Presidential Communications Operations Office

Presidential News Desk

TALK TO THE PEOPLE OF

PRESIDENT RODRIGO ROA DUTERTE

ON CORONAVIRUS DISEASE 2019 (COVID-19)

[16 August 2021]

PRESIDENT RODRIGO ROA DUTERTE: Maybe to save time and really make a presentation to the people tonight that’s really complete in all aspects of governance… This time I had a talk with the military guys in the

other room and I gave them an overview of the land reform because alam mo nakita mo noon ang battle cry nila was “land for the landless”, tapos ang tira nila is land reform.

Ang insurgency was most heightened in the areas where feudal system existed for example in Negros, ‘yung mga… I do not want to talk about it but

you know generations after generations they tilled the land at makikita nila ang --- with all the bagong kotse, bagong ano. So it has [driven] our people [unrightfully] so to desperation.

Although land reform has already ceased, sabi ko sa Department of Agrarian Reform for those guys who were beneficiaries of the land reform and who

were declared to be legitimate to own a certain piece of a big land, landed owner, sabi ko sa kanya, they must be placed according to the law, it’s the law. They must be placed in the possession of the land. So ‘yan ngayon ang

utos ko. And all government land, if it is not really something kagaya itong mga

military reservations, I’m sorry but I cannot --- I have to be sparing in my actuations there because hindi naman puwede na we deprive the military of the land that they would need to effectively exercise, train, and even just to

wander thereabout training for being a soldier. So, the one that oversees it was --- I would place on his shoulder to

implement it, you are listening, Secretary Castriciones of the Agrarian Reform. He will tell you his load and produkto niya. He’ll tell us how many hectares of land have we distributed to the Filipino.

Kaya nawalaan na --- land issue is no longer relevant in the cause of the

communist. Nawala na. Inunahan ko na sila eh. Ako na ang nagbibigay mismo at malalaki. Kayong mga Pilipino mas marunong ang gobyerno, mas marunong ako mag-isip kay ako kung noon pa at kung inabutan ng panahon

isa rin akong mag-claim ng lupa under the land reform. Well, you know, fortunes of --- the changing fortunes of life. Never gave us

that privilege. Pero gusto ko na masabi sa Pilipinas ngayon, the whole country, what we have done so far to give lands to the Filipino.

Secretary Castriciones, you have the floor. DAR SECRETARY JOHN CASTRICIONES: Maraming salamat po, mahal na

Pangulo. Sa atin pong mahal na Pangulo at mga miyembro ng Gabinete, magandang

gabi po sa inyong lahat; at lalong-lalo na po isa pong mapagpalang gabi sa lahat ng mamamayang Pilipino, lalong-lalo na po ‘yung isa sa mga tunay na bayani ng ating bansa: ang ating mga magsasaka.

Tunay na pagbabago sa repormang agraryo. Iyan ang pangako ni Mayor Rodrigo Roa Duterte ng tumakbo siya sa pagkapangulo. Ang sabi niya

pataasin ang antas ng pamumuhay ng ating mga magsasaka, palayain sila sa tanikala ng pagkaalipin sa lupa.

Nang mag-umpisa ang administrasyong Duterte, maraming hamon ang kanyang hinarap sa larangan ng agrarian reform. Una, ang balanseng ektarya ng lupa na puwede pang ipamahagi ay nasa 548,564 ektarya na

lamang. Subalit karamihan dito ay problematic land holdings dahil sa mga pending na kaso. Dagdag pa rito, nagwakas na ang pagi-issue ng notice of coverage noong 2014.

Ikalawa, sa usaping legal, mahigit 50,000 mga kasong may kinalaman sa DAR Adjudication Board at Agrarian Law Implementation ang pending at

wala pang kalutasan na siyang naging dahilan ng napakaraming protesta at pagkilos ng magsasaka sa lansangan. Ang kaso sa ilalim ng DARAB ay mga usaping may kinalaman sa hindi pagkakasundo sa pagitan ng mga may ari

ng lupa at mga magsasaka. Samantalang ang mga kasong kategorya ng Agrarian Law Implementation ay may mga kasong may kinalaman sa mga alituntunin sa pagpapatupad ng programa.

Pangatlo, dinatnan ng administrasyong Duterte ang 1.3 milyong ektarya ng lupa na ipinamigay ng mga nakaraang administrasyon bilang mga collective CLOA at apektado ang 1.1 million agrarian reform beneficiaries.

Matindi ang problema na idinulot ng collective CLOA sa ating mga

magsasaka sapagkat nag-away-away sila dahil hindi matukoy kung alin ang sa kanila sa collective CLOA. Masyadong minadali ng mga nakaraang administrasyon ang kanilang accomplishment sa pagi-isyu ng isang titulo

para sa daang-daang magsasaka. Hindi sila makabayad ng kanilang amortisasyon sa Land Bank. Wala rin silang titulong maipakita para gamiting kolateral sa pag-uutang sa financial institutions. At sa panig ng local

government, hindi naman sila makasingil ng real property tax o amilyar sa mga magsasaka. Dahil sa mga problemang ito, ‘di nakapagtatakang ang sektor ng mga magsasaka ang nanatiling pinakamahirap sa ating lipunan.

Bilang pagtugon sa ganitong suliranin ng mga magsasaka, ang Pangulo at ang Kagawaran ay namahagi ng 516,000 ektarya ng mga lupain sa halos 405,800 na mga magsasaka. Pinangunahan ni Pangulong Duterte ang

pinakamalaking pamamahagi ng mga lupain sa kasaysayan ng repormang agraryo. Ito ay ang pamamahagi ng Certificate of Land Ownership Awards sa North Cotabato kung saan mahigit 11,000 ektarya ang lupain ang

ipinamigay sa isang araw. At sa General Santos City naman ay mahigit 20,000 ektarya ng lupaing sakahan ang naipamigay sa region-wide distribution na ginawa sa isang araw lamang.

Pagkatapos nang pagkabinbin ng 30 taon, sa wakas ay naipamahagi na ang kontrobersyal at malalaking estado o pribadong lupain nina Nemesio Tan at

Luisa Locsin na parehong matatagpuan sa Capiz, ganoon din naman sa Arakan Valley sa North Cotabato.

Sa unang pagkakataon sa kasaysayan ng agrarian reform, ang Kalihim sampu ng kanyang mga opisyal at empleyado ng Kagawaran, ang mismong

naghahatid ng mga titulo ng lupa sa mismong mga bahay at bukirin ng mga magsasaka. At ‘yan ay tinatawag naming “DAR-to-Door” bilang pagsunod sa utos ng Pangulo na ibaba at ilapit ang pamahalaan sa maralitang

magsasaka.

Bilang solusyon naman sa problemang dala ng collective CLOA, inilunsad ng DAR sa patnubay ng economic managers ng Pangulong Duterte ang proyektong SPLIT o Support to Parcelization of Lands for Individual Titling.

Pinondohan ito ng World Bank ng 19 na bilyong piso at 5 bilyong piso naman ang mula sa national government. Mahigit sa 1.1 milyong magsasaka ang napipintong makikinabang sa Project SPLIT na may mahigit na 1.3 milyong

ektaryang lupain.

Upang madagdagan ang lupang ipapamigay sa mga magsasaka, noong 2019, nag-issue ang Pangulo ng isang kautusan --- ang Executive Order No.

75 --- na naglalayong ipamahagi ang mga hindi ginagamit na lupang pag-aari ng pamahalaan o idle government-owned lands na angkop sa pagsasaka.

Tinatayang may 232,000 ektarya ang mapapasakamay ng mga magsasaka

dahil sa naturang hakbang. Kasama na dito ang Boracay, Davao National Agricultural School, Cagayan State University, Pampanga State Agricultural University, at Yulo King Ranch sa Busuanga, Palawan.

Sa kooperasyon ng Department of National Defense sa pamumuno ni Secretary Delfin Lorenzana, noong Abril 30, 2021, nakipagkasundo ang DAR

sa Bangsamoro Autonomous Region for Muslim Mindanao upang ipamahagi ang mga sumusunod na lupain: 1,300 hectares sa Marawi City; sa Lanao del Sur naman, 780 hectares sa Municipality ng Saguiaran; 1,324 ektarya sa

Municipality ng Piagapo; at 1,396 na ektarya sa munisipalidad ng Marantao.

Sa kasalukuyan ay sinusukat na ang mga lupain na ito at pipirmahan na ang Deed of Transfer ng mga government-owned lands, at sa darating na Oktubre ay puwede nang ipamigay ang nasabing mga lupain. Lahat ng

government-owned lands na ipapamahagi ay ibibigay sa mga magsasaka nang walang bayad.

Sa pagpapatupad ng EO 75 ng ating Pangulo, naipamahagi na ang higit sa 2,500 ektarya ng lupang pag-aari ng pamahalaan sa mahigit 2,000

magsasaka. Kasama sa mga nabiyayaan ng government-owned lands ang may 124 na mga graduate ng kursong agriculture.

Ito ay alinsunod sa Administrative Order No. 3, Series of 2020, na naglalayong hikayatin ang mga kabataan sa pagsasaka lalo na’t kumakaunti na ang ating magsasaka at nasa 57 anyos na ang average age nila.

Sa Administrative Order No. 3, hindi lang po mga graduate ng agriculture

courses ang mabibigyan ng lupa, kung ’di pati kababayan nating nagbabalik-loob sa pamahalaan. Mahigit 2,000 mga dating rebelde at kanilang sympathizers ang nabigyan na rin ng mga lupang sakahan sa Nueva

Vizcaya, sa Leyte, Bohol, Masbate, Arakan Valley, Negros, at iba pa. Ito ang ambag ng DAR sa misyon ng national government na supilin ang local communist armed conflict sa bansa.

Sa Muslim Mindanao naman, 146 na mga decommissioned combatants ng

Moro Islamic Liberation Front ang naging benepisyaryo ng mga lupang

ipinamahagi sa Bangsamoro Region. Ito ay sa pakikipagtulungan ng ahensya sa Ministry of Agriculture, Fisheries and Agrarian Reform.

Ang pangalawang mandato ng DAR ay reresolbahin ang mga nakabinbing

agrarian cases. Sa administrasyon ng Pangulong Duterte ay napabilis ng DAR ang pagreresolba ng mga pending agrarian legal cases.

Noong 2017, mayroong 51,137 na kaso sa DAR na nakabinbin pa mula noong 1990. Sa pagsusumikap ng Department of Agrarian Reform at sa utos na rin ng ating Pangulo, naresolba ang maraming pending cases. Kaya

noong 2020, mayroon na lamang 679 cases na natitira. Iyan po ang resulta ng zero backlog campaign na aking isinulong sa DAR simula noong 2017.

Sa 134,870 na pending agrarian law implementation cases, 127,008 o 94 percent ang naresolba. Sa 20,334 na cancellation cases naman 19,953 or 98

percent ang naresolba ng DAR. At pagdating sa adjudication cases sa kabuuang 129,906 na kaso, 113,506 ang naresolba. Nagbigay po tayo ng free legal assistance sa mga agrarian reform

beneficiaries. Magmula 2017 hanggang sa kasalukuyan, tumulong po tayo 112,[776] na mga magsasaka sa ilalim ng programa.

Sa administrasyon ni Pangulong Duterte, ang Presidential Agrarian Reform Council o PARC ay binuhay pagkatapos ng 10 taong hindi nag-convene.

Binuwag po ng PARC ang mga agri-business venture arrangements at stock distribution options na hindi tumutupad sa ating mga batas sa agrarian reform. Ito po ay ang mga SVJ Farms Inc. ng Negros Occidental; ang MEPI

Farms ng Davao del Norte; at ang Wuthrich Hermanos, Inc. ng Negros Occidental. Ang lahat ng ito ay umaabot ng 1,143 hectares para sa 1,106 ARBs.

Dahil sa pinalabas na AO 3, Series of 2021, tungkol sa conversion o pagpapalit gamit ng lupa, pinahigpit ang parusa sa illegal conversation ng

agricultural lands. Ngunit, pinabilis naman ang pag-apruba ng aplikasyon sa conversion para sa mga lupang gagamitin sa telekomunikasyon, water generation, pabahay, pagkain, power generation, at sa loob ng 30 araw

kapag kumpleto na ang lahat ng requirements at naisagawa na ang ocular inspection.

Dahil sa bisa ng Administrative Order No. 2, Series of 2021, base sa kautusan ng Pangulo, nasuspinde po ang pagbabayad ng amortisasyon ng

mga agrarian reform beneficiaries at na-credit po ang bayad ng six percent interest sa principal na obligasyon ng mga benepisyaryo. Ito po ang nagawa natin sa Agrarian Justice Delivery.

Bilang pagtugon naman sa direktiba ng Pangulo na pataasin ang antas ng pamumuhay ng mga magsasaka, ang Kagawaran ay naglunsad at

nagpatupad ng mga programa na naglalayong magkaroon ng sustainable at resilient agrarian reform community.

Sa kasalukuyan mayroon na po tayong 2.486 million agrarian reform beneficiaries mula noong 1972 hanggang 2020, at 166,127 ARBs ay mula

noong 2016 hanggang sa kasalukuyan; 1.3 million or 53 percent na mga ARBs ay nakapaloob sa 2,234 agrarian reform communities.

Sa pagpapalakas ng mga benepisyaryo, nakapagkaloob na tayo ng pagsasanay at pautang sa 1,626,097 na mga babae at lalaking ARBs. Mula dito, 897,882 na magsasakang agrarian reform beneficiaries ang nakakuha

ng pautang at may kabuuang 18.7 billion pautang na ang naipagkaloob.

Simula sa termino ni Pangulong Duterte, lumago ang bilang ng agrarian reform communities sa 2,234 at nakabuo ng 178 na agrarian reform community clusters. Mayroon na rin po tayong nagawang 1,869 ARBOs o

kooperatiba na may 377,250 members upang maging conduit sa mga tulong na maibibigay sa mga magsasaka. Sa kabuuan, mayroon na tayong 6,369 agrarian reform beneficiary organizations.

Sa programang Enhanced Partnership Against Hunger and Poverty, may 240

kooperatiba ang nabigyan ng oportunidad na maibenta ang kanilang produkto sa iba’t ibang government agencies at private organizations.

Inilunsad din natin ang ARBOLD Project kung saan naglaan ang DAR ng 300 million pesos para sa iba’t ibang uri ng tulong sa mga indibidwal na magsasaka at ang kanilang mga samahan sa panahon ng pandemya. Ang

programang ito ay nakatulong sa 1,632 ARBOs sa marketing programs ng kanilang mga ani at produkto. Bukod rito, ang Kagawaran ay nakapagkaloob ng 256 farm equipment, implements sa 219 municipalities and cities.

Nang mangyari po naman ang pandemyang COVID-19, itinatag natin ang Buhay sa Gulay. Ito ay matagumpay na nagbibigay ng dagdag na kabuhayan sa mga mahihirap na naninirahan sa mga siyudad. Sa ngayon, may 24

Buhay na Gulay sites na sa buong Pilipinas. Upang matugunan ang pangangailangan ng mga ARBs o magsasaka sa

disenteng pamumuhay at pamamahay, ang DAR katuwang ang Department of Human Settlements and Urban Development at lokal na pamahalaan ay naglunsad ng programang pabahay o ang Balay Para Sa Magsasaka.

Sa kasalukuyan ay mayroon ng 100 housing units na itinatayo sa Umingan, Pangasinan na nakatakdang mai-turnover bago matapos ang Oktubre 2021.

Ang kabuuang 184 na pabahay ay malilipatan na ng ARBs sa Disyembre 2021.

Sa buong Pilipinas ay may 150 na LGUs na nag-apply para sa Balay Magsasaka. Pero sa kasalukuyan ay 29 LGUs pa lamang ang nag-qualify para sa pabahay magsasaka.

Sa panahon ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte, ang Kagawaran sa pakikipag-isa ng National Irrigation Administration ay nakapagkaloob ng

[315] na proyektong patubig na nagkakahalaga ng 2 billion sa iba't ibang probinsiya sa buong bansa.

Ang Kagawaran sa ilalim ng Tulay ng Pangulo project ay nakapagpagawa ng 177 na tulay na may kabuuang sukat na 10,436 linear meters. Ilang foreign-assisted projects naman ang ipinasok at ipinatupad ng DAR upang

makapagbigay ng mga suporta sa mga magsasaka sa rehiyon ng Mindanao. Ang Project Converge ay ipinatupad sa Region IX, X, at sa CARAGA. Ang

proyekto ay naaayon sa base sa pangangailangan ng komunidad sa pagpapaunlad ng produksyon ng mga magsasakang nagtatanim ng palay, rubber, coffee, cassava, abaca, niyog, at iba pa; 11,560 ARBs at 33,029

households ang direktang nakikinabang at nasiyahan sa pagtanggap ng iba't ibang suportang serbisyo dahil sa Project Converge.

Ang Italian Assistance to the Agrarian Reform Community naman ay naglalayong mabigyan ng mga imprastruktura at mga pagsasanay ang 53,000 kabahayan at 18,000 ARBs sa Sarangani, Sultan Kudarat, Lanao del

Sur, at Maguindanao. Sa tulong ng gobyerno ng Italya, ang Pilipinas ay napagkalooban ng 1.5

billion na loan para maisakatuparan ang mga proyekto gaya ng farm-to-market roads, tulay, irigasyon, patubig sa mga kabahayan, solar dryers, at warehouses.

Nakinabang naman sa Mindanao Sustainable Agrarian and Agriculture Development o MINSAAD Project ang pitong probinsiya ng Mindanao. Ito ay

ang Lanao del Norte, Bukidnon, Davao de Oro, Davao del Sur, North Cotabato, South Cotabato, at Sultan Kudarat. Layunin ng proyektong ito na maitaas ang produksyon, halaga ng produkto, at kita ng mga magsasaka sa

pamamagitan ng pagkakaloob ng mga imprastruktura at suportang serbisyo sa 69,091 benepisyaryo ng proyektong ito.

Para masiguro na lahat ng agrarian reform beneficiaries ay nahahatiran ng mga suportang serbisyo, ang DAR ay nagsasagawa ng balidasyon ng mga

existing CLOAs na in-issue ng ahensya. Nanguna na ang validation project ng mga lalawigan ay ang mga Cavite, Oriental Mindoro, at Nueva Vizcaya.

Mahal na Pangulo, bago ako magtapos, gusto ko lamang sanang ibahagi ang mga larawan na ito. Nang maitalaga ako bilang Kalihim ng Department of Agrarian Reform noong 2017, ganitong imahe ang sumalubong sa akin sa

pagpasok sa opisina, parating may nagra-rally sa harap ng DAR. Sa katotohanan, sila ay nagtayo na ng mga barong-barong na tulugan sa

bangketa bilang protesta sa mabagal na pagtugon sa mga problema ng maralitang magsasaka. Pagkatapos ng dalawang araw ng aking pag-upo bilang Sekretaryo, kami ay nagdiyalogo at sila ay kusang lumisan na

punong-puno ng pag-asa sa ating pamahalaan. Umaasa po ako na sa pagtatapos ng termino ni Pangulong Duterte ay

maraming suliranin ang ating mga magsasaka ang nabigyan at mabibigyan pa ng solusyon lalong-lalo na ang hinaing nila sa matagal na paghihintay sa kanilang titulo ng lupa.

Naitanim na ng administrasyong ito ang binhi para tuloy-tuloy na mabigyan ng sapat na suporta ang ating mga magsasaka. At sa pagsibol ng mga

serbisyong ipinunla ng DAR at ng ating Pangulo, ako'y umaasa na sa darating na panahon ay aanihin rin ng ating mga magsasakang maituturing na isa sa mga tunay na bayani ng ating bansa ang kaginhawaan at

kaunlaran sa buhay. Dahil sa ating mga programa, naway mahikayat ang mga kabataan na

magbalik sa pagsasaka at magsulong sa modernong agrikultura. Ito ang magiging kaganapan at pamana ng mga Pilipino ng repormang agraryo na ipinapatupad sa administrasyon ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte.

Salamat po at mabuhay po tayong lahat. [applause]

PRESIDENT DUTERTE: Salamat, Secretary Castriciones. Alam mo, ang akin ito is we have so many months left. But ang akin ito is what we promised to the people, we should deliver. If we cannot deliver, we do not

make any promises. Napakaganda ng presentasyon mo, Secretary Castriciones. And one of the --

- you are one of the hardworking --- ah lahat man kayo --- at may ipinakita

kang resulta ng trabaho to equal the trust that I placed upon you to handle itong land reform at saka itong agrarian reform.

By the way, ang irrigation na 'yan was a campaign promise noon na ilibre ko na sila sa tubig at iyan ngayon. They used to pay 5,000. And I remember

somewhere in Bulacan, maalaala ito ng mga tao doon kasama 'yung mga kaharap ko na NPA, and they were asking for a relief of the yearly 5,000? Bayaran nila sa irrigation.

Ang sabi ko, "Kung manalo ako, I will abolish that." And sa awa ng Diyos, nanalo ako at tinupad ko 'yung pangako ko and the first thing I did was to

appoint General [Visaya]. I hope General that you are really working sincerely in your task so that the people can find a relief of satisfaction for this government.

Iyong... Bago ako mag-ano, sabihin ko lang kung sino 'yung mga tao dito. Si Secretary John Castriciones, ito 'yung sa DAR, ito 'yung nagpairal --- he was

the one implementing the reforms we had for the agrarian reform at saka 'yung mga tao na who were beneficiaries and who should be placed already in possession.

At hindi na ho... Eh kasi naman tinatakot ganoon eh 'di --- minsan may mga armado. Kaya sabi ko sa military pati pulis na if there is any controversy

there regarding the placing of possession of a certain awardee sa land reform, force the issue, pilitin ninyo. Ilagay ninyo sa pwesto ang tao.

Then ang ibang mga presenter ngayon is itong sunod si Secretary Francisco Duque, then we have Secretary Leopoldo "Bong" Vega. Ito, imported ito from Davao. Kinuha ko talaga ito simply for his honesty. He's been the head

of the Davao Medical Center until he retired; at ito 'yung 67.3 billion deficiencies.

Alam mo, I am not criticizing anybody especially itong COA. But I've been mayor, so may --- alam nito… Benhur is a --- si MMDA, alam niya, mayor

siya ng… May mga project tayo, malaking project, so ngayon mayroon talaga ‘yang mga papel-papel na --- na hindi masyado makumpleto, ‘yung the completion sa paperwork.

‘Pag mag-ano ang COA, magsabi lang ‘yan siya deficiency na mga gano’n-gano’n, hindi man sabihin na deficiency na ninakaw mo ‘yung pera.

Deficiencies in --- really in producing the necessary documents to complete the story. Imposible magnakaw ka ng 67.3.

Alam mo kasi ‘yung iyong exit call nila ‘yan ang problema. Kasi ‘yung exit

call would point out what needs to --- what needs to be done further to complete the papers, or… Alam mo ang COA every now and then maraming regulasyon eh. Naghahabol ang bureaucracy niyan.

Many government worker na who were placed in a bad light because paglabas nitong COA audit ilagay itong mga deficiencies kagay nitong 67.3,

mga gano’n, ang labas niyan sa mga tao akala nawala. Nandiyan ‘yung pera.

So, I don’t know but it would also run counter to public policy if you do not

publish it, just to inform the people of what is going on. But to the issue of whether the money has been stolen, that is pure b***s***.

So gano’n ‘yan. So we will explain. Tinawag ko itong si Vega --- si Bong, dahil matagal ito nagpatakbo ng ospital. At ngayon sa Mindanao, makita ninyo ‘yang Davao Medical Center or Southern Philippines, pero I still call it

Davao Medical Center, kasi napakaganda. It’s almost like a private --- it is like a private hospital on all fours. Malinis, efficient delivery of whatever. Ang ano lang, ang mga tao is sobra-sobra ang --- talagang kulang ang mga

ospital natin.

That should --- you should add something like itong mga national hospitals.

If we can have about 30 more all over Mindanao okay ‘yan, regional hospital. It would help the country and it would also make the Mindanaoans realize that they are not --- they have not been abandoned, that they are

not left to their --- to do their own problem of solving.

Kailangan we have to give the seedlings, lahat. Ang hinahanap --- ang

masakit noong mayor ako, nagpunta itong mga tao from the uplands and they would just say, “Mayor, abono lang ‘yung kailangan talaga namin”. Abono is fertilizer.

So iyang seedlings, fertilizers and all, should be given freely to itong mga tenants, awardees of three, four hectares para ‘yung kung anumang pera

nilang kaunti to tide them over next harvest. I think kung may pera man, ako I am in favor of giving the --- tutal cooperatives naman ‘yan sila lahat

ngayon halos --- giving them the --- walang pera.

Ito kasing ano talaga --- I don't know, basta ang Filipinos mabuti pera na

lang --- ah ano goods na lang. Kailangan mo ng pagkain, o ito ‘yung Carne Norte. Kailangan mo ng ano, ito ‘yung pan. Sige buksan mo. Magsabi ka man “gutom ako”, magbili lang ‘yan ng biskwit tapos maghigop ng shabu

ang p***** i**.

Dito sa mga --- itong mga farmers, ibigay natin is diretso fertilizer,

seedlings, lahat. Iyang cooperatives na mag --- you grant a certain amount of money for all these things. There should be one center purchasing in…

I don’t know if the bureau --- Bureau of Supply can do that for us. There’s a parang procurement ano ‘yan eh. You just place there somebody who is really ‘yang may sungay rin para madisiplina niya and he can maybe run the

agency efficiently.

Alam mo, gano’n na lang ang ano, ibigay mo kung anong gusto na ano ---

anong kulang ninyo, ibigay, i-deliver. And you should use the structural essence ng gobyerno. There is the barangay captain, papirmahin mo, make them liable because ‘pag nawala ‘yan that’s estafa or theft as the case

maybe.

Iyang pera-pera mahirap ‘yan, nawawala eh. Kung hindi mawala, ma-

dissipate, hindi na talaga ‘yung original amount as promised.

So the next guy will give us the updates. By the way, ladies and gentlemen

of this republic, itong aming meeting mahaba so ang presentation nito hatiin na lang para marinig ninyo ang lahat. I do not want something na kung ipaano ito, there’s some missing because all of the guys here who are

talking play a vital role in government, sa governance pati.

Take out one of them, we would limp, mag-ano tayo, we cannot stand directly on all fours. Kaya bear with us. If you are just --- if you just want to

know what is --- what the government is doing, what is best for us, for you, makinig kayo. Kung ayaw ninyo, eh ‘di punta kayo doon sa mga TikTok na mga ano, doon sa nag-aaway na nagsusumbong.

Nagsusumbong ‘yung asawa niya kasi hindi nag-ano, doon ibinibigay sa --- na pera doon sa kabilang asawa. Iyan, ‘yan ang gus --- that... If you want

that, ikaw. But kung gusto mo naman malaman ang gobyerno --- importante lalo ‘yung pera ninyo, taxes. Dapat importante talagang malaman ninyo ‘yan kung saan.

And that’s why I’m painstakingly doing all of these things just to inform you because it is important for the right of the people to be informed.

I’d like to call Secretary Duque for the updates of COVID-19. Kindly listen, because we have a more serious problem coming up.

DOH SECRETARY FRANCISCO DUQUE III: Magandang gabi po, Mr.

President; kay Senator Bong Go, chair of the Committee on Health; ang akin pong mga kapwa miyembro ng Gabinete; at higit po sa lahat sa atin pong mga mamamayan, magandang, magandang gabi po sa ating lahat sa ngalan

po ng Department of Health at ng Inter-Agency Task Force on Emerging Infectious Diseases.

Magbabahagi po ako muli sa inyo ng isang maikling ulat ukol po sa ating COVID-19 situation kabilang na ang updates sa atin pong biosurveillance at

ang atin pong rekomendasyon sa usapin ng pediatric vaccination o pagbabakuna sa mga batang edad 17 at pababa.

[Next slide, please.] Ngayong ika-16 ng Agosto, taong 2021, mayroon na po tayong nadagdag na

muli 14,610 na mga bagong kaso. Bahagyang mababa po ito doon sa naitala natin kahapon na humigit-kumulang mga 14, 700. At ang atin pong pangkalahatan na bilang ng kaso ay umabot na po sa 1, 755, 846.

At sa 14,610 na naidagdag sa ating mga kaso, ‘yun po galing sa NCR ang pinakamataas, sumipa na naman po dito sa 4,071; sumunod po ang Region

IV-A, 3,232; samantalang ang Region III ay ang kanyang naiambag ay 1,903; at nandoon po ang Region VII at Region X, fourth and fifth position. At ang mga pangunahing mga probinsiya at mga siyudad na may mga

pinakamalaking naitalang kaso: Cavite is 1,214; ang Laguna - 1,059; Quezon City - 730; Bulacan - 709; and Rizal - 547.

Ang atin namang mga aktibong mga kaso ay umabot po sa 106,672 at may kasama na po itong bagong 14,513 at ang katumbas po nito ay more or less 6.08 percent. Samantalang ang atin pong recoveries ay naitala natin na

92.20 percent at ito po ang katumbas 1,618, 808. Mayroon po tayong naidagdag na 10, 674 recoveries.

Ang atin po namang case fatality rate ay nananatili sa 1.73 percent at ang pangkalahatang bilang nito ay nasa 30, 366, at mayroon po tayong naidagdag na 27. Unfortunately, ito po ‘yung naidagdag na mga pumanaw.

At ang ibig ko pong bigyang-diin para po sa mga Pilipinong may edad na 50 to mahigit sa 80 taong gulang, ang kanilang case fatality rate ay 5.4 percent

at kaya talagang sila ang binibigyan natin ng prayoridad sa bakunahan. Ito namang slide na ito maipapakitang muli ang ating mga epidemic curves

ng mga iba’t ibang major island groups sa buong bansa. Ito po ang ating kulay blue, ang NCR; ang atin pong Visayas ‘yung teal or aqua blue; Mindanao is represented by the orange color; Plus Areas ang green; rest of

Luzon pula. Makikita po natin ang NCR, ito hong blue, tapos ito hong rest of Luzon ‘yung

pula, pataas po sila pati itong NCR talagang sumisipa. At ang atin pong Plus Areas, ganoon din po ‘yung kulay green, ayan po, ay tumaas din po. Medyo --- ah hindi ganoon po kataas naman ang naitala for the Visayas and

Mindanao. So ito po ang talagang ating binabantayan dahil nakikita natin halos

magbabalik na naman, aabot na doon sa ating mga peak cases noong naitala natin for March and April of this year.

Mapunta po tayo sa updates on the biosurveillance activities na isinasagawa po ng Philippine Genome Center ng University of the Philippines. At nakapag-whole genome sequencing po sila, umabot ng 9,706. At sa loob po

ng specimens na na-genome sequence, ang makikita po natin dito ang Beta variant ang siyang may pinakamataas na porsyento, 25.58 percent;

samantalang ang Alpha nasa 23 percent. Sumunod naman po dito ang B.1.1.63 at 10.96 percent.

Pero pansinin natin ang Delta ay tumaas. Napakamabilis ‘no. Nag-umpisa lang ‘yan less than one percent, ngayon nasa 8.31 percent na po siya.

So mayroon po tayong natuklasan na Lambda variant. Ito po ‘yung galing sa Peru at lumalabas po dito, Mr. President, ang Lambda variant ay inuugnay

po katulad ng Delta sa kanilang mabilis na puwedeng makahawa ano po. So high transmission rate, at mayroon din pong mga limitadong pag-aaral na nagsasabi na ang Lambda variant ay puwede pong makatakas mula sa

proteksyon na dulot ng bakuna. So kinakalap pa rin po natin ang mas maraming mga peer-reviewed journals

para talagang makasiguro po tayo sa pagkilala ng Lambda variant. So mayroon po tayong isa ngayon niyan at harinawa eh hindi na po ito tumaas.

At gusto ko rin pong --- ibig ko hong bigyan-diin na patungkol naman dito sa mga variants of concern, Beta, Alpha, and Delta, ‘yung Lambda hindi pa po ‘yan variant of concern. Ito ay tinaguriang variant of interest pa lamang sa

ngayon ng World Health Organization. Pero binabantayan po ito, tinututukan po ito ng atin pong mga siyentista at mga iba’t ibang mga grupo. At ‘yan po ang…

Magkaroon man ng mga ganitong mga variants, ang paulit-ulit po nating sinasabi ang pagsunod po, disiplinadong pagsunod po sa minimum public

health standards at ang pagbabakuna pa rin. Ito pa rin po ang solusyon. Ito pa rin po ang proteksyon. Hindi ho parang wala tayong laban. Mayroon po tayong laban dito, Mr. President, at atin pong mga kababayan basta

sumunod lang po tayo sa mga panuntunan ng Department of Health at ng IATF.

Proper wearing of mask, face shield, social distancing --- kung puwede mahigit na, gawin natin dalawang metro hangga’t sa maaari, at ‘yung well-ventilated. Kung kayo’y nasa mga lugar sa inyo pong mga tahanan,

siguraduhin lang po bukas ang inyo pong mga bintana dahil malaki po ang proteksyong taglay ng sapat na bentilasyon, at iwasan ang mga lugar na kulob, at magpalista na po sa inyong pinakamalapit na vaccination center

dahil lahat po ng mga bakuna natin na sinuri ng FDA, ng atin pong mga vaccine expert panel, ay talagang malinaw. Sila po ay epektibo laban po sa malubhang COVID-19 infection at nakakaibsan o nakakaiwas po ng

hospitalization, at higit sa lahat po, naiiwasan ang pagpanaw. Kaya muli ay ito po ang ating panawagan.

Mr. President, kung naalala ninyo mayroon pong lumalabas na isang doktor na nagsasalita po sa mga Facebook, sa mga interviews, sir, na sinasabi niya

na mas masama daw ‘yung bakuna kaysa doon sa COVID-19. Ay, wala pong katotohanan itong sinasabi niya, Mr. President, kasi kung

titingnan natin, sa 20.8 million doses na naibigay po natin, ang reported adverse events following immunization ay nasa .26 percent lamang, Mr. President. Napakamababa po.

Samantalang ang non-serious adverse event following immunization ay nasa .24 percent. Aba, eh ‘di mas lalo naman pong mababa ang porsyento ng

serious o ‘yun pong grabe kung tawagin na adverse events pagkatapos po ng bakunahan, nasa .006 percent.

So ito pong mga taong itong nagkakalat ay talagang pinipilit na warakin ‘yung vaccine confidence po ng ating mga kababayan, at hindi po tama ito, Mr. President.

Ah iyon na lang po ang aking pinakahuling... Ah mayroon pa po akong last lang mga final --- final summary lang po at key points. Ito po 'yung...

Ang atin pong bilang pagbubuod, Mr. President, ang mga pangunahin pong ating mga mensahe sa atin pong mga kababayan ay sa patuloy na pagtaas

ng mga kaso sa buong bansa, kinakailangan ang mga lokal na pamahalaan na tukuyin ang mga hotspots at clusters o mga partikular na barangay o mga lugar na nagkakaroon po ng spikes at ilagay ang mga ito sa ilalim nang

mahigpit na granular lockdowns, mabilis na tukuyin ang mga kaso at close contacts, at mabilis na ipadala sila sa nararapat na quarantine or isolation facilities.

Pangalawa po, sa pagdami ng mga natukoy na kaso ng Delta variant sa bansa, nananawagan po kami sa lahat ng implementing agencies na patuloy

na ipatupad ang atin pong PDITR strategies, palakasin ang kanya-kanyang health system capacity, palawigin ang pagbabakuna.

Ang mga istratehiyang ito po ang makakapagpababa ng ating mga kaso at makapagbibigay proteksyon sa atin pong mga kababayan at magbibigay-daan upang mabuksan natin muli ang dating --- mabawi natin ang dating

sigla ng ekonomiya sa lalong madaling panahon. At huli ay nananawagan kami sa bawat Pilipino na maging mapagmatyag at

pigilan ang pagkalat ng maling impormasyon. Sa halip ibahagi natin ang mga impormasyon na galing po sa mga verifiable sources katulad ng Department of Health.

So muli ito na lang po ang pinakahuling bahagi ng akin pong ulat, maraming

salamat po, Mr. President, at handa na po akong sumagot sa inyo pong katanungan.

PRESIDENT DUTERTE: Thank you, Secretary Duque. Just let me --- let me say again iyong sinabi mo galing sa bunganga ko.

Alam mo, mga kababayan ko, if you would recall the one na I appeared before the nation on TV to announce that there is an impending pandemic that would hit us severely. At sinabi ko sa inyo 'yung mga pagkukulang

natin, wala tayong bakuna doon, hindi naman tayo mayaman, hindi pa tayo nakapag-imbento ng bakuna ng sarili natin. Sabi ko we'll just pray but do not go out of your houses, limit your mobility outside of your home kasi iyan

lang muna ang panglaban natin. And kung maglabas kayo, eh mask pa noon wala pa 'yung face shield but it was mask, okay na sana 'yun pero sabi ng experts may kulang so we have to use the shield, the shield we have to ---

you buy another ano, tapos 'yung hugas ng kamay. Iyon lang naman, social distancing. Wala tayo panglaban eh.

You know, we do not have the vaccines locally. We import, we buy. As long as nandito 'yan sila, hindi 'yan --- hindi 'yan lahat para sa lahat sa atin, only a portion of the population will be serviced with that supply that comes to

us. Although hindi naman inter --- intermittent but not really in a regular basis. Kaya kayo na lang ho magbantay sa sarili ninyo kasi may problema tayo. Sabi nga ni Secretary Duque mayroong mga variants, mga mutations.

Itong isang virus nagkaroon ng pinsan ang p***** i** tapos na mas deadly siya. Iyong pinsan niya nanganak ng ibang variant na naman so we have the Beta, Delta, Lambda, Alpha, kung ano-ano na lang.

Ang COVID-19 lang ang may bakuna tayo but for all of those mentioned ngayon na mga strains, iyong mga klase-klaseng pumapasok sa mundo.

Iyong Delta mayroon na tayo. Sa awa ng Diyos, mabuti’t na lang 'yung COVID-19 vaccine may dampen the aggressiveness of itong mga Delta. But itong Gamma, itong dadating nila na sabi ng mga scientists, I think it's

H1N1, which traces itself from the avian, galing sa mga birds and --- would it include the fowls that we have on the ground? Iyong mga manok galing 'yan diyan, iyon ang history niyan.

So wala pala talagang panglaban. Ang ating depensa lang talaga is iwas, balay / bahay, tapos wash your hands, do not go out when it is not

necessary. Bakuna, kung mayroong bakuna --- habang may bakuna, as long as there is a supply nearby na ang punta ninyo, magpabakuna na kaagad kayo para sigurado.

Now ngayon, sabi nga ni Secretary Duque, there's a .. Actually he is a --- I

think Romeo --- Romeo Quijano, he is the head of the Manila UP --- UP --- School of Medicine of UP in Manila. [Sec. Duque: Retired, sir.] Ah retired na siya. Sabi niya hindi siya naniniwala sa bakuna. On the other hand, ang

bakuna raw baka makatulay mang --- precipitate na manghihina ka, magkaroon ka ng ibang anyo sa katawan mo, inside whatever, at it would endanger your life. So, siya mismo hindi siya naniniwala.

Alam mo, nasabi ko ba sa inyo... Ito publicly, I'm sure the Chinese guys are listening and Mr. Xi Jinping. Pag-umpisa nito noong nag-announce ako na

may music pa na parang malungkot, I called the President of China, President Xi Jinping, at sinabi ko sa kanya... Alam ko na eh. Na-project ko na na kanya-kanya ito, "Kami muna bago kayo." Iyon ang mangyayari

talaga 'pag mga ganoong klaseng events sa buhay natin, kami muna bago kayo. So sabi ko sa kanya, mahirap lang kami. We know we would be a tail-ender, nasa huli kami nito, but if you have some extra --- bago lang ito,

kakaumpisa lang --- puwede ba kaming mapagkalooban mo ng kaunti para sa aming --- para sa bayan ko. Sabi niya, "Do not worry, we will help you." Kaya dumating iyong mga bakuna.

I am just asking America to give us more kung mayroon lang sila. We are not --- I know that mauna kami --- or kami muna, we first before you. We

understand it and we accept it. But if there is an excess of supply sa inyo, pakitulong naman dito sa bayan ko. We have the money, we buy, we do not ask. We have saved money for this event.

Iyon ang ano --- iyon ang totoo diyan. Sabihin ko na sa publiko bakit ako pumayag, it’s because of the bakuna. Kasi sa --- noong pag-umpisa talagang

tumawag ako kay --- ang nagbigay na lang walang --- no strings attached ang China. Until now, walang hiningi ‘yang China sa akin maski ballpen. Walang pinakiusap, wala lahat. Except that their boats are there, at sabi ko

naman, sinabi ko na ako rin sabi ko maglagay ako. That’s about one month or two months ago. Sabi ko, “I want my ships also there.” I do not want war with anybody, not with China, lalo na Amerika kasi nandito sila sa lupa natin.

Pero as a feature or semblance of our claim, mayroon tayong mga barko diyan at saka hindi ko na papaalisin ‘yan. No way na magsabi ako, “atras kayo,” na ginawa ni --- nila Trillanes pati ni Alberto, ambassador. No way

ako mag-ano. Sabi ko kung hindi ko --- kung magkaletsehan, wala tayong magawa, we have to fight, because I am not about ready to retreat. Iyon lang.

Bantay kayo dito sa bakuna na --- eh virus na bago. May sabihin ako sa inyo ha. In Europe, ‘yung Spanish flu, 1918 to 1919, 500 million were infected or

contaminated, 100 million died, estimate lang ‘yan, from 17 to 100 million ang namatay. Those reported and non-reported, sali-sali na ‘yan, an estimate.

It was there for a long time, in the air circling. So it changed the lifestyle of the people of Europe at that time. Now, this is worldwide so it has changed

the lifestyle of everybody in this planet. Gone are those days, wala na ‘yun, suwerte tayo nakatikim tayo na noon makapasyal tayo, mag-inuman maski saan, nary a care about ano getting a virus somewhere.

Dumating na ang panahon, matagal pa ‘to. Itong virus na ‘to will just

circulate in the air for years. So itong mask, itong limited social contacts natin, nandiyan na ‘yan, ‘yung distancing, at sa bahay hugas. Ganoon na ang buhay ng Pilipino, I think, for the next how many years, hindi na

mawala ‘yan. Iyon na ang style. Wala na tayo ‘yung sabing pasyal ng gabi, wala na.

For those --- ‘yung mga anak nating maliliit, okay lang. They would have no --- wala silang --- or something na losing anything. But ‘yung mga teenager ngayon na nakatikim, they were really longed for it but I am telling them

straight, it’s --- the virus is here to stay and it will change your life, at least forever, until mawala ito.

Iyon ang ano natin. And it will continue to claim lives, kayong mga Pilipino makinig kayo sa akin, kung hindi kayo magpabakuna, I do not want to --- I

respect the narratives of Dr. Romeo Quijano. Nirerespeto ko. So hindi naman ako doktor, I will not, you know, tangle with you there.

Pero sabihin ko sa mga Pilipino, ‘pag --- the first opportunity, magpabakuna kayo. It might save your life, baka hindi mo pa panahon. Ang panahon --- ang buhay, panahon-panahon mamatay. Pero kung may bakuna ka, baka,

baka abutin ka pa sa katandaan.

Iyan ang mensahe ko sa inyo, ‘yung sabi ni doktor figures ‘yan. But the problem, the basic problem, the fundamental fear is that it is here to stay and it has changed our lives from hereon.

Kayong mga ayaw magpabakuna, okay lang sa akin. Ganito ‘yan eh, ideally talagang --- kung talagang --- what would we say, pilitin ng gobyerno, but

this is a democracy. We cannot arrest you if you go out or I cannot enforce totally a rule na huwag kayong --- unless, of course, ‘yung mga --- sa mga barangay.

Pero demokrasya ‘to and it’s different in other countries. In other countries,

Saudi Arabia, ‘pag sinabing sara, sara lahat. But Saudi Arabia is not the kind of setup that we have.

We go now to…

SEC. DUQUE: Mr. President.

PRESIDENT DUTERTE: Yes, sir?

SEC. DUQUE: May I have a chance na request respectfully to recognize

Usec. Bong Vega to make his presentation to clear the issue with regard to the 67.3 billion pesos deficiencies which the COA has reported and which has caused so much doubt in the minds of our people as to the --- as to how

these funds were utilized. And therefore, it will be good, Mr. President, to recognize Usec. Vega to make his presentation, sir.

PRESIDENT DUTERTE: You know, do not put so much importance ‘yung ano, ‘yan bang matter of course ‘yung kanila. Ako mismo, tatlong beses na

ako naano. Iyan nga eh, hindi sila makahintay. You know, papers, bureaucracy takes very long and sometimes the documents are deficient.

So you need to correct. Hindi naman kasi ito COA eh. If COA were the ones preparing the document, tapos we just implement, eh ‘di madali. Nandiyan na lahat ng gusto nila. Ito ngayon ‘yung may audit sila, preliminary audit

nila, tapos mag-exit conference sila, at tapos ire-release nila ‘yan. Iyang papel na ‘yan na preliminary audit, ‘pag inilabas mo ‘yan doon sa media, it becomes the gospel truth. So you are now which something like may

suspicion na kaagad.

Mga kaibigan, mga --- eh matagal ako sa gobyerno, nangyari na ‘yan sa akin. Nanalo ako, gusto kong sabihin sa COA na gusto kong bulyawan. Sabi ko, sinabi ko na sa inyo ganoon, eh hindi kayo maniwala pademanda-

demanda kayo. Umabot kami ng Supreme Court, dalawang beses sila tumba, ‘yung isa sa Court of Appeals.

Ang problema kasi diyan, I said, the paper that they are holding, or papers that they are --- in their custody, are really insufficient and deficient kung

kailan ang ano. Huwag ka munang mag-audit hanggang hindi pa natapos ang trabaho ko. Iyan lang naman sana ang hinihingi natin. Do not conduct an audit on our work na ongoing pa kasi dino-document pa ‘yan hanggang…

Ngayon, kung birahin mo ako ng exit conference tapos may deficiency, gano’n na i-publish mo, I said, that statement of yours in that paper

becomes the gospel truth. And it is not fair to the people, kagaya mo, who has been working, toiling para sa mala…

Alam ko gusto mo nang mag-resign, pero alam mo rin na tatanggihan kita ngayon. Noon you have attempted to resign twice. I expect you to say

something to me after this, mag-resign ka. Sabihin ko sa iyo, hindi. Wala ka namang ginawang masama. Bakit ka mag-resign? Kung hanapin nila diyan kung mayroon silang makita. In the end, if you find that there is --- mga

nawala diyan, mga 500 pesos, eh ‘di magdemanda kayo, punta ng Supreme Court. The Supreme Court will be a fair arbiter of things.

So ganoon. Hindi --- hindi ako… Huwag kayong maniwala ng ganoon. Ako mismo Presidente, ako mismo nangako na I will protect you people, it

includes your money. Do you think papayag ako na may isa dito sa Cabinet member magnakaw maski 1,000? You really think that I would allow it?

Siyempre dadating sa akin ‘yang report na ‘yan, may mag-report man talaga, “Sir, si ano…” Marami diyan sa ibang departamento, but not the Cabinet members. Iyong mga papel na kulang-kulang doon sa baba, ang

problema it is attributed to the head of the department. Hindi niya kaya lahat tingnan ‘yung papel araw-araw. Susmaryosep. At sasabihin ko sa inyo, ako na mismo ang nagsasabi sa inyo: Papayag ako? You think I would

allow…? T*** i**, magkabarilan kami kung ganoon.

Now, I’d like to ask Undersecretary Vega to explain how --- or where’s the money. How much was spent o kung nasaan? Kung gusto ninyo kung ano ang naiwan ibalik na lang kaagad ninyo. Kayo na lang ang magpatakbo sa

COVID program. You return the money whatever is left of that na hindi pa nagastos. Kung ganoon lang naman na we are being --- you are being pictured as a corrupt official sa trabaho mo na halos… Tsk. Go ahead,

please.

DOH UNDERSECRETARY LEOPOLDO VEGA: Mayor, Mr. President, it is our privilege and honor to present to you and to our fellow countrymen the

status of the action taken by the Department of Health with regards to the deficiencies raised by COA.

[Next slide, please.]

As clarified by COA: “the observations and findings are the recommendations made by the auditors for the management of the Department of Health to

address the observations and findings. These are part of the audit process, which allows the audited agency to comply with the recommendations and rectify any deficiencies.”

“The report itself does not mention any findings by the auditors of funds lost

to corruption.”

[Next slide, please.]

As of today, out of the 13 deficiencies, five were already resolved; three

were partially resolved; and the remaining five are currently being complied.

[Next slide, please.]

COA flagged that our transfers to PS-DBM for the procurement of PPEs,

testing kits, medical supplies, and other hospital equipment for COVID-19 response were not covered by Memorandum of Agreement.

Non-attachment of MOA was coordinated and consulted with PS-DBM and it was agreed by the saying that non-attachment of MOA has legal basis since the items procured were considered as commonly used supplies. GPPB

Resolution No. 03-2020. Constant coordination with the procurement agencies to ensure that needed supplies are delivered at the possible time. To date, a total of 31 billion worth of commodities was reported by DBM as

delivered. [Next slide.]

The unobligated allotment of 11.8 billion from Bayanihan 1 and 2 including foreign loans as of December 31, 2020 are composed of GOP fund of P7.1

billion and foreign loans of P4.7 billion. [P5.1] billion of the GOP fund was considered as continuing appropriations for the year 2021. Of which, P4.2 billion or 83 percent have been utilized as of June 30, 2021 for the payment

--- for the salaries of our HRH emergency hired, some were used to pay for benefits for our health workers such as the SRA and death and sickness compensation, procurement of needed medicines and medical supplies in

line with the pandemic while P510 million remains valid for utilization until December 31, 2021.

As to the foreign-assisted projects, reissuance of SARO from the DBM are to be requested to supplement the funding requirements in line with COVID

response. Hindi po nasayang ang mga pondong ito. [Next slide, please.]

On the deficiencies in procurement, documents and procedures, this is partially resolved. P2.48 billion mentioned deficiencies was already

addressed by the Procurement Service of the Central Office. For the remaining P2.52 billion, the DOH operating units concerned were

given directives to immediately comply with the COA recommendations. Also, the DOH Internal Audit Service is currently conducting review of transactions pertaining to the Bayanihan 1 and 2 funds.

[Next slide.]

There are also donations in kind with a total of P1.4 billion, to which are government retained hospitals specifically Jose Reyes Memorial Hospital, Tondo Medical Center, and San Lazaro Hospital missed to submit summary

report list of donations received as of December 31, 2020. To date, upon validation from these concerned hospitals, they were able to provide COA the required listings.

[Next slide, please.]

Around P275 million meal allowance were flagged by COA as unauthorized. In providing meal benefits, our health facilities had to be creative especially as our healthcare workers bemoaned the provision of meals in the literal

sense. Napapanisan sila ng pagkain, hindi nakakain sa tamang oras, at nasasayang lamang kung pagkain ang ibinibigay ng ating hospitals.

The DOH sought the approval of the Office of the President to provide the meal benefits through other forms and OP has listened and approved provision in cash equivalents. Hence, this COA observation must be

considered as resolved. COA flagged the 74 million worth of medical equipment and supplies for

COVID-19 response of various hospitals remained unutilized at the end of the year 2020. These observations were mostly resolved.

While waiting for completion of COVID-19 wards, some equipment were used by other wards of the hospital. We believe that our hospitals should

also be given leeway to adjust their operations kung saan po ang pangangailangan. Nonetheless, we have asked the concerned units to respond to this.

COA also flagged that while the implementing units went through emergency procurement process, some deliveries were delayed thereby negating the

use of the method. However, these operating units acted fast and we believe that the ensuing delay is beyond their control. However, we continue to remind them that they should strictly enforce delivery dates for such vital

supplies and equipment from their suppliers. The foregoing COA findings are more of documentary issues. Some are already resolved while others are ongoing compliance.

We are in the public health service emergency situation. Thus, the Department of Health operating units compelled to this sort of action so as

not to compromise the lives of the public. Nevertheless, the concerned operating units commit to comply with the COA recommendations on the submission of required supporting documents.

That is all, Mr. President, for our COA report.

PRESIDENT DUTERTE: Thank you. Alam mo, mayroon akong experience, todohin na lang natin itong COA.

You know, kagaya noong 'yung may isang item doon na it would require a MOA eh sabi nila. Alam mo, itong DOH pati itong Task Force, both agencies are responsible in the war against COVID.

Ang Department of Health, iyon sila 'yung punong-puno na kung mabili. At times madalian, emergency, there is no... There is no just space for them to

maghintay pa ng requisition, gano’n-gano’n. Anak ng p***, buhay ang pinag-uusapan natin dito so you better just also...

I would like to remind COA. Look, may auditors man naka-base diyan like Davao City, there is a Davao City auditor. Ngayon, dadaan 'yang mga transaction na 'yan, lulusot diyan sa local auditor.

Ngayon, pagdating doon sa taas, pag-audit mabulilyaso, you blame now the procurement, the mayor, or whoever. Ay letse na 'yan. Tanggalin na lang

ninyo 'yung auditor-auditor diyan sa baba. Kalokohan 'yan. Eh bale eh ano lang pala ninyo eh. Eh 'di isang audit na lang, sa inyo lang para isa. But for the…

Hindi lang ito pati 'yung DILG may nababasa ako, pati 'yung kay Secretary

Galvez, mayroon din, flagged, puro flagged, flagged, flagged down. Stop that flagging, g**d*** it.

You make a report. Do not flag and do not publish it because it will condemn the agency or the person that you are flagging. The flagging is spelled f-l-a-g-g-e-d. Ang ginagawa ninyo is f-l-o-g-g-i-n-g. Flogging, hampas. Eh huwag

naman sige kayong flag nang flag. Tapos wala namang napreso, wala naman lahat. And yet you know that when you flag, there is already a taint of corruption by perception. You cannot... You know, this COVID-19 will never

be won by the way you are also behaving. Alam ninyo emergency 'to. It is a matter of life or death. So you have to

understand and give it a little elbowroom to move, make emergency purchase, mag-utang.

Ang utos ko ganoon. Kung wala kayong --- sa lahat sa gobyerno especially connected with COVID --- kung wala, mag-utang kayo. Hindi kayo mag... Hindi ako papayag na you do everything you can. Mamamatay na, kita mo

'yung mga frontliners tapos wala kang ibigay na suporta. By the way, itong frontliners unahin mo na lang. If there is enough money,

bayaran mo 'yung... Tsaka 'yung mga medisina ulit utangin mo. Huwag mong sundin 'yang COA. P***** i** 'yang COA-COA na 'yan. Wala namang mangyari diyan.

Iyan ang ayaw ko, iyang flagging-flagging eh. It creates a conundrum pati na alam mo political season na ngayon. Kanya-kanyang banat, kanya-

kanyang criticism itong mga newspapers akala mo --- as if they are the epitome of propriety and decency.

Secretary Lorenzana, it's your time. DND SECRETARY DELFIN LORENZANA: [Can I share my slides,

please?] Mr. President; Senator Bong Go; at ang mga miyembro ng Gabinete; mga kababayan, magandang gabi sa ating lahat.

Mr. President, mula nang ipatupad natin ang Crisis Action Plan Against COVID Variants, tuloy-tuloy ang ating prevent, detect, isolate, treat, and reintegrate or PDITR strategy at pagbabakuna gamit ang ating four-door

strategy. Ngayon po ay iuulat ko ang ating mga nagawa simula ng --- mula nitong mga nakaraang linggo.

Sa una nating layunin --- [Slide two.] --- sa ating unang layunin, nadagdagan natin ang suporta sa mga critical areas sa pamamagitan nang

pagdagdag ng bed capacity sa mga critical hospitals, pagsubaybay sa emergency room waiting times, paglipat mula sa mga ospital ng mga asymptomatic at mild COVID cases sa mga temporary treatment and

monitoring facilities (TTMFs), mega TTMFs, at mga hotels.

[Slide three.]

Sa ating pangalawang layunin, naipatupad natin ang mobility restrictions dahil sa pamamahagi ng ating SAP, pagdadagdag ng mga sasakyan para sa

mga commuter, pagbabantay sa ating pandaigdigang hangganan or international borders, at pagbabantay sa ating mga interzonal checkpoints at galaw ng mga authorized persons outside residence or APORs.

[Slide four.]

Sa pangatlong layunin natin, Mr. President, nadagdagan na natin ang mga

pagsisikap ng mga pamayanan para sugpuin ang COVID-19 dahil sa aktibong paghahanap ng mga COVID-19 cases, pagbabakuna sa mga sektor na kabilang sa prayoridad at pagdadagdag sa mga grupo na maaaring

magpabakuna. Ito ay tatalakayin mamaya ni Secretary Galvez 'yung tungkol sa bakuna.

[Slide five.]

Tiniyak naman ng ating borders sub-cluster na ang ating mga daungan ay mahigpit na nagpapatupad ng mga health and safety protocols sa mga

dumarating na overseas Filipinos lalo na 'yung mga nagmula sa mga bansang matataas ang bilang ng COVID cases. Pagtatala ng DOTr ng records ng mga ROFs na nabakunahan na at ang pagsubaybay ng DOTr sa mga

nanggagaling sa ating katimugang hangganan, kabilang ang Sabah at BARMM.

[Slide six.]

Ang community sub-clusters naman na pinangungunahan ng Department of

Interior and Local Government ay nakapaglabas ng mga direktiba sa mga lokal na pamahalaan kabilang ang mga sumusunod: Pagtukoy ng mga lugar

na dapat sumailalim sa granular lockdowns at paggawa ng monitoring matrix para sa active case finding, contact tracing at testing; pag-imbentaryo ng

mga TTMFs at community isolation units sa bawat LGU; at katuwang ng DOH ang pagbalangkas ng kautusan sa mga lokal na pamahalaan na magtatag ng sarili nilang 24-hour telemedicine services.

[Slide seven.]

Kabilang din sa mga iniatas ng DILG, sang-ayon sa mga memorandum na inilabas nito ang reactivation ng mga Emergency Operations Centers o EOCs, maigting na pagbabantay sa mga interzonal checkpoints, at sa galaw ng

mga authorized persons outside residences para malimitahan ang paglabas at paggalaw ng mga tao.

[Slide eight.]

Pagsasagawa ng active case finding sa bawat lalawigan, siyudad at bayan at

ang pansamantalang pagpapatigil nang pagtanggap ng cremation request sa kaisa-isang crematorium sa Panay at Guimaras island sa Region VIII --- Region VI.

Para naman sa ating community sub-clusters, nakikipagpulong na ang DILG sa mga gobernador at mayor sa Region III at CALABARZON para pag-

usapan ang mga isyung kanilang kinakaharap sa pagpapatupad ng COVID response sa kanilang mga nasasakupan. Kasunod namang pupulungin ng DILG ang mga gobernador at mayores mula sa Rehiyon VI, VII, at XI.

[Slide nine.]

Samantala, ang ating health facilities clusters naman ay nakikipag --- nakipagpulong sa mga pinuno ng pagamutan sa iba’t ibang rehiyon sa buong bansa. Bilang tugon, nagsumite na ang mga ito ng kani-kanilang surge plans

na naaayon sa kanilang pangangailangan.

Nag-atas sa One Hospital Command Center na matamang babantayan ang healthcare utilization rates. Nagbigay ng direktiba na gamitin ang mga

TTMFs bilang step down facilities para lumuwag ang mga pagamutan at ospital, at magamit sa mga pasyenteng mas nangangailangan ang kapasidad ng mga ito.

Pagsasagawa ng imbentaryo sa mga mahahalagang kagamitan tulad ng PPEs, gamot, reagents, oxygen supplies at iba pang pangangailangan.

[Slide 10.]

Ang atin namang health facilities sub-cluster na naglalayong magdagdag suporta sa mga critical areas ay nakapagsagawa ng mga sumusunod: Pagpapalakas sa kapasidad ng One Hospital Command Center, 56 na DOH

hospitals, at dalawang centers for health and development na mayroong operational telemedicine services; paglilipat sa pagmamay-ari ng Lung Center of the Philippines ng bagong tatag na modular hospitals;

pagpapagawa ng modular hospital para sa Southern Philippines Medical Center na malapit nang matapos; extension hospitals sa gitnang Luzon; pag-aatas sa OHCC or One Hospital Command Center na subaybayan ang matrix

for emergency room occupancy at patient waiting list ng mga pagamutan.

[Next slide.]

Pag-imbentaryo ng mga critical resources; pamamahagi ng karagdagang supplies tulad ng cadaver bags, face shields, at natitiklop na cot beds, at

pagproseso ng mga kahilingan para sa logistics augmentation.

[Next slide.]

Mr. President, kailangan ng pambansa at mga lokal na pamahalaan, pribadong sektor at lahat ng mamamayan ang pagmamalasakit at

pagkakaisa or unity sa patuloy na pagpapatupad ng ating Crisis Action Plan laban sa alin mang COVID variants.

Maraming salamat po at muli magandang gabi sa inyong lahat.

PRESIDENT DUTERTE: Thank you. This is just a --- just --- I’m not saying it because you’re here, you’ve been doing a good job, Secretary Lorenzana,

and things are going smoothly on your front. I appreciate it.

Next is, we have Secretary Galvez.

NTF COVID-19 CHIEF IMPLEMENTER AND VACCINE CZAR CARLITO GALVEZ JR.: Mr. President, Senator Bong Go, fellow Cabinet members, on

behalf of the National Task Force against COVID-19 headed by Secretary Lorenzana and also Secretary Año, I will present to you the updates on our vaccination program.

Mr. President, we are very happy that we have breached 40 million vaccines that we have received with the total deliveries of 42,575,350. Mayor,

magkakaroon po tayo ng more or less mga 50 million pagka natapos po ang buwan ng Agosto.

So malaki po ‘yun na --- mahigit na 50 million na po tayo na vaccine na dumating po sa atin. Out of this volume ay mayroon po tayong 27,806,881 doses that have been administered with 15,241,864 individuals that have

taken the first dose while 12,565,017 individuals are now fully vaccinated and protected, which represents 17.73 percent of the eligible population and 11.4 percent of the total population.

Medyo bumababa po ang ating ano, ang ating datos po ngayon sa pagbabakuna dahil talaga pong ‘yung atin mga LGU ay kasalukuyang nag-

ano po ng kanilang pandemic response at nakikita po natin na hati po ang tinatawag na effort ng ating mga healthcare workers sa ating pag-ano ng mga nakikita natin na tumataas na kaso ng COVID-19.

Kaya po ang ating administration ay nagkaroon po tayo ng kaunting ano po tayo, dahil because of delay, stringent quarantine control and lockdowns.

And also, many LGUs were redirected po pandemic response saka po lalo na po sa Metro Manila, nagbibigay rin po sila ng ayuda. So simultaneous po ‘yun pandemic response, vaccination at pagbibigay po ng ayuda at saka po

pag-aano po ng mga tinatawag nating mga stringent border control.

For the month of August, we administered 7,326,831 doses. Ito po ay nag-

upscale po tayo sa ating record sa July, at for 15 days we have already accomplished halfway ng ating target. Ang target po natin, Mr. President, is 15 million for this month and we are very ano, very confident na ‘yung 15

million po na ‘to makakaya po natin dahil kasi darating po ang malaki-laking volume this week.

[Next slide, please.]

For the past two weeks mayroon po tayong tinanggap na more than 8.7

million. And ngayon pong ano, ngayon pong linggo, ini-expect po natin na mayroon po tayong 4 million doses from Sinovac, 1 million donation from China with Sinopharm, and more or less 400, [000] to 500,000 doses of

Moderna. Kanina tinextsan (text) po ako ng AstraZeneca, at mayroong pong darating din po na 500,000 na AstraZeneca this coming Friday. So all in all po, Mr. Mayor, ang ano po natin ay more or less mayroon po tayong 6

million na darating po ngayong linggo. At nagpapasalamat po tayo sa China na hindi po tayo nila kinakalimutan, katulad ng sinabi niyo po na magpapadala po ulit sila ng isang milyon na donation na Sinopharm.

And then also, ang magandang balita po, ito ibabalita po ito ni Chairman Abalos na napakaganda po ng record ng ating Manila mayors na despite

their ano, their multitask, na-reach po nila ‘yung 230,000 jabs a day. And ‘yung kanila pong --- ‘yung kanilang vaccination ay nakadating na po ng 6,354,901 or 66 percent already received the first dose of their population

target of 9 million. At while 4,054,275 or 42.21 percent already received the full doses.

Sa ngayon po, ina-upscale din po namin ang Region XI. Tumawag po ang ating health officer ng Region XI, ng Davao, na gusto po nila na matapos na

rin ang kanilang ano, ang kanilang herd immunity by October or November.

So lahat po nito bibigyan po natin ng malalaking doses itong mga region

pong ito para maka-catch up po sa Metro Manila. Kasi ganoon po ang ginagawa po natin na inuna natin ang Metro Manila pero hindi po natin kinakalimutan itong mga major centers po na ito.

At iyon nga po, malaking maitutulong po sa NCR, nagbukas na rin po ‘yung ICTSI Nayong Pilipino vaccination site. Ito po, ‘yung Nayong Pilipino, they

can accommodate 15,000 a day. Napakalaki po nito, at ito po ay gagamitin po ng Parañaque at sinasabi nga ng Parañaque, ang lahat ng taga-NCR at iba pang mga lugar na dito sa mga area ng Cavite or Laguna ay puwede

pong magpabakuna dito basta magpa-register lang po nang maayos.

So ito po napakalaking tulong po ito, itong government property po na ‘to sa

pag-aano po ni Secretary Berna, siya po ang nag-initiate po nito at saka si --- iyon ating pong ano, ito pong Nayong Pilipino Foundation and also sa ICTSI, si Sir Enrique Razon, ay nag-ano po sila, nag-puwersa po sila na

talagang pagandahin po ‘yung national vaccination site natin dito sa ano sa bandang area ng Nayong Pilipino.

Napakalaki po ‘yun, Mayor, talagang mayroon po silang drive-thru, parang Arizona po ang ginawa nila at mayroon po rin silang ambulatory. Dalawang klase po. So 15,000 a day, napakalaking record po ‘yun.

[Next slide, please.]

Sir, ito po ‘yung ating total administration, sir, natin ngayon. Ito po naka-accomplish na po tayo sa WHO requirement na at least 90 percent ng ating healthcare workers ay ma-vaccinate na po natin. Sa ngayon po ay mayroon

na po tayong 1,539,679 na healthcare workers or 93 percent na fully vaccinated.

At ngayon po umaangat na rin po ‘yung ating priority group A2 and A3. Sa ngayon po mayroon na po tayong mga 3.6 million na fully vaccinated na po

ng A2. Nakikita po natin na may agwat po ang first dose at saka second dose dahil dito po --- dito po natin ikinount (count) ang Johnson & Johnson na one single dose.

And then dito rin po sa A3 ganito rin po na mas mataas po ang fully vaccinated dahil dito rin po natin ikinount (count) ‘yung ano, ‘yung Johnson

& Johnson. So mayroon na po tayong 4.7 or 66 percent. At tumataas na rin po ang ating bilang sa ating A5, ‘yung ating mga poor communities, mayroon na po tayong 1.1 million. At ito na po ang tina-target natin naman

sa Moderna, ‘yung bigay po ng COVAX.

[Next slide, please.]

Sir, kung titingnan natin sa comparison ng last week, nakikita natin na talagang bumaba po tayo. Dati po nakaano po tayo ng 527 at 800 ---

527,824 noong 01-07 August. Ngayon po medyo bumababa po tayo dahil kasi nakita po natin na tumaas po talaga ang kaso natin at nahati po ‘yung concentration ng ating mga LGUs. But right now, even though with the surge

that we have, we already have the amount of 458,455 doses ‘yung daily average rate po natin lahat.

[Next slide, please.]

Sir, ito po ‘yung mga darating pa na mga bakuna. Sa ngayon po mayroon na

po tayong natanggap na 8.7 million at darating nga po sa 19 ‘yung 2 million na Sinovac at saka ‘yung 2 million na Sinovac ulit sa following day, and then ‘yung Sinopharm po baka po ang gagawin po ng ano po dito, ng ating flag

carrier ay pagsasamahin na po ‘yung Sinovac at saka ‘yung Sinopharm para isang haul na lang po. So magiging 5 million in two days. And then later, ‘yung --- ‘yun pong AstraZeneca na more or less 594,000 ay darating din po

ng August 20.

So ito po ‘yung ating mga inaasahan pa na mayroon pa tayong darating na

Pfizer and also ‘yung Moderna 1.8. Ito nga po ang nilalakad natin po sa ano,

sa American embassy dahil mayroon po tayong 65 million na nabili po sa Pfizer, sa Johnson & Johnson, at saka po sa Moderna.

Kinausap ko nga po sila kahapon at sinabi ko nga po na humingi po kami ng tulong na kung puwede pong ma-advanced delivery po ‘yung ano, ‘yung ---

‘yung mga produkto pong ito dahil kasi kung mai-advance po ‘yan malaki pong tulong po sa atin para ma-accelerate po ang ating bakunahan.

So, Mr. President, iyon lang po ang aking report at maraming, maraming salamat po.

PRESIDENT DUTERTE: Salamat. May isang ano lang ako sa iyo, Secretary Galvez. There are reports of, you know, not --- not really validated, but

reports about vaccines being sold somewhere o ano. True or not, I would like to ask you to kindly see to it that nobody but nobody holds or would possess vaccines na para sa gobyerno ‘yung atin.

Iyong supply natin, whether donated or ating binili, should not be in the

hands, not even one vial of it, in private hands. Kindly see to it na ano na hindi magamit ng iba.

SEC. GALVEZ: Yes, sir. We will ano, sir, we will do, sir. And we will ask the PNP, sir, and DILG, and also the AFP po ‘no, sir.

PRESIDENT DUTERTE: You can always coordinate. We are here, nandito naman tayo lahat.

SEC. GALVEZ: Yes, sir. And also we requested the NBI and FDA for investigation. Actually, sir, mayroon tayong naano, nahuli na, sir, ‘yung NBI

dati. And I think naging ano, sir, naging malaking ano po ‘yun, sir, malaking parang deterrent po nila.

So ongoing, sir, ‘yung ano, sir, natin, mga surveillance, sir, natin with the NBI and also with the AFP and the PNP. And also, we also asked the FDA to

ano, to really ano, to really continue ‘yung --- continue, sir, with surveillance. We will comply po, sir, Mr. President.

PRESIDENT DUTERTE: It’s getting late but we still have to hear many more. Secretary Año? It’s your turn.

DILG SECRETARY EDUARDO AÑO: Maraming salamat po. Magandang gabi, Mr. President, fellow public servants, Senator Bong Go.

Iyong sinabi niyo po, makakaasa po kayo na pagtutulungan namin na walang masasayang na bakuna at walang mga gagawa ng anumang

kalokohan dito katulad ng pagiging fixer at saka ‘yung mga tao na nagbebenta ng bakuna. Mayroon na po tayong na-file-an ng kaso sa mga

‘yan.

Ang una ko pong ulat na gagawin, Mr. President, ay ito pong pagbibigay ng

ayuda. Mula po sa inyong unang in-approve na 10.894 billion para sa NCR ay nagkaroon po ng supplemental budget na inyo pa ring in-approve na 368 million kaya ang total na po ay 11.256 billion para po sa National Capital

Region.

At mula po noong Wednesday, August 11, ay nagsimula na po ang ating pagbibigay alinsunod sa mga probisyon ng Joint Memorandum Circular No. 3 ng DILG, DSWD at NCR. Kaya po makikita natin dito sa screen ay total of

3,299,290,000 na po ang naipamigay natin, for a total of 29.31 percent mula po noong August 11. At 3,299,290 individuals na po ang nakinabang sa ating ayuda at tuloy-tuloy pa rin po ang ating pagbibigay ng ayuda.

Bukod po dito, para may transparency, ay naipaskil na rin sa lahat ng LGUs sa NCR ang listahan ng kani-kanilang mga benepisyaryo sa kanilang

tanggapan, website at official social media platforms para po sa information ng lahat.

At sa inyo rin pong pag-uutos, atin pong sinupervise (supervise) at mino-monitor ng DILG, DSWD at DND ang distribution sa LGU ng NCR at pati

naman po ang mayor ng nasabing LGU ay sumunod din po sa inyong kautusan.

Samantala naman sa ayuda para sa Bataan at Laguna na inyo ring in-approve, mayroong pong 700 million para sa Bataan at 2.7 billion naman

para sa Laguna. Within the week po ay magsisimula na ang paamimigay ng ayuda at sisiguraduhin nating makakaabot sa mga nangangailangan at

walang abuso o anumang korapsyon na magaganap.

Marami pong mga inisyatibang ginawa, katulad po ang LGU ng Makati, Muntinlupa, Caloocan, at Parañaque LGUs na gumagamit ng electronic and bank assisted options upang mas mapadali ang distribution ng ayuda sa

kanilang mga nasasakupan.

[Next slide, please.]

Ito na po ‘yung kabuuan ng mga current status nang pamimigay ng ating

ayuda. So nangunguna po ang LGUs ng Quezon City, Manila at Taguig and down the line, sa kabuuang 29.31 percent.

Sa atin namang kampanya laban sa iligal na droga. Makikita po sa talaan na nakapag-conduct tayo ng 765 anti-illegal drug operation; anim ang nag-

surrender; 1,070 naman ang ating na-aresto; at may dalawang nasawi sa ating police operations. For a total of 48,790,599 pesos worth of shabu and marijuana ang ating nasamsam itong nagdaang linggo.

[Next slide, please.]

Nais ko rin pong iulat, Mr. President, ‘yung tungkol po sa isang ibinigay ninyong instruction. Ito po ay tungkol sa latest extortion activities ng

unscrupulous individual na nangongotong sa mga jeepney drivers na umiikot po dito sa area ng Quiapo, Manila, na ipinalabas sa isang episode ng Bitag na ang title ay “Kilabot na Kotongero sa Quiapo, Hulog sa Bitag.”

Ito po ay unang lumabas noong July 8, 2018 at nangyari ‘to sa F.R. Hidalgo St., Quiapo, Manila. Nagsagawa po noong panahon na ‘yun ng opersayon

ang ating Manila Police District, kasama ang Bitag crew na nagresulta sa pagka-aresto ng mga nangongotong na civilians. Ito na rin po ang naging basis nang sunod-sunod na paglilinis sa hanay ng kapulisan na patulog-tulog

sa trabaho.

Sa leadership ng ating bagong Manila Police District, si Police Brigadier General Leo Francisco, umaabot na sa 259 ang sinibak o inalis sa pwesto dahil sa pagpapabaya sa tungkulin.

Ngayon po ay ipinasiyasat natin kung patuloy pa ba na nangyayari ang

pangongotong ng mga barkers at unscrupulous civilians sa Hidalgo St.,

Quiapo, at napag-alaman natin na mayroon pa ring mangilan-ngilan at umuulit ang nasabing pangongotong.

At dahil diyan ay ipinag-utos po ng ating Chief Philippine National Police

General Eleazar ang pagsibak sa lahat ng 19 na police officers ng Palanca Police Community Precinct na nakakasakop sa Quiapo mula sa araw na ito.

Hindi po natin papayagan na may mga ganitong racket na nagbibiktima sa ating mga kababayan na naghahanap --- o naghahanapbuhay nang marangal. Kaya sisiguraduhin po natin na hindi ito magaganap sa anumang

lugar, hindi lamang sa Manila, kung ‘di sa buong bansa.

Iyon lamang po, Mr. President. Marami pong salamat.

PRESIDENT DUTERTE: Salamat, Secretary Año. Ang sumunod --- ang susunod is Secretary Roque?

PRESIDENTIAL SPOKESPERSON HERMINIO “HARRY” ROQUE JR.: Yes, magandang gabi, Mayor, at magandang gabi kay Senator Bong Go, at sa ating mga kasama sa Gabinete.

Well, itong nakalipas na linggo po tatlong mga okasyon ang ating ginawa.

Sinabi na po kanina ni Secretary Lorenzana ‘yung inauguration ng 108 bed hospital facility na modular sa Lung Center, at binanggit na rin po kanina ni Secretary Galvez ‘yung drive-thru center natin sa Nayong Pilipino.

Ang DICT po ay naglunsad na ng isang programa na tinatawag na VaxCertPH, kung saan gumagawa na po sila ng isang database ng mga

pangalan ng lahat ng mga nabakunahan na at sila na po ang magi-issue ng VaxCertPH ‘no. Inaasahan po natin dahil itong VaxCertPH ay ini-issue ng isang opisina, ay tatanggapin na po ito ng iba’t ibang mga foreign

governments ‘no.

[Next slide, please.]

Now, ito po ay isang digitally signed vaccine certificate na dinevelop (develop) po para sa DOH at ito po ay fully compliant with the WHO new standard of digital documentation of COVID-19 certificates.

So ito po ‘yung maglulutas doon sa wala pong uniformity sa mga vaccine cards na ini-issue natin. Hindi na po mapepeke ‘yan kasi ito po ay digitally

signed at in compliance na po with the WHO requirements. Itong mga certificates po na binubuo ngayon ng DICT are subsumable at interoperable.

Ibig sabihin po, puwedeng gamitin doon sa iba’t ibang mga apps na ginagamit po ngayon para masiguro ‘yung pagbabakuna gaya po ng IATA

Travel Pass, ito po ‘yung mga travel agencies, ‘yung AOKPASS at saka ‘yung mga different programs na ginagamit ng iba’t ibang mga international program.

Sa ngayon po, naga-upload po sila ng mga pangalan na nanggagaling po sa

mga iba’t ibang LGUs at tumataas na naman po nang husto ‘yung mga pangalan na narerehistro na dito po sa DICT VaxCert.PH

[Next slide, please.]

At sa ngayon po - [Next slide, please.] –patuloy na pong nagte-training ang DICT ng mga iba’t ibang LGU para po maayos ‘yung mga --- kung anuman ‘yung mga erroneous records ng mga vaccinees. At magpo-provide po ang

DICT ng contact center para po magbigay ng support doon sa mga nangangailangan ng mga certificate requests.

Tine-train na rin po natin ang mga LGUs para po doon sa mga hindi masyado techie kumbaga kung paano po kukuha at kung paano magagamit

itong mga vax certificates na ito.

[Next slide, please.]

So sa ngayon po, habang wala pa naman po tayo nitong VaxCertPH ay lahat

naman po ng WHO member countries ay tumatanggap po ng yellow cards. Ito po ‘yung existing standard na ini-issue po ngayon ng Bureau of Quarantine ‘no. Pero pinamamadali rin po ng WHO na lahat po ng member

countries ay mabilisan nga iyong pag-develop ng digital vaccine certificates, at gaya ng aking nasabi po ay ginagawa naman po natin ito ngayon sa pamamagitan DICT.

Now, ang last slide ko po ay nagpapakita kung ano po ‘yung mga line list submission na tinatawag dito po sa VaxCertPH. Mayroon na po tayong 77

percent of line list submitted as of August 15, 2021. So ibig sabihin po marami-rami na ‘yung naa-upload natin sa ating VaxCertPH. Mayroon na po tayong 13.6 na mga --- mayroong mga issues as far as the datas are

concerned ‘no.

Iyong susunod po nating gagawin is ‘yung strict data control sa Line List Template and Uploader, ‘yung weekly monitoring ng data quality store, ‘yung citizen initiated correction para po sa mga vaccine certificate ‘no. At

tinitingnan --- nagko-conduct din po sila ng mga test ‘no sa ilang mga LGUs

para ma-simulate po talaga ‘yung generation ng mga vaccine certificate. At saka so far po doon sa test na ginawa, 74 percent naman po ng total Beta

participants ay wala naman po silang nakitang problema doon sa mga records na naka-input.

So ang next step po na gagawin nila ay lahat po LGU ay kinakailangan mag-set up ng booth na mayroon pong mga tao na magse-service ng rehistro ng

mga bakunado at ite-train po sila ng VaxCert team para po maka-assist sila sa ating taong-bayan sa pagge-generate po ng kanilang VaxCertPH

So ating pakiusap po sa ating mga taong-bayan, sa ating mga OFWs na kung kinakailangan umalis na sa ngayon, puwede po kayong pumunta sa Bureau of Quarantine para kumuha ng yellow card. Pero sa lalong mabilis na

panahon po, inaasahan natin, siguro no later than September po, ay magi-issue na tayo ng VaxCertPH.

Iyon lang po, Mayor, and good evening.

PRESIDENT DUTERTE: Salamat, Secretary Roque. Now, we have a resource person here now with us. And he can --- before we descend into

rigmarole about the conflicting claims of itong efficacy ng vaccine. I would like to hear Dr. Edsel Salvana kung ano ba talaga itong sinasabi ng --- itong si --- hindi ko na pangalanan. I do not want to even quarrel with him, mas

marunong ‘yan --- mas marunong sa akin ‘yan, doktor ‘yan eh.

So you --- we --- I think there's two schools of thought and one is the ---

he’s the one being adopted by government to this program for COVID-19. Dr. Salvana, can you kindly give us a reading of what --- ano ba talaga, what is up here. Go ahead.

DR. EDSEL SALVANA: Yes, thank you, Mr. President. I can actually also

give you an overview of the efficacy of the vaccines against the Delta variant and the Lambda variant, if you prefer po, Mr. President, if I can share my slides po.

Okay. So I would just give a brief overview po of how our vaccines work. Our vaccines have three possible effects po: it can prevent severe disease,

‘yung nakakamatay po na disease; or it can also prevent ‘yung clinical disease, ‘yung may ubo, may sipon, not necessarily severe disease; or of course it can prevent transmission.

Now, the vaccines have different ways of doing this. Not all of the vaccines

can do all three, but ang pinakaimportante po dito sa ating pandemic right

now is ‘yung pag-prevent po talaga ng severe disease because severe disease is the COVID that kills. It can kill as many as 10 to 15 percent of our

vulnerable population, especially ‘yung ating elderly at ‘yung mayroong medical conditions.

If we look at po kasi ‘yung death rates ng ating elderly, nung mga 80 years old and above, ‘pag nagka-COVID po ‘yan na hindi nabakunahan it can be as

high as 15 percent po. And then the death rate goes lower po over time --- as the ages go down po. And then also ‘yung ating mga taong may cardiovascular disease, may diabetes, mas mataas po talaga ‘yung death

rate nila kung magka-COVID po sila.

Now, ‘yung layunin po talaga ng vaccines natin na nakaka-prevent ng

tinatawag na severe disease is ‘yung lion na nakakapatay ng tao, we turn it into a kitten na puwede kang masaktan pero it will not kill you. So that is really the way that we want these vaccines that prevent severe disease to

work.

And the good news is po, lahat po ng bakuna natin right now, they had high efficacy against the original COVID and it also maintains high efficacy against Delta and also this new Lambda po.

Now, another possibility is that the vaccine also prevents you from having

symptoms so hindi na magkakaubo, hindi na magkakasipon pero nakakahawa pa rin but there is less need to access the healthcare system.

Dati po maganda po talaga ‘yung vaccines natin even for this, unfortunately because of Delta, medyo bumaba na rin ‘yung efficacy for preventing clinical disease but mataas pa rin naman ‘yung efficacy for preventing severe

disease. So ito, kine-cage po natin ‘yung lion para hindi ka na nagkakaroon ng symptoms.

And ito nga po ‘yung nangyari, ‘yung original po na virus mataas po ‘yung efficacy natin against clinical disease pero ‘yung Delta lahat po sila across

the board decreased po talaga. And again, this is just nagkakaroon ng mild disease, naririnig po natin ‘yung iba nagkakaroon ng breakthrough infections, most likely because they got Delta, pero hindi po sila namamatay.

Pero nagkakaroon sila ng sipon, ng ubo, possibly also some fever and in some cases, lalo na doon sa mga high risk talaga, puwede pa rin po silang ma-ospital.

Now, ‘yung sa Lambda, there’s not very much data available. But we can see

that based on what we --- in the preliminary data, there should be some

slight decrease in the vaccine effects but it will not be severe most likely po, not as bad as Delta.

And then finally po, itong tinatawag nating transmission, ito po talaga ‘yung

natamaan nitong mga variants kasi bumaba po talaga ‘yung ability of the vaccines to prevent transmission. Kaya nga po now even the US is putting back their masks because even the people who are vaccinated, if they get

mild disease, they can still spread it to other people.

And actually, right now, no COVID-19 vaccine has been proven to

completely prevent transmission. And even though ‘yung sa old viruses maganda po ‘yung effect sa transmission blocking mga 90 percent, ngayon bumaba na po talaga. And we are looking at the studies and looks like hindi

po talaga ito magkaka --- makakagawa ng magandang transmission blocking lalo na sa Delta. So when we block transmission, we're killing the lion para hindi na siya mag-spread.

And as you can see po, 'yung ating vaccines doon sa original, maganda po 'yung epekto ng Pfizer, Moderna, Astra, Sinovac, there was not much data on Sinopharm. Pero with Delta, bagsak po talaga lahat 'yan eh. Ang

expected, they haven't done the published studies yet but we are really seeing that this can be transmitted. For Lambda, there are no studies at this time po.

And so ang nakita po natin sa UK even though mayroon po silang pagtaas ng cases mostly from Delta, iyong number of admissions that they would

have had without the vaccines is much lower now because of the vaccination.

Even though mas marami 'yung tinatawag na breakthrough infection, mas kaunti po talaga, almost 90 percent less 'yung kanilang naoospital because even though the vaccines aren't working for transmission or for clinical

disease, they continue to work well in preventing severe disease that needs hospitalization.

And also we can see rin naman po in the world kahit if you compare two countries ‘yung UK at saka 'yung Namibia, iyong UK has 52.6 percent vaccinated, dati pa ito, back in July 15. Nakita niyo po even though 'yung

blue line umakyat, iyong number na namatay, flat po talaga. Compare it to Namibia na noong tumaas 'yung cases nila, tumaas rin 'yung deaths nila.

And this is really a proof that our vaccines continue to protect against severe disease even if it's Delta or foreseeable in the future kung Lambda, our

vaccines will continue to protect us from dying. And hopefully it will --- let us keep our economy open kasi 'yung maoospital, imbes na 3 percent of all the cases, magiging 0.3 percent na lang po.

So 'yung bagong strategy po because of Delta, all vaccines that we have right now prevent 90 percent or more of severe COVID-19 deaths --- and

deaths from COVID-19 regardless of the variant po. And vaccinating widely will decrease our severe cases by over 90 percent. The healthcare system can manage and the economy can remain open.

There are new vaccines being developed. But in the meantime, what we have if we mix it with our PDITR, our mask, our face shield, and our

vaccines, we can beat Delta po, Mr. President. Thank you very much.

PRESIDENT DUTERTE: Thank you. Thank you, Dr. Salvana, for the

education of everybody about the conundrum of people about the vaccines.

Now, we go to the Director General of the FDA, Atty. Domingo.

FDA DIRECTOR GENERAL ROLANDO ENRIQUE DOMINGO: Hi, magandang gabi po, Mr. President, Mayor; magandang gabi po kay Senator

Bong ---

PRESIDENT DUTERTE: Nice to see you.

DIRECTOR GENERAL DOMINGO: --- at saka sa mga members po ng Cabinet.

Magbigay lang po ako, sir, nang kaunting update doon sa mga safety ng atin pong mga bakuna. At ito po 'yung slide kasi nga po may nagsasabi ano

katulad nila Dr. Quijano na mas unsafe pa daw ang bakuna kaysa sa COVID.

Eh hindi po totoo 'yun. Kung tayo po ay hahayaan na lang natin magka-COVID lahat ng Pilipino ay milyon-milyon po ang mamamatay. Kaya po tayo

nagbabakuna dahil nakikita po natin na the benefit is greater than the risk of the COVID vaccine.

[Can I have our slides, please?]

In fact po, sir, sa Pilipinas, hindi pa tayo --- [Next slide.] --- hindi po tayo

gumamit 'no ng bakuna na hindi pa po nagamit na kung saang parte --- sa ibang parte ng mundo. Ang ating mga bakuna, 'pag binigyan po ng EUA, ibig sabihin po niyan nasa Phase 3 trial na 'no. Ang Phase 3 trial po, doon

sinusubukan na po sa tao.

Kasi sa Phase 1 pa lang po, kung toxic na ang gamot o bakuna, hindi na po

lulusot 'yan. Kung ito ay malaking masamang epekto. At hindi po totoo 'yung mga conspiracy theory na pinaniniwalaan ng iba diyan na lahat ng doktor, nurse, at lahat ng gobyerno ay nagtutulong-tulong para po

magbigay ng masamang --- dahil may hangad tayong masama sa mga mamamayan.

In fact po, ang buong mundo ay nagtutulong-tulong po 'no para mag-develop ng mga bakuna at gamot para po talaga mawala na itong COVID na 'to. Sa ngayon po, sir, 183 countries na ang nagbabakuna. Hindi naman po

sa Pilipinas lamang.

Mayroon pong 21 na bakuna na ginagamit under Emergency Use

Authorization. Kung makikita niyo 'yung Pilipinas po doon 'yung kulay noon mga 15 percent na ibig sabihin na ang ating nabakunahan ano.

At ang atin pong vaccination per day sa ngayon ay milyon-milyon po. At sa buong mundo, mayroon na pong 4.71 billion vaccines na nagamit sa mga tao po 'no sa buong mundo. So ito pong 4.71 billion na bakuna na ito,

katulad po sa Pilipinas mino-monitor natin 'yan, lahat din po ng bansa, mino-monitor din po ang kanilang mga bakuna.

Pagkatapos po kami lahat ay nagsi-share ng information para po 'pag may nakikita tayong signal o nakikita natin na masyado may danger ang ating

bakuna, ito po ay atin pong ano 'no, ito po ay kailangang --- maaari nating pigilin.

[Next slide, please.]

So ito po ay sa mga bakunang ginagamit natin, iyong Pfizer. Sa Pilipinas po isang milyon na ang nagamit natin dito. At sa pag-aaral po ng WHO at lahat po ng ibang bansa, nakikita natin na until now the benefit outweighs the

risk. Ibig sabihin po 'yung magandang epekto niya sa pag-prevent nang pagkamatay at pagkaka-COVID ay definitely mas matimbang kaysa po doon sa mga possible na side effects nito.

Ang mga rare po natin na side effects dito to watch out for natin ay ‘yung myocarditis and pericarditis para pong inflammation sa puso kasi minsan po

kapag nagka-viral infection, nagkakaroon po nito. Pero usually nakikita po sa kabataan. Dito sa atin, wala pa pong na-report nito kasi hindi pa naman po tayo nagbabakuna 'no ng mga younger population.

[Next slide.]

Iyong susunod po na bakuna ay 'yung AstraZeneca. Ito ay ginagamit sa 121 countries hindi lang po sa Pilipinas at pinagbabantayan po namin lahat 'yan. Again, regularly po 'yan ine-evaluate natin. And at this time, we have all

concluded that the benefit of using this vaccine outweighs the risk.

Ito po, kapag mayroon naman tayong nakikita na mga adverse events 'no,

mababasa naman po natin 'yan lahat sa diyaryo. Nakikita po, nire-report natin 'yan kasi ito watch out tayo for 'yung mga thrombosis or 'yung blood clotting na tinatawag, iyon pong Guillain-Barré syndrome, at saka 'yun pong

mga ibang mga very, very rare diseases 'no. Kaya lang ito po kasi nakikita sa one out of every 200,000 po halimbawa na nabakunahan. Eh ito po ay mas rare kaysa po sa pagkakaroon ng COVID at pagkakamatay from COVID.

Plus, of course, the fact na itong mga sakit na ito ay nangyayari naman po talaga ke magkabakuna, ke hindi 'no.

So as of now, ang ito pong ating AstraZeneca, talaga pong the benefit outweighs the risk at ang paggamit po nito.

[Next slide.]

Iyon pong pangatlong bakuna natin, ito po 'yung pinakamarami nating nagamit, iyong Sinovac. It's being used in many, many countries. And it's the most widely used vaccine dito sa atin. Actually, iyong Sinovac, wala po

siyang very --- any specific safety concern 'no na nare-report. At karamihan po nang nakikita natin ay very mild lamang po ang mga adverse events nito.

[Next slide, please.]

Iyon pong Sputnik, ito medyo kaunti pa lamang po ang nagamit natin 'no,

mga 350,000 pa lamang, and it is being used in 71 countries including the Philippines 'no. Wala naman po siya tayong nare-report na major safety issues dito. Ang kontra indication lamang ay hindi po siya puwedeng ibigay

sa buntis at saka doon po sa mga breastfeeding women kasi po walang --- kulang po ng pag-aaral ang safety nito sa pregnancy at saka sa lactating women.

Lahat po kasi ng ibang bakuna, maaari naman pong gamitin sa buntis at saka sa mga nagpapasuso 'no. Ito lamang pong Sputnik ang hindi. But other

than that, wala naman po tayong safety concern, both locally or internationally na na-identify dito po sa Sputnik.

[Next slide, please.]

Iyon pong Janssen, ito po nakatanggap din po tayo kasi ng 3 million nito

kaya marami na rin pong ginagamit. Ginagamit po ito sa America, sa Europe, and in 59 other countries and it's also approved by the WHO.

And so far, ang mga similar din po doon sa AstraZeneca, iyong mga rare cases that we are watching out for 'no. At ang safety info po niya until now, we have the WHO and all of the other countries have decided that the

benefits of using Janssen definitely still outweigh the risks.

[Next slide, please.]

Iyon pong Moderna, ito 'yung medyo bago. Mayroon din po tayong 2.5 million na nagamit nito. Ginagamit po sa 68 countries. And again, ang very

rare po din 'to, parang similar to Pfizer naman po ito 'no, very rare cases of myocarditis and pericarditis 'no in young people na kung ma-detect naman po nang maaga ay magagamot naman po 'no. At nakikita rin natin na

ang definitely with the efficacy rate of 94 percent ay talaga pong the benefit of using this vaccine outweighs the risk.

Mas matimbang po ang ating nakukuhang benepisyo kaysa kung hindi tayo magbabakuna at magkaka-COVID at magkakaroon po ng grabeng sakit ang mga hindi nababakunahan.

[Next slide, please.]

Ito pong huli, 'yung Sinopharm, may natanggap po tayong 100,000 po nito 'no na doses galing po sa UAE. Doon po ang pangalan niya Hayat-Vax but it's exactly the same --- exactly the same vaccine.

And again, ito po like Sinovac, there are no specific safety concerns. Very mild po ang mga adverse events after immunization at wala pong nare-

report naman 'no na any serious na we have to consider na mga risks po nito kaya talaga pong ito safety --- the benefit definitely outweighs the risk.

[Next slide, please.]

So iyon naman po ang sa ano natin ng lahat ng bakuna. Kaya naman po ang

WHO noong tiningnan po nila lahat ito plus all the ongoing studies 'no tuloy-tuloy naman po kasi ang pagmo-monitor at pag-aaral sa mga bakuna, and we can say that the vaccines are highly effective against severe illness and

death. Lalong kasama na rin po 'yung COVID-19 variants katulad po ng sinabi ni Edsel 'no. Bagama't maaari pong doon sa mga bagong variant, nababawasan ng kaunti 'yung efficacy nila against preventing disease pero

nami-maintain po kasi 'yung kanyang efficacy against preventing severe disease and death.

[Next slide, please.]

At iyon nga pong bagong variant natin, ito pong Lambda variant, actually hindi naman po siya bago, noong 2020 pa po itong nakita sa Peru pero hindi

pa po kasi siya sumasabog ng katulad po ng Delta or dumadami. Kaya po as of now, designated lang po siya ng WHO as a variant of interest kasi nagiging variant of concern lamang siya kung makikita talaga na 'yung

transmissibility niya ay napakalakas at puwede po siya talagang mag-cause ng mga surge katulad po nang nakikita natin halimbawa sa Delta or kung

mayroon pong makikita na ang clinical course nung mga pasyenteng nagkakaroon ng variant na ito ay mas grabe or mas severe or mas ano po 'no mas nakamamatay siya o mas nakakadami siya ng mas severe illness

kaysa sa mga existing variant.

So hanggang hindi naman po nakikita 'yun, ang label po niya as of now is a variant of interest. And I agree with ano 'no with Edsel, the early reports po

tend to show that magkakaroon --- mukhang magkakaroon nga po siya ng decreased efficacy 'yung mga vaccines in preventing 'yung mga symptomatic illness: 'yung pagkakaroon po ng sakit na mayroong mararamdaman.

Pero ang tingin naman po natin, ang preliminary data naman po natin would show na mare-retain pa rin po 'yung protection against severe COVID-19

and death with the vaccines that we are using now.

Kaya naman po talagang hanggang ngayon, ang pakiusap pa rin po natin sa kababayan natin, 'pag po ready na at mayroon na pong bakuna na tinawag

na kayo, magpabakuna po kayo.

Pangalawa, kumpletuhin niyo po 'yung dose because the iyong incidents po

'no ng pagkakaroon ng COVID drastically goes down once you complete the doses lalong-lalo na po 'pag fully vaccinated na kayo.

So in between your first dose and your time you're fully vaccinated, huwag na huwag niyo ring kakalimutan lalo na iyong ating minimum health standards dahil importante po 'yun at talagang makakatulong po sa ating

lahat.

Iyon lamang po, sir.

PRESIDENT DUTERTE: Salamat, Dr. Domingo. We go now to Chairman Abalos.

MMDA CHAIRMAN BENJAMIN “BENHUR” ABALOS JR.: Magandang gabi po, Mr. President ---

PRESIDENT DUTERTE: Good evening.

CHAIRMAN ABALOS: --- Senator Bong Go; at sa lahat po ng mga secretary of the Cabinet, magandang gabi po.

Bibilisan ko lang po, maski 5 minutes lang, Mr. President. Gusto ko lang po ipakita 'yung nangyayari on the ground.

[May I have the slides, please?]

PRESIDENT DUTERTE: Take your time.

CHAIRMAN ABALOS: [May I have the slide, please?]

Okay. Sir, so ang ginawa po namin, nagkaroon po kami ng mga resolution

'no during this. Ang mga resolution po namin, number 1: Tungkol po sa readiness to place NCR under ECQ, tapos po 'yung aming curfew, at pagkatapos ipinagbawal po namin para mas tumibay po rito 'yung tinatawag

na outdoor exercise 'no para talaga mas maigting po 'yung ating ECQ. And lately, nagpasa po ang Metro Manila mayors --- kasi po, Mr. President,

'yung iba hindi pa nakakadalawang shots, may nagbo-booster shots 'no. So ito po 'yung --- nagkaroon kami ng pag-uusap ng mga mayors na magkakaroon ng uniform ordinance para ma-penalize ang mga taong

gumagawa nito dahil may mga nanloloko, nagpapanggap na wala pa silang shots at kumukuha kaagad ng booster shots.

So nagpasa po kami ng ganito. At gusto ko lang pong ipakita kung paano po ka-orderly ang ayuda sa baba, these pictures were taken just this morning and yesterday.

[Next, please. Next slide, please. Next. Next. Next. Next. Okay.]

Ito po sa Pateros. [Next, please. Next. Next. Next.] So makikita niyo po

walang superspreader event, napaka --- very orderly. Next, Navotas. Next, Pateros. Next, Malabon, Caloocan. Next, Quezon City. Next, Pasay.

So more or less, in-update po namin, tama si Secretary Año, kulang-kulang halos 40 percent na noong in-update namin, 33 ang nakaano.

[Next.]

Tapos sa PDITR po, ang contact tracing po namin ay --- [Next.] --- is 1:10

'no, 1:10, ang target is 1:15. As per --- [Next.] --- as per Director Balboa naman po, doon sa testing, there are currently 4,165 tests conducted for the past six weeks 'no, and there is a continuous increase po. Ngayon po ay

talagang tinataasan po namin kaya po kung maraming na-record na mga bagong kaso dahil sa dami ng mga pinapa-test po natin lately.

Ngayon po, gusto ko pong ipakita itong mga isolation facilities. Ito po 'yung mga walang mga symptoms sa mga ano po ito sa mga LGUs 'no. So ang

occupancy rate po nito ngayon ay 51.49 percent. Ito po 'yung mga eskwelahan at mga quarantine facilities.

[Next, please.] So sa mga nanonood po --- [Next, please. Next. Next. Okay.] --- ganito po

kaganda. Ito po ay kinuha namin kanina sa Pasig, sa Pateros, sa Pasay 'no, sa Parañaque. So sana po magpa-isolate na ang mga kababayan natin dahil kung nasa bahay sila, makakahawa sila sa kanilang mga kamag-anak. So

kamukha ng sinabi ko, ang occupancy po rito ay 51.46 percent.

Ngayon naman po --- [Next, please. Next] --- kung gusto nila, may isa pa

silang pagpipilian, ito ang tinatawag na Oplan Kalinga. Ito po 'yung mga hotels. Ipapakita ko lang po 'no para ‘wag na silang mag-isolate sa bahay. Ito po 'yung mga hotels, kamukha po ng El Rancho Tunasan. [Next.

Next.] Iyan ang mga hotels. [Next.] Spiral. Okay.

Ngayon po, ang pagkakaiba niyan --- [Next.] --- kung mayroon namang

may sintomas o may ubo, may sipon, o may lagnat, dito namin dinadala sa temporary treatment and monitoring.

Mga kababayan, kung maaari huwag tayo kaagad pupunta sa ospital dahil tama po si Secretary Duque, mabubulunan. Dito po namin kayo dadalhin, may doktor at may nurse po rito. Ito po 'yung mga ito: Ninoy Aquino

Stadium, Filinvest.

[Next. Next. Next. Okay.]

Kanina, nai-discuss na po ito ni Secretary Harry Roque ang ating One Hospital Command. Tama kayo, Mr. President. Napakabait po at napakahusay ni Doctor Vega. Ako'y saksi po dito.

[Next please.]

Isipin niyo po dati ang tawag sa One Hospital ay 80 to 100. Ngayon ang

tumatawag dito ay 480 a day calls. Dati 35 lang ang staff. Ngayon po ay umabot ng 115, 24 hours po ito. Talagang napakaganda. May PABX system at napaka-efficient po ng mga staff ni Doctor Vega.

[Next, please.]

Ngayon po, ito naman po 'yung sites ng ayuda. Kung makikita niyo po sa litrato, isinama ko na po si Director General ng ARTA, si Secretary Jeremiah

Belgica. Bakit? Para kung may reklamo po 'yung mga tao natin sa ayuda, agad niya pong maaaksyunan.

Inikot po namin 'yung mga Ayuda Center sa Kalakhang Maynila. At hindi lang po 'yun, kasama rin po namin ang NBI Director Eric Distor sa mga fake news po para --- at saka ‘yung sinasabi niyo kanina 'yung mga nagbebenta

ng bakuna para mademanda kaagad. So ayan po ang mga inikot po namin sa Quezon City.

[Next please.] Sa Pateros. [Next. Next] Sa Pasig. Now, overall po, ang report ko po sa tao ay nakapagbakuna na kami ng 10.5

million. Kung titingnan po natin 'yung first dose ay 6 million at ‘yung 2nd dose ay 4 million. There are only 14 million ang population ng Metro Manila, at least 14 million. At hindi natin babakunahan ang edad 1 to 17 kaya kung

titingnan ninyo naka-10.5 na ho kami. [Next please.]

For me, this is very important. Tama po si Dr. Salvana and of course si Secretary Duque, and of course si Dr. Eric Domingo, dapat proteksyonan natin ang mga the most vulnerable: sila lolo at si lola, at mga persons with

comorbidities dahil sila po ang malamang na mapunta sa ICU o sa ospital. Sa Metro Manila po, ang ating senior citizen na first dose ay nakaka-90

percent na. Iyon namang persons with comorbidities, ang first dose ay nakaka-76 percent na. So maganda na po ang numero ‘no, talagang may laban-laban na po tayo laban sa COVID.

Iyong ibang LGUs po dito sa Metro Manila nakaka-two dose na 100 percent na. Dito po sa Mandaluyong ganoon po kami, 100 percent two dose na po

ang mga lolo’t lola. [Next please.] Okay. There were three ECQs po na naganap sa ating bansa. Ang una po ay last year, noong Marso 17, sumunod po itong Abril noong 2021. Ano ang pagkakaiba ng tatlong ECQ?

Iyong unang dalawa, wala pa hong bakuna. Pero ngayon, may bakuna na ho tayo. At nagpapasalamat po kami sa team, kay Sec. Charlie, of course, kay

Sec. Duque, kay Sec. Vince, sa lahat po. Bakit? Dahil tuloy-tuloy po ang pagbabakuna ng lahat ng alkalde ng Metro Manila. Nagbabakuna, nag-

aayuda habang ang mataas na kaso ay inaasikaso.

Pero ito po ang natuklasan namin. [Next please.] Ito po ang magpapatibay

sa sinasabi kanina ni Director Eric Domingo at saka ni Dr. Salvana. Tingnan niyo po ito, nakakagulat. Sa lahat po nang binakunahan sa Caloocan, ang walang bakuna ay 63 percent. Dito po sa Mandaluyong, ito pong walang

bakuna ay 49 percent, pero ‘yung nakakadalawang dose ay 39, at ‘yung one dose ay 11. So marami pa rin.

Sa Taguig, 67.75; Pasay 64 percent; Marikina 51.52; Malabon 63 percent. Ito naman po sa San Juan, ang walang bakuna ha 49.88 pero ‘yung nakakadalawang bakuna ay sila ay 27 percent lamang. [Next please.] Sa

Makati 65 percent ng kaso; sa Navotas, 62; sa Muntinlupa 72. Anong pinapatunayan po nito?

Ang pinapatunayan dito, tama po sila, kung wala kang bakuna mas prone ka magkaroon ng sakit. At hindi lamang ‘yun, sa aming studies po, ito’y sinubmit (submit) ng mga alkalde kanina, talagang ‘yung severe at critical

kung ikaw ay bakunado, talagang mas makakaiwas ka po rito.

Iyon lang po, Mr. President. Alam kong mahirap na trabaho ito, bakuna nang

bakuna, pero lahat po ay nagkakatulungan. Magandang gabi po at maraming salamat.

PRESIDENT DUTERTE: Salamat, Chairman Abalos. Alam mo, hearing all of you, there is only one thing that is really badly needed, --- ano lang, everything would follow --- it’s the bakuna. So talagang I hope that God will

give us the opportunity to get all of these vaccines from all sources.

So the next would be Karlo, give us the other matters sa ano.

CABINET SECRETARY KARLO ALEXEI NOGRALES: Maayong gabii, Mr. President.

PRESIDENT DUTERTE: Yes.

SEC. NOGRALES: Senator Bong Go; mga kasamahan ko sa Gabinete. Ipagpatuloy ko lang po ‘yung report natin sa iba’t ibang mga clusters. This time mag-focus tayo sa Climate Change Adaptation and Mitigation Disaster

Risk Reduction cluster, Mr. President.

Ito ay pinangungunahan ni CCAMDRRC Chair at DENR Secretary Roy

Cimatu. [Next slide.] Ito po ‘yung Pamanang Katatagan, [Next slide.] kung saan ang target po natin ay to build resilient and sustainable communities lalong-lalo na sa panahon ng pandemya at building capacity and resilience

ng mga vulnerable communities natin. At kung ano ‘yung recovery policy and programs natin para sa Integrated Risk Management Approach, dahil alam natin ang Pilipinas ay laging tinatamaan ng extreme weather events

dahil sa climate change.

[Next slide.]

Sa accomplishments natin sa Malasakit at Maagap na Pagtugon, mayroon po tayong naibahagi, Mr. President, na 423.5 million pesos worth of relief

assistance to 9,550,298 poor beneficiaries lalong-lalo na sa hazard-prone areas nationwide na affected ng typhoons at earthquakes; 115.5 million pesos in assistance para sa emergency housing for 14,806 beneficiaries sa

Region IV-A, MIMAROPA, CAR Region, Region I,II,III at NCR; 4 billion pesos worth of insurance ang naibahagi din po natin and loans; at mayroon din po tayong agricultural support and assistance to 3 million small scale farmers

and fisherfolk; 191,000 agrarian reform beneficiaries; 1,500 ARB organizations; and 242 urban dweller beneficiaries.

Gamit ‘yung People’s Survival Fund, 310 million worth of projects ay naibahagi po natin sa Lanuza , Surigao del Sur; sa Siargao, Surigao del Norte; Camotes Island, Cebu; Gerona, Tarlac; Sarangani; at Kitcharao,

Agusan del Norte.

And for Climate Resiliency Productivity, 373 ARBOs ang na-assist natin; 369

farm machineries and equipment are provided; at 69 solar-powered irrigation systems established.

Sa Cagayan River restoration naman po, 318,310 cubic meters na po ang na-dredge natin, that’s 92.45 percent sa Magapit Narrows as of July 12, 2021. Naglagay din po ng 31,141 bamboo and suitable tree species,

covering 93.24 hectares in Cagayan, Isabela, Nueva Vizcaya, and Quirino, planted sa various riverbanks for stabilization.

Sa livelihood recovery assistance, 8 million pesos in funds; 385 Nego Karts and starter kits worth 10.1 million para sa mga beneficiaries ng Isabela at Nueva Vizcaya; 580 beneficiaries binigyan ng TUPAD sa Bambang, Nueva

Vizcaya; pay-out and 100 fiberglass bangka nabigay sa fisherfolk in 12 coastal towns adjacent sa Cagayan River and the surrounding areas in North Luzon.

Sa Marikina River restoration naman po, Mr. President, removal of illegal reclamation na nakakabigay ng yearly problem sa massive flooding sa area

na ‘yan. Nasa phase I na po tayo ng dredging in three priority sites completed. That’s 67, 425 cubic meters dredge at nilagyan po natin ng 8,552 fruit-bearing trees and bamboo planted in 1,750 meters ng Pasig-

Marikina River.

At sa upper Marikina basin naman po, 16,728 bamboo covering 82 hectares

sa river easements; 90 units of check dams were used to reduce riverbank erosion that were also desilted in barangays Calawis at San Jose in Antipolo; and nakipag-ugnayan tayo sa 11 People’s Organization para sa production

and planting of bamboo.

And then sa river ng Bicol River restoration naman po 27,891 cubic meters

were dredged from 10 priority sites sa Bicol River, Camaligan, CamSur. As of July 12, 2021, nag-plant ng 206,860 bamboo culms covering 582 hectares for riverbanks stabilization sa Albay, CamNorte, CamSur and Catanduanes.

And for forest protection, that’s 168 forest protection officers from the said areas were hired.

Dito naman po sa Kaalaman at Kahandaan, Susi ng Katatagan, 49 trainings ng Disaster Risk Reduction, healthcare, waste management, climate resilient

livelihood were conducted, participated by 25,655 LGUs, healthcare workers, teachers and private sectors nationwide.

At nag-install din po tayo ng mga additional hazard maps na pinublish (publish) natin para sa 59 ground rupture hazard maps, 143 liquefaction hazard maps, one tsunami hazard map, and six earthquake-induced

landslide maps.

And nag-conduct din tayo ng vulnerability risk assessment reports and

susceptibility maps developed for 122 LGUs. Nag-install rin po tayo ng five additional High Frequency Doppler Radar networks and 16 seismic monitoring instruments. And mayroon tayong ongoing installation ng 54

additional weather forecasting and monitoring instruments; five additional flood forecasting and warning systems sa mga rivers po natin.

[Next slide.]

Para sa Pagkalinga sa Likas na Yaman at Kapaligiran Para sa Katatagan,

‘yung dito makikita ‘yung progress ng Manila Bay rehabilitation natin. Mayroon pong solar-powered sewage treatment plant that was constructed at nakapag-dredge na rin po, sa pangunguna ni Secretary Roy Cimatu at ng

kanyang task force, 560,437 cubic meters of dredged materials and 9,144 cubic meters of waste materials dredged naman po sa Pasig River at sa coastline ng Manila Bay.

Mayroon din po tayong Boracay rehabilitation. Kasama natin diyan si Sec. Cimatu, si Sec. Berna at si Sec. Año, 273 structures encroaching the

25+5 meter beach and 158 illegal structures were demolished. Doon naman sa forestland at wetlands, 1,002 establishments complied with the 12-meter road easement; 48 establishments and households connected to sewer lines;

88 sewage treatment plants installed; and five wetlands adopted for rehabilitation.

At sa Boracay Circumferential Road, decongestion ng 8.75 kilometers of paved and widened road. At nagbigay din po tayo ng livelihood and jobs

within the island affecting --- ‘yung mga affected workers 22,740 affected workers na nabigyan din po ng trabaho plus namigay --- namahagi rin po tayo ng tulong sa mga affected farmers and fisherfolk.

Of course, alam natin ‘yung problema ng climate change ‘yung flooding. So maraming mga flood mitigation measures ang na-implement under your

administration, Mr. President, at kasama na rin po diyan ‘yung 9 billion Pasig-Marikina River Channel Improvement Project Phase III, which will decrease flood inundation in that area by 18 percent, and reduce flood

damages by 14.3 percent --- ah by 14.3 billion.

Underway is 5.8 kilometers bank improvement from Marikina Bridge to San

Mateo Bridge; Channel Improvement for middle Marikina River-Rosario Bridge to Marikina Bridge; and construction ng Marikina control gate structures and two floodgates at the joining sections of Cainta and Taytay

rivers to Manggahan Floodway.

And the construction of two offsite retarding basins along Imus River and

Bacoor River, 68 percent completed na po. And then mayroon din po tayong project na Estero de Sunog Apog Pumping Station sa España, Sampaloc Manila to reduce flooding in that area.

Mayroon din pong Flood Risk Management projects sa Cagayan de Oro river worth 8.55 billion, that’s also ongoing. And then, of course, for active

transport, 416.79 kilometers ng bike lanes were established and, of course, the construction ng six railway projects katulad ng Metro Manila Subway, MRT rehabilitation, MRT-7, LRT-1 Cavite Extension, LRT-2 East Extension,

and PNR North 1.

Patuloy rin po ‘yung construction ng irrigation and other facilities natin,

especially communal irrigation systems across the country. The provision of

agroforestry support facilities, permanent housing para sa families affected ng Taal Volcano eruption.

And then, sa Panlaban Against COVID, as reported ‘yung mga sick --- ‘yung mga quarantine facilities natin 635, even more, together with the private

sector, mga offsite modular hospitals natin for COVID patients and dormitories for medical frontliners constructed.

Iyon lang po, Mr. President. Maraming salamat.

PRESIDENT DUTERTE: Thank you, Secretary Nograles. May isa na lang,

the last but not the least. He has something good to say to us. Secretary Panelo, go ahead.

CHIEF PRESIDENTIAL LEGAL COUNSEL SALVADOR PANELO: Magandang gabi, Ginoong Pangulo at sa ating mga kasama sa Gabinete at ang chairman ng Committee on Health na si Senator Christopher

“Bong” Go. Gusto lang pong ipaabot sa inyo, Ginoong Pangulo, ang pasasalamat ng mga taga-Santo Tomas, Pampanga at San Simon, Pampanga.

Galing po kay Mayor Gloria Ronquillo ng Santo Tomas, at sa Acting Mayor Leonora Wong ng San Simon. Sapagkat noong tayo po’y galing noong

Huwebes doon kung saan sila’y nakadaupang-palad natin pati ‘yung mga local officials, eh sinabi po nila ‘yung kanilang perennial problem ng baha.

At noong pinaabot kaagad ito kay Secretary Mark Villar ay kara-karaka naman ay nagpadala na siya ng kanyang mga tauhan para tingnan at mabigyan kaagad ng katugunan ‘yung kanilang suliranin. Lalong-lalo pa

mayroon din silang problema doon sa mga farm-to-market roads. Kaya tuwang-tuwa po sila na kara-karaka ay mayroon kaagad katugunan ‘yung kanilang problema.

Ganoon din po ‘yung mga Aetas diyan po sa Capas, Tarlac sapagkat sila po ay nandoon sila sa loob ng O’Donnell Camp at siyempre dahil ‘yung lugar na

‘yun ay pinaka-practice --- parang practicing place ‘yan ng military exercise eh, natural siyempre nanganganib ‘yung kanilang mga buhay doon.

At noong nabalitaan po nila na ililipat ninyo sila sa isang lugar na lalo pa kung bundok, eh tuwang-tuwa po sila at nagpapasalamat sila. Nadaanan po natin sila noong Sabado. Eh talaga namang makikita niyo ang dami-dami

nila eh. Nagkumpol-kumpol ‘yung mga tao roon. Eh humihingi nga sila ng ano eh --- anong tawag doon? Well, sapagkat lumang-luma na raw. Eh mayroon naman kaagad na kasagutan at pagagawan kaagad sila ng well, eh

tuwang-tuwa na naman sila kaya nagpapasalamat ho sila.

PRESIDENT DUTERTE: Kung wala ng iba, I’d like to thank you guys for

taking time with me. I know that this is sometimes a boring job but we always have to make ‘yung, you know, whether we like it --- ginusto man natin iksian, there’s a lot of stories to tell to the people.

Pero itong --- hindi naman lockdown, but itong sa quarantine, gusto ko lang malaman ng tao na ayaw ko rin ‘yan. And if there is a substitute for it, I will

readily adopt it. But in the meantime, wala ho, and I have to do what I have to do. It is not acceptable to everybody. It is not popular and people will hate me, but then I said my job is to do exactly what I am now trying to

implement.

So with that, I leave you with a message of goodwill na patayin man ninyo

ako, wala akong magawa. I have to do what I think would protect the Filipino people. Salamat po at maraming gabi [applause] --- magandang gabi.

--- END ---