6
BaItr saMsk Rit vaija-t rhogaI TOgaaor ko SabdaoM maoM “…ek eosaI saMsk Rit ijasamao vaodaoM sao laokr pMcamahaBaUt tk va Aaja,adI saMga`ama sao Aama AadmaI kI gauhar tk” sabakuC imaiEat hO. Abaa o Qa Aaya u ma o M hI yaid hma BaaYaa sa o naata ta o D, do M ga o ta o sa M saar Bar ma o M vyaaPt &ana ka baa o Qa Balaa kO sa o kr paeÐ ga o hmaÆ nanhI M Aa Ð Ka o M ma o M jaa o svaPna hO M ]nho M BaaYaa ko baga O r Apna o inaQa - na va AaiSaixat Baa[- bahnaa o M tk kO sa o phu Ð caa paeÐ ga o BalaaÆ Aa O r yaid ihndI hI nahI M rhI ta o Apna o pU va - jaa o M ko Armaanaa o M ka o vat- maana banaana o ka jaa o daiya%va hO vah kO sa o pU Na - kr paeÐ ga o BalaaÆ ihndI idvasa kI Sa u $Aat Aa[e [na ga M BaIr p` Snaa o M sa o kro M . BaaYaa ko p` it sa M va o dnaa¸ ilahaja , va $ica ka o [naka ]<ar banaaeÐ . nayaa da O r jald hI dstk do gaa. sahI maayana o ma o M iWBaaYaI banakr ]saka namana kro M .jaya ihM d. inaiKla paÐQaI pi~ka pi~ka pi~ka pi~ka pi~ka ihndI BaaYaa : ihndI BaaYaa : ihndI BaaYaa : ihndI BaaYaa : ihndI BaaYaa : Aa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kro M Aa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kro M Aa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kro M Aa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kro M Aa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kro M (ihndI) BaaYaa saaÐskRitk Qaraohr hO. Aama AadmaI kI AaSaa hO. saMBa`aMt vaga- kI saMskRit BaI.” P` astu t Sabd, ihndI jagat ko sa u p` isaw kiva EaI hirvM aSa raya baccana ko hO M jaa o [laahbaad ivaSvaivaValaya ma o M AM ga ` o jaI saaih%ya ko p` a o fo sar qa o . ihndI saaih%ya jaga ka o [nakI rcanaaAa o M Wara ijatnaI ]ccata p` aPt hu [- ]tnaI hI AM ga ` o jaI pZ, rho p` %ya o k Ca~ ka o [nasa o saaih%ya pZ, kr pana o ka Avasar imalaa ha o gaa.sa M pU Na - jaIvana BaaYaa ko &ana va AiBavyai@t ma o M ibata do na o vaala o baccana ko sa u pu ~ BaI Aaja [saI BaaYaagat p` itBaa kI bada O lat Baart ko hr idla ma o M samaa gae hO M . AimataBa hI nahI M , Baart ma o M Aaja Ana o k vyai@t hO M jaa o AM ga ` o jaI Aa O r ihndI da o naa o M BaaYaaAa o M ma o M inapu Na hO M .BaaYaaAa o M ko [sa &ana sa o na ko vala mana u Yya ka AiBavyai@t ka O Sala isad\ Qa ha o ta hO , saaqa hI svaya M ka sa%kar krna o ko ilae ]sa o iWBaaYaI ka Atu lya Aist%va BaI p` aPt ha o ta hO . jaanao – Anajaanao maoM evaM ivadoSaI saMskRit kI AaoT maoM BaartvaasaI A@sar ApnaI maatRBaaYaa sao dUr hao jaata hO. ihndI BaaYaa sao [sa p`kar ka fasalaa hmaoM BaUlanao pr majabaUr kr dota hO ik yaid hmaara BaaYaagat Aist%va hO tao ]sakI sqaapnaa ihndI Wara hI hu[-. iWBaaiYata¸ AMga`ojaI ko cayana sao ]%pnna hu[- ikMtu AaQauinakta kI p`itspQaa- maoM hma jyaaoM hI [sakI Aaor baZ, rho hOM %yaaoM hI ApnaI maatRBaaYaa sao Alaga BaI hao rho hOM. yaVip AM ga` o jaI kI jaanakarI ivaSva kao jaananao phcaananao ko ilae AavaSyak hO magar @yaa [saka ta%pya- saaMskRitk ptna sao hO ? ihndI BaaYaa va ]sasao jauD,I saMpUNa- saMskRit kao AnadoKa krnao sao hOÆ AaOr tao AaOr ivadoSaI saMskRit kI Aaor Aga`sar haokr hma ijasa iWBaaYaI BaartIya ka inama-aNa kr rhoM hOM @yaa vah vaak[- iWBaaYaI rhogaaÆ Aaja ko yauga ka naaOjavaana AMga`ojaI maoM fra-Todar Aalaaocanaa krnao ka QanaI ja$r hO pr va@t Aanao pr vah Apnao saupu~ kao @yaa ]%tr dogaa¸ jaba ]sasao BaartIya haonao ka p`maaNa maaÐgaa jaaegaaÆ ivarasat maoM imalaI ihndI BaaYaa kao @yaa vah svaaQaInata ko [nhIM 62 saalaaoM kI trh saMjaao paegaaÆ yaa ifr ihndI BaaYaa kI ]pyau@tta punaÁ samaJanao ko ilae ek AaOr AMga`ojaI Saasana kI ja$rt hOÆ ivanaaod duAa¸ baKa- d<a¸ maRNaala paNDoya¸ A$Na jaOTlaI¸ jasavaMt isaMh¸ ATla ibaharI vaajapoyaI¸ manaaoja baajapoyaI¸ Aaimar Kana¸ SaSaI qa$r doSa Bar maoM eosao k[- naama hOM ijanhoM hma Ea`oYztma saflata sao jaaoD,to hOM. pirEama va Aa%mabala ko saaqa Agar [na saBaI maoM kuC samaana hO tao vah hO AMga`ojaIihndI – kaOSala daonaao BaaYaaAaoM kao baaolanaosamaJanao kI ]<aINa-ta¸ ijasasao ek Aaor ivaSva sao tao dUsarI Aaor doSa kI QartI¸ Aavaama¸ ]nakI AakaMxaaeи Apnao saaMskRitk Aist%va sao jauD,a jaa sakta hO. ihndI ka &ana vaastva maoM Baart doSa ka &ana hO¸ ijasako ibanaa hr BaartIya ko skU la vaaca skU la vaaca skU la vaaca skU la vaaca skU la vaaca kxaa 12 “mana u Yya kI baImaairyaa o M ” pr iva&ana malTImaIiDyaa p` ityaa o igata p`qama sauip`yaa saubauiw iWtIya – saMjanaa malhao~aÊ AMjaina gauPta kxaa 11 “jaIvana kI ivaiBannataAao M ” pr iva&ana malTImaIiDyaa p`ityaaoigata p`qama – AaiSamaa d%ta iWtIya – Qa`uva isaMh 7 isatmbar kao raYT/maMDla KolaaoM ka SauBaMkr ‘Saora’ skUla Aayaa AaOr saBaI ivaVaiqa-yaaoM sao imalaa. kxaa 11 kI ramyaa AahUjaa kao "CSIR Program on Youth for Leadership in Science (CPYLS)" ko dao idna ko kaya-Ëma ko ilae caunaa gayaa. vao doSa ko phlao 50 caunao gae ivaVaiqa-yaaoM maoM sao ek qaIM. gaaO tma naagapalaÊ inaiKta saagarÊ [- iSata sao zIÊ Amar isaM h ZIM garaÊ ramyaa AahU jaaÊ va$Na d%taÊ Aaid%ya kaO iSakÊ maIra rajapU tÊ maao naa naU ro jaayadana tqaa jayaa mao hta kao p` itiYzt saPtah Bar ko A@TU bar 2010 mao M hao nao vaalao "INSPIRE” kaya- k` ma mao M Baaga lao nao ko ilae AaM mai~t ikyaa gayaa. isatmbar isatmbar isatmbar isatmbar isatmbar 2010

September 2010 Hindi Diwas

  • Upload
    vothuan

  • View
    432

  • Download
    5

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: September 2010 Hindi Diwas

BaItr saMskR it vaija-t rhogaI TOgaaor ko SabdaoM maoM “…ek eosaI saMskR itijasamao vaodaoM sao laokr pMcamahaBaUt tk va Aaja,adI saMga`ama sao Aama AadmaIkI gauhar tk” sabakuC imaiEat hO.

AbaaoQa Aayau maoM hI yaid hma BaaYaa sao naata taoD, doMgao tao saMsaar Bar maoMvyaaPt &ana ka baaoQa Balaa kOsao kr paeÐgao hmaÆ nanhIM AaÐKaoM maoM jaao svaPnahOM ]nhoM BaaYaa ko bagaOr Apnao inaQa-na va AaiSaixat Baa[-bahnaaoM tk kOsao phuÐcaapaeÐgao BalaaÆ AaOr yaid ihndI hI nahIM rhI tao Apnao pUva-jaaoM ko ArmaanaaoM kaovat-maana banaanao ka jaao daiya%va hO vah kOsao pUNa- kr paeÐgao BalaaÆ

ihndI idvasa kI Sau$Aat Aa[e [na gaMBaIr pSnaaoM sao kroM. BaaYaa kopit saMvaodnaa¸ ilahaja, va $ica kao [naka ]<ar banaaeÐ. nayaa daOr jald hIdstk dogaa. sahI maayanao maoM iWBaaYaI banakr ]saka namana kroM.jaya ihMd.

inaiKla paÐQaI

pi~kapi~kapi~kapi~kapi~kaihndI BaaYaa :ihndI BaaYaa :ihndI BaaYaa :ihndI BaaYaa :ihndI BaaYaa :

Aa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kroMAa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kroMAa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kroMAa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kroMAa[e iWBaaYaI banakr ]saka namana kroM“(ihndI) BaaYaa saaÐskRitk Qaraohr hO. Aama AadmaI kI AaSaa hO.saMBa`aMt vaga- kI saMskRit BaI.”

Pastut Sabd, ihndI jagat ko saupisaw kiva EaI hirvMaSa raya baccana kohOM jaao [laahbaad ivaSvaivaValaya maoM AMgaojaI saaih%ya ko paofosar qao. ihndIsaaih%ya jaga kao [nakI rcanaaAaoM Wara ijatnaI ]ccata paPt hu[- ]tnaI hIAMgaojaI pZ, rho p%yaok Ca~ kao [nasao saaih%ya pZ,kr panao ka Avasar imalaahaogaa.saMpUNa- jaIvana BaaYaa ko &ana va AiBavyai@t maoM ibata donao vaalao baccanako saupu~ BaI Aaja [saI BaaYaagat pitBaa kI badaOlat Baart ko hr idla maoMsamaa gae hOM. AimataBa hI nahIM, Baart maoM Aaja Anaok vyai@t hOM jaao AMgaojaIAaOr ihndI daonaaoM BaaYaaAaoM maoM inapuNa hOM.BaaYaaAaoM ko [sa &ana sao na kovalamanauYya ka AiBavyai@t kaOSala isad\Qa haota hO, saaqa hI svayaM ka sa%karkrnao ko ilae ]sao iWBaaYaI ka Atulya Aist%va BaI paPt haota hO.

jaanao – Anajaanao maoM evaM ivadoSaI saMskRit kI AaoT maoM BaartvaasaIA@sar ApnaI maatRBaaYaa sao dUr hao jaata hO. ihndI BaaYaa sao [sa p`karka fasalaa hmaoM BaUlanao pr majabaUr kr dota hO ik yaid hmaara BaaYaagatAist%va hO tao ]sakI sqaapnaa ihndI Wara hI hu[-. iWBaaiYata¸ AMgaojaIko cayana sao ]%pnna hu[- ikMtu AaQauinakta kI p`itspQaa- maoM hma jyaaoM hI[sakI Aaor baZ, rho hOM %yaaoM hI ApnaI maatRBaaYaa sao Alaga BaI hao rho hOM.yaVip AMgaojaI kI jaanakarI ivaSva kao jaananao phcaananao ko ilae AavaSyakhO magar @yaa [saka ta%pya- saaMskRitk ptna sao hO? ihndI BaaYaa va ]sasaojauD,I saMpUNa- saMskRit kao AnadoKa krnao sao hOÆ AaOr tao AaOr ivadoSaIsaMskRit kI Aaor Aga`sar haokr hma ijasa iWBaaYaI BaartIya ka inama-aNakr rhoM hOM @yaa vah vaak[- iWBaaYaI rhogaaÆ

Aaja ko yauga ka naaOjavaana AMgaojaI maoM fra-Todar Aalaaocanaa krnao kaQanaI ja$r hO pr va@t Aanao pr vah Apnao saupu~ kao @yaa ]%tr dogaa¸jaba ]sasao BaartIya haonao ka p`maaNa maaÐgaa jaaegaaÆ ivarasat maoM imalaIihndI BaaYaa kao @yaa vah svaaQaInata ko [nhIM 62 saalaaoM kI trh saMjaaopaegaaÆ yaa ifr ihndI BaaYaa kI ]pyau@tta punaÁ samaJanao ko ilae ekAaOr AMgaojaI Saasana kI ja$rt hOÆ

ivanaaod duAa¸ baKa- d<a¸ maRNaala paNDoya¸ A$Na jaOTlaI¸ jasavaMtisaMh¸ ATla ibaharI vaajapoyaI¸ manaaoja baajapoyaI¸ Aaimar Kana¸ SaSaIqa$r doSa Bar maoM eosao k[- naama hOM ijanhoM hma EaoYztma saflata sao jaaoD,tohOM. pirEama va Aa%mabala ko saaqa Agar [na saBaI maoM kuC samaana hO tao vahhO AMgaojaIihndI – kaOSala daonaao BaaYaaAaoM kao baaolanaosamaJanao kI ]<aINa-ta¸ijasasao ek Aaor ivaSva sao tao dUsarI Aaor doSa kI QartI¸ Aavaama¸ ]nakIAakaMxaaeÐ Apnao saaMskRitk Aist%va sao jauD,a jaa sakta hO. ihndI ka&ana vaastva maoM Baart doSa ka &ana hO ijasako ibanaa hr BaartIya ko

skUla vaacaskUla vaacaskUla vaacaskUla vaacaskUla vaaca

kxaa 12 “manauYya kI baImaairyaaoM” pr iva&ana malTImaIiDyaapityaaoigatap`qama – sauip`yaa saubauiwiWtIya – saMjanaa malhao~aÊ AMjaina gauPta

kxaa 11 “jaIvana kI ivaiBannataAaoM” pr iva&ana malTImaIiDyaap`ityaaoigatap`qama – AaiSamaa d%taiWtIya – Qauva isaMh

7 isatmbar kao raYT/maMDla KolaaoM ka SauBaMkr ‘Saora’ skUlaAayaa AaOr saBaI ivaVaiqa-yaaoM sao imalaa.

kxaa 11 kI ramyaa AahUjaa kao "CSIR Program on

Youth for Leadership in Science (CPYLS)" kodao idna ko kaya-Ëma ko ilae caunaa gayaa. vao doSa ko phlao50 caunao gae ivaVaiqa-yaaoM maoM sao ek qaIM.

gaaOtma naagapalaÊ inaiKta saagarÊ [-iSata saozIÊ Amar isaMhZIMgaraÊ ramyaa AahUjaaÊ va$Na d%taÊ Aaid%ya kaOiSakÊ maIrarajapUtÊ maaonaa naUrojaayadana tqaa jayaa maohta kao pitiYztsaPtah Bar ko A@TUbar 2010 maoM haonao vaalao "INSPIRE”

kaya-kma maoM Baaga laonao ko ilae AaMmai~t ikyaa gayaa.

isatmbarisatmbarisatmbarisatmbarisatmbar 2010

Page 2: September 2010 Hindi Diwas

vasaMt vaOlaI pi~ka pRYz 2

raYT/maMDla Kola 2010raYT/maMDla Kola 2010raYT/maMDla Kola 2010raYT/maMDla Kola 2010raYT/maMDla Kola 2010• 2010 raYT/maMDlaËIDa: navadSaraYT/maMDlaËIDa:

saint.

• toYaaMËIDanaama\ Ayaaojanama\ navadohlyaaMBaivaYyait .

• eta: ËIDa: A@TUbarmaasasyaits~: tarIkat:

catud-Sa tarIkapya-ntma\.

• etasaaMËIDanaama\ ]d\GaaTnasamaaraoh: javaahrlaalanaoh$

ËIDapaMgaNaoBaivaYyait.

• etasaaM k\IDanaama\ Aayaaojanaomahana\ vyaya: ¡1•6 ibailayanaDalar£ BaivaYyait.

• YaD\ivaMSaitËIDapaMgaNaoYauivaivaQaa: ËIDa: BaivaYyait.

• ËIDkanaaMinavaasaayaKolagaamasyainamaa-NaMBavait.

• AsyaAaQauinaksauivaQaasampnnasyaKolagaamasyainamaa-NaMyamaunaayaa: tToBavait.

• etasaMaËIDanaama\ SauBaMkr: “Saora” ¡isaMh£ Aist.

• AsyaaMËIDapityaaoigatayaama\ saPtdSaËIDapitspaQaa-sauiWsaPtitraYT/aNaaMpitspiQa-na:

BaagaMgaihYyaint.

AnaISaa BaMDarI‚ 9AnaISaa BaMDarI‚ 9AnaISaa BaMDarI‚ 9AnaISaa BaMDarI‚ 9AnaISaa BaMDarI‚ 9

hirt Kolahirt Kolahirt Kolahirt Kolahirt Kolaek BaartIya haonao ko naato hmaara saaOBaagya hO ik 2010 koraYT/maMDla KolaaoM kI maoja,baanaI hmaaro haqaaoM maoM saaOpI ga[- hO.[na KolaaoM ko Baart maoM Aayaaojana sao ivaSva kao Baart kIek pgatISaIla eMva inaBaI-k tsvaIr doKnao kao imalaogaI.prMtu[sa ko saaqa saaqa hma BaartIya [na KolaaoM maoM Apnaa inaSaanaCaoD,nao ko ilae ek AaOr kaoiSaSa kr rho hO. yah kaoiSaSahO hirt Kola.Aaja kla hirt Kola bahut saunanao maoM Aa rha hOM. prMtu yahhirt Kola hOM @yaa² hirt Kola Baart sarkar kI kaoiSaSahO ijasasao [na KolaaoM maoM kma sao kma pdUYaNa hao. [na KolaaoM maoMidllaI ka kaba-na fuTpIMT GaTanao kI kaoiSaSa kI jaaegaI.[sa sao idllaI ek [-kao ÍroMDlaI doSa GaaoiYat ikyaa jaaegaa.idllaI maoM caaraoM Aaor [-kao ÍroMDlaI ivakasa hao rha hOM. [-irk kao baZ,avaa idyaa jaa rha hO. yah ek eosaa ir@Saa hOjaaoo ibanaa iksaI pdUYaNa ike calata hOM. raYT/maMDla KolaaoMko ilae kma sao kma poD, kaToM jaaeÐgao. [na pNaailayaaoM saohmaara kaba-nafuTpIMT GaTogaa. Aba Aap yah saaoca rhoM haoMgaoik kaba-na fuTpIMT @yaa hOM. kaba-na fuTpIMT ek eosaIcaIja, hOM ijasa sao hma Apnao Wara kI ga[- gaitvaIiQayaaoM sao pOdahue pdUYaNa kao maap sakto hOM. hala hI maoM hmaaro ivad\yaalayamaoM kuC laaogaaoM nao hmaoM hmaaro eMva raYT/maMDla KolaaoM maoM haonao vaalaopdUYaNa kI jaanakarI dI. hma ]znao sao laokr saaonao tkkaba-na Da[-Aao@saa[-D fOlaatoM hOM. kaba-na Da[-Aao@saa[-DQartI kI tpna ko ilae sabasao j,yaada ija,mmaodar hOM. Apnaokaba-na fuTpIMT kao kma krnao ko ilae• jana yaatayaat ka j,yaada [stomaala kr sakto hOM.• saI ef saI mau@t balva [stomaala kr sakto hOM.• j,yaada poD, paOQao ]gaa sakto hOM.• panaI kI bacat kr sakto hOM.• kmaPyaUTraoM kao pUNa- trh krnaa caaihe.• PlaaisTk ka kma sao kma pyaaoga kro.hma idllaI vaasaI Aitiqa dovaao Bava kI prMpra kao inaBaatohue ek AaQauinak Baart kI tsvaIr ivaSva ko saamanao poSakroMgao. At: hma Apnao ]prilaiKt pyaasaaoM sao svaMya [-kaoÍroMDlaI haokr hirt KolaaoM kao saflata ka Bavya maukuTphnaaeoMgao.

Qauva imaEaa‚ 9Qauva imaEaa‚ 9Qauva imaEaa‚ 9Qauva imaEaa‚ 9Qauva imaEaa‚ 9

idvaalaI ka %yaaoharidvaalaI ka %yaaoharidvaalaI ka %yaaoharidvaalaI ka %yaaoharidvaalaI ka %yaaoharlaaOT ko Aae rama samaaPt huAa vana vaasa$kI AaOr qamaI saba kI saaM^sa²QaUma Qaama sao ikyaa ]naka poma Bara svaagatrai~ ko Gaaor AMQaoro mao dIpaMo sao kr idyaa ]jaalaa A%yaMt²bajaI maMidr kI GaMiTyaa caaOkoM saaQaU saMt tbasao hma manaato dIpavalaIka yah pkaSa Bara %yaaoharsaba jagah pTako dIp imaza[- AaOr fUlaao ko har²]%tojanaa AaOr ]%saah sao saba manaato idvaalaIrMgaao AaOr ]jaalao kI baaOCar hO inaralaI²]naka naaSa krto hOM hma baura[- pap AaOr rat kalaIidvaalaI hO ]jaalaa AaOr dIpaoM ka AnaaoKa %yaaohar²saaqa mao laata pkaSa Sauwta raoSanaIAaOr KuSaI kI bahar rhogaa yah hmaoSaahmaaro idlaao mao [saka mah%va hma kBaIna BaUlaoM² PaNava Knnaa PaNava Knnaa PaNava Knnaa PaNava Knnaa PaNava Knnaa

Page 3: September 2010 Hindi Diwas

vasaMt vaOlaI pi~ka pRYz 3

ihndI hmaarI raYT/Iya BaaYaaihndI hmaarI raYT/Iya BaaYaaihndI hmaarI raYT/Iya BaaYaaihndI hmaarI raYT/Iya BaaYaaihndI hmaarI raYT/Iya BaaYaasana\ 1950 maoM ¸ BaartIya saMivaQaana nao ihndI kI ilaip dovanaagarI kao ihndI kI raYT/Iya BaaYaa GaaoiYat kI.pUro saMsaar maoM yah tIsarI sabasao p`isaw BaaYaahO. ihndI nao hma Baart vaaisayaaoM kao ek saU~ sao baaÐQaa hO.AMgaoja,,aoM nao Baart pr bahut saalaaoM tk raja ikyaa. hmaaro naotaAaoM nao baD,o saGaMYa- ko baad ]nhoM AaiKr Baart CaoD,nao pr majabaUr kr hI idyaa.vahcalao gae, prMtu if,,,r BaI ]nakI ifrMgaI AadtoM hmaara pICa nahIM CaoD,tI.ihndI ko ivakasa maoM hI doSa ka ivakasa samaayaa huAa hoO hr p`aMt ko laaogaihndI samaJa laoto hOM [sailae yah BaaYaa hmaMo Baavanaa%mak ekta sao jaaoD,tI hO.ihndI BaaYaa kao Apnaanao sao hmaarI #aud ik gairmaa baZ,ogaI AaOr hma saba ek dUsaro kI Aaor inakT hao jaaeÐgao.[saka sqaana kao[- ivadoSaI BaaYaa nahIMlao saktI. yah hmaarI doSa kI ekta kI kD,I hO. maOM yah nahIM khtI¸ ik hmaoM AMgaoja,I BaaYaa ka p`yaaoga ibalakula BaI nahIM krnaa caaihe¸ pr hmaoMihndI BaaYaa kao sammaana donaa caaihe AaOr ]saka j,yaada ]pyaaoga krnaa caaihe.

dIyaa naarga 6 A

Kola idvasama\Kola idvasama\Kola idvasama\Kola idvasama\Kola idvasama\mama ivad\yaalayao Kola idvasama\ isatmbarM maasao Bavait. KolaidvasaM i~MSat\ isatmbarM Bavait.Kola – idvasao Anaoko Ca~a: QaaivaYyaint. AhM Kolaidvasao svaima~oNa sah QaaivaYyaaima.mamaivad\yaalayasya KolaidvasaM Ait SaaoBanaM Aist.AhM naIlaM-gaRhaya tIvaM QaaivaYyaaima. Kolaidvasao EaImaana\ kpUr: Ca~oBya: purskarM yacCit. Kola idvasao vayaM baih: itYzama:.

[MdnaIla raya 8[MdnaIla raya 8[MdnaIla raya 8[MdnaIla raya 8[MdnaIla raya 8- sa sa sa sa sa

cauTkulaocauTkulaocauTkulaocauTkulaocauTkulao1• Saor- caIMTI ,caIMTI tuma daOD,I khaÐ jaa rhI hao? caIMTI- haqaI ka ei@saDoMT hao gayaa hO, ]sao

KUna donao jaa rhI hUÐ.2• AQyaapk- bataAaoM ramaU² sabasao }Ðcaa pva-t kha hO? ramaU - mauJao nahIM maalaUma.

AQyaapk- saIT pr KD,o hao jaaAao. ramaU- (KD,o haokr) sar! ABaI BaI nahIM idK rha.3• ek AadmaI- eo laD,ko² tora naama @yaa hO ? dUsara laD,ka - vah gaUÐgaa hO.

AadmaI- tao ifr batata @yaaoM nahIM ik vah gaÐUgaa hO !4• vaIr- yah makD,I maoro saUp maoM @yaa kr rhI hO ? TInaa – vah ma@KI kao DUbanao sao bacaa rhI

hO.5• laalaU- Agar tuma bataAao ik [sa baOga maoM @yaa hO, tao saaro AMDo tumharo.Agar bataAao ik

iktnao AMDo hOM, tao Aaz ko Aaz AMDo tumharo, AaOr Agar tuma bataAao ik yah AMDoiksako hO tao maugaI- BaI tumharI.rbarI- laalaU jaI, kao[- ihMT dao na²

6• laalUa – 18 gaaD-sa (Guards) kao lao kr iflma doKnao jaato hOM. kovala 18 @yaaoMÆ @yaaoMikAMDr 18 jaa nahIM sakto ² (Under 18s arent allowed)

rohana AaOrrohana AaOrrohana AaOrrohana AaOrrohana AaOr ivaËma‚ 6ivaËma‚ 6ivaËma‚ 6ivaËma‚ 6ivaËma‚ 6-bababababa

ihndI Baart kI SaanaihndI Baart kI SaanaihndI Baart kI SaanaihndI Baart kI SaanaihndI Baart kI SaanaihndI hmaaro Baart kI SaanaDUba rhI hO baIca samaundr maoM@yaa hma BaartvaasaI[sa DUbatI naava kao bacaa paeÐgao ?mauD,kr doKa tao samaJa AayaaAMgaojaaoM nao hma pr raja ikyaahmaara saba kuC badla Dalaapr vah ek hI caIja, maoM kamayaaba rhoMhmaaro BaaYaa pr Asar krkr calao gae.Aaja,ad pxaI banakr BaIhma nao AMgaojaaoM kI BaaYaa rKIpr Saayad Agar hma yah na krtotao Aaja hma ihndI BaaYaa kao Apnaato.hma saaonao kI icaiD,yaa qaohmanao ApnaI BaartIya BaaYaa ihndI banaa[-yah hmaarI Saana qaIpr Aaja eosao lagata hOMik hmaarI Saana ipQala rhI hOM.ihndI hmaarI Baart kI SaanaDUba rhI hO baIca samaundr mao@yaa hma BaartvaasaI[sa DUbatI naava kao bacaa paegao ?yah pSna maOM pUCtI hU Aapsao.

- sanaa doivaka ra^va‚ 8sanaa doivaka ra^va‚ 8sanaa doivaka ra^va‚ 8sanaa doivaka ra^va‚ 8sanaa doivaka ra^va‚ 8

phoilayaaÐphoilayaaÐphoilayaaÐphoilayaaÐphoilayaaÐ1• maoro dao haqa hO, pr maOM ilaK nahIM sakta.maoro caar pOr hO, pr maMO cala nahIM sakta.maOM kaOna hÐU ?

2• maora Gar hra hO, ]sako AMdr saf,od idvaaroM AaOr ]sako AMdr laala har. Gar ko AMdr bahut baccao hOM. maOM kaOna hÐU ?

3• maoro bahut PaOr hOM pr maOM cala nahIM sakta. maOM kaOna hÐU ?AgalaI baar ]%tr doiKe.

rohana AaOr ivaËma 6-ba

Page 4: September 2010 Hindi Diwas

vasaMt vaOlaI pi~ka pRYz 4

baairSa maoM mauJao AcCa lagata hO baairSa maoM mauJao AcCa lagata hO baairSa maoM mauJao AcCa lagata hO baairSa maoM mauJao AcCa lagata hO baairSa maoM mauJao AcCa lagata hO —baairSa Aanao sao phlao kalao baadla Cato hOM AaOr zMDI hvaacalatI hO. jaba baairSa AatI hO tao mauJao baahr Kolanaa

AcCa lagata hO. jaba Aaolao igarnao Sau$ hao jaato hO tao maOMjaldI sao AMdr Baaga jaatI hUM AaOr Apnao ilae gaulaabajaamaunalaa kr KatI hMU. kBaI kBaI garma - garma dUQa BaI pInaaAcCa lagata hO. kBaI [Md`QanauYa BaI idKta hO, ijasaodoKnaa mauJao psaMd hO.

Aismata Saa^h tIna saihndI hmaarI SaanaihndI hmaarI SaanaihndI hmaarI SaanaihndI hmaarI SaanaihndI hmaarI Saana

ihndI hmaarI maatRBaaYaa,ihndI ko maQaur gaanao sauna, baZ,o bahut hI AaSaaBaart maoM pUrba sao piScama, ]%tr yaa dixaNa,khIM BaI jaaeMmaananaa hO maora, saBaI kao ihndI samaJa Aae.KUibayaaM hO [sakI Anaok, jaOsao baaolaao vaOsao ilaKaoPayaa-yavaacaI AaOr yaugma Sabd kao tao doKao.ihndI kao donaa caaihe Aadr AaOr sammaana@yaaoMik ihndI hO hmaarI Saana!

doivaka vaIr paMca -A

Saak- ko saamaanaSaak- ko saamaanaSaak- ko saamaanaSaak- ko saamaanaSaak- ko saamaanamaOM AaOr maoro daost samaud` pr tOr rho qao.tOrto - tOrto maOM bahut Aagao inakla gayaa.vahaM mauJao baaolanao vaalaI Saak- imalaI, vahbaaolaI “mauJao bahut BaUK lagaI hO. maoro daMttumho caIr faD, kr Ka jaaeMgaoM.” maOM baaolaa“tuma kaOna haotI hao mauJao Kanao vaalaI² Agartuma maCilayaaoM kI ranaI hao tao maMO BaI [nsaanaaoM

ka rajaa hUM. [sasao phlao tuma mauJao KajaaAao, maOM hI tumho Ka jaa}Mgaa. maOM "maOnavarisasa vaa[lD," doKta hUM, ]samao idKayaaqaa ik Saak- maClaI kao kccaa BaI Kasakto hO. maOMnao ApnaI CurI AaOr kaMTainakalaa AaOr ]sakI Aaor calaayaa. hmadaonaaoM ko baIca Gamaasaana laDa,[- hu[- AaOrAaiKr maoM maOMnao ]sao pkD, ilayaa. vahmauJasao igaD,gaD,a kr maa^fI maaÐganao lagaI.maOMnao ]sao caotavanaI dI ik Agar vah iksaIBaI [nsaana kao proSaana krogaI tao maOM ]saoKa jaa}Mgaa AaOr ifr maOM ]sakI pIz prbaOz kr tT pr Aa gayaa.

dovaaMSa gauPta caar -A

maorI prCa[-maorI prCa[-maorI prCa[-maorI prCa[-maorI prCa[-[tnaI dUr sao maOM Aa[-laokr ApnaI hI prCa[-.taja,I hvaa caaraoM Aaor Ca[-[sailae saba khto mauJao hvaa hvaa[-.maorI bahna khtI mauJasao saunamaOM khtI tU phlao kpD,o baunakao[- AcCa saa rMga caunaijasasao BaaOMro kroM gauna - gauna.

ip`Saa kumaar caar -A

maanasvaI Aga`vaala pa^ca - sa

kivatakivatakivatakivatakivata ilaKnaa mauJao AcCa nahI lagatailaKnaa mauJao AcCa nahI lagatailaKnaa mauJao AcCa nahI lagatailaKnaa mauJao AcCa nahI lagatailaKnaa mauJao AcCa nahI lagata@yaaoMik maoro Sabd hO AcCo pr nahI hOM Kasa

maOM ilaKto - ilaKto saao jaata hMU@yaaoMik bahut vaaor hao jaata hUM.

Aba mauJao banaanaI hO "poem book"SabdaoM kao krnaa pD,ogaa "cook"

krta hU kaoiSaSa ilaKnao kIpr baat nahIM banatI , @yaaoMikklpnaa maorI ]D,ana nahIM BartI.

Aaya-na saaQa caar -A

skUla maoM GaaoMsalaaskUla maoM GaaoMsalaaskUla maoM GaaoMsalaaskUla maoM GaaoMsalaaskUla maoM GaaoMsalaaek idna jaba kxaa 1 sa ko baccao JaUlaa baaD,I gae tao]nhaoMnao ek naIma ka poD, doKa ijasa pr icaiD,yaa ka ekGaaoMsalaa doKa.]sa GaaoMsalao maoM caar AMDo qao. baccao raoja,Apnao KalaI samaya maoM ]sa GaaoMsalao kao dUr sao doKto qao.kuCidnaaoM ko baad ]nhaoMnao doKa ik AMDo fUT gae qao AaOr 4CaoTo caUja,o vahaM Kola rho qao.mammaa icaiD,yaa Apnao baccaaoMko ilae Kanaa laatI qaI AaOr ]nakao iKlaatI qaI. ekrat BayaMkr AaMQaI Aa[- baairSa ko saaqa .icaiD,yaa kobaccao Akolao qao.GaaoMsalaa naIcao igar pD,a.jaba mammaa Kanaalaokr vaaipsa Aa[-M tao ]nhaoMnao doKa ik GaaoMsalaa naIcao igarahuAa qaa AaOr ]sako baccao rao rho qao.jaba kxaa ek ko

baccao Agalao idna skUla gae tao ]nhaoMnao doKa ik GaaoMsalaanaIcao igara huAa qaa AaOr icaiD,yaa ko baccao ]samaoM saao rhoqao. baccaaoM nao maalaI BaOyaa kao baulaayaa AaOr maalaI BaOyaa naovahaM gamalao lagaa ide taik ]Qar kao[- na jaa sako.qaaoD,oidnaaoM maoM icaiD,yaa ko baccao baD,o hao gae AaOr pMK fOlaakr ]D, gae.

sama\Uh khanaI rcanaa kxaa ek - sa

ica~aiBavyai>ica~aiBavyai>ica~aiBavyai>ica~aiBavyai>ica~aiBavyai>GanaoGanaoGanaoGanaoGanao poD, pr baOzI kuC icaiD,yaaoM

maIzo svar maoM gaatI hOM.ek CaoTI saI kalaI icaiD,yaa

sauMdr gaIt saunaatI hMO.dUjaI BaUrI AaOr futI-laI

qaaoD,a panaI pItI hOifr [Qar - ]Qar tk tkkr

naIla gagana maoM ]D, jaatI hO.

maindra maana caar -ba

Page 5: September 2010 Hindi Diwas

vasaMt vaOlaI pi~ka pRYz 5

%yaaoharaoM ka mah%va%yaaoharaoM ka mah%va%yaaoharaoM ka mah%va%yaaoharaoM ka mah%va%yaaoharaoM ka mah%vahmaara doSa ivaiBannataAaoM ko samaUh ka ek eosaa doSa hO jaao A%yaMt dula-Ba AaOr Ad\Baut BaI hO.[sa dulaBa-ta AaOr Ad\Baut sva$p maoM Aanand AaOr]llaasa kI CTa idKa[- dotI hO.hmaaro doSa maoM %yaaoharaoM ka jaala ibaCa huAa hO.hr manaae pva- maoM Anaok $pta idKa[- pD,tI hO.yahaM Aae idnakao[- na kao[- %yaaohar pD,ta hI rhta hO.yah %yaaohar ivaiBanna vagaao-M, jaaityaaoM AaOr samp`dayaaoM ko d\vaara sampnna AaOr Aayaaoijat hato rhto hMO.[sailaeyah %yaaohar Qaaima-k, saaMskRitk, rajanaOitk AaOr saamaaijak haot ohOM.

[na saBaI p`kar ko %yaaoharaoM ka kuC na kuC ivaiSaYT Aqa- va mah%va AvaSya haota hO.[samaoM maanava kI p`kRit AaOr dSaa iksaI na iksaI $p maoM ja$rJalaktI hO.hmaaro doSa maoM %yaaoharaoM ka mah%va ina:saMdoh hO.[na %yaaoharaoM ka mah%va samaaja AaOr raYT/ kI ekta samaRid\Qa, pomaekta, maola imalaap kodRiYT sao hOM. samp`daiyak ekta, Qaaima-k samanvaya, saamaaijak samaanata kao hmaaro BaartIya %yaaohar samaya samaya pr GaiTt hao kr hmaaro Andr ]%pnnakrto calato hO.jaatIyaBaodBaavanaa AaOr saMkINa-ta kI QauMQa kao yao %yaaohar Apnao ]llaasa AaOr Aanand ko d\vaara iCnnaiBanna kr doto hOM.sabasa obaD,Ibaat tao yah h Oik yao %yaaohar Apnao janmakala sao lao kr Aba tk ]saI piva~ta AaOr saai%%vakta kI Baavanaa kao saMjaaoe hue hOM.yauga pirvat-na [na%yaaoharaoM ko ilea kao[- p`Baava nahIM Dala saka.[na %yaaoharaoM ka $p caaho baD,a hao yaa CaoTa hao, ek xao~ ivaSaoYat khI saIimat hao yaa sampUNa- samaajaAaOr raYT/ kao p`Baaivat krnao vaalaa hao, pUrI Ead\Qaa AaOr ivaSvaasa va naOitkta AaOr ivaSaud\Qata ka pircaayak hO.[sasao hInata kOBaavanaa samaaPthaotI hO AaOr saccaa[- tqaa Aa%maivaSvaasa kI ]cca AaOr EaoYz Baavanaa ka janma haota hO.

Aqaa-t\ maanavaIya maUlyaaoM AaOr maanavaIya AadSaao-M kao sqaaipt krnao vaalao yah %yaaohar ivaSaud\Qa poma, BaodBaava AaOr sahanauBaUit ka mah%va dSaa-to krto hOM.Aasqaa kamara‚ 9

vaYaa- AaOr vaayarsa ka hmalaavaYaa- AaOr vaayarsa ka hmalaavaYaa- AaOr vaayarsa ka hmalaavaYaa- AaOr vaayarsa ka hmalaavaYaa- AaOr vaayarsa ka hmalaabarsaat ko maaOsama ko daOrana ]sa samaya ko hvaa va panaI sao gaMBaIr svaasqya samasyaaeÐ ]%pnna hao jaatI hOM.k[- p`kar ko vaayarsa Apnao saaqa k[- trhkI baImaairyaaÐ BaI laato hOM jaOsao DoMgauÊ poicaSaÊ pIilayaaÊ malaoiryaaÊ vaayarlaÊ Ta[fa[DÊ eca 1 ena 1Ê %vacaa saMbaMQaI baImaairyaaÐ Aaid. Yah saba jaOsao ikhmalaa krnao ko ilea tOyaar KD,o rhto hOMÑ vaYaa- ko maaOsama maoM vaayarsa ko [sa hmalao sao bacanao ko ilae k[- p`kar kI saavaQaainayaaÐ bartnaI AavaSyak hOM,jaOsao:

1• pInao ko ilae saurixat va saaf panaI ka p`yaaoga kroM.2• idna maoM k[- baar Apnao haqa kao QaaoeÐ.3• Aasa– pasa panaI [kT\za na haonao doM,.4• vaYaa- ko jala maoM BaIganao sao bacaoM.vaYaa- ko jala pr na calaoM va ]pyau@t jaUtaoM ka p`yaaoga kroM.

[na saba baataoM pr tao Qyaana doM hIÊsaaqa hI baImaarI ka kao[- laxaNa idKnao pr Da^@Tr sao AvaSya saMpk- kroM.P`aNaya raya‚ 9

idllaI maOT/aoidllaI maOT/aoidllaI maOT/aoidllaI maOT/aoidllaI maOT/aomaOT/ao ka SauBaarMBa idllaI mao 24 idsambar 2002 mao huAa. yah T/ona svacaailat hO. saBaI yaai~yaaMo kao [sa T/ona sao sambainQat saUcanaa donao ko ilae

saava-jainak ]d\GaaoYaNaa p`NaalaI kI vyavasqaa kI ga[- hO. sToSanaaMo pr saMcaar saaQanaaoM kI vyavasqaa krnao koilae Aa^piTkla fa[-bar laa[naao ka p`banQa ikyaa gayaa hO,,.

iTkT vyavasqaa ko ilae “smaaT- kaD-” ka p`banQa ikyaa gayaa hO. yao ek vaYa- tk calaae jaa sakto hMO.jaao vyai@t p`itidna yaa~a krnaa caahto hOM ]nako ilae p`itidna ikrae pr AaQaairt “isangala Taokna” BaI]plabQa hO. ek trf kI yaa~a ko ilae naIlaa Taokna tqaa vaapsaI yaa~a ko ilae laala Taokna maanya hO.

maOT/ao rola mao saurxaa p`banQaaMo pr ivaSaoYa Qyaana idyaa gayaa hO. ek idSaa mao p`it GaNTo 60000 yaai~yaaMo kIvahna xamata hO. [samaoM Aa^TaomaOiTk Daor isasTma lagaayaa gayaa hO jaao maa[Ëaop`a^saosar isasTma pr AaQaairt hO.

idllaI mao haonao vaalao “ka^manavaOlqa gaomsa” ko ilae tqaa BaartIya janata ko ilae yah banaa[- jaa rhI hO. [na maOT/ao rolaao sao Aba idllaI maMo GaUmanaa Aba bahutAasaana hao gayaa hO.

[iSata Aga`vaala‚ 8

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Page 6: September 2010 Hindi Diwas

vasaMt vaOlaI pi~ka pRYz 6

@yaa hma saca mauca ihndI jaanato hOMÆÆ@yaa hma saca mauca ihndI jaanato hOMÆÆ@yaa hma saca mauca ihndI jaanato hOMÆÆ@yaa hma saca mauca ihndI jaanato hOMÆÆ@yaa hma saca mauca ihndI jaanato hOMÆÆek Aasaana p`Snaao%trI kI mad\d sao ApnaI SabdavalaI kao priKe.

P`a 1 ek hippopotamus kao ihndI maoM @yaa khto hOM Æ

k• baarahisaMGaa

K• klahMsa

ga• diryaa[- GaaoD,a

Ga• Kccar

P`a 2 gaaya AaOr BaOMsa khaÐ rhtI hO Æ

k• tbaolao maoM

K• saD,k pr

ga• Kot maoM

Ga• madrDorI maoM

P`a 3 Request kao ihndI maoM @yaa khto hOM Æ

k• Ainavaaya-

K• AnauraoQa

ga• AnaucCod

Ga• AnaaoKa

P`a 4 ihndI kI ilaip @yaa hO Æ

k• dovanaagarI

K• laOiTna

ga• gaurmauKI

Ga• [na maoM sao kao[-- nahIM

P`a 5 Quiz ka ihndI maoM @yaa Sabd hO Æ

k• samaacaar p~

K• p`Snaao%trI

ga• Pa`Snamaalaa

Ga• [na mao sao kao[- nahIM

pIplaI laa[vapIplaI laa[vapIplaI laa[vapIplaI laa[vapIplaI laa[va“ija,ndgaI bana ga[- baOla-baaOTma AaOr KudKuSaI bana ga[- jaInja, pOMT” yahek pMi@t [sa iflma kI khanaI kao dSaa-tI hO. Aaja kla iksaanakI AamadnaI pr jaIivat rhnaa AtIt kI baat bana ga[- hO(baOla-baaOTma ko trh) AaOr iksaana kI KudKuSaI ek Aama baat banaga[- hO (ja,Inja, pOMT ko jaOsao). pIplaI laa[-va kovala iksaanaao kI dud-Saa kao ]jaagar nahIM krtI hOM, bailk pOsa AaOr rajanaIit ko maaQyamaka pyaaoga krko khanaI batata hOM.yah if,lma hmao naqaa dasa manaIk purI ko baaro maoM banaatI hOM.vah ekgarIba iksaana qaa jaao Apnao Baa[- bauiQayaa,Apnao baIvaI Qainayaa AaOr baImaar maaÐ Ammaako ilae kmaata qaa. ApnaI ja,maIna kaobacaanao ko ilae AaOr Apnao pirvaar kaobaoGar haonao sao bacaanao ko ilae, naqaa koidmaaga maoM ivacaar Aayaa ik vah KudKuSaIkrko Apnao pirvaar kao sarkar koAaor sao mauAavaja,a idlavaa sakta qaa.maIiDyaa ko ja,ire sao [sa khanaI kaoek maja,odar Aaor hasya iflma banaa[-ga[-.[sa if,lma ka mau#ya AakYa-Na, [sakI maja,odar AaOr caTpTI kqaa hOM.[sa iflma kI SaaoBaa rGauvaIr yaadva AaOr faruK jaaFaOr jaOsao klaakaraosao haotI hOM. JaafOr, naqaa kI maaÐ ko raola maoM Saanadar qaI. laoikna ku_dor ko ilae iflma dhaoravadar bana jaatI hO AaOr khanaI maoM naqaa AaOr]sako pirvaar ko Baavanaatmak saMGaYa- mao kmaI idKa[- dotI hOM. [sakmaI ko karNa naqaa ko pirvaar ko ikrdar ek saksa- ko dSa-k jaOsaorh jaato hOM.[sa baar Aaimar Kana nao hmao inamaa-ta ko $p maoM ek eosaI khanaI saunaa[-hOM jaao bahut kuC khtI hOM laoikna iksaI trh sao ’baaooirMga nahIM hOM.maOM[sa iflma kao 5 mao sao 4 AMk dotI hUÐ.

saMjanaa Tk$‚ 10saMjanaa Tk$‚ 10saMjanaa Tk$‚ 10saMjanaa Tk$‚ 10saMjanaa Tk$‚ 10

]%trSaOlaI]%trSaOlaI]%trSaOlaI]%trSaOlaI]%trSaOlaI : ga k K k K

55555 sahI javaabaÁ– yaa tao Aap bahut hI Saud\Qa ihndI baaolato hO yaaAapnao ihndI ko AQyaapk yaa AQyaaipka kI sahayata laI .

44444 sahI javaabaÁ– Aap sacamauca ihndI BaaYaa kao jaanato hOM .33333 sahI javaabaÁ– AapkI ihndI kI janakarI Baart maoM rhnao ko ilae

hI kafI hO .22222 sahI javaabaÁ– ApnaI maatRBaaYaa kao kRPyaa saIiKe.11111 sahI javaabaÁ– @yaa Aap BaartIya hOM BaI Æ00000 sahI javaabaÁ– Aap yah saMdoSa Saayad hI pZ, paeMgao tao maOM yahaÐ

kuC ja$rI ilaKkr Apnaa samaya nahI barbaad krnaa caahta hUÐ.maRdMga maaqaur‚ 9maRdMga maaqaur‚ 9maRdMga maaqaur‚ 9maRdMga maaqaur‚ 9maRdMga maaqaur‚ 9

EDITORIAL BOARD

Aastha Kamra, Bharat Somanathan, NamrataNarula, Pia Kochar, Sharanya Thakur, Vasudha

Dixit, Akhila Khanna, Amira Singh, IshanSardesai, Rishabh Prakash, Vandita Khanna,Mallika Pal, Ramya Ahuja, Suvira Chadha,

Tejasvita Singh, Vani Shriya, Vedika Berry, NoorSingh, Raghav Raizada, Sanjana Malhotra,

Tanvi Tandan, Tanvi Tandon Tara Sen

Editor: Ayesha Malik