21
1 SELECTED RECORDS FROM THE PROKURATOR SĄDU WOJEWÓDZKIEGO W KIELCACH (SYGN. GK 461), 19451950 Prosecutor's Office of Provincial Court in Kielce RG15.209M United States Holocaust Memorial Museum Archives 100 Raoul Wallenberg Place SW Washington, DC 200242126 Tel. (202) 4799717 Email: [email protected] Descriptive Summary Title: Selected Records from the Prokurator Sądu Wojewódzkiego w Kielcach (Sygn. GK 461): Prosecutor's Office of Provincial Court in Kielce) Dates: 19451950 RG Number: RG15.209M Accession Number: 2012.109 Creator: Prokurator Sądu Wojewódzkiego w Kielcach Extent: 6 microfilm reels (35 mm) Repository: United States Holocaust Memorial Museum Archives, 100 Raoul Wallenberg Place SW, Washington, DC 200242126 Languages: Polish Administrative Information Access: No restrictions to access. Reproduction and Use: Publication or copying of documents for a third party requires a permission of the Institute of National Remembrance (IPN) in Warsaw, Poland. Preferred Citation: RG15.209M, Selected Records from the Prokurator Sądu Wojewódzkiego w Kielcach (Sygn. GK 461), United States Holocaust Memorial Museum Archives, Washington, DC. http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection http://collections.ushmm.org

SELECTED RECORDS FROM THE PROKURATOR SĄDU WOJEWÓDZKIEGO …collections.ushmm.org/findingaids/RG-15.209M_01_fnd_pl_en.pdf · SELECTED RECORDS FROM THE PROKURATOR S ... Title: Selected

  • Upload
    tranque

  • View
    218

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

1

SELECTED RECORDS FROM THE PROKURATOR SĄDU WOJEWÓDZKIEGO W KIELCACH (SYGN. GK 461), 1945‒1950 

 Prosecutor's Office of Provincial Court in Kielce 

 

RG‐15.209M  

United States Holocaust Memorial Museum Archives 100 Raoul Wallenberg Place SW Washington, DC 20024‐2126 

Tel. (202) 479‐9717 Email: [email protected] 

  

  Descriptive Summary  Title:  Selected Records from the Prokurator Sądu Wojewódzkiego w Kielcach (Sygn. GK 461):  

Prosecutor's Office of Provincial Court in Kielce)  Dates:  1945‐1950  RG Number:  RG‐15.209M  Accession Number:  2012.109  Creator: Prokurator Sądu Wojewódzkiego w Kielcach  Extent: 6 microfilm reels (35 mm)  Repository:  United States Holocaust Memorial Museum Archives, 100 Raoul Wallenberg  Place SW, Washington, DC 20024‐2126  Languages:  Polish  Administrative Information  Access:  No restrictions to access.  Reproduction and Use:  Publication or copying of documents for a third party requires a  permission of the Institute of National Remembrance (IPN) in Warsaw, Poland.  Preferred Citation:  RG‐15.209M, Selected Records from the Prokurator Sądu Wojewódzkiego w Kielcach (Sygn. GK 461), United States Holocaust Memorial Museum Archives, Washington, DC. 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

2

 Acquisition Information:  Purchased from the Instytut Pamięci Narodowej‐Komisja Ścigania  Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Poland.  Forms part of the Claims Conference International Holocaust Documentation Archive at the United States Holocaust Memorial Museum. This archive consists of documentation whose reproduction and/or acquisition was made possible with funding from the Conference on Jewish Material Claims against Germany.  Accruals:  Accruals may have been received since this collection was first processed, see the Archives catalog at collections.ushmm.org for further information.  Custodial History  Existence and location of originals:  The original records are held at the Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ul. Towarowa 28, Warsaw, Poland 00‐839.  Tel. 011 48 22 581 85 00 More information about this repository can be found at www.ipn.gov.pl.   Processing History:  Aleksandra B. Borecka  Scope and Content of Collection  Records from trials at the district court in Kielce, 1945‒1950, for crimes by the Germans and their collaborators. Prosecutions based on the Decree of August 31, 1944 (Sierpniówka) of the Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN, Polish Committee of National Liberation), one of the world's first laws on liability for crimes of World War II. (Decree also applied against former partisans of the anti‐Communist Armia Krajowa, or Home Army, whom Stalinist propaganda portrayed as collaborators.)  System of Arrangement  The system of arrangement of the source repository has been preserved in the microfilmed reel. Arranged by personal case files and court file numbers.   Indexing Terms  Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego. Kielce (Poland). Sąd Okręgowy w Kielcach‐‐Trials, litigation, etc. Kielce Trials, Wrocław, Poland, 1945‐1950.  War crime trials—Poland‐‐Kielce. Trials (Political crimes and offenses)‐‐Poland. War criminals‐‐Legal status, laws, etc.‐‐Poland. War victims‐‐Legal status, laws, etc.‐‐Poland. War criminals‐‐Government policy‐‐Poland. Criminal justice, Administration of. World War, 1939‐1945‐‐Destruction and pillage‐‐Poland. World War, 1939‐1945‐‐Atrocities, Investigations. World War, 1939‐1945‐‐Collaborationists‐‐Poland. Communism‐‐Poland‐‐History‐‐20th century. Holocaust, Jewish (1939‐1945)‐‐Poland. Poland‐‐History‐‐World War, 1939‐1945‐‐Trials, litigation, etc. 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

3

Kielce (Poland : Voivodeship)‐‐History‐‐German occupation, 1941‐1944. Województwo Świętokrzyskie (Poland).    Kielce (Poland). Trials.    Note: Inventory in Polish and English (Polish, pages 3‐13; English, pages 13‐22);   Polish   

CONTAINER LIST  

 

Reel  File  

Description 

1  Sygn. GK 461/7       

Sygn. GK 461/19‐19a        

Sygn. GK 461 /23         

Sygn. GK 461/25, K. 200 Sygn. GK 

461/25a K . 206 GK 461/25b‐part I 

  

Rolak Józef podejrzany m.in. o zamordowanie w 1944r. w miejscowości Wólka Bodzechowska, pow. Opatów Polaka narodowości żydowskiej. Świadek Budzeń Franciszek zeznał podczas konfrontacji ze oskarżonym, że ten zwierzył mu się że dokonał tego mordu /k.21/ . Śledztwo umorzono wobec braku dowodów winy. 1950‐51. K 74.   Tomczyk Teofil, w okresie 1940 do lipca 1944r. funkcjonariusz policji kryminalnej w Starachowicach podejrzany mi. o zamordowanie Żyda nieustalonego nazwiska. Świadek Kowalski Stefan zeznał, że w 1943r. idąc w pobliżu domu podejrzanego słyszał krzyki  „po glosie poznałem że to jest jakiś żyd” /k. 82/. Śledztwo umorzone z braku dostatecznych dowodów winy. 1947‐51 K.409  Morawiecki Longin  oskarżany przez Gudaszewskiego Jana o to, że jako „wertschuts” w   fabryce Bata w Radomiu w 1944r. bił zatrudnionych tam Polaków i Żydów. Zeznania świadków nie potwierdziły zarzucanych mu czynów, a świadek Gudaszewski ponownie przesłuchany odwołał zeznanie. Śledztwo umorzone z braku dowodów winy .1948‐50.  K. 47   Bilski Stefan  dowódca placówki AK, ps „Budzyński” podejrzany o to, że w 1943r.  wraz  z innymi dokonał w lesie pogorzelskim gm.Bliżyn morderstwa na 6 ukrywających się tam Żydach, pobicie Jana Sochackiego w 1944r. za udzielanie pomocy Żydom oraz inne akt przemocy wobec Żydów. Świadkowie potwierdzili zdarzenie, nie potwierdzili udziału podejrzanego. Świadkowie na podstawie zeznań których wszczęto śledztwo, w innych procesach skazani 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

4

    

byli na karę śmierci którą wykonano. Śledztwo umorzono z braku dostatecznych dowodów winy. 1954‐5, K. 98.   

2  Sygn. GK 461/25, K. 200 Sygn. GK 

461/25a K . 206 GK 461/25b‐part II 

      

Sygn. GK 461/38       

Sygn. GK 461/45         

Sygn. GK 461/46‐46a        

Sygn. GK 461/51          

Bilski Stefan  dowódca placówki AK, ps „Budzyński” podejrzany o to, że w 1943r.  wraz  z innymi dokonał w lesie pogorzelskim gm.Bliżyn morderstwa na 6 ukrywających się tam Żydach, pobicie Jana Sochackiego w 1944r. za udzielanie pomocy Żydom oraz inne akt przemocy wobec Żydów. Świadkowie potwierdzili zdarzenie, nie potwierdzili udziału podejrzanego. Świadkowie na podstawie zeznań których wszczęto śledztwo, w innych procesach skazani byli na karę śmierci którą wykonano. Śledztwo umorzono z braku dostatecznych dowodów winy. 1954‐5, K. 98.   Szcześniak Władysław  podejrzany o to że na początku 1940r. wskazał żandarmerii niemieckiej 3 Żydów oraz powiadomił o dokonaniu przez nich nielegalnego uboju bydła  w wyniku czego zostali ujęci i zastrzeleni. Śledztwo umorzono z braku dostatecznych dowodów winy. 1950, K. 26.    Kuśpiel Jan podejrzany o udział w ujęciu latem 1942r. we wsi Podgaj gm. Pińczów razem z Józefem Sasiną  i Ignacym Wójcikiem Żyda o nieustalonym nazwisku, doprowadzeniu go do posterunku policji gdzie został zastrzelony. Śledztwo wykazało że podejrzany tylko towarzyszył, nie uczestniczył czynnie. Śledztwo umorzono wobec braku dowodów winy. 1951 K. 18 (częściowo niepaginowane)   Bulfon Tadeusz i inni /Sochacki Stanisław, Orzechowski Jan, Cichy Stefan, Jaworski Stanisław, Berliński Tadeusz/ podejrzany o udział w zastrzeleniu w kwietniu 1943r. 3 Żydów  ukrywających się we wsi Kostrzeszyn, gm. Złota, pow. Pińczów u Jana Kumora. Obszerny opis ujęcia /k. 108/.  Śledztwo umorzone z braku dowodów winy podejrzanych.  K 31 /częściowo niepaginowane/ i K. 227.   Kornata Władysław, Dębowski Jan, Szczepański Władysław, oskarżeni o ujęcie, pobicie  i doprowadzenia na posterunek policji niemieckiej 4 Żydów ukrywających się jesienią 1942r. we wsi Gałki pow. Opoczno. Akt oskarżenia /k. 7‐8/. Doniesienie do prokuratury złożyli Zaletrygier Zelman i Cygielfarb Herszek‐Majer. Świadek Wójcik Stanisław zeznał, że widział jak Szczepański rewidował spotkanych Żydów a później ich bił. /k.30‐31/. Świadek Krzyżanowski Jan zeznał, że widział jak żandarmi zastrzelili na podwórku „domu pożydowskiego” Żyda i 2 Żydówki w ciąży /k. 32/. Śledztwo umorzono wobec braku dowodów winy. 1950‐51, K. 110.  

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

5

    

Sygn. GK 461/52, K 21 Sygn. GK 461/52a 

      

Sygn. GK 461/54 K 30 Sygn. GK 461/54a 

     

Sygn. GK 461/59‐part I 

 

 Dudek Marian i inni /Marek Zdzisław, Kopeć Jan/ podejrzani o udział w zabójstwie Mońka Urbeitla w czerwcu 1944r. we wsi Kobiela gm. Opatowice pow. Pińczów /k.1/. Teczka zawiera m.in. Sentencję Wyroku skazującego w sprawie przeciwko Janowi, Józefowi i Władysławowi Kopciom oraz Antoniemu Boczkowi, oskarżonym o zabójstwo i znęcanie się nad rodzina żydowska o nazwisku Rozenberg. /k.38/. Brak wniosku o umorzenie śledztwa. 1949‐50,  K 42.   Pomagalski Feliks  oskarżany o współprace z  Niemcami. Teczka zawiera sprawozdanie wiceprokuratora wojewódzkiego skierowane do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach zawierające m.in. informację udziale w morderstwie Żyda dokonanym przez ob. nazwiskach Tomczyk i Burek  /k/12/ Śledztwo umorzone z powodu śmierci podejrzanego.  K 14 1949‐51   Teczka dot. morderstw dokonywanych przez członków NSZ w okresie okupacji  1958 K. 200   

3  Sygn. GK 461/59‐part II 

  

Sygn. GK 461/60 K 74 Sygn. GK 461/60a 

                  

Teczka dot. morderstw dokonywanych przez członków NSZ w okresie okupacji  1958 K. 200    Zientarski Jan ps Mieczysław ps Kin podejrzany o to, ze w czasie od 13 maja 1944r. do wyzwolenia na trenie woj. kieleckiego jako komendant kielecko‐radomskiego okręgu A.K. wydał rozkaz komendantom podległych okręgów przeprowadzenie akcji "Kośba"  czasie której bojówki A.K. dokonały szeregu likwidacji członków P.P.R. i A.L. Teczka zawiera zeznania świadków dot. działalności okręgu radomsko kieleckiego A.K. także dotyczące kontrolowania przez AK tych terenów w poszukiwaniu ukrywających się Żydów./ k. 4/ Podejrzanemu postawiono m.in. zarzut wydania w maju 1944r. szefowi II odziału A.K. Zenonowi Krzekotowskiemu ps. Topolski polecenia nawiązania kontaktu z Gestapo w Ostrowcu. Przeprowadzone śledztwo, a w szczególności zeznania Topolskiego, komendanta obwodu opatowskiego AK Wojciechowskiego ps. Aiz oraz komendanta obwodu dywersyjnego na pow. włoszczowski Tarchalskiego ps. Marcin nie wykazało udziału Zientarskiego w kierowaniu akcją. Materiały zebrane w śledztwie nie dały podstawy do wniesienia aktu oskarżenia. 1951,  K 71.   Beżnie /Bereznic/ Antonina  oskarżana przez  Franciszka Kałuzińskiego o to, że latem 1944r. w Goździe wskazała 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

6

Sygn. GK 461/65         

Sygn. GK 461/68         

Sygn. GK 461/72, GK 461/72a‐part I 

    

żołnierzowi niemieckiego Żyda o nieznanym nazwisku wskutek czego został on zastrzelony.  Przesłuchania świadków nie potwierdziły zarzutu, wskazały na konflikt pomiędzy podejrzaną o oskarżającym Kałuzińskim. Śledztwo umorzone z braku dostatecznych dowodów winy. 1950 K. 17   Bartosz Władysław  w latach 1943‐44 komendant grupy AK w miejscowości Dzierążnia pow. Pińczów, podejrzany m.in. o wydanie rozkazu zastrzelenia Zelka Cherszla. Świadkowie potwierdzają fakt zabójstwa Żyda, niemniej  z ich zeznań wynika że dokonać tego miał członek grupy Bartosza o pseudonimie „Bem” którego losy nie są znane /k.28,32,35/. Śledztwo umorzone z braku dowodów winy. 1950, K 58.   Gwarek Kazimierz podejrzany o udział w zabójstwie członków PPR w marcu 1944r. w miejscowości Łysowody gm. Ruda Kościelna pow. opatowski w akcji NSZ dowodzonej przez "Tarzana", "Tana" i "Szańca" podczas której zastrzelono ok. 200 osób.  W marcu 1944r. oddziały NSZ "Szańca" i "Zęba" dokonały łapanek wśród członków PPR i GL, których wymordowano w Łysowodach. Świadek Kasprzyk Jan zeznał, że 27.03.44r. został zabrany przez grupę "Szańca" do majątku Łysowody gdzie był torturowany przez Żróbków, synów leśniczego z miejscowości Glina,. Wg świadka Gwarek przeprowadzał śledztwo, pisał na maszynie i wydawał wyrok. Świadka uwolnił członek AK Giurkiewicz, kierownik szkoły w Podgórzu. Akcja śledztwa trwała 6 dni, 92 ooby zostały rozstrzelane  /k. 60/. Gwarek podejrzany o wydanie wyroku skazującego na (m. in): Ruszkiewicz Jan, Nowak Władysław, bracia Misiurowie, Bajor Józef, Żygan Stefan, Nowakowski Józef, Falecki Stanisław, Orłowski Antoni,  Pater Jan, Groleń Balbina, Wojtowicz Jan, Góra Adam, Góra Bronisław, Susek Henryk, Groleń Tadeusz, Pater Franciszek i inni.  Świadek Dębnia Stanisław zeznał, że podejrzany Gwarek w czasie wojny " prowadził duże interesy z narodowością żydowską" /k. 79/. Świadek Tworek Stanisław w czasie konfrontacji z Gwarkiem rozpoznał go jako prowadzącego przesłuchania w Łysowodach, Gwarek nie potwierdził że zna Tworka ani nie przyznał się do udziału w akcji /k. 86, 87/.     Podejrzany zeznał, że został zwerbowany do AK w majątku Skotniki przez oficera WP sprzed 1939r. po wyzwoleniu majora WP pracującego w MON, nazwisko Mędrzecki  ps. "Czech". Podejrzany przyjął pseudonim "Szeps", nie pełnił w AK żadnej funkcji. Inni oskarżeni w sprawie o mord w Łysowodach: Napora Wacław, Masłocha Stanisław, Łoziński Jan, Załęski (?). Akcją dowodził kpt. "Mat", uczestniczyli "Allan", "Tip‐Rilling" "Top" "Orlicz". Umorzono z braku dostatecznych dowodów winy. W teczce znajdują się informacje o poszukiwaniach w 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

7

miejscowości Przysucha na cmentarzu żydowskim zwłok zamordowanych członków AL w liczbie 6 ‐ w tym pięciu Żydów i jeden Polak, w sprawie przeciwko Janowi Hubertowi, Łozińskiemu Stanisławowi i innym, podejrzanym o przestępstwa popełnione w ramach organizacji NSZ ‐ oddziały o kryptonimie Las1, Las2, Las3. Ciał nie odnaleziono we wskazanym przez ludzi miejscu, wg przekazu miejscowej ludności Niemcy w końcu 1943r. wydobyli zwłoki ze zbiorowych mogił i spalili je /k. 5/. oraz sprawa przeciwko Przybylskiemu Krzysztofowi vel Michowskiemu Ksaweremu, podejrzanemu o to, że jako porucznik i dowódca z grupy NSZ "Szańca" uczestniczył w maltretowaniu i dobijaniu rannych (także w sprawie  Łysowody). Świadek Domagalski Władysław zeznał, że był przesłuchiwany przez podejrzanego w Łysowodach  /k. 363/. Świadek Adamczyk Władysław rozpoznał w podejrzanym oficera który brał udział w pacyfikacji we wsi Piaski Brzostowickie w marcu 1944r. /k.510/ 1945‐50. K 772 i 80   

4  Sygn. GK 461/72, GK 461/72a‐part II 

                             

Gwarek Kazimierz podejrzany o udział w zabójstwie członków PPR w marcu 1944r. w miejscowości Łysowody gm. Ruda Kościelna pow. opatowski w akcji NSZ dowodzonej przez "Tarzana", "Tana" i "Szańca" podczas której zastrzelono ok. 200 osób.  W marcu 1944r. oddziały NSZ "Szańca" i "Zęba" dokonały łapanek wśród członków PPR i GL, których wymordowano w Łysowodach. Świadek Kasprzyk Jan zeznał, że 27.03.44r. został zabrany przez grupę "Szańca" do majątku Łysowody gdzie był torturowany przez Żróbków, synów leśniczego z miejscowości Glina,. Wg świadka Gwarek przeprowadzał śledztwo, pisał na maszynie i wydawał wyrok. Świadka uwolnił członek AK Giurkiewicz, kierownik szkoły w Podgórzu. Akcja śledztwa trwała 6 dni, 92 ooby zostały rozstrzelane  /k. 60/. Gwarek podejrzany o wydanie wyroku skazującego na (m. in): Ruszkiewicz Jan, Nowak Władysław, bracia Misiurowie, Bajor Józef, Żygan Stefan, Nowakowski Józef, Falecki Stanisław, Orłowski Antoni,  Pater Jan, Groleń Balbina, Wojtowicz Jan, Góra Adam, Góra Bronisław, Susek Henryk, Groleń Tadeusz, Pater Franciszek i inni.  Świadek Dębnia Stanisław zeznał, że podejrzany Gwarek w czasie wojny " prowadził duże interesy z narodowością żydowską" /k. 79/. Świadek Tworek Stanisław w czasie konfrontacji z Gwarkiem rozpoznał go jako prowadzącego przesłuchania w Łysowodach, Gwarek nie potwierdził że zna Tworka ani nie przyznał się do udziału w akcji /k. 86, 87/.     Podejrzany zeznał, że został zwerbowany do AK w majątku Skotniki przez oficera WP sprzed 1939r. po wyzwoleniu majora WP pracującego w MON, nazwisko Mędrzecki  ps. "Czech". Podejrzany przyjął pseudonim "Szeps", nie pełnił w AK żadnej funkcji. Inni oskarżeni w sprawie o mord w Łysowodach: Napora 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

8

                           

Sygn. GK 461/73        

Sygn. GK 461/ 74           

Sygn. GK 461/75   

Wacław, Masłocha Stanisław, Łoziński Jan, Załęski (?). Akcją dowodził kpt. "Mat", uczestniczyli "Allan", "Tip‐Rilling" "Top" "Orlicz". Umorzono z braku dostatecznych dowodów winy. W teczce znajdują się informacje o poszukiwaniach w miejscowości Przysucha na cmentarzu żydowskim zwłok zamordowanych członków AL w liczbie 6 ‐ w tym pięciu Żydów i jeden Polak, w sprawie przeciwko Janowi Hubertowi, Łozińskiemu Stanisławowi i innym, podejrzanym o przestępstwa popełnione w ramach organizacji NSZ ‐ oddziały o kryptonimie Las1, Las2, Las3. Ciał nie odnaleziono we wskazanym przez ludzi miejscu, wg przekazu miejscowej ludności Niemcy w końcu 1943r. wydobyli zwłoki ze zbiorowych mogił i spalili je /k. 5/. oraz sprawa przeciwko Przybylskiemu Krzysztofowi vel Michowskiemu Ksaweremu, podejrzanemu o to, że jako porucznik i dowódca z grupy NSZ "Szańca" uczestniczył w maltretowaniu i dobijaniu rannych (także w sprawie  Łysowody). Świadek Domagalski Władysław zeznał, że był przesłuchiwany przez podejrzanego w Łysowodach  /k. 363/. Świadek Adamczyk Władysław rozpoznał w podejrzanym oficera który brał udział w pacyfikacji we wsi Piaski Brzostowickie w marcu 1944r. /k.510/ 1945‐50. K 772 i 80   Hełmecki /Chełmecki/ Franciszek w czasie okupacji funkcjonariusz P. P. w Skalbmierzu pow. Pińczów podejrzany o zastrzelenie Żyda o nazwisku Olmer Sime, oraz udział w wymordowaniu 7 osobowej żydowskiej rodziny Luftów przechowującej się u ob. Pawełka  w Baranowie gm. Boszczynek /k. 5/. Śledztwo zawieszone z powodu choroby podejrzanego. 1950, K 63.   Becker /imię nie znane/ podczas okupacji szef Gestapo w Starachowicach. Teczka zawiera zeznania świadków opisujące morderstwa dokonywane przez niego na Polakach i Żydach. Świadek Fajntuch Wolf zeznał, że podejrzany podczas wysiedlania Żydów ze Starachowic  w październiku 1942r. strzelał do zgromadzonych na rynku Żydów „po czym jeździł po trupach zabitych względnie po ciałach rannych osób” /k.32/ Śledztwo wszczęte po złożeniu zeznań obciążających w konsulacie Rzeczpospolitej Polskiej w Hamburgu przez Rachmila Erlichmana i Gutermana Icka. 1950, K. 34   Krzymiński Ludwik podejrzany o współpracę z Niemcami oraz mordowanie obywateli żydowskich na terenie Ostrowca Świętokrzyskiego. Niektórzy ze świadków wskazują na to, że podejrzany będąc kierownikiem w Fabryce Papy i Świec, wykorzystywał swoje kontakty z Gestapo dla czasowego ukrywania Żydów przed wywózką, za co pobierał od ukrywanych  wynagrodzenie /k. 47, 48/ Śledztwo umorzone z braku dowodów winy 1947‐51, K. 110  

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

9

       

Sygn. GK 461/75a                        

Sygn. GK 461/76       

Sygn. GK 461/76a           

 Michałuszko Antoni i inni /Poniewierski Józef/ funkcjonariusz Policji Polskiej w Stopnicy, podejrzany o ujęcie i odstawienie 7 Żydów na posterunek policji w wyniku czego zostali rozstrzelani przez żandarmerię niemiecką. Podejrzany zeznał, że wraz z innym szeregowym policjantem tego posterunku o nazwisku Wystygło otrzymali rozkaz od komendanta Jackowskiego Czesława, ujęcia ukrywających się w Suchowoli u ob. Lecha Michała dwóch rodzin posługujących się fałszywymi paszportami . O tym że byli to Żydzi podejrzany nie wiedział. /k.2/. Podobnie zeznał Poniewierski Józef  /k.4/. Żydzi zostali przez Niemców zastrzeleni na cmentarzu żydowskim  w Stopnicy. Świadek Adamczyk Władysław zeznał natomiast, że ukrywał w swoim gospodarstwie 9 Żydów /znał tylko jedno nazwisko, kobieta nazywała się Lipianka i pochodziła z Oleśnicy/  których zabili „jacyś partyzanci” i zostawili na miejscu. Za jakiś czas do świadka przyszedł Zawadzki Jan który powiedział że był komendantem podczas tej akcji i namawiał świadka do wstąpienia do N.S.Z.. W tym morderstwie brał udział Poniewierski Lucjan. /k. 11/ Ukrywający się w gospodarstwie Lecha Żydzi nazywali się Skrzelowski i Gawlik. /k.72/ Podejrzani zostali uniewinnieni. 1947‐48,  K 194.   Żak Władysław i inni /Legiecki Wincenty/ podejrzany o wskazanie władzy niemieckiej miejsca ukrywania się Żydów. Śledztwo zostało wszczęte w wyniku zeznań świadków zebranych podczas postępowania  przeciwko Pawlica Marian Zmysłko Stanisław i Kordasa Marcin 1950, K 38.   Żak Władysław i inni /Legiecki Wincenty/ teczka zawiera wyciąg z protokółu rozprawy głównej w sprawie przeciwko: Pawlica Marian, Zmysłek Stanisław, Kordas Marcin oskarżonych o udział w morderstwie Żydów w lesie Okrągła gm. Tursko‐Wielkie. Śledztwo umorzono wobec faktu że podejrzany Żak zmarł natomiast Legiecki był gajowym w tym rejonie i został zmuszony przez policję granatową do doprowadzenia Żydów /jeden z zamordowanych Żydów nazywał się Wolik/. Legiecki podczas procesu wskazał Pawlicę, granatowego policjanta, jako jednego ze sprawców mordu.  1951‐51 K 35   Solwierak /Salwirak/ Jan podejrzany o to, że w 1944r w lesie chroberskim pow. Pińczów wziął udział w rozstrzelaniu czterech Żydów. Wg jednego ze świadków ukrywający się Żydzi to: Abram Ostrowicz z żoną i córką oraz jego bratowa z dwiema córkami. Wg tego samego zeznania Żydzi zostali wyprowadzeni i zastrzeleni przez nieznanych sprawców, Salwirek w mordzie udziału nie brał, natomiast na polecenie napastników odwiózł Żydów na miejsce zbrodni /k 32/. Śledztwo umorzone wobec 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

10

Sygn. GK 461/77           

Sygn. GK 461/ 77a          

Sygn. GK 461/80            

Sygn. GK 461/80a        

Sygn. GK 461/83        

braku dowodów winy. 1950‐51, K. 33.   Salwierak Jan podejrzany o to że w 1944r w lesie chroberskim pow. Pińczów wziął udział w rozstrzelaniu czterech Żydów, którzy się u niego ukrywali. W toku śledztwa podejrzany zeznał że w tym samym czasie mieszkał u niego Bogdański Jan i żona podejrzanego, rozpoznała u żony Bogdańskiego buty, które nosiła jedna z zamordowanych Żydówek. Świadek Salwierak Władysław zeznał, ze sprawcami mordu na Żydach byli: Bogdański Jan, Zając Jan, Bucki Marian, Walocha Piotr. /k. 2/. 1950‐51, K. 40.   Szczepanowski vel Szczepaniak /Szczepanik/ Andrzej  podejrzany o to, że we wrześniu 1942r., podczas wysiedlania Żydów z Chmielnika, we wsi Łagiewniki Żródła pow Busko wziął udział w zabójstwie 5 Żydów. Rodziny Turków i Wójcikiewicz. Jedna z ofiar przeżyła i przesłuchana przez żandarmerię niemiecką wskazała morderców swojej rodziny – Szczepanika Andrzeja, Cibę Stanisława, Drożdżowskiego Michała i Musiała /imię nie znane/ w wyniku czego ci byli ścigani za nielegalne posiadanie broni. Śledztwo umorzono z braku dostatecznych dowodów winy.1949‐51. K 49    Szczepanik Andrzej  podejrzany jak wyżej. Świadek Białowąs zeznał że w morderstwie brali udział wskazani przez ocalałą Żydówkę Szczepanik Andrzej, Ciba Stanisław, Drożdżowski Michał i Musiał.  /k 1,2/ Inni świadkowie także potwierdzają okoliczności zabójstwa ukrywających się Żydów. Śledztwo umorzone z braku dostatecznych dowodów winy.  1949‐ 50, K 65.   Jasiński vel Marbach, żandarm niemiecki podejrzany o udział w morderstwach podczas likwidacji getta w 1943r w Częstochowie. W toku śledztwa przesłuchani świadkowie /Gutman Jakub, Cukierman Izrael Icek, Czarny Moszek, Kupper Dawid, Gebber Zanny/ potwierdzają stawiane zarzuty /k. 38‐41/. Śledztwo prowadzone ze względu na postępowanie prowadzone przeciwko podejrzanemu w anglosaskiej strefie okupacyjnej. Śledztwo zawieszone ze względu ilość materiału dowodowego niewystarczającą do wystąpienia o ekstradycję. 1950, K 51.   Puczyc Mojsze,  były policjant żydowski zam. w Tel‐Aviv. Teczka zawiera zeznania świadków dot. zbrodniczej działalności podejrzanego oraz innych policjantów żydowskich z terenu Ostrowca Świętokrzyskiego: Marian Kargul, Berek Warszawski, Henryk Kozłowski (Wejgenszperg). Mendel Welman podaje nazwiska żydowskich policjantów którzy pomagali czynnie Niemcom a także opisuje stosunki panujące w Judenracie i w getcie /k. 51‐58/. Ponadto w zeznania świadków: Rozenfeld Chil 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

11

   

Sygn. GK 461/85‐part I 

          

/k. 61‐67/ Libman /k. 68‐74/ Warszawski Ber /k. 167/ Kasprzycka Freda (Kleiman) /k. 168/. Śledztwo wszczęte na polecenie Generalnej Prokuratury, zawieszone do czasu ekstradycji podejrzanego. 1950‐51. K. 183 ok. połowa jednostronnie.   

5  Sygn. GK 461/85‐part II 

             

Sygn. GK 461/88            

Sygn. GK 461/90 i 90a      

Puczyc Mojsze,  były policjant żydowski zam. w Tel‐Aviv. Teczka zawiera zeznania świadków dot. zbrodniczej działalności podejrzanego oraz innych policjantów żydowskich z terenu Ostrowca Świętokrzyskiego: Marian Kargul, Berek Warszawski, Henryk Kozłowski (Wejgenszperg). Mendel Welman podaje nazwiska żydowskich policjantów którzy pomagali czynnie Niemcom a także opisuje stosunki panujące w Judenracie i w getcie /k. 51‐58/. Ponadtow zeznania świadków: Rozenfeld Chil /k. 61‐67/ Libman /k. 68‐74/ Warszawski Ber /k. 167/ Kasprzycka Freda (Kleiman) /k. 168/. Śledztwo wszczęte na polecenie Generalnej Prokuratury, zawieszone do czasu ekstradycji podejrzanego. 1950‐51. K. 183 ok. połowa jednostronnie.   Grudziński Jan  podejrzany o to że 23.12.1943r. wziął udział wraz policją niemiecką w poszukiwaniu Żydów w zabudowaniach Waligóry Adama i Włoszczyka Stanisława w Piotrkowiach, pow Busko. Świadek Jaroń Wincenty zeznał że w tym czasie Grudziński przechowywał Żydów Basię Herszkowicz i Józefa Herszkowicza, których ostrzegł i którym udało się uciec /k. 13/. Grudziński podejrzewa że oskarżenie rzucone na niego przez Waligórę Adama jest skutkiem faktu bycia świadkiem w sprawie, w wyniku której Waligóra został skazany. Śledztwo umorzono wobec braku dostatecznych dowodów winy. 1951, K. 22.  Czarnecki Wacław  ps „Wicher” w latach 1943‐44 członek N.S.Z na terenie woj kieleckiego i łódzkiego, podejrzany o udział w morderstwach dokonywanych przez tę organizację. M. in. o zamordowanie w 1944r w Tomaszowie Mazowieckim kobiety nieznanego nazwiska. Rozpoznany w Legnicy przez Krzemińskiego Stanisława. Śledztwo umorzone, uzasadnienie nieczytelne.1956‐57  K 37   Kołaciński Władysław ps. „Żbik”, Jung Herbert ps.”Tom“ podejrzany m.in. o to że jako członek faszystowskiej organizacji 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

12

 Sygn. GK 461/92, K 33 Sygn. 461/92a 

               

Sygn. GK 461/92b      

Sygn. GK 461/93‐part I 

  

N.S.Z. w maju 1945 w Przedborzu pow. konecki w zamiarze pozbawienia życia 9 osób narodowości żydowskiej /nieustalone nazwiska/ wydał rozkaz podległym sobie członkom NSZ rozkaz zastrzelenia tych osób  wyniku czego poniosły one śmierć /k.430/. Śledztwo zawieszone w 1965r. ze względu na to że podejrzani przebywali poza granicami Polski.  Teczka zawiera obszerne relacje świadków dotyczące powstania i działalności kieleckiego okręgu NSZ zebrane w toku postępowania przeciwko: Łoziński Stanisław, Zalęski Kazimierz, Arkuszyński Aleksander, Adamski Mieczysław, Maciążek Jan, Raczyński Władysław, Pogorzała Józef. działających w oddziałach NSZ „Sosna”, Las1”,”Las2”, „Las3” prowadzonej od r. 1951  1965  K 222 /większość jednostronnie/   Kołaciński Władysław ps. „Żbik”i inni podejrzany jak wyżej – wg paginacji pierwsza część akt sprawy o sygn. GK 461/92a podejrzany z dekretu art 1 pkt 1 i 3 dekretu o ochronie państwa polskiego z dn 30.X.1944r. 1965 K 216 /większość jednostronnie/.   Pawelec Henryk ps. „Andrzej” zastępca „Barabasza” z oddziału AK „Wybranieccy” podejrzany o zastrzelenie latem 1943r. Chrobota Bolesława, Jarka Władysława oraz Klimka Tadeusza, we wsi Mokoszyn woj. kieleckie. Śledztwo wszczęte po złożeniu doniesienia 20 maja 1963r. przez Klimka Franciszka, brata jednego z zastrzelonych. Śledztwo umorzono wobec braku dowodów winy, w 1995r. Podejrzany został oczyszczony z zarzutów. 1963‐95, K. 234.   

6  Sygn. GK 461/93‐part II 

Pawelec Henryk ps. „Andrzej” zastępca „Barabasza” z oddziału AK „Wybranieccy” podejrzany o zastrzelenie latem 1943r. Chrobota Bolesława, Jarka Władysława oraz Klimka Tadeusza, we wsi Mokoszyn woj. kieleckie. Śledztwo wszczęte po złożeniu doniesienia 20 maja 1963r. przez Klimka Franciszka, brata jednego z zastrzelonych. Śledztwo umorzono wobec braku dowodów winy, w 1995r. Podejrzany został oczyszczony z zarzutów. 1963‐95, K. 234.  

  Inventory in English   

Reel  File  Description  

1  Call No GK 461/7    

Rolak Józef suspected of, a/o murdering of a Polish Jew in Wólka Bodzechowska, the County of Opatów in 1944. The witness, Franciszek Budzeń testified during the confrontation with the defendant that he confessed to him that he had committed that 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

13

   

Call No. GK 461/19‐19a         

Call No. GK 461 /23       

Call No GK 461/25, cards 200 

Call No GK 461/25a cards 206 GK 

461/25b –part I     

murder (cards 21). The investigation was discontinued because of lack of evidences. 1950‐51. cards 74.   Tomczyk Teofil, the criminal police officer in Starachowice from 1940 till July 1944 suspected a/o of murdering of the Jew unknown by name. The witness, Stefan Kowalski testified that he had heard someone’s shouting while going past the suspect’s house in 1943. “I reckoned by the voice that it must have been some Jew”. The investigation was discontinued because the evidences were not satisfactory. 1947‐51 cards 409    Morawiecki Longin  accused by Jan Gudaszewski that, as a „wertschuts” in the Bata shoe plant in Radom in 1944 was beating Poles and Jews working there. The testimonies of witnesses didn’t confirm the allegations and the witness Gudaszewski withdrew his testimonies while investigated anew. The investigation was discontinued because of lack of evidences. 1948‐50 cards 47   Bilski Stefan the commander of the Polish Home Army post, alias “Budzyński”, suspected of murdering of 6 Jews hiding in the forest of Pogorzel, the Bliżyn commune, the beating of Jan Sochacki in 1944, who rendered help to Jews, as well as other acts of violence against Jews. The witnesses whose testimonies resulted in instituting the investigation were sentenced to death in other trials and eventually executed. The investigation was discontinued because the evidences were not satisfactory 1954‐5, K. 98.   

2  Call No GK 461/25, cards 200 

Call No GK 461/25a cards 206 GK 

461/25b –part II     

Call No GK 461/38      

Call No GK 461/45    

Bilski Stefan the commander of the Polish Home Army post, alias „Budzyński”, suspected of murdering of 6 Jews hiding in the forest of Pogorzel, the Bliżyn commune, the beating of Jan Sochacki in 1944, who rendered help to Jews, as well as other acts of violence against Jews. The witnesses whose testimonies resulted in instituting the investigation were sentenced to death in other trials and eventually executed. The investigation was discontinued because the evidences were not satisfactory 1954‐5, K. 98.   Szcześniak Władysław suspected of denouncing 3 Jews to the German gendarmerie in early 1940 and informed that the Jews illegally slaughtered livestock, which resulted in their arresting and shooting. The investigation was discontinued because the evidences were not satisfactory. 1950, cards 26.    Kuśpiel Jan suspected of catching a Jew of unknown name, together with some Józef Sasina and Ignacy Wójcik, and dragging him to the police precinct where he was shot. The investigation 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

14

   

Call No GK 461/46‐46a         

Call No GK 461/51             

Call No GK 461/52, Cards  21 Call No 

GK 461/52a       

Call No GK 461/54 cards 30 Call No GK 

461/54a     

Call No GK 461/59 – part I 

 

proved that the suspect accompanied the group but not participated actively in the deed. The investigation was discontinued because of lack of evidences 1951 cards 18 (partly not paginated)   Bulfon Tadeusz and others /Sochacki Stanisław, Orzechowski Jan, Cichy Stefan, Jaworski Stanisław, Berliński Tadeusz/ suspected of participating in the shooting of 3 Jews hiding in the village of Kostrzeszyn, the Złota commune, the County of Pińczów at the jan Kumor’s place in April 1943. Extensive description of the arresting (cards 108). The investigation was discontinued because of lack of evidences. Cards 31 /partly not paginated/ and cards 227.   Kornata Władysław, Dębowski Jan, Szczepański Władysław, accused of the arresting, beating and dragging to the German police precincts of 4 Jews hiding in the village of Gałki, the County of Opoczno in fall 1942. The indictment – cards 7‐8. The information to the prosecutors – Zelman Zaletrigier and Herszek‐Majer Cygielfarb.  The witness, Stanisław Wójcik testified that he had seen Szczepański search the Jews he had met and had been beating them then. (cards 30‐31). The witness, Jan Krzyżanowski testified that he had seen one Jew two Jewish pregnant women on the yard. The investigation was discontinued because of lack of evidences. 1950‐51, cards 110.   Dudek Marian and others /Marek Zdzisław, Kopeć Jan/ suspected of participating in the of killing of Moniek Urbeitel in the village of Kobiela, the Opatowice commune, the County of Pińczów (card 1) in June 1944. The file a/o includes the verdict in the trial against the Kopećs: Jan, Józef, Władysław and Antoni Boczek accused of the killing and persecution of the Jewish family Rozenberg (cards 38). There is no motion to discontinue the investigation.  1949‐50, cards 42.   Pomagalski Feliks accused of collaboration with Germans. The file contains the report of deputy district attorney for the Provincial Security Office in Kielce and a/0 contains information about the participation of the murder committed on a Jew by perpetrators called Tomczyk and Burek (pages 12). The investigation was discontinued due to the defendant’s death). Cards 14. 1949‐51   The files conc. the murders committed by members of the National Armed Forces (NSZ) during the occupation. 1958 cards 200   

3  Call No GK 461/59 – part II 

The files conc. the murders committed by members of the National Armed Forces (NSZ) during the occupation. 1958 cards 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

15

  

Call No GK 461/60 cards 74 Call No GK 

461/60a                   

Call No GK 461/65       

Call No GK 461/68      

200   Zientarski Jan alias Mieczysław alias Kin suspected to give the order to execute the action of “Kośba” (sweeping) to chief officers of subordinated districts as the chief officer of the Home Army district of Kielce and Radom from May 13, 1944 till the moment of liberation. Diring that action the squads of the Home Army killed the members of the Communist: Polish Labor Party and the Folk Army. The files contain testimonies of witnesses conc. the activity of the Kielce‐Radom district of the Home Army as well as territories controlled by the Home Army in the scope of Jews hiding there (cards 4). He was a/o suspected to give order to Zenon Krzekotowski alias Topolski, the chief officer of the division II of the Home Army to establish a contact with Gestapo in Ostrowiec. The investigation, particularly the testimonies of Topolski, Wojciechowski alias Aziz‐ the chief officer of the Opatów district of the Home Army and Tarchalski, alias Marcin – the chief officer of the Włoszczowa diversionary did not evidence the the participation of Zientarski in commanding of that action. The materials did not allow to file the act of indictment. 1951, cards 71.  Beżnie /Bereznic/ Antonina accused by Franciszek Kałuziński that she denounced a Jew on unknown name to the German soldier in summer 1944, which resulted in the shooting of the Jew. The investigations of witnesses did not confirm the accusations and revealed the conflict between the suspect and the plaintiff Kałuziński. The investigation was discontinued due to the lack of evidence. 1950 cards 17   Bartosz Władysław during 1943‐44, as the chief officer of the Home Army squad in  Dzierążnia, the county of Pińczów, suspected of giving the order to shoot Zelek Cherszel. The witnesses confirm the killing of the Jew but, acc. to their testimonies, it was the member of the Bartosz’ group, the guy nicknamed “Bem”, whose fate remains unknown./cards 28,32,35/. The investigation was discontinued because of the lack of evidences. 1950, cards 58.   

4  Call Nos. GK 461/72, GK 461/72a 

       

Gwarek Kazimierz suspected of participating in the killing of members of the communist Polish labor party in March 1944 in Łysowody, the Ruda Kościelna commune, the County of Opatów during the action of the National Armed Forces (NSZ) le by “Tarzan”, “Tan” and “Szaniec”, during which ca 200 people were shot.   In March 1944, the squads of “Szaniec” and “Ząb” organized round‐ups among the members of the Communist: Polish Labor Party and the Folk Guard, who were killed in Łysowody. The witness, Jan Kasprzyk, testified that on March 27, 1944 had been 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

16

                                                 

tortured by the Źróbek brothers, sons of the forester from Glina. Acc. To witnesses, Gwarek was investigating, typing and gave the verdict. The witness was released by the member of the Home Army, Giurkiewicz, the head master of the school in Podgórze. The investigation lasted 6 days, 92 people have been shot. /k. 60/. Gwarek is suspected to give the verdicts for a/o: Ruszkiewicz Jan, Nowak Władysław, the Misiur brothers, Bajor Józef, Żygan Stefan, Nowakowski Józef, Falecki Stanisław, Orłowski Antoni,  Pater Jan, Groleń Balbina, Wojtowicz Jan, Góra Adam, Góra Bronisław, Susek Henryk, Groleń Tadeusz, Pater Franciszek and others.  The witness,  Dębnia Stanisław testified that the suspect Gwarek “was doing big business with Jews during the war”(card 79). The witness Stanisław Tworek, during the confrontation with Gwarek, recognized him as the guy who was conducting investigations in Łysowody. Gwarek neither confirmed that he knew Tworek nor pleaded quilty of participation in the action (card 86‐87).  The suspect added that he was drafted to the Home Army in the manor of Skotniki by the officer of the Polish Army by the Mjr. of the Polish Army before 1939, Mędrzecki, who worked at the Ministry of Defense after the war (also in the rank of a Major) under the cover name of “Czech”. The suspect assumed the nickname of “Szept” but had no function within the Home Army.  Other defendants in the case of murder in Łysowody” were: Napora Wacław, Masłocha Stanisław, Łoziński Jan, Załęski (?). The action was commanded by Cpt. “Mat” who was leading: "Allan", "Tip‐Rilling" "Top" "Orlicz". The investigation was discontinued due to the lack of evidences. The file contains information about the searching of corpses of the 6 murdered members of the Folk Army in Przysucha on the Jewish graveyard: five Jews and one Pole in the case against Jan Hubert, Stanisław Łoziński and the others suspected of the crimes committed by member of the National Armed Forces – the squad encrypted under the names of: Las1, Las2, Las3. The corpses haven’t been found in the place advised by the people, according to the locals, Germans withdrew them from the common graves and burned them (card 5). The file also contained the case against Krzysztof Przybylski alias Ksawery Michowski (the lieutenant and chief officer of the “Szaniec” group of the national armed forces (NSZ) suspected of participating in torturing and killing off of the wounded. A witness called Domagalski Domagalski Władysław testified that he had been investigated by the suspect in Łysowody. /card 363/. The witness called Świadek Adamczyk Władysław recognized the suspect as the officer who took part in the pacification of the village of Piaski Brzostowickie in March 1944 /card 510/ 1945‐50. Cards 772 and 80   Hełmecki /Chełmecki/ Franciszek the officer of the Polish police in Skalbmierz, the County of Pińczów during the occupation, 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

17

   

Call No GK 461/73       

Call No GK 461/ 74            

Call No GK 461/75         

Call No GK 461/75a                  

suspected of killing the Jew called Olmer Sime and participation in the killing of the Jewish family of Luft hidden by Mr. Pawełek in Baranów, the Boszczynek commune (card 5).  The investigation has been suspended because of the suspect’s illness. 1950, cards 63.   Becker /the first name is unknown/ ‐ the chief Gestapo officer during the occupation in Starachowice. The file contains the testimonies describing murders committed by him on Poles and Jews. The witness, Fajntuch Wolf, testified that the suspects was shooting to the Jews grouped on the marketplace during the deportation of Jews from Starachowice in October 1942, “then was dragging on their dead corpses and the corpses of the wounded and still living people” (card 32). The investigation started due to the charging testimonies of Rachmil Erlichman and Icek Guterman at the consulate of the Republic of Poland in Hamburg 1950, cards. 34   Krzymiński Ludwik suspected of collaboration with Germans and murdering of Jews in Ostrowiec Świętokrzyski. Some of the witnesses testified that the suspect was a manager in the Factory of Roofing Paper and Candles, took profits from having close contacts with Gestapo to hide Jews for some time from being deported and was gratified by them for that. /cards 47, 48/.  The investigation was discontinued due to the lack of evidences. 1947‐1951, cards 110   Michałuszko Antoni i inni /Poniewierski Józef/ Polish Police officer in Stopnica, suspected of seizing and delivering 7 Jews to the police precinct, which resulted in shooting the Jews off. The suspect testified that, together with another policeman of that precinct, Wystygło, were ordered by the chief officer, Czesław Jackowski to seize two families hiding in Suchowola at Mr. Michał Lech. The hidings had fake passports. The suspect did no know that they were Jews. Józef Poniewierski testified the same. The Jews were shot at the Jewish graveyard in Stopnica. Another witness, Władysław Adamczyk however, testified that he had been hiding 9 Jewish in his household (he knew only one name – the woman was called Lipianka and came from Oleśnica), who were killed by “some partisans” and left on the spot.  After some time, some Jan Zawadzki visited the witness and advised him that he had been leading that action and persuaded him to enlist in the National Armed Forces (NSZ). Lucjan Poniewierski took part in that murder (card 11). The Jews who were hiding at Lech’s place were called Skrzelowski and Gawlik.  /Cards.72/ The suspect was found not guilty. 1947‐48,  Cards 194.   Żak Władysław and others /Legiecki Wincenty/ suspected of 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

18

    

Call No GK 461/76      

Call No GK 461/76a           

Call No GK 461/77          

Call No GK 461/ 77a         

Call No GK 461/80        

denouncing hiding Jews to German authorities. The investigation was initiated due to the testimonies of witnesses gathered on the occasion of the investigation against Pawlica Marian, Zmysłko Stanisław and Kordas Marcin 1950, cards 38.   Żak Władysław and others /Legiecki Wincenty/. The file contains the summary of the protocol of the main trial against: Pawlica Marian, Zmysłek Stanisław, Kordas Marcin accused of participating in the murder of Jews in the Okrągła forest, the Tursko Wielkie commune. The investigation has been discontinued as the suspect Żak died and Legiecki, was a game warden of that area and was forced by the blue police to deliver the Jews (one of the murdered Jew was called Wolik). Legiecki, during the trial pointed at Pawica, the blue police officer as the one of the perpetrators).  1951‐51 cards 35   Solwierak /Salwirak/ Jan suspected of taking part in the shooting of 4 Jews in the Chroberski forest, the County of Pińczów in 1944. Ac. To one of the witnesses, the hiding Jews were: Abram Ostrowicz with his wife and daughters and his sister in law with her two daughters. Acc. To the same testimony, the Jews were taken out and shot by unknown perpetrators. Salwirek did not participate in the murder but took the Jews to the crime spot as ordered by the perpetrators /card 32/. The investigation was discontinued due to the lack of evidences. 1950‐51, cards 33.   Salwierak Jan suspected on taking part in the shooting of 4 Jews hiding at is place in the Chrober forest in 1944. During the trial the suspect testified that, at the same time, Jan Bogdański was living at his place and the suspect’s wife recognized the shoes that belonged to one of the murdered Jewish women on the Bogdański’s wife’s legs. The witness, Władysław Salwierak testified that the perpetrators were: Bogdański Jan, Zając Jan, Bucki Marian and Walocha Piotr. /card. 2/. 1950‐51, cards 40.   Szczepanowski alias Szczepaniak /Szczepanik/ Andrzej suspected of taking part in the killing of 5 Jews: the Turka and the Wójcikiewicz families in the village of Łagiewniki Źródła, the County of Busko, in September 1942, during the deportation of Jews from Chmielnik. One of the victims survived and recognized the murders of her family during the inquiry by the German gendarmerie – Andrzej Szczepanik, Ciba Stanisław, Drożdżowski Michała and some Musiał /first name unknown/, and , in the result, were chased for illegal possession of weapon. The investigation was discontinued due to the lack of satisfactory evidences. 1949‐51. Cards 9.   Szczepanik Andrzej  suspected as above. The witness called 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

19

    

Call No GK 461/80a        

Call No GK 461/83         

Call No GK 461/85 – part I 

           

Białowąs testified that the following people recognized by the Jewish survived woman took part in the murder: Szczepanik Andrzej, Ciba Stanisław, Drożdżowski Michał and Musiał. /Cards1, 2/ Other witnesses confirmed the circumstances that accompanied the murder of the hiding Jews. The investigation was discontinued due to the lack of satisfactory evidences. 1949‐51. Cards 65   Jasiński alias Marbach, a German gendarme suspected of participating in murders during the liquidation of the ghetto in Częstochowa in 1943. Other witnesses confirmed the charges during the investigation /Gutman Jakub, Cukierman Izrael Icek, Czarny Moszek, Kupper Dawid, Gebber Zanny/ /cards 38‐41/. The investigation was lead due to the trial against the suspect led in the British occupation zone. The investigation was suspended due to the inadequate number of evidences to apply for extradition. 1950, cards 51.   Puczyc Mojsze, a former Jewish police officer from Tel‐Aviv. The file contains testimonies of the witness’s conc. the criminal activity of the suspect, as well as of other Jewish policemen from the territory of Ostrowiec Świętokrzyski: Marian Kargul, Berek Warszawski, Henryk Kozłowski (Wejgenszperg). Mendel Welman quoted the names of Jewish policemen who actively assisted Germans and described the relations in Judenrat and the ghetto  /cards 51‐58/. Other witnesses’ testimonies:Rozenfeld Chil /cards 61‐67/ Libman /cards 68‐74/ Warszawski Ber /cards 167/ Kasprzycka Freda (Kleiman) /cards 168/. The investigation commenced on the order of the General Attorney; suspended till the time of the suspect’s extradition. 1950‐51. Cards 183 (half of them written on one page only).   

5  Call No GK 461/85 – part II 

             

Puczyc Mojsze, a former Jewish police officer from Tel‐Aviv. The file contains testimonies of the witness’s conc. the criminal activity of the suspect, as well as of other Jewish policemen from the territory of Ostrowiec Świętokrzyski: Marian Kargul, Berek Warszawski, Henryk Kozłowski (Wejgenszperg). Mendel Welman quoted the names of Jewish policemen who actively assisted Germans and described the relations in Judenrat and the ghetto  /cards 51‐58/. Other witnesses’ testimonies:Rozenfeld Chil /cards 61‐67/ Libman /cards 68‐74/ Warszawski Ber /cards 167/ Kasprzycka Freda (Kleiman) /cards 168/. The investigation commenced on the order of the General Attorney; suspended till the time of the suspect’s extradition. 1950‐51. Cards 183 (half of them written on one page only).   Grudziński Jan  suspected of taking part (together with the 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

20

Call No GK 461/88            

Call No GK 461/90a         

Call No GK 461/92cards3,  Call 

No 461/92a              

Call No GK 461/92b      

Call No GK 461/93 – part I 

    

German police) in the searching for Jews in the household of Adam Waligóra and Stanisław Włoszczyk in Piotrkowice, the County of Busko on Dec. 23, 1943. The witness, Wincenty jaroń testified that Grudziński was hiding Jews: Basia Herszkowicz and Józef Herszkowicz then abd warned them so they managed to escape /card 13/. Grudziński suspected that the Adam Waligóra’s accusation was the result of his being a witness in the trial, in which Waligóra had been found guilty. The investigation was discontinued due to the lack of satisfactory evidences. 1951. Cards 22.   Czarnecki Wacław  alias “Wicher” during 1943‐44, as the member of the national Armed Forces (NSZ) on the territories of Kielce and Łódź, was suspected of participating in the murders committed by that organization, a/o the murder of a woman of unknown name in Tomaszów mazowiecki in 1944. He was recognized by Stanisław krzemiński. The investigation was discontinued, the reasons illegible. 1956‐57 Cards 37 (Remark: the file no GK 461/90 hasn’t been found)   Kołaciński Władysław alias “Żbik”, Jung Herbert alias. “Tom” suspected of a/o giving the order to kill 9 Jews unknown by name, by shooting, resulting in their death/ card 430/. The investigation was suspended in 1965 as the suspects were abroad then.  The files contain vast testimonies of witnesses conc. the establishment and activity of the circle of National Armed Forces (NZS) in the Kielce region collected in the course of investigation against the fol. people: Łoziński Stanisław, Zalęski Kazimierz, Arkuszyński Aleksander, Adamski Mieczysław, Maciążek Jan, Raczyński Władysław and  Pogorzała Józef who acted within the squads of:  działających w oddziałach NSZ “Sosna,” “Las1,” “Las2,”and “Las3” since 1951.1965.Cards 222 /most of them written on one page only/   Kołaciński Władysław alias “Żbik” and others suspected as above – acc. To the pagination, it was the 1st part of the files of the case Call No GK 461/92a, suspected as per the decree Art. 1, section 1 and 3 conc. the protection of the Polish State of October 30, 1944.  1965, cards 216 /most of them written on one page only/.   Pawelec Henryk alias “Andrzej”, the deputy of “Barabasz” from the Home Army squad „Wybranieccy”, suspected of the shooting of:  Chrobot Bolesław, Jarek Władysław and Klimek Tadeusz in the village of Mokoszyn, the Kielce province, in summer’43. The investigation was initiated after the information by Klimek Franciszek, the brother of one of the shot victims on May 20, 1963. The investigation was discontinued due to the lack of 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org

21

  

satisfactory evidences. 1963‐1995. Cards 234.   

6  Call No GK 461/93 – part II 

Pawelec Henryk alias “Andrzej”, the deputy of “Barabasz” from the Home Army squad “Wybranieccy,” suspected of the shooting of:  Chrobot Bolesław, Jarek Władysław and Klimek Tadeusz in the village of Mokoszyn, the Kielce province, in summer’43. The investigation was initiated after the information by Klimek Franciszek, the brother of on of the shot victims on May 20, 1963. The investigation was discontinued due to the lack of satisfactory evidences. 1963‐1995. Cards 234.   

 

http://collections.ushmm.org Contact [email protected] for further information about this collection

http://collections.ushmm.org