailand
Red Data: Plant พบวาพชท ศ กษาท งหมด 121 ชนด ไมพบสถานะเพ อการอนรกษ สวนจากการประเมนสถานภาพการอนรกษตามองคการระหวางประเทศเพอการอนรกษธรรมชาต (IUCN Red List) ของพชทงหมด 121 ชนด (ตารางท 1) พบวา นำใจใคร (Olax psittacorum (Lam.) Vahl) เปนพชทจดอยในกลม CR (Critically endangered) หรอ สงมชวตทเสยงตอการสญพนธ สวนพชทจดอยในกลมสงมชวตทมความเสยงตำตอการส ญพ นธ (LC - Least Concern) ม 23 ชน ด ได แก กะเมง (Eclipta prostrata (L.) L.) ผ กปลาบใบกว าง (Commelina benghalensis L.) ผกปลาบใบแคบ (C. diffusa Burm.f.) ผกปลาบนา (Cyanotis axillaris (L.) D.Don ex Sweet) ผ กบ ง (Ipomoea aquatica Forssk.) กกสามเหลยม (Actinoscirpus
งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 367 grossus (L.f.) Goetgh. & D.A.Simpson) กกขนาก (Cyperus difformis L.) กกนา (C. haspan L.) กกทราย (C. iria L.) หญาแห ว หม (C. rotundus L.) หญ า แห ว หม ( Fimbristylis ferruginea (L.) Vahl) หญาหนวดปลาดก (F. quinquangularis (Vahl) Kunth) ไมยราบ (Mimosa pudica L.) เกลดปลาซอน (Phyllodium pulchellum (L.) Desv.) บปลาไหล (Hydrolea zeylanica (L.) Vahl) เ ท ย น น า ( Ludwigia hyssopifolia (G.Don) Exell) ผกกะแยง (Limnophila aromatica (Lam.) Merr. ) หญาขน (Brachiaria mutica (Forsk. ) Stapf) หญาช นกาด (Panicum repens L. ) เข มทอง (Ixora javanica (Blume) DC.) กระถนนา (Xyris indica L.) ขาวจ (Grewia abutilifolia W.Vent ex Juss.) และ เ ล บ แม ว (Ziziphus oenopolia (L.) Mill.)
สรปและวจารณผลการวจย จากการศกษาความหลากหลายของพรรณพชพนลางในปาโคกหนองขวาง พบพรรณพชพนลางทงหมด 40 วงศ 103 สกล 121 ชนด จากการประเมนสถานภาพดานการอนรกษตาม Thailand Red Data: Plant ไมพบสถานะเพอการอนรกษและจากการประเมนสถานะเพอการอนรกษตามเกณฑการประเมนสถานภาพของ IUCN Red List พบพชท จ ดอย ในกล ม CR (Critically Endangered) หรอ สงมชวตทเสยงตอการสญพนธ ไดแก นำใจใคร (Olax psittacorum (Lam.) Vahl) สวนพชทจดอยในกลมสงมชวตทมความเสยงตำตอการสญพนธ (LC - Least Concern) ม 23 ชนด ลกษณะพรรณพชในปาโคกหนองขวางจะคลายคลงกบปาโคกไร อำเภอเชยงยน ซงพบพชทงหมด 151 ชนด มพชบางชนดท ไมพบในการศกษาคร งน เชน ผกชชาง (Asparagus racemosus Willd.) หนอนตายหยาก (Stemona tuberosa Lour.) เปนตน (เทยมหทย, 2550) ปาโคกใหญ อำเภอวาปปทม ซงพบพชทงหมด 107 ชนด จดเปนไมพนลาง 48 ชนด มพชบางชนดทไมพบในการศกษาครงน เชน กลอย (Dioscorea hispida Dennst.) เปนตน (สมหญง และคณะ, 2552) ปาชมชนโคกดงเคง อำเภอนาดน ซงพบพชทงหมด 151 ชนด จดเปนไมพนลาง 64 ชนด มพชบางชนดทไมพบในการศกษาครงน เชน มนเทยน (Dioscorea filiformis Blume) บหรพระราม (Neoalso-mitra sarcophylla (Wall.) Hutch.) เปนตน (สทธราและวรงค, 2560) และ ปาชมชนบานโพนทอง อำเภอนาดน ซ งพบพช
ทงหมด 89 ชนด จดเปนไมพนลาง 34 ชนด มพชบางชนดทไมพบในการศ กษาคร งน เช น ขาป า (Alpinia siamensis K. Schum.) ปรงปา (Cycas siamensis Miq.) เป นตน (วรชาต และคณะ, 2556) จากการศกษาทงหมดรวมถงการศกษาในครงนพบวา พชทพบไดทวไป ไดแก เพก กนครก เครอสมลม อลอก หญางวงชาง ผกปลาบนา ผกบง หญาชนดตาง ๆ กกชนดตาง ๆ และเลบแมว นอกจากนพชบางชนดมรายงานพบเฉพาะในพนทปาโคกหนองขวาง ไดแก หญาขดมหาสารคาม ปาโคกหนองขวางจดเปนปาทมความหลากชนดของพชทเปนไมพนลางทสงเมอเทยบกบพ นท อ น ๆ ในจงหวดมหาสารคาม เน องจากพ นทดงกลาวมลกษณะของปามความหลากหลายของพ นท มทงบรเวณทเปนปาทบ หนองนำ ทงหญาเลยงสตว และพนทเปดโลง จงสงผลตอความหลากหลายของพรรณพชตามมา ในปจจบนพนทปาโคกหนองขวางเรมมการพฒนาถนนและอาคารมากขนเพ อพฒนาเปนพ นท ถ ายทอดเทคโนโลยของมหาวทยาลยมหาสารคามจงส งผลต อพรรณพชบางชนด เช น หญาขดมหาสารคาม และพชทถกจดสถานะทางการอนรกษ ทมการกระจายพนธ จำเพาะตอพ นท มโอกาสจะลดจำนวนลงไดในอนาคตหากไมมการจดการพนทอยางเหมาะสม
จากผลการศกษาไมพ นลางคร งน พบพชท ม ความหลากหลายสงถง 121 ชนด ซงพชบางชนดชมชนรอบขางปาโคกหนองขวางนำไปใชประโยชน โดยเฉพาะเปนอาหาร เชน ตบหมบ และอลอก เปนตน นอกจากดานอาหารมการนำพชจากปาไปใชประโยชนดานอน ๆ เชน ยารกษาโรค เชอเพลง เปนตน แสดงใหเหนถงประโยชนของปาทควรมการอนรกษในพนทปาโคกหนองขวาง นอกจากนในพนทดงกลาวควรมการศกษาเพมเตมในสงคมไมยนตน และทควรศกษาเปนอยางยงคอความหลากหลายของเหดซงในพนทจงหวดมหาสารคามมการศกษานอย เพราะในปาโคกหนองขวางมจำนวนเหดทหลากหลายสงมากในชวงฤดฝน และควรศกษาการใชประโยชนของพช ซงจะทำใหขอมลของความหลากหลายของพชสมบรณมากยงขนและเกบเปนขอมลเพอใชในการวางแผนจดการทรพยากรพชในพนทตอไป อยางไรกตามการศกษาในครงนเปนประโยชนตอชมชนรอบปาโคกหนองขวาง และชวยเพ มขอมลดานความหลากหลายของประเทศ ตลอดจนนำองคความรทไดวางแผนเกยวกบการอนรกษเพอคงสภาพปาใหเปนแหลงเรยนรใหแกผทสนใจ
368 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research
รปท 2 ไม พ นล างบางชน ดในป า โคกหนองพอก ; (ก ) สม ด เล ก (Micromelum minutum Wright & Arn.), (ข ) ซ อนป า (Prismatomeris tetrandra (Roxb.) K.Schum.) , (ค ) ห น ไ ห ( Erythroxylum cuneatum (Miq.) Kurz) , (ง ) กะ เ ม ง (Eclipta prostrata (L.) L.), (จ ) หญาข ดมหาสารคาม (Sida linifolia Juss. ex Cav.), (ฉ) เง ยงด กน อย (Canthium berberidifolium Geddes), (ช) ดอกดน (Aeginetia indica L.), (ซ) บปลาไหล (Hydrolea zeylanica (L.) Vahl), (ฌ) ผกกะแยง (Limnophila aromatica (Lam.) Merr.), (ญ) ครามขน (Indigofera hirsuta L.), (ฎ) กะตงใบเลก (Leea thorelii Gagnep.), (ฏ) สรอยนก (Microstachys chamaelea (L.) Mull. Arg.), (ฐ) ดานราชสห (Tephrosia vestita Vogel), (ฑ) ขอน (Pavonia rigida (Wall. ex Mast.) Hochr.), (ฒ) ขตน (Helicteres angustifolia L.) สเกลบาร: 2 ซม. (ก ข ง ฉ ช ซ ฌ ญ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ); 1 ซม. (ค จ)
ก ข ค
ง จ ฉ
ช ซ ฌ
ญ ฎ ฏ
ฐ ฑ ฒ
งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 369 ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม
ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง
ชวงเวลาออกดอกและตดผล
ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ ตวอยางอางอง
AMARANTHACEAE 1 Amaranthus viridis L. ผกโขม พ.ค-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 109 2 A. spinosus L. ผกโขมหนาม พ.ค.-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 110 3 Gomphrena celosioides Mart. บานไมรโรย
ปา ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 003 ANNONACEAE 4 Polyalthia debilis Finet & Gagnep. กนครก ก.ค.-ต.ค ไมพมขนาด
เลก บรเวณทมไมใหญ
ปกคลม Rakarcha et al.
MS 087 5 P. evecta Finet & Gagnep. นมนอย พ.ค.-ก.ย. ไมพมขนาด
เลก บรเวณทมไมใหญ
ปกคลม Rakarcha et al.
MS 065 6 Uvaria cherrevensis (Pierre ex Finet & Gagnep.)
L.L.Zhou, Y.C.F.Su & R.M.K.Saunders พพวนนอย เม.ย.-ส.ค. ไมพมขนาด
เลก บรเวณทมไมใหญ
ปกคลม Rakarcha et al.
MS 002 APOCYNACEAE 7 Aganonerion polymorphum Spire เครอสมลม ม.ค.-ก.ค ไมเลอย บรเวณทมไมใหญ
ปกคลม Rakarcha et al.
MS 001 8 Amphineurion marginatum (Roxb.) D.J.
Middleton ไสตน เม.ย.-พ.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญ
ปกคลม Rakarcha et al.
MS 012 9 Ichnocarpus frutescens (L.) W.T.Aiton เครอซด พ.ย.-ม.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญ
ปกคลม Rakarcha et al.
MS 032 ARACEAE
10 Pseudodracontium harmandii Engl. อลอก พ.ค.-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 005
11 Scindapsus officinalis (Roxb.) Schott. พลชาง พ.ค.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 119
12 Streptocaulon juventas (Lour.) Merr. เถาประสงค เม.ย.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 014
ASTERACEAE 13 Chromolaena odorata (L.) R.M.King & H.Rob. สาบเสอ พ.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 077 14 Eclipta prostrata (L.) L. กะเมง ส.ค.-ม.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 023 15 Elephantopus scaber L. โดไมรลม ก.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 007 16 Praxelis clematidea (Griseb.) R.M.King & H.Rob. สาบมวง ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 018 17 Cyanthillium cinereum (L.) H.Rob. หมอนอย ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 022 BORAGINACEAE
18 Heliotropium indicum L. หญางวงชาง ก.พ.-เม.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 054
CLEOMACEAE 19 Cleome rutidosperma DC. ผกเสยนขน ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 091 20 C. viscosa L. ผกเสยนผ ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al.
MS 111
370 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ)
ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง
ชวงเวลาออกดอก และตดผล
ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง
COMMELINACEAE 21 Commelina benghalensis L. ผกปลาบใบกวาง เม.ย.-ก.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
040 22 C. diffusa Burm.f. ผกปลาบใบแคบ ก.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
067 23 Cyanotis axillaris (L.) D.Don ex Sweet ผกปลาบนา พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
086 CONVOLVULACEAE
24 Ipomoea aquatica Forssk. ผกบง ก.พ.-ส.ค. ไมเลอย LC บรเวณทชนแชะและเปดโลง
Rakarcha et al. MS 021
25 Merremia hirta (L.) Merr. จงจอนวล ก.ย.-ธ.ค. ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 090
COSTACEAE 26 Cheilocostus speciosus (J.Koenig)
C.D.Specht เอองหมายนา ก.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
062 CUCURBITACEAE
27 Coccinia grandis (L.) Voigt ตำลง ตลอดป ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 114
28 Gymnopetalum scabrum (Lour.) W.J.de Wilde & Duyfjes
ขกาขาว เม.ย.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 042
29 Momordica charantia L. มะระขนก ม.ย.-ก.ย. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 066
30 Solena heterophylla Lour. ตำลงตวผ เม.ย.-ก.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 041
CYPERACEAE 31 Actinoscirpus grossus (L.f.) Goetgh. &
D.A.Simpson กกสามเหลยม ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
063 32 Cyperus difformis L. กกขนาก ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
068 33 C. haspan L. กกนา ม.ค.-ม.ย. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
027 34 C. iria L. กกทราย ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
095 35 C. laxus Lam. หญาตนกา พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
082 36 C. rotundus L. หญาแหวหม พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
088 37 Fimbristylis ferruginea (L.) Vahl หญาแหวหม พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
089 38 F. quinquangularis (Vahl) Kunth หญาหนวดปลาดก พ.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
093 39 Scleria levis Retz. หญาคมบาง ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
102 ERYTHROXYLACEAE
40 Erythroxylum cuneatum (Miq.) Kurz หนไห พ.ค.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 076
งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 371 ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก
และตดผล ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง
EUPHORBIACEAE 41 Breynia glauca Craib ระงบพษ พ.ค.-พ.ย. ไมพม
ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
118 42 Euphorbia hirta L. นำนมราชสห ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
029 43 Microstachys chamaelea (L.) Mull. Arg. สรอยนก พ.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
099 44 Trigonostemon reidioides (Kurz) Craib โลดทะนงแดง ม.ค.-ม.ย. ไมพม
ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
044 FABACEAE
45 Abrus precatorius L. มะกลำตาหน ก.ย.-ธ.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 092
46 Aeschynomene aspera L. โสนคางคก ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 115
47 Alysicarpus vaginalis (L.) DC. ถวลสงนา ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 117
48 Clitoria ternatea L. อญชน ตลอดป ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 048
49 Crotalaria pallida Aiton หงเมน พ.ค.-ก.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 026
50 C. retusa L. หงหาย พ.ค.-ก.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 064
51 Droogmansia godefroyana (Kuntze) Schindl.
ไชหน ม.ค.-เม.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 051
52 Indigofera hirsuta L. ครามขน ส.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 098
53 Mimosa pigra L. ไมยราบยกษ พ.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 112
54 M. pudica L. ไมยราบ ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 120
55 Phyllodium pulchellum (L.) Desv. เกลดปลาชอน ก.ค.-ธ.ค. ไมพมขนาดเลก
LC บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 100
56 Senna occidentalis (L.) Link ชมเหดเลก เม.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 039
57 Stylosanthes humilis Kunth หญาถว ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 010
58 Tephrosia vestita Vogel ดานราชสห ม.ย.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณเปดโลง Rakarcha et al. MS 113
59 Uraria crinita (L.) Dc. หางหมาจอก ก.ค.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 104
HYDROLEACEAE 60 Hydrolea zeylanica (L.) Vahl บปลาไหล ธ.ค.-ม.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
020 LAMIACEAE
61 Hyptis suaveolens (L.) Poit. แมงลกคา ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 034
372 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ตารางท 1 ชนดของพไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก
และตดผล ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง
LAURACEAE 62 Cassytha filiformis L. เครอเขาดำ ก.ค.-ต.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
058 MALVACEAE
63 Corchorus aestuans L. กระเจานา ก.ย.-ธ.ค. ไมลมลก Rakarcha et al. MS 085
64 Grewia abutilifolia W.Vent ex Juss. ขาวจ ตลอดป ไมพมขนาดเลก
LC บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 009
65 Helicteres angustifolia L. ขตน เม.ย.-ส.ค. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 037
66 H. hirsuta Lour. ปอขตนใหญ เม.ย.-ต.ค. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 057
67 Hibiscus glanduliferus Craib ปอตอม ส.ค.-พ.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 078
68 Melochia corchorifolia L. เซงใบมน ส.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 075
69 Pavonia rigida (Wall. ex Mast.) Hochr. ขอน ต.ค.-ม.ค. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 101
70 Sida cordifolia L. หญาขดใบปอม
ธ.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 047
71 S. linifolia Juss. ex Cav. หญาขดมหาสารคาม
ธ.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 049
72 Urena lobata L. ขครอก ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 008
73 Waltheria indica L. ตานทราย ก.พ.-เม.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 019
MELASTOMATACEAE 74 Memecylon edule Roxb. เหมอดแอ ม.ค.-ม.ย. ไมพมขนาด
เลก บรเวณทไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
043 75 Osbeckia stellata Buch.-Ham. ex Ker
Gawl. เอนอา ตลอดป ไมพมขนาด
เลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
028 MENISPERMACEAE
76 Tinospora baenzigeri Forman ชงชาชาล ม.ค.-เม.ย. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 004
MYRTACEAE 77 Rhodamnia dumetorum (DC.) Merr. &
L.M. Perry กนถวย ม.ย.-ต.ค. ไมพมขนาด
เลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
050 OLACACEAE
78 Olax psittacorum (Lam.) Vahl นำใจใคร ม.ค.-ก.ค. ไมพมรอเลอย
CR บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 038
ONAGRACEAE 79 Ludwigia hyssopifolia (G.Don) Exell เทยนนา ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและ
เปดโลง Rakarcha et al. MS
006 OROBANCHACEAE
80 Aeginetia indica L. ดอกดน ก.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 061
งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 373 ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก
และตดผล ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยาง
PASSIFLORACEAE 81 Passiflora foetida L. กระทกรก พ.ค.-พ.ย. ไมเลอย บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
094 PLANTAGINACEAE
82 Limnophila aromatica (Lam.) Merr.
ผกกะแยง ม.ค.-ก.ย. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและเปดโลง
Rakarcha et al. MS 052
83 Scoparia dulcis L. กรดนำ ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 017
POACEAE 84 Brachiaria mutica (Forsk.) Stapf หญาขน ตลอดป ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและเปด
โลง Rakarcha et al. MS
036 85 Chloris barbata Sw. หญารงนก เม.ย.-พ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
053 86 Cyrtococcum patens (L.) A.Camus หญาไขเหา ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS
084 87 Dactyloctenium aegyptium (L.)
Willd. หญาปากควาย
ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 083
88 Digitaria ciliaris (Retz.) Koeler หญาตนนก ม.ย.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 096
89 Heteropogon contortus (L.) P.Beauv. ex Roem. & Schult.
หญาหนวดฤษ
พ.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 013
90 Imperata cylindrica (L.) Raeusch. หญาคา พ.ค.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 016
91 Ischaemum rugosum Salisb. หญาเดอย ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทชนแชะและเปดโลง
Rakarcha et al. MS 072
92 Panicum luzonense J.Presl หญากศลา ก.ย.-ม.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 103
93 P. repens L. หญาชนกาด ม.ย.-ส.ค. ไมลมลก LC บรเวณทชนแชะและเปดโลง
Rakarcha et al. MS 081
94 Pennisetum pedicellatum Trin. หญาขจรจบ ต.ค.-ธ.ค. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 116
95 Sacciolepis indica (L.) Chase หญาปลองธป ก.ค.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 074
96 Vietnamosasa pusilla (A.Chev. & A.Camus) T.Q. Nguyen
เพก ก.พ.-เม.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS 033
RHAMNACEAE 97 Ziziphus cambodianus Pierre หนามคอม ก.พ.-พ.ย. ไมพมรอ
เลอย บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS
011 98 Z. oenopolia (L.) Mill. เลบแมว ม.ค.-ส.ค. ไมพมรอ
เลอย LC บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS
024 PHYLLANTHACEAE
99 Phyllanthus urinaria L. หญาใตใบ ก.ย.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS 073
100 P. virgatus G.Forst. ขางอำไพ ก.ย.-พ.ย. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม Rakarcha et al. MS 071
374 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research ตารางท 1 ชนดของไมพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอพนเมอง ชวงเวลาออกดอก
และตดผล ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยางพช
RUBIACEAE 101 Canthium berberidifolium Geddes เงยงดกนอย เม.ย.-ก.ค. ไมพม
ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
035 102 Ixora javanica (Blume) DC. เขมทอง ตลอดป ไมพม
ขนาดเลก LC บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
079 103 Oxyceros horridus Lour. คดเคา ธ.ค.-ม.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
105 104 Paederia linearis Hook.f. เครอตดหมา ม.ค.-พ.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
045 105 Pavetta tomentosa Roxb. ex Sm. ขาวสารปา เม.ย.-ส.ค. ไมพม
ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
056 106 Prismatomeris tetrandra (Roxb.)
K.Schum. ซอนปา ม.ค.-พ.ค. ไมพมขนา
เลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
059 107 Richardia brasiliensis Gomes หญาทาพระ ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
015 108 Spermacoce laevis Lam. หญาเขมร ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
070 109 Xantonnea parvifolia (Kuntze) Craib ครอบจกรวาล พ.ค.-ส.ค. ไมพม
ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
097 RUTACEAE
110 Clausena excavata Burm.f. สมดใหญ เม.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 060
111 C. wallichii Oliv. สองฟา ม.ค.-พ.ค. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 046
112 Micromelum minutum Wright & Arn. สมดเลก เม.ย.-ม.ย. ไมพมขนาดเลก
บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 030
SMILACACEAE 113 Smilax ovalifolia Roxb. ex D.Don เของ พ.ค.-ส.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
069 SOLANACEAE
114 Solanum americanum Mill. มะแวงนก ตลอดป ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 025
THYMELAEACEAE 115 Enkleia malaccensis Griff. ปอเตาไห ม.ค.-เม.ย. ไมพมรอ
เลอย บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
031 VERBENACEAE
116 Stachytarpheta jamaicensis (L.) Vahl พนงเขยว ตลอดป ไมลมลก บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS 121
VITACEAE 117 Cayratia japonica (Thunb.) Gagnep. เถาคน พ.ค.-ส.ค. ไมเลอย บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
106 118 Leea thorelii Gagnep. กะตงใบเตย พ.ค.-ก.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
107 119 L. rubra Blume ex Spreng. กะตงใบแดง พ.ค.-ก.ค. ไมพม
ขนาดเลก บรเวณทมไมใหญปก
คลม Rakarcha et al. MS
108
งานวจย วารสารวทยาศาสตร มข. ปท 48 เลมท 3 375 ตารางท 1 ชนดของพชพนลางทสำรวจพบในพนทปาโคกหนองขวาง จงหวดมหาสารคาม (ตอ) ลำดบ ชอวงศ
ชอวทยาศาสตร ชอ
พนเมอง ชวงเวลาออกดอกและ
ตดผล ลกษณะวสย
สถานะ IUCN
นเวศวทยาทพบ หมายเลขตวอยางพช
XYRIDACEAE 120 Xyris indica L. กระถนนา ต.ค.-ธ.ค. ไมลมลก LC บรเวณทเปดโลง Rakarcha et al. MS
080 ZINGIBERACEAE
121 Kaempferia marginata Carey ex Roscoe
ตบหมบ ม.ย.-ส.ค. ไมลมลก บรเวณทมไมใหญปกคลม
Rakarcha et al. MS 055
หมายเหต: สถานภาพดานการอนรกษของ IUCN Red List (LC = Least Concern, CR = Critically endanger
กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณภาคว ชาช วว ทยา คณะว ทยาศาสตร
มหาวทยาลยมหาสารคาม ทเออเฟอสถานทและอปกรณในการทำวจย
เอกสารอางอง กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม. (2561).
ประวตฟารมมหาวทยาลยมหาสารคาม. กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ มหาวทยาลยมหาสารคาม. แหลงขอมล: http://www.farm.msu.ac.th. คนเม อว นท 11 มถ นายน 2561.
คมกรช วงศภาคำ อษา กลนหอม สทธรา ขมกระโทก และถวล ชนะบญ. (2549). ความหลากหลายของพรรณพช และชนดพรรณเดนในปาวฒนธรรม อำเภอนาดน จงหวดมหาสารคาม. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม 25(3): 13-24.
ชฏาพร เสนาคณ สรพล แสนสข อษา ทองไพโรจน กมลหทย แวงวาสต สทธรา ขมกระโทก ปยะพร แสนสข พฒนา ภาสอน และ วรวต ตนบญ. (2559). พรรณไมในมหาวทยาลยมหาสารคาม. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.
เทยมหทย ชพนธ. (2550). ความหลากชนดของพรรณพชและพฤกษศาสตรพ นบานของปาโคกไร อำเภอเชยงยน จงหวดมหาสารคาม. วารสารวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม 26(2): 150–157.
ประนอม จนทรโณทย สไว มฐผา และโรเบรต เฟนเนลล. (2549). พรรณไมภเรอ. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.
ประนอม จนทรโณทย. (2550). พรรณไมภพาน. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.
ประนอม จนทรโณทย วรนาถ ธรรมรงค ศกลตลา นลแกว วษณ สายศร และสระชย โภคะมณ. (2559). ความหลากชนดของพชวงศแตงและวงศถวใน อทยานแหงชาตภเวยง จงหวดขอนแกน. วารสารพฤกษศาสตรไทย 8(2): 219–229.
วรชาต โตแกว ปยะ โมคมล กรรณการ ทองดอนเปรยง ถวล แสนตรง และวรนช วอนเกานอย. (2556). ความหลากชนดของพรรณพช เหด และการใชประโยชนปาชมชน บานโพนทอง จงหวดมหาสารคาม. วารสารพฤกษศาสตรไทย 5(2): 83-98.
วโรจน เกสรบว และประนอม จนทรโณทย. (2554). พรรณไมโคกภตากา. ขอนแกน: โรงพมพคลงนานาวทยา.
พมพวด พรพงศรงเรอง ณฐวฒ ไตรยทธชย และ ธระวฒน ศรสข. (2558). ความหลากชนดของพชดอกในปาชายนำบรเวณลำหวยหญาเครอ และหวยพรมแลง อทยานแหงชาตนำหนาว จงหวดเพชรบรณ. วารสารพฤกษศาสตรไทย 7(2): 97-110.
สทธรา ขมกระโทก และวรงค สขเสวต. (2560). ความหลากชนดพชและ ภมปญญามขปาฐะ ในปาชมชนโคกดงเคง จงหวดมหาสารคาม. การประชมวชาการชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ครงท 8. 314-323.
สมหญง บแกว เพญแข ธรรมเสนานภาพ และธวชชย ธาน. (2552). ความหลากชนดของพรรณไมและการใชประโยชนผลผลตจากปา ในปาช มชนโคกใหญ อาเภอวาปปทม จงหวดมหาสารคาม. Environment and Natural Resources Journal 7( 1) : 36-49.
สรพล แสนสข. (2540). การศกษาพรรณไมพนลางปาเตงรง บรเวณโครงการอนร กษพ นธ กรรมพชอนเน องมาจากพระราชดำรสมเดจพระเทพ-รตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร โคกภตากา อำเภอภเวยง จงหวดขอนแกน. ปญหาพเศษทางชววทยา ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.
Chayamarit, K. and Van Welzen, P. C. (2005). Euphorbiaceae. In: Flora of Thailand. T. Santisuk and K. Larsen (Eds), vol. 8 part 1, Bangkok: Prachachon. pp. 1-103.
IUCN. (2019). The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019-2. Available from: http://www.iucnredlist.org. 18 July 2019.
Larsen, K. and Larsen, S. S. (1984). Leguminosae-Caesalpinioideae. In: Flora of Thailand. T. Smitinand and K. Larsen (Eds), vol. 4, part 1, Bangkok: The Tistr Press. pp. 1-129.
ฐ ฑ ฒ
376 KKU Science Journal Volume 48 Number 3 Research Nielsen, I. C. (1985). Leguminosae-Mimosoideae. In: Flora of
Thailand. T. Smitinand and K. Larsen (Eds), vol. 4, part 2, Bangkok: The Tistr Press. pp. 131-222.
Saensounk, P., Saensounk, S. and Pasorn, P. (2016). Sida linifolia ( Malvaceae) , a New Record for Thailand. The Journal of Japanese Botany 91(5): 295–297.
Santisuk, T., Chayamarit, K., Pooma, R., Suddee, S., (2006). Thailand Red Data: Plants. Bangkok: Office of National Resources and Environmental Policy and Planning.
Simpson, D.A. and Koyama, T. (1998). Cyperaceae. In: Flora of Thailand. T. Smitinand and K. Larsen (Eds), vol. 6 part 4, Bangkok: Diamond Printing. pp. 449-484.
Staples, G. (2010). Convovulaceae. In: Flora of Thailand. T. Santisuk and K. Larsen (Eds), vol. 10 part 3, Bangkok: Prachachon. pp. 330-468.
Van Welzen, P.C. and Chayamarit, K. (2005). Euphorbiaceae. In: Flora of Thailand. T. Santisuk and K. Larsen (Eds), vol. 8 part 2, Bangkok: Prachachon. pp. 305-592.