13
38777 Six Mile Road, Suite 208 | Livonia, MI 48152 | 734.542.8001 115 West Allegan, Suite 480 | Lansing, MI 48933 | 517.485.9444 P.O. Box 1612 | Holland, MI 49422 | 616.294.8359 |crcmich.org November 2017 | State Budget Note 2017-01 Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being refilled after sitting empty for many years at the end of the last recession. 2) Current deposits are insufficient for anything beyond a very mild economic downturn. Michigan should continue efforts to build up reserves in that fund. 3) Michigan’s rainy day fund is designed very well to conserve money that has been saved for a recession, but the savings cap might limit the effectiveness of the fund. Once savings reach the fund cap, lawmakers should consider raising the amount that can be saved in the rainy day fund. Introducon Nearly a decade after the Great Recession, the nation is in the midst of one of the longest national recov- eries in history. 1 However, some state governments are beginning to face the next wave of budget pres- sures. Thirty states are experiencing or expected to experience budget shortfalls by the end of 2018. 2 While Michigan is not facing immediate budgetary problems, a series of past policy decisions will put increasing pressures on the state’s budget over the next several years. Even though a new recession does not seem immi- nent, it is a question of when, not if, the nation and the state will experience another economic down- turn. In the face of budget problems and the inevi- tability of the next economic downturn, policymakers should keep a close eye on the mechanisms designed to stabilize the state budget during rough periods. Rainy day funds, the primary savings accounts for most states, serve as a commonly employed tool to weather recessions. Forty-eight states have some form of rainy day fund, usually officially designated as the budget stabilization fund, to lessen the need for drastic program cuts or sizable tax increases during downturns. Recent history shows that these accounts play a significant role in stabilizing budgets; more than 70 percent of states used their rainy day funds to sur- vive the Great Recession (December 2007 through June 2009). 3 Michigan was not one of these states. Michigan’s rainy day fund was emptied in the state’s struggles to cope with its Single State Recession, a leaving no savings to deal with worsening economic conditions when the nation entered into the Great Recession. State budget makers were left to deal with a $2 billion decline in General Fund b revenue from FY2008 to FY2009 without budget stabilization funds. Now that Michigan is seeing a few sunny days that translate into new savings into its rainy day fund, and given that upcoming challenges will require a variety of tools for state policymakers to manage future economic pressures, it is important to understand the capacity of the state’s rainy day fund. a While the rest of the nation suffered from a relatively minor recession from March to November 2001, this period served as the beginning of what was to become Michigan’s Single State Recession which lasted for most of the next decade. b In this piece, when the General Fund is mentioned, we are referencing the General Fund/General Purpose portion of the budget.

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

38777 Six Mile Road, Suite 208 | Livonia, MI 48152 | 734.542.8001 115 West Allegan, Suite 480 | Lansing, MI 48933 | 517.485.9444 P.O. Box 1612 | Holland, MI 49422 | 616.294.8359 | crcmich.org

November 2017 | State Budget Note 2017-01

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

In a Nutshell1) Michigan’srainydayfundisbeingrefilledaftersittingemptyformanyyearsattheendofthelast

recession.2) Currentdepositsareinsufficientforanythingbeyondaverymildeconomicdownturn.Michigan

shouldcontinueeffortstobuildupreservesinthatfund.3) Michigan’srainydayfundisdesignedverywelltoconservemoneythathasbeensavedfora

recession,butthesavingscapmightlimittheeffectivenessofthefund.Oncesavingsreachthefundcap,lawmakersshouldconsiderraisingtheamountthatcanbesavedintherainydayfund.

IntroductionNearlyadecadeaftertheGreatRecession,thenationisinthemidstofoneofthelongestnationalrecov-eriesinhistory.1However,somestategovernmentsarebeginningtofacethenextwaveofbudgetpres-sures. Thirtystatesareexperiencingorexpectedtoexperiencebudgetshortfallsbytheendof2018.2 WhileMichiganisnotfacingimmediatebudgetaryproblems,aseriesofpastpolicydecisionswillputincreasingpressuresonthestate’sbudgetoverthenextseveralyears.

Eventhoughanewrecessiondoesnotseemimmi-nent,itisaquestionofwhen,notif,thenationandthestatewillexperienceanothereconomicdown-turn.Inthefaceofbudgetproblemsandtheinevi-tabilityofthenexteconomicdownturn,policymakersshouldkeepacloseeyeonthemechanismsdesignedtostabilizethestatebudgetduringroughperiods.

Rainydayfunds,theprimarysavingsaccountsformoststates,serveasacommonlyemployedtooltoweatherrecessions.Forty-eightstateshavesomeformofrainydayfund,usuallyofficiallydesignatedasthebudgetstabilizationfund,tolessentheneedfor drastic program cuts or sizable tax increasesduringdownturns.

Recent history shows that these accounts play asignificantroleinstabilizingbudgets;morethan70percentofstatesusedtheirrainydayfundstosur-vivetheGreatRecession(December2007throughJune2009).3Michiganwasnotoneofthesestates.Michigan’srainydayfundwasemptiedinthestate’sstrugglestocopewithitsSingleStateRecession,a leavingnosavingstodealwithworseningeconomicconditionswhenthenationenteredintotheGreatRecession.Statebudgetmakerswerelefttodealwitha$2billiondecline inGeneralFundb revenuefromFY2008toFY2009withoutbudgetstabilizationfunds.

NowthatMichiganisseeingafewsunnydaysthattranslateintonewsavingsintoitsrainydayfund,andgiventhatupcomingchallengeswillrequireavarietyof tools for state policymakers tomanage futureeconomicpressures, it is importanttounderstandthecapacityofthestate’srainydayfund.

a WhiletherestofthenationsufferedfromarelativelyminorrecessionfromMarchtoNovember2001,thisperiodservedasthebeginningofwhatwastobecomeMichigan’sSingleStateRecessionwhichlastedformostofthenextdecade.b Inthispiece,whentheGeneralFundismentioned,wearereferencingtheGeneralFund/GeneralPurposeportionof thebudget.

Page 2: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

2

Citizens Research Council of Michigan Board of DirectorsALEKSANDRA A. MIZIOLEK, ChairMICHAEL P. MCGEE, Vice ChairLAURA APPEL, Treasurer

TODD ANDERSONBETH BIALYLAWRENCE N. BLUTHCHASE CANTRELLSTEPHAN W. CURRIEDANIEL DOMENICUCCI

TERENCE M. DONNELLYRANDALL W. EBERTSRICHARD A. FAVOR, JR.JOHN J. GASPAROVICJUNE SUMMERS HAASJIM HOLCOMB

MARYBETH S. HOWEWENDY LEWIS JACKSONHARRY KEMPWILLIAM J. LAWRENCE IIIANNE MERVENNEPAUL R. OBERMEYER

JAMES M. POLEHNAJULIE RIDENOURCAMILO SERNACAROLEE K. SMITHCHRISTINE MASON SONERALKATHLEEN WILBUR

The Current EconomyBoththeSingleStateRecessionandtheGreatRe-cessionhittheMichiganeconomyhard.Whilemoststatessawsizableexpansionsduringtheearly2000s,Michiganexperienced thebeginningsof a decadeofeconomicdecline,causingstate taxrevenuetostall.AfterGeneralFundrevenueincreasednearly50percentfrom$7.3billioninFY1990to$10.4billionin FY2000 (despite a reduction in the income taxrate),revenuegrowthcametoahalt.Infact,duringthefirstdecadeofthecentury,staterevenueonlytoppedFY2000revenuetotalsonce,andinFY2010theGeneralFundandSchoolAidFundcombinedtoraise$18.5billiondollars,$2.1billionlessthantheFY2000amount.Whenadjustedforinflation,thisbleak record for the state’s revenues seem evenworse.Inflation-adjustedrevenuetoMichigan’stwolargestfundsshrankinallbutoneyearfromFY2000toFY2010.Thisrepresentsa29percentdeclineininflation-adjustedrevenue.

As revenues slid, a number of circumstances andpoliciescreatedastructuraldeficitofmorethanhalfabilliondollarsannually,including:

• ThestatewaswindingdownthelevyoftheSingleBusinessTax;

• Theeconomyenteredarecession;• Untaxedservicesweregrowingatafaster

raterelativetotaxedgoods,suppressingthegrowthofsalestaxrevenue;

• Medicaidandhighereducationspendingwereincreasing;

• DemandforaidprogramslikeMedicaidbegantoincreaseasunemploymentrose.4

Astheeconomyimproved,staterevenuestabilizedandMichiganwasabletoresolveitsstructuraldeficitissues.Chart 1showsstaterevenuesreboundedafterFY2010,butgrowthhasbeennowherenearasstrongasitwasinthe1990s.InFY2016,General

FundandSchoolAidFundrevenuewas$22.1billion,a20percent increase fromFY2010 levels. Whenadjustedforinflation,combinedGeneralFundandSchoolAidFundrevenuehasincreased8.7percentsinceFY2010,butremainmorethan20percentlowerthanthepeakinFY2000.

Chart 1 General Fund and School Aid Fund Revenue

$0

$5,000

$10,000

$15,000

$20,000

$25,000

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

(mill

ions

)

Fiscal Year

General Fund and School Aid Fund Inflation Adjusted

Source: House Fiscal Agency

Note: Consensus Revenue Estimating Conference projections are used for FY2017 data.

Alongwithimprovementsintheeconomy,budgetproblemsthatplaguedthestatewereresolvedandMichiganwasabletopassmorestablebudgets,andevenstartstashingmoneyaway.SincetheendofFY2010,Michigan’sbudgethasnothadastructuraldeficit.

Despite these positive developments, turbulentwaters appear to be likely in Michigan’s future.Slowrevenuegrowthduringthecurrenteconomicexpansionisstartingtotakeatollonthebudget.TheCitizensResearchCouncil recentlynotedthatnearly$2billioninrevenuereductionsandspendingincreases are built into the future of theGeneralFundbudget,andotherfactorsoutsideofthestate’s

Page 3: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

3

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Balancing Competing InterestsAsthestatemovestowardsthenextwaveofbudgetchallenges,it isimportanttoknowtherisksofaneconomicdownturnandmonitortheoptionsthatthestatehastomanagethebudgetwhenit isoutofbalance.Staterevenuesaresusceptibletotheef-fectsofrecessionsbecauseofthenatureofeconomicactivityuponwhichthestate’slargestsourcesoftaxrevenuesarelevied–consumptionandincome.AsChart 1 shows,thedeclineinrevenuecausedbytheGreatRecessionwassubstantial,andwhenadjustingforinflation,thedeclineinfundinglevelsthroughoutthe2000swasevenmoresevere.However,thispic-turemissestheideathatsomespendingdemands,likeMedicaid,typicallyseeanincreaseindemandduringeconomicdownturnsasmorepeoplelosetheirjobandneedtemporaryrelief.6Thismeansthatasrevenuesaredeclining,costsassociatedwithsomeprograms can increase, putting pressure on bothsidesofthebudgetequation.

Anothercomplicatingfactoristhestate’sbalancedbudget requirement. Article V, Section 18 of the1963MichiganConstitutionrequiresthelegislaturetoadoptandthegovernortosignabalancedbud-get.Whilethestatemayborrowtocoverexpenseswithinafiscalyear,thestateisnotallowedtoborrowtocovergeneralexpendituresfromoneyeartothenext.c Thisalsomeans thatprograms function inazero-sumnature inthebudget, i.e.everydollarspentonMedicaidisadollarthatcannotbespentfundingprisons.

Tomaintainabalancedbudgetduringadownturn,Michiganhasthreeprimarymechanisms:

1) theabilitytoincreaserevenues (i.e.taxincreases),

2) thelatitudetoreducespending,and3) thecapacitytorelyonexistingreserves.

c Capitalexpendituresandinfrastructureprojectsareexceptionstothisrule,buthavespecificprocedures.

control could increase the pressure on the statebudget.5SowhileMichiganisgrowinginthemidstofoneofthelongesteconomicexpansionsinthena-tion’shistory,thecombinationofincreasedrevenuediversionsandspending,slowrevenuegrowth,and

aneconomicdownturncouldcreatemoreproblemsforMichigan.Furthermore,naturaleconomiccyclesmakethenextdownturnaquestionofwhen,notif.

Obviously,Michigancanonlyrelyonreservestotheextentthatthestatehassavedpriortoarecession.Each option has its benefits and drawbacks, but,particularlyduringtimesofgrowth,moreattentionisgiventotherevenueandspendingquestions,asthosedebatesarefueledbypoliticalconcernsandorganizedinterests.SavingsinMichigan’srainydayfunddonothaveaprimaryconstituencyoranorga-nizedgroupofinterestsprovidingadvocacy,despitethefuturevalueandsecuritytheybringtothestate.

The Difficulties of Spending ReductionsDuringeconomicdownturns,manyservicesthatthestateoffers,particularlypovertyreliefprograms,likeMedicaidorWelfare,mayseeincreasesindemand.Cuttingprogrambudgetswhiletheyseeanupswingindemandcouldmeanthatarecessionhitsharderon lower income families (and previouslymiddleincomefamiliesaffectedbyjoblossorreductionsinpayandbenefits).Thiscanhavenegativeeffectsonconsumptionaswell,asfamiliesreliantoncoreserviceswillhaveevenlesstospendbeyondbasicneeds.Cutstootherservicescanhavemorelong-termeffects.Reductionsinschoolfundingdonothaveasstrongofashort-termimpact,butcanhaveamuch larger cumulative economic impact if thequalityofeducation in thestatedeclines. Fallingbehind on infrastructure can also have long-termdamagingeffects.Raisingtaxesduringacrisiscanallowthestatetomaintainservicelevelsifdemandincreasesorrevenuesdecline.

The Difficulties of Generating RevenueWhilethereseemtobealotofproblemsreducingspendingduringadownturn,findingnewrevenuetomatchdeclinescanbesomewhattricky.Whenrevenuefallsbybillionsofdollars,asitdidduringtheGreatRecession,largescaletaxincreaseswouldbenecessarytomaintainspending.Inasluggish

Page 4: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

4

economy,alargeincreaseintaxesrunstheriskofmaking the currentdownturn longerandharsher.Increasingtaxesongoodsandservicesoronindi-vidualincomewilllowerconsumption,whichcoulddeepenthecrisisandharmthosemostatrisk,whileincreasingtaxesonbusinessesthatarestrugglingtosurvivecouldmagnifytheeffectsoftherecessiononemploymentandinvestment,eitherofwhichcouldlengtheneconomictroubles.

The Case for Rainy Day Savings While neither increasing revenues nor cuttingspendinginarecessionareideal,athirdalternativeisMichigan’sabilitytorelyonsavings.Bybuildingrainydayreservescapableofbalancingthebudgetduringadownturn,Michigancanavoidthepotentiallyeconomy-stallingeffectsof increasingtaxrevenuewhilealsomaintainingservicestopreventthelong-term effects of cuts. Devoting additional surplusrevenuetostatesavingsmayalsoprovideastrategytoconstrainstatespendingandgrowthofgovern-ment,preventingprogramspendingtogrowbeyonditsmeansduringperiodsoflargeeconomicgrowth.

Savingsservetoprotectagainstavarietyofuncer-taintiesinstaterevenuesources.ThelawcreatingMichigan’srainydayfundoutlinesthatitspurposeis “toassistinstabilizingrevenueandemploymentduring periods of economic recession and highunemployment.”7ThisdirectshowthelegislaturecanauthorizerainydayfundmoneytotheGeneralFundandSchoolAidFund tomeet shortfalls andattempt to improvehighunemploymentnumbers.Aseconomiccyclesnaturallyseeperiodsofupswingsand downswings, savingmoney in the rainy dayfundallowsthestatetomovesomerevenuefromaboomingeconomytoaslumpingone.Savingscanthus prevent either steep cuts or revenue spikesduringadownturn,limitingthenegativeeffectsofaneconomiccrisis.

Whilesavingsseemlikeagreatsolutiononcethestate is ina recession,actuallysaving themoneyduringtimesofeconomicexpansioncancreateeco-nomictradeoffsthatthelegislaturemustconsider.Inaboomingeconomy,policymakersoftenarefocusedon other battles,whether it be tax reductions orfundingnewprograms.Thiseither-orpropositioncreatesazero-sumbudgetsituationwheresaving

moneyisleftonthesideline.Reducingtaxesandincreasingspendingtendtohavestrongerpoliticalandconstituentsupport.

Further,duringperiodsofeconomicgrowth,savingmoneymightnotbethebestthingfortheecono-my.Advocatesoftaxcutswouldsaythatputtingmoneyintherainydayfundcouldlowereconomicproductivitybytakingmoneyoutoftheeconomytokeepinthestate’sbankaccount,whilethosewhosupportincreasedspendingwouldarguethatsavingsleavefewerresourcesforprogramsthatcoulduseincreasedfundingtosetthestateupforlong-termsuccess.

WhileMichigan’s rainyday funddoes leave fewerresourcesforpossiblerevenuereductionsorincreas-esinspending,thesesavingsserveotherpurposesthathelpMichiganinthelongrun,independentofbuildingabulwarkforthenextrecession.Therainydayfundbalanceisapartofthestate’sManageableCommon Cash.d This cash is pooled together tomanage state investments inoneaccount, and isusedtopaystatecostsonaday-to-daybasis.Thisallowsthestate tomanagecashflowsduringtheyearwhencollectionsarenotevenlydistributedtocoincidewiththeperiodswhenthestateneedstospendcash.Bydoingso,thestatecanpreventtheneedtotakeoutshort-termloanstopayday-to-dayexpenses.Ineffect,evenwhennotdirectlyallocat-ed, the rainyday fundhelps smoothout revenuecyclesfortheGeneralFundandSchoolAidFund.

Rainydaysavingsalsohelpthestate’screditposition.Ratingagenciespayattentiontothestate’savailablecashonhand,payingacloseeyetotherainydayfundandstatecashreserves.Whenmakingratingsdecisions, credit agencies see the state’s savingpatternsasanimportantwaytoguardagainstthevolatilityofrevenuesduringaneconomiccontrac-tion,whilecashonhandisanimportantmeasureforthestate’sabilitytopaybillsontimeintheshortterm.8TheratingbenefitsofMichigan’srainyday

d Michigan’sManageable Common Cash pool is a groupingofreservesincludingtheGeneralFund,theSchoolAidFund,theSpecialRevenueandEnterpriseFund,theInternalServiceFund,andtheTrustandAgencyFund.Formoreonthestate’sManageableCommonCash, see Stabilized State Budget andRainyDayFundDepositsImproveState’sCashPosition,crcmich.org/mi-state-budget/state-cash-position/

Page 5: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

5

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

fundwereondisplayinSeptemberwhenStandardandPoor’supgradedMichigan’seconomicoutlookfrom“stable”to“positive”,citing improvements inboththestate’scashpositionandreservesaspartofthereasonforimprovement.9Whilecreditratingsdonothaveadirectimpactonstatefinances,they

canhaveasignificantimpactonlong-termspendingdecisions.Stateswithbettercreditratingsareabletoborrowmoneyatlowerinterestrates,whichcansavemillionsofdollarsoverthelifetimeofcapitalexpenditureprojects.10

Table 1 Guidelines for Rainy Day Fund Deposits and Withdrawals

Deposits WithdrawalsCondition Amount Condition Amount

Adjusted Personal Income

Ifinflation-adjustedpersonalincomeisgreaterthan2percent

1percentofGeneralFundrevenuesperpercentagepointgrowthabove2percent

Ifinflation-adjustedpersonalincomeisnegative

1percentofGeneralFundrevenuesperpercentdecline

Economic Factors

Staterevenueexceedsconstitutionalrevenuelimitsby1percentorless

Theamountinexcessoftherevenuelimit

Stateunemploymentrateishigherthan8percent

Ifunemploymentisbetween8and12percent,withdrawalupto2.5percentofthefund;ifunemploymentisgreaterthan12percent,upto5percentofthefund

Legislative Appropriation

Budgetedbythelegislature

Determinedbythelegislature,uptotherainydayfundlimit

Needforanemergencyappropriation

Supermajorityvoteinbothchambers

Source:PA431of1984(M.C.L.18.1351)

Michigan’s Rainy Day Fund

What is the Rainy Day Fund?Michigan’s Counter-Cyclical Budget and EconomicStabilizationFund(sometimesdenotedastheBudgetStabilizationFundorBSF)wascreated in1977 inresponsetoaseriesofeconomicchallengesthestatehadfaced.Arecession,whichcauseddeepdeclinesintaxrevenuesandhittheautoindustryparticularlyhard,sentthestateintoascrambletokeepthebudgetbalanced. After thestate recovered,policymakerscreatedtherainydayfundtoeasefuturedeclinesinrevenue.In1984,thestatuteconcerningtherainydayfundwasre-codifiedwithotherlawsintheMan-agementandBudgetAct,wheretheauthorizationfortherainydayfundcurrentlyexists.11

Therainydayfund’soutlineddirectiveisto“reservefundsduringpositiveeconomictimesandthenhavethefundsavailabletouseduringtimesofhighun-employmentandeconomicdownturns.”12The lawoutlines three conditions that allow for deposits

intoandwithdrawalsfromtherainydayfund(seeTable 1):

1) changesinpersonalincomeinthestate;2) revenueandemploymentfactors;and3) legislativediscretion.

Theadjustedpersonalincomeguidelineisthepri-marymechanismthatcontrolstheflowofrainydayfunds. Under theManagement and Budget Act,fundsaredeposited intotherainydayfundwheninflation-adjustedpersonal income inthestate in-creasesbymorethantwopercentandarewithdrawnwhen inflation-adjustedpersonal incomedeclines.For each percentage point adjusted personal in-comegrowthsurpassestwopercent,thelegislatureisdirectedtodepositonepercentofGeneralFundrevenuesintotherainydayfund.

BasedonprojectedFY2017revenues,athreepercentincreaseinadjustedpersonalincomewouldrequirea

Page 6: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

6

$101.1millionrainydayfunddeposit(oronepercentofprojectedGeneralFundrevenue).Withdrawalsfunctionsimilarly,witheachpercentagepointdeclineinadjustedpersonalincomeresultinginawithdraw-alofonepercentofGeneralFundrevenue.BasedontheConsensusRevenueEstimatingConference(CREC)projections,adjustedpersonalincomeinthestateisexpectedtoremainonanupwardtrajectory.CRECprojectsrainydayfunddepositsof$52millioninbothFY2018andFY2019,duetoaprojected2.5percentincreaseinadjustedpersonalincomeeachyear.13

Thesecondsetofrulesthatallowmovingfundsinandoutoftherainydayfundisbasedoneconom-ic factors. Article IX, Section 26 of theMichiganConstitutioncapsstaterevenuesat9.49percentofpersonalincome;ifrevenueexceedsthislimitbyonepercentormore, theexcess revenue is supposedtobedepositedintotherainydayfund,thoughthelegislatureinpracticemustappropriateit.Inprac-tice,thestateisunlikelytoseerevenuesurpassthelimitationintheforeseeablefuture.FY2000wasthelasttimerevenuesexceededthelimit,andFY2016revenuewas$8.13billionbelowthelimitation.

Economic-basedwithdrawalsaretiedtoincreasesintheunemploymentrate.Whentheunemploymentrateexceedseightpercent,thelegislatureisabletoappropriatemoneyfromtherainydayfundtosup-plementGeneralFundandSchoolAidFundspending;however,thatspendingislimitedtoprojectsintendedtoimprovethestate’semploymentclimate.Whenunemploymentisinexcessofeightpercentbutlowerthan12percent,thelegislaturecanappropriateupto2.5percentoftherainydayfundbalance.Ifun-employmentis12percentorgreater,thewithdrawallimitincreasestofivepercentofthebalance.

Finally, the legislature is able tomake appropria-tions toandwithdrawals from the rainyday fundatitsdiscretion.Appropriationsinexcessofthoseoutlinedabovehaverelativelyfewrestrictions;gen-erally the legislaturemay appropriatemore thanrequiredinthebudgettoincreasethetotalamountinsavings,aslongasthebalancedoesnotexceed10percentofcombinedGeneralFundandSchoolAidFundrevenue(seeRainyDayFundBalancebelow).Withdrawalsbeyondemploymentandincome-based

withdrawals,whicharedeemedtobeanemergencyappropriation,requireasupermajorityvoteapprovalfrombothchambers.

Rainy Day Fund BalanceAttheendofFY2017,thestate’srainydayfundsatat$711million,oraboutthreepercentofcombinedGeneralFundandSchoolAidFundrevenues.Withthe$167.5millionindepositsslatedforFY2018andinterestexpectedtoaccumulateoverthenextyear,thefundisexpectedtoreach$890millionbytheendofFY2018.14

AsChart 2shows,whenthestateusesrainydayfundrevenuesduringdownturnsthebalancehasnotlastedlong.Thestate’sinitialfundbalanceofjustover$200millionevaporated inasingleyearduetothenationalrecessionin1980,leavingthetankonemptyforfiveyearsbeforethestatestartedtorefuelitinthemid-1980s.

While therainyday fundreached$400millionby1989,theturnofthe1990ssawaquickdeclineinthefundbalancewiththeeconomicslowdownthatstarted the decade. Immediately after the fundnearlybottomedoutin1992,thestatesavedmoneyatarateithadnotcomeclosetobefore;withtheexpansionthatbeganin1992,thestatewasabletosavemorethan$1billionoverthreeyears.

Chart 2 Rainy Day Fund Year-End Balance FY1978 to FY2017

$0

$200

$400

$600

$800

$1,000

$1,200

$1,400

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

(mill

ioni

s)

Fiscal Year

Source:MichiganDepartmentofTreasury

Note:The gray lines represent the start of national recessions based on National Bureau of Economic Research classification.

Page 7: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

7

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

However,thatmoneywasusedupjustasfastasitwassaved—attheturnofthemillennia,thestateemptied the nearly $1.3 billion in reserves overthreeyearsofdownturn.AsthestatemovedfromtheSingleStateRecessionintheearlypartofthedecadeintotheGreatRecessionin2008,reservesstayedclosetoempty.

Whilerecoveryfromconsecutivedownturnsledtoaslowrebuildfortherainydayfund,Michiganisfinallybeginningaddtoitsmainsavingsaccount.

Rainy Day Funds and Economic ConditionsTherateatwhichtrendsintherainydayfundtrackwithbroadeconomicfactorsdetermineiffundsare

beingsavedduringeconomicexpansionsandusedduringeconomicdownturns. Chart 3 shows therainy day fund balance and per unit Income Taxcollections (the amount of revenue collected foreachpercentagepointleviedthroughthePersonalIncomeTax).Usingperunittaxrevenuesprovidesatrendofincometaxrevenue,whileadjustingforchangesinthetaxrate.

Asseen inChart 3, therelationshipbetweenthetwoisquitestrong;inperiodsofgrowthinincometaxcollections,Michiganhasexperiencedmoderatetosignificantgrowthintherainydayfund;whenin-cometaxcollectionsdecline,Michiganisquicktouseexistingfundbalancestostabilizethestatebudget.

Chart 3 Rainy Day Fund Balance Compared to Inflation-Adjusted Per-Unit Income Tax Collections

$0

$400

$800

$1,200

$1,600

$2,000

$2,400

$2,800

$0

$200

$400

$600

$800

$1,000

$1,200

$1,400

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

Adju

sted

Per

Uni

t Inc

ome

Tax

Reve

nue

(mill

ions

)

Rain

y Day

Fund

(mill

ions

)

Fiscal Year

Rainy Day Fund Balance Per Unit Income Tax Collections

Sources:MichiganDepartment of Treasury, State ofMichigan Comprehensive AnnualFinancial Reports fromVarious Years, Department of Commerce, and calculations byCitizensResearchCouncil.

Page 8: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

8

Similartrendsareseenintherelationshipbetweenunem-ploymentandtherainydayfundbalance. When therearespikesinunemployment,rainydayfunddollarsevap-oratequickly,andtheygrowwhenunemploymentexpe-riences a steep downwardtrend(seeChart 4).Theseshow the use of rainy dayfund dollars typically occurduringperiodsofincreasingunemployment, which fol-lowstheintentofthefund.

Rainy Day Fund Balance CapWhen initially created in1978, the rainy day fundbalancewascappedat25percentofGeneralFundrevenue.Atthetime,schoolaidfundingwaslessthanaquarterofthesizeoftheGeneralFund.Pro-posalAin1994revampedschoolfinancingfromthestatewithincreasesintheSalesTax(fromfourtosixpercent)andotherstatetaxincreases.Becauseofthesechanges,theSchoolAidFundmorethandoubledinsizeandcametobeapproximatelythesamesizeastheGeneralFund.Thisleadthestatetochangetherainydayfundcapfrom25percentofGeneralFundrevenuesto10percentofcombinedGeneralFundandSchoolAidFundrevenues.

BasedoncurrentGeneralFundandSchoolAidFundrevenues, the 10 percent cap equates to roughly$2.2billion.AnyrevenueinexcessofthecapwouldhavetobereturnedtotaxpayersintheformofIn-comeTaxrefunds.Thestatehasneverbeenclosetoreachingthiscap(seeChart 5).Whilerainydayfundbalancesseemedtooutpacegrowthinrevenuesduringthemid-1990s,thefund-to-capratiopeakedat61percentinFY2000,theyearthechangeincal-culationforthefundcaptookplace.EstimatesforFY2018wouldleaverainydayfundreservesbelow45percentofthefundcap.

Chart 4 Rainy Day Fund Balance Compared to the Unemployment Rate

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

$0

$200

$400

$600

$800

$1,000

$1,200

$1,400

1978

1980

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

Perc

ent U

nem

ploy

ed

Rain

y Day

Fund

(mill

ions

)

Fiscal Year

Rainy Day Fund Balance Unemployment Rate

Sources: Michigan Department of Treasury and FRED Economic Data

Adequacy of ReservesBecausethestatewouldneedtorelyonsavingsintheeventofarecessiontoavoidbudgetcutsortaxincreases,it’simportanttounderstandtheamountofresourcesthatwouldtypicallybeneededtostabilizethebudgetinthecaseofarecession.However,thelackofgeneralagreementonthelevelofsavingsastateshouldholdmakesitdifficulttoestimatehowlarge rainy day funds need to be tomitigate theeffectsofarecession.

Expertsrecommendthatstatessaveanywherefromfive15tofifteenpercent16ofGeneralFund(and,forthe case ofMichigan, School Aid Fund) spendingintherainydayfund.However,inresponsetotheGreatRecessionmanyorganizationshaveincreasedtheir savings recommendation. TheGovernmentFinanceOfficersAssociation,forexample,increasedtheirtargetedsavingsfromonetotwomonthsofoperatingcostsinresponsetotheGreatRecession.

ItisuncertainifMichigan’scurrent10percentlimitwouldallowforasufficientrainydayfundbalance.AsChart 5shows,Michigan’s rainyday fundhas

Page 9: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

9

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

neverbeenclosetothelimit,makingitdifficulttojudgeifthereisaneedtoraisethecapbasedonrecenthistory.However,Michigan’sexperiencewiththeSingleStateRecessionshowssomeconcernforthestate’sabilitytoweatheranotherdownturn.Atjustover60percentofthesavingslimit,therainydayfundbalancewasexhaustedearlyintheSingleStateRecession,withsavingsalmostentirelydepletedinjust a single year. Current reserves,which sit atabout35percentofthefundcap,arelowerthantheywereinFY2000whenthebalancewasatitspeak.

Togetabetterunderstandingoftheadequacyofbothreservesandtherainydayfundbalancelimit,someorganizations have conducted research intowhatindividualstatesmightneedtopreventspend-ing cuts or revenue increasesduringa recession.ThePewCharitableTrustsfoundthatspecificbalancetargetstendtobearbitrary,andarenotsetbasedonindividualstate’sneeds.Theyrecommendlook-ingatarangeoffactorsincludingastate’srevenuevolatility,thesizeofthestatebudget,andthetype

of revenuesources the staterelies on to determine howmuchstatesshouldsave.17

An analysis by Moody’s An-alytics utilizes these factorsto determine the sufficiencyof state rainy day funds forstateGeneralFundspending.18 Their simulation found thatMichigan’srainydayfundwasinsufficient to cover the de-clineinrevenueandincreaseinMedicaid spending in theGeneralFundforamoderaterecession,oronethatissimilartotypicalrecessions.Moody’sestimatestheneteffectofrev-enuereductionsandspendingincreases would be a $1.54billion need in the GeneralFund. While their reportdidnotestimatetheneedsoftheSchoolAidFund,theGeneralFundwould needmore thantwice the current rainy day

fundbalancetoweathertherecessionwithoutrev-enueincreasesorspendingcuts.

TheMercatus Center at GeorgeMasonUniversityconductedasimilaranalysisusingdatafromFY2015andpredictedthatinanaverage-severityrecession,Michigan’sGeneralFundwouldrequire$1.4billioninrainydayfunddollarstoweatheradownturnwithoutcuttingspendingorincreasingrevenue.19

Whilethereissomelevelofvariationbetweenthetwoestimates,bothMoody’sandtheMercatusCen-terpredictthatGeneralFundneedsduringatypicalrecessionwould require double the current rainydayfundbalance,andthatisbeforeaccountingfortheSchoolAidFund.Thecombinationofthestate’srelativelyweakcashpositionandpotentialupcomingbudgetissuesmakeitunlikelythatcurrentrainydayfundreserveswillbesufficienttosmoothoutrevenuedeclinesinanaveragerecessionwithoutsteepcutsorlargerevenueincreases.

Chart 5 Rainy Day Fund Balance Relative to Fund Cap

$0

$500

$1,000

$1,500

$2,000

$2,500

$3,00019

80

1982

1984

1986

1988

1990

1992

1994

1996

1998

2000

2002

2004

2006

2008

2010

2012

2014

2016

(imill

ions

)

Fiscal Year

Fiscal Year End Balance Fund Cap

The cap calculation changed after 1999

Sources:Department of Treasury and Senate Fiscal Agency

Note:The gray lines represent the start of national recessions based on National Bureau of Economic Research classification.

Page 10: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

10

National ComparisonWhileahistoricalanalysisshowssomepossibleissueswiththestate’srainydayfund,thecontextoftherecovery from theGreatRecession isabsent. AnanalysisofwhereMichiganstandsrelativetootherstatescangiveanideaofhowtherecoveryofMich-igan’srainydayfundisfairinginthecurrentcontext.

Asof2016,48stateshavesomesortofrainydayfund. Colorado and Illinois are the only stateswithoutanofficialrainydayfund(thoughtheyhaveotheraccountsforsavings).KansasandMontanaestablishedtheirrainydayfundswithinthelastfewyears,whichlimitsinformationthatcanbeinferredfromcomparingthemwithMichigan.

Rainy Day Fund BalancesInterstatecomparisonsarebestperformedwhen normalized toreflect differences in size andeconomic abilities. Just know-ing that the average rainy dayfundbalanceacrossthestatesinFY2016wasjustover$1billionandthatthenationalmedianwas$477million does not help tounderstandthe levelofsavingsrelative to the size of thebud-gets.AveragesandrangesareskewedbystateswithsignificantbalancessuchasCalifornia,witha balance above $7 billion, orAlaska and Texas, which havesignificant reservesbuiltmostlydue toeachstates’vastsupplyofoilreserves.

Wh i le the med ian makesMichigan’s FY2016 balance of $612million seemrelativelylarge,ranking17thamongallstates,theutility ofMichigan’s rainy day fund actually rankstowardsthebottom.Whenmeasuringrainydayfundbalancesagainstbudgetsize,e5 Michigan’s rainy day e5 For all states other thanMichigan this is General Fundspending.ForMichigan, it ismeasuredagainstGeneralFundandSchoolAidFundSpending.MichiganisuniquenationallyforhavingaseparateSchoolAidFund.ActivityintheSAFisreflectedintheGeneralFundinotherstates;thus,weadjusteddatain

fundbalanceranks36thamongthe48stateswitharainydayfund,andmanyofthosebelowiteitherhaverelativelynewrainydayfunds(suchasKansas),orhaveverylittleinthebank(Pennsylvania).

As of 2016,Michigan’s rainy day fund could onlyoperate state accounts for 10 days, compared tothenationalmedianofjustunder19days.Chart 6 showsthat,whileMichigan’srainydayfundstartedthemillennia above themedian and close to thenationalaverage,therainydayfundwashithardbytheSingle-StateRecessionandbecauseofthis,Michigan’srainydayfundhasyettocatchuptothenationalaverageormedian.

Partofthis isbecauseMichigan’s largerrole infi-nancingK-12publiceducation;Michiganprovidesthe

ninthlargestshareofK-12educationcosts,repre-sentingnearlythreetimesthemedianstateshare.20 Thismeansalargerportionofspendingfallsonthestate budget inMichigan relative tomost states,increasingtherangeofservicestherainydayfundmusthelpcoverduringadownturn.

thissectiontoaccountfortheSAFbecauseRainyDayFundsareusedtooffsetspendinginbothaccounts,andignoringthatdatawouldoverstatetheutilityofRainyDayFundbalances.

Chart 6 Days of Operation Using Rainy Day Fund Balance, FY2000-FY2016

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016Da

ys o

f Ope

ratio

n fr

om R

ainy

Day

Fun

d Ba

lanc

e

Michigan 50 State Median 50 State Average

Sources: NationalAssociationofStateBudgetOfficers,thePewCharitableTrusts, andcalculationsbyCRC

Page 11: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

11

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Disbursement of Rainy Day FundsMichiganhasoneofthetightestsetsofcontrolsonits rainyday fund,as itsuse is limited tospecificeconomicandincomebasedconditions,orbyuseofalegislativesupermajorityvote.Infact,Michiganisoneofonly19statesthathaveanexplicitpur-poseforthefundsthatisdirectlyoutlinedinlaw.21 ThePewCharitableTrustslistthisassignificantforstatesavingsbecauseitallowsstatestomakemoreinformeddecisionswhenpreparingforandexperi-encingadownturn.

Michiganisalsooneofonly11statestolinkrainydayfundwithdrawalstoeconomicvolatility,andisoneof14statesthatrequiresasupermajorityvoteinthelegislaturetomakediscretionarywithdrawals.22 ThecombinationoftheseleavesMichiganwithsomeof themostpointed rules for rainyday funduse,whichensuresthatsavingsareusedduringeconomicdownturns.Savingsarethuswellsafeguardedwhilesimultaneouslybeingaccessibleduringaneconomicdownturn.

Rainy Day Fund CapsMichigan’scapontherainydayfundishigherthanthemedianat10percent;10otherstateshavetheircapsetat10percentofrevenues,whilesevenstateshaveacaphigherthanMichiganandanothersevendonotcaprainydayfundbalances.23PriortotheGreatRecession,21stateshadhittheirrevenuelimit.

Giventhat22statesexhaustedmorethantwo-thirdsof their rainyday fundbalancesduring theGreatRecession, thedirenatureofmanystatebudgetsraisedseveralquestionsaboutthesufficiencyofbothrainyday fundbalancesandrainyday fundcaps.Asdiscussedabove, the lastdecadehaschangedwhat isseenasasufficientbalance;modernbestpracticeswouldputanythingbelow10percentasalikelyinsufficientlevelofoverallsavings.So,whileMichiganhasoneofthehigherrevenuecapsnation-ally,evidencefromthelastrecessionshowthatanincreasedlimitwouldimproveoutcomes.

ConclusionThe current economic expansion has allowed thestatetostabilizeaftertheone-twopunchofMichi-gan’sSingleStateRecessionandtheGreatReces-sion,buttheeffectsofsuchaprolongedeconomicstagnation andagrowing list of demandson thestatebudgetdemonstratetheimportanceofusingthisexpansiontoprepareforthenextdownturn.

Therainydayfund,ascurrentlyconstituted,hasthepotentialtoprovideasomewhatstrongfoundationforMichiganinadownturn,butcanbeimprovedinsomeclearareas tomitigate thepotential effectsofdownturns.Thestringentrequirementsforuseoffundsandeconomy-basedwithdrawalarestrongstandardsthatcanmakethefundeffective,butthehistoricallylowrateofdepositshavelimiteditsutility,whilethelowcaponfundscouldfurthershrinktheroleitplaysinmoderatetoseveredownturns.

While$890millionhasbeensavedforthenextdown-turn,moresavingscouldbenecessary;MichiganhassavedlessmoneythanithadpriortotheSingleStateRecession,andlessthantheamountprojectedtobeneededtopreventcutsduringanaveragerecession.Whilethe$2.2billionrevenuelimitunderthecurrentcapmight be sufficient for an average recession,manyorganizationsbest practices recommendupto twomonths-worth of savings; and projectionsbasedonMichigan’sGeneralFundaloneplacestateneedsatmorethan$1.5billiontoavoidcutsandrevenueincreases.Whileincreasingthesavingcapmightbenecessaryforthefundtofunctionatpeakcapacityinthelongrun,themostpressingissueforthestate’sreservesisaneedtoputmoreawayforthenexteconomicdownturn.

Page 12: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

12

Endnotes1 Goldmansaysthismaybecomethelongesteconomicexpansioninhistory,CNBC,www.cnbc.com/2017/05/08/goldman-says-u-s-economy-may-be-slowly-growing-into-the-longest-expansion-in-history.html2 StatesFacedRevenueShortfallsin2017DespiteGrowingEconomy,CenteronBudgetandPolicyPriorities,www.cbpp.org/research/state-budget-and-tax/states-faced-revenue-shortfalls-in-2017-despite-growing-economy3 WhyandHowStatesShouldStrengthenTheirRainyDayFunds,CenteronBudgetandPolicyPriorities,www.cbpp.org/research/why-and-how-states-should-strengthen-their-rainy-day-funds4 TheProspectsforaLong-TermSolutiontoMichigan’sGeneralFundStructuralDeficit,CitizensResearchCouncilofMichiganStateBudgetNote2002-04,http://crcmich.org/PUB-LICAT/2000s/2002/sbn0204.pdf

5 ChallengesAheadinBalancingtheStateBudget,CitizensResearchCouncilofMichiganReport397,August2017,http://crcmich.org/challenges-ahead-in-balancing-the-state-budget/

6 Stress-TestingStates,Moody’sAnalytics,https://www.economy.com/getlocal?q=91a42834-85af-4773-b408-5da811028c00&app=eccafile

7 PA431of1984(M.C.L.18.1351)

8 StatesAddtoReserves,EspeciallyRainyDayFunds,ThePewCharitableTrusts,www.pewtrusts.org/en/re-search-and-analysis/analysis/2017/08/04/states-add-to-re-serves-especially-rainy-day-funds

9 CreditagenciesmaintainMichiganbondratings,Crain’sDetroitBusiness,www.crainsdetroit.com/article/20170906/news/638296/credit-agencies-maintain-michigan-bond-ratings

10 RainyDayFundsandStateCreditRatings,ThePewCharitableTrusts,www.brookings.edu/wp-content/up-loads/2017/04/pew_full.pdf

11 PA431of1984(M.C.L.18.1351-1359)12 PA431of1984(M.C.L.18.1351)13 Memorandum:ConsensusRevenueAgreement–May17,2017,HouseFiscalAgency,http://www.house.mi.gov/hfa/PDF/Revenue_Forecast/CREC_Final_Memo_May17.pdf

14 StateofMichiganFiscalYear2017-18AppropriationsSummaryandAnalysis,HouseFiscalAgency,house.michigan.gov/hfa/PDF/Revenue_Forecast/Summ_analy_fy17-18.pdf

15 Rainydayfundsprovednomatchagainstrecession-erabudgetgaps,NationalConferenceofStateLegislatures,www.ncsl.org/research/fiscal-policy/a-drop-in-the-bucket.aspx

16 WhenandHowStatesShouldStrengthenTheirRainyDayFunds,CenteronBudgetandPolicyPriorities,www.cbpp.org/research/state-budget-and-tax/when-and-how-states-should-strengthen-their-rainy-day-funds

17 WhyStatesSave,ThePewCharitableTrusts,www.pewtrusts.org/~/media/assets/2017/02/why_states_save.pdf

18 Stress-TestingStates,Moody’sAnalytics19 WeatheringtheNextRecession:HowPreparedArethe50States?,TheMercatusCenteratGeorgeMasonUniversity,www.mercatus.org/publication/weathering-next-recession-how-prepared-are-50-states

20 NationalPublicEducationFinancialSurveyData,NationalCenterforEducationStatistics,nces.ed.gov/ccd/stfis.asp

21 WhyStatesSave,ThePewCharitableTrusts22 WhentoUseStateRainyDayFunds,ThePewCharitableTrusts,www.pewtrusts.org/~/media/assets/2017/04/when-to-use-state-rainy-day-funds.pdf

23 WhyStatesSave,ThePewCharitableTrusts

Page 13: Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next ... · Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession In a Nutshell 1) Michigan’s rainy day fund is being

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Maecenas ultrices mi velit, sit amet malesuada elit venenatis et.

Sed condimentum sodales justo, a molestie tortor mattis ut. Cras ornare rutrum lorem, a auctor sem hendrerit ac.

Quisque auctor eros eu dui pretium condimentum in in leo. Phasellus interdum tellus in elementum maximus. Quisque

ut condimentum nulla. Nunc lorem ligula, vehicula id pretium ut, gravida sit amet nunc.

Nam gravida turpis a nulla vehicula fringilla. Nam a luctus augue, nec ultrices est. Proin a feugiat massa, id vulputate

metus. Mauris id lacinia elit, et lobortis sem. Sed quis diam pulvinar, egestas urna at, mattis odio. Phasellus bibendum

nulla vitae maximus imperdiet. Vestibulum ac quam volutpat, commodo enim id, molestie tortor. Morbi dapibus dapibus

ornare. Pellentesque quis massa tellus. In interdum in lacus nec fermentum. Nullam ullamcorper euismod justo at

dictum. Phasellus aliquet ultrices dolor, vel tempor diam convallis quis. Vestibulum hendrerit dignissim enim nec

dapibus. Integer volutpat congue tincidunt. Vestibulum sed nunc leo.

Morbi sed sapien vitae urna pretium dignissim eu at sapien. Aliquam eu nisl volutpat, commodo mauris sed, pharetra

ante. Nulla lobortis lectus ac sem imperdiet, at fringilla ante commodo. Aliquam sed ullamcorper nisl. Nullam sollicitudin

dolor purus, nec cursus mauris mattis quis. Pellentesque consectetur tellus vel nisi elementum volutpat. Suspendisse

sed dolor sit amet libero tincidunt congue. In egestas libero neque, vel cursus dui blandit vel.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Aliquam erat volutpat. Sed imperdiet augue sit amet eros rhoncus egestas. Mauris mauris nunc, scelerisque eu dapibus

nec, hendrerit a dolor. Duis vel nisl porttitor, dictum nulla id, molestie lacus. Nulla vehicula placerat justo, vel semper

metus luctus sed. Cras blandit ultrices ipsum sed facilisis. Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam

ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare

vehicula ante.

Quisque sit amet venenatis eros. Nulla vulputate pulvinar mauris. Vestibulum pulvinar erat varius sem vestibulum, at

tristique nisl dapibus. Morbi hendrerit nisi malesuada, feugiat justo vitae, sagittis orci. Nam quis laoreet quam, a

faucibus risus. Morbi egestas molestie odio quis elementum. Suspendisse iaculis nisi id risus vehicula convallis. Donec

tincidunt congue fringilla.

Maecenas varius eros orci, sed mollis arcu finibus eu. Nullam ut quam ut lorem rutrum cursus non sed massa. Nunc sed

sollicitudin orci. Integer libero tellus, iaculis in orci ut, ornare vehicula ante.

Official Research Paper

Lorem Ipsum Research Paper TitleLorem Ipsum Sub-Heading

115 West Allegan Suite 480 | Lansing, MI 48933 | crcmich.org pg. 1

13

Preparing the State of Michigan’s Budget for the Next Recession

YES! I want to help fill Michigan’s Fact Tank and support sound public policy in Michigan!

NAME ________________________________________________________________ ADDRESS ________________________________________________________________ EMAIL/PHONE _______________________________________________________

• Iwishtomakeaone-time,tax-deductiblegiftof: $__________

• Iwishtopledgeatotalof$__________withaninitialpaymentof$__________.

• Iwouldlikemycontributiontosupport:_____AnnualFund_____Endowment

• Pleasemarkmygift:

Anonymous InHonorOf: __________________________________

InMemoryOf: __________________________________

• Giftwillbematchedby: ____________________________________________________

Ordonateonlineatwww.crcmich.org/donate

AFactTankCannotRunonFumesDoyoufindthisreportusefulandwanttosupportanalysisthatwillleadtobetterpolicydecisionsandbettergovernmentinMichigan?YoursupportofCitizensResearchCouncilofMichiganwillhelpustocontinueprovidingpolicymakersandcitizensthetrusted,unbiased,high-qualitypublicpolicyresearchMichiganneeds.

Pleasevisitwww.crcmich.org/donateorfillouttheformbelowandsenditto:

CitizensResearchCouncilofMichigan38777SixMileRoad,Suite208Livonia,MI48152-3974

Youcanlearnmoreabouttheorganizationatwww.crcmich.org/about.