Q^F F. Q. S.DISSERTATIO PHYSICO -PSYCHOLOGICA,

DE

USU PHILOSOPHIENATURALIS

IN

PSYCHOLOGIA,QUAM,

CONSENT. AMPLISS. FAC. PHILOSOPHICAIN REGIA ACADEMIA UPSAL1ENSI,

SUB PR /ES1DIO

Mao SAMUEL ISD U R MI

PHYS. PROF. REG. ET ORDIN.NEC NON REG. ACAD. SCIENT. STOCK H. MEMB

PUBLICO BONORUM EXAMINI MODESTE SUBJICITPRO GRADU MAGISTERII

ALUMNUS REGIUS

PETRUS LI LG EGRENVESTRO-GQTHUS.

IN AUDIT* CAROL. MAJ. D. VI. FEBR. ANNI MDCCLX/HORIS AKTE. MERIDIEM SOLITIS.

ggnrffrwam_jn:1

* **

•

** *

* **

D.

exumfcientias inter, ad humanitatem fpe&antes, dä¬ri fvavdffimum, cultores cum voluptate neceffeeft experiantur genuinij fingulas autem fingulisaeque firmo arcloque junéfas effe neceflitatis vin-

culo, temerarium föret dicere, immo indubiae contrari-um experienti». Aliae enim aliis fe praebent comitesfociasque »gre admodum divellendas, aliae debile, & nonnili ingeniis perceptibile 'acutiffimis, cognationis nodumquafi occultantj aliae, facem aliis pr»ferendo Iplendidis-ffimam, manifeftum monftrant connubium & arélifli-mum. Eminet in his VWofophia Naturalis, quam qui in-telligit , & ejus , qua decet attentione , confideratufum, eximium profeéto & per totum human» congni-tionis campum, latiffime adeo inveniat diffufum, ut exhac plurimae, ft non omnes, principia, tanquam ex fontelargifiuo., difciplin» trahant certiffima. Quant#, aitTfcllirnhauf. ot), fit utilitatis hujus fcientia extenfto•» tum expe-ricris, cum omniay qu# reliqu# fcienti# ex cognitione Phyfic#hauriunt ipfis fubduxerit♦ Quid enim reliquum erit Medico,Anatomien, Chymico , Afirommo aliisque fpeculandunu Nullaomnino amplius, prseftantiffima hac & utiliffima cogni-tionis noftr» magiftra de orbe fublata, felicitati noftr»,corporis ejusque mechanifmi proficua fupereffet peri-tia , mala undique & incommoda, quam quse humerffuftinere poffent mortalium, premerent graviora; frigi-da & triftis regnaret ceconomia, ars belli langveret»que,ac pacis, torperet res nautica, commercia deftde-

- raretur longinqua, fomniis iuvoluta Aflronomia latert,quid, dicam, robur amitteret religio non minimum, fte-rili & vacillante duceremur cognitione noftri. Verum

A 2 enim

(

4 ) o( «6S§#»

enim vero, tot licet tantosve genuina Phyfica, generinon tantum poIliceatuHhumano, fed &, dextre excultafrudus conciliet maxime confpicuos uberrimos, hoflestamen & ofores ei non defuerint acerrimi, quoruraalii, nimis ad caudas atfendendo finales ufusque remo-tiores, negligentes indagationem efficientium & proxi-morurn, teneram psene fuffocarunt: alii, his medici¬narn paraturi malis, ab altera parte, adeo in "exceffumaberrando ut vix impietatis potuerint effugere maculammancam reliquerimt & teterrime iputilatam, quemadmo-dum Reverendiff. Rydelius in Colleg. Phyf. manufer.fufius oftendit: alii denique, tefté Robert. Boyle ß>)de Utilitate Philofoph. Experim. zelo* ut opinantur, fa\crot a fiudio [eria & operofa inqufiuionis natur«* tanquam Cbrt-fiianis noxio cif atbeifiino vicino •> homincs retrakere conantur } eo*quod pojfibile fit* ut per Cognitionen caujfarum fecundarumfpecialem, qttis omnia natura miracula cenfu afiimet, ut de cauf-Ja prima coyiitione dubitare incipiat. Aft quid mirum fie-eulum veftigiis perterritum mifere errantium, deliriis-que prceterea obfitum graviffimis, fcientice, finiftre ad-modum explicatae , ufum nec videns pulcherrimumnec cum veritatibus revelatis nexum fvaviflimum, ratio-nein, a follerti naturoe fcrutinio avocando, indice nonfoium exaudorafie fidifiimo, verum etjam fine creadio-nis utroque, ex Phyfica inclarefcente veriore incon-iiderate licet & praeter intentionem, Deum defraudafTe"quod non philofophos rette maluerum, quam non CbrifiUnouPbyficx enim verba funt Clar. Tfchirnh. y) ideam hattenu]purum rette mente formarunt * multo minus fruttiu ejus per-fpexerunt, multo vero minime re ipfa gußarunt: noflra pro-fedo longe dignius effet attentione , fi illuftriushocce , in quo vivimus, illos in finn conderet prajudi-ciorum fautores , qui ne Phyficuni quidem fiepius

nomi-

•^§3* ) o ( «§gn 5

nominent, quam una atheum cogttent vel .naturali-flam, non perpendentes, quod eertiflimum fit & experien-tia comprobatum, Uves gujtus in Phihfophia (Naturali) mo¬vere fortaße ad atbeifmum; fed pknio res baufius ad reliaiöneiHreducere d); fed meliora nos oportet fperemus abUlis, qui apertis oculis intuentur fru&us ex Phyfica,tanquam de cornu copioe, prodeuntes amceniffinios,quam, quod nocumentis ablterriti paueorum , fcientia:perverfe abu teilttum, ufum toüendum fmgerent maxi¬mum. Hujus autem, latius regnantis Philofophice Nat.ufus, quin juitos nunc agamus vindices, vires non foluminhibent tenuiores, fed & pagellte pauciores non per-mittunt, particulam ideo, quantum illi debeat Pfycholo-gia oftenfuram, noflra, pro modulo virrurn, tangatopellaj Innocuo interim C. L. faveas oro rogoque co-natui.

a) Medic. Mentis part. III. pag. 283- &)- Exercit If.§. i. y) 1. c. p. 280. <0 Verulani. de Augment. Scient. Lib. Lpag. m. 11.

s- r.Philofophia Nat* veras phamomenorum ex mo¬

tu ortorum, detegendo rationes, effeftuumque cauf-fas, intimiorem materias indolem atque naturam tra*dere allaborat; habet feaque corpora, in mundo ob*via, obje&um generale, fpeciale autem folidioremphamomenorum eorumque cauflarum inquifinonem*Hase vero corporum folidior cognitio ut obtineatur,ordo idem obfervandus, quo in primis veritates de ex-iftentibus manifeftae redduntur, cum attendendo adea, quae experientia aperiuntur indubia, tum ex hisaliisve veritatibus, ante a notis, legitimo inftituto ratio*cinio, deducendo fublimiora» ad idera objetium fpe-

A 3 Sank

6 ) O (

åantia, ut tandem aflidua, in fingularibus eorumque*effe&ibus attentione, abftra&ione diffimilium hmi-ilumque eomparatione, generales judo formentiir de*materia conceptus, quo indclem determinare iiceat,cum certitudine, omnium fub notione materias com-prehenforum , & deinde a priori, quid materias infit,aut ineffe poffit» oltendere* Hane methodum fer-vantes & ducis inftar fequentes Phy fici. deprehenderunt, quod materia gaudeat extenfione > iwpenetrabili-tate, mobilnäte & inertia.

Mechodum §Pho fuperiori didam, qua ad folidio-rem corporum pervenire liceat cognitionem, elfe uni-cam & aptiflimam, recentiores facile largiuntür omnes:quisque enim rem jufta lance ponderans, captum nontantum intelledus humani immediatam eiTentios & indo-lis corporum cognitionem fugere fentiat, verum novain dies obfervet obvia natura phaenomena, quorumcauiTas & rationes, quce de materia habemus nota de-tegere recufant, nifi affumamus, fiditias, quce non pof-funt non in varios noxiosve nos abducere errores, ufus-que tollere fperatos; aternum, ait Cudwörthus a), nobitanigma Jenfuum nofirornm perccptiones erunU quamdiu corporacertii quibusdaut formis <Lo qualitatibus natura ejfe infiruålafonmiabimns) qucum ipfa corum materia nihil commune ha *Lent. Nihilo tarnen minus, illi, veteris non tantum, fed& recenlioris philofopiae exfliterint magiftri, qui, ne-fcio quo infcitice faftu eminendique dudi libidine, phy-ficas, a priori, non quidem per proprietates rebus ipliscerto competentes, fed per effentias & naturas, quasineffe rebus fupponunt, devolvendas explicandasve fru-ftra putarunt veritates ß). Ne itaque incertum per •£-que incertum & ignotum explicando per ignotius, fom-

niis

*$5# ) O ( Uggn 7

niis Sc allucinationibus perutilis detineatur corporum in-quifitio, cauflas verum naturalium non plures admitti debent,quam 'qua & vera [um 3 QT eorum pbanomenis cxpiicandis fuf-ficiunt y).

a) In Syftemat. Intellekt, cap. i. f XXXIX. pag. 5g. J54). Kieilin Introd. ad Ver. Phyf. Left. 1. p. m. 16. Robert. Boyle L c.Exerc. IV. $. 2. y) Reg. I. Nevt. Princip. Lib. III.

\ -

§. n.Animas, emis fui & rerum extra fe pofitarum

confcri, efientiam atque indolem quamvis immediatenofcere, & rationem reddere efiedbuum in nobis ob-lervatorum nobis fit denegatum, nullo nimirum alioprsfuppofito; de omni tarnen hac in re, difficiliorelicet, defperare fuccefiu, utilitates ex fui cognitionemaximas non minus, quam incommoda ex animie,tam mulras alias res percipientis, ignorantia, prodi-tura vetant peftifera* Vires ideo fuas omnis fere se-vi periclitati funt philofbphi, in adytis ipfius inqui-rendis abfeonditis , quocirca varii, pro diverfis inratiocinando principiis, in varias non potuerunt nonde illa incidere opiniones, Tutiorem illi> meo qubdem judicio, elegerunt viam, qui naturam fecuti au-eem , ea praemifierunt, per quas reliqua facilius &intelligi & explicari poffint, principiis, tum ex indu-bia petitis experientia , cum aliis feientiis antea evi*denüer cognitis, fundamentorum inflrar validäoriimutendo. Ut enirn verum id eft , neminem effe&uumquserere rationes & caufias incognitorum, ita proféelocertiffimunii omuem de anima intimiorern difcurflim

& ve-

~r

«W* ) <5 c •*§§*•& veraejus indolis indagationem > ab indubia initiumducere experientia, fine qua ne priora quidem^ cogbtari poffunt, Nudam autem, tanco opeii fuffulcien-do, cuique pateat vel parum attento, imparem effeexperientiam, quippe qux operationes quidem entiscujusdam prodit cogicantis, utrum vero corporeumfic annon, eo ufque ignorac, donec has indoli mate¬rias repugnare ex Philöfoptiia Nät* ei innotuerit.

Nos effe noftri & rerum extra nos confcios, cer-ta novimus experientia, demonftrationis fphaerajn adeofuperanti, ut ne fceptici quidem de illa dubltare queant,dubitando faltem, veritatem agnofcant inconculTam: quä¬le autem lit hoc ens, cui illa competit percipiendi facul¬tas, corpusne, an fpiritus, materialene an fimplex, mul-tiplici diffenfu in philofophis fuit difputatum. Omnesvero in genere confiderati in duas inprimis abierunt par¬tes , qiiorum alii ftatuunt probantque ens illud effe abomni materia abftraétum & remotum, alii contra ftatu-unt, vel faltem fufpicantur, illud effe materiale. Hipro diverfis faliisque principiis, live infcitia impediti,live occcecati prsejudiciis, varias de entis hujus qualita-te fovent opiniones, philofopho certe indignas & ne-fanrdas, quarum tarnen meta & apex fummus eft mate-rialifmus. Longiorem itaque eorum condere catalo-gum non opus eft, cum iftis, tum convincendis , tumrefutandis, medicinarn parat fanior Pfychologia, princi¬piis , prceter alia, phyficis innixa, efficaciffimam, &omnes ex folidiore corporum cognitione internaquepneeunte experientia inermes fperamus uno iétu per-culfos. Diverfitas illa, tefte 111. Volf et), corpus inter &animam, clarijfwie ex collatione notionum animx & corporiselucefcit.

Contra

•&§§*• ) o ( tugie» 9

Contra methodum § fuperiore datam alii furgunt du-bitandi magiRri, Heracliti affidue prementes veitigia,certum quid de anmm natura d finire, liatuentis raticni im-poffihife, Judicium hac in re ei denegando omne, vel cumMofhemio ß>) materige cuidam coelefti nobis, licet pigeien-ti , incognitae faculratem cogitandi pofllbilem putanao,vel cum Lockio y) potentia divina j

^ folam lciiptu-ram facram, argumenta dicunt tradere indubia, quibuscum fimplicitas, tum immortalitas animge certo potevindicarL Hos vero ornnes, argumentationibus iuis,ab ignorantia seque, ac potentia divina £etitis, ablonis,eadem licet non putarem vexandos cenfura, campumtarnen teterrimis adverfariorum aperiant latius lmpoi u-ris. Longe abfit, ut de fcripturee facrae quidquam cte-traherem au&oritate, quge profebto in animis hominum,divinis revelationibus cum veneratione in iuain utentiumfelicitatem, nec non illorum omnium, vir tute Spnitusmorofe non refillentium, convincendls firmandisve ma¬xima & potentifbmaj in oculis tarnen adyeilariorum,revelatas veritates, vel in luas audadter trahentium par¬tes, vel divinam eius originem & conlequenter e ca-ciam denegantium, qua faniorem animse human© cogru-tidnem Itabiliendam langvida & fere nulla. Nu utn-, ( o-quar cum ReverendilT. Rydelio in Collegio Pnevmaticomanufcr.) bi habent alium •> quo tegantur , dypenm, quam tasauttoritates, quas inortalium tmpudcniijjitnt contenmum J tpjtsquidetn ad tutnd&m veritatis confcicntiam fujficitt fides y tno odwino Spiritus auxilio hanc tuean tur,

a) Pfychol. Ration. Seft. I. cap. i. $. S1- £> in Notis ad Cud-worth. Syft. Intell. Seft. Ift- cap. V. §, XIV. y). Traft, de In-teil. Haman. Lib. IV. cap. III. pag. 7°4- 7°5-

", , ' N . Jfr- . /• • • ' ®

/

10 *§§• ) O ( #&§§*•

§. III.Rerum ab omni materia abftra&arum primum fibi

formaturus ideas, tantis profe&o mentem perfentbfcat obfitam moleftiis tenebrisque obfufäm tantis ,

quantis herculeus, ut ajunt, vix par fit, qui penitusfuperet labor* Continua enim, ab ipfis teneris cumcorporibus confvetudo, illam ita prajudiciis captamtenet difficillimis, ut catenis quafi vingarn, in palpa-bilium totam quantam immergere conetur repraefen-tationenn Hae autem cum ipfa vita inveteratae opi-niones, ne faniorem, ut aliorum immaterialium, itaanimas, impediant & omnimode tollant cognitionem,& corporum, fenfus afficientium externes, menti abtius, quam quas unquam eradicentur , infigant ex-iftentiam, veram oportet confulamus Phyficam, undequid materias repugnet, aut competat hauriendum;phaenomenis nimirum > interna cuique cognitis expe*rientia, cum conceptu corporum generali collatis >

quorum inde, quatenus nec cauflam, nec poffibilita-tis racionem eruere liceat, ut ex fequentibus patebit,hanc habebunt in ence, corpori licet prsefente> ab illotarnen plane diverfo«.

Corol. Ufus hinc patet Philofophise Nat. in remö-vendis impedimentis Pfychologice maxime noxiis, haudfpernendus. Ut enien 7rgarov materialiilarum elt,quod, fenfualibus ideis & phantafmatibus immerfi, omnefenfuum & imaginationis fuperans captum habeant velpro non ente, vel faltem de ejus vix dubitare definantexiftentia, ex effedibus oportet, illis 8t omnibus, qui-

•0§§ü ) o ( ii

bus cum confcientia eft fenfus internus, attentione no-tioribus, ad cauffam legitime concludamus veram & iisexplicandis aptifhmamj fic apertis materialifmi fautoresvideant oculis, entis cogitantis ut exiltentiam , ita &iimplicitatem j ß mim quis, inquit. Cudyorth «), nj[e ali¬quid in hoc orbe prater corpora > pcrfvajurn cfic cupiat aliis •>cum demonft rationit totius initium a defcriptione corporis oportetditeerci quod fi tiegligat hoc ununi tantum prohat, fjfe, nefcioquidy in orbc, quod corpus vocatur £T praterea aliud aliquidcujus natura pariter fit ignota-

In abufum, di&us ufus mifere abiret eximius, Iifolam Phylicam, omnibus aliis difeiplinis remotis, pa-rem venditaremus, quae plane & pleno > ut ait Tfchirn-hauf., a prsejudieiis mentem purgaret, memoratisj ad-iit, neeeile eft, prius certa & evidens cognitio entis,cfientia, attributiv accidentis , cai/ß<e, effcSius, finiti &C.,quam collationem entia inter cum fru&u inftituere li-ceat, vitiis & erroribus non featentem. Nos itaque,ufum di&uros Philofophiae Nat. in veritatibus inquiren-dis Pfychologicis, nemo fufpicetur omnem aliarum hacin re tollere & flocci facere difciplinarum influxum,illum licet hocce lilentio praetervehat inftituturn.

«) 1. c. §. 60.

§. iv.In demonftranda ammas fimplicitate, momentum

certe Phyfica prodir utilitatis fuae maximum 5 eft: enimfundamentum non tantum Pfychologiae Radonalibus,verum etjam robur Religionis , immo fulcimentumPhiLofophias Moralis altiffimum, Quasenim, illa fini-

13 2 ftre

12 •?§§£ ) O ( »*§§£

ftre explicata, idea Iibertatis, moralitatis, imputatio-nis, pra'mii aut poenae? Qui virtutis amor & vitiorumförmido ? Qua immortalitatis eertitudo, bads religio-nis, caftellum illud fana rationis ultimum fi, immani-bus materialiftarum impofturis, mortalibus demere-tur?Opem igitur fuam huic Philofophia Nat. porri-git dedderatidimam, dupficem hominibus, qua ad re-cedus animas perveniendum abditos, poflibiiem ape-riendo viam, aut ex cognita materia edentia ad ejuscogitandi ducentem ineptitudinem & impotentiam,aut affe&ionurn materias propriarum & illa podta ne-cedariarum, abfolutam cum di£ta facultate panden»tem repugnantiam, qua evi&a, immaterialis una in-elarefcat & probetur animas natura»

§. V- ^ - fg IQui edentiam materias fibi habet perfpe£fom»

rationem reddere poteft eorum ornnium, quas ei con-ftanter infunt, aut, inede poffunt; at, experientiaedo&i novimus > facultatem cogitandi nobis inedeconftantem, quas in a&u, vi indolis» requirit per*ceptionem fui 8c rerum extra podtarum, attentionnem> redexionem &c. unitatem & identitatem fub.*jefri cogicantis & denique a&ivitatem, quas omniacum edentia materias extenfie, ideoque in indnitumdividbilis, mobilis Scinertis, ne conciliari quidempödunt» multo minus ex illa intelligi & explicari at-que rationem habere pofiibilitatis ; ideoque ens, cor-pori noftro adunitum, in quo horum ratio quasrenda,ab omni materia dt oportet liberum & immune, valet

enim

*§&• ) 0 ( *&§§s* *3

enim de corpore humano idem, quod in genere demateria dictum & continua infuper illa experimentisSan&crii & aliorum demonftrata illius decrefcentia &tranfpiratio*

Multa quoniam occummt naturs phsenomena ,

quorum, ex cognita ha&enus materiae indole, cauffasrationesve reddere nequeant phyfici veras & genuinas,nova quoque in dies eis obveniunt & plura forfan po-fteris, quse, debito licet ratiocinio, ex illa, nec majo¬res, nec hodierni eorum praevideant acutiffimi: occa-fionem, ut putant, optatam avide arripuerunt fceptici,Facultatem autumnantes materise infitam cogitandi, cu¬jus licet, ex intima ejus effentia mortalibus incognita,nec exiftentKe, nec poffibilitatis ratio adhuc fit mani-fefta, crefcente tarnen fcientia illam exfurgere putandoHane itaque eorum peftiferam, ab ignorantia petitamconclufionem, ne, certa cum incertis mifcendo, lauda-tus corruat ufus, ex iis, quoe de materia certo fcimus,invalidam efTe, immo abfonam oflendendum.

§. VLIntimam licet materise naturam fugere nos Sc

eflentiam ut i is concedamus evidens fvadeat experierr-tia, de fperato tarnen Phyficae ufu , m inquirendaanimse immaterialitate eo minus defperandum, quomagis ex jufta proprietatum materias cum cogitandifacultate collatione, veritatis eruere liceat potentesadeo vidicias, ut omnem adverfariis occludant elaben-di viarn. Rem vero, ab acutiffimis dudum & de cei> .titudine Pfychologtca optime meritis fufius & accu-B ? ratius

«Ö9* )°( <j8SJ»

ratius- a£hm viris, quam propofitas brevitatiä fu ftine-rentlimices, lubens taceo, unico (altem con tentus

argumento, quo di&i modi oftendere conabor virtu-tem. De cetero le&orem remitto ad Diftert* Reve.rendift Rydel* de Ineptitud, Mater, ad Cogitandum.Knuze* Traft* de Immater. Ariimas* Canz. de im-morc* Anim* Max* Rev* D. D. Nie* Valier Pfychoi*Ration* & alios, ut (ileam multa ex Cudworthi Syft*Intell. in hanc rem egregia*

§. VII.Inter proprietates generales, quas conftanter

materia omni (ine remiüione & extenfione compe*tunt, eft Inertia, qua omni ftatus (Iii ita refiftic muta-tioni, ut (ine vi externa hanc fuperante, continuoillum five quietis hue motus fervet, Vi itaque agen-di materias eftentiali repugnat omni, nifi duo femel& (imul eidem ine(Te ftatueremus attributa., contra-diftorie adeo oppofita, ut alterum alterius tollaturpofitione. At anima facultate gaudet cogitandi, quaenulla externa vi cogitur ad certam & determinatamincogitando legem, (cui tarnen fubfit materia), fponteenim & fufeipere poteft ipfa fui compos hos aftus,& inhibere & continuare; propria igitur & effentia-Ii vi praedita eft agendi , qua?, quia eft materi«abfolute impoflibilis, ei etjam difta abfolute repugnatfacultas. Ens idcirco cogitans, eft immateriale & acorpore natura fua plane diverfum»

^Corol.

•&§§* ) O ( äf§§n *s

CoroL Hinc abfurda fcepticorum , tum qui abignorantia éffentise corporum ad aptitudinem conclu-dunt eorum cogitandi, tum qui potentia divina diammaterise putant poffibilem, dubitatioj hi enim duas Deotcmere tribuendo vires, quid, nifi Illum impie & nefarietollant 5 dandum ei eß, dicam cum Max. Rev. atque Ampi.D. D. Vallerio in Pfychol. Ration. a) ejus potent/et obje •Slum apturn & eam non delirium: illi, materiam fimul dicunteffe & non effe, quod abfurdum.

In § allata nos "quis putet jufto durius in corporaiuvedlos effe, omni illa privando effentiali aétivitate,cum tarnen vel ipfa gravitatis phsenomena, fatis fuper-que oftendant faltem nifum ad motum omni competerematerice. Verum enim vero non ii fumus, qui omnemcorporibus denegamus aéUvitatem, fed folummodo effen-tialem; plures etenim vires, inter quas gravitas, omniquidem infunt corpori, fed non funt hce nifi accefforise& accidentales; ff enim ftatuerentur eas effentiales, noninertiam folum, fed et indifferentiam materiae & ad qui-etem & ad motum tollerent, omnino contra experien-tiam. Nodum itaque hunc facillime folvi putarem ob-fervando, quod aliud fit agere propria & effentiali aeffi-vitate, & aliud patiendo vi accefforia agere, quod cer-te unice corporibus competit. Ad unum de cetero k<evires agendi piodum funt determinatx , pofitaque phyficam invol-vunt necefßtatem £)> adeoque nihil de noffri- argümentidetrahuht robore.

•t) § XXVII. ß). Max. Rev. Ampi. D. Väller. Sy fl:. Metha-phyf. Tom. IV. cap. II. §. 1090.

s. VIII.

«*§§*• ) o C •&§§*

§. VIII.Sunt hocc perpauca, quae, pro iuftituti ratione,

di&a voluimus. Quantum vero huic debeat certitudoimmortalitatis animse & ejusmodi plura ex evi&a ejusiimnlicitate vindicanda, aliorum derelinquo examini-fufficiat dixiffe cum gentilium excellentiffimo, omniumrcrum natura co^nita, levamur fupcrftitionibus > hberamur mortismetu 3 non eonturbamur ignorantia rertem> c qua ipfa hombilesftfe exiflunt formtdims, deniqtie ctjam wo rat i melius erimus♦

Cicer. Lib. L de finibus.

TANTUM.