Peter van den Berg Verpleegkundig specialist Fracturen & Osteoporose

4-10-2013 1

Osteoporose

Preventie: hoe voorkomen we botverlies?

- Osteoporose is een systemische botziekte

- Lage botmassa (BMD)

- Structurele achteruitgang van botweefsel

- Verhoogde kans op fracturen

- Pols, heup en wervels

2

Definitie WHO – Wereld Gezondheids Organisatie

3

Ontwikkeling osteoporose

4

Piekbotmassa

- Na het bereiken van piekbotmassa treedt geleidelijk botverlies op met ouder worden bij vrouwen (én mannen)

- Botdichtheidsmeting of DXA scan

- Bot Mineraal Dichtheid

- T-score

- Vertebral Fracture Assessment

5

Indeling

- T-score

- Normale botdichtheid T > -1

- Osteopenie tussen -1 en -2.5

- Osteoporose T< -2.5

- Ernstige osteoporose T< -2.5 én osteoporotische fractuur

6

Classificatie Wereld Gezondheids Organisatie WHO

Vrouwen - Premenopauzaal <1% per jaar

- 5 jaar postmenopauzaal 3-6% per jaar, daarna 1% per

jaar

- In de decade na menopauze 15% verlies

- 70e jaar 30%

Mannen - 0,4 % per jaar van totaal lichaamscalcium na 50e jaar

7

Wat gebeurt er?

8

DXA scan

9

DXA scan - VFA

10

FRAX

11

FRAX 2

12

FRAX 3

13

FRAX 4

14

Wat gebeurt er?

15

Botopbouw

16

Tegengaan van botverlies

Leefstijl

Bewegen

Vitamine D

Calcium

17

Effecten van bewegen op Bot Mineraal Dichtheid

18

Jong gewend =

19

Oud gekend!

20

Vitamine D

• Zorgt voor optimale opname calcium

• Ondersteunt spierkracht

• (In winter) 800 IE of 20 mcg

• Zonlicht in zomer

• Zit in vette vis

• Margarine (toegevoegd)

21

Calcium

• Nodig voor bloedstolling,

hartspier en spieren

• Verlies via darmen, urine en

transpiratie, botten

• Evenwicht door vitamine D

(en bijschildklier)

• Moet worden aangevuld!

•Melk, melkproducten •Kaas •Groene bladgroenten, broccoli •Noten •Peulvruchten •Graatjes van de vis •Mineraalwater

22

Aanbevolen dosering calcium 1000-1200 mg per dag

23

Hoeveel calcium zit in:

1 schaaltje yoghurt 225 mg

1 glas melk 185 mg

1 plak kaas 160 mg

1 eetlepel sardines in olie blik 125 mg

1 ei 30 mg

1 opscheplepel groente 20 mg

1 opscheplepel peulvruchten 20 mg

1 handje noten 20 mg

1 snee brood 10 mg

24

Dagelijks advies 51-70 jarige volgens

Richtlijnen Voedselkeuze 2011

3 glazen (karne)melk (450 ml) 555 mg

1 schaaltje yoghurt (150 ml) 225 mg

1 1/2 plak kaas 160 mg

200 gram groente 80 mg

5 volkoren boterhammen 50 mg

aardappelen/vlees/fruit /marg 15 mg

----------

1085 mg

25

Voorkom vallen

Vermijd:

- Losse vloerkleedjes

- Losse snoeren

- Slechte verlichting

- Trapjes en krukjes

Dank voor uw aandacht.

Peter van den Berg – Verpleegkundig specialist Fracturen & Osteoporose