POLISH EASTER TRADITION Śmigus-Dyngus

Soaking a Polish girl on Śmigus-Dyngus

Śmigus-Dyngus (also known as lany poniedziałek, meaning "Wet Monday") is a celebration

held on Easter Monday in Poland. It is also observed by Polish diaspora communities,

particularly among Polish Americans, who call it Dyngus Day. Traditionally, boys throw

water over girls and spank them with pussy willow branches on Easter Monday, and girls do

the same to boys on Easter Tuesday. This is accompanied by a number of other rituals, such

as making verse declarations and holding door-to-door processions, in some regions involving

boys dressed as bears. The origins of the celebration are uncertain, but it may date to pagan

times (before 1000 AD); it is described in writing as early as the 15th century.

The use of water is said to evoke the spring rains needed to ensure a successful harvest later in

the year. Girls could save themselves from a soaking by giving boys "ransoms" of painted

eggs (pisanki), regarded as magical charms that would bring good harvests, successful sexual

relationships and healthy childbirths. Pussy willows appear to have been adopted as an

alternative to the palm leaves used elsewhere in Easter celebrations, which were not

obtainable in Poland. They were blessed by priests on Palm Sunday, following which

parishioners whipped each other with the pussy willow branches. The pussy willows were

then treated as sacred charms that could prevent lightning strikes, protect animals and

encourage honey production. They were believed to bring health and good fortune to people

as well, and it was traditional for three pussy willow buds to be swallowed on Palm Sunday to

promote good health.

In some regional variants of po dyngusie(after dyngus), the boys would march through the

village with one of their number dressed as a bear with a bell on his head. The group would

go from door to door collecting "gifts for the bear" before "drowning" the bear in a nearby

stream or pond. The "bears" were often invited in as they were believed to ensure that there

would be a good harvest, reflecting a very ancient belief in the power of the bear to prevent

evil, encourage crop growth and cure diseases. Girls had their own version of po dyngusie in

which they would go from door to door carrying a freshly cut green branch or gaj, seeking

food and singing songs welcoming the "new year" that followed Easter:

Our green little tree, beautifully decked

Goes everywhere

For it is proper that it should

We go with it to the manor house

Wishing good fortune, good health

For this new year

Which God has given us.

Families would also visit each other on the same day to deliver presents of Easter eggs or

rolls, receiving in return gifts of food from the Easter table.

Dictionary

Easter Monday – wielkanocny poniedziałek

Willow - wierzba

Spring - wiosna

Harvest– plon, urodzaj

painted eggs - (pisanki)

Palm Sunday- niedziela palmowa

Power - siła

Diseases - choroby

Fortune - fortuna

Sacred - święcony

Śmigus - Dyngus

Śmigus-dyngus (znany także jako: lany poniedziałek, dyngus, śmigus) zwyczaj związany z

Poniedziałkiem Wielkanocnym.

Początkowo związany był z obrzędami praktykowanymi poprzez radość po odejściu zimy i

nadejściu wiosny. Polegał m.in. na oblewaniu dam wodą, któremu towarzyszyło ich

chłostanie. Dzisiaj zwykle polega na oblewaniu innych wodą. .

Geneza zwyczaju

Geneza ludowych zwyczajów obchodzonych w Poniedziałek Wielkanocny jest związana z

praktykami Słowian, którzy czcili radość po odejściu zimy i przebudzeniu się wiosny. Śmigus

głównie polegał na symbolicznym biciu witkami wierzby lub palmami po nogach i oblewaniu

się zimną wodą, co symbolizowało wiosenne oczyszczenie z brudu i chorób, a w późniejszym

czasie także i z grzechu. Na śmigus nałożył się zwyczaj dyngusowania (dyngowanie), dający

możliwość wykupienia się pisankami od podwójnego lania. Dyngus wywodził się od

wiosennego zwyczaju składania wzajemnych wizyt u znajomych i rodziny połączonych ze

zwyczajowym poczęstunkiem, a także i podarunkiem, zaopatrzeniem w żywność na drogę.

Słowianie uważali, że oblewanie się wodą miało sprzyjać płodności, dlatego oblewaniu

podlegały przede wszystkim panny na wydaniu. Czynność oblewania była dla nich

zdecydowanie ważniejsza, bowiem ta panna, której nie oblano bądź nie wychłostano, czuła

się obrażona i zaniepokojona, gdyż oznaczało to brak zainteresowania ze strony miejscowych

kawalerów i perspektywę staropanieństwa. Z kolei chłopiec, który oblał lub wychłostał więcej

dam mógł czuć większe szczęście i powodzenie w roku.

Tradycje i różnice regionalne

Dawniej zwyczaj polewania się wodą znany był tylko na wsi, mimo to obchodzenie Lanego

Poniedziałku posiadało większą znacznie obrzędowość niż dzisiaj. Świadczą o tym

gdzieniegdzie zachowane tradycje związane z urodzajem. Gospodarze o świcie wychodzili na

pola i kropili je wodą święconą, żegnali się przy tym znakiem krzyża i wbijali w grunt

krzyżyki wykonane z palm poświęconych w Niedzielę Palmową. Miało to zapewniać urodzaj

i uchronić plony przed gradobiciem. W tym samym celu objeżdżano pola w procesji konnej.

zwyczaje te do dzisiaj spotyka się zwłaszcza na południu Polski.

Dictionary

Easter Monday – wielkanocny poniedziałek

Willow - wierzba

Spring - wiosna

Harvest – plon, urodzaj

painted eggs - (pisanki)

Palm Sunday - niedziela palmowa

Power - siła

Diseases - choroby

Fortune - fortuna

Sacred - święcony