Shastra Skandh Prakaranarth Gujarati

dlpâcy îuhëgcpQpe®QfZ rhfrQs sÒhp’®vu‘r“bÞ^dp„“y„

îucpNhsp’®âL$fZ

ip”-õL$Þ^-âL$fZp’®ip”-õL$Þ^-âL$fZp’®ip”-õL$Þ^-âL$fZp’®ip”-õL$Þ^-âL$fZp’®ip”-õL$Þ^-âL$fZp’®(k„L$g“)

A“yhpv$L$ : Np¡.hp. îu“p“ygpg Np„û

âL$piL$ :îuhëgcpQpe®V²$õV$,

L„$kpfp bÅf, dp„X$hu-L$ÃR>,NyS>fps, 370 465.

ap¡_ : (02834) 231463

âL$pi_hj® :îuhëgcpåv$ 532, rh.k„. 2066

â\d k„õL$fZârs : 3,000

âL$pi“ klpe : ê$. 10/(‘p¡õV¡$S>-‘¡L¡$tS>N¹ : ê$. 2)

WWW.PUSHTIMARG.NET

dyÖL$ :

I

îuhëgcpQpe® V²$õV$, dp„X$hu - L$ÃR>N°Þ\ âL$pi_klpe

kpçâv$$preL$ `funp_u `pW$é yõsL$p¡1. âh¡riL$p, g¡ML$ : Np¡õhpdu ifv$¹$ (NyS>fpsu) 10

2-3. âh¡riL$p, g¡ML$ : '' '' $ (A„N°¡Æ s’p rlÞv$u) r_:iyëL$

4. yrô$âh¡i-1-2, g¡ML$ : Np¡õhpdu ifv$¹$ (NyS>fpsu) 20

5. yrô$âh¡i-2, g¡ML$ : '' '' (NyS>fpsu) 10

6. yrô$âh¡i 1-2, g¡ML$ : '' '' (rlÞv$$u) r_:iyëL$

7-8. yrô$`\, g¡ML$ : Np¡õhpdu ifv¹$ $ (NyS>fpsu s’p rlÞv$$u)

9. âd¡efÐ_k„N°l, g¡ML$ : Np¡õhpdu ifv$¹$ (NyS>fpsu) 25

10. Manual of the devotionalpath of Pushti.( yrô$âh¡i 1-2 s\p yrô$ \_p¡ A„N°¡Æ A_yhpv$$.) 65

sÒhv$$i®_rhjeL$ fpô²$ue k¡rd_pfdp„ âõsys \e¡g rhrcÞ_ ip¡ `Óp¡ s\p QQp® _p¡ k„N°l (k„õL©s-rlÞv$u-A„N°¡Æ)11. iåv$$MÎX$uep rhÜÐ`qfQQp® 200

12. AÞe¿eprshpv$uep rhÜÐk„Np¡›$u 150

13. L$pe®L$pfZcphdudp„kp rhÜÐk„Np¡›$u 200

14. âÐenâdpZ rhÜÐk„Np¡›$u 150

15. AÞ^L$pfhpv$ rhÜÐk„Np¡›$u 200

16. hpëgch¡v$$pÞs r_bÞ^k„N°l, g¡ML$ : Np¡. îuíepd d_p¡lfÆ r_:iyëL$

kpçâv$$preL$ rhQpfNp¡›$udp„ âõsys \e¡gp rhrcÞ_ ip¡ `Óp¡ s\p s¡_p E`f \e¡g QQp® _y„ k„L$g_17. hpsp® qfQQp® 15

18. Ar^L$pf`qfQQp® 100

19. kp^_pâZpgu 50

20. yrô$c[¼sdp„ L$\p-NyZNp_ kp^_p 50

21. ifZpNrs rhQpfNp¡›$u 50

21. ifZpNrs rhQpfNp¡›$u A¡L$ |fL$ âí_p¡Ñfu r_:iyëL$

22. k¡hp-kd ®Z rhQpfNp¡›$u 50

23. S>OÞepr^L$pf k„Np¡›$u 80

24. ‘yrô$c[¼s-â‘rÑdp„ ârsbÞ^ rhQpfNp¡›$u 100

r_Ðeõsp¡Ó`pW$25. yrô$`pW$phgu (NyS>fpsu) 10

26. yrô$ pW$phgu (rlÞv$u) 10

27. yfyjp¡Ñdklö_pd-rÓrh^gugp_pdphgu (A_yhpv$$ krls) 20

28-29. yrô$rh^p_d¹-1 ( `pW$phgu, h°S>cpjp s’p NyS>fpsu) Aâpàe

kÞv$c®N°Þ\p¡30. yrô$rh^p_d¹ `pv$$p_y¾$drZL$p 10

31. Computer CD : ww.pushtimarg.net Aâpàe

32. Summary of Shuddhadvait Vangmay, By Sharad Goswami 15

AÝee_p¡èp¡Nu N°Þ\p¡33. sÐhp\®v$u`r_bÞ^pÞsN®s ip÷p\®âL$fZd¹ ( h°S>cpjpV$uL$p) kp^pfZk„õL$fZ / fpS>k„õL$fZ 50/70

34. sÐhp\®v$u`r_bÞ^pÞsN®s kh®r_Z®eâL$fZd¹ ( h°S>cpjpV$uL$p ) kp^pfZk„õL$fZ / fpS>k„õL$fZ 80/100

II

35. yrô$rh^p_d¹-2 (ìepL$fZd¹.)‘v$ÃR>¡v$, iåv$‘qfQe, kdpkrhN°l, k„r^rhN°l, AÞhe hN¡f¡ krls 100

36. yrô$rh^p_d¹-3 ( h°S>cpjprhh©rs ) 80

37. N©lk¡hp A“¡ h°S>gugp, rhh¡QL$ : Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ(NyS.) r_:iyëL$

38. N©lk¡hp Ap¥f h°S>gugp, rhh¡QL$ : Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ(h°S>cpjp) r_:iyëL$

39. yrô$âhpldep®v$pc¡v$$, rhh¡QL$ : Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ(NyS>.) Aâpàe -r_:iyëL$

40. fk×rô$_u sfa¡Zdp„, g¡ML : Np¡. îuíepd d_p¡lfÆ(NyS>.) r_:iyëL$

41. rS>_ îuhëgcê$` _ ÅÞep¡, Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ rgrMs khp£Ñdõsp¡Ó_u rhõs©s c|rdL$p_p¡

NyS>fpsu A_yhpv$, îuhëgcpô$L$, kàsígp¡L$u, îuhëgcõsp¡Óp¡, `ÊQígp¡L$u, rinpígp¡L$u Apqv$$

N°Þ\p¡`f rhh¡Q_ _y„ 450 \u h^y `p_pdp„ k„L$g_. 70

42. k¡hpL$p¥dyv$u-“h^pc[¼s (rlÞv$u), rhh¡QL$: Np¡. îuíepd d_p¡lfÆ r_:iyëL$

43. L©$óZpîe, îuL$ëepZfpeÆ rgrMs k„õL©$s V$uL$p_p¡ NyS>fpsu A_yhpv$$ 07

44. rkÙpÞs_y„ ApQd_, âí_p¡Ñfu, DÑfv$$psp : Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ r_:iyëL$

45. b°ûhpv$$c|rdL$p (rlÞv$u), g¡ML$ : Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ r_:iyëL$

46. Ad©shQ_phgu (NyS>fpsu), âpQu_-Ahp®Qu_-Ap yr_L$ Np¡õhpdu ApQpep£_u

rkÙpÞsp¡[¼s_p¡ f„Nu_ rQÓp¡ krls k„N°l r_:iyëL$

47. Ad©shQ_phgu (rlÞv$u), D‘f dyS>b r_:iyëL$

48. rhip¡ r_L$p cpN-4 (NyS. A_yhpv$$), g¡ML : Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ r_:iyëL$

49. cNh•usp, A_yhpv$L$ : îu_p_ygpg Np„ u. `v$$ÃR>¡v$$, AÞhe, iåv$$`qfQe, h©rÑ`qfQe, iåv$$p\®,

ígp¡L$p\®, rhh¡Q_, `pv$$p_y¾$drZL$p, NuspspÐè® s\p Þepkpv$¡irhhfZ NyS>fpsu A_yhpv$$ kp\¡. 50

50. c[¼shr ®“u, ìep¿epsp : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$

51. ‘yrô$A[õdsp k„h ®L$ rirbf, fpô²$ue k„d¡g“-cê$Q, rhõs©s Al¡hpg 25

52. jp¡X$iN°Þ’Ns D‘v$¡ip¡ A“¡ s¡d“u 28 hpsp®Ap¡, g¡ML$ : îuc|‘¡ÞÖcpC cpV$uep 40

53. jp¡X$iN°Þ’Ns D‘v$¡ip¡ A“¡ s¡d“u 64 hpsp®Ap¡, g¡ML$ : îuc|‘¡ÞÖcpC cpV$uep 40

54. k¡hp (F>sy-DÐkh-d“p¡f’) rlÞv$u, ìep¿epsp : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$

55. k¡hp (F>sy-DÐkh-d“p¡f’) NyS>fpsu, ìep¿epsp : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$

cpNhs rhjeL$56. îucpNhs dlp yfpZ ( NyS>®fcpjp_yhpv$$ ) 300

57. cpNhsp’®âL$fZ, NyS>fpsu A“yhpv$L$ : Np¡.hp.îu“p“ygpg Np„û 100

58. cpNhs ip”-õL$Þ^-âL$fZp’® NyS>fpsu A“yhpv$L$ : Np¡.hp.îu“p“ygpg Np„ u 10

59. cpNhs AÝepep’®, g¡. : îuNp¡Ly$gfpeÆ, NyS>fpsu A“yhpv$ 10

B[slpk60. Ap yr_L$ ÞepeâZpgu A_¡ yrô$dpN}e kp _pâZpgu _p¡ Ap ku V$L$fph, g¡.: Np¡. îuíepd d_p¡lfÆ(NyS>.) r_:iyëL$

61. Ap yr_L$ ÞepeâZpgu Ap¥f yrô$dpN}e kp^_pâZpgu L$p Ap`ku V$L$fph, g¡.: D‘f dyS>b(rlÞv$u) r_:iyëL$

62. îuNp¡ u_p\âcyQfZ, îuNp¡ u_p\Æ_p rhjedp„ D`gå^ (rQÓÆ, lõspnf, `v$$, Brslpk, fQ_p

hN¡f¡) sdpd dprlqs_p¡ k„N°l. (NyS>.-rlÞv$u ) 25

63. îuL©$óZQqfÓ, cpNhs_p v$$idõL$Þ^_p¡ cphp_yhpv$$, g¡ML$ : îu_p_ygpg Np„ u 80

64. îuNp¡‘u“p’âcyQfZ ‘„Qisp[åv$ dlp¡Ðkh 02

f„Nu“ rQÓ65. dlpâcy îuhëgcpQpe® 9'' x 11'' (r“:iyëL$) ‘p¡õV¡$S>-‘¡L¡$tS>N 08

66. îuNp¡‘u“p’âcyQfZ 9'' x 11'' (r“:iyëL$) ‘p¡õV¡$S>-‘¡L¡$tS>N 08

III

Np¡õhpdu îuíepd d“p¡lfÆ(‘pgp®-qL$i“NY$)Üpfp kç‘pqvs-‘y“dy®rÖs

iyÙpÜ¥s ‘yrôc[¼s kçâvpe“p d|m k„õL©$s N°Þ’p¡âL$pris:1.kìep¿ejp¡X$iN°Þ’, k„ey¼sâL$pi“, vyg®c

M„X$ 1.îuedy“pôL$d¹ ’u rkÙpÞsflõed¹M„X$ 2.“hfÐ“d¹ ’u c[¼shr ®“uM„X$ 3.S>gc¡v: ’u k¡hpa$gd¹

2.kìep¿ejX¹$N°Þ’p:, k„ey¼sâL$pi“, vyg®c

3.sÒhp’®vu‘r“bÞ^M„X$ 1.ip”p’®-kh®r“Z®eâL$fZM„X$ 2.cpNhsp’®âL$fZ õL$Þ^ 1-5M„X$ 3.cpNhsp’®âL$fZ õL$Þ^ 6-12

4.âL$pi-f[íd ìep¿ep krls b°ûk|ÓpÏcpóed¹M„X$ 1.â’dpÝepe “p’Üpfp V$¡ç‘gbp¡X®$, Arsvyg®c

M„X$ 2.â’dpÝepe “p’Üpfp V$¡ç‘gbp¡X®$, Arsvyg®c

M„X$ 3.rÜsuepÝepeM„X$ 4.s©suepÝepeM„X$ 5.Qsy’p®Ýepe

5.îudv¹cpNhs kybp¡r^“uM„X$ 1. â’d-rÜsueõL$Þ^M„X$ 4. S>Þd âL$fZM„X$ 5. spdk âdpZ âL$fZM„X$ 6. spdk âd¡e-kp^“ âL$fZM„X$ 7. spdk a$g âL$fZM„X$ 8. fpS>k âdpZ-âd¡e âL$fZ

6.h¡vpÞspr^L$fZdpgp-cphâL$priL$p7.rhrh^rhhfZp¡‘¡s ‘Óphgçb“d¹8.âõ’p“fÐ“pL$f9.rhÜÞdÎX$“d¹10.îubpgL©$óZN°Þ’phgu(âd¡efÐ“pZ®h-r“Z®epZ®h-k¡hpL$p¥dyvu)11.Ahspfhpvphgu M„X$ 2.c¡vpc¡vhpv, k©rôc¡vhpv, Aprhcp®hrsfp¡cphhpv, ¿eprshpv, ârsrbçbhpv, AÞ^L$pfhpv

IV

M„X$ 3. : b°pûZÐhpqv$v$¡hsphpv$, Æhìep‘L$ÐhMÎX$“hpv$, Æhârsrbçbpqv$ê$‘spMÎX$“hpv$,

îud˜pNhsõhê$‘rhjeL$i„L$pr“fpkhpv$, c[¼sdpN}ep¡‘v$¡irhjeL$i„L$pr“fpkhpv$, cNhÐârsL©$rs-‘|S>“hpv$, EÝh®‘yÎX²$^pfZhpv$, sygkudpgp^pfZhpv$, i„MQ¾$^pfZhpv$, c[¼sfkÐhhpv$,c¼ÐeyÐL$j®hpv$, “pdagpqv$âL$pfhpv$, "S>eîuL©$óZp¡'ÃQpfZhpv$, õhh©rÑhpv$, h”k¡hphpv$,

d|rs®‘|S>“hpv$, i|Öpv$¡: îucpNhspqv$‘pW$rhjeL$i„L$pr“fpkhpv$.

hpv$phgu (b°ûhpv$) : b°ûhpv$, rhN°lhpv$, â‘ÊQhpv$, â‘ÊQk„kpfc¡v$hpv$, b°û-Æh-sv$¥¼e-

õhê$‘r“f|‘Z, rhfyÙ^dp®îeÐhrhh¡Q“, ApÐdhpv$.

12. îu‘y{jp¡Ñdârs›$pâL$pf:13. ‘yrôrh^p“d¹ NyS>fpsu, h°S> s’p k„õL©$s k„õL$fZ14. kìep¿e îuhëgcdlpâcyõsp¡ÓprZ :(kp¥Þve®‘Ûd¹-khp£Ñdõsp¡Ód¹-îuhëgcpôL$d¹-

õazfÐL©$óZâ¡dpd©sd¹)

¾$.1, 2 s’p 4/1, 4/2 rkhpe kcu N°Þ’ ""îuhëgrhÛp‘uW$-îurhV¹$W$g¡íhfâcyQfZAp.lp¡.V²$õV$'' (L$p¡ëlp‘yf) Üpfp âL$pris s’p D‘gå^.

âL$píe:îudv¹cpNhskybp¡r^“u : s©sueõL$Þ^

fpS>k kp^“-a$g âL$fZ kp[ÒhL$ âd¡e-kp^“-a$g âL$fZ NyZ âL$fZ A¡L$pviõL$Þ^

Np¡õhpdu îuíepd d“p¡lfÆ“u rlÞvu-NyS>fpsu ‘yõsL$p¡rhh¡L$ (rlÞvu) rkÙpÞs/Ad©s“y„ ApQd“ : âí“p¡Ñfurhip¡ r“L$p 1-4 M„X$ (rlÞvu) ‘y{jp¡Ñdep¡N (NyS>-rlÞvu)N©lk¡hp A“¡ h°S>gugp (h°S>-NyS>) “hfÐ“d¹ (NyS>-rlÞvu)c[¼shr ®“u fk×rô$“u sfa¡Zdp„hpëgch¡v$pÞs r“bÞ^k„N°lîuhëgcpQpe®L¡$ vi®“L$p e’p’® õhê‘(rlÞvu)“hfÐ“p¡‘v¡i“y„ dp“krhíg¡jZ (NyS>-rlÞvu)cNhÐk¡hp“p¡ rkÙpÞsiyÙ âL$pf : A¡L$ âí“p¡Ñfu (NyS>)^d®-A’®-L$pd-dp¡n“u ‘yrôdpN}e rhh¡Q“p (rlÞvu-NyS>)

kç‘L®$ : Np¡õhpdu îuíepd d“p¡lfÆ, "h°S>L$dg', 63 õh[õsL$ kp¡kpe¹V$u, 4 ’uNgu, Sy>lº õL$ud, rhg¡‘pg£ (‘[íQd), dyçbC-56, a$p¡“ : (022) 26144326

V

kç‘pv$L$uedlpâcy îuhëgcpQpe®“p Äe¡›$ ‘yÓ îuNp¡‘u“p’âcyQfZp¡“p

‘„Qisp[åv$ dlp¡Ðkh“p D‘gÿedp„ cpfs“p rhrcÞ“ õ’m¡ ep¡Å“pfp"îucpNhsrQÞs“' L $ pe ®¾ $d“u âp’rdL $ Aæepk ‘ y [õsL $ p sfuL ¡ $"cpNhsp’®âL$fZ'dp„ ApQpe®QfZp¡A¡ kdÅh¡gp cpNhs“p ip”p’®, õL$Þ^p’®A“¡ âL$fZp’® “y„ Apdp„ âL$pi“ L$fhpdp„ Apìey„ R>¡. Ap k„L$g“ Np¡.hp.îu“p“ygpgNp„ u Üpfp NyS>fpsudp„ A“yqv$s cpNhsp’® âL$fZdp„’u L$fhpdp„ Apìey„ R>¡.

îudlpâcyÆ rhfrQs ""cpNhsp’® âL$fZ'' N°Þ’ õhsÞÓ N°Þ’ “lp¡C cpNhs ‘yfpZ“¡ kdS>hp“u A¡L$ NpCX¹$/f¡afÞk¹ byL¹$ R>¡. s¡’u Ap N°Þ’dp„ApQpe®QfZp¡A¡ kdÅh¡gp cpNhs“p ip”p’®, õL$Þ^p’®, âL$fZp’® A“¡AÝepep’®“¡ kfMu fus¡ kdS>hp dpV¡$ Ap“u kp’¡-kp’¡ d|m cpNhs“p¡ ‘Zkss-kO“ Aæepk L$fhp¡ S>ê$fu R>¡.

cpNhsp’® âL$fZ“p¡ Aæepk ‘Z ‘Ùrs’u L$fhp¡ Å¡CA¡.

1. kh®â’d cpNhsp’® âL$fZdp„ kdÅhhpdp„ Aph¡g kdN° cpNhs“pip”p’®“¡ kpfu fus¡ kdÆ g¡hp¡.

2. Ðepf bpv$ cpNhs“p S>¡ õL$Þ^“p¡ Aæepk Qpgy lp¡e s¡“p¡ õL$Þ^p’®kdS>hp¡.

3. õL$Þ^dp„ Aphsp âL$fZp¡“p¡ rhcpN kdÆ“¡ S>¡ âL$fZ“y„ hp„Q“ L$fhpdp„Aphsy„ lp¡e s¡ âL$fZ“p A’®“p¡ Aæepk L$fhp¡.

4. s¡ ‘R>u âL$fZ“p AÞsN®s Aphsp cpNhs“p AÝepe“p¡ A’® kdÆ“¡cpNhsÆdp„’u s¡ AÝepe“p¡ Aæepk L$fhp¡. AÝepe“y„ hp„Q“ ’C Nepbpv$ afu’u AÝepe“p¡ A’® hp„Qhp¡ A“¡ rhQpfhy„ L¡$ îudlpâcyÆA¡ S>Zph¡g

VI

AÝepe s’p âL$fZ “p¡ A’® kdÅC füp¡ R>¡ L¡$ “l]. Äep„ ky u s¡ “kdÅe Ðep„ ky u s¡ AÝepe“y„ hp„Q“ Qpgy fpMhy„. S>ê$f ‘X¡$ sp¡ s¡“pE‘f“p kybp¡r^“uÆ“p¡ ‘Z Aæepk L$fhp¡. Ap kp’¡ îudlpâcyÆA¡kdÅh¡g âL$fZ“p¡ A’® dNS>dp„ spÅ¡ fpMhp¡.

5. S>¡-s¡ âL$fZ“p b^p AÝepep¡“y„ hp„Q“ ‘|Z® ’C Ne¡ A¡ rhQpfhy„ L¡$îudlpâcyÆA¡ S>Zph¡g âL$fZ “p¡ A’® kdÅC füp¡ R>¡ L¡$ “l]. Äep„ky u s¡ “ kdÅe Ðep„ ky u s¡ âL$fZ“p AÝepep¡“y„ hp„Q“ Qpgy fpMhy„.S>ê$f ‘X¡$ sp¡ s¡“p E‘f“p kybp¡r^“uÆ“p¡ ‘Z Aæepk L$fhp¡.

rhi¡j Aæepk dpV¡$ ---"îucpNhsp’®âL$fZ' A“yhpv$L$ : Np¡.hp. îu“p“ygpg Np„û, âL$piL$ :

îuhëgcpQpe® V²$õV$, dp„X$hu."AÝepep’®' (îucpNsp’®r“bÞ^p“ykpfu) g¡ML$ : îuNp¡Ly$gfpeÆ."îu‘yfyjp¡Ñd“pdklöd¹' dlpâcy îuhëgcpQpe® rhfrQs, s¡“p E‘f“u

V$uL$p krls.--- D[ëgrMs N°Þ’p¡“p¡ Aæepk L$fhp¡.

îudlpâcy“p ds¡ õhN©ldp„ cNhÐk¡hp S>¡d kv$p-ApÆh“ L$s®ìeR>¡ s¡d îucpNhs“p¡ Aæepk ‘Z kv$p-ApÆh“ L$s®ìe R>¡. Ap L$pe® AÐeÞsûfS>“y„ R>¡. cpNhs“p ‘Ùrskf“p Aæepk“¡ S>¡d-S>¡d h^pfsp S>CA¡s¡d-s¡d âcyL©$‘p’u cpNhs“p¡ A’® h y“¡ h y kdÅhp gpN¡ R>¡. S>¡d-S>¡dA’® kdÅsp¡ Åe s¡d-s¡d cpNhsdp„ fk ‘Z h^sp¡ Åe R>¡.

âcy“p¡ ×Y$ Apîe A“¡ îudlpâcy E‘f AX$N rhíhpk lp¡e sp¡L$p¡C ‘Z L$pe® L$qW$“ “’u.

îuhëgcpQpe® V²$õV$ hsuifv¹$ Np¡õhpdu

VII

D‘¾$dg¡ML$ : Np¡. hp. îu“p“ygpg Np„ u

îucpNhsp’® âL$fZ fQhp“y„ âep¡S>“-kp^“kd|l :L$d® op“ A“¡ c[¼s ep¡N A¡ ÓZ a$gâp[às“p dy¿e kp^“p¡ Sy>vp-

Sy>vp Frj-dyr“Ap¡A¡ L$l¡gp R>¡. s¡ ‘¥L$u ‘p„Q âL$pf“p„ L$d® A“¡ op“ “¡ gp¡L$“¡{Q¡ s¡ dpV$¡ kp^“ sfuL¡$ L$l¡gp R>¡, R>sp„ s¡ kp^“ “’u A¡d ‘Z “’u. L$d®’us’p op“’u ‘Z cNhÐâp[àsê‘ a$g âpàs ’pe R>¡, ‘fÞsy cNhp““u L©$‘pS>¡“p D‘f lp¡e s¡“¡ S> s¡ kp^“’u a$g âpàs ’pe R>¡. s¡’u a$gâp[às“y„ dy¿ekp^“ sp¡ cNhp““u L©$‘p S> R>¡, L$pfZ L¡$ DÙh“¡ D‘v¡i Ap‘sp„ cNhp“îuL©$óZ¡ L$l¡g R>¡ L¡$ : ""ep¡N, kp„¿e, vp“, h°s, s‘, eop¡, ìep¿ep“, h¡v“p¡Aæepk A“¡ kÞÞepk ’u âeÐ“ L$fhp R>sp„ ‘Z S>¡d“u âp[às ’su “’us¡hp d“¡(îuL©$óZ“¡) Np¡‘uAp¡, Npep¡, h©np¡, lfZp¡, “pNp¡, rkÙp¡ A“¡ S>¡buÅ d|Y$ byrÙhpmpAp¡ A¡ dpÓ cph’u kl¡gpC’u âpàs L$f¡g R>¡... s¡’u l¡DÙh! L$pe® L$fhp“u A“¡ L$pe® “ L$fhp“u h¡v“u ApopAp¡“p¡, âh©rÑ A“¡r“h©rÑ dpN®“p¡, îhZ L$fhp“y„ R>¡ s¡“p¡ A“¡ îhZ L$f¡gp“p¡ ÐepN L$fu,âprZdpÓ“p ApÐdp“¡ d“¡ A¡L$gp“¡ S> kç‘|Z® fus¡ ifZ Aph, L$pfZ L¡$dpfp’u sy„ kh® sfa$’u cefrls ’Ci''.

(cpN.‘yfp.11&12&8,9-14,15).

L$d® op“ hN¡f¡ a$gâp[às“p„ hpõsrhL$ kp^“ lp¡s sp¡ cNhp“ s¡“¡Aphp¡ D‘v¡i “ L$fs. L$d®, op“ hN¡f¡’u cNhp“ âL$V$ ’pe R>¡, cNhp““y„âpL$V$é L$fph“pfp„ s¡ kp^“p¡ ’pe R>¡, ‘fÞsy S>¡d gp¥qL$L$ dp¡V$p¡ ‘y{j OZuApÆÆ L$fhp’u Ýep“ Ap‘¡ s¡d Ap kp^“p¡’u cNhp“ Dvpku“ flu âL$V$’sp„ lp¡hp’u dy¿e a$g Ap‘sp “’u. ‘fÞsy c[¼s’u sp¡ cNhp“ OZp â¡d’uâL$V$ ’pe R>¡ A“¡ s¡’u ‘R>u ‘p¡sp“p ApÐdp“y„ ‘Z vp“ L$f¡ R>¡ sp¡ ‘R>u c¼s“¡kyM Ap‘¡ s¡dp„ L$l¡hy„ S> iy„?(sÒhp.vu.r“.kh®r“.307-311).

1

sfk gpN¡ sp¡ s¡ v|f L$f“pfp„ ÓZ kp^“ R>¡ : 1.sfk kl“ L$fhu;Ap op“ S>¡hy„ kp^“ R>¡. 2.L|$hp¡ Mp¡vhp¡ A“¡ ‘pZu L$pY$u ‘uhy„; Ap ep¡N(L$d®)S>¡hy„ kp^“ R>¡. 3.N„Np“p (S>gpie“p) L$p„W$¡ hpk L$fhp¡; Ap c[¼s S>¡hy„kp^“ R>¡. s¡dp„ ‘Z cNhp“ D‘f â¡d fpMhp¡ A¡ DÑd kp^“ R>¡. â¡d lp¡esp¡ N„Np ‘p¡s¡ DÛp¡N L$fu N„NpS>g“u Tpfu gphu S>¡d ‘p“ L$fph¡ s¡d cNhp“D‘f â¡d lp¡e sp¡ cNhp“ ‘p¡s¡ DÛd L$fu â¡dhpmp c¼s ‘pk¡ ‘^pfu s¡“¡vi®“ Ap‘u s¡“p¡ DÙpf L$f¡ R>¡. S>¡hu fus¡ r‘sp bpgL$“¡ kyM ’pe s¡hy„ApQfZ L$f¡ R>¡ s¡d cNhp“ c¼s“¡ kyM ’pe s¡d L$f¡ R>¡. L$pfZ L¡$ Np¡‘uAp¡A¡cNhp““u â¡d’u k¡hp L$fu s¡’u cNhp“¡ s¡d“¡ “ vp“ L$fhp ep¡Áe L$pd“y„ ‘Zvp“ L$ey. ""kh®’u DÑd a$gê‘ cNhp“ ‘p¡sp“u Aphu lgL$u [õ’rs ip dpV$¡L$f¡?'' A¡hu ‘Z i„L$p “ L$fhu, L$pfZ L¡$ õ“¡ldpN®dp„ lgL$u [õ’rs ^pfZL$fhpdp„ L$p¡C vp¡j “’u. cNhp“¡ Np¡‘uAp¡“¡ gp¥qL$L$ fus¡ L$pd“y„ vp“ L$ey A¡d‘Z “ dp“hy„. L$pfZ L¡$ cNhp“ sp¡ ‘|Z®L$pd (S>¡d“u L$pd“p kvp ‘|Z® ’e¡gulp¡hp’u S>¡d“¡ L$pd“p L$fhp ep¡Áe L$p„C S> “’u s¡hp) R>¡, A“¡ S>¡“¡ L$p„C BÃR>p“ lp¡e s¡hp¡ L$p¡C ‘Z gp¡L$dp„ A¡hu fus¡ L$pd“y„ vp“ L$fsp¡ “’u (‘|h®hs¹.312-315).

S>¡d“p„ vi®“ ’pe s¡d“p D‘f â¡d ’pe, ‘fÞsy S>¡d“p„ L$p¡C âL$pf¡vi®“ ’sp„ “’u s¡d“p D‘f â¡d L¡$d ’C iL¡$? A¡hu i„L$p ‘Z ep¡Áe “’u.L$pfZ L¡$ r“óL$pd flu ‘p¡sp“u ep¡Áesp âdpZ¡ cNhp““u A¡L$^pfu k¡hpL$fhp’u S> kh® cNhp““p„ vi®“ L$fu iL¡$ R>¡, buÆ L$p¡C fus¡ cNhp““p„ vi®“’C iL$sp„ “’u. ‘p¡sp“u ep¡Áesp âdpZ¡ klºA¡ k¡hp L$fhu Å¡CA¡, k¡hph^pf¡ L$fu R>¡ L¡$ Ap¡R>u s¡“y„ L$p„C âep¡S>“ “’u. cNhp““p„ vi®“ L$fhp“y„ ApApÞsf kp^“ R>¡.(‘|h®hs¹316)

âpZudpÓ D‘f vep fpMhu, S>¡ L$p„C âpàs ’pe s¡dp„ kÞsp¡jfpMhp¡ A“¡ kh® B[ÞÖep¡“¡ ipÞs fpMhu. Apd L$fhp’u cNhp“ sfs âkÞ“’pe R>¡. Ap s¡d“p„ vi®“ L$fhp“y„ blpf“y„ kp^“ R>¡.(‘|h®hs¹317).

2

""S>¡ d“yóep¡ Ap‘“p„ QqfÓ“y„ îhZ L$f¡ R>¡, Np“ L$f¡ R>¡, hpf„hpfâi„kp L$f¡ R>¡, õdfZ L$f¡ R>¡ A“¡ s¡“p’u Ap“Þv ‘pd¡ R>¡, s¡Ap¡“¡ k„kpf“pâhpl“p¡ “pi L$f“pfp„ Ap‘“p„ QfZpfrhÞv“p„ Aë‘ kdedp„ S> vi®“ ’peR>¡'' (cpN.‘yfp.1&8&36) A¡d cNhp““u õsyrs L$fsp„ Ly$ÞsuA¡ cNhp““p„vi®“ ’hp“y„ DÑd kp^“ L$l¡gy„ R>¡. ‘vp’®dpÓ“u BÃR>p A’hp S>êqfeps “p¡ÐepN L$fu, cNhp““p c¼sp¡ kp’¡ cNhp““p„ ‘fp¾$dp¡dp„ Apk[¼s fpMuApvf L$fhp¡ A¡ cNhp““p vi®“ L$fhp“y„ DÑd kp^“ R>¡ A¡d 3&25&34 dp„vip®h¡gy„ R>¡ (‘|h®hs¹318-19).

s¡’u cNhp““p Ahspf L$r‘g¡ dy[¼s âpàs L$fhp“y„ kp^“ op“S>Zph¡g R>¡ s¡ dy¿e kp^“ “’u. fpÅ“u ‘¡W$¡ îuL©$óZ L$p¡CL$ Æh“¡ L$p¡CL$kp^“’u a$g Ap‘¡ sp¡ s¡ D‘f’u A¡d “ dp“hy„ L¡$ kvp s¡ kp^“ L$fhp’ucNhp“ kh®“¡ s¡ a$g Ap‘i¡. fpÅ L$p¡C kde¡ ‘p¡sp“u fpZu“¡ ‘Z k¡hL$‘pk¡ dpf dfph¡, s¡’u L$p¡C dp¡V$p Ar^L$pfu“¡ ‘Z fpZu“p¡ rsfõL$pf L$fhp“p¡Ar^L$p âpàs ’C S>sp¡ “’u. iy¾$pQpe£ L$Zpv hN¡f¡ DÑd dyr“Ap¡“u byrÙdp„dp¡l DÐ‘Þ“ L$f¡gp¡ lp¡hp’u s¡Ap¡A¡ R> ‘vp’®“p A’hp kp¡m ‘vp’®“p op“’udp¡n âpàs ’pe R>¡ A¡hp¡ bp¡ L$f¡gp¡ R>¡. Ap ip”p¡ dp¡lhpmu [õ’rsdp„ s¡Ap¡A¡fQ¡gp„ R>¡. s¡ h¡v’u rh{Ù lp¡hp’u A“¡ c°d’u fQpe¡gp„ lp¡hp’u âdpZ “’u(‘|h®hs¹320-25).

DÑdkp^“ :â¡d S>¡hy„ buSy>„ L$p¡C ‘Z DÑd-dy¿e kp^“ gp¡L$dp„ “’u. cNhp““u

âp[às L$fhp“y„ DÑd-dy¿e kp^“ â¡d S> R>¡. cNhp“ D‘f â¡d DÐ‘Þ“L$f“p{„ DÑd dy¿e kp^“ îudv¹cpNhs S> R>¡. {rQ(Ndhp) hN¡f¡ L$pfZp¡’uâ¡d DÐ‘Þ“ ’e¡g lp¡e sp¡ vp¡j Å¡hpdp„ Aph¡ Ðepf¡ s¡ S>sp¡ fl¡ R>¡. hmuip”“y„ op“ “ lp¡e sp¡ gp¥qL$L$ ×rô’u Agp¥qL$L$dp„ ‘Z vp¡jp¡ S>ZpC iL¡$. s¡’ukh® ip”p¡“p¡ S>¡dp„ r“Z®e L$fhpdp„ Aph¡g R>¡ s¡hy„, cNhp““y„ kh® dplpÐçeS>Zph“p{„, îudv¹cpNhs S> cNhp“ D‘f â¡d L$fph“p{„ R>¡. ""cNhp““u

3

c[¼s A“’®“p¡ kpnps¹ “pi L$f“pfu R>¡ A¡d ÅZ“pf ìepk¡ îudv¹cpNhsê‘ip”p¡“p¡ kpf fÃep¡, S>¡“y„ îhZ L$fhp’u ‘y{j“¡ ip¡L$ dp¡l A“¡ OX$‘Z “p¡“pi L$f“pfu ‘fd ‘y{j îuL©$óZdp„ c[¼s DÐ‘Þ“ ’pe R>¡ S>'' (1&7&6&7)""gp¡L$dp„ îudv¹cpNhs“y„ îhZ L$f“pfpAp¡“¡ cNhp“ D‘f â¡d lp¡hp“y„ Å¡hpdp„Aphsy„ “’u. s¡’u s¡“y„ îhZ â¡d âL$V$ ’hp“y„ kp^“ “’u'' A¡hu i„L$p “L$fhu. L$pfZ L¡$ 1.îucpNhs“p spÐ‘e®“y„ kfMu fus¡ op“, 2.c¼s“p dyM’us¡“y„ îhZ A“¡ 3.îhZ L$f“pf“¡ k„kpfdp„ h¥fpÁe A¡ ÓZ îucpNhs“pîhZ“p A„Np¡ R>¡. s¡’u ‘p¡sp“p¡ Ar^L$pf Å¡C, îucpNhs“p¡ ArcâpekdÆ c¼s“p dyM’u s¡“y„ îhZ L$fhpdp„ Aph¡ sp¡ dpÓ A¡L$hpf S> îhZL$fhp’u îuL©$óZdp„ “½$u â¡d DÐ‘Þ“ ’pe R>¡. S>¡“¡ gp¡L$ (k„kpf) dp„ kç‘|Z®h¥fpÁe lp¡e A“¡ îudv¹cpNhsdp„ S>¡ L$l¡g R>¡ s¡dp„ L$p„C Akçcrhs A’hpMp¡Vy$„ R>¡ A¡hp¡ S>¡“¡ rhQpf ’sp¡ “’u, A“¡ S>¡“y„ AÞs:L$fZ su’® hN¡f¡’u iyÙ’e¡g lp¡e s¡hp¡ rhvyf S>¡hp¡ A’hp s¡’u ‘Z Ar^L$ DÙh S>¡hp¡ S>¡ lp¡e s¡“¡ s¡îucpNhsdp„ L$l¡gu cNhp““u A¡L$ S> gugp“y„ îhZ L$fhp’u cNhp“dp„ â¡dDÐ‘Þ“ ’pe R>¡, sp¡ ‘R>u ApMp cpNhs“y„ îhZ L$f¡ sp¡ s¡“¡ â¡d ’pe s¡dp„i„L$p S> iu? s¡’u dy¿e Ar^L$pf âpàs ’hpdp„ L$p„C ‘Z kÞv¡l S> “’u. s¡’uîudvpQpe®QfZ¡ îudv¹cpNhs“p hpõsrhL$ A’®“p¡ rhQpf L$fu, s¡ A’®“p¡r“Z®e L$fu sÒhp’®vu‘r“bÞ^“p îucpNhsp’® âL$fZdp„ s¡ A’® vip®h¡g R>¡.s¡ A’®“y„ op“ ’sp„ cNhp“dp„ kç‘|Z® âL$pf¡ c[¼s ’pe R>¡ S>. hmu DÐ‘Þ“’ep bpv c[¼s ipÞs b“u S>su “’u, ‘fÞsy gsp“u ‘¡W$¡ qvhk¡-qvhk¡ h^suS>C, îuL©$óZê‘ a$g âpàs L$fph¡ s¡hu DÐ‘Þ“ ’pe R>¡. s¡’u c[¼s“u BÃR>pfpM“pf¡ Ahíe îucpNhsp’®âL$fZ“y„ k|ÿd r“funZ L$fhy„.

(‘|h®hs¹326&329)

• • • • •

4

dlpâcy îuhëgcpQpe®QfZ rhfrQs sÒhp’®vu‘r“bÞ^dp„“y„îucpNhsp’®âL$fZ

(ip”-õL$Þ^-âL$fZp’®)A“yhpv$L$$ : Np¡. hp. îu“p“ygpg Np„ u

îuL© $óZ ‘fdp“Þv„ vigugpeys„ kv p kh®c¼skdyÙpf¡ rhõazfÞs„ ‘f„ “yd: &&îudv¹cpNhsdp„ ‘f hõsy (‘fb°û) “¡ "îuL©$óZ' L$l¡g R>¡. s¡’u

Apfçcdp„ â’d ígp¡L$’u îudvpQpe®QfZ îuL©$óZ“u õsyrs L$f¡ R>¡. ‘fb°û‘p¡sp“u A„vf fl¡g ""‘fd kp¥Þve® lº„ âL$V$ L$fy„'' A¡hu BÃR>p’u kpL$pf ’C âL$V$’pe R>¡. s¡ kpL$pf õhê‘ s¡ S> "îuL©$óZ' R>¡. s¡’u îuL©$óZ A¡ L$p¡C rhc|rs “’u,‘fÞsy ‘fb°û S> R>¡. hmu s¡ ‘fdp“Þv lp¡C a$gê‘ ‘Z R>¡. s¡ kvp vi âL$pf“ugugp L$ep® L$f¡ R>¡. s¡ vi gugpAp¡hpmp cNhp“ îuL©$óZ“y„ îhZ L$fhp’u s¡ âpàs’pe R>¡. ‘p¡sp“p kh® c¼sp¡“p¡ DÙpf L$fhp¡ A¡ kpL$pf õhê‘ ^pfZ L$fu âL$V$’hp“y„ A¡V$g¡ Ahspf g¡hp“y„ s¡d“y„ âep¡S>“ R>¡. s¡d“p’u Ar^L$ L$p¡C R>¡ S> “rl.s¡ kh®’u DÑd R>¡. Ahspf g¡ Ðepf¡ s¡d“¡ õsyrs L$fhpdp„ Aph¡ s¡ râe lp¡hp’uApfçcdp„ îudvpQpe®QfZ s¡d“¡ “d“ L$f¡ R>¡.(1)

îudv¹cpNhs“p¡ A’® s’p Arcâpe kpfu fus¡ ÅZhpdp„ Aph¡ s¡dpV$¡ S> îudvpQpe®QfZ¡ cpNhsp’® âL$fZ fQ¡gy„ R>¡. s¡ kpfu fus¡ ÅZhpdpV$¡1ip” 2õL$Þ^ 3âL$fZ 4AÝepe 5hp¼e (ígp¡L$) 6‘v (iåv) s’p 7Anf A¡kps¡“p A’® bfpbf ÅZhp Å¡CA¡. Ap kps¡“p A’®dp„ L$p¡C ‘Z rhfp¡ “Aph¡ s¡hu fus¡, kç‘|Z® cpNhsdp„ N|„’pe¡gp¡ A¡L$ S> A’® ÅZhpdp„ Aph¡Ðepf¡ îucpNhs“p¡ A’® s’p Arcâpe bfpbf S>Zpe. Ap kps¡“p¡ A’® R>¡.âÐeeê‘ Anfp¡“p¡ ‘Z A’® R>¡. Å¡ L$V$L¡$-L$V$L¡$ A’® L$fhpdp„ Aph¡ sp¡ s¡ A’®L$[ë‘s ’pe. S>¡d cNhp“ A¥íhe® hue® ei îu op“ A“¡ h¥fpÁe A¡ R>NyZp¡hpmp R>¡ s¡d îucpNhs“p¡ A’® ‘Z bpf õL$Þ^p¡ hN¡f¡“p A’®hpmp¡ R>¡.A¡hu fus¡ ip” hN¡f¡ kps“p¡ rhfp¡ rh“p“p¡ A¡L$ A’® S>¡ ÅZ¡ s¡ k„kpf’udy¼s ’pe R>¡. Aphu dy[¼s; c[¼s ’hpdpV$¡ S>êfu R>¡. Ap kps ‘¥L$u ip”,õL$Þ^, âL$fZ A“¡ AÝepe “p A’® îucpNhsp’®âL$fZdp„ îudvpQpe®QfZ¡

5

vip®h¡g R>¡ A“¡ bpL$u“p ÓZ“p A’® îukybp¡r^“udp„ S>Zph¡gp R>¡.(2)

ip”“p¡ A’®:Ap“Þvê‘ lqf“u gugp A¡ îucpNhsip”“p¡ A’® R>¡. Ap“Þvê‘

cNhp““u gugp ‘Z Ap“Þvê‘ S> R>¡, A“¡ kh®“p„ vy:Mp¡“¡ lf“pfu R>¡. s¡’uvy:M“p¡ “pi L$f“pfu A“¡ kyM (Ap“Þv)ê‘ cNhp““u gugp ‘p¡s¡ S>‘y{jp’®ê‘p R>¡ A¡hp¡ îucpNhsip”“p¡ A’® R>¡.

îudv¹cpNhs cNhÖŸ‘ R>¡ s¡’u ‘pW$ L$fu s¡“y„ pfZ L$fhp’u, cpNhs“põhê‘’u cNhp“ S> ^pfZ L$f¡gp ÅZhp. ùvedp„ fl¡gp cNhp“ S>¡ L$pe® L$f¡R>¡ s¡ Ap âdpZ¡ cpNhs“p õhê‘’u ^pfZ L$f¡gp cNhp“ ‘Z L$f¡ R>¡. Å¡s¡“p¡ A’® ‘Z kç‘|Z® ÅZ¡gp¡ lp¡e sp¡ Ap Aphy„ (cNhÖŸ‘) R>¡ A¡hy„ op“c[¼s“p A„Nê‘ lp¡hp’u, s¡“p’u cNhp““y„ op“ ’pe R>¡ A“¡ s¡’u cNhp“c[¼s Ap‘¡ R>¡.

õL$Þ^“p A’® :Ap“Þvê‘ lqf“u gugp îudv¹cpNhs“p¡ A’® R>¡ A¡d D‘f L$l¡gy„ R>¡.

Ap lqf“u gugp vi âL$pf“u lp¡hp“y„ îucpNhsdp„ S> L$l¡gy„ R>¡: ""Al] 1kN®2rhkN® 3õ’p“ 4‘p¡jZ 5ErsAp¡ 6dÞhÞsfp¡ 7Cip“yL$’p 8r“fp¡ 9dy[¼s A“¡10Apîe L$l¡gp„ R>¡''(cpN.‘yfp.2&10&1) Ap vi gugpAp¡“y„ ÓuÅ’u bpfdpky u“p vi õL$Þ^p¡dp„ A“y¾$d¡ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡.

Ap vi D‘fpÞs "Ar^L$pf' ‘Z cNhp““u gugp R>¡. ‘fÞsy s¡dy¿e gugp “’u, ‘Z dy¿e gugpdp„ D‘ep¡Nu gugp R>¡. Ar^L$pf“u ‘¡W$¡ S>kp^“p¡ A¡V$g¡ kh® âL$pf“p„ op“ ‘Z cNhp““u gugp R>¡. L$pfZ L¡$ kh®âL$pf“p„ op“, îhZ hN¡f¡ c[¼s“p A„Np¡ R>¡. Ap ‘Z dy¿e gugpAp¡“pA„Nê‘ lp¡hp’u dy¿e gugp NZpe “rl, R>sp„ ip”“p A’®dp„ Ap“p¡ ‘Zkdph¡i ’hp¡ Å¡CA¡. s¡’u vi dy¿e gugp A“¡ b¡ dy¿e gugpAp¡“p A„Nê‘

6

gugp A¡ kh®“y„ r“ê‘Z îudv¹cpNhsdp„ L$f¡gy„ R>¡. s¡’u s¡“p bpf õL$Þ^ R>¡.‘l¡gp õL$Þ^dp„ Ar^L$pfu“y„ A“¡ buÅ õL$Þ^dp„ kp^“p¡“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡.dy¿e gugpAp¡ sp¡ vi S> fl¡ R>¡, “’u h^su L¡$ “’u OV$su. Ap âdpZ¡îucpNhs“p bpf õL$Þ^p¡ lp¡hp R>sp„ s¡ A¡L$ S> ip” A’hp ‘yfpZ R>¡ A“¡ s¡lqfê‘ S> R>¡. Ap ‘yfpZ iåv’u A“¡ A’®’u ‘Z cNhÖŸ‘ R>¡.

îucpNhs cNhÖŸ‘ R>¡ A“¡ cNhp“ ‘y{j R>¡. ""‘y{j Mf¡Mfbpf A„Nhpmp R>¡'' A¡ îyrs âdpZ¡ ‘y{j“p bpf A„Np¡ R>¡, s¡’u ‘ZîucpNhs“p bpf õL$Þ^p¡ R>¡. îyrs âdpZ¡ rhQpfsp„ b¡ kp’mp¡, b¡ bplºAp¡,rif, ùve, b¡ lõsp¡, b¡ QfZp¡ A“¡ b¡ õs“p¡ A¡ ‘y{j“p bpf Ahehp¡ R>¡.

1-2 ‘l¡gp¡ A“¡ buÅ¡ õL$Þ^ b¡ QfZ ê‘ R>¡. s¡ âdpZ¡ Ar^L$pf A“¡ op“A¡ b¡ cpNhsê‘ ‘y{j“p b¡ QfZp¡ R>¡.

3-4 kN® A“¡ rhkN® (ÓuÅ¡ A“¡ Qp¡’p¡ õL$Þ^) b¡ bplº (Mcp’u L$p¡Zukyû“p cpN“¡ bplº A“¡ L$p¡Zu’u Ap„NmuAp¡ kyû“p cpN“¡ lõsL$l¡gp lp¡hp“y„ A“¡ Y$]QZ’u “uQ¡“p cpN“¡ QfZ L$l¡gp lp¡hp“y„ S>ZpeR>¡) A’hp L$f R>¡.

5-6 õ’p“ A“¡ ‘p¡jZ (‘p„Qdp¡ A“¡ R>Ì$p¡ õL$Þ^) b¡ kp’mp¡ R>¡.7,12 kpsdp¡ õL$Þ^ A“¡ bpfdp¡ õL$Þ^ b¡ lõs R>¡. kpsdp¡ A“¡ bpfdp¡

õL$Þ^ b¡ lõs lp¡e sp¡ îucpNhs L$vê‘y„ gpNi¡ A¡hu i„L$p ’pe sp¡ÅZhy„ L¡$ kpsdy„ õL$Þ^ hpdlõsê‘ R>¡ A“¡ s¡ KQp¡ fpMu cNhp“c¼s“¡ ‘p¡sp“u ‘pk¡ bp¡gph¡ R>¡.

8-9 ApW$dp¡ A“¡ “hdp¡(dÞhÞsfp¡ A“¡ Cip“yQqfs) b¡ õs“p¡ R>¡.10 vidp¡ õL$Þ^ (r“fp¡ ) "dÝe' A’hp ùve R>¡.11 ArNepfdp¡ õL$Þ^ (dy[¼s) rif R>¡.12 bpfdp¡ õL$Þ^ (Apîe) vrnZ lõs R>¡.

cNhp“ S>¡hp cpNhsê‘ ’ep, s¡hp“y„ Al] hZ®“ L$f¡gy„ R>¡. Ap

7

(îucpNhs¹) bpf A„Nhpmp lqf ‘p¡s¡ S> R>¡.

L¡$V$gpL$ D‘pk“p L$f“pfpAp¡ A¡d dp“¡ R>¡ L¡$ ¾$d âdpZ¡ D‘pk“pL$fhp’u S> a$g âpàs ’pe. s¡’u s¡Ap¡ ‘y{j“p Ahehp¡“p ¾$d âdpZ¡ S>õL$Þ^p¡ lp¡hp“y„ L$l¡ R>¡. b¡ QfZp¡ ‘l¡gp b¡ õL$Þ^p¡, b¡ kp’mp¡ ÓuÅ¡ A“¡ Qp¡’p¡õL$Þ^, L$qV$ ‘p„Qdp¡, Nyü Aheh R>Ì$p¡, Dvf kpsdp¡, ùve ApW$dp¡, b¡ L$fp¡“hdp¡, dyM vkdp¡, ggpV$ ArNepfdp¡ A“¡ rif bpfdp¡ õL$Þ^ R>¡. s¡dp„ L$qV$dp„A¡V$g¡ ‘p„Qdp õL$Þ^dp„ dg“p„ Üpf S>¡hp„ “fL$p¡ R>¡. D‘pk“p L$f“pf Aphu fus¡D‘pk“p L$f¡ s¡ ‘Z ep¡Áe R>¡(3-10&&)

ÓZ cpjpAp¡ :ìepkÆ cNhp““p Ahspf lp¡hp’u s¡d“y„ s¡S> Adp‘ R>¡. õhê‘’u

A“¡ NyZ’u s¡ OZp dp¡V$p R>¡. îudv¹cpNhs A¡ s¡d“u kdpr^cpjp R>¡.

îudv¹cpNhsdp„ L$p¡CL$ õ’m¡ op“ hN¡f¡“u âi„kp L$f¡gu R>¡, ¼ep„L$L$’pdp„ ApNm-‘pR>m“p¡ rhfp¡^ Å¡hpdp„ Aph¡ R>¡ A“¡ ¼ep„L$ s¡“p¡ s¡ S>h©ÑpÞs a$fu L$l¡hpê‘ (‘y“{[¼s) hN¡f¡ vp¡jp¡ Å¡hpdp„ Aph¡ R>¡. s¡“y„ L$pfZ A¡hy„R>¡ L¡$ îudv¹cpNhsdp„ ÓZ cpjpAp¡ R>¡:

1. kdpr^cpjp2. dspÞsfcpjp A“¡3. gp¥qL$L$ cpjp.

1. ìepkÆA¡ S>¡V$gp¡ rhje kdpr^’u ÅZu“¡ L$üp¡ s¡ "kdpr^cpjp'.2. s¡“p’u rh{Ù rhje Äep„ L$l¡g R>¡ s¡ "dspÞsfcpjp' R>¡.3. A“¡ gp¡L$dp„ ârkÙ rhje Äep„ L$l¡g lp¡e s¡ "gp¥qL$L$u cpjp' R>¡.

s¡ ‘¥L$u dspÞsf cpjp A“¡ gp¥qL$L$u cpjp bp¡g“pf“p Arcâpe‘|fsu âdpZ R>¡, ‘fÞsy s¡dp„ S>¡ rhje S>Zph¡g lp¡e s¡ kçbÞ^dp„kdpr^cpjp“u ‘¡W$¡ kç‘|Z® fus¡ âdpZ “’u. s¡’u S> Ap b¡ cpjpAp¡ kp’¡

8

kdpr^-cpjp“p¡ rhfp¡ fl¡sp¡ “’u. Ap b¡ cpjpAp¡ îudv¹cpNhsdp„ Äep„L$l¡gu R>¡ s¡ Ðep„ vip®hhpdp„ Aphi¡.

Ap ÓZ cpjpAp¡ S>Zpe L¡$hu fus¡? A¡hp¡ âí“ EW$¡, sp¡ ÅZhy„ L¡$kpdpÞe r“ed sfuL¡$ îudv¹cpNhsdp„ kh®Ó kdpr^cpjp R>¡, ‘fÞsy Äep„""lº„ buÅ“y„ L$l¡gy„ L$lº„ Ry>„'' A¡d îuiyL¡$ L$l¡g lp¡e Ðep„ s¡Z¡ ‘fdscpjp L$l¡hpdp„X$u R>¡ A¡d ÅZhy„.

A“¡ 10&79&16 hN¡f¡“u ‘¡W$¡ Äep„ gp¥qL$L$ fus’u hZ®“ L$f¡gy„ lp¡e Ðep„gp¥qL$L$u cpjp L$l¡gu ÅZhu. Ap b¡ cpjpAp¡dp„ kdpr^cpjp’u rh{Ù S>¡ L$p„CL$l¡g R>¡ s¡ rhQpf‘|h®L$ ÅZu Å¡C“¡ L$l¡g lp¡hp’u, Ap rhfp¡ vp¡jê‘ “’u.

ÓZ cpjpAp¡’u õhsÞÓ ‘y{jp’®ê‘ îuL©$óZ“u gugp A¡ S> cpNhs“p¡rhje R>¡. A¡“p îhZ’u cNhp“ îuL©$óZ D‘f Ahíe â¡d ’sp¡ lp¡hp’u A“¡â¡d S> s¡d“¡ âpàs L$fhp“y„ dy¿e kp^“ lp¡hp’u îudv¹cpNhs“p¡ A’® kpfufus¡ kdÆ s¡“y„ îhZ hN¡f¡ L$fhp„ Å¡CA¡(&&10-12&&)

Ar^L$pf, kp^“p¡ A’hp kh® âL$pf“p„ op“ A“¡ kN® hN¡f¡ cNhp““uvi gugp A¡hp¡ A“y¾$d¡ îucpNhs“p bpf õL$Þ^p¡“p¡ A’® ’ep¡. vf¡L$ õL$Þ^dp„L¡$V$gpL$ âL$fZp¡ A“¡ AÝepep¡ lp¡e R>¡, s¡’u lh¡ vf¡L$ õL$Þ^ gC s¡“p âL$fZp¡“ps’p AÝepep¡“p A’® S>Zphhpdp„ Aph¡ R>¡.

â’d õL$Þ^ - Ar^L$pfâ’d õL$Þ^dp„ Ar^L$pf“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. s¡’u îp¡sp = îhZ

L$f“pf A“¡ h¼sp = îhZ L$fph“pf “p Ar^L$pf“y„ Ap õL$Þ^dp„ r“ê‘Z R>¡.õhê‘“¡ S>Zph“pfp¡ Ar^L$pf R>¡. Ar^L$pf “ lp¡e s¡“¡ cpNhs“p õhê‘, A’®s’p Arcâpe “y„ op“ ’C iL$sy„ “’u.

9

îhZ L$f“pf (îp¡sp) A“¡ h¼sp “p¡ Ar^L$pf A¡ ‘l¡gp õL$Þ^“p¡A’® R>¡. Ap“p âL$fZp¡ b¡ âL$pf¡ ‘pX$u iL$pe R>¡ :

1. AÝepe“p A’® âdpZ¡ A“¡ 2. âv¡i A“¡ L$pg “¡ Ýep“dp„ gC“¡.

1. AÝepep¡“p A’® âdpZ¡ âL$fZ ‘pX$sp„, õ’|g fus¡ Ar^L$pf ÓZâL$pf“p¡ R>¡ : 1.kp^pfZ, 2.Akp^pfZ A“¡ 3.NyZ’u ‘f A’hp r“Ny®Z.k|ÿd fus¡ Ap Ar^L$pf Ap¡NZuk âL$pf“p¡ R>¡. kp^pfZ Ar^L$pf “h âL$pf“p¡,Akp^pfZ Ar^L$pf “h âL$pf“p¡ A“¡ NyZ’u ‘f Ar^L$pf A¡L$ âL$pf“p¡•A¡âdpZ¡ Ap¡NZuk âL$pf“p¡ Ar^L$pf ’hp’u Ap¡NZuk AÝepedp„ s¡“y„ r“ê‘ZL$f¡gy„ R>¡. ‘l¡gp “h AÝepep¡dp„ kp^pfZ, vidp„’u AY$pfdp kyû“p “hAÝepep¡dp„ Akp^pfZ, A“¡ Ap¡NZukdp AÝepedp„ r“Ny®Z Ar^L$pf“y„r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. lf L$p¡C Æh Nd¡ s¡ Års“p¡ L¡$ Nd¡ s¡hp¡ NyZ rh“p“p¡ lp¡esp¡ ‘Z îucpNhs“y„ îhZ L$fhp“u BÃR>phpmp¡ lp¡e sp¡ s¡ Ar^L$pfu R>¡, A¡hp¡Ap õL$Þ^“p¡ A’® R>¡.

2. v¡i A“¡ L$pg “¡ Ýep“dp„ gC“¡ âL$fZ ‘pX$sp„ ‘Z Ap õL$Þ^“p„ÓZ âL$fZp¡ ’pe R>¡ : 1.lu“ Ar^L$pf“y„ âL$fZ. 2.dÝed Ar^L$pf“y„ âL$fZA“¡ 3.DÑd Ar^L$pf“y„ âL$fZ. Ap âdpZ¡ âL$fZ ‘pX$sp„, ‘l¡gp ÓZAÝepep¡“y„ ‘l¡gy„, Qp¡’p’u R>Ì$p ky u“p ÓZ AÝepep¡“y„ buSy>„ A“¡ kpsdp’uAp¡NZukdp kyû“p s¡f AÝepep¡“y„ ÓuSy>„ âL$fZ ’pe R>¡. Ap âL$fZp¡dp„îp¡sp A“¡ h¼sp bÞ“¡“p Ar^L$pf S>Zph¡gp R>¡ (12&&-14&&)

õL$Þ^ buÅ¡-A„Np¡krls îhZõL$Þ^“p¡ A’® :

DÑd h¼sp iyL$“¡ DÑd îp¡sp ‘furns¡ S>¡ âí“ L$ep£ s¡ 1&19&37dp„

10

L$üp¡. iyL$ s¡ âí““p DÑfdp„ îucpNhs“y„ A„Np¡ krls îhZ L$fhy„ A¡d L$l¡ R>¡. Æh¡iy„ L$fhy„ Å¡CA¡ A¡ ÅZhp“u ‘furns“u BÃR>p ’sp„, îucpNhs“y„ A„Np¡ krlsîhZ L$fhy„ Å¡CA¡ A¡d L$l¡ R>¡. îucpNhs“p„ vi A„Np¡ lp¡hp’u Ap vi AÝepep¡’uL$l¡ R>¡. s¡’u îucpNhs“p„ A„Np¡“y„ r“ê‘Z A¡ Ap õL$Þ^“p¡ A’® R>¡.(1)

âL$fZp’®:kç‘|Z® cpNhs“y„ îhZ L$fhp“y„ R>¡. s¡ ‘¥L$u S>¡“y„ îhZ L$fhp“y„ R>¡ s¡

ÓuÅ’u Apf„cu bpfdp ky u“p vi õL$Þ^p¡ R>¡. ‘l¡gp¡ õL$Þ^ Ar^L$pf vip®h¡ R>¡A“¡ buÅ¡ õL$Þ^ îucpNhs“p„ A„Np¡ S>Zph¡ R>¡. (îucpNhs“p¡ b¡ âL$pf“p¡ip”p’® R>¡ : 1.ÅZhp ep¡Áe A“¡ 2.L$fhp ep¡Áe. s¡ ‘¥L$u vi gugphpmpcNhp“ (AÝepe 3-12) ÅZhp ep¡Áe R>¡ A“¡ A„Np¡ kp’¡ îucpNhs“y„îhZ L$fhy„ A¡ L$fhp ep¡Áe R>¡. A¡hp¡ rhQpf L$fsp„ ‘l¡gp õL$Þ^“p¡ A’®(îhZ)L$f“pf“p¡ NyZ(Ar^L$pf) vip®h¡ R>¡. buÅ õL$Þ^“p¡ A’® klL$pfu‘Zp„’ua$g vip®h¡ R>¡ A“¡ ÓuÅ’u bpfdp ky u“p õL$Þ^p¡“p¡ A’® îhZ“y„ (S>¡d“pNyZp¡“y„ îhZ L$fhp“y„ R>¡ s¡ cNhp““y„ õhê‘ S>Zph¡ R>¡•AphfZc„$N) A¡hp¡rhQpf L$fhp’u ""îhZ L$fhy„ Å¡CA¡'' A¡hp¡ îucpNhs“p dlphp¼e (ApMpN°Þ’)“p¡ A’® R>¡. Ðepf¡ s¡ îhZ A¡V$g¡ iy„? A¡hp¡ âí“ ’pe.

‘v(iåvp¡) A“¡ hp¼ep¡ “p i[¼s* A“¡ spÐ‘e® “p¡ r“íQe s¡ "îhZ'.iåv“u i[¼s“p¡ Ly$vfsu, kP¹$L$p¡Q rh“p r“íQe L$fhp¡, A’hp iåv A“¡ hp¼ebÞ“¡“p i[¼s A“¡ spÐ‘e® A¡ bÞ“¡“p¡ r“íQe L$fhp¡ s¡.

*i[¼s A¡V$g¡ iåv“u ‘p¡sp“p¡ A’® S>Zphhp“u kÑp. Ap i[¼sAp¡ÓZ R>¡ :1. Arc^p-iåv“p¡ S>¡ A’® kdÅsp¡ lp¡e s¡ S>Zphhp“u kÑp.2. gnZp-Ly$vfsu A’® b„^ b¡ksp¡ “ lp¡e Ðepf¡ êqY$“¡ gu^¡ A’hp L$p„Câep¡S>““¡ gu ¡ s¡“p kçbÞ^hpmp¡ buÅ¡ A’® S>Zphhp“u kÑp. A“¡

3. ìe„S>“p-ApNm-‘pR>m“p k„b„^’u OZp A’®hpmp iåv“u AdyL$ A’®

11

k|Qhhp“u i[¼s.îhZ“p ÓZ A„N R>¡ : 1.sÒhÝep“ 2.ùve“u âkÞ“sp A“¡

3.d““. sÒh-õhê‘“y„ rQÞs“ A¡V$g¡ sÒhp¡“y„ rQÞs“ A“¡ õhê‘“y„ rQÞs“.Ap rQÞs“ s¡ sÒhÝep“. Ap õL$Þ^“p ‘l¡gp b¡ AÝepep¡dp„ A“y¾$d¡ A¡ L$l¡gR>¡. ùve“u âkÞ“sp A¡V$g¡ rQÑ“u iyrÙ. Ap ÓuÅ A“¡ Qp¡’p AÝepedp„L$l¡g R>¡. ÓuSy>„ A„N d““ R>¡ s¡ ‘p„Qdp’u vidp ky u“p R> AÝepep¡dp„ L$l¡gR>¡. Ap’u Ap õL$Þ^“p„ ÓZ âL$fZp¡“p¡ rhcpN vip®ìep¡.(2)

¼ep iåvp¡“u i[¼s s’p spÐ‘e® “p¡ r“íQe L$fhp¡? A¡ ÅZhp“uBÃR>p ’pe sp¡ ÅZhy„ L¡$ îucNhp“ hpkyv¡h“u vi âL$pf“u gugp îucpNhsdp„L$l¡hp“u R>¡ s¡“y„ îhZ L$fhy„. cNhp““u vi âL$pf“u gugp õL$Þ^ 3 ’u 12ky udp„ L$l¡gu R>¡ s¡“y„ îhZ L$fhy„. Apd (buÅ) ‘R>u“p vi õL$Þ^p¡“p A’®V|$„L$pZdp„ L$l¡g R>¡.

^d} (gugp L$f“pf) cNhp““y„ s¡d“p lf L$p¡C ^d® (NyZ) krlsîhZ cg¡ ’pe, vi âL$pf“u gugp L$f“pfp cNhp““y„ S> îhZ L$fhy„ A¡hp¡ApN°l ip dpV$¡ fpMhp¡? A¡hu i„L$p ’pe sp¡ ÅZhy„ L¡$ vi âL$pf“u gugp L$f“pfcNhp““y„ S> îhZ ’pe s¡ dpV$¡ S> ‘pR>m“p¡ N°Þ’ (AÝepe 3-12) fQ¡gR>¡. Å¡ gugp L$f“pf cNhp““y„ îhZ L$fhp“y„ “ lp¡e sp¡ ÓuÅ’u bpfdpky u“p vi õL$Þ^p¡ “L$pdp ’pe. hmu îhZ L$fpsp iåvp¡ A“¡ hp¼ep¡ ‘Z “Aphhp’u îhZ“p A„Np¡“p¡ rhQpf L$fhp¡ ‘Z ìe’® ’pe. s¡’u Nd¡ s¡ ^d®kp’¡“p cNhp““y„ îhZ L$fhp’u ‘pR>m“p¡ N°Þ’ “L$pdp¡ ’sp¡ lp¡hp’u viâL$pf“u gugphpmp cNhp““y„ S> îhZ L$fhy„.

õL$Þ^ ÓuÅ¡ : kN®õL$Þ^“p¡ A’® :

‘l¡gp õL$Þ^dp„ Ar^L$pf S>Zpìep¡. buÅ õL$Þ^dp„ îucpNhs“p

12

îhZdp„ A„Np¡ kp’¡ îhZ L$fhp“p¡ âL$pf L$üp¡. lh¡ Ap ÓuÅ’u Apf„cubpfdp ky u“p bpL$u“p õL$Þ^p¡dp„ S>¡“y„ îhZ L$fhp“y„ R>¡ s¡ rhje L$l¡hpdp„Aph¡ R>¡. cNhp““u kN® hN¡f¡ vi gugpAp¡“y„ îhZ L$fhp“y„ R>¡ s¡ gugpAp¡A“y¾$d¡ Ap ÓuÅ’u bpfdp kyû“p vi õL$Þ^p¡dp„ L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡. A¡âdpZ¡ Ap vi õL$Þ^p¡“p¡ kp^pfZ A’® L$üp¡.

lh¡ ÓuÅ õL$Þ^“p¡ A’® Ap L$pqfL$pdp„ L$l¡ R>¡. Ap õL$Þ^“p s¡ÓukAÝepep¡ R>¡. s¡ s¡Óuk AÝepep¡dp„ kN®(k©rô)“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. Ap õL$Þ^“pAdyL$ S> AÝepedp„ kN®“y„ hZ®“ L$f¡g R>¡ A¡d “’u. "" "kN®' A¡V$g¡ L$pfZp¡“uDÐ‘rÑ'' A¡ hp¼e âdpZ¡ s¡Óuk¡ AÝepep¡“p¡ A’® kN® R>¡.

kN® hmu 1.gp¥qL$L$ A“¡ 2.Agp¥qL$L$ A¡hp b¡ âL$pf“p¡ R>¡. Agp¥qL$L$kN®dp„ s¡Óuk v¡hp¡“¡ DÐ‘Þ“ L$fhpdp„ Aphsp„, s¡Ap¡ eo L$fph¡ R>¡, A¡ r“rh®hpvR>¡. (ApW$ hkyAp¡, ANuepf {Öp¡, bpf ApqvÐep¡, BÞÖ A“¡ âÅ‘rs A¡s¡Óuk v¡hp¡ R>¡). gp¥qL$L$ kN®dp„ ‘Z AÌ$phuk sÒhp¡, Qpf âL$pf“p„ âpZuAp¡“p„buS> (d|g, DÐ‘rÑ“p„ L$pfZ) A“¡ L$pg A¡hp s¡Óuk âL$pf“u k©rô R>¡. s¡’uS> Ap kN® ""1‘p¡sp“p¡ BÃR>¡gp¡, 2Akp^pfZ NyZhpmp¡ A“¡ 3‘p¡sp“¡ D‘ep¡Nu’pe s¡hp a$ghpmp¡ R>¡''. lf L$p¡C âL$pf“u k©rôdp„ ’pe s¡hp âL$pf“p¡ Ap kN®“’u ‘fÞsy D‘f S>Zph¡g ÓZ NyZp¡hpmp¡ R>¡.

1.s¡ ‘¥L$u ‘l¡gp„ L$l¡gp(NyZ) ""‘p¡sp“p¡ BÃR>¡gp¡'' R>¡ A¡V$g¡ gp¥qL$L$A“¡ Agp¥qL$L$ A¡hp âL$pf“p c¡vhpmp¡ R>¡ (12&7&11dp„ kh® ‘yfpZp¡dp„“p¡kpdpÞe kN® L$l¡g R>¡ s¡hp¡ Ap kN® “’u) A“¡ 2.s¡“p¡ ‘Z Akp^pfZ NyZA¡ R>¡ L¡$ Ap kN®dp„ kS>£gp kh® ‘vp’® cNhÖŸ‘ R>¡. hmu 3.Ap kN® ‘p¡sp“¡D‘ep¡Nu ’pe s¡hp dp¡n hN¡f¡ a$ghpmp¡ R>¡. L$pfZ L¡$ Æh“u k©rô b¡ âL$pf“u R>¡: 1.blpf’u(v¡l hN¡f¡’u) S>Zpsu A“¡ 2.õhê‘’u k©rô. s¡ ‘¥L$u blpf’uS>Zpsu k©rô gp¡L$dp„ ârkÙ R>¡, s¡’u Æh“¡ dp¡n âpàs ’pe s¡ S> s¡“udy¿e(õhê‘’u) k©rô R>¡. ‘fÞsy dp¡n“p Ar^L$pfhpmp¡ v¡l âpàs ’ep rh“p

13

dp¡n âpàs ’hp“y„ kçchsy„ “’u, s¡’u dp¡n ’ep“y„ S>ZphhpdpV$¡ DÐ‘rÑ’ep“y„ ‘Z L$l¡gy„ R>¡. s¡dp„ ‘Z N©lõ’“¡ S> dp¡n âpàs ’hp“y„ OZp kÞv¡lhpmy„R>¡, s¡’u vç‘su (‘rs L$v®d A“¡ ‘Ð“u v¡hlŸrs) “¡ dy[¼s âpàs ’ep“y„ ApõL$Þ^dp„ S>Zph¡gy„ R>¡. Ap N©lõ’“u dy[¼s L$fph“pf cNhp““u âkÞ“sp R>¡A“¡ s¡d“u âkÞ“sp âpàs L$fph“pf c[¼s, op“, ep¡N A“¡ cNhp““uApop âdpZ¡“y„ hs®“ R>¡. s¡’u Ap kN®“y„ hZ®“ L$fsp„ Ap kh® L$l¡gp„ R>¡. A¡V$g¡Ap kN® ""‘p¡sp“¡ D‘ep¡Nu ’pe s¡hp a$ghpmp¡'' lp¡hp“y„ L$l¡gy„ R>¡.(2)

(i„L$p : buÅ ‘yfpZp¡dp„ kN® A“¡ rhkN®-‘p¡sp“y„ kpdÕe® âNV$ L$fudy[¼s âpàs L$f“pf kpdÕe®hpmp ‘y{jp¡“u k©rô-“¡ A¡L$ kp’¡ S> L$l¡gp R>¡ A“¡îucpNhs kh® h¡v A“¡ ‘yfpZp¡ “p kpfê‘ lp¡hp’u Al] ‘Z s¡ bÞ“¡ A¡L$kp’¡ S> lp¡hp Å¡CA¡, L$pfZ L¡$ bÞ“¡dp„ Æh“u DÐ‘rÑ v¡l âpàs L$fhp’u ’peR>¡. R>sp„ îucpNhsdp„ s¡ Sy>vp-Sy>vp ÓuÅ A“¡ Qp¡’p õL$Þ^dp„ L$l¡g R>¡, A¡gp¡L$dp„“u ârkrÙ’u rh{Ù R>¡ A¡hu i„L$p ’pe sp¡ ÅZhy„ L¡$)

kdp^p“ : S>¡hp kN® A“¡ rhkN® gp¡L$dp„ ârkÙ R>¡ s¡hp„ L$l¡hp“y„Al] BÃR>¡gy„ “’u, s¡hp“p¡ Al] rhQpf L$f¡gp¡ “’u. Al] sp¡ ‘y{jp’® âpàsL$fph“pfp kN® A“¡ rhkN® L$l¡gp R>¡. s¡ vf¡L$, cNhp““u gugp õhsÞÓ R>¡.A“¡ s¡’u s¡ vf¡L$ A¡L$-A¡L$ õL$Þ^dp„ L$l¡gu lp¡hp’u Al] s¡ gugpAp¡ b¡õL$Þ^dp„ L$l¡gu R>¡. hmu Ap bÞ“¡ gugpAp¡ d¥Ó¡e A“¡ rhvyf “p¡ k„hpvS>Zphu s¡ k„hpv’u L$l¡gu R>¡. L$pfZ L¡$ rhvyf Ar^L$pfu lp¡hp’u Ap b¡ S>gugpAp¡“p îhZ’u s¡“¡ dp¡n âpàs ’ep¡ sp¡ ‘R>u S>¡ ApMp îucpNhs“y„ vi¡gugpAp¡“y„-îhZ L$f¡ s¡“¡ dp¡n âpàs ’pe A¡dp„ kÞv¡l S> ip¡.(3-4)

kN®“u ìep¿ep :1.""b°ûdp„ NyZp¡dp„ h¥jçe âL$V$ ’hp“¡ gu ¡ dlpc|sp¡, sÞdpÓpAp¡,

B[ÞÖep¡ s’p byrÙ“p¡ S>Þd ’pe R>¡ s¡“¡ "kN®' L$l¡g R>¡'' A¡hu kN®“uìep¿ep 2&10&3 dp„ Ap‘¡gu R>¡. NyZp¡“y„ h¥jçe fÅ¡NyZ“¡ gu ¡ S> ’pe R>¡,

14

L$pfZ L¡$ fÅ¡NyZ S> k©rô“p L$pfZê‘-k©rô L$fph“pfp¡ R>¡. cNhp“dp„’u k©rô’pe R>¡ A¡ rhjedp„ kÞv¡l “ fl¡ s¡ dpV$¡ "bûdp„' A¡hp¡ iåv kN®“u ìep¿epdp„ep¡S>¡g R>¡. "b°ûdp„’u' A¡V$g¡ cNhp“dp„’u. dlpc|sp¡, sÞdpÓpAp¡, B[ÞÖep¡A“¡ byrÙ “p¡ S>Þd ’pe R>¡. s¡ L$pfZê‘ A“¡ L$pe®ê‘ A¡d b¡ âL$pf“p„ lp¡e R>¡.Sy>vp-Sy>vp âpZuAp¡“p v¡ldp„ S>¡ dlpc|sp¡ hN¡f¡ fl¡gp„ R>¡ s¡ L$pe®ê‘ R>¡, s¡d“p¡S>Þd s¡ Ap kN® “’u; ‘fÞsy L$pfZê‘ dlpc|s hN¡f¡“p¡ S>Þd s¡ Ap kN® R>¡.s¡’u 2.""fÅ¡NyZhpmp cNhp““u S>Ns“p L$pfZp¡“p¡ S>Þd L$f“pfu gugp s¡"kN®' '' A¡hu kN®“u ìep¿ep ’C.

D‘f buÅ ígp¡L$“p ìep¿ep“dp„ 3.""kN® A¡V$g¡ L$pfZp¡“u DÐ‘rÑ.''A¡hu buÅ ‘yfpZdp„ L$l¡gu kN®“u ìep¿ep ‘Z S>Zph¡gu R>¡. Ap kN®“uìep¿epAp¡ L$l¡hp“y„ âep¡S>“ Sy>vp-Sy>vp kNp£“p¡ kN®dp„ kdph¡i L$fhp“y„ R>¡.1.fÅ¡NyZhpmp cNhp“¡ ‘Z gugp’u k©rô fQ¡gu R>¡. 2.kN® dy¿e(NyZpsus)b°û“u gugp ‘Z R>¡. 3.cNhp“ L$pgê‘ lp¡hp’u L$pg¡ fQ¡guk©rô ‘Z cNhp““u gugp R>¡. 4.Æh ‘Z k©rô fQhpdp„ L$pfZê‘ lp¡hp’us¡ ‘Z ‘p¡sp“p õhê‘dp„ [õ’rs L$f¡-dp¡n âpàs L$f¡ s¡ ‘Z k©rô fQhp“y„âep¡S>“ lp¡hp’u, Æh“u õhê‘dp„ [õ’rs A¡V$g¡ dy[¼s“p¡ ‘Z kN®dp„kdph¡i ’pe R>¡.

2&10&3 dp„ ""c|sdpÓ¡[ÞÖerêp„ S>Þd kN® Dvpùs:, b°ûZp¡NyZh¥jçeps¹'' A¡hu kN®“u Ap‘¡gu ìep¿ep D‘f S>Zph¡gu R>¡ s¡dp„ ""b°ûZp¡ANyZh¥jçeps¹'' A¡d AhN°l g¡hp’u A¡hp¡ A’® ’pe R>¡ L¡$ b°ûdp„ NyZp¡ âL$V$“ ’hp’u b°û“p¡ ‘Z S>Þd-âpL$V¹$e ’pe R>¡. Aphp¡ A’® ’pe Ðepf¡ buÆìep¿ep D‘f L$lu s¡dp„ ""L$pfZS>Þdvp'' A¡V$g¡ L¡$ L$pfZp¡“p¡ S>Þd L$f“pfu,A¡hy„ rhi¡jZ L$l¡g, s¡“p¡ A’® "L$pfZp¡' A¡V$g¡ Æhp¡“p S>Þd“p¡ "Ûrs' “piL$f“pfu, A¡V$g¡ Æhp¡“¡ dp¡n Ap‘“pfu A¡hp¡ L$fhp¡. A¡hu fus¡ Sy>vp-Sy>vpâL$pf“p kN® ’sp lp¡hp’u s¡“p Sy>vp âL$fZp¡ NZu, kN®“p âL$pfp¡ L$l¡hpdp„Aph¡ R>¡ —(&&4&&)

15

kN®“p âL$pfp¡ :v¡h b¡ âL$pf“p lp¡hp’u A“¡ L$pfZp¡ ÓZ âL$pf“p„ lp¡hp’u k©rô ‘p„Q

âL$pf“u R>¡. A“¡ bÞ^“ s’p dp¡n A¡hp c¡v’u vf¡L$ k©rô ‘p¡s¡ S> b¡ âL$pf“u’pe R>¡, A¡V$g¡ s¡“p Ly$g vi âL$pf ’ep.

v¡h (cNhp“) 1.NyZpsus (NyZ’u ‘f) A“¡ 2.kNyZ (NyZhpmp)A¡hp b¡ âL$pf“p ’pe R>¡. sÒhp¡“p s’p Æhp¡“p ÓZ c¡vp¡ R>¡. 1.Al„L$pf hN¡f¡sÒhp¡“u k©rô. 2.Ady¼s Æhp¡“u A’hp L$pg“u k©rô, L$pfZ L¡$ Ady¼s A’hpbÙ Æhp¡ L$pgdp„ S>Þçep L$f¡ R>¡ A“¡ d©Ðey ‘pçep L$f¡ R>¡. 3. dy¼s Æhp¡“uk©rô. s¡’u v¡h“p s’p L$pfZp¡“p dmu ‘p„Q âL$pfp¡ ’sp lp¡hp’u ‘p„Q âL$pf“uk©rô ’pe R>¡. s¡ âL$pfp¡ “uQ¡ S>Zphhpdp„ Aphi¡. Ap ‘p„Q âL$pf“u k©rôdp„A¡L$“y„ âp^pÞe (dy¿e‘Ï„) lp¡e Ðepf¡ buÆ s¡“u rhc|rsê‘ (s¡“p A„Nê‘)lp¡e R>¡. S>¡dL¡$

1.sÒhp¡“u k©rô NyZpsus(v¡h)“u k©rô“u rhc|rsê‘ R>¡.2.b°ûp hN¡f¡“u DÐ‘rÑ ’pe R>¡ s¡ rhkN®ê‘ R>¡ A“¡ kNyZ k©rô“u rhc|rsê‘R>¡.

3.vidp AÝepedp„ S>Zph¡g vi âL$pf“u k©rô L$pg“u rhc|rs R>¡.4.kp„¿e âL$fZdp„ hukdp AÝepedp„ S>Zph¡gu dlÑÐh hN¡f¡“u k©rô sÒhp¡“uk©rô“u rhc|rs R>¡. A“¡

5.Qp¥vdp’u Ap¡NZukdp ky u“p R> AÝepep¡dp„ dspÞsf’u S>Zph¡gu dy¼sÆhp¡“u k©rô bpfdp AÝepedp„ S>Zph¡g k©rô“u rhc|rsê‘ R>¡.

•A¡ âdpZ¡ ‘p„Q âL$pf“u kN®ê‘ gugp ’C. s¡ ‘p„Q¡ bÞ^“ A“¡dp¡n A¡hp c¡v’u b¡ âL$pf“u ’sp„ vi âL$pf“u ’pe R>¡ (‘p„Q¡ k©rôdp„ Sy>vp-Sy>vpâL$pf’u dy[¼s ’pe).

1.kNyZ k©rô“u dy[¼s dp¡n gugp“p¡ kçbÞ^ ’hp’u ’pe R>¡. (L$pfZ L¡ $ Sy>vp-

16

Sy>vp cph’u k©rô fQsp„ s¡d“¡ ce hN¡f¡ ’pe R> ¡ A“¡ s¡ cphp¡“p ¡ ÐepN L$fsp„s¡d“u õhê‘dp„ [õ’rs A’hp dy[¼s ’pe R>¡. rQÑ“u h©rÑAp¡“¡ fp¡L$hp’u S> s¡hufus¡ dy[¼s ’pe R>¡, s¡’u dp¡ngugp“p¡ ep¡N S> s¡ dy[¼s L$fph“pfp¡ R>¡).

2.s¡hu fus¡ NyZpsus k©rô“u dy[¼s op“’u ’pe R>¡ (L$pfZ L¡$ Ap k©rô3&5&24 dp„ S>Zpìep âdpZ¡ Aop“’u ’pe R>¡ A“¡ Aop““p¡ “piop“’u ’pe R>¡).

3. L$pgk©rôdp„ DÐ‘Þ“ ’e¡gp“p¡ dp¡n c[¼s’u ’pe R>¡.4. sÒhp¡“p¡ dp¡n S>¡ sÒhdp„’u s¡ “uL$m¡g lp¡e s¡dp„ s¡“p¡ a$fu âh¡i ’hp’u’pe R>¡.

5. Æhp¡“u dy[¼s h¥fpÁe’u ’pe R>¡.

s¡’u ‘p„Q âL$pf“u k©rô A“¡ s¡“p ‘p„Q âL$pf“p dp¡n A¡hp¡ ApõL$Þ^“p AÝepep¡“p¡ A’® g¡sp, s¡“p„ vi âL$fZ ’pe.(5&&-5&&)

k©rô“p âL$pfp¡ :1. A¡L$ k©rô NyZpsus v¡hdp„’u ’pe R>¡. Ap k©rô ‘p„Qdp s’p R>Ì$p AÝepep¡dp„L$l¡gu R>¡.

2. buÆ k©rô kNyZ b°ûdp„’u ’pe R>¡. Ap k©rô kps, ApW$ s’p “h dpAÝepep¡dp„ L$l¡gu R>¡.

3. ÓuÆ k©rô L$pg“u AÝepe 10-11dp„ L$l¡gu.4. Qp¡’u Æhp¡“u k©rô AÝepe 12dp„ L$l¡gu dy¼s Æhp¡“u, L$pfZ L¡$ Ady¼sÆhp¡“u k©rô“p¡ L$pgk©rôdp„ kdph¡i ’e¡g R>¡.

5. “pdk©rô AÝepe 12dp„ S> L$l¡gu R>¡.

hpõsrhL$ fus¡ sÒhp¡“u k©rô (kp„$¿e âL$fZdp„ AÝepe 20dp„ L$l¡gu)“¡ S> ‘p„Qdu k©rô L$l¡hu Å¡CA¡, ‘fÞsy s¡dp„ “pdk©rô“p¡ ‘Z kdph¡iL$fhp“p¡ lp¡hp’u “pdk©rô“¡ ‘p„Qdu L$l¡gu R>¡. k©rô fQhpdp„-‘l¡gu b¡ k©rôfQhpdp„ v¡h õhsÞÓ R>¡. ÓuÆ, Qp¡’u A“¡ ‘p„Qdu k©rô fQhpdp„-L$pg, Æhp¡

17

A’hp sÒhp¡ õhsÞÓ “’u. s¡d“u k©rô cNhp““u BÃR>p’u S> ’pe R>¡; dpÓL$pg, Æhp¡ A’hp sÒhp¡ ’u ’su “’u.(6&&-6&&)

c|rd“p DÙpf“u kN®dp„ D‘ep¡rNsp:Ap õL$Þ¹ “p AY$pfdp s’p Ap¡NZukdp AÝepedp„ cNhp“¡ hpfpl“p¡

Ahspf gC rlfÎepn“¡ lZu c|rd“p¡ DÙpf L$ep®“u L$’p L$l¡gu R>¡, s¡ ‘ZkN® kçbÞû S> L$’p R>¡. L$pfZ L¡$ c|rd“p¡ DÙpf kh® âL$pf“u k©rôdp„D‘ep¡Nu R>¡. s¡ kh® k©rôAp¡“p Ap^pfê‘ lp¡hp’u, kh® k©rôAp¡“¡ kdp“ R>¡A“¡ s¡’u bÞ^ gugp“p AÞs¡ L$l¡g R>¡.(7&&)

dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ :dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ ’ep“y„ bpfdp AÝepedp„ (ígp¡L$4 hN¡f¡dp„)

L$l¡gy„ R>¡, s¡ ‘Z “L$pdy„ L$l¡g “’u. L$pfZ L¡$ dy¼s Æh“p¡ ‘Z S>Þd ’pe R>¡A¡d vip®hhp AÝep.15&34dp„ S>e s’p rhS>e “¡ k“L$ hN¡f¡A¡ ip‘ Apàep“uL$’p L$l¡gu R>¡.

L¡$V$gpL$ L$l¡ R>¡ L¡$ b°ûk|Ó 4&4&22dp„ S>Zph¡g ""a$fu s¡ (k„kpfdp„)Aphsp¡ “’u'' A¡ îyrs âdpZ¡ dy¼s Æhp¡“p¡ a$fu S>Þd ’sp¡ “ lp¡hp’u, Al]k“L$ hN¡f¡ S>¡ dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ L$l¡gu R>¡, s¡d“u dy[¼s ’e¡g s¡ dy¿e“rl lp¡e, D‘Qpf’u d“pe¡gu li¡. ‘Z Ap dpÞesp ep¡Áe “’u. hpõsrhL$fus¡ k“L$ hN¡f¡“u DÐ‘rÑ ’C s¡ ‘l¡gp„ s¡Ap¡“¡ op“ âpàs ’e¡gy„ S> lsy„,L$pfZ L¡$ DÐ‘rÑ ’ep ‘R>u s¡d“¡ L$p¡CA¡ op““p¡ D‘v¡i L$f¡gp¡ “’u. DÐ‘rÑ’C s¡ ‘l¡gp„ s¡Ap¡“u hpõsrhL$ dy[¼s S> ’e¡gu. s¡hu S> fus¡ h¥Ly$„W$dp„ hk“pfpcNhp““p c¼sp¡ S>e A“¡ rhS>e ‘Z hpõsrhL$ fus¡ dy¼s S> lsp, ‘fÞsycNhp““u BÃR>p’u s¡d“u k„kpfdp„ DÐ‘rÑ ’C. Ap vip®hhp S> D‘fS>Zph¡g ip‘“u L$’p L$l¡gu R>¡. s¡dp„ k“L$ hN¡f¡ ip‘ Ap‘“pf R>¡ A“¡ S>es’p rhS>e “¡ s¡dZ¡ ip‘ Ap‘¡g R>¡. A¡ âdpZ¡ Ap ip‘“u L$’p’u dy¼sÆhp¡“u ‘Z DÐ‘rÑ ’pe, s¡“u ep¡Áesp L$lu (s¡’u s¡Ap¡“¡ DÐ‘rÑ ‘l¡gp„

18

dy[¼s ’e¡gu s¡ dy¿e dy[¼s S> lsu, D‘Qpf’u d“pA¡gu “lp¡su). (7&&&)

dy¼s Æh“¡ âpàs ’sy„ a$g :Ap dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ ’pe s¡ cNhp““¡ râe “’u, s¡’u dy[¼s

âpàs L$fhp ep¡Áe Æhp¡“¡ âpàs ’hp“y„ a$g dp¡n“p kçbÞ^dp„ Sy>vy„ kp„$¿eâL$fZ L$l¡gy„ R>¡.

(i„L$p : S>e A“¡ rhS>e “u DÐ‘rÑ ’C s¡ cNhp““¡ Bô lsy„. Å¡ s¡cNhp““¡ Bô “ lp¡e sp¡ L¡$V$gpL$ S>Þdp¡ ‘R>u s¡Ap¡“¡ ""Ap dp{„ õ’p“ âpàs’i¡'' A¡d cNhp“ L$l¡s “rl, A¡hu i„L$p ’pe. kdp^p“:sp¡ ÅZhy„ L¡$ Al]S>¡ Ap L$’p L$l¡gu R>¡ s¡ dspÞsf R>¡. L$pfZ L¡$ AÝepe 14&6dp„ d¥Ó¡e¡ õ‘ôL$l¡gy„ R>¡ L¡$ ""Ap rhjedp„ S>¡ Ap Brslpk d¢ ‘|h® îhZ L$f¡gp¡ R>¡''. s¡’u d¥Ó¡e¡kp„cm¡g h©ÑpÞs Al] L$l¡gp¡ lp¡hp’u s¡ dspÞsf R>¡).

S>e A“¡ rhS>e “p¡ ip‘“¡ gu ¡ Apkyfcph ’ep ‘R>u s¡Ap¡ ¾$p¡ ’ucNhp““¡ âpàs L$fhp“p lsp, A¡ s¡d“p fpS>kcph“¡ gu ¡ dspÞsf’u s¡d“¡âpàs ’hp“y„ a$g L$l¡gy„ R>¡.

i„L$p : Ðepf¡ dy¼s Æhp¡“¡ âpàs ’hp“p a$g A“¡ buÅ dy[¼s âpàsL$fhp ep¡Áe Æhp¡“¡ âpàs ’hp“p„ a$gdp„ c¡v R>¡, s¡ bÞ“¡ kfMp„ “’u A¡hui„L$p ’pe, sp¡ (kdp^p“) ÅZhy„ L¡$ s¡ b¡dp„ c¡v “’u A¡d S>Zphhp cNhp““y„âpL$V¹$e ’hp“y„ dspÞsfdp„ s¡dS> kp„¿e âL$fZdp„ bÞ“¡ õ’m¡ L$l¡gy„ R>¡. cNhp“‘p¡s¡ S> âL$V$ ’C (Ahspf gC) bÞ“¡“¡ a$m Ap‘¡ R>¡ A¡d S>Zphhp Ap kN®gugpdp„ b¡ cNhp““p Ahspfp¡ ’ep“y„ L$l¡g R>¡. hfpl“p¡ Ahspf ’ep¡ s¡cNhp““u q¾$epi[¼shpmp¡ Ahspf R>¡ A“¡ L$r‘g“p¡ Ahspf ’ep¡ s¡ cNhp““uop“i[¼shpmp¡ Ahspf R>¡. Å¡ k©rô“p âL$fZdp„ cNhp““p¡ Ahspf “ ’pe,sp¡ Æhp¡“p„ L$d®“¡ gu ¡ S> s¡d“p„ S>ÞddfZ ’pe R>¡ A“¡ k©rô L$d®“¡ S> Aû“R>¡ A¡d dp“hpdp„ Aph¡. hpõsrhL$ fus¡ cNhp““u BÃR>p’u S> k©rô ’pe R>¡.

19

Å¡ dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ ’su “ lp¡e, A’hp DÐ‘Þ“ ’e¡g Æhp¡“¡ dy[¼sâpàs ’su “ lp¡e, sp¡ k©rô (bÞ^ A“¡ dp¡n) Cíhf“u BÃR>p’u ’pe R>¡ A¡Mp¡Vy$„ W$f¡ A“¡ Cíhf‘Ï„ fl¡ “rl. s¡’u k©rô Cíhf“u BÃR>p“¡ S> Aû“ R>¡A¡d S>Zphhp dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ ’hp“y„ A“¡ DÐ‘Þ“ ’e¡g Æhp¡“¡ dp¡nâpàs ’sp¡ lp¡hp“y„ Ap gugpdp„ L$l¡g R>¡.(7&&-11)

k©rô“y„ âep¡S>“ :Ap kN®dp„ ”u (v¡hlŸrs) A“¡ ‘y{j(L$v®d) “¡ dy[¼s âpàs ’ep“y„

L$l¡g R>¡. ”uAp¡ A“¡ ‘y{jp¡ “¡ dy[¼s âpàs ’pe s¡ dpV$¡ cNhp“¡ k©rô fQ¡guR>¡. A“¡ cNhp“ âkÞ“ ’pe Ðepf¡ s¡d“¡ Ap gp¡L$“p„ a$m(^“-‘yÓ hN¡f¡)‘fgp¡L$“p„ a$m(õhN® hN¡f¡) A“¡ dp¡n ‘Z Ap‘¡ R>¡, A¡hy„ Ap õL$Þ^“y„ spÐ‘e®R>¡. s¡’u cNhp“¡ fQ¡gu k©rôdp„ S>¡ DÐ‘Þ“ ’e¡gp R>¡ s¡dZ¡ cNhp““y„ â¡d’ucS>“ L$fhy„ Å¡CA¡.(12&&)

k©rô“y„ hZ®“ hukdp AÝepedp„ L$f¡gy„ R>¡ s¡ kç‘|Z® fus¡ L$f¡gy„ “’u,‘Z kpdpÞe fus¡ k©rô NZpe s¡hu lf L$p¡C k©rô“y„ hZ®“ L$fhy„ Å¡CA¡, s¡’us¡ âdpZ¡ hZ®“ L$f¡gy„ R>¡. kp„$¿e ds âdpZ¡ S> k©rô“y„ hZ®“ L$f¡gy„ “’u.L$pfZ L¡$ s¡ ds âdpZ¡ âpàs ’su dy[¼s“y„ r“ê‘Z L$fhp s¡ âL$fZ L$l¡gy„ R>¡.R>sp„ A¡ AÝepedp„ A¡L$ ‘R>u A¡L$ spdku, fpS>ku A“¡ kp[ÒhL$u A¡d ÓZâL$pf“u k©rô L$l¡gu R>¡, L$pfZ L¡$ kp„$¿e ds âdpZ¡ NyZp¡’u k©rô ’pe R>¡. s¡’uA¡ AÝepedp„ NyZ’u ’e¡gu k©rô L$l¡gu lp¡hp’u, kp„¿eds’u s¡ rh{Ù“’u.(12&&-14)

L$v®d¡ dy[¼s âpàs L$fhp L$p„C ‘Z kp^“ L$f¡g lp¡hp“y„ kpP¹$¿e âL$fZdp„L$l¡gy„ “’u, R>sp„ s¡“¡ op“ sp¡ ‘l¡gp„ S> âpàs ’e¡gy„ lp¡hp“y„ S>Zph¡g R>¡. s¡’ucp¡N hN¡f¡ kp’¡ s¡“¡ dy[¼s âpàs ’ep“y„ L$l¡gy„ R>¡. v¡hlŸrs“¡ L$r‘g“p D‘v¡i’uop“ âpàs ’sp„ dy[¼s âpàs ’ep“y„ 25 ’u 33 dp ky u“p “h AÝepep¡’uL$l¡gy„ R>¡.(15)

20

âL$fZp¡ :âL$fZp¡ NZsp„ kN®“p Ap õL$Þ^“p„ Qpf âL$fZp¡ ’pe R>¡:

1. Ar^L$pf2. k©rô3. D‘‘rÑ A“¡4. a$m (A’hp dy[¼s).

A“y¾$d¡ Ap Qpf õ’|g âL$fZ L$l¡gp„ R>¡. k|ÿd âL$fZp¡ NZsp„ ApõL$Þ^“p„ vi âL$fZp¡ ’pe R>¡, s¡ ‘pR>m L$p.5dp„ S>Zph¡gp„ R>¡. Qpf õ’|gâL$fZp¡ L$üp„ s¡ S> Ap vi k|ÿd âL$fZp¡ ’pe R>¡. buÅ„ õ’|g âL$fZp¡ k©rô“p‘p„Q âL$pf ‘pR>m L$l¡gp R>¡. ‘p„Qdp’u bpfdp ky u“p AÝepep¡dp„ Ap ‘p„QâL$pf“u k©rô L$l¡gu R>¡. D‘‘rÑ, A¡V$g¡ dy¼s Æhp¡“u DÐ‘rÑ s’p dy[¼s’hp“u ep¡Áesp b¡ âL$pf“u R>¡. (s¡ s¡fdp’u hukdp ky u“p ApW$ AÝepep¡dp„L$l¡gu R>¡). dy¼s Æhp¡ DÐ‘Þ“ ’e¡g lp¡e s¡Ap¡“u, ”u“u A“¡ ‘y{j“u A¡ddy[¼s ÓZ âL$pf“u R>¡. s¡’u k©rô, D‘‘rÑ A“¡ dy[¼s“p (5+2+3) viâL$pf ’ep. Ar^L$pf (‘l¡gp Qpf AÝepep¡dp„ S>Zph¡g R>¡, s¡) Ap vi k|ÿdâL$fZp¡’u Sy>vp R>¡, L$pfZ L¡$ s¡ ÓuÅ A“¡ Qp¡’p bÞ“¡ õL$Þ^p¡dp„ D‘ep¡Nu R>¡.Ap bÞ“¡ õL$Þ^ A¡L$ âL$fZ“p S>¡hp R>¡. b¡ õL$Þ^“p (33+31=64) Qp¡kW$AÝepep¡ R>¡. s¡dp„“p ÓuÅ õL$Þ^“p ‘l¡gp Qpf AÝepep¡ Ar^L$pf S>Zph“pfpR>¡. Ap b¡ õL$Þ^dp„ cNhp““u Qp¡kW$ L$gpAp¡“y„ r“ê‘Z L$f¡g R>¡.(16-17)

õL$Þ^ Qp¡’p¡ : rhkN®rhkN®“p¡ A’® A“¡ gnZ :

s©sue õL$Þ^dp„ s¡Óuk AÝepep¡’u a$m krls kN®“y„ hZ®“ L$ey. ApQp¡’p õL$Þ^dp„ A¡L$Óuk AÝepep¡’u "rhkN®'“y„ r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡, s¡’uL$p„C Aep¡Áesp “’u. Ap’u A¡d S>Zph¡gy„ R>¡ L¡$ cNhp“¹“u bû gugpAp¡ A¡L$kp„L$mê‘ (A¡L$ buÆ kp’¡ kçbÞ^hpmu) lp¡hp R>sp„ vf¡L$ Sy>vu-Sy>vu a$m Ap‘“pfuR>¡, s¡’u lfL$p¡C gugp A’hp bû“p¡ kd|l a$m âpàs L$fph“pfp„ R>¡.

21

"rhkN®' A¡V$g¡ "rhrh^:'=Sy>vp-Sy>vp âL$pf“p¡ "kN®', gp¥qL$L$ kN®“tl, ‘fÞsy "rhriô:'=DÑd âL$pf“p¡ "kN®'. Ap DÑd âL$pf“p¡ kN®(rhkN®)v¡hspê‘ R>¡. 8 hkyAp¡, 11 {Öp¡ A“¡ 12 ApqvÐep¡ v¡hp¡ R>¡. cNhp“¹“u gugprh‘fus lp¡hp’u, hkyAp¡“y„ AÞs¡, {Öp¡“y„ dÝe¡ A“¡ ApqvÐep¡“y„ Apfçcdp„r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. 12+11+8=31 A¡d A¡L$Óuk v¡hp¡“y„ r“ê‘Z L$fhp“y„lp¡hp’u, Ap õL$Þ^“p A¡L$Óuk AÝepep¡ R>¡.(1)

kh® Æhp¡“p kçbÞ^hpmu q¾$epi[¼s (fS>k¹)hpmp cNhp“¹“udy¼sÆh (L$pe®)“u DÐ‘rÑ L$fph“pfu gugp s¡ "rhkN®'.

rhkN®gugp kh® Æhp¡“p kçbÞ^hpmu q¾$epi[¼shpmp (cNhp“¹)“ugugp lp¡hp’u, Ap gugpdp„ DÐ‘Þ“ ’“pfp (Æhp¡) kh®i[¼shpmp ’hp“p,A¡ Ap k©rô“y„ DÑd‘Ï„. Ap gugpdp„ DÐ‘Þ“ ’e¡gp kh® Æhp¡ kpdÕe® âL$V$L$fu“¡ dy¼s ’i¡. s¡’u rhkN® Agp¥qL$L$ R>¡. Ap rhkN® S> Ap õL$Þ^“p¡ A’® R>¡.

îucpNhsdp„ ""rhkN®: ‘p¥{j: õd©s:''dp„ rhkN® hue®hpmp¡ L$l¡gp¡R>¡, A¡hy„ rhkN®“y„ gnZ Ap‘¡gy„ R>¡(2&10&3). Ap gnZdp„ S>¡ "‘p¥{j:'iåvR>¡ s¡“p¡ A’®, ‘y{jdp„’u b°ûp hN¡f¡“u DÐ‘rÑ L$fph“pfp¡, A¡hp¡ “’u, ‘fÞsyS>¡dp„’u dplpÐçe kç‘|Z® âL$pf¡ ÅZhpdp„ Aph¡ s¡hp¡, A¡hp¡ A’® R>¡. s¡’urhkN® ‘y{j“p ApL$pfhpmp¡ A’hp ‘y{jps“ S>Zph“pfp¡ R>¡.

"‘p¥{j:' iåv“p¡ A’®, ‘y{jdp„’u b°ûp hN¡f¡“u DÐ‘rÑ L$fph“pfp¡,A¡hp¡ “ lp¡e sp¡ d“y“p h„i“p r“ê‘Z’u Ap õL$Þ^“p¡ âpfçc L¡$d L$f¡gp¡ R>¡?A¡hp¡ âí“ ’pe, sp¡ ÅZhy„ L¡$ âk„$N S>Zphhp h„i“p r“ê‘Z’u âpfçcL$f¡gp¡ R>¡. L$pfZ L¡$ kçbÞ^ rh“p“p¡ h©ÑpÞs L$l¡hp’u gugp“p A’®“y„ op“ ’pe“rl. s¡’u kçbÞ^ vip®hhp âk„$N L$l¡hp¡ Å¡CA¡. gp¥qL$L$ ‘y{jp¡ L$’p“y„ îhZL$f“pfp lp¡e s¡d“p D‘f ‘Z D‘L$pf L$fhp¡ Å¡CA¡. âk„$N S>Zpìep rh“p L$’pL$l¡hpdp„ Aph¡ sp¡ s¡Ap¡ s¡ “ kdS>¡ s¡’u âk„$N L$l¡hp¡ Å¡CA¡. âk„$N L$l¡hpdpV$¡

22

õL$Þ^“p¡ h„i“p hZ®’u âpfçc L$f¡gp¡ R>¡. s¡’u Ap ‘y{jps“hpmp ‘y{jp¡“uk©rô R>¡, kp^pfZ“u k©rô “’u. îucpNhs’u kh®“p¡ DÙpf ’pe s¡ dpV$¡ kh®h¡vp¡ s’p Brslpk“p¡ kpf L$pY$u s¡ fQ¡gy„ R>¡ (1&3&42) (‘y{jps“hpmp‘y{jp¡“u k©rô“p r“ê‘Z“p îhZ’u DÙpf ’pe, kp^pfZ ‘y{jp¡“u k©rô“pr“ê‘Z“p îhZ’u DÙpf “ ’pe. s¡’u ‘y{jps“hpmp ‘y{jp¡“p¡ kN® ApõL$Þ^“p¡ A’® R>¡.(2-3&&)

âL$fZ rhcpN :cNhp“¹“y„ kpdÕe® A“Þs âL$pf“y„ R>¡, R>sp„ ‘Z kv¹byrÙ’u ^d®,

A’®, L$pd A“¡ dp¡n A¡ Qpf ‘y{jp’p£ âpàs L$fhp“p lp¡hp’u Ap õL$Þ^“p QpfâL$fZp¡ R>¡. ^d®, A’®, L$pd A“¡ dp¡n A¡ Qpf ‘y{jp’p£ âpàs L$fhp“y„ L$pe®b^p Æhp¡ îuL©$óZ“p QfZ L$dg“u k¡hp’u S> rkÙ L$fu iL¡$, buÅ L$p¡CâL$pf¡ s¡ ’C iL¡$ “rl A¡d S>Zphhp Ap õL$Þ^ L$l¡gp¡ R>¡.(3&&-4&&)

Ap Qpf ‘y{jp’p£ Sy>vp-Sy>vp ‘y{jp¡A¡ rkÙ L$ep® R>¡. vn¡ ^d®, °yh¡A’®, ‘©’yA¡ L$pd A“¡ âQ¡skp¡A¡ dp¡n âpàs L$f¡gp¡. îuL©$óZ“p QfZL$dg“uk¡hp’u S> Ap ‘y{jp’p£ s¡dZ¡ âpàs L$f¡gp. s¡ ‘l¡gp„ Ap s¡d“¡ âpàs ’e¡gp“ lsp. îuL©$óZ“p QfZL$dg“u k¡hp L$ep® ‘l¡gp„ vn¡ ^d® âpàs L$f¡g “ lsp¡.°yh A“¡ s¡“u dpsp ky{rQA¡ A’® âpàs L$f¡g “ lsp¡. BÞÖê‘ (A.19&33)

‘©’yA¡ L$pd âpàs L$ep£ “ lsp¡. A“¡ Æhê‘ ‘yf„S>“¡ (âQ¡skp¡A¡) dp¡n ‘Zâpàs L$ep£ “ lsp¡. s¡’u îuL©$óZ“p QfZL$dg“u k¡hp’u S> ‘y{jp’® âpàs’pe R>¡, buÅ L$p¡C kp^“’u âpàs ’sp “’u A¡d rkÙ ’ey„. s¡’u hue®hpmp¡rhkN® s¡ ‘y{jp’® âpàs L$f“pfp¡ S> R>¡, A’hp ‘y{jp’® L$f“pfpAp¡“u k©rô R>¡,buÅ¡ s¡“p¡ A’® “’u, L$pfZ L¡$ ‘y{jp’® âpàs L$fhp A¡ S> s¡“y„ DÑd‘Ï„R>¡.(4&&-6&&)

L¡$V$gpL$“p¡ ds A¡hp¡ R>¡ L¡$ Ap rhkN®; ”u(ksu), bpgL$(^°yh),Sy>hp“(‘©’y) A“¡ h©Ù(âpQu“bl}) “y„ âL$fZ R>¡, A¡V$g¡ "rhkN®'“p¡ A’®

23

”u A“¡ ‘y{j “p¡ c¡v A“¡ Ahõ’p“p¡ c¡v ’pe R>¡. Ap ds Mp¡V$p¡ R>¡. L$pfZL¡$ k„‘|Z® fus¡ kpnps¹ cNhp“¡ L$f¡gy„ L$pe® ‘y{jp’® rh“p“y„ L¡$d lp¡e? A“¡ h¡vdp„s¡hy„ L$pe® vy:Mdp„ ‘qfZpd Aph¡ s¡hy„ L¡$d lp¡e? s¡’u Ap ”u“y„ âL$fZ “’u.”u’u L$p„C ‘Z L$pe® rkÙ ’sy„ “’u. õhê‘’u sp¡ ”u‘Ï„ âp¡Ðkpl“ L$fph“p{„“’u, L$pfZ L¡$ kp{„ A“¡ “fky„ Ap¡mM“pfp ‘y{jp¡ âdpZ¡, B[ÞÖehpmp lp¡hy„A¡ S> cS>“dpV$¡ S>êfu R>¡. d“yóep¡“p¡ S> cS>“ L$fhp“p¡ Ar^L$pf lp¡hp“y„ sp¡d|Mp£A¡ L$ë‘¡gy„ R>¡, L$pfZ L¡$ hp„vfpAp¡ hN¡f¡“¡ ‘Z cS>“ L$fhp“p¡ Ar^L$pf R>¡.

Ðepf¡ ‘l¡gp âL$fZdp„ ”u ksu“p¡ âk„$N L¡$d Aph¡ R>¡? A¡d ‘|R>p¡,sp¡ s¡ âk„$N ”u A“’® L$fph“pfu R>¡ A¡d S>Zphhp d|L¡$gp¡ R>¡. dpÓ ‘Ð“u S>“rl, ‘fÞsy ‘yÓu, dpsp A“¡ buÆ v¡hsp“u ”uAp¡ ‘Z A“’® L$fph“pfulp¡hp“y„ õ‘ô S> R>¡. s¡Ap¡ ‘y{jp’®“u rhfp¡ u (‘y{jp’® âpàs L$fhpdp„ rhÂ“L$f“pfu) R>¡ A¡d L$l¡hp Ap âk„$N L$l¡gp¡ R>¡.(6&&-9&&)

õL$Þ^ ‘p„Qdp¡ : õ’p“byrÙâ¡fL$L©$óZõe ‘pv‘Ú„ âkuvsy & Ýep“pkd’®Æhp“pd¹ AõdpL„$ kh®vp õhs: &&

Ýep“ L$fhp“u Ai[¼shpmp Ad Æhp¡ D‘f; byrÙ“¡ â¡fZp L$f“pfîuL©$óZ“y„ QfZ¼dg ‘p¡sp“u d¡m¡ kvp âkß flp¡.

õL$Þ^“p¡ A’® :lh¡ cNhp“¹“u Agp¥qL$L$ õ’p“gugp“y„ r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. Qp¡’p

õL$Þ^dp„ rhkN®gugp“y„ r“ê‘Z L$ey. s¡ gugpdp„ buÅ kp^“p¡“u dep®vp’u âpàs’C iL¡$ s¡hp ^d® hN¡f¡ ‘y{jp’p£ cNhp“¡ ‘p¡sp“p ‘p¥{j’u A¡V$g¡ ‘p¡sp“ui[¼s’u vn hN¡f¡“¡ âpàs L$fpìep. Ap õL$Þ^dp„ sp¡ cNhp“¹“u dep®vpê‘ gugp“y„S> r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡, A¡hp¡ Qp¡’p A“¡ Ap ‘p„Qdp õL$Þ^dp„ c¡v R>¡.

""h¥Ly$„W$“p¡ rhS>e s¡ [õ’rs'' A¡hu õ’p““u ìep¿ep 2&10&4 dp„

24

Ap‘¡gu R>¡. ‘p¡sp“¡ Aû“ L$fhy„ s¡ rhS>e. âpL©$s ‘vp’p£ (sÒhp¡ Qp¡huklp¡hp’u s¡d)“¡ Qp¡huk âL$pf¡, Æh A“¡ b°û A¡hp ApÐdp“p b¡ c¡v lp¡hp’uApÐdp“¡ b¡ âL$pf¡; A¡d Ly$g R>huk âL$pf¡ kh®“¡ ‘p¡sp“p Aû“ L$fpe, s¡’us¡V$gp R>huk AÝepep¡’u Ap ‘p„Qdp õL$Þ^dp„ õ’p“ gugp“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡.

îucpNhsdp„ "õ’p“'iåv b¡ A’®dp„ ep¡S>¡gp¡ R>¡ :1."õ’ues¡' fl¡hpe R>¡ "A[õd“¹' Apdp„(S>¡dp„) s¡ õ’p“(2&10&1).A“¡2.[õ’rs A¡ S> õ’p“ (2&10&4).

s¡’u S> gugpAp¡“p “pd L$l¡sp„ 2&10&1dp„ "õ’p“'iåv ep¡Äep¡A“¡ gnZ (ìep¿ep) Ap‘sp 2&10&4 dp„ "[õ’rs' iåv ep¡S>¡g R>¡. s¡’uAdyL$ ‘y{j“¡ AdyL$ L$d® L$fhp’u AdyL$ õ’p“ âpàs ’pe, A¡hp¡ A¡L$ buÅ“pkçbÞ^“p¡ r“ed cNhp“¡ S> L$f¡gp¡ R>¡, s¡ r“ed“y„ Ap õL$Þ^dp„ r“ê‘ZL$fhpdp„ Aph¡ R>¡. s¡’u S> Ap“¡ cNhp“¹“p¡ "rhS>e' A¡V$g¡ DÑd âL$pf“p¡ S>eL$l¡g R>¡.(2)

õ’p“ ‘Z ÓZ âL$pf“y„ R>¡ : 1. v¡idp„ 2. L$pgdp„ A“¡ 3. ApÐdp“põhê‘dp„.1.õhN®, c|rd A“¡ ‘pspm A¡hp ÓZ gp¡L$ (Al] gp¡L$ iåv’u gp¡L$dp„ fl¡“pfpAp¡L$l¡gp„ R>¡. s¡’u rhfp¡^ “’u•AphfZc„N) gp¡L$ Sy>vp-Sy>vp lp¡hp’u v¡i“pÓZ âL$pf R>¡.

2.""bpf drl“pAp¡, ‘p„Q FsyAp¡, Ap ÓZ gp¡L$ A“¡ s¡ k|e® A¡L$hukdp¡'' A¡îyrs âdpZ¡ L$pg A¡L$huk âL$pf“p¡ R>¡ A“¡

3.ApÐdp, b°û A“¡ Æh A¡hp, b¡ âL$pf“p¡ R>¡.

Ap ÓZ Ly$g R>huk âL$pf“p ’ep, s¡’u õ’p““y„ R>huk AÝepep¡’ur“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡.(3)

iP¹$L$p : ""h¥Ly$„W$“p¡ rhS>e s¡ [õ’rs'' A¡hy„ S>¡ õ’p““y„ îucpNhsdp„ gnZ

25

Ap‘¡gy„ R>¡ s¡ ep¡Áe “’u, L$pfZ L¡$ v¡i hN¡f¡ D‘f cNhp“¹“p¡ S>e ’sp¡ “’u,A¡hu i„$L$p ’pe,

kdp^p“ : sp¡ ÅZhy„ L¡$ "õ’ues¡' fl¡hpe R>¡ "A[õd“¹' Apdp„(S>¡dp„) s¡õ’p“•A¡ ìeyÐ‘rÑ âdpZ¡ õ’p““p¡ A’® DÑd âL$pf“u [õ’rs ’pe R>¡. A“¡v¡i L$pg s’p ApÐdp “y„ õhê‘ ÓZ¡dp„ A¡L$ kp’¡ [õ’rs cNhp“¹’u S> ’C iL¡$R>¡ s¡’u s¡hu [õ’rs“y„ r“ê‘Z A¡ cNhp“¹“p S>e“y„ S> r“ê‘Z R>¡. s¡’ucNhp“¹“u A¡ ÓZ¡dp„ A¡L$ kp’¡ [õ’rs R>¡ A¡d rkÙ L$fhp s¡hu [õ’rs“p‘fõ‘f rh{Ù kp^“p¡ L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡.

Ap ‘¥L$u L$pg Cíhfê‘ lp¡hp’u ApÐdp“y„ õhê‘ A“¡ L$pg A¡ b¡“p¡A¡L$ hN® ’ep¡ A“¡ v¡i buÅ¡ hN® ’ep¡. s¡’u õhê‘dp„ [õ’rs“y„ hZ®“ L$fhpdp„Aph¡ s¡’u S> L$pgdp„“u [õ’rs“y„ hZ®“ ’C Åe. L$pg D‘f cNhp“¹ rhS>ed¡mh¡, L$pg cNhp“¹“¡ Aû“ ’pe, Ðepf¡ S> L$pgdp„ [õ’rs ’C NZpe. L$pg‘p¡sp“p¡ A¡V$g¡ ‘p¡sp“¡ Aû“ ’pe, A’hp ‘p¡sp“u A„vf [õ’rs ’pe Ðepf¡L$pgdp„ [õ’rs ’C L$l¡hpe. ApÐdp“p õhê‘dp„ [õ’rs L$fhpdp„ L$pg “X$sfê‘R>¡, s¡’u s¡ “X$sfê‘ “ fl¡ s¡d L$fhp’u s¡“p D‘f rhS>e âpàs L$f¡g NZpe.buÅ âL$pf¡ L$pgdp„ [õ’rs ’pe “rl. h¡vdpN® sp¡ ‘p¡sp“p õhê‘’u S> ApÐdpdp„[õ’rs L$fph“pfp¡ R>¡. s¡’u h¡vdpN®“y„ Sy>vy„ âL$fZ L$f¡gy„ “’u.(3)

L$d®“u dep®vp’u v¡idp„ [õ’rs ’pe A¡hp¡ r“íQe R>¡. Ap L$d® L$fhp’uAl](Ap v¡idp„) S> [õ’rs ’pe A¡hp r“edê‘ v¡idp„ [õ’rs R>¡. L$d® ‘Zkp[ÒhL$ hN¡f¡ ÓZ âL$pf“y„ lp¡hp’u, S>¡hy„ L$d® L$f¡g lp¡e s¡hp v¡idp„ S> s¡“p’u[õ’rs ’pe R>¡. ApÐdp“p õhê‘dp„ [õ’rs L$fph“pf sp¡ h¡vdpN® S> R>¡. buÅ¡dpN® ApÐdp“p õhê‘dp„ [õ’rs L$fphsp¡ “’u 1.rQÑ“¡ iyÙ L$f¡ s¡hy„ L$d®L$fhp’u ‘p¡sp“p ApÐdp“p õhê‘dp„ [õ’rs ’pe R>¡. A“¡ 2.op“ ’pe Ðepf¡"cNhp“¹ ApÐdp R>¡' A¡hy„ op“ ’hp’u cNhp“¹“p„ õhê‘dp„ [õ’rs ’pe R>¡.Ap bß¡ L$fph“pf h¡v lp¡hp’u, h¡v S> ApÐdp“p õhê‘dp„ [õ’rs L$fph“pfp¡ R>¡.

26

v¡idp„ [õ’rs L$fph“pfp„ kp^“ê‘ S>¡ L$dp£ R>¡, s¡ sp¡ h¡vdp„ S>Zph¡gp„lp¡hp R>sp„ ‘Z h¡vdpN}e “’u, L$pfZ L¡$ h¡v“y„ spÐ‘e® A¡hp„ L$dp£ L$fhp“y„ “’u.""kh® h¡vp¡ S>¡d“p„ õ’p““y„ Ýep“ ^f¡ R>¡'' A¡ îyrs A“¡ ""kh® h¡vp¡’u ÅZhpep¡Áe lº„ S> Ry>„'' (cN.Nusp15&15) A¡ õd©rs âdpZ¡ h¡vp¡“y„ spÐ‘e® b°û S>R>¡. S>¡“y„ dy¿e fus¡ S>¡dp„ spÐ‘e® lp¡e s¡; s¡ dpN®“y„ R>¡. hmu BÃR>¡gp„ õ’p“¡‘lp¢QpX¡$ s¡ dpN®, A“¡ h¡vdpN® b°ûê‘ BóV$ õ’p“¡ ‘lp¢QpX$“pfp¡ R>¡, L$pfZ L¡$h¡vp¡“y„ spÐ‘e® b°ûdp„ S> R>¡. s¡’u ÓZ gp¡L$ê‘ v¡idp„ ‘lp¢QpX$“pfp„ L$dp£ b°û“uâp[às L$fph“pfp„ “ lp¡hp’u s¡ b°û A’hp h¡v dpN®“p„ “ NZpe s¡ ep¡Áe S>R>¡. ""k„kpfu Æhp¡“¡ ‘k„v ‘X¡$ s¡ dpV$¡ L$dp£ L$l¡gp„ R>¡'' A¡ hp¼e âdpZ¡ L$dp£ sp¡OZp brldy®M, k„kpfdp„ Apk[¼shpmp ‘y{jp¡ L$p¡C ‘Z âL$pf¡ h¥qvL$ L$dp£L$fhp dp„X¡$ s¡ dpV$¡ L$l¡gp„ R>¡.

Äep¡rsíQ¾$dp„ N°lp¡ R>¡ s¡ Sy>vp-Sy>vp L$pgõhê‘ S>Zph“pfp A“¡ s¡-s¡ kde“u lv bp„ “pf lp¡hp“y„ L$l¡gy„ R>¡. Å¡ s¡Ap¡ L$pg“p Akp^pfZ NyZê‘lp¡e sp¡ S> s¡Ap¡ L$pg“y„ õhê‘ S>Zph“pfp A“¡ lv bp„ “pf lp¡hp“y„ OV$¡, A“¡s¡Ap¡ L$pgdp„ fl¡“pf lp¡e sp¡ S> s¡“p Akp^pfZ NyZê‘ lp¡C iL¡$. N°lp¡“uDÐ‘rÑ [õ’rs A“¡ “pi lp¡hp“y„ ipõÓdp„ L$l¡gy„ lp¡hp’u, s¡Ap¡ L$pg“p õhpcprhL$NyZ R>¡ A¡d L$lu iL$pe “rl A“¡ N°lp¡dp„ ‘p¡sp“u d¡m¡ L$pg“p NyZ sfuL¡$Äep¡rsíQ¾$dp„ fl¡hp“u i[¼s ‘Z “’u. s¡’u Äepf¡ Apr^v¥rhL$ L$pg D‘frhS>e ’pe Ðepf¡ s¡ ‘p¡sp“¡ Aû“ ’sp„ ApÝep[ÐdL$ s’p Apr^cp¥rsL$ L$pg‘Z ‘p¡sp“¡ Aû“ ’sp„ lp¡hp’u Sy>vp-Sy>vp N°lp¡“¡ Sy>vp-Sy>vp L$pg“p NyZ lp¡es¡hp âL$pf’u Äep¡rsíQ¾$dp„ d|L$hp A“¡ s¡d“p’u s¡-s¡ L$pg“u lv b„ pe s¡dL$fhy„ A¡ L$pe® cNhp“¹’u S> ’C iL¡$ s¡hy„ R>¡. buÅ L$p¡C’u L$pg D‘f rhS>eâpàs L$fpsp¡ “ lp¡hp’u N°l hN¡f¡ s¡d“¡ Aû“ lp¡sp “’u. s¡’u Äep¡rsíQ¾$hZ®“ L$fhp’u lqf“p DÑd rhS>e“y„ S> hZ®“ ’pe R>¡.

L$dp£“p¡ A’hp v¡ip¡ (gp¡L$)“p¡ A¡ õhpcprhL$ NyZ “’u L¡$ L$d®“y„ iy„ a$gAp‘hy„ s¡“p¡ r“Z®e L$f¡, A’hp Sy>vp-Sy>vp L$d®“p a$g sfuL¡$ Sy>vp-Sy>vp v¡idp„

27

[õ’rs ’hp“p¡ r“Z®e L$f¡. Å¡ Ap L$dp£“p¡ A’hp v¡ip¡“p¡ õhpcprhL$ NyZ lp¡esp¡ s¡ rhjedp„ cNhp“¹ L$sp® (a$g Ap‘“pf) lp¡e “rl, A“¡ ""âpZuAp¡“pSy>vp-Sy>vp âL$pf“p cphp¡ dpfp’u S> ’pe R>¡'' (cN.Nusp10&5) s’p ""a$gApd“p’u (Cíhf’u) dm¡ R>¡ L$pfZ L¡$ s¡hp¡ r“Z®e R>¡'' (b°ûk|Ó3&2&38)A¡ b°ûk|Ó’u rh{Ù lp¡hp’u cNhp“¹ s¡ rhjedp„ (a$gvp“ L$fhpdp„) L$sp®“’u A¡d L$lu iL$pe s¡d “’u. Apd lp¡hp’u L$dp£ D‘f rhS>e ’e¡g “ lp¡esp¡ A¡hp âL$pf“u dep®vp L$f“pf lp¡hp‘Ï„ OV$¡ “rl. hmu L$d® cNhÖŸ‘ S> R>¡A¡d ‘l¡gp„ (kh®r“Z®eâL$fZ ígp¡.1-2 S>Zph¡gy„ R>¡ s¡’u ‘Z cNhp“¹rkhpe buÅ L$p¡C’u L$d® D‘f rhS>e ’C iL¡$ s¡d kçchsy„ “’u. s¡’u D‘fS>Zph¡g L$d®“u dep®vp“y„ hZ®“ L$fhp’u cNhp“¹“p¡ L$d® D‘f“p¡ DÑd rhS>eS> S>Zphpe R>¡.

s¡hu S> fus¡ ""Æh“y„ L$sp® lp¡hp‘Ï„ sp¡ Cíhf’u S> âpàs ’e¡gy„ R>¡L$pfZ L¡$ s¡hu îyrs R>¡'' (b°.k|.2&3&41) A¡ b°ûk|Ó âdpZ¡ L$d®“p L$sp®Ap¡‘Z cNhp“¹“¡ Aû“ lp¡hp’u, h¡vdpN® õhê‘dp„ [õ’rs L$fph“pfp¡ R>¡ s¡ ‘Z‘p¡sp“u i[¼s’u L$fphsp¡ “’u L$pfZ L¡$ ""S>¡ cNhp“¹“p rhjedp„ h¡vp¡ op“L$fph“pfp “’u'' ""Äep„’u hpZu ‘pR>u a$f¡ R>¡'' A¡ îyrsAp¡ A“¡ ""h¡vp¡’u dp{„vi®“ ’C i¼sy„ “’u'' (cN.Nusp11&53) A¡ õd©rs âdpZ¡ cNhp“¹“y„õhê‘ b°û lp¡hp’u h¡v“¡ Aû“ “rl lp¡hp’u, h¡v ‘p¡sp“u i[¼s’u ApÐdp“põhê‘dp„ [õ’rs L$fph“pfp R>¡ A¡d L$lu iL$pe s¡d “’u. hmu ""Ap ‘y{jkP¹$Nfrls R>¡'' A¡ îyrs âdpZ¡ cNhp“¹dp„ buÅ L$p¡C“u [õ’rs lp¡hp“y„kçchsy„ “’u, A“¡ s¡d cNhp“¹dp„ buÅ“u [õ’rs lp¡e sp¡ h¡v “L$pdp ’pe,A“¡ dp¡n“p¡ rh“pi ’pe. ""kh® h¡vp¡ S>¡d“p õ’p““y„ Ýep“ ^f¡ R>¡'' ""b°ûÅZ“pf ‘f-cNhp“¹“¡ âpàs L$f¡ R>¡'' hN¡f¡ îyrsAp¡ h¡v“u D‘ep¡rNsp A“¡dp¡n“y„ r“ê‘Z L$f¡ R>¡. Apd lp¡hp’u S>¡d“¡ Æh“y„ õhê‘ A“¡ b°û“y„ õhê‘‘p¡sp“¡ Aû“ R>¡ A“¡ S>¡ h¡v hN¡f¡ kh® âdpZp¡“¡ hi fpM“pf R>¡ s¡d“p’u S>Ap L$pe® ’C iL¡$, buÅ’u ’C iL¡$ “rl. Apd lp¡hp’u Al] õhê‘dp„ [õ’rslp¡hp“y„ L$üy„, s¡’u ApÐdp“p õhê‘ D‘f“p¡ DÑd rhS>e S> L$l¡hpep¡. cNhp“¹

28

k„Nfrls lp¡hp R>sp„ dy¼s Æhp¡“p Ap^pf ’pe R>¡ s¡ cNhp““p¡ ‘p¡sp“põhê‘ D‘f“p¡ rhS>e R>¡. s¡’u (L$pg D‘f rhS>e, v¡i D‘f rhS>e A“¡ApÐdp“p õhê‘ D‘f“p¡ rhS>e) Ap ÓZ cNhp“¹ S> L$fu iL¡$, buÅ L$p¡C’u’C iL¡$ “rl.

Å¡ cNhp“¹“u A¡hu BÃR>p ’pe L¡$ AdyL$ Æh ‘pk¡ lº„ Aphy„ AdyL$L$pe® L$fphy„ sp¡ cNhp“¹ s¡“¡ ‘p¡sp“u i[¼s Ap‘u s¡“u ‘pk¡ s¡hy„ L$pe® L$fph¡ R>¡.s¡’u S> râeh°s fps“¡ ‘Z qvhk L$fhp i[¼sdp“ ’e¡gp¡(‘&1&30).

A¡d lp¡e sp¡ ApÐdp“p õhê‘dp„ S>¡“u [õ’rs lsu s¡hp cfs“¡lfZ“u ep¡r“dp„ S>Þd gC fl¡hy„ ‘X$ey„ s¡ OV$sy„ “’u, A¡hu i„$L$p ‘Z Mp¡V$u R>¡,L$pfZ L¡$ s¡ h©spÞs ‘Z cNhp“¹“p¡ DÑd âL$pf“p¡ rhS>e S> vip®h“pfp¡ R>¡,L$pfZ L¡$ cNhp“¹“u A¡hu BÃR>p ’pe sp¡ ‘p¡sp“u BÃR>p’u A¡ ÓZ¡ âL$pf“u[õ’rs“¡ a¡$fhu A’hp bvgphu “pMhp“y„ (âpàs L$f¡g rhS>e“¡ “ âpàs L$f¡gL$fhp“y„•AphfZc„$N) L$pe® ‘Z cNhp“¹’u S> ’C iL¡$ s¡hy„ R>¡. s¡’u cfs“¡lfZ ’C fl¡hy„ ‘X$ey„ A¡ h©spÞs ‘Z cNhp“¹“p¡ DÑd âL$pf“p¡ rhS>e vip®h¡R>¡. A¡hu fus¡ Ap õL$Þ^dp„ kh® âL$pf’u cNhp“¹“p rhS>e“y„ S> r“ê‘Z L$f¡gy„R>¡. s¡’u S> ""h¥Ly$„W$“p¡ rhS>e'' A¡hy„ õ’p““y„ gnZ L$l¡gy„ R>¡. S>¡d L$[ë‘sh¥Ly$ÎW$dp„’u S>e A“¡ rhS>e ‘pj®vp¡“p ‘y“S>®Þd ’ep, s¡d Ap cfs“p ‘ZcNhp“¹ ‘y“S>®Þd L$fphi¡ A¡d S>Zphhp dpV$¡ S> õ’p““p gnZdp„ "h¥Ly$„W$'iåv ‘Z ep¡S>¡gp¡ R>¡. bß¡ A¡ (S>e-rhS>e s’p cfs¡) L$d®dpN®’u cS>“L$f¡g lp¡hp’u, ""S>¡Ap¡ L$pfZ rh“p“p L$pfZ’u..'' (3&15&14) A¡ hp¼eâdpZ¡ s¡d“p ‘y“S>®Þd ’e¡gp. Å¡ L¡$ buÅ ‘yfpZp¡dp„ ‘Z v¡idp„ A“¡õhê‘dp„ [õ’rs lp¡hp“y„ hZ®“ L$f¡gy„ R>¡, ‘fÞsy s¡“p¡ õ’p“gugpdp„ kdph¡i’sp¡ “’u L$pfZ L¡$ Ap ‘p„Qdp õL$Þ^dp„ S>¡hu õ’p“gugp“y„ hZ®“ L$f¡gy„ R>¡ s¡hpõhê‘“u s¡ “’u.(4-5)

Ap õ’p“gugp“y„ R>huk AÝepep¡’u r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. s¡“y„ spÐ‘e®

29

A¡hy„ R>¡ L¡$• ‘p„Q sÞdpÓpAp¡, ‘p„Q dlpc|sp¡, ‘p„Q L$d£[ÞÖep¡, ‘p„Q op“¡[ÞÖep¡,d“-byrÙ-rQÑ-Al„$L$pf A¡ Qpf AÞs:L$fZ A“¡ ‘y{j dmu ‘ÃQuk sÒhp¡’pe R>¡. L$pg kp’¡ Ap R>huk ’pe R>¡. s¡’u s¡V$gu S> k„¿ep“p A¡V$g¡ R>hukAÝepep¡’u Ap õ’p“gugp“y„ r“ê‘Z kh®“u (L$p¡C“u) sÒhp¡dp„ Apk[¼s “fl¡ s¡ dpV$¡ L$f¡gy„ R>¡.

L$pg¡ sÒhp¡dp„ âh¡i L$f¡g lp¡hp’u sÒhp¡“¡ L$pg“p¡ ce R>¡ A¡d S>ZphhpL$pg sÒhp¡’u ‘f lp¡hp R>sp„ ApQpe®îuA¡ s¡“u sÒhp¡ kp’¡ NZ“p L$f¡gu R>¡,A“¡ s¡’u L$pg“p ce kp’¡“p sÒhp¡“u kdp“ k„¿ep“p AÝepep¡ L$lu“¡ A¡dS>Zph¡gy„ R>¡ L¡$ Ap õ’p“gugpdp„ fl¡gp Æhp¡“¡ ‘Z L$pg“p¡ ce R>¡, L$pfZ L¡$dep®vpdpN®dp„ L$pg kp’¡“p sÒhp¡ kh®’u bghp“ R>¡. dpÓ ‘y[óV$dpN®dp„ c[¼s’us¡d“p¡ gp¡‘ ’pe R>¡. s¡’u S> cfs“¡ s¡d“p’u ce ’ep“y„ L$l¡i¡. S>¡d b^pA¡k„Odp„ fl¡gp sÐhp¡“¡ L$pg“p¡ ce fl¡ R>¡ A“¡ L$p¡C kde¡ L$p¡C“p¡ “pi ’ep¡ “lp¡e sp¡ ‘Z s¡“p¡ ce v|f ’sp¡ “’u L$pfZ L¡$ s¡Ap¡ õhê‘’u S> cehpmp„ R>¡,s¡hu S> fus¡ õ’p“dpN®dp„ fl¡gp„ S>¡ Æhp¡“u L$’p Ap õL$Þ^dp„ L$l¡hpdp„ Aphi¡s¡ b^pAp¡“¡ A¡L$Ó S>; L$pg“p¡ ce lp¡hp“y„ L$l¡i¡. S>¡d A¡L$ h©n“¡ L$p‘hpdp„Aph¡ Ðepf¡ ‘Z "h““¡ L$pàey„' A¡d L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡, s¡d Ap õL$Þ^dp„ A¡L$cfs“¡ L$pg“p¡ ce lp¡hp“y„ L$l¡i¡ A¡V$g¡ dep®vpdpN®dp„ fl¡gp b^p„Ap¡“¡ s¡“p¡ce lp¡e R>¡ A¡d L$l¡gy„ ’i¡ (NZpi¡) A“¡ s¡’u dep®vpdpN® S> cehpmp¡ R>¡A¡hp¡ cphp’® S>Zpi¡.

õL$Þ^ R>Ì$p¡-‘y[óV$õL$Þ^p’® :

A¡ âdpZ¡ ‘p„Qdp õL$Þ^dp„ îuL©$óZ“p rhS>eê‘ õ’p““y„ hZ®“ L$ey.lh¡ R>Ì$p õL$Þ^dp„ Ap¡NZuk AÝepep¡’u ‘y[óV$“y„ r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.(S>¡hy„ Agp¥qL$L$ õ’p““y„ r“ê‘Z L$ey„®, s¡hy„ S> Agp¥qL$L$ "DÑd âL$pf“p„ fnZê‘' ‘y[óV$“y„ r“ê‘ZL$fhpdp„ Aph¡ R>¡. bpfdp õL$Þ^dp„ fnZ“u A¡hu ìep¿ep Ap‘u R>¡ L¡$ ""rhíh“u DÐ‘rÑ ‘R>u vf¡L$

30

eyNdp„ “Æhp âpZuAp¡ d“yóep¡ s’p FrjAp¡ dp„ S>¡ ÓZ h¡vp¡“p Ü¡juAp¡ lp¡e R>¡, s¡d“p¡ S>¡ AÃeyscNhp“¹“p Ahspfp¡“u Q¡óV$p “pi L$f¡ R>¡ s¡ fnp'' 12&7&14. Ap h¡v“p¡ rhfp¡^ L$f“pfpAp¡“p¡ “piL$f“pfu cNhp“¹“u gugp ’C. A’hp h¡v“p¡ rhfp¡^ L$f“pfpAp¡“p¡ “pi L$f“pf cNhp“¹“p Ahspfp¡“ugugp ’C. buÅ ‘yfpZp¡dp„ h¡v“p¡ rhfp¡^ L$f“pf“p¡ “pi L$fhp“p¡ S>¡ âL$pf L$l¡g R>¡ s¡ gp¥qL$L$ R>¡ Äepf¡Al] îucpNhsdp„ s¡ âL$pf ‘Z Agp¥qL$L$ lp¡hp“y„ L$l¡hp“y„ lp¡hp’u,) Ap“¡ A“yN°lê‘ cNhp“¹“ugugp L$l¡gu R>¡. (buÅ ‘yfpZp¡dp„ S>¡ fnZ L$l¡g R>¡ s¡ h¡v“p¡ rhfp¡^ L$f“pfpAp¡“p„ dpÓ õhê‘“p¡S> “pi L$fhp’u ’e¡g lp¡e R>¡, ‘fÞsy s¡d“p„ h¡v“p Ü¡j“p„ d|g L$pfZê‘ s¡d“p¡ õhcph A“¡ s¡d“¡s¡dp„ kplpèe L$f“pf L$pg hN¡f¡“¡ v|f L$f“p{„ lp¡sy„ “’u, s¡d S> s¡ Ü¡juAp¡“¡ dy[¼s A‘ph“p{„ lp¡sy„“’u. Äepf¡ îucpNhsdp„ hZ®h¡gu ‘y[óV$ sp¡ s¡Ap¡“p õhcph“p¡ ‘Z A¡hu fus¡ “pi L$f¡ R>¡ L¡$ s¡Ap¡õhê‘’u fl¡hp R>sp„ ‘Z h¡v“p¡ Ü¡j L$fsp “’u A“¡ dy[¼s âpàs L$f¡ R>¡. s¡’u Al] S>¡ fnZ“p¡ âL$pfL$l¡gp¡ R>¡ s¡ Agp¥qL$L$ R>¡.) ‘y[óV$ A¡V$g¡ îuL©$óZ“p¡ L$pg hN¡f¡“¡ v|f L$f“pfp¡ A“yN°l.(Ap d““p¡ A’hp ApÐdp“p¡ BÃR>p’u Sy>vp¡ AdyL$ NyZ R>¡. s¡“y„ buSy>„ “pd "L©$‘p' R>¡) ApA“yN°l gp¡L$dp„ ârkÙ R>¡. (gp¡L$dp„ v¡hy„ cfu “ iL¡$ s¡hp v¡Zvpf ‘pk¡’u ’p¡X$u fL$d gCg¡Zvpf s¡“¡ v¡hpdp„’u dy¼s L$f¡ R>¡. õd©rsdp„ ‘Z âpe[íQs L$fu “ iL¡$ s¡hp ‘p‘uAp¡“p„ ‘p‘“p¡“pi L$fhp lgL$p„ âpe[íQs L$l¡gp„ R>¡. A¡hu fus¡ Ap A“yN°l gp¡L$dp„ ârkÙ R>¡) cNhp“¹dp„‘Z A“yN°l N|Y$ âL$pf¡ fl¡gp¡ R>¡. s¡ N|Y$cph’u S>Zph¡g R>¡. (L$pe® gp¡L$dp„ A“yN°lR>¡ s¡ d|gõhê‘ cNhp“¹dp„’u S> s¡“¡ âpàs ’e¡gp¡ R>¡ A¡hp¡ r“íQe ’pe R>¡).(1-2)

Ap cNhp“¹“p¡ A“yN°l v¡hp¡’u ‘Z R|>‘p¡ fpMhp ep¡Áe v¡hp¡“¡ ‘ZS>Zpe “rl s¡hp¡ lp¡hp’u cNhp“¹“y„ “pd Ýep“ ‘|S>“ hN¡f¡“p¡ Apvf L$fu,s¡Ap¡“u A„vf cNhp“¹“y„ hue® lp¡hp“y„ Al] îucpNhsdp„ L$l¡gy„ R>¡ (s¡’u cNhp“¹“y„“pd hN¡f¡ L$pg hN¡f¡“¡ v|f L$f¡ R>¡ A¡d Al] L$l¡gy„ R>¡. cNhp““p¡ A“yN°l A’hp ‘y[óV$; L$pg hN¡f¡“¡v|f L$f“pf R>¡ A¡d d“yóep¡“¡ S> S>Zpsy„ “’u A¡hy„ “’u, ‘fÞsy v¡hp¡ ‘Z s¡ ÅZu i¼sp “’u. v¡hp¡‘Z Ap ÅZu i¼sp “’u A¡d S>Zphhp dpV$¡ s¡“p„ L$pe®ê‘ cNhp“¹“y„ “pd hN¡f¡ L$pg hN¡f¡“¡ v|fL$f“pfp„ R>¡ A¡d Al] L$l¡gy„ R>¡. cNhp“¹“p„ hue®“¡ gu^¡ s¡d“y„ “pd; kh® dp¡V$p ‘p‘p¡“y„ ‘Z âpe[íQs’pe R>¡, A¡d 6&2&10 ’u s’p 6&18&73 ’u S>Zpe R>¡. s¡’u Ap dpÓ “pd“y„ dplpÐçe “’u,‘fÞsy cNhp“¹“p„ hue®“y„ dplpÐçe R>¡. s¡’u L$pg hN¡f¡“¡ v|f L$f“pf cNhp“¹“p„ DÑd hue®ê‘ cNhp“¹“p¡NyZ, S>¡“y„ buSy>„ “pd A“yN°l R>¡ s¡ ‘y[óV$. h¡v“p„ spÐ‘e®“¡ “ ÅZ“pf edv|sp¡“¡ rhóÏv|sp¡A¡ lp„L$u

31

L$pY$ep-A.2&21, Mp¡V$p âL$pf¡ eo L$f“pf rhíhê‘“¡ A“¡ ‘p‘u h©Ó“¡ lÎep-A.9&4 A“¡ 12&33,qvrs“p Nc®“p BÞÖ¡ L$V$L$p L$ep®-A.18&62. Ap b y„ kpdpÞe âL$pf“y„ fnZ ’ey„, ‘fÞsy AÅrdg“pvyóV$ L©$Ðep¡“p¡ “pi L$ep£, BÞÖ“y„ d©Ðey AV$L$pìey„, h©Ó“p õhcph A“¡ L$dp£ a¡$fhu “p¿ep, qvrs“p¡õhcph a¡$fhu “p„¿ep¡-A.18&68 s’p 77; A“¡ d{sp¡“p„ d©Ðey“¡ AV$L$pìey„ A“¡ L$d® s’p õhcph“¡bvgpìep-A.18&65 s’p 67. Ap b^p„ DÑd Agp¥qL$L$ âL$pf“p„ fnZ ’ep„).(3)

âL$fZ rhcpN :Ap õL$Þ^dp„ ÓZ âL$fZp¡ R>¡ :

1. “pd âL$fZ A’hp d“yóep¡“y„ âL$fZ ‘l¡gp ÓZ AÝepep¡“y„ Ap âL$fZ R>¡.

2. ê‘âL$fZ, Ýep“ âL$fZ A’hp v¡hp¡“y„ âL$fZ, Qp¡’p’u kÑfdp ky u“p Qp¥v AÝepep¡“y„ Ap âL$fZ R>¡.

3. AQ®“ âL$fZ A’hp v¥Ðe âL$fZ, AY$pfdp s’p Ap¡NZukdp A¡ b¡ AÝepep¡“y„ Ap âL$fZ R>¡.

‘l¡gp “pd âL$fZdp„ dspÞsfcpjp R>¡. Ýep“ âL$fZdp„ Ýep“’ulqf“p¡ âh¡i ’pe R>¡ A¡d õ‘óV$ R>¡ (A.13-17). ‘|S>“ âL$fZdp„ ‘|S>“L$fhp’u ‘Z lqf“p¡ âh¡i ’hp“y„ S>Zph¡gy„ R>¡ (A.18-66).(4-5)

“pd âL$fZ“p ÓZ AÝepep¡ R>¡. L$pfZ L¡$ “pd“y„ îhZ-L$us®“-õdfZ L$fhp’u, A¡ ÓZ âL$pf“p kçbÞ^’u “pd“¡ ApÐdp“p¡ kçbÞ^ ’peR>¡. cNhp“¹“p„ ê‘“p Qp¥v NyZp¡ R>¡ A“¡ s¡ vf¡L$ NyZhpmp ê‘“y„ ùvedp„ rQÞs“L$fhp’u s¡ a$g Ap‘¡ R>¡ S>. s¡’u buÅ ê‘ âL$fZ“p Qp¡’p’u kÑfdp ky u“pQp¥v AÝepep¡ R>¡. Ap âL$fZdp„ cNhp“¹“¡ :1. ê‘’u dp¡n Ap‘“pf2. fk’u Ap“Þv Ap‘“pf3. NÞ^’u c[¼s Ap‘“pf4. õ‘i®’u kh® vy:M lf“pf

32

5. “pv’u d“p¡lf6. ep¡N“¡ gu ¡ ‘p¡sp“p¡ âh¡i Ap‘“pf (L$f“pf)7. Ü¡ju“¡ d©Ðey L$fphu dp¡n Ap‘“pf8. õhpdu ÅZ“pf“¡ kh® kyM Ap‘“pf9. lgL$p dp““pf“¡ vy:M Ap‘“pf10.L¡$hg kÐeõhê‘“y„ Ýep“ L$f“pf“¡ kh® ‘y{jp’® âpàs L$fph“pf11.‘p¡sp“y„ op“ âpàs L$f“pf“¡ ep¡N âpàs L$fph“pf12.‘p¡sp“¡ Sy>vp ÅZ“pf“y„ d©Ðey L$fph“pf13.ep¡Áe [õ’rsdp„ fl¡gp“¡ op“ Ap‘“pf A“¡14.õ“¡l’u Mf¡Mf hi ’“pf

•hZ®h¡gp R>¡. blpf“p A“¡ A„vf“p c¡v’u ‘|Å ‘Z b¡ âL$pf“uL$l¡gu R>¡, s¡’u ÓuÅ AQ®“ âL$fZ“p b¡ AÝepep¡ R>¡. AQ®“ A’hp ‘|S>“dp„q¾$ep ârkÙ R>¡. Al] lqf“p “pd, ê‘ A“¡ q¾$ep L$l¡gp„ R>¡, A¡V$g¡ lqf ÓZâL$pf“p S>Zph¡gp R>¡. kh®“y„ L$ëepZ L$f“pf lqf Å¡ âkß ’pe A¡V$g¡ L©$‘p L$f¡sp¡ Ap ÓZ (cNhp“¹“p “pd ê‘ A“¡ q¾$ep)“y„ vp“ L$f¡ R>¡, ‘Z âkß ’ep“ lp¡e sp¡ L$fsp„ “’u.

‘y[óV$ ‘p¡sp“p„ A¡V$g¡ Æh“p„ L$pe® dpV$¡, Æh“y„ L$ëepZ L$f“pfu R>¡,Äepf¡ c[¼s ‘f“y„ A¡V$g¡ cNhp“¹“y„ L$pe® L$f“pfu cNhp“¹“p L$pep£ dpV$¡ D‘ep¡N“uR>¡. A“¡ c[¼s“y„ hZ®“ “hdp õL$Þ^dp„ L$f¡gy„ R>¡.(6-13)

õL$Þ^ kpsdp¡-ErsõL$Þ^“p¡ A’® :

Nep R>Ì$p õL$Þ^dp„ ÓZ âL$pf“u ‘y[óV$“y„ hZ®“ L$ey. (d“yóe D‘f,v¡hp¡ D‘f A“¡ v¥Ðep¡ D‘f“u cNhp“¹“u L©$‘p“y„ r“ê‘Z L$ey. A’hp AÅrdg“p„L$d®“p¡, BÞÖ“p d©Ðey“p¡ A“¡ d{sp¡“p õhcph“p¡ gp¡‘ L$f“pfu ÓZ âL$pf“u‘y[óV$“y„ hZ®“ L$ey„®. S>¡Ap¡“¡ vy:M ’ey„; s¡ edv|s, rhíhê‘, vûrQ, h©Ó hN¡f¡“y„

33

‘Z L$ëepZ L$f“pfu ‘y[óV$ R>¡ A¡d k|ÿd fus¡ rhQpf L$fu vip®ìey„). hmuvy:M“p¡ “pi s’p Ap gp¡L$“y„ A“¡ ‘fgp¡L$“y„ A¡d b¡ âL$pf“p„ kyM“y„ ‘Zr“ê‘Z L$ey¯. Ðepf ‘R>u kpsdp õL$Þ^dp„ 15 AÝepep¡’u Ers“y„ r“ê‘ZL$fhpdp„ Aph¡R>¡.

cNhp“¹ L$p¡C“p D‘f L©$‘p(‘y[óV$) L$f¡, s¡“p¡ s¡dZ¡ ‘n‘ps L$f¡gp¡NZpe. ‘y[óV$dp„ A¡ ‘n‘psê‘ vp¡j cNhp“¹ D‘f Aph¡ s¡ v|f L$fhp Ersgugp“y„hZ®“ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. ‘y[óV$dp„ cNhp“¹ D‘f ‘n‘psu lp¡hp“p¡ vp¡j S>ZpeR>¡, L$pfZ L¡$ cNhp“¹“¡ v¡hp¡ D‘f â¡d s’p v¥Ðe D‘f Ü¡j “ lp¡hp R>sp„ s¡‘n‘ps L$f¡ R>¡ A¡d S>Zpe, s¡’u cNhp“¹dp„ A¡hp¡ vp¡j “’u A¡d S>ZphhpAp õL$Þ^dp„ cNhp“¡ fQ¡gu hpk“pAp¡“y„ r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. (hpk“p‘fç‘fpê‘ lp¡C, AdyL$ âL$pf“p h„iê‘ R>¡, A“¡ h„i“y„ gnZ 12&7&16 dp„Ap‘¡gy„ R>¡. s¡ gnZdp„ A¡d S>Zph¡gy„ R>¡ L¡$ b°û A¡V$g¡ ‘fb°û A’hp b°ûp’uDÐ‘Þ“ ’e¡gu âurs DÐ‘Þ“ L$f“pfu ÓZ¡ L$pgdp„ fl¡“pfu ‘fç‘fp s¡ h„i.Ap gnZ hpk“p“¡ A“¡ Ers“¡ bÞ“¡“¡ gpNy ‘X$sy„ lp¡hp’u Ers“p¡ Ar^L$NyZ Agp¥qL$L$‘Ï„ vip®hhp Ers“¡ ""cNhp“¡ fQ¡gu'' L$l¡gu R>¡.) s¡’u cNhp“¡fQ¡gu hpk“p A’hp Ers“y„ Ap kpsdp õL$Þ^dp„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡ (A¡ ApõL$Þ^“p¡ A’® L$üp¡)1-3

âL$fZp¡ A“¡ AÝepep¡ :ApÝep[ÐdL$ Apr^cp¥rsL$ A“¡ Apr^v¥rhL$ A¡ rhcpN âdpZ¡ L$d®

ÓZ âL$pf“y„ R>¡. hmu L$d® ‘p„Q (ArhÛp“p ‘p„Q rhcpNp¡’u ’sy„, A“¡ Ar^óW$p“hN¡f¡ ‘p„Q’u DÐ‘Þ“ ’sy„ (ep¡S>“p). ‘p„Q eop¡ lp¡hp’u ‘p„Q L$d® L$l¡g li¡,(kh®r“Z®e ígp¡.1-2). “¥epreL$p¡ KQ¡ a¢$L$hy„, “uQ¡ “pMhy„, k„L$p¡Qhy„, rhõspfhy„A“¡ S>hy„. A¡hp„ ‘p„Q L$d® lp¡hp“y„ L$l¡ R>¡) R>¡. s¡’u ‘„vf AÝepep¡’u hpk“pAp¡“y„r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. hpk“pAp¡ L$d®’u S> ’pe R>¡ (2&10&4 dp„ ""L$d®’u ’e¡guhpk“pAp¡ A¡ Ers'' A¡hy„ Ers“y„ gnZ Ap‘¡gy„ R>¡, s¡dp„ ‘Z hpk“pAp¡L$d®’u ’su lp¡hp“y„ L$l¡gy„ R>¡), A“¡ L$d®’u Sy>vu R>¡. s¡ L$d®’u ’su lp¡hp’u A“¡

34

L$d® ‘„vf âL$pf“y„ ’sy„ lp¡hp’u, hpk“pAp¡“y„ r“ê‘Z ‘„vf AÝepep¡’u L$f¡gy„ R>¡.(hpk“pAp¡ ‘y[óV$“u klpeL$ R>¡ L$pfZ L¡$) cNhp“¹ ‘p¡sp“u ‘y[óV$gugp’u ‘ZS>¡-S>¡ L$pep£ L$f¡ R>¡, s¡ L$pe® s¡hp S> âL$pf¡ ’pe s¡, Æhp¡ hpk“pAp¡“¡ hilp¡hp’u s¡d“¡ râe lp¡e R>¡ A¡ õ‘óV$ R>¡. (s¡’u cNhp“¹ S>¡ L$p„C L$f¡ R>¡ s¡Æhp¡“¡ ‘Z râe lp¡e R>¡ A¡d hpk“pAp¡ S>Zphsu lp¡hp’u, s¡ ‘y[óV$“uklpeL$ R>¡).(4-5&&)

Æhdp„ fl¡gu hpk“p k|ÿd lp¡e R>¡. Æh“p¡ v¡ldp„ kdph¡i ’pe,A¡V$g¡ Æh v¡ldp„ âh¡i L$f¡ Ðepf¡ hpk“p dÝed âL$pf“u ’pe R>¡. Ap dÝedhpk“p S>X$ A“¡ Æh “p Å¡X$pZê‘ R>¡ A“¡ Arcdp“’u DÐ‘Þ“ ’pe R>¡.Ap k|ÿd A“¡ dÝed A¡ bÞ“¡ âL$pf“u hpk“pAp¡ Æh“p kçbÞ^hpmu R>¡.ÓuÆ L$d®’u hpk“p ’pe R>¡. s¡ d“dp„ ’pe R>¡, A’hp d““p kçbÞ^hpmuR>¡. Æh“p kçbÞ^hpmu hpk“p v¡hp¡ A“¡ v¥Ðep¡ (kh®)“y„ rls L$fhp“u BÃR>p’ucNhp“¡ fQ¡gu ÅZhu. Ap Æh“¡ v¡h b“phu“¡, A“¡ Ap buÅ Æh“¡ v¥Ðeb“phu“¡ lº„ bÞ“¡“y„ rls Aphu fus¡ L$fui, A¡hu cNhp“¹“u BÃR>p’u Äepf¡Æhp¡ ‘fb°ûdp„’u R|>V$p ‘X¡$ Ðepf¡ S>¡ hpk“p cNhp“¡ fQ¡gu lp¡e s¡ Æhdp„fl¡gu "k|ÿd' hpk“p ÅZhu A“¡ s¡ hpk“p Æh“¡ k|ÿd v¡ldp„ âh¡iL$fph“pfu R>¡. ‘R>u s¡ hpk“p’u Æh (v¡h“p A’hp v¥Ðe“p v¡l“¡) ‘p¡sp“p¡ÅZ¡ Ðepf¡ s¡ v¡h A’hp v¥Ðe “p õ’|g v¡ldp„ Arcdp“ fpM“pfp¡ s¡ Æh s¡v¡ldp„ âh¡i L$f¡ R>¡. (Ap dÝed hpk“p ‘Z Æh“p S> kçbÞ^hpmu R>¡). A¡fus¡ bÞ“¡ hpk“pAp¡“p¡ kçbÞ^ ’pe Ðepf¡ S> kp[ÒhL$ hN¡f¡ âL$pf“p„ L$d®L$fhp“u Æhdp„ i[¼s Aph¡ R>¡, A¡hp¡ ApQpe®îu“p¡ ds R>¡. Apd lp¡hp’u Æhp¡hpk“pAp¡“¡ hi R>¡ A¡d ÅZu“¡ cNhp“¡ s¡Ap¡“y„ rls L$fhp ‘y[óV$dpN® L$f¡gp¡R>¡. (Å¡ cNhp“¹ A¡L$“y„ L$ëepZ L$f¡ A“¡ buÅ“y„ Ar“óV$ L$f¡, sp¡ s¡d“pdp„‘n‘psu lp¡hp“p¡ vp¡j S>Zpe, ‘fÞsy Æhp¡“u hpk“p âdpZ¡ L$ëepZ hN¡f¡L$f¡ sp¡ s¡d“pdp„ A¡ vp¡j fl¡sp¡ “’u b°ûk|Ó 2&1&34dp„ ‘Z ApS> rkÙL$f¡gy„ R>¡. hmu S>¡ v¥Ðep¡“¡ cNhp“¹ lZ¡ R>¡ s¡d“¡ ‘Z dy[¼s Ap‘¡ R>¡ A¡V$g¡s¡d“y„ ‘Z rls S> L$f¡ R>¡. s¡’u cNhp“¹ ‘n‘psu lp¡hp“y„ sp¡ brldy®Mp¡“¡ S>

35

S>Zpe R>¡. s¡’u ‘y[óV$ A“¡ Ers A¡L$-buÅ“p klpeL$ R>¡ A“¡ ‘y[óV$dp„ vp¡jS>Zpe s¡ Ers’u v|f ’pe R>¡. Ap S>; ‘l¡gp AÝepe“p Apfçcdp„ ‘furns¡L$f¡gp âí“’u s’p îuiyL¡$ Ap‘¡gp s¡“p DÑf’u rkÙ ’pe R>¡).(5&&-8&&)

Ap ‘„vf AÝepep¡“p vf¡L$ ‘p„Q-‘p„Q“p A¡hp„ ÓZ âL$fZp¡ R>¡ (k|ÿd,dÝed A“¡ blpf“u A’hp L$d®“p kçbÞ^hpmu A¡hp hpk“p“p ÓZ âL$pf“pc¡v’u Ap ÓZ âL$fZp¡ L$l¡gp„ R>¡.) ‘l¡gp„ A“¡ buÅ âL$fZdp„ v¥Ðe“p A„isfuL¡$ A“¡ v¡h“p A„i sfuL¡$ r‘sp rlfÎeL$ri‘y A“¡ s¡“p¡ ‘yÓ âl¹gpv A“y¾$d¡S>Zph¡gp R>¡, A“¡ Ap (bÞ“¡ hpk“pAp¡) L$d®’u S> ’pe R>¡ A¡d S>ZphhpÓuÅ âL$fZdp„ L$d®“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. (rlfÎL$ri‘y v¥Ðe“p¡ A„i lsp¡ A¡d3&17&16 D‘f’u A“¡ âl¹gpv v¡h“p¡ A„i lsp¡ A¡d 10&82&47 s’p 48D‘f’u rkÙ ’pe R>¡).(8&&-10)

Ap õL$Þ^dp„ (v¡h, v¥Ðe A“¡ d“yóe A¡) ÓZ¡“p Aph¡ihpmp¡ “pfvh¼sp R>¡. (s¡“pdp„ v¥Ðe“p¡ Aph¡i ’e¡gp¡ A¡d 7&15&69 s’p 70 D‘f’urkÙ ’pe R>¡, L$pfZ L¡$ s¡“p NÞ^h® S>Þddp„ “pfv g„‘V$ ’e¡g lp¡hp“y„ L$l¡g R>¡A“¡ 3&20&23 âdpZ¡ g„‘V$‘Ï„ v¥Ðep¡“p¡ Ly$vfsu NyZ R>¡.) op“u c¼s A“¡L$d® (eo) L$f“pf eyr^[óW$f“¡ Ap õL$Þ^dp„ îp¡sp S>Zph¡gp¡ R>¡, (ÓZ¡“pAph¡ihpmp¡ lp¡hp’u “pfv ÓZ¡ âL$pf“u hpk“phpmp¡ lp¡hp’u h¼sp sfuL¡$,A“¡ eyr^[óW$f op“ hN¡f¡ ÓZ¡ NyZhpmp¡ lp¡hp’u îp¡sp sfuL¡$ Ap õL$Þ^dp„ep¡Áe R>¡).(11)

õL$Þ^ ApW$dp¡ - dÞhÞsfõL$Þ^“p¡ A’®:

Ap âdpZ¡ kpsdp õL$Þ^dp„ ‘„vf AÝepep¡’u hpk“pAp¡“y„ A“¡L$d®“y„ r“ê‘Z L$ey. lh¡ ApW$dp õL$Þ^dp„ cNhp“¹“u dÞhÞsf gugp vip®h“pfpiyc Qp¡huk AÝepep¡’u kpfp ‘y{jp¡“p ^dp£ L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡.

36

""d“y, v¡hp¡, d“y“p ‘yÓp¡, BÞÖp¡, FrjAp¡ A“¡ cNhp“¹“p¡ A„iphspfA¡hp R> âL$pf“p¡ dÞhÞsf R>¡'' (12&7&15) A¡hy„ dÞhÞsf“y„ gnZ bpfdpõL$Þ^dp„ L$l¡gy„ R>¡. Ap õL$Þ^dp„ s¡ S>Zphsp„ kpfp ‘y{j“p ^d® L$l¡gp R>¡,A¡V$gy„ ‘yfpZp¡dp„“p kpdpÞe gnZ’u Al] h^pf¡ DÑd‘Ï„ R>¡. dÞhÞsfp¡A¡V$g¡ kpfp ‘y{j“p ^d®. cNhp“¡ L$l¡gp kpfp ‘y{j“p ^dp£ s¡ dÞhÞsfp¡.(1-1&&)

Ap kpfp ‘y{j“p ^dp£ âpL©$s R>¡. s¡Ap¡“u DÐ‘rÑ“y„ õ’p“ v¡lB[ÞÖep¡ A“¡ AÞs:L$fZ R>¡. ApÐdp A’hp ‘y{jdp„ s¡ DÐ‘Þ“ ’sp “’u.‘y{j A¡V$g¡ ÆhpÐdp. s¡dp„ DÐ‘Þ“ ’hp ep¡Áe lp¡e s¡ ‘p¥{j; Aphp¡ ‘p¥{jNyZ sp¡ c[¼s S> R>¡. (âpL©$s ‘vp’p£ Qp¡huk âL$pf“p lp¡hp’u (Sy>Ap¡ 3&26&11’u 14) kpfp ‘y{j“p Ap âpL©$s ^dp£ Qp¡huk âL$pf“u Sy>vu-Sy>vu âpL©$shpk“p“p¡ kç‘|Z® fus¡ “pi L$f¡ R>¡ S>. Æhdp„ fl¡gu hpk“p“p¡ “hdp õL$Þ^dp„S>Zph¡gu DÑd c[¼s “pi L$f¡ R>¡.(1&&-3)

dudp„kpdp„ S>¡d rhQpf¡gp R>¡ s¡d Al] ‘Z b¡ âL$pf“p ‘vp’p£ R>¡.‘y[óV$ ky u“p“¡ ‘l¡gp âL$pf“p L$l¡gp R>¡, buÅ âL$pf“p Apîe (õL$Þ^ 1 ’u6 ky udp„ S>Zph¡gp ‘l¡gp âL$pf“p A“¡ õL$Þ^ 7 ’u 12 ky u S>Zph¡gpbuÅ âL$pf“p, A¡hp¡ A’® S>Zpe R>¡) kyû“p R>¡. s¡’u ‘pR>m“p R> “pkd|ldp„ hpk“p (õL$Þ^ 7 dp„ L$l¡g Ers) ‘l¡gu NZpe¡gu R>¡, s¡ âpL©$shpk“p S> vyóV$ R>¡, A“¡ kpfp ‘y{j“p ^dp£’u S> s¡“p¡ “pi ’pe R>¡. s¡’u(hpk“p“p¡ kpfp ‘y{j“p ^dp£’u S> “pi ’pe s¡hu R>¡ A¡d S>Zphhp)s¡Ap¡“p A“y¾$d’u DgV$p âL$pf¡ (gugpAp¡ NZphsp„ 2&10&1dp„ ‘l¡gp„ ErsA“¡ ‘R>u dÞhÞsf L$ûp. gnZ L$l¡sp„ 2&10&4dp„ ‘l¡gp„ dÞhÞsf“y„ A“¡‘R>u Ers“y„ gnZ L$üy„, A¡hu fus¡ ¾$d’u rh{Ù gnZ L$ûp„) s¡Ap¡“p gnZL$l¡gp„ R>¡. ""kpfp ‘y{j“p ^d® s¡ dÞhÞsfp¡ A“¡ L$d®’u ’su hpk“pAp¡ s¡ErsAp¡'' (2&10&4) A¡d ‘l¡gp„ dÞhÞsf“y„ gnZ L$lu ‘R>u Ers“y„ gnZL$l¡gy„ R>¡. L$d®’u DÐ‘Þ“ ’e¡gu hpk“pAp¡ âpL©$s S> R>¡, s¡’u ‘l¡gp„ s¡Ap¡“p¡

37

“pi L$fhp“u L$’p (dÞhÞsf A’hp kpfp ‘y{j“p ^d®) L$l¡g R>¡. ‘R>u Å¡âpL©$s hpk“pAp¡ bû“p¡ “pi ’pe sp¡ õL$Þ^ “hdpdp„ L$l¡gu c[¼s“u âh©rÑ’pe R>¡. s¡’u hpk“pAp¡“p¡ “pi L$fhp kpfp ‘y{j“p ^d® ÅZhp Å¡CA¡.(4-7&)

âL$fZp¡ :kpfp ‘y{j“p ^dp£ spdk, kp[ÒhL$ A“¡ fpS>k A¡hp rhcpN’u

ÓZ âL$pf“p L$l¡gp R>¡. s¡Ap¡ A“y¾$d¡ Qpf âL$pf“p, vi âL$pf“p A“¡ “hâL$pf“p L$l¡gp R>¡, A“¡ A¡ ÓZ¡ âL$pf“p ^dp£“p h¼sp dÐõe R>¡. (s¡’u ‘l¡gpQpf, vi A“¡ “h AÝepep¡“p ÓZ âL$fZdp„ A“y¾$d¡ spdk, kp[ÒhL$ A“¡fpS>k A¡hp ÓZ âL$pf“p kpfp ‘y{j“p ^d® L$l¡gp R>¡, A“¡ R>¡‰p A¡L$,Qp¡hukdp, AÝepedp„ s¡ ^d®“p h¼sp dÐõe“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡.) A¡d QpfâL$fZp¡ Ap õL$Þ^“p ’pe R>¡. vf¡L$ dÞhÞsfdp„ d“y, v¡hp¡ hN¡f¡ R> lp¡e R>¡.s¡Ap¡A¡ ‘p¡s‘p¡sp“p kdedp„ S>¡ ^dp£ L$l¡gp lp¡e, s¡ ^dp£“y„ kç‘|Z® âL$pf¡ S>¡L$p¡C ‘pg“ L$f¡, s¡ S> ’p¡X¡$-’p¡X¡$ bû hpk“pAp¡“¡ bpmu “pM¡ R>¡, A¡d Al]L$l¡hpdp„ Aphi¡. s¡’u Sy>vp-Sy>vp dÞhÞsfdp„ Sy>vp-Sy>vp ^d®“y„ ApQfZ L$fhp“y„lp¡e R>¡.(7&-10&&)

‘l¡gp "õhpe„cyh' dÞhÞsfdp„ s‘ kp’¡ D‘r“jv¹“p¡ ‘pW$ L$fhp“y„ L$l¡g R>¡(A.1&7-6).

buÅ "õhpfp¡rQj' dÞhÞsfdp„ b°ûQe® ‘pmhp“y„ L$l¡g R>¡ (A.1&22).ÓuÅ DÑd "dÞhÞsfdp„' kÐe bp¡ghp“y„ L$l¡g R>¡ (A.1&24-26).Qp¡’p "spdk' dÞhÞsfdp„ h¡v“p¡ Aæepk L$fhp“y„ A“¡ s¡“¡ epv fpMhp“y„

L$l¡g R>¡ (A.1&29).‘p„Qdp "f¥hs' dÞhÞsfdp„ h°sp¡ hN¡f¡’u cNhp“¹“u k¡hp L$fhp“y„ L$l¡gy„ R>¡

(A.5&2-6). Ap dÞhÞsfdp„ fdp“u âp’®“p’u cNhp“¡ h¥Ly$ÎW$ gp¡L$fQ¡gp¡. ÓuÅ A“¡ ‘p„Qdp õL$Þ^dp„ îu (gÿdu)“y„ h°s ApQf“pfpAp¡A¡A¡L$ gpM sygku“p ‘p“ A‘®Z L$fhp“y„ h°s hN¡f¡’u S>¡ cNhp“¹“u k¡hp

38

L$fhp“y„ L$l¡g R>¡ s¡ Ap dÞhÞsf“p cNhp“¹“p A„i h¥Ly$ÎW$ Ahspf¡ Qgph¡gu.R>Ì$p "Qpnyj' dÞhÞsfdp„ (cNhp“¹“p Ahspf AÆs¡ kdyÖ“y„ d„’“ L$fphu

Ad©s L$Y$ph¡g lp¡hp“y„ L$l¡g R>¡ s¡’u) kpfp ‘y{jp¡ v¡hp¡ s’p DÑd ‘y{jp¡“uk¡hp L$fhp“y„ L$l¡g R>¡.

kpsdp "h¥hõhs' dÞhÞsfdp„ h¥óZhp¡A¡ A¡L$pviu hN¡f¡ h°sp¡ L$fhp“y„ L$l¡gy„ R>¡.h°sp¡dp„ DÑd A¡L$pviu“y„ dy¿e h°s L$l¡gy„ R>¡, L$pfZ L¡$ s¡“¡ v¥Ðep¡“p¡ kçbÞ^“’u. s¡hu S> fus¡ cNhp“¹“p âpvycp®h“p qvhk S>ÞdpóV$du hN¡f¡“p„ h°sp¡‘Z L$fhp“p„ L$l¡gp„ R>¡. (Ap d“y“u L$’p A.13&6dp„ R>¡. h°sp¡ L$fhp“y„Al] L$l¡g “’u, ‘Z buÅ ‘yfpZp¡dp„ L$l¡gy„ R>¡.)

ApW$dp "kphrZ®' dÞhÞsfdp„ ‘y[óV$dpN®“p âL$pf’u ^dp£ L$fhp“y„ L$l¡g R>¡.cNhp“¹“p kph®cp¥d Ahspf¡ brg“¡ BÞÖ“y„ õ’p“ Apàey„, s¡’u ApAhspf¡ ‘y[óV$dpN®“p ^dp£“u âh©rÑ L$f¡gu R>¡, (A.13&11-17).

“hdp "vnkphrZ®' dÞhÞsfdp„ S>¡dp„ eo hN¡f¡ OZp ’pe s¡hp ^dp£ L$fhp“y„L$l¡gy„ R>¡. (cNhp“¹“p Fjc Ahspf¡ BÞÖ“¡ ÓZ gp¡L$ a$fu âpàs L$fphus¡“p¡ cp¡N L$fpìep“y„ L$l¡gy„ R>¡. A“¡ s¡ eo hN¡f¡’u S> âpàs ’pe, s¡’u Apeo hN¡f¡ ^dp£“u cNhp“¹ Fjc¡ S> âh©rÑ L$fph¡gu ’C (A.13&18-20).

vidp "b°ûkphrZ®' dÞhÞsfdp„ gp¡L$“y„ fnZ ’pe s¡hp A“¡ gp¡L$“¡ kyMAp‘¡ s¡hp ^dp£ L$fhp“y„ L$l¡gy„ R>¡ (A.13&21-23).

ArNepfdp "^d®kphrZ®' dÞhÞsfdp„ ApÐdpdp„ îÙp fpMhp kyû“p iycõdps® dp£ L$fhp“y„ L$l¡gy„ R>¡. Ap d“y“¡ ApÐdphpmp¡ L$l¡gp¡ R>¡ A“¡ cNhp“¹“p^d®k¡sy Ahspf¡ ÓZ gp¡L$“¡ ^pfZ L$ep®“y„ L$l¡gy„ R>¡. s¡’u s¡ bÞ“¡A¡ Qgph¡gpApÐdpdp„ îÙp fpMhp ky u“p ^dp£ õdps® S> R>¡, L$pfZ L¡$ õdps® ^d®dpV$¡S> OZp cpN¡ "^d®' iåv ep¡Åe R>¡ (A.13&24-26).

bpfdp "{ÖkphrZ®' dÞhÞsfdp„ Apk[¼s rh“p“p ^dp£ L$fhp“y„ L$l¡g R>¡,(A.13&27-29).

s¡fdp "v¡hkphrZ®' dÞhÞsfdp„ D‘pk“p L$fhp ep¡Áe v¡hsp“y„ ‘p¡jZ L$f“pfp^dp£ L$fhp“y„ L$l¡gy„ R>¡, (A.13&30-32).

39

Qp¥vdp "BÞÖkphrZ®' dÞhÞsfdp„ op“dp„ ‘qfZd¡ s¡hp cp¡Nhpmp ^dp£ L$fhp“y„L$l¡gy„ R>¡ (A.13&33-36).

(bpfdp s¡fdp A“¡ Qp¥vdp dÞhÞsfp¡dp„ L$fhp“p ^dp£ îucpNhsdp„L$l¡gp “’u, s¡ buÅ ‘yfpZp¡dp„’u L$l¡gp ÅZhp).(10&&-18)

Sy>vp-Sy>vp dÞhÞsfp¡dp„ L$fhp“p Sy>vp-Sy>vp ^dp£ L$l¡gp R>¡, (lpgkpsdp¡ dÞhÞsf Qpg¡ R>¡, s¡’u Qpgy dÞhÞsfdp„ ArNepfk hN¡f¡“p„ h°sp¡L$fhp’u S> bû hpk“pAp¡“p¡ “pi ’pe R>¡. Ap h°sp¡ ‘yfpZp¡dp„ L$l¡gp R>¡. s¡dp„A¡L$pviu“p h°sp¡ cNhp“¹“u L©$‘p âpàs L$fph“pfp lp¡hp’u DÑd R>¡, L$pfZ L¡$Üpviu âpe[íQÑê‘ R>¡. A¡L$pviu“p„ h°s h¥óZhp¡ s’p k¡hL$p¡ b^pA¡ L$fhpS>êfu R>¡.

""vid“p qvhk¡ Akyfp¡ S>Þd¡gp A“¡ ArNepfk“p¡ qvhk¡ v¡hp¡S>Þd¡gp. S>¡ S>¡“p¡ S>Þdqvhk lp¡e s¡ s¡“u h©rÙ L$f“pfp¡ R>¡'' A¡d ‘Ú‘yfpZdp„L$l¡gy„ R>¡. S>ÞdpóV$du, fpd“hdu, hpd“Üpviu A“¡ “©tklQsyv®iu A¡ Qpfh°sp¡ L$fhp“y„ ‘Z ‘Ú‘yfpZdp„ L$l¡gy„ R>¡. Ap h°sp¡ L$pg“p ^dp£ A¡V$g¡ AdyL$kde¡ ApQfhp“p ^dp£ R>¡. s¡ Ap dÞhÞsfdp„ ApQfhp“p kpfp ‘y{j“p ^dp£R>¡). hmu s¡hu S> fus¡ Sy>vp-Sy>vp v¡idp„ ApQfhp“p Sy>vp-Sy>vp v¡i ^dp£ ‘ZR>¡. Ap b^p cNhÙdp£ ‘¥L$u ÓZ ^dp£ dp¡V$p R>¡ :

1. Ap‘rÑAp¡dp„ lqf“y„ kpfu fus¡ õdfZ L$fhy„ 2. kç‘rÑAp¡dp„ kh®“¡ vp“ L$fhp A“¡ 3. ‘pmhp ep¡Áe hQ““y„ ‘pg“ L$fhy„.

•Ap ÓZ dp¡V$p ^dp£“y„ r“ê‘Z A“y¾$d¡ ‘l¡gp Qpf, ‘p„Qdp’uQp¥vdp ky u“p vi A“¡ ‘„vf’u Ó¡hukdp ky u“p AÝepep¡dp„ L$f¡gy„ R>¡.(19-20)

40

õL$Þ^ “hdp¡ : Cip“yQqfsk„$Nrs:

hpk“pAp¡“p¡ ne ’pe s¡ dpV$¡ Qp¡huk AÝepep¡’u kÙd®“y„ ApW$dpõL$Þ^dp„ r“ê‘Z L$ey. ""kç‘|Z® âL$pf¡ cNhp“¹“¡ ifZ S>hy„'' hN¡f¡ kÙd®ApQfhp“y„ L$üy„. s¡ âdpZ¡ ApQf“pf Æh“¡ Å¡ s¡“p õhcph“¡ gu ¡ îuL©$óZârs iyc hpk“p âpàs ’pe sp¡ s¡“¡ c[¼s âpàs ’pe R>¡, A“¡ c[¼s’u Sy>vy„(gp¥r½$ a$g A’hp cy[¼s âpàs) ’sy„ “’u, (‘Z Å¡ cNhp“¹“u L©$‘p s¡“pD‘f Ar^L$ “ lp¡e, sp¡ kpdpÞe L©$‘p“¡ gu ¡ s¡ dp¡n ky u“p„ a$g âpàs L$f¡ R>¡,c[¼s âpàs L$fsp¡ “’u. Å¡ ‘y[óV$-âhpl-dep®vpc¡vdp„ L$üy„ s¡d s¡“pdp„ Ly$vfsuh¥óZh‘Ï„ lp¡e, sp¡ S> ""îuL©$óZ S> dpfp âcy R>¡'' A¡hu iyc hpk“p s¡“¡’pe R>¡ A“¡ s¡ c[¼s âpàs L$f¡ R>¡. A¡hu iyc hpk“p’u c[¼s âpàs ’pe R>¡.A¡hp¡ kÙd® A“¡ c[¼s L$pfZ s’p L$pe® lp¡hp“p¡ s¡d“p¡ kçbÞ^ S>Zpìep¡).“hdp õL$Þ^dp„ DÑd c[¼s“y„ r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.(1-2)

Ap c[¼s cNhp“¹“u A“¡ s¡d“p k¡hL$p¡“u L$’pê‘ R>¡. Ap L$’p“pîhZ’u ‘y{j cNhp“¹“p¡ c¼s ’pe R>¡. ("Cip“yL$’p' A¡V$g¡ Cíhf“u A“¡s¡d“p k¡hL$p¡“u L$’p. Ap“y„ gnZ 2&10&5 s’p 12&7&16 dp„ L$l¡g R>¡.2&10&5dp„ îucpNhsdp„ hZ®h¡gu Cip“yL$’p“y„ gnZ L$l¡gy„ R>¡, A“¡12&7&16dp„ kpdpÞe A’hp buÅ ‘yfpZp¡dp„ L$l¡gu Cip“yL$’p“y„ gnZL$l¡gy„ R>¡. ""lqf“p Ahspf“y„ QqfÓ A“¡ Apd“p k¡hL$ ‘y{jp¡“y„ QqfÓ Sy>vp„-Sy>vp„ Ap¿ep“p¡’u ‘yô ’e¡gu CiL$’p L$l¡gu R>¡'' 2&10&5 "lqf' A“¡ "Ci'iåvp¡’u vy:M v|f L$fhp“y„ A“¡ kyM âpàs L$fhp“y„ BÃR>¡gy„ S>Zph¡g R>¡. NyZp¡“pc¡v’u vy:M “h âL$pf“y„ lp¡hp’u, s¡ v|f L$f“pf lqf“p k¡hL$p¡ NyZp¡“¡ gu ¡ “hâL$pf“p R>¡ A“¡ op“’u vy:M v|f L$f“pf A¡L$ âL$pf“p R>¡, cNhp“¹“y„ QqfÓop“, L$d® A“¡ c[¼s “p c¡v’u ÓZ âL$pf“y„ R>¡, A¡ fus¡ vy:M v|f L$fhp“p s¡fâL$pf ’ep. vi B[ÞÖep¡ kyM Ap‘“pfu lp¡hp’u cNhp“¹“p kyM Ap‘“pfk¡hL$p¡ vi âL$pf“p„ R>¡. A“¡ cNhp“¹ A¡L$ kyM Ap‘“pf R>¡. A¡ âdpZ¡ vy:Mv|f L$fhp“y„ s’p kyM Ap‘hp“y„ Qp¡huk âL$pf¡ ’sy„ lp¡hp’u Cip“yL$’p Qp¡huk

41

AÝepep¡’u L$l¡gu R>¡.

Å¡ ‘y{j îuL©$óZ“u gugp“¡ A“ykfu“¡ (‘yÓ, ‘iy hN¡f¡ ‘p¡sp“p)kh® gp¥r½$ ‘vp’p£’u kh®“p„ D‘pvp“ L$pfZ sfuL¡$ r“íQe‘|h®L$ îuL©$óZ“u k¡hpL$f¡ sp¡ ‘R>u gp¥r½$ ‘vp’p£dp„ îuL©$óZ“p¡ âh¡i ’hp“¡ gu ¡, s¡“¡ gp¥r½$ ‘vp’p£dp„d““p¡ vyfpN°l fl¡sp¡ “’u, A¡d S>Zphhp ‘l¡gp„ S>¡ kÙd® hN¡f¡ L$üp,s¡d“p’u Sy>vp âL$pf“u A“¡ s¡d“p’u DÑd Cip“yL$’p Qp¡huk AÝepep¡’u Ap“hdp õL$Þ^dp„ L$l¡ R>¡.

Ap Cip“yL$’p kÙd®’u DÑd R>¡, L$pfZ L¡$ Ap gugpdp„ cNhp“¹‘p¡s¡ Æhp¡“¡ s¡Ap¡“p S>Þd’u Apfçcu ‘p¡sp“p k¡hL$ L$fhpdpV$¡ ‘p¡sp“p NZufpM¡ R>¡, A“¡ s¡’u S>Þd’u Apfçcu s¡Ap¡“u kh® q¾$ep s¡Ap¡ ÅZ¡ s¡hu fus¡A’hp “ ÅZ¡ s¡hu fus¡ Cíhf“¡ A“ykfu L$f¡gu lp¡e R>¡, (Äepf¡ kv¹ d®dp„S>Þd’u Apfçcu kh® q¾$epAp¡ Cíhf“¡ A“ykfu L$f¡gu lp¡su “’u. Bip“yL$’pdp„S>Zph¡gp kh® c¼sp¡ S>Þd’u Apfçcu Cíhf“¡ A“ykfu“¡ q¾$ep L$f“pfp R>¡)A¡d S>Zphhp k|e®h„i A“¡ kp¡d h„i, A¡ bÞ“¡ h„ip¡dp„ cNhp“¡ Ahspfgu ¡gp¡ R>¡.(3-7)

âL$fZ“p¡ A’® :‘|Z® NyZhpmp ‘yfpZ ‘y{j bpf A„$Nhpmp R>¡. s¡’u ‘l¡gp¡ k|e®“p¡

h„i Ap õL$Þ^“p bpf AÝepep¡’u L$l¡gp¡ R>¡. (h„i“p¡ d|g ‘y{j k|e® bpfê‘hpmp¡ lp¡hp’u ‘Z s¡“p¡ h„i bpf AÝepep¡’u L$l¡gp¡ R>¡). s¡hu S> fus¡QÞÖ“p¡ h„i L$p¡C âL$pf¡ k|e®“p h„i’u lgL$p¡ “’u A¡d S>Zphhp s¡“u L$’p ‘Zbpf AÝepep¡’u L$l¡gu R>¡. s¡’u Æh“p õhê‘’u (k|e® Æh lp¡e s¡hp âL$pf¡)k|e®“p h„i“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. k|e®h„i A“¡ QÞÖh„i bÞ“¡“p hZ®“dp„ kfMpA¡V$g¡ bpf-bpf AÝepep¡ S> R>¡. (Ap hZ®“ L$fsp) Ap õL$Þ^dp„ îuL©$óZ“ugugp“¡ A“ykfu kh®“u Ås-Ås“u c[¼s“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡, lqf“u kp’¡s¡d“p kdedp„ S>¡ Æhsp lsp s¡ kh®“¡ dp¡nê‘ a$g âpàs ’e¡g, A“¡

42

cNhp“¹“u gugp’u s¡Ap¡“¡ OÏ„ S> kyM ’e¡g. s¡’u (s¡d“u) c[¼s“y„ r“ê‘ZAp õL$Þ^dp„ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

Äepf¡ fdp‘rs cNhp“¹ kpnps¹ c|sg D‘f Ahsf¡gp lsp, sp¡s¡d“p âd¡ebg“¡ âpàs L$fu“¡ Æhp¡ dy¼s ’sp lsp. (cNhp“¹ ‘p¡sp“pâd¡ebg’u S> s¡Ap¡“¡ dy[¼s“y„ vp“ L$fsp lsp) crhóedp„ (cNhp“¡ gugprhõspfu gu^p ‘R>u) s¡d“u L$urs®“y„ A“¡ s¡d“p c¼sp¡“u L$urs®“y„ kpfu fus¡L$us®“ L$fhp’u Æhp¡ dy¼s ’ep A“¡ ’i¡. cNhp“¹“p Ahspf ‘l¡gp„ k|e®“ph„i“p A“¡ QÞÖ“p h„i“p S>¡ fpÅAp¡ ’ep, s¡Ap¡ dep®vp A“¡ ‘y[óV$ “p c¡v’ucNhp“¹“p c¼s ’ep. k|e®h„i“p fpÅAp¡ dep®vp’u A“¡ QÞÖh„i“p fpÅAp¡‘y[óV$’u cNhp“¹“p c¼s ’ep. s¡ ‘¥L$u k|e®“p h„idp„ S>¡ fpÅAp¡“p¡ S>Þd’e¡g, s¡Ap¡ NyZ“p c¡v“¡ gu ¡ “h âL$pf“p lsp, A“¡ S>¡d-S>¡d s¡d“p vp¡jv|f ’sp Nep, s¡d-s¡d s¡Ap¡ c¼s ’C OZp âcphhpmp ’ep, A¡hu s¡Ap¡“uL$’p Ap õL$Þ^dp„ L$l¡gu R>¡. (s¡ A¡hp Apie’u L$l¡gu R>¡ L¡$ s¡d“u Ap L$’p“p„îhZ’u buÅAp¡dp„ ‘Z c[¼s DÐ‘Þ“ ’pe, s¡Ap¡“¡ a$g ‘Z âpàs ’pe,A“¡ s¡Ap¡“u c[¼s ×Y$ ’pe) s¡’u dp¡n kh®“p¡ ’hp“p¡ lp¡hp R>sp„, ApcNhp“¹“p Ahspf ‘l¡gp„ ’e¡gp fpÅAp¡“u dep®vp’u A’hp ‘y[óV$’u ’e¡guc[¼s Ar^L$ âcphhpmu lp¡hp’u (s¡Ap¡“p„ QqfÓ“p„ îhZ’u buÅAp¡“u‘Z c[¼s ×Y$ ’su lp¡hp’u Ap cNhp“¹“p k¡hL$p¡“p„ QqfÓ“y„ ‘Z ApõL$Þ^dp„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡).(8-15)

õL$Þ^ vidp¡ : r“fp¡Qsyqh¯irs^p rcÞ“p c[¼s{¼sp@rsvyg®cp, kàspiursf’pÝepep r“fp¡^¡ vid¡ dsp:(1)

Qp¡huk âL$pf“p c¡vhpmu Arsvyg®c c[¼s “hdp õL$Þ^dp„ L$lu. lh¡vidp õL$Þ^dp„ r“fp¡ “p rhjedp„ kÑpiu AÝepep¡ rhQpf¡g R>¡.“hÐeÝepekÞvcp£ Ås: L©$rÓdcphs:, L¡$jp[ÊQv¹ AÓ kÞv¡l: õL$Þ^p’£ âL$V$p¡ dlp“¹(2)

Dd¡f¡gp(ârnàs) AÝepep¡“p rhQpf’u “¡hy„ AÝepep¡ Ap õL$Þ^dp„

43

gMpe¡gp R>¡. Ap õL$Þ^“p A’®dp„ L¡$V$gpL$“¡ dp¡V$p¡ k„v¡l õ‘óV$ ’e¡g R>¡.bpfdp¡ s¡fdp¡ A“¡ Qp¥vdp¡ A¡ ÓZ AÝepep¡ L$p¡CA¡ ‘pR>m’u gMu

îucpNhsdp„ Dd¡f¡g R>¡. s¡ ÓZ AÝepe“¡ NZu“¡ “¡hy„ AÝepe Ap õL$Þ^dp„lp¡hp“y„ L$l¡ R>¡, ‘fÞsy A¡ ÓZ AÝepep¡ ârnàs (‘pR>m’u L$p¡CA¡ Dd¡f¡gp)lp¡hp’u Ap õL$Þ^“p kÑpiu S> AÝepe R>¡.s[Þ“h ©Òe’ ®d ¹ A^y“p kh ® r“Z®e‘ |h ®L $d ¹, vidp’ ®: âL $fZpÝepep’ ®íQ rhQpe ®s ¡(3)

s¡ k„v¡l v|f ’pe s¡ dpV$¡ kh® rhjep¡“p¡ r“Z®e L$fu“¡ vidp õL$Þ^“pA’®“p¡ âL$fZp¡“p A’®“p¡ A“¡ AÝepep¡“p A’®“p¡ rhQpf L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.“hgnZgÿep¡ rl L© $óZõsõe r“ê‘Zps¹, Apîe: ¾$dcprhÐhps¹ r“fp¡^p¡ h¡rs k„ie:(4)

îuL©$óZ “h Mpk rQÞlp¡’u Ap¡mMpe s¡hp R>¡. s¡d“y„ vidp õL$Þ^dp„r“ê‘Z L$f¡gy„ lp¡hp’u Ap õL$Þ^ Apîe S>Zph“pfp¡ R>¡ L¡$ gugp“p A“y¾$ddp„r“fp¡ Aphsp¡ lp¡hp’u r“fp¡ S>Zph“pfp¡ R>¡? A¡hp¡ k„ie R>¡.

kN®, rhkN®, õ’p“, ‘p¡jZ, Ers, dÞhÞsf, Cip“yQqfs, r“fp¡A“¡ dy[¼s A¡ “h Mpk gugpAp¡ L$f“pf îuL©$óZ Ap¡mMpe. s¡d“y„ vidpõL$Þ^dp„ r“ê‘Z L$f¡gy„ lp¡hp’u, Ap õL$Þ^ “h¡ gugpAp¡ S>¡d“pdp„ R>¡ s¡Apîe S>Zph“pfp¡ R>¡, A’hp Ap L$l¡sp„ 2&10&1 dp„ "Cip“yQqfs' ‘R>u"r“fp¡ ' gugp L$l¡gu lp¡hp’u s¡ A“y¾$d âdpZ¡ Ap õL$Þ^ r“fp¡ S>Zph“pfp¡R>¡? A¡hp¡ k„ie R>¡. îu^f A“¡ L©$óZQ¥sÞe “p ds âdpZ¡ Ap õL$Þ^"Apîe' S>Zph“pfp¡ R>¡. Äepf¡ ApQpe®îu“p ds âdpZ¡ s¡ "r“fp¡ ' S>Zph“pfp¡R>¡.gugpr“^p ®fL $p ¡ ü’®: ¾$ddpÓ„ sy v yb®gd¹, e’pL$’[ÊQs¹ îhZ„ ka$gÐhpe L$ë‘s¡(5)r“fp¡^: âgep¡ gp¡L ¡ $ ârkÙ: âL© $s¡ “ k:, âsusp¡ Üpvi¡ Q¥h dlÒhps¹ iyÙgugep(6)krlsp¡ üpîe: õL$Þ^¡ ârs‘pÛ Bsurs Q¡s¹........................................

gugp“p¡ r“Z®e L$fph“pf õL$Þ^“p¡ A’® R>¡. dpÓ A“y¾$d sp¡ vyb®gR>¡. lfL$p¡C âL$pf¡ (lfL$p¡C ¾$d’u) cNhp“¹“u gugp“y„ îhZ ’pe s¡ a$gAp‘hp“u i[¼shpmy„ R>¡. gp¡L$dp„ r“fp¡ âge sfuL¡$ ârkÙ R>¡. Qpgy âk„$N(vidp õL$Þ^)dp„ s¡ (âge) “’u A“¡ bpfdp õL$Þ^dp„ s¡ Å¡hpdp„ Aph¡ R>¡S>. s¡’u vidp õL$Þ^dp„ DÑd‘Zp„“¡ gu ¡ îuL©$óZ“u iyÙ gugp kp’¡ îuL©$óZ“y„

44

r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡'' A¡d L$l¡sp lp¡ sp¡...Ap õL$Þ^dp„ Apîe“y„ r“ê‘Z R>¡ A¡d rkÙ L$fhp îu^f¡ L$f¡g sL®$

Ap L$pqfL$pAp¡dp„ L$l¡g R>¡. "r“fp¡ ' A¡V$g¡ âge. bpfdp õL$Þ^dp„ âgep¡ L$l¡gR>¡. s¡’u Ap õL$Þ^dp„ Apîe“y„ A“¡ bpfdp õL$Þ^dp„ âge“y„ r“ê‘Z R>¡ A¡hp¡îu^f“p¡ ds L$üp¡.“ rl kp‘ ¡nê‘õe â’d„ k y r“ê‘Zd¹(7)hgnZkp‘ ¡np ¡ üpîep ¡ êàes ¡ L $’d ¹, AN° ¡ gugpÜeL $’p a $grkÙp ¡ h ©’p ch¡s ¹(8)

rkÙpÞs : buÅ“p D‘f S>¡ Ap^pf fpMsy„ lp¡e s¡hy„ ‘l¡gp„ kpfufus¡ S>Zphu “ iL$pe. s¡’u “h gnZp¡ D‘f Ap^pf fpM“pf Apîe“y„ ApõL$Þ^dp„ hZ®“ L¡$hu fus¡ ’pe? hmu a$g âpàs L$fhp“p kçbÞ^dp„ crhóedp„L$l¡hp“u b¡ gugpAp¡ r“f’®L$ ’pe.

kN® rhkN® hN¡f¡ “h gugpAp¡ D‘f "Apîe' Ap^pf fpM“pfp¡ R>¡.s¡’u s¡ “h ‘¥L$u“u r“fp¡ A“¡ dy[¼s gugpAp¡ L$üp ‘l¡gp„ Apîe“y„ hZ®“ ’CiL¡$ “rl. hmu vidp õL$Þ^dp„ Apîe“y„ r“ê‘Z L$f¡g lp¡e, sp¡ sdpfp(îu^f)ds âdpZ¡ ArNepfdp s’p bpfdp õL$Þ^dp„ dy[¼s A“¡ r“fp¡^ L$l¡hp“y„âep¡S>“ fl¡sy„ “’u, L$pfZ L¡$ Apîe rkÙ ’ep ‘R>u gugpAp¡ ÅZhp“u S>êffl¡su “’u. s¡’u s¡ L$l¡gu “L$pdu ’pe.‘|hp£ÑfõL$Þêp¡íQ “íe¡s¹ L$pfZ-L$pe®sp, A’®õÐh¡L$pvi¡@àe[õs ¾$díQ õhuL©$sp¡ ch¡s¹(9)

‘l¡gp“p A“¡ ‘R>u“p õL$Þ^p¡“p L$pfZ A“¡ L$pe® “p cph“p¡ “pi’pe. A’® (îuL©$óZ) sp¡ ArNepfdp õL$Þ^dp„ ‘Z R>¡. hmu ¾$d“p¡ ‘ZõhuL$pf ’i¡.

‘l¡gp„“p¡ õL$Þ^ ‘R>u“p õL$Þ^“y„ L$pfZ A“¡ ‘R>u“p¡ õL$Þ^ s¡“u‘l¡gp“p õL$Þ^“y„ L$pe® R>¡. vidp õL$Þ^dp„ Apîe L$l¡g lp¡e, sp¡ s¡ ep¡S>“p‘Z fl¡su “’u. Ap õL$Þ^dp„ cNhp“¹“y„ QqfÓ L$l¡gy„ lp¡hp’u Al] ApîeL$l¡g R>¡ A¡d ‘Z d“pe s¡d “’u, L$pfZ L¡$ ArNepfdp õL$Þ^dp„ ‘ZîuL©$óZ“y„ QqfÓ L$l¡gy„ R>¡ S>. Ap õL$Þ^dp„ r“fp¡ L$l¡g R>¡, A¡d dp“hp’ugugpAp¡ bû A“y¾$d¡ L$l¡gu ’pe R>¡, A¡V$g¡ gugpAp¡“p ¾$d“p¡ ‘Z õhuL$pf’pe R>¡.

45

QqfÓ„ vid¡ dy¿e„ ê‘„ ‘|h ®Ó hrZ®sd¹, r“fp ¡^p’¯ s’p c[¼s-rkÙé’¯ Q lqfb®cp ¥(10)vidp õL$Þ^dp„ cNhp“¹“y„ QqfÓ dy¿e R>¡. õhê‘“y„ ‘l¡gp„ hZ®“

L$f¡gy„ R>¡. r“fp¡ L$fhp s¡dS> c[¼s kh®’u ’C iL¡$ s¡ dpV$¡ lqf âL$V$ ’e¡gp.cNhp“¹ îuL©$óZ“y„ ‘l¡gp “hdp õL$Þ^dp„ ‘Z hZ®“ L$f¡gy„ R>¡

(9&24&55-67). s¡’u “hdp, vidp A“¡ ArNepfdp A¡ ÓZ õL$Þ^p¡dp„îuL©$óZ R>¡ (s¡’u îuL©$óZ“y„ hZ®“ lp¡hp’u vidp õL$Þ^dp„ Apîe“y„ r“ê‘Z R>¡A¡d L$lu “ iL$pe). vidp õL$Þ^dp„ cNhp“¹“y„ QqfÓ dy¿e R>¡. kh® gp¡L$“p¡r“fp¡ L$fhp A“¡ s¡d“p’u c[¼s ’C iL¡$ s¡ dpV$¡ cNhp“¹ îuL©$óZ“y„ âpL$V$e’e¡gy„.Apîep ¡ ep×ip ¡ üÓ sv’¯ “ bc|h l, Apîep ¡ ep×ip ¡ üÓ k hpÃep ¡ Üpvi¡ õazV $:(11)

Al] vidp õL$Þ^dp„ S>¡hp¡ Apîe sd¡ L$lp¡ R>p¡ s¡ dpV$¡ cNhp“¹ âNV$’ep “’u. Al] (îucpNhsdp„) S>¡hp¡ Apîe L$l¡hp BÃR>¡g R>¡ s¡ bpfdpõL$Þ^dp„ õ‘óV$ L$l¡hp“p¡ R>¡.

bpfdp õL$Þ^dp„ âge S> õ‘óV$ L$l¡g R>¡, Apîe L$l¡gp¡ “’u•A¡d“ dp“hy„. Ap õL$Þ^dp„ sp¡ r“fp¡ ’pe A“¡ c[¼s ’C iL¡$ s¡ dpV$¡ cNhp“¹“y„QqfÓ L$l¡gy„ R>¡, Apîe L$l¡gp¡ “’u. Apîe bpfdp õL$Þ^dp„ õ‘óV$ L$l¡i¡.c|cpfõe r“fp¡^p¡ hp sÐL$sy ®hp® “ kÞds:, ApÛÞsep¡qflpcphps¹ dy¼sphàe“yh©rÑs:(12)

c|rd“p cpf“p¡ A’hp s¡ cpf L$f“pf“p¡ r“fp¡ (“pi) Ap õL$Þ^dp„L$l¡g lp¡hp“y„ kÐ‘y{jp¡ dp“sp “’u, L$pfZ L¡$ Ap õL$Þ^“p Apfçcdp„ A“¡AÞsdp„ s¡ L$l¡g “’u, A“¡ dy[¼s ANuepfdp õL$Þ^dp„ ‘Z s¡ Qpgy R>¡.

c|rd“p cpf“p¡ r“fp¡ (“pi) A“¡ s¡ cpf L$f“pf vyóV$ fpÅAp¡“p¡r“fp¡ Ap õL$Þ^dp„ L$l¡g R>¡, A¡hp¡ bp¡‘v¡h“p¡ ds ‘Z kÐ‘y{jp¡“¡ BóV$ “’u,L$pfZ L¡$ Ap õL$Þ^“p Apfçcdp„ A“¡ AÞsdp„ c|rd“p cpf“p¡ A“¡ cpfL$f“pf vyóV$ fpÅAp¡“p¡ “pi L$ep®“y„ L$l¡g “’u. hmu ANuepfdp õL$Þ^dp„ ‘Zc|rd“p cpf“p¡ “pi L$l¡g R>¡. s¡’u Al] "r“fp¡ ' iåv’u “pi S>Zph¡g “’u.gnZõepâh¡iíQ gugpr^¼e„ s’p ch¡s ¹, sv’¯ S>ÞdL$’“„ ‘ ©’põsp ¡Órhfp ¡ r^ rl(13)

hmu gnZ b„^ b¡ki¡ “rl A“¡ gugp h^pfp“u ’i¡. s¡ dpV$¡cNhp“¹“p¡ S>Þd ’ep“y„ L$l¡hy„ A¡ ‘©’p“u õsyrs’u rh{Ù R>¡.

46

2&10&6dp„ ""i[¼sAp¡“p„ ie“ ‘R>u Ap ApÐdp“y„ ie“ s¡ r“fp¡ ''A¡hu r“fp¡ “u ìep¿ep L$l¡gu R>¡. Å¡ vyóV$ fpÅAp¡“p h^“¡ r“fp¡ dp“hpdp„Aph¡, sp¡ A¡ ìep¿ep(gnZ) b„ b¡ki¡ “rl A“¡ vi D‘fp„s A¡ h^pfp“ugugp ’i¡. hmu ‘©’p 1&8&20dp„ îuL©$óZ“u õsyrs L$fsp„ s¡d“p¡ S>Þd c[¼s“uh©rÙ L$fhp ’ep“y„ L$l¡ R>¡. sd¡ vyóV$ fpÅAp¡“¡ lZhp S>Þd ’ep“y„ L$lp¡ R>p¡ s¡;s¡ õsyrs’u ‘Z rh{Ù R>¡.‘|hp £ÑfõL$Þêp ¡íQ “íe¡s¹ L $pfZL$pe®sp, r“fp ¡^p ¡@õep“yie“„ â‘ÊQ¡ ¾$uX $“ „ lf¡:(14)i[¼srcvy®rh®cpìeprc: L©$óZõe¡rs rl gnZd¹, r“fp¡^p¡ ep¥rNL$íQpÓ fp¡^“pÐdp ksp„ ds:(15)

hmu ‘l¡gp“p A“¡ ‘R>u“p õL$Þ^p¡dp„ L$pfZ A“¡ L$pe®“p¡ kçbÞ^R>¡, s¡“p¡ ‘Z “pi ’pe. ""(i[¼sAp¡“p„ ie“) ‘R>u Ap lqf“y„ ie“ A¡V$g¡lqf îuL©$óZ“u rQÞs“ “ L$fu iL$pe s¡hu i[¼sAp¡’u â‘„Qdp„ ¾$uX$p'' A¡hy„r“fp¡ “y„ gnZ L$l¡gy„ R>¡. s¡’u kÐ‘y{jp¡“¡ ‘p¡sp“u A„vf fp¡L$u fpMhpê‘ r“fp¡ “p¡ìeyÐ‘rÑ’u ’sp¡ A’® Al] BÃR>¡gp¡ R>¡.

buÅ õL$Þ^“u îukybp¡r^“udp„ A¡L$ ‘R>u A¡L$ gugp“y„ hZ®“ L$f“pfõL$Þ^p¡dp„ L$pfZ A“¡ L$pe®ê‘ kçbÞ^ lp¡hp“y„ vip®h¡g R>¡. “hdp õL$Þ^dp„Cip“yQqfs A’hp c[¼s L$l¡gu R>¡, s¡’u Ap õL$Þ^dp„ cNhp“ â‘ÊQdp„¾$uX$p L$fu c[¼s“p L$pe®ê‘ r“fp¡^ L$f¡ R>¡, A¡V$g¡ c¼sp¡“¡ â‘„Q“y„ rhõdfZL$fphu ‘p¡spdp„ fp¡L$u fpM¡ R>¡ (Apk[¼s L$fph¡ R>¡) A¡hp¡ r“fp¡ “p¡ ìeyÐ‘rÑ’u’sp¡ A’® S> BÃR>¡gp¡ R>¡. r“fp¡ A¡V$g¡ fpÅAp¡“p¡ h^, A¡hp¡ {rQ’u ’e¡gA’® Al] BÃR>¡gp¡ “’u, L$pfZ L¡$ s¡hp¡ A’® gCA¡ sp¡ r“fp¡ “u ìep¿ep L$luR>¡ s¡ OV$su “’u.c¼sp: ‘|h®Ó r“rv®óV$p: s¡ fp¡Ùìep rhdy¼se¡, L©$óZ¡ r“{ÙL$fZpv¹ c¼sp dy¼sp ch[Þs rl(16)

‘l¡gp„ (“hdp õL$Þ^dp„) c¼sp¡ L$üp s¡Ap¡“¡ dy[¼s âpàs ’pe s¡dpV$¡ s¡d“p¡ r“fp¡ L$fhp¡ Å¡CA¡, L$pfZ L¡$ îuL©$óZdp„ B[ÞÖep¡“p¡ r“fp¡ ’e¡glp¡hp’u c¼sp¡ dy[¼s âpàs L$f¡ R>¡.

“hdp õL$Þ^dp„ c[¼s, vidpdp„ r“fp¡^ A“¡ ArNepfdpdp„ dy[¼sL$l¡gp„ R>¡. s¡’u c¼sp¡“¡ S> dy[¼s Ap‘hp“u lp¡hp’u, s¡Ap¡ dy[¼s âpàs L$f¡ s¡dpV$¡ s¡d“p¡ S> r“fp¡ Ap õL$Þ^dp„ L$fhp“p¡ R>¡ A¡d rkÙ ’pe R>¡. s¡’u vyóV$

47

fpÅAp¡“p h^“¡ Al] r“fp¡ L$l¡g “’u.c¼s¡íQ iyÙsprkÙé¥ â‘ÊQpv¹ rhr“hpfZd¹, Apk[¼sfpÐdr“ s’p r“fp¡^p’¯ “ k„ie:(17)

A“¡ iyÙ c[¼s ’C iL¡$ s¡ dpV$¡ s¡Ap¡“¡ â‘„Qdp„’u lV$phu gu^p R>¡,A“¡ r“fp¡ ’pe s¡ dpV$¡ ‘p¡spdp„ s¡d“u Apk[¼s L$fphu R>¡ s¡dp„ k„ie “’u.

cNhp“¹dp„ s¡d“u B[ÞÖep¡ hN¡f¡ fp¡L$pC fl¡ sp¡ S> s¡d“¡ dy[¼s âpàs’pe R>¡, A“¡ iyÙ c[¼s’u S> B[ÞÖep¡ cNhp“¹dp„ fp¡L$pC fl¡. buÅ“p¡ k„$N“ fl¡ sp¡ iyÙ c[¼s ’C iL¡$, A“¡ â‘„Q c|g¡ sp¡ buÅ“p¡ k„$N “ fl¡. s¡’us¡d“¡ â‘„Qdp„’u cNhp“¹ lV$phu g¡ R>¡ A“¡ ‘p¡spdp„ s¡d“u B[ÞÖep¡ hN¡f¡fp¡L$pC fl¡ s¡ dpV$¡ S> ‘p¡spdp„ S> s¡d“u Apk[¼s ‘Z L$fph¡ R>¡. ApMpe¡õL$Þ^dp„ Ap S> Å¡hpdp„ Aph¡ R>¡. s¡’u vyóV$ fpÅAp¡“¡ lZhp A’hp c|rd“p¡cpf v|f L$fhp¡ A¡ r“fp¡ lp¡hp“y„ Al] BÃR>¡g “’u.â‘ÊQrhõd©rsõsõdps¹ L©$óZpk[¼síQ hÎe®s¡, "ièepk“pV$“pgp‘'ígp¡L¡$ a$rgsduqfsd¹(18)

s¡’u s¡d“p â‘ÊQ“p rhõdfZ“y„ A“¡ îuL©$óZdp„ Apk[¼s“y„ hZ®“L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. 10&87&46 ígp¡L$dp„ ‘qfZpd L$l¡gy„ R>¡.

cNhp“¹“u â‘„Qdp„ ¾$uX$p A¡ kp^“ R>¡, s¡“p’u â‘„Q“y„ rhõdfZA“¡ îuL©$óZdp„ Apk[¼s ’ep„. ""îuL©$óZdp„ rQÑhpmp h©[óZAp¡“¡ k|sp„,b¡ksp„, a$fsp„, hpsQus L$fsp„, fdsp„ A“¡ õ“p“ hN¡f¡ L$dp£ L$fsp„ ‘p¡sp“prhÛdp“ v¡l“y„ ‘Z cp“ fl¡sy„ “ lsy„'' (10&87&46) A¡hy„ ígp¡L$dp„ ApõL$Þ^“p AÞs¡ s¡ ‘qfZpd L$l¡gy„ R>¡.ê‘pÞsf„ sy “V$hÐõhuL©$Ðe rÓrh^p“¹ r“Å“¹, â‘ÊQpcphL$fZpv¹ Dˆlpf¡rs r“Z®e:(19)

“V$“u ‘¡W$¡ buÅ õhê‘“¡ ^pfZ L$fu“¡ ÓZ âL$pf“p NyZhpmp ‘p¡sp“pk¡hL$p¡“¡ â‘„Qdp„’u lV$phu“¡ s¡d“p¡ cNhp“¡ DÙpf L$ep£, A¡hp¡ r“Z®e ’pe R>¡.

c¼sp¡ sdk¹ fS>k¹ A“¡ kÒh A¡ NyZp¡’u O¡fpe¡gp lp¡hp’u, s¡d“p¡õhcph a¡$fhsp„ s¡d“¡ blº vy:M ’pe A“¡ ‘p¡sp“¡ ‘Z îd ’hp’u L$g¡ihpmy„L$d® ’pe. s¡’u s¡d “ ’pe s¡ dpV$¡ dpep’u cNhp“¡ “V$“u ‘¡W$¡ buÅ¡ d“yóe“p¡v¡l ^pfZ L$ep£, A“¡ s¡ v¡l’u s¡d“¡ â‘„Q“y„ rhõdfZ L$fphu, s¡dp„’u s¡d“p¡DÙpf L$ep£, s¡’u c¼sp¡“p â‘ÊQ“p¡ “pi A¡ S> Ap õL$Þ^“p¡ A’® R>¡ A¡hp¡r“íQe R>¡.

48

kdyvpep¡ S>ÞdhpQu ¾$uX$pey¼sõe h¥ lf¡:, â‘„Qrhõd©rs-k[¼sc®¼sp“p„ Qpr‘ ep¡Ns:(20)ApMp¡ õL$Þ^ ¾$uX$p L$f“pf lqf“p S>Þd“y„ A“¡ hmu r“fp¡ “u ìeyÐ‘rÑ

âdpZ¡ c¼sp¡“p â‘ÊQ“y„ rhõdfZ A“¡ cNhp“¹dp„ Apk[¼s S>Zph“pfp¡R>¡.

‘l¡gp âL$fZdp„ cNhp“¹“u ¾$uX$p L$l¡gu “’u. s¡’u õL$Þ^“p¡ A’®r“fp¡^ lp¡e sp¡ ‘Z ‘l¡gp âL$fZ“¡ s¡ gpNy “rl ‘X¡$•A¡hu i„$L$p ’pe, sp¡ÅZhy„ L¡$ s¡ âL$fZdp„ ‘Z cNhp“¹“u AdyL$ âL$pf“u ¾$uX$p A“¡ s¡dp„ i[¼sA¡L$f¡g kplpèe L$l¡gp„ R>¡. s¡’u ApMy„ âL$fZ g¡sp„ s¡“p¡ ‘Z r“fp¡ dp„ kdph¡i’pe R>¡.âq¾$ep‘„QL„ $ üÓ S>Þdp’¯ â’dp dsp, spdkp“p„ sy c¼sp“pd¹ DÙ©Ðe¥ sy ss: ‘fp(21)

Al] ‘p„Q âL$fZp¡ L$l¡gp„ R>¡ 1.‘l¡gy„ cNhp“¹“p¡ S>Þd S>Zph“p{„d“pe¡gy„ R>¡, A“¡ 2.Ðepf ‘R>u“y„ sp¡ spdk c¼sp¡“p¡ DÙpf ’pe s¡ dpV$¡ L$l¡gy„ R>¡.fpS>kp“p„ s©suep sy Qsy’} kp[ÐhL$u dsp, AÞsep®çer^v¥hpqvÞepe¡“pÓpr‘ h¥ lf¡:(22)cNõe ìe‘v¡i: õepv¹ Asõsõe r“h©Ñe¡, cNõe klS>Ðhpe ‘ÊQdu âq¾$ep dsp(23)

3.ÓuSy>„ fpS>kp¡“p¡ A“¡ 4.Qp¡’y„ kp[ÒhL$p¡“p¡ DÙpf ’pe s¡ dpV$¡rhQpfpe¡g R>¡. 5."Al] ‘Z AÞsep®du A’hp Ar^v¡h“p ^p¡fZ¡ lqf(îuL©$óZ)dp„ cNhp“¹“p R> NyZp¡ lp¡hp“y„ L$l¡g li¡'' A¡hp¡ (rhQpf Aph¡) s¡v|f L$fhp s¡d“pdp„ A¡ R> NyZp¡ Ly$vfsu R>¡ A¡d S>Zphhp ‘p„Qdy„ âL$fZ L$üp“p¡r“Z®e ’pe R>¡.Qsyrc®íQ s’p sÒh¥: sÒh¥qh¯irsrcõs’p, A¡L$pr^L¥$õs’p jX¹$rc: AÝepe¥: ¾$dip¡ dsp:(24)

1Qpf A“¡ 2s¡hu fus¡ AÌ$phuk, 3AÌ$phuk A“¡ 4A¡L$huk s¡dS> 5R>AÝepep¡ Ap âL$fZp¡“p A“y¾$d¡ d“pe¡gp R>¡ (&&24&&)

õL$Þ^ ArNepfdp¡ : dy[¼sk„$Nrs :

vidp õL$Þ^dp„ kÐepiu AÝepep¡’u r“fp¡ “y„ r“ê‘Z L$ey. spdk,fpS>k A“¡ kp[ÒhL$ A¡hp ÓZ¡ âL$pf“p c¼sp¡“p¡ Apr^cp¥rsL$, ApÝep[ÐdL$

49

s’p Apr^v¥rhL$ A¡hp ÓZ âL$pf“p¡ r“fp¡ S>Zphhp A¡ AÝepep¡ L$l¡gp R>¡,L$pfZ L¡$ A¡hp¡ r“fp¡ ’pe Ðepf¡ s¡Ap¡“u õhê‘dp„ [õ’rs A’hp dy[¼s ’pe,‘fÞsy s¡’u lgL$p âL$pf“p r“fp¡ ’u dy[¼s ’pe “rl. s¡’u r“fp¡ A¡ L$pfZA“¡ dy[¼s s¡“y„ L$pe® R>¡. s¡’u vidp A“¡ ArNepfdp õL$Þ^p¡ A“y¾$d¡ L$pfZA“¡ L$pe® R>¡. s¡Ap¡“p¡ s¡hp¡ kçbÞ^ S>Zphhp’u Ap õL$Þ^p¡“u k„$Nrs ’peR>¡.(1)

gnZ :lh¡ ArNepfdp õL$Þ^dp„ A¡L$Óuk AÝepep¡’u õ‘óV$ fus¡ dy[¼s“y„

r“ê‘Z L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. dy[¼s“u ìep¿ep 2&10&6dp„ A¡hu Ap‘¡gu R>¡ L¡$""dy[¼srl®Ðhp@Þe’pê‘„ õhê‘¡Z ìeh[õ’rs:'' AÞe’pê‘(^pfZ L$f¡gp„ Sy>vp„õhê‘)“p¡ ÐepN L$fu ‘p¡sp“p õhê‘dp„ [õ’f ’hy„ s¡ "dy[¼s'.

dy[¼s“y„ A¡L$Óuk AÝepep¡’u r“ê‘Z L$fhp“y„ L$pfZ 2&10&6 D‘f“p„îukybp¡r^“udp„ A¡hy„ L$l¡g R>¡ L¡$ ""Sy>vy„ ê‘ A¡V$g¡ sÒhp¡“y„ õhê‘; s¡“p¡ ÐepN s¡dy[¼s. õhê‘ A¡L$ R>¡. kpdpÞe A“¡ rhi¡j A¡hu b¡ âL$pf“u Ahõ’pAp¡ R>¡A“¡ s¡ bÞ“¡“¡ (dy[¼s“p„) gnZ“p¡ kçbÞ^ R>¡. s¡dp„ ‘Z ‘l¡gp„ sÒhp¡“p¡ÐepN L$fhp“p¡ R>¡. sÒhp¡ AÌ$phuk R>¡. A¡hu fus¡ (1 õhê‘, 2-3 b¡ Ahõ’p,4-31 AÌ$phuk sÒhp¡) A¡L$Óuk c¡vp¡ ’pe R>¡''.

Æh“u dy[¼s A“¡ Cíhf“u dy[¼s A¡hp c¡v’u dy[¼s ‘Z b¡ âL$pf“uR>¡. Æh“u dy[¼s ‘Z b¡ âL$pf“u R>¡ :

A. b°ûcph Ap. kpeyÄe.Cíhf“u dy[¼s ‘Z b¡ âL$pf“u R>¡ :

A. ‘p¡s¡ S>¡ h¡j(“pV$é) cS>hsp lp¡e s¡“p ÐepNê‘Ap. ‘p¡sp“u BÃR>p’u A’hp (r“Ðe dy¼s õhcphhpmp lp¡hp’u) ‘p¡sp’u ’su.

s¡’u dy[¼s Ly$g Qpf âL$pf“u ’C. s¡’u Ap õL$Þ^dp„ Qpf âL$fZp¡

50

R>¡(2-3)

âL$fZp¡ :‘l¡gu A¡V$g¡ Æh“u b°ûcphê‘ dy[¼s Ap õL$Þ^“p ‘l¡gp ‘p„Q

AÝepep¡’u L$l¡gu R>¡. buÆ A¡V$g¡ Æh“u kpeyÄeê‘ dy[¼s R>Ì$p’u Ap¡NZÓukkyû“p Qp¡huk AÝepep¡’u L$l¡gu R>¡, bpL$u“u b¡ A¡V$g¡ Cíhf“u “pV$é“pÐepN ê‘ A“¡ ‘p¡sp’u ’su dy[¼sAp¡ A¡L$-A¡L$ A¡V$g¡ A“y¾$d¡ Óukdp s’pA¡L$Óukdp AÝepe’u L$l¡gu R>¡, L$pfZ L¡$ Ap b¡ Cíhf“u dy[¼s“p¡ sp¡ dpÓCíhf¡ Arc“e S> L$fhp“p¡ R>¡(4)

Æh“u ‘l¡gu b°ûcphê‘ dy[¼s rhÛp’u âpàs ’pe R>¡. buÆkpeyÄeê‘ dy[¼s âL©$rs“p¡ ÐepN L$fhp’u âpàs ’pe R>¡. ‘l¡gu op“’u A“¡buÆ c[¼s’u âpàs ’pe R>¡.

‘l¡gu op“’u âpàs ’su lp¡hp’u s¡“p r“ê‘Zdp„ op“ Ap‘“pfpvi L$l¡gp R>¡, s¡ ‘¥L$u “pfv r“N®yZ R>¡ A“¡ L$rh hN¡f¡ “h ep¡N¡íhfp¡ kNyZ R>¡.buÆ dy[¼s c[¼s’u âpàs ’pe s¡hu R>¡. s¡“p r“ê‘Zdp„ c[¼s“p„ kp^““p¡bp¡ L$f“pf cNhp“¹ DÑd R>¡. hmu 1Ah |s b°pûZ A“¡ 2l„k 3cuód,4rcny A“¡ 5‘y{fhp; A¡ buÅ ‘p„Q D‘v¡i L$f“pfp R>¡. cNhp“¹ ‘Z b¡õhê‘’u D‘v¡i L$f¡ R>¡: 1.d|g õhê‘’u A“¡ 2.Ahspf õhê‘’u. s¡’u 1d|gõhê‘ s’p 2Ahspf õhê‘’u; îuL©$óZ A“¡ l„k A“¡ (3-7) Ah^|sb°pûZ hN¡f¡ ‘p„Q dmu kps c[¼s“p kp^““p¡ D‘v¡i L$f“pfp ’pe R>¡. s¡’uA¥íhe® hN¡f¡ R> NyZp¡hpmp ‘|Z® cNhp“¹ îuL©$óZ“¡ S> Al] D‘v¡i L$f“pfL$l¡gp R>¡.(5-7)

‘l¡gp âL$pf“u dy[¼s“p„ âL$fZdp„ S>¡ vi bp¡ L$f“pfp L$üp s¡ ‘¥L$u“pfv r“Ny®Z R>¡ A“¡ L$rh hN¡f¡ “h ep¡N¡íhfp¡ Sy>vp âL$pf“p kNyZ R>¡.

1h¥fpÁe 2cNhp“¹“p ^dp£ 3(dpep“y„ õhê‘ A“¡ s¡“¡ sfhp“p¡ D‘pe,

51

“pfpeZ“u r“óW$p A“¡ L$dp£ L$fhp’u L$dp£“p¡ L¡$hu fus¡ ÐepN ’pe A¡) kh®“p¡r“Z®e 4lqf“u L$’p“y„ kvp îhZ A“¡ 5cNhp“¹“y„ ‘|S>“•A¡ ‘p„Q op““pAP¹$Np¡ R>¡. op“’u Arh^p v|f ’sp„ Ap ‘l¡gu cNhv¹cphê‘ dy[¼s âpàs ’sulp¡hp’u, Ap âL$fZdp„ A¡ ‘p„Q op““p AP¹$Np¡ õL$Þ^“p Apfçc“p ‘p„QAÝepep¡dp„ A“y¾$d¡ L$l¡gp„ R>¡(8-8&&)

op“ ’pe Ðepf¡ AlÞsp A“¡ ddsp“p¡ “pi ’pe R>¡. AlÞsp A“¡ddsp“p¡ “pi L$f“pf op““y„ dy¿e A„N h¥fpÁe R>¡. s¡’u Apfçcdp„ ‘l¡gpAÝepedp„ dykg“u L$’p L$l¡gu R>¡. epvhp¡“¡ k„kpfdp„ h¥fpÁe ’pe A¡hpArcâpe’u Ap dykg“u L$’p ‘l¡gp AÝepedp„ L$l¡gu R>¡, A¡d Ap âL$fZ“ufQ“p’u S>Zpe R>¡. Å¡ dykg“u L$’p epvhp¡“¡ h¥fpÁe DÐ‘ß ’pe A¡hpArcâpe’u L$l¡hp“u “ lp¡s, sp¡ “pfv A“¡ hkyv¡h“p k„hpv ‘R>u R>Ì$pAÝepedp„ v¡hp¡ cNhp“¹“u õsyrs L$f¡ R>¡ s¡“p Apfçcdp„ S> A’hp s¡ ‘R>u S>Ap L$’p L$l¡s.(8&&-9&&)

buSy>„ âL$fZ Æh“u kpeyÄe dy[¼s“y„ R>¡. s¡“y„ kp^“ c[¼s R>¡.c[¼s ‘Z ‘pR>u d|g ‘fb°û, S>¡d“pdp„ kh®“u ârsóW$p R>¡, s¡d“u L$fhuÅ¡CA¡. ‘fb°û lqf hpkyv¡h, âÛyç“, Ar“{Ù A“¡ k„L$j®Z A¡ Qpf d|rs®hpmp’C âL$V$ ’e¡gp R>¡. s¡ ‘¥L$u hpkyv¡h, âÛyç“ A“¡ Ar“{Ù“p„ QqfÑ ‘l¡gp„L$l¡gp„ R>¡. Qp¡’p k„$L$j®Z“y„ Qqfs Al] õ‘óV$ âL$pf¡ L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡.(9&&-11)

k„$L$j®Zdp„ op“i[¼s dy¿e R>¡. s¡ op“i[¼shpmp lp¡C op“ Ap‘¡R>¡. s¡d“y„ Qqfs Al] õ‘óV$ âL$pf¡ S>Zphhp Ap âL$fZdp„ op““p¡ bp¡ L$f¡gp¡R>¡. hpkyv¡h sp¡ dp¡n Ap‘“pfp R>¡. buÅ âÛyç“ A’® A“¡ L$pd (‘y{jp’p£)âpàs L$fph“pfp R>¡. Ar“{Ù ^d® âpàs L$fph¡ R>¡ A“¡ Æh vp¡jfrls ’pe s¡dpV$¡ L$d®“p¡ bp¡ L$f¡ R>¡ (k„$L$j®Z“y„ Qqfs bpL$u fl¡g s¡ Ap âL$fZdp„ A¡hpArcâpe’u L$l¡gy„ R>¡ L¡$ s¡d“y„ Qqfs ‘Z ÅZhpdp„ Aph¡ Ðepf¡ ‘fb°û“u Qpf¡d|rs®Ap¡“p„ Qqfs“y„ op“ ’sp„ s¡d“pdp„ c[¼s âpàs ’pe A“¡ s¡ c[¼s’u

52

kpeyÄe dy[¼s âp[às ’pe).(12-12&&)

L$g¡i rh“p L$d® L$f“pf cNhp“¹ k„$L$j®Z¡ L$pg hN¡f¡ Üpfp epvhp¡“ph„i“p¡ rh“pi ’pe s¡hp¡ D‘pe L$ep£. epvhp¡“p Ly$g“p¡ k„lpf ’pe s¡ dpV$¡b°pûZ“p¡ ip‘ A‘pìep¡. Ap õL$Þ^“p ‘l¡gp AÝepedp„ dykg“u L$’p k„$n¡‘’uL$l¡gu R>¡. s¡ S> Al] AÝepe 30 (ígp¡.5-24,33)dp„ a$fu A¡d S>ZphhpL$l¡gu R>¡ L¡$ k„L$j®Z¡ epvhp¡“p„ Ly$m“p¡ k„lpf L$fphhp“p¡ D‘pe b°pûZp¡“p ip‘ê‘ey[¼s’u L$f¡gp¡ R>¡. (A¡d AÝepe 30 s’p 31 dp„ Cíhf“u b¡ âL$pf“u dy[¼s L$l¡gu R>¡.ddsp“p¡ “pi ’pe s¡ dpV$¡ âÛyç“ Ar“{Ù A“¡ k„$L$j®Z¡ v¡l“p¡ ÐepN L$fu s¡dZ¡ Apfçc¡gp„ “pV$é“¡k„L¡$gu g¡ R>¡ A¡d AÝepe 30dp„ ÓuÅ âL$pf“u dy[¼s“y„ r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡ A“¡ AÝepe 31dp„ îuL©$óZ¡‘p¡sp“u BÃR>p’u ‘p¡sp“p„ d|g õhê‘dp„ [õ’rs L$ep®“y„ (ígp¡.11,12,13)L$lu Qp¡’p âL$pf“u dy[¼s“y„r“ê‘Z L$f¡gy„ R>¡. A¡ fus¡ Ap õL$Þ^“p AÞs¡ Qpf¡ d|rs®Ap¡“p„ b^p„A¡ Qqfs“p¡ D‘k„lpf L$f¡gp¡R>¡).(12&&-14)

Ap kç‘|Z® cNhp“¹“p„ Qqfs’u b¡ r“Z®ep¡ ’pe R>¡ :1.cNhp“¹“p kdedp„ ‘p„X$hp¡ hN¡f¡ S>¡Ap¡ lsp, s¡Ap¡ ÜÞÜfrls ’ep A“¡

Ap“Þv âpàs L$fu s¡Ap¡A¡ cNhp“¹“¡ âpàs L$ep¯.2.cNhp“¹“p kde ‘R>u DÐ‘ß ’e¡gp ‘Z S>¡ Æhp¡ cNhp“¹ îuL©$óZ“p„

“pd’u âL$V$ ’sp„ Qqfs“y„ c[¼s’u L$us®“ L$f¡ s¡Ap¡ ‘Z s¡hu fus¡ Ap“Þvâpàs L$fu cNhp“¹“¡ âpàs L$f¡ R>¡(15-15&&)

õL$Þ^ bpfdp¡ : ApîeõL$Þ^“p¡ A’® :

A¡L$Óuk AÝepep¡’u ArNepfdp õL$Þ^dp„ kp^“ krls dy[¼s“y„r“ê‘Z L$ey, A“¡ kN® (ÓuÅ õL$Þ^)’u Apfçcu cNhp“¹“u “h kç‘|Z®gugpAp¡“y„ hZ®“ L$ey. s¡ “h gugpAp¡’u iyÙ ’sp„ Apîe âpàs ’pe R>¡. s¡Apîe bpfdp õL$Þ^dp„ s¡f AÝepep¡’u S>Zphhpdp„ Aph¡ R>¡. Apîe ‘p„Q

53

âL$pf“p¡ lp¡hp“p¡ r“Z®e Ap õL$Þ^dp„ L$f¡gp¡ R>¡. buÅ õL$Þ^dp„ s¡ ÓZ âL$pf“p¡L$l¡gp¡ R>¡. (1-2)

âL$fZp¡ :1.‘l¡gp„ L$l¡gu “h gugpAp¡’u S>¡“p¡ ‘fd A’® S>Zph¡gp¡ R>¡ s¡

Apîe. 2&10&2dp„ Apîe“y„ Ap gnZ L$l¡gy„ R>¡. vidu gugp Apîe“y„ iyÙA’hp bfpbf op“ ’pe s¡ dpV$¡ kN® hN¡f¡ ‘l¡gu “h gugpAp¡“p„ gnZL$l¡gp R>¡, s¡’u kN® hN¡f¡ “h gugpAp¡“p„ gnZ’u S>¡ ÅZhpdp„ Aph¡ s¡Apîe, A¡d ‘l¡gp âL$pf“p¡ Apîe L$üp¡.

2.k©[óV$“p ge hN¡f¡ S>¡ L$f¡ R>¡ s¡ Apîe (Apîe“y„ Ap gnZ 2&10&7dp„L$l¡gy„ R>¡. S>¡dp„’u k©[óV$“u DÐ‘rÑ [õ’rs A“¡ ge ’pe R>¡ s¡ Apîe. s¡“¡ "‘fb°û' s’p"‘fdpÐdp' L$l¡ R>¡ b°ûk|Ódp„ 1&1&f k|Ódp„ cNhp“¹ S>Ns¹“p L$sp® lp¡hp“y„ A“¡ 1&1&3dp„S>Ns¹“y„ D‘pvp“L$pfZ lp¡hp“y„ L$l¡gy„ R>¡. îudv¹cpNhsdp„ ‘Z 1&1&1dp„ cNhp“¹; S>Ns¹“uDÐ‘rÑ, [õ’rs s’p ge L$f“pf A“¡ S>Ns¹“p„ D‘pvp“L$pfZ lp¡hp“y„ L$l¡gy„ R>¡. s¡’u) S>Ns¹“uDÐ‘rÑ, [õ’rs A“¡ ge S>¡“p’u ’pe R>¡ s¡ Apîe. Ap buÅ âL$pf“p¡ ApîeL$üp¡.

3.Apr^cp¥rsL$ hN¡f¡ c¡vp¡“p ×óV$p (Å¡“pf, ÅZ“pf) s¡ Apîe.(2&10&8-9dp„ Apîe“y„ Ap gnZ L$l¡gy„ R>¡. ""Ap S>¡ ApÝep[ÐdL$ ‘y{j R>¡s¡; s¡ Apr^v¥rhL$ S> R>¡, S>¡“u A„vf s¡ bÞ“¡“p¡ c¡v S>Zpe R>¡ s¡ Apr^cp¥rsL$‘y{j R>¡. Äepf¡ s¡ ÓZdp„“p¡ A¡L$ ‘Z “ lp¡e Ðepf¡ buÅ A¡L$“y„ ‘ZAp‘Z“¡ op“ ’sy„ “’u. s¡ ÓZ¡“¡ S>¡ ÅZ¡ R>¡ s¡ ‘p¡sp“p Ap^pf“p¡ Ap^pfApÐdp R>¡''. s¡’u ApÝep[ÐdL$, Apr^v¥rhL$ A“¡ Apr^cp¥rsL$ A¡ ÓZ“¡ ÅZ¡s¡ Apîe. Ap Apîe“p¡ ÓuÅ¡ âL$pf ¼üp¡).

kh®“u A„vf fl¡g A“¡ DÑd lp¡e s¡ Apîe, (ÓuÅ âL$pf“p Apîe“pgnZdp„ s¡“¡ ""‘p¡sp“p Ap^pf“p¡ Ap^pf'' L$l¡g R>¡. "‘p¡sp“p¡' A¡V$g¡

54

‘y{jp¡Ñd“p¡ Ap^pf S>¡ Anf, s¡“p¡ ‘Z Ap^pf A¡hp¡ s¡“p¡ A’® R>¡. ÆhpÐdpAp¡op“hpmp R>¡, ApÝep[ÐdL$ hN¡f¡ ÓZ¡ c¡v“¡ ÅZ“pfp ApÐdpdp„ fl¡gpAÞsep®duAp¡ R>¡, Äepf¡ Anf ‘p¡sp“u rkhpe“p ÓZ¡ c¡v“¡ ÅZ“pf ‘Z R>¡A“¡ ApÐdp ‘Z R>¡. s¡’u Anf "Apîe' “’u A¡d S>Zphhp ‘p¡sp“pAp^pf “p Ap^pf A¡d L$l¡gy„ R>¡. s¡ ""kh®“u A„vf fl¡gp'' R>¡ A¡d S>¡îyrsAp¡“p kçbÞ^dp„ b°ûk|Ó 1&1&11 ’u 1&1&18 kyû“y„ Ap“ÞvdeAr^L$fZ L$l¡gy„ R>¡ s¡ îyrsAp¡’u rkÙ ’pe R>¡. Ap Ap“Þvde kh®“u A„vffl¡g ‘p„Qdp¡ L$p¡i R>¡. hmu ""b°û ÅZ“pf DÑd“¡ âpàs L$f¡ R>¡'' A¡ îyrsdp„A“¡ ""DÑd ‘y{j sp¡ buÅ "‘fdpÐdp' L$l¡hpsp R>¡'' cN.Nusp15&17, A¡õd©rsdp„ "DÑd' L$l¡g ‘Z s¡ R>¡. D‘f S>¡ "Apîe' “p„ ÓZ gnZp¡ L$üp„, s¡gnZp¡’u S>Zphpsp ‘y{j“¡ S>Zphhp "kh®“u A„vf fl¡g' A“¡ "DÑd' A¡dL$l¡g R>¡.(3)

A¡ âdpZ¡ êqY$“p¡ Apvf L$fu, iyL¡$ buÅ õL$Þ^dp„ Apîe“p„ ÓZgnZp¡ L$l¡gp„ R>¡. s¡ D‘fp„s gp¡L$dp„ S>¡ ârkÙ R>¡ s¡“p¡ ‘Z õhuL$pf L$fu“¡ ApõL$Þ^dp„ buÅ b¡ Apîe“p âL$pf L$l¡gp R>¡ :

4. iåv“p fk“y„ õhê‘ ^pfZ L$f“pf h¡v A“¡ 5. A’®“p fk“y„ õhê‘ ^pfZ L$f“pf cNhp“¹ ‘Z Apîe R>¡.

(gp¡L$dp„ kplpèe L$f“pf D‘f s’p fnZ L$f“pf D‘f Ap^pf fpMhpdp„Aph¡ R>¡, A“¡ s¡d“¡ Apîe L$l¡hpdp„ Aph¡ R>¡, s¡ ârkrÙ“p¡ õhuL$pf L$fu“¡ Apbpfdp õL$Þ^dp„ buÅ Ap b¡ âL$pf“p Apîe L$l¡gp R>¡, s¡ R>¡hV$“p 6 AÝepep¡“p¡rhQpf L$fsp„ õ‘óV$ ’i¡.). kh® d“yóep¡ h¡v“p¡ S> Apîe L$fu“¡ “c¡ R>¡, Äepf¡L¡$V$gpL$ S> h¡v kp’¡ lqf“p¡ ‘Z Apîe L$fu“¡ “c¡ R>¡ A“¡ L¡$V$gpL$ S> A¡L$gp(k„$Nfrls Dvpku“) lqf“p¡ Apîe L$fu“¡ “c¡ R>¡. (s¡’u gp¡L$dp„ iåv A“¡ A’®“uSy>vpC “¡ gu^¡ b¡ âL$pf“p¡ Apîe Å¡hpdp„ Aphsp¡ lp¡hp’u Ap AÝepedp„ iåv“p fk“põhê‘“p¡ A“¡ b¡ âL$pf“p A’®“p fk“p õhê‘“p¡ Apîe ‘Z L$l¡g R>¡) (4-5&&)

55

D‘k„lpf :îud˜pNhs„ kdõsr“NdÞepe¥L$sÒhpÐd¼d¹

“p“pc°p[Þssd:L$‘pV$r‘rls„ kÞsyôe¡ kh®’p&&“pc|v¹ BÐehNÐe r“[íQs‘v¥: Dv¹vuàsvu‘pL©$tsîudv¹cpNhsâvu‘d^y“p Q¾¡$ dyvp hëgc:&&

kh® h¡v A“¡ Þepe “p Asyg sÒhê‘ îudv¹cpNhs Ås-Ås“uc°p„rsê‘ Aop“ (AÞ^L$pf)“p Üpfdp„ Y$„L$pe¡g lp¡C kç‘|Z® fus¡ kÞsp¡jAp‘u iL$psy„ “’u, A¡d ÅZu îuhëgc¡ r“[íQs iåvp¡’u OZp âL$pispvu‘L$“u ApL©$rshpmp¡ îudv¹cpNhs“p¡ vu‘L$ ldZp„ Ap“Þv’u L$f¡gp¡ R>¡ (39)

e’p cpNhsõep’p£ ùqvõ’pÃeys-“p¡v“ps¹&s’p r“êr‘s: kqv¹c: ndp L$pep® ddp¡‘qf&&

ùvedp„ fl¡gp AÃeys“u â¡fZp’u îucpNhs“p¡ A’® S>¡hp¡ S>Zpep¡s¡hp¡ d¡ L$l¡gp¡ R>¡. kÐ‘y{jp¡A¡ dpfp D‘f ndp L$fhu ep¡Áe R>¡(40)

eyL$Ñ„ hp eqv hpeyL$Ñ„ dep eÛ“¹ r“êr‘sd¹&sÐkh¯ L©$óZQfZ¡ hpL¹$‘yó‘„ rhr“h¡qvsd¹&&

d¢ ep¡Áe A’hp sp¡ Aep¡Áe S>¡-S>¡ L$l¡gy„ R>¡ s¡ kh® hpZuê‘ ‘yó‘îuL©$óZ“p QfZdp„ kpfu fus¡ r“h¡v“ L$f¡gy„ R>¡(41)

O

56

Documents

Shastra Skandh Prakaranarth Gujarati