Res In Commercio 03/2010

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    1/24

    marzec 2010(numer 1/2010)

    Res in Commercio jest miesicznikiem

    stanowicym kontynuacj Biuletynu In-

    formacyjnego wydawanego przez Kan-

    celari Tomczak i Partnerzy od 2002

    roku. Czasopismo powstao jako

    wewntrzny informator monitoru-

    jcy zmiany prawa gospodarczego w Pol-

    sce. Nastpnie przeksztacilimy Biuletyn

    w wydawnictwo adresowane przede

    wszystkim do Klientw Kancelarii,

    nada-jc mu dojrza form estetyczni graficzn. Z pocztkiem 2010 roku Kan-

    celaria zdecydowaa o wydawaniu mie-

    sicznika, ktrego treci s pogldy

    prawnikw Kancelarii powstae na tle

    prowadzonych spraw.

    Pomimo najcilej praktycznego na-

    sta wienia teksty zamieszczone w Res

    in Commercio nie s opiniami prawnymi,

    ktre mogyby by zastosowanewprost

    i bez dodatkowej weryfikacjistanu fak-

    tycznego, za pogldy wyraane na amach

    miesicznika stanowi jedynie stanowisko

    ich autorw.

    S p i s t r e c i :

    Uchwaa o nieuczciwoci podatnika 4Izabela Frckiewicz, Micha Tomczak

    Waciwy czas Dominika Latawiec

    Akcja ma gos 10Karolina Kocemba

    Za zgod Ministra 12Katarzyna Bielat

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi (Cz I) 15Katarzyna Bielat, Inga Doowy, Wioletta Januszczyk,Dominika Latawiec, Marta Mianowska, Jakub Salwa, Micha Tomczak

    Streszczenia tekstw 23

    Summary 24

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    2/24

    2 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    Elektroniczny sd

    W styczniu 2010 roku ruszyo postpowa-nie przed elektronicznym sdem. Dotyczyono wszystkich spraw rozpatrywanych w po-

    stpowaniu upominawczym bez wzglduna warto przedmiotu sporu.

    www.e-sad.gov.pl

    W celu skorzystania z tego postpowaniapowd musi jedynie wnie pozew w dro-dze elektronicznej poprzez stron: www.e-sad.gov.pl z tym, e niezbdne do tego jestposiadanie wanego certyfikatu sucego doskadania podpisu elektronicznego. Istotnejest, e do pozwu nie docza si dowodwna potwierdzenie wskazanych tam twierdze,lecz jedynie si je wskazuje. Wszelkie pismakierowane przez sd do powoda jak i naodwrt, wnoszone s w drodze elektro-nicznej. Nakaz zapaty oraz klauzula wyko-nalnoci wydawana jest w postaci wycznieelektronicznej.

    Kod nakazu

    Wydany nakaz wysyany jest pozwanemu wpostaci wydruku weryfikacyjnego opatrzone-go unikalnym 20-znakowym kodem nakazu,dziki ktremu pozwany moe zapozna siz jego treci w systemie teleinformatycznyme-sdu. Ponadto wraz z wydrukiem pozwa-ny otrzymuje dodatkowo indywidualny koddostpu do elektronicznych akt sprawy.Pozwany ma moliwo kontaktu z sdemdroga tradycyjn lub elektroniczn, z tym, eod pierwszego pisma zoonego w drodzeelektronicznej, moe on tylko w ten sposbskada pozostae pisma.

    Sprzeciw

    Sprzeciw od nakazu zapaty nie wymagauzasadnienia i przedstawienia dowodw

    pozwany powinien w nim wskaza jedyniezarzuty. W razie jego prawidowego wnie-sienia nakaz zapaty traci moc, a sd przeka-zuje spraw do sdu wedug jej waciwocioglnej. (if)

    wiadectwaenergetyczne

    Dnia 1 stycznia 2010 roku wesza w ycienowelizacja Prawa budowlanego dotyczcawiadectw charakterystyki energetycznejbudynkw.

    Osoba sporzdzajca

    wiadectwo energetyczne

    Nowelizacja wprowadzia zakaz sporz-dzania wiadectw przez osoby, ktre s

    wacicielami lokalu lub budynku albo po-

    siadaczami spdzielczego wasnociowegoprawa do lokalu dla ktrego wiadectwo jestsporzdzane. Dziki tej zmianie wiadectwabd bardziej obiektywne i wiarygodne.

    Obowizek ubezpieczenia

    Ponadto na osoby sporzdzajce wiadec-twa charakterystyki energetycznej zosta nao-ony obowizek zawarcia umw ubezpiecze-nia od odpowiedzialnoci cywilnej za szkody

    wyrzdzone w zwizku ze sporzdzeniemwiadectwa charakterystyki energetycznej.W razie wyrzdzenia wacicielowi budynkuczy lokalu szkody, waciciel ten bdzie mguzyska odszkodowanie z polisy ubezpiecze-niowej sporzdzajcego wiadectwo charak-terystyki energetycznej. (pp)

    Zwizaniewyrokiem Trybunau

    Naczelny Sd Administracyjny w dniu 7 gru-dnia 2009 roku wyda w skadzie siedmiu s-dziw uchwa podejmujc problematykzwizania Naczelnego Sdu Administracyj-nego granicami skargi kasacyjnej.

    Przedmiot uchway

    Przedmiotem uchway byo rozstrzygnicie

    nastpujcego zagadnienia: czy w sytuacji, gdy

    ju po wniesieniu przez stron skargi kasacyjnej

    Trybuna Konstytucyjny orzek o niezgodnoci

    z Konstytucj aktu normatywnego, ktry by

    podstaw wydania zaskaronego orzeczenia,

    Naczelnego Sdu Administracyjnego powinien

    uwzgldni wyrok Trybunau, pomimo nie-

    wskazania przez stron w podstawach kasa-

    cyjnych niekonstytucyjnego przepisu, czy te

    orzeka w granicach skargi kasacyjnej.

    Tre uchway

    W uchwale siedmiu sdziw przyjto, iw takiej sytuacji Naczelny Sd Administracyj-ny powinien zastosowa bezporednio art.190 ust. 1 i 4 Konstytucji i przy orzekaniuuwzgldni wyrok Trybunau, nie bdc

    jednoczenie zwizanym norm zawartw art. 183 1 Ustawy prawo o postpo-waniu przed sdami administracyjnymi, ktrawskazuje, i Naczelny Sd Administracyjnyrozpoznaje spraw w granicach skargi kasa-cyjnej. (ko)

    Zasiedzenienieruchomociprzez Skarb Pastwa

    Sentencja

    Postanowieniem z 24 lutego 2010 roku(sygn. akt III CSK 129/09) Sd Najwyszyorzek, i Skarb Pastwa moe zasiedzienieruchomo gdy w jej posiadanie wszed wdrodze wykonywania wadztwa publicznego,

    jeeli doszo potem do zmiany charakteruwadania.

    Stan faktyczny

    Postpowanie dotyczyo jednej z kra-kowskich kamienic pooonych w centrumKazimierza, bdcych wspwasnocidwch osb narodowoci ydowskiej.Nieruchomo, na podstawie decyzji o tymczasowym zarzdzie z sierpnia 1945roku, znalaza si we wadaniu Skarbu Pa-stwa jako mienie opuszczone. Na podstawieDekretu o majtkach opuszczonych z 1946roku wspwaciciele wystpili o przywrce-nie posiadania i uzyskali decyzj pozytywn.aden z nich jednak nigdy nie obj kamienicyw posiadanie. Nieruchomo pozostawaanieprzerwanie we wadaniu Skarbu Pastwa.

    W 2005 roku Skarb Pastwa, reprezentowa-ny przez prezydenta miasta Krakowa, wyst-pi o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomoci.

    W postpowaniu brali udzia spadkobiercywspwacicieli.

    Postanowienie Sdu Najwyszego

    Zarwno Sd I jak i II instancji uwzgldniwniosek Skarbu Pastwa. Spadkobiercy zo-yli jednak skarg kasacyjn, w ktrej pod-nieli, i Skarb Pastwa nie obj kamienicy

    w posiadanie w sensie cywilnoprawnym a jedynie sprawowa nad ni zarzd. SdNajwyszy skarg oddali. W uzasadnieniupostanowienia wskazano, i brak jest pod-staw do przyjcia, i Skarb Pastwa jedyniesprawowa zarzd nad nieruchomoci.Zdaniem Sdu, wobec nie objcia nierucho-moci w posiadanie przez wspwacicieli,nie wykonywa on w stosunku do kamienicy

    wadztwa publicznego a sta si samoistnymposiadaczem w zej wierze. (jo)

    Przedsibiorcomnie wolno tworzy

    wasnego prawa

    Sd Najwyszy w wyroku z dnia 4 marca2010 roku (I CSK 404/09) potwierdzi, eprzedsibiorca nie moe w oglnych wzor-

    N O T I T I A

    WIADOMOCI

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    3/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 3

    cach umw czy regulaminw nakada nakonsumenta opniajcego si z zapatobcie innych ni wynikajcych z oglnieobowizujcych przepisw prawa.

    Stan faktyczny

    Spka pod firm Tele2 Sp. z o.o., zawaraw swoich regulaminach postanowienia namocy ktrych spka bya uprawniona doobciania klienta kosztami wezwania go dozapaty w wysokoci okrelonej w cenniku,jak rwnie kosztami postpowania windyka-cyjnego. Jeden z klientw spki wystpi doSdu Ochrony Konkurencji i Konsumentwo uznanie powyszych postanowie za nie-dozwolone klauzule umowne.

    Wyroki sdw i argumentacja

    Sd uzna powdztwo za zasadne ipodkreli, e postanowienia zawarte wregulaminie spki pod firm Tele2 Sp. zo.o. raco naruszaj interesy konsumentai stwarzaj szczeglne przywileje dla przed-sibiorcw. Dodatkowe opaty nie majbowiem charakteru kar umownych i niestanowi normalnego nastpstwa opnie-nia w zapacie. Nie wynikaj one rwnie zoglnie obowizujcych przepisw prawanormujcych nastpstwa niewykonania inienaleytego wykonania zobowiza, kt-re zostay wskazane w art. 361 k.c. oraz art.471 k.c. Sd II instancji podtrzyma wyroksdu I instancji.

    Spka pod firm Netia S.A., dziaajc jakonastpca prawny spki pod firm Tele2 Sp.z o.o., zoya skarg kasacyjn wskazujc,e zaskarone zapisy regulaminw minima-lizoway koszty w stosunku do tych, ktreby spka ponosia dochodzc nieziszczo-nych nalenoci na zasadach oglnych. Nadrodze sdowej konsumenci byli obcieniznacznie wyszymi kosztami sdowymi,kosztami zastpstwa procesowego orazkosztami komorniczymi w stosunku do tychktre spka nakadaa na nich w regulami-nie (zgodnie z ktrym miay one wynosi nie

    wicej ni 15 z). Spka ponadto podnosia,e powierzenie windykacji firmie zewntrz-nej generuje bardzo powane koszty i wobecbraku budetu, z ktrego koszty te monaby byo finansowa, operator musiaby pod-nie ceny usug, co byoby rwnoznacznez obcieniem rzetelnych klientw kosztamispowodowanymi zachowaniem klientwnierzetelnych. Ponadto spka wskazywa-a, e obcienie klientw zalegajcych zzapat kosztami upomnie i windykacji tonormalne nastpstwo niewykonania przeznich umowy.

    Sd Najwyszy oddali skarg kasacyjn

    wskazujc, e spka niejako apriorycznieobciya konsumenta odpowiedzialnociza szkody wyrzdzone zaleganiem z zapatwyrczajc tym samym sd i ustawodawc.Sd Najwyszy przyzna, e ustawodawcaczsto w sytuacjach podobnych do oma-

    wianego stanu faktycznego obcia dunikakosztami upomnienia, jednake dziaanieustawodawcy ma podstaw ustawow ikonstytucyjn. Operator natomiast nie moezachowywa si jak ustawodawca i regulo-wa odpowiedzialnoci odszkodowawczejw sposb sprzeczny z przepisami kodeksucywilnego. (dl)

    Nowelizacja Ustawyo PCC

    W marcu 2010 roku Prezydent podpisanowelizacj Ustawy o podatku od czynno-ci cywilnoprawnych. Oznacza to korzystnezmiany dla podatnikw i dostosowanie prawapolskiego do prawa wsplnotowego.

    Aport w postaci przedsibiorstwa lub

    zorganizowanej czci przedsibiorstwa

    Nowelizacja wyczya z opodatkowaniaumowy spki i ich zmiany zwizane z wnie-sieniem do spki kapitaowej, w zamian za jej udziay lub akcje przedsibiorstwa lubzorganizowanej czci przedsibiorstwa.Poprzednia wersja ustawy wyczaa zmianyw zwizku z wniesieniem oddziau spki ka-pitaowej. Uregulowanie to nie byo zgodne zprawem wsplnotowym i naruszao przepisyDyrektywy 2008/7/WE, ktra wycza spodopodatkowania zmiany umowy w zwizku z

    wniesieniem do spki wszystkich aktyww ipasyww innej spki lub jednego lub wicejz jej oddziaw. Zway przy tym naley, epojcie oddzia w prawie wsplnotowym ipolskim nie ma jednolitego znaczenia.

    Umowy sprzeday pomidzy rezydenta-

    mi oraz nierezydentami

    Nowelizacja ujednolicia regulacj dotycz-c zasad ustalania podstawy opodatkowania

    w podatku od czynnoci cywilnoprawnychw umowach sprzeday. Dotychczas rniasi ona w zakresie umw zawieranych przezrezydentw i nierezydentw. Nowelizacjazakada, i w kadych umowach sprzedaypodstaw opodatkowania stanowi bdzie

    warto rynkowa.

    Sytuacja midzynarodowych firm inwe-

    stycyjnych

    Nowelizacja zrwnaa sytuacj midzy-narodowych firm inwestycyjnych z sytuacj

    polskich instytucji finansowych sprzedajcychprawa majtkowe i obja zwolnieniem take sprzeda instrumentw finansowychzagranicznym firmom inwestycyjnym lubdokonywanej za porednictwem tych firm.Zwolnienie objo te sprzeda dokonywa-

    n przez firmy inwestycyjne oraz zagranicznefirmy inwestycyjne poza obrotem zorgani-zowanym, jeli prawa majtkowe zostaynabyte przez te firmy w ramach obrotuzorganizowanego. (if)

    Projekt likwidacjipostpowaniagospodarczego

    Przedmiot zmian

    Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnegoprzygotowaa projekt zmian w Kodeksiepostpowania cywilnego, polegajcych nazlikwidowaniu odrbnego postpowania wsprawach gospodarczych. Projekt jest naetapie uzgodnie midzyresortowych.

    Stan obecny

    Najistotniejsz cech postpowaniagospodarczego jest daleko idca prekluzjadowodowa. Przedsibiorca pozostajcy

    w sporze z innym przedsibiorc winienprzedstawi w pozwie lub odpowiedzi napozew wszystkie dostpne mu dowody, podrygorem utraty moliwoci powoywania sina nie w toku postpowania. Koniecznota powoduje, i w pozwach powoywane sniejednokrotnie wszelkie wnioski dowodowei zarzuty, niezalenie od tego czy ich zgo-szenie jest na danym etapie postpowaniazasadne. Zdaniem ekspertw z KomisjiKodyfikacyjnej za zlikwidowaniem postpo-wania gospodarczego przemawia take jegonadmierny formalizm.

    Proponowane zmiany

    Projekt przewiduje przeniesienie prekluzjidowodowej do postpowania oglnego,nie bdzie ona miaa jednak zastosowania

    wwczas, gdy strona nie zgosia dowodww pozwie, odpowiedzi na pozew lub dal-szym pimie przygotowawczym bez swojej

    winy. Sd uzyska rwnie uprawnienie dodopuszczenia dowodw w pniejszym

    terminie, o ile nie spowoduje to zwokiw rozpoznawaniu sprawy. Wprowadzonazostanie ponadto instytucja tzw. wysucha-nia- sd bdzie mia obowizek doradzaniastronom procesu przed rozpoczciem roz-prawy. Przedsibiorca ma rwnie szybciej iefektywniej egzekwowa swoje dugi. (jo)

    N O T I T I A

    WIADOMOCI

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    4/24

    4 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, organy

    podatkowe maj trzy miesice na wydanie interpre-

    tacji podatkowej, liczc od dnia otrzymania wniosku.

    W przypadku niewydania interpretacji w terminie

    trzech miesicy, uznaje si, e w dniu nastpujcym po

    dniu, w ktrym upyn termin wydania, zostaa wydana interpretacja

    potwierdzajca stanowisko podatnika w penym zakresie. Zdarzenie to

    zostao opisane przez komentatorw prawa piknym, symbolicznym

    okreleniem, jako milczca interpretacja. Milczenie w prawie nabiera

    znaczenia wcale nierzadko.

    Problematyk znaczenia pojcia niewydanie interpretacji zaj siostatnio Naczelny Sd Administracyjny (NSA). W dniu 14 grudnia2009 roku NSA w skadzie caej Izby Finansowej podj uchwa,

    w ktrej uzna, e po zmianie przepisw Ordynacji Podatkowej, oddnia 1 lipca 2007 roku pojcie niewydanie interpretacji nie oznaczabraku jej dorczenia. Zdaniem NSA, w pojciu wydanie mieci sitylko sporzdzenie i podpisanie interpretacji. W konsekwencji, weduguchway NSA, organ podatkowy wcale nie musi pieszy si z dor-czeniem interpretacji podatkowej wnioskodawcy wane, aby nainterpretacji widniaa poprawna data wydania.

    Odwrcenie stanowiska

    Nowa uchwaa cakowicie zmienia stanowisko wyraone w nie-dawno wydanej uchwale NSA, zapadej w skadzie siedmiu sdziw.Uchwaa NSA z dnia 4 listopada 2008 roku wyraaa stanowisko,e w stanie prawnym obowizujcym w 2005 roku, pojcie nie-

    Omawiana w artykuleuchwaa NSA oznacza,e organ administracyjny

    uzyska duo wikszswobod w zakresiewykonywania swychobowizkw i w gruncierzeczy ograniczaobowizki organww zakresie przestrzegania

    praworzdnoci.

    Uchwaao nieuczciwocipodatnikaI z a b e l a F r c k i e w i c z

    M i c h a To m c z a k

    M i s e r a t i o l e x

    Prawo podatkowe

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    5/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 5

    wydanie postanowienia oznacza brak jego dorczenia w terminie3 miesicy. Pomimo tego, e teza uchway dotyczya stanu prawnegoju nieobowizujcego, to w uzasadnieniu sdziowie jednoznaczniewskazali, e powinna by zastosowana take na gruncie obowizu- jcych przepisw.

    Prawd mwic, ostatnia uchwaa zmienia dominujc liniorzecznictwa, w tym take orzecznictwa wojewdzkich sdw ad-

    ministracyjnych, ktre od dawna ju uznaway skuteczno wydawaniainterpretacji w zwizku z jej dorczeniem w terminie trzech miesicyod zoenia wniosku.

    Systemowy sens dylematu

    Sprawa ta pozornie jedynie dotyczy jednej z wielu kwestii zwiza-nych z funkcjonowaniem procedury administracyjnej w ramach prawa

    podatkowego. W istocie rzeczy sprawa ta dotyczy jednego z kluczo-wych dylematw systemu prawnego czy te moe w ogle systemupastwowego suwerennego od lat dwudziestu Pastwa.

    Dylemat ten mona opisa, jako spr o to, na kim w wikszymstopniu odpowiedzialno za praworzdno Pastwa: czy na wciniewydolnym i nierzadko nieudolnym aparacie Pastwowym, czy tena skonnym do omijania prawa i do oszukiwania obywatelu.Z przyczyn ideowych lub z powodu poprawnoci politycznej mona

    si nie zgadza, co do takiego, jak tu przedstawiony opisu rzeczywi-stoci, ale kady, kto szlachetny przyzna, e obie strony dylematu spod presj obu opisanych tu tendencji: nieudolnoci Pastwa z jednejstrony, i nieuczciwoci obywateli, z drugiej strony.W kwestii dorczania interpretacji kwestia polega na tym, czy

    raczej pozwoli urzdom skarbowym na nieprzestrzeganie czy telekcewaenie terminw wydawania interpretacji, czy te raczejpozwoli niezbyt uczciwym obywatelom na uchylanie si od otrzy-mania interpretacji i w ten sposb doprowadzanie do jej milczcejskutecznoci.Jeeli bowiem skuteczno interpretacji nie bdzie zalena od jej

    dorczenia wwczas urzd uzyskuje nieograniczon waciwie swo-bod antydatowania wydanych interpretacji i trzymiesiczny terminna ich wydanie sta si moe fikcj.Zarazem jeeli jednak skuteczno interpretacji bdzie zalena od

    jej dorczenia wwczas okaza si moe, e nieuczciwi podatnicyzrobi wszystko, by uniemoliwi dorczenie interpretacji, co wpraktyce oznacza bdzie, e ich wasne stanowisko stanie si dlanich wicym prawem.

    I tak le i tak niedobrze.

    Domniemujemy powody zmiany

    Zastanawiajce zatem wydaje si, jakie byy powody tak radykalnejzmiany stanowiska Naczelnego Sdu Administracyjnego.

    Pierwsza myl, jaka przychodzi do gowy w ocenie owej uchwayjest taka, e skoro przepisy dotyczce interpretacji podatkowej zostaywprowadzone po to, aby chroni podatnikw, to wydaje si nieuza-sadnione zmienienie stanowiska, co do terminu, od ktrego podatnikmoe zastosowa milczc interpretacj w tak krtkim czasie.Wedug nowej uchway pojcie wydanie nie obejmuje dorczenia.

    W konsekwencji podatnik nie moe skorzysta z dobrodziejstwa mil-czcej interpretacji od razu po upywie trzech miesicy. Stanowiskopodatnika zostanie objte jedynie, gdy data widniejca na interpretacjipodatkowej pochodzi bdzie z okresu po upywie trzech miesicyod otrzymania wniosku.

    Instytucja Interpretacji podatkowych wprowadzona zostaa w celuochrony podatnikw. Podatnik, w skierowanym do organu podatko-

    wego wniosku przedstawia stan faktyczny oraz swoje stanowisko, naco organ podatkowy w wydawanej interpretacji dokonuje wykadniprzepisw podatkowych i wskazuje, czy stanowisko podatnika jestprawidowe. Jeeli podatnik zastosuje wydan interpretacje, nie bdzieona moga mu szkodzi.

    Ze wzgldu na skomplikowany charakter przepisw podatkowych funkcja gwarancyjna interpretacji podatkowych ma bardzo istotneznaczenie dla podatnikw.

    Przyjmujc, e termin na wydanie obejmuje take dorczeniepodatnikowi interpretacji podatkowej, naraamy organy podatkowena realne niebezpieczestwo unikania odbioru pisma przez adresata

    w celu wywoania stanu zwizania wasnym stanowiskiem.Przyjmujc za waciwy drugi pogld, za ktrym opowiedziaa si

    nowa uchwaa NSA, naraa si znowu podatnikw na zagroenienaduy ze strony urzdnikw. Termin wskazywany na interpretacjipodatkowej jest wpisywany przez organ podatkowy, ktry dla unikni-cia negatywnych konsekwencji, moe opatrzy j dat wsteczn.

    Co i kiedy wysya urzd

    Przepisy prawa rzadko okrelaj konsekwencje niedotrzymaniaterminu przez urzd, wskutek czego nie ma wielu przykadw dlaokrelenia, co uwaane jest za dotrzymanie terminu w przypadkuurzdu. Zasad jak si wydaje zupenie bezsporn tak w ramachprocedury sdowej czy administracyjnej jest wizanie wszelkichskutkw istotnych dla strony z dorczeniem poszczeglnych decyzjiczy aktw indywidualnych przez dorczajcy organ.Ta zasada co najwyej o tyle nie jest koniecznie moliwa do za-

    aplikowania w odniesieniu do dorcze, o ile rzadko z wydaniemposzczeglnego przejawu dziaania wadzy wi si tak powanekonsekwencje, jak to mam miejsce w przypadku interpretacji, ktra w przypadku niedotrzymania przez urzd terminu w istocie rze-czy tworzy mikrostan prawny na rzecz podmiotu wystpujcegoo interpretacj.W procedurach dorczenia ze strony organu (sdu) przesdzaj

    zazwyczaj o terminie do podjcia przez stron dziaa, natomiastnie wi bezporednio z dorczeniem powstania poszczeglnegouprawnienia.Jedyne porwnywalne do omawianej sprawy przykady wi si ze

    skutkami milczenia organu i bezporedni konsekwencj wywoywanprzez pewien brak dziaania.

    Sytuacje takie wystpuj w przepisach prawa, w gruncie rzeczyprzede wszystkim jako formua przymuszenia organw pastwowychlub samorzdowych do bardziej rzetelnego i terminowego wykonaniaich obowizkw.

    Sytuacja taka wystpuje np. w postpowaniu antymonopolowymw sprawach koncentracji. Przepis art. 97 ust. 1 ustawy o ochroniekonkurencji mwi jedynie, i przedsibiorca powinien wstrzymaz czynnociami o charakterze koncentracji do czasu wydania przezPrezesa urzdu decyzji lub upywu terminu w jakim decyzja miaazosta wydana. Ta ostatnia za (art. 96 ust 1) ma zosta wydana niepniej ni w terminie 2 miesicy od wszczcia postpowania, czyliod zoenia wniosku.

    Przepisy te nie daj adnych podstaw do orzekania, czy terminem wjakim decyzja miaa zosta wydana bdzie jej podjcie przez Urzd czyte jej dorczenie. Konstrukcja jest tu wic taka sama, jak w przepisachdotyczcych dorczania interpretacji. Co najwyej, mona zauway,e nikomu do gowy nie przyszo, w ramach stosowania tych przepi-

    Art. 14o. 1.W razie niewydania interpretacji indywidualnej

    w terminie okrelonym w art. 14d uznaje si, e

    w dniu nastpujcym po dniu, w ktrym upyn

    termin wydania interpretacji, zostaa wydanainterpretacja stwierdzajca prawidowo stano-

    wiska wnioskodawcy w penym zakresie.

    M i s e r a t i o l e x

    Prawo podatkowe

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    6/24

    6 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    sw za punkt odniesienia dla wydania stanowiska przez UOKiK uwaawewntrzny termin podpisania decyzji w urzdzie.

    We wszystkich innych sytuacjach, w ktry mamy do czynienia z tzw.

    milczeniem organu jako para-decyzj brak jest jednolitego, powszech-

    nie obowizujcego standardu okrelajcego, ktry moment czy

    wydanie, przesanie czy dorczenie poszczeglnego aktu ma znaczenie

    przesdzajce. Dzieje si tak zapewne dlatego, i na og milczenie

    wadzy jako podstawa skutecznej decyzji nie dotyczy sytuacji, w kt-rej organ nie wydaje decyzji w wyniku wasnych zaniedba. Chodzi

    raczej o sytuacje, w ktrych milczenie organu jest jego wiadomym

    wyborem, w sytuacji, w ktrej organ zapozna si ze spraw i uzna,

    e wydawa decyzji nie musi. Nie wydaj decyzji organ uatwia

    wszystkim sytuacj.

    Typowym rozwizaniem o takim charakterze s wszelkiego rodzajuzgoszenia, wystpujce w ramach prawa budowlanego. Organ maokrelony czas na wyraenie sprzeciwu, jednak nie ciy na nimobowizek dziaania.W kwestii interpretacji jest zupenie inaczej kade dziaanie urzdu

    bdzie miao istotny skutek prawny.

    Ochrona podatnika

    Nowa uchwaa narusza prawa podatnikw, przyznane im przezprzepisy prawa podatkowego. Podatnicy, bowiem nie maj moliwocisprawdzenia, czy data wpisana na interpretacji jest prawdziw datsporzdzenia i podpisania interpretacji podatkowej. Podatnicy nie majw takim wypadku realnej i faktycznej moliwoci kontroli postpowa-nia przez organ podatkowy. Oczywicie mog w toku postpowaniapodnosi, e nie uznaj tej daty, ale bd musieli wskaza konkretnedowody na poparcie tej tezy dowody dotyczce wewntrznegourzdowania organu.

    Nie trzeba nikogo przekonywa, e polskie urzdy, nie tylko skarbo-we, nie s pomnikami nieskalanej rzetelnoci i wiarygodnoci. Zreszt

    w oglnoci daty wpisywane s na dokumentach urzdowych doswobodnie, albowiem w gruncie rzeczy adne przepisy nie wiz dat umieszczon na decyzji czy innym akcie wadzy adnych szcze-glnych konsekwencji. Jest to skutek wewntrznych procedur stoso-wanych w urzdach. Procedury te nie podlegaj zewntrznej kontroli,a zwaszcza kontroli strony postpowania administracyjnego.Jeeli ju, zatem jakakolwiek inna data, ni data dorczenia winna

    przesdza o skutecznoci interpretacji, to dat tak mogaby by tyl-ko data nadania interpretacji w urzdzie pocztowym. Poczta Polskanie jest instytucj wzorcow, ale takie rozwizanie uchylioby bardzoznaczco ryzyko naduy, bo urzdy skarbowe raczej nie przekupu-j urzdw pocztowych. Problem jest oczywicie w tym, e adneprzepisy nie reguluj kwestii nadawania urzdowej korespondencjiza porednictwem poczty.

    Ochrona urzdu

    Urzd jest w kadym przypadku chroniony za porednictwemklasycznych dla procedur cywilizowanych instytucji dorczenia za-stpczego, pozostawienia pisma w aktach ze skutkiem dorczenia czywreszcie wszczcia postpowania w przypadku odmowy dorczenia.

    Sprawiaj one, e podatnik nie moe bezkarnie uchyla si od podjciapisma przesanego na jego adres. Rozwizania takie przewiduj art.149, 150, 151a i 152 Ordynacji podatkowej.

    Z punktu widzenia zarwno urzdu podatkowego jak i pocztyzawiera on pewne ryzyka, ale zwizane s one tak naprawd znwjedynie z niedoskonaoci funkcjonowania obu tych pastwowych,byo nie byo, instytucji.

    Czternastodniowy termin pozostawienia pisma na poczcie, poktrym to terminie pismo jest uwaane za dorczone w praktyceoznacza, i trzymiesiczny termin dla wydania interpretacji ulega dlabezpieczestwa skutecznego dorczenia skrcenia. C jednak

    w tym nadzwyczajnego.Z punktu widzenia poczty polskiej, jako urzdowego dorczyciela

    przepis oznacza obowizek dwukrotnego awizowania, oraz obowi-zek niepozwolenia na to, by podatnik poczt skorumpowa w sposbskutkujcy na przykad zaginiciem przesyki. I znw jednak c

    w tym wymaganiu jest nadzwyczajnego? W wietle jakie powodujinterpretacje podatkowe ryzyko to mona oceni, jako realistyczne.

    Ale czy system prawny praworzdnego Pastwa ma w swoichwytycznych kierowa si zagroeniem nieuczciwoci i popenieniaprzestpstwa?

    Uzalenienie ich wystpienia od daty wskazanej na interpretacji, za-lenej jedynie od wewntrznego urzdowania organu podatkowego,

    wydaje si gboko niewaciwe z czysto prawnego punktu widzenia.Uchwaa Naczelnego Sdu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2009roku opowiedziaa si za przyznaniem wikszych gwarancji organompodatkowym i zapewnieniem lepszej ochrony przed naduyciami zestrony podatnikw. Nie znajdujemy wobec tego adnego uzasadnieniaprzyznania zwikszonej ochrony organom podatkowym kontroli ichpracy przepisy podatkowe nie przewiduj.W praktyce omawiana uchwaa oznacza bowiem, e z wanych

    organw Pastwa, jakim jest administracja skarbowa, zdjty zostaobowizek budowania i obrony tego Pastwa praworzdnoci. Zadomniemana, powszechna nieuczciwo obywateli staa si wytycznksztatowania prawa, innymi sowy zostaa treci uchway podsu-mowana i potwierdzona.

    Art. 14d.Interpretacj indywidualn przepisw prawa

    podatkowego wydaje si bez zbdnej zwoki,

    jednak nie pniej ni w terminie 3 miesicy od

    dnia otrzymania wniosku. Do tego terminu nie

    wlicza si terminw i okresw, o ktrych mowa

    w art. 139 4.

    [email protected]

    adwokat, partner w w Kancelarii Tomczak

    & Partnerzy. Wspautor licznych publikacji

    z zakresu prawa korporacyjnego, w tym

    w zakresie prawa transakcji kapitaowych.

    [email protected]

    prawnik, budujca swoj specjalizacj

    z zakresu prawa podatkowego

    oraz rnych dziedzin prawa zwizanych

    z finansami i bankowoci.

    M i s e r a t i o l e x

    Prawo podatkowe

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    7/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 7

    Wrd artykuw wzbudzajcych najwiksze kontrowersjezarwno w pimiennictwie jak i w orzecznictwie jest art. 299ustawy Kodeks spek handlowych (dalej jako Kodeks) regulujcyodpowiedzialno czonkw zarzdu w spce z ograniczon odpo-

    wiedzialnoci na mocy ktrego czonkowie zarzdu, w okrelonychokolicznociach, odpowiadaj solidarnie za zobowizania spki.

    Zadawnione spory

    Przepis ten pomimo, e funkcjonuje w systemie prawnym w niezmie-nionym brzmieniu od wielu lat (obecny art. 299 jest odpowiednikiemart. 298 kodeksu handlowego) jest rdem nieustajcych sporwdoktrynalnych. Spory te powstaj na bardzo wielu paszczyznach.

    Tytuem przykadu naley wymieni tak fundamentalne kwestie jak: charakter, natura prawna odpowiedzialnoci ustanowionejw tym artykule, podmioty zobowizane do ponoszenia tej odpowie-dzialnoci, czy te wreszcie przesanki umoliwiajce uwolnienie siod niej. To przykadowe wyliczenie wyranie wskazuje, e w sprdoktrynalny nie ma wycznie akademickiego charakteru, ale jego kon-kluzje w sposb istotny wpywaj na dziaalno przedsibiorcw.

    Przedmiotem niniejszego opracowania jest tylko jeden z aspektwmajcych na gruncie art. 299 Kodeksu sporny charakter, a mianowicieznaczenie pierwszej z przesanek wskazanych w art. 299 2, ktra,w przypadku jej wykazania przez czonka zarzdu, prowadzi do uwol-nienia go od odpowiedzialnoci za zobowizania spki.

    Waciwy czas

    Zgodnie z art. 299 2 Kodeksu czonek zarzdu moe uwolnisi od odpowiedzialnoci z art. 299 1 Kodeksu, jeeli wykae, e

    we waciwym czasie zgoszono wniosek o ogoszenie upadoci lubwszczto postpowanie ukadowe.

    W myl art. 21 ust.2 ustawy Prawo upadociowe i naprawcze(dalej jako Prawo upadociowe) zgoszenie wniosku o ogoszenieupadoci spki jest obowizkiem czonka zarzdu. Prawo upado-ciowe przewiduje dwie niezalene sankcje za niewywizanie siz tego obowizku: zgodnie z art. 21 ust. 3 czonek zarzdu ponosi od-

    Art. 299 Kodeks spek handlowych 1. Jeeli egzekucja przeciwko spce okae si

    bezskuteczna, czonkowie zarzdu odpo-

    wiadaj solidarnie za jej zobowizania. 2. Czonek zarzdu moe si uwolni od

    odpowiedzialnoci, o ktrej mowa w 1,

    jeeli wykae, e we waciwym czasie zgo-

    szono wniosek o ogoszenie upadoci lub

    wszczto postpowanie ukadowe, albo e

    niezgoszenie wniosku o ogoszenie upado-

    ci oraz niewszczcie postpowania uka-

    dowego nastpio nie z jego winy, albo e

    pomimo niezgoszenia wniosku o ogoszenie

    upadoci oraz niewszczcia postpowania

    ukadowego wierzyciel nie ponis szkody.

    3. Przepisy 1 i 2 nie naruszaj przepiswustanawiajcych dalej idc odpowiedzial-

    no czonkw zarzdu.

    Art. 373 Prawo upadociowei naprawcze 1. Sd moe orzec pozbawienie na okres od

    trzech do dziesiciu lat prawa prowadzenia

    dziaalnoci gospodarczej na wasny ra-

    chunek oraz penienia funkcji czonka rady

    nadzorczej, reprezentanta lub penomocni-ka w spce handlowej, przedsibiorstwie

    pastwowym, spdzielni, fundacji lub

    stowarzyszeniu osoby, ktra ze swej winy:

    1) bdc do tego zobowizana z mocy

    ustawy, nie zoya w terminie dwch

    tygodni od dnia powstania podstawy do

    ogoszenia upadoci wniosku o ogosze-

    nie upadoci albo

    2) po ogoszeniu upadoci nie wydaa lub

    nie wskazaa majtku, ksig handlowych,

    korespondencji lub innych dokumentw

    upadego, do ktrych wydania lub wskaza-

    nia bya zobowizana z mocy ustawy, albo

    3) po ogoszeniu upadoci ukrywaa, nisz-

    czya lub obciaa majtek wchodzcy

    w skad masy upadoci, albo

    4) jako upady w toku postpowania upado-

    ciowego nie wykonaa innych obowiz-

    kw cicych na nim z mocy ustawy lub

    orzeczenia sdu albo sdziego-komisarza,

    albo te w inny sposb utrudniaa post-

    powanie.

    2. Przy orzekaniu zakazu, o ktrym mowaw ust. 1, sd bierze pod uwag stopie

    winy oraz skutki podejmowanych dziaa,

    w szczeglnoci obnienie wartoci ekono-

    micznej przedsibiorstwa upadego i roz-

    miar pokrzywdzenia wierzycieli. Sd moe

    odstpi od orzekania zakazu, jeeli sd

    upadociowy oddali wniosek o ogoszenie

    upadoci na podstawie art. 12 i zezwoli na

    wszczcie postpowania naprawczego.

    Waciwy czasD o m i n i k a L a t a w i e c

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    8/24

    8 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    powiedzialno za szkod wyrzdzon wskutek niezoenia wniosku,a ponadto na podstawie art. 373 1 pkt 1 Prawa upadociowegomona wobec takiej osoby orzec zakaz prowadzenia dziaalnocigospodarczej (jeli jej dziaanie byo zawinione).

    Jeeli wniosek o ogoszenie upadoci zostanie zgoszony, towwczas czonka zarzdu, z jednej strony omijaj wskazane sankcje,

    a z drugiej strony, moe on podnosi t okoliczno jako podstawuwalniajc go od odpowiedzialnoci nakadanej na niego na podstawieart. 299 1 Kodeksu.

    Nie kade zgoszenie wniosku pozwoli na uchylenie si od odpo-wiedzialnoci.

    Art. 299 2 Kodeksu precyzuje, e okolicznoci uwalniajc ododpowiedzialnoci jest zgoszenie wniosku we waciwym czasie.

    Pojcie to zawiera w sobie istot sporu prawnego, ktry ma bezpo-rednie konsekwencje dla uczestnikw praktyki gospodarczej.

    C to jest w waciwy czas w rozumieniu prawa?

    Termin sztywny, termin elastyczny

    Zdaniem jednych okrelenie to pozostaje w nierozerwalnym zwizkuz prawem upadociowym, a zatem waciwy czas to czas przewidzia-ny w tyme prawie: zgodnie z art. 21 ust. 1 Prawa upadociowegodunik jest zobowizany zgosi wniosek o ogoszenie upadocinie pniej ni w cigu dwch tygodni od wystpienia podstaw doogoszenia upadoci.

    Zwolennicy odmiennego stanowiska podkrelaj, e gdyby usta-wodawca chcia, aby w prawie upadociowym i art. 299 Kodeksubya zbieno terminw na wystpienie z wnioskiem o ogoszenieupadoci, to w atwy sposb mgby to osign: wystarczyo alboexpressis verbis wpisa termin dwutygodniowy do art. 299 Kodeksu(zamiast okrelenie waciwy czas) albo zastosowa w tym artykulechociaby odwoanie do regulacji upadociowej. Poniewa tego nieuczyni, to zgodnie z zaoeniem racjonalnoci ustawodawcy naleyprzyj, e chcia ustanowi inny termin. Dla jego wyznaczenia posuysi formu elastyczn, a nie sztywn. Ocen, czy w konkretnym staniefaktycznym wniosek o ogoszenie upadoci zgoszono we waciwymczasie, pozostawiono sdom orzekajcym, ktre dysponuj wwczascaym materiaem dowodowym.W naszym przekonaniu drugi ze wskazanych pogldw jest trafny.

    Problem pocztku terminu

    Po pierwsze naley zauway, e okrelenie pierwszego dniaterminu w ktrym wystpi stan nadmiernego zaduenia jest czstoniemoliwe. W praktyce spek bardzo trudno, co zaley rwnie odspecyfiki dziaalnoci z dnia na dzie dowiedzie si czy zaistniastan nadmiernego zaduenia (potocznie, acz nie do koca waciwienazywany przewag pasyww nad aktywami) i do tego w cigu dwch

    tygodni przygotowa kompletny wniosek wymagany przez art. 22i art. 23 Prawa upadociowego. Na marginesie warto zauway, iformua prawa upadociowego z 1934 roku, nakazujca liczy terminod dnia dowiedzenia si o podstawach ogoszenia upadoci pozwa-laa oceni indywidualne zawinienie czonka zarzdu, zwaszcza nagruncie odpowiedzialnoci karnej, przewidzianej obecnie przez art.586 Kodeksu (o przepisie tym w dalszej czci tekstu), dla ktrego,jako przestpstwa z zaniechania jednym z kluczowych elementwjest ustalenie momentu popenienia przestpstwa.

    W wietle powyszego zasadna wydaje si teza zgodnie, z ktrjeeli zostanie wykazane, e nie ponoszc adnej winy czonek

    zarzdu dowiedzia si o podstawach ogoszenia upadoci po upywieterminu do zoenia wniosku, wwczas powinien on by zwolniony zodpowiedzialnoci. Waciwy czas bdzie odniesiony do indywidual-nych wyznaczonych okolicznoci, dotyczcych poszczeglnej osoby.

    Ponadto termin czternastodniowy liczony od pierwszego dnia wy-magalnoci dugu spki, z praktycznego punktu widzenia uniemoliwia

    jakiekolwiek prby sanacji spki z ograniczon odpowiedzialnoci.Gdyby niespacenie choby dwch nalenoci w cigu czternastudni od daty wymagalnoci musiao oznacza upado, wwczaskada spka w takiej sytuacji powinna zgasza stosowany wniosek.Tymczasem spka mogaby nastpnie uzyska rodki pozwalajce jejna spat zobowiza. Przyjte kryterium funkcjonalne, jako bardziejelastyczne, moe pozwoli na pogodzenie potrzeb praktyki i wymo-gw zdrowego rozsdku z ochron wierzycieli.

    Tym samym za waciwy czas by mgby zosta uznany take ter-min duszy ni dwa tygodnie po powstaniu stanu niewypacalnoci.

    Praktyczna niewykonalno

    Zwolennicy czternastodniowego terminu do zgoszenia wnioskuo ogoszeniu upadoci nie bior pod uwag tego, i czsto sporz-dzenie wniosku, ktry by odpowiada ustawowym wymaganiom jestczsto niemoliwe w tak krtkim czasie. Ustawodawca rozrniabowiem wymogi jakie stawia wnioskowi o ogoszenie upadoci w za-lenoci od podmiotu, ktry z takim wnioskiem wystpuje.

    Jeeli bowiem z takim wnioskiem wystpuje dunik musi on wskazaszereg szczegowych informacji jak np. spis wierzycieli z podaniemich adresw i wysokoci wierzytelnoci kadego z nich oraz terminwzapaty, a take list zabezpiecze dokonanych przez wierzycieli najego majtku wraz z datami ich ustanowienia (art. 23 ust. 1 pkt 3 Prawaupadociowego.); spis podmiotw zobowizanych majtkowo wobecdunika wraz z adresami, okreleniem ich wierzytelnoci, daty ichpowstania i terminw zapaty (art. 23 ust. 1 pkt 5 p).

    Zgromadzenie powyszych informacji ju w przypadku redniejwielkoci spki moe stanowi zadanie, ktre nawet przy dochowa-niu przez czonkw zarzdu najwyszej starannoci moe si okazaniewykonalne.

    Trudnoci te zestawi naley z sankcj zawart w art. 28 Prawieupadociowym zgodnie z ktr wniosek dunika o ogoszenieupadoci nieodpowiadajcy wymogom okrelonym w ustawiezwraca si bez wzywania o uzupenienie. W praktyce oznacza to, iw wniosek trzeba zoy jeszcze raz i, e okrelajc dat zoenia

    wniosku, na potrzeby ustalenie istnienia odpowiedzialnoci czonkwzarzdu, bierzemy wycznie pod uwag t w ktrej wniosek zostaskutecznie zoony.

    W wietle powyszego jest oczywiste, e funkcja ochrony wierzycieli,jakkolwiek suszna, nie moe jednak prowadzi do takiej interpretacji

    Art. 586. Kodeksu spekhandlowychKto, bdc czonkiem zarzdu spki albo likwi-

    datorem, nie zgasza wniosku o upado spki

    handlowej pomimo powstania warunkw uza-

    sadniajcych wedug przepisw upado spki

    podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci

    albo pozbawienia wolnoci do roku.

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    9/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 9

    prawa, w wyniku, ktrej na uczestnikw obrotu nakadane s obo-wizki, ktrym nie bd mogli sprosta, pomimo dooenia najwyszejmoliwej starannoci, lub ktrym sprostanie bdzie bardzo trudnenawet w przypadku podjcia prawidowych, racjonalnych dziaa.

    Interpretacja z pomoc przepisu karnego

    Zwolennicy sztywnego rozumienia wyraenia waciwy czaswskazuj, i art. 586 Kodeksu, ktry przewiduje odpowiedzialnokarn w przypadku niezgoszenia wniosku o upado spki pomimopowstania warunkw uzasadniajcych upado spki jest istotnymargumentem przemawiajcym za ich interpretacj.

    Wskazuj oni bowiem, e jeliby uzna, i terminem, uchybieniektremu stanowi wystpek z art. 586 Kodeksu, jest termin przewi-dziany w art. 21 Prawa upadociowego, to doszoby do sytuacji, kiedy

    to na gruncie jednego aktu prawnego i chronicego to samo dobroprawne, ten sam interes (wierzycieli), w odmienny sposb wyznaczasi okrelony obowizek (zgoszenia wniosku o upado), w jednymprzypadku w sposb sztywny (art. 586 Kodeksu w zw. z art. 21 Pra-wa upadociowego), w drugim za w sposb elastyczny, zgodniez proponowanym tu elastycznym rozumieniem terminu zawartegow art. 299 Kodeksu.

    Sabo tej argumentacji tkwi naszym zdaniem jednak w niewyja-nieniu, dlaczego termin przewidziany w art. 586 Kodeksu ma bytosamy z terminem z art. 21 Prawa upadociowego, czyli terminemdwutygodniowym. Przepis penalizuje sam fakt niezgoszenia wnioskuo upado, a przesanki ogoszenia wniosku zostay wskazane w art.11 Prawa upadociowego.

    S to: niewykonywanie wymagalnych zobowiza pieninych; majtek podmiotu nie wystarcza na zaspokojenie dugw

    w odniesieniu do osb prawnych oraz jednostek organizacyj-nych nieposiadajcych osobowoci prawnej, ktrym odrbnaustawa przyznaje zdolno prawn.

    Wskazany przepis nie mwi za w ogle o terminie do zoeniawniosku, lecz jedynie o powstaniu warunkw uzasadniajcych we-dug przepisw prawa upado spki. Warunki to jedno, termin dozoenia wniosku do drugie. W wietle powyszego nie ma przeszkduniemoliwiajcych przyjcie, e termin przewidziany w art. 586 Ko-deksu jest tosamy z terminem przewidzianym w art. 299 rozumianym

    w sensie elastycznym.

    Z punktu widzenia ochrony wierzycieli

    Interpretujc pojcie waciwego czasu naley mie na wzgldzieprzede wszystkim ochron wierzycieli. Waciwy czas w rozumieniuart. 299 Kodeksu, to czas, gdy ju wiadomo, e dunik nie bdzie

    w stanie zaspokoi w caoci wszystkich swoich wierzycieli.

    Std wydaje si konieczne, by czonkowie zarzdu, chccy uchwy-ci w moment nieustannie monitorowali sytuacj finansow spki.Zwaszcza, e dysponuj oni odpowiednimi ku temu instrumentami,np. maj oni stay dostp do ksig rachunkowych. W normalnej bo-

    wiem dziaalnoci gospodarczej wydatkowaniu rodkw pieninychodpowiada przyrost innych, np. rzeczowych, skadnikw majtkuspki. Ksigi rachunkowe daj wic zasadniczo w kadym czasie moliwo zorientowania si, jaki jest rzeczywisty stan majtkowyspki, od ktrego zaley wypacalno, okresowe inwentaryzacje iwyceny aktyww i pasyww za pozwalaj ustali ten stan z doduym stopniem dokadnoci.

    W orzecznictwie sdowym zosta wyraony rwnie pogld, ioceniajc czy wniosek o ogoszenie upadoci zosta zgoszony we

    waciwym czasie naley bra pod uwag, czy uniemoliwionozaspokojenie niektrych wierzycieli kosztem innych. Tak wic ela-styczna i funkcjonalna wykadnia pojcia waciwy czas prowadzi do

    wniosku, e jest to taka chwila, w ktrej zoony wwczas wniosekwszczyna upado prowadzc do czciowego choby zaspoko-

    jenia wierzycieli. w czciowy charakter zaspokojenia wierzycieliwymaga podkrelenia wobec podnoszonych postulatw zgodniez ktrymi wniosek o upado jest zgoszony w czasie waciwym,jeeli w wyniku wszcztego postpowania upadociowego nastpipene zaspokojenie wierzycieli. Takie rozumienie czynioby przesankuwalniajc od odpowiedzialnoci cakowicie zbdn, gdy nie istnia-yby ju adne zobowizania spki podczas gdy istnienie wanych iniespenionych przez spk zobowiza jest podstawow przesankodpowiedzialnoci czonkw zarzdu.

    Z drugiej strony naley zada pytanie, czy wobec tego wnioseko upado jest zgaszany zawsze w czasie waciwym, jeeli tylko doj-dzie w postpowaniu upadociowym do jakiegokolwiek zaspokojenia

    wierzycieli. Na tak postawione pytanie naley udzieli zdecydowanieodpowiedzi negatywnej takie rozumienie przepisu czynioby ochro-n wierzycieli iluzoryczn, a jednoczenie umoliwioby nadmiernieatwe uwolnienie si czonkowi zarzdu od odpowiedzialnoci.

    Jednoznaczne wskazanie jaki stopie zaspokojenia wierzycieli uwalniaczonkw zarzdu od odpowiedzialnoci jest niemoliwe. Przestrzepomidzy cakowitym zaspokojeniem wierzycieli a ich cakowitym nie-zaspokojeniem jest ogromna i obejmuje wielk rnorodno stanwfaktycznych. I wanie ta rnorodno stanowi argument, i wskazaniejednoznacznego kryterium zarwno na gruncie funkcjonalnego uj-cia wyraenia waciwy czas, jak i przyjcie sztywnego czternasto dniowego terminu nie bdzie stanowi susznego rozwizania.

    Przy takiej zoonoci stanw faktycznych decyzja powinna by uza-leniona od sdziego, ktry rozstrzygajc o prawach i obowizkachuwzgldnia z jednej strony postulat maksymalnego wykorzystaniamateriau decyzyjnego, ale take postulat maksymalnej spjnociz zasadami sprawiedliwoci i susznoci.

    Oczywicie, przepis art. 299 Kodeksu zawiera przesanki umo-liwiajce czonkom zarzdu uwolnienie si od odpowiedzialnoci.Przyjcie jednak, e przesank odpowiedzialnoci jest niezoeniewniosku w sztywnym, czternastodniowym terminie, a dopiero w na-stpnej kolejnoci moliwe jest skorzystanie z przesanek wskazanych

    w tym artykule, polegajcych bd to na braku winy, bd to na niespowodowaniu (lub raczej na zwikszeniu) szkody wierzyciela, nierozwizuje wszystkich problemw sensownoci takiego rozumieniaterminu waciwy czas.

    [email protected]

    prawnik, wyspecjalizowana w szczeglnoci

    w niektrych niszowych dziedzinach

    zwizanych z prawem korporacyjnym,

    w tym w prawie upadociowym, take

    budujca eksperck kompetencj w zakresie

    prawa zamwie publicznych

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    10/24

    1 0 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    Za a nawet przeciw

    Spr co do tego czy akcjonariusz moe z czci posiadanych akcjigosowa za uchwa, a pozosta przeciwko, toczy si od bardzodawna. Dugo przewaa pogld, e oczywicie akcjonariusz nie musia

    wykonywa prawa gosu ze wszystkich swoich akcji, ale skoro jugosowa to raczej powinien by konsekwentny. To z reszt jedenz tych dylematw, ktre mona rozstrzyga zarwno na paszczyniejurydycznej, logicznej jak te w kocu psychologicznej. Odwoujc sibowiem do sw byego Prezydenta czy mona by jednoczenie za,a nawet przeciw tej samej uchwale?

    Przy czym aby sprawa nie bya zbyt atwa do wyjanienia, kodeksspek handlowych, a poprzednio kodeks handlowy nie wyklucza takiej moliwoci, wrcz przeciwnie z konstrukcji samej akcji jakoprawa podmiotowego wynika, e wykonywanie prawa z akcji, w tymprawa gosu jest niezalene od wykonywania jakichkolwiek innychpraw z innych akcji tej samej spki.

    Prawo gosu a zabezpieczenie na akcjach

    Aspekt logiczno psychologiczny zdecydowanie zwycia w tychdyskusjach. W konsekwencji nikomu nigdy nie przyszo do gowy, abyeksperymentowa i gosowa z posiadanych akcji niejednolicie. Z dru-giej strony, co raz czciej takie podejcie do wykonywania prawa gosuz akcji byo nie do pogodzenia z potrzebami obrotu. W rozwijajcejsi gospodarce, akcje su rnym celom.

    Przede wszystkim akcje s przedmiotem zabezpieczenia. Ustanawia-ny jest na nich zastaw, w tym zastaw rejestrowy, blokada na rachun-ku inwestycyjnym. S te przewaszczane na zabezpieczenie. Choprzedmiotem zabezpieczenia s tylko prawa majtkowe wynikajcez akcji, to jednak nie bez znaczenie pozostaje to, komu przysugujeprawo gosu z tych akcji, innymi sowy kto wykonuje tak zwane prawakorporacyjne. Czasami wykonujc niemajtkowe, czysto korporacyjneprawo gosu z akcji, mona kompletnie unicestwi prawa majtkowez tej akcji wynikajce. Na przykad przegosowujc uchwa o ichprzymusowym umorzeniu.W ogle myliby si ten kto by sdzi, e prawa korporacyjne i majt-

    kowe pozwalaj si dokadnie odrni, jak zielone i czerwone kartkilece na stole. W istocie rzeczy kade gosowanie ma pewien skutekmajtkowy, cho czsto bywa on drugorzdny.W szczeglnoci kwestia ta ma szczeglne znaczenie, gdy zabezpie-

    czenie na akcjach dotyczy tylko czci akcji, albo gdy rne pakiety akcjis przedmiotem zabezpiecze udzielonych na rzecz wielu wierzycieli,o sprzecznych interesach. W tych przypadkach powstawa podstawo-

    wy dylemat, czy akcjonariuszy moe upowani swoich wierzycieli dowykonywania prawa gosu z kadego z zabezpieczonych na ich rzeczpakietw akcji, a nadto czy kady z tych wierzycieli moe korzystaz tego upowanienia dowolnie i tym samym rnie gosowa. Lubte czy akcjonariusz sam moe zachowa dla siebie jednak mimowszystko pakiet akcji, ktry pozwoli mu przy najmniej kontrolowasytuacj w spce.

    Dzisiaj tego dylematu ju nie ma. Akcjonariusz nie tylko moe ustano-wi tylu penomocnikw ilu zechce, do wszystkich posiadanych przezsiebie akcji jak te do poszczeglnych pakietw (art. 412 2 k.s.h.), alete sam moe zgosi si na walne i wykonywa prawo gosu rniez posiadanych przez siebie akcji (art. 411 (3) k.s.h.).

    Akcja

    ma gosPoczwszy od 3 sierpnia 2009 rokuakcjonariusz posiadajcy

    wicej ni jedn akcje w spce akcyjnejmoe wykonywa prawo gosuodmiennie z kadej posiadanej akcji.Mona by rzec: nareszcie.

    K a r o l i n a K o c e m b a

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    11/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 1 1

    Moliwoci naduy

    Czy uprawnienie tak sformuowane moe by przedmiotem nad-uy? Zapewne, w rwnym stopniu, co kada inna instytucja prawa.Rzeczywisty problem moe si pojawi jedynie na tle zaskaraniauchwa.

    Prawo do zaskarenia uchwa walnego zgromadzenia przysugujeakcjonariuszowi, ktry gosowa przeciwko uchwale i po gosowaniuzgosi sprzeciw przeciwko uchwale. Prawo to przysuguje bez wzglduna liczb posiadanych akcji i liczb gosw im odpowiadajcym, jak

    te bez wzgldu na to z ilu akcji prawo gosu byo wykonywane. Jaknaley sdzi, jest niezalene take od tego czy na tym samym walnymzgromadzeniu akcjonariusz wykonywa prawo gosu rnie z rnychpakietw akcji. W kadym razie taka powinna by naturalna konse-kwencja przyjcia zasady uprawniajcej akcjonariusza do niejednolitegowykonywania prawa gosu z posiadanych przez niego akcji.

    Skoro tak, to akcjonariusze nie musz od razu podejmowa de-cyzji co do zasadnoci uchway. Mog sobie da czas do namysu.Zagosowa z czci akcji, tak aby uchwaa zostaa podjta, a z czciprzeciwko, aby uzyska prawo do jej zaskarenia w przypadkugdyby z jakichkolwiek powodw byo to dla danego akcjonariuszakorzystniejsze.Jak si atwo mona domyle, taka sytuacja moe by przedmiotem

    naduycia, czy wrcz manipulacji ze strony akcjonariusza. I niestetyprzed takim naduyciem nie mona si zabezpieczy. Ryzyko tak rozu-mianych naduy pojawia si na tle znowelizowanego stanu prawnego,lecz do trudno bdzie o skonstruowanie takich rozwiza ustawo-

    wych, ktre to ryzyko usun w zupenoci. Innymi sowy takich, ktrepozbawi wywierania swoistego nacisku przez skorzystanie z prawasprzeciwu tego samego akcjonariusza, ktry jednoczenie z rnychakcji gosowa za uchwa jak i przeciw uchwale. Skoro akcjonariuszma prawo wykonywania prawa gosu odmiennie z kadej posiadanejakcji, to moe rwnoczenie gosowa za uchwa i przeciwko niej,a skoro moe zagosowa przeciwko uchwale i zgosi sprzeciw, to

    te moe uchwa tak zaskary. Czy w rozwizaniu takim czaj sia tak dramatyczne ryzyka?

    Korzyci

    S te i dobre strony tej sytuacji. Po pierwsze, szersze prawo dozaskarenia uchwa, daje wiksz moliwo do wyeliminowaniauchwa wadliwych sprzecznych z prawem albo z statutem lubdobrymi obyczajami, godzcych w interes spki albo majcych nacelu pokrzywdzenie akcjonariusza.

    Po drugie, w ten sposb, akcjonariusz moe przynajmniej czasowoparaliowa dziaania swojego wierzyciela, ktremu udzieli penomoc-nictwa do wykonywania prawa gosu z czci posiadanych przez siebieakcji. Interes wierzyciela moe by sprzeczny z interesem nie tylko ak-cjonariusza dunika, ale te spki i jej wierzycieli. W konsekwencjiprawo do niejednolitego wykonywania prawa gosu moe da szansena zrwnowaenie tyche interesw, a przede wszystkim szanse nauchronienie spki przed zbyt pochopnym dziaaniem wierzyciela.

    Prawo zaskarenia uchway nie rodzi przecie bezzwocznie dra-stycznych skutkw. O wadliwoci lub niewanoci uchway orzekasd. Owa manipulacja prawem zaskarenia uchwa polegajca natym, i akcjonariusz moe wiadomie utrzymywa stan niepewnociprzegosowanej formalnie uchway dotyczy w gruncie rzeczy naszego

    powszechnego braku zaufania do pewnoci orzecznictwa sdowegow takich sprawach. Ale to nie jest, czy te nie powinno by argumen-tem kluczowym: albo uchwaa jest zgoda z prawem, niezaskaralnalub wana, albo nie. Wic w stanie idealnym, do ktrego zmierzamyadna spka nie powinna si obawia zaskarania uchwa.

    W zgodzie z oczekiwaniami rynku

    Wic jak to zazwyczaj bywa s plusy i minusy wprowadzonej regu-lacji. Natomiast z ca pewnoci wychodzi ona naprzeciw oczekiwa-niom rynku i wzmacnia pozycj akcjonariusza. W tej chwili nie musion wybiera wedug zasady wszystko albo nic. Moe adekwatniedo swojej sytuacji dzieli przysugujce mu uprawniania i okrela

    w ten sposb zakres swojego zaangaowania. Z reszt nie powinnoto nikogo dziwi, wszak przepis art. 411 (3) kodeksu spek handlo-wych zosta wprowadzony do polskiego ustawodawstwa w wynikuimplementacji dyrektywy Unii Europejskiej dotyczcej wanie ochronypraw akcjonariuszy mniejszociowych.

    Z punktu widzenia systemu prawnego rozwizanie to dlatego zostaouznane za niezbdne w rozwinitych gospodarkach rynkowych, gdymaterializuje ono w zupeny sposb filozofi spek kapitaowychi znaczenia akcji jako czstki kapitau spki. Akcje to by tak rzec nie czowiek ktry je ma, tylko prawo majtkowe w najcilejszymsensie. Kto te uprawnienia wykonuje, bo inaczej by nie moe. Aleakcje i kapita w systemie, ktry na kapitale si opiera i dlatego nazywasi kapitalizmem, w pewnym istotnym sensie yj wasnym yciem.

    Akcje maj wasne interesy i wasne uwarunkowania i ograniczenia,ktre to interesy i ograniczenia mog by rozbiene z tymi, ktredotycz osoby fizycznej lub prawnej, ktra aktualnie trzyma owe ak-cje w rku. Lub raczej naciska guzik lub wkada kart do aparaturyliczcej gosy.

    Innymi sowy to akcje wyraaj wasno w spce, a nie osoby,ktre nimi dysponuj. Akcje bowiem s trwalsze w relacji do spki one s w stanie przetrwa wielu wacicieli.

    Na zakoczenie naley zwrci uwag, e zasada niejednolitegowykonywania prawa gosu z posiadanych akcji nie dotyczy w ad-nym razie wykonywania prawa gosu przysugujcego z udziaw

    w spce z ograniczon odpowiedzialnoci. W tym zakresie niema bowiem odpowiedniego przepisu kodeksu spek handlowych,a trudno przyj, i regu tak da si wyinterpretowa per analogiamz przepisu dotyczcego spki akcyjnej. Dlatego naley postulowa jaknajszybsze przeprowadzenie nowelizacji kodeksu i wprowadzeniezasady niejednolitego wykonywania prawa gosu take w odniesieniudo udziaw.

    [email protected]

    doktor nauk prawnych, partner w Kancelarii

    Tomczak & Partnerzy. Ekspert doradca

    w sprawach prawa papierw wartociowych

    i giedy, spek akcyjnych i szczeglnych

    zagadnie z zakresu prawa cywilnego

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    12/24

    1 2 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    Cena jest tym elementem transakcji, ktry rodzi skutki

    w sferze podatkowej. Stanowi bowiem podstaw ustale-nia wysokoci nalenego podatku. Podstaw t powinnaby cena rynkowa, czyli warto rynkowa rzeczy lub

    praw bdcych przedmiotem transakcji. Nie oznacza to jednak, estrony dokonujce transakcji zawsze powinny ustali midzy sobcen rynkow. Cena moe nie odpowiada wskazaniom rynku. Jed-nake podatek naleny od transakcji musi w kadym przypadku mieza podstaw cen rynkow. Oznacza to, e w sytuacji, gdy stronyna przykad ustalaj cen nisz ni rynkow, podatek powinien byzapacony od ceny rynkowej, czyli wyszej.

    Prawidowe ustalenie ceny rynkowej zabezpiecza stron zobowi-zan do zapaty podatku przed niebezpieczestwem uznania przezorgany podatkowe przyjtej ceny za zbyt nisk, a w konsekwencjiprzed obowizkiem zapaty brakujcego podatku wraz z odsetka-mi i kosztami opinii biegego. Organy podatkowe maj bowiemuprawnienie do weryfikowania, czy warto przedmiotu transakcjiodpowiada jego wartoci rynkowej.Tymczasem ustalenie ceny rynkowej rzeczy lub prawa moe sta-

    nowi problem dla stron transakcji, szczeglnie, gdy jej przedmiotjest trudny do wyceny z uwagi na indywidualne cechy oraz szeregczynnikw majcych wpyw na jego warto. Najlepszym przykadems tutaj udziay w spce z ograniczon odpowiedzialnoci, na ktrychcen wpywa m.in. warto aktyww spki, warto jej pasyww,przewidywany zysk, segment rynku, w ktrym dziaa spka, ogra-niczenia w zbywalnoci udziaw, wielko pakietu i wpywu na stanspki w porwnaniu z innymi udziaowcami itd.

    Niepewno w tym zakresie eliminuje zawarcie z ministrem wa-ciwym do spraw finansw publicznych porozumienia w sprawieustalenia ceny transakcyjnej.

    Charakter porozumienia

    Porozumienie w sprawie ustalenia ceny transakcyjnej jest mimoswej nazwy decyzj wydawan przez ministra. Minister w decyzji niepotwierdza wprost, e cena w danej transakcji jest prawidowa, czyraczej, e odpowiada parametrom rynkowym, lecz czyni to porednio,uznajc prawidowo wyboru i stosowania metody ustalania ceny.

    Pewne elementy dialogu pomidzy podatnikami (potencjalnymipodatnikami) a ministrem przejawiaj si we wszczynaniu proceduryprowadzcej do wydanie takiej decyzji z inicjatywy podatnika, w ci-cym na podatniku obowizku przedstawienia ministrowi propozycjizastosowania konkretnej metody ustalenia ceny transakcyjnej, szczeg-owego opisu jej stosowania oraz wszelkich dokumentw i wszelkichinformacji, ktre maj znaczenie dla ustalenia ceny, a take w moli-woci odformalizowanej wsppracy w formie spotka uzgodnienio-wych pomidzy ministrem a podatnikiem w przypadku, gdy ministerpowemie wtpliwoci co do metody wybranej przez podatnika, zasadjej stosowania czy treci przedstawionych dokumentw.

    Innymi sowy mamy tu do czynienia z pewnym wyjciem poza

    sztywne standardy procedury administracyjnej. Przynajmniej tak bypowinno i taka metodologia uzgodnie jest tu dopuszczona.

    Transakcje bdce przedmiotem porozumienia

    Nie kada cena podlega uzgodnieniu z ministrem. Przedmiotemporozumienia moe by wycznie tzw. cena transakcyjna, czyli cena

    w transakcji dokonywanej pomidzy podmiotami powizanymi.Powizania pomidzy podmiotami mog:

    istnie na gruncie kapitaowym, gdy jeden podmiot posiadaporednio lub bezporednio udzia w kapitale innego podmiotunie mniejszy ni 5 proc., podmiotami powizanymi s wicprzykadowo spka z ograniczon odpowiedzialnoci i wspl-nik posiadajcy w spce 10 proc. udziaw;

    odnosi si do sfery zarzdzania, gdy jeden podmiot bierzeudzia w zarzdzaniu porednio lub bezporednio innym pod-miotem, podmiotami powizanymi s wic przykadowo spkaz ograniczon odpowiedzialnoci i czonek jej zarzdu lub te

    polega na istnieniu cznika osobowego, gdy ten sam podmiotrwnoczenie posiada porednio lub bezporednio udziaw kapitale kilku podmiotw lub porednio lub bezporedniobierze udzia w zarzdzaniu kilkoma podmiotami, podmiotamipowizanymi s wic przykadowo dwie spki z ograniczonodpowiedzialnoci posiadajce tego samego wsplnika, ktryma w jednej 10 proc. a w drugiej 80 proc. udziaw, lub w za-rzdach ktrych zasiada ta sama osoba.

    Porozumienia s wic dopuszczalne na gruncie transakcji, ktrychwarunki, w tym przede wszystkim cena, zwykle nie s zalene odwskaza rynku i ktre z tego wanie powodu zostay poddanewzmoonej kontroli organw podatkowych.

    Kontrola ta przejawia si m.in. w obowizku stosowania przezpodatnikw narzuconych przez ustawodawc metod przy ustalaniudochodu wynikajcego z transakcji i faktycznie czstszej weryfikacjiprzez organy podatkowe cen transakcyjnych ni cen w transakcjachpomidzy podmiotami niepowizanymi. S to, mwic potocznie,transakcje bardziej niebezpieczne, ktrych parametry s w wikszymstopniu moliwe do zakwestionowania i podwaenia.

    Decyzja w sprawie porozumienia moe obj transakcj, ktrazostanie zrealizowana w przyszoci, po jej wydaniu, jak rwnietransakcj ju zrealizowan, w tym zarwno, jeli termin jej realizacjimia miejsce po zoeniu wniosku, jak i gdy jej realizacj rozpocztoprzed tym dniem. W tym ostatnim przypadku nie dotyczy to jednaktransakcji, ktre w dniu zoenia wniosku byy objte postpowaniempodatkowym, kontrol podatkow, postpowaniem kontrolnym lubpostpowaniem przed sdem administracyjnym.

    Porozumienia jednostronne, dwustronne i wielostronneDopuszczone s trzy rodzaje porozumie, w zalenoci od liczby

    pastw, w ktrych wywieraj one skutek.Porozumienia jednostronne to porozumienia, ktre uzgadniane s

    Za zgod Ministra

    K a t a r z y n a B i e l a t

    M i s e r a t i o N O T I T I A

    WIADOMOCI podatkowe

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    13/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 1 3

    wycznie z polskim ministrem i wi wycznie w Polsce. Z punktuwidzenia statusu pastwowego podmiotw powizanych: porozumienia jednostronne mog dotyczy ceny transakcyjnej

    pomidzy powizanymi ze sob podmiotami krajowymi, podmiotem krajowym powizanym z podmiotem zagranicz-

    nym a tym podmiotem zagranicznym oraz podmiotem krajowym powizanym z podmiotem zagranicz-

    nym a innymi podmiotami krajowymi powizanymi z tymsamym podmiotem zagranicznym. W przypadku transakcji pomidzy podmiotem krajowym powi-

    zanym z podmiotem zagranicznym a tym podmiotem zagranicznymmoliwe jest jednak rozszerzenie skutecznoci porozumienia zawie-ranego z polskim ministrem tak, by obowizywao ono rwnie wkraju waciwym dla podmiotu zagranicznego z punktu widzenia jegoobowizkw podatkowych. Przy zawieraniu takiego porozumieniakonieczny jest udzia wadz podatkowych waciwych dla podmiotuzagranicznego polegajcy na wyraeniu zgody na porozumienie. Jelitakie porozumienie ma dotyczy jednego podmiotu zagranicznegoi wywoywa skutek w Polsce i w pastwie waciwym dla podmiotuzagranicznego nazywane jest dwustronnym, jeli za ma dotyczy mini-mum dwch podmiotw zagranicznych z rnych pastw ze skutkiemzarwno w Polsce jak i w tych pastwach wielostronnym.

    Porozumienia dwustronne i wielostronne maj t zalet, e oprczrozszerzonej skutecznoci zapewniaj uniknicie podwjnego (wie-lokrotnego) opodatkowania transakcji.

    Obowizki podatnikw w ramach postpowania

    Postpowanie prowadzce do wydania decyzji w sprawie porozu-mienia toczy si zawsze na wniosek podmiotu krajowego i w oparciuo informacje oraz dokumenty przez niego dostarczone. Wnioskodaw-ca zobowizany jest przedstawi ministrowi propozycj ustalenia cenytransakcyjnej w oparciu o jedn z nastpujcych metod: porwnywalnej ceny niekontrolowanej, ceny odsprzeday, rozsdnej mary (koszt plus) lub zysku transakcyjnego,przy czym pierwszestwo ma metoda porwnywalnej ceny niekon-trolowanej, a kada kolejna moe zosta wskazana tylko wtedy, gdyzastosowanie poprzedniej nie jest moliwe. Ta podstawowa metodaustalania ceny transakcyjnej polega najoglniej rzecz biorc na okre-leniu ceny ktra dla takiego samego przedmiotu transakcji zostaabyustalona pomidzy podmiotami niepowizanymi.

    Ponadto wnioskodawca powinien dostarczy ministrowi opis stoso-wania zaproponowanej metody w odniesieniu do transakcji, wskazujcm.in. zasady kalkulacji ceny, prognozy finansowe, na ktrych kalkulacjasi opiera oraz analiz danych porwnawczych wykorzystanych dokalkulacji. Ministrowi naley dostarczy take szczegowe dane doty-czce transakcji nie tylko jej rodzaj, przedmiot i warto, ale rwnieanaliz aktyww, funkcji i ryzyk stron transakcji, opis przewidywanychkosztw, opis strategii gospodarczych stron, dane dotyczce sytuacjigospodarczej w brany wnioskodawcy, dane dotyczce operacji go-spodarczych podmiotw niepowizanych wykorzystane do sporz-dzenie kalkulacji, informacje o strukturze organizacyjnej i kapitaowejstron, wszelkich umw, porozumie i innych dokumentw majcychwpyw na wysoko ceny oraz propozycj okresu obowizywaniaporozumienia.

    Koszty i czas trwania postpowania

    Wniosek o wydanie decyzji w sprawie porozumienia podlega opaciew wysokoci 1 procenta wartoci transakcji, przy czym w przypadkuporozumie jednostronnych dotyczcych wycznie podmiotw kra-jowych nie mniej ni 5.000 z i nie wicej ni 50.000 z, w przypadkuporozumie jednostronnych dotyczcych podmiotu zagranicznego niemniej ni 20.000 z i nie wicej ni 100.000 z, a w przypadku poro-zumienia dwustronnego lub wielostronnego nie mniej ni 50.000 z

    i nie wicej ni 200.000 z. Ponadto wnioskodawca ponosi kosztywynagrodzenia biegych i tumaczy oraz koszty ich podry.

    Czas trwania postpowania uzaleniony jest od rodzaju porozu-mienia. Gdy dotyczy ono porozumienia jednostronnego powinnoby zakoczone nie pniej ni w cigu 6 miesicy, porozumieniadwustronnego roku, a porozumienia wielostronnego 18 miesicyod dnia jego wszczcia. Terminy te maj jednak wycznie charakterinstrukcyjny, to znaczy strona nie ma moliwoci wyprowadzeniaz powodu przekroczenia tych terminw adnych szczeglnychuprawnie.Wydaje si, e czas trwania postpowania jest jedn z najwikszych

    saboci tej procedury.

    Skutki porozumienia

    Decyzja w sprawie porozumienia wydana przez ministra szczeg-owo wskazuje rodzaj transakcji, ktrej dotyczy, jej strony, przedmiot,warto, metod ustalania ceny transakcyjnej, reguy zastosowania tejmetody oraz istotne warunki bdce podstaw jej stosowania.

    Zawarcie przez strony wymienione w decyzji transakcji na wa-runkach w niej okrelonych i ustalenie ceny zgodnie z jej treci

    wycza obowizek ustalenia dochodu i nalenego podatku zgodniez przepisami (w przypadku podatku dochodowego) oraz moliwosamodzielnego okrelenia w przyszoci przez organ podatkowy

    wysokoci obrotu (w przypadku podatku od towarw i usug) czywartoci przedmiotu czynnoci cywilnoprawnej (w przypadku podatkuod czynnoci cywilnoprawnych).W konsekwencji, niebezpieczestwo, e wysoko zapaconego po-

    datku zostanie zakwestionowana przez organ podatkowy, jest w tensposb wyeliminowane. W przypadku za transakcji z powizanymipodmiotami zagranicznymi uzyskanie porozumienia dwustronnego lub

    wielostronnego gwarantuje uniknicie podwjnego opodatkowania.Decyzja w sprawie porozumienia obowizuje tak dugo, jak to

    wynika z jej treci, jednak nie duej ni pi lat, przy czym termin jejobowizywania moe by przeduany, jeli kryteria majce wpywna jej wydanie nie ulegy zmianie.

    [email protected]

    prawnik, aplikant adwokacki przy Okrgowej

    Radzie Adwokackiej w Warszawie, zajmujca

    si prawem korporacyjnym, a take

    specjalizujca si w prawie farmaceutycznym,

    pomimo krtkiego stau zawodowego

    wspautor kilku publikacji powstaych

    w Kancelarii.

    M i s e r a t i o N O T I T I A

    WIADOMOCI podatkowe

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    14/24

    1 4 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    Wbiecym numerze prezentujemypierwsz cz publikacji na tematspki komandytowej przygoto-wanej przez prawnikw kancelarii. Ksik pla-nujemy wyda jak wszystkie nasze instrukcjeobsugi w sopockim wydawnictwem ODDK.Opublikowanie pracy zostao ju wstpnie z

    wydawnictwem uzgodnione.Ksika pod tytuem Spka komandytowa. In-

    strukcja obsugi wychodzi na przeciw potrze-bom stworzonym przez nowe ycie spkikomandytowej. W okresie kilunastu lat odro-dzonego kapitalizmu w Polsce zawizywaniespek w tej formie byo absolutn rzadkoci dotyczyo prawie wycznie profesjonalnychdoradcw, zwaszcza prawnikw, ktrym

    forma ta odpowiadaa z uwagi na ustanowio-ne w niej reguy odpowiedzialnoci. W ciguostatnich jednak kilku lat mamy do czynienia

    dosownie z zalewem spek komandytowych.Przyczyn tej erupcji s oczywicie korzystnerozwizania podatkowe w spkach osobo-

    wych i jednoczenie uwstecznienie podat-kowe spek kapitaowych, w tym zwaszczanajpopularniejszej spki z ograniczon odpo-

    wiedzialnoci.Czy zatem to nowe ycie spki koman-

    dytowej, jako motywowane optymalizacjpodatkow ma w sobie co dwuznacznego?Nie sdzimy, bo poszukiwanie korzystnych

    rozwiza podatkowych jest dobrym pra- wem kadego biznesu. Na pewno jednakto rozpowszechnienie spki komandytowejmotywowane podatkami ma w sobie trochsztucznoci i niekoniecznie prowadzi do zro-zumienia i wykorzystania wszystkich interesu-jcych moliwoci tej spki.

    Tak wic nasza publikacja obliczona, wrazz wzorami dokumentw na 10 numerwRiC wykazuje zrozumienie dla podatkowej rolispki komandytowej, ale jednoczenie niesiepropozycj wykorzystania innych waciwoci

    tej spki.

    KomentarzeRes in Commercio

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    15/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 1 5

    Spka komandytowa.Instrukcja obsugi

    Cz 1.

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    16/24

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    17/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 1 7

    zadeklarowanej w umowie kwoty, zwanej sumkomandytow.8 Komplementariuszami oraz komandytariuszami mog

    by osoby fizyczne, prawne, czyli spki kapitaowe takiejak spka z ograniczon odpowiedzialnoci oraz spkaakcyjna, a take osobowe spki handlowe, czyli spkajawna, komandytowa, partnerska i spka komandytowo-akcyjna.

    9 W sytuacjach, ktre interesowa nas bd najbardziej,czyli w przypadku spki komandytowej bdcej wehi-kuem optymalizacji podatku dochodowego najczciejstosowny jest scenariusz z rolami rozpisanymi ten spo-sb, e komplementariuszem jest spka z ograniczonodpowiedzialnoci, za komandytariuszem osoba lubosoby fizyczne, czsto wsplnicy owej spki bdcejkomplementariuszem.

    10 Taka konfiguracja rl nie budzi ju obecnie niczyjego zdzi-wienia, jej dopuszczalno wyraa wprost przepis dotycz-cy firmy spki komandytowej (art. 104 par. 3 Kodeksu).

    Jednak jeszcze na pocztku lat dziewidziesitych, podrzdami kodeksu handlowego byy podnoszone w tymzakresie wtpliwoci. Trzeba przyzna, e wtpliwoci temaj gboki i zasadny fundament. Przyjta oryginalniekonstrukcja spki miaa swoje uzasadnienie w owejnieograniczonej odpowiedzialnoci komplementariusza,ktry zarzdza spk i jednoczenie odpowiada za jejzobowizania osobicie caym majtkiem. Takie wanieznaczenie w przypadku komplementariusza ma owozachcajco brzmice sformuowanie o nieograniczonejodpowiedzialnoci. Jeeli wic w roli tej wystpuje spkaz ograniczon odpowiedzialnoci, odpowiedzialno owabdzie si ograniczaa tylko i wycznie do majtku samejspki, bez sigania do majtkw jej wsplnikw. W kon-sekwencji wsplnicy bd ryzykowali tylko pienidzmizainwestowanymi w spk kapitaow, penic rolkomplementariusza chronic w ten sposb swj majtekosobisty. Innymi sowy trudno jest mwi o nieograni-czonej odpowiedzialnoci podmiotu, ktrego odpowie-dzialno jest z ograniczona w sposb wynikajcy z jegoformalno-prawnej istoty.

    11 Jedyne, co w tym wszystkim pozostaje przyzwoite i zgod-ne z oryginaln kreacj to transparentno problemu od-powiedzialnoci za dugi, wyraona ju w samej nazwie.Z obowizkowej nazwy bowiem spki komandytowejmona zorientowa si, e komplementariuszem jestpodmiot o ograniczonej odpowiedzialnoci, czyli spkakapitaowa.

    1.2. Umowa spki komandytowej

    1.2.1 Forma umowy spki, sposb jej zawarcia

    i zmieniania

    12 Przepisy wskazuj na form aktu notarialnego, jako wa-ciw dla zawarcia umowy spki komandytowej. Bez jejzachowania, umowa spki jest niewana, czyli spka nie

    zostaje powoana. Wymg formy aktu notarialnego dlazawarcia umowy spki powoduje dalsze konsekwencjew postaci koniecznoci dokonywania wszelkich jej zmianrwnie w tej formie. Dotyczy to wszelkich postanowie,ktre wsplnicy zawarli w umowie spki tj. zarwnotych obowizkowych, wymaganych przepisami prawanp. w zakresie firmy spki, sum komandytowych, czy

    wartoci wnoszonych wkadw, jak i tych fakultatywnych,ktre wsplnicy, z jakichkolwiek przyczyn w tej umowieumiecili np. dotyczcych udziau w zyskach i startach,czy moliwoci dokonania cesji praw i obowizkwprzez wsplnika. Innymi sowy, gdy jaka kwestia staniesi przedmiotem pierwotnej umowy spki take wtedy,gdy przepisy kodeksu tej regulacji od umowy nie wyma-gaj, bdzie ona musiaa by ju zawsze ksztatowanaprotokoem sporzdzonym w formie aktu notarialnego.

    13 Od zawartej umowy spki komandytowej naley zapacipodatek od czynnoci cywilnoprawnych. Jego wysokozaley od wartoci wkadw wyraonej w zotych i wy-nosi 0,5 proc. tej kwoty. Rozwizanie to, cho dotyczyostatecznie zazwyczaj niewielkich kwot, naley ocenikrytycznie, gromadzenie kapitau bowiem jest niczyminnymi, jak przenoszeniem rodkw z jednej kieszeni tejsamej osoby do drugiej, za zgodnie z filozofi gospodar-cz Unii Europejskiej inwestycje jako takie nie powinnyby przedmiotem opodatkowania w ogle. Nakadaniepodatku na wkady kapitaowe jest czystym, jawnymi szkodliwym fiskalizmem.

    14 Warto zreszt zauway, e podatek od czynnoci cywil-noprawnych nie jest jedynym wydatkiem towarzyszcympowoaniu spki. W zwizku z tym, e umowa spki

    wymaga formy aktu notarialnego, konieczne jest rwniezapacenia taksy notarialnej, ktrej wysoko jest rwnieuzaleniona od wysokoci sumy wkadw wsplnikw.Rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci w sprawiemaksymalnych stawek taksy notarialnej ustanawia nastpu-jce progi przy czym naley zwrci uwag, e zgodniez tytuem rozporzdzenia s to stawki maksymalne:1) do 3.000 zotych 100 zotych;2) powyej 3.000 zotych do 10.000 zotych 100

    zotych + 3% od nadwyki powyej 3.000 zotych;3) powyej 10.000 zotych do 30.000 zotych 310

    zotych + 2% od nadwyki 10.000 zotych;4) powyej 30.000 zotych do 60.000 zotych 710 zo-

    tych +1% od nadwyki powyej 30.000 zotych;5) powyej 60.000 zotych do 1.000.000 zotych

    1.010 zotych + 0,4% od nadwyki powyej 60.000zotych;

    6) powyej 1.000.000 zotych do 2.000.000 zotych 4.770 zotych + 0,2% od nadwyki powyej1.000.000 zotych;

    7) powyej 2.000.000 zotych 6.770 zotych + 0,25%od nadwyki powyej 2.000.000 zotych.

    15 Od powyszego wynagrodzenia taksy notarialnej naley jeszcze policzy a nastpnie doliczy kwot stanowic

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz 1.

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    18/24

    1 8 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    podatek od wartoci towarw i usug (podatek ten jakwiadomo wynosi 22 proc.).16 W sytuacji, gdy jednym ze wsplnikw, zazwyczaj kom-

    plementariuszem, jest spka kapitaowa, przy zawizywa-niu umowy spki komandytowej reprezentuj j osobyuprawnione do jej reprezentacji najczciej czonkowiezarzdu. Moe si zdarzy, e w sytuacji, w ktrej kom-plementariuszem jest spka kapitaowa w ktrej w skadzarzdu wchodz jej jedyni dwaj wsplnicy, uprawnienido cznej reprezentacji spki, a komandytariuszami s

    wanie wsplnicy spki kapitaowej, umow spki ko-mandytowej bd podpisywa te same osoby ze stronykomplementariusza i komandytariusza. I taka konfiguracja

    w obrocie naley dzi do typowych. Nie budzi ona za-strzee z formalnego punktu widzenia. Co innego, gdybyte same osoby wystpiy, jako reprezentanci spki z jednejstrony i penomocnicy z drugiej taka konfiguracja jestniedopuszczalna w wietle art. 108 kodeksu cywilnego.

    1.2.2 Obowizkowe zapisy umowy spki komandytowej

    17 Umowa spki komandytowej musi zawiera pewne obo-wizkowe elementy okrelone w art. 105 Kodeksu. (Gdyprzepis prawa mwi, e co by powinno, to znaczy, eby musi.) S to: firma, przedmiot dziaalnoci spki, czastrwania spki, jeeli jest oznaczony, oznaczenie wkadwwnoszonych przez kadego wsplnika i ich warto, osobwsplnika, jeeli wnoszony jest wkad niepieniny orazsum komandytow.

    1.2.3 Firma i siedziba spki,

    18 Firma spki komandytowej powinna zawiera nazwisko jednego lub kilku, komplementariuszy oraz dodatkoweoznaczenie spka komandytowa. Stosowanym skrtemna okrelenie spki komandytowej w obrocie jest sp.k..Na przykad Morga i wsplnicy Spka komandytowa.

    19 Jeeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spkikomandytowej powinna zawiera pene brzmienie firmy(nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniemspka komandytowa. Nie wyklucza to zamieszczenianazwiska komplementariusza, ktry jest osob fizyczn.Na przykad Megantex spka z o.o. i Morga, Spkakomandytowa.

    20 Firmy tak zbudowane s sztuczne i niezrczne w uywaniu.Jedyne, co je broni to informacja o zakresie odpowiedzial-noci komplementariusza, ktrej tak skonstruowana firmaspki komandytowej dostarcza.

    21 Nazwisko komandytariusza nie moe by zamieszczanew firmie spki. Kwesti t, skdind z punktu widzeniaprawnej konstrukcji prawdziwie oryginaln w krainie pra-

    wa handlowego, omawiamy w rozdziale drugim.22 Firma moe zawiera take inne elementy, okrelajce

    na przykad osob komplementariusza czy wskazujce naprzedmiot dziaania, na powizania rodzinne pomidzy

    wsplnikami itp., jak rwnie elementy cakiem fantazyjne.Na przykad: Miracolo ukasz Morga spka komandy-

    towa.23 Ju nawet przytoczone przykady wskazuj, e konstrukcjafirmy spki komandytowej moe by rdem sporegozamieszania, nazwy, bowiem mog powinny, jeeliwynika to z rdzennej firmy wsplnika zawiera duoinformacji, niekoniecznie atwych do rozszyfrowania dlaniewprawnego uczestnika obrotu. Dwie rzeczy s tylko

    w kadym przypadku pewne. Po pierwsze w nazwiemusi by nazwisko lub nazwa co najmniej jednego kom-plementariusza, po drugie na kocu firmy musi znale siokrelenie: spka komandytowa lub jej skrt.

    24 Innymi sowy firma nie moe by cakiem abstrakcyjnai peni jedynie roli swoistego wehikuu handlowego.Ograniczenia te s zwykle umierzane schowaniem na-zwy spki za okrelenie handlowe uywane w obrocie,bdce zwykle zarejestrowanym znakiem towarowym.

    25 Siedzib spki komandytowej jest miejscowo, w kt-rej wsplnicy prowadz sprawy spki. Nie musi istniezwizek midzy ustaleniem siedziby spki i miejscamizamieszkania wsplnikw. Ponadto nie jest waciweodniesienie si tylko do prowadzenia spraw spki przezkomplementariuszy, gdy komandytariusze rwniemog by dopuszczeni w penym zakresie do prowa-dzenia spraw. Wsplnicy w umowie spki mog ustaliinne okrelenie siedziby spki. Moe to by na przykadmiejscowo, gdzie ma siedzib zakad gwny, miejscezamieszkania wikszoci wsplnikw itp. Zawsze jednaktrzeba pamita, e siedziba to miejscowo, a nie kon-kretny lokal, czyli adres.

    1.2.4 Przedmiot dziaalnoci spki

    26 Wsplnicy ustalajc przedmiot dziaalnoci spki powinniwzi pod uwag ich wsplne cele ktrych nastpstwem jest prowadzenie przedsibiorstwa pod wasn firm,w formie spki komandytowej. Przedmiot dziaalnocispki wyznacza granice dziaania spki. Nie oznacza tojednak, e nie moe ona podejmowa czynnoci poza tsfer albo, e czynnoci takie s niewane czy nieskutecz-ne.

    27 Nie mniej jednak przedmiot dziaalnoci spki musi byskonkretyzowany. Zgodnie z brzmieniem art. 40 pkt1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sdowym, przedmiotdziaalnoci spki zamieszcza sie w rejestrze przedsi-biorcw wedug Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (PKD).

    Wprawdzie zgodnie z par. 9 ust. 2 rozporzdzenia MinistraSprawiedliwoci z 21 grudnia 2000 roku w sprawie szcze-gowego sposobu prowadzenia rejestrw wchodzcych

    w skad Krajowego Rejestru Sdowego oraz szczeglnejtreci wpisw w tych rejestrach sowny opis przedmiotudziaalnoci wskazany we wniosku czyli rwnie w umo-

    wie spki nie musi si pokrywa z opisem ujtymw PKD, jednake dobra rada eksperymentowaniew tym zakresie nie ma sensu. Zarwno w umowie jak i wewniosku rozsdnie jest zamieci zapisy zgodne z PKD.

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz 1.

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    19/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 1 9

    1.2.5 Czas trwania spki, jeeli jest oznaczony

    28 Nie ma potrzeby okrela czasu trwania, gdy tworzy sispk na czas nieoznaczony. Skutek czasu nieoznaczo-nego wystpuje, gdy spka jest zawarta na czas ycia

    wsplnikw (art. 61 par. 2 w zw. z art. 103 Kodeksu).Wsplnicy mog jednak podj decyzj w umowie spki ookrelonym czasie trwania spki. Moe to by wyznaczo-ne dat (na przykad do 1 padziernika 2028 r.), dugociterminu (10 lat), wykonaniem okrelonych prac itp. Niema przeszkd, aby uchwa wsplnikw zmieniajc umo-

    w spki zmieni okrelenie czasu trwania z oznaczonegona nieoznaczony i odwrotnie. Zasad powinno by podj-cie takiej uchway jednomylnie zasada jednomylnociobowizuje oglnie w spkach osobowych. Wsplnik,ktry nie godzi si na tak zmian, moe wystpi zespki albo da jej rozwizania.

    29 Zamieszczanie przepisu zgodnie, z ktrym umowa zostajezawarta na czas nieoznaczony jest zatem niepotrzebne.Mona si spotka tu i wdzie z pogldem, e nawet i takiprzepis ma pewien sens, poniewa umoliwia wsplnikomrefleksj nad moliwoci zawarcia umowy na czas ozna-czony. W oparciu o tak motywacj naleaoby przepisado umowy spki cay kodeks spek handlowych. Kady,kto zawodowo doradza przy powoywaniu takich spekdoskonale wie, e refleksja taka nie wystpuje nigdy.Gdyby przeprowadzi szczegowe badania mogoby sitake okaza, e w caym kraju nie zostaa dotychczas za-warta adna spka komandytowa na czas oznaczony, zawszystkie spki maj w umowie ten wanie niepotrzebnyprawnie i gospodarczo zapis.

    30 Majc na wzgldzie wag kwestii zwizanych z wkadamiwsplnikw oraz sum komandytow zagadnienia te zo-stan omwione szczegowo odrbnie w dalszej czciopracowania.

    1.3. Fakultatywne elementy umowy spki

    31 Jak to ju byo wspomniane wsplnicy obok obowizko-wych elementw umowy spki mog w niej zawrzerwnie i inne postanowienia. Dotyczy to w szczeglnocitakich kwestii jak:(a) wyczenie stosowania przepisw o spce jawnej

    przy czym w takim przypadku wsplnicy muszszczegowo uregulowa kwestie, ktre pochodzz regulacji dotyczcej spki jawnej, a nie s odrbnieuregulowane dla spki komandytowej, jak na przy-kad prowadzenie spraw przez komplementariusza,zakaz konkurencji. Jest to wykonalne cho, trzebaprzyzna, nieco ryzykowne od strony prawniczejzadanie;

    (b) moliwoci wniesienia wkadu komandytariuszaw wysokoci mniejszej ni suma komandytowa;

    (c) uprawnienie komandytariusza do prowadzenia sprawspki;

    (d) nie obowizywanie zakazu konkurencji w stosunku dokomandytariusza nie prowadzcego spraw spki;

    (e) dopuszczalno przyjcia do spki nowego komple-mentariusza;(f) ograniczenie niektrych komplementariuszy w prawie

    do reprezentowania spki, wprowadzenie repre-zentacji cznej, powierzenie prowadzenia sprawspki tylko niektrym wsplnikom;

    (g) uczestnictwo komandytariusza w zyskach i stratach;(h) zwolnienie wsplnika od udziau w stratach;(i) wskazanie przyczyn rozwizania spki;(j) dopuszczalno dziedziczenia praw przez spadko-

    biercw wsplnika;(k) dalsze trwanie spki pomimo mierci, ogoszenia

    upadoci wsplnika, wypowiedzenia umowy spkiprzez wsplnika lub jego wierzyciela;

    (l) niejednomylne wyznaczanie likwidatora spki;(m) podzia niedoboru w majtku spki na spat udzia-

    w i dugw a take(n) zmiana postanowie umowy spki bez zgody wszyst-

    kich wsplnikw;(o) moliwo przeniesienia ogu praw i obowizkw

    wsplnika na osob trzeci oraz dokonanie tego bezzgody pozostaych wsplnikw.

    32 To s oczywicie tylko przykady, co wynika z samejzasady fakultatywnoci, i treci wypeniaj j uczestnicyycia gospodarczego. Bo cho umowa spki nie jestzwyk umow obligacyjn, to jej ksztat podlega zasadzieswobody umw z uwzgldnieniem znanych tej zasadzie,nielicznych, wycze. Wikszo wskazanych tu jakoopcyjne zapisw umowy spki komandytowej omawia-my w innych, waciwych dla tych zapisw miejscach.

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz 1.

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    20/24

    2 0 | R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0

    1ukasz Morga i Pawe Makulski w imieniu spki MegantexSpka z ograniczon odpowiedzialnoci, Andrzej Maciejewskioraz Agnieszka Samborska owiadczaj, e w celu prowadzeniadziaalnoci gospodarczej, dziaajc na podstawie przepisw usta-

    wy Kodeks spek handlowych z dnia 15 wrzenia 2000 roku,zawizuj spk komandytow, zwan dalej Spk.

    21. Firma Spki brzmi: Megantex Spka z ograniczon odpo-

    wiedzialnoci Spka komandytowa.2. Spka moe uywa skrconej nazwy: Megantex Spka

    z ograniczon odpowiedzialnoci Sp. k. i wyrniajcegoj znaku graficznego.

    3Siedzib Spki jest Warszawa.

    4Spka dziaa na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jejgranicami.

    5Spka moe tworzy oddziay, zakady, przedstawicielstwa orazprzystpowa do innych Spek w kraju i za granic.

    6Czas trwania Spki jest nieograniczony.

    71. Przedmiotem dziaalnoci Spki zgodnie z Polsk Klasyfikacj

    Dziaalnoci s nastpujce rodzaje dziaalnoci1) realizacja projektw budowlanych ze wznoszeniem budyn-

    kw PKD 41.10.Z,2) roboty budowlane zwizane ze wznoszeniem budynkw

    mieszkalnych i niemieszkalnych PKD 41.20.Z,

    U M O W A S P K I K O M A N D Y T O W E J

    Dnia smegeo sierpnia dwa tysice dziewitego roku(08.08.2009) przed Henrykiem Drabichem, notariuszem wOrzyszu, w jego kancelarii notarialnej w Orzyszu, przy ulicy Ma-lowniczej 13 stawili si: --------------------------------------------

    ukasz Morga, syn Zdzisawa i Heleny, wedug owiadczeniaonaty, zamieszkay w Pionkach, ul. Maego Franka 13 m. 23,legitymujcy si dowodem osobistym seria ACB numer 343323wanym do dnia 16 listopada 2016 roku, PESEL 83123123453,NIP wedug owiadczenia 523-28-23-110 dziaajcy w imieniuspki Megantex Spka z ograniczon odpowiedzialnoci,z siedzib w Warszawie, ul. Traktorowa 1, zarejestrowanejw Rejestrze Przedsibiorcw Krajowego Rejestru Sdowego,prowadzonego przez Sd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIWydzia Gospodarczy-Rejestrowy, za numerem 0000456718,czonek zarzdu uprawniony do reprezentacji cznej z drugimczonkiem zarzdu;

    Pawe Makulski, syn Waldemara i Konstancji, wedug owiad-czenia onaty, zamieszkay Warszawie, przy ul. Flagowej 8, le-gitymujcy si dowodem osobistym seria DTR numer 634576wanym do dnia 13 grudnia 2011 roku, PESEL 43052266581,NIP wedug owiadczenia 528-28-99-113, dziaajcy w imieniuspki Megantex Spka z ograniczon odpowiedzialnoci z sie-

    dzib w Warszawie z siedzib w Warszawie, ul. Traktorowa 1,zarejestrowanej w Rejestrze Przedsibiorcw Krajowego Reje-stru Sdowego, prowadzonego przez Sd Rejonowy dla m. st.Warszawy, XI Wydzia Gospodarczy-Rejestrowy, za numerem0000456718, czonek zarzdu uprawniony do reprezentacjicznej z drugim czonkiem zarzdu;

    Andrzej Maciejewski, syn Fabiana i Donaty, wedug owiad-czenia rozwiedziony, zamieszkay Makini, ul. Truskawkowa 118,legitymujcy si dowodem osobistym seria WDN numer 334333wanym do dnia 16 lutego 2017 roku, PESEL 79120373981,NIP wedug owiadczenia 512-333-12-88

    Agnieszka Samborska crka Hermana i Helgi, wedug owiad-czenia niezamna, zamieszkaa Drulitach, ul. Zamana 11m,legitymujca si dowodem osobistym seria AKR numer 654412,wanym do dnia 11 stycznia 2012 roku, PESEL 84050760188,NIP wedug owiadczenia 118-99-11-118.

    Tosamo stawajcych notariusz ustali na podstawie okazanychi powoanych wyej dowodw osobistych.

    A K T N O T A R I A L N Y

    Zacznik nr 1 Umowa spki komandytowej

    Repertorium A nr ---/2009

    K o m e n t a r z e R e s i n C o m m e r c i o

    Spka komandytowa. Instrukcja obsugi Cz 1.

    C O R P U S l e x

    Prawo HANDLOWE

  • 8/9/2019 Res In Commercio 03/2010

    21/24

    R E S I N C O M M E R C I O | M A R Z E C 2 0 1 0 | 2 1

    3) rozbirka i burzenie obiektw budowlanych PKD43.11.Z,

    4) przygotowanie terenu pod budow PKD 43.12.Z,5) wykonywanie wykopw i wierce geologiczno inynier-

    skich PKD 43.13.Z,6) wykonywanie pozostaych instalacji budowlanych PKD

    43.29.Z,7) tynkowanie PKD 43.31.Z,8) zakadanie stolarki budowlanej PKD 43.32.Z,9) posadzkarstwo, tapetowanie i oblicowywanie cian PKD

    43.33.Z oraz10) malowanie i szklenie PKD 43.34.Z,

    2. W razie, gdy zgodnie z odpowiednimi przepisami na pro-wadzenie dziaalnoci wskazanej powyej wymagane jestuzyskanie zgody (zezwolenia) lub koncesji dziaalno tazostanie podjta przez Spk po uzyskaniu stosownej zgody(zezwolenia) lub koncesji.

    81. Wsplnikiem ponoszcym odpowiedzialno za zobowizania

    Spki komplementariuszem Spki jest spka MegantexSpka z ograniczon odpowiedzialnoci, ktrej wkad doSpki wynosi 50.000 (pidziesit tysicy) zotych

    2. Komandytariuszami Spki s: Agnieszka Samborska, ktrej wkad do Spki wyno-si 89.000,00 (osiemdziesit dziewi tysicy) zotych;

    Andrzej Maciejewski, ktrego wkad do Spki wynosi450.000,00 (czterysta pidziesit tysicy) zotych

    91. Komplementariusz spka Megantex Spka z ograniczon od-

    powiedzialnoci odpowiada za zobowizania Spki wobecjej wierzycieli bez ograniczenia.

    2. Komandytariusz Andrzej Maciejewski odpowiada wobec wie-rzycieli Spki do wysokoci sumy komandytowej, ktra wyno-si 780.000,00 (siedemset osiemdziesit tysicy) zotych.

    3. Komandytariusz Agnieszka Samborska odpowiada wobecwierzycieli Spki do wysokoci sumy komandytowej, ktrawynosi 89.000,00 (osiemdziesit dziewi tysicy) zotych.

    10Wpaty na udziay mog by dokonane jako wpaty gotwkowebd wkady niepienine (aport).

    11Wkady wszystkich wsplnikw zostay wniesione w caoci.

    121. Wsplnicy uczestnicz w zyskach, stratach oraz w majtku

    Spki w przypadku jej likwidacji w sposb nastpujcy:komplementariusz spka Megantex Spka z ograniczon od-powiedzialnoci uczestniczy w stratach, zyskach oraz w majt-ku Spki w przypadku jej likwidacji w 1 (jednym) procencie;komandytariusz Andrzej Maciejewski uczestniczy w stratach,

    zyskach oraz w majtku Spki w przypadku jej likwidacji w 49,5(w czterdziestu dziewiciu i p) procentach orazkomandytariusz Agnieszka Samborska uczestniczy w stratach,zyskach oraz w majtku Spki w przypadku jej likwidacjiw 49,5 (w czterdziestu dziewiciu i p) procentach.

    2. Wsplnikom przysuguje prawo do pobierania comiesicznejzaliczki na poczet rocznego zysku w wysokoci ustalonej przezwsplnikw. Zaliczka ta jest dzielona pomidzy wsplnikwstosownie do zasad okrelonych w ust. 1.

    13

    1. Wsplnik zobowizany jest powstrzyma si od dziaalnocisprzecznej z interesami Spki. Nie jest uwaana za dziaal-no konkurencyjn dotychczasowa dziaalno wsplnikwspki komandytowej, prowadzona przez nich zarwno jako

    wsplnikw dotychczas istniejcych spek, jak i ich udziaw organach tyche podmiotw.

    2. Z zastrzeeniem ustpu 1 powyej, wsplnik moe zajmowasi interesami konkurencyjnymi jedynie po uzyskaniu zgodypozostaych wsplnikw.

    14

    1. Do skadania owiadcze woli i podpisywania w imieniu Spkiupowaniony jest komplementariusz samodzielnie spkaMegantex Spka z ograniczon odpowiedzialnoci, repre-zentowana przez zarzd teje spki, zgodnie ze sposobemreprezentacji. Komandytariusze Spki Andrzej Maciejewskioraz Agnieszka Samborska mog reprezento