Upload
others
View
10
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
si Bakulaw
Ayta Mag-indi
SUMMER INSTITUTE OF LINGUISTICS, INC. TRANSLATORS PUBLISHERS
1992
This booklet is the result of the work of Sonia Torres in translating the Botolan Samba1 story "Hi Pag-ong boy hi Bake" (as told by Edgardo Docuyanan in Aw-istorya buy
'
Aw-oyap, a 1973 com~ilation by Charlotte Houck and Har- riet Minot) into Ayt hich is spoken in Pasbul, Porac, Pampanga.
w
indi, w'
This project was produced by Roger and Joanne Green, members of the Summer Institute of Linguistics (SIL), which works in cooperation with the Department of Educa- tion, Culture, and Sports. Illustrations were done by Kamal Gideon, who is also a member of SIL.
Please sc ,ems or -
stions to SIL, 2270 CPU, Manila Box :
1
7 comm -- sugge
We wish to express appreciation to the Program for sian Projects, the Ramon Magsaysay Award Foun- %tion, and the Rockefeller Brothers Fund for their
-3istance in the production of this publication.
A storybook in Ayta Mag
91.02-392-4C: rv.12OP-926010B ISBN 971-18-0200-7
Printed in the Philippines
REPUBLIKA NG PILIPINAS (Republic of the Philippines)
KAGAWARAN NG EDUKASYON, KULTURA AT ISPORTS (DEPARTMENT OF EDUCATION, CULTURE & SPORTS)
MAYNILA (MAIW "
TANGGAPAN NG w n u U (OFFICE OF THE SECRETARY)
PAU NANG
Sagana sa ganda at pagkakaiba-ibang kultural ang ating bansa. Mahigit 150 wika ang umiiral sa 300,000 metro kwadradong saklaw ng ating bayan, na bawat isa'y may sariling pagkakakilanlan, sa lalong nakapagpaparilag sa pagkamosaik ng buong bayang Pilipinas.
Sa simula pa lamang ng ating kasaysayan, napanatili na ng mga pamayanang kultural ang kakanyahan ng bawat isa. Ngayon, lalo natin silang dapat himuking higit pang pangalagaan ang kanilang makukulay na pamana. Itaas nating ang ating kapwa Pilipino at patindihin ang kanyang pagmamalaki sa sarili at sa mga ninunong nakapag-ambag sa pagtatatag ng ating bansa upang lalong ibunsod ang pagmamalaki at dangal ng ating pagkabansa.
Ang aklat na ito ay isa lamang sa maraming aklat na naglalayong linangin ang kasanayan sa pagbasa at pagkaunawa at dagdagan ang kaalaman sa pamamagitan ng unang wika, tungo sa pagkatutong bumasa sa wikang pambansa. Pinabibilis ng ganitong pagdulog ang pagkatutong bumasa at ang tagumpay at tiwalang matatamo sa ganitong paraan ay magbubunsod sa estudyante sa hangaring ipagpatuloy ang edukasyon sa wikang pambansa.
Ikinararangal ng Kagawaran n Edukasyon, Kultura at Isports na i akilala ang aklat na ito, ang inakahui sa isang serye ng mga aklat na ns&layong ,
palaganapin ang pag f atutong bumasa at sumulat. Habang nalilinang ang '
mga kasanayang pang-edukasyon na hinahangad ng mga aklat na ito, ang ating bansa sa pangkalahatan ay magtatamo ng kasaganaan.
Kalihim
Baydi sa Pilipinas dilag gisay kuwell~u ya malabay-labay la tungkul sa bakulaw buy pag-ung. Sa istoriyan hati matandan tamu ya a mang8d pag- samantalan ya kahinaan kaatag.
Dilag ento lngk ung buy sl Bakulaw ya mikamguran. Gisay allu, naku silan namasyal. Sa kapapasyal la, nakasumuk silan gisay sangin saa ya nakatugaw.
"Kaluguran," sabi nan Pag-ung, "mang6d ya pamita ta ta itan6m tay hati ya sangin saa amen kita dilag ma- 6kan nu manag6y ya."
"Awuy Kaluguran," sinabin Bakulaw.
Si sinabin Pag-ung, "KaiIangan pa kitan mananem. Inva, Kaluguran. P U ~ - hatj rangi amen mamili ka nu antuy laDay mlin itan6m nu puun o ulbuy."
I tay 1
Sisi Bakulaw, dilag yan. kalukuwan buj maagap ya. Pinili nay ulbuy ta gawan makit nay masanting ya nail6y bulung. Pamakayari lan niputus, naku silaynan pareo nananem. Mikarayu silan pinananeman.
Sen umnuy alluyna si intanem Pag-ung maragul ana buy marani yan mamusu. Sabaytuy intangm Bakulaw nalanat ana gawan ayin yamut. Pagkalakwgn ns 3awh ya na.
Gisay na. Nl
- - nakit nay nagtaggy ay saa yan nagpasyal kallan
Bakulaw.
"Kaluguran, kumustaynay saa mu?"
"Nati anay Kaluguran," saba ( 4 Bakulaw. Habain ya intan&-- ---uy
tinumubuyna?"
"Awuy Kaluguran, dilagan tagey."
SQn, sa mabilis ya kuwento, nawtuynay saan Pag-ung. SQn aya makadakQy naisipan nan lakwQn ya Kaluguran na. Saba padakey6n na bayu miatag silayna sa tagey.
Pallumateng na baydu sa kalugurn- na, "Sabet ya pandaygQn mu am6yscn?" sinabi na.
"Ayin ya kaluguran," sinabin Bakulaw.
"Naku aku ri," sinabin Pag-ung, "ta satuy saa ku ay nawtuyna buy aku makadakQy; kaya nu labay mu, sikay magdakQy ta piatagan taynay tagby."
"Sabay aria ya habaytu ya Kaluguran."
"Maku kitayna," sinabin Bakulaw.
Pallumateng la bay+* nqkit layna baman ya talagan n p a y saa. Gawan masiba si Bawlaw sa saa, pamakakit na nagdakGy ina ta gawan labay nan maka6kan ina.
"Nabuwan aku di dayi ya Kaluguran," sinabin Pag-ung.
Wa pun ya Kaluguran ta lad-lash ku pun," sinabin Bakulaw. Timpgng kikuwa si Pag-ung, pawan parabayduy pagsal: n Bakula .ggaY rnaranl naynan mapitna,
AmGysGn, sa tubag nan Pag-ung si dinyag na, nangwa yan malakgy diwi ta intibsuk nayna sa makapalibut sa puun saa am6n nu magtabgy ya si Bakulaw, madiwi ya. Pamakayari naku yan nagtagu sa kulun ungut ya dilag lubut. S6n naubus naynay habain ya saa nagtabey ina si Bakulaw. Pamakatabey nayna sa puun, nadiwi ya. Nasuluk-suluk ina kan Pag-ung.
"Makit ku ya ta dayi si Pag-ung. Dilag malyari kana."
Pakan si Pag-ung aman ay pangkakayli nayna. S&n nakit Bakulaw ya sabaytuy kulun ungut ya nakapalukub, niknu ya ta inalis nay diwi sa bitis na buy sa buli na. Nakit yan Pag-ung ya ikuy Bakulaw kabay ginuluy na.
"Ay!" sisi Bakulaw, nalimuwan ya.
"AmCiys6n," sinabin Bakulaw, "sa nakit kata tadtargn kata."
Nakakayli si Pag-ung. "Nu tadtar6n mu ku," sinabin Pag-ung, "siguradun lumakh aku."
r 4
"Bayun kata td," sinabi na.
"Luyang akx mak6," sinabin Pag- ung.
"Ah, tanda kina ya dayg6n ku kamu," sinabin Bakulaw. "Ulam6n kata."
"Saba malabay-labay kina yatu," sinabin Pag-ung.
SQn nangisip si Bakulaw nu dakun parasaantuy daygQn na kan Pag-ung.
cC Pag-ung," sabay si Bakulaw,
"amGys6n akayna makaligtas. Itapun kata sa lan6m."
"Kaluguran, agana, " sabin Pag-ung. "Kalunusan mu ku ta aku katandan mangaway. Siguradun mati akina kay6k baydu."
"Ah, as6 malyari," sinabin Bakulaw. "Talagan itapun kata sa IanGm."
"Tadtar6n mu kinay kaluguran. Agana mu ku ta itapun sa lanbm ta siguradun angga ku ta baydu."
"As6 malyari," sinabin Bakulaw. Kinwa nay bitis Pag-ung ta intapun na sa lan6m.
Nangkayli si Pag-ung. "Talagan mulala ka ya Bakulaw. Arnu ya tandaj bali kuy lan6m ta? Kaluguran kun Bakulaw, bays6n ka tana."
Siyan ana tanday isipin nan Bakulaw ta siyan nadyag nay habaytu. Namita yan malungkut ta naluku yan Pag-ung.
Nakii iamu baydi sa kuwento ya atamu dapat tubsun ya dinyag bakulaw ya nagsamantala sa pag-ung.