Embed Size (px)
Citation preview
1400، تابستان 183-204، صشصتشماره هم، پانزدسال پژوهی، اعتيادعلمی فصلنامهScientific Quarterly of Research on Addiction, Vol. 15, No. 60, P 183-204, Summer 2021
مقاله پژوهشي
Research
Article
اثربخشي آموزش خودکارآمدي بر ارتقاء سلامت رواني و کاهش نشخوار فكري
* به مواد هوابست همسر دارايزنان مطلقه 1نياعلي تقوائي
26/02/1400تاريخ پذيري: 21/09/1399تاريخ دريافت:
چكيده و هدف: رواني سلامت ارتقا بر خودكارآمدي آموزي اثربخ ي هدر با حاضر كاهش پژوهش
مطلقه زنان فدري وابستداراي ن خوار و ههمسر كهييلويه استان بهزيستي پوشش تحت مواد به
آزمون همراه با نروه پس-آزمونآزماي ي با پيشاين پژوهش از نوع نيمه روش:بويراحمد انجان شد. به ه همسر وابستداراي هسال 45تا 20جامعه آماري پژوهش حاضر شامل تمامي زنان مطلقه بود. كنتر
زن 40 از اين بينچ .بود 1398مواد تحت پوشش سازمان بهزيستي استان كهييلويه و بوير احمد در سا كنتر و نفر 20ا در دو نروه آزمايشبه صورد تصادفي نيري هدفمند انتخاچ شدند و به روي نمونه
هاي ن خوار فدري و مقياس سلامت مقياس پاسخ هر دو نروه كنندنانشركت قرار نرفتند. نفر 20ابرنامه آموزي آزمون تدميل كردندآزمون و پسرا در پيشعمومي خودكارآمدي . نروه آزمايش
اي دريافت ندردند كنتر هيا مداخلهكه اعضاي نروه حالي در چرا دريافت كرد اه ت جلسه هفتيي
با روي تحليل واريانس تجزيه و تحليل شدند. داده .ها پاسخ دادندنامهو صرفا به پرسش ها:يافتهها پيش اثر از كنتر داد كه پس ن ان تنتايج بر اآزمونچ در نروه آزمايش ثير آموزي خودكارآمدي
و اين برنامه آموزشي به طور معناداري باع بهبود سلامت دار بود ني سلامت رواني و ن خوار فدري مع
بر اساس گيري: نتيجه. روان و كاهش ن خوار فدري در زنان مطلقه داراي همسر وابسته به مواد شد تواند در كاهش آثار زيان بار اعتياد بر سلامت روان زنان مطلقه اين نتايجچ آموزي خودكارآمدي مي
سودمند واق شود. وابسته به مواد داراي همسران
چ سلامت روانيچ ن خوار فدريچ زنان مطلقهچ وابستيي به مواد آموزي خودكارآمدي ها:کليدواژه
شوراي پژوهش سازمان بهزيستي استان كهييلويه و بويراحمد است. اين مقاله برنرفته از طر پژوه ي با حمايت مالي *.الدترونيااك: نروه رواندان ااايااارچ نويسااانااده مسااائو : . 1 پساااات ايران. ياااساااوجچ ياااساااوجچ شاااناااسااايچ دان اااياااه
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
1 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
184
184
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
مقدمه
آميز و به شاادل مخاطره كه اساات مهم اجتماعي هاياز جمله آساايب 1وابسااتيي به مواد
اي كه به نونه چ 2019و همدارانچ 2نمايد ابنناياها را تهديد ميسالامت خانوادهاي پينيده
هااي اجتمااعي و كيفيات زنادنيچ طلاقچ افزايش نرخ مرگ و ميرچ كااهش ارزي باا افات
افراد .2014چ 3باشااد ااوزد و ايدنسااياخلاقي و افزايش رفتارهاي غير اخلاقي مرتبط مي
وابساااتاه باه مواد از لحااظ جسااامي و روانيچ وابساااتيي زياادي باه مواد مصااارفي خود پيادا
دهناد ابليوسچ دوآن و باه طوري كاه باه تادريج ميزان مصااارر خود را افزايش مي چكننادمي
كه م اادلاد بسااياري را براي ساالامتي . اين افزايش مصاارر علاوه بر اين 2019چ 4بساات
تغيير نانهاني وضااعيت اقتصااادي آوردچ منجر به ه وجود ميكننده بجساام و روان مصاارر
نرددمي هااي خاانوادهو تغيير در هرن نقش عادن همخواني درآماد باا انتظااراد اجتمااعيچ
بااقري و خلعتبريچ 1395ميداائيليچ ا ديناانيچ و فتحيچ 1399د تقوي . 1399د پورفتحياه
اعتياد و شايوع نرايش نوجوانان و جوانان به ها حدايت از پايين آمدن ميانيين ساني يبررسا
دهد در هاي موجود ن اااان مي . داده1391ساااوءمصااارر مواد دارد اجوادي و همدارانچ
ساا و ميانيين سان آغاز مصارر 35چ ميانيين سان اعتياد در ك اور 1390حالي كه تا ساا
ساا 30يراحمد ساا بوده اساتچ ميانيين سان اعتياد در اساتان كهييلويه و بو 25در ك اور
. اين آمارها 1393ساا بوده اسات اميرفرديچ 22و ميانيين سان آغاز مصارر در اساتان
باشاد. وابساتيي به مواد مخدر فرد را در ن اانير نساتري مصارر مواد مخدر در اساتان مي
چ به طوري 2015چ 5دهد اوولدو و مورالزيسااز قرار متعواقب سارنوشا تجربهمعرض خطر
جامعه انساني در پذيريجامعه نهاد ترين مهم فروپاشي يعنيطلاق آن يپيامدهاكه يدي از
كه در جوام امروزي با 1393آباديچ مروتي شاريف و زاده پزشادياعرچچ ابراهيماسات
سااارعات زيااد در حاا افزايش اسااات و آثاار و پياامادهااي عمي اقتصااااديچ اجتمااعيچ
رزندان آنان دارد ااساماعيليانچ طهماسايانچ دهقاني شاناختي و قانوني بر زنان مطلقه و فروان
. ف ارهاي روحي و روانيچ م دلاد اقتصادي و معي تيچ روابط خارج از 1392موتابيچ و
1. drug dependence 2. Benchaya 3. Ozdel & Ekinci
4. Bliuc, Doan & Best 5. Morales
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
2 / 22
نياعلی تقوائی
185
185
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
هاي عرر اجتماعيچ افساردنيچ سارخوردني و كاهش رضاايت از زندنيچ پذيري نقش
اچ انزوا و اختلا هايي همنون اعتيادچ فحروي آوردن به آسيب و هارندنانه و تعدد نقش
باشااد در مناسااباد و تعاملاد اجتماعي از جمله آثار و پيامدهاي منفي طلاق براي زنان مي
هاي خانواده به عنوان يدي آسايب بنابراينچ .2018چ 1د شارود و وييل1376اسااروخانيچ
. 1720چ 2سينايساندسچ تام سون و نااز پيامدهاي اعتيادچ از امور مهم براي توجه است ا
هاي انسااانيچ اجتماعي و دربردارنده هزينههاي خانواده آساايبطلاق به عنوان يدي از
اقتصااادي عظيمي اساات كه با عدن ساالامتچ اختلا عاطفيچ اعتياد و فقر خانوادني رابطه
پاذير توان نفات زناان مطلقاه جزء اق اااار آسااايابباه طوري كاه مي چ1384چ 3دارد ابرنااردز
اجتماعيچ دساترساي -هاي اقتصااديعلت اين امر ناشاي از نبود پ اتوانهجامعه هساتند. شاايد
هاي زندني هاي لازن و... باشاد. بنابراينچ رالش نداشاتن به شاغل مناساب و نداشاتن مهارد
اين قبيل زنان زياد و جدي اساات و لزون توانمندسااازي رواني آنان در كنار ساااير خدماد
اي از پياامادهااي منفي موجاب باه ق باا دامناه. طلا اجتمااعي و اقتصاااادي داراي اهميات اسااات
چدر واق . 2017چ 4اسااابرا و كوان شااودها ميخطر افتادن سااطح ساالامت روان در خانواده
م اادلاد كننده اطرافيان وهاي هيجانيچ ت ااويش و بازخوردهاي دردناک و ناراحتتنش
افراد جدا شااده را تحت ي عاطفي از جمله پيامدهاي منفي جدايي اساات كه ساالامت روان
عنوان سااالامات رواني باه. 2014چ 6د آمااتو و آنتوني2010چ 5ا آمااتو دهادتااثير قرار مي
هااي هاا شاااامال واكنش ياين ارزيااب و شاااودهااي افراد از زنادني خود تعريف ميارزياابي
ز هاا دربااره ميزان رضاااايت اااان اهااي آنهاا و قضااااودهيجااني افراد باه رخادادهااچ خل آن
تواناايي شاااخ در فدر چ باهديير سااالامات روان ه . جنبا 2019چ 7زنادني اسااات اكاازدين
اشااره دييران به خود و واكنش كردنچ آموختن و زندني كردن و كنار آمدن با هيجاناد
از چافرادي كاه داراي سااالامات روان هساااتناد . 2018چ 8يوبااس-اي و كلانين تا اتاايچ دارد
تاا حادودي اين احسااااس را دارناد كاه آدمي و لاع دارنادانييزه كاارهااي خود آنااهي و اط
1. Shorout & Weigel 2. Sands, Thompson & Gaysina 3. Bernards 4 . Sbarra & Coan
5 . Amato 6. Anthony 7. Kazdin 8. Tay, Tay & Klainin-Yobas
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
3 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
186
186
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
توانناد رفتاارهااي اطميناان كاافي دارناد كاه مي و هساااتناد باا ارزي و مورد قبو اطرافياان خود
هاي بارور به كار اندازندچ فعا هاي خود را در مسااير فعاليتيخود را كنتر نمايند و تواناي
. 2016چ 1ولركنچ هيلتز و آرساالوسوان هسااتند و زندني خود را دوساات دارند اديجنچ
1391 و صااادقي فسااايي و اي اري ا2018ا 3 چ امورو2017ا 2نريمالدي هاي پژوهش يافته
ساالامتچ باورهاي ارتباطي نامطلوچچ فقدان هحيط ن ااان داد كه در كنار مباح نسااترده
هاي اساااسااي آنان شااريك عاطفي و برآورده ن اادن نيازهاي عاطفي زنان مطلقهچ از رالش
هاي پژوه اي ديير بيانير اين اسات كه نارضاايتيچ فقدان محبتچ پس از طلاق اسات. يافته
هاي اريآوري پايين در برابر دشااواحساااس تنهاييچ م اادلاد عاطفي و شااخصاايتيچ تاچ
ها نيز پس از طلاق سالامت رواني زنان مطلقه را به مخاطره انداخته زندنيچ اعتياد و رالش
باارهولات و ماارتين د 2003چ 4اآمااتو و پريويتي اساااات لزون چ. بناابراين 2012چ 5ويدتورچ
رسد. پرداختن به م دلاد سلامت روان زنان مطلقه ضروري به نظر مي
ن اخوارهاي فدري چفتهچ يدي ديير از پيامدهاي طلاقبر اسااس مطالعاد صاورد نر
ين و وقللد ماك2012چ و همدااران ويدتورد 2015چ 6اواننرچ الوي و آبرامساااونبااشاااد مي
ن خوار فدري افداري منفعلانه و مااادرر درباره . 2007چ 8د هون 2011چ 7هوكسما-نولن
و به 2008چ 9و و ليوميرسدياچ ويسدمهوكس-انولن افااسردني است عاالائمچ علل و نتايج
عنوان يك سااازوكار شااناختي كه رخدادهاي ف ااارزاي زندني را با علائم افسااردني و
- چ شااافرد و نولن وقلين للچ مكنامي ساااازي شاااده اساااتزندچ مفهوناضاااطراچ پيوند مي
. ن اخوار فدري با عواطف منفي مانند غااااامچ اندوه و يا پري ااني همراه 2013چ 10هوكساما
كناد اكويرساااترد و كساااي باا توجاه باه شااارايط و موقعيات آن را تجرباه مي راسااات و ه
معتقدند 2015ا 12 . بالساااموچ كارلوساايچ ساارجيچ مردوک و ساااجينو2013چ 11كروپلي
نري تفدر از اليوي ن خوار چهاي طولاني تدرار شاودهدور در رواني فعاليت كه اين زماني
1. Dhejne, Van Vlerken, Heylens & Arcelus 2. Grimaldi 3. Omoro 4. Prevati 5. Victor, Burholt & Martin 6. Wagner, Alloy & Abramson
7. McLaughlin & Nolen-Hoeksema 8. Hong 9. Wisco & Lyubomirsky 10. Michl & Shepherd 11. Querstret &Cropley 12. Balsamo, Carlucci, Sergi, Murdock & Saggino
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
4 / 22
نياعلی تقوائی
187
187
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
تاثيراد منفي بسايار بر فرد خواهد داشات و سالامت رواني كند. اين افدار منفيچ پيروي مي
هاي پژوه اي مختلفي از نقش ن اخوار فدري در دهد. يافتهوي را در معرض خطر قرار مي
كه بيني شااروع يك دوره افسااردني و همننين شااروع يك دوره جديد در افراديپيش
كنندچ اما اسااساا از نقش مياند نظير زنان مطلقهچ حمايت اي از افساردني را داشاتهتاريخنه
هون چ ن اخوار فدري در تداون و بازن ات مجدد افساردني حمايت بي اتري شاده اسات ا
چ . همننين2004چ 2بريدمك بيبيچ ركتورچ باريوري ود 2013چ 1جانساون و ويسامن د 2007
هاي افساردني در افرادي كه شادد ن اانهكه هاي بساياري ن اان داده شاده اسات در پژوهش
- د نولن 2011چ 3ميزان بي ااتري ن ااخوار فدري دارندچ شااديدتر اساات اآبيلا و هاندين به
چ 6د جانچ رن و شان2007چ 5هوكساماچ اساتيكچ واد و بوهون-د نولن 1993چ 4وكساما و ماروه
اند كه ن ااخوار فدري متمركز بر خود و غرقه ها ن ااان دادهبرخي يافته چ . با اين حا 2019
بياانير نوعي تقلا در برابر پاذيري واقعيات جااري وشاااادن در افداار كاه تلو خود يحاا
د لينفرينكچ 2008چ 7اواتدينز ماندحتي در دوره بهبودي نسابي نيز باقي مي چاسات يانتقادنر
با توجه به پي اينه قابل توجه پژوه ايچ اين چ . به هر حا 2017چ 8لن بويكيجسار و ايساماچ دي
افراد كننده مهمي براي علائم افسردني در بينااياايش توانااد پديدناه كه ن خوار فدري مي
چ ديادنااه نيرومنادتري اساااتوابساااتاه باه موادهمسااار دارايزناان مطلقاه مساااتعاد ماانناد
. 2008چ 9و تيازد واتدينازد 1993هوكسما و ماروچ انولن
شاااناختي ناشاااي از اعتياد و به دنبا آن طلاقچ قط ررخه هاي روانتوجه به آسااايببا
زا و نيز ارتقاء آسايبشاناختي و عواقبمعيوچ ن اخوار فدريچ پي اييري از م ادلاد روان
به وابسااته به مواد همساار دارايزنان مطلقه شااناختي برايهاي روانساالامتچ لزون مداخله
پذير را ضاااروري نموده اسااات. از ساااوي دييرچ در بساااياري از عنوان يك نروه آسااايب
هاي زوجي هاي اجتماعي و شاخصاي بالاي اعتيادچ آشافتييها درباره هزينهدولت چك اورها
1. Jhonson & Whisman 2. Bagby, Rector, Bacchiochi & McBride 3. Abela & Hanking 4. Morrow 5. Stice, Wade & Bohon
6. Gan, Chen & Shen 7. Watkins 8. Lenferink, Eisma, de Keijser & Boelen 9. Teasdal
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
5 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
188
188
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
هاا هاا و بهبود وضاااعيات آناناد و براي كااهش اين هزيناههاايي ن اااان دادهو طلاق نيراني
اهالفوردچ انداي متعددي را به كمك متخصاصاان اين حوزه تدارک ديدههاي مداخلهبرنامه
. يدي از اين مداخلاد نسابتا 2015نچ د ايساما و همدارا2007چ 1اوري ينتيليزوچ ويلساون و
هااي خاانودنيچ آموزي شااانااختي و همننين آسااايابجادياد در زميناه م ااادلاد روان
شاود تا با به كارنيري مباني . در اين مداخله ساعي مي1997چ 2ابندورا خودكارآمدي اسات
اني يك مد درم مبتني بر نظريه يادنيري اجتماعي بندوراهاي شاااناختي و رفتاري و روي
هايش را تواناييتا ه نردد. هدر مداخله اين اسات كه به فرد آموزي داده شاود ئجديد ارا
براي انجان يك رفتار و تدليف علمي باور داشاته باشاد و معتقد باشاد كه انر در تداليف به
انر فرد تواناايي چ . همننين 2000بنادوراچ ا دچ در نهاايات موف خواهاد شااادنا خوبي عمال كن
احتما بي اتري وجود دارد چهايش شاك كنداز حد تخمين بزند و به تواناييخود را كمتر
كنادچ درمااناده شاااود و شااادسااات بخورد. هاا را رهاا اولين م ااادالچ آن تجرباهكاه هنياان
مبتني است به باور شخ 2000اجتماااعي بناادورا ا-خودكارآمدي كه بر نظريه شناختي
تواند در تغيير موف باشدچ دلالت دارد. از نظر بندورا كه ريونه به خااااوبي ميدر مورد اين
برآورد :انتظااار پيامااد -1نياارد داراي دو انتظااار اساات: شخصي كه تحت درمان قرار مي
-2پيامد مطلوبي خواهد انجاميد و شخ از اين موضوع است كه يااك رفتااار معااين بااه
آميزچ رفتاري را انجان اند به طرز موفقيتتواياان اعتقاااد است كه او مي :انتظااار كااارآمدي
. 1997كه پيامد مطلوچ مورد هدر را توليد كند ابندوراچ دهد
شاااود كاه زنادني باا م ااادلادچ نااملايماادچ در اين ماداخلاه باه افراد آموزي داده مي
.بينانه سااودمند اسااتخودكارآمدي خوي چعدالتي همراه اساات. بنابراين ها و بيشاادساات
اي العادكنند كه قادرند تلاي فوقچ آنقدر در خودشاان احسااس نيرومندي ميافراد پرتلاي
شاااوندچ تحمل كنند مي مواجهها آن اهاي زيادي را كه باز خود ن اااان دهند و شااادسااات
بر مبناي بساته آموزشاي خودكارآمديچ مداخله زماني موثر و . بر اين اسااس2009ابندوراچ
توانند به دساات آورند و و درمانجويان را از آن ره ميخواهد بود كه بتواند انتظاراد معق
1. Halford, Lizzio, Wilson & Occhipinti
2. Bandura
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
6 / 22
نياعلی تقوائی
189
189
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
چ . در اين مداخله آموزشااي2008چ 1ادولانچ مارتين و رهنسااو تداون بخ ااندچ افزايش دهد
سااز و ميزان اعتماد به ميزان افدار مقاونچ عودكننده و وساوساه مراج به انجان رفتار م ادل
برا انجاان آن رفتاار در از او در خودداري هادرچ مدرر و منفعلاناه بر اين افداار بينفس
كند تا ضرورد ايجاد تغيير در رفتارهاي ان را احساس شود و به افراد كمك ميارزيابي مي
ها . نتايج پژوهش 2008ادولان و همدارانچ بردكنند و از اين طري انييزه درمان را بالا مي
سااالامت روانيچ كيفيات زندنيچ ثير مداخلاه مبتني برخودكارآمدي در افزايش احاكي از تا
ها و كاهش علائم هاي آنو خانواده افراد وابسته به موادبهبوديچ بازتواني و خودكارآمدي
د نوري 2019چ 2ايان چ زوچ كائوچ ايدسااوا و آن باشااندافسااردني و ن ااخوارهاي ذهني مي
اينتو و د ساااوپر2011چ 3ديدلمناتد 1392نيااچ پورليااوليچ رساااوليچ پورابراهيم و ساااليمي
ترين عوامال خودكاارآمادي يدي از مهمكاه معتقاد بود 1997بنادورا ا .2018چ 4هناديااني
شاااود. افراد با هاي او محساااوچ ميتنظيم رفتار انساااان اساااتچ زيرا كليد اصااالي فعاليت
هااي خود دارناد. بناابراينچ اين افراد از خودكاارآمادي كمچ تفدراد بادبينااناه راج باه تواناايي
كنناد. در مقاابلچ هاي اااان فراتر باشااادچ اجتنااچ ميها از تواناييموقعيتي كه طب نظر آنهر
هاا توانناد بر آنهاايي كاه ميافراد باا خودكاارآمادي باالاچ تدااليف ساااخات را باه عنوان راالش
شود. نيرند و در صورد وجود م دلادچ تلاش ان حفظ ميمسلط شوندچ در نظر مي
باع خودكارآمدين اان دادند كه مداخله 1394ا آباديبهران بهنانچ زهراكار و زارع
نردد. بهبود سااازناري در ابعاد مختلف خانوادنيچ ساالامتچ عاطفي و اجتماعي زنان مي
و همداااران چنين نهم پورلياااولي مااداخلااه 1392ا نوري كااه رساااياادنااد نتيجااه اين بااه
افراد وابسااته ي جنسااي خودكارآمدي موجب بهبود و ارتقاء كيفيت زندني و خودكارآمد
به اين 1397ا پور و فرزادمصااطفاييچ زارعچ علي اساات. نارشااده و اين تاثير ماند به مواد
با درد جويي شاناختي و كنتر فدر بيماراننتيجه رسايدند كه مداخله خودكارآمدي بر نظم
كاااداردتاااثير مزمن تحقيقاااد اينچ بر ليااتد. علاوه و ا چ 2011ا 5ن چ 2011ديدلمناات
نقش خودكارآمدي را در درمان 2019ن اهمدارا و يان و 2018اساوپراينتو و هندياني
1. Dolan, Martin & Rohsenow 2. Yang, Zhou, Cao, Xia & An 3. Diclemente
4. Supriyanto & Hendiani 5. Kadden & Litt
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
7 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
190
190
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
هااي . باه طور كليچ بسااايااري از تنيادنياناداعتيااد و پياامادهااي نااشاااي از آن ن اااان داده
شاناختي در افراد وابساته به مواد به دليل وابساتيي به مواد و از دسات دادن نقش خود روان
باشاد. پژوهش حاضارچ كوشا اي در جهت افزايش سالامت رواني و خانواده ميدر جامعه يا
. در مطالعاد نذشاته بود داراي همسار وابساته به موادكاهش ن اخوار فدري در زنان مطلقه
ره در داده باشااادچمورد بررساااي قرار در كنار همپژوه اااي كه اين متغيرهاي پژوهش را
به دليل اهميت و شاايوع اعتياد در بين راينچ . بنابيافت ن ااد چخارج و ره در داخل ك ااور
هاي ناشااي از آن از جمله طلاق و نيز با در نظر نرفتن خلاء موجود در ها و آساايبخانواده
به دنبا مطالعه حاضار شاناختي آنچ پي اينه مطالعاد طلاق ناشاي از اعتياد و پيامدهاي روان
ر ارتقاء سااالامت رواني و بخودكارآمدي آيا آموزي كه بودپاساااخيويي به اين ساااوا
؟داردثير ابه مواد ت هوابست داراي همسركاهش ن خوار فدري زنان مطلقه
روش
گيريجامعه، نمونه و روش نمونه
آزمون با نروه كنتر بود. جامعه آماري پس –آزمونآزماي اي با طر پيش اين مطالعه نيمه
تحت وابساته به مواد همسار سااله داراي 45تا 20 پژوهش حاضار شاامل تمامي زنان مطلقه
بودند. براي تعيين 1398پوشااش سااازمان بهزيسااتي اسااتان كهييلويه و بوير احمد در سااا
اند كه طب آن اي را پي انهاد كرده قاعده1393حجم نمونه پژوهشچ نا چ بورگ و نا ا
هاي نفر براي هر يك از نروه 20تا 15آزماي ايچ تعداد هاي آزماي اي و شابهبراي پژوهش
20نفر ا 40اي به حجم پي انهاد شاده اسات. بنابراينچ از اين جامعهچ نمونه كنتر آزماي اي و
هااي ورود باه نيري هادفمناد و باا در نظر نرفتن ملاکروي نموناهنفر براي هر نروه باه
هاي ملاکجاييزين شااادند. كنتر مطالعه انتخاچ و به تصاااادر در دو نروه آزمايش و
رضاايت چ داراي همسار وابساته به مواد ساا 45تا 20شاامل زنان مطلقه سانين به مطالعهورود
عدن وجود بيماري چسااكن اساتان كهييلويه و بوير احمدآناهانه جهت شاركت در مطالعهچ
عدن ناد پزشاك معالج و آزماي ااد روتين درخواسات شادهچ جسامي بارز بر اسااس معاي
اسااااس پزشااادي براختلالاد روانعدن اختلالاد ساااايدوتيك و خلقي در بيماران و نيز
ت اخيصاي و آماري راهنماي پنجم نساخه شاك بر اسااس معيارهاي زپمصااحبه باليني روان
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
8 / 22
نياعلی تقوائی
191
191
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
شاااناختي همزمانچ نهاي روادريافت درمانمعيارهاي خروج شاااامل . اختلالاد رواني بود
در اين مطاالعاهچ اصاااو اخلاقي انصااارار از همدااري بودناد. غيبات بيش از دو جلساااه و
پژوهش شامل رازداري و حفظ حريم خصوصي اشخاص رعايت شد.
ابزار
تدوين 1993هوكساما و مارو ا-اين مقياس توساط نولن :1هاي ن اخواريمقياس پاساخ -1
دهد. در متفاود از واكنش به خل منفي را مورد ارزيابي قرار ميشاده اسات كه رهار نوع
اندچ بر ساااه حوزه هايي كه براي ن اااخوار فدري ننجانده شااادهنامهچ پاساااخاين پرساااش
هاي ن خواري يدي از و مقياس پاسخ هستند پرتيچ تعم و در فدر فرورفتن متمركزحواس
مقياس دو خردهاز نامه اين پرسش چيرهاي پاسخ است. به بيان دينامه سبكبخش پرسش دو
نامه كننده حواس ت اديل شاده اسات. اين پرساش هاي منحررهاي ن اخواري و پاساخپاساخ
اي مبتني بر طيف ليدرد از هرنز درجه 4هاي آن روي يك مقياس عبارد دارد و ماده 22
متغير 88تا 22نامه بين شااوند. دامنه نمراد پرسااش نذاري مي نمره4 تا اغلب اوقاد ا1ا
هاي ن ااخواري از پايايي و روايي مطلوبي برخوردار اساات. ضااريب اساات. مقياس پاسااخ
همبساااتيي 2004ا 2. پاپاجورجيو و ولزاسااات 92/0تا 88/0آلفااي كرونبااخ آن در دامناه
براي مدد را و همبستيي بازآزمايي آن 75/0نيريچ اي آن را در پنج بار اندازهدرون طبقه
همبسااتيي كه دهندهاي مختلف ن ااان مينزاري كردند. پژوهش 67/0ماه 12بي ااتر از
. 2003چ 3هوكساما-اسات اترينرچ ننزالز و نولن 69/0هاي ن اخواري بازآزمايي براي پاساخ
محاسابه 73/0 1398غضانفري ا و خواهنيك چشاريفي چنامه توساط كرميپايايي اين پرساش
نرديد.
1989ا 5نلدبرگموريس و توساط نامهپرساش اين : 4نامه سالامت عموميپرساش -2
پزشادي تبديل روان ابزار براي سانجش موارد غير كاربردترين سااخته شاد و به سارعت به پر
نامه سالامت عمومي سااخته شاد كه از هاي متعددي از پرساش هاي بعد نساخه شاد. در ساا
اي. هماد 12اي و نساخه هماد 28نساخه ايچ هماد 30ايچ نساخه ماده 60نساخه جمله عبارتند از:
1. Ruminative Response Scale 2. Papageorgeorious & Wells 3. Treynor & Gonzalez
4. General Health Questionnaire 5. Morris & Goldberg
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
9 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
192
192
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
سانجي هاي روانياي به دليل تعداد ساوالاد و ويژنماده 28نيز نساخه هانساخه در ميان اين
7نامه شاامل رهار مقياس ساوالي اين پرساش 28هاسات. فرن هتر از سااير نساخچمناساب محبو
باشاد. عي و افساردني ميساوالي اعلايم جسامانيچ اضاطراچچ اختلا در كاركردهاي اجتما
نامه بي اتر به صاورد ليدرد اسات كه براسااس اين شايوه هر نذاري اين پرساش شايوه نمره
و در نتيجاه نردنادناذاري ميچ نمره3چ 2چ 1چ 0اي باه صاااورد درجاه 4هااي ياك از ساااوا
ساوا دون 7م ادلاد جسامانيچ 7تا 1خواهد بود. ساوالاد 84دامنه نمره فرد از صافر تا
33تاا 22اختلا در كااركرد اجتمااعي و ساااوالاد 21تاا 15اضاااطراچچ 14تاا 8ني از يع
دهنده سالامت لازن به ذكر اسات كه نمراد بالا در اين مقياس ن اان د.ن سانجافساردني را مي
زادهچ ب اليده و قنبرزاده نامه توساط ضارغاميچ وليپايايي اين پرساش باشاد.رواني پايين مي
چ محاسابه شاده اسات. برزيده 89/0و 88/0چ 84/0چ 92/0اي رهار حيطه به ترتيب بر 1389ا
آلفااي چهاا. در مطاالعاه آنناديياد نمودا رهاار عاامال نلادبرگ را تا 1391روبيناه و طبااطباايي ا
نامه براي كل مقياسچ علايم جسامانيچ اضاطراچچ اختلا در كاركرد كرونباخ اين پرساش
نزاري شد. 77/0و 73/0چ 67/0چ 52/0چ 85/0افسردني به ترتيب اجتماعي و
روش اجرا
پس از اخذ مجوزها چهاي مورد نيازآوري دادهبراي انجان مداخله و جم حاضردر پژوهش
افراد در دو نروهچ كليا و احراز ملاک كننادناان مورد شاااركات ههااي لازن و تخصاااي
هاي سالامت نامهپرساش ها خواساته شاد تا آزمون قرار نرفتند. به اين صاورد كه از آنپيش
آموزي شااااده عنوان مطااالااب رئوس نماااينااد. تدمياال را فدري ن اااخوار و عمومي
مقاالاه 40 و مرور حادود 2009 چ2007 چ2000رياه بنادورا اظنيري از نخودكاارآمادي باا بهره
فارسااي و انيليسااي مرتبط كه مورد تواف اين مناب بود و نيز بازنيري در جلساااد مداخله
تدوين 2011ا 2 و بريساااوچ اسااانافيلي و ساااالاونا2016ا 1كليوكارآمدي بمبتني بر خود
نرديد. در پژوهش حاضار روايي محتوايي اين مداخله آموزشاي توساط رد نفر از اسااتيد
هااي يياد قرار نرفات و معتبر نزاري شاااد. همننينچ پژوه اااير جنباهامتخصااا مورد تا
اين برنامه آموزشاااي را از طري كنندنان درشاااناختي شاااركتفرهنييچ اجتماعي و روان
1. Buckley 2. Breso, Schaufeli & Salanova
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
10 / 22
نياعلی تقوائی
193
193
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
هااي ثبات فعااليات نروهي مورد توجاه قرار داد و طراحي تعاداد متعاددي كااربرگ و برناه
مداخله خودكارآمدي متناساب با اين عوامل محتواي برنامه آموزشاي را تنظيم و ارائه نمود.
ي نروه اي يك بار به صااورد نروهي بر رواي بود كه هفتهدقيقه 90جلسااه 8مت اادل از
هيا آموزشاي داده ن اد. پس از كنتر آزمايش اجرا نرديد. اين در حالي بود كه به نروه
آزمون نرفته شااد. به منظور تجزيه و تحليل از هر دو نروه پس چاتمان جلساااد آموزشااي
از تحليل كوواريانس رندمتغيره اسااتفاده شااده اساات. همننين ساااختار جلساااد چهاداده
ارائه شده است. 1ر جدو د مداخله خودكارآمدي
شرح کلي جلسات آموزش خودکارآمدي : 1جدول
جلساد شر جلساد
كردن اهدار و انتظاراد از خير مقدنچ آشنايي اعضاي نروه با يدديير و با قوانين نروهچ م خ توضيحاتي راج به ماهيت اعتياد و ايجاد انييزه براي تداون حضور در جلسادچ مداخله آموزشيچ
هاي كاربرگ ه هاچ ارائ ثيراد آن بر ابعاد زندني آن ا كردن اعضاي نروه راج به اعتياد و ت صحبت . تداليف خانيي
او
آشنايي اعضاي نروه ازنان مطلقه با مفهون خودكارآمديچ هاي تداليف خانييچ بررسي كاربرگ هاي افراد با خودكارآمدي بالاچ ابعاد خودكارآمدي و ويژني آموزي مباني نظري خودكارآمديچ
. هاي تداليف خانيي گ كاربر ه ارائ انواع باورهاي خودكارآمديچ
دون
هاي تقويت و راه ثيراد م بت خودكارآمدي ا معرفي مزايا و ت هاي تداليف خانييچ بررسي كاربرگ از چ آن نروه اعضاي آناهي آموزي و خود توصيف خودكارآمديچ تحو فرآيند با آشنايي
. هاي تداليف خانيي كاربرگ ه ارائ هاي خودچ شايستيي
سون
آناهي اعضاي نروه نسبت به اهميت سلامتچ سلامت رواني و هاي تداليف خانيي كاربرگ ه ارائ ارتقاء آ روي فرد موف در آموزي ريونيي م اهده هاچ ن هاي با يك و آشنايي اعضاي نروه
. هاي تداليف خانيي كاربرگ ه ارائ زندنيچ
رهارن
آموزي آناهي اعضاي نروه نسبت به مفهون ن خوار فدريچ هاي تداليف خانيي كاربرگ ه ارائ ن خوار فدريچ آناهي اعضاء در مورد نقش خودكارآمدي در كنتر شيوه تحت كنتر قرار دادن
هاي تداليف كاربرگ ه آموزي پذيري به جاي كوشش بيهوده و تقلا كردنچ ارائ ن خوار فدريچ . خانيي
پنجم
آموزي تصويرسازي ذهني و اهميت آنچ توانمندسازي اعضاي خانيي هاي تداليف كاربرگ ه ارائ سازيچ تصويرسازي ذهني در حل م دلاد و افزايش خودكارآمدي و نروه در زمينه خودآران
. هاي تداليف خانيي كاربرگ ه ارائ سلامتي.
ش م
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
11 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
194
194
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
شرح کلي جلسات آموزش خودکارآمدي : 1جدول
جلساد شر جلساد -مقابله با افدار بي هاي تداليف خانيي پرداختن به نحوه تقويت خودكارآمدي در كاربرگ ه ارائ
ها و به طور چ توانمندسازي اعضاي نروه در زمينه شناسايي افدار خودآيند منفي و مقابله با آن هدر . هاي تداليف خانيي كاربرگ ه ارائ چ و آموزي غلبه بر ن خوار فدري كلي
هفتم
برنرفته از نظريه فنون از استفاده م بتچ هاي خودنويي هاي تداليف خانيي تقويت كاربرگ ه ارائ شده هاي ارائه مرور كلي آموزي افدارمنفي جاي به م بت افدار جاييزيني جهت خودكارآمدي
آزمون. اجراي پس و بندي جلساد در طو كل جلساد نذشته و جم
ه تم
هايافته
كنتر و براي نروه 77/8و 18/33 ازمايش به ترتيب سااني نروه و انحرار معيار ميانيين
هاي كنندنان نروههاي توصيفي مربوط به نمراد شركتيافته 2جدو بود 23/8 و 20/32
دهد.آزمون متغيرهاي مورد مطالعه را ن ان ميآزمون و پس در پيش كنتر آزمايش و
انحراف معيار متغيرها در دو گروه و ميانگين : 2جدول
نروه كنتر آزمايش نروه آزمون متغير
معيار انحرار ميانيين معيار انحرار ميانيين
هاي ن خوار فدري مولفه
4/ 97 26/ 52 5/ 75 28/ 15 آزمون پيش هاي ن خواري پاسخ
4/ 36 26/ 12 4/ 22 16/ 45 آزمون پس
4/ 88 24/ 41 4/ 20 24/ 22 آزمون پيش هاي منحرر كننده حواس پاسخ
4/ 64 24/ 55 3/ 68 20/ 05 آزمون پس
هاي سلامت روان مولفه
2/ 88 15/ 24 3/ 02 15/ 12 آزمون پيش جسماني
2/ 73 15/ 21 3/ 11 14/ 30 آزمون پس
2/ 75 14/ 20 4/ 14 17/ 20 آزمون پيش اضطراچ
2/ 59 14/ 41 3/ 15 12/ 80 آزمون پس
2/ 33 14/ 8 4/ 42 18/ 63 آزمون پيش اختلا در كاركردهاي اجتماعي
2/ 73 15/ 20 2/ 47 12/ 89 آزمون پس
2/ 40 14/ 23 3/ 33 16/ 26 آزمون پيش افسردني
2/ 29 13/ 88 2/ 34 12/ 18 آزمون پس
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
12 / 22
نياعلی تقوائی
195
195
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
دهاد كاه باا تمهياداد باه عمال آماده بعاد از ن اااان مي 2نيااهي ناذرا باه اطلاعااد جادو
هاي ن اخوار فدري و سالامت به مقدار قابل مقياسميانيين خرده چاعما مداخله آموزشاي
در نروه آزمااايش بودچ توجهي يااافتااه داده تغيير بهبود نمراد اين ولي در نروه كنتر
اماا در چنيريچ اساااتنبااط بادون آزمون آمااري اساااترناداني ناداشااات. هر رناد اين نتيجاه
م اخ شاد. آزمون آزمون و پس دار در پيش اتر بعديچ وجود تفاود معن هاي دقي بررساي
اساااتفااده شااااد. قبال از اجراي تحليال رنادمتغيره براي اين منظور از تحليال كووارياانس
پيش نتاايج آزمون فرضكووارياانس قرار نرفات. بررساااي آن مورد از اساااتفااده هااي
نتايج . بودند رنور ن اان داد كه همه متغيرها از توزي نرما برخورداري اسام-كولمونرور
دهناده برقراري مفروضاااه برابري ن اااان p=06/0چ F=23/1اكس اغير معناادار آزمون ان با
ها از آزمون لون اسااتفاده شااد و برابري واريانس ساانجش براي . كوواريانس بود-واريانس
هاي پاساااخچ p>05/0چ F=85/2ا هاي ن اااخواريپاساااخ هاي اين آزمون برايآمارهرون
چ p>05/0چ F=26/0ا جساااماانيهااي چ ن ااااناه p>05/0چ F=43/3ا كنناده حواسمنحرر
و p>05/0چ F=04/0ا چ اختلا در كااركردهااي اجتمااعي p>05/0چ F=09/0ا اضطراچ
در نتيجاه مفروضااااه برابري چ p>05/0غير معناادار بود ا p>05/0چ F=25/0ا افساااردني
نتايج تحليل شاايب خط رنرساايوني به عنوان يدي از 3در جدو ها رعايت شااد. واريانس
.است شده ارائهي تحليل كوواريانس هافرضپيش
هاي رگرسيوني در متغيرهاي پژوهش نتايج مربوط به بررسي همگني شيب : 3جدول
معناداري آزمون اپيش F هاي وابسته متغير
0/ 06 4/ 92 هاي ن خواري پاسخ
0/ 67 0/ 13 كننده حواس هاي منحرر پاسخ
0/ 73 0/ 04 هاي جسماني ن انه
0/ 14 2/ 45 اضطراچ
0/ 45 0/ 36 اختلا در كاركردهاي اجتماعي
0/ 70 0/ 26 افسردني
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
13 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
196
196
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
بناابراينچ بود. 05/0داري بزرنتر از او معنا طسااا 3بر اسااااس نتاايج منادرج در جادو
هاي انجان با توجه به بررسااي چ. به طور كليشاادرنرساايوني پذيرفته شاايب فرضاايه هميني
واريانس رندمتغيره رعايت تحليل كومفروضاااد اساااسااي روي آماري پارامتريك چشااده
اند.ن ان داده شده 5و 4نتايج بررسي تحليل كوواريانس در جداو شد.آزمون نشخوارفكري و آزمون و پس بر روي تفاضل نمرات پيش واريانس چندمتغيره کو تحليل : 4جدول
سلامت رواني
معناداري خطا درجه آزادي فرضيه درجه آزادي Fنسبت مقدار نان آزمون
0/ 001 * 44 3 7/ 32 0/ 52 اثر پ لايي
0/ 001 * 44 3 7/ 32 0/ 78 لامبداي ويلدز
0/ 001 * 44 3 7/ 32 1/ 74 اثر هتلين
0/ 001 * 44 3 7/ 32 1/ 74 بزرنترين ري ه خطا
* p< 001 /0 .
ااثر پيلاييچ لامباداي تحليال كوواريانس هايدهد كه تماامي آزمونن اااان مي 4جدو
چبر اين اسااااس . p<001/0بودناد ادار ابزرنترين ري اااه خطاا معنا و ويلدزچ اثرهتلينا
هاي نروه آزمايش و كنتر حداقل از لحاظ يدي ازتوان بيان داشاات كه بين آزمودنيمي
تحليل هاچتفاود اين تر دقي بررسااي. جهت داردداري وجود امتغيرهاي وابسااته تفاود معن
درج شده است. 5در جدو براي هر يك از متغيرها كوواريانس آزمون متغيرهاي هاي پس واريانس چندمتغيره بر روي ميانگين نمره کو نتايج حاصل از تحليل : 5جدول
وابسته
* p< 001 /0 .
متغيرها مجموع مجذوراد
آزادي درجه ميانيين اندازه اثر معناداري F مجذوراد
0/ 10 *0/ 001 15/ 21 126/ 32 1 126/ 32 جسماني علائم
0/ 25 *0/ 001 28/ 52 441/ 32 1 441/ 32 اضطراچ 0/ 37 *0/ 001 27/ 47 396/ 24 1 396/ 24 عملدرد اجتماعي
0/ 29 *0/ 001 19/ 45 185/ 42 1 185/ 42 افسردني 0/ 43 *0/ 001 78/ 49 885/ 43 1 885/ 43 ن خواري هاي پاسخ
-هاي منحرر پاسخ كننده
35 /376 1 35 /376 23 /35 001 /0* 31 /0
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
14 / 22
نياعلی تقوائی
197
197
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
برنامه آموزي خودكارآمدي در مرحله چشاااودم ااااهده مي 5طور كه در جدو همان
هاي سااالامت رواني و ن اااخوار فدري اثر داشااات. به بيان مقياسآزمون بر همه خردهپس
اعلائم جساااماانيچ هااي سااالامات روانيمقيااسدييرچ در مجموع تفااود معناادار بين خرده
هاي ن ااخوار فدري مقياس و خردهافسااردني و اختلا در عملدرد اجتماعي اضااطراچچ
آزمون در آزمون و پس كننده حواس در پيش هاي منحررهاي ن ااخواري و پاسااخپاسااخا
در كلچ اين مداخله موجب بهبود .داشااتدونروه آزمايش و كنتر در زنان مطلقه وجود
شد. فدري ن خوارسلامت روان و
گيريبحث و نتيجه
اثربخ اااي آموزي خودكارآمدي بر ارتقاء سااالامت بررساااي هدر از انجان اين پژوهش
هاي يافتهبود. داراي همساار وابسااته به موادرواني و كاهش ن ااخوار فدري در زنان مطلقه
ييد كرد. ارا تارتقاء سلامت زنان مطلقه بر پژوهش جاري اثربخ ي آموزي خودكارآمدي
چ 2007ا چ هاالفورد و همدااران1999ا هااي بنادوران ياافتاه باا نتاايج حااصااال از پژوهش اي
در واق چ باشااد. همسااو مي 2019 و يان و همداران ا2018ا چ امورو 2017ا نريمالدي
وري ناارسااااكنش اي كاه تحات آموزي خودكاارآمادي قرار نرفتنادچ باه مراتاب زناان مطلقاه
كنتر لائم جسامي و رواني كمتري را نسابت به نروه اجتماعيچ افساردنيچ اضاطراچ و ع
يد آن دساته از وارتقاء سالامت رواني همراه با افزايش ساطح خودكارآمدي متجربه كردند.
هااي پژوه اااي اسااات كاه معتقادناد خودكاارآمادي بر سااالامات رواني مبااني نظري و ياافتاه
دهاد كاه آموزي ن اااان مي2016ا كليونتاايج مطاالعاه ب چاين زميناه اثرناذار اسااات. در
چ شاود. همننينخودكارآمدي به ارتقاء سالامت رواني و كاهش بيقراري و ملالت منجر مي
بر پژوهش اينتااايج و همداااران تاا 2011ساااو از برا حاااكي مبتني مااداخلااه آموزي ثير
اين ياافتاه مي كاه توان نفات خودكاارآمادي بر سااالامات رواني و عملدرد بود. در تبيين
هااي خود را بااور كنناد و كناد تاا توانمناديزناان مطلقاه كماك ميآموزي خودكاارآمادي باه
يافته توانايي بي ااتري براي مديريت اضااطراچچ نيري مطلوچ از راهبردهاي سااازيبا بهره
. اين مداخلهچ علاوه بر ايجاد تغييراد شاااناختيچ كنندافساااردني و عملدرد خود كساااب
هاي ها به لحاظ عاطفي و رواني تواناييشود تا آنهيجاني و رفتاري در اين زنانچ موجب مي
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
15 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
198
198
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
لازن را در زمينه تسالط بر محيط و احسااس كنتر بر زندنيچ شاايساتيي حركت در مساير
بهبود ساالامت شااناختيچ افزايش رضااايتمندي و در نتيجه موفقيتچ كاهش درماندني روان
داراي همسر جا كه زنان مطلقه از آن چ . از سوي ديير2009به دست آورند ابندوراچ رواني
چ علاوه بر پيامدهاي جساماني ناشاي از وابساتيي همسار مانند ضارچ و شاتمچ با وابساته به مواد
د آماتو و 2010چ اآماتو هسااتندمواجه م اادلاد روانيچ عاطفيچ اجتماعي و اقتصااادي نيز
آموزي خودكارآمدي در غلبه بر احسااااس شااادساااتچ دقي شااادن در چ 2014آنتونيچ
آميز و به اين ريزي موفقيتساااس م بت خود و توصاايف اين احساااس و طراحي برنامهاح
توان مي چهادر تبيين بي اتر اين يافتهكند. ها كمك ميترتيب ايجاد فضااي عاطفي امن به آن
آموزي خودكارآمدي از طري كه معتقد اساات اسااتناد كرد 2007چ 1999به نظر بندورا ا
ديادن افراد موف چ بااعا تقويات خودكاارآمادي و احسااااس هااي جاان ااايني يعني تجرباه
شااود و از اين طري به افزايش مبادله م بت رفتارچ رضااايتمندي شااايسااتيي زنان مطلقه مي
اي شاود. همننينچ اين برنامه مداخلهها منجر ميبالاتر و احسااسااد و عواطف م بت در آن
شاااونادچ قادرد ساااازنااريچ اجاه ميهاايي كاه اين زناان باا آن مواثرناذاري بر روي راالش باا
بخ ااد و اين هاي احتمالي ارتقاء ميمقاومت و تحمل آنان را در مقابله با موان و شاادساات
يچ ن ااااطچ ژحس رو باه نساااتري از خودكاارآمادي بااعا حفظ حركات روباه جلو و انر
شود. طراود و سلامت در فرد مي
اين ديير ياافتاه اين پژوهش نتيجاه بودقاابال توجاه چآموزي خودكاارآماديكاه در
ن اااخوار فدري در زنان مطلقه كاهش يافت كه اين يافته به صاااورد غير مساااتقيم با نتايج
يان و همداران و 2008ا دولان و همداران چ 1397ا هاي مصطفايي و همدارانپژوهش
هايي از قبيل كاهش همساو اسات. اين مداخله آموزشاي به تغيير فرآيندها و فعاليت2019ا
نيچ قط ررخه معيوچ تعاملاتي كه علت اصاالي افسااردني اسااتچ كنار آمدن با افساارد
هاي هيجانيچ تداون بخ ايدن انتظاراد معقو اين زنانچ ايجاد تغيير ف اارچ اصالا طرحواره
ادولان و شاوددر رفتارچ بالا بردن انييزه درمان و در نتيجه كاهش ن اخوار فدري منجر مي
وابسااته به همساار دارايزنان مطلقه به وزي خودكارآمدي آم چهمننين . 2008همدارانچ
ساازد كه با توانمند مي انان رااندچ كرده شاناختي نانوار آن را تجربهپيامدهاي روان مواد كه
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
16 / 22
نياعلی تقوائی
199
199
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
هاي فدريچ و از آشاافتيي ها كنار بيايندعدالتيها و بيم اادلادچ ناملايمادچ شاادساات
اي هاي مقابلهپاساخ اساتفاده ازافته و با هاي ناكارآمد رهايي يخطاهاي شاناختي و شاناخت
در خود احسااااس چآوري و حفظ و بهبود تعاامال باا دييرانپاذيريچ تااچانعطاار كاارآمادچ
و در نتيجاه ن اااخوار فدري را كااهش دهناد. هنياامي كاه 1998نيرومنادي كنناد ابنادوراچ
ر مقااون و نيريچ افدااخودكاارآمادي پاايين بااشااادچ افراد مساااتعاد افساااردنيچ دراار كنااره
يك تبيين احتماالي ديير اين اسااات كه با شاااوند.ترديدهاي دردآلود نسااابات به خود مي
نيرند كه در نتيجه تمرين رشاد ي آموزشاي خودكارآمديچ اين زنان ياد مياجراي مداخله
هاي خود بتوانند اهدار خود را مسادود ن نداشاتهچ بلده تغيير مسايري در توانمندي هو توساع
توانناد افداار خود را بادون هاا باداناد كاه ميالي خوي اااتن ببينناد. وقتي آنجهات رشاااد و تعا
باه آرامش چهينيوناه قضااااود ياا واكنش منفي م ااااهاده و هيجاانااد خود را كنتر كنناد
حركت يابند. اين آرامش نيز به نوبه خود كاهش ن ااخوار فدري را در پي دارد. دساات مي
هاي كند كه با به دسات آوردن شاايساتيي در جنبهدر مساير موفقيت به اين زنان كمك مي
ها به وسايله تداليف خانيي مرتبط با ريزي براي شادسات در اين بخش مهم زندني و برنامه
شاوندچ ثباد ر خودآيندي كه به ن اخوار فدري تبديل ميزندني واقعيچ در مواجهه با افدا
شااود كه افدار خودآيندچ اشااتغا فدري شااان را حفظ كنند. اين توانايي باع ميهيجاني
آوردناد را ايجااد ندنناد و باه ن اااخوار فدري بيش از حادي كاه قبلا براي فرد باه وجود مي
ايتوان نفت اين برنامه مداخلهمي چدر واق . 2008و تيااااازد چ واتدينااااازا تبديل ن اوند
هاي رواني لازن براي دوران پس از جدايي و پيامدهاي موجب توانمندي و كساب آمادني
نتايج حاصال چشاناختي آن در ميان زنان مطلقه نروه آزمايش شاده اسات. به طوركليروان
بود باا ارائاه راهبردهااي اطلاعااتيچ به آموزي خودكاارآمادياز اين پژوهش ن اااان داد كاه
شااناختي و همننين ايجاد بسااتري براي به جريان افتادن تعاملاد و هيجاناد شاارايط روان
تواند منجر به ارتقاء سااالامت و كاهش ن اااخوار فدري در زنان مطلقه نردد. با مي چم بات
داراي ي كه پژوهش حاضر در استان كهييلويه و بوير احمد و روي زنان مطلقهتوجه به اين
تحت پوشاش بهزيساتي انجان شاده اساتچ بايساتي در تعميم نتايج آن به مواد وابساته به همسار
ها و فقدان دوره تعداد محدود آزمودني شااامل احتياط كرد. محدوديت ديير جوام ديير
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
17 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
200
200
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
پيييري بود كه امداان ارزيابي طولاني مدد مداخلاه بر متغيرهاي وابساااته وجود نداشااات.
چ تر انجاان نيرد. همننينحجم نموناه بزرگ شاااود اين پژوهش درپي ااانهااد مي چبناابراين
پي انهاد چهاي خود لحاظ كنند. همننين پژوه ايران در آينده دوره پيييري را در پژوهش
هاي و خانواده افراد وابسااته به موادشااود اين برنامه آموزشاايچ براي كاهش م اادلاد مي
م ااااوران و هااچ زناان مطلقاه و افزايش رضاااايتمنادي و سااالامات روان آناانچ توساااط آن
هاي كاربردي شاناساان حوزه اعتيادچ ازدواج و خانواده اجرا شاود. علاوه بر اينچ مهاردروان
اين مداخله به صاورد جلسااد آموزشاي جهت ارتقاء سالامت و كاهش ن اخوار فدري در
اختيار زنان مطلقه قرار نيرد.
منابع . اثربخ اااي 1392ابيچ فرشاااته ااساااماعيليانچ نساااريند طهماسااايانچ كارينهد دهقانيچ محسااان و موت
هاي افساااردني و پذيري كودكان داراي والدين آناهي بر ن اااانهدرماني مبتني بر ذهنشاااناخت
.47-58 چ 19ا3چ شناسي بالينيمجله روانمطلقه.
. ابعاد اساترس شاغلي و ارتباط آن 1391د روبينهچ عليرضاا و طباطباييچ سايدحميدرضاا اصاطفيبرزيدهچ م
. 17-27چ 3ا4چ فصلنامه طب كاربا وضعيت سلامت عمومي در پرستاران.
اتاريخ تهران: ن ااار ني. .ترجمه حساااين قاضااايان درآمدي به مطالعاد خانواده. . 1384برناردزچ جان ا
. 1997انت ار به زبان اصليچ
. اثربخ ي خودكارآمدي به روي نروهي 1394آبادي ابهنانچ مهديهد زهراكارچ كيانوي و زارع بهران
.43-66چ 1ا5چ درماني خانوادهم اوره و روان مجلهبر بهبود سازناري زنان متاهل.
. اثربخ اااي ماداخلاه شااانااختي رفتااري باه عنوان مدمال 1399الله اپورفتحياهچ عاارفاه و فتحيچ آيات
هاي اختلالاد رواني بيماران وابسااته به هاي نيهدارنده بر پي ااييري از عود و بهبود ن ااانهاندرم
.273-292 چ 57ا14چ پژوهيفصلنامه اعتياد مواد.
. مطاالعاه كيفي: تادوين ماد طلاق در 1399خلعتبريچ جواد ا و بااقريچ فريبرز دپرساااتوچ تقوي دينااني
.1163-1174 چ 93ا19 چشناختيعلون روانشرايط اجتماعي و فرهنيي شهر تهران.
زرينچ عبدي و جواديچ رحم خداد آقابخ ايچ حبيبد رفيعيچ حساند عسايريچ علي بياند معمارچ احمد
آموزان پساار در برابر مصاارر مواد در دانشآوري كاركرد خانواده و تاچ ه . رابط1390سااهراچ ا
. 444-421 چ 41ا11چ رفاه اجتماعيي دبيرستاني مدارس پر خطر. فصلنامه
. انت اراد دان ياه تهران.طلاق: پژوه ي در شناخت واقعيت و عوامل آن .1376ا ساروخانيچ باقر
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
18 / 22
نياعلی تقوائی
201
201
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
زندني پس از طلاق: مطالعه كيفي. . تحليل جنسايتي از 1391صاادقي فسااييچ ساهيلا و اي اريچ مريم ا
.5-30 چ 3ا10چ زن در توسعه و سياستي مجله
ثير ه اات هفته ا . ت1389اللهد ب االيدهچ كيومرث و قنبرزادهچ محساان ازادهچ رو ضاارغاميچ مهديد ولي
ي مجلاهتمرين هوازي بر ميزان سااالامات روان دان اااجوياان دان ااايااه شاااهياد رمران اهواز. .121-142چ 2ا4چ ختيشناآوردهاي رواندست
. طراحي مد فرا 1393آباديچ علي امروتي شااريف و رضااا چزاده پزشااديابراهيم دعرچچ ساايدمحمد
چ ي اپيادميولوژي ايرانمجلاههااي پي اااين. مناد مطاالعاهثر بر طلاق باا مرور نظاانوتركياب عوامال م
.10-22چ 4ا10
. اثربخ ااي آموزي تنظيم 1398احمد ا چغضاانفري و خواهچ محمدنيك دطيبه چشااريفي درزاق چكرمي
آموزان دختر با هيجان مبتني بر مد نراس بر كاهش ن ااخوار فدري و اضااطراچ اجتماعي دانش
.1-9چ 1ا7چ آموزي بهداشت و ارتقاي سلامتروزه. 60پيييري
ي در هااي تحقي كمي و كيفروي . 1393ناا چ دامين مردياتد بورگچ والتر و ناا چ جويس ناا او همداران. تهران: انت اااراد ييلاقمنيجه شااهنيترجمه .شااناسااي اجلد او علون تربيتي و روان
.1996اسا انت ار به زبان اصليچ سمت.
. اثربخ ي درمان شناختي مبتني بر 1397فرزادچ علي ا و پورچ احمدمصطفائيچ عليد زارعچ حسيند علي
شناختي هيجانيچ كنتر فدر و ميزان درد مزمن با توجه جويينظمنيريچ خودكارآمدي بر تصميم
.1-12چ 1ا6چ شناسي شناختيفصلنامه روانبه مد فرانظري.
هاي دلبسااتيي در دان ااجويان با آناهي و ساابك . مقايسااه كنتر فدرچ ذهن1395ميدائيليچ نيلوفر ا
.65-86 چ 40ا10چ پژوهيفصلنامه اعتياد نرايش بالا و پايين به اعتياد.
هاي اقتصاادي و اجتماعي مناط آلوده به مواد مخدر بررساي و تحليل ويژني . 1393ميرفرديچ اصاغر ادفتر تحقيقااد .هداارهااي پااكساااازي اين منااط در اساااتاان كهييلوياه و بويراحماد. يااساااوجو را
كاربردي فرماندهي انتظامي استان كهييلويه و بويراحمد.
. اثربخ اي آموزي 1392نياچ عليرضاا اد رساوليچ روياد پورابراهيمچ تقي و ساليميرقيهچ نوري پورلياولي
چ شاناساي كاربرديرواننروهي خودكارآمدي بركيفيت زندني و خودكارآمدي جنساي معتادان.
.7-23 چ 27ا3References Abela, J. R., & Hankin, B. L. (2011). Rumination as a vulnerability factor to
depression during the transition from early to middle adolescence: a multiwave longitudinal study. Journal of Abnormal Psychology, 120(2), 259-271.
Amato, P. R. (2010). Research on divorce: Continuing trends and new developments. Journal of Marriage and Family, 72(3), 650-666.
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
19 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
202
202
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
Amato, P. R., & Anthony, C. J. (2014). Estimating the effects of parental divorce and death with fixed effects models. Journal of Marriage and Family, 76(2), 370-386.
Amato, P. R., & Previti, D. (2003). People's reasons for divorcing: Gender, social class, the life course, and adjustment. Journal of Family Issues, 24(5), 602-626.
Bagby, R. M., Rector, N. A., Bacchiochi, J. R., & McBride, C. (2004). The stability of the response styles questionnaire rumination scale in a sample of patients with major depression. Cognitive Therapy and Research, 28(4), 527-538.
Balsamo, M., Carlucci, L., Sergi, M. R., Murdock, K. K., & Saggino, A. (2015). The mediating role of early maladaptive schemas in the relation between co-rumination and depression in young adults. PloS One, 10(10), e0140177.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman. Bandura, A. (1998). Health promotion from the perspective of social cognitive
theory. Psychology and Health, 13(4), 623-649. Bandura, A. (1999). A sociocognitive analysis of substance abuse: An agentic
persspective. Psychological Science, 10, 214-217. Bandura, A. (2000). Psychological aspects of prognostic judgments. In R. W. Evans,
D. S. Baskin, & F. M. Yatsu (Eds.), prognosis of neurological disorders. New York: Oxford University Press.
Bandura, A. (2007). Self-efficacy in health functioning. In S. Ayers, et al. (Eds.). Cambridge handbook of psychology, health & medicine, (2nd ed., pp. 191-193). New York: Cambridge University Press.
Bandura, A. (2009). Self Efficacy in Changing Society. Cambridge: Cambridge University Press.
Benchaya, M. C., Moreira, T. D. C., Constant, H. M. R. M., Pereira, N. M., Freese, L., Ferigolo, M., & Barros, H. M. T. (2019). Role of parenting styles in adolescent substance use cessation: Results from a Brazilian prospective study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(18), 3432.
Bliuc, A. M., Doan, T. N., & Best, D. (2019). Sober social networks: The role of online support groups in recovery from alcohol addiction. Journal of Community & Applied Social Psychology, 29(2), 121-132.
Bresó, E., Schaufeli, W. B., & Salanova, M. (2011). Can a self-efficacy-based intervention decrease burnout, increase engagement, and enhance performance? A quasi-experimental study. Higher Education, 61(4), 339-355.
Buckley, J. (2016). Exercise self-efficacy intervention in overweight and obese women. Journal of Health Psychology, 21(6), 1074-1084.
Dhejne, C., Van Vlerken, R., Heylens, G., & Arcelus, J. (2016). Mental health and gender dysphoria: A review of the literature. International Review of Psychiatry, 28(1), 44-57.
DiClemente, C. C. (1986). Self-efficacy and the addictive behaviors. Journal of Social and Clinical Psychology, 4(3), 302-315.
Dolan, S. L., Martin, R. A., & Rohsenow, D. J. (2008). Self-efficacy for cocaine abstinence: Pretreatment correlates and relationship to outcomes. Addictive Behaviors, 33(5), 675-688.
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
20 / 22
نياعلی تقوائی
203
203
ل سا
زدپان
همره
ماش
60، ان
ستتاب
40
01
V
ol.
15,
No.
60, S
um
mer
20
21
Eisma, M. C., Schut, H. A., Stroebe, M. S., Boelen, P. A., van den Bout, J., & Stroebe, W. (2015). Adaptive and maladaptive rumination after loss: A three‐wave longitudinal study. British Journal of Clinical Psychology, 54(2), 163-180.
Gan, S., Chen, S., & Shen, X. (2019). The emotion regulation effect of cognitive control is related to depressive state through the mediation of rumination: An ERP study. PloS One, 14(11), e0225285.
Goldberg, D. P. (1972). The detection of psychiatric illness. London: Oxford: Oxford University Press.
Grimaldi, J. (2017). The Efficacy of Divorce Education: A Pilot Study Evaluating Familykind's Implementation of the New York State Parent Education Awareness Program. Pace University.
Halford, W. K., Lizzio, A., Wilson, K. L., & Occhipinti, S. (2007). Does working at your marriage help? Couple relationship self-regulation and satisfaction in the first 4 years of marriage. Journal of Family Psychology, 21(2), 185-194.
Hong, R. Y. (2007). Worry and rumination: Differential associations with anxious and depressive symptoms and coping behavior. Behaviour Research and Therapy, 45(2), 277-290.
Johnson, D. P., & Whisman, M. A. (2013). Gender differences in rumination: A meta-analysis. Personality and Individual Differences, 55(4), 367-374.
Kadden, R. M., & Litt, M. D. (2011). The role of self-efficacy in the treatment of substance use disorders. Addictive Behaviors, 36(12), 1120-1126.
Kazdin, A. E. (2019). Annual research review: Expanding mental health services through novel models of intervention delivery. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 60(4), 455-472.
Lenferink, L. I., Eisma, M. C., de Keijser, J., & Boelen, P. A. (2017). Grief rumination mediates the association between self-compassion and psychopathology in relatives of missing persons. European Journal of Psychotraumatology, 8(6), 1378052.
McLaughlin, K. A., & Nolen-Hoeksema, S. (2011). Rumination as a transdiagnostic factor in depression and anxiety. Behaviour Research and Therapy, 49(3), 186-193.
Michl, L. C., McLaughlin, K. A., Shepherd, K., & Nolen-Hoeksema, S. (2013). Rumination as a mechanism linking stressful life events to symptoms of depression and anxiety: longitudinal evidence in early adolescents and adults. Journal of Abnormal Psychology, 122(2), 339-352.
Morris, P. L., & Goldberg, R. J. (1989). Validity of the 28-item General Health Questionnaire in hospitalized gastroenterology patients. Psychosomatics, 30(3), 290-295.
Nolen-Hoeksema, S., & Morrow, J. (1993). Effects of rumination and distraction on naturally occurring depressed mood. Cognition & Emotion, 7(6), 561-570.
Nolen-Hoeksema, S., Stice, E., Wade, E., & Bohon, C. (2007). Reciprocal relations between rumination and bulimic, substance abuse, and depressive symptoms in female adolescents. Journal of Abnormal Psychology, 116(1), 198-207.
Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3(5), 400-424.
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
21 / 22
... اثربخشی آموزش خودکارآمدی بر ارتقاء سلامت روانی و
204
204
سال پانزد
هم
شماره 60،
تابستان
4001
V
ol. 1
5, N
o. 6
0, S
um
mer 2
021
Omoro, P. M. (2018). Investigating the Causes and Possible Solutions of Divorce in Nairobi City County, Kenya (Doctoral dissertation, university of nairobi).
Özdel, K., & Ekinci, S. (2014). Distress intolerance in substance dependent patients. Comprehensive Psychiatry, 55(4), 960-965.
Papageorgeorious, C., & Wells, A. (2004). Depressive rumination: Nature, theory, and treatment. New York: Wiley.
Querstret, D., & Cropley, M. (2013). Assessing treatments used to reduce rumination and/or worry: A systematic review. Clinical Psychology Review, 33(8), 996-1009.
Sands, A., Thompson, E. J., & Gaysina, D. (2017). Long-term influences of parental divorce on offspring affective disorders: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 218, 105-114.
Sbarra, D. A., & Coan, J. A. (2017). Divorce and health: Good data in need of better theory. Current Opinion in Psychology, 13, 91-95.
Shrout, M. R., & Weigel, D. J. (2018). Infidelity’s aftermath: Appraisals, mental health, and health-compromising behaviors following a partner’s infidelity. Journal of Social and Personal Relationships, 35(8), 1067-1091.
Supriyanto, A., & Hendiani, N. (2018). Self-efficacy level to recover from addiction in substance users in the center for Drug Rehabilitation. Counsellia: Jurnal Bimbingan dan Konseling, 8(2), 114-121.
Tay, J. L., Tay, Y. F., & Klainin-Yobas, P. (2018). Mental health literacy levels. Archives of Psychiatric Nursing, 32(5), 757-763.
Treynor, W., Gonzalez, R., & Nolen-Hoeksema, S. (2003). Rumination reconsidered: A psychometric analysis. Cognitive Therapy and Research, 27(3), 247-259.
Victor, C. R., Burholt, V., & Martin, W. (2012). Loneliness and ethnic minority elders in Great Britain: an exploratory study. Journal of Cross-Cultural Gerontology, 27(1), 65-78.
Volkow, N. D., & Morales, M. (2015). The brain on drugs: from reward to addiction. Cell, 162(4), 712-725.
Wagner, C. A., Alloy, L. B., & Abramson, L. Y. (2015). Trait rumination, depression, and executive functions in early adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 44(1), 18-36.
Watkins, E. D., & Teasdale, J. D. (2001). Rumination and overgeneral memory in depression: effects of self-focus and analytic thinking. Journal of Abnormal Psychology, 110(2), 353-357.
Watkins, E. R. (2008). Constructive and unconstructive repetitive thought. Psychological Bulletin, 134(2), 163-206.
Yang, C., Zhou, Y., Cao, Q., Xia, M., & An, J. (2019). The relationship between self-control and self-efficacy among patients with substance use disorders: resilience and self-esteem as mediators. Frontiers in Psychiatry, 10, 388.
[ D
OI:
10.
5254
7/et
iadp
ajoh
i.15.
60.1
83 ]
[
Dow
nloa
ded
from
etia
dpaj
ohi.i
r on
202
2-04
-28
]
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
22 / 22
