Embed Size (px)
DESCRIPTION
Six Steps of RTI (Mahiti adhikar na Chha Pagathiya) is Gujarati user guide for common citizen. Book is very simple explains RTI in six very important but easy steps.
Citation preview
{krníke yrÄfkh™kt A …„rÚkÞkt{trn‚e yrÄfth™tu W…Þtu„ fuðe he‚u fhþtu ?
{trn‚e yrÄfth nuÕ… ÷tE™ 99240 85000
(Ëtu{Úte þr™ Ë{Þ Ëðthu 11.00 Úte Ëtksu 6.00)
{trn‚e yrÄfth „wsht‚ …nu÷ rðþu
{trn‚e yrÄfth™t {wvu r™Ëƒ‚ Ähtð‚t ™t„rhftu,
f{oþe÷tuu y™u Ëk„X™tuyu ËtÚtu {¤e “{trn‚e yrÄfth
„wsht‚ …nu÷”™e h[™t ð»to 2005{tk fhe.
…nu÷ îtht {trn‚e yrÄfth™t {wvu {t„oŒþo™ y™u
‚t÷e{ yt…ðt W…htk‚ ÷tufò„]r‚™tk ft{tu fhðt{tk ytðu
Au. ðÄw™u ðÄw ™t„rhftu ‚u{™t {trn‚e yrÄfth™tu W…Þtu„
fh‚t ÚttÞ, y™u ÷tufþtne™u {sƒq‚ ƒ™tððt™e «r¢Þt{tk
òuztÞ ‚u Wvu~ÞÚte …nu÷ îtht rðrðÄ ftÞo¢{tu ÞtuòÞ Au.
yt ftÞo¢{tu {txu sYhe ÔÞðMÚtt y™u ËkËtÄ™tu™tu xuftu …ý
™t„rhftu s fhu Au.
“{trn‚e yrÄfth™t A …„rÚtÞtk”
Mkkík{e ytð]Â¥t - 2011 (5000 ™f÷)
«Út{ ytð]Â¥t - 2005 (1000 ™f÷)
ƒeS ytð]Â¥t - 2006 (1000 ™f÷)
ºteS ytð]Â¥t - 2006 (1000 ™f÷)
[tuÚte ytð]Â¥t - 2006 (5000 ™f÷)
…tk[{e ytð]Â¥t - 2008 (5000 ™f÷)
Aêe ytð]Â¥t - 2009 (5000 ™f÷)
Mttít{e ytð]Â¥t - 2011 (10000 ™f÷)
(÷tufrn‚{tk þiûtrýf nu‚wËh rð‚hý {txu)
ËnÞtu„ htþe : Yt. 5.00
÷u¾™ : nrhýuþ …kzât
«ftþf :
ÃktÂõíkçkuLk òuøk,{trn‚e yrÄfth „wsht‚ …nu÷,
ƒe-3, Ënò™kŒ xtðh, Sðhts…tfo [th hM‚t,
y{ŒtðtŒ - 380 051
r«Lxh : ËíÞ{T r«Lx ËtuÕÞwþ™ - ™htuzt, y{ŒtðtŒ
({trn‚e yrÄfth™tu ftÞŒtu - 2005™t ytÄthu …wÂM‚ft ‚iÞth fhe Au.
yÚto½x™ {txu {q¤ ftÞŒt™tu ytÄth ÷uðtu. LÞtÞûtuºt y{ŒtðtŒ hnuþu.)
{trn‚e yrÄfth nuÕ…÷tE™
99240 85000
yt nuÕ…÷tE™ {trn‚e yrÄfth™t ftÞŒt™t W…Þtu„
yk„u {t„oŒþo™ yt…‚e Œuþ™e ËtiÚte …nu÷e nuÕ…÷tE™ Au.
{trn‚e yrÄfth™t ftÞŒt™e …nu÷e ð»to„tkX™t «Ëk„u 12
{e {u 2006™t htus yt nuÕ…÷tE™ þY fhðt{tk ytðe.
Ëtu{ðthÚte þr™ðth Ëðthu 11.00 Úte 6.00 ònuh hòytu
rËðtÞ nuÕ…÷tE™ …h Ëk…fo fhe þftÞ Au. nuÕ…÷tE™
…h ‚t÷e{ ÷eÄu÷t MðÞkËuðftu îtht {t„oŒþo™ …whwk …tzðt{tk
ytðu Au.
YƒY {t„oŒþo™ {txu ‘{trn‚e yrÄfth „wsht‚
…nu÷’™t ftÞto÷Þ …h Œh þr™ðthu Ëtksu 4.00 Úte 6.00
ŒhBÞt™ Ëk…fo fhe þftþu.
ykuõxkuçkh 2011 MkwÄe{kt fw÷ 86,863 ÷kufkuyunuÕÃk÷kELkLke {ËË ÷eÄe Au.
{krníke yrÄfkh økwshkík Ãknu÷ƒe-3, Ënò™kŒ xtðh, Sðhts …tfo [th hMítt, y{ŒtðtŒ - 380 051,
Vtu™ : (079) 26821553, 26820719
Email : [email protected],www.mahitiadhikar.blogspot.com
{krníke yrÄfkh økwshkík Ãknu÷ƒe-3, Ënò™kŒ xtðh, Sðhts …tfo [th hMítt, y{ŒtðtŒ - 380 051,
Vtu™ : (079) 26821553, 26820719
Email : [email protected],www.mahitiadhikar.blogspot.com
“{trn‚e™tu yrÄfth, MkíÞkøkúnLkwt ykuòh”
yt…ýt ƒkÄthý îtht Œuþ{tk ÷tufþtne „ýhtßÞ™e
MÚtt…™t ÚtE. ÷tufþtne{tk ÷tuftu yux÷u fu ™t„rhftu Ëðtuo…he
Au. ‚u{™t îtht Œuþ™e Ëðtuoå[ ËkMÚtt ‘ËkËŒ’™e h[™t ÚtE.
Ëhfth îtht fu ð‚eÚte Út‚tk ‚{t{ ònuh ftÞtuo {txu ònuh
™týtk ¾[toÞ Au. ™e‚eytu y™u ftÞŒtytu ½ztÞt …Ae ‚u™tu
y{÷ fhðt™e sðtƒŒthe ònuh Ë¥tt{kz¤tu™e Au. yt
Ë¥tt{kz¤tu fuðe he‚u ft{ fhu Au ? þwk ft{ fhu Au ? ‚u{tk fux÷tk
™týtk fuðe he‚u ¾[toÞt ? ‚u òýðt™tu Œuþ™t ‚{t{ ™t„rhftu™u
yrÄfth Au. ™t„rhftu™tu òýðt™tu yrÄfth “{trn‚e
yrÄfth™tu ftÞŒtu 2005” îtht r™Âù‚ ÚttÞ Au. yt ftÞŒtu
‚{t{ ™t„rhftu™u {trn‚e {u¤ððt™tu yrÄfth yt…u Au.
{trn‚e yrÄfth™t W…Þtu„ îtht ÷tufþtne {sƒq‚ y™u
yÚto…qýo ƒ™þu, yk fkÞËkLkku WÃkÞkuøk Lkkøkrhfku MkíÞkøkúnLkwtykiòh íkhefu fhu íku ¾qçk sYhe Au, yLku íkkus ËuþLke ÔÞðMÚkkyku÷kufkuLku sðkçkËkh çkLke þfu. fkuELku htòzðk fu nrÚkÞkh íkhefufhu÷ku WÃkÞkuøk yk¾hu ÷kufþkneLku Lkçk¤e Ãkkzþu. Ët{tLÞ
™t„rhf™u {trn‚e yrÄfth™t W…Þtu„ yk„u Ëh¤ {t„oŒþo™
…qhwk …tzðt™t Wvu~ÞÚte “{trn‚e yrÄfth™tk A …„rÚtÞtk”
…wÂM‚ft «ftrþ‚ fheyu Aeyu.
({trn‚e yrÄfth „wsht‚ …nu÷)
y{ŒtðtŒ
‚t.30/6/2011
1 {krníke {u¤ððk yhS fuðe heíku ÷¾þku ?
{trn‚e yrÄfth™t ftÞŒt {wsƒ “{trn‚e” yux÷u ftuE…ý
Ët{„úe ‚u ftuE…ý MðY…{tk ntuÞ. hufzo, ŒM‚tðus, {u{tu, R{uR÷,
yr¼«tÞ, Ë÷tn, «uË he÷eÍ, …rh…ºttu, nwf{tu, ÷tu„ƒwf, fhth,
ynuðt÷, ft„¤, ™{q™t, «r‚f]r‚ytu, R÷uõxÙtur™f MðY…u
Ëk„úntÞu÷e zuxt {xeheÞ÷ y™u ftuE…ý «tRðux ƒtuze yk„u™e
ònuh Ë¥tt{kz¤™e …ntU[{tk ytð‚e {trn‚e.
{trn‚e™t yrÄfth{tk Ëhfth …tËu™e ‚Útt ‚u™e …ntU[{tk ntuÞ
‚uðe ‚{t{ {trn‚e W…htk‚ ‚u™u Ëk÷ø™ ‚{t{ hufzo y™u ŒM‚tðuòu
‚Útt Ëhfthe ft{tu™e ‚…tËýe fhðt™tu ‚u™e ™tUÄ ÷uðt™tu, fu ‚u™tu
ftuE ¼t„ fu ŒM‚tðus, hufzo™e «{trý‚ ™f÷ {u¤ððt™tu Ë{tðuþ
ÚttÞ Au.
• yt ftÞŒt nuX¤ {trn‚e {u¤ððt EåA‚t ™t„rhf™u òu
yhS ÷¾ðt{tk {w~fu÷e ntuÞ ‚tu ftÞŒt™e f÷{ 6(1)¾
{wsƒ íku{Lke {tir¾f rð™k‚e™u ÷ur¾‚ MðY…{tk hsw fhðt
ònuh {trn‚e yrÄfthe ‚{t{ sYhe ËntÞ fhþu.
• yhS ftuht ft„¤ …h ÷¾e þftÞ, At…u÷t Vtu{o{tk yt…ðe
sYhe ™Úte.
• yhS{tk ‚{™u sYhe {trn‚e xqkf{tk {t„tu, ‚{thu su {wÆk fu
ft{ yk„u {trn‚e òuEyu Au, ‚u yk„u rð„‚ðth VrhÞtŒ
÷¾ðt™e sYh ™Úte. ‚u{ fhðtÚte yt…™u sYhe {trn‚e
{u¤ððt{tk rð÷kƒ ÚtE þfu Au, yÚtðt M…ü‚t™t y¼tðu
yt…™u ƒe™sYhe {trn‚e {¤u ‚uðwk ƒ™u.
yhS{tk
(1) ònuh {trn‚e yrÄfthe, ‚u™t ¾t‚t, rð¼t„ fu
f[uhe™wk ™t{ ‚Útt Ëh™t{wk
(2) yhsŒth™wk ™t{ ‚Útt x…t÷™wk Ëh™t{wk
(3) ‚{thu {u¤ððt™e {trn‚e™e {wvtËh xqkfe rð„‚
(4) ‚{u ¼hu÷e yhS Ve™e rð„‚. òu ‚{u ƒe.…e.yu÷.
fwxwkƒ™t ËÇÞ ntuð ‚tu ƒe.…e.yu÷. ftzo™t {wÏÞ ‚Útt
fwxwkƒ™t ËÇÞtu™tk ™t{ ÷¾u÷t …t™t™e Mð-«{trý‚
Vtuxtuftu…e yhS ËtÚtu òuztu y™u ‚u™e ™tUÄ yhS{tk
ƒeztý ‚hefu fhtu.
(5) ‚{u {trn‚e, {trn‚e yrÄfth™t ftÞŒt nuX¤ {tk„tu
Atu ‚uðwk M…ü ÷¾tu.
(6) ík{u ¼khíkLkk Lkkøkrhf Aku íkuðwt yhS{kt ònuh fhku.• ‚{the yhS ÷¾‚e ð¾‚u ËtiÚte W…h {Útt¤u yÚtðt yhS
…qhu…qhe ÷ÏÞt …Ae ™e[u yhS fÞto ‚the¾ ÷¾ðt™wk ¼q÷þtu
™nª.
• yhS Ve fÞt MðY…u ¼hðe ‚u Lk¬e fhðt™tu yrÄfth
™t„rhf™u Au.
{trn‚e yrÄfth™tu ftÞŒtu ‚Útt yt ftÞŒt nuX¤ htßÞ
Ëhfthu ƒ™tðu÷t r™Þ{tu {wsƒ yhS r™Þ‚ ™{q™t{tk
fhðe VhrsÞt‚ ™Úte. {trn‚e {u¤ððt {txu™e yhS ftuht
ft„¤ …h nM‚÷ur¾‚ MðY…u yÚtðt E-{u÷ îtht …ý fhe
þftÞ Au. E-{u÷ îtht fhu÷e yhS {txu ¼hðt™e Út‚e
Ve™e hf{ Ët‚ rŒðË{tk ¼hðt™e hnu Au. ‚u{ fhðt{tk
[qf ÚtÞuÚte yhS …tAe ¾U[e ÷eÄu÷e „ýtþu.
yhS fkuLku ykÃkþku ?• {trn‚e {u¤ððt {txu ‚iÞth fhu÷e yhS, ™Sf™t ftuE…ý
ònuh {trn‚e yrÄfthe™u yt…e þftÞ.
• yt…u {køku÷e {krníke su rð¼t„™u ÷„‚e ntuÞ ‚u rð¼t„™t ònuh
{trn‚e yrÄfthe™u yhS yt…ðtÚte yt…™tu y™u ònuh {trn‚e
yrÄfthe™tu Ë{Þ ƒ[þu, …rhýt{u yt…™u {trn‚e Íz…e {¤þu.
• ftÞŒt y™wËth ònuh {trn‚e yrÄftheyu ‚u{™e Ët{u hsw
ÚtÞu÷e ftuE…ý ¾t‚t™u ÷„‚e {trn‚e {tk„‚e yhS
Mðefthðt™e hnu Au. Ãkhtíkw ykðe yhS{kt {ktøkðk{kt ykðu÷e{krníke yuf fhíkk ðÄw Mk¥kk {tz¤ku ÃkkMku nkuÞ íkku ¼khík MkhfkhLke{køkoËŠþfk {wsçk ònuh {krníke yrÄfkhe yhsËkhLku su íkuMk¥kk{tz¤kuLku MkeÄe swËe yhS fhðk Mk÷kn ykÃke þfu Au.
2
(1)
(2)
(3)
(5)
(6)
(7)
(4)
• yhS ònuh {trn‚e yrÄfthe™u yt…‚e ð¾‚u fuLÿ Ëhfth™t
rfMËt{tk Yt. 10 y™u htßÞ Ëhfth{tk hsw ÚtÞu÷e yhS {txu
Yt. 20 yhS Ve (ƒe.…e.yu÷. rËðtÞ™t yhsŒthtuyu)
¼hðt™e hnu Au. fuLÿ Ëhfth™u hsw fhðt™e yhS ™¬e fhu÷e
SÕ÷t MíthLte ðze …tuMxyturVËtu{tk …ý Ve ËtÚtu yt…e þftþu.
• htßÞ Ëhfth™u fhðt{tk ytðu÷e yhS {txu yhS Ve r™Þ{tu
«{týu htufzuÚte, ze{tLz zÙtVTx, …uytuzoh fu ßÞwze~Þ÷ MxuB…,™tu™
ßÞwze~Þ÷ MxuB…, …tuMx÷ ytuzoh, [÷Lk, fkuxo Ve MxuBÃk, huðLÞwMxuBÃk yhS …h [tUxtze [qfðe þftþu. fuLÿ Ëhfth™u fhu÷e
yhS {txu r™Þ{tu «{týu yhS Ve htufzuÚte, ze{tLz zÙtVTx,
ƒUfËo [uf fu …tuMx÷ ytuzoh îtht [qfðe þftÞ Au.
ònuh {trn‚e yrÄfthe ftuE…ý fthýËh yhS fu Ve
Mðefthðt™e ™t …tze þfu ™®n, y™u òu ‚u yhS fu Ve
Mðefthðt™e ™t …tzu ‚tu {trn‚e yrÄfth™t ftÞŒt nuX¤
yhsŒth™u {trn‚e ™fthe Au ‚u{ „ýtÞ. y™u ytðt rfMËt{tk
™t„rhf {krníke yrÄfkh fkÞËkLke f÷{ 18 {wsçk {trn‚e
ytÞtu„™u ËeÄe VrhÞtŒ fhe þfu Au.
3 yhS fÞko …Ae þwt ?• ònuh {trn‚e yrÄfthe™u yhS {éÞt …Ae ‚u [ftËþu fu
yhS Ve s{t ÚtE Au fu ™nª ?
• ƒe.…e.yu÷. fwxwkƒ™t yhsŒth™u {trn‚e {txu ftuE [tso
¼hðt™tu Út‚tu ™Úte. yt {txu yhS ËtÚtu ƒe.…e.yu÷.
ftzo yÚtðt Œt¾÷t™e ™f÷ òuzðt™e hnu Au.
• {krníke yrÄfkhLke yhS YçkY{k hsw fhíke ð¾íkuyhsËkhu yhSLke Lkf÷ Ãkh su íku f[uhe ÃkkMku sYhe LkkUÄfhkðe ÷uðe, suÚke yhS {éÞk fu Lk {éÞk çkkçkík fkuErððkË W¼ku ÚkkÞ Lkrn. yhS hS. ÃkkuMx îkhk {kuf÷eþfkÞ. hS. yu.ze.Lke Ãkkðíke yhSLke Lkf÷ çkLLkuMkk[ðeLku hk¾ðe.
• ‚{u {tk„u÷ {trn‚e çkkçkíku sYhe hf{ ¼hðk ònuh {krníkeyrÄfkhe {krníke yrÄfkh økwshkík rLkÞ{ku {wsçk Lk{wLkkøk{kt òý fhþu. Ve ¼hðk ytøkuLke òý ÚkÞk íkkhe¾Úke VeyhsËkh su íkkhe¾u ¼hu íku økk¤ku ºkeMk rËðMkLke økýíkhe{kt÷uðkþu Lknª.
• ‚{u {tk„u÷e {trn‚e òu ‚{™u 30 rŒðË …Ae …qhe …tzðt{tk
ytðu ‚tu ftÞŒt™e f÷{ 7(6) {wsƒ ‚u rð™t{qÕÞu …qhe
…tzðt™e hnu Au.
• òu ‚{u {tk„u÷e {trn‚e ÔÞÂõ‚™t Sð™ y™u Mðt‚kºt™u
÷„‚e ntuÞ ‚tu 48 f÷tf{tk …qhe …tzðt™e ftÞŒt™e f÷{
7(1){tk òu„ðtE Au.
• ftÞŒt™e f÷{ 8{tk yt ftÞŒt nuX¤ ònuh fhðt{tkÚte
{qõ‚e yt…ðt{tk ytðe ntuÞ ‚uðe ƒtƒ‚tu™e ÞtŒe yt…ðt{tk
ytðe Au.
• ònuh fhðt{tkÚte {qõ‚e yt…ðt{tk ytðe ntuÞ ‚u{ A‚tkÞ
¼úüt[th, {t™ð yrÄfthtu™t ¼k„ y™u ÔÞt…f ònuh rn‚
ƒtƒ‚™e {trn‚e {tk„ðt{tk ytðuÚte …qhe …tzðt™e hnu Au.
• ònuh {trn‚e yrÄfthe™u ¾t‚he ÚttÞ fu rðþt¤ ònuh
rn‚{tk {tk„ðt{tk ytðu÷e {trn‚e …qhe …tzðe sYhe Au.
‚tu ònuh {trn‚e yrÄfthe ‚u {trn‚e …qhe …tzþu.
yt f÷{™u yk‚u ¾tË òu„ðtE fhðt{tk ytðe Au fu, su
{trn‚e™tu htßÞ™e rðÄt™Ë¼t™t ËÇÞ fu ËkËŒËÇÞ™u
E™fth ™t fhe þftÞ ‚uðe {trn‚e™tu ftuE…ý ™t„rhf™u
E™fth fhe þftþu ™®n.
ºkeMk rËðMk{kt {krníke Lkk {¤u fu ðÄw Ve {ktøkðk{kt ykðu íkku þwt fhðwt ?
• ºteË rŒðË{tk {trn‚e ™t {¤u ‚tu, ‚{u su ‚u rð¼t„™t
y…e÷ Ë¥ttrÄfthe™u y…e÷ fhe þftu Atu.
• yÄqhe, ¾tuxe fu „uh{t„uo Œtuh‚e {trn‚e {¤u fu ‚u {txu
¼hðt™e hf{ y«{týËh fu r™Þ{ rðhwØ ÷t„u ‚tu htßÞ
{trn‚e ytÞtu„™u ftÞŒt™e f÷{ 18(1)(2) nuX¤ ËeÄe
VrhÞtŒ fhe þftÞ Au.
• ònuh {trn‚e yrÄfthe …tËuÚte ‚u rð¼t„™t y…e÷
Ë¥ttrÄfthe ftuý Au ? ‚u™e rð„‚ y™u Ëh™t{wk {¤þu.
• ònuh {trn‚e yrÄfthe™t r™ýoÞÚte ™thts ÔÞÂõ‚, yÚtðt
ºteË rŒðË{tk ftuE r™ýoÞ ™t {éÞtu ntuÞ, ‚u Ëkòu„tu{tk ‚u
…Ae™t ºteË rŒðË™e ykŒh ftÞŒt nuX¤ r™{tÞu÷t y…e÷
Ë¥ttrÄfthe™u y…e÷ ÚtE þfþu.
• økwshkík yLku fuLÿ MkhfkhLkk rfMMkk{kt y…e÷ {txu ftuE Ve
¼hðt™e ™Úte.
4
(9)
(10)
(11)
(8)
• y…e÷ ËtŒt ft„¤ …h ÷¾ðt™e hnu Au. ‚u{tk,
(1) y…e÷ Ë¥ttrÄfthe, rð¼t„/f[uhe™wk ™t{
(2) y…e÷ fh™th™wk ™t{ y™u Ëh™t{wk :
(3) ònuh {trn‚e yrÄfthe, rð¼t„, Ëh™t{wk :
(4) su r™ýoÞ Ët{u y…e÷ fhe ntuÞ ‚u™e xqkfe rð„‚,
y™u nwf{™e ‚the¾ ¢{tkf :
(5) {trn‚e {tk„‚e yhS fÞto™e ‚the¾ :
(6) {tk„ðt{tk ytðu÷e {trn‚e™e rð„‚ :
(7) {trn‚e {tk„‚e yhS™u ºteË rŒðË …qht Út‚t
ntuÞ ‚u ‚the¾ :
(8) y…e÷ {txu™tk fthýtu :
(9) su™t {txu rð™k‚e fhe ntuÞ ‚u ŒtŒ™e rð„‚
(10) ¾htE : nwk ytÚte sýtðwk Awk fu W…h yt…u÷e {trn‚e
y™u rð„‚tu {the òý y™u {t™ðt {wsƒ Ët[e
Au.
MÚt¤ : y…e÷ fh™th™wk ™t{ :
‚the¾ : Ëne
Ëh™t{wk :
• «Út{ y…e÷™tu r™ft÷ Ët{tLÞ he‚u 30 rŒðË{tk y™u
ðÄw{tk ðÄw 45 rŒðË{tk y…e÷ Ë¥ttrÄfthe fhþu.
• r™ýoÞ ™t {¤ðt ƒtƒ‚u fu {¤u÷t nwf{Úte ™thts ÔÞÂõ‚
htßÞ {trn‚e ytÞtu„™u íku ÃkAeLkk 90 rŒðË{tk ƒeS y…e÷
fhe þfu Au.
{trn‚e yrÄfth™t y{÷™u ËwáZ ƒ™tððt ‚u{s ‚u™t
¼k„ ƒŒ÷ æÞt™ Œtuhðt y™u ÞtuøÞ …„÷tk ÷uðt htßÞ™t
{wÏÞ {trn‚e ytÞtu„™u ftÞŒt™e f÷{ 18 y™u 19
nuX¤ VrhÞtŒ y™u y…e÷ fhe þftÞ.
fkÞËkLkku ¼tøkõÞkhu ÚkÞku økýkÞ ?
• ftuE rð¼t„ fu f[uhe{tk ònuh {trn‚e yrÄfthe y™u
y…e÷ Ë¥ttrÄfthe™e r™{ýqkf fhðt{tk ytðe ™t ntuÞ.
• {krníke yrÄfkh fkÞËkLke f÷{ 4(1) ¾ {wsçkLkk«tuyuõxeð rzMõ÷tuÍh ‚iÞth ™t ntuÞ,
• ònuh {trn‚e yrÄfthe yhS fu Ve Mðefthðt™e ™t …tzu,
• yhS hsw fÞto™t ºteË rŒðË{tk {trn‚e …qhe …tzðt{tk ™t
ytðu,
• yhsŒthu {tk„u÷e {trn‚e™tu ™tþ fhðt{tk ytðu,
EhtŒt…qðof ¾tuxe, yÄqhe fu „uh{t„uo Œtuhu ‚uðe {trn‚e …qhe
…tzðt{tk ytðu.
• y«{týËh Ve {tk„ðt{tk fu ðËw÷ fhðt{tk ytðu.
ftÞŒt™t ¼k„ ƒtƒ‚u;
• «Út{ y…e÷ Ë¥ttrÄfthe y…e÷ Ëtk¼¤e ònuh {trn‚e
yrÄfthe™u {trn‚e …qhe …tzðt nwf{ fhe þfu Au.
• ftÞŒt™e f÷{ 19 (5) {wsƒ y…e÷ y™u VrhÞtŒ™e
Ëw™tðýe ŒhBÞt™ {trn‚e ™fthðt™wk - …qhe ™t …tzðt™wk
ÔÞtsƒe…ýwk Ëtrƒ‚ fhðt™e sðtƒŒthe ònuh {trn‚e
yrÄfthe™e Au.
• htßÞ {trn‚e ytÞtu„, {trn‚e ™fthðt ƒŒ÷ ònuh
{trn‚e yrÄfthe™u, {tk„ðt{tk ytðu÷e {trn‚e …qhe
…tzðt{tk ™t ytðu íÞtk ËwÄe «r‚rŒ™ Yt. 250, ðÄw{tk
ðÄw Yt. 25000™e {ÞtoŒt{tk Œkz fhe ‚u ðËw÷ fhðt™tu
nwf{ fhe þfu Au.
• yhsŒth™u sYhe {trn‚e …qhe …tzðt™tu ‚Útt ¾tuxe, yÄqhe
fu „uh{t„uo Œtuh‚e {trn‚e yt…ðt ƒŒ÷ ð¤‚h [qfððt™tu
ytŒuþ fhe þfu Au.
òýeƒqÍe™u ¾tuxe, yÄqhe, „uh{t„uo Œtuh™the {trn‚e
yt…ðt ƒŒ÷ fu {tk„u÷e {trn‚e™tu EhtŒt…qðof ™tþ fhðt
ƒŒ÷ Œkz W…htk‚ ònuh {trn‚e yrÄfthe rðhwØ Ëhfthe
f{o[theytu™u ÷t„w …z‚t Ëuðt r™Þ{tu nuX¤ rþM‚ ¼k„™t
…„÷tk ÷uðt Ëhfth™u htßÞ {trn‚e ytÞtu„ ¼÷t{ý
fhe þfu Au.
Mkk{uÚke ònuh fhðkLke rðøkíkkuftÞŒt™e f÷{ - 4(1) (¾) {wsƒ Œhuf Ë¥tt{kz¤u yt {trn‚e
Ët{uÚte ònuh fhðt™e Au.
{trn‚e yrÄfth™tu ftÞŒtu-2005 y™wËth Œhuf ònuh Ë¥tt{kz¤u
™e[u {wsƒ™e {trn‚e Ët{u [t÷e™u ònuh fhðt™e hnu Au. yt
{trn‚e™u ftÞŒt{tk “«tuyuõxeð zeMõ÷tuÍh” fnuðt{tk ytðu Au.
5
6
(13)
(14)
(12)
(1) …tu‚t™t ÔÞðMÚtt‚kºt, ftÞtuo y™u Vhòu™e rð„‚tu;
(2) yrÄftheytu y™u f{o[theytu™e Ë¥ttytu y™u Vhòu;
(3) Œu¾hu¾ y™u sðtƒŒthe™t {tæÞ{ Ërn‚ r™ýoÞ ÷uðt™e
«r¢Þt{tk y™wËhðt™e ftÞoher‚;
(4) …tu‚t™t ftÞtuo ƒòððt {txu ™¬e fhu÷t Ätuhýtu;
(5) ftÞtuo ƒòððt {txu …tu‚t™e …tËu™t yÚtðt r™Þkºtý nuX¤™t
fu f{o[theytu îtht y™wËhðt{tk ytð‚t r™Þ{tu,
rðr™Þ{tu, Ëq[™tytu, r™Þ{Ëk„úntu y™u ‚u ËkƒkÄe hufzo,
(6) …tu‚t™e …tËu yÚtðt …tu‚t™t r™ÞkºtýnuX¤ ntuÞ ‚uðt
ŒM‚tðuòu™e fûtt y™u ð„eofhý™wk …ºtf;
(7) rð¼t„ fu Ë¥tt{kz¤u y™wËhðt™e ™er‚ yÚtðt ‚u™t
y{÷efhý ËkƒkÄ{tk ™t„rhftu ËtÚtu rð[thrðr™{Þ {txu
yÚtðt ‚u{™t îtht hsqyt‚ {txu™e rðã{t™ „tuXðý™e
rð„‚tu;
(8) ‚u™t ¼t„ ‚hefu yÚtðt ‚u™e Ë÷tn™t nu‚w {txu ƒu yÚtðt
‚uÚte ðÄw ÔÞÂõ‚ytu™t ƒ™u÷t ƒtuzo, ftWÂLË÷, Ër{r‚ y™u
ƒeò {kz¤tu™e ƒuXftu ÷tuftu {txu ¾wÕ÷e Au fu fu{ yÚtðt
‚uðe ƒuXftu™e ftÞo™tUÄtu ÷tuftu™u {¤ðt…tºt Au fu fu{;
(9) ‚u™t yrÄftheytu y™u f{o[theytu™e {trn‚e;
(10) ‚u™t rðr™Þ{tu{tk òu„ðtE fÞto «{týu ð¤‚h™e…Ør‚
Ërn‚ ‚u™t Œhuf yrÄftheytu y™u f{o[theytu™u {¤‚tk
{trËf {¤‚h™e rð„‚tu;
¾tË ™tUÄ :
• ftuE …ý ‚ƒ¬u ‚{™u yuðwk ÷t„u fu ‚{tht {trn‚e™t
yrÄfth™u ftuE…ý he‚u yðhtuÄðt{tk ytðe hÌttu Au, fu
yhS …tAe ¾U[e ÷uðt Œƒtý fhðt{tk ytðe hÌtwk Au ‚tu
‚{u htßÞ™t {wÏÞ {trn‚e fr{þ™h™u ftÞŒt™e f÷{
18(1) (2) {wsƒ ËeÄe VrhÞtŒ fhe þftu Atu.
• ‘{trn‚e yrÄfth „wsht‚ …nu÷’ MðiÂåAf «ÞtË Au, ‚u™e
ftuE þt¾t fu «ríkrLkrÄ rLkÞwõík fhðk{kt ykÔÞk LkÚke.Ë÷tn fu {t„oŒþo™ {txu ftuE Ve ÷uðt{tk ytð‚e ™Úte.
MðiåAef Þtu„Œt™ ytðftÞo Au.
(11) ‚{t{ Þtus™tytu, Ëqr[‚ ¾[o y™u fhu÷e ðnU[ýe …h™t
ynuðt÷tu™e rð„‚tu Œþtoð‚e ‚Útt ‚u Œhuf yusLËe™u
Vt¤ðu÷t ™týtkfeÞ ËkËtÄ™tu™e rð„‚tu,
(12) Vt¤ðu÷e hf{tu y™u ‚uðt ftÞo¢{tu™t ÷t¼tÚteoytu™e rð„‚tu
Ërn‚ ytŠÚtf ËntÞ ftÞo¢{tu™e y{÷ƒsðýe™e he‚;
(13) AqxAtxtu, …hðt™„eytu yÚtðt yrÄf]r‚ytu {u¤ð™tht™e
rð„‚tu;
(14) R÷uõxÙtur™f MðY…{tk W…÷çÄ yÚtðt Ähtðu÷e {trn‚e™u
÷„‚e rð„‚tu;
(15) ònuh W…Þtu„ {txu r™¼tððt{tk ytð‚t ntuÞ ‚uðt „úkÚtt÷Þ
yÚtðt ‚uðt ðtk[™t÷Þ™t ft{fts™t f÷tftu Ërn‚™e
{trn‚e ‚Útt ‚u {u¤ððt {txu ™t„rhftu™u W…÷çÄ
ËwrðÄtytu™e rð„‚tu;
(16) ònuh {trn‚e yrÄftheytu™t ™t{tu, ntuvtytu y™u ƒeS
rð„‚tu;
(17) Xhtððt{tk ytðu ‚uðe ƒeS {trn‚e;
• yt {trn‚e {u¤ððt yhSŒthu yhS Ve ¼hðt™e fu 30
rŒðË htn òuðt™e sYh ™Úte.
• yt «fth™e {trn‚e, ftÞŒt™e f÷{ 4(4) {wsƒ Võ‚
™f÷ Ve (Íuhtuût™t ¾hu¾h ÚtÞu÷t ¾[o™e hf{) ¼he
™t„rhf ‚h‚ {u¤ðe þfu Au.
fuLÿeÞ {trn‚e ytÞtu„ ‚Útt
„wsht‚ htßÞ {trn‚e ytÞtu„™wk Ëh™t{wk
Office of the
Central Information Commission2nd Floor, August Kranti Bhavan,
Bhikaji Cama Place,New Delhi - 110 066
Phone 011-26161137, 26105041
Website : www.cic.gov.in
„wsht‚ htßÞ {trn‚e ytÞtu„
{wÏÞ {trn‚e fr{þ™h©e,
{wÏÞ {trn‚e fr{þ™h™e f[uhe,
ytfzt y™u yÚtoþt† ¼ð™,
…nu÷tu {t¤, Ëuõxh - 18, „tkÄe™„h
Vtu™ : (079) 23252701, 23252702
Email : [email protected]
ftÞŒt™wËth sýtðu÷t 17 «fth™e {trn‚e íkiÞkh fhðkLkesðkçkËkhe ònuh Mk¥kk{tz¤Lke Au. yLku Lkkøkrhf {kxu yk {krníkeònuh {krníke yrÄfkhe ÃkkMku WÃk÷çÄ nkuðe sYhe Au.
sYhe {trn‚e {tk„ðt™e yhS fh‚tk …nu÷tk yux÷wk [ftËe ÷tu
fu, ‚u {trn‚e «tuyuõxeð rzMõ÷tuÍh™e fûtt{tk ytð‚e {trn‚e
‚tu ™Úte ™u ? òu ‚u{ ntuÞ ‚tu ‚{thu Yt. 20 yhS Ve ¼hðt™e
fu 30 rŒðË htn òuðt™e sYh ™Úte. ytðe {trn‚e ‚{u ònuh
{trn‚e yrÄfthe …tËu òuE þftu Atu, ‚u™t W‚tht fhe þftu y™u
sYh sýtÞ ‚tu ™f÷ …ý {tk„e þftu Atu.
