7/31/2019 S H R _ B Y

1/25

S H R / B Y

Sihir; Anlam ve Mhiyeti

Kuran- Kerimde Sihir Kavram

Hadis-i eriflerde Sihir

Sihrin Tarihesi

Bynn eitleri

Bynn Etkisi Var mdr?

Hrut ve Mrut

Cinlerin nsanlarn Emrine G irmesi Mmkn mdr?

Hz. Peygambere By Yapld m?

Cin; Mhiyeti ve Hakkndaki stismarlar, Yanl Kabuller

Sihrin ve Bycnn Hkm

Ve Gnmz

Sihir/By ile lgili Baz Kavramlar

Sleymann hkmranl hakk nda onlar, eytanlarn syledikler ine tbi oldula r. Halbuki Sleyman kfir olmad (By yapmad ve ona inanmad). Lk in

eytanlar kfir oldular. nk insanlara sihri (by ilmini) ve Bbilde Hrt ve Mrta indirileni retiyorlard. Halbuki o iki melek herkese Biz imtihan iin

gnderildik, sakn (yanl inanp by yapmaya cevaz verip de) kfir olmayasnz dedikten sonra ancak ilim retirlerdi. Onlar kar ile koca a rasn aan eyleri

reniyorlard. Bycler, Allahn izni olmadan hibir hususta zarar veremezler. Onlar (bycler) kendilerine fayda vereni deil de zarar vereni renirler. Onlar

kesinlikle bilmilerdir ki, kim onu (sihri) satn alrsa (ona para ver irse), onun hiretten nasbi yoktur. Karlnda kendi varlklarn sattklar ey ne ktdr! Keke

bunu anlasalard! (2/Bakara, 102)

Eer onlar Allah'a inanp kendilerini ktlkten korumu olsalard, phesiz, A llah tarafndan kendilerine verilecek sevap daha hay rl idi. Eer bunu bilselerdi ne

iyi olurdu. (2/Bakara, 103)

Sihir; Anlam ve Mhiyeti

Trkede by kelimesiyle karlanan Sihir, Arapa lgat anlamyla, her ne olursa olsun, sebebi gizli olan ince ey demektir. Nitekim fecir vaktinin

balangcna da ufuk izgisinin inceliinden dolay seher denilir. Bu anlamda, yani sebebi gizli olan ince ey leri bilmek ve tanmak anlamnda sihrin kfr

olmayaca aktr. Ancak, din rfteki anlamyla sihir, sadece bu demek deildir. Sebebi gizli olmakla beraber, gerein aksine tahayyl olunan yldzclk, falclk,

medyumluk, cincilik, arlatanlk, hilekrlk yolunda cereyan eden herhangi bir ey demektir. Halk dilinde de sihir veya by denilince akla gelen bunlardr ve btn

bunlar irkin ve btl eylerdir. nk bunda esrrengiz bir ekilde hakk btl, btl hak; hakikati hayal, hayali hakikat diye gstermek vardr. Nitekim, nsanlarn

gzlerini sihirlediler (7/Arf, 116); Sihirleri syesinde ipleri ve sopalar onun haylini byledi, nk onlar gerek ten yryor gibiydiler (20/Th, 66)

buyrulmaktadr. Demek ki, esrrengiz, gizli sebep ile incelik, d grn itibaryla ekicilik ve bir de kt maksat, sihrin niteliini belirler.

Din rfte sihir, sebebi gizli olmakla, gerein zddna tahayyl olunan, gzbaclk, yaldzclk, arlatanlk, hilekrlk tarznda cereyan eden herhangi bir eydemektir. Kendisinde, hakk btl, btl hak gsterme zellii sz konusu olduu iin, aslnda ortak ad slm olan tm semv dinler tarafndan ktlenmi ve

yasaklanmtr. Mhiyetinde, esrrengiz gizli sebep ile incelik, d grnnde czibe, hile ve kt niyet vardr. Bizzat ilh irde ile meydana ge len olaylardan

deildir. Ortaya konulabilmesi iin teebbs edilmesi gerekli zel bir sebebi vardr. Bu zel sebebi herkes bilemediinden, sihir hrika gibi zannedilir. Bunun iin,

sebebi herkese bilinmeyen herhangi bir hakikat bile bakalarn kandrmak iin kullanld takdirde sihir olur. Bu sebebin nazar/teorik olarak aklanabilir bir

halde bulunmas da art deildir. Az ok taklid bir ekilde ortaya konulabilmesi de yeterlidir.

Yaratl sebebi ilmen aklanamayan, tek bana ya da zincirleme baz garip olaylar meydana getirebilmek sihir olmaz. Fakat insanlar aldatmak iin bunlardan

faydalanmaya kalkld ve bu ekilde kalplere tesir ederek dolandrclk yaplmak istenildii zaman bunlar sihir zellii kazanrlar. Bunun iin imanszlk,

ahlkszlk ve aldatmak, sihrin kkdr. Sihirbazlar, eitli bilimlerden, sanayi ve teknolojiden, edebiyattan, felsefeden, yaratln garip srlarndan kt niyetleri

iin yararlanmasn bilirler. Bu ekilde hakk gizlemek iin yazlm nice felsefeler, romanlar, tarih klkl kitaplar vardr. Vaktiyle hukemnn, yani hikmet ehli

kimselerin domuzlarn boynuna mcevher (inci gerdanlk) takmayn nasihati, bu gibi kimselerin yksek ilimleri renerek, bunlar kt maksatlarla kullanmalarn

nlemek iin verilmitir.

Sihir, din asndan iddetle knand ve yapanlara ar cezalar ngrd halde; baz kaytlarla mer k lnm hususlar iin de kullanlmtr. Hz. Peygamberin

Bel olan szlerden bir k sm muhakkak s ihirdir (Buhr, Nikh 47; Mslim, C uma 47) szleri bu cmledendir. mer bin Abdlaziz de, kiinin gze l konumas ilegerei etkili ekilde ortaya koymasna sihr-i hell demitir. Bu durumda, hakk ortaya koyan bel konumalar hell bir sihir olup hakk btl, btl hak eklinde

gsteren bel konumalar da haram bir sihirdir. (1)

By anlamna gelen Franszca ve Almanca magie, ngilizce magi, magic kelimelerinin aslnn Yunanca magostan geldii bilinmektedir. Sihir kelimesi,

Trkede by kelimesiyle karlanr. Ayn zamanda sihir kelimesi de kullanlr. Fakat, Trkede sihir ve by kelimeleri tmyle ayn anlamda

kullanlmamaktadr. Kurn- Kerimde geen sihir kelimesi, by anlamn da tamakla birlikte sihir, byden daha geni kapsamldr: By ile sihrin baz

Cts, May 26th arama... ARAMA

ANA SAYFA SIYER HAKKINDA KAVRA M TEFSIRI ONLINE KITAP SAT I VIDEO

7/31/2019 S H R _ B Y

2/25

ekilleri arasnda farklar vardr.

te yandan Trkede byc ile sihirbaz ayn anlama gelmemektedir. Sihirbazlkta gz, gr aldatan, hokkabazlk, el abukluu ve renk yanltmasna dayanan

bir gsteri anlam da vardr. llzyonizm, manyetizma, hipnoz, telepati gibi teknikleri uygulayan kimse, sihirbazdr. Byc ise, iyi veya kt varlklarn yardmn

salad varsaylan, by tekniini, usullerini, tlsml szleri, iksirleri, uygun materyali, muskalar, dier ilgili maddeleri bilen ve kullanan veya yle kabul edilen

kimsedir. Daha ok el abukluuna dayanan, sahne showlarna, halk elendirme amacyla gsterilen teknik ve illzyonlara, gzleri yanltmaya sihirbazlk

denilirken; cinlerle i yapt zannedilen, muska ve frkten yararlanan, insanlarn zihnini etkilemeye ve eitli rh hastalklara veya bu hastalklar tedviye

sebep olduu kabul edilen kimselerin tp, bilim ve din d a ralar kullanarak yaptklarna da by denilmektedir. Cadlar ve khinler, byclerle kartrlrsa da

aslnda onlarnki bir teknik deil; ahs kabiliyet veya istismara dayanan farkl yntemlerdir. Medyumlar, falclar, astrologlar da modern mneccim ve bycler

olarak kabul edilebilir.

By, tabiat st gizli glerle iliki kurularak, yahut kendilerinde gizli gler bulunduuna inanlan baz tabi/doal nesneler kullanlarak zararl, faydal veyakoruma gyeli baz sonular elde etmek iin yaplan iler ek linde tarif edilebilir. Kutsalla ilikisi bulunmamas ve ahlk ama tamamas, bynn en temel

zellikleridir; balca gayesi ise daima kar salamaktr. Batl baz aratrmaclar, din ile by arasnda benzerlikler bularak, birbirlerini etkiledikleri, birinin

dierini dourduunu ileri srmlerdir. Bu, byy tmyle dlayan, sihri kfr ve irk olarak tanmlayan slm iin, dnlmesi bile mmkn olmayan bir

bhtandr. Hatta, bu deerlendirmeyi, slmn dndaki dier dinler iin de doru olmayan ve din dmanln sergilemek iin, iki zt ey arasnda ayrntyla ilgili

ve ok kk bir iki benzerliin kastl olarak abartlmasndan dolay ortaya atlan bir iddia ve her trl dine bir iftira kabul ediyoruz.

Din ile by arasnda benzerlik bulanlara kar u grler ileri srlr: Din her eye gc yeten bir varla, by ise tabiattaki bir gce ynelmektir. Dinin bir

cemaati, bycnn ise sadece mterisi vardr. Dinde gnah anlay varken byde yok tur. Dinde aklk, byde kapallk ve gizlilik; dinde itaat, balanma,

byde muvakkat bir menfaat hesab vardr. Dindeki du, ibdet, ahlk, dayanma, birlik gibi temel unsurlar byde yok tur. Byde din uygulamalardaki

mnev, ruhan zden, dern inantan ok d unsurlar, kat artlar, madd aralar n plandadr. By ilh otorite ve ahlk kurallarn dndadr.

By, inana gre, Tanr veya tanrlarn kudretinin stnde bir ey yapmak veya onlar zorlayarak bir gyeyi gerekletirmek iddiasndadr. Halbuki dinde Tanrya

itaat etmek, Onun honutluunu kazanmak, gazabndan sak nmak, ceza veya mkfatna gre tavr almak sz konusudur. Bynn temel gyesi, menfaat temini

olduundan, yerine gre dince kutsal saylan eyleri de kendi gyesi iin kullanarak dini istismar edebilir. Byde ahs, dinde hem ahs hem de sosyal gye sz

konusudur. Dinin devamllna karlk, kiinin bilgi, yetenek ve imkn bitince veya gyesini gerekletirince by olay sona ere r. (2)

Kuran- Kerimde Sihir Kavram

Sihir ke limesi, trev leriyle birlik te Kurn- Kerimde 60 yerde geer; 2 ye tte de khin kelimes i kullanlr . Kuran, chiliyye toplumu yesi mriklerin, hak

olarak gnderildiklerini tebli ettiklerinde, bunlar allmadk, duyulmadk eyler olarak deerlendirerek, peygamber lere bylenmi, kendisine sihir yaplm,

cinlenmi, mecnun gibi ifdeler yaktrdklarn belirtir. Yine hakkn ifadesi olan vahye de bu bir sihirdir/bydr dediklerini ifade eder (10/Ynus, 2). Kuran, bu

ithamlar kesin bir dille reddeder. Peygamberin bir khin, mecnun veya sihre uram biri, ya da byc/sihirbaz olmadn belirtir (52/Tr, 29-30; 68/Kalem, 2;

81/Tekvr, 22). Peygamberlerin mcize gstermesine kar kfirler buna sihir demilerdir (5/Mide, 110; 6/Enm, 7; 10/Ynus, 77; 27/Neml, 13, 28/Kasas, 48;

37/Sfft, 14-15) Bunlarn yannda sihrin peygamberlerle ve vahiyle zerre kadar ilgisi olmayan, eytn bir pislik ve kfr olduu vurgulanr.

Sihir ke limesi, Kuranda hile (20/Th, 64, 69), kandrmak ve alda tmak (23/Mminn, 89) anlamlarnda kullanlr. S ihirbazlar/bycler fesat/bozguncu

(mfsid) olarak deerlendirilir ve Allahn onlarn iini dzeltmeyecei aklanr (10/Ynus, 81). Kuran, sihirbazlarn, nereye gitseler baarl olamayacan belirtir

(20/Th, 69; 10/Ynus, 77). Allah, sihri tesirsiz brakacak, iptal edecektir (10/Ynus, 81). Kuran, Hz. Ms ile Firavunun sihirbazlar arasndaki mcdeleyi,

deiik srelerde ve baz ayrntlarla birlikte aklar (7/Arf, 103-126; 10/Ynus, 75-86; 20/Th, 56-72; 26/uar, 30-51). Bu mcdelenin vurgulanmas, her

dnemde deiik biimde ve farkl aralarla Firavunlarn sihirbazlar/bycler (hakk btl ve btl hak, ak kara ve karay ak gsterenler, insanlar eitli hilelerle

kandran ve oyalayanlar) ile vahyin ve Peygamber dvetin karsna kacaklarn hatrlatr. Yine mminlere ders ve moral ve rilir; kim olurlarsa olsunlar,

byclerin ortaya koyduklarn Allah boa karp iptal edecek, her nerede olurlarsa olsunlar bycler baarsz olacaklar, her iki dnyada da felha

kavuamayacaklar, kurtulua eremeyeceklerdir.

Sleymann hkmranl hakk nda onlar, eytanlarn syledikler ine tbi oldula r. Halbuki Sleyman kfir olmad (By yapmad ve ona inanmad). Lk in

eytanlar kfir oldular. nk insanlara sihri (by ilmini) ve Bbilde Hrt ve Mrta indirileni retiyorlard. Halbuki o iki melek herkese Biz imtihan iin

gnderildik, sakn (yanl inanp by yapmaya cevaz verip de) kfir olmayasnz dedikten sonra ancak ilim retirlerdi. Onlar kar ile koca a rasn aan eyleri

reniyorlard. Bycler, Allahn izni olmadan hibir hususta zarar veremezler. Onlar (bycler) kendilerine fayda vereni deil de zarar vereni renirler. Onlar

kesinlikle bilmilerdir ki, kim onu (sihri) satn alrsa (ona para ver irse), onun hiretten nasbi yoktur. Karlnda kendi varlklarn sattklar ey ne ktdr! Keke

bunu anlasalard! (2/Bakara, 102)

Allah o zaman yle diyecek: Ey Meryem olu sa ! (...) Hani sriloullarn (seni ldrmekten) engellemitim; kendilerine apak deliller (mcizeler) getirdiin

zaman, ilerinden inkr edenler, bu apak bir sihirden baka bir ey deildir demilerdi. (5/Mide, 110)

Eer sana kt zer ine yaz lm bir Kitap indirseydik de onlar eller iyle onu tutmu olsa lard, y ine de inkr ediciler: Bu, apak byden baka bir ey deildir

derlerdi. (6/Enm, 7)

Firavun kavminden ileri ge lenler dediler ki: Bu ok bilgili bir sihirbazdr. Sizi yurdunuzdan karmak istiyor; ne buyurursunuz? Dediler ki: Onu da kardeini de

beklet, ehirlere toplayc (memurlar) yolla. Btn bilgili sihirbazlar (toplayp) sana getirsinler. Sihirbazlar Firavuna geldi ve eer stn gelen biz olursak, bize

kesin bir mkfat var m? dediler. (Firavun:) Evet, hem de siz mutlaka yak nlarmdan olacaksnz dedi. (Sihirbazlar,) Ey Ms, sen mi (nce hnerini ortaya)

atacaksn, yoksa nce atanlar bizler mi olalm? dediler. Siz atn dedi. Onlar atnca insanlarn gzlerini bylediler, onlar korkuttular ve byk bir sihir (ortaya)

getirdiler. Biz de Msya, asan at diye vahyettik. Bir de baktlar ki; bu, onlarn uydurduklarn yakalayp yutuyor. Bylece gerek ortaya kt ve onlarn

yapmakta olduklar yok olup gitti. (Firavun ve kavmi) orada yenildi ve kk derek geri dndler. Sihirbazlar ise secdeye kapandlar. Ms ve Hrunun da

Rabbi olan lemlerin Rabbine inandk dediler. Firavun dedi ki: Ben size izin vermeden Ona iman m ettiniz? Bu hi phesiz ehrin (Msr) kpt olan halkn oradan

karmak iin kurduunuz bir tuzaktr. Ama yaknda (banza gelecekleri) bileceksiniz! Mutlaka ellerinizi ve ayaklarnz aprazlama keseceim, sonra da hepiniziasacam. Onlar, Biz zaten Rabbimize dneceiz. Sen sadece, Rabbimizin yetleri geldiinde onlara inandmz iin bizden intikam alyorsun. Ey Rabbimiz,

stmze sabr yadr ve bizi mslman olarak ldr dediler. (7/Arf, 109-126)

Ve dediler k i: Sen bizi bylemek iin her ne mcize getirirsen, biz asla sana inanacak deiliz. 7/Arf, 132)

Firavun dedi ki: Bilg ili btn sihirbazla r bana getirin! Sihirbazlar gelince Ms onlara: A tacanz atn dedi. Onlar (iplerini) atnca, Ms dedi ki: Sizin getirdiiniz

7/31/2019 S H R _ B Y

3/25

sihirdir. Allah onu iptal edecek, boa karacaktr. nk A llah fesatlarn/bozguncularn iini dzeltmez. Sulularn houna gitmese de Allah, szleriyle gerei

aa karacaktr. (10/Ynus, 79-82)

lerinden bir adama: nsanlar uyar ve iman edenlere, Rabler i katnda onlar iin yksek bir doruluk makam olduunu mjdele d iye vahyetmemiz, insanlar iin

alacak bir ey mi oldu ki, o k firler: Bu elbette apak bir sihirbazdr dediler. (10/Ynus, 2)

Katmzdan onlara hak (mcize ) gelince: Bu elbette apak bir sihirdir dediler. Ms: Size hak ge ldiinde onun iin (hep byle ) mi ders iniz? Bu bir sihir midir?

Halbuki sihirbazlar iflh olmazlar dedi. 10/Ynus, 76-77)

...(Raslm!) lmden sonra muhakkak d iriltileceksiniz desen, kfir o lanlar derhal bu, ak bir byden baka bir ey deildir derle r. (11/Hd, 7)

ncekilerin bana gelenlerden ders almalar gerek irken onlar hl buna (Kurana) inanmyorlar. Onlara gkten bir kap asak da oradan yukar ksa lar, yinegzlerimiz boyand, daha dorusu bize by yaplmtr derler. (15/Hcr, 13-15)

Biz, onlarn seni dinlerken ne maksatla dinledik lerini, kendi ara larnda fsldar larken de o z limlerin, S iz, sihirlenmi bir adamdan bakasna uymuyorsunuz!

dediklerini ok iyi biliriz. (17/sr, 47)

(Firavunun sihirbazlar) y le dedi ler: Bu ik isi (Ms ve Hrun), muhakkak k i, sihirler iyle siz i yurdunuzdan karmak ve sizin rnek yo lunuzu ortadan kaldrmak

isteyen iki sihirbazdrlar sadece. yle ise hilenizi kurun; sonra sra halinde gelin! Muhakkak ki bugn, stn gelen kazanmtr. Dediler ki: Ey Ms! Ya sen a t veya

nce atan biz olalm. Hayr, siz atn dedi. Bir de bakt ki, byleri syesinde ipleri ve sopalar , kendisine gerekten kouyor gibi grnyor. Ms, birden iinde bir

korku duydu. Korkma! dedik, stn gelecek olan, kesinlikle sensin. Sa elindekini at da, onlarn yaptklarn yutsun. Yaptklar, sadece bir byc hilesidir.

Sihirbaz/byc ise, nereye varsa (ne yapsa) iflh olmaz. Bunun zerine sihirbazlar secdeye kapandlar; Hrunun ve Msnn Rabbine iman ettik dediler.

(20/Th, 63-70)

...(O mrik) zlimler (mminlere:) S iz, ancak byye tutulmu bir adama uymaktasnz! dediler. (25/Furkan, 8)

Dediler ki: Sen, olsa olsa iyice s ihirlenmi b irisin! (26/uar, 153)

(Firavun ve adamlar Hz. Msya, azb grnce) Dediler k i: Ey sihir ustas ! Sana verdii ahid uyar nca bizim iin Rabbine du et; nk biz , doru yo la

gireceiz. (43/Zuhruf, 49)

te bylece, onlardan ncek ilere herhangi bir peygamber geldi inde hemen: O, bir bycdr veya delidi r dediler. (51/Zriyt, 52)

O gn cehennem ateine i tilip atlrlar da, ite ya lanlayp durduunuz ate budur denilir . Bir sihir midir bu, yoksa grmyor musunuz? (52/Tr, 13-15)

(Ey Muhammed!) Sen t ver, Rabbinin nimetiyle sen ne bir khinsin, ne de cinlenmi bir de li. (52/Tr, 29)

Onlar bir mcize grrlerse hemen yz ev irirler ve: eskiden be ri devam edegelen bir bydr derle r. (54/Kamer , 2)

(Raslm,) Sen -Rabbinin nimeti syesinde- mecnun (cinlenmi veya deli) deilsin. (68/Kalem, 2)

De ki: Yaratkla rn errinden, bastrd zaman karanln er rinden, dmle re fleyenlerin errinden, hased ettii zaman hasedinin er rinden, tan ye rini aartan

Rabbe snrm. (113/Felak, 1-5)

Hadis-i eriflerde Sihir

ki bamls, sihre inanan ve akrabalar yla a lkas n (sla-i rahmi) kesen cennete giremeyecektir. (Hadisin baz r ivye tlerinde mminun bi-sihrin, -sihre

inanan-gemesine karlk, bazlarnda musaddkun bis-sihr -sihri tasdik eden- eklinde gemektedir.) (Ahmed bin Hanbel, 4/399; Eb Yal, e l-Msned hds no:

3386; bn Hibbn, Sahh 7/366, 648; Hkim, Mstedrek 4/146)

Dm atarak zerine fleyen kimse sihir yapmtr. Sihir yapan ise irk komutur. zer ine bir ey takan kimse, (takt eye) gvenmi olur. (Nes,Tahrmud-Dem 199, 7/117)

(u) Helk edici yedi eyden sak nn. Dediler ki: Bunlar nelerdir, ey Allahn Rasl? Buyurdular ki: A llah'a irk/ortak komak, sihir yapmak, Allahn haram

kld can haksz yere ldrmek, yetim mal yemek, fiz mal yemek , savata dmandan kamak, kendini savunmaktan ciz nmuslu kadnlara zin iftirsnda

bulunmak. (Buhr, Vesy 23, Tb 48, Muhribn 31; Mslim, man 38, 4; Eb Dvud, Vesy 10, 1; Nes, Vesy 11)

ki yahdiden birisi, dierine beraberce gidip u peygambere soru soralm dedi. Arkada, ona peygamber deme! Sonra senin ona peygamber dediini duyarsa

(sevincinden) drt gzl olur dedi. Sonra Neb (s.a.s.)ye geldiler ve ona: Msya apak dokuz yet verdik (17/sr, 101) yet-i kerimesini sordular. Bunun

zerine Raslullah (s.a.s.) yle buyurdu: Allah'a hibir eyi irk/ortak komayn, zin etmeyin, Allahn haram kld bir can haksz yere ldrmeyin, hrszlk

yapmayn, sihir yapmayn, bir susuzu ldrmesi iin devlet adamna gtrmeyin, fiz yemeyin, iffetli bir kadna zin suu isnd etmeyin, savatan kamayn ve

siz yahdilere mahsus olmak zere Cumartesi gnne tecvz etmeyin. Bunun zerine o iki yahdi, Hz. Peygamberin iki elini ve iki ayan ptler. Senin

peygamber olduuna ehdet ederiz dediler. Hz. Peygamber, o halde mslman olmaktan sizi engelleyen nedir? buyurunca dediler ki: Dvud (a.s.),

zrriyetinden bir peygamberin devaml olarak bulunmas iin du etmitir. yet mslman olursak, yahdilerin bizi ldrmelerinden korkarz. (Tirmiz, stizn 33,

Tefsr Ben sril 18, 16; Nes, Tahrmud-Dem 18; bn Mce, Edeb 16/2)

Dvud Peygamberin gecede bir saa ti vard k i, bu saatte ilesini uyandrarak yle derdi: Ey Dvud ilesi, kalkn ve namaz kln. Zira bu saat yle bir saattir ki,

shir (sihir ve byyle uraan) veya vergi toplayandan bakasnn dusna karlk verilir. (Ahmed bin Hanbel, 4/22, 218)

(Bel olan) szlerden bir k sm, muhakkak sihirdir. (Buhr, Tbb 51, Nikh 47; Mslim, Cuma 47)

7/31/2019 S H R _ B Y

4/25

Baykularda (uursuzluk diye) bir ey yoktur. Yorum yapmann en dorusu, hayra yormadr . Gz demesi de bir ge rektir . (Tirmiz, Tbb, hadis no: 2062; bn

Mce, Tbb, hadis no: 3506-3509; Eb Dvud, Tb, c. 2, s. 336)

Uursuzlua yorma yoktur. Drst yorum, gzel sz houma gider. (Buhr, Tbb 44; Mslim, Selm 111, 112; Eb Dvud, Tbb, c. 2, s. 343; Tirm iz, Siyer, hadis

no: 1615; bn Mce, c. 2, s. 365-366)

Fal aan ve kendisi iin fal atran ve kehnette bulunan ve kendisi iin kehnette bulunulan ile sihir yapan ve kendisi iin sihir yaptran k ii Bizden deildir .

(Bezzr, Msned; Tabern, Mucemul-Evsat)

Sihrin Tarihesi

By, Paleolitik devrede bile rnekler i bulunan ok eski bir uygulamadr. Eski Mezopotamya ve Msrdan kalma, tlsml szler ve by formlleri ihtiv eden ok

sayda metin, gnmze kadar ge lmitir. Onlarn trenlerinin ou by ile ilgiliydi. Milattan sonra I-IV. yzyllara a it Yunan ve Msr papirslerinde hayvanlar ve

insanlarla ilgili by formlleri, by trenleri, bynn tutmas iin gerekli grlen temizlenme usullerini iinde bulunduran by rnekleri oktur. Mezopotamya

blgesinde rhipler ayn zamanda by ile ilgili trenleri yrtmekte idiler. Akkadlar, Bbilliler ve Asurlularda kt cinlerden korunmak iin muskalar

kullanlmaktayd. zellikle Bbillilerde toplum hayat by zerine kurulmutu. Sanat, ticaret, sava, din, av vb. faliyetler hep by ile i ie idi. Eski Msrllar

by yoluyla hayat ve lm etkileyebileceklerini, tabiat glerini denetimleri altna alabileceklerini sanyorlard (aktif by). Msr tanrlar aldatlabilir, zorlanabilir,

itaat altna alnabilirdi. Bu yzden Msrllar bysel jestler ve tanrlar kendi isteklerine uydurabilecek yinlerle, byclerin, llere iyi davranmayan tanrlara ceza

verebileceine inanyorlard.

a- Eski Yunan ve Romallarda By: Eski Yunanda Hekata srl bir kiilie sahip olmas yannda, by ilhesi/tanras olarak da benimsenmiti. ehirlerde

bycden geilmezdi. Btn eski Yunan filozoflar byye, bynn etkisine inandlar; hatta ilerinde Porphyrius gibi kendini byye adayanlar da oldu. Bycler

Pisagorun rakamlarndan faydalanarak saylar byl daireler iinde kullandlar. Pisagorcular by nazariyeleri yannda by uygulamas da yaptlar.

Romallar byy bo ve anlamsz, bycleri hilekr ve yalanc saymakla beraber onlarda da byclk geni apta yer almt. Msrllarla Kaldelilerin

bylerinden etkilenmi olan eski Roma, byclerin merkezi haline gelmiti. mparatorlar sk sk bunlara bavuruyorlard. (3)

b- Bbillilerde By: Sihir ve sihirbazlarn tarihi, insanlk tarihinin en eski medeniyetlerinden birini kuran Keldnler zamanna kadar uzanr. Bbil diyarnda yani

bugnk Irakta yaayan Keldnler, astronomi ve astrolojide ok ileri gitmilerdi. Kurn- Kerimde Sbiler (2/Bakara, 62; 5/Mide, 69; 22/Hacc, 17) adyla anlan

Keldnler, btn olaylarn yldzlar leminin etkisi sonucu meydana geldiini iddia ediyorlard. Onlara gre hayr ve er, fayda ve zarar, sadet ve bedbahtlk

semv cisimlerden kaynaklanmaktayd. Bu yzden Keldnler yldzlardan her biri adna putlar yapyor, heykeller dikiyorlard. Bu putlara, heykellere, ttslere,

eitli nefes ve efsunlarla yaklamaya alyorlard. Hayr ve salh iin Mteri yldzna (Jpiter gezegeni), bakalaryla savamak ya da herhangi bir yolla zarara

uratmak istediklerinde Zuhal yldzna (Satrn gezegeni), semv fetler ve salgn hastalklardan korunmak iin de Merihe tzimde bulunurlard.

Keldnlerin medeniyet merkezleri olan Bbil ehrinin gayet mmur ve gzel binalarla ssl olduuna dair tarih bilgiler, bu kavmin mimar ve dier sanayi

dallarnda ok ileri gittiine iaret etmektedir. Bu sihirbazlar lkesinde Gneten kinye olan Bal tanrsna mahsus Bbil Kulesiyle, Bbilin mmur oluuna dairbirok efsnev rivye t vardr. Bu dnemde halkn chil tabakas, sihirbazlarn sret ve tabiatlar deitirdiklerine, szgelimi bir sihirbazn bir kimseyi eek ya da

kpek ekline dndrebildiine, sonra diledii zaman tekrar insan ekline ide ettiine inanmaktaydlar. Bunlara gre, bir byc bir yumurtaya, bir sprgeye ya

da kk bir kpe binerek havalanabilir, umak sretiyle Iraktan Hindistana veya diledii herhangi bir ye re gidebilir, sonra ayn gnde ger i dnp gelebilirdi.

Chil halk tabakas bu ve buna benzer gariplikleri, khinlerin yldzlara yaknlnn bir sonucu zannederlerdi. Sihirbazlar da avam tabakasnn bu kanaatinden eitli

hilelerle, yaldzl hokkabazlklarla faydalanrlard. Hatta, devlet bakanlar ve adamlar bile bunlarn melanetinden kurtulamazlard. Grlyor ki Bbil halk gk

cisimlerinin ilhlna inanan kimseler olup yldzlarn ve btn kinatn yaratcs bir lhn varln kabul etmiyorlard. Bunlarn bu sakat inanlarn iptal ve slah

etmek iin Hz. brhim, peygamber olarak gnderilmiti. O devirlerde Bbil, Irak, am, Msr ve Anadolu halk bu inantaydlar. Dahhk ve Feridun devrine kadar

bylece devam etmiti. Bbil, Feridundan itibaren Ketsip devrine kadar ranllarn hkimiyetinde kald. Feridun ve onu tkip eden dnemlerde ranllar muvahhid

idiler; Allahn birliini kabul ediyorlard. rann yaad bu tevhid devrinde, Bbil sihirbazlarna kar byk bir mcdele ald. Ele geirilen khinler tamamen

kltan geirildi.

c- Eski Msrda Sihir: Sihir ve sihirbazlar tarihinin ikinci bir blmn de Msrda Firavunun sihirbazlaryla Hz. Ms arasnda geen olaylar meydana ge tirmektedir.Kur'n- Kerimde haber ve rildii gibi (7/Arf, 116; 20/Th, 66) Msr sihirbazlar da halka kar esrrengiz bir ekilde gz baclk yaparlar, hayl eyleri

gerekmi gibi gsterirlerdi. Bunlarn da arlatanlklarn meydana karmak ve halk bunlarn kandrmasndan kurtarp doru yola sevketmek iin Cenb- Hak, Hz.

Msy, as ve yed-i beyz gibi mcizelerle gndermiti. Hz. Ms tarafndan bunlarn btn hile ve desseleri ortaya konulmutu. Kurann haber verdiine

gre, Firavunun sihirbazlar, Hz. Msnn as mcizesini hkmsz brakarak iptal etmek iin, ileri cva dolu iplerini ve sopalarn ortaya attklarnda, Hz. Msnn

byk bir ejder haline gelen ass, gnein harretiyle ortada dnen ii cva dolu ipleri, sopalar yiyip yutmutu. Bu yce hakikati gzleriyle gren sihirbazlar

hemen secdeye kapanarak iman e tmilerdi (7/Arf, 12-122). Firavunlar dnemi geip tevhidin irke glip olmasndan sonra Msr sihirbazlar da ortadan

kalkmlard. Bunun yannda, el altndan chilleri kandrmaya alan sihirbazlar gibi, kltan kurtulan baz Firavun dnemi sihirbazlarnn da faliyetlerini gizlice

srdrdkleri ifade edilir.

d- Hz. Sleyman Dneminde Sihir: Kurn- Kerimde de iaret edildii zere, Hz. Sleyman devrindeki sihirbazlar arasnda eytan kadar desss birtakm sanatlar

da vard (38/Sd, 37). Bunlardan bir ksm, her trl bina kalfalar, ustalar, mimarlard. Bir ksm da deniz dalglaryd. Bunlar denizlerin dibindeki hazineleri

karrlard. Ayrca, birtakm sosyal snflara mensup sihirbazlar da vard. Bu sihirbazlar bir ara ok aztarak kardklar bir ihtill yoluyla, Hz. Sleymann tahtn

elinden almaya kalkmlard (38/Sd, 34). Bu srada dinsizlik alp yrmt. Vahiy kaynandan uzak olan bu eytanlar, meydana gelen ve gelecek olan

birtakm olaylar hakknda kulak hrszlyla baz bilgiler edinirler ve bunlarn arasna yzlerce yalan kartrarak gizli gizli yayar lard. Buna let etmek iin de

khinleri seerek, onlara telkinlerde bulunurlard. Baz haberleri doru ktka khinler bunlara gvenir, bunun yannda da binlerce aslsz ey yayarlard. Sonundakhinler bunlar yazdlar. Cin celbi, gnlleri etkileme hakknda eitli sihir ve efsun kitaplar meydana getirdiler. Bu arada gemi ve gelecek eyler hakknda

haberlere benzer efsneler, masallar, ya lanlar-dolanlar nerettiler. Olaylar ve birtakm gerekler i tahrif ederek insanlar kandrp yanl yollara sevkedecek

hurfeler ortaya attlar. Bunlarn arasna ilm ve hikem eyler kar trarak kt maksatlarla kullandlar. Bylece cinler gayb biliyor diye yayld. Bu eytanlarn

yalan-dolan ve iftiralar yznden fitne kt, Hz. Sleymann mlk bir mddet elinden gitti. Ancak Allahn yardmyla Hz. Sleyman bunlara glip gelerek hepsini

emri altna ald. (4)

7/31/2019 S H R _ B Y

5/25

Sad bin Cbeyrin nakline gre Hz. Sleyman, sihre dair eytanlarn elinde ne varsa hepsini toplattrarak bunlar hazine odasndaki tahtnn altna gmdrd.

eytanlar bu sihirlerin gml bulunduu yere yaklama imkn bulamaynca, insanlara, Siz, Sleymann cinlere, rzgrlara ve dier varlklara kendisiyle

hkmettii ilmi istemez misiniz? dediler. Onlar da tabii arzu ederiz dediler. Bunun zerine insanlara onun gml olduu yeri tarif ettiler. nsanlar da buray

kazarak sihir k itaplarn buldular ve kullandlar. bn shakn nakline gre ise, eytanlar Hz. Sleymann vefatn anlaynca, sihrin btn eitlerini kaleme aldlar ve

kim u u arzularna kavumak isterse, yle yle yapsn diye ilan ettiler. Her trl sihir ve buna a it formller tespit edildik ten sonra bunla r bir k itap haline

getirdiler. Sonra bunu, ka Sleyman (a.s.)n yzne benzer bir yzkle mhrlediler. zerine de sahte olan u nvan koydular: Bu kitap, Dvudolu

Sleymann ilim hazinelerine dair saf bin Berhiynn yazd eyleri ihtiv ede r. Sonra bunu Hz. Sleymann tahtnn altna gmdler. Daha sonra

sriloullarndan hayatta kalanlar bu kitab buldular ve kitapta yazl olan eyleri renince, Hz. Sleyman, yaptklarn ancak bu syede yapm dediler. Sihri

insanlar arasnda yaydlar. By, baka hibir millet arasnda yaylmad kadar yahdiler arasnda yayld.

Yukarda kaydedilen Sad bin C beyrden nakledilen ve Hz. Sleymann muhtinde yaygn olan sihir ve e fsunlar toplattrp tahtnn altna gmdrdne dair

rivyet sahih olmamaldr. nk Hz. Sleymann bunlar gmdrmesi deil; yaktrmas veya suya attrarak imh ettirmesi gerekirdi. Bu durumda da daha sonraki

dnemlerde sihir tatbikatndan veya buna benzer rivyetlerden bahsedilmesi icap ederdi. Bu sebeple, Hz. Sleymann vefatndan sonra sihrin btn eitlerinin

kaleme alnp iftira yoluyla ona isnat edildiinden bahseden bn Abbs rivyeti daha sahih gzkmektedir.

Sonu olarak, Msrdan beri sriloullar arasnda sihir ve hokkabazlk mehul deildi. Fakat bu sefer baka bir renk a lmt. Bir taraftan Hz. Sleymann devleti

aleyhinde siyas ve sosyal entrikalar takip edilmi, dier taraftan onun dnyay teshir eden ilmi diye, onun adna baz iftiralar ortaya atlmak istenilmiti. Bunun iin

sriloullar ona bir peygamber olarak deil; sihirbaz bir hkmdar nazar yla bakmaktayd. Yahdiler, devletlerini kaybettikten sonra, milletler arasnda gizli

yollarla bu eit neriyat yaymaktan ve hner eklinde hokkabazlk yapmaktan geri kalmadlar (Elmall, Eser Y. c. 1, s. 440; Tecrd-i Sarih Terc. 8/230-231).

e- Hz. Peygamber Dneminde By: Hz. Peygamber gelince Tevrattan bahsetti. O zaman yahdiler dnp Hz. Peygamberle mcdeleye baladlar. Sonunda,

nbvvet yoluy la mcdele edemeyeceiz, ne yapsak C ibrl Ona haber veriyor dediler. Bu yzden C ebrile (a.s.) dman oldular (2/Bakara, 98). Tevrat da

arkalarna atarak sihir ve iftira yoluna saptlar. Halbuki Tevrat, sihri yasaklam, sihirbaz kadn ve erkeklerin ldrlmesini emretmiti (Bkz. Tevrat, k 22/18;

Levililer, 20/27).

Bu dnemde yahdiler, Sleyman, Muhammedin (s.a.s.) dedii gibi bir peygamber deildi. Sihirbaz bir hkmdard. Bylerini mcize gibi gsterirdi diye iftiralar

ortaya attlar. Sihir kfr olduu iin, yahdilerin bu szlerine gre, Hz. Sleymann da h k fir olmas gerekiyordu. Bu yzden Kurn- Kerimde Allah Tel,Hz. Sleymann deil; eytan sihirbazlarn kfrettiini bildirdi. Yce Allah bu konuda yle buyurmutur: Sleymann hkmranl hakknda onlar, eytanlarn

sylediklerine tbi oldular. Halbuki Sleyman kfir olmad (By yapmad ve ona inanmad). Lkin eytanlar kfir oldular. nk insanlara sihri (by ilmini) ve

Bbilde Hrt ve Mrta indirileni retiyorlard... (2/Bakara, 102)

Bununla da yetinmeyen yahdiler, Hz. Peygambere sihir yapmaya kalktlar. Kaynaklarmzda yer alan baz hadis rivyetleri, yahdi Lebd bin el-Asamn Hz.

Peygambere za rar vermek maksadyla sihir yaptn belirtir (Buhr, Tb 49, Edeb 56, B. Halk 11; Mslim, Selm 43; bn Mce Tb 45, hadis no: 3545; Ahmed bin

Hanbel, Msned 6/57, 63, 96). (5)

f- Eski Trklerde By: eitli Trk kavimlerinde by, kehnet, falclk, cincilik vard. aman, Trklerde kam kelimesiyle ifade edilirdi. Kam; ruhlar, tanrlar ve

cinlerle iliki kurabildiine inanlan kimse idi. O afsun (arva) ve by yapar, afsunlu szler syler, khinlik (rk) yoluyla insann iinden geenleri bilir, gipten

haber verir, cin arpmasn ve hastalklar tedvi ederdi; anlalmayan afsunlu szler syler, frr, davul dver, kendinden geerek grnmeyen varlklarla

ilikiye girerdi. Kam ve frkye (afsuncu, arba) rng denilen bir cret verilirdi. Eski Trklerde ocuklar, cinlere ve gz demesine kar ilala afsunlanrd.

Yine gz demesine kar ba, bostan ve bahelerde korkuluk (abak) ve nazarlk (ksgk) dikilirdi. Cin arpan kimsenin yzne souk su serpilir, sonra kovu

kovu (ka ka) denilerek zerlik ve d aacyla ttslenirdi. Kovuz (Ouzlarda kovu), cin arpmasna kar afsun, frk olarak sylenirdi. Yel cin, yelviby, yelviin byc anlamnda kullanlrd. Orta Asya Trk lehelerinde arba da by anlamna gelirdi. Ylan ininden karmak, yahut zehrini gidermek iin

ylan afsunu okunurdu. Dudaklardaki uuk kt bir ruhtan bilinir, zel bir trenle afsunlanarak tedvi edilir, buna uuklama, tedvi edene de uuku denirdi.

Havay etkileyerek yamur, kar ve dolu yadrmakta kullanlan afsunlanm taa yada, cada ve yat gibi isimler ver ilmitir. Kagarl Mahmud yat talarla

yamur ve rzgr getirmek iin yaplan byclk eklinde trif eder (Dvn Lugatit-Trk Tercmesi, I/159).

Eski Trkler atn boynuna nazarlk olarak moncuk denilen bir ta ve bir eit muska takarlard. Bakrtlar hastal tedvi etmek veya korkuyu yattrmak iin

kurun eriterek hastann banda bulunan kap iindeki suya dker ve bu sudan hastaya iirirlerdi. Kurun dken kadn, kurunun suda ald ekle bakarak

hastaln sebebini sylerdi; sudan alnan kurun hastann elbisesinin gsne muska olarak dikilirdi. slmdan nceki Trk boylarnda her trl bel ve fetlere

kar koruyucu etkisine inanlan muska-tlsm deti yaygnd. 8-14. yzyllar arasnda Dou Trkistanda, aralarnda Budist ve Maniheist Trklerin de yaad

blgede yaplan a rkeolojik kazlarda tlsm-muskalar (zerinde afsun formlleri yazl levhalar, tahta materyal) bulunmutur. Budist Uygurlarn din kitaplarnda da

tlsm ekillerine rastlanmtr. Budist Trklerin din eserlerinde tlsm-muska anlamna gelen vu kelimesi incedir. Bu kelimeyi onlara inli Budist rhipler

retmilerdir. Trkler mslman olduktan sonra vu yerine bitig (yaz) kelimesini kullanmlardr.

10. yzylda Trk boylarnn byk kitleler halinde mslmanl kabul etmelerinden sonra da slmn iddetle yasaklamasna ramen by-sihir, slmdan nceki

devreden kalan detlerle, ayrca eski ran, Mezopotamya, Msr ve nihayet Anadolu kltrlerindeki katklarla gnmze kadar varln srdrebilmitir. Trklerinmslman olmalar srasnda bu geni lemin kamlar, budist ve maniheist rhipleri yeni dinin yaylmasn nleyemeyince eski geleneklerini yaatmak ve meslek

karlarn korumak iin kendi hurfelerini baka milletlerden rendikleri det ve inanlarla birletirip bunlara biraz da din bir grnt vererek cincilik,

frklk, muskaclk ve afsunculua yeni bir ekil kazandrmlardr. Bylece eski kam ve rhip geleneini yrtenlerin artk muazzim, muskac ve hoca

adn aldklar, eski afsun geleneine din-slm bir veche ve rmek niyetiyle Kbe, levh-i mahfz, ar, krs, zemzem vb. terimleri, Kurandan baz yet ve sreleri

by unsuru veya malzemesi olarak kullandklar grlmektedir. Dou Trkistan azimcileri (muskac ve cincileri), mesleklerinin Hz. Ftmaya dayandn ispat

etmek iin Risle-i Perhn adyla kitap yazmlardr.

Aslnda Mezopotamya, ran ve Msr by geleneklerinin karm olan bu telkk, Anadoluda eski putperest dinlerin ve hristiyanln da dhil olduu kltr

etkileriyle daha ok eitlendi. Btn bu gelimelerin ortaya kard kitap ve rislelerde dman ldrmek, maln mlkn yok etmek, servet ele geirmek,

birinin gnln almak, sevdirmek, soutmak, ayrmak, ara bozmak, sidiklii, cins gc, dili, uykuyu balamak, sevilmeyen kimsenin bana cinleri musallat

etmek, ar hastalklara drmek gibi kara by; ocuk sahibi olmak, hrsz yakalamak , kaann geri gelmesini salamak, bol rn almak, yolculukta sknt ve

bel ile karlamamak gibi maksatlarla yaplan ak byden temas ve taklit bylerine, nazar ve doal fetlerden korunmak iin yaplanlardan muska, tlsm,

afsunlara kadar ok eitli uygulamalar bulmaktayd. Eski Msr geleneinden ka lma afsunlara itimat telkin etmek iin Kurandan yetler, esm-i hsn, eitli

dular vb. din metinler de kar trlmt. Eski Msr tlsml szleri, eski Yunan Pisagor rakamlar yahdilerin kabala denilen mistik rakamsal sistemleri yahdi

geleneinden aktarlarak ve yer yer slm maskesi taklarak mslmanlarn dnyasna (maalesef) girmitir.

imdiki Trklerde: Hlen Trkiyenin eitli yrelerinde deiik uygulamalar iinde by gelenei varln srdrmektedir. Hunlardan gnmz Trk toplumlarna

kadar uzun bir gelime izgisi takip eden by, bugn Trkiyede genellikle kt niyetle yaplmaktadr. Kar koca veya baka kiilerin arasn amak, insann baz

kabiliyetlerini, dilini, bahtn, cins gcn, idrarn balamak, sakatlamak, uyutmamak, malna, canna, hayvanna zarar ve rmek, kz karmak, kz veya erkeklerin

bahtn balamak, kadnn gnln almak gibi kt niyetli kara by yannda; kiinin kendisini, ilesini, mal mlkn koruma gyesine ynelik ak by rnekleri

de grlmektedir. Taklit ve temas bys rnekleri de vardr. inde tlsml yazlar, ekiller, yetler, dular bulunan muskalar, muhabbet ve if maksadyla,

7/31/2019 S H R _ B Y

6/25

dmanlk, cin, hasm ve benzerinden korunmak iin muskaclara yazdrlr. Kar-koca, baba-oul, gelin-kaynana, iki karde vb. arasn amak iin yazdrlan

muskalarn birok eidi vardr. By trlerine ve eitli yrelere gre deien by maddelerinden en ok kullanlanlar, bata muska olmak zere sa, elbise

paras, trnak, sabun, ine, resim, ip, tesbih, ak, kilit, dme, at nal, kazk, demirci rs, kurun, demir, bakr vb. maden paras, toprak, yumurta, koyun

ikembesi, horoz kan, spa dili, bal mumudur. Bu tr bylenmi nesnelerin saklanld veya konulduu yerler arasnda boyun, koltuk alt, cep, yatak veya yastk

alt, kap eii, ocak arkas, merdiven dibi, kr kuyu, mezar gibi yerler saylabilir. (6)

Bynn eitleri

Amac ve Hedefleri Asndan By eitleri:

1- Ak By (Koruyucu By): Genel olarak ferdin veya toplumun iyilii iin yapld kabul edilen bydr. Kuraklk, yaralanma, mal ve mlkn zarara uramas,

hastalk gibi felketlere kar, ayrca ocuklara ve lousa kadnlara zarar veren eylere are bulmak veya bunlar nlemek iin yaplan koruyucu by de ak by

saylr. Bu byde, iinde bulunulan toplumun dininden, ya da bu byy yapann kendisini nisbet ettii din veya din adamndan, dulardan ve din metinlerden

faydalanlr. Teknii, ksmen bynn taklit ve temas tarzlardr. (Her ne kadar, bu eit byler halk arasnda kabul gryor, hatta bu ii yapanlara papaz veya

hoca deniyorsa da, slm gibi byy yasaklayan bir dinin, din istismarna ve insanlar kandrmaya ynelik bu tr faliyetleri ho grd dnlmemelidir.)

2- Kara By: Ak bynn aksine, birine ktlk yapmak, zarar vermek gyesiyle yaplan bylere kara by denir. Kiileri birbirinden ayrmak, evlilerin

boanmasn salamak, cins kudreti nlemek (arada soukluk salamak, erkeklii balamak), hasta etmek, sakat brakmak, hatta ldrmek gibi kt istekler

kara bynn gyeleri iindedir. Btn bu istekler, din ilkelere aykr olduu halde kara by yapanlar, bile bile baz kutsal deerleri, nesneleri, metinleri ara

olarak kullanrlar. Uygulama teknii, genellikle taklit ve temas yoluyladr.

3- Aktif By: Bu byy yapan, tabiat olaylarn ynetim ve denetimi altna alarak gl irdesiyle onlar diledii gibi kullanabildiini iddi eder. Kendisinin

parapsikolojik bir hayat olduunu telkin eder; zel baz szleri, tekerlemeleri, du veya beddular ile byy hazrlamak iin elverili bir durum meydana

getirmek ister. Mesel Gney Afrikada yaayan Zulu kabilesi mensuplar, kzgn kmr zerine su dklmesiyle yaplan bynn frtnay nlediine inanrlar. Ktve zararl olaylar nlemek, uursuzluktan korunmak, insanlarn zararlarndan kanmak iin bu byye bavurulur. (Tabii ki, slma gre iyi niyetle de olsa

bynn hibir eidine mer, hell veya mubah olarak baklamaz.)

4- Pasif By: Genellikle savunma ve korunma iin yaplr. Kutsal yaz, bak, makas, mav i boncuk ve eitli nazarlk eya lar bulundurularak byclerin baz

faliyetleriyle gebe ve lohusalarn zararl etkilere kar korunmas bu by iinde kabul edilir. Byc bu maksatla o kiinin muska ve uurluklar gibi okunmu

veya hazrlanm baz eyleri tamasn ister. (Chil mslmanlarda da grlen bu tr nazarlk ve ans getirdiine inanlan uurluklarn irk olduu unutulmamal,

her eit muskadan da kanlmaldr.)

5- Temas Bys: En ok yaplan by ekillerindendir. Frazer, birbiriyle ilikisi bulunan eylerin fizik temas olmasa bile birbirlerini etkileyeceklerini be lirtir. Ona

gre by ile ilgili gcn temasla, yaknlkla bir bakasna getiine inanlmtr. Temas bysnde temas esas olduundan para-btn ilikisi inancyla bir

kimsenin sandan alnan bir kl, elbisesinden koparlan bir bez paras, bir trnak ucu, kopartlan bir iplik paras gibi eylerle bu by yaplr. Temas bysnn

genellikle kiinin iyilii iin yapld deerlendirilse de, bazen bir ktl uzaklatrmak veya zarar vermek iin de buna bavurulabilmektedir.

6- Taklit Bys: Pek ok yerde uygulanmaktadr. Bir eyin taklidini yapmakla o ey in esasn etkileme, taklit yoluyla istenilen sonucu elde etme esasna dayanr.

Bu bynn temeli, Frazerin benzerin benzeri meydana getirdii eklindeki ilkesine dayanr. Ayn zamanda analoji bys, homeopatik by de denilen bu byye

hem iyi hem de kt gyeler iin bavurulur. Bu by eklinde ocuk isteyenlerin bezden bebek, ev isteyenlerin de ufak talarla bir ev yapmalar, benzerin benzer

eyler meydana getirebilecei inancndan kaynaklanr. Yamur yadrmak iin bir gen k zn yeil dallarla donatlp bandan su dklmesi de (Balkanlarda) bir

taklit bysdr. Bu by eidinde dular ve okumalar ikinci planda kalr. Ge rek taklit, gerekse temas bys, birbirlerinden uzak eylerin gizli bir sempati ile

birbirlerini etkilediklerini, bir eit gizli ve grnmez vsta ile uyarmann birinden tekine geebildiini ifade etmek zere sempatik by eklinde de adlandrlr.

(7)

Sihrin Trleri (Hangi Yollarla Sihir Ortaya Konulur?)

Sihirle ilgili hemen tm yazarlarn ve mfessirlerin sihrin nevleri konusunda referans gsterdii Fahreddin Rz, sihrin hangi yollarla yapldn aklayarak sihrin

sekiz eit olduunu belirtir:

1- Semv kuvvetlerle yere ait gleri birbirine kartrarak yapld sylenilen ve tlsm ad verilen eylerdir ki, bunlara Keldn (Bbil) sihri denilmektedir.

Keldnler, gk cisimlerine byk kuvvetler atfederek baz rakamlarn zelliklerinden ve tlsmlardan yararlanmak iin onlara taparlard. Bunlar, bycln ve

khinliin srrn bilmekle n yapmlard. Bu kavim Sbiler adyla bilinmekte olup Hz. brhim bunlarn yanl inanlarn iptal iin gnderilmiti. Bu sihirde, tabiyat

ile rhiyatn eski zamanlarda kefedilmi, birbirine karm baz garip zelliklerinin tatbik edildii sanlmaktadr. Hz. Peygamber, yldzlarla ilgili bilgilerin sihir

yapmada kullanlmasn kesin biimde yasaklamtr (Eb Dvud, Tb 22; hadis no: 3905; bn Mce, Edeb 28, hds no: 3726; Ahmed bin Hanbel, I/227, 311).

2- Evham ve gl ruh sahiplerinin bys. Bunlar, insan ruhunun arnp temizlenmesiyle baz gler kazanacana, kendi vcudunda olduu gibi, baka bedenler

zerinde de etki yapabileceine inanrlar. Bunun iin srf baka varlklar buyruk a ltna almak maksadyla uzlete ekilir, eitli riyzetler yaparlar. Beden

terbiyesinde olduu gibi ruh terbiyesinde de birok faydal hususlar olduu aktr. Bu, bir derecede ilh bir ihsan olabilirse de, bunu sanat kazanma yoluyla elde

edilebilir sanmak bir evhamdr. Fakat birtakm kimseler, riyzt, havas, rukye, uzlet vs. gibi baz yollara bavurarak ruh ilminin baz garip olaylaryla urarlar ki,

manyetizma, hipnotizma, Hindistandaki fakirizm bu gruba dhildir. Sihrin en a ldatc ve tehlikeli ksm da budur.

3- Yere ait ruhlardan, yani cinlerden yararlanlarak yaplan sihirdir. Azim veya cincilik denilen ey budur. Yere ait ruhlarla iliki kurmak, semv ruhlarla yani

meleklerle mnsebet kurmaktan daha kolay olmaldr. Filozoflar cinleri inkr etmemi, fakat yer ruhlar ervh- arziyye adyla anmlardr. Ancak insanlarnbunlarla belirli artlar ve sebepler altnda irtibat kurup kuramayacaklar ilm bir ekilde incelenirse, kesin olarak bunun mmkn olduuna hkm olunamaz. Fakat

bundan dolay, cinlerle irtibat konusunu inkr e tmemek gerekir. Bugnk ispiritizmaclar (ruh arma seanslar dzenleyen kimseleri) cincilerden sayabiliriz.

Sihrin en mehur blm, kaydedilen bu grupta toplanmaktadr.

4- Hayli hakikat gstermek, el abukluu, gz balamak ek linde yaplan sihirlerdir (llusion). Bunlara sihirden ok hokkabazlk, abeze ad verilmektedir.

Bunlarn asl, duyu organlarnn aldatlmasdr. Bu, tpk vapurda giden kimsenin shili hareket ediyor gibi grmesidir. Buna Arapa hz bil-uyn, yani gz

7/31/2019 S H R _ B Y

7/25

bacl denilir. Gz bacln, daha gizli olan ruhsal birtakm etkilerle ilgisinin bulunmas da mmkndr.

5- Baz letlerden yararlanlarak birtakm acyip eyler gstermek sretiyle yaplan sihirdir. Firavunun sihirbazlarnn bu tr bycler olduu sanlmaktadr.

Rivyet edildiine gre bunlar, zel srette yaptrdklar deneklerin ve iplerin iine cva doldurmular, hnerlerini gsterecekleri alan da daha nce alttan ate

yakarak stmlard. Bu ipleri ve denekleri halkn gznde topran zerine atnca, alttan atein, stten gnein tesiriyle cva genlemi, bundan dolay ipler ve

denekler kmldamaya balamt. Halk da bunlar hareket ediyor sanmt. Bylece Firavunun sihirbazlar btl gerekmi gibi gstermeye kalkmlard.

Zamanmzda teknik ve fennin gelimesi sebebiyle bunlara birok rnek verilebilir. Gnmzde sihirbazlar, teknolojiden yararlanarak gsterilerinde daha ok zel

letler kullanrlar.

6- Baz illar, ya da baz cisimlerden yara rlanlarak yaplan sihirlerdir. By yaplacak kimseye esrar, morfin gibi eyler iirmek sretiyle akl elinir. Hasan

Sabbahn, kendisine balad zel cemaatini (hahleri) uyuturucular kullandrmak sretiyle etkiledii tarih rneklerden biridir. Dklar, kadavra paralar, kan

ve cinsiyetle ilgili her eit nesne sihirbazn kulland eylerdendir. Bunlarn bir zellii de dinen pis saylan eyler olmalardr. Mesel necis olan pislii, byc ilaolarak kullanr. Ayrca, bylenecek kiinin vcudundan alnacak herhangi bir ey, sa teli, trnak vs. de sihir yapmnda kullanlr.

7- Dinleyicileri yaldzl szlerle kandrarak, onlarn gnllerini elmek sretiyle yaplan sihirdir. Bu eit byde sihirbaz arlatanlk yapar, eitli ekillerde kendini

metheder, karsndakini kendine celbeder, muhtabnn hislerine etki ederek yapacan yapar. sm-i zam bilirim der, cin arrm der, duruma gre

hnerden, sanatndan, kudretinden, kermetten, nfuzdan, ticaret ve menfaatten bahseder; sonunda karsndakini dolandrr. Kalp elmenin etkisi eitli ve

byktr. En dsinden en mahretlisine kadar dolandrcln eitleri, sihrin ou, ya da hepsi bununla ilgilidir, denilebilir.

8- Sz tayarak, kovuculuk (nemmamlk ve gammazlk) yaparak insanlar birbirine drmek, bylece kendi hesabna kar salamak da by kapsamndadr.

Bunlar, yalan haberler, iftiralar, dolayl ve vastasz tahrikler, telkinlerdir ki, sihrin halk arasnda en yaygn olan ksmdr. (8)

By yapmak isteyen sihirbazlarn, Allahn yasaklad birtakm fiilleri ileyerek eytan ya da cinlere yaklamak istedikleri nakledilegelen hususlardandr. Tarih

boyunca bu tr kimseler yldzlara taparak, A llah'a irk koarak, eytan vp ona tapnarak eytann yardmn temin etmeye almlardr. eytann da pislikte,

erde, fenalkta kendisine en uygun olan kimseleri dost edindii muhakkaktr. Ancak eytann, tevhid ehli mmin kullara kar, bu tr mrik ve mflis insanlara

yardm ne kadar tesirlidir? Bunlar, Allahn iyi kullarna zarar vermeye muktedir olabilirler mi? Hemen ksaca cevap verelim ki, eytan ve yandalar Allah ve

Raslnn yolundan gidenlere, Kurn- Kerime smsk sarlanlara hibir ekilde zarar veremezler. Bu husus, Kurn- Kerimde haber verilmitir (14/brhim, 22;15/Hcr, 42; 16/Nahl, 99; 17/sr, 65).

Buraya kadar kaydedilen hususlardan sihrin balca iki ksma ayrldn grmekteyiz. Birinci ksm, srf yalan-dolan ve kandrmacadan ibaret olan sz ve fiillerle

ortaya atlan by eididir. kinci ksm da az ok var olan bir gerei siistimal ederek yaplan sihirlerdir. Cinlerle ilgili olarak, yukardak i sekiz maddelik sihir

eitlerinden nc srada ye r alan blm, nemlidir. Dier gruplarda yer a lan sihir eitlerinin gnmzde artk astronomi, astrofizik, kimya, fizik, biyoloji, tp,

eczaclk vs. gibi mspet bilimlerle, edebiyat, psikoloji, parapsikoloji, hitabet ve sosyoloji bilimlerinin meguliyet alanna girdii de bir gerektir. Bilim ve fennin,

dncenin gelimesiyle artk gnmzde insanlar, gemite sihir olarak adlandrlan, halkn kandrlmasna vesile klnan birok olayn sebebini bilmekte, bunlarn

aklamasn yapabilmektedirler. Haberleme ara ve gerelerinin son derece yaygnlat gnmzde artk insanlar, duyduklar her eye kr krne

inanmamakta, bunlarn asln ve gereini aratrmaktadrlar.

Yine gnmzde halk, sihirbazlarn yaptklar ou eyin duyu organlarnn yanltlmasna dayandn, kendisini seyreden ya da kendilerine program yaptranlarn

verdikleri para olmadan sihirbazlarn, byclerin karnlarn bile doyurmaktan ciz olduklarn bilmektedirler. Gemite sihir ya da by olarak takdim edilen pek

ok olay, a rtk msbet bilimlerin ilgi alanna girmi, sebebi, mhiyeti, sonucu aklanabilir konuma gelmitir. Yukarda saydmz sihir eitlerinin ikinci grubu olan

gl ruh sahiplerinin bysyle ilgili olarak mfessirlerin kaydettii baz hususlar vardr k i gnmzde bunlar kabul etmek, pek mmkn grnmemektedir.

Mesel bu gruba giren gl ruh sahibi kimsenin, kendi bedeninin dnda etki edebilecek kadar irdesinin glendii, eyada, hayvanlarda, insanlarda kendi

vcuduymu gibi tasarruf yapabildii, diledii zaman bakalarnn bnye ve eklini deitirebildii, insan ldrecek, diriltecek ya da szgelimi eek haline

getirebilecek hner elde edebildii, havada uup suda yryebildii ileri srlmektedir.

Artk amzda, bir eyaya ya da insana dokunmadan, ya da belli fizik kanunlara gre alan aralarn yardm olmadan uzaktan etki etmenin mmkn olduunu

ileri srmek ok gtr. Bu husus, son derece tartmaya msit bir konudur. Biyoenerji olaynda olduu gibi, makul bilimsel bir aklamas mevcut olmaldr. Bir

eyay dokunarak kaldrabilir, yerini deitirebilir, ya da imha edebilirsiniz. nsan da buna dhildir. Ancak, gnmzde onlara uzaktan tesir etmenin, zarar

vermenin, ya da imha etmenin yollar bellidir. Ya top-tfek vs. atarsnz, ya uakla, fzeyle bombalarsnz, ya da lazer vs. gibi nlarla alan silahlar gelitirerek

elinizi dokunmadan hedefiniz olan varl imha edersiniz. Veya o eya ya da canl nlarla bombardmana tbi tutarsnz. Onu hasta eder, veya lmne sebep

olursunuz. Uzaktan kumandal bombalarla, evinde oturan birini, uakta veya arabasnda yolculuk yapanlar havaya uurabilirsiniz. Gemite sihir olarak

nitelendirilebilecek bu olaylarn hemen hepsinin bilimsel bir aklamas mevcuttur. Eer insanlar uzaktan by ve sihir yoluyla ldrmek mmkn olsayd,

dnyann drt bir yanna datlm, srlm, katliama, soykrma uratlm yahdiler, sihir ilerini en iyi bilen bir millet olarak bunu dmanlarna tatbik eder,

onlarn bask ve zulmlerinden kurtulurlard. Halbuki tarih bize bunun aksini sylyor.

Bu adan sihir yoluyla insanlara zara r vermek , onlar ldrmek hususundaki iddialar, dmanlarndan sava vs. yollarla dorudan intikam alamayan, onlarnkarsna kamayan, ezilmi, malup olmu zavall kii ve toplumlarn, hasmlarnn kalbine korku salmak, onlarn zararlarndan emin olmak maksadyla aresizlik

iinde bavurduklar, snp teselli aradklar bir husus olmaldr. Yukarda da be lirtildii gibi, sihir ve bynn sriloullar, Srynler gibi gsz toplumlarda,

ilkel kabilelerde yaylmas, Msrda, randa Bbilde tevhid devirlerinde yasakland iin el a ltndan gizli gizli devam etmesi, bu grmz destekleyen

hususlardandr.

nsana hayat vermek, ya da onu ldrmek, ancak Cenb- Hakkn irdesiyledir. Bu i, Allahn elindedir ve Onun emriyle meydana gelmektedir. nsanlarn ya da

baka nesnelerin bu hususta, sebep olmaktan teye bir fonksiyonu yoktur. Bu konularda insan diler, Allah da onun sonucunu yaratr. Bu sebeple, ldrmek

maksadyla bir insana ate eden kimse de, A llah dilemedike karsndakini ldremez. Kurun seker, isabet etmez, ldrc ekilde yaralayamaz vs. sebeplerden

dolay kii bu arzusuna eriemez. ldrme ve diriltmenin Allah'a ait olduuna dair birok yet vardr. Mesel: Dorusu, dirilten ve ldren Biziz. Hepsinin

gerisinde de Biz kalrz. (15/Hcr, 23)

Ksacas herhangi bir zahmet, tehlike ya da gayret ve almaya girmeden oturduu yerden by yaparak bir kimsenin hasmlarn bertaraf etmesi, imha etmesi

szkonusu deildir. Bu, snnetullaha, Allahn kinata koyduu deimez tabi kanunlara ve irdesine aykrdr. nsanlar asndan bu, mmkn de deildir. Eer

byle bir ey mmkn ve ciz olsayd, Hz. Peygamber, dmanlaryla savaa kmaz, ordular tertip etmez, mslmanlar kendilerini tehlikeye atmaz, ehid

vermezlerdi. Hasmlarn daha kolay ve zahmetsiz, tehlikesiz olan bu yolla ortadan kaldrmaya a lrlard. Yahdiler, hristiyanlar, mrikler, mnfklar, slmdmanlar da bu yolla Hz. Peygamberi, sonralar mslmanlarn liderlerini, komutanlarn ortadan kaldrmaya muvaffak olurlard. Halbuki byle bir ey szkonusu

olmamtr. Hz. Peygamber, dmanlarnn karsna silahyla, ordusuyla kt gibi, dmanlar da Onun karsna silahlaryla, askerleriyle kmlar ve

arpmlardr.

Sihirbazlarn, eyalarn eklini deitirebildikleri, bir insan eek yapabildikleri iddias da artk gnmzde komik kabul edilen bir husustur. Bunun mmkn

olamayacan herkes bilir. Bir canlnn anatomisini deitirmek, onu baka klklara sokmak, onun hayatna son vermek demektir. Bu, Kuranda mesh diye

7/31/2019 S H R _ B Y

8/25

bahsedilen olaydr ki, bunun gerekleebilmesi, ancak Cenb- Hakkn kudreti dhilindedir. Allahtan baka varlklarn, kendileri de ciz birer varlk olan

sihirbazlarn bunu yapabilmesi mmkn deildir.

Gnmzde, artk havada umann, denizde yrmenin de orijinal bir taraf, sihir diye nitelendirilebilecek bir yn kalmamtr. Sradan insanlar bile, biraz pilotluk

eitiminden sonra uabilmekte, kanat, ya da parat takarak tehlikesizce aalara szlmekte, ayana deniz paleti takan herkes bir motorun arkasndan iple

tutunarak denizin stnde sratle kayabilmektedir. Bunlarn, tabiatta mevcut olan birtakm denge kanunlarna bal olduunu da herkes idrk etmektedir. Bu

adan, biz burada, cinlerle irtibat kurmak sretiyle yapld iddia edilen byler zerinde duracaz. (9)

Bynn Etkisi Var mdr?

Sihir ya da bynn insanlk tarihinde fiilen var olduu, Bbil dneminden ber i bilinip baz eitlerinin uygulandn biliyoruz. Ancak, sihirbazlar, bycler

tarafndan eitli maksatlarla yaplarak baz etki ve sonular iddia edilen, kendilerine dier insanlardan stnlk, ayrcalk, madd-mnev kar salad grlen

sihir ya da bynn insanlar veya eya zerinde gerekten tesiri var mdr? Bu soruya tarihten bu yana ak, net ve kesin bir cevap zerinde uzlalamad

grlmektedir. Sihrin eitlerinden bahsedilen blmde sonu olarak sihrin balca iki ksma ayrldn, bir grubun srf yalan-dolan, ktlk, gz boyama ve el

abukluu, gz bacl trnden eyleri ierdiini, dier grubun da bilimsel, teknolojik baz gereklere dayandn ve bu bilimsel gereklerin istismar edilmesi

sretiyle ortaya konulan baz olaylar kapsamna aldn belirtmitik. Bu durumda birinci grup sihir ya da bynn hibir ekilde gerekle ilgisi olmad ortaya

kmaktadr. kinci grup sihirde ise, baz bilimsel gerekler yer almak ta, eya ya da Allahn tabiatta yara tt baz kanunlarn zellik ve inceliklerinden

yararlanld, bunlarn kt maksatlarla kullanlarak irk ve kfre let edildii grlmektedir. Bu adan, birinci gruba giren ve asl olmayan, yalana-dolana

dayanan sihrin herhangi bir tesirinin olmayaca aktr. kinci gruba giren sihirlerin birtakm bilimsel gerekleri iinde barndrdn belirten baz limler, bu eit

bylerin tesir edebileceini sylemilerdir.

slm, sihirle uramay, by yapmay irk ve kfr derecesinde bir fiil saym, bu konuda ok iddetli bir tutum sergilemitir. Bu adan, sihir ya da by

kitaplarnda yer alan ve az ok bilimsel bir gerei olduu ileri srlen, insanlara ve eyaya tesir ettii iddia olunan bu sihirlerin hurfe mi yoksa gerek mi

olduunu deneyerek, tecrbe ederek ortaya koymaya da cesaret edilememi, gnmze kadar bu konuda kesin ilm sonulara varlamam olduu kanaatindeyiz.

Kurn- Kerimde yer alan yetlerle, baz hadislere dayanan bir ksm slm limleri bynn bir hakikati olduunu ve tesir ettiini, bunun errinden Allah'a

snmak gerektiini sylemilerdir. Mutezileye ve ehl-i snnete mensup baz limlere gre ise by, gerek deildir. Sihir diye bir ey yoktur. nsan hibir ekilde,

dokunmadan bakasna etki yapamaz. Ancak mutezile ve baz ehl-i snnet limlerinin, bir kimseye dokunmadan etki edilemedii grnn, devirlerindeki fen ve

teknik uygulamalarn, amzdaki seviyeye ulamam olmasndan dolay bu ekilde ortaya konduu da bir gerektir. nk gnmzde fizik birtakm yollarla,

ses dalgalar, elektrik, kzl ya da mor tesi nlar kullanlarak eyaya ya da herhangi bir insana etki e tmenin mmkn olduu anlalmtr. Artk zamanmzda ses,

k, elektrik dalgalaryla el demeden birtakm cihazlar altrlabilmektedir. Tv., uydular, uzaktan kumandal silahlar, fzeler vs. ara ve gereler buna bir

rnektir. Ancak bunlarn fizik birtakm kanunlarla, bilimsel yollarla yapld, bir sihir ya da by olmad ortadadr. Ehl-i snnet limlerinden mam Eb Hanife,

Eb Bekir er-Rz, bn Hazm, Eb C fer el-Esterebz,ye gre bynn asl yoktur. Hepsi gz boyamadan ve insanlar aldatp kandrmadan ibarettir. Yine

kaydedildiine gre, ehl-i snnet limlerinin bir ksmna gre by vardr. Bunlara gre, baz kimseler riyzet, isimlerin ve rakamlarn zellikleri, efsun ve uzlet gibi

yollara bavurarak baka varlklar zerinde etki yapabilecek duruma gelebilirler. Cinlerin ktleriyle temas kurup onlar araclyla olaanst eyleri yaratan yine

Allahtr. Sihirbaz, bysyle bir olayn sebeplerini bir dorultuda dzenlemeye sevkeder. O isimlere ve rakamlara o zellikleri veren de Allahtr. Bylece her iin

fili Allah olmak tadr. (10)

Sihir konusunu, birtakm samalklardan, aslsz uygulamalardan ve hurfelerden arndrarak Kuran ve sahih snnetin nda dnrsek, limlerimizin de

belirttii gibi, bunlardan bir ksmnda gerek pay olmaldr. O halde sihrin bu gerek ksm ve tesiri nedir? Kanaatimizce bu, gnmzde gemi asrlara nispetle

gayet iyi bilinen ve kullanlan telkindir. Telkin, yaldzl szlerle, aldatc davran ve yalan-dolan haberlerle muhtabn kafasn ve gnln bulandrmak, fikirlerini

elmek, kanaatini deitirmek ya da arzu edilen gr veya kanaate sahip olmasn salamaktr. Telkin, gnmzde sz, propaganda, yaz, resim, film, mozik,

spor, yalan haber v s. yollarla ok modern bir ekilde yaplmaktadr. Bunun iin kaset, disket, cd., bant, resim, yaz, tv., telefon vs. aralarla muhtaba

ulalmakta, onun fikirleri elinmekte, belli bir kanaate sahip olmas temin edilmektedir. (11) Tbir cizse k ii, yava yava artlandrlmakta, beyni ykanmakta,

yani bylenmektedir. Bu ekilde telkin sahiplerinin istei dorultusunda, insanlara dorular yanl, yanllar doru, hak btl, btl hak, yalanlar doru gibi

gsterilmekte, kabul ettirilmektedir. Gemite bir insan ya da cin eytannn, sihirbaznn bir ya da birka kiiyi, bir kabile veya site halkn byleyip kandrarak

kfre gtrebilmesine karlk, gnmzn modern sihirbazlar, sahip olduklar iletiim aralaryla milyonlarca insan, az geli(tiril)mi veya geri braktrlm

toplumlar, uluslar, chil kitleleri istedikleri biimde artlandrmakta, zehirlemekte, yalan yanl fikirler empoze ederek, kendi benliklerinden koparmaya

almaktadrlar.

Yalan haberler, reklmlar, seks filmleri, pembe diziler, spor ve zellikle futbol malar, mzik vs. yollarla insanlarn beyinleri dumra uratlp uyuturulmakta,

insanlar dnemez, doruyu yanl, faydaly zararly ayrt edemez hale getirilmektedir. letiim ara ve gerelerinin youn basks, sihirleyici, byleyici gc

altnda insanlar cinsel ihtiyalaryla midelerinden bakasn dnemez, akl ve irdelerini kullanamaz, silkinip kendilerine gelemez duruma sokulmaktadr. Bugerei inikr edemediklerinden Batllar bile, tv.ye magic box (byleyici kutu) demektedir. Eski byclerin/sihirbazlarn yerini alan tv., seyirciyi efsunlayp

hipnotize etmekte, aptallatrmaktadr. Bu sihirli iletiim gcnn sahipleri ve ynlendiricileri, karlarn tehlikede hissettikleri anda kamuoyu oluturmakta, halk

kitlelerini harekete geirerek hkmetleri devirmek, ya da onlara a rzuladklar kararlar aldrtmak istemektedir.

Eski ve Modern Bynn Etkisi in Bir rnek: Kar-Koca Arasn Ayrmak: ...Onlar kar ile koca arasn aan eyleri reniyorlard... (2/Bakara, 102) Gemite,

eytan karakterli kiiler ya da sihirbazlar, insanlarn, kar-kocann, akrabalarn arasn amak iin snrl apta faliyette bulunabilmekte, dnya apnda

dnld zaman kk zararlara sebebiyet vermek teydiler. Bunlar, belki bin bir eytanlk ya da kurnazlkla, halktan yana grnerek kary kocasna, kocay

karsna kar kkrtp aralar na geimsizlik sokmakta, belki ayrlmalarna sebep olmaktaydlar. Kim bilir, kadnlarn kulaklarna kocalarnn kendilerini sevmediini,

aralarnda baka bir kadn bulunduunu, ya da kocann kendisine hakszlk yaptn, yeterli gezdirmediini, gzel giydirmediini, istenildii ekilde yedirmediini,

ona kar cimrilik yaptn fsldyorlar, huzursuzluk ve mnkaalara, mutsuzluklara sebep oluyorlard. Kocann kulaklarna, karsnn kendisini istemediini,

evlenmeden nce bir bakasn sevdiini, zorla kendisiyle evlendirildiini, hl o eski ahs sevdiini, karsnn onunla iliki kurduunu sylemekte, ya da hanmn

ev ilerini iyi yapmyor, gzel yemekler yapmyor, israf ediyor... gibi araya krgnlk ve kzgnlk sokacak dnceleri fsldyor, vesvese veriyordu. Bylece

huzurlu ve mutlu ruhlar, gnller altst oluyor, canlar sklyor, ruhlar daralyor, sonu ayr lklarla neticelenecek fcialar meydana getiriyor, yavrular ana-babal

ksz brakabiliyorlard.

Gnmzn modern ve ok daha gl bycleri, artk gizli gizli kiilerin kulaklarna fsldayarak onlar bylemiyorlar. Onlar, toplumlara, ftratlarnda ve

benliklerinde yer almayan, deerlerine zt fikirleri ve hevlara ho gelecek zgrlk anlaylarn pompalyorlar. Kadn-erkek eitliini, kadnlarn ezildiini,

horlandn, kocalarn onlar ezdiini, erkeklerin onlar kle haline getirdiini, kzlarn evlenip koca kahr ekmeye, ocuk dourup bakmaya, bytp terbiye

etmeye mecbur olmadklarn, evlilik denilen kurumun kutsal olduuna inanmaya gerek olmadn, cinsel zgrlk olmas gerektiini, iffet, nmus, bkirelik gibi

kavramlarn gereksiz ve bo eyler olduunu, kadnn da istedii zaman, istedii sre, istedii erkekle serbeste yaayabilme hakk olduunu, onun da erkek gibi

her ite alp kazanarak zgrce harcayabilmesi gerektiini sret-i haktan grnerek, gya kadnlarn hakkn savunarak, uursuz kesimlere telkin ediyorlar.

7/31/2019 S H R _ B Y

9/25

Onlar artlandryor, bylyorlar. Bunun sonucu olarak ileler kyor, kar-koca arasnda kavga ve grltler, nifak tohumlar atlyor, boanmalar oalyor,

yaps ve salaml ileye dayanan toplumlar atrdyor. Salkl nesiller yetitirebilmek imknsz hale getirilmek isteniyor. Zina, fuhu, ve benzeri irkinlikler,

Allahn haram kld fiiller yaylyor, ahlken k balyor. Toplumlar zayflyor, insanlarn ftratlar yozlayor, kimlik ve benlikleri kayboluyor, baka toplumlarn

ve devletlerin hkimiyeti altnda yok olmaya aday hale geliyorlar.

Boanmalarn oran konusunda, tv. ncesi ile tv. sonras karlatrmal istatistikler, olayn vehmetini ve modern bynn etkisini belgeler. i gc gzel

gzkerek fitneye sebep olmak, erkekler i tahrik etmek, kkrtmak olan, ada hile ve aldatma ara ve eleri olarak eski sihirbazlarn deneklerinin yerini tutan

kozmetik rnler, fotoraf hileleri, vcutlar tehir eden giyinmeler/soyunmalar, mzik ve dansn katklar vb. ile erkek leri byleme iini baaryla ge rekletiren

sanat, yldz denilen aktrist ve arkclar n eski zamandaki byc kadnlara, cadlara benzerlik leri deerlendirilmelidir. Bu star lar/sanatlar (!) izlerken,

erkek, onlar kendi karsyla ister istemez mukayese etmekte, ahlksz kadnlarn teknikle takviye edilen, eytann nefislere, olduundan ok daha gzel gsterdii

yalanc gzelliine vurularak karsndan souyabilmektedir. Yine, yakkl ve az gzel (byleyici) lf yapan aktrler, arkclar kadnlar teshir edip bylemekte,

o da kocas ile filmdeki, pembe dizideki, magazin adl by showlardaki eytann allayp pullad olanla/jnle, kendi kocasn karlatrmakta, etkisinde kald bu

bynn bedelini, gnlk hayattaki atrdayan yuvasyla demektedir. Gnmzde sanat, ada by arac olarak kullanlmakta, sanat da modern byc

roln stlenmektedir.

Sanat, ruhun gzelliklerinin da yansmas olmaktan karlm; toplumlar madd ynden smrme, mnev ynden de uyuturma grevi alm emperyalizmin

cadsdr. Bu irkin bycnn kendisini gzel gsteren maskesinin srtan makyajn gremeyen gfil genler, yalanc gzelliine k olduklar bu cadnn kollarna

atlr atlmaz can vermek teler. imdi sanat adl bu cad, bysyle arkasndan koturduu genlerin ruhunu almakla yetinmemekte, bu cinyetten nce kendi

tanrlna iman ettirip kendine taptrmakta. Bize den grev, gcmzn yettii oranda, ii ilhlk taslamaya kadar vardran bu bycnn maskesini drmek

ve evremizdeki kurbanlarn azaltmak iin almak. Bunun da yolu, maskesini takarak onun roln oynad gerek gzeli insanlara tantmaktan geiyor.

Sahtekrlar ne ile kandracaklarsa, o eyin gereini hakkyla tanmayanlar kandrabilirler sadece. Gerein apak ortaya kmas gerekir ki sahtekr btl eriyip

yok olsun. (12)

Bu ynyle, modern sihirbazlar ve bycler tarafndan uygulanan, toplumlara yneltilen sihrin ne kadar etkileyici ve tahrip edici olduu, ileleri ykmada, kar ile

kocann arasn ayrmada ne kadar gl rol oynad ortadadr. Bunlarn errinden, zararndan emin olabilmek iin de her eyin yaratcs Yce Allah'a sk skya

balanmak, Onun emir ve yasaklarna kulak vermek, gnderdii Kitabna ve Peygamberinin tavsiyelerine uymak, fitne saan ortamlardan saknmak, insan ve cin

eytanlarnn kulaklarmza fsldad telkinlere kaplmamak gerektii aktr. Politikaclarn yalan vaatleriyle halk nasl byleyip kandrdklar, medyann nasl akkara, karay da ak gsterdiini ve toplumu nasl etkiledii ortadadr. Hz. Peygamberin bu konuda: Belatl szlerden bir ksm sihirdir. (Buhr, Tb 51, Nikh 47;

Mslim, Cuma 47) buyurmas da konuyu kavramamza katkda bulunmaktadr. Byle ykc tesirleri olabilen sihrin tesirinden korunabilmemiz iin Kurn- Kerimde

bir sre yer almaktadr: De ki: Yaratklarn errinden, bastrd zaman karanln errinden, dmlere nefes eden byclerin errinden, hased ettii zaman

hasedinin errinden, tan yerini aartan Rabbe snrm. (113/Felak, 1-5)

Bu srede konumuzla direkt ilgili yet udur: dmlere fleyip tkren byc kadnlarn errinden (113/Felak, 4) Dmlere fleyen kadnlar ifadesiyle, sihir

yapmak iin baladklar dmlere fleyen kadnlar kast edilmitir. Bu ibre, erkeklerin kadnlara dknlnden yararlanp, naz ve ive ile onlarn zihinlerini

elerek istedikleri gre dndren kadnlar eklinde de anlalmtr. Bunlar, dm gibi almas zor olan erkek leri naz ve iveleriyle fikirden fikre dndrrler.

Bylelerin, erkeklerin fikirlerini elmek iin dktkleri dil, yaptklar ive, erkeklerin dm gibi dncelerini fleyerek zmeleri, onlar eitli fitnelere

drmeleri eklinde de tefsir edilmitir (Bkz. Fahreddin Rzi, Elmall ve S. Atein Tefsirleri, Felak sresi tefsiri). yetin bu ekilde yorumlanmas, telkinin sihir

olduuna, sihrin de telkinden ibaret olduuna dair yukarda kaydettiimiz hususlara uygundur.

slma ramen mslmanlarn iinde icr-y faliyet gsteren byc ve sihirbazlarn, kayna Bbil, sur, Eski Msr, yahdilik vs. gibi slm ncesi kfr ve irk

dnemlerine ulaan efsun, tlsm ve byleri, onlara slm bir kimlik vermek sretiyle mslmanlarn chil halk tabakas arasna yaydklar bilinmektedir. Bunda

da en ok amanlar, budist rhipler, maniheist din adamlar, yahdiler rol oynam, kar gelemeyince, ellerinde mevcut birtakm tlsm, efsun, vefk vs. bycinsinden hurfeleri slma sokmaya alarak, bu yce dini tahrif etme, Kuran topluma, anlalmaz bir sihir kitab olarak alglatma yoluna gitmilerdir. Bylece

Kuran hkmsz brakma ve Onun denetiminden uzak kalan toplumlar zerinde eski hkimiyetlerini srdrme maksad gtmlerdir. Bunu gerekletirmek iin,

yetlerden, hadislerden, esm-i hsndan, baz slm dulardan yararlanmlar, bunlar istismar ederek by yapmada kullanmlardr. Halbuki slm byy

yasaklam, bunun irk ve kfr olduunu bildirmitir. Cinci olduunu iddia eden muskac, frk ve bycleri hoca sfatyla adlandrmlar, dinin irk ve kfr

kabul ettii bu sahtekrlklar, mslmanln sahip kt imaj vererek dine byk darbeler indirmilerdir.

Grld gibi, dmlere fleyenler, slm iptal ederek, Kurn- Ker imi devre d brakmak isteyen, iine sokuturmak istedikleri hurfe ve bylerle tevhid

dinini tahrif etme arzusunda olan slm dmanlardr. Kurn- Kerimin inmesi ve slmn bunlarn faliyet alanlarnda hkim olmasyla menfaatleri haleldr olmu

bu tr kimseler, hem intikam almak, hem de eski smr arklarn iletmeye devam edip, bu zava ll halk penelerinde tutmak iin sihre meriyet kazandrmak

istemilerdir. Yce Allahn, dmlere fleyenlerin errinden kendisine snlmasn isteyerek, mminleri onlarn bu sinsi ve ok tehlikeli faliyetlerine kar

uyarmasna bu adan da bakmak ge rektii kanaatindeyiz. Ksacas dmlere fleyerek sanat icr eden sihirbaz ve byclerin asl tehlikesi, Kuran ve islm

tahrif etmeye ve onlar kt amalarna ynelik istismar etmeye ynelik fa liyetleridir.

Kurn- Kerim indii zaman, dnyada mevcut tm toplumlarda olduu gibi, chiliye Araplarnda da karanlk korkular vard. Onlar, gece karanlnda cinlerin

ortaya kp kendilerini arpacaklarna inandklarndan geceleyin bir dereye indiklerinde o derenin en byk cinine snyorlar ve bylece gven iinde olduklarnainanyorlard. Yine bu dnemde Araplar arasnda, insanlar hasta yapmak, onlar istedii yne sevketmek, onlara zarar vermek amacyla sihir yapan erkek ve

kadnlar vard. Bunlar by yaparken, okuyup fleyerek dm balarlard. Yine toplum iinde, haset eden insanlarn nazarlarnn deeceine inanlr ve bunun iin

eitli tlsmlara, hurfe yollarna bavurulurdu. Bu adan bu yetlerin amac, gecenin karanlnda cinlerin arpacan, yahut byclerin insana zarar vereceini

veya mutlaka gz deeceini anlatmak deil; tek kuvvet ve kudret sahibinin Allah olduunu, Ona sndktan sonra hi kimsenin ve hibir eyin zarar

veremeyeceini, bakasna deil; yalnz Allah'a snmak gerektiini anlatmaktr. (13)

Cinlerin insanlara zarar verebilecei, arpaca, by yaparak cinler vastasyla dier insanlarn etki altna alnp istenilen yne sevkedilecei, ldrlebilecei,

hastalandrlabilecei, hayvan ekline dntrlebilecei iddialar, chiliye dneminin birtakm yanl kanaatleri olmaldr. Bize gre, gnmzde baz bilim

dallarnca da kullanlan hipnoz vs. yollarla telkin, ikn, artlandrma, beyin ykama durumlar hri bir insann irdesinin etki altna alnmas sz konusu deildir. Bir

insan, bir konuda u ya da bu yolla ikn olabilir, etki altnda kalabilir, ama att her admda, her davrannda cz irdesini kullanmas sz konusudur. Deli

deilse, irdesini kulland eylerden de sorumludur. nk Allah, irdesini hayr ya da erde kullanmakta serbest brakm, insann davranlarndan sorumlu

tutulacan bildirmitir. Ayrca bir insann hipnoz vs. yollarla devaml bir srette telkin altnda tutulup, bakasnn emri altna girmesi de mmkn olmamaldr.

nk bu durum, bir nevi uyku halidir. Bir kimseyi irdesi dnda hipnotize etmek de mmkn deildir. (14) Bu sebeple de cinlerle irtibat kurarak ya da onlar

emri altna alarak, bakalarn ldrecek, einden boattracak ya da birisini istemedii bir kimseye k edecek davranlar yaptrtabilmek pek mmkn deildir.

Bu iddialarda bulunanlar, ilgili ahsla dorudan irtibatta bulunup onlara sz vs. yollarla telkinde bulunmuyorlar. Yazdklar birtakm muskalarla ya da yaptrdklar

birtakm hurfe mahsl, Bbil, sur, Sryn kalnts bylerle hedef ahs e tki altna alabildiklerini ileri sryorlar. Bu iddialarn desteklemek iin de cinleri

kullandklarn, onlarn kendi emirleri altnda bulunduunu iddia ediyorlar. C inlerin insanlarn emrine girmeleri mmkn olmadna gre, geriye bu iddiada bulunan

sihirbaz ve byclerin cinler ve eytanlarla dost olmalar kalyor. Bu durumda, bu tr kimselerin cin ve eytanlarla irtibat kurduklarn kabul etsek bile, baka

insanlar hasta ettirip hatta ldrebileceklerini, onlar tesir altna alp istedikleri her eyi yaptrabileceklerini kabul etmek de mmkn deildir. nk hayat veren

ve ldren yegne g A llahtr. Bunlar Ona mahsus fiillerdir (Bkz. 2/Bakara, 258; 15/Hcr, 23).

7/31/2019 S H R _ B Y

10/25

Ayrca insann koruyucu melekleri (hafaza melekleri) olduunu da hatrdan karmamak gerekir. Cin ya da eytanlarn bu konuda bir gc ve fonksiyonu yoktur.

Kurn- Kerimin eitli yerlerinde Yce Allah, Kullarmn zerinde senin bir nfzun olamaz. Ancak sana uyan sapklar bunun dndadr (15/Hcr, 42; benzer

ifade iin bkz. 14/brhim, 22; 16/Nahl, 99; 17/sr, 65) buyurarak bu hususa iaret etmitir. O zaman kfir cin ya da eytanlarn insanlar zerindeki etkisi, gc,

sadece onlar doru yoldan saptrp azdrmak, haram ve yanl yollara sevkederek, A llahn kendilerine buzetmesini temin etmek iin kalplerine vesvese vermek,

kt telkinlerde bulunmaktr. Bu adan cin eytanlar ile, insan eytanlar ayn grevi yapmakta, her iki grup da telkin yoluyla insanlar etkilemeye, tesir altna alp

kandrmaya almaktadrlar. eytanlarn insanlara vesvese verdii, onlarn insann gnlne getirdii bu vesveselerin, gizli fsltlarn errinden, kandrmasndan

Allah'a snmak ge rektii Kuranda haber verilmektedir (6/Enm, 112, 121; 41/Fusslet, 36). En-Ns sresinde ise bu konuda yle buyrulmaktadr:

De ki: nsanlardan ve c inlerden ve insanlarn gnllerine vesvese veren o sinsi vesvesecinin errinden, insanlarn lh, insanlarn Hkmrn ve insanlarn Rabbi

olan Allah'a snrm. (114/Ns, 1-6). Yine Kuran, ey tann kymet gn Allahn huzrunda yle diyeceini haber vermektedir: olup bitince eytan, dorusu

Allah size gerek vaad etti. Ben de vaad ettim, ama sonra caydm. Esasen sizi zorlayacak bir nfzum da yoktu; sadece ardm, siz de geldiniz. O halde beni

deil; kendinizi knayn. Artk ben sizi kurtaramam, siz de beni kurtaramazsnz. Beni Allah'a irk/ortak komanz daha nce kabul etmemitim. Dorusu zlimlere

can yakc bir azap vardr der. (14/brhim, 22)

Yine bu konuda: Dorusu eytann iman edenler ve ya lnz Rablerine gvenenler zerinde bir nfzu yoktur. Onun nfzu sadece, kendisini dost edinenler ve

Allah'a irk/ortak koanlar zerindedir. (O, sadece onlar kandrabilir). (16/Nahl, 99-100) buyurulmutur. Bu ye tten cin ya da eytanlarn telkin ve vesveselerine

irk koanlarla eytan dost edinen gnahkr kimselerin kaplabileceini anlyoruz. ster byc, ister sihirbaz tarafndan gnderilsin, ister cin ya da eytan kendisi

gitsin, kulana fsldayarak, gnlne vesvese vererek etki altna ald kimse, demek ki eytann dostudur. Ona dost olann da u veya bu zorlamayla deil;

yukardaki ye tte (14/brhim, 22) kendisinin de itiraf ettii gibi zgr arzu ve irdesiyle bunu yapt, eytann telkinine kapld aktr.

Bu durumda da uranlan zarardan sorumlu ve sulu yine byc vs. deil; cz irdesini o ynde kullanan insandr. Sihirbazn sorumluluu ayr bir konudur. O

zaman ister nsha (muska) yazarak, ister eitli yollarla sihir yaparak, isterse dmlere fleyerek faliyette bulunsun, byc ya da sihirbazlarn errinden

Allah'a snmak gerekir. Cin ya da insan eytanlarnn erri de, insanlara vesvese vermesi, kulaklarna fena eyler i fsldamas, onlara yanl ve zararl hususlar

telkin ederek dnya ve hirette hsrna uratmasdr. Nitekim Ebul-Ysr el-Pezdev, ehl-i snnet limlerinin ounun, cinlerin vesvese vermek sretiyle insanlara

etkili olabileceklerini sylediklerini kaydetmektedir. (15)

nsan eytanlarnn telkin vs. yollarla, medyay kullanarak, ya da ferd hareket ederek, kiide, ilede, toplumda nasl tahribat yapabildiklerini yukarda aklamaya

altk. Eski sihirbazlarn daha dar imknlarla hakk btl, btl hak gstererek kfr yaymaya, hkim klmaya altklar gibi, gnmzde de daha geni apta

insanlar telkin altna alp gzlerini boyayarak , beyinlerini ykayarak, hakk btl, btl hak gsterip erri, fitne ve fesd hkim k lmaya alan modern byc ve

sihirbazlar vardr. Bunlarn zarar ve etkisinden korunmak iin Allahn yardmn dilemek, Ona snmaktan baka are yoktur. O zaman, eski sihirbazlarn da, yeni

byclerin de, eytanlarn da bavurduklar yol telkindir ve hedefleri de insanlar irk ve kfre drmektir. Onlarn dnyada mutsuzlua, hirette azba

uratmak, devaml ruh skntlar, stres ve bunalmlar iinde yaatarak, sonuta hastalandrp delirtmek, inkra, intihara kadar gtrmektir. Kfre ve irke ,

inanszla, ahlkszla sevketmektir.

Buraya kadar saydmz u hususlarn errinden Yce Yaratcya snlmasn gerektirecek byk felketler olduu aktr. nsanolu bu felketlere, bu ac

sonulara kendisini insan ya da cin eytanlarnn telkinlerine teslim etmesi, irdesini bu ynde kullanmas sebebiyle uramaktadr. O halde kii, suu byc ve

sihirbazda, eytan ya da cinde deil; kendisinde aramaldr. Tar ih boyunca Cenb- Hakkn bu konudaki Snnetinin, sihrin iptal edilmesi (tesirsiz braklmas),

byclerin perian ve malp edilmesi eklinde tecell ettiini hatrdan karmamak gerekir (F. Rzi, T. Kebir, 3/273). Nitekim Kurn- Kerimde bu konuda,

byc nereden gelir se gels in, baar kazanamaz (20/Th, 69), Sihirbaz lar ge lince Ms onla ra, atacanz atn dedi. Attklarnda Ms Yaptnz s ihirdir,

fakat Allah onu boa karacaktr. Allah fesatlarn/bozguncularn iini elbette dzeltmez. Sulular/gnahkrlar istemese de Allah szleriyle hakk

gerekletirecektir dedi. (10/Ynus, 80-81) buyurulmaktadr.

Burada konuyla ilgili olarak Hz. Peygamberden nakledilen bir hadisi kaydetmenin yerinde olacan dnmekteyiz: Hz. Peygamber, devaml iki ien ayya

kimselerin, sihre inanan ve doru olduunu tasdik edenlerin, sla-i rahmi kesenlerin, khinlerin, yapt iyilikleri baa kakan kimselerin cennete giremeyeceini

sylemitir (Ahmed bin Hanbel, 3/14, 83; 4/399). Bir dier hadislerinde ise Raslullah, sihir yapan kimsenin Allah'a irk/ortak komu olacan bildirmitir (Nes,

Tahrm 19, hadis no: 4076). (16)

Hrut ve Mrut

Hrut ve Mrutun rettikleri Neydi? Bynn bir hakikati olduu ve tesir edebildiini ileri sren limlerin delillerinden birisi, Bakara 102. yetidir. yette geen

Hrut ve Mrut isimli iki melein rettiklerinin sihir olmad aktr. ...Onlar, insanlara byy, bir de iki melee indirileni retiyorlar. buyrularak by ile

meleklere indirilenin ayr eyler olduu bildirilmitir. Bu durumda, meleklere indirilen ey, bir sihir deil; fesat ve kt kimselerin elinde, kfre vesile olabilecek

bir hakikat, bynn de dayand temel bir bilgidir. Ancak eytanlar bunu sihir yapmak, kfre sebep olmak iin retmilerdir. Halbuki Bbilde kendilerine bu bilgi

indirilen iki melek Hrut ve Mrut, Biz bir fitneyiz, reteceimiz eyler fitneye msittir, siistimali kfrdr. Sakn sen bunu renip kt yolda kullanarak kfre

girme diye t vermedike gelii gzel kimseye retmezler; siistimalden, kfr ve sihirden men ederlerdi. eytanlar ise byle yapmadlar, bunlarla herkese

ktlk yapma yollarn gsterip sihir retiyorlard.

ki melek zerine indir ilen ey lafzyla iaret edilen bu bi lgi, insanlar n kfrne sebep o lan sihir ve sihirbazlarn ok yaygn olduu Mezopotamya blgesinde ,

Bbilde, bunlarn kfrlerine son vermek, halk saptrmalarndan korumak maksadyla indirilmitir. Bu maksatla, bynn ne olduu, hangi sebepler zincirinin

dzenlenmesinden meydana geldii, insanlar Bbildeki sihirbaz kfirlerin errinden korumak maksadyla iki melee veya onlardan ilham alan iki hkmdara

(melik) ilham edilmitir. Onlar da bu bilgiyi, sihirbazlarn otoritesini krp kfre son vermek, tevhidi hkim k lmak maksadyla yukardaki ikazlar yaparak insanlara

retmilerdir. Hrut ve Mrut, gnmze gre ok basit olan olaylarn bile bir by olarak grld Mezopotamyada, dier insanlarn kavrayamayaca birtakm

olaylarn kanunlarn aklamlar ve bunu rencilerine retirken ktye kullanmamalarn sylemilerdi. Fakat Bbilliler ve Bbildeki esretleri srasnda

onlardan baz garip olaylarn srlarn renen yahdiler, ksacas insan ve cin eytanlar bunlara birok hurfeleri katmlar, bir yn hayaller, vefk, tlsm vs.

ortaya atarak bunlar sihir yapmada kullanmlard. (17)

Burada, yette geen Onlar, kar ile koca arasn aan eyleri reniyorlard. fadesinin biraz kapal olduunu hatrlatmakta yarar vardr. Baz mfessirler bu

ibredeki minhm -onlardan- zamirini bu iki melee , yani Hrut ve Mruta atfetmilerdir. Bu durumda anlam, Hrut ve Mruttan, erkekle karsnn arasn

aacak eyler reniyorlard eklinde olmakta ve erkekle karsnn arasn aacak eyleri insanlara bu iki melein rettii ortaya atlmaktadr. Fakat yukardaki

ibrede ye r alan minhm -onlardan- zamirinin Hrut ve Mruta deil de, sihr kelimesiyle, devamndaki iki me lee indirilen ey ifadesine atfedilmi olduunu

syleyen slm limleri de vardr. Kanaatimizce bunlarn gr daha isbetlidir. Bu durumda da yetteki bu ibrenin mns, eytanlarn, Sleyman (a.s.)

hakknda uydurduu eylere uyan bu yahdi zmresi, kfir eytanlarn rettii sihir ile, Bbilde Hrut ve Mrut adl meleklere indirilen (bilgilerden) koca ile

karsnn arasn ayracak eyler reniyorlar eklinde olmaktadr. (Bkz. Fahreddin Rzi, Tefsr-i Kebir Terc. 3/263-264; Elmall, 1/371; A. Osman Ate, Cinler-

7/31/2019 S H R _ B Y

11/25

By, s. 235-236).

Bylece Hrut ve Mrut adl bu iki me lein insanlara kar ile kocann arasn ayracak sihir retmedikleri, yahdilerin bu konudaki byleri, Allah katndan Hrut

ve Mruta indirilen bu bilgileri ktye kullanarak eytanlarn/sihirbazlarn rettii sihirlere kartrarak kendilerinin rettikleri anlalmaktadr (Fahreddin Rz,

a.g.e. s. 1/371). Yahdilerin yaptklar bu bynn tesiri konusunda ise Cenb- Hak ayn yette yle buyurmutur: ...Bycler, Allahn izni olmadan hibir

hususta zara r veremezler. (2/Bakara, 102).

Bu iki melein, kfr ve irk olduu ayn yette belirtilen byy, kar-koca arasn ayracak eyleri halka retmeleri sz konusu deildir. Onlar, halk kfr ve

sapklktan, sihirbazlarn kandrmalarndan kurtarmak iin sihrin de kendisine dayanlarak retildii, mhiyeti itibaryla irk zellii, irkinlik vasf bulunmayan, o

dneme gre yksek sev iyedeki bilgiyi halka belletiyorlar ve rettikleri kimselere, sakn bunu istismar etme, sihir yapmada kullanarak kfre girme diye de

uyaryorlard. Bbildeki iki melee indirilenin sihir deil; bilgi olduunu aklamtk. Bu iki melek , halka sihir yapmada da kullanlmaya msit bilgiyi retiyorlar,

onlarn kanmamasn temin ediyorlard. Kendileri asla sihir yapmamlardr; nk bu irk ve kfrdr. Meleklerin irk ve kfre girmeleri, irk olan davranlarlamegul olmalar onlara yaramaz. yetin metninde bu konuda, Oysa onlar, Allahn izni olmadan by ile hi kimseye zarar veremezlerdi. buyrulmaktadr.

Burada hm -onlar- zamiriyle kast edilenler Bbildeki iki melek deil; sihirle megul olan yahdilerdir. Eer burada Bbildeki iki me lek kast edilseydi hm -

onlar- deil; hm -o ikisi- zamirinin kullanlmas gerekirdi. (18)

Hz. Sleyman dneminde sihirle uraan eytanlar ve ey tan karakterli byclerle ilgili olarak Bbilde imtihan iin insanlara baz bilgiler reten Hrut ve Mrut

adl iki melek hakknda ok eitli isriliyat kaynakl hurfeler, meleklerin nna yakmayacak, Kurandaki melek tanmna ters masalms rivyetler, eski

tefsirlerin ounda yer alr. Bazlarnca eletirisi yaplmayan ve doruluu kesinmi gibi rivyet edilen bu sylentiler, tefsirlerimize giren isriliyatn seviyesi

konusunda bilgilenmemiz asndan nemli rneklerden saylabilir. Hrut ve Mrut hakkndaki bu rivyetleri ksaca grelim:

Hrut ve Mrutla lgili Tefsirlerdeki sriliyat rnekleri

Hrut ve Mrutun Kim Olduklaryla lgili Rivyetler: Hrut ve Mrut, iki melektir. Btn kraat imamlarnca ilgili yetteki (2/Bakara, 102) kelime melekeyn = iki

melek tarznda okunmutur. Bunun baka bir eye ihtimali yoktur. Konu, tevtrle sbittir. Buna ramen z tarkle gelen ve imamlarca asla ehemmiyet

verilmeyen bir okuyua dayanarak bu hususta eitli grler ortaya atlm ve Hrut ile Mrutun kim olduklar akla kavuturulmak istenmitir. Bu konudaki

rivyet ve yorumlar tercih eden tefsirlere gre Hrut ve Mrut:

ki melektir (Doru olan gr budur);

Cebril ve Mkildir;

nsanlardan iki kiidir;

ki hkmdardr;

ki eytandr;

Cinlerden iki kabledir;

es-Sicill ismindeki melein yardmc larndandr;

ns ve cin eytanlardr;

Dvud ve Sleyman (a.s.)dr. (19)

Yeryzne ndirilen ki Melein Mcers: bn Abbastan rivyet edildiine gre, Allah semlar n kaplarn meleklerine at. Onlar yeryzndeki insanlarn

amellerine baktlar. nsanlarn hata ilediklerini grnce: Ya Rab, Senin (kudret) elinle yarattn, meleklerine secde ettirdiin, eyann isimlerini rettiin

demoullar hatalar iinde yzyorlar dediler. Allah da: Eer siz onlarn yer inde olsaydnz, ayn eyleri yapardnz buyurdu. Melekler: Ya Rab, Seni noksan

sfatlardan tenzh ederiz. demoullarnn yaptn yapmak bize yaramaz dediler. Rv der ki; melekler, Allah tarafndan yeryzne inecek olanlar semekle

emrolundular. Onlar da, Hrut ve Mrutu setiler. Hrut ve Mrut yere indirildi. Allah; kendisine hibir ey i irk/ortak komamalar, hrszlk yapmamalar, zin

etmemeleri, arap imemeleri, -Allahn mer grd haller mstesn- hibir cana kymamalar artyla yeryznde ne varsa onlara hell kld. Rv szne

devamla der k i; melekler yeryznde yaamalarna devam ederken, kendisine (dnya) gzelliinin yars verilmi olan Bzuht isminde bir kadn grdler.

Dayanamayp onunla zin etmek istediler.

Kadn, meleklerin teklifine yanamad. Onlardan Allah'a irk koma larn, arap imelerini, cana kymalarn ve (gsterdii) puta secde etmelerini art kotu.

Melekler kadnn teklifine: Biz Allah'a hibir eyi ortak komayz diye cevap verdiler. Meleklerden biri dierine, kadna varp tekliflerini tekrarlad. Kadn yine

reddetti. arap ierseniz olur dedi. Melekler kadnn sunduu arab itiler ve krktk sarho oldular. Bu esnda yanlarna bir dilenci geldi ve kendilerinden bir

eyler istedi. Dilenciyi ldrdler. Onlar bu iki byk ktl irtikp edince, Allah gk kaplarn meleklere at. Arkadalarnn bu hallerini grnce: Ya Rab! Seni

her trl noksan sfatlardan tenzh ederiz. Sen her eyi en iyi bilensin dediler. Rv diyor ki; Allah, Dvud olu Sleyman (a.s.)a, meleklerin dnya azb ile hiret

azbndan birini tercih etmelerini vahyetti. Melekler dnya azbn tercih ettiler. Bunun zerine Bbilde topuklarndan tepesi aa asldlar (Taber, I/456).

Es-Sddden rivyete gre, benzer ekilde, kadnla beraber olmak isteyen meleklere, kadn: Hangi szle (du ile) semya ktnz ve hangisiyle indiinizi bana

sylemedike arzu ettiiniz eye yanamam dedi. Onlar da semya k ve inite okuduklar dular kadna bildirdiler. Kadn bunu renir renmez okudu ve

semya kt. Allah kendisine, semdan inilecei zaman duy unutturdu. Bylece kadn kt yerde kald. Neticede Allah onu bir y ldza evirdi. Abdullah bin mer

o yldz her grdke lnet eder ve: Hrut ve Mrutu fitneye dren budur! derdi. Hrut ile Mrut akam olunca mtad ekilde semya kmak istediler, fakat

muvaffak olamadlar. Mahvolduklarn anladlar. Allah kendilerini, dnya azb ile hiret azbndan birini semeleri hususunda serbest brakt. Dnya azbn tercih

ettiler. Bbilde asldlar ve insanlara sihirle konumaya baladlar (Taber, I/457).

Er-Rabden rivyete gre, yine benzer ekilde anlatlan olayda bu iki melein iddetle arzuladklar bu kadn, arap imek, adam ldrmek ve puta tapmaktan

birini tercih edin dedi. Melekler: Bu tekliften hi biri bize yakmaz ama, yine de bunlarn en ehveni arap imektir dediler. Kadn onlara arap sundu. arap

kendilerini iyice mest edince, kadnla zin ettiler. Bu halleri devam ederken yanlarna bir kii geldi ve durumu grd. Bu adam, grdklerini sada solda yayp bizi

rezil etmesin diye ldrdler. Sarholuk halleri geip ayldktan sonra, iledikleri gnah ve crm anladlar ve semya kmak istediler, fakat buna muvaffak

olamadlar. Allah tarafndan bu arzularna mni olundu. bu raddeye geldii zaman, yeryznde bulunan bu iki melekle sem ehli arasndaki pe rde ald.

Melekler, Hrut ile Mrutun iine dtkleri gnah ve hayat gzleriyle grdler ve bundan dolay hayret ve dehete kapldlar. Ve melekler bu vesle ile unu

anladlar ki; kim Allahtan rak, Onun murkabe, mhede ve kontrolnden uzak kalrsa o kimse Allahtan daha az korkar. Artk bundan byle melekler,

yeryznde yaayanlarn tmne (imanl ve imansz olu hallerine bakmadan) istifr etmeye baladlar. Hrut ile Mrut yukarda anlatlan hatalara dnce,

kendilerine taraf- lhden yle bir teklif geldi: Dnya azbn veya hiret azbn, bu ikisinden birini tercih edin! Melekler: Dnya azb fni, hiret azb

bkdir deyip dnya azbn setiler. Bbil lkesinde brakldlar ve kendilerine orada azb olunmaktadr (Taber, I/457-458; bn Kesr, Tefsr, el-Bidye; el-Vhd,

Tefsir; el-Kirmn, Lbbt-Tefsir; Tefsru Asker; Ebull-Leys essSemerkand; e t-Tabress; et-Tbyn vb.).

7/31/2019 S H R _ B Y

12/25

Bu konu, temel erevenin hemen ayn ek ilde anlatld hadis rivyeti olarak da kaynaklara gemitir. Hadis rivyetine gre, yukar daki rivyetlerde anlatld

gibi Hrut ve Mrut, her byk gnah da ilemiler, dnya azbn tercih etmilerdir (Ahmed bin Hanbel, Msned, hadis no: 6178; Taber, II/433; bn Kesr,

I/241-242).

bn Cer rin, bn merden nakline gre Nfi yle anlatr: Ben Abdullah bn mer ile yolculuk yaptm. Yolculuumuz esnsnda gecenin sonuna doru bn mer

bana: Ey Nfi! Bak hele, el-Hamr (Krmz yldz, yani oban yldz) domu mu? dedi. Ben de hayr, domam dedim. bn mer bu soruyu iki veya kere

tekrarlad. Sonra ben (zaman gelip doduunda): imdi dodu! dedim. bn mer bunun zerine: Ona merhaba da, ho saf da yok! dedi. Ben: Sbhnellah,

Allahn emrine boyun emi, itaatli, sz dinler bir y ldzdr o! (ona bu tarzda kzmann mns ne?) dedim. Bunun zerine bn mer: Sana sadece Hz. Peygamber

(s.a.s.)den duyduumu sylyorum; Efendimiz bana yle buyurdu: Melekler: Ey Rabbimiz, bunca hata ve gnahlarna karlk, insanlara nasl sabrl

davranyorsun? dediler. Cenb- Hak, kendilerine: Ben onlar snadm, sizleri ise onlarn iledii gnah ve fitnelerden korudum buyurdu. Melekler: Biz onlarn

yerinde olsak yine Sana isyan e tmezdik dediler. Bu iddiya karlk Allah: inizden iki melek sein! emrini verdi. Onlar da Hrut ve Mrutu setiler. (Taber; bn

Kesr; bn Arab, Ahkmul-Kuran vb.).

Hz. Aliden rivyet; Amr bin Sad, Hz. Alinin yle sylediini naklediyor: Ez-Zhre (oban yldz, Vens) ismindeki yldz, aslnda ranllardan gzel bir kadnd.

Bu kadn vaktiyle, Hrut ve Mrut ismindeki iki melee dvc olarak geldi. Melekler kadn grnce ondan murad almak istediler. Kadn onlarn teklifini, okuduklar

zaman gklere kma larn temin eden eyi retmeleri artyla peki dedi. Kadna rettiler. Kadn duy okudu, gkyzne ykseldi ve o anda (Allah tarafndan)

yldza evriliverdi (Taber; bn Kesir). Yine Hz. Aliden el-Hfz Eb Bekr bn Medyenin nakline gre, Hz. Ali yle demitir: Efendimiz (s.a.s.) yle buyurdu:

Allah Zhreye (oban yldz da denilen Vens gezegenine) lne t et