QA (nejonizujuća zračenja)

QA

R A Lerski, J de Wilde, D Boyce, J Ridgeway : Quality Control in Magnetic Resonance Imaging

Međunarodni okvirNacionalni program mora da prati trendove međunarodnih preporukaMeđunarodne preporuke kao fokus imaju incidenciju fatalnog karcinoma pa je fokus istraživanja na mehanizmima interakcije između EM polja i čovečjeg tela (NE BIOLOŠKIH SISTEMA GENERALNO)Referentne preporuke daje WHOMeđunarodna saradnja na nivou profesionalnih udruženja i edukacije

Principi QA u zaštiti od njz.

Koordinirani napori na praćenju međunarodnih istraživanja i nacionalnih studijaEkspertize na svakom nivou uspostavlja i realizacije programaEvaluacija odziva ljudskg tkiva na EM polja u sklopu procene rizikaReproducibilnost eksperimenata i rezultataPraktična implementacija

Program treba da bude fokusiran na:

Dozimetriju i ekspozicijuEpidemiološke studije i istraživanja pri eksperimentalnim ekspozicijama njz.Efekti elektromagnetskih polja na celularnom nivou i neurofiziološki odziviUpravljanje rizikomMeđusobna zavisnost prva 4 tipa istraćivanja

Dozimetrija i ekspozicija

Karakterizacija i merenje elektromagnetskih polja izvora jonizujućih zračenja od posebnog interesaRazmatranje kompletnog spektra signalaPretpostavka scenaria potencijalnih izlaganja izvorima njz. Procena ekspozicije celog tela i pojedinih tkiva izvorima njz.Razvoj novih sistema ekspozicije

Epidemiološke studijeKorišćenje multinacionalnih studija sa fokusom na kancerKlasifikacija dejstva elektromagnetnih polja na osnovu postojeće međunarodne kancerogenezeRazmatranje zdravstvenih efekata koji ne dovode do kancerogeneze (gubitak sluha, gubitak ploda, oštećenje implantata isl.)STUDIJE SU LIMITIRANE VISOKIM MERNIM NESIGURNOSTIMA MERENJA PARAMETARA NJZ.

Epidemiološke studije (nastavak)

Validacija merenja i procena individualnih doza sa dovoljnom tačnošću da se realno procene zdravstvene, kongitivne i biheviorističke funkcijeStudije izlaganja populacije pri kratkoročnim ili dugoročnim izlaganjimaUpoređivanje sa međunarodnim rezultatima

Studije izlaganja njz.(na ljudima)

Laboratorijske studije pojave nekancerogenih zdravstvenih efekataIn vitro merenja posle izlaganja njz.Efekti na sposobnost opservacije, spavanje, cerebralni protok krvi,ponašanje, komunikativnost, isl.Istraživanja su limitirana opremom koja je na raspolaganju timuStudije na životinjama (SAMO da bi se potvrdila istraživanja na ljudima)

Procena rizika

Definisati fizičke veličine relevantne za procenu rizikaDefinisati grupe (profesije ili podgrupe stanovništva) za koje treba proceniti rizikeIzvršiti merenjaProceniti rizike

Upravljanje rizikom i komunikacije

Posebnu pažnju posvetiti temama koje su predmet velike brige javnostiProgram procene treba da bude usmeren ka javnostiNa prikladan, jasno razumljiv način prikazati rezultate istraživanja Upozorenja bez senzacionalizma

Zašto je važnije štiti se od njz nego od jz.

Izvori nejonizujućih zračenja su daleko brojniji i nalaze se u masovnoj nekontrolisanoj upotrebiOgroman pritisak kompanija koje proizvode razne uređajeNaučnici su dugo zapostavljali štetne efekte njz.

Upravljanje programom QA u zaštiti od njz. na nivou države

Državna Agencija za zaštitu od nejonizujućih zračenja (NE POSTOJI u Srbiji)

Ekspertska komisija(postoji ad hoc Komisija, rasformirana kada je donet Zakon

Komitet za zaštitu od njz. (ne postoji i nikad nije)*

Sekretarijat* Implementaciono telo*

Istraživači u bolnici*

Definisane ciljne grupe (trudnice, pacijenti, profesionalni..)*

Svaki QA program počinje formiranjem liste opasnosti (hazarda)

Da bi se identifikovale aktivnosti pri kojima se proizvode njz.Da bi se identifikovali izvori njz. Da bi se odredile relevantne fizičke veličineDa bi se odredili standardi, procedure i preporuke prema kojima će se meriti i procenjivati rizici

Lista hazardaPrirodni fenomeni (munja, grom, zemljotres, ..)Gradnja (mašine, izvori naajanja, geografske lokacije,..)Uzroci iz životne sredine (pražnjenja, sastav tla, vode, vazduha,pritisak, temperatura..)Održavanje opremeBukaProboji iz kosmosa (oštećenja ozonskog omotača, indeks UV zračenja..)Eksperimentalni i uslovi obuke (laseri,..

Akreditacija vezana za primenu njz. u medicini (Official Journal of the Europeana Union iz .12.2003)

Zakonski osnov: Direktiva EEC, No.42 iz 1993. MEDICINSKA DIREKTIVA(Klasifikacioni broj 035, Prilozi II i IV) Tipsko ispitivanje, verifikacija, QA program, QC procedure su obavezni za:- terapijsku opremu sa izvorima nejonizujućih

zračenja- dijagnostičku opremu sa izvorima njz.

(Klasifikacija 0843, prilozi II, V i VI): hirurška oprema sa njz.Klasifikacioni broj 1011: Radiofrekventna hirurška oprema

ICNIRP (International Commissionon Non-Ionizing Radiation Protection)

WHO (World’s Health Organization)

Sadržaj QA programa

Pregled službi koje koriste nejonizujuća zračenjaOperacione procedure i lokalna pravila za svako odeljenje posebnoBazične i referentne granice za osobljeProcedure zaštite saradnica koje su trudneBazične i referentne granice za pacijenteQC procedure za svu opremu

Sadržaj QA programa

Način justifikacije (opravdanosti primene njz) terapijskih ili dijagnostičkih procedura na pacijentimaIzbor, prijem i zamena opreme koja proizvodi njz.Obuka osobljaMerila i metrološka kontrolaMonitoringOdgovornosti

U nedostatku domaće regulative koriste se:

Za lasereGuidance on the safe use of lasers in medical and dental practice 1995 [MDA 1995]Summary and Comparison of Draft British Laser Standard on the Radiation Safety of Semiconductor Optical Emitters with Previously Published Laser Codes 1990 [NRPB-R234]Radiation safety of laser products, equipment classification, requirements and user's guide 1992 [BS EN 60825]Specification for Filters and equipment used for personal eye-protection against laser radiation 1994 [BS EN 207]Specification for Personal eye-protectors used for adjustment work on lasers and laser systems 1994 [BS EN 208]

Za ultrazvuk1. Methods of measuring the performance of pulse-echo diagnostic

equipment 1986 [IEC 854]2. Health Equipment Information [HEI 98] Nov. 1990, Medical Devices

Directorate, DoH.3. Medical electrical equipment: method for declaring parameters for

ultrasonic diagnostic equipment using test objects 1990 [BS5724 Part3. 26]

4. Requirements for the declaration of the acoustic output of medical diagnostic ultrasonic equipment 1992 [IEC 1157]

5. Ultrasonics - Continuous-wave Doppler systems - Test procedures 1993 [IEC 1206]

6. A protocol for quality assurance of diagnostic ultrasound scanners used in the breast screening programme 1993 [NHS BSP No. 27]

7. Testing of Doppler Ultrasound Equipment 1994 [IPSM Report No.70]

8. Routine Quality Assurance of Ultrasound Imaging Systems 1995 [IPSM Report No. 71]

U nedostatku domaće regulative koriste se:

1. Radiofrequency and microwaves - Environmental Health Criteria 1980 [WHO 16]

2. Practical Aspects of non-ionising radiation protection 1982 [HPA CRS 36]

3. Biological effects and exposure criteria for radiofrequency electromagnetic fields 1986 [NCRP Report 86]

4. Guidelines on Limits of exposure to radiofrequency electromagnetic fields in the frequency range from 100 kHz to 300 GHz 1988 [International Non-Ionizing Radiation Committee. Health Physics 54, p115-123]

5. Guidance as to the restrictions on exposures to time varying electromagnetic fields and the 1988 Recommendations of the International Non-Ionizing Radiation Committee 1988 [NRPB Report GS11]

6. Safety levels with respect to human exposure to radio-frequency electromagnetic fields, 3 kHz to 300 GHz 1991 [IEEE C95.1]

U nedostatku domaće regulative koriste se:

7. Biological effects of exposure to non-ionisingelectromagnetic fields and radiation, I, II & III 1991[NRPB R238, R239 & R240]

8. Limits on patient and volunteer exposure during clinical magnetic diagnostic procedures 1991 [NRPB, 2, No 1, 5]

9. Human Health and exposure to Electromagnetic Radiation 1992 [NRPB-R241]

10. Electromagnetic Fields and the Risk of Cancer 1992 [NRPB Vol 3 No 1]

11. Board Statement on Restrictions on Human Exposure to Static and Time Varying Electromagnetic fields and Radiation 1993 [NRPB Vol 4 No 5]

12. Guidelines for Magnetic Resonance Diagnostic Equipment in clinical use. 1993 [MDD, DoH]

U nedostatku domaće regulative koriste se:

Odgovornosti - primer

Upravni odbor bolnice

Izvršni direktor – sektor za lečenje

Grupa za procenu rizika Direktori odeljenja

Grupe za bezbednostRukovodioci grupa

Rukovodioci službi

Savet za zaštitu od nejonizujućih zračenja

Supervizor za magnetno zračenje i MRI

Supervizor za UZ,laser i RF

Kompletno osoblje

Operativna granaSavetodavna grana