Rev

ista

Gal

ega

de A

dmin

istr

aci

n P

blic

aM

onog

rfi

co: O

rden

aci

n do

terr

itor

io e

urb

anis

mo

Revista Galega de Administracin PblicaMonogrfico: Ordenacin do territorio e urbanismo

44

ARTIGOS_11_ ARGELLO FERNNDEZ, Juan Carlos. A expropiacin forzosa e o seu papel na construcin do territorio a efectos de implantacin de infraestruturas_13_GARCA PORTO, Heriberto. A Lei 8/2012, do 29 de xuo, de vivenda de Galicia_19_BOROBIO SANCHIZ, Manuel, GARCA GARCA, Miriam, PAYN PREZ, Melania e CASTILLO RODRGUEZ, Francisco. A sostibilidade como principio reitor da ordenacin territorial en Galicia. As Directrices de ordenacin do territorio e o Plan de ordenacin do litoral_35_BUGA-LLO THIELEN, Javier. Solo de ncleo rural_57_ CAMPOS ACUA, M Concepcin. Os novos medios de intervencin na lexislacin urbanstica galega. Declaracin responsable e comunicacin previa_93_ DE DIOS VIITEZ, M Victoria e LPEZ SUREZ, Marcos A. Ordenacin do territorio e actividade mineira no mbito da Comunidade Autnoma de Galicia_119_BLANCO GONZLEZ, Aurelia e FRANCO TABOADA, Jos Antonio. O urbanismo da pequena escala. A dimensin oculta da cidade_143_GARCA-BORREGN MILLN, Ricardo. A ordenacin dos recursos naturais nos espazos da Rede Natura 2000 de Galicia_161_MARTNEZ ALLEGUE, Mara. Disciplina urbanstica na Comunidade Autnoma galega_185_NRDIZ ORTIZ, Carlos. As polticas urbanas e territoriais_221_OREIRO ROMAR, Jos ngel. A impugnacin indirecta dos instrumentos de planeamento urbanstico: a eliminacin do dereito ao recurso_229_RO-DRGUEZ GONZLEZ, Romn. A Lei 2/2010, de modificacin da LOUGA. Un lugar para o encontro_243_ROMA VALDS, Antonio. Tratamento xurdico das paisaxes culturais de Galicia_255_VZQUEZ MOURELLE, Ethel M. O papel das infraestruturas viarias no marco da ordenacin territorial de Galicia_267

ARTCULOS_309_ ARGELLO FERNNDEZ, Juan Carlos. La expropiacin forzosa y su papel en la construccin del territorio a efectos de implantacin de infraestructuras_311_GARCA PORTO, Heriberto. La Ley 8/2012, de 29 de junio, de Vivienda de Gali-cia_317_BOROBIO SANCHIZ, Manuel, GARCA GARCA, Miriam, PAYN PREZ, Melania y CASTILLO RODRGUEZ, Francisco. La sos-tenibilidad como principio rector de la ordenacin territorial en Galicia. Las Directrices de ordenacin del territorio y el Plan de Ordenacin del Litoral_333_BUGALLO THIELEN, Javier. Suelo de ncleo rural_355_CAMPOS ACUA, M Concepcin. Los nuevos medios de intervencin en la legislacin urbanstica gallega. Declaracin responsable y comunicacin previa_391_DE DIOS VII-TEZ, M Victoria y LPEZ SUREZ, Marcos A. Ordenacin del territorio y actividad minera en el mbito de la Comunidad Autnoma de Galicia_417_BLANCO GONZLEZ, Aurelia y FRANCO TABOADA, Jos Antonio. El urbanismo de la pequea escala. La dimensin oculta de la ciudad_441_GARCA-BORREGN MILLN, Ricardo. Ordenacin de los recursos naturales en los espacios de la Red Natura 2000 de Galicia_459_MARTNEZ ALLEGUE, Mara. Disciplina urbanstica en la Comunidad Autnoma gallega_483_NRDIZ ORTIZ, Carlos. Las polticas urbanas y territoriales_519_OREIRO ROMAR, Jos ngel. La impugnacin indirecta de los instrumen-tos de planeamiento urbanstico: la eliminacin del derecho al recurso_527_RODRGUEZ GONZLEZ, Romn . La Ley 2/2010, de modificacin de la LOUGA. Un lugar para el encuentro_541_ROMA VALDS, Antonio. Tratamiento jurdico de los paisajes culturales de Galicia_553_VZQUEZ MOURELLE, Ethel M. El papel de las infraestructuras viarias en el marco de la ordenacin territorial de Galicia_565

44Revista Galega de Administracin Pblica

MONOGRFICOOrdenacin do territorio e urbanismo

x u l l o - d e c e m b r oA n o 2 0 1 2

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

4

1991, ESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIN PBLICA

EDITAESCOLA GALEGA DE ADMINISTRACIN PBLICARa de Madrid, 2-4. Polgono das Fontias15707 Santiago de CompostelaTel. +34 981 54 60 40 - Fax +34 981 54 62 49web: http://egap.xunta.es/ - e-correo: regap@xunta.es

Traducin e supervisin lingsticaDiana Quintela Rodrguez

Deseo cubertaKrissola Diseo, S. L.Deseo grficoBrinco Soluciones Integrales, S. L.ImprimeBrinco Soluciones Integrales, S. L.

Periodicidade: Semestral

A EGAP non se identifica necesariamente cos xu-zos emitidos polos auto-res dos artigos que apa-rezan nesta revista, senn que sern nica e exclusi-vamente responsabilidade do ou dos seus autores.

REGAP: Revista Galega de Administracin Pblica. Nm. 44 (2012)

Santiago de Compostela: Escola Galega de Administracin Pblica, 1992

v.; 24 cm

ISSN: 1132-8371

Depsito legal: C-1.596-91

C

ON

SELL

O E

DIT

ORI

AL

5

Presidenta da REGAPSonia Rodrguez-Campos Gonzlez

Directora da Escola Galega de Administracin Pblica

Director da REGAPJuan J. Raposo Arceo

Profesor titular da Universidade da Corua

Secretara da REGAPM Victoria de Dios Viitez

Profesora titular de Dereito Administrativo da Universidade da Corua

Consello editorial

Roberto Blanco ValdsCatedrtico de Dereito Constitucional

da Universidade de Santiago de Compostela

M Jos Bravo BoschProfesora titular de Dereito Romano

da Universidade de Vigo

M Concepcin Campos AcuaSecretaria do Concello de Vigo

M Pilar Canedo ArrillagaProfesora de Dereito Internacional Privado

da Universidade de Deusto e membro do Tribunal Vasco da Competencia

Johann Christian PielowCatedrtico de Dereito Administrativo e director do

Instituto de Dereito Enerxtico da Universidade de Bochum

Francisco de Cominges CceresMaxistrado do Tribunal Supremo

Iigo del Guayo CastiellaCatedrtico de Dereito Administrativo

da Universidade de Almera

Antonio Fernndez de Bujn y FernndezCatedrtico de Dereito Romano

da Universidade Autnoma de Madrid

Giuseppe Franco FerrariCatedrtico de Dereito Pblico Comparado da Universidade de Luigi Bocconi de Miln, presidente do Instituto Europeo de Dereito

Comparado e director da Revista de Dereito Pblico Comparado e Europeo

Pablo Gonzlez MariasProfesor titular de Dereito Administrativo

da Universidade da Corua e director da Comisin da Seccin Xurdica do

Consello da Cultura Galega

Carlos Lema DevesaCatedrtico de Dereito Mercantil da Universidade Complutense de Madrid

Jess Martnez GirnCatedrtico de Dereito do Traballo e da Seguridade Social da Universidade da Corua

Antnio Cndido Macedo de OliveiraCatedrtico da Facultade de Dereito da Universidade do Minho de Braga (Portugal), director do NEDAL e do Mestrado en Dereito das Autarquas Locais

Luis Miguez MachoProfesor titular de Dereito Pblico e Teora do Estadoda Universidade de Santiago de Compostela

Jos Manuel Pardellas RiveraInterventor xeral da Deputacin de A Corua

Manuel Pillado QuintnsLetrado da Xunta de Galicia

Jos Antonio Redondo LpezCatedrtico de Economa Financeira da Universidade de Santiago de Compostela e acadmico numerario da Real Academia de Ciencias Econmicas e Financeiras de Espaa

Romn Rodrguez GonzlezProfesor titular de Anlise Xeogrfica Rexional da Universidade de Santiago de Compostela

Jaime Rodrguez-Arana MuozCatedrtico de Dereito Administrativo da Universidade da Corua e presidente do Foro Iberoamericano de Dereito Administrativo

7

A Escola Galega de Administracin Pblica (EGAP), de acordo coa sa normativa de creacin, ten entre os seus fins fundacionais a investigacin, a documentacin, o estudo e a realizacin de traballos de divulgacin no campo da Administracin P-blica, as como a difusin e publicacin daqueles. Neste mbito encdrase a elaboracin de revistas de ndole cientfica, das que a REGAP constite a publicacin emblemtica, de referencia no mbito administrativo galego e que, na presente etapa do Goberno da Xunta de Galicia, reiniciou a sa andaina tras varios anos de interrupcin na etapa precedente.

A REGAP pretende ser a voz do Dereito Pblico, e en especial do Dereito Administrativo, disciplina esta que me sinto especialmente vinculada non s polo actual labor que des-empeo, senn pola mia condicin de investigadora e profesora universitaria das materias que a integran. Polo demais, tal difusin pretndese desde Galicia pero sempre desde unha perspectiva universalista e global, pretendendo que a REGAP se converta no estrado desde o que os mis destacados representantes da Administracin, a Xurisprudencia e a doutrina cientfica traten aqueles temas que se consideran de mis interese para esta Comunidade autnoma.

Malia esta perspectiva universalista, convn salientar que na publicacin primar, como entendo non pode ser doutra forma, a difusin e normalizacin do idioma galego na Ad-ministracin Pblica, actuando a Revista como un vehculo de capacitacin lingstica do persoal e como un instrumento de participacin na fixacin da linguaxe tcnica, adminis-trativa e xurdica galega.

O presente exemplar, que inicia a serie de nmeros monogrficos da REGAP nesta nova eta-pa, ocpase da ordenacin autonmica do territorio e do urbanismo. Trtase dun tema de enorme importancia e grande actualidade. O primeiro deriva da configuracin das polticas pblicas urbanas como esenciais na organizacin do territorio e da vida da poboacin dun-ha Comunidade. Todo o vinculado con esta temtica ten unha transcendencia no tempo que sobrepasa amplamente o marco das polticas conxunturais, afectando, non s po-boacin actual de Galicia, senn das xeracins vindeiras. En canto actualidade sinalada,

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

8

esta xustifcase na existencia de diversa normativa de recente publicacin, como a relativa renovacin e rexeneracin urbana, a modificacin da lexislacin de costas, ou a nova re-gulacin do silencio administrativo en materia de licenzas; e ademais, porque o Goberno de Galicia est elaborando un novo marco normativo de inminente presentacin.

Ebenezer Howard coa sa obra Tomorrow, publicada en Inglaterra no ano 1898, e des-pois Horsfall en Alemaa en 1904 co seu libro The example of Germany, foron os que abriron o camio en materia de doutrina urbanstica. O urbanismo, tal como din SCOTT e ROWELS, escndese nun urbanismo terico e un urbanismo real. O primeiro a quintaesen-cia da orde e a razn mentres que o segundo est cheo de desorde e desatino. por iso que o terico non nos amosa o urbanismo que , senn o que debera ser e infortunada-mente non coincide co real. Pois ben, a presente monografa pretende reflectir o estado da cuestin urbanstica de Galicia, achegando unha visin polidrica, desde unha pluralidade de perspectivas, daquela. As, analzanse os instrumentos de ordenacin do territorio, as polticas urbanas e territoriais, as infraestruturas e o seu papel na ordenacin do territorio na Comunidade Autnoma, o papel do instituto expropiatorio na construcin da identida-de territorial galega, o solo tpico e singular da Comunidade Autnoma de Galicia (o solo de ncleo rural), a ordenacin dos recursos naturais e mineiros, os novos procedementos de control da legalidade urbanstica, os mecanismos de impugnacin do planeamento, a disciplina urbanstica, a normativa de vivenda de 2011 da Comunidade Autnoma de Gali-cia, as paisaxes culturais, e o novo marco regulatorio do urbanismo, entre outras cuestins.

Arquitectos, enxeeiros, profesores universitarios, fiscais, autoridades e tcnicos das diver-sas Administracins proporcinannos unha panormica sobre as cuestins indicadas que agardemos sexan de interese para os lectores, e que poidan servir como achega ao debate que a nova normativa urbanstica, inminente, vai sen dbida xerar.

Por ltimo, non estar de mis advertir que un territorio adecuadamente ordenado, co que Sir Raymond Unwin chamou toque vivificante da arte, incrementa o seu valor e xera unha maior calidade de vida para os seus habitantes. Cmpre trasladar ordenacin do territorio, a travs de mecanismos como as DOT e o POL, e ao urbanismo, a travs das disposicins xerais e os plans, principios que van mis al dos meramente tecnocrticos, para conseguir unha paisaxe que protexa e preserve a identidade da nosa terra, e que posibiliten o seu desenvolvemento, sen esquecer o valor tradicional das nosas construcins e poboacins, e a necesaria preservacin da riqueza do noso patrimonio construtivo e cultural. Cremos que o Goberno galego, coas sas polticas e a normativa que ditou, e que est elaborando, deu un paso esencial nesta direccin.

Sonia Rodrguez-Campos GonzlezDirectora da Escola Galega de Administracin Pblica

9

44

SUMARIo

ARTIGOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

ARGELLO FERNNDEZ, Juan CarlosA expropiacin forzosa e o seu papel na construcin do territorio a efectos de implantacin de infraestruturas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

GARCA PORTO, HeribertoA Lei 8/2012, do 29 de xuo, de vivenda de Galicia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

BOROBIO SANCHIZ, Manuel, GARCA GARCA, Miriam, PAYN PREZ, Melania e CASTILLO RODRGUEZ, FranciscoA sostibilidade como principio reitor da ordenacin territorial en Galicia. As Directrices de ordenacin do territorio e o Plan de ordenacin do litoral . . . 35

BUGALLO THIELEN, JavierSolo de ncleo rural . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

CAMPOS ACUA, M ConcepcinOs novos medios de intervencin na lexislacin urbanstica galega. Declaracin responsable e comunicacin previa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

DE DIOS VIITEZ, M Victoria e LPEZ SUREZ, Marcos A .Ordenacin do territorio e actividade mineira no mbito da Comunidade Autnoma de Galicia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

BLANCO GONZLEZ, Aurelia e FRANCO TABOADA, Jos AntonioO urbanismo da pequena escala. A dimensin oculta da cidade . . . . . . . . . . . 143

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

10

GARCA-BORREGN MILLN, RicardoA ordenacin dos recursos naturais nos espazos da Rede Natura 2000 de Galicia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

MARTNEZ ALLEGUE, MaraDisciplina urbanstica na Comunidade Autnoma galega. . . . . . . . . . . . . . . . . 185

NRDIZ ORTIZ, CarlosAs polticas urbanas e territoriais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

OREIRO ROMAR, Jos ngelA impugnacin indirecta dos instrumentos de planeamento urbanstico: a eliminacin do dereito ao recurso . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

RODRGUEZ GONZLEZ, RomnA Lei 2/2010, de modificacin da LOUGA. Un lugar para o encontro. . . . . . . . 243

ROMA VALDS, AntonioTratamento xurdico das paisaxes culturais de Galicia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255

VZQUEZ MOURELLE, Ethel MO papel das infraestruturas viarias no marco da ordenacin territorial de Galicia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267

cin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administcin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracina Galela de Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galde Administracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Anistracin Pblica Revista Galela de Administracin Pblica Revista Galega de Administ

11

44

Artigos

44

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

13

A expropiacin forzosa e o seu papel na construcin do territorio a efectos de implantacin de infraestruturasJUAN CARLoS ARGELLo FERNNDEzPresidente do Xurado de Expropiacin de Galicia

Resumo: A expropiacin como mtodo de obtencin de chan necesario para a execucin de infraestrutu-ras municipais e supramunicipais. A valoracin do solo destinado a estas infraestruturas.

Palabras clave: Expropiacin urbanstica, plan urbanstico, infraestruturas municipais e supramunicipais, valoracin do solo.

Abstract: Expropriation as a method to obtain land needed for the development of municipal and supramunicipal infrastructure. Assessment of land allotted to said infrastructure.

Key words: Urban expropriation, urban planning, municipal and supramunicipal infrastructure, land assessment.

O artigo 85 da Lei de Expropiacin Forzosa (LEF) excle do rxime xeral as expropiacins que se leven a cabo por razn de urbanismo e as que en calquera caso realicen as Enti-dades locais. O seu Regulamento (REF) engade, ademais, que entre estas ltimas estarn necesariamente as referentes a obras ou servizos incluidos en plans ou proxectos munici-pais ou provinciais; as mesmo, determina que as expropiacins que se realicen por razn de urbanismo se axustarn ao disposto na lexislacin sobre rxime de solo vixente en cada momento.

A norma que nesta materia resulta de aplicacin na actualidade o texto refundido da Lei de Solo, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 2/2008, de 20 de xuo (TRLS). Esta norma estatal establece o rxime de expropiacin por razn da ordenacin territorial e urbansti-

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

14

ca, se ben este non deixa de ser unha especie dentro do xnero constituido polo instituto expropiatorio cuxo rxime xeral lle de aplicacin supletoria.

Neste punto debemos lembrar como a STC 61/1997 supuxo un punto de inflexin na concepcin urbanstica e da ordenacin do territorio no noso pas. Esta sentenza non s declarou inconstitucionais a maior parte das previsins do texto refundido da Lei sobre o Rxime do Suelo de 1992, senn que tamn determinou que o Estado carece de compe-tencias sobre ordenacin territorial e urbanismo. As, as nicas competencias nesta materia atribuibles ao Estado son a regulacin da propiedade, os dereitos e deberes bsicos dos propietarios, a determinacin dun nivel mnimo de aproveitamentos, a expropiacin e as valoracins; e o sistema indemnizatorio.

Sobre este ltimo punto o TC sostn: O Estado carece de competencias para establecer cal ou cales sexan as vas necesarias e indispoibles para obter terreos dotacionais que a materia sobre a que se pretenden impoer uns concretos medios ao tempo que a sa competencia ex art. 149.1.18 CE non alcanza mis al da fixacin das garantas ex-propiatorias tamn na sa variante urbanstica. A regulacin da causa de expropiar para a obtencin de terreos dotacionais e a definicin da ocupacin directa corresponde s Comunidades Autnomas.

Dada, pois, a competencia exclusiva das Comunidades Autnomas para promulgar as sas propias leis en materia urbanstica e de ordenacin territorial, todas elas procederon entn a lexislar, ben seguindo o modelo da lexislacin estatal (separando en diferentes leis a Or-denacin do Territorio e o Urbanismo) ben aunndoas nunha soa.

Polo tanto, atopmonos tantas leis urbansticas como Comunidades Autnomas, polo que o papel do Municipio pode variar sensiblemente en cada unha daquelas. Porn, polo xeral, as leis urbansticas autonmicas adoitan establecer que o Municipio a Administracin competente para redactar e aprobar provisionalmente o Plan Xeral, quedando a aprobacin definitiva en mans da Administracin autonmica, quen, porn, ve limitada a sa posibilida-de de formular obxeccins a aspectos derivados do control da legalidade ou da existencia de especficos intereses de carcter supramunicipal.

Todo este prembulo resultou necesario para deixar claro que existen sensibles diferenzas entre as infraestruturas propiamente municipais e as de carcter supramunicipal a efectos expropiatorios.

Por un lado, a expropiacin urbanstica ou por razn de urbanismo constite unha ex-propiacin especial que se diferencia da ordinaria en que a obra ou servizo dos que trae causa aparece prevista nun plan de ordenacin urbana ou nun instrumento urbanstico de contido similar. Por outro lado, a construcin dunha infraestrutura supramunicipal, con in-dependencia de que o terreo sobre o que se implantare figure no planeamento local como reservado a un sistema xeral, non constite unha execucin do Plan Xeral, pois non trae causa deste; a infraestrutura supramunicipal constrese independentemente da vontade do planificador local, e, mesmo en ocasins, contra a sa vontade.

Con carcter xeral, as expropiacins para infraestruturas de carcter supramunicipal que non tivesen acollida no planeamento rexiranse polo rxime establecido pola LEF, mentres que aquelas infraestruturas que estivesen incardinadas nas previsins do planeamento ur-banstico se realizaran mediante os procedementos expropiatorios especiais por razn de

15

A e

xpr

opi

Ac

in

fo

rzo

sA e

o s

eu p

Ape

l n

A c

on

stru

ci

n d

o

terr

ito

rio

A e

fec

tos

de

impl

An

tAc

in

de

infr

Aes

tru

turA

sJu

an c

arlo

s A

rge

llo f

ern

ndez

pxs

. 13-

18

mo

no

Gr

fic

oO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

urbanismo: a taxacin conxunta (de regulacin autonmica) ou mediante o procedemento para a taxacin individual recollido na LEF.

O artigo 126 da Lei 9/2002, de 30 de decembro, de Ordenacin Urbanstica e Proteccin do Medio Rural de Galicia (LOUGA) contempla das figuras expropiatorias diferentes: a expropiacin como sistema de actuacin e a expropiacin para outros fins urbansticos (execucin dos sistemas xerais da ordenacin urbanstica do territorio ou dalgn dos seus elementos, ou para realizar actuacins illadas en solo urbano).

A frmula tradicional de obtencin de terreos particulares para a implantacin de infraes-truturas era a expropiacin. En virtude do instituto expropiatorio, a Administracin adquira os bens que lle eran necesarios para executar os sistemas xerais.

Hoxe en da, parte da lexislacin sectorial estatal, contempla a expropiacin forzosa como mtodo nico para a obtencin de solos destinados a grandes infraestruturas supramunici-pais. Tal o caso da Lei de Estradas ou o seu Regulamento, para os que a mera aprobacin do proxecto, implica a declaracin de utilidade pblica e a necesidade de ocupacin dos bens, aos efectos da sa expropiacin.

Agora ben, as tcnicas de urbanismo permiten outras frmulas para obter os bens necesa-rios para a execucin das dotacins pblicas. As atoparmonos con que a Administracin tamn ten a posibilidade de obtencin dos solos necesarios para dotacins pblicas:

por cesin dos propietarios,

mediante transferencias de aproveitamento,

por ocupacin directa,

permuta forzosa,

por convenio.

Polo tanto, poden ser varios os mtodos que se poden empregar para a obtencin dos terreos necesarios para os sistemas xerais e as dotacins pblicas municipais, entre os que est incluido, obviamente, o expropiatorio, que como dicimos, non o nico nin moito me-nos o preferente. As, as lexislacins autonmicas veen preferindo frmulas cooperativas ou consorciadas de execucin do planeamento, pero recoecen tamn a posibilidade de executar o devandito planeamento mediante a expropiacin do solo.

Pero, como xa avanzamos anteriormente, a construcin dunha infraestrutura supramunici-pal, independentemente de que o terreo sobre o que se vai construir figure no planeamen-to como reservado a un sistema xeral, non constite unha execucin do Plan Xeral, pois non trae a sa causa deste. Por regra xeral, o noso ordenamento sectorial impn s autori-dades urbansticas que inclan no planeamento as previsins de tales infraestruturas; pero a constancia, no seu caso, das infraestruturas supramunicipais no Plan Xeral non depende da actividade planificadora nin obedece actividade planificadora de competencia municipal, senn necesaria coordinacin entre Administracins Pblicas, que obriga autoridade municipal a reservar no planeamento solo para as devanditas infraestruturas.

Lembremos, por exemplo, que en materia de estradas, a Lei 25/1988, de 29 de xullo, esta-tal sinala: Artigo 10.1. Cando se trate de construir estradas ou variantes non incluidas no planeamento urbanstico vixente dos ncleos de poboacin aos que afecten, o Ministerio de Obras Pblicas e Urbanismo deber remitir o estudo informativo correspondente s

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

16

Comunidades Autnomas e Corporacins Locais afectadas, ao obxecto de que durante o prazo dun mes examinen se o trazado proposto o mis axeitado para o interese xeral e para os intereses das localidades, provincias e Comunidades Autnomas a que afecte a nova estrada ou variante. Transcorrido o devandito prazo e un mes mis sen que as devan-ditas Administracins Pblicas informen ao respecto, entenderase que estn conformes coa proposta formulada. En caso de desconformidade, que necesariamente haber de ser moti-vada, o expediente ser elevado ao Consello de Ministros, que decidir se procede executar o proxecto, e neste caso ordenar a modificacin ou revisin do planeamento urbanstico afectado, que deber acomodarse s determinacins do proxecto no prazo dun ano desde a sa aprobacin.

Coherentemente con iso, as CC AA fixeron previsins afns na sa lexislacin urbanstica e de estradas; debe terse en conta que o instrumento de previsin das estradas e demais vas de comunicacin non locais non o PXOU, senn, no seu caso, os correspondentes plans territoriais, estatais ou autonmicos. As, no caso de Galicia, as previsins dos plans territoriais impense aos Plans Xerais de acordo co establecido na sa Lei 10/1995, de 23 de novembro, de Ordenacin do Territorio.

En definitiva, a denominacin dunha expropiacin como urbanstica ou non pode levar a erro: en sentido propio deberase empregar tal denominacin s cando a expropiacin trae por causa o propio planeamento, supoendo unha modalidade de execucin do mesmo, e non sempre que expropiacin lle resulta de aplicacin a lexislacin urbanstica. Iso dise, por exemplo, porque o artigo 11.2 da Lei de Estradas vn a sinalar que as travesas se so-meten s prescricins urbansticas, e a lexislacin urbanstica autonmica prev en moitos casos que se o sistema xeral (e non distingue a sa tipoloxa) est previsto no planeamento, e adscrito a solo urbano ou urbanizable programado, se empregue para a sa obtencin a normativa urbanstica; por iso, hai ocasins en que a doutrina, e mesmo as resolucins xudiciais, chaman urbansticas a todas estas expropiacins s que se aplica normativa urbanstica, con independencia de que traian ou non causa no planeamento. A xurispru-dencia veu sinalando que, anda cando no planeamento local se tivese contemplado, dentro da accin urbanizadora, a incidencia dunha obra pblica supramunicipal, este feito non lle faca perder o seu carcter ou natureza, pois a sa finalidade non a execucin de plans de urbanismo ou de plans parciais ou especiais, e o feito de que poida afectar a sectores ou zonas afectadas polo planeamento non determina per se que a sa finalidade sexa ur-banstica, senn que se produce un acomodamento con esas finalidades, sen influir por iso no prezo xusto e, en todo caso, a clasificacin do solo expropiado resulta intranscendente hora de fixar a sa valoracin.

Este asunto tia a sa transcendencia, cando menos, ata a aparicin da Lei de Solo de 2007 e do posterior TRLS de 2008, cuxo obxectivo foi pechar a posibilidade de que os tribunais seguisen recoecendo no prezo xusto aos propietarios expropiados as plusvalas urbans-ticas aplicando o principio da equidistribucin das cargas e dos beneficios resultantes da clasificacin do solo do novo planeamento.

O novo rxime de valoracins proposto desde 2007 non recoece ao propietario ningunha plusvala urbanstica ata que o proceso urbanizador finalizou. Agora, a valoracin do suelo vinclase sa situacin bsica: rural ou urbanizado; e o que se atope nunha ou outra situacin depende da sa efectiva transformacin. Isto , ags o solo urbanizado, o resto valrase mediante a capitalizacin da renda derivada da sa explotacin real ou potencial

17

A e

xpr

opi

Ac

in

fo

rzo

sA e

o s

eu p

Ape

l n

A c

on

stru

ci

n d

o

terr

ito

rio

A e

fec

tos

de

impl

An

tAc

in

de

infr

Aes

tru

turA

sJu

an c

arlo

s A

rge

llo f

ern

ndez

pxs

. 13-

18

mo

no

Gr

fic

oO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

(a que sexa superior), corrixida por un coeficiente que atende a factores obxectivos de lo-calizacin. A situacin bsica do solo non permite considerar a finalidade da expropiacin, o destino do solo.

As, o art. 22.2 TRLS 08 establece que o suelo se taxar segundo a sa situacin e con in-dependencia da causa da valoracin e o instrumento legal que a motive, sendo este criterio tamn de aplicacin aos solos destinados a infraestruturas e servizos pblicos de interese xeral supramunicipal, tanto se estivesen previstos pola ordenacin territorial e urbanstica como se fosen de nova creacin. A sa valoracin determinarase segundo a situacin bsica dos terreos en que se sitan ou polos que discorren.

Se non cabe considerar a que se destina o solo expropiado irrelevante que a expropiacin sexa para unha infraestrutura supramunicipal ou para unha dotacin municipal; sempre se valorar como solo rural se non solo efectivamente urbanizado. Agora ben, como xa sinalou algn autor, convn lembrar que o Tribunal Supremo reiterou constantemente o criterio xeral da valoracin de acordo coa clasificacin do solo. Esta afirmacin mantvose mesmo citando a nova lexislacin e equiparando as situacins bsicas do solo clasificacin urbanstica, o que podera supoer un aviso implcito sobre a continuidade da lia xuris-prudencial coa que, en principio, se quera rematar. Iso resultara en consonancia, segundo Ortiz Ballester, con xurisprudencia anterior do propio TS na que admita a sa vontade de desalentar anticipacins reguladoras que puidesen converter tan importante regra (o prin-cipio de equidistribucin) en norma puramente programtica.

En conclusin, podemos sinalar que o carcter supramunicipal ou municipal da infraes-trutura pode resultar determinante a efectos expropiatorios en canto determinacin do prezo xusto, dependendo da interpretacin xurisprudencial que se impoa despois do novo rxime de valoracins imposto polo Estado a partir de 2007. En tal sentido, as sentenzas do TS de 9 de decembro de 2008, 7 de xullo de 2009 e 17 de maio de 2010 afirman que a taxacin dos terreos expropiados de acordo coa sa clasificacin urbanstica constite a regra xeral. Trtase dun principio tradicional para as expropiacins por razn de urbanis-mo, cando se diferenciaba este tipo de expropiacins das ordinarias, como para todas na actualidade. Este criterio rexe no noso ordenamento desde a Lei sobre Rxime do Solo e Ordenacin Urbana de 12 de maio de 1956, pasando polo Texto Refundido aprobado polo Real Decreto 1346/1976, de 9 de abril, polo adoptado mediante o Real Decreto lexislativo 1/1992, de 26 de xuo, pola propia Lei 6/1998, pola posterior 8/2007, de 28 de maio, do Solo e, en fin, polo Texto Refundido xurdido desta ltima Lei e acordado polo Real Decreto lexislativo 2/2008, de 20 de xuo, disposicins estas das ltimas que empregan a expre-sin situacin bsica, terminoloxa que vn substituir na lexislacin bsica do Estado nocin de clasificacin.

BibliografaARMENGOT DE PEDRO, ANTONIO: RGIMEN DEL SUELO Y VALORACIONES: COMENTA-

RIOS A LA LEY 6/1998, DE 13 DE ABRIL. EL CONSULTOR DE LOS AYUNTAMIENTOS Y DE LOS JUZGADOS, 2000.

GARCA DE ENTERRA, EDUARDO & FERNNDEZ RODRGUEZ, TOMS RAMN, CURSO DE DERECHO ADMINISTRATIVO. MADRID: CIVITAS, 1999-2004.

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

18

GARCA ERVITI, FEDERICO. COMPENDIO DE ARQUITECTURA LEGAL: DERECHO PROFE-SIONAL Y VALORACIONES INMOBILIARIAS. BARCELONA, REVERTE, 2006.

GARCA GIL, F. JAVIER. EL NUEVO DERECHO DEL SUELO: LEY 8/2007, DE 28 DE MAYO, DE SUELO: COMENTARIOS A LA NUEVA LEY DE SUELO, EJEMPLOS DE VALORACIONES DE LOS DISTINTOS TIPOS DE SUELO, ANEXO NORMATIVO. PAMPLONA: DAPP, 2007.

CHINCHILLA PEINADO, JUAN ANTONIO et al. LEY DEL SUELO: COMENTARIO SISTEMTI-CO DEL TEXTO REFUNDIDO DE 2008 . EDICIN ED. 2009.

44

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

19

HERIBERTo GARCA PoRToSecretario xeral do Instituto Galego da Vivenda e Solo

A Lei 8/2012, do 29 de xuo, de vivenda de Galicia

Resumo: O obxectivo fundamental da Lei 8/2012, do 29 de xuo, de Vivenda de Galicia mellorar as condicins de acceso vivenda por parte dos cidadns da comunidade autnoma, construndo un marco estable no que os dereitos dos usuarios acaden o maior nivel de proteccin e no que os distintos aspectos do sector se regulen de acordo coa realidade do pas e as sas verdadeiras necesidades. As mesmo, pre-tende adoptar medidas de reactivacin do sector inmobiliario e, ao mesmo tempo, sentar as bases para que, unha vez superados estes momentos difciles, se dispoa dun sector mis ordenado, profesionalizado e con maior seguridade xurdica para os adquirentes.

Palabras clave: vivenda; protexida; solo; promocin; rexistro.

Abstract: The basic goal of Law 8/2012, of the 29 of June, of House of Galicia it is to improve the condi-tions of access to the house on the part of the citizens of the autonomous community, building a stable frame in which the rights of the users reach the biggest level of protection and in which the different as-pects of the sector are regulated in accordance with the reality of the country and his real needs. Likewise, it intends to adopt measures of reactivation of the property sector and, at the same time, to sit the bases so that, once these difficult moments surpassed, itself it has a tidier sector, profesionalizado and with bigger legal safety for the acquirers.

Key words: house; protege; solo; promotion; registration.

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

20

Nos ltimos anos ditronse unha multiplicidade de normas con incidencia en materia de vivenda, tanto a nivel estatal como autonmico. A nova lei, con vocacin de estabilidade, trata de incorporar as modificacins producidas como consecuencia das innovacins na materia, de recoller as achegas normativas existentes que se estiman merecedoras de con-servacin, e de determinar un marco lexislativo estable e simplificado que permita, especial-mente ao consumidor e usuario das vivendas, dispor dunha norma completa de referencia que lle outorgue a seguridade xurdica e a garanta de calidade nun tema de tal transcen-dencia como o da vivenda.

Ademais, este cambio lexislativo ten a sa base na necesidade de eliminar imprecisins conceptuais e resolver disfuncins e lagoas que aporten seguridade e confianza a un sector clave que nestes momentos est a vivir as dificultades da situacin econmica como ningn outro.

Entendendo que imprescindible crear un marco normativo estable que non deba de ser obxecto de modificacin total cada poucos anos, elaborouse un texto que establece as cuestins bsicas en materia de vivenda sen caer na tentacin de introducir regulacins excesivamente concretas, de tal forma que poida constitur un marco vlido para o desen-volvemento dos programas de vivenda e rehabilitacin que en cada momento sexa oportu-no fomentar, que sexa un instrumento que preste as debidas garantas aos usuarios e que dispoa dun rxime sancionador claro e proporcionado de tal xeito que sexa un elemento disuasorio para evitar as posibles fraudes en materia de vivenda.

Asimesmo, a lei introduce diversas modificacins da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia (LOUGA), de tal xeito que permita adaptar a reserva de solo de vivenda protexida s necesidades reais da mesma segundo consta no Rexistro de Demandantes de Vivenda Protexida. Deste xeito os plans xe-rais podern tomar como referencia para determinar a porcentaxe de reserva o nmero de persoas inscritas no Rexistro debendo respectar ademais a clasificacin por tipo de vivendas que resulta do mesmo. Ao mesmo tempo modlase a obriga de simultanear a construcin de vivendas protexidas coas vivendas libres no mbito dun plan parcial e prevese o destino de cando menos o 50% da cesin do 10% aos concellos con destino a vivendas de Promo-cin Pblica ou vivendas de Proteccin Autonmica de rxime especial. Todas estas medidas estn encamiadas a dinamizar o sector, adaptando as proporcins e os prazos de constru-cin das vivendas protexidas demanda real existente en cada localidade.

Nas disposicins adicionais ao propio texto normativo, establcese unha medida encamia-da proteccin dos adquirentes de boa fe afectados por actuacins administrativas decla-radas ilegais por sentenzas xudiciais.

Establcese que, como medida de reactivacin do sector e de facilitar o acceso a vivenda, o IGVS crear unha Bolsa de Vivendas en venda e en aluguer con opcin de compra cun prazo de vixencia ata o 31 de decembro de 2014 e que poder ser prorrogado por acordo do Consello da Xunta de Galicia.

Estrutura e principais novidades da Lei 8/2012O texto normativo estrutrase en catro ttulos:

TTULO I: DA VIVENDA EN XERAL

21

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

TTULO II: DAS VIVENDAS PROTEXIDAS E OUTRAS ACTUACINS PROTEXIDAS

TTULO III. DA EXPROPIACIN EN MATERAI DE VIVENDA

TTULO IV: DA INSPECCIN E O RXIME SANCIONADOR EN MATERIA DE VIVENDA.

A lei ten 114 artigos, 12 disposicins adicionais, 9 transitorias, 2 derrogatoria e das finais.

Ttulo I. Da vivenda en xeral

Captulo I. Das disposicins xerais

Reglase o obxecto e mbito de aplicacin da lei adaptando o glosario de termos ao conti-do da nova Lei e definindo claramente todos aqueles conceptos que teen unha incidencia no desenvolvemento da norma.

Captulo II. A calidade nas vivendas

Simplifcase a regulacin facendo unha referencia expresa ao aforro enerxtico e ao fomen-to de materiais e enerxas autctonas, sinalando que os diferentes plans e programas que establezan medidas de apoio en materia de vivenda, fomentarn o cumprimento destes preceptos.

Asimesmo, a regulacin da calidade na vivenda adptase ao novo Decreto 31/2011, do 17 de febreiro, de Entidades e Laboratorios de Control de Calidade que est xa aprobado e que se axusta Directiva 2006/123/CEE, relativa aos servizos no mercado interior.

Faise unha regulacin clara do Libro do Edificio, pero sen cambios substanciais para non obrigar a adaptar a redaccin e o formato do mesmo a unha nova regulacin sen obter melloras importantes.

Captulo III. Do uso, mantemento e conservacin das vivendas

Establcese o uso e mantemento axeitado das vivendas e os deberes de conservacin dunha forma sinxela e sen repetir previsins xa establecidas noutras normas como a LOUGA.

Indcase que a obriga de bo uso e mantemento corresponde aos usuarios e as obras de conservacin aos propietarios.

Captulo IV. A proteccin das persoas adquirentes e usuarias de vivenda

Este captulo aborda a proteccin de adquirentes e usuarios, xuntando o regulado en dispo-sicins precedentes coas innovacins introducidas pola mis recente normativa en cuestins como a publicidade e o dereito informacin. Trtase, en fin, de que o adquirente e usuario dunha vivenda coeza os seus dereitos, o ben que se lle subministra, as posibilidades de actuacin ante as patoloxas na sa producin ou as eventuais actuacins que infrinxan os seus dereitos e intereses, evitando malas prcticas que os poidan lesionar, en especial en materia de prezos. En tal sentido delimtase, desde unha perspectiva cronolxica no proceso

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

22

de construcin e entrega dunha vivenda, un triplo nivel de proteccin, diferenciando a fase precontractual, a de proxecto e construcin, e a da vivenda rematada.

Deste xeito, reglase a cantidade mxima a pagar como reserva de vivenda, que se fixa no 1% do seu prezo; prohbese impoer ao comprador de vivenda os gastos de escritura de obra nova, divisin horizontal e cancelacin de cargas; e impdese que se poida condicionar a venda dunha vivenda protexida coa imposicin da adquisicin de bens que non estn vinculados mesma na cualificacin, como segundas prazas de garaxe ou participacins en locais comerciais.

Finaliza este captulo cunha novidade normativa fundamental, que a implantacin e regu-lacin dun rexistro de promotores. Trtase de fomentar, a travs desta institucin de nova creacin, baixo a tutela do IGVS, a calidade da construcin, posibilitando que o cidadn coeza con quen contrata, diferenciando os autnticos empresarios profesionais dos que carecen de tales condicins, e garantindo, en suma, a transparencia do mercado inmo-biliario, a cuxo fin se esixe o reflexo no Rexistro dunha serie de datos que se consideran significativos dos promotores.

Seccin 1.- Da publicidade da oferta de vivenda

Reglase a publicidade na oferta de vivendas indicando o contido mnimo, as mencins obrigatorias e o seu carcter vinculante as como a claridade na publicidade do prezo tanto de venda como no seu caso de renda.

Seccin 2.- Da informacin na venda de vivendas

Reglanse as garantas para o acceso a vivenda en proxecto, en construcin ou rematadas.

Establcese a documentacin a entregar polo promotor ou polo axente na venda das viven-das tanto en construcin como rematadas e a obriga da correspondencia entre o proxecto e a construcin.

Establcese con detalle as condicins nas que se debe efectuar unha reserva de vivenda proxectada e o pagamento de cantidades a conta durante a construcin e as garantas que deben outorgarse ao comprador para, no seu caso, proceder devolucin das devanditas cantidades.

Seccin 3.- Dos promotores e o seu rexistro

Reglase dunha forma singularizada a este axente da edificacin creando un rexistro de promotores de Galicia con carcter informativo e como medida de fomento da transparen-cia do sector.

A inscricin ser necesaria para todos aqueles promotores que queiran desenvolver a sa actividade en Galicia, ser meramente informativa e recoller os datos bsicos sobre a per-sonalidade, solvencia, obras executadas, sancins administrativas, sentenzas xudiciais etc.

Captulo V. Das fianzas dos contratos de arrendamento de vivendas e de predios urbanos

23

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

Reglanse as fianzas de arrendamentos. A regulacin mais detallada que na Lei do ano 2008 e xa est adaptada ao Decreto 42/2011, do 3 de marzo, polo que se establece o pro-cedemento para o depsito de fianzas.

Establece, ademais, a obriga de realizar o depsito tanto de vivendas e locais como dos contratos de subministros e servizos. Regula tamn, as actualizacins e as devolucins das fianzas e establece a posibilidade de colaboracin cos colexios profesionais nesta materia.

Captulo VI. Licenza de primeira ocupacin e declaracin de obra nova

Reglase dunha forma somera a licenza de primeira ocupacin e os seus efectos.

Establece a obriga de dispoer da licenza de primeira ocupacin para realizar as conexins dos servizos de auga, saneamento, electricidade, etc. as como para o outorgamento da declaracin de obra nova terminada.

Ttulo II. Das vivendas protexidas e outras actuacins protexidas

Captulo I. Clasificacin das vivendas protexidas

Clarifcase a tipoloxa das vivendas protexidas determinando a seguinte clasificacin:

1. Vivendas de Promocin Pblica (VPP), son as promovidas ou cualificadas polo IGVS, sen nimo de lucro.

2. Vivendas de Proteccin Autonmica (VPA), que poden ser promovidas por promotores pblicos, por promotores privados ou por autopromotores.

Por outra banda faise unha referencia expresa posibilidade de que os solos pblicos para vivendas protexidas poidan poerse no mercado en diferentes modos de xestin como a venda con pagamento aprazado, dereito de superficie, etc.

Na Lei, a vivenda de promocin pblica a que promova ou cualifique como tal o IGVS e se adxudique conforme a un procedemento regrado. Asimesmo, indcase expresamente que o IGVS poder cualificar as vivendas como de promocin pblica, con independencia da persoa, fsica ou xurdica, que a promovera. Isto abre a porta a sistemas de colaboracin pblico-privada na vivenda de promocin pblica, que se regulan expresamente nesta lei. Deste xeito, o IGVS poder cualificar como pblicas as vivendas promovidas por un promo-tor privado sempre que sexan adxudicadas polo IGVS e as condicins de venda e axudas se adapten as regulamentariamente previstas para as vivendas pblicas. Estas vivendas deno-mnanse vivendas protexidas de promocin pblica concertada.

Cranse tamn as vivendas de insercin ou asistenciais en colaboracin con outras adminis-tracins pblicas ou entidades sen nimo de lucro para programas de carcter social. Estas vivendas que se adxudicarn preferentemente en rxime de aluguer, se destinan a atender a persoas que requiren unha especial atencin pola sa dificultade ou imposibilidade de acceso a vivenda e pretenden atender a aqueles colectivos especialmente vulnerables .

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

24

Reglase a posibilidade de establecer contratos de copropiedade para vivendas de promo-cin pblica, de tal xeito que o IGVS ou, calquera administracin de carcter local, para incrementar as posibilidades de acceso vivenda dos sectores con maiores dificultades, po-der establecer contratos de copropiedade cos adxudicatarios das vivendas de promocin pblica como axuda compra dunha vivenda destinada a residencia habitual e permanen-te. A achega das administracins pblicas como axuda compra que figure nos contratos de copropiedade non pode superar o 40% do custo da vivenda. Esta posibilidade pode permitir que o IGVS en vez de vender as vivendas, como hasta agora, cun desconto no prezo de venda que pode chegar ata o 40% estableza estes contratos para recuperar esas contas nalgn momento.

Ademais se recolle a posibilidade de arbitrar sistemas de aprazamento de pago das rendas de aluguer de vivendas de promocin pblica por situacins de precariedade econmica transitoria.

Prevese tamn a venda directa de locais titularidade do IGVS a outros departamentos da ad-ministracin pblica co obxecto de facilitar a implantacin de servizos pblicos ou atender a necesidades de carcter social.

Por outra banda, dentro da clasificacin das vivendas protexidas indicase que sern de proteccin autonmica as vivendas protexidas promovidas por un promotor pblico ou privado en execucin de polticas pblicas de vivenda, e que, cumprindo cos requisitos que se establezan regulamentariamente, sexan cualificadas como tales polo IGVS.

Esta unha clasificacin mais clara que non producir confusins sobre o rxime real de proteccin das vivendas.

Captulo II. Do rxime xeral das vivendas protexidas

Seccin 1.- Disposicins xerais

Regula o rxime xurdico das vivendas protexidas indicando o destino, a ocupacin, os be-neficiarios e as limitacins da facultade de dispoer. Os prezos de venda se determinarn regulamentariamente, pero se establece a prohibicin de percepcin de calquera sobre-prezo incluso por melloras, obras ou instalacin complementaria distinta da que figure no proxecto de obra.

A regulacin que se establece a que, con carcter xeral, teen establecidas as vivendas protexidas historicamente e que semellante a das outras comunidades autnomas.

A modificacin fundamental a reducin dos perodos de proteccin das vivendas protexi-das, establecendo a duracin en funcin da area xeogrfica onde se asenten as vivendas. En todo caso, para as vivendas de promocin pblica e para as de proteccin autonmica construdas en solo de desenvolvemento pblico, a duracin mantense nos 30 anos.

Para o resto das vivendas protexidas, a duracin do rxime legal de proteccin determinara-se para cada unha das modalidades de vivendas protexidas en funcin do mbito territorial de localizacin das vivendas.

25

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

O rxime de proteccin das vivendas situadas no denominado mbito Territorial de Prezo Mximo Superior (ATPMS) ter unha duracin de 25 anos; o das situadas na zona territorial 1 ter unha duracin de 20 anos, e as das situadas na zona territorial 2, de 15 anos.

En todo caso, se as vivendas se acollen ao financiamento ou a axudas estatais, estarase en canto duracin do rxime de proteccin, ao que dispoa a correspondente normativa de concesin de axudas.

En relacin coa descualificacin das vivendas protexidas non se permitir. a descualificacin ata transcorrida a metade do prazo de duracin do seu rxime legal de proteccin, ags nos supostos taxados que se determinen regulamentariamente baseados en razns de interese publico ou social. A descualificacin levar, en todo caso, o previo reintegro das axudas ou beneficios recibidos. En todo caso, para as vivendas de promocin pblica e para as de proteccin autonmica construdas en solo de desenvolvemento pblico non existe posibi-lidade de descualificacin ata o remate do perodo, de 30 anos.

Cada vez as axudas a vivenda protexida son mis escasas ou practicamente inexistentes. Nestes momentos a maior axuda vn dada pola limitacin legal do prezo mximo de venda da vivenda, pero, loxicamente, isto s ten incidencia naquelas localidades onde a diferenza de prezo entre a vivenda libre e a protexida importante. Iso, en Galicia unicamente sucede nas grandes cidades e, polo tanto, a duracin dos perodos de proteccin establcese en funcin da localizacin da vivenda. En todo caso, para aquelas vivendas que dispoan de mis axudas pblicas como son as de promocin pblica, ou as que contan cunha interven-cin pblica na xestin do solo por execucin directa dunha administracin, mantense o perodo de proteccin de 30 anos.

Asimesmo, redcese a superficie mxima das vivendas protexidas establecendo un mximo de 120 m2 e non de 140 m2 coma na Lei de 2008. Isto permite un mellor aproveitamento da edificabilidade destinada a vivenda protexida de tal xeito que no solo destinado a estas vivendas se poida edificar un maior nmero das mesmas e ademais a un prezo mis re-ducido. Non ten sentido que as vivendas protexidas poidan superar os estndares medios de dimensin da vivenda libre consumindo edificabilidade que debe ser aproveitada para incrementar o nmero de vivendas protexidas e polo tanto posibilitando o acceso de maior nmero de persoas.

Por ltimo, sinlase expresamente a posibilidade de impulsar e elaborar os instrumentos de ordenacin e adoptar as medidas pertinentes para crear reservas de solo residencial e ade-mais establcese a necesidade de determinar regulamentariamente a porcentaxe mxima de repercusin do custo do solo sobre o prezo mximo das vivendas naqueles solos desti-nados polo planeamento a vivenda protexida.

Seccin 2.- Adxudicacin das vivendas protexidas

Nesta seccin reglase a adxudicacin das vivendas protexidas que deber realizarse a tra-vs do Rexistro nico de Demandantes, sen entrar nunha regulacin tan detallada como a contida na derrogada Lei 18/2008, de Vivenda de Galicia, mis propia dun regulamento e que dotaba de excesiva rixidez aos procedementos de adxudicacin que en moitos casos supoan unha excesiva demora na entrega das vivendas cos conseguintes prexuzos tanto para o adquirente como para o promotor. Con esta reforma pretndese garantir o seu bo funcionamento e a axilidade, por considerar que unha peza clave para a xestin da vi-

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

26

venda protexida en Galicia e tanto para a adxudicacin das mesmas como para coecer a demanda real.

Captulo III. As potestades sobre as vivendas protexidas

Seccin 1.- os dereitos da Administracin na transmisin de vivendas protexidas

A Lei regula dunha forma detallada o dereito de tanteo e retracto da administracin nas vivendas protexidas de tal xeito que mentres dure o rxime de proteccin o IGVS poder exercitar o dereito de tanteo e retracto nas transmisins intervivos das vivendas protexidas .

Seccin 2.- o desafiuzamento administrativo

Regula dunha forma pormenorizada o desafiuzamento nas vivendas de promocin e titula-ridade pblica por algunha das seguintes causas:

a) A falta de pagamento das rendas pactadas no contrato de arrendamento ou das cantidades a que estea obrigada a persoa adxudicataria no acceso diferido propie-dade, as como das cantidades que lle sexan esixibles por servizos, gastos comns ou calquera outra establecida na lexislacin vixente.

b) Ter sido sancionado/a por infraccin grave ou moi grave das tipificadas na presente lei mediante resolucin firme en va administrativa.

c) Non destinar a vivenda a domicilio habitual e permanente sen obter a preceptiva autorizacin administrativa de desocupacin nos termos que se determinen regula-mentariamente.

d) A cesin ou subarrendamento total ou parcial da vivenda, local ou edificacin baixo calquera ttulo.

e) Destinar a vivenda, local ou edificacin complementaria a un uso indebido ou non autorizado.

f) Ocupar unha vivenda ou as sas zonas comns, locais ou edificacin complementaria sen ttulo legal.

g) A realizacin de obras que alteren a configuracin da vivenda ou menoscaben a se-guridade do edificio, as como causar persoa ocupante, beneficiaria, arrendataria ou persoas que con ela convivan, deterioros graves nos mesmos, as sas instalacins ou servizos complementarios.

h) O incumprimento da obriga de conservacin e mantemento da vivenda.

i) O desenvolvemento no piso ou local, ou no resto do inmoble, de actividades prohi-bidas nos estatutos da comunidade ou que resulten danosas para a finca ou para as persoas ocupantes.

27

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

Asimesmo, tamn se pode acudir ao procedemento de desafiuzamento xudicial, tanto po-las causas previstas na lexislacin comn, como polas establecidas no apartado primeiro do presente artigo.

Captulo IV. outras actuacins protexidas en materia de vivenda

Neste captulo reglanse outras formas de intervencin en materia de vivenda que sen ter a consideracin de vivendas protexidas poden dispoer de apoio pblico para facilitar o ac-ceso dos cidadns a vivenda tanto en propiedade como en aluguer as como para posibilitar a rehabilitacin do patrimonio construdo.

Seccin 1.- Adquisicin protexida de vivendas

Prev a posibilidade de que se poida fomentar a adquisicin protexida de vivendas libres de tal xeito que sen ter a consideracin de vivendas protexidas poidan recibir axudas para a sa adquisicin.

Recolle, tamn, a capacidade de que o IGVS poida asinar convenios cos axentes da edifica-cin, entidades financeiras, colexios profesionais e entidades locais para a mobilizacin do stock de vivendas.

Seccin 2.- o arrendamento protexido de vivenda

Prev a posibilidade de que se poida fomentar o aluguer protexido de vivendas libres. Isto o que se est a facer a travs do Programa Aluga.

A Lei do ano 2008 obrigaba a manter un programa de vivenda en aluguer, regulando con certo detalle o procedemento do mesmo polo que non era posible realizar as adaptacins que en cada momento se consideren necesarias para atender as especiais circunstancias que deriven das demandas econmicas e sociais.

As, agora faise unha regulacin mis xenrica que permita unha maior flexibilidade do programa en funcin das necesidades de vivenda dos cidadns pero garantindo a existencia desa lia de actuacin.

Seccin 3.- Aloxamentos protexidos

Considrase a promocin destes aloxamentos como unha forma diferente de actuacin protexida para non impoerlle as mesmas esixencias tcnicas que teen as vivendas. Na Lei de 2008 dicase que teen a consideracin de vivendas o que complica o deseo e apro-veitamento dos mesmos e mesmo, s veces supn un difcil encaixe desde o punto de vista urbanstico xa que estes aloxamentos se poden construr en solos dotacionais onde non cabe o uso de vivenda pero si o destas actuacins.

Seccin 4.- Rehabilitacin das vivendas

Establcense xenericamente as actuacins de fomento da rehabilitacin e as actuacins protexibles nesta materia sen entrar nunha regulacin excesivamente concreta que limite

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

28

a capacidade de realizacin de diferentes programas de rehabilitacin, de tal xeito que se consiga ter unha flexibilidade que permita a elaboracin de diferentes programas de axudas en funcin das necesidades e obxectivos de cada momento.

En todo caso reglase claramente o fomento das actuacins de rehabilitacin, a rehabi-litacin illada, as reas de rehabilitacin, a rehabilitacin directa do IGVS e as oficinas de rehabilitacin deixando ao desenvolvemento regulamentario as caractersticas especficas de cada programa e as posibles limitacins no uso e ocupacin das vivendas resultantes da rehabilitacin

Ttulo III. Expropiacin en materia de vivendaReglase a expropiacin nos seguintes mbitos de vivenda:

1. No mbito da vivenda protexida de promocin pblica: Establcese a expropiacin das vivendas de promocin pblica por non ocupacin, falsidade ou dispoer doutra vivenda protexida.

2. En materia de accesibilidade: Prev a expropiacin de elementos privativos ou comns dun edificio cando necesario a execucin de obras ou implantacin de instalacins para garantir a accesibilidade. competencia municipal.

3. En materia de rehabilitacin: Como complemento s actuacins previstas no artigo 199 da LOUGA, prevese a posibilidade de expropiacin no caso de edificios de viven-das ou parte delas cando presenten condicins de deterioro grave de funcionalidade, seguridade ou habitabilidade que supoan runa econmica da edificacin ou risco grave para as persoas, sempre que se desatendan as ordes de execucin.

Ttulo IV. Da inspeccin e o rxime sancionador en materia de vivendaMatzanse pequenas cuestins relativas a competencia e funcionamento da actividade ins-pectora en materia de vivenda para corrixir pequenos desaxustes que se producan nos labores diarios nesta materia.

En relacin co rxime sancionador unha materia que permanece cunha clasificacin moi uniforme desde as vivendas de proteccin oficial, a Lei de vivenda de 2003 e a Lei de 2008. En todo caso, matzase algunha infraccin para conseguir unha maior claridade e adapta-cin ao texto da nova lei e intenta acoutar o mximo posible as actuacins de inspeccin e as sancins s vivendas protexidas.

Cmpre dicir que co novo texto trtase de poer fin s sancins exorbitantes da lei de 2008, sancins desproporcionadas e que nalgns casos conducan a multar a un adxudicatario dunha vivenda de promocin pblica cunha sancin de importe superior ao valor da propia vivenda, razn pola que a lei 18/2008 recibiu moitas crticas e queixas. Deste xeito, e se-guindo os criterios mis proporcionados doutras comunidades autnomas, rebaixronse os importes das sancins asimilndoas con elas en todos os tramos.

En relacin co importe das sancins modifcanse as do 2008 que eran as seguintes:

29

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

as infraccins leves, con multa de 300 ata 6.000 euros.

as infraccins graves, con multa de 6.001 ata 60.000 euros.

as infraccins moi graves, con multa de 60.001 ata 1.000.000 de euros.

As novas propostas son as seguintes, xa que se consideran mis proporcionadas en aten-cin s circunstancias econmicas das persoas infractoras e ademais axustadas ao resto da normativa das diferentes comunidades autnomas en materia de vivenda:

as infraccins leves, con multa de 300 ata 3.000 euros.

as infraccins graves, con multa de 3.001 ata 30.000 euros.

as infraccins moi graves, con multa de 30.001 ata 600.000 euros

En todo caso cando a persoa responsable da infraccin sexa unha persoa adxudicataria, por calquera ttulo, dunha vivenda protexida, as contas das sancins fixadas no punto anterior reduciranse metade.

Asimesmo, cando a infraccin cometida sexa a tipificada como sobreprezo, a conta da sancin non resultar inferior ao quntuplo da diferenza entre o sobreprezo, prima ou can-tidade percibida e o prezo mximo legal cando se trate de arrendamento, e ao dobre da devandita diferenza en caso de compravenda.

Ademais sinlanse unha serie de medidas complementarias para reforzar as potestades san-cionadoras da administracin actuante e reglase tamn a competencia e o procedemento en materia sancionadora e o rxime de execucin forzosa.

Cmpre dicir que co novo texto se trata de poer fin s sancins exorbitantes da lei de 2008, sancins desproporcionadas e que nalgns casos conducan a multar a un adxudica-tario dunha vivenda de promocin pblica cunha sancin de importe superior ao valor da propia vivenda, razn pola que a lei 18/2008 recibiu moitas crticas e queixas. Deste xeito, e seguindo os criterios mis proporcionados doutras comunidades autnomas, rebaixronse os importes das sancins asimilndoas con elas en todos os tramos.

Disposicins adicionais

Disposicin adicional primeira.- Rexistro de axentes da edificacin.

O IGVS poder poer en funcionamento Rexistros de Homologacin dos/das Axentes da Edificacin que desempeen profesionalmente a sa actividade no territorio da Comunida-de Autnoma de Galicia.

Neste caso, os Rexistros de entidades de control de calidade e laboratorios de ensaios para o control de calidade da edificacin da Comunidade Autnoma de Galicia e de promotores previstos nesta lei integraranse no citado Rexistro de Axentes da Edificacin.

Disposicin adicional segunda.- Dos negocios do IGVS coas entidades declaradas como medio propio.

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

30

O IGVS poder celebrar negocios xurdicos, destinados a creacin de solo residencial ou em-presarial, coas entidades declaradas medio instrumental propio e servizo tcnico da Comu-nidade Autnoma, podendo establecerse, como medio de pago dos mesmos, parcelas lu-crativas no mesmo ou en distinto mbito de actuacin, sempre dentro da mesma provincia.

Disposicin adicional terceira .- Efectos do silencio administrativo.

De conformidade co disposto no artigo 43.1 da Lei 30/1992, de rxime xurdico das ad-ministracins pblicas e do procedemento administrativo comn, o silencio ser desesti-matorio para as solicitudes de cualificacin ou descualificacin de vivendas protexidas, as solicitude de actuacins protexidas e as solicitudes de adxudicacin de vivendas e locais de propiedade do IGVS.

Disposicin adicional cuarta.- Das contas das sancins.

As contas das sancins podern ser revisadas e actualizadas por decreto do Consello da Xunta.

Disposicin adicional quinta .- Vivendas de promocin pblica descualificadas pola dis-posicin final da Lei 18/2008 de vivenda de Galicia.

Prev a posibilidade de cualificar de novo vivendas de promocin pblica que foran descua-lificadas previamente segundo o previsto na disposicin final 1 da vixente Lei 18/2008, e que se mantean no patrimonio do IGVS ou sexa recuperada a sa titularidade.

Disposicin adicional sexta .- Dereito vivenda e necesaria asuncin pola administracin das sas responsabilidades econmicas con carcter previo demolicin e impedimento de usos.

Pretende dar proteccin aos adquirentes de boa fe de vivendas que, tendo licenza muni-cipal, reciban unha resolucin xudicial ou administrativa que obriga demolicin da edifi-cacin.

A disposicin basase na garanta ao dereito constitucional vivenda de tal xeito que se establece expresamente o dereito a residir no inmoble mentres non se resolva o procede-mento de responsabilidade patrimonial e, no seu caso, se produza o pagamento da indem-nizacin que se determine.

Asimesmo, e para dar cobertura s situacins anteriores entrada en vigor da presente lei que estean pendentes de resolucin, considerouse oportuno introducir unha disposicin transitoria que permita a aplicacin deste precepto a todos os titulares de vivendas con anulacin dun ttulo habilitante para a sa construcin.

En todo caso a disposicin da Lei de Vivenda non suspende o derrubamento de ningunha edificacin afectada por sentenza xudicial.

O obxectivo da Lei garantir os dereitos dos cidadns, adquirentes de boa fe, que se ven afectados por sentenzas que anulan actos administrativos, como a concesin de licenzas.

A Lei de Vivenda impedir que sexan eses cidadns os que sufran as consecuencias dos ac-tos declarados ilegais aos que son alleos. Desta maneira, impedirase que os compradores de

31

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

boa fe afectados por derrubamentos se poidan ver privados da sa vivenda mentres seguen pagando unha hipoteca e sen saber se van ser indemnizados e cando.

Esta medida est directamente ligada co dereito constitucional vivenda, evitando que ningun poida ser desposudo do uso da sa vivenda ata non ser indemnizado de forma que poida acceder a outra vivenda.

Polo tanto, non suspende ningunha demolicin, simplemente protexe os dereitos dos ad-quirentes e obriga administracin responsable a indemnizar o dano causado.

Disposicin adicional stima .- Dereito ao exercicio da actividade comercial ou industrial e necesaria asuncin pola administracin das sas responsabilidades econmicas con carcter previo demolicin e impedimento de usos.

Aplicase o previsto na disposicin anterior s edificacins destinadas a actividades comer-ciais ou industriais.

Disposicin adicional oitava .- Dacin en pagamento.

Unha declaracin de intencins para procurar a permanencia ou o acceso a unha vivenda daquelas persoas que por circunstancias sobrevidas non poden facerlle fronte ao pagamen-to do prstamo hipotecario.

Disposicin adicional novena .- Modificacin do artigo 47.11 da Lei 9/2002, de 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia:

Establcese con carcter xenrico unha reserva do 30% da edificabilidade para vivenda protexida.

Ao abeiro do artigo 10 do Real Decreto 2/2008 de solo, onde establece que excepcional-mente se poder permitir unha reserva inferior para determinados municipios, polo que se determina que a reserva poder axustarse s previsins do Rexistro de Demandantes de Vi-venda Protexida que xestiona o IGVS sen que en ningn caso poida ser inferior ao resultante de multiplicar por cen o resultado de dividir o nmero de inscritos no Rexistro multiplicado por dez entre o nmero total de habitantes do concello. Ademais este nmero en ningn caso pode ser inferior a das veces o nmero de inscritos no rexistro.

Para obter unha adecuada correspondencia entre a oferta e a demanda de vivenda pro-texida, ser necesario que a porcentaxe de reserva se axuste, en canto aos tipos de vivenda protexida, aos datos de demanda que para cada un destes tipos figuran no Rexistro.

O Rexistro configurouse como un instrumento de planificacin das polticas pblicas de vivenda e das actuacins privadas. Unha vez que se realizou a depuracin dos datos do Rexistro lxico e necesario establecer as reservas de solo en base aos citados datos.

Deste xeito, consguese unha total adaptacin da reserva de vivenda protexida que figura no PXOU demanda real, tanto en nmero como en tipoloxa.

Non debemos de esquecer que as axudas promocin e adquisicin de vivendas protexidas foron practicamente suprimidas polo que hoxe a demanda deste tipo de vivendas mis reducida naquelas localidades onde a vivenda protexida ten un prezo similar libre. Non ten sentido algn manter unhas altas obrigas de reserva en municipios onde a vivenda libre

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

32

ten o mesmo prezo xa que ao non existir axudas adquisicin de vivenda protexida os adquirentes se decantaron por aquelas que non teen limitacins no seu rxime xurdico. Deste xeito o mis razoable adaptar as reservas demanda acreditada no rexistro sen crear cargas ficticias sobre o solo que non conducen a nada.

Disposicin adicional dcima .- Modificacin do artigo 47.12 da Lei 9/2002, de 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia,

Realiza a distribucin das reservas de solo para vivenda protexida entre os diferentes tipos de solo.

Disposicin adicional dcimo primeira .- Modificacin artigo 64.j da Lei 9/2002, de 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

Modlase a necesidade de execucin simultnea das vivendas libres e protexidas nun des-envolvemento urbanstico.

Disposicin adicional dcimo segunda .- Modificacin do artigo 93.4 da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

Esa modificacin permite a delimitacin de solos de ncleo comn en plans e normas, que anteriormente non caban como ncleos tradicionais. Non procede poer mis trabas a es-tas delimitacins nos concellos con plan ou normas aprobadas, que nos que non dispoan delas.

En consecuencia, trtase de unificar o procedemento de delimitacin dos ncleos rurais para todos os casos ao trmite establecido na Disposicin Adicional Segunda da LOUGA.

Disposicin adicional dcimo terceira .- Modificacin do artigo 177.3 da Lei 9/2002, de 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

Establcese que o 50% do 10% de cesin obrigatoria de aproveitamento aos concellos ser destinada a vivendas protexidas de promocin pblica ou de rxime especial.

Disposicin adicional dcimo cuarta .- Modificacin do artigo 189 da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

No caso de que non se executen simultaneamente as vivendas protexidas e as libres o IGVS ou o concello podern expropiar os terreos destinados polo planeamento a construcin de vivendas protexidas cando o titular incumpra os prazos establecidos. Podern expropiarse con beneficiario, que sern seleccionados mediante concurso coas bases que se determina-ran regulamentariamente

Disposicin adicional dcimo quinta .- Adicin do punto 5 bis ao artigo 195 da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

Prev a obtencin de licenzas de obras menores mediante un procedemento abreviado obtendo a licenza no momento da solicitude

Disposicin adicional dcimo sexta .- Modificacin do artigo 197.2 da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

33

A L

EI 8

/201

2, D

O 2

9 D

E X

U

O, D

E V

IVEN

DA

DE

GA

LIC

IAH

erib

erto

Gar

ca

Port

oP

xs. 1

9-33

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

Prev a prorroga dos prazos previstos da licenza de obra suprimindo a condicin de que soamente poida concederse unha prrroga, deixando aberta a posibilidade de outorgar varias cando as circunstancias o xustifiquen.

Disposicin adicional dcimo stima .- Modificacin da disposicin transitoria primeira, letra f, da Lei 9/2002, do 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

Trtase de que a adaptacin dos planeamentos xerais lexislacin urbanstica vixente en cada momento se faga automaticamente por reenvo lexislativo; quedando aberta a posi-bilidade de que se un concello quere establecer un rxime mis restritivo o faga va modifi-cacin puntual do plan.

Disposicin adicional dcimo oitava .- Modifcase a letra c) do artigo 2 da Lei 7/2002, de 27 de decembro, de medidas fiscais e de rxime administrativo.

Na citada lei cando se regula a deducin no IRPF por aluguer de vivenda habitual esxelle ao arrendatario que xustifique haber constitudo a fianza no IGVS, cando o obrigado a depositala o arrendador.

Disposicins transitorias .- Articlase un rxime transitorio da lei para solucionar os posi-bles problemas que neste mbito a promulgacin desta Lei poida xerar.

Reglase dun xeito especial a aplicacin ou adaptacin das porcentaxes de reserva de vi-venda protexida aos plans xerais que estn en tramitacin e aos que xa estn aprobados.

Por outra banda inclese unha medida de reactivacin do sector e eliminacin do stock:

Nunha disposicin transitoria primeira establcese que como medida de reactivacin do sector e de facilitar o acceso vivenda o IGVS crear unha Bolsa de Vivendas en venda e en aluguer con opcin de compra que podern adherirse os promotores de vivendas rema-tadas co obxecto de que, a travs de acordos cos axentes implicados no sector, se facilite a posta no mercado destas vivendas.

A Bolsa ter unha vixencia inicial ata o 31 de decembro de 2014, podendo ser prorrogada por acordo do Consello da Xunta de Galicia.

Disposicins derrogatorias.- Derrgase a Lei 18/2008 e suprmense os apartados 10 e 13 do artigo 47, o apartado 3 do artigo 174 e o apartado 6 do artigo 177 da Lei 9/2002, de 30 de decembro, de ordenacin urbanstica e de proteccin do medio rural de Galicia.

44

MO

NO

GR

FIC

OO

rden

aci

n do

ter

ritor

io e

urb

anis

mo

35

A sostibilidade como principio reitor da ordenacin territorial en Galicia.As Directrices de ordenacin do territorio e o Plan de ordenacin do LitoralMANUEL BoRoBIo SANCHIzArquitecto tcnico urbanista. Profesor asociado da UDC

MIRIAM GARCA GARCAArquitecta tcnica. Profesora asociada EINA.UNIzAR e MAP.CEU

MELANIA PAyN PREzLicenciada en Ciencias Ambientais

FRANCISCo CASTILLo RoDRGUEzDoutor Xegrafo

Resumo: No presente artigo descrbense os instrumentos de ordenacin do territorio dos que se dotou Galicia recentemente. As Directrices de Ordenacin do Territorio (DOT), marco de referencia das actua-cins na materia, as como o primeiro plan territorial subrexional, o plan de ordenacin do litoral (POL). O fo condutor da anlise de tales documentos a sostibilidade. Unha ollada nova ao territorio, desde a comprensin do existente, do legado patrimonial que herdamos e baixo a idea de que xestionamos un recurso escaso e dificilmente renovable. luz destes principios a ordenacin territorial debe afrontar o reto de recoecer e interpretar unha realidade complexa que opera nun mbito continuo e cuxa evolucin resulta difcil de predicir. Un compromiso que interpela ao conxunto da cidadana e que nos obriga a todos a adoptar as medidas axeitadas para poder mitigar os efectos dun modelo de crecemento insostible. Est nas nosas mans, anda, a posibilidade de inducir cambios que invirtan estas tendencias.

Palabras clave: xestin, paisaxe, metabolismo urbano.

Abstract: This article describes the regional planning instruments of Galicia which have recently been adopted. These are: the Regional Planning Guidelines (DOT) framework of the proceedings in the matter, and the first sub-regional plan, the Coastal Management Plan (POL). The guiding principle in the analysis of those documents is sustainability. They provide a fresh look at the territory from the existing unders-tanding of the legacy we have inherited, in terms of a resource which is a scarce and difficult to renew. In light of these principles to land management, we face the challenge of recognizing and interpreting a complex reality that operates in a continuous area and whose evolution is difficult to predict. It is a com-mitment which appeals to all citizens and which forces us all to take the right steps to mitigate the effects of an unsustainable growth model. It remains in our hands whether we induce the potential changes to reverse these trends.

Key words: management, landscape, urban metabolism.

REG

AP

REV

ISTA

GA

LEG

A D

E A

DM

INIS

TRA

CI

N P

BL

ICA

ISSN

: 113

2-83

71. N

m. 4

4. S

antia

go d

e C

ompo

stel

a, x

ullo

-dec

embr

o. A

no 2

012

Esco

la G

aleg

a de

Adm

inis

trac

in

Pbl

ica

36

ndice: 1. Introducin. 1.1. A sostibilidade como compromiso tico. 1.2. A sostibilidade territorial. 1.3. A ordenacin territorial. 1.4. O marco europeo. A Estratexia Territorial Europea. 2. Os instrumentos de orde-nacin do territorio en Galicia. 2.1. As Directrices de Ordenacin do Territorio. 2.1.1. O modelo territorial. 2.1.2. O medio rural. 2.1.3. Infraestruturas e metabolismo urbano. 2.2. O Plan de Ordenacin do Litoral de Galicia. 2.2.1. Unha metodoloxa novidosa. A xestin do territorio desde a paisaxe. 2.2.2. A definicin do mbito. 2.2.3. A paisaxe. Ferramentas de corresponsabilidade solidaria. 2.2.4. O modelo de ordenacin proposto. 3. Conclusin. Bibliografa.

1 Introducin

1.1 A sostibilidade como compromiso tico

A vertixinosa transformacin que a sociedade actual experimentou en diversas ordes incidiu de maneira drstica no territorio. A capacidade tecnolxica alcanzada elevounos cate-gora de factor de transformacin a escala planetaria enfrontndonos a un reto tico, no que a cuestin que se dirime , nada menos, que a posibilidade dun futuro viable para as xeracins vindeiras. Debemos ser plenamente conscientes de que a nosa pegada ecolxica demasiado intensa e de que xa hipotecamos parte do noso futuro. Desde a aceptacin deste feito, a conclusin inaprazable: temos a obriga de satisfacer con celeridade o man-dato moral de ordenar en clave de sostibilidade a herdanza que deixemos. Pero este urxente reto antllase extremadamente difcil, a teor das dinmicas socioeconmicas actuais. A nin-gun se lle escapa que as novas paisaxes xurdidas dos rpidos procesos contemporneos de transformacin tenden, en xeral, banalizacin, a conta de sacrificar os valores ambientais, patrimoniais e e