m a g a z i n e v a n d e V V J

De Journalist

VVJ en Kortom verkiezen Frédéric Petit tot woordvoerder van het jaar

Wat zeggen de verkiezingsprogramma’s over media en journalistiek ?Sociaal akkoord bij Mediahuis

Beginnende journalisten zuchten onder jobonderzekerheidEn Bart Bekaert (Q-Music) over de waarde van kort nieuws

De

Jour

nalis

t 178

- 2

mei

201

4 –

vers

chijn

t maa

ndel

ijks

– v.

u. P

ol D

elto

ur, H

uis

van

de Jo

urna

list,

Zenn

estra

at 2

1, 1

000

Brus

sel

VVJ An

twerp

en

organi

seert q

uiz (2

mei)

en voe

tbalto

ernooi

(7 jun

i)

Schrijf

u nu in

!

De Jo rna is

Rubriek

2

INH

OU

Dapril 2014

Uit de VVJ

Verdamptgeheugen 3

ActUeel

Politiekepartijenovermediaenjournalistiek 4

SociaalakkoordbijMediahuis 5

BBIzoomtinopauteursrechtenfreelancejournalisten 5

Grondwetsartikelenoverpersvrijheidzijnherzienbaar 6

RaadvoordeJournalistiekpastwerkingsreglementaan 6

Wetdataretentiebedreigtprivacyenbronnengeheim 6

Beginnendejournalistenzuchtenonderwerkonzekerheid 7

SerVice

GezinsdagVVJ-Antwerpenlokte170journalistenenfamilie 8

VVJ-Quizop2meiinTurnhout 8

VVJ-voetbaltoernooiinBerchemop7juni 8

Handigfacturatiesysteemvoorfreelancers 9

OokjournalisteninbijberoepkunnenVVJ-lidworden 10

Tipsvoorberichtgevingoveropinie-onderzoek 12-13

JAM:auteursrechtendienencreativiteit 20

SchEEF BEKEKEn 9-11

Boeken 11

in geSprek

BartBekaert:‘Ookkortnieuwsisbelangrijk’ 14-15

rAAd Voor de JoUrnAliStiek

PeterVereeckec/VRT-Koppen 16-17

in memoriAm

YvanDhondt 17

menS Achter het nieUwS

Derechttoerechtaan-stijlvanKatrienSaelens(VTM) 18

onder emBArgo 19

2

Voor de eerste keer zijn in Vlaanderen de beste woordvoerders van het jaar verkozen. Het gaat om een gezamenlijk initiatief van Kortom, beroepsvereniging van communicatieprofessionals in de overheidssector, en de VVJ. Enkel professionele woordvoerders kwamen in aanmerking.Als beste allroundwoordvoerder kwam Frédéric Petit van Infrabel (zie foto) uit de bus. In de categorie ‘beste bereikbaarheid’ ging de prijs naar Hajo Beeckman van het Vlaams Verkeerscentrum. Als woordvoerder met de ‘mooiste stem’ werd An Van Hamme van de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB uitverkoren. De woordvoerder met de beste persteksten is Margaux Donckier, die voor Justitieminister Turtelboom werkt.Opmerkelijk is dat vooral woordvoerders in de mobiliteitssector goed blijken te scoren bij journalisten. De beste woordvoerders van het jaar zijn op maandag 28 april in de bloemetjes gezet.

(PD / foto Nicolas Maeterlinck /Belga)

3

Lid van de Unie van Uitgevers

van de Periodieke Pers

Uit de VVJDe JournalistMAGAZInE VAn DE VLAAMSE VEREnIGInG VAn JOURnALISTEn (VVJ)

cOÖRDInATIEPol DELTOURpol.deltour@journalist.be

VASTE MEDEWERKERS Jan BAcKXIvan DEcLERcQMonica MORITZMarleen SLUYDTSLuc VAnhEEREnTALSMark VLAEMIncKBELGA PIcTURESPhOTO nEWSZAK

REDAcTIESEcRETARIAAThuis van de JournalistZennestraat 211000 BrusselTel. 02/777.08.40Fax 02/777.08.49info@journalist.bewww.journalist.be

ABOnnEMEnTEnMarleen SluydtsZie adres hierboveninfo@journalist.be

REcLAMEREGIEcathy PletinckxZie adres hierboveninfo@journalist.be

LAYOUT En DRUKclaes-RoelsAlbert Van cotthemstraat 541600 Sint-Pieters-LeeuwTel. +32 (0)2 378 09 39Fax +32 (0)2 378 25 59www.claes-roels.be

Marc Van de LooverboschVoorzitterVVJ/AVBB

(Fot

o Er

ic V

idal

)

VERDAMPT GEHEUGEN

DeherstructureringbijMediahuis lijktdantochstilaanrondtegeraken.Ofdeuitkomstpositiefis,moetnogblijken.Hoedanookblijfthetdroevefeitdatomenbij140personeelsledenverdwijnen.Hunvertrekisafgekochtmetbehoorlijk wat centen. Premies en brugpensioenregelingen moeten de pilvanhetontslagvergulden.Maarhetmaakterde toekomstvoorwiewegmoet,nietrooskleurigerop.Vindnogmaareenseenjobalsjournalistineenkrimpendemediamarkt.Hetmesgaatvooralindegroepvanbovendevijftig,watbetekentdatderedactieswordenonthoofd.Alsdeoudste journalisten,metdemeesteer-varing,verdwijnen,staatdekwaliteitvandejournalistiekopdehelling.Hetlevendegeheugenvanredactiesverdampt,endatisnietzomaaroptevullenmetwat outsourcing.Het laatmodernemanagers bovendien toe omnogmeerdruktezettenopjongeregeneraties,dienogallesmoetenbewijzen.Maarweblijvenpositief,enkijkennuvooraluitnaarwatdeherstructureringvoorderespectievelijkekrantentitelszalmeebrengen.

Intussenhollenweineenrotvaartnaardeverkiezingen.Hetiswattriestomvasttestellendatenkelepartijeninhunnochtansdrukberekendeprogram-ma’snietveelwoordenverspillenaanwatzemetdemediasectorbeogen.Ook hier is het afwachten: wie wordt de volgende Vlaamse minister vanMedia?EnwelkeplannenmaaktdenieuweVlaamseregering?IndiecontextisoverigensrecentonderzoekvanPeterVanAelst,politicoloogaandeUA,bestinteressant.Hijbeweertdatdeinvloedvandemediaopdepolitiekbeperktis.VanAelstbeschrijftpolitiekalseenstrategischspel,waarmediagewoondeel vanuitmaken.Maar zonderdatmediapoliticimakenofkraken,zoalsiedereengraagbeweert.Mediaweerspiegelengewoondebestaandemachtsverhoudingenbinneneenpartij.Watbetekentdatiemandmeteenbelangrijkefunctie,automatischmeerinkrantofoptelevisiekomt.Slechtnieuwsdusvoordebackbenchers…

Tot slot nog even wijzen op het jongste jaarverslag van de Raad voor deJournalistiek.DaarinwijstvoorzitterWimCrielopderecentebeslissingomelkeuitspraaktepublicereninhetmediumwaartegenklacht is ingediend.Isdeklachtgegrond,danwordteraannaming & shaminggedaan.Iszeon-gegrond,danmagiedereenookwetendateenjournalistgoedheeftgehan-deld.Diestap,zegtCriel,isgroot:geenenkeleanderesectorgaatzoopenommetzijndoelgroep.Endatmagzekerookeenswordengezegd.DeRaadneemtoverigensafscheidvanFlipVoets,zijnalomgewaardeerdeombudsman.FlipheeftalseenpionierdesporengetrokkenwaarlangsdeRaadnukandoorgaan.Eenwelgemeendedankdaarvoor,Flip.EnwelkomaanPieterKnapen,diehemopvolgt.Pieterkentalsoud-journalistenoud-hoofdredacteuronsvakgebiedmaaraltegoed.Wehebbendanookhet volste vertrouwen in hem. Pieter komt trouwens, net als Flip, van deradio.Enwiebenikomtegentesprekendatdaargrotekwaliteitzit?

4

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list Actueel

april 2014

4

VERKIEZInGSPROGRAMMA’S OVER MEDIA En JOURnALISTIEK

In welke mate besteden de politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s voor 25 mei ook aandacht aan de mediarevolutie en de ontwikkeling van de journalistiek? Vooral Groen en sp.a blijken over het thema te hebben nagedacht. n-VA, Open VLD en Vlaams Belang herformuleren enkele oude stellingen. cD&V en PvdA dan weer onthouden zich van intentieverklaringen over de media. Een bloemlezing.

GroenMassamedia zijn enorm belangrijk voor de informatie enmaatschappelijkeparticipatievanmensen,aldusGroen.Alleenblijkt,vooralindeprint,deconcentratievandemediasteedsverdertegaan.“MorgenzijnerinVlaanderennogampertweekrantenuitgevers,dePersgroepenMediahuis.”Groenwildaaromdebestaandeperssteun-zowelopVlaamsals op federaal niveau - koppelen aan incentives omdear-beidsvoorwaarden van journalisten te versterken en dekwaliteitvandemediatebevorderen.Groendenktaaneenfinanciële kwaliteitsbonus voor documentatiediensten, op-leiding, buitenlandse stages, Europese berichtgeving of ver-slaggeving over under-reported stories. Daarnaast gaat departijvooreenverhogingvandedotatieaanhetFondsPascalDecroos.Ooknieuwenieuwssitesverdieneneensteuntjeinderug.Zijhebbenoverigensrechtophetbtw-nultarief,datnualvoorgedruktemediageldt.Enzemoetenmeekunnengenie-tenvande innovatiesteundiedeVlaamseoverheid toekentaanMedia-innovatiecentrumMiX.Overheidsadvertenties(173miljoeneuro)wilGroenkoppelenaangarantiesvoorgoedearbeidsvoorwaardenvoorjournalis-tenenfreelancers,hetaantal journalisteninvastediensteneen redactiestatuut. Uitgevers moeten zich ertoe verbindenomdebenoemingvandehoofdredactietelatengoedkeurendoor de redactie. Ook de lezers moeten, via een delegatie,kunnenbetrokkenwordeninhetbeleidvandekrant.Groen staat voluit achter de VRT als sterke en brede open-bareomroep.Tochmagdelatinzakeinformatieencultuurwathogerwordengelegd.Voordiversiteitmoetenhogerestreef-cijferswordenvastgelegd.Tegelijkmoeteropwordengeletdathetdelicateevenwichtmetdecommerciëlezendersnietwordtverbroken.GroenzegtnogsteuntoeaandeRaadvoordeJournalistiek,diezeweleengroterebekendheidwilgevenbijhetpubliek.InzakeauteursrechttotslotijvertGroenvooreennieuweven-wichttussenderechtenvanauteursendebelangenvange-bruikers.Enerzijdsmoetdeburgermaximaletoeganghebbentot informatieencultuur,anderzijdsmoetenauteurswordenvergoedvoorhunartistiekeprestatie.Dat kangebeurenviaeenwettelijkelicentieeneenindirecteforfaitairevergoeding.

n-VAN-VA streeft naar “een Vlaamse openbare omroep die eensterkegarantiebiedtopeigencreatieveprogramma’sendeprivateomroepenstimuleertomteinvestereninVlaamsepro-ducties.Deopenbareomroepmoethaarbredeopdrachtbe-houden.Zemoettegelijkhetpluralismeinhaarprogramma’srespecteren.”De N-VA “hecht daarnaast veel belang aan een veelkleurigprivaatmedialandschap”.Datmoetvoldoendekansenkrijgenomteblijveninvestereneninnoveren.

Open VLDOpen VLD stelt vast dat de mediabeleving almaar multime-dialerwordt.Demediagebruikerbepaaltzelfwaar,wanneeren hoe media beleefd worden. “De liberale uitgangspuntendaarbij zijn pluriformiteit, onafhankelijkheid, kwaliteit, toe-gankelijkheideneengelijkspeelveldvooralleactoren.”

sp.aVrije,kritischeenpluralistischemediazijnonmisbaarvooreendemocratischesamenleving,zegtsp.a.Daaromishetessenti-eeldatiedereentoegangheefttoteendiversenkwaliteitsvolmedia-aanbod.Journalistiekneemtdaarineenergbelangrijkeplekin.Desp.awilblijveninvestereninhetMedia-innovatiecentrumMiX.Ookdiversiteit indemediablijfteenspeerpunt.Sp.aistegen een verdere, ongebreidelde mediaconcentratie. En zewilblijveninzettenoptalentmanagementenopleiding.Iedereburgerheeft rechtopeen internetaansluiting. Enhetmedia-aanbod mag nooit volledig achter dure betaalmurenverdwijnen. Het kenniscentrum Mediawijs en het onderwijsmoetenjongerengoedlerenomgaanmet(sociale)media.Sp.aisvoorstandervaneensterkepubliekeomroep.Diemoetondermeeraandachtbestedenaanonderzoeksjournalistiek,berichtgevingoverkleinesportenenkunst.DeVRTblijfteenderdenetaanbieden.Maarzewerktookcoöperatief samenmetandereaudiovisuelespelersenmetdegeschrevenpers.Ookregionaletelevisieenlokaleradioverdienengepasteaan-dachtvandeoverheid.Desp.ablijft inhet lichtvandedigitaliseringenpopularise-ringvandecommunicatiegeloveninprofessionelejournalis-tiekalsgarantievoorkwaliteitvanhetnieuws.Datimpliceertblijvendeaandachtvoorvormingenarbeidsomstandighedenvanmediawerkers.Desp.awilhetgesprekaangaanovereenmogelijkekoppelingvandeperssteunhieraan.Tegelijkwilzebudgettaireruimtecreërenvoordigitalekrantenen nieuwe kwaliteitsvolle journalistieke projecten. Ook hetFondsPascalDecrooswordtverderondersteund.Sp.awilpers-steun ook nog afhankelijkmaken vanhet erkennen van deRaadvoorJournalistiekendeonafhankelijkheidvanredacties.

Vlaams BelangHetVlaamsBelangwildatdeVRTnogmeerinzetopdepromo-tievandeVlaamseidentiteit.HetderdeVRT-kanaal‘Ketnet/OP12’,datspecifiekeminderheidsgroepenmoestbedienen,wordtopgedoekt.HetVBverzetzichookmetklemtegendetoekenningvanzendtijdaandeMoslimTelevisie-enRadio-Omroep.HetVBdringtdaarnaastfermaanopobjectiviteitbijdemedia.“HetVBmoetindemediavoortdurendonderzijnelectoralegewicht boksen.” Tot slot moet er meer worden ingezet opmedia-educatie,zodatburgersbetergewapendzijntegendetoevloedaaninformatiedieophenafkomt.

Pol Deltour

5

BBI FOCUST OP AUTEURSRECHTEN JOURNALISTEN

DeBijzondereBelastinginspectie(BBI)zoomtditjaarondermeerinopdevergoedingvanjournalistenviaauteursrech-ten.DatblijktuithetOperationeelPlan2014vandeBBI,datDe Standaard koninkijken.Daarmeewordtonseerdereberichtdatdefiscuseengrootdossierheeftaangelegdoverjournalistiekenauteursrechten,bevestigd.AanleidingvoordeinteressevandeBBIisdevaststellingdatherenderfreelancejournalistenvolopinauteursrechtenwordenbetaald.Voorauteursrechtengeldteenzeervoordeligfiscaaltariefvan15%,defactozelfsnogminder.Defiscuswaarschuwdeevenwelsteedsdatwatklassiekalsprestatievergoedingwerdbetaald,nunietzomaarinauteursrechtenkanwordenomgezet.DeVVJslootdaarommetdeVlaamseuitgeverseenprotocolomjournalistenhonorariavoortaanuittesplitsenin70%prestatievergoedingen30%auteursrechten.Maardiverseuitgevershoudenzichnietaandieregelingendwingenfree-lancersombetalingenin100%auteursrechtenteaanvaarden.Sommigeuitgeversmakendaarmeteengebruikvanomhunvergoedingenaanfreelancersnominaalteverlagen,wantnettohoudendiedoorhetfiscalevoordeelnueenmaalmeerover.DeVVJheeftuitgeversen journalistensteedsverwittigddatbetalingen in100%auteursrechtendefiscale toetsnietzoudendoorstaan.Tevergeefs,zobleek.IntussenwerktdeVVJ,samenmetdeFranstaligezusterorganisatieAJP,verderaaneenstructureleuitwegvoordeimpasserondjournalistiek,auteursrechtenenfiscaliteit,dieookdebelangenvanjournalistenvrijwaart.Eenbelangrijkestapvoorwaartswordtzeerbinnenkortverwacht.(PD)

Actueel

SOcIAAL AKKOORD BIJ MEDIAHUIS

Directie en vakbonden bij Mediahuis hebben een akkoord bereikt over de vertrekvoorwaarden in het kader van het collectief ontslag. half april zijn de grote lijnen daarvan door het personeel goedgekeurd.

Het collectief ontslag treft 138 personeelsleden, toch eenmerkelijklagercijferdande205banendiededirectieaan-vankelijkwildeschrappen.HetgaatomeenuitvloeiselvandefusievandekrantenactiviteitenvanCorelio(De Standaard, Het Nieuwsblad) enConcentra (Gazet van Antwerpen, Het Belang van Limburg)indenieuweuitgeverijMediahuis.Om gedwongen ontslagen zoveel mogelijk te vermijden,wordt een stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag(SWT)aangeboden,hetvroe-gerebrugpensioen.Elkperso-neelslidvan58jaarofouderdieditwil,heefterrechtop.Vanaf55isookalbrugpensi-oenmogelijk,maardanmetgoedkeuring van de werk-gever. Overigens moet ooknogdefederaleministervanWerkgelegenheid groen lichtgevenhieraan.SWT’ers krijgen bovenop dewerkloosheidsuitkering eenwerkgeverstoeslag die hetverschil tussen de werk-loosheidsvergoeding en hetlaatste loon deels compen-seert. Afhankelijk van deleeftijdbelooptdecompensatie72,5%(voor55-jarigen)tot80%(voor58-plussers)vandatverschil.

Voordegedwongenontslagenwordtgewerktmetdewet-telijkeopzeggingstermijnvan1maandperbegonnendienst-jaar. Vanaf 1 januari 2014 worden de nieuwe wettelijkeberekeningentoegepast.Daarbovenopkomteenpremievan€ 1.200 per begonnen anciënniteitsjaar. Voor 50-plussers

wordtdiepremieverhoogdtot€1.400.Deopzeggingmoetnietwordengepresteerd.

Vrijwillig vertrek

Werknemers kunnen desgewenst ook vrijwillig vertrekkenomdejobvaniemandandersteredden.Wanneerdatgebeurtmetinstemmingvandewerkgever,danheeftmenrechtop

dewettelijkeontslagvergoe-ding van 1 maandloon perbegonnendienstjaar.Mogelijk geeft ook de ver-huizing naar een anderearbeidslocatie aanleidingtot vrijwillig vertrek. Wiedat doet omdat hij nood-gedwongen 45 kilometerméér woon-werkverkeerzou moeten afleggen, enkeltraject,heefteveneensrechtop de wettelijke ontslagver-goeding.Ook voor de blijvers tot slotbevat het sociaal akkoordenkele maatregelen. Zo zal

dedirectie“demogelijkheidtotflexibelwerkenactiefpro-moten en ondersteunen”. Personeelsleden hebben voort-aanhetrechtom(maximaal)tweedagenperweekopeenandere locatie dan de standplaats te presteren, tenminste“voor zover dit organisatorisch en materieel haalbaar is”.Er komtookeenbasisabonnement internet voor iedereen.Dewerkgever engageert zich verder omeen regimemet“ruimeglijtijden”uittewerken.

Pol Deltour

Ook vrijwillige vertrekkers krijgen onder welbepaalde voorwaarden een ontslagvergoeding. (foto Belga)

6

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list Actueel

Grondwetsartikelen over persvrijheid voor herziening vatbaar verklaard

Ookdegrondwetsartikelenoverdepersvrijheidkunnentijdensdevolgenderegeerperiodewordengewijzigd.Zestaanmeeopdelijstvanartikelendieregeringenparlementvoorherzieningvatbaarverklaardenvanaf25mei.Hetgaatvooreerstomartikel25vandeGrondwet,datbepaaltdatdedrukpersvrijis.Volgensderegeringishetzaakdezevrij-heid“uittebreidennaarandereinformatiemiddelen”.Hetzelfde geldt voor een paar specifieke waarborgen die inandere grondwetsartikelen zijn vervat. Zo bepaalt artikel 150van de Grondwet dat enkel assisenhoven bevoegd zijn voordeberechtingvanpersmisdrijven–zegmaar lasterofeerroofdievia krantofmagazinewordengepleegd.Die rechtsmachtvanhethof vanassisenvoorpersdelicten is inhet levenge-roepenomjournalistenafteschermenvanjustitie.Artikel148vandeGrondwetbepaaltdanweerdateenassisenhofenkelmetunanimiteitvanstemmenkanbeslissenomeenrechtszaaktegendepersachtergeslotendeurentelatenplaatsvinden.Ookdezeartikelen148en150vandeGrondwetzijnvoorherzie-ningvatbaarverklaard,“omdebetreffendewaarborgenuittebreidennaarandereinformatiemiddelen”.Hetblijftbijdatallesaandachtiguitkijkenofregeringenparle-mentvandegelegenheidgeengebruikzullenmakenomnogandereaanpassingentedoenaandeGrondwet.Voormediaenjournalistiekminderaangenameaanpassingendan.(PD)

april 2014

DATAHARVEST+The European Investigative and Data Journalism Conference

9-10-11 MAY 2014 / BRUSSELS

www.dataharvest.eu

“The place in Europe where new journalism research methods are developed.”

Raad voor de Journalistiek versoepelt klachtmogelijk-heid

De Raad voor de Journalistiek heeft enkele wijzigingen aanzijn werkingsreglement goedgekeurd, waarvan de belangrijk-ste neerkomt op een versoepeling van de klachtmogelijkheid.Wie zich benadeeld voelt door een berichtgeving of journalis-tiekehandelswijze,kanvoortaanookpermailklacht indienen.Totdusverkondatenkelperbrief.Dehandtekeningvandever-zoekerisnietlangernoodzakelijk.Deklagerheeftvanafnuooktweemaandentijdvanafhetogenblikvandehandelswijzeofdepublicatieofuitzendingdiewordtgelaakt.

HetnieuwewerkingsreglementbepaaltverderdatdeRaadvoorde Journalistiek van meet af aan elke beslissing automatischdoorstuurtnaarhetbetrokkenmedium.Hetisdebedoelingdattelkenseenkorte samenvatting indatmediumwordtgepubli-ceerd. (PD)

Wet dataretentie op de helling

DeBelgischewetdietelefonie-ene-mailprovidersverplichtomcommunicatiegegevenseenjaarlangterbeschikkingtehoudenvanpolitie,gerechteninlichtingendiensten,staathoelangerhoemeeropdehelling.Ookvoorjournalistenisdiewetproblema-tisch,geletophetvoorhenonontbeerlijkebronnengeheim.HetBelgischeparlementkeurdedewetinkwestievorigezomergoedonderdrukvaneenEuropeserichtlijn.Diewaszelfingege-vendoordenoodaanmeeropsporingsmogelijkhedenvoordeoverheidindestrijdtegenterrorismeencriminaliteit.MaarwijdenzijdwerdaangevoerddatzoweldeEuropeserichtlijnalsdeBelgischeweteenzwareinbreukopdeprivacyinhield.Dever-trouwelijkheidvancommunicatiewerdaltelichtzinnigopgeof-ferdaanderepressievelogicavanorde-enveiligheidsdiensten,alduscritici.

DeVVJ/AVBBverzettezichsamenmetdeLigavoorMensenrechtenendeOrdevanAdvocatentegendeBelgischewet.DeLigavoorMensenrechtenstaptenuooknaarhetGrondwettelijkHofomderegelingtelatenvernietigen.

IntussenisdeEuropeserichtlijn,waaropdewetisgebaseerd,alfeldoorhetEuropeseHofvanJustitiebekritiseerd.HetEuropeseHofzegtdatderichtlijn“zichopbijzonderernstigewijzemengtindefundamentelerechtenopeerbiedigingvanhetprivélevenenopbeschermingvanpersoonsgegevens”.BelgischministerJohanVandeLanotte,dietekendevoordeomzettingvandeEuropeserichtlijn indeBelgischewet,zietdaaromnoggeenproblemenmetdeBelgischeregeling.VolgensVandeLanottezoudenindeBelgischedataretentiewetwaarborgenzijntoegevoegddieweldegelijkvoorevenwichtzorgentussenrepressieenprivacy.OphetEuropeseniveauprobeertookdeEFJ(EuropeseFederatievan Journalisten)nogaandedataretentierichtlijn teknibbelen.De EFJ riep het Europese Parlement herhaaldelijk op om een‘journalistiekeuitzondering’inderichtlijnoptenemen,diehetbronnengeheimveiligstelt. (PD)

7

WERKOnZEKERhEID FRUSTREERT BEGInnEnDE JOURnALISTEn

Startende journalisten zijn best tevreden over de inhoud van hun job, maar twijfelen eraan of ze die wel een loopbaan lang zullen volhouden. En de werkdruk blijkt vooral voor beginners in de printsector hoog.

Dat blijkt uit een onderzoek van de Brusselse Erasmus-hogeschool (EHS)bij beginnende journalisten. Laatstejaars-studenten van de journalistiekopleiding van de EHSondervroegen 35 journalisten met maximaal drie jaar er-varinginhetvak.Deenquêtebetrofhuntevredenheidenfrustraties,dewerkdruk,deondersteuningopdewerkvloer,hun competenties, verloning en toekomstperspectieven.Voordien werden al 34 leidinggevenden ondervraagd overhunervaringenmetbeginnendejournalisten.

Enkeletendensenspringennaarvoren.Eén:ondanksheten-thousiasmeoverde jobinhoud,de sfeeropde redactieende collega’s, twijfelen veel ondervraagde beginners of zewelindejournalistiekzullenblijven.Dehelftvandebegin-nende journalisten zegt niet zeker te zijn van zijn job.Datgevoelvan jobonzekerheid ismogelijk indehandgewerktdoorderecentecrisisingrepenbijMediahuisenSanoma,dieongeveerd gelijktijdig met deze enquête plaatsvonden. BijMediahuisgaathetomeenfusievanCorelioenConcentra,die totbanenverlies leidt. SanomazettekortgeledenhaarBelgische tijdschriften in de uitverkoop. Toch zijn het nietalleenbeginnersindeprintmediadietwijfelenaanhuncar-rièreperspectievenindejournalistiek.Hetgevoelvanonze-kerheidoverlaptweldegelijkdediversemediasectoren.Beginnersmeteeninterimcontractzittenmeteenbijzonderefrustatie.Enkelenvrezenvoordeniet-omzettingvanhunin-terimstatuutnaareenvastcontract.“Eenvastcontractwordtalseenwortelvoormijnneus-endievannogenkeleanderejongecollega’s-gehouden”,zodrukteenbeginnerhetuit.“Misschienwelomonshardertedoenwerken.Maarintus-senblijftdieworteldaarmaarhangen.”

Niet enkel de jobonzekerheid doet veel jonge journalistentwijfelen of zewel in het beroep zullen blijven. “De com-binatiemet het gezinsleven ismoeilijk, ikworstelmet detoekomst”,zegtiemand.Eneenander:“Dejobdieiknudoe,doe ikgeenvijf jaarmeer.Mijnsociaal leven lijdteronder.Ook al doe ik mijn werk als eindredacteur heel graag, devoordelenwegennietoptegendenadelen.Debalansisnietinevenwicht.”

Niet meer joggen

Wellicht niet toevallig komen die twee laatste citaten vanbeginnersindeprintmedia.Uitdeenquêtevanvorigjaarbijleidinggevenden,bleekaldatdewerkdrukindeprintsectorhoger ligtdanbijdeanderemedia.Datwordtnubeaamddoordebeginnerszelf.Twaalfbeginnendejournalistengavenaanwekentemakenvan ruim45uur,endriekwartvanhen is indeprintsectoractief.“Zekernu,doordeherstructureringen,isdewerkdrukhoog”,alduseengetuige.“Metmindermensenmoetenwehetzelfdewerkdoen.Erwordtzelfsverwachtdatweméérgaandoen,voor ‘online’schrijvenbijvoorbeeld,zonderdatdevergoedingomhooggaat.”Lopenbeginnendejournalistenaleenrisicoopburn-out?Eenonderzoek van de Arteveldehogeschool wees enkele jarenuit dat journalisten in het algemeen een verhoogd risicolopen,envolgensonderzoeksterMarleenTeugelsgeldtdatinderdaadookalvoorbeginnersinhetvak.Deleidinggeven-dendievorigjaarwerdenondervraagd,wuifdenditresoluutweg.Maarbeginnendejournalistenzelfzijnhiernietzozekervan.Uitonsonderzoekblijktdatdehelftvandebeginnersvoor zichzelf weliswaar geen risico op burn-out ziet, maareenderdevanhenwel.Eenjongejournalist:“Inhetvoorjaarhebiktochmomentengehaddatikdacht:nubenikerheeldichtbijomgewoonnaarhuistegaanendriemaandenthuisteblijven.”Eneenandere:“Nubeniknogjongenkanikernoggoedtegen.Maarikdenknietdatikditnogtienjaarkanvolhouden,danmogenzemijmeteenambulanceafvoeren.”Eenvandeon-dervraagdengetuigdedatzenietmeerdurfttegaanjoggen-alsverantwoordelijkevoorhetregionieuwskanzeimmerselkmomentwordenopgeroepen.

Demeestebeginnerservarenjournalistiekalseenvakmetbijzonder boeiende inhoud, veel autonomieenflexibiliteit.Maarookmeteengrotewerkdruk,eengeringebegeleidingopdewerkvloereneenhogemateaanonzekerheid.Voorvelenblijfthet‘demooistejobindewereld’.Tochknagendenadelenaandeaantrekkelijkheidvanhetvak.

Voor het volledige onderzoeksrapport: Ria.Goris@ehb.be

Ria Goris

Nogal wat beginnende journalisten met een uitzendstatuut vrezen dat een vast contract niet voor hen is weggelegd.

(foto Christophe Licoppe /PhotoNews)

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list Service

GEZInSDAG VVJ-AnTWERPEn in de EFTELInG: AAnSchUIVEn In EEn SPROOKJESAchTIG KADER

Waaromnietookeensallegezinsledenvandiehardwerken-dejournalisteneenpleziergunnen?ZokwamVVJ-Antwerpenertoeomop6aprileenGezinsdagteorganiserenindeEfteling.Ruim170 journalistenen familieleden tekendenpresent. Zeprofiteerdenmeteenvangunsttarieven:amper€18vooreenticket(tegenover€32normaal).Journalistenzelfmochtenergratisin.Hetwaseendagmetmooiweer,enduswashetalaanschui-venopdewegnaardeEfteling.Ookinhetparkzelfwashetgeweldigdruk.VVJwasoverigensnietdeenige,ookpost.nlhadverzamelengeblazen.Aandiverseattractiesstondendanook lange files. Maar het maakte alles daarom niet minderspectaculair,dedecorsnietminderprachtigenhetgeheelnietmindergeslaagd.Gelukkigbleefhetparkeenuurlangeropendannormaal,tot19uur.Afsluiten deden we in stijl: VVJ-Antwerpen had een apartevlonder gereserveerd voor de pas vernieuwde watershowAquanura.Hetwoord‘vlonder’hieldvelejournalistendeheledaggoedbezig.Pasbijhetbeginvandeshowwerdvoorie-dereenduidelijkdathetomeensoortvansteigergaat.Hoedan ook konden VVJ-leden en hun gezin er vanop de besteplaatsennaarhetspektakelkijken.

april 2014

Roman Willemse Julia (10 jaar), op de VVJ-Gezinsdag voor de eerste keer in de Python in de Efteling: ‘Als het hier wat minder druk was geweest, was ik er wel tien keer in gegaan.’ (foto Frank Willemse)

VVJ-QUIZ op 2 MEI in TURnhOUT: SchRIJF JE nU In !VVJAntwerpenorganiseertvoorhettweedejaaroprijeenquiz,ditkeeropvrijdag2mei.Ploegenkunnennogsteedsinschrijven!Surf daarvoor snel naar dewebsite vanVVJAntwerpen.Wij zorgenvooreenspannendspelenmooieprijzen.Envooralvoorveelplezier.DequizwordtgeorganiseerddoorVVJ-Antwerpen,maarisookvoorniet-journalisten toegankelijk. We spelen in ploegen van telkens 5deelnemers.Deelnemenkanalleenperploegenkost15euro.Elkedeelnemergaatmeteenmooieprijsnaarhuis!

Tijdstip: vrijdag 2 mei 2014Ontvangst: 19u30, start 20 uPlaats: Zaal Den Donk, Kapelweg 52, 2300 Turnhout

Schrijfjevandaagnoginophttp://www.facebook.com/vvjantwerpen

Televisie, radio, kranten, fotografen en BV's nemen het op za-terdag 7 juni na de middag tegen elkaar op op de voetbal-velden van Berchem Sport. VVJ-Antwerpen organiseert danhaar eerste voetbaltoernooi. We spelen 11 tegen 11, tweehelften van elk 30 minuten, op kunstgras. Twee halve finalesen een grote en een kleine finale zullen beslissen wie dewinnaar wordt. Wie wil meedoen, stuurt een mailtje naarvoetbal7juni@gmail.com.

Vermeldinwelkteamjewilmeespelen:

•Schrijvendepers•Beeldpers(foto/video)•Radio/televisie•BV's

Snelzijnisdeboodschap,elkteamzalmaximaal14spelerstellen.

Tijdstip: zaterdag 7 juni 2014 - Start 13 uPlaats: Berchem Sport, Berchemstadionstraat 75, 2600 Berchem-Antwerpen

Schrijfjevandaagnoginophttp://www.facebook.com/vvjantwerpen

foto

Gia

nni B

arbi

eux

/Pho

toN

ews

foto

Jan

De

Meu

lene

ir /P

hoto

New

s

Wouter Bruyns

VOETBALTOERnOOI VVJ- AnTWERPEn op 7 JUnI in BERchEM SPORT

hAnDIG FAcTURATIESYSTEEM VOOR FREELAncEJOURnALISTEnEenvoud en transparantie. Daar draait het volgens collega Bart Goossens om bij het facturatie-systeem dat hij voor zichzelf als freelancejournalist heeft uitgewerkt. En dat hij nu samen met een externe partner wil aanbieden aan alle zelfstandige journalisten.

Sinds inkomstenuitauteursrechtenfiscaalgunstigerwordenbehandelddanandereinkomsten,ishetvoorfreelancejour-nalisten vaak onduidelijk hoe ze nu hun facturen moetenopmaken.Bijdeeneopdrachtgeverkan70%alshonoreringen30%als auteursrechtworden ingebracht, bij eenanderewordt een 50/50-verhouding gehanteerd.Endan zijnernogde freelancersdiemeteen aannemingscontract werken waarinde uitgever heeft bepaald dat de inkom-sten100%auteursrechtenzijn,watinveelgevallen uitdraait op een conflict met defiscus. Wie met btw factureert, heeft dansomsnogbijkomenderekenproblemen.“Met een volledige betaling in auteurs-rechten doe ik alleszins niet mee”, zegtBartGoossens.“Ikbeneenzelfstandigeenmaakzelfmijnoffertesencontractenmetmijnklanten.Enindieoffertesissteedseenopsplitsinginhonoreringeninauteursrech-tenbepaald,metuitlegvoordeklanthoehijdeintehoudenroerendevoorheffingopauteursrechtenmoetdoorstorten.Datheeftalsvoordeeldatikookaltijdeengeschre-vendocumentaandefiscuskanvoorleggenwaarindieopsplitsingisaantetonen.”

Maaromdathijvoorzijndiverseklantenmetverschillendeop-splitsingenwerkt,naargelangvandeaardvanhetwerk,heefthij een systeemuitgewerkt omzijn facturenmakkelijker enoverzichtelijkeruittewerken.Hetkomteropneerdathijvoorelkeklantopzijnlijsthetpercentageauteursrechteninvult,deafgesprokenprijsvoorzijnartikeloffoto,endedatumwaaropdeopdracht isovereengekomen.Deafgesprokenprijswordtautomatischopgesplitstinhonoreringenauteursrecht,ennaheteventueeltoevoegenvandeverschuldigdebtwverschijnt

hetbedragdathijopzijnrekeningmoetkrijgen.SamenmetdesomdiedeuitgeveraanroerendevoorheffingzalmoetendoorstortenaandeFODFinanciën.BartGoossens:“Pakwegvijfminuutjeswerkenjehebttelkenseencorrectoverzicht.Opheteindevanhetjaarkunjezoook

wetenwatjepreciesaanauteursrechtenhebtontvangenenwateralaanroeren-devoorheffingisingehouden.”

In the cloud

Op dit ogenblik werkt Goossens meteen Excel-document , maar zijn bedoe-lingismethetsysteemnaarhetwebtetrekken, voor een facturatiesysteem in the cloud.Daarvoorishij inzeegegaanmetMyFact,eenbedrijfjedatfacturatie-systemen opzet voor diverse beroeps-groepen.Omhetoperationeeltemaken,isweleenaantalgegadigdennodig,diebereidzijnietstebetalenvoorhetgemakendetransparantievanfactureren.Valteengrootvoordeelvanhetsysteemnietwegalsde FODFinanciënooiteen

eenduidige opsplitsing honorarium-auteursrecht invoert?“Nee”,denktGoossens,“wantmetditsysteemweet jenogsteedsdirectwatjeopjebankrekeningmagverwachten.Hetsysteemhoudtdaarenbovenookrekeningmetdeverschillen-deschijvenvoordeforfaitairekostendiegeldenvoorinkom-stenuitauteursrechten.Zoweetjeookwatjemoetinvullenopjebelastingsformulier.”

Wie interesse heeft, kan dat – zonder verdere verplich-tingen – via een invulformuliertje laten weten aan Bart Goossens: http://myfact.be/freelance-journalisten.html.

Ivan Declercq

Bart Goossens: ‘Pakweg vijf minuutjes werk en je hebt telkens een correct overzicht.’

9

S C H E E F B E K E K E N“Zeker,degedruktemediazullennooitmeerdezelfdeprominentepositieinnemenalsvoorheen.Hunmarktaandeelbinnenhetmediagebruikzalnoggevoeligafnemen.Maarverdwijnen?Neen.Daarvoorheeftpapiereenaantalontegensprekelijkevoordelen,zoalszijnduurzamekarakter.Meerenmeermerkenwetrouwensorganisatiesdieterugkerennaarpapier,zoalsRabo magazine ofNewsweek.Ofdiehetpapier‘ontdekken’,zoalsclint.be.Luc De Potter, secretaris-generaal van UPP (Uitgevers van de Periodieke Pers), in De Periodiek van maart 2014

“DeperswoordvoerderszijninopmarsinhetBelgischevoetbal.Totpakwegvijfjaargeledenwerdendejournalistennoginhetgelidgehoudendooreenaimabelegepensioneerdeofeenbijklussendebelastingsfunctionaris.BijOHLhebbenzenuzelfseenadvocaatindearmgenomenomdepersmeuteaanbandenteleggen.Ofliever:advocaatChrisVandebroeckheeftOHLindearmgenomen.EenperswoordvoerderdierechtenheeftgestudeerdkomtnueenmaalgoedvanpasalseenspelerzoalsBjornRuytinxdoordevoetbalbondwordtgestraft.TottweemaaltoeslaagdedestrafpleitererinRuytinxomteturnenvandaderinslachtoffer.”VRT-voetbalcommentator Frank Raes in Het Nieuwsblad van 4 april 2014

“Aanmijnlijfgeenpolonaise,geensmartphone,geensocialemedia.Maarhoelangkandatnog?Kaniknoguitloggen?Ofmaakikeenkapitalevergissingenbelandikopeenzijspoor?(...)Ikdenkdatiknietsterkgenoegbenomboventeblijvenindieoceaanvanmentaallawaai,waariknietomgevraagdhebenwaarikmaar1procentbruikbaarvanvind.Watisdejuistemaat?Hoemoeilijkishetomeenzakchipshalfleegteeten?”Kristien Bonneure, journaliste bij cobra.be, in De Standaard van 11 april 2014

101010

JOURNALIST IN BIJBEROEP ?De VVJ is er ook voor u !

De VVJ, dat is om te beginnen de beroepsvereniging van erkende beroepsjournalisten.Maar de VVJ behartigt ook de belangen van journalisten in bijberoep.Het gaat om de talloze collega’s die – naast een andere job – voor krant, magazine, omroep of website freelancen in bijberoep. Ze doen dat als regionaal of buitenlandcorrespondent, sport- of cultuurverslaggever, enzovoort.

Journalisten in bijberoep kunnen geen erkenning als beroepsjournalist krijgen, en dus evenmin een officiële perskaart. Dat laat de wet niet toe.Maar los daarvan kunnen deze collega’s wel lid worden van de VVJ, en op die manier genieten van veel voordelen die het VVJ-lidmaatschap biedt.

✓ Lidkaart VVJ/AVBB ✓ Service van het VVJ-secretariaat over administratieve, juridische, sociale, fiscale of deontologische

problemen ✓ Specifieke service voor freelancejournalisten, via onze adviseur en ons Vademecum voor freelancers ✓ Abonnement op De Journalist ✓ Volledige toegang tot onze website www.journalist.be ✓ Toegang tot onze online Journalistendatabank ✓ Je ontvangt de jaarlijkse JournalistenAgenda ✓ Mogelijkheid tot intekenen op onze zeer voordelige groepsverzekering voor

beroepsaansprakelijkheid (inclusief rechtsbijstand): deze dekt gerechtskosten en eventuele schadevergoedingen

✓ Je kunt intekenen op onze zeer interessante groepsverzekering voor gewaarborgd inkomen (Securex)

✓ Je versterkt de VVJ, zodat deze met nog méér slagkracht kan opkomen voor persvrijheid, goede werkvoorwaarden, auteursrechten, en dies meer

Het lidgeld voor journalisten in bijberoep bedraagt € 65.Doe vandaag nog je aanvraag voor het VVJ-lidmaatschap als

‘persmedewerker’ opwww.journalist.be /(beroeps)journalist /lidkaart persmedewerker

VVJ / AVBBZennestraat 21 – 1000 BrusselTel. 02/777.08.40 – Fax 02/777.08.49info@journalist.be

11

Boeken

11

Marleen Sluydts

Alain de Bottonhet nieuws. een gebruiksaanwijzingAtlas Contact

Het uitgangspunt van de Britse filosoof AlaindeBottoninditboekisalleszinsboeiend:welkeffectheefthetnieuwsopdeconsumentervan?Devraagistrouwensalleenmaarrelevanterge-worden, nu we zijn terechtgekomen in tijdenvan overvloedig nieuws, dat van alle kantenkomtaanwaaienensomstegenwilendankoponsbordvalt.DeBottonschoteltonsalvasteenhelewaslijstvan tekortkomingen voor. Zo legt het nieuwsvooral de nadruk op het negatieve, betoogthij.Ookblijkthettelkensweeronmogelijkombinnenhetbestekvanéénartikeleencorrecteen volledige context te schetsen van gebeur-

tenissen.Hetechtbelangrijkenieuwsgeraaktniettotbijdemensen, en daardoor zijn zij niet in staat zich een gefun-deerdemeningtevormenoverwaarhetindewereldechtomdraait.Dat leidt volgens de auteur tot onbegrip en desinteressebij de meeste mensen. En bij de betrokken journalistentotstress.DeBottonbesluitdathetnieuwsschromelijkte-kortschietvoorzowatallemenselijkebehoeften.OfdeBottonoplossingenheeft?Voortdurendraadthij jour-nalisten aan om zich door kunstenaars te laten inspireren.We leven immerswelmeemeteen toneelstukdatzich indepolitiekeklassevaneen langvervlogenGriekenlandaf-speelt,terwijlwekrantenberichtenoverdehuidigeGrieksecrisisampereenblikwaardigvinden.EneenheelboekoverCongoblijktzoveelmeerbijonslostemakendaneenpaarverdwaaldeartikelsinkrantofmagazine.Daar passen toch enkele bedenkingen bij. Is het dan echtdebedoelingdat elk nieuwsfeitwordt beschrevenmet deuitvoerigheidvaneenboek–endanliefstnogeenroman,wantdatraakteenmensemotioneelpasecht?Datzoudewerkdruk voor journalisten wel buitengewoon zwaar omtorsenmaken.Omnogtezwijgenvandenefasteeffectenopbossenenkrantenbezorgers.Ennatùùrlijk inspireertnieuwsnietopdezelfdemanier alseenromanofeentoneelstukdatbijveelmensendoet.Maargelùkkigheeftditaardsebestaanveelmeertebiedendanenkelnieuws.Daaromaanjournalistenvragenommeerper-soonlijkbetrokkentezijnbijelkegebeurtenisdiezeverslaan,gaatevenweleenbrugtever.Daarvoorpreciesiserkunst.

Journalisten moeten kunstenaars niet imiteren, laat staanwegconcurreren. Ze moeten wel naast elkaar bestaan enmekaar aanvullen. Laat journalisten dus vooral journalistblijven.Endemensen?Diezijnwelwijsgenoegomvoorhunrespectievelijkebehoeftennueensbijdeeneendanweerbijdeandereteradetegaan.

luke hardingde Snowden filesNieuw Amsterdam Uitgevers

Beginvorigjaarwashijnogeennobeleonbekende,vandaagdoetdenaamvanEdward Snowden over heel de wereldeen belletje rinkelen. Of beter: klokkenluiden.Voorsommigen ishijeencrimi-neel,voorandereneenheldvandevrijemeningsuiting.Maarindeeersteplaats,zobetoogtLukeHardinginDe Snowdenfiles, is hij een man die een moeilijkebeslissingheeftgenomen,enbereidwasdeconsequentiesdaarvantedragen.Hardingschetstinditboekoptreffendewijze waarom Snowden de wereld opzijnkopheeftgezet.Enhoe.Dehulpvanenkelejournalistenwasonontbeerlijk.Daaromisditookeenboekgewordenoverderelatietussenjournalistenenklok-kenluiders,endeverregaandeimpactdieonthullingenookvoor journalisten kunnen hebben. Driest hoogtepunt in deSnowden-sagaistrouwensdetotalevernielingvandecom-putersvanThe Guardian inLonden–zezijnletterlijkkapotgeslagen.BijSnowdensonthullingenoverafluisterpraktijkenbijdeNSAwarenzowelAmerikaansealsBritsejournalistenbetrokken,enzokomenookdeverschillentussenbeidejournalistiekeculturennaarvoren.IndeVSzijnermaarenkelegrotedag-bladeneniserbijgevolgminderconcurrentiëledruk.Inhetalgemeensteltdeperszichrespectvoloptegenoverpolitici.In Engeland daarentegen zijn er veel meer grote kranten,die voortdurendmoeten strijden voor hunbestaan. Zij zijnveelmindergeneigdiemandeenhandbovenhethoofdtehoudenalszedaardooreenprimeurdreigentemissen.Maardesamenlevingheefterookminderrespectvoordepers,enBritsejournalistengenietenminderwettelijkebescherming.HetisdanookvooraldeBritseafdelingvanThe Guardiandiehet hard te verduren heeft gekregen na de publicatie vanSnowdensinformatie.

S C H E E F B E K E K E N

“BesteKarelDeGucht,umagdezerdagenblijzijndatunietJosGhysenheet.DeVlaamsepersopereertindeomgekeerdewereld:hardvoordesukkelaar,zachtvoordemacht.”Joël De ceulaer in Knack van 16 april 2014

“Natuurlijkzouik,alsikeenboekeenmislukkingvind,kunnenzwijgen,bijvoorbeeldomdeschrijverervantesparen.Maarikdenknietdatikdaarmeedelezer,enbijuitbreidingdeheleliterairewereld,eendienstbewijs.Veelergerishetalseenboekjeonverschilliglaat.Ookschrijversenuitgeverijenhebbenderecensentennodig.Zijhebbenbaatbijeenklimaatwaarinopenoverhunboekenwordtgedebatteerd.Alswedeuitgeversmoetengeloven,zouerinVlaanderenelkeweekeenmeesterwerkverschijnen.Datishelaasniethetgeval.Wemogenonstochnietbezondigenaanhoerajournalistiek?Recensentenzijngeenhandpoppenvandecommercie.”Dirk Leyman, De Morgen-recensent, in DM van 19 april 2014

“Ikmerkdat kinderendankzijDe Ideale Wereld opdehoogteblijven vande actualiteit.Weliswaarmet eenomweg,maartoch.ToenwedeTelevisiestervoorBesteInformatieprogrammawonnen,zeiikdatikdateengigantische,grappigeschandevond.Ikdenkdatikdaarnutocheenbeetjevanterugmoetkomen.”Otto-Jan ham van De Ideale Wereld op VIER in GvA en hBvL van 31 maart 2014

12

INFORMED

by Febelmar

5. Op welke wijze werd de steekproef getrokken / samengesteld?

Indien telefonisch:

recruteringuittelefoonboek RandomDigitDialing

eigenpanel ......................................

Indien Face to face:

randomsteekproef quota...................................

Indien online:

eigenpanel e-mailadressen

banners .....................................

Indien “zelf-selectie” (respondenten melden zich zelf aan):

televoting bannersopwebsitesingestuurdevragenlijstennawervingintijdschriften ofnieuwsbrieven............................................

6. Hoe groot is de steekproef?

Watisdegroottevandenettosteekproef?Hetbetrefthetaantalrespondentendiedevragenlijsthebbenbeantwoordendieweerhoudenwerdenindegepubli-ceerderesultaten.

1. Wie is (zijn) de opdrachtgever(s) van het onderzoek?

Dezeopdrachtgeverspublicerenvaakophunwebsitegede-tailleerdeinformatierondhetonderzoek.

2. Welk marktonderzoeksbureau heeft het onder-zoek uitgevoerd?

IsditbureaulidvanFebelmar?(www.febelmar.be-rubriekLeden)Ingevalvanpolitiekepeilingenmetkies-intentiemetinguitgevoerddooreenbureaulidvanFebelmar,kanereentechnischefichevanhetonderzoekopdesitevanFebelmarwordengeraadpleegd.

3. Op welke wijze werden de antwoorden verzameld?

Viawelkedatacollectiemethode?

Persoonlijke(face-to-face)interviews Telefonischeinterviews(ofsms) Onlineinterviews(panels,e-mailadressen,...) Schriftelijkevragenlijsten ..........................................................

Metofzonderinterviewer?

Interviewer Self-completion

4. Bij welke populatie & steekproef werd het on-derzoek uitgevoerd?

Hoekandeonderzoekspopulatiewordenomschrevenofoverwelkedoelgroepwordeneruitsprakenverricht?

Handleiding voor berichtgeving over opinie-onderzoek Febelmar,deBelgischeFederatievanMarktonderzoek,wilmetdezeleidraaddetransparantieinopinieonderzoekbevorderen.Erwordtgeenwaardeoordeeluitgesprokenovergoedofslechtonderzoek.

2014 Checklist opinieonderzoek NL_A4.indd 2 17/04/14 13:35

13

1. Wie is (zijn) de opdrachtgever(s) van het onderzoek?

2. Welk marktonderzoeksbureau heeft het onderzoek uitgevoerd? Lid van Febelmar?

3. Op welke wijze werden de antwoorden verzameld?

4. Bij welke populatie & steekproef werd het onderzoek uitgevoerd?

5. Op welke wijze werd de steekproef getrokken / samengesteld?

6. Hoe groot is de steekproef?6 es

sent

iële

vra

gen

Febelmarisdeberoepsverenigingvanbelgischemarktonderzoeksbureaus.Zijverenigtbedrijven,organisatiesenpersonendiemarktonderzoekals

kernactiviteithebbenenwaarborgteentransparantekwaliteit.

Eventueel bijkomend te checken info over de onderzoeksmethode

Hoe groot is de respons?

Formule:

Wanneer werd het onderzoek uitgevoerd?

Inhoud van de vragenlijst? Indieninhetonderzoekéénvraagcentraalstaat(endatbv.indekopvanhetartikelkomttestaan),

dandientdeexactevraagstellingvermeldteworden.

Op welke wijze werden de resultaten geanalyseerd? – Opwelke(socio-demografische)criteriawerddesteekproefherwogen?

– Opwelkebasiswerdendepercentagesvoordezevragenberekend? Gelievedebasisteomschrijvenenbovendientelkenshetabsoluutaantal respondenten(n)aanteduiden.

Wordt een betrouwbaarheidsinterval vermeld? Hetbetrouwbaarheidsintervalgeeftaantussenwelkeuitersten

dewerkelijkewaardewaarschijnlijkzalzitten.

aantalrespondenten

aantalgeselecteerdinaanmerkingkomendepersonen

Febelmar vzw Noordkustlaan 1

1702 Groot-Bijgaarden info@febelmar.be +32 (02) 502 65 75

#febelmar

2014 Checklist opinieonderzoek NL_A4.indd 3 17/04/14 13:35

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list

14

In gesprek

Bart BEKAERT:‘NIEUWS OP Q-MUSIC, DAT IS DRIE MINUTEN ERNST’

Monica Moritz

Bart Bekaert (47) is sinds 2007 hoofdredacteur van de korte nieuwsbulletins op Q-music, de grootste commerciële radio van Vlaanderen. Bekaert bekeerde zich pas zeven jaar geleden tot de journalistiek, na een lange loopbaan als producer en programmamedewerker. Vandaag is hij een fervent pleitbezorger van degelijk radionieuws, zonder tierlantijntjes.

De Journalist: Was je al toen je Germaanse ging studeren van plan om journalist te worden?

Bart Bekaert:“Nee,aanjournalistiekdachtiktoenniet.Alstienerdroomdeikerwelvanomprogramma’stepresenterenopde radio. Ikdeeddat toenookalshobbyvoorde lokaleradiobijonsinGavere.Namijnstudieshebikdaneenauditiegedaanbij StudioBrussel,endaar kon iknaeen stemproefbeginnen als nieuwslezer-reporter. Maar ik was geen echtenieuwsmedewerker. Ik schreef berichtjes voor diverse pro-gramma’s en bereidde de interviews van de presentatorenvoor.Ensomsmochtikookzelfeenseenvedetteinterviewenofopreportagegaan,zoalsvoorhetprogrammaSportbrunch.”

Later werd je bij Studio Brussel producer in plaats van pre-sentator.

“Ikschattedatpresenterenverkeerdin,enikwasereigenlijkookniet zogoed in.Dingenorganiserenenadviesverlenenliggenmebeter.Alsproducerwasikverant-woordelijkvoorde logistiekevoorbereidingvan programma’s, en dankzij mijn redac-tionele achtergrond was ik in de praktijkmeestalookdeeindredacteur.Zohebikmijndraai gevonden. Maar ik noemde mezelftoennooitjournalist.Datdoeikpassindsikechtvooreennieuwsredactiewerk.”

Waarom ben je na twaalf jaar VRT naar een commerciële radio overgestapt?

“IndeaanloopfasenaarQ-musicbenikmetBert Geenen, die ik van bij Studio Brusselkende,gaanpraten.Het ideeommeeeencommerciëleradioopterichten,vondiktochwelspannend.Hetwasookgewoontijdvooreennieuwavontuur.”

nu ben je hoofdredacteur van korte nieuwsbulletins. Wie selecteert de inhoud?

“De eindredacteur. Onze grote uitdaging is op één of drieminutensamentevattenwatopdatmomentechtbelangrijkisvoordeluisteraar.Wehalendeonophoudelijkestroomac-tualiteitdooreenzeefenhoudenalleenhetharde,relevantenieuwsover.Datbetekent:drieminutenernst!Wediscussië-rengeregeldoverhet soort nieuwsdatwewillenbrengen,enéénding staat vast:wewillennochentertainmentnochfaitsdiversinonzeflash.Daarisplaatsgenoegvoorinandereprogramma’s. Lengte vind ik trouwens geen wezenlijk kwa-liteitskenmerk van nieuws. Lang nieuws is niet automatischbeterdankortnieuws.Dooronstebeperkentotdeessentievandeactualiteit,kunnenwemeteenkortenieuwsuitzending

deluisteraarsgoedinformeren.Hetkloptdatwenietdiepopdezakenkunnen ingaan,maardaarvoordienendananderenieuwskanalen.”

nieuws uitzenden is wettelijk verplicht op vergunde com-merciële radiozenders, en dat nieuws moet ook onafhan-kelijk worden gebracht. Lukt dat, die onafhankelijkheid?

“Wij staan alleszins niet onder commerciële druk. Niemandkomtonsvertellenwelkeonderwerpenwewelofnietmoetenofmogenbehandelen.Alsbedrijveninopspraakkomen,gaanwenietmetonzesalesafdelingbellenomtevragenofdieon-dernemingentoevalligbijonsadverteren.Nee,danbrengenwedatgewoon.Onsuitgangspuntisduidelijk:wekiezenvoorhetbelangrijkstewatde luisteraarvolgensonsmoetweten.Enwelengendatooknietmetsuikerwateraanomhetver-teerbaartemaken.Geengrappigeberichtjestussendezwaar-dereitemsdoor.Envox pops,bah, daarhebikeenhekelaan!Alswijiemandaanhetwoordlaten,danisheteenooggetui-

ge,eendeskundigeofeenpoliticus–kortomiemanddieietsrelevantstevertellenheeft.Maarwegaannietaaniemanddietoeval-ligineenwinkelstraatpasseertvragenwatdieoverdetoestandenindeKrimvindt.Voxpopskomenerbijonsniétin.”

Jullie werken met eigen journalisten?

“Ja, we hebben een kleine ploeg van elfjournalisten.Diebrengen,inshiftenvan10uur, om het uur een nieuwsuitzending. Zebereiden die hoofdzakelijk van achter hunbureauvoor,enwerkendaarbijvlotsamenmet journalisten van het VTM Nieuws diepersconferenties bijwonen of ergens oplocatie zijn. Maar onze opdracht verschiltgrondig van televisiejournalistiek. Het VTMnieuwsofHetJournaal,datzijnvolwaardigeprogramma’s.Wijbrengenomhetuur1of

3 minuten pure actualiteit, 365 dagen per jaar. Ooit gingenerstemmenopomonste latensamensmeltenmetdeVTMnieuwsredactie.Datzouonszogezegdmeerslagkrachtgeven.Maar we hebben gekozen voor een dedicated radionieuws-redactie. Jekuntniet tegelijkeengoedtv-stukeneengoedradiostuk maken. En iemanddie de ene dag voor televisie-nieuwswerktendevolgendevoor radionieuws,kun jeookniet helemaal meenemen in je beleid. Het heeft echt langgenoeggeduurdomerbijiedereenintepeperendatwegeenuitsmijtersenamusementbrengen.”

nieuws blijft toch een vreemde eend in de bijt binnen Q-music?

“Kijk,Q is eenmerk (luide lach). Eengoedmerk trouwens,

‘Lang nieuws is niet automatisch beter dan kort nieuws.’(Foto Monica Moritz)

april 2014

1515

wantwestaanopnummertwee,meteenmarktaandeelvanzo’n13,5procent.OnzeluistercijfersliggennetietshogerdandievanStudioBrussel.MaarwezijnwelveelkleinerdanRadio2,demeestbeluisterdezender inVlaanderen.Wijzijneenhit-radioengeeninformatiezender.Denadrukligtopmuziekenamusement.Entoch iser iederuurdatankerpunt,waarwekort,maarernstigenheldernieuwsbrengen.Datiseenbe-langrijkeopdracht,waarweookveelenergieinsteken.Somshebjeweleenszinomietsvanlangereademtemaken,ofomwatdiepertegraven.Maartochmakenweeenheelde-gelijk product. De luisteraars haken ook niet massaal af ophetmomentdatdenieuwstunebegint(lacht).Datkunnenwemeten.Ofzeookechtluisteren,datwetenwenatuurlijkniet.”

hebben commerciële radio’s te lijden van de mediacrisis?

“Als jeonzeoperatiekostenenbudgettenvergelijktmetdievan de televisie, geven wij voor onze nieuwsuitzendingenpeanuts uit. Grote acties en events worden bovendien rij-kelijk gesponsord.Wehoudenfinancieel goed standdankzijonzesalesploeg,diehetbudgetmeestal al een paar maandenvoorheteindevanhetjaarbin-nenhaalt. En we hebben onzeeigendoelgroepnatuurlijk:luis-teraarstussen18en44jaar.Deinkomsten blijven dus stabiel,enzozijnweenigedieontsnap-pen aan de crisis. We kunnenhet natuurlijk ook doen meteenkleineredactieploeg,ookalmagdatnietminderworden,wantdanlukthetnietmeer.”

Toch kan iedereen nu een internetradio starten, zien jullie dat niet bang tegemoet?

“Het aanbod van radiostations zal door het internet zekerstijgen, en daarnaast kun je via ipod of smartphone ook jeeigen favoriete muziek op elk moment van de dag beluis-teren. Een radiozendermoetdus ietsmeerbieden, ietswatluisteraarsmissenalszenaareenanderezenderluisterenofhuneigenmuziekopzetten.Dàt isdegroteuitdaging.Maarwehebbendeafgelopentwaalfjaarnooitpaniekvoetbalge-speeld.Q-musicisbijzondertraaggegroeidinhetbegin,heteerste jaar vielen de luistercijfers lelijk tegen. Bij de eerstemeting hadden we maar een marktaandeel van 3 procent!Maaronzetoenmaligedirecteurwaservanovertuigddatwedejuisteweghaddengekozen.Hijwistookdateenradiotijdnodigheeftomtegroeien.Daaromhebbenwenooitlapmid-delengebruiktomhierendaarluisteraarstewinnen.”

Maar zonder events en spelletjes overleven jullie niet?

“Nee,datishetgroteverschilmet20jaargeleden,toenra-diozendersnogradiozenderswaren.Jedrukteopdeknopenjeluisterdenaarmuziekennieuws.Vandaagisradioeenbe-leving.Wijmoetenzichtbaarzijneninteractieve,spectaculaireevenementenbedenken,dieweookviaTwitterenFacebookadverteren.Diesocialemediazijnookheelbelangrijkvooronsnieuws, vooral dan de alarmfunctie van Twitter. Daar zie jevaakberichtenopduikennogvoorjezevanBelgakrijgt.Maarjemoetdienatuurlijkwelbijzondergoedchecken.Wijgevenhoedanookgeenbreaking news.Bijplotse rampenkun jemoeilijkmeteeninschattenofhetberichtbelangrijkgenoegisomonsprogrammateonderbreken.”

Moet er bij een internationale gebeurtenis een Vlaming in de buurt zijn vooraleer ze wordt gebracht?

“Diebetrokkenheidspeeltaltijdweleenbeetje.Eenvulkaan-uitbarsting zal sneller het nieuws halen als daar toevalligookeenVlamingbijomkomt.Maarinternationaleconflicten,zoalsdecrisis inOekraïne,brengenweookzonderdatdaarVlamingen bij betrokken zijn. Anderzijds verdwijnt Syrië uitonsnieuwszolangdesituatiedaarnietingrijpendverandert.Dat isdeachilleshielvankortnieuws.Wemoetenons iederuuropnieuwafvragenwatopdatmomenthetzwaarstweegt,niétwatbelangrijkisinhetlichtvanwekenofjaren.VoorSyriëbijvoorbeeldhangenweafvanopvallendegebeurtenissen.Eneenaanslagmetveeldodeniswelweereennieuwsberichtwaard,daarkomthetopneer,ja.”

Leidt de snelle frequentie van jullie nieuwsbulletins soms niet tot het uitzenden van foute berichten?

“Eénkeerisdatvoorgekomen.ToenweeenAFP-berichtkregendatdekleineYounesgevondenwasinFrankrijk,hebbenwedatovergenomen.VaneenAFP-ofBelga-bericht verwacht je dathet klopt. Je betaalt tenslotteeen abonnement om correcteinformatietekrijgen,zonderdatje elke keer moet dubbelchec-ken.TochisAFPdaarindefoutgegaan–enwijdusook.Maar

voor de rest zijn we heel voorzichtig. Zo gebruiken we hetwoord ‘doden’ alleenalswehelemaal zeker zijn.De avondvanhet Pukkelpopdramadeed ik zelf eindredactie, enplotssms’te een krant het breaking news dat de brandweer vanSintTruidenvijfdodenmeldde.Datberichtverscheenmeteenopallesites,ookbijdeVRT.Ikhebhetniétgebracht,omdatwemaargeenbevestigingkregen.Wewarendeenigediedatberichtnietuitzonden,enzie,uiteindelijkginghetoverdriedoden.”

hebben je studies Germaanse je al bij al professioneel wat opgeleverd?

“Ikhebdankzijmijnstudieszekermijnuitspraakkunnenver-beteren.Eentaalkundigeopleidingkomtaltijdgoedvanpas.Somszittenerfouteninteksten,ofzezijnstroefopgesteld,datprobeerikeruittehalen.Hetnieuwshelderformulerenineenvlotte,toegankelijkeencorrectetaalisheelbelangrijk,zekerop de radio. We vermijden ook betuttelend over te komen.Ikvindverzorgdsprekengewooneenvormvanelementairebeleefdheid tegenover de luisteraar. We hebben daar weleensdiscussiesover:sommigenvindenalgemeenNederlandsbekakt.Ikbenhetdaarhelemaalnietmeeeens,jehoeftgeentussentaaltegebruikenomnatuurlijkovertekomen.Nietdatikietshebtegendialect–ikspreekmijneigendialectmetveelplezier–maarjemoetwetenwanneerjehetgebruikt.”

Maar je droom om presentator te worden heb je opgebor-gen?

“Denieuwsredactieleidenenmensenbegeleidenligtmeveelbeter.Vroegerstondiknooitstilbijwatikdeed,alshetmaarplezant was. Meewerken aan grappige uitzendingen, zoalsCommissarisO,datwashet.Watiknudoe,isbezadigderenernstiger.Endatwiliknoglangblijvendoen.Maarachterdeschermenmoethetwelleukblijvennatuurlijk.”

‘Verzorgd spreken is een elementaire vorm van beleefdheid tegenover de luisteraar.’

16

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list Raad voor de Journalistiek

april 2014

Beslissing over de klacht van de heer Peter Vereecke tegen VRT - Koppen

Meteenmailvan16januari2014dientdeheerPeterVereeckeklachtintegendeVRTnaaraanleidingvaneenreportageoverdezogenaamdechemtrails,dieuitgezondenwerdinhetma-gazineKoppenvan12december2013.NamensdeVRTantwoordenhoofdredacteurCarlVoeteneind-redacteurPascalSeynhaevemeteenbriefdieop19februari2014permailwerdtoegestuurd.DaaropheeftPeterVereeckegeantwoord met een brief die per mail is toegestuurd op3maart2014.(...)

DE FEITEn

KlagerislidvandezogenaamdeBelfortgroep,dieinhetverle-denhetgevaarvandevliegtuigstrepenalenkelekerenonderdepubliekeaandachtbracht. Klagerwordthierover aanhetwoord gelaten in een reportage die wordt uitgezonden inKoppenvan12december2013.Indiereportagekomenookenkeleanderegeïnterviewdenaanhetwoord,ondermeerfi-losoofJohanBraeckman,diecommentaargeeftophetstand-puntvanklager.

DE STAnDPUnTEn VAn PARTIJEn

Klager voert aandat hijmet de redactie vanKoppen afge-sproken heeft om mee te werken aan een reportage overvliegtuigstrepen onder éénvoorwaarde, namelijk datde problematiek niet zouwordenvoorgesteldalseencomplottheorie.Hijmoetnuechtervaststellendatzowelin woordgebruik, in titel-keuze(‘Chemtrails:complotof niet?’), als bij de selec-tie van de geïnterviewden(professor Braeckman),alles in die sfeer is gepre-senteerd en dat wie kriti-schebedenkingenheeftbijde vliegtuigstrepen werdvoorgesteld als een gees-tesgestoorde.Klagerverwijstnaardemailsdiehijvoordeopnamevanzijninterviewenvoordemontagevandereportagenaarderedactieheeftgestuurd,enwaarinhijgevraagdheeftomalles‘opeencorrecteenserenemanier’inbeeldtebrengenendatzijnstandpuntniet‘indesfeervan(gekke)complottheorieënwordtopgediendofdatwijals ledenvaneensektewordenvoorgesteld.’Klagerbetoogtdathetblijkbaardebedoelingwasomheton-derwerpchemtrailstebenaderenvanuitdeinvalshoekdathetstandpunt van klager neerkomtopeen complottheorie,watdoordegeïnterviewdeprofessorBraeckmanwerdtoegelicht.Klagervindtdatookdeanderepersonendieindereportage

aan het woord kwamen, niet zijn ingegaan op de essentie,namelijkdaterdelaatstetienjaaropvallendevliegtuigstrepenindeluchttezienzijn,maardatzezichlouterhebbenbeperkttothetontkennenenhetbestempelenalsonzinvandevragenhierover.Klagererkentdathijdereportageformeelenquamontagealsverdienstelijkheeftgeëvalueerd,maarblijftontgoocheldoverhetfeitdatdeVRTdevoorwaardediehijaanzijnmedewer-kingheeftverbonden,nietheeftnageleefd.

De VRT voert vooreerst aan dat de klacht onontvankelijk isomdatzepermailennietperbriefisingediend.Artikel17vanhetwerkingsreglementvandeRaadvoordeJournalistiekzegtimmersdatomontvankelijktezijn,eenklachtperbriefmoetwordeningediend.DaarnaastbetoogtdeVRTdatdeklachtongegrondis.Koppenisophetonderwerpvoorzijnreportagegekomennadatklagerop22november2013eenmailhadgestuurdnaareindredac-teurPascalSeynhaeve,waarinhijondermeerschreefdatdetyfoonHaiyanmeezoukunnenveroorzaaktzijndoorgiftigevliegtuigstrepen.InzijnmailhadklagerhetookoverdemoordopdeAmerikaansepresidentKennedyenovereen ‘samen-zweringvaneenelitetegendemensheid’.De redactie stelde vast dat er naast ‘believers’ zoals klager,ook veelmensen kondengevondenwordendie erg kritisch

staan tegenover die visie,enzebeslootbeidekantenaan het woord te laten.Naastklagerwerdookeenberoepspilootgeïnterviewd,die ervan overtuigd is datde vliegtuigstrepen eenverdachte oorzaak hebben.Daartegenoverwerdeneenander piloot en een des-kundige van de VlaamseMilieumaatschappijaanhetwoord gelaten. ProfessorBraeckmanwerdalsduideropgevoerd en hij was,omdat hij eerder al metklager voor de camera indiscussie was gegaan, eenvoor de hand liggendekeuze.

DeVRTontkenttenstelligstedateraanklagervoorderepor-tage bepaalde beloften zijn gedaan. Het is zo dat klager ineenmailmeegedeeldhaddathijnietalseengekkecomplot-denkerwilgezienworden,maardaar isde redactienietopingegaan.Wel is aan klager telefonischmeegedeeld dat deredactiehaareigenjournalistiekeafwegingenzoumaken,inovereenstemmingmetdedeontologischeregels.Diezeggenondermeerdateenjournalistgeenafsprakenmaaktdiezijnonafhankelijkheidinhetgedrangbrengen(art.9vandeCode).Klagerzelfheeft trouwensnadeuitzendingaanderedactielatenwetendathijerinhoudelijkgeenproblemenmeehad.

16

(foto Zuma Press /PhotoNews)

17

w

17

BESLISSInGOver de ontvankelijkheid

Hetkloptdathetwerkingsreglementzegtdateenklacht‘perbrief’moetwordeningediend.Geletophetfeitdate-mailssteeds meer aanvaard worden als een valabel alternatiefvoorgeschrevenbriefwisseling,ookinofficiëlecommunica-tie,aanvaardtdeRaadal sindsenige tijdklachtendiepere-mailwordenbezorgd.Deklachtisdaaromontvankelijk.

Over de grond van de klacht

Uit de mailuitwisseling die partijen aan de Raad voor deJournalistiek hebben voorgelegd, blijkt niet dat klager enderedactievanKoppenafsprakenhebbengemaaktoverdemanierwaarophetonderwerpvandevliegtuigstrepenzouworden behandeld. Klager heeft weliswaar in twee mailsvoor de uitzending gevraagd dat dit niet ‘in de sfeer van(gekke)complottheorieënwordtopgediend’ofdat ‘wijals

ledenvaneensektewordenvoorgesteld’.Hetbetreftechtereeneenzijdigevraagvanklagerengeenafspraak,wateenwederzijdsakkoordzouimpliceren.DeVRTontkenttenstel-ligsteenigeafspraakindiezintehebbengemaakt.IndeuitzendingzijndeverschillendevisiesvolgensdeRaadop een evenwichtige manier aan bod gekomen. Klagerheeftuitgebreiddekansgekregenomzijnstandpunttoetelichten,enooktereagerenopde‘complotstelling’vanpro-fessorBraeckman.DekeuzevanprofessorBraeckmanomdevisievanklagerineencontextteplaatsen,kanwordenver-antwoord,geletopzijneerderetussenkomstenhieromtrent.

Om die redenen is de Raad voor de Journalistiek van oordeel: de klacht is ongegrond.

Brussel,10april2014

In memoriam Yvan DhondtOp2apriloverleedYvanDhondtaaneenhartstilstand.Hijwasmijnzwagerengedurendeeenpaarjarenmijncollega.NietpaterJanMoriaux,maarYvanDhondtwasdeeerste redacteur vanKnack, toenhetblad in februari 1971werdgelanceerd.Yvan was van Roeselare en bekend met de familie De Nolf, uitgever vanDe Weekbode, die met Knack een nationaal nieuwsmagazine in de porte-feuille wilde hebben. Uitgever Rik De Nolf zelf en de toenmalige hoofdre-dacteurJosDeMantrokkenYvanaan.HijwastoennetafgestudeerdaandeJournalistenschoolinUtrecht.InzijnzogbrachtYvandefranciscanerpaterJanMoriauxmee,diehijinUtrechthadlerenkennen.DiepaterwerdderedactiesecretarisvanKnack.Yvanbegoneralsreporter.1968zinderdenognaenYvanwaseenkindvanzijntijd:ambi-tieus,rockandroll,tegendraadsmaarvakbekwaam.WantdathijinNederlandgeleerd.Goedennauwkeurigschrijven.DaaropderedactieaanhetMontgomeryplein leerde ikhemkennen.MaardeopstartvanKnackverliepopzijnzachtstgezegdwoelig.Deenehoofdre-dacteurnadeanderepasseerdederevue,ennaruimeenjaarhieldYvanhetvoorbekeken.Hij stapteovernaarDe SpectatorenHet Volk indeBrusselseKoningstraat,waar hij gerechtelijk verslaggever werd. Later verhuisde hij mee naar deForelstraatinGentenwerderchefopdeeindredactie.NadeovernamedoorCoreliowerdhijlidvanderegionaleeindredactiebijHet Nieuwsblad.Bijdezoveelsteherstructureringbegindezeeeuw,werdhembrugpensioenaangeboden.YvantrokzichteruginzijngeliefdeWest-Vlaanderen.InIzegemwerdhijeenlokalecoryfeedienietomsmakelijkeanekdotesverlegenzat.IndeofficiëlepersgeschiedeniszaldenaamYvanDhondtzeldenvallen.Daarwashijtebescheidenvoor.Zijnvriendenencollega’sherinnerenzichhemalseengoede,betrouwbarekameraad.Nietvanzijnstuktebrengen.Geestig.Cassantsoms,maarnooitvals.Hijwerd64enlaateenvrouw,eendochterentweekleinkinderenna.

Marc van Impe Yvan Dhondt

18

18

De

Jou

rna

list

De

Jou

rna

list

april 2014

Mens achter het nieuws

Katrien SAELEnS (VTM): VAN ONZE RECHTTOE RECHTAAN REPORTER TER PLAATSE

Bij rampen, zware criminaliteit of ingewikkelde processenschakelthetVTM-nieuwsgraagovernaarreporterterplaatseKatrienSaelens.Eenernstigkijkendedame,dieopnatuur-lijkewijzetotluisterenaanzet.BijKatriengeenHollywood-attitudes,maarrechttoerechtaaninformatie.Misschien omdat ze een pure West-Vlaamse is? KatrienSaelens:“IkbenafkomstigvanBeernem.Mijnpawerktebijeengrootdiepvriesbedrijf.EigenlijkwasikeencadeautjevandeSint,wantikbengeborenop5december1970.”Van thuisuitwasergeenenkeledrukomwatdanook teworden. “In het zesde studie-jaar had ik er wel eens uitge-flaptdatiklater‘winkeljuffrouw’wouworden.Maaralsjongdingleefdeikvandagtotdag.Ooknogtoen ik in Brugge Latijn-Grieksedoorliep.AandeGentseuniversi-teitwouikvanallesproeven,dusgokteikoppol&soc.Hetsmakjecommunicatie dat ik daar kreeg,spitteikverderuit.”Begin de jaren ’90 studeerdeKatrien af. Snel kon ze eenmaandje stage lopen bij Radio2-Oost-Vlaanderen. “Meteen eenduik inde journalistiekepraktijk!IkkreeghetregionieuwsuitOost-Vlaanderenopmijnbord:werkenmet correspondenten, zelf pers-conferenties afdweilen. Met eenlogge bandopnemer de hort op,ondermeernaarhetGentsestad-huis,waaropgezettetijdenwerdverteldwatdebewonersvanhunstadsbestuurkondenverwachten.De eerste keer proeven van dedeadline-stress: het regionieuwsvan 12u30 halen... Gelukkig hadik te maken met goede eindre-dacteurs,diechecktenofikgeenstekenlietvallen.”

Na haar stage stond ze op dekeien. “Ik ben toen een poosjewerkloosgeweest.Eenheelont-goochelendeperiode.Ikbentoenzelfs een VDAB-cursus verkoops-techniekengaanvolgen.”Tot in april 1993 de zon weerdoorbrak.“Ikkreegeentelefoon-tjevanuitRadio2.Ofikgeenzinhad in een job als freelancer...Tuurlijk!Eenwonder:ikzatteruginmijnverlorengewaandebiotoop.’tWaswelvaakheelvroegopstaan.IkgingtoenookopcursusaandeReyerslaan:Hoeschrijfjeeenradiobericht?Hoemaakjeeengoedinterview?”

Hoeiszeuiteindelijkopdebuisbeland,wilikweten.Katrien:“In1995solliciteerdeikbijderegionaletv-zenderWTV,dieKortrijk en Zuid-West-Vlaanderen bedient. HoofdredacteurJohanPersynhadprachtignieuws:ikkreegereenvastcon-tract. Mijn allereerste beeldreportage ging over een wed-strijdhoeveverfraaiing.”Zesjaarlater–zewas30toen–waagdeKatrienhaarkansbijVTM.ZewasnogmaarnetenkeledageninVilvoordeaandeslagtoenPaulVandenBoeynantsstierf.“IkwerdnaardeBrusselseMarollengestuurdvooreenmenselijkportret.Hoe

dachtderasechteKetoverdele-gendarischeVdB?Mijngod,ikwistamper waar de Marollen lagen.Terug op de redactie viel ik ge-lukkigniet inongenade.Saelens, goed gedaan!, was het bondigeoordeelvanKlausVanIsacker.”LatertrokzemethetkoningspaarAlbertenPaolameenaarIerland.EnmetFilip,dietoennogvrijgezelwas,kwamzeinJapanterecht.“Ikhebaltijdopdealgemenenieuws-redactie gewerkt, maar stilaanverhuisdeiknaardegerechtelijkecel.Daarmoetjeweleenfascina-tiehebbenvoordingendiejemetgezondverstandnietkuntvatten.Watdrijftmensentothetvreselijk-ste?WatmijaltijdzalbijblijvenzijndebloedigerellenindeLondenseTottenham-buurt – er werd toenzelfseenheelhuizenblokinbandgestoken. Taxichauffeurs wildener onder geen beding heen. Enikmoestopzoeknaareenbuurt-bewonerdie ietszinnigskonver-tellen over de oorzaken en deproblematiekvandekanslozejon-gerendaar.”

Of ze nog iets kwijt wil over deevolutievanhetvak?“Recentelijkwerdmedooreenklasjevan17-jarigen iets heel prangends voorde voetengeworpen”, vertelt ze.“Mevrouw, voor een tv-journaal moet je op een vast uur voor je toestel zitten. Is dat niet iets voor... oude mensen ? Een boksin de maag was dat, toegedienddoor onze kersverse multime-dia-generatie. Maar ik ben geen

doemdenker,engelukkigbiedthetlevennogzoveelandereaantrekkelijke dingen om te doen. Zoals elke woensdag-avond met vrienden en vriendinnen volleybal spelen. Endaarnaeengezelligepint.”

Jan Backx

‘Als gerechtelijk verslaggever moet je een fascinatie hebben voor dingen waar je met gezond verstand niet bij kunt.’

191919

Onder embargo

Oproep aan alle VVJ-leden.DeVVJ isopzoek naar een secretaris-penningmees-ter,diealslidvandeRaadvanBestuurmeedefinanciënvanonzeverenigingopvolgt.Hetgaatomeencontrolerendefunctie;hetoperationelefinanciëleenboekhoudkundi-gewerkwordendoorhetvastsecretariaateneenboekhouderverricht.

DeRaadvandeBestuurvandeVVJ,waarde secretaris-penningmeester deel vanuitmaakt, komt maandelijks bijeen, inprincipe op een woensdagavond. Van desecretaris-penningmeester wordt enigebekendheid met financieel beheer enboekhoudingverwacht.

Sinds1aprilisPieter KnapenindienstbijdeRaadvoorde Journalistiek,alsnieuwesecretaris-generaal en ombudsman. HijvolgtFlipVoetsop,dieop1julimetpensi-oenvertrekt.

De strijd om de titel WIJ-magazine lijktvan de baan. Maurits Van Liedekerke,oud-hoofdredacteur van het intussen ver-dwenen Vlaamsnationalistische blad WIJ,vesliktezichkortgeledeninzijnkoffietoenhijvaststeldedatdeCD&Vvoorzijn cam-pagnekrantexactdezelfdetitel-lettertypeincluis - had gekozen. Het leverde CD&V-voorzitterWouter Bekeeenbrandbriefop,waarinde“kaping”vandetitelWIJ aandeordewerdgesteld.

BekeheeftVanLiedekerkenueensussendantwoordgestuurd.“Ikbegrijpbestdatdetitel van ons magazine bij u herinnerin-genoproeptaaneenpartij(de Volksunie, n.v.d.r.) die intussen al ruim 10 jaar nietmeerbestaat”,aldusdecD&V-voorzitter.“Maarikkanugeruststellen:hetgaatmaarom een eenmalige publicatie. Ons teamheeft opgeenenkelmomentde intentiegehadomdezetiteltekapen.Velenonderhenhebbenzelfsalgeenherinneringmeeraandieperiode.”

Vlaams-Brusselse Media:datisdenieuwekoepelorganisatie waarin het weekbladBrussel Deze Week, de nieuwssite brus-selnieuws.be, regionale zender tvbrussel,stadsradioFM BrusselenhetuitmagazineAgenda voortaan de krachten bundelen.Vlaams-Brusselse Media wordt gesubsidi-eerddoordeVlaamseoverheidenmoet,middels kwalitatieve en objectieve be-richtgeving, de Vlaamse gemeenschap inBrusselverderopdekaartzetten.

Devoorzittervandenieuwevzw isMarc Michils. Hij raakte vooral bekend als op-richtervanhetreclamebureauQuattro,enissindsvorigjaardirecteurvandeVlaamseLigategenKanker.Alsalgemeendirecteur

vanVlaams-BrusselseMedia isad interimSwa Bettens aangesteld. Er wordt noggezochtnaareendefinitievealgemeendi-recteur.

Westtoer, de toeristische dienst van deprovincie West-Vlaanderen zeg maar,heeft een banvloek uitgesproken overhet boek 600 plekken die je écht gezien moet hebben in Vlaanderen van reisjour-nalistPaul De Moor.IndatboekstaanookenkelkritischepassagesoverdeBelgischekust:delintbebouwingdaar,deaanslagopduinen,desomslelijkenieuwbouw…

Hetwasdebedoelingdathetboek,uitge-gevenbijLannoo,viaeenbonnenactievanVlaanderen Vakantielandwerdverdeeld.Maardetoeristischedienstenaandekustweigerendaarnuaanmeetedoen.

PaulDeMoorreageertverrast.“Jekuntmetochnietverwijtendat ikopschrijfwat ikzié? Iederéénziet tochdatonzekustnietdemooisteis?Watmetrouwensnietheeftbeletomookteschrijvendatonzekustnogaltijd een onweerstaanbare aantrekkings-krachtheeft.”

Naaraanleidingvan100 jaarWO IbrachtGazet van Antwerpen zopas hulde aanFrans Goris, de oud-hoofdredacteur diede krant door de moeilijke oorlogsjarensleepte. Goris was al hoofdredacteur vanGvA sinds1898enhijbleefdatveertig(!)jaarlang.

NaWOInamdeGazet eendoorstartmetnagenoegdezelfdezes(!) journalistenalsvoor de oorlog. Dat kon, schrijft reporterFrans De Bie, omdat de krant haar jour-nalisten en bedienden tijdens de periodedatzenietverscheeneen(weliswaarver-laagd)loonwasblijvenbetalen.

Anja Buytaert(43)isdenieuwehoofdre-dacteur van TVLimburg. Ze volgt MirandaGijsen op. Anja begon haar loopbaan bijHet Belang van Limburg enVTM,enwerktsinds2000bijTVL.

En voormalig TVL-schermgezicht LieveKetelslegersgaatop1juliaandeslagalsnieuwe woordvoerster van verzekerings-maatschappijEthias.MomenteeliszenogwoordvoerstervandegemeenteRiemst.

EenreportervanDe Ideale Wereld opVIERisdantochnieterkendalsberoepsjourna-list. Volgens de Erkenningscommissie ishet programma De Ideale Wereld “wel-iswaar geënt op de actualiteit, maar kanhet toch niet worden beschouwd als eentelevisienieuwsuitzending die betrekkingheeftophetactualiteitsgebeureninhetal-

gemeen,zoalsvereistdoordewetvan30december1963”.

Annick De Wit, journalistebijHet Laatste Nieuws, tekende samen met christophe Deborsu,bekendWaalstv-figuur,vooreenboekoverovereenkomstenenverschillentussennoordenzuidinhetland.Hungeza-menlijkepennenvrucht-titel:Dag,Bonjour! -isdestemeeropgemerktomdatsnood-aardDeborsuvlakvoorhetterpersegaannogeenalineabinnensmokkeldemeteenhuwelijksaanzoekaanAnnick.

Met die passage geconfronteerd in Café CorsariopVRT,konAnnickmoeilijkandersdan een jawoord geven. Het journalis-tenkoppel zal ook een prominente plaatsinnemen in de komende verkiezingsver-slaggevingvanHet Laatste Nieuws.

Skepp,deverenigingdie tenstrijde trekttegenpseudo-wetenschap,heefthaarjaar-lijkse prijs De Zesde Vijs toegekend aanMarleen Finoulst, hoofdredactrice vanBodytalk.SkeppwaardeertMarleenskriti-scheberichtgevingoverondermeergevi-taliseerdwater,drugsenbabyslaap.

De Skeptische Put, een minder lovendeprijs, reikt Skepp dit jaar uit aan Peter Vereecke, aanhanger van de chemtrails-theorie.Diezietindewitterooksliertendievliegtuigenachterlatengeengewonecon-densatiesporen,maargiftigesproeinevels.Zieookpagina16vanditblad.

Stefaan Werbrouck (39) verlaat Knack FocusenvolgtLeoDeHaesopalsuitgevervanHoutekiet.Werbrouckwas14jaarlangactiefbijKnack Focus,delaatstepaarjaaralshoofdredacteur.

Leo De haes wordt in juni 65 en gaatmet meer dan welverdiend pensioen.Voorhij22jaargeledenuitgeverwerdbijHoutekiet,werktehij17jaarlangalsjour-nalistvoorHumo.

Bij Joepie maaktvoortaanniels Janssensdedienstuit.Hijwerktalsinds2008voorhetblad.Birte Govaertswordtzijnadjunct-hoofdredacteur.NielsJanssensvolgtSylviaVanDriesscheop,diezichna13jaarJoepie (en5jaaralshoofdredacteur)wilgaantoe-leggenophetschrijvenvanjeugdromans.

(Druk)foutje bij Flair, in haar editie van8april.Opdecoverstond€2,35alsver-koopprijs vermeld, in plaats van € 2,50.Als lezers zelfs dàt al niet meer mogengeloven… Toch oordeelde zelfs Test-Aankoopdatinzo’ngevalvanduidelijkma-teriële vergissing gerust de normale prijskanwordengevraagd.

20