SİGARA (Smooth,gentle killer)

SİGARA SİGARA (Smooth,gentle killer)(Smooth,gentle killer)

Prof.Dr. Rasim Prof.Dr. Rasim EnarEnar

İ.Ü. Cerrahpaşa İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp FakültesiTıp Fakültesi

Kardiyoloji Kardiyoloji Anabilim DalıAnabilim Dalı

Genel BilgilerGenel Bilgiler

Kuzey Amerika’da her yıl 1.1 milyon insan Kuzey Amerika’da her yıl 1.1 milyon insan AMİ geçirmekte ve bunların %20’sinden AMİ geçirmekte ve bunların %20’sinden

fazlasının sigara içme alışkanlığı fazlasının sigara içme alışkanlığı bulunmaktadır. bulunmaktadır.


Sigara ateroskleroz gelişimine yardımcı Sigara ateroskleroz gelişimine yardımcı olmakta, hızlandırmakta ve buna bağlı olmakta, hızlandırmakta ve buna bağlı olarak ani ölüm, angina, Mİ, vasküler olarak ani ölüm, angina, Mİ, vasküler hastalık ve inme risklerini yükseltmektedir.hastalık ve inme risklerini yükseltmektedir.

Sigara ayrıca aort anevrizması, Sigara ayrıca aort anevrizması, ateroskleroz, iskemik kalp hastalığı, Mİ, ateroskleroz, iskemik kalp hastalığı, Mİ, periferik arter hastalığı ve inme gelişiminin periferik arter hastalığı ve inme gelişiminin önde gelen kolaylaştırıcı faktörüdür.önde gelen kolaylaştırıcı faktörüdür.


Koroner arter hastalığı olan ve sigarayı Koroner arter hastalığı olan ve sigarayı bırakan hastalarda koroner olayların bırakan hastalarda koroner olayların

tekrarlaması dramatik olarak düşmekte ve tekrarlaması dramatik olarak düşmekte ve 3 yılda sigara içmeyenlerin düzeyine 3 yılda sigara içmeyenlerin düzeyine

gelmektedir.gelmektedir.

Akut kardiyak olayların gelişimini Akut kardiyak olayların gelişimini kolaylaştıran mekanizmalarkolaylaştıran mekanizmalar

1.1. Hiperkoagulabil durum oluşturmak.Hiperkoagulabil durum oluşturmak.

2.2. Karbonmonoksitten dolayı oksijen Karbonmonoksitten dolayı oksijen sunumunun azalması.sunumunun azalması.

3.3. Koroner vazokonstrüksiyonKoroner vazokonstrüksiyon

4.4. Hemodinamik etkilerHemodinamik etkiler

Hiperkoagulabil durum oluşturmakHiperkoagulabil durum oluşturmak

Faktör VII artışıFaktör VII artışı Trombosit yaşam süresinin azalmasıTrombosit yaşam süresinin azalması Dolaşımdaki trombosit agregatlarının ve Dolaşımdaki trombosit agregatlarının ve

trombosit-spesifik proteinlerin artışı.trombosit-spesifik proteinlerin artışı. Daha fazla tromboksan A2 oluşumu, Daha fazla tromboksan A2 oluşumu,

trombosit aktivasyonu.trombosit aktivasyonu. Fibrinojen düzeyinde artış (trombosit Fibrinojen düzeyinde artış (trombosit

agregasyonunun kofaktörü ve kanın artmış agregasyonunun kofaktörü ve kanın artmış vizkozitesinin sebebi vizkozitesinin sebebi artmış KAH riski) artmış KAH riski)

Karbonmonoksitten dolayı oksijen Karbonmonoksitten dolayı oksijen sunumunun azalmasısunumunun azalması

Sigara içenlerde karbonmonoksit Sigara içenlerde karbonmonoksit inhalasyonu sonucunda inhalasyonu sonucunda karboksihemoglobin düzeyi artar ( sigara karboksihemoglobin düzeyi artar ( sigara içmeyenlerde %1-3, günde 1 paket sigara içmeyenlerde %1-3, günde 1 paket sigara içenlerde %5).içenlerde %5).

Karbonmonoksit hemoglobine bağlanarak Karbonmonoksit hemoglobine bağlanarak oksijen taşıyan hemoglobin miktarını oksijen taşıyan hemoglobin miktarını azaltmakta hemoglobinin sağladığı oksijen azaltmakta hemoglobinin sağladığı oksijen salınımını inhibe etmektedir.salınımını inhibe etmektedir.

Karbonmonoksitten dolayı oksijen Karbonmonoksitten dolayı oksijen sunumunun azalmasısunumunun azalması

Karbonmonoksit ile temas eden kardiyak Karbonmonoksit ile temas eden kardiyak hastalarda egzersiz sırasında ventrikül hastalarda egzersiz sırasında ventrikül disfonksiyonu ve ventriküler aritmilerin disfonksiyonu ve ventriküler aritmilerin kompleksliği artmıştır.kompleksliği artmıştır.

Bu hastalarda oksijen sunumu Bu hastalarda oksijen sunumu azaldığından aritmi ve Mİ oluşumu azaldığından aritmi ve Mİ oluşumu artmıştır.artmıştır.

Koroner vazokonstrüksiyonKoroner vazokonstrüksiyon

Alfa adrenarjik yol ile koroner arter tonusu Alfa adrenarjik yol ile koroner arter tonusu artmakta epikardiyal ve rezistan artmakta epikardiyal ve rezistan arteriyollerde vazokonstrüksiyon arteriyollerde vazokonstrüksiyon olmaktadır.olmaktadır.

Koroner akım azalıp oksijen ihtiyacı Koroner akım azalıp oksijen ihtiyacı artmaktadır.artmaktadır.

Miyokardiyal kan sunumunun azalması Miyokardiyal kan sunumunun azalması sonucunda aritmiler meydana gelmektedir.sonucunda aritmiler meydana gelmektedir.

Hemodinamik etkilerHemodinamik etkiler

Nikotinin hızlı absorbsiyonu sonucunda; arteryel Nikotinin hızlı absorbsiyonu sonucunda; arteryel plazma ve organlardaki (kalp dahil) plazma ve organlardaki (kalp dahil) konsantrasyonu venöz plazma konsantrasyonu venöz plazma konsantrasyonundan 6-10 kat daha yüksek konsantrasyonundan 6-10 kat daha yüksek düzeye ulaşmaktadır. düzeye ulaşmaktadır.

Bu hızlı ve yüksek konsantrasyondaki nikotin Bu hızlı ve yüksek konsantrasyondaki nikotin sunumu sonucunda acil ve yoğun sunumu sonucunda acil ve yoğun kardiyovasküler etkiler ortaya çıkmaktadır kardiyovasküler etkiler ortaya çıkmaktadır (tolerans gelişimi için çok az zaman kalması (tolerans gelişimi için çok az zaman kalması nedeniyle)nedeniyle)


Kalp hızı ve kan basıncında artma; Kalp hızı ve kan basıncında artma; miyokard işinin artması, oksijen ihtiyacında miyokard işinin artması, oksijen ihtiyacında artma, arteryel konstrüksiyon, kalbin kan artma, arteryel konstrüksiyon, kalbin kan akımının azalması.akımının azalması.

Kalp kasında bölgesel miyokardiyal Kalp kasında bölgesel miyokardiyal hipoperfüzyon olur.hipoperfüzyon olur.


Düşük dozda nikotin de koroner arterlerde Düşük dozda nikotin de koroner arterlerde vazokonstrüksiyon meydana vazokonstrüksiyon meydana getirebilmektedir.getirebilmektedir.

Yüksek riskli kalp hastalarında Mİ’den Yüksek riskli kalp hastalarında Mİ’den korunmada nikotinin oluşturduğu korunmada nikotinin oluşturduğu vazokonstrüksiyonun önlenmesi önemlidir.vazokonstrüksiyonun önlenmesi önemlidir.

Sigara ve AterosklerozSigara ve Ateroskleroz

Sigara endotel hasarı, oksidatif stres ve Sigara endotel hasarı, oksidatif stres ve artmış fibrinojen düzeyi sonucunda artmış fibrinojen düzeyi sonucunda endotelyal aterosklerozu hızlandırmaktadırendotelyal aterosklerozu hızlandırmaktadır

Sigaranın oluşturduğu aterosklerozda Sigaranın oluşturduğu aterosklerozda fibrinojenin rolü %25-50’dir. Fibrinojen fibrinojenin rolü %25-50’dir. Fibrinojen ayrıca tromboza eğilimi de arttırnmaktadır.ayrıca tromboza eğilimi de arttırnmaktadır.

Sigarayı bırakmak ile fibrinojen Sigarayı bırakmak ile fibrinojen konsantrasyonu düşmekte, HDL/LDL oranı konsantrasyonu düşmekte, HDL/LDL oranı yükselmektedir.yükselmektedir.

Aterosklerozun KAH ve Mİ riski Aterosklerozun KAH ve Mİ riski azalmaktadır.azalmaktadır.

Aterosklerotik hastalığa bağlı mortalite Aterosklerotik hastalığa bağlı mortalite 5.yılda %50 düşmektedir.5.yılda %50 düşmektedir.

Nikotin bağımlılığıNikotin bağımlılığı

Nikotin bağımlılarında çeşitli nörotransmitterlerin Nikotin bağımlılarında çeşitli nörotransmitterlerin (dopamin, gama–aminobutirik asit, norepinefrin, (dopamin, gama–aminobutirik asit, norepinefrin, seratonin) salınımının kontrolü devamlı seratonin) salınımının kontrolü devamlı olmaktadır.olmaktadır.

Nörotransmitterlerin aniden salınımı uyarılma ve Nörotransmitterlerin aniden salınımı uyarılma ve mutluluk hissine neden olur. Uzun süre nikotin mutluluk hissine neden olur. Uzun süre nikotin kullananlarda bu etkilere tolerans gelişmektedir. kullananlarda bu etkilere tolerans gelişmektedir. Sonuçta beyin normal fonksiyonlarını yerine Sonuçta beyin normal fonksiyonlarını yerine getirebilmek için nikotine ihtiyaç duymaktadır.getirebilmek için nikotine ihtiyaç duymaktadır.

Sigara kullanımı kesildiği zaman dopamin, Sigara kullanımı kesildiği zaman dopamin, norepinefrin, seratonin düzeyleri norepinefrin, seratonin düzeyleri subnormal düzeylere düşmekte ve subnormal düzeylere düşmekte ve sonuçta yoksunluk semmptomları ortaya sonuçta yoksunluk semmptomları ortaya çıkmaktadır.çıkmaktadır.

Yoksunluk semptomlarıYoksunluk semptomları

Anksiyete Anksiyete Depresif semptomlar veya disforiDepresif semptomlar veya disfori Doymama, açlık.Doymama, açlık.

ABD’de her yıl 500.000 sigara içici ABD’de her yıl 500.000 sigara içici ölmektedir.ölmektedir.

Sigarayı bırakmakla aterosklerotik ölümler Sigarayı bırakmakla aterosklerotik ölümler önlenebilmektedir.önlenebilmektedir.

Sigara kullananların %70’i bırakmak Sigara kullananların %70’i bırakmak istemekte ancak bunların sadece %2.5’i istemekte ancak bunların sadece %2.5’i bırakabilmektedir.bırakabilmektedir.

Sigara bırakma yöntemleri ve Sigara bırakma yöntemleri ve tedavisitedavisi

Sigaranın bırakılmasından daha önemli Sigaranın bırakılmasından daha önemli olan sorun tekrar başlanmasının olan sorun tekrar başlanmasının önlenebilmesidir (sigarayı bırakanların >önlenebilmesidir (sigarayı bırakanların >%60’ı bir yılda tekrar içmeye başlamıştır).%60’ı bir yılda tekrar içmeye başlamıştır).

Sigara perhizinin devamı da önemlidir.Sigara perhizinin devamı da önemlidir.

Sigara bırakma yöntemleri ve Sigara bırakma yöntemleri ve tedavisitedavisi

1.1. Nikotin replasman tedavisi (NRT).üNikotin replasman tedavisi (NRT).ü

2.2. Non-nikotin replasman tedavisi.Non-nikotin replasman tedavisi.

3.3. Davranışsal tedavi.Davranışsal tedavi.

Davranışsal tedaviDavranışsal tedavi

Nikotin replasman tedavisinin yan etkileri Nikotin replasman tedavisinin yan etkileri görülen hastalargörülen hastalar

KAH ve AMİ’nin iyileşme fazında olan KAH ve AMİ’nin iyileşme fazında olan hastalara davranışsal tedavi verilmelidir.hastalara davranışsal tedavi verilmelidir.

Diğer sigara bırakma yöntemleri ile Diğer sigara bırakma yöntemleri ile birleştirilmeli.birleştirilmeli.

Tedaviden önce 2 dakikalık danışma Tedaviden önce 2 dakikalık danışma seansları, telefon danışmanlığı, yüzyüze seansları, telefon danışmanlığı, yüzyüze görüşmler yapılmalıdır.görüşmler yapılmalıdır.

Sigarayı bırakma oranı Sigarayı bırakma oranı davranışsal tedavi grubunda %20.4, davranışsal tedavi grubunda %20.4, Plasebo grubunda %12.Plasebo grubunda %12.

Sigarayı bırakma oranıSigarayı bırakma oranı Aktif nikotin parçaları verilen grupta %20Aktif nikotin parçaları verilen grupta %20 Plasebo grubunda %13.9.Plasebo grubunda %13.9.

Kullanılan her yardımcı tedavi yöntemi Kullanılan her yardımcı tedavi yöntemi ile sigara bırakma oranı absolut yaklaşık ile sigara bırakma oranı absolut yaklaşık %10, rölatif 2 kat artmıştır.%10, rölatif 2 kat artmıştır.

Nikotin replasman tedavisiNikotin replasman tedavisi

Nikotin replasman tedavisi stabil KAH Nikotin replasman tedavisi stabil KAH hastalarında güvenle kullanılabilir.hastalarında güvenle kullanılabilir.

Aktif nikotin parçaları yavaş ve sabit hızda Aktif nikotin parçaları yavaş ve sabit hızda nikotin sunumu sağlamaktadır.nikotin sunumu sağlamaktadır.

Non-nikotin replasman tedavisi: Non-nikotin replasman tedavisi: BupropionBupropion

Aktif nikotin parçalarından daha etkilidir.Aktif nikotin parçalarından daha etkilidir. Özellikle <2 hafta önce Mİ geçirenlerde ve Özellikle <2 hafta önce Mİ geçirenlerde ve

kalp hastalığı kötüleşenlerde Bupropion kalp hastalığı kötüleşenlerde Bupropion davranışsal tedavi ile birlikte davranışsal tedavi ile birlikte kullanılmalıdır.kullanılmalıdır.

Sigara bırakıldıktan sonra vücut Sigara bırakıldıktan sonra vücut ağırlığında %10 artış olmaktadır.ağırlığında %10 artış olmaktadır.

Bunu önlemek için kalori alımı azaltılmalı, Bunu önlemek için kalori alımı azaltılmalı, metabolizma hızı yükseltilmeli, fiziksel metabolizma hızı yükseltilmeli, fiziksel aktivite arttırılmalı ve davranışsal aktivite arttırılmalı ve davranışsal değişiklikler yapılmalıdır.değişiklikler yapılmalıdır.

Rimobant vücut ağırlığının artışını Rimobant vücut ağırlığının artışını önlemektedir.önlemektedir.

RimonabandRimonaband

Endokannabinoid (EC) sistemi inhibe Endokannabinoid (EC) sistemi inhibe etmektedir. etmektedir.

EC hiperaktivitesi aşırı yeme ve tütün EC hiperaktivitesi aşırı yeme ve tütün bağımlılığını sağlamaktadır.bağımlılığını sağlamaktadır.

Documents

SİGARA (Smooth,gentle killer)