Programi i avancuar i kontabilitetit dhe auditimit

BE – SNRFKristjan-Erik SuurväliKryesues i njësisë së mbikqyrjes së tregut 08.11.2005

2

30.09.2005

OVERVIEW OF TALLINN STOCK EXCHANGE ISSUERS

Shares (14) Bonds (7)SECTORFinance (3)

Sampo Bank LtdBaltic Investment Group LtdSBM Bank Ltd

Industry (9(10))Baltika Ltd Baltika LtdHarju Electricity LtdKalev LtdKlementi LtdNorma LtdRakvere Meat Processing Plant LtdSaku Brewery LtdTallinn Pharmaceutical Plant LtdViisnurk Ltd

Service (8)Estonian Telecom Ltd Estonian Post LtdMerko Construction Ltd Port of Tallinn LtdTallinn Department Store Ltd Fenniger LtdStarman LtdTallinn Water Ltd

309/30/2005

MARKET CAPITALISATION AND PROFILE

ISSUER Market cap, mln EUR PROFILESHARES

IndustryBaltika Ltd 43.67 Manufacture and retail sale of textile productsHarju Electricity Ltd 73.08 Manufacture of electronic suppliesKalev Ltd 22.45 Production and marketing of confectioneries Klementi Ltd 3.43 Production and sale of women's apparel Norma 92.00 Manufacture of seat belt and car accessoriesRakvere Meat Processing Plant Ltd 91.66 Purveyance, processing and sale of meat Saku Brewery Ltd

69.60Production of alcoholic beverages and soft drinks, retail and wholesale, import and export activities

Tallinn Pharmaceutical Plant Ltd 4.88 Production of medications Viisnurk Ltd 10.39 Wood processingServiceEstonian Telecom Ltd 1,066.39 TelecommunicationsMerko Construction Ltd 336.30 ConstructionTallinn Department Store Ltd 169.71 Wholesale and resale of goods Starman Ltd

50.78Building and operating cable-TV network, providing communication services and related consulting

Tallinn Water Ltd287.00

Water supply and wastewater collection and treatment services

Subtotal 2,321.34

BONDSFinanceSampo Bank Ltd 16.18 BankingBaltic Investment Group Ltd 0.00 BankingSBM Bank Ltd 2.28 BankingIndustryBaltika Ltd 1.12 Manufacture and retail sale of textile productsService

Estonian Post Ltd 2.24Provision of national postal services, communication, information, advertising and transport services

Port of Tallinn Ltd 6.39 Transportation, warehouse keeping and communications

Fenniger Ltd 2.04Sale and intermediation activities, real estate transactions, holding of enterprises, investment consultation services

Subtotal 30.25

TOTAL 2,351.59

4

Kapitalizimi i emetuesve të aksioneve

336,30

287,00

169,71

92,00

91,66

73,08

69,60

50,78

41,1543,67

1 066,39

Estonian Telecom Ltd

Merko Construction Ltd

Tallinn Water Ltd

Tallinn Department Store Ltd

Norma

Rakvere Meat ProcessingPlant LtdHarju Electricity Ltd

Saku Brew ery Ltd

Starman Ltd

Baltika Ltd

others

Mln Eur

5

Kapitalizimi i emetuesve të letrave me vlerë

16,18

6,39

2,28

2,04 1,12

2,24Sampo Bank Ltd

Port of Tallinn Ltd

SBM Bank Ltd

Estonian Post Ltd

Fenniger Ltd

Baltika Ltd

Mln Eur

6

Shkalla e qarkullimit të bursës së Tallinn-it dhe TALSE indeksi

0

200

400

600

800

1 000

1 200

Mill

ions

400

450

500

550

600

650

700

750

Turnover (EUR)

TALSE

7

Mjedisi legjislativ për SNRF, Akti i kontabilitetit§ 17 (2) Politikat e kontabilitetit dhe formatet e prezentimit që

janë të përdorura në përgatitjen e pasqyrave financiare nga x kompania, dhe aksionet apo letrat e tjera me vlerë që janë të lëshuara dhe që janë të tregëtuara në berzë në Estoni apo në një vend anëtar të BE-së, do të jenë në pajtushëmëri me standardet ndërkombëtare të raportimit financiar.

(01.01.2003)

Renditja e fjalive ka ndryshuar në Rregulloren 1606/2002/ (01.01.2005)

8

TSE Rregullat e listimit • Pasqyrat financiare të një kompanie që ka palikuar për

listim do të jenë të përgatitura në pajtueshmëri me legjislacionin në fuqi të kontabilitetit dhe auditimit dhe standardet ndërkombëtare të kontabilitetit që janë të aplikueshme në komunitetin Evropian në bazë të Rregullores (EC) No. 1606/2002 të Parlamentit Evropian dhe Këshillit të vitit 19 Korrik 2002(prej këtu: standardet ndërkombëtare të kontabilitetit që janë të aplikueshme në Komunitetin Evropian) dhe që përmbajnë informata që janë të kërkuara nga rregullat dhe udhëzimet e imponuara nga bursa.

9

TSE kërkesat për lëshuesit • 5.1.1 Raportet vjetore të lëshuesit dhe raportet e brendshme që

shpalosen do të përgatiten në përdorimin e politikave kontabël dhe metodave që janë në pajtueshmëri me standardet ndërkombatëre të kontabilitetit që janë të aplikueshme me Komunitetin Evropian, dhe që përmbajnë informatat e kërkuara nga nenet e ligjeve dhe të instruksioneve të themeluara nga Bursa.

• 5.1.2 Në rastet kur janë të aplikueshme standardet e kontabilitetit në Komunitetin Evropian që lejon përdorimin e metodave alternative në përgatitjen e raporteve apo në prezentimin e informatave financiare në raporte, ashtu që lëshuesi është i obliguar që ti procesojë ato nëpërmes të alternativave që janë në pajtueshmëri me legjislacionet e Republikës së Estonisë dhe në Nenet e udhëzimeve të Bordit të Kontabilitetit të Republikës. Raportimi nga një lëshues jorezident do të jetë konform me standardet ndërkombëtare të kontabilitetit që janë të aplikueshme në komunitetin Evropian.

10

Direktiva në të ardhmen • PD është implemntuar që nga 1.11.2005

• Tash për tash nuk kemi ndonjë praktikë vjetore

• Mirëpo Standardet SNK janë të aplikueshme prej vitit 1997

11

Mbikqyrja e lëshuesve në EFSAEFSA përdor procedurën më tre faza

1. Hyrja në treg i. Lëshuesit publik që nuk janë duke aplikuar për listim ii. Lëshuesit publik që janë duke aplikuar për listim

2. Tregjet sekondare për lëshuesit e listuar 3. Dalja

i. De-listimi ii. Ofertat dominante

12

1 - EFSA ka të drejtë të bëjë: • Marrja e informatave, dokumenteve dhe shpjegimeve

nga të gjithë personat ligjor apo fizik apo nga agjensionet qevertiare, organet mbikqyrëse dhe bazat e shënimve të që janë të liruara nga pagesa

• Të kryejë seanca dhe hulumtime në distancë • Të përdor të gjitha dëshimtë që janët të grumbulluara

lidhur me ligjet e jashtme • Të kryejë inspektimin në vendin e ngjarjes së një

lëshuesi për të cilin letrat me vlerë janë të tregëtuara në një treg të rregulluar apo letrat me vlerë të së cilit janë subjekt i një ofert publike gjatë pesë viteve të fundit.

13

• Në kuadër të inspektimit në vendin e ngjarjes EFSA ka të drejtë të • Hyjë në të gjitha lokalet e lëshuesit• Të përdor dhomat e nevojshme dhe kushtet për mbikyrje të

përbashkët• Pa ndonjë kufizim për të hulumtuar dokumentet dhe shënimet për

të bërë kopje, dhe transkripte të tyre • Të monitorojë proceset e punës• Marrja e shpjegimeve orale dhe me shkrim për personelin • Lëshuesi nën inspektimin e lokacionit duhet të përcaktojë një

person kompetent që të asistojë në EFSA

• EFSA mund të delegojë audtoritetin e jashtëm që të kryejë inspektimet në vendin e ngjarjes

14

2 – EFSA ka të drejtën e:• Urdhëresës për vlerësim nga eksperti• Të urdhërojë vlerësimin e jashtëzakonshëm • Të kërkojë larigimin e auditorëve • Të kërkojë një deklaratë për takimin e

aksionarëve

15

Listimi – Q raportet • Lëshuesit janë të ndarë në kategori të vlerësimit • Q raportet janë të listuara • Çështjet janë grupuara

• Pyejtet specifike • Çështjet sektoriale

• Çështjet janë të menaxhuara në bazë të seriozitetit

16

Shembull

17

Shembull

18

Procesi1. Raportet e Q të publikuara në TSE2. EFSA listat & krahasimet si dhe lajmet e lëshuara

rasti i mbyllur apo

3. Kërkesa për lëshuesin Rasti i mbyllur apo

4. Takimi me auditorë & TSE është i informuar Rasti i mbyllur apo

EFSA a) bën inspektim në vend

c) fillon procedurën e denimeve d) pajtohet me TSE për dënimet kontraktuale e) fillon aplikimin për të filluar ndjekjen kriminele

19

rasti – Lëshuesi K në përgjithësi 1Lëshuesi K bën grupe të lajmërimeve në TSE, ndryshimet e datave të vitit financiar, nuk ka strukturë të përshtatshme organizative, nën listat dhe procedurat - EFSA dyshon që K nuk është transparente dhe raporteve financiare dhe të pasakta (2002 raport 6 mujor dhe 2002/2003 A raporti) 14-18.10.02 & 28.10-01.11.02 FSA raportiHapi 1

EFSA përgatit planin e veprimit Hapi 2

Analiza e informatave në dorë, identifikimi i nevojave të mëtutjeshme për informata, takimi me auditorëHapi 3

Lëshimi i letrës së inspektimit

20

Rasti – Lëshuesi K në përgjithësi 2Hapi 4

Lëshimi i letrës së inspektimit Hapi 5

Inspektimi në vend dhe raporti me shkrim Hapi 6

Lëshimi i raportit preliminar për komente Hapi 7

Analiza e komenteve dhe EFSA bordi merr vendim mbi raportin

21

Rasti – Lëshuesi K in në përgjithësi 3Hapi 7 elaborimi- zbulimet në vendin e ngjarjes a) Patuendshmëria apo kontrata opcionale IAS 39 (43) kundrejt IAS 18

(14) (IAS 1 § 20 (ii) and 40)b) Personat e ndërlidhur SNK 1 dhe SNK 24 c) Vlerësimi i informacioneve

26.02.03 EFSA lëshon raportin Hapi 8

Përpos gjërave të tjera – EFSA urdhëron K që të eliminojë dallimet në mes të SNK 2003 A raporti SNK 8, fq. 34

1. Kontrata opcionale në patundshëmri SNK 39; a) SNK 1 dhe 24 informata jashtë bilancit të gjendjes kundrejt kompanisë

X;b) SNK 24 informatat mbi personat e ndërlidhur.

22

Rasti – Lëshuesi K in në përgjithësi 428.02.03 TSE aplikimi në EFSA për informata

Hapi 905.03.03 EFSA ofrimi i informatave në TSE

19.03.03 Aksionari i K ankohet në TSE dhe FSAHapi 1002.04.03 FSA lëshon raport për K për të publikuar raport

të jashtëzakonshëm të auditimit (marrëveshje me K) 11.09.03 Listimi dhe vendimi i komisionit

Hapi 1116.03.2004 FSA fillon procedurën e dënimeve –

inspektimi në vend

23

rasti – datat 1) 14-18.10.02 & 28.10-01.11.02 FSA kontrollin në vend, 2) 26.02.03 FSA lëshon raportin3) 28.02.03 TSE aplikimi në FSA për informata 4) 05.03.03 FSA jep informata në TSE5) 19.03.03 20% ankohet aksionari në TSE and FSA5) 02.04.03 FSA lëshon raportin 6) 11.09.03 vendimi për listime dhe për mbikqyrje të komisionit 7) 16.03.2004 FSA fillon me procedurën e dënimeve 8) 06.07.2004 Vendimi është ankesë për Gjykatën e Talinnit9) 04.08.2004 EFSA ankohët në Gjykatën Supreme por nuk merr

leje