36
28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is transla-onal science? 2. Single-case experimental designs 3. Design & sta-s-cal analysis 4. An Illustra-on: fear reduc-on in chronic pain Overview

Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

1

Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017

1.  Whatistransla-onalscience?2.  Single-caseexperimentaldesigns3.  Design&sta-s-calanalysis4.  AnIllustra-on:fearreduc-oninchronicpain

Overview

Page 2: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

2

1.  Whatistransla-onalscience?2.  Single-caseexperimentaldesigns3.  Design&sta-s-calanalysis4.  AnIllustra-on:fearreduc-oninchronicpain

Overview

Thelab

Theclinic

Page 3: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

3

Thelab

Theclinic

Thelab

Theclinic

Page 4: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

4

Thelab

TheclinicExperiencewithasesmentsandtreatmentsforpa-ents

ExperiencewithExperimentalcontrol

Publica-ons

Thelab

Theclinic

TRANSLATION

Page 5: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

5

…effec-vetransla-onofnewknowledge,mechanisms,andtechniquesgeneratedbyadvancesinbasicscienceresearchintonewapproachesforpreven-on,diagnosis,andtreatmentofdisease.

JAMA 2008

…ensuringthatnewtreatmentsandresearchknowledgeactuallyreachthepa-entsorpopula-onsforwhomtheyareintendedandareimplementedcorrectly.

Page 6: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

6

Basicscience Clinicalapplica-on

Transla-onalresearch

Basicscience Clinicalefficacy Clinicaleffec-veness

Popula-onhealth

Transla-onalresearch

Page 7: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

7

ClinicalefficacyBasicscience

T2 T3

Clinicalefficacyresearch

T1

-  Compara3veoutcomestudies-  Cost-effec3veness

T2

-Implementa3onofinterven3ons-  healthcaresystemredesign-  Treatmentfortherightpa3entontheright3me

T3

Clinicaleffec-veness

Popula-onhealth

Transla-onalresearch

Basicscience

Transla-onalresearch

Clinicalefficacy Clinicaleffec-veness

Popula-onhealth

T1 T2T3

Page 8: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

8

1.  Thebasisforpar-cipa-onshouldbetrustandreciprocity2.  Objec-vesaremeasurable3.  Gaincommitmentof“leadusers”4.  Engagetheworkforce

Principlesforknowledgesharing:

Trustandreciprocity:ClinicalskillsMedicalinfrastructurePar-cipants(pa-ents)

Noveltreatmentmodali-esDiagnos-cmethodsEvalua-onmethods

Transla-onalResearch&Treatment

Theclinic

ThelabSYNERGY

Theclinical lab

Page 9: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

9

Prac33onerScien3st

Descien-st-prac--onerbridgeTransla-onalResearch&Treatment

HOW?

Transla-onalresearch&Treatment

Page 10: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

10

1.  Whatistransla-onalscience?2.  Single-caseexperimentaldesigns3.  Design&sta-s-calanalysis4.  AnIllustra-on:fearreduc-oninchronicpain

Overview

PaulBroca1824-1880

GustavFechner1801-1887JND

Page 11: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

11

WilhelmWundt1832-1920Introspec3onPercep3onandsensa3on

HermannEbbinghaus1850-1909Learning&Memory

IvanPavlov1849-1936PhysiologyLearning

BurrhusFrederickSkinnerOperantbehavior1904-1990

Page 12: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

12

SirRonaldAylmerFisher1890-1962

Nomothe3capproach:ComesfromtheGreekwordνόμος“nomos”meaning“law”.

Assump3ons:• varianceisresultofmeasurementerror• measuringmethodsdonotinfluencethemeasurementitself• repeatableobserva-ons

Page 13: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

13

Sample-wisegeneraliza3onofknowledge

Sample

Popula-on

Nomothe3capproach:

Tradi-onalOutcomeEvalua-on:Group-basedRCT

B:ControlA:Experimental B(N=50)

A(N=50)R

Randomiza-on

Page 14: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

14

Tradi-onalOutcomeEvalua-on:Group-basedRCT

Voordelen:Uitsprakenovergemiddeldeveranderingvangrotegroepen:

MogelijkinteressantvoorpolicymakersNadelen:Erkunnengeenuitsprakengedaanwordenoverindividuen:

Nietzointeressantvoorbehandelaarsenpa-ënten

IdiographicmethodComesfromtheGreekwordιδιος“idios”meaning“own”or“private”.

Assump3ons:• everyobserva-onisunique• measuringmethodscaninfluencethemeasurementitself• goalis:“dasverstehen”(understand)

Page 15: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

15

Popula-on

A

B

C

D

Event-wiseindividualiza3onofknowledgeIdiographicapproach:

Page 16: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

16

Single-CaseExperimentalDesigns:PersonalizedN=1RCT

R R

Transla-onalResearch&TreatmentSmallisbeau3ful:

Replicatedsingle-caseexperiments

Asingle-caseexperimentisanexperimentinwhichoneunitisobservedrepeatedlyduringacertainperiodof-meunderdifferentlevelsofat

leastonemanipulatedvariable

Onghena&Edgington,2005

Page 17: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

17

1.  Whatistransla-onalscience?2.  Single-caseexperimentaldesigns3.  Design&sta-s-calanalysis4.  AnIllustra-on:fearreduc-oninchronicpain

Overview

1. ReliableandvalidmeasurementSensi4vetochangebutrobustagainstrepeatedadministra4on

2.  Randomiza3onSta4s4calcontroloverunknownconfoundingvariablesrelatedto4me,par4cipants,se@ngetc….

Prerequisites

3.Randomiza3onTestDataarepermutedintoallsortsofdifferentorders,andtheteststa4s4coneachpermuta4on.Thedistribu4onprovidesthep-value

Page 18: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

18

Conduc-ngSingle-CaseResearch

1.  Researchques3on2.  Designofsingle-caseexperimentanddata

collec-on3.  Visualanalysisofdata4.  Sta-s-calanalysisofdataandeffectsize

es-ma-on5.  Formulateconclusions

Researchques-on

• Deviseresearchques-on&hypothesesDependentandindependentvariables

• ChoosemeasurementinstrumentsReliabilityValidity

Page 19: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

19

DeJonghetal.,2002

Researchques-on‘DoesEMDRreducefearofdentaltreatmentinpa-entswithdentalphobia?’Design:Replicatedsingle-caseABAphasedesignacross4par-cipantsInterven-on:EMDRtreatmentOutcomemeasures:

DAS(Corah,1969)DCQ(DeJongetal.,1995)SCL-90-R(Deroga-s,1977)

Page 20: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

20

Conduc-ngSingle-CaseResearch

1.  Researchques-on2.  Designofsingle-caseexperimentanddata

collec3on3.  Visualanalysisofdata4.  Sta-s-calanalysisofdataandeffectsize

es-ma-on5.  Formulateconclusions

Designofsingle-caseexperimentThingstodetermine:

Ø  TypeofdesignØ  LengthØ  Specialrequirements(e.g.,minimumphaselength)Ø  Randomiza-onØ  Teststa-s-c?

Designchoices~researchques4on

Page 21: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

21

Designofsingle-caseexperimentPhasedesigns Example:ABphasedesign

Designofsingle-caseexperimentAlterna4ondesigns

Page 22: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

22

Designofsingle-caseexperimentReplica4ondesignsExample:mul-ple-baselineacrosspar-cipantsdesign

Conduc-ngSingle-CaseResearch

1.  Researchques-on2.  Designofsingle-caseexperimentanddata

collec-on3.  Visualanalysisofdata4.  Sta-s-calanalysisofdataandeffectsize

es-ma-on5.  Formulateconclusions

Page 23: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

23

VisualanalysisofdataThingstoconsider(Kratochwilletal.,2010):

•  Meanleveldifferences•  Trend•  Variability•  Immedicacyoftheeffect•  Thepropor-onofoverlap•  ‘Consistencyofthedata’

⇒ Weak/medium/strongevidencefortreatmenteffect?

0 10 20 30 40

02

46

810

Measurement Times

Scor

es

A B

VisualanalysisofdataMeans

Page 24: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

24

0 10 20 30 40

02

46

810

Measurement Times

Scor

es

A B

Trended range

Visualanalysisofdata

Visualanalysisofdata

Advantages:•  Easyandflexiblemethod•  Holis-cassessment

Disadvantages•  Pronetosubjec-vity•  Interrateragreementissues•  Difficultforsmalleffects

Page 25: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

25

1.  Researchques-on2.  Designofsingle-caseexperimentanddata

collec-on3.  Visualanalysisofdata4.  Sta3s3calanalysisofdataandeffectsize

es3ma3on5.  Formulateconclusions

Conduc-ngSingle-CaseResearch

Sta-s-calanalysisofdata:randomiza-ontests

Whysta3s3calanalysis?!

•  Cf.disadvantagesofvisualanalysis•  Detec-onofsmallbutsystema-ceffects•  Corrobora-onofresultsfromvisualanalysis

Page 26: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

26

Sta-s-calanalysisofdata:randomiza-ontests

WhatisaRandomiza3ontest?

Asta4s4caltestthatrandomizesthedataacrosstreatmentcondi4onstodetermine

thesta4s4calsignificanceofatreatmenteffect.

Sta-s-calanalysisofdata:randomiza-ontests

Characteris-csofsingle-casedata:•  Smallsamples•  Unknowndistribu-ons•  Serialdependence•  Parametricassump-onsoyenviolated!

⇒ RTshavemorevaliditythant-testsorANOVAsforthistypeofdata

WhyuseaRandomiza3ontest?

Page 27: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

27

Illustra-on•  Design:ABdesign(A:baseline;Btreatment)•  Observa3ons:8repeatedmeasurements•  Limita3on:minimum2observa-onsperphase

→5possibleassignments:

AABBBBBB => AAABBBBB AAAABBBB AAAAABBB AAAAAABB

Illustra-on•  Design:ABdesign(A:baseline;Btreatment)•  Observa3ons:8repeatedmeasurements•  Limita3on:minimum2observa-onsperphase

→5possibleassignments:Observa-ons:65320132 mean(A)–mean(B)

AABBBBBB 3.67 => AAABBBBB 3.07 AAAABBBB 2.50 AAAAABBB 1.20 AAAAAABB 0.33

p-value:2/5=0.4

Page 28: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

28

Effectsizecalcula-onProblem:p-valuedoesnotgiveinforma3onaboutthesizeoftheeffectSolu3on:calculateeffectsizes(ESs)Effectsizemeasure:quan-fiesthesizeofthetreatmenteffectinasinglenumber:

Standardizedmeandifferences,nonoverlapmeasures,...

EffectSizesprovidemoreinforma-onabouttreatmentefficacythanp-valuealone.Example:theNonoverlapofallPairs(NAP)…

NonoverlapofAllPairs(NAP)• Measureofeffectsize• Ordinalmeasure• Probabilis-cinterpreta-on• Chancelevel:50%• 0%(minimum)-100%(maximum)

Page 29: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

29

Soyware•  Soywarepackagesforvisualandsta-s-cal

analysisofsingle-casedataavailableinR,afreesta-s-calprogram.o  RCommanderpoint-and-clickpackageo  Future:Web-basedShinyapplica-ons

1.  Researchques-on2.  Designofsingle-caseexperimentanddata

collec-on3.  Visualanalysisofdata4.  Sta-s-calanalysisofdataandeffectsize

es-ma-on5.  Formulateconclusions

Conduc-ngSingle-CaseResearch

Page 30: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

30

FormulateconclusionsBaseconclusionsoninforma-onfrom:•  Visualanalysis•  Sta-s-calanalysis

Effectsizes&confidenceintervals•  Feedbackfrompar-cipant(s)=>Sta-s-calsignificance≠clinicalsignificance=>Usemul-pleinforma-onsourcestocorroborateconclusions

ReferencesDeJongh,A.,VandenOord,H.J.M.,&TenBroeke,E.(2002).Efficacyofeyemovementdesensi-za-onandreprocessinginthetreatmentofspecificphobias:Foursingle-casestudiesondentalphobia.JournalofClinicalPsychology,58(12),1489–1503.Onghena,P.&Edgington(2005).Customiza-onofPainTreatments,ClinicalJournalofPain,21(1),56–68.

Page 31: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

31

1.  Whatistransla-onalscience?2.  Single-caseexperimentaldesigns3.  Design&sta-s-calanalysis4.  AnIllustra-on:fearreduc-oninchronicpain

Overview

Basicscience

T2 T3

Transla-onalresearch

Clinicalefficacy Clinicaleffec-veness

Popula-onhealth

T1 T2T3

Page 32: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

32

Basicscience

Transla-onalresearch

Clinicalefficacy Clinicaleffec-veness

Popula-onhealth

Fromthelabtotheclinic

T1

Exposure

a. Se�ngfunc-onalgoals

b. Educateaboutparadoxofsafetyseekingbehaviors

c. Hierarchy

d. Modeling

e. Challengeexpectancieswithbehavioralexperiments

Vlaeyen et al., CJP 2002

Page 33: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

33

h�p://www.psychology.unimaas.nl/phoda-sev/

FearHierarchy

Leeuwetal..JPain2007;8(11):840-849.

Page 34: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

34

RSIPa-ent#5

012345678910

CAT FOP FOM PAIN

-

+

BAS:19days GEXP:8sessionsin29days FU:7days

VAS

DeJongetal.PAIN2012

PAIN

Fear of Movement

DataAnalysis:Illustra-oninRData:‘pain’and‘fearofmovement’ofpa-ent5Steps:•  Visualanalysis

•  Meanleveldifferences•  Trend•  Variability•  Immedicacyoftheeffect•  Thepropor-onofoverlap•  ‘Consistencyofthedata’

•  Sta-s-calanalysis•  p-value•  Effectsize(NAP)

•  Conclusion

Page 35: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

35

ComplexRegionalPainsyndrome

0123456789

10

A B C Dfear pain push the baby buggy lift a child

DeJongetalPain,2007

Page 36: Single Case EMDR Congres 27032017 · 28/03/17 1 Single-Case Experimentele designs Johan Vlaeyen en Bart Michiels EMDR congres 31 Maart 2017 1. What is translaonal science? 28/03/17

28/03/17

36

Bedanktvoorjullieaandacht!!