65
ED MEAT OOIVLEIS SPREEKBUIS VAN DIE ROOIVLEISPRODUSENTE - ORGANISASIE VOL 2 • NR 2 • JUNIE 2011 R18,00 (BTW ingesl) • ISSN: 2078-7936 www.rpo.co.za VOER VIR BOKKE CPA NEW BREED FOCUS ON WESTERN CAPE

Rooivleis_Junie_2011

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Rooivleis_Junie_2011

ED MEATOOIVLEISS P R E E K B U I S VA N D I E R O O I V L E I S P R O D U S E N T E- O R G A N I S A S I EVOL 2 • NR 2 • JUNIE 2011

R18,00 (BTW ingesl) • ISSN: 2078-7936 www.rpo.co.za

VOER VIR BOKKE CPA NEW BREED FOCUS ON WESTERN CAPE

Page 2: Rooivleis_Junie_2011

Kom ons praat / Let’s talk

Current disease situation• South Africa is in the grip of probably the

biggest foot-and-mouth disease outbreak in history.

• After many decades of being dormant, Rift Valley Fever reared its head again in 2010 and has since been responsible for the deaths of 26 people, and huge losses in the cattle and small stock industries due to mortalities and abortions.

• An outbreak of Avian Influenza resulted in the termination of ostrich exports recently.

• African Horse Sickness is currently having a devastating impact on the horse industry.

Constructive proposals• Upgrade international animal health fences

and border control.• Re-erect buffer zone fences and do frequent

surveillance in high risk areas for foot and mouth disease.

• Fill vacant posts and consider community veterinarian services, as well as making use of private veterinarians. Animal health technicians should be employed under the supervision of a qualified veterinarian.

• Re-capitalise Onderstepoort Biol ogica Pro-ducts (OBP) and the Agricultural Research Council (ARC) foot-mouth disease lab.

• Implement a disaster management plan, managed by national veterinary services.

• Recognise and adhere to OIE-guidelines in relation to sphere of reporting linkages, i.e. national, provincial and municipalities.

• Give recognition to the Animal Health Forum, because of its inclusiveness of all stake holders in livestock and animal health industries and their wide national, demo-graphic and commodity-based representa-tion in the commercial and emerging sec-tors. Public private initiatives are crucial to deal with these challenges.

• Approach the National Treasury for financial support to deal with the current foot-and- mouth outbreaks, as it could take three to five years for South Africa to regain its free zone status.

National animal health issuesby Gerhard Schutte, CEO: RPO

Animal production plays a major role in generating foreign currency and food security. It is a fact that 40% of all livestock in South Africa belongs to the emerging sector. Thus, livestock production also plays a major role in food security for the rural poor. Therefore, the health and well-being of both the animal and human populations of South Africa is critical. It is also crucial that South Africa has an excellent standing in terms of international health (OIE) and the trade arena.

ROOIvLEIS JUNE 2011 1

R

Find us on facebook

Page 3: Rooivleis_Junie_2011

2 ROOIvLEIS JUNE 2011

10

64

36

49

42

18

Page 4: Rooivleis_Junie_2011

ROOIvLEIS JUNE 2011 3

Inhoudsopgawe

Editorial committeeManaging editor Gerhard SchutteEditor Karin EspagSub-editor Gilla BruntFeatures writes Retha Fourie Journalists Liza Bohlmann Fidelis ZvomuyaProduction manager Leza PutterLayout artist Olga Venter

[email protected] 843 5714

AdvertisingMonique van der [email protected] 843 5697

Account enquiriesCharlene Potgieter – 012 843 5703

RPO head officeJacolene du Toit012 348 [email protected]

MembersLardus van Zyl Koos van der Ryst Koos Dafel Jaco Maré Dr Pieter Prinsloo James Faber John Dürr Hendrik Botha André Ferreira Japie Ellis Willie Clack

ContributorsDr Chris van Dijk Dr Helena Steyn Linde du Toit Pieter CorneliusJohan Bothma

PrintersUltra Litho – 011 621 3300

Rooivleis/Red Meat (ISSN: 2078-7936)is published quarterly by Agri Connect (Pty) Ltd for the Red Meat Producers’ OrganisationPO Box 1284 Pretoria 0001 South AfricaTel 012 843 5600 Fax 012 804 9531

Expressions of opinions, claims and statement of supposed facts, do not necessarily reflect the views of Rooivleis/Red Meat, its editor or publisher. While every effort is made to report accurately, Rooivleis/Red Meat, its editor or publisher, do not necessarily accept any liability with regard to any statement, advertisement, fact or recommendation made in this magazine. Copyright: Rooivleis/Red Meat ©

Inhoudsopgawe1 Let's talk

Tendense 5 Marktendense vir bees- en skaapvleis

Main feature 10 Get your act together

Artikel15 Gesondheidsforum kry nuwe lewe

RPO Current18 Should we frack for gas?

25 RPO Wes-Kaap staan sterk

30 Vleisflitse / Meat minute

35 RPO Kontakbesonderhede

Tegnologie36 Voer vir baasbokke

42 Afrikaner Beefalo's onder

ontwikkeling

46 Veearts op roep -

Reg vir dekking

Research49 Better heartwater vaccine test

52 Cut the gut gas

Opleiding & verbruikersopvoeding54 Instrukteurs ken hul storie

57 Vars skaapvleis kry voorkeur

Trade58 Cleavers vir top-slagters

61 Red meat recovering

64 Stroganoff-frikkadelle maak koue

aande warmer

Provisional member

Page 5: Rooivleis_Junie_2011

4 ROOIvLEIS JUNE 2011

Page 6: Rooivleis_Junie_2011

ROOIvLEIS JUNE 2011 5

Tendense

Marktendense virbees- en skaapvleis

deur Pieter Cornelius

Die pryse in die onderstaande tabel is die pryse wat produsente ontvangvan abattoirs en sluit die vyfde kwart in maar sluit BTW uit.

Tendense in speenkalfpryse

Jongste maandelikse produsenteprysinligting

Item April ’11vorigemaand

April ’10voorspelling

Jun ’11 Jul ’11

BEESTE

verkooppryse aan abattoirs (c/kg)

A2/A3’s 2 592 2 743 2 447 2 477 2 481

AB2/AB3’s 2 453 2 581 2 275 2 396 2 412

B2/B3’s 2 285 2 415 2 040 2 320 2 387

C2/C3’s 2 183 2 216 1 872 2 320 2 393

Netto speenkalfprys (c/kg) 1 706 1 678 1 495 1 682 1 738

SKAPE

verkooppryse aan abattoirs (c/kg)

A2/A3’s 4 088 4 246 3 540 4 494 4 776

AB2/AB3’s 3 500 3 723 2 850 3 846 4 148

B2/B3’s 3 339 3 709 2 835 3 629 3 939

C2/C3’s 2 989 3 134 2 441 3 432 3 763

Figuur 1: voorspelling van speenkalfpryse

Page 7: Rooivleis_Junie_2011

6 ROOIvLEIS JUNE 2011

Figuur 2: Langtermyn tendense in die produsentepryse van beesvleis

Figuur 3: voorspelling van Klas A2/A3 beesvleis van Mei tot Oktober 2011

Die netto produsenteprys (plaashekprys) van lig-te speenkalwers (190kg tot 240kg) het in April 2011 in totaal met 1,7% gestyg teenoor die vo-rige maand (Figuur 1). Die gemiddelde speen-kalfprys in April is ook 7,6% hoër as die voor-spelde prys vir April soos in die vorige verslag in Rooivleis vermeld. Gebaseer op die afgelope 28 jaar se maandelikse speenkalfpryse, was die kans dat die prys in April kon styg, slegs 50,0%.

Vir Mei word verwag dat die gemiddelde speen-kalfprys moontlik verder opwaarts kan neig en gebaseer op die afgelope 28 jaar se gemiddelde maandelikse speenkalfpryse is die waarskynlik-heid vir ‘n styging in Mei in totaal 64,3%.

Langtermyn beesvleisprystendense Figuur 2 toon die langtermyn tendense van die onderskeie beesvleisklasse.

In April 2011, jaar-op-jaar, was die gemiddelde produsentepryse van Klas A2/A3, B2/B3 en C2/C3 in totaal onderskeidelik 6,0%, 12,0% en 16,7% hoër.

Vooruitskatting van Klas A2/A3 beesvleisFiguur 3 toon die seisoenale tendens van Klas A2/A3 beesvleispryse en ‘n prysvoorspelling oor die volgende ses maande.

Die gemiddelde produsenteprys van die A2/A3’s was in April 2011 in totaal 5,5% laer as in die voorgaande maand, en ook 7,4% laer as die voorspelde prys vir April in die vorige verslag (sien die stippellyn in Figuur 3). Hierdie prysdaling in April veroorsaak gevolglik dat die voorspelde pryse vir Junie tot Oktober afwaarts verskuif.

Page 8: Rooivleis_Junie_2011

ROOIvLEIS JUNE 2011 7

Figuur 5: Invoere van beesvleis

Figuur 4: Langtermyn tendense in huidpryse

Vir Mei word verwag dat die gemiddelde prys van Klas A2/A3 beesvleis sywaarts/afwaarts gaan beweeg en gebaseer op die afgelope 13 jaar se maandelikse pryse, is die waarskynlikheid vir ‘n daling van April na Mei 69,2%.

Langtermyn tendense in huidpryseFiguur 4 toon die gemiddelde maandelikse pryse van voerkraal- en veldhuide (groen).

In April 2011 het die gemiddelde pryse van voer-kraal- en veldhuide met 6,5% en 8,4% teenoor die vorige maand gedaal, maar is nog 40,4% en 53,0% hoër as in April 2009, toe pryse op die onderste draaipunt van die trog verkeer het.

Invoer van beesvleisFiguur 5 toon die invoere vanaf oorsee en Namibië.

Invoerdata vanaf Namibië en oorsee is net beskikbaar tot onderskeidelik Desember 2010 en Februarie 2011.

In Februarie het Suid-Afrika 386 ton beesvleis van oorsee ingevoer, wat 54,4% minder was as in die vorige maand en 39,4% minder as in die ooreenstemmende maand ‘n jaar gelede. Die tonnemaat sluit afval, lewer en tong uit.

Oor die eerste twee maande van 2011 het Suid-Afrika in totaal 1 232 ton beesvleis van oorsee ingevoer, wat 16,1% minder was as in dieselfde maande in 2010.

Die hoof-uitvoerlande van beesvleis na Suid-Afrika in Julie was Uruguay (48,4%), Ierland (39,1%) en Australië (12,4%).

Tendense

Page 9: Rooivleis_Junie_2011

8 ROOIvLEIS JUNE 2011

Figuur 6: Langtermyn tendense in die produsentepryse van skaapvleis

Figuur 7: voorspelling van Klas A2/A3 pryse vir Mei tot Oktober 2011

Langtermyn skaapvleisprystendenseFiguur 6 toon die langtermyn tendense van die onderskeie skaapvleisklasse.

In Desember het die gemiddelde prys van Klas A2/A3 ‘n rekord hoogtepunt bereik met ‘n gemiddeld van 4 641c/kg, maar het daarna weer met 11,9% teruggeval tot ‘n gemiddeld van 4 088c/kg in April 2011.

Die hoë prys in Desember kan hoofsaaklik toe-geskryf word aan faktore soos Slenkdalkoors en veediefstal, wat produsente uit die bedryf dwing.

In April, jaar-op-jaar, was die gemiddelde produsentepryse van Klas A2/A3, Klas B2/B3 en Klas C2/C3 skaapvleis onderskeidelik 15,5%, 17,8% en 22,4% hoër.

Vooruitskatting van Klas A2/A3 lamvleisFiguur 7 toon die seisoenale tendens van Klas A2/A3 lamvleispryse en ‘n prysvoorspelling oor die volgende ses maande.

Die gemiddelde produsenteprys van Klas A2/A3 lamvleis was in April 2011 in totaal 3,7% laer in vergeleke met die vorige maand en 0,3% hoër as die prys soos in die vorige verslag vir April voorspel is (stippellyn). Die verwagting is dat die gemiddelde prys van die A2/A3’s in Mei opwaarts gaan beweeg, en wel 5,4% hoër as wat in die vorige verslag voorspel is. Gevolglik word verwag dat die voorspelde pryse vir Mei tot Oktober opwaarts skuif.

Vir Mei word ‘n styging in die prys van die A2/A3’s verwag en gebaseer op die afgelope 18 jaar

Page 10: Rooivleis_Junie_2011

ROOIvLEIS JUNE 2011 9

se pryse, is die kans 72,2% dat die gemiddelde prys van in Mei hoër as in April gaan wees.

Langtermyn velprystendenseFiguur 8 toon die gemiddelde maandelikse pryse van dorper- en merino-velle (groen).

Dit blyk uit Figuur 8 dat die gemiddelde prys van dorper- en merino-velle (groen) in teenstelling met huidpryse steeds opwaarts neig.

In April 2011 was die gemiddelde velpryse van dorpers en merino’s onderskeidelik 4,0% en 5,0% hoër as in die voorafgaande maand en ook 37,3% en 77,2% hoër as in dieselfde maand ‘n jaar gelede. Die gemiddelde pryse van dorper- en merino-velle was in April 2011 onderskeidelik R43,68/vel en R454,90/vel.

Invoer van skaapvleisFiguur 9 toon die invoere vanaf oorsee (tot Februarie 2011) en Namibië (tot Desember 2010).

In Februarie 2011 het Suid-Afrika 336 ton skaapvleis (af-val uitgesluit) van oorsee inge-voer, wat 28,4% minder was as in die vorige maand en 38,5% minder was as dieselfde maand in 2010. Gedurende die eerste twee maande van 2011 het die invoere vanaf oorsee 805 ton beloop, wat 30,5% minder was as in dieselfde maande in 2010.

Figuur 8: Langtermyn tendense in velpryse

Figuur 9: Invoere van skaapvleis

R

Pieter Cornelius

Tendense

Vir nadere inligting, skakel die outeur by 012 348 0374 of stuur ’n e-pos aan [email protected]

Page 11: Rooivleis_Junie_2011

10 rooivleis JUNE 2011 10 rooivleis JUNE 2011

Page 12: Rooivleis_Junie_2011

Marktendense

rooivleis JUNE 2011 11

Long gone are the days where only the retailer was liable for any complaints. As from now, the entire distribution channel will have to answer for anything that goes wrong.

Ina Wilken, vice-chairperson of the National Consumer Forum, says if a consumer for example buys any meat from a butchery and someone becomes ill after eating that meat, the liability for the product could be traced back to its origin, which is the farm.

According to Ina, the farmer will therefore need to be able to provide precise evidence of any medicine the specific animal was treated with, including any vaccinations given. Farmers will have to keep accurate records of all treatments, which abattoir the cow was sent to, as well as the name of the butcher, wholesaler and/or end seller/retailer. It is therefore of the utmost importance that everyone in this chain will keep all original documentation, in case any enquiries arise.

On the product itself, the weight per unit price, anything with which the product was treated and whether it was genetically modified, as well as the details regarding that modification, should be clearly stated.

Ina warns that the consumer should under no circumstances be misled or brought under a false impression. She says, however, those who have done everything correct so far, have nothing to worry about. “The consumer just asks for disclosure and now has an Act that he can turn to,” she says.

To shed more light on the impact that the Consumer Protection Act will have on the red meat industry, Janusz Lutarek, a lawyer specialising on agricultural and consumer issues, points out what producers should be aware of.

The Act will impact each and every transaction in South Africa where a consumer is involved anywhere in the chain, from farm to fork. The purpose of the Consumer Protection Act, is to protect private individuals who are consumers, irrespective of their status or income, from exploitation of any sort by business, as well as assuring them of safe, good quality products on which they can rely, as well as labelling and advertising that they can believe and trust.

The legislator also saw fit that small businesses with an annual turnover of below R2 million at the time of the transaction should be treated as consumers. If you are a franchisor, it does

one of the most controversial provisions of the new Consumer Protection Act is that the liability for the quality

of products can be traced back to the point of origin.

Get youract together

Main feature

Page 13: Rooivleis_Junie_2011

12 rooivleis JUNE 2011

not stop there: a franchisee or a prospective franchisee, regardless of status or turnover, is granted rights against the franchisor with respect to various contractual and fairness issues in the relationship.

In Janusz’ opinion, probably the most far reaching impacts of the Act are the consumer’s right to safe, good quality goods fit for purpose, regardless of their price. All products have to meet the safety and quality requirements of this law, in addition to that prescribed in any other law such as the Foodstuffs, Cosmetics and Disinfectants Act, the Agricultural Products Standards Act, Meat Safety Act, R918 under the Health Act, and the like.

If this warranty of quality and safety is not met, the consumer can simply return the product for a refund or exchange, at the risk and expense of the supplier - and the choice of a refund or an exchange is solely up to the consumer. The importer, manufacturer, distributor and retailer each provides this warranty and the consumer cannot be referred from pillar to post.

Thus, if a consumer approaches a wholesaler regarding a replacement, he cannot be referred back to the retailer and likewise the retailer cannot refer a consumer onward to the manufacturer or importer, although the defective product may very well be sent to the importer or a manufacturer for a report.

Of course, this has to happen very rapidly: the consumer is entitled to feedback within a maximum of 10 or 15 days. So failing, the consumer may simply escalate their complaint to the Consumer Commission for evaluation

and investigation. In some cases this could even lead to a referral of the complaint by the commission to the National Consumer Tribunal for a hearing – if at the hearing the supplier is found guilty of a prohibited activity under the Consumer Protection Act, a fine of up to R1 000 000 or 10% of the supplier’s turnover may be levied. The Act goes even further: If that unsafe or defective product, such as an adulterated foodstuff with a hazardous additive (such as dioxin) or an undeclared allergen (such as gluten or soy in a beef patty) has caused anyone to suffer any harm or a product has caused any damage to property, then the importer, producer, distributor and retailer, will be held jointly and separately liable, irrespective of whether they were negligent or not.

This is termed strict liability or no fault liability. As can be gleaned from the terminology, liability arises without fault on the part of anyone in the supply chain, as long as the product was unsafe, defective or hazardous, or there were insufficient instructions regarding the storage or preparation of a meat product. Warnings on the product of harm or damage which may follow the use or incorrect use thereof, for example if it is thawed and refrozen ineptly, should be included.

In short, if the product causes harm or damage, someone in the supply chain will almost inevitably be liable to pay the consumer for any harm or damage suffered by them.

Any number of such situations arise at the consumer level in the food industry daily and whereas in the past these were often solved cheaply with a voucher and an apology, and rarely a small sum of money, consumers will no longer be fobbed off by the voucher and will insist on real compensation for harm, inconvenience, loss of earnings, medical expenses, and, in the most extreme cases, even future care and medical expenses.

“ The Act will impact each and every

transaction in South Africa where a

consumer is involved anywhere in the

chain, from farm to fork ”

Page 14: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 13

ProcedureThe Consumer Protection Act provides a simplified redress mechanism whereby consumers will lodge a complaint with an ombudsman, where there is one for that specific industry, or directly with the Consumer Commission, who will then investigate and pursue matters with merit on behalf of the consumer, up to the point where liability has been determined by the tribunal. A court hearing arguments as to the damage a consumer has suffered, cannot question the finding on liability by the tribunal.

The need for clear, unambiguous instructions and warnings of the fact and nature of risks posed by a meat product should not be for-gotten, as it is one of the main sources of con-sumer claims in the USA, where consumers have successfully held manufacturers liable for harm suffered as a result of unclear or insuffi-cient instructions or warnings. This has lead to the ‘Warning: Coffee hot and may burn you’ culture of product warnings and instructions.

We often laugh at stories from the USA about awards to consumers for claims arising from events such as a person setting a vehicle to cruise control and going to the back to make coffee resulting in an accident (as it is cruise control and not auto-pilot). However, these type of claims, even if not the same in magnitude, will be coming here soon.

Thus, a consumer who consumes a beef patty that has E.Coli or an undeclared allergen such as soy or gluten, or has been adulterated by dioxin or some other hazardous substance, may claim against the retailer who sold him the patty, the manufacturer who produced it, as well as the ingredient supplier who supplied the meat without ensuring it is safe for consumers. In the proceedings, the retailer may well have a defence under the Consumer

Protection Act and may be held not liable, thereby leaving the ingredient supplier and the manufacturer liable for the harm caused. There may even be a class action lawsuit on behalf of a whole class of harmed consumers.

The scope of the Consumer Protection Act reaches far beyond that discussed above and includes topics such as mandatory product recalls where products are unsafe or may cause harm or damage to property, deceptive and misleading marketing and labelling practices, overselling and poor delivery and other services, failure to comply with each of these leading to a possible finding that a prohibited activity has been engaged in, and a fine as described above.

As can be clearly seen from the above that a paradigm shift has taken place, in the sense that with the new Consumer Protection Act, consumers’ rights should be taken as seriously, if not more seriously, as the Competition Law.

Consumers will also need lawyers who understand the science and engineering of the industry in which one operates, especially where product quality and safety, as well as the new no fault product liability, are concerned.

For more information in this regard, contact

Janusz Luterek at [email protected] or

visit www.hahnlaw.co.za or the National

Consumer Forum at www.ncf.org.za. R

Main feature

“ These type of claims, even if

not the same in magnitude,

will be coming here soon ”

Page 15: Rooivleis_Junie_2011
Page 16: Rooivleis_Junie_2011

Hierdie poging kom nadat die aanvanklike poging vier jaar gelede deur dr Pieter Vervoort, sameroeper van die Animal Health Forum (AHF), skipbreuk gely het. Ernstige probleme op die gebied van dieregesondheid die afgelope tyd het hom en ander rolspelers egter genoop om weer die skip in vaarwater te probeer kry.

Dr Vervoort sê hulle het ‘n paar jaar gelede al, in 2007, ‘n konsultant aangestel om ‘n verslag op te stel oor ‘n aantal sake wat dringende aandag verlang het en na hulle mening onder die minister se aandag moes kom. Die verslag is na me Lulu Xingwana, destydse minister van landbou, gestuur. Die forum het egter geen reaksie daarop ontvang nie, waarna hulle spesifiek reaksie aangevra het, maar steeds nie reaksie gekry nie.

Siektes soos bek-en-klouseer, Europese varkgriep, tuberkulose, bruselose en dies meer kry volgens hom nie die aandag wat nodig is nie, weens te min kommunikasie tussen die staat, privaatveeartse en diereproduksie-organisasies. “As daardie drie groepe nie saamwerk nie, dan het ons probleme,” sê hy.

Ander aspekte waaroor hulle in die verslag aandag vra sluit in duidelikheid oor die rigting waarin die Universiteit van Pretoria se

Navorsingsinstituut vir Veeartsenykunde by Onderstepoort beweeg, die behoefte aan navorsing, die produksie van entstof, die toestand van die provinsiale navorsingstasies, die platteland wat besig is om van veeartse te ontvolk en die groot aantal poste wat in die staat en die provinsiale veeartsenydienste vakant is.

Gesondheidsforum kry nuwe lewe

deur retha Fourie

'n Herniede poging word tans aangewend om alle instansies wat by dieregesondheid betrokke is, op ‘n forum bymekaar te kry vir beter koördinasie van kwessies van nasionale belang. Dit sluit al die diereproduksie-organisasies

en die nasionale sowel as provinsiale regeringsinstansies in.

Dr Vervoort sê baie verant-woordelikhede is na die provinsies afgewentel, maar die provinsies besef nie altyd die noodsaak-likheid daarvan nie. Wat baie kommer-wekkend is, is die feit dat dieregesondheid in sommige gevalle “na munisipale vlak afgestoot is en dat dit daar nie eens onder ‘n veearts val nie”.

Dié kwessies is alles op die langtermyn van nasionale belang. Daar moet volgens dr Vervoort ook gekyk word na sake soos die situasie van vleishigiëne en vleisinspeksie, hoewel dié sake skynbaar intussen aandag begin kry het.

Dr Pieter Vervoort

Artikel

rooivleis JUNE 2011 15

Page 17: Rooivleis_Junie_2011
Page 18: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 17

Artikel

Dr Vervoort sê ‘n voorbeeld van wat hulle deur die forum wil verhoed, is die onlangse bek-en-klouseerfiasko wat getoon het dat die nasionale departement van landbou volgens hom nie genoeg gesag het nie. Die nasionale departement moet die provinsies nou letterlik mooi vra om sekere dinge te doen. Dít terwyl die algemene persepsie is dat dinge van nasionale belang deur die nasionale departement hanteer word.

Intussen meen die AHF dat die samewerking wat tussen die boere, klein sowel as kommersiële boere, die nasionale en provinsiale organisasies en die departement van landbou in plek moet wees, nie op die vlak is wat dit moet wees nie, en dat minister Tina Joemat-Pettersson dringend aandag daaraan moet skenk.

“Dis waarom ons besluit het om al die organisasies bymekaar te roep. Ek dink almal besef daar is ‘n behoefte vir so ‘n organisasie - die nasionale departement en die meeste diereproduksie-organisasies besef dit ook. Daar is dalk een of twee wat sê hulle het hulle eie kontakte met die regering en dat hulle dit so wil hou. Die res van ons voel ons het as ‘n groep ‘n groter kans om sukses te behaal. Dan hoef die departement of die minister of direkteur nie met elke klein belangegroep te praat nie. Hulle kan dan net oorkoepelend met een groep praat,” sê dr Vervoort.

In hierdie stadium het die forum reeds die afbakening vir die ondersoek geformuleer en is dit deur die interimraad goedgekeur. Die volgende stap is dat dit eers na al die verteenwoordigende organisasies uitgestuur gaan word en van daar wil hulle kyk of hulle weer die kanale na die departement van landbou, en veral die minister, kan oopkry.

Die lede van die forum sal finansieel bydra sodat hulle ‘n persoon kan aanstel om dit te bestuur. “Ons uiteindelike doelwit is ‘n goed georganiseerde, samewerkende forum wat

volgens ‘n noodplan kan optree wanneer ‘n krisis uitbreek. Daar is baie goeie mense in verskeie posisies in die departement, maar dit sal goed wees as ons net die politieke steun ook kan kry.” Dr Vervoort meen dis uiters noodsaaklik dat alle rolspelers tydens ‘n siekte-uitbraak gou bymekaar kan kom en uit een mond kan praat. Met verwysing na die bek-en-klouvoorval van vroeër vanjaar, sê hy: “Iemand moes dit sien kom het.

“Al die berigte was teenstrydig. Dis belaglik. Dit lyk gelukkig of ons redelik lig daarvan gaan af kom, maar dit kon ‘n absolute fiasko gewees het. Dit gaan egter ons uitvoere vir die volgende paar jaar raak; moenie dink dis iets wat sommer vinnig gaan weggaan nie,” sê hy.

Volgens dr Vervoort was daar vroeër altyd baie goeie samewerking tussen ‘n groot klomp privaat veeartse. “As daar ‘n uitbraak is, was daar altyd ‘n klomp privaat veeartse wat baie nou geskakel het met mense in die omgewing en die staatsveearts. Dit het baie goed gewerk. Dis daardie informele kommunikasie wat belangrik is."

Dr Vervoort sê daar is oor die algemeen genoeg veeartse, maar te min wat in die landbou belang stel. Veeartse wat deesdae by Onderstepoort gradueer, dink volgens hom nie eens aan die staat as ‘n moontlike werkgewer nie.

“Dis verkeerd. My generasie het vroeër beurse by die staat gekry en geweet daar lê ‘n goeie loopbaan in die staat voor. Dis nog oral in die wêreld so, net nie meer in Suid-Afrika nie.” R

“Ons uiteindelike doelwit is ‘n goed

georganiseerde, samewerkende forum

wat volgens ‘n noodplan kan optree

wanneer ‘n krisis uitbreek ”

Page 19: Rooivleis_Junie_2011

18 rooivleis JUNE 2011

Should we frack for gas?by retha Fourie

Page 20: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 19

Mara’s plea followed the news that Royal Dutch Shell considers mining for shale gas in the Karoo by use of fracking, which is “the process of initiating and subsequently propagating a fracture in a rock layer, employing the pressure of a fluid as the source of energy. The fracturing is done from a wellbore drilled into reservoir rock formations, in order to increase the extraction and ultimate recovery rates of oil and natural gas” (Wikipedia).

However, now Cabinet has put a moratorium on mining licenses in the Karoo, where fracking is proposed. A multi-disciplinary team, led by the Department of Minerals, will now fully research the implications of the proposed fracking. The team will also include representatives of the Departments of Trade and Industry and Science and Technology. Cabinet has said that the clean environment together with all the ecological aspects will in no way be compromised.

This comes after Agri SA, on behalf of its nine provincial and 26 commodity organisations, asked the minister of mineral resources, Susan Shabangu, on 26 March to impose a moratorium on hydraulic fracturing in shale gas prospecting and exploration in South Africa, until a proper environmental impact assessment (EIA) has proven the process to be environmentally safe, especially with respect to the possible negative impact of this process on the availability and quality of underground water resources, on which agricultural production and the livelihoods of

rural communities depend. But what could happen if Shell (or any other organisation) is given the green light for the fracking process?

In its letter to Minister Shabangu, Agri SA listed several questions regarding:a. Drilling, resource utilisation and outputs:• How does this compare with more familiar

drilling rigs and drilling techniques that are used in groundwater exploration on farms in the target region?

• Why does the exploration programme not provide for initial shallow (~200m deep) drilling to obtain shale core sample data?

• Why is the exploration programme not considering horizontal drilling as an alternative to fracking?

• What is the volume of material that will be removed in the drilling process under various scenarios of depth/diameter of holes?

• How will the exploratory wells be sealed to prevent contamination of groundwater or damage to production aquifers?

• How will discharge water be managed?• How will contamination and/or damage to

production aquifers be remediated?• How long would drill teams be resident on

farms during exploratory drilling operations, how large are these teams and what provision is made for their accommodation, catering, ablution, waste disposal and good conduct?

b. evaluation of gas flow: • What volumes of water may be required

weekly/monthly and annually for fracking

“We can live without gas and electricity, but i am afraid, not water!” These words by Mara rennie echo the feelings of not only Karoo

farm owners and residents, but environmentalists and most south Africans who treasure the natural beauty of our unique Karoo.

rPo Current

Page 21: Rooivleis_Junie_2011

20 rooivleis JUNE 2011

Page 22: Rooivleis_Junie_2011

rPo Current

rooivleis JUNE 2011 21

under various scenarios of well depth, hole

diameter, geological conditions, and (a)

exploration and (b) production?

• What type of machinery and water storage

capacity is required to inject water at the

requisite pressures for rock to release

trapped gas under the scenarios sketched

above?

• What, technically, is envisaged with respect

to the capture and conversion of gas into

energy?

• What happens to the water that is pumped

into geological structures and formations?

c. Fracking fluids:• What are the chemicals and their respective

proportions that make up the cocktail of

lubricants for the fracking process?

• Is diesel one of these chemicals?

• What risks do these substances hold to

human and animal health, and for biota

if released into the terrestrial and aquatic

environments?

d. environmental limitations:• The Karoo is a naturally arid region, with MAR

ranging from less than 100mm to 500mm.

Groundwater is the major source of water

for human and economic use in the region.

Saline soils are an indicator for severely

degraded veld. The salinity of water is a major

limiting factor in determining fitness for use

in drier conditions where dilution is not an

option for water managers. Ecosystems in

the Nama Karoo and Succulent Karoo are

particularly at risk from climate change

through rising temperatures, decreasing

rainfall and changes in rainfall frequency and

seasonality. In these circumstances of natural

aridity, major socio-economic dependence

on groundwater and extreme vulnerability

to climate change, it is incumbent upon

Shell and its advisers to urgently explain

why limitations on water availability do not

constitute an abundantly evident fatal flaw

to this project, and why it should not be

immediately discontinued.

• In addition, what are the environmental

risks of using undiluted sea water, or water

classiffied as saline, during drilling and

fracking operations to production aquifers,

groundwater-dependent ecosystems and

biota, veld condition, and human and animal

health and wellbeing?

• With respect to the use of sea water, how is

it proposed that sufficient volumes be taken

from the coast, more than 150km away,

through at least two mountain ranges, to be

available for drilling and fracking at remote

locations on farms?

• Is the use of subterranean ‘fossil water’

being contemplated and, if so, what are the

implications of exploiting this resource for

water security in the region?

The EIA, according to Agri SA, should include:

• The fact that South Africa is a water-scarce

country, and that agricultural water supplies

need to be utilised as optimally as possible.

In this regard, agriculture stands to be

significantly jeopardised by the anticipated

large-scale use of water by the proposed

gas exploration project, and specifically its

fracking component. Althought this area

does not have high potential land that is

suitable for intensive agricultural production,

the availability of water is absolutely critical

“A multi disciplinary team, led by

the Department of Minerals, will

now fully research the implications

of the proposed fracking”

Page 23: Rooivleis_Junie_2011

22 rooivleis JUNE 2011

Page 24: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 23

rPo Current

for sustaining extensive livestock husbandry

in the region.

• Agriculture forms the economic foundation

of the region that has been targeted

for gas exploration. Towns and the rural

economy effectively lend their existence

and welfare to agriculture. It follows that

any adverse impact on agriculture will have

an undesirable socio-economic knock-on

effect in a region that is already under major

stress and hardship as a result of widespread

unemployment.

• Besides being the mainstay of the regional

economy, wool production is a major

generator of foreign currency through export

earnings. Any enterprise that threatens the

wool sector would not only have adverse

repercussions for agriculture, but the entire

economy and livelihood security in the

region.

But are we not over-reacting? By the looks

of what is going on in the rest of the world,

according to a BBC-report, the answer is a

definite ‘no’.

International viewsIn the USA, at federal level, the Environmental

Protection Agency (EPA) has conducted a

scientific study of fracking of which the findings

are only expected to be made public at the

end of 2012. At state level, New York State

placed a moratorium on hydraulic fracturing in

December 2010.

This was in reaction to concerns similar to what

was mentioned in the moratorium request.

In addition, in the state of Maryland, state

lawmakers placed a moratorium on drilling

in March 2011, until the Department of the

Environment completes a two-year study on

the impacts on drinking water and public

health. Meanwhile, the state of New Jersey

declared itself a ‘no fracking’ zone in March

2011 and the cities of Buffalo and Pittsburgh

have banned fracking from taking place within

their boundaries.

As regards the concerns relating to fracking in

the United Kingdom, the risks were mentioned

in two documents, the Tyndall Report of

January 2011 which states a “clear risk of

contamination of groundwater from shale

gas extraction” and the Corrected Transcript

of the Oral Evidence Taken Before the Energy

and Climate Change Committee (E&CCC

Transcript), which revealed that prominent

British academics were highly critical of,

among other things, the environmental risks

associated with fracking. Evidence given before

the E&CCC included the proposal that the UK

should introduce a moratorium.

In Canada, environmental authorities

produced the Bureau d'audiences publiques surl'environnement (BAPE) Report, which stated

that a high percentage of unexpected natural

gas emissions observed from wells pose a risk

of explosion, and that little is known about the

seismic risks associated with the industry.

And in France a bill was approved that would

ban shale gas drilling due to environmental

concerns. However, Prime Minister Francois

Fillon said that France will not rule out research

to develop new forms of the technology that

would be less damaging to the environment. R

“But are we not over-reacting? By the

looks of what is going on in the rest of

the world, according to a BBC-report,

the answer is a definite `no´ ”

Page 25: Rooivleis_Junie_2011

24 rooivleis JUNE 2011

•STAALPANEELDAMMETOT 1 000 000 LITER•TENKSTAANDERS

TOT 12 METER HOOG

KONTAK JAN SMITH082 210 0999

[email protected]

BEST QUALITY STEEL STRUCTURES FOR THE FARMER

BESTE GEHALTE STAAL STRUKTURE VIR DIE BOER

Page 26: Rooivleis_Junie_2011

rPo Current

rooivleis JUNE 2011 25

Die gebied se veegetalle word grootliks deur kleinvee (skape en bokke) verteenwoordig. Die vleisbeesgetalle is egter sterk besig om toe te neem. Na raming verteenwoordig kleinveegetalle 11% van die nasionale kudde, terwyl beeste op hulle beurt 4% van die nasionale kudde verteenwoordig.

Lede van die RPO Wes-Kaap word deur die bestuur in die onderskeie besture en komi-tees verteenwoordig, naamlik die RPO- skakelkomitee met Agri Noord-Kaap, Agri Wes-Kaap Bedryfskamer, Provinsiale Veedief-stalkomitee, MPO Wes-Kaap en Provinsiale Roofdierbeheerwerkgroep.

Produksie-aangeleenthedeDieresiektesVerteenwoordigers van die Direktoraat Vee-artsenydienste van die Wes-Kaap woon gereeld die bestuursvergaderings by. Die samewerking op provinsiale vlak is goed, maar kommer bestaan oor die staat se vermoë, in terme van mannekrag, om die 42 beheerde dieresiektes te kan hanteer.

Produsente word deurlopend versoek om die no-dige voorsorgmaatreëls te tref wanneer enige vee aangekoop word. Beeste moet byvoorbeeld teen snotsiekte, tuberkulose en brucellose getoets wees en die nodige dokumentasie moet die diere

RPO Wes-Kaap staan sterkdeur Johan Bothma

Die rPo Wes-Kaap funksioneer reeds vir etlike jare as mondstuk van kommersiële rooivleisprodusente binne die Wes-Kaap.

Louis Wessels (vise-voorsitter), Dawie Albertyn, Dean Heyns, Willem Engelbrecht, Gideon Mocke, John Durr (voorsitter), Helena van Eeden (sekretariaat), Theunis Smit, Willie Bester en Marinda Viljoen. Voor is Nico Uys en Johan Bothma (sekretariaat). Gideon Vivier is afwesig

rPo Aktueel

Page 27: Rooivleis_Junie_2011

26 rooivleis JUNE 2011

Page 28: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 27

vergesel. Skape weer moet byvoorbeeld eers teen skaapbrandsiekte behandel word voordat dit met die ander vee op die plaas in aanraking kom. Die nodige dokumentasie wat aandui dat skape teen Johne se siekte getoets en geënt is, moet ook beskikbaar wees wanneer skape aangekoop word. Dieselfde geld wanneer vee vir weidings-doeleindes tydelik verskuif sou word.

Beheer van skadeveroorsakende diereDie Nasionale Wolkwekersvereniging (NWKV) Wes-Kaap hanteer die sekretariaat van die Provinsiale Skadeveroorsakende Diere-werkgroep. 'n Volledige verslag van hulle werksaamhede is by NWKV beskikbaar en kan aangevra word deur 'n e-pos na [email protected] te stuur. Die RPO word by hierdie werkgroep verteenwoordig en lewer insette oor skadelike diere namens die rooivleisprodusente.

In die Wes-Kaap is CapeNature volgens die Natuurbewaringsordonnansie 10 van 1974 verantwoordelik vir die bestuur van skadelike diere. Artikel 29 van die ordonnansie bepaal dat sekere jagmetodes, soos die gebruik van gif, slagysters, jag in die nag, jag met honde en jag op 'n openbare pad, verbode is. CapeNature probeer om die belange van grondeienaars en veeprodusente in ag te neem deur permitte vir die verbode jagmetodes vir drie maande aan veeprodusente uit te reik om hul vee teen roofdiere te kan beskerm. Die proklamasie bepaal dat slegs vanghokke en jag gedurende die dag sonder permit toegelaat sal word en dat grondeienaars vir permitte vir enige ander jagmetode moet aansoek doen.

Agri Wes-Kaap (namens sy affiliasies) was saam met die RPO en NWKV deurlopend met CapeNature in gesprek om die mees praktiese metode vir die bestuur van skadelike diere vas te stel. 'n Konsep-samewerkingsooreenkoms is opgestel en vir kommentaar aan affiliasies voorgelê. Met die bespreking van die kommentaar is daar van die Konsep Norme en

Standaarde wat deur die Nasionale Departement van Omgewingsake vir kommentaar beskikbaar gestel is, kennis geneem. In die lig van laasgenoemde konsep is besluit om eerder te wag dat die norme en standaarde gefinaliseer word, alvorens die samewerkingsooreenkoms verder oorweeg sou word.

VeediefstalDie Provinsiale Veediefstalkomitee bestaan reeds 'n paar jaar. Binne die komitee word rolspelers op 'n gereelde basis byme-kaargebring om op 'n georganiseerde wyse knelpunte rakende veediefstal te bespreek en saam oplossings te probeer vind. Daar is vier veediefstaleenhede in die Wes-Kaap, naamlik Malmesbury, Swellen-dam, Oudtshoorn en Beaufort-Wes.

Alle veediefstalsake moet sou gou en so volledig moontlik aangemeld word. Die SAPD beplan voorkomende optredes vol-gens die statistiek tot hulle beskikking. Mannekrag, toerusting en fondse word ook daarvolgens toegedeel. Dit is dus belangrik dat die statistiek die werklike situasie weerspieël. Veeverliese moet nie onoordeelkundig as veediefstal aange-meld word nie. Wanneer vee weens an-der redes soos droogte, vloede, doodry op paaie, onwettige jag of deur roofdiere gevang, vermis raak, moet elk binne sy eie kategorie aangemeld word.

Lede word ook aangemoedig om deur hulle onderskeie landbouverenigings met die plaaslike paroolrade in hul omgewing in verbinding te bly indien hulle klaers van 'n saak is waarin 'n persoon vir veediefstal, of ander sake, gevonnis is, sodat hulle in kennis gestel kan word wanneer die per-soon vir parool oorweeg word. Probleme met mense op parool moet dadelik by die owerheid aangemeld word.

rPo Aktueel

Page 29: Rooivleis_Junie_2011

28 rooivleis JUNE 2011

Veiligheid van vleisAfgesien van voedselsekuriteit (genoeg voedsel vir almal) is voedselveiligheid (toegang tot veilige, gesonde voedsel) vir die bedryf 'n ernstige prioriteit en die RPO ondersteun die toepassing van die Wet op Veiligheid van Vleis (Wet 40 van 2000). Volgens Artikel 7(1) van die Wet moet alle slagfasiliteite waar vleis wat vir die handel geslag word, aan die nodige vereistes voldoen en eienaars van onwettige fasiliteite is aan vervolging blootgestel.

Artikel 7(2) van die Wet magtig die slag van vee vir eie gebruik. Regulasie 127(1) bepaal dat ‘n persoon gedurende 'n periode van 14 dae vir eie gebruik nie meer as een koei/bul, twee varke, twee kalwers, vier skape/bokke, een volstruis en so meer mag slag nie.

Organisatoriese aangeleenthedeVrywillige bydraesAangesien die organisatoriese funksies van die RPO nie uit statutêre heffings befonds kan word nie, moet vrywillige bydraes steeds van produsente gevorder word. Daar is goeie samewerking ontvang van die invorderaars (bemarkers, abattoirs, handelaars en agente) wat die vrywillige bydraes namens die RPO van produsente invorder.

Produksie-ontwikkelingProduksie-ontwikkeling behels sake met betrekking tot kommersiële en opkomende produsente, asook plaaswerkers.

Daar is in samewerking met die departement van landbou in die Wes-Kaap ‘n vaste stel riglyne opgestel waarvolgens beoogde trans-formasieprojekte voortaan in samewerking met die verskillende kommoditeitsgroepe in die landbou hanteer sal word. Voorligtingsbeamptes kan moontlike projekte identifiseer, of 'n potensiële of bestaande boer kan by sy of haar naaste voorligtingskantoor aanklop, waar die reëls en regulasies, soos geadverteer in die media, beskikbaar gestel sal word.

Die aansoeker sal daarna saam met die voorligtingsbeampte 'n volledige besigheidsplan opstel, wat aan die Kommoditeitsprojek-komitee voorgelê sal word. Die komitee sal die plan aan die hand van 'n standaard 13-punt plan evalueer en indien dit goedgekeur word, aanbeveel vir befondsing en hulp. Indien dit nie goedgekeur word nie, sal dit terug verwys word na die aansoeker vir meer volledige inligting en dus heraansoek. Die projekkomitee sal ook besluit of die aansoeker kwalifiseer as 'n potensiële kommersiële boer of as 'n kleinboer. Indien 'n aansoek nie onder een van hierdie gevalle kwalifiseer nie, sal dit na die departement verwys word as 'n bestaansboerdery vir voedselsekuriteit.

Eiendom om op te boer word bekom onder die verskillende bestaande grondoordragskemas, naamlik LRAD, PLAS, FALA of Agrerian. Die RPO Wes-Kaap sal hulp verleen met die identifisering van mentors vir kommersiële en kleinskaalse boerderye, maar sal nie betrokke wees by bestaansboerderye nie.

Die RPO sal ook hulp verleen waar daar leemtes in die kennis van nuwe veeboere geïdentifiseer word en sal betrokke wees by die organisering van inligtingsdae om hierdie leemtes aan te spreek. Elke projek sal op gereelde basis volgens 'n vasgestelde stel norme en standaarde geëvalueer word en enige begunstigde wat hom of haar skuldig maak aan optrede wat afwyk van die neergelegde riglyne soos met die goedkeuring van die projek ooreengekom, sal summier van die projek afgehaal word.

Projekte vir veeproduksie wat reeds goedgekeur is en gereed is vir implementering sluit in:• Drommelvlei aan die Weskus;• Sleeping Beauty Cattle Farming in die Eden-

distrik;• Toekomslaagte in Eden;• Onderhoogte en Maansgroep2; en• Rietfontein (onderhewig aan beskikbaarheid

van fondse) in die sentraal-Karoo.

Page 30: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 29

R

KontakbesonderhedeVoorsitterJW DürrTel: 058652 ask for 1212sel: 082 652 1715Faks: 086 6727 538e-pos: [email protected]

Vise-voorsitterlouis J WesselsTel: 028 735 2204sel: 082 410 9256Faks: 028 735 2204e-pos: [email protected]

Willem A J engelbrechtTel: 027 482 1779sel: 082 610 4488Faks: 027 4822642e-pos: [email protected]

Theunis DP smitTel: 022 784 0093sel: 073 017 6734Faks: 022 784 0093e-pos: [email protected]

Marinda viljoenTel: 028 215 8903sel: 083 413 0691Faks: 028 215 8903e-pos: [email protected]

Dawie (JD) Tel: 028 424 1172sel: 072 443 7740Faks: 028 424 1172e-pos: [email protected]

Willie B BesterTel: 023 312 2506sel: 082 791 3997

Nico de K UysTel: 028 722 1852 sel: 082 577 2502Faks: 086 211 6703e-pos: [email protected]

Dian (DM) HeynsTel: 044 272 3949sel: 082 337 4211Faks: 044 272 6725e-pos: [email protected]

JG MockeTel: 02062 vra 1230

/ 023 501 4043sel: 073 499 8845e-pos: [email protected]

Gideon (G) vivierTel: 023 416 1682sel: 082 411 3986Faks: 023 416 1682e-pos: [email protected]

NWKV Thys (MJ) DelportTel: 028 215 8917Sel: 082 771 0497Faks: 028 215 8676

KVPVChristo (CJ) BurgerTel: 022 942 1702Sel: 082 498 5595Faks: 022 942 1702e-pos: [email protected]

MPOWK Gert (GJP) steynTel: 022 492 2992sel: 084 401 0503Faks: 022 492 2992e-pos: [email protected]

Gekoöpteerde lidArnold Brand (PA)Tel: 022 423 8179sel: 083 285 7812Faks: 022 423 8179e-pos: [email protected]

KantoorTel: 021 860 3800 Faks: 021 872 3388

rPo Aktueel

Page 31: Rooivleis_Junie_2011

30 rooivleis JUNE 2011

VLEISFLITSE / MEAT MINUTE

Breakthrough with FMD research

A new study of foot-and-mouth disease (FMD) shows that cattle afflicted with the virus are only infectious for a brief window of time - about half as long as previously thought. This finding suggests that the controversial control measures used to halt the disease's spread, such as killing large numbers of livestock, could be reduced.

The discovery is also changing the way that scientists think about infectious diseases in general. According to Dr Mark Woolhouse from the University of Edinburg, co-author of the study, it shows that “what we thought we knew about foot-and-mouth disease is not entirely true".

According to the report published in May in the American Association for the Advancement of Science, researchers found that even if the virus can be detected in a cow's blood sample - the traditional way of measuring infectiousness - it does not actually mean that the animal is infectious. In fact, a cow with FMDV is only infectious for 1,7 days, they say. After that, immune responses kick in and limit virus replication.

Bryan Charleston and colleagues from Pirbright Laboratory in the United Kingdom, along with Dr Woolhouse, infected ‘source’ cows with FMDV and studied how the virus was transmitted to other, uninfected cows. Their experiment is different from previous studies that have only estimated transmission rates for groups of animals, rather than individuals.

Dr Woodhouse says they have pinned down the relationship between when the animals are infectious with FMDV and when they show clinical signs of the infection. "Normally, we only know if a person or animal is infected with disease when their clinical signs appear. However, what we didn't know before this, is how those signs relate to infectiousness. In the case of FMDV, the clinical signs and infectiousness seem to occur around the same time“, he says.

In 28 attempts to infect healthy cows with FMDV (by placing them in close proximity to an infected cow for eight hours), the researchers only observed eight successful transmissions of the virus. In light of their results, Bryan and his colleagues suggest that cows with FMDV only become infectious for a brief period of time - approximately 0,5 days after clinical signs of the disease appear. Dr Woodhouse says they now have an opportunity to develop new test systems that can detect infected animals earlier and reduce the spread of the disease.

(The report by Charleston et al. titled, Relationship between Clinical Symptoms and Transmission of an Infectious Disease and the Implications for Control, appears in the 6 May issue of the journal Science.)

The foot-and-mouth disease virus (red) replicates near the nucleus (blue) of an infected cell

Page 32: Rooivleis_Junie_2011

rPo Current

rooivleis JUNE 2011 31

VuurvretersIn Australië het omgewingsbestuurders nou

uitgevind dat bokke ingespan kan word om

brande te verhoed. Bokke, wat gewoonlik

alles vreet wat voorkom en selfs as lasposte

gebrandmerk is, word juis vanweë hulle

vreetlus aangewend om indringerbosse op

moeilik-bereikbare plekke af te vreet en so die

brandgevaar uit te skakel.

Die Australian Broadcasting Corporation berig dié blink plan kom van die Amerikaanse

omgewingsbestuurder, dr Jim Shields, wat sê

benewens die feit dat die bokke die kans van ‘n

wegholbrand uitskakel, laat hulle in die proses

ook ‘n baie kleiner koolstofspoor as die rook

van ‘n voorbrand. Dit werk volgens hom veral

baie goed op plase wat te na aan 'n bewoonde

gebied is om brandstroke te maak.

Hy sê hulle gebruik elektriese nette en honde

om die bokke in die spesifieke gebied te hou

waar hulle hul vreetwerk moet doen. 'n Troppie

van 15 bokke is volgens hom gewoonlik genoeg

om die ‘omgewingsbestuur’ van 'n spesifieke

kamp te hanteer.

New force in meat industryPakistan is fast becoming a major international

player in the global red meat industry.

According to The Express Tribune, a new breed

of Pakistani companies has started to take

on their global competitors, especially in the

halal meat market, despite Pakistan’s negative

country brands and other shortcomings like

infrastructural constraints.

At just over $640 billion a year worldwide,

this segment is seen as one of the largest

opportunities in the food and agribusiness

sector. While the global beef trade market grew

at an average of 10,4% between 2001 and

2009, according to the UN Food and Agriculture

Organisation (FAO), the market for halal beef

imports in the Middle East and Southeast Asia

alone grew by over 18,2% to reach just under

$2 billion a year during the same period.

It is expected that Pakistan’s total meat exports

may come close to $10 million in 2011 and

could surpass the $500 million mark in about

five years. Pakistan has the eigth largest herd

of cattle and the third largest herd of goats in

the world, but the animal population is very

scattered, which makes procurement of the

animals for the abattoir expensive.

‘MBA’ for beefIn the USA, the National Cattlemen's Beef

Association, which represents beef producers,

has launched an MBA with a difference: a Mas-

ters in Beef Advocacy. The course trains ranchers,

feedlot operators, butchers, chefs - anyone,

really, who loves a good, thick steak - in the

fine art of promoting and defending red meat.

Meat Trade News Daily reports that nearly

2 000 graduates have completed the programme

and that the cattlemen aim to train at least

20 000 more, in the hope of building a forceful

counterweight to the animal rights advocates

who denounce beef production as inhumane

and the vegetarian activists who reject beef

consumption as unhealthy.

This comes as beef consumption in the USA

plunged from a high of about 43kg per person

in 1976 to less than 28kg in 2009, according to

the American Meat Institute. Schools across the

country have adopted the so called Meatless

Page 33: Rooivleis_Junie_2011

32 rooivleis JUNE 2011

Mondays and are dishing out bean burritos in

lieu of burgers, while the US Department of

Agriculture has issued new dietary guidelines

advising consumers to replace some of the meat

in their diet with seafood. Meanwhile, veggie

evangelists at People for the Ethical Treatment

of Animals have turned heads with ever-more-

racy campaigns, including sending models clad

only in strategically placed leaves of lettuce to

hand out tofu hot dogs on street corners.

MBA’s are reportedly adamant to convince as

many people as possible that beef is actually

good for them.

Optrede teen veearts oor TB‘n Britse veearts is vroeër die jaar vir tien

maande geskors, nadat hy aangedui het dat hy

wel sekere beeste vir tuberkulose (TB) getoets

het, terwyl dit nie die geval was nie.

Die BBC berig op sy webwerf die veearts is

uitgeroep om 248 beeste op ‘n plaas te gaan

toets. Hy het egter nie al die beeste getoets nie

en ook nie almal van dié wat hy wel getoets

het, geïdentifiseer nie. Hy het erken hy het

nie velvoue gemeet nie en vals inligting oor

die reaksiemetings wat hy geneem het in die

nasionale vee-register ingevoer.

Die kwessie het in die ope gekom toe ‘n

amptenaar van Dieregesondheid die plaas

besoek het en daar terloops in ‘n gespek

daarna verwys is.

Cattle diet can curb emissionsNew diets for cows and sheep could reduce their

greenhouse gas emissions, research funded by

the UK’s department for environment, food and

rural affairs (Defra) shows. Reuters reports that

the study by Reading University and the Institute

of Biological, Environmental and Rural Sciences,

showed that feeding the animals maize silage,

naked oats and higher sugar grasses could

reduce the amount of methane they produce.

A trial showed that high-sugar grasses could

reduce an animal's methane emissions by 20%

for every kg of weight gain, while naked oats

could reduce methane emissions from sheep by

33%.

"In the longer term, the benefits gained

by changing animals' diets will need to be

considered against other environmental

impacts, as well as how practical or costly they

are for the farming industry to implement,"

Defra said in a statement.

Rooivleis gesonder as vermoed‘n Wanpersepsie bestaan by die man en vrou op

straat oor die vetinhoud van rooivleis, het die

Amerikaanse rooivleisorganisasie Meatmatters bevind. Dít is die slotsom waartoe Meatmatters gekom het, nadat meer as 2 000 mense in ‘n

marknavorsingsprojek gevra is wat hulle mening

is oor die vetinhoud van rooivleis en hoender.

Twee derdes het aangedui dat hoender minder

vet bevat as rooivleis, wat volgens Meatmatters nie noodwendig waar is nie.

Die mense wat ondervra is, was van mening

dat rooivleis baie meer ongesond is as

hoender, ‘n opinie wat volgens Meatmatters deels toe te skryf is aan waarskuwings deur

die Wêreldfonds vir Kankernavorsing (WCRF)

dat te veel rooivleis of geprosesseerde vleis

die risiko van kanker kan verhoog. Die WCRF

voer aan dat kenners voorspel dat duisende

kankergevalle jaarliks voorkom kan word as

mense minder vleis eet. Die WCRF erken dat

VLEISFLITSE / MEAT MINUTE

Page 34: Rooivleis_Junie_2011

rPo Current

rooivleis JUNE 2011 33

rooivleis waardevolle voedingstowwe bevat,

maar ondersteun navorsers wat meen dat

rooivleis, asook verwerkte vleis, die risiko van

veral maagkanker verhoog.

Chris Lamb van Meatmatters sê hulle is baie

ongelukkig met die WCRF se uitlatings. Hy sê te

veel van enigiets kan vir ‘n mens skadelik wees en

daarom is dit baie misleidend om slegs ‘n verband

te skep tussen te veel rooivleis en kanker.

Hy sê mense wat sê Meatmatters kyk deur

‘n pienk bril na die gevare van vleis, kyk op

hulle beurt deur ‘n donkerbril na die voordele

van rooivleis, waarvan daar verskriklik baie is,

omdat hulle dit nie wil raaksien nie.

Filmlagie verleng raklewe van vleisUit Spanje kom die nuus dat navorsers daar ‘n

eetbare antimikrobiese filmlagie ontwikkel het

wat die raklewe van vars vleis met tot 50% kan

verleng.

Food Production Daily berig die films word

vervaardig van essensiële olies en word as ‘n

soort onsigbare tweede vel oor die oppervlak

van die vleis geplaas. Die navorser van die

Universiteit van Navarre, Idoya Fernández

Pan, sê die film vertraag die tempo waarteen

die patogene groei en verhoed sodoende dat

bakterieë vermeerder, met die gevolg dat dit

die voedselveiligheid van die produk verbeter

en die raklewe verleng.

Altesame agt essensiële olies word gebruik,

naamlik origanum, naeltjies, roosmaryn, wit

tiemie, teeboom, koljander, salie en lourier.

Van hierdie olies het origanum die sterkste

uitwerking op die bakterieë. Die aanwending

van die film met origanum as basis het hoender

se raklewe tot ongeveer 13 dae verleng en dié

van rooivleis tot 4 tot 9 dae, afhangend van

die yskaste.

Red meat for better libidoWant to perk up your love life? Start in the kitchen, with, among others, red meat.

According to an article in the Daily Mail, anti-aging specialist Dr Cecilia Tregear says food such as red meat, fish, fruit and vegetables - and a drop of wine - can help perk up your love life.

Dr Tregear, who devised the Between the Sheets diet, says the first step to boosting one’s love life is to feed your brain. “The biggest sexual organ is the brain, which produces the chemicals and hormones that trigger feelings of love and attraction. It is important to have a diet that boosts the levels of the neurotransmitter dopamine, released by the brain and associated with the emotions of anticipation and desire.”

She describes red meat and watermelon as the food of love, as it will help give you energy and make you feel good. She says to boost dopamine levels, it is essential to eat lots of proteins, because these contain amino acids, which are converted into neurotransmitters in the brain. Amino acids are found in, among others, red meat.

Spices that can boost dopamine levels include basil, black pepper, cayenne pepper, chilli peppers, cumin, fennel, flax seeds, garlic, ginger, mustard seeds, rosemary,

sesame seeds, tarragon and turmeric. R

Page 35: Rooivleis_Junie_2011
Page 36: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 35

NASIONAAL

Hoof uitvoerende beampteGerhard SchutteTel 012 348 1933Faks 012 361 4430Sel 082 556 7296E-pos [email protected]

VoorsitterLardus van ZylSel 082 944 7099Faks 086 550 2293E-pos [email protected]

Eerste vise-voorsitterKoos van der RystSel 083 303 7926Faks 086 635 2602E-pos [email protected]

Tweede vise-voorsitterJaco MaréTel 018 431 1194Sel 082 388 4294E-pos [email protected]

PROVINSIAAL

Voorsitter: MpumalangaKoos DafelSel 082 493 8428E-pos [email protected]

Voorsitter: Oos-KaapDr Pieter PrinslooTel 045 839 5990Sel 072 430 9474E-pos [email protected]

Voorsitter: Noord-KaapJames FaberSel 083 292 2556E-pos [email protected]

Voorsitter: Wes-KaapJohn DürrTel 022 482 1715Sel 082 652 1715E-pos [email protected]

Voorsitter: KwaZulu-NatalHendrik BothaTel 039 737 3935Sel 083 305 4726E-pos [email protected]

Voorsitter: VrystaatAndré FerreiraTel 058 303 6179Sel 082 524 9106E-pos [email protected]

Voorsitter: LimpopoJapie EllisTel 014 763 3065Sel 084 988 7418E-pos [email protected]

Voorsitter: GautengWillie ClackSel 082 574 2653E-pos [email protected]

Voorsitter: NoordwesEric van WykTel 018 332 3663Sel 082 389 9422E-pos [email protected]

rPo-kontakbesonderhede

rPo Aktueel

R

Page 37: Rooivleis_Junie_2011

36 rooivleis JUNE 2011

Bokke vreet amper enigiets wat hulle gevoer word

36 rooivleis JUNE 2011

Page 38: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 37

Tegnologie

Koos de Wet, konsultant by Klein Karoo Saad, sê hulle kry toenemend navrae van boere oor voeraanplantings vir bokke. Hy sê baie beesboere dui aan dat hulle nou ook bokke as boerderyvertakking aanskaf vir die beheer van indringerplante op die plaas, terwyl wildsboere bokke inspan vir bosluisbeheer.

Daar bestaan ‘n baie groot mark vir bokke en boere wat bokke as vertakking by hulle boerdery voeg, moet toesien dat hulle diere se voervloei korrek is.

Een boer wat relatief onlangs met bokke begin boer het, is Douw van der Merwe van die Hokaai-boerbokstoet net noord van Pretoria. Hy is eintlik ‘n prokureur van beroep, maar sy stokperdjie het gou ‘n suksesvolle boerdery geword. Nou het hy ‘n intensiewe boerdery by Honingneskrantz.

Douw sê die lekker ding daarvan om met boerbokke te boer, is dat hulle byna enigiets eet wat jy vir hulle gee en dat hulle net ‘n rukkie neem om by die nuwe kos aan te pas.

Hy boer met ‘n suiwer ‘Suidweslyn’-bokke, wat uit die bergagtige gebiede van Namibië kom en het tans ‘n stoet van 300 bokke. Hy skerts dat hulle “selfs klippe eet.”

Op ‘n ernstiger noot, glo Douw egter, soos baie stoetboere, “breeding is 50% feeding” en daarom sien hy toe dat sy diere die regte voer kry. Sy voorstel aan voornemende bokboere

is dat hulle ‘n verteenwoordiger van ‘n voermaatskappy in hulle omgewing moet nader vir professionele raad oor die beste voeding vir hulle spesifieke gebied. Hy sê omdat hy met baie geharde bokke boer, ervaar hy nie sommer probleme wat voer betref nie, terwyl baie ander bokke se gehardheid moontlik al uitgeteel is.

Sy teelbokke kry soggens meerjarige raaigras en saans vir die lekker so twee emmers pille en lusern vir ruvoer.

Sy ooie met lammers word afgehok, omdat ooie vanweë hulle goeie moederseienskappe maklik mekaar se lammers steel. Die lammers drink vir 100 dae aan die ooie, waarna hulle geïmmuniseer en ontwurm word. Daarna ontvang die lammers goeie lammervoer, raaigras en goeie – met die klem op “goeie” (18% proteïne) – eerstegraad-lusern van die Upington-omgewing. Die hoë proteïen-inhoud help die bokkies volgens Douw om gou oor hulle speenskok te kom.

Sy bokke kry ook meerjarige raaigras en rooi en wit klawer. Ná talle probeerslae was dit vir hom die beste voeropsie. Hy het intussen ook soutbos vir sy bokke begin aanplant, veral vir sy ooie, wat hy ses weke voor lamtyd op soutbos sit, sodat hulle teen lamtyd in top-kondisie kan lam en genoeg melk vir hul lammers het.

Maar wat is die opsies vir bokvoer? Koos de Wet het vir ons die verskillende soorte voer uiteengesit.

Bokboerdery is besig om teen ‘n geweldige tempo toe te neem.

Voer vir baasbokkedeur retha Fourie

Page 39: Rooivleis_Junie_2011

38 rooivleis JUNE 2011

Page 40: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 39

Tegnologie

eenjarigesEenjariges groei vinnig, wat beteken dat dit binne ses weke weigereed kan wees. Dit is wel ‘n duurder opsie as meerjariges, maar die opbrengs is baie hoër, omdat dit as somer- en wintergewas aangeplant kan word. In die meeste gevalle is besproeiing egter nodig.

• Hawer: Weihawer is gewoonlik ‘n wintertipe gewas. In warmer dele maak dit nie saad nie en hou net aan blare vorm, sodat dit tot laat Desember bewei kan word. ‘n Lentetipe is ook beskikbaar.

• eenjarige raaigrasse: • Westerwold - van vroeg tot ongeveer

Oktober; • Italiaanse raaigras - bietjie later en hou dan

tot so November.• rog: • Wintertipe - het baie koue nodig om saad

te maak en is dus ‘n goeie weiding (dit word ook stoelrog genoem);

• Lentetipe - groei vinnig en maak teen September al saad.

• voerradyse: Lewer ‘n baie goeie tonnemaat-opbrengs en is veral goed vir ooie wat lam se melkproduksie.

• Akkerbone: Kan groen bewei word of gebruik word as hooigewas vir die winter, nadat dit doodgeryp het.

• Pennisetims: Byvoorbeeld babala. Is verwant aan kikoejoe, maar groei baie hoog. Hulle groot voordeel is dat hul blousuurgevaar gering is en dit dus baie veilig is. Die probleem met somergewasse is dat almal blousuur kan gee as die plant hitte- of koue-stres kry en dit dan sianied afskei.

• Baster-penisetims: Dit sluit in veredelde babala soos Nutrifeed en lewer ‘n baie goeie opbrengs van sowat 20 tot 30 ton in ‘n seisoen. Dit is ongelukkig net ‘n somergroeier.

• voersorghums: Hierdie gewasse se groot nadeel is dat dit blousuur kan gee, maar dis nie ‘n probleem waar dit onder besproeiing is nie.

• Bastervoersorghums: Gee ‘n baie goeie produksie en het goeie voedingswaarde. Dit kan op ‘n vroeë stadium al bewei word, andersins kan dit tot 4m hoog word. In die Vrystaat gebruik hulle byvoorbeeld sugargraze as staandehooi.

• veldgrasse soos Smutsvinger, bloubuffelsgras en Rhodes, kan ongeveer ses tot agt ton droëmateriaal in die somer lewer.

MeerjarigesMeerjarige gewasse is dalk goedkoper om aan te plant, maar dit neem 'n bietjie langer om te vestig en dus langer voordat dit bewei kan word, en daar kan dalk ander nadele wees, soos dat daar oor wintermaande vir alternatiewe gewasse voorsiening gemaak moet word.

Gewasse sluit in:• Kikoejoe: Net vir sowat vier tot ses maande

van die jaar bruikbaar, afhangend van die streek. Sommige boere saai raaigras bo-oor die kikoejoe vir wintergebruik.

• langswenkgras: Goeie voer wat sowat agt maande van die jaar bewei kan word, maar wat baie water en bemesting nodig het.

• Meerjarige raaigras: ‘n Baie goeie opsie, maar dit presteer nie baie goed in warmer dele van die land, soos die Bosveld, nie.

• Mengsels: Dit kan werk, maar werk nie altyd baie goed nie. Indien boere op hierdie weiding besluit, moet hulle baie seker maak waaruit die mengsel bestaan. As dit klawers bevat, moet die bestuur honderd persent wees, omdat dit die bokke kan laat opblaas. Indien mengsels gebruik word, moet baie goeie weidingsbestuur toegepas word.

• lusern: Loshande die beste voergewas, maar dit moet gesny en gebaal word, wat verdere koste-implikasies inhou. Lusern hou egter ook ‘n opblaasgevaar in.

“Die lekker ding daarvan om met

boerbokke te boer, is dat hulle byna

enigiets eet wat jy vir hulle gee”

Page 41: Rooivleis_Junie_2011

40 rooivleis JUNE 2011

Page 42: Rooivleis_Junie_2011

Backgrounding managers often face several challenges with incoming calves. Calves that have been co-mingled are exposed to pathogens and have typically endured transportation

stress, all of which can predispose them to morbidity and lower performance. These calves have also been consuming diets that may have sub-optimal trace mineral levels.

For optimal performance, growing cattle require well balanced dietary nutrients, including essential trace minerals.

Zinc, manganese and copper are easily recognized as having an important role in the beef cow-calf system. However, interestingly, adequate cobalt levels should also be considered, as cobalt is essential for Vitamin B12 synthesis and increased fibre digestion. This provides for improved forage utilisation and feed efficiency.

Healthy cattle are also more inclined to have an increased rate of gain and better profit margin. A compromised immune system means that the exposed cattle will be more prone to disease challenges. The immune system is the first to be compromised if there is a sub-optimal trace mineral status, followed by growth, reproduction and more. With healthier cattle, the treatment costs are lower and the growth potential is at its best.

Further, foot health is a factor directly affecting the potential for growth in calves.

Zinc, copper and manganese are required trace minerals for strong hoof integrity. If calves have a sub-optimal trace mineral status during the backgrounding phase, lameness in the feedlot may become a concern.

A study was conducted at the University of Arkansas, where the objective was to evaluate the effect of zinc, manganese, copper and cobalt from Availa®4 on growth, morbidity and vaccination response of newly arrived calves during a 42-day back-grounding period, compared to the same trace mineral levels from standard inorganic sources. During this period, calves fed zinc, manganese, copper and cobalt from Availa®4 had a 0,11kg higher average daily gain (ADG) and gained approximately 4,6kg more weight than calves fed standard inorganic mineral sources. There was a trend for fewer second antibiotic treatments in calves fed Availa®4.

Previous studies with Zinpro Performance Minerals® (Availa® 4) have illustrated that trace mineral programmes are critical for de-creasing the negative impact of stress on mi-neral retention, vaccine response, treatment response, immunity, foot health and growth. Balancing a backgrounding nutrition pro-gramme with Zinpro Performance Minerals® allows for a greater profit potential.

Talk to your nutritionist or feed sales representative about the inclusion of Zinpro Performance Minerals® in your beef cattle mineral supplements.

The impact of trace minerals on calf performance during backgrounding

by CK larson, PhD, research nutritionist, Zinpro Performance Minerals® and Jackie Tucker, Chemuniqué international

Advertorial

rooivleis JUNE 2011 41

Page 43: Rooivleis_Junie_2011

42 rooivleis JUNE 2011

Vandat die eerste boere in Amerika met die enorme troppe bisons op die Noord-Amerikaanse grasvlaktes kennis gemaak het, wou hulle dié diere, waarna soms ook verkeerdelik verwys word as Amerikaanse buffels, mak maak. Dit was egter eers toe die getalle in die 19de eeu drasties begin afneem het tot waarskynlik slegs ‘n paar honderd, dat ‘n paar boere hulself in boerdery met buffels begewe het.

Onvrugbaarheid by die eerste pogings om die bison met beeste te kruis, het baie boere laat glo die droom kan nooit ‘n werklikheid word

nie, maar in die vyftigerjare het Jim Burnell van Montana sy eerste vrugbare bul geteel. Sedertdien word daar met kruisings met verskillende rasse geëksperimenteer om die Beefalo te vervolmaak.

Gesonde alternatiefDie Beefalo bestaan uit 3/8 bison en 5/8 bees, en die resultaat is ‘n kombinasie van die gehardheid van die bison en die vleisgehalte van die bees vir die maerste, gesondste rooivleis op die rak. Beefalo-vleis is egter eers van 1985 af onder die handelsmerk Beefalo Beef bemark.

Menige vleiseters se droom van ’n lae-cholesterol steak kan dalk binnekort waar word as ‘n student van Bloemfontein met sy proefneming slaag om ‘n suid-

Afrikaanse Beefalo te teel deur ‘n Beefalo suksesvol met ‘n Afrikaner te kruis.

Afrikaner Beefalo’s onder ontwikkeling

deur retha Fourie

‘n Beefalo-koei en haar kalf

Page 44: Rooivleis_Junie_2011

Tegnologie

rooivleis JUNE 2011 43

Nic Toerien, honneursstudent in landboubestuur aan die Universiteit van die Vrystaat, doen al ‘n geruime tyd intensief navorsing oor die Beefalo en het al redelik ver gevorder met sy samestelling van ‘n handleiding oor die vestiging van die Beefalo in Suid-Afrika, onder die wakende oog van die Amerikaanse Beefalovereniging.

Volgens Nic hou die Beefalo heelwat voordele in vir sowel verbruikers as telers. Toetse wat in die VSA gedoen is, toon dat Beefalovleis bykans geen skadelike cholesterol bevat nie - selfs minder as hoender - en dat die menslike liggaam dié cholesterol boonop nie goed in die liggaam opneem nie. Daarbenewens is die vleis ryker aan verskeie voedingstowwe soos kalsium, magnesium, kalium en fosfor.

Om Beefalovleis gaar te maak word boonop bykans net ‘n derde van die energie benodig as vir ander vleis.

Laag in onderhoudDie Beefalo is nie net meer gehard nie, maar word ook ouer, wat ‘n koei ‘n bykomende drie tot vier kalfjare gee. Dan is hy ook bestand teen baie siektes en is ‘n allesvreter wat natuurlike weiding goed benut.

Hulle lewer voorts kleiner kalwers, wat kalfprobleme uitskakel. Die Beefalokalf groei egter vinniger as beeskalwers en is sommer gou lekker stewig. Hulle is ook beter aangepas by wisselende klimaatstoestande vanweë.

Om te bepaal watter Suid-Afrikaanse bees die beste vir Beefaloteling gebruik kan word, het Nic verskeie toetse gedoen en uiteindelik op die Afrikaner besluit.

‘n Groot rede hiervoor is dat dit ‘n inheemse ras is, maar ook omdat die Afrikaner ‘n dubbele geen vir vleissagtheid het. Daarbenewens het sy vleis ook ‘n laer cholesterolinhoud indien dit as veldbees aangehou word.

Teelkuns Hy sê omdat die teel van die Beefalo kompleks is, is dit moontlik dat van die diere aanvanklik nie die vereiste persentasie bison sal kan bevat nie (tussen minstens 11% en 38%), maar dit sal later reggestel word.

Hy sê ondervinding het hom intussen geleer dat iemand nie sommer net kan inspring en suksesvol met Beefalo kan begin boer nie. Omdat die bison en die bees aan twee verskillende genusse behoort en daar van beproefde metodes en bewese vrugbare bulle afgewyk word, is infertiliteit of abortering wesenlike moontlikhede. Die vleis kan ook, gemeet aan die normale karakter van beesvleis, effens droog en minder smaaklik wees.

Bel Nic Toerien by 082 265 7037 of stuur e-pos aan [email protected] vir meer inligting

Kalorieë vet (gram) Cholesterol (mg)

Maer T-been (bees) 100g 230 12 91

Hoender: gerooster sonder vel

100g 190 8 88

Kabeljou: gerooster 100g 170 5,5 81

Beefalo: T-been 100g 111 3 13

Gesondheidsvergelyking van vleissoorte

R

Page 45: Rooivleis_Junie_2011
Page 46: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 45

Promosie-artikel

Besetting van verse is ’n direkte gevolg en resultaat van kondisie en teikenmassa. Teikenmassa verskil van ras tot ras, en word uitgedruk as ’n persentasie van volwasse massa. By vleisbeeste

is ’n veilige teikenmassa ongeveer 70% van volwasse massa.

Voeding van verse speel hier ’n kritiese rol. Sodra die teikenmassa bepaal is, moet die speenmasssa daarvan afgetrek word, en die antwoord moet deur die aantal dae tot die verlangde dekouderdom gedeel word, om te bepaal watter daaglikse groei verlang word om die doelwitte te bereik.

Hoe bereik ons daardie groei?Beefbooster 18 is ’n produk wat ontwik-kel is om optimale groei op goeie kwaliteit weiding te behaal met groeiende jong diere. Die produk word baie ekstensief gebruik vir veldafronding waar speendiere vanaf weidings uitgegroei en oor langer periodes afgerond word.

Wanneer aangeplante weidings soos raaigras, medics, hawer, en ander beskikbaar is vir baie lang periodes (120 dae), sal ’n aanvulling van 1kg/dier/dag voldoende wees om ’n groei van 140kg in 120 dae te behaal. Indien dit vir korter periodes (70-100 dae) beskikbaar is, maak dit sin om teen ’n hoër aanvulling van 1,5kg/dier/dag die weidings beter te benut en maksimum groei vir die kort periode daaruit te behaal.

Ander ruvoerbronne soos kuil-voer doen die meeste van die tyd 90% so goed as aange-plante weidings met Beef-booster 18. Die kwaliteit en voedings waardes van kuilvoer verskil drasties tus-sen plase en afhangende van watter tipe kuilvoer gemaak word, en as gevolg daarvan, is dit die tweede beste bron van ruvoer wat op Beefbooster 18-aanvulling goed werk. Alhoewel die baie hoë voginhoud van kuilvoer soms die rede is waarom diere nie altyd fantasties daarop presteer teen hoë in-names nie (lae droë materiaal-inhoud weens hoë vog), kry Beefbooster 18 dit reg om goeie prestasie ten spyte daarvan te behaal.

’n Derde bron van ruvoer is hooibale. Indien dit ’n baie goei kwaliteit hooi is, sal Beefbooster 18 effektief werk, alhoewel nie so effektief soos ander ruvoer nie. Indien die hooi nie so ‘n goeie kwaliteit is nie, sal ander produksielekke soos Lambing Lick beter werk, aangesien dit meer fokus op hoër proteïenaanvulling. Lambing lick sal ook die produk van keuse wees op swak ruvoere soos veldweiding en stoppellande.

OpsommingBenut aangeplante weidings en/of kuilvoer met Beefbooster 18 teen 1,2 tot 1,5kg/vers/dag, so lank as moontlik om optimum groei te behaal. Vul droë weidings aan met Lamb-ing Lick teen 1kg/dier/dag vir so lank as wat dit nodig is om teen die verlangde ouderdom teikenmassa te bereik.

Groei en ontwikkeling van vleisbeesverse

deur Nols Hanekom, Meadow Feeds, Paarl

Nols Hanekom

Page 47: Rooivleis_Junie_2011

46 rooivleis JUNE 2011

VEEARTS OP ROEP

As ons elke jaar ‘n kalf van elke koei wil produseer, moet ons koeie binne 82 dae na kalwing weer dragtig wees. Ons moet dus so gou moontlik weer ‘n kalf

in die koei se baarmoeder kry. Met kalftyd om die draai, het ons min tyd om iets hieromtrent te doen.

Voorbereiding vir kalftyd moet nou aandag kry. Die regte ent- en bestuursprogram verseker dat ons kalwers gesond die lewe sal binnekom, dat die koeie se biesmelk hulle sal beskerm vir die eerste paar maande van hulle lewe en dat die koeie genoeg melk sal produseer om hulle behoorlik groot te maak. Belangrike entstowwe sluit entstowwe teen klostridiale siektes (derm- en spiersiektes), soos Ultrachoice®7 (Reg no G2804, Wet 36/47), teen maagwerking, soos Scourguard®4KC (Reg no G3841, Wet 36/47), en teen respiratoriese siektes, soos One Shot Ultra™7 (Reg no G2818, Wet 36/47), in.

Om elke jaar van elke koei ‘n kalf te speen, moet die volgende in plek wees:• Die koeie moet in die regte kondisie wees

by kalwing;• Behoorlike bestuur van koeie na kalwing

(postpartumbestuur);• Biosekuriteit en infeksiesiektebeheer (be-

stuurs- en entingsprogram);• Bulle moet gesond en vrugbaar wees;• Voeding moet reg wees.

Altesame 95% van koeie wat kalf met ‘n kondisietelling van drie (0 is vermaer en 5 is oorvet) behoort weer te vat in die opvolgende teelseisoen (63 dae), terwyl slegs 75% van koeie wat kalf met ‘n kondisietelling van twee weer sal vat. Die belangrikheid hiervan word in die tabel hieronder geïllustreer. Dit gee ‘n aanduiding van die kilogram kalf verkoop per koei in die teelkudde.

Indien kalwers met ‘n gemiddelde speengewig van 210kg gespeen word, sal daar per koei in die kudde die gewig kalf geproduseer word soos in Tabel 1 aangedui.

Dit beteken dat ‘n mens per 100 koeie R109 000 meer kan maak indien die koeie in goeie kondisie (3) kalf in vergelyking met effens

Reg vir dekkingdeur dr Chris van Dijk

Dr Chris van Dijk

Tabel 1

Kondisietellig by kalwing% Koeie dragtig

(opvolgende dektyd)speengewig (kg) per koei in kudde

3 95 199,5

2,5 85 178,5

2 75 157,5

1,5 65 136,5

Page 48: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 47

maer koeie (2). Die geld wat in parasietbeheer, entings en aanvullende voeding belê word, word dubbel en dwars terug verdien (speenkalf prys van R17/kg).

Na kalwing moet ‘n mens seker maak dat die koei se geslagstelsel so gou as moontlik herstel. Koeie wat moeilik gekalf het, of wie se nageboortes vasgesit het, se kanse om baarmoederontsteking te ontwikkel is groot. Daarom moet al hierdie diere so gou moontlik met ‘n toepaslike middel behandel word.

Dit is raadsaam om hierdie diere deur ‘n veearts te laat ondersoek sodat die regte behandeling so vroeg moontlik gegee word. Onthou daar is net 82 dae, ‘vuil’ koeie sal nie vat nie.

Koeie moet in skoon kampe kalf om die blootstelling van die nuwe kalfie aan siekteveroorsakende organismes te beperk. Dit kan help om maagwerking in jong kalwers dramaties te verminder. In samewerking met die plaaslike veearts moet ‘n entingsprogram uitgewerk word om die koei en die kalfie so goed moontlik teen die belangrikste siektes te beskerm.

Bulle moet ook in die winter hulle volledige teelgeskiktheidsondersoeke, gedoen deur ‘n veearts, ondergaan. Jaarliks word miljoene rande verloor omdat boere eers agterkom iets is fout met die bul as die koeie herhaaldelik op hitte kom of as dragtigheidsondersoeke gedoen word. So word maklik drie tot vier maande verloor waarin oop koeie onderhou moet word. Bulle moet ook voldoende voor die teelseisoen gevoer word om te verseker dat kwaliteit semen geproduseer word en dat hulle nie te maer sal word gedurende die teelseisoen nie.

Voldoende energie, kwaliteit proteïene, spoorelemente, fosfaat en Vitamien A moet aan die koeie en bulle voorsien word voor en gedurende die teelseisoen.

vir verdere inligting, skakel dr Chris van Dijk by Pfizer laboratories by 011 320 6000, 082 789 4499 of stuur ‘n e-pos aan [email protected] R

Meer koeie sal kalf as:• Die voervloeiprogram behoorlik beplan

is;• Aanvullende voer op die regte tye voor-

sien word;• Bulle reg voorberei word;• Genoeg bulle gebruik word (25 tot 30

koeie per bul);• Dragtigheidsondersoeke vroeg gedoen

word (45 dae na die einde van die dekseisoen);

• Alle nie-dragtige koeie verkoop word;• Die verse 30 dae voor die koeitrop

gedek word;• Die teelseisoen beperk word tot 63

dae (twee of drie teelseisoene per jaar is baie meer bestuurbaar as wat daar heeljaar bulle by al die koeie loop); en

• ‘n Gesondheidsprogram in samewer-king met die plaaslike veearts ontwik-kel en toegepas word.

Bestuur ons ons vleisbeeskuddes vir optimale produksie of is hulle op ‘n oor-lewingskursus?

Tegnologie

Page 49: Rooivleis_Junie_2011
Page 50: Rooivleis_Junie_2011

Development of a simple, safe and effective vaccine would have a tremendous positive economic and social impact on rural and peri-urban communities.

The experimental animals used in our vaccine development studies are currently artificially challenged by intravenous injection with a

virulent blood stabilate. A final evaluation of a promising new heartwater vaccine is then required in the field.

During field testing we expe-rience variable tick burdens and various E. ruminantium

Better heartwater vaccine test

by Dr Helena Steyn, New Generation Vaccines, Onderstepoort Veterinary Institute

Heartwater is one of the major tick born diseases that severely hamper the improvement of livestock productivity in the developing

world. The only available heartwater vaccine is a live blood vaccine that has numerous disadvantages and inefficiencies.

rOOIVleIS JUNE 2011 49

research

Dr Helena Steyn

Page 51: Rooivleis_Junie_2011

50 rOOIVleIS JUNE 2011

isolates of variable virulence present in the field during the same and different seasons.

Thus, each experimental animal or group

receives a different challenge, making inter-

pretation and repeating of the results impos-

sible. Establishing a laboratory tick challenge

regime will eliminate these variables and

thus improve initial vaccine screening and

evaluations.

Simulating a natural tick challenge in the

laboratory during vaccine development studies

will also have the advantage of more closely

resembling a natural field tick challenge. We

successfully established and maintained A. hebraeum ticks in the laboratory.

It was determined that 100% of ticks can be

artificially infected with heartwater by feeding

them on an infected sheep and subsequently

successfully transmitted the disease to naïve

sheep. It was also determined that one

Welgevonden infected tick can cause fatal

heartwater in a sheep.

Comparison of the needle challenge and tick

challenge indicated that they both induce

similar disease symptoms and pathology. An

experimental DNA heartwater vaccine that

was previously shown to fully protect against

a needle challenge but only partially protect

against a field tick challenge, did not protect

against a laboratory tick challenge, even

when the vaccine dose was increased tenfold.

However, preliminary results indicate that a

new DNA cocktail partially protected sheep

from a laboratory tick challenge and thus

shows promise for further investigation. This

confirms the importance of testing potential

new heartwater vaccines with a laboratory

tick challenge rather than a needle challenge.

Heartwater is one of the most important

diseases of cattle, sheep and goats in areas of

South Africa suited to the bont tick and is a

severe limitation on the production potential

of these regions. Since it only occurs in Africa

(apart from a few Caribbean islands) control

measures have to be researched and developed

in Africa, and therefore the Red Meat Research

and Development Trust (RMRDT) has funded

many research projects over the years.

Amblyomma hebraeum (bont) tickThe tick is well known to farmers and is

distributed in the endemic regions of South

Africa. The tick is absent in the colder highveld

areas and semi-desert areas. However, the

tick can be introduced to non-heartwater

areas during the summer by purchasing tick

infected ruminants and especially game from

heartwater endemic areas and moving them

to bont tick free areas.

Previous research has proven that there are several different strains or types of the heartwater organism and that they vary in their ability to cause disease. The Agricultural

“ Heartwater is one of the most

important diseases of cattle, sheep

and goats in areas of South Africa

suited to the bont tick and is a

severe limitation on the production

potential of these region ”

Heartwater female tick

Page 52: Rooivleis_Junie_2011

rOOIVleIS JUNE 2011 51

Research Council-Onderstepoort Veterinary Institute (ARC-OVI) has also shown that there is some cross-protection between strains and that one of these strains protects against more strains than the one used in the current frozen blood ‘vaccine’.

Previously, the ability of new heartwater vaccines to protect animals was tested by injecting heartwater infected blood some time after vaccination. However, this method is artificial and a more natural infection by ticks is preferred. Unfortunately, we found that natural tick challenges in a tick infested field have drawbacks that make the field tests unpredictable and thus unreliable, as tick burdens can vary considerably between animals, camps, farms and seasons, and different strains of the organism may be present and these may therefore influence the

severity of the disease caused.

research

Research methodTo overcome these drawbacks we

have developed a system of carefully

controlled tick infection of sheep

in the laboratory to remove these

inconsistencies while still testing new

vaccines against tick borne infection.

We established and maintained all three

stages of the bont tick in the laboratory.

The nymphal stage of the bont tick was

infected with heartwater by allowing it to

feed on a sheep that had a temperature

reaction due to heartwater.

Thereafter the ticks were left to moult

to the adult stage. These infected adults

were then fed on uninfected sheep to

determine the minimum number of ticks

required to infect them with heartwater.

From these results we determined that

one tick can cause fatal heartwater.

This brings us a step closer to evaluating

vaccines under standard conditions that

closely resemble conditions on farms

and will be used to test the current

very promising attenuated (weakened)

vaccine developed by the heartwater

team at OVI (Dr EP Zweygarth) and

reported in the September 2010 issue

of Rooivleis/Red Meat (Vol 1 No 3,

page 39).

An effective, practical, reliable and safe

vaccine that cross-protects against many

strains of heartwater remains the chief

goal of heartwater research and OVI is

grateful for the continuing support from

RMRDT towards this goal.

“Previous research has

proven that there are several

different strains or types of

the heartwater organism and

that they vary in their ability

to cause disease ”

R

Heartwater occurence

Page 53: Rooivleis_Junie_2011

52 rOOIVleIS JUNE 2011

Current enteric methane mitigation practices either target reductions of methane emissions directly or aim to improve animal productivity. The mitigation potential of any of the available options will vary depending on the type of production system. It is easier to manipulate the diet of animals and administer additives on a daily basis in intensive production systems compared to extensive pasture based production systems.

In order for a mitigation strategy to be sustainable and effective it should consider all aspects of a specific production system. Mitigation options include nutritional and management options, manipulation of rumen fermentation and improving animal efficiency.

Improving animal efficiencyThe concept of increasing animal productivity to reduce methane emissions from ruminants is based on the maintenance of overall production output and as a result, increased production of useful product would mean that methane production per unit will decline.

However, a reduction in total methane output would only result if the levels of production remained constant and livestock numbers were reduced. Possible options for increasing animal efficiency include among others the selection between or within breeds, selecting larger but faster growing breeds or through the manipulation of dietary regimes.

Genetic selectionThe selection for productivity and efficiency helps to mitigate greenhouse gases in two ways: firstly, higher productivity leads to higher gross efficiency as a re-sult of diluting the maintenance cost of animals; and secondly, a given level of production can be achieved with fewer higher yielding animals.

Several authors reported variations between animals, between breeds, and across time, providing potential for improvement through genetic selection. Genetic variation in feed intake also exists, independent of liveweight and average daily gain and this variation provides a basis for genetic selection for feed-use efficiency in animals.

One author reported that cattle with a lower dry matter intake (DMI) than their peers of equivalent liveweight and average daily gain (ADG) have a low residual feed intake (RFI) and are more feed efficient. Residual feed intake is calculated as the difference between actual feed intake and the expected feed requirements for maintenance of body weight and a certain level of production.

Beef cattle with low residual feed intake produced up to 28% less methane. The lower methane production was attributed to differences in ruminal microbial population, which could be heritable.

Agriculture is the second highest contributor to South Africa’s greenhouse gas emissions, and the highest methane emission producing sector.

livestock accounts for 90% of agricultural methane emissions.

Cut the gut gasby linde du Toit

Linde du Toit

Page 54: Rooivleis_Junie_2011

rOOIVleIS JUNE 2011 53

As methane is produced through microbial activity, the animal could only have an impact on methanogenisis by interacting with microbes. Microbes respond to changes in substrate so the interaction could be via diet selection. The interaction could also be through the control of ruminal conditions via processes such as saliva secretion, salivary proteins, feed processing, and changes in rumen volume and digestive flow.

HormonesBovine somatotropin and hormonal growth implants do not specifically reduce methane emissions, but they can reduce emissions per unit of product through improved animal performance. The use of bovine somatotropin as a methane mitigation option is however limited as there are consumer concerns and BST is banned in certain countries.

Strategic supplementationMineral deficiencies in South African roughage sources are generally attributed to seasonal variations in areas where long dry winters occur and when natural grasses leach and become less digestible and less nutritious. There appears to be a large variety of mineral imbalances present in South African soils, especially of trace elements such as copper, zinc, magnesium and manganese, as well as phosphorous, which is deficient in most regions. Correcting nutrient deficiencies may realise a net reduction in enteric methane emissions, as it will improve animal production efficiency.

Water qualityWater quality can play a critical role in the production efficiency of animals. In a series of trials to illustrate the impact of water quality on animal production, it was observed that calves from cows drinking from a natural water source delivered through a trough (clean water) gained 9% more than calves from cows that had direct access to water from a pond. Heifers drinking

clean water gained 23% and 20% more weight compared to heifers drinking directly from a pond and heifers drinking pond water pumped to a trough, respectively.

ConclusionSouth Africa has a uniquely high carbon emitting profile and ranked among the top twenty countries in the world, regarding tonnes of carbon emitted per unit of gross domestic product annually and tonnes of carbon per capita (in 1996).

Projected climate changes over the next fifty years could have an effect on the animal production sector through a reduction in feed quality and an increase in the occurrence of certain diseases.

The production of methane as a result of ruminal and hindgut fermentation accounts for an approximate 6 to 10% loss in gross ingested energy by ruminants depending on the basal diet.

Methane yields are greater on pasture-based diets than for high grain-based diets, and higher from animals grazing C4 grasses compared to those grazing C3 grasses. The majority of South African pasture based ruminant production systems utilises C4 grasses.

Strategies to reduce methane from forage based production systems include feeding management strategies such as the use of concentrates, the inclusion of legumes in forage mixtures, and feeding highly digestible forages.

The full article is available from the author at [email protected]. R

research

Page 55: Rooivleis_Junie_2011

54 rooivleis JUNE 2011

Die IST het tans vier instrukteurs wat voltyds opleiding aan plaaswerkers en opkomende boere gee. Al die instrukteurs is goed-gekwalifiseerd en van hulle was selfs ou Boskop-instrukteurs. Die IST verseker ook dat die instrukteurs jaarliks op vaardig-heidsontwikkelingskursusse gaan, om sodoende hulself steeds beter te bekwaam.

Hezekiel MatlamelaHezekiel het jare se ondervin-ding as ‘n Boskop-instrukteur en is sedert 2007 by die IST werksaam. Hy het ‘n land-boudiploma in dieregesond-heid aan die Tompi Seleka-landboukollege verwerf en is ook ‘n geregi streerde d ie regesondhe ids teg-nikus. Hy het ook al ‘n verskeidenheid diplomas en sertifikate verwerf en is ‘n geakkrediteerde AgriSETA-assessor. Hy is ‘n spesialis in dieregesondheid, vleisbeeste, voerkraalhantering en melkproduksie, en is ses tale magtig.

Volgens Jas Wasserman strek Hezekiel se kun-digheid in die boerderybedryf wyd en is die vraag na sy opleiding groot. Hy handhaaf goeie menseverhoudinge, is ‘n baie goeie organi-seerder en ‘n planmaker.

Volgens dr Jan du Preez is Hezekiel ‘n ambassadeur vir die Instituut en die MPO.

Justice MathebulaJustice is ‘n AgriSETA-geak-krediteerde assessor en is se-dert 2005 werksaam by die IST. Hy is ‘n kundige op die gebied van kunsmatige inseminasie, melk- en vleisbeeste, met jarelange opleidingsondervin ding by onder andere Taurus en Boskop. Justice het verskeie diplomas en sertifikate in onder andere trekkeronderhoud, produktiwiteit en finansiële bestuur, en is ook ‘n lekepredikant.

Volgens Jas Wasserman is Justice ‘n uitstekende instrukteur wat baie respek by mense afdwing. “Justice het ‘n besonderse manier om mense te motiveer en handhaaf baie goeie menseverhoudinge,” sê hy.

Dr Jan du Preez sê Justice dra ‘n enorme groot deel by tot transformasie in die primêre landbou.

Justice PhaahlaJustice Phaahla is ook ‘n Agri-SE TA -geakkrediteerde assessor en werk sedert 2008 by die IST, met ’n bewese rekord as instrukteur by onder andere die Boskop- en Skills for All-opleidingsentrums. Hy het diplomas en sertifikate

Instrukteurs ken hul storie

Die instituut vir Produksieontwikkeling gebruik tans opleidingsinstrukteurs verbonde aan die Melkprodusente-organisasie (MPo) se instituut vir suiweltegnologie (isT) om te verseker dat opleiding voorrang geniet.

Hezekiel Matlamela

Justice Mathebula

Justice Phaahla

Page 56: Rooivleis_Junie_2011

opleiding & verbruikersopvoeding

rooivleis JUNE 2011 55

by onder andere Boskop, Potchefstroomland-boukollege en Onderstepoort verwerf. Sy spe-sialisgebied sluit in produktiwiteit, bemar king, finansiële bestuur en dieregesondheid. Justice is ook ‘n lekepredikant by die United Reformed Church.

Jas Wasserman sê Justice is ‘n groot aanwins vir die IST en bied alle kursusse oor besighe-idsvaardigheid, motivering, produktiwiteit en veilig heid aan. Hy is baie betroubaar en vrien-delik, en dwing baie respek af.

Dr Jan du Preez sê Justice is verantwoordelik vir ‘n omvangryke deel van bemagtiging van werkers en opkomende boere in die landboubedryf.

Wilfred PhaahlaWilfred is sedert 2008 ‘n instrukteur by die Instituut. Hy het ‘n landboudiploma in diere-produksie van Pretoria Technikon (nou Tshwane

Universiteit van Tegnologie) en ook talle ander sertifikate vir onder andere kunsmatige inseminasie, varkbeoorde-ling, en die hantering en vervoer van diere. Verder het hy ook ‘n aantal Mi-crosoft-kursusse sukses-vol voltooi. Wilfred is ‘n geakkrediteerde AgriSETA-assessor en het ook ondervinding as instrukteur by Skills for Africa.

Volgens Jas Wasserman word hy telkens verbaas deur Wilfred se deurdringende landboukennis. “Wilfred is uitstekend met studente en sy werks ondervinding en wye kennis van landbou is ‘n absolute aanwins vir die Instituut,” sê hy.

Dr Jan du Preez sê Wilfred is ‘n toegewyde instrukteur met baie goeie opleidingsvermoë. Vir meer inligting stuur e-pos aan [email protected]. R

Wilfred Phaahla

Page 57: Rooivleis_Junie_2011
Page 58: Rooivleis_Junie_2011

opleiding & verbruikersopvoeding

rooivleis JUNE 2011 57

Hoewel die uitslag te wagte was, raak die verskille interessant wanneer ‘n mens kyk na die verskillende vleissnitte wat aangekoop word. Daar is onder meer gevind dat 58% van huishoudings ten minste een keer per maand skaapvleis aankoop.

Tabel 1 toon die persentasie van snitte skaap-vleis wat ten minste een keer per maand deur onderskeidelik klein en groot huishoudings aangekoop word. Daar is duidelik groter verskille by tjops, stowevleis en ribbetjies. Die 60% van die huishoudings wat ondervra is en wel redes genoem het waarom hulle skaapvleis koop, het gesê hulle koop dit veral “vanweë die smaak”, “tjoppies vir braai” of omdat dit hulle “gunste-ling vleis” is.

Huishoudings wat nié skaapvleis koop nie, sê dit is omdat “dit te duur” is, omdat hulle “nie daarvan hou nie” of “dit nie gewoonlik koop nie”. Een uit elke vier huishoudings wat gereeld

skaapvleis koop, sê hulle koop dit bevrore, ver-al “omdat dit vars bly, selfs al is dit gevries”, “omdat dit slegs as gevries beskikbaar is”, “lank gebêre kan word” en “dit koud kan bly totdat ek tuis is”.

Die ander 75% van skaapvleiskopers sê hulle koop nié bevrore skaapvleis nie, omdat hulle “dit vars verkies”, “omdat bevrore nie vars is nie”, “omdat 'n mens kan sien of dit vars is”, “omdat dit sagter is as dit gaar is” en omdat hulle “dit self wil vries”.

MSSA sê dit is duidelik uit die navorsingsuitslag dat daar meer gedoen moet word om persepsies oor bevrore skaapvleis te verander.

Die navorsers betrokke by die projek meen die konsep van spesifiek vars skaapvleis, en vars vleis in die algemeen, moet in diepte ondersoek word. Daar kan veral gekyk word na vrae soos wanneer die verbruiker vleis as vars bestempel.

Vars skaapvleis kry voorkeur deur retha Fourie

in ‘n onlangse studie deur Marketing surveys and statistical Analysis (MssA) onder huishoudings is bevind dat die

vleiskoopgedrag onder kleiner huishoudings (een tot vier) aansienlik verskil van dié van groter huishoudings (meer as vyf).

n=59 n=41 verskil

skaapvleissnitte Klein huishoudings Groot huishoudings %

Tjops 47,5 39,0 8,5

stowevleis 28,8 36,6 -7,8

Boud 18,6 14,6 4,0

rib 13,6 22,0 -8,4

skouer 8,5 14,6 -6,1

Nek 6,9 14,6 -7,7

Tabel 1: skaapvleissnitaankope

R

Page 59: Rooivleis_Junie_2011

58 rooivleis JUNE 2011

Dave Ford, voorsitter van die Rooivleis­bedryfsforum (RMIF), sê sedert die eerste Clea ver­ toe kennings ses jaar gelede was daar ‘n aansienlike verbetering in slaghuisstan­daarde. Verbruikers het ook aangetoon dat hulle die Cleaver­toe kenning bestempel as ‘n bewys van goedkeu ring deur die bedryf.

Dave sê die Cleaver­toekennings, ‘n inisiatief van RMIF, gee erkenning aan slaghuise wat voldoen aan die verbruiker se verwagtinge wat betref higiëne in die slaghuis, die voorsien­ing van gehalteversekerde, gerolmerkte Suid­ Afrikaanse beesvleis, hul vlak van bekwaamheid in die aanbieding van raad oor die voorbereiding van spesifieke snitte en die kliënt se persepsie van waarde vir geld.

Altesame 6 nasionale en 40 provinsiale slaghuise het vanjaar Platinum of Goud in die Cleaver­toekennings ontvang. Hulle is gekies uit die rekordgetal 17 600 nominasies wat die publiek tussen Oktober en Desember verlede jaar per sms ingestuur het. Uiteindelik is 145 inskrywings individueel en anoniem op ‘n kontrolelys van 212 punte beoordeel.

As ‘n mens in ag neem dat daar In 2008 nog net 45 finaliste was, is dit duidelik dat dié toekennings inderdaad mettertyd meer bekendheid verwerf het.

Volgens Dave het die beoordelaars dan ook 'n veeleisende taak gehad, aangesien die standaarde jaar na jaar styg. Hy meen

Cleavers vir top­slagtersDie land se top slagters is onlangs weer teen mekaar

opgeweeg om te bepaal wie vanjaar die Cleaver-toekennings gaan ontvang. Die beste slaghuise, nasionaal sowel as in die onderskeie

streke, word jaarliks met hierdie toekennings beloon.

Die groep nasionale wenners van vanjaar se Cleaver­toekennings

Page 60: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 59

Handel

die toekennings motiveer die bestuur, per soneel, kliënte, verskaffers en mededingers ewe veel.

Die kategorieë van die Cleaver­toekennings is saamgestel volgens die grootte en aard van elke slaghuis, naamlik:• Drie of minder kasregisters• Vier of meer kasregisters• Vleismarkte

ontvangers van die nasionale Cleaver-toekennings vir 2010 Tot drie kasregisters• Platinum: Seemann’s Slaghuis ­ Strijdompark,

Gauteng• Goud: Berliner Grill & Deli ­ Northriding,

Gauteng.

vier en meer kasregisters• Platinum: Boma Vleismark – Moreleta Park,

Gauteng • Goud: Uitkyk Vleismark – Lichtenburg,

Noordwes.

vleismark• Platinum: Crossing Super Spar – Nelspruit,

Mpumalanga• Goud: Die Grove Super Spar – Nelspruit,

Mpumalanga.

ontvangers van die provinsiale Cleaver-toekennings vir 2010Tot drie kasregistersWes-Kaap Platinum: Tollies Slaghuis, Hartenbos Goud: JC Slagtery, RiversdalNoord-Kaap Platinum: West End Vleismark, Kimberley Goud: Smitties Quality Meat, Kurumanoos-Kaap Platinum: Heydenrychs Butchery, Port Elizabeth Goud: Ideal Butchery, Oos­Londonvrystaat Platinum: Koepel Vleismark, Parys Goud: Kroon Vars Vleis, Kroonstad

KwaZulu-Natal Platinum: Dirks Meat Market, Glenwood, Durban Goud: Grobbies Slaghuis, Bluff, BurbanMpumalanga Platinum: Kanhym Vars Vleis Deli, Middelburg Goud: Alan’s Slaghuis, Ermelolimpopo GeenNoordwes Platinum: Impala Vleis, BritsGauteng Platinum: Roodt Meat, Florida Goud: United Muslim Meat Supply, Johannesburg

vier en meer kasregistersWes-Kaap Platinum: Skaapland Tygervallei, Bellville Goud: Excellent Meat Rylands Estate, KaapstadNoord-Kaap Geenoos-Kaap Platinum: Cuyler Butchery, Uitenhagevrystaat Platinum: Fredilia Meat, WelkomKwaZulu-Natal Platinum: Bluff Meat Supply, Pinetown, Durban Platinum: Bluff Meat Supply, Bluff, Durban Goud: Michael Frey Fresh Meat, Port ShepstoneMpumalanga Geenlimpopo Platinum: Vleislapa, PolokwaneNoordwes Platinum: Goudkopslaghuis, KlerksdorpGauteng Platinum: Butcher Boys, Vanderbijlpark Goud: Edleen Butchery, Kemptonpark

vleismarkWes-Kaap Platinum: Pick n Pay, Constantia Platinum: Super Spar, Gateway Goud: Pick n Pay, Tokai Goud: Super Spar, MalmesburyNoord-Kaap Geen oos-Kaap Platinum: Pick n Pay Family, Grahamstad

Page 61: Rooivleis_Junie_2011

60 rooivleis JUNE 2011

Goud: Super Spar Walmer, Port Elizabethvrystaat Platinum: Pick n Pay Bloemgate, BloemfonteinKwaZulu-Natal Platinum: MichaelFrey Fresh Meats, Shelly Beach Goud: Pick n Pay, Shelly Beach Mpumalanga Platinum: Super Spar Saveway, Witbanklimpopo Platinum: Super Spar, Bela­Bela Goud: Pick n Pay, Bela­BelaNoordwes Platinum: Palmsand Spar, LichtenburgGauteng Platinum: Karaglen Super Spar, Johannesburg Goud: Pick n Way Waverley, Pretoria

Die ontvanger van die Platinum­toekenning in die afdeling van vier en meer kasregisters, Boma Vleismark, se eienaar, Hendrik Steenkamp, het ná die toekenning gesê hy is baie trots om as nasionale wenner aangewys te word. “Ons by Boma Vleismark streef nog altyd daarna om die beste gehalte produkte aan ons kliënte te bied. Om deur die Suid­Afrikaanse Rooivleisbedryf bekroon te word, is ‘n groot eer.”

Hendrik sê die Platinum­toekenning in die Cleaver­toekennings bevestig aan hulle kliënte dat hulle produkte en diens van die beste is. Dit is ook die boodskap wat uitgaan na nuwe kliënte.“Ons is baie dankbaar teenoor die rooivleisbedryf vir die openbare blootstelling, en dat hulle erkenning gee aan ons uitstekende gehalte vleisprodukte en toegewyde diens. Vir ons personeel is dit ‘n aansporing om te weet hulle harde werk word waardeer en dat elkeen ‘n belangrike skakel in die Boma­span is,” sê hy.

Boma Vleismark spog met twee vorige Cleaver­toekennings, naamlik provinsiale wenner in 2008 en ook in 2009. Hendrik sê om in hierdie unieke kompetisie te presteer, spoor die Boma­span aan om steeds beter diens aan hulle gewaardeerde kliënte te lewer.

Boma Vleismark het voorheen ook al ander toekennings ontvang, soos verlede jaar se goud in Beeld se leserskompetisie as een van Pretoria se gunsteling­slaghuise. Dít nadat hulle in 2007 reeds deur lesers van Pretoria News aangewys as beste vleismark in Pretoria.

Hendrik sê Boma Vleismark luister deurlopend na die behoeftes van die kliënte sodat hulle by die kliënte se veranderende lewensomstandighede kan aanpas. Daarom ontwikkel hulle voort­durend nuwe produkte, soos die sout­en­peper boerewors en droëwors. Hierdie produkte is slegs met sout en peper gegeur en bevat geen MNG (‘MSG’), kleurmiddels, geurmiddels, preserveermiddels of asyn nie. Die goed­ opge­leide personeel gee ook goeie raad aan kliënte oor die gebruik van vleissnitte, die beplanning van spyskaarte, asook die verpakking en berging van vleis. Gesonde geriefskos en klaargaar produkte bied verdere waarde aan die kliënt.

BOMA Vleismark is op die hoek van Rubenstein­ en Garsfonteinweg in Moreleta Park, Pretoria. Skakel hulle by 012 998 8711. R

Hendrik Steenkamp, eienaar van BOMA

Vleismark, ontvang die Cleaver­toekenning

van Louw van Reenen, voorsitter van die

Suid­Afrikaanse Voerkraalvereniging (SAVV)

tydens vanjaar se Cleaver­toekennings in April

Page 62: Rooivleis_Junie_2011

rooivleis JUNE 2011 61

Trade

The BFAP Baseline 2010 presents an outlook of South African agricultural production, consumption, prices and trade for the period 2010 to 2019. It is based on assumptions about a range of economic, technological, environmental, political, institutional and social factors. For each commodity, the important components of supply and demand are identified and equilibrium established in each market by means of balance sheet principles where demand equals supply.

Domestic meat markets seem to have been less affected by the global financial crisis compared to some major shifts that have occurred in meat markets across the globe.

For most of the meat types, average prices remained relatively constant during 2008 and 2009, with beef and mutton/ lamb prices recording slight increases, and chicken and pork prices remaining under pressure.

Red meat recoveringA significant recovery in global meat prices is expected over the

next three years, according to the south African Agricultural Baseline, conducted by the Bureau for Food and Agricultural Policy (BFAP).

Page 63: Rooivleis_Junie_2011

Mutton prices were supported by significantly higher international prices, especially in New Zealand, which outweighed the bearish impact of the stronger exchange rate. Chicken prices came under increasing pressure of cheaper imports due to the strengthening exchange rate.

Early indications are that over the period 2008 and 2009, consumers, faced with a budget constraint, shifted towards cheaper cuts of beef and the consumption of chicken as an alternative source of animal protein. The consumption of mutton has remained relatively constant and the consumption of pork has declined marginally over the same period.

The growth in the consumption of chicken is projected to outpace the growth for all the other types of meat. With an increase of 42% over the next decade, the total consumption of chicken is projected to exceed two million tonnes by 2019. Beef consumption is expected to grow by 17%. Although the mutton market is relatively small, a significant growth of 31% is expected over the next decade as per capita income increases. Pork consumption is projected to grow by 14% until 2019.

South Africa is expected to remain a net importer of chicken, as the annual average growth in production (2,4%) is outpaced by the growth in consumption (3,4%) over the outlook period. Chicken production will increase to 1,7 million tonnes over the next decade.

Price ratioThe chicken to maize price ratio is one of the key indicators illustrating the potential profit in the industry. The ratio has improved significantly over the past two years due to lower maize prices, but the profitability of the industry is still lower compared to 2004 and 2005, when extremely low maize prices coincided with strong economic growth, which led to a rapid expansion in production capacity. The chicken/maize price ratio will remain relatively constant over most of the baseline as the increase in chicken meat prices is met by the increase in maize prices. However, from 2016 onwards, the profitability shows an increasing trend.

The impact of the financial crisis is clearly illustrated by the stagnation of growth in the consumption of beef from 2008 to 2010. From 2011 onwards, beef con sumption will increase at an annual average rate of 1,7%, driven by the gradual economic recovery, to reach a level of more than 700 000 tonnes in 2019.

The impact of the FIFA World Cup on beef prices seems to be marginal and prices are expected to come under increasing pressure in the third quarter of 2010 as production is expected to increase, mainly driven by lower maize prices.

When maize prices are low, maize producers who also have a livestock production enterprise typically aim to realise a higher value for their maize by feeding it to calves that are not marketed.

Consequently, in years where maize prices are exceptionally low, calf prices tend to increase rapidly as the calf supply contracts. If beef prices are not supported by strong demand for beef, the result is that calf prices as a percentage

62 rooivleis JUNE 2011

“ Although the mutton market is

relatively small, a significant growth of

31% is expected over the next decade

as per capita income increases ”

Page 64: Rooivleis_Junie_2011

of beef prices increase rapidly, which holds a

significant risk for the producers, since beef

prices could come under significant pressure

when these animals are sold. An average beef

carcass price of R22,50 per kg is projected for

2010.

Over the outlook period, beef prices will move

in a typical cyclical pattern, with the next

increasing trend commencing in 2011. With

a projected annual average rate of increase of

7%, the beef price will reach R46/kg in 2019

compared to a calf price of R28/kg.

South Africa is expected to remain a net

importer of pork. During periods of an

appreciating exchange rate, cheaper imports

pose a greater threat to the domestic industry.

Since the origin of most imports is either France

or Germany, the recent sharp depreciation in

the euro relative to the rand has opened a

window for imports to increase. Mainly ribs

are imported.

Pork production was projected to respond

to lower feed prices and increase to almost

170 000 tonnes in 2010. Consumption was

also expected to increase on the back of the

economic recovery and favourable pork prices

compared to other meat types.

Over the baseline, the growth in consumption

of 14% marginally outpaces the projected

growth in production of 11%. As a result,

pork imports will increase to approximately

22 000 tonnes by 2019.

OverviewBFAP was established in 2004 to facilitate

decision making in the South African agricultural

sector and develop capacity to increase the

analytical and research skills available to the

sector. BFAP is housed as an independent

programme within the Department of

Agricultural Economics, Extension and Rural

Development at the University of Pretoria,

the Department of Agri cultural Economics

at the University of Stellenbosch and the

Directorate of Agricultural Economics at the

Provincial Department of Agriculture, Western

Cape. BFAP is the first of its kind in South

Africa and has become a valuable resource

to government, agribusiness and farmers by

providing analyses of future policy and market

scenarios and measuring their impact on farm

and firm profitability.

Trade

rooivleis JUNE 2011 63

For the full report, visit www.bfap.co.za and click on BFAP Baseline Report 2010. R

Page 65: Rooivleis_Junie_2011

Hierdie maklike resep maak ‘n

heerlike ete vir 12 mense

stroganoff-frikkadellemaak koue aande warmerFrikkadelle:• 1kg maalvleis

• 1 groot ui, gekap

• 125ml pietersielie, gekap

• 37,5ml suurlemoensap

• varsgemaalde swartpeper na smaak

• 2 snye witbrood

• 175ml vleisaftreksel

• 10ml sout

Sous:• 2 uie, gekap

• 500g sampioene, gekerf

• 2 knoffelhuisies, gekap

• 50ml botter

• 10ml mosterdpoeier

• 7,5ml sout

• 40ml koekmeelblom

• 500ml warm melk

• 50ml pietersielie, gekap

• 100ml suurroom

• sjerrie na smaak

1. Voorverhit die oond tot 160°C.2. Week die brood in die vleisaftreksel.

Voeg by die res van die frikkadel­bestanddele en meng met ‘n vurk.

3. Vorm balletjies en rangskik dit op ‘n bakplaat. Bak vir sowat 20 minute en skep die frikkadelle in ‘n diep bak sodra dit gaar is.

4. Berei die sous terwyl die frikkadelle bak:

a. Verhit die botter en soteer die uie, sampioene en knoffel daarin.

b. Voeg die mosterdpoeier, sout en meelblom by die sampioene.

c. Voeg die warm melk geleidelik by terwyl jy die sous oor ‘n lae hitte roer totdat dit dik is.

d. Voeg die pietersielie, suurroom en sjerrie by net voor opdiening.

5. Giet die sous oor die frikkadelle en sit dit dadelik voor met stampkoring, pasta of rys. R

64 rooivleis JUNE 2011