Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
(�������������� �)
POLICYBRIEFPOLICYBRIEF
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 1 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
รายงานสรปเชงนโยบาย (Policy Brief)
โครงการวจยเรอง
“การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก (Global Value Chain)”
1. บทน า
ในชวงหลายปทผานมา องคกรระหวางประเทศ รวมถงรฐบาลของประเทศทพฒนาแลวและประเทศทก าลงพฒนาตางใหความส าคญกบ “การเตบโตแบบทวถง” (Inclusive Growth) เนองจากการมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทสงเพยงอยางเดยวอาจไมใชการเตบโตแบบทวถงทกภาคสวน
จากงานศกษาของ WTO (2016) แสดงใหเหนความส าคญของการพฒนา SMEs ตอการเตบโตแบบทวถง เนองจาก SMEs มบทบาทส าคญตอเศรษฐกจภายในประเทศ ทงในมตของการผลตและการจางงาน อยางไรกตาม หากพจารณาในมตของการคาระหวางประเทศแลวจะพบวา SMEs โดยเฉพาะในกรณของประเทศก าลงพฒนามการสงออกทางตรงในระดบทต า ถงแมวาการเขารวมการคาระหว างประเทศจะสงผลดตอความเขมแขงของ SMEs เนองจากการเขารวมกจกรรมการคาระหวางประเทศจะชวยให SMEs มผลตภาพการผลตทสงขน ผานชองทางตาง ๆ อาท การถายทอดเทคโนโลย การแพรกระจายทางเทคโนโลยและความร การสราง R&D และนวตกรรม และการสะสมทนมนษย
ถงแมวา SMEs จะเขารวมกจกรรมการสงออกในระดบทต า แต SMEs สามารถมสวนรวมในการคาระหวางประเทศผานการเขารวม GVCs ได โดย WTO (2016) พบวา SMEs ในกลมประเทศก าลงพฒนาในภมภาคเอเชยมการเขารวมแบบเชอมโยงไปขางหลง (Backward Linkages) และเชอมโยงไปขางหนา (Forward Linkages) สงทสด แตยงถอวาอยในระดบทต ากวาการเขารวม GVCs ของบรษททมขนาดใหญมาก
ส าหรบประโยชนของการเขารวม GVCs นน งานวจยสวนมากจะอธบายสาเหตทการเขารวมหวงโซคณคาสงผลดตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศและการเตบโตของผลตภาพการผลตของบรษทภายในประเทศ เนองจากการเขารวมหวงโซคณคาจะชวยเพมมลคาการคาระหวางประเทศรวมของประเทศ และยงชวยเพมเงนลงทนทางตรงจากตางประเทศ ดงนน ชองทางทการเขารวมหวงโซคณคาจะสงผลดตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจงอธบายไดเชนเดยวกบชองทางทการคาระหวางประเทศ และเงนลงทนทางตรงระหวางประเทศ จะสงผลดตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ อาท การถายทอดเทคโนโลย การแพรกระจายของเทคโนโลยและความร การเพม R&D (Research and Development) และนวตกรรม การเพมการสะสมทนมนษย โดย OECD (2014) แสดงใหเหนวา ในกรณของการเขารวมหวงโซคณคานน จะท าใหประเทศไดรบผลดตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทสงกวา เนองจากบรษทในประเทศจะไดรบประโยชนในการปรบปรงผลตภาพการผลตจากความช านาญ (Specialization) ทเพมขน และในกรณของการเขารวมหวงโซคณคา
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 2 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
บรษทในประเทศมกมโอกาสไดประโยชนจากการถายทอดทางเทคโนโลย และการแพรกระจายทางเทคโนโลยและความรไดงายกวา เนองจากบรษทภายในประเทศมกมความสมพนธกบบรษททเปนผน ากลม (Lead Firms) ในระดบทมากกวากรณทไมไดเขารวมหวงโซคณคา
Brach และ Kappel (2009) ไดอธบายวธทบรษทขนาดเลกและขนาดกลางภายในประเทศจะไดรบประโยชนในการเพมผลตภาพการผลตจากการเขารวมหวงโซคณคาไว 2 รปแบบ คอ 1) การถายทอดความรและเทคโนโลยอยางตงใจจากบรษททเปนคคา หรอบรษททเปนผน ากลม (Lead Firms) เนองจากการพยายามยกคณภาพของสนคาขนกลาง หรอมาตรฐานสนคาและการผลตของบรษททเปนผน ากลม (Lead Firms) ใหกบบรษททเปนผจดหาวตถดบภายในหวงโซคณคาเดยวกน และอกรปแบบ คอ 2) การแพรกระจายเทคโนโลยและความรโดยไมไดตงใจจากบรษททเปนคคา โดยจะเปนการไดรบความรและเทคโนโลยโดยไมไดตงใจ ผานผลของการแสดงตวอยาง (Demonstration Effect) หรอผลการเรยนรโดยการสงเกต
จากความส าคญของ GVCs และเครอขายการผลตระหวางประเทศในภมภาคเอเชย รวมถงบทบาทของการเขารวม GVCs ทมตอการยกระดบทางเทคโนโลยและประสทธภาพในการผลตและการแขงขนของ SMEs ท าใหทประชม UNCTAD ครงท 14 ใหความส าคญกบการพฒนาวสาหกจของประเทศก าลงพฒนาใหสามารถเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก (GVCs) เพอน าไปสการผลตและการสงออกสตลาดโลกไดอยางมประสทธภาพ
โครงการวจยนจงจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอหามาตรการในการพฒนา SMEs ในประเทศไทยใหเขารวมเปนสวนหนงของหวงโซคณคาโลกไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยในสวนของรายงานสรปเชงนโยบาย จะแบงการพจารณาออกเปนการวเคราะหนโยบายการสง เสรม SMEs ของประเทศตนแบบ การวเคราะหนโยบายการสงเสรม SMEs ของประเทศไทย และขอเสนอแนะเชงนโยบาย
2. การวเคราะหนโยบายการสงเสรม SMEs ของประเทศตนแบบ
ในการคดเลอกประเทศทใชเปนตนแบบในการศกษานโยบายการสงเสรมการเขารวม GVCs ของ SMEs นน คณะนกวจยจะเลอกประเทศทมนโยบายการสงเสรม SMEs ทชดเจน รวมถงอาจเปนประเทศทม SMEs เปนสวนส าคญของเศรษฐกจ และเปนประเทศทมการเขารวมใน GVCs โดยอาจจะเปน Lead Firms เอง หรอมบรรษทขามชาตทเปน Lead Firms เขามาลงทน
ในเบองตน กรณของประเทศอาเซยน 2 ประเทศทคณะนกวจยท าการคดเลอกมาศกษาจะประกอบไปดวย สงคโปรและมาเลเซย เนองจากเปนประเทศอาเซยน 2 ประเทศทมระดบการสงออกทสง มการเขามาลงทนของบรรษทขามชาตทเปน Lead Firms ของ GVCs เปนจ านวนมาก อกทงยงมนโยบายสงเสรม SMEs ทเขมแขง และในสวนของประเทศนอกอาเซยน คณะนกวจยไดเลอกเกาหลและญปนซงมนโยบายการสงเสรม SMEs ทเขมแขง
จากการวเคราะหนโยบายการสนบสนน SMEs ของประเทศทเปนตนแบบ จะพบวาในทก ๆ ประเทศจะมนโยบายในการสนบสนน SMEs ใหมความเขมแขง โดยมความแตกตางในลกษณะของนโยบายทใช อาท
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 3 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
สงคโปรจะเนนการรวมลงทนและการใหเงนอดหนน มาเลเซยจะเนนการใชแรงจงใจทางภาษ เกาหลจะเนนการสงเสรมดานนวตกรรมและ R&D ของ SMEs และการสรางแรงงานทตรงความตองการของตลาดแรงงาน สวนญปนจะเนนทนโยบายการเสรมความเขมแขงให SMEs ตงแตบมเพาะจนเตบโตเตมท
ประเทศทมนโยบายการสงเสรมการเขารวม GVCs ของ SMEs ทชดเจนทสด คอ สงคโปร ซงประกอบไปดวย โครงการ Local Industry Upgrading Program (LIUP) และโครงการ LEAD ส าหรบโครงการ Local Industry Upgrading Program (LIUP) ซงมาจากแนวนโยบายของรฐบาลในการพยายามกระตนใหเกดการถายทอดเทคโนโลยจากบรรษทขามชาตทเขามาลงทนในสงคโปร มายงบรษทในสงคโปร โดยเฉพาะ SMEs โดยการด าเนนการของ 3 หนวยงานหลก ประกอบดวย Economic Development Board (EDB) National Science and Technology Board (NSTB) แ ล ะ Productivity and Standards Board (PSB) โ ด ยแนวนโยบายจะแบงออกเปน 3 ระยะดวยกน ประกอบดวย ระยะในการพฒนาประสทธภาพโดยรวมของ SMEs โดยเฉพาะประสทธภาพในการด าเนนงาน (Operational Efficiency) ระยะในการสรางสนคาใหม นวตกรรมใหม หรอ R&D ของ SMEs ภายในประเทศ และระยะในการสรางความรวมมอกบบรรษทขามชาตทเขามาลงทนในสงคโปร โดยอาจจะเปนการสรางสนคารวมกน การท า R&D รวมกน หรอการเขาไปเปนผจดหาวตถดบ (Suppliers) ใหกบบรรษทขามชาต
โดยการใหความชวยเหลอในระยะท 3 จะเปนนโยบายในการใหความสนบสนนทางดานการเงน และการอบรมและการใหความรเกยวกบการบรหารจดการและการจดการองคกร เพอยกระดบ SMEs ในประเทศใหสามารถอยใน GVCs ของบรรษทขามชาตได นอกจากน ยงมการใหการสนบสนนทางการเงนแกบรรษทขามชาตทมการใช SMEs ในสงคโปรเปนผจดหาวตถดบใน GVCs ของตวเอง
นอกจากน ยงมโครงการ Local Enterprise and Association Development Program (LEAD) ซงเปนโครงการทด าเนนการรวมกนระหวาง IE และ SPRING1 เพอจะพฒนาความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมและความสามารถของ SMEs ในอตสาหกรรมดงกลาว โดยโครงการ LEAD จะเปนการใหการสนบสนนโครงการจากสมาคมอตสาหกรรม (Industrial Associations) ในการพฒนาอตสาหกรรมและศกยภาพของ SMEs ในอตสาหกรรมในดานตาง ๆ อาท เทคโนโลย โครงสรางพนฐาน ความสามารถใน การจดการ การรวมมอทางธรกจ การวจย การใหค าปรกษา โดย LEAD จะใหเงนอดหนนรอยละ 70 ของคาใชจายของโครงการ ประกอบดวย คาใชจายทเกยวกบบคลากร คาใชจายอปกรณและวตถดบ การใหบรการวชาชพ คาใชจายในการพฒนาธรกจ และคาใชจายทเกยวของกบสนทรพยทางปญญา
อยางไรกตาม แมวานโยบายในการสงเสรม SMEs ของสงคโปรจะดครบถวนและมการใชเงนงบประมาณไปเปนจ านวนมาก แตนโยบายดงกลาวยงมขอวพากษวจารณเกยวกบประสทธภาพของนโยบาย เพราะผลส าเรจในแงของ SMEs ยงมจ ากด และสวนมากจ ากดอยในภาคบรการมากกวา นโยบาย LIUP ในทาง
1 SPRING เปนหนวยงานภายใตกระทรวงการคาและอตสาหกรรมของสงคโปร ท าหนาทพฒนาธรกจในประเทศในอตสาหกรรมตาง ๆ
สงเสรมการสรางนวตกรรม และพฒนาศกยภาพของ SMEs สามารถดขอมลเพมเตมไดท http://www.spring.gov.sg/Pages/Home.aspx
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 4 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ปฏบตมกตองอาศยการลอบบของรฐบาลสงคโปรกบ MNCs ทเขามาลงทนในสงคโปรเพอให SMEs สงคโปรเขาไปอยใน GVCs มากกวาการเขาไปอยใน GVCs เองจากการพฒนาศกยภาพของ SMEs
การท างานขององคกรทเกยวของกบการสงเสรม SMEs มความเกยวของกบหลายองคกร ท าใหมปญหาในทางปฏบต จงมการรวม Spring Singapore และ IE Singapore เขาเปน Enterprise Singapore เพอใหการท างานมประสทธภาพมากขน ซงการรวมหนวยงานดงกลาวเพงเกดขนเมอเดอนเมษายน 2561
ประเทศทถอไดวามความส าเรจในการสงเสรม SMEs คอ เกาหล ซงนโยบายการสงเสรม SMEs มประสทธภาพในการสราง SMEs ใหมความเขมแขง สามารถสรางการจางงานให SMEs เพมขนรอยละ 20 และยอดขายของ SMEs เพมขนรอยละ 16 ในระยะเวลา 10 ป เมอเทยบกบป 2540-2541 กอนเรมนโยบาย อกทงยงสรางการสงออกของ SMEs ไดเพมขนมาก โดยในป 2551 สดสวนการสงออกของ SMEs คดเปนรอยละ 43 ของยอดขายทงหมด
ความส าเรจของนโยบายสงเสรม SMEs ของเกาหลมาจากการใหความสนใจในการสงเสรม SMEs จากประธานาธบด บรรจนโยบายดงกลาวเปนทศทางของประเทศ และสรางองคกรทรบผดชอบการสงเสรม SMEs ขนมาโดยตรง โดยมอ านาจเบดเสรจแบบรวมศนย รวมถงการมงเนนนโยบายไปทการสรางนวตกรรมของ SMEs การลงทนใน R&D ของรฐ และการสรางตลาดงานรองรบนโยบายดงกลาว 3. การวเคราะหนโยบายการสงเสรม SMEs ของประเทศไทย
นโยบายการสงเสรม SMEs เปนนโยบายททางรฐบาลยคคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ใหความส าคญเปนอยางมาก โดยในชวงกลางป 2557 ทางรฐบาลไดประกาศให นโยบาย SMEs เปนวาระแหงชาต และไดออกนโยบายเพอชวยสรางความเขมแขงใหกบ SMEs โดยมงเนนการปรบเปลยนจากเศรษฐกจแบบเดมท เนนปจจยการผลตประเทศ ท ดน แร งงาน และทน ไปส เศรษฐกจยคใหม (Digital Economy) เนนการพฒนาเทคโนโลย การสรางมลคาเพม และการพฒนาทางสนทรพยปญญา
เมอท าการวเคราะหนโยบายของประเทศไทยแลวจะพบวา ประเทศไทยมนโยบายการสงเสรม SMEs ทครอบคลมในทก ๆ ดาน รวมถงการสงเสรมให SMEs เขารวม GVCs แตนโยบายทมยงขาดความตอเนอง การมแผนปฏบตงานทชดเจน รวมถงหนวยงานทรบผดชอบยงกระจดกระจาย ไมมการรวมศนยการท างาน
ส าหรบแนวนโยบายการสงเสรมให SMEs เขารวม GVCs นน นโยบายตามทส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) ไดวางแผนไวในแผนสงเสรม SME ฉบบท 4 ยงไมไดมการปฏบตงานทชดเจน โดยโครงการทมความชดเจนทสด คอ โครงการ Big Brother ซงเปนการสงเสรมผานความรวมมอกบภาคเอกชน และใหการสงเสรมในลกษณะใหบรษท “พ” หรอบรษทขนาดใหญน าคาใชจายทเกดขนไปลดหยอนภาษได ในทางปฏบต
โดยโครงการในปท 2 หรอป 2561 จะเปนโครงการ Big Brother Guarantee Success Solution เนนการพฒนาใน 4 ดาน คอ
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 5 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
1. Big Brother for ITC ชวยดานกระบวนการปฏรปหรอปรบเปลยนผลตภณฑ กระบวนการผลต และเพมทกษะผปฏบตงาน โดยบรษททเขารวม อาท SCG, PTTGC ซงจะใหค าปรกษาและใหความรกบผประกอบการเพอสรางนวตกรรมมลคาเพม และออกแบบสนคาทตรงกบความตองการของลกคา สามารถเขารวม GVCs ของบรษทขนาดใหญได
2. Big Brother for Marketing ช วยด านการตลาดท ง แบบ Offline และ Online การสร า ง แบรนด และจบคธรกจ รวมถงสถานททดสอบตลาด และพฒนาสนคาใหตรงความตองการของผประกอบการ โดยบรษททเขารวม อาท เถาแกนอย CPALL ซงจะใหค าปรกษาและแนะน าสนคาใหไดคณภาพและเปนทตองการของตลาด สามารถน าสนคามาทดสอบตลาดโดยการวางจ าหนายในสาขาไดโดยไมเสยคาแรกเขา
3. Big Brother for CIV หรอหมบานสรางสรรค เนนการชวยเหลอกลมวสาหกจชมชน OTOP โดยน าสนคาทมอยในชมชนมาพฒนา ออกแบบบรรจภณฑ และกระจายสนคาใหสามารถจ าหนายไดทกพนท โดยบรษททเขารวม อาท SCG น าตาลทรายมตรผล จะชวยน ารองการจดตงศนยกระจายสนคา การออกแบบบรรจภณฑ
4. Big Brother for Processed Agriculture เนนดานเกษตรแปรรป โดยการรบซอผลผลตทางการเกษตร สงเสรมการสรางมลคาเพมใหผลตภณฑทางการเกษตรดวยวธกรรมตาง ๆ บรษททเขารวม อาท A Cup of Joe ซงเนนผลผลตทางดานกาแฟ กรรมวธการปลกกาแฟใหไดคณภาพเพอขายใหไดราคาเหมาะสม ผานการประกวดเมลดกาแฟจากเวทตาง ๆ
อยางไรกตาม โครงการดงกลาวยงถก SMEs ตงขอสงสยในแงของความจรงใจและความเชอถอไดของบรษทขนาดใหญซงท าหนาทเปน “พ” โดยเฉพาะในหมวดอตสาหกรรมอาหารและเครองดม
ตารางท 1-3 จะเปนการสรปนโยบายการสงเสรม SMEs แบงออกเปนการสงเสรมความเขมแขง การสงเสรมการสงออกและการออกไปลงทนในตางประเทศ และการสงเสรมให SMEs เขารวม GVCs ของประเทศไทยเปรยบเทยบกบประเทศตนแบบทง 4 ประเทศ
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 6 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางท 1 : สรปนโยบายการสงเสรมความเขมแขง SMEs
ประเภทนโยบาย นโยบายทใช สงคโปร มาเลเซย เกาหล ญปน ประเทศไทย แรงจงใจทางภาษ • การยกเวนภาษเงนได
นตบคคล
(จ ากดชวงเวลา)
(จ ากดชวงเวลา)
(ตามสทธ BOI) • การลดหยอนภาษเงน
ไดนตบคคล
(จ ากดประเภท
ธรกจ)
(ถงป 2561)
• การอนญาตใหใชคาใชจายบางประการมาลดหยอนภาษเพมได
(ตามสทธ BOI)
ความชวยเหลอดานเงนทน
• การใหเงนกดอกเบยต า
• การใหเงนอดหนนส าหรบคาใชจายบางรายการ
• venture capital
ความชวยเหลอทางดานขอมล
• ชอมลดานเทคโนโลย
• ขอมลดานการบรหารจดการ
• ขอมลดานการตลาด
(มการท าฐานขอมล online)
• ขอมลดานการผลตและประสทธภาพ
• ทกษะแรงงาน การสรางคลสเตอรทางธรกจ
การสงเสรมการสรางคลสเตอรทางธรกจ
(มการ
สรางคลสเตอรระหวาง SMEs กบรายใหญผาน LEAD)
(ขอมล
ไมชดเจน)
(ไมมคลสเตอร
กบ SMEs)
(เปนคลสเตอรตามพนทและภาคธรกจ ให
SMEs ใชประโยชน)
(โครงการ big
brother)
ทมา : จากการรวบรวมของคณะผวจย
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 7 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางท 2 : สรปนโยบายการสงเสรมการออกไปลงทนในตางประเทศ
ประเภทนโยบาย นโยบายทใช สงคโปร มาเลเซย เกาหล ญปน แรงจงใจทางภาษ • การยกเวนภาษเงนไดนต
บคคล
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ) • การอนญาตใหใชคาใชจาย
การศกษาความเปนไปไดใชลดหยอนภาษได
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• การยกเวนภาษจากก าไรจากการลงทนในหนหรอเงนปนผลของการลงทนในตางประเทศ
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
ความชวยเหลอดานเงนทน
• การใหเงนกดอกเบยต า (ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
(SMEs ไดดอกเบย
ต ากวา)
(SMEs ไดดอกเบย
ต ากวา) • การใหเงนอดหนนส าหรบ
คาใชจายบางรายการ
(SMEs ไดการอดหนนมากกวา)
(ทกประเภทกจการ)
(SMEs ไดรบการ
อดหนนมากกวาในบางประเภท)
(SMEs ไดรบการอดหนนมากกวา)
• venture capital (SMEs ไดการ
อดหนนมากกวา)
• การอดหนนคาเบยประกนความเสยงทางการเมอง
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• การประกนเงนก (ทกประเภทกจการ)
(SMEs ไดการ
อดหนนมากกวา) • การใหเงนอดหนนส าหรบ
M&A
(SMEs ไดการอดหนนมากกวา)
ทมา : จากการรวบรวมของคณะผวจย
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 8 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางท 2 : สรปนโยบายการสงเสรมการออกไปลงทนในตางประเทศ (ตอ)
ประเภทนโยบาย นโยบายทใช สงคโปร มาเลเซย เกาหล ญปน ความชวยเหลอดานขอมล
• การชวยจดหาพนธมตรทางธรกจในประเทศผรบทน
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• ขอมลทางธรกจ การตลาด การเขาสตลาด
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• ขอมลพนฐานประเทศผรบทน
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• การจดท า MOU กบพนทประเทศผรบทนเปาหมาย
(เนนท SMEs)
(ทกประเภทกจการ)
ความชวยเหลอดานโครงสรางพนฐาน
• การลงทนสรางนคมอตสาหกรรม
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• การลงทนสรางโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภค
(ทกประเภทกจการ)
(ทกประเภทกจการ)
• การใหพนทส านกงานแกกจการ
(เฉพาะ SMEs)
ทมา : จากการรวบรวมของคณะผวจย
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 9 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางท 3 : สรปนโยบายการเชอมโยง SMEs เขาส GVCs
ประเภทนโยบาย นโยบายทใช สงคโปร มาเลเซย เกาหล ญปน ประเทศไทย แรงจงใจทางภาษ • การลดหยอนภาษ
ใหกบบรษทขนาดใหญทใช SMEs ในประเทศเปน suppliers
ไมชดเจน
• การใหบรษทขนาดใหญน าคาใชจายทเกยวกบการชวยเหลอ SMEs มาลดหยอนภาษได
ไมชดเจน
ความชวยเหลอดานการเงน
• การใหเงนกดอกเบยต า
• การใหเงนอดหนนกบบรษทใหญทชวยเหลอ SMEs
ไมชดเจน
ความชวยเหลอทางดานขอมล
• จบคบรษทใหญและเลก
• ขอมลเกยวกบผลตภณฑทบรษทใหญตองการ
• ขอมลเกยวกบคณภาพสนคาและมาตรฐานสนคา
• ขอมลเกยวกบแรงงาน
• ขอมลเกยวกบ R&D ทจ าเปน
ทมา : จากการรวบรวมของคณะผวจย
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 10 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
4. ขอเสนอแนะเชงนโยบาย
ทางคณะผวจยแบงขอเสนอแนะเชงนโยบายออกเปน 1) ขอเสนอแนะเชงนโยบายในภาพรวม และ 2) ขอเสนอแนะเชงนโยบายของอตสาหกรรมทศกษาเชงลก
4.1 ขอเสนอแนะเชงนโยบายในภาพรวม
ทางคณะผวจยเสนอแนวนโยบายในการสงเสรม SMEs ในภาพรวมดงตอไปน
1. ขอเสนอแนะตอองคกรทท าหนาทสงเสรม SMEs
ในการด าเนนงานทางดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศไทยนน ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) ท าหนาทวางแผนยทธศาสตร และประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ เพอด าเนนการตามแผนพฒนา SMEs ตามนโยบายและอ านาจหนาททไดรบมอบหมายจากรฐบาลอยแลว ท าใหส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) มแผนการพฒนา SMEs ทชดเจนและตอเนอง และส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) เองกมความรความเขาใจเกยวกบศกยภาพของ SMEs ไทยเปนอยางด
อยางไรกด องคประกอบส าคญของการท าหนาทของส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) นน ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) เองตองมอ านาจและความสามารถในการขอความรวมมอจากหนวยงานอนทเกยวของไดอยางเตมทและมประสทธภาพ และ ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) ตองมเปาหมาย หรอ KPI ในการสงเสรมให SMEs เขารวม GVCs ทชดเจน อาท สดสวนยอดขายของ SMEs ทเกดจากการเปนผรวม GVCs ของบรษทขนาดใหญ เพอใหมความชดเจนของทศทางการด าเนนงาน
นอกจากน หากพจารณางานในสวนของการสงเสรม SMEs ใหเขารวม GVCs ไดนน จะพบวา งานสวนหลกจะอยในความรบผดชอบของกรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยอาศยความรวมมอจากกรมสรรพากรในสวนของแรงจงใจทางภาษ และธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย (SMEs Bank) ในสวนของความชวยเหลอทางดานการเงน ซงบทบาทของกรมสงเสรมอตสาหกรรมจะใกลเคยงกบ Enterprise Singapore
ดงนน ประเดนทตองค านง คอ การปรบปรงองคกรทดแล SMEs ใหมอ านาจหนาทครอบคลมมากยงขน เพอประสทธภาพในการด าเนนนโยบายดาน SMEs
2. ขอเสนอแนะตอนโยบายในการสงเสรม SMEs ใหเขารวม GVCs
นโยบาย Big Brother มขอดในแงของการสรางความรวมมอแบบสมครใจแตขาดความเปนเอกภาพของนโยบายทจะสรางผลส าเรจให SMEs สามารถเขารวม GVCs ไดจรง การออกแบบนโยบายควรเรมจากการพจารณาถงกจกรรมใน GVCs ท SMEs ในอตสาหกรรมสามารถเขารวมได จากนนจงพจารณาถงการปรบปรงประสทธภาพ ระบบการผลตหรอการออกแบบสนคาทจ าเปนส าหรบ SMEs เพอเขารวม GVCs ของ
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 11 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
อตสาหกรรมไดอยางเหมาะสมกบต าแหนงใน GVCs นน ๆ ดงนน นโยบายในการสงเสรม SMEs เขารวม GVCs ควรแบงขนตอนดงน
1) ประเมนอตสาหกรรมทเหมาะสม จะสงเสรมให SMEs เขารวม GVCs โดยจะตองเปนประเภทธรกจท SMEs เหมาะสมจะเขารวม
2) พจารณาต าแหนงของหวงโซท SMEs จะเขารวม และประเมนวาปจจยท SMEs ตองการในการสงเสรมใหเขารวม GVCs ไดคออะไร อาท การปรบปรงคณภาพ การปรบปรงระบบการผลตและการจดการ การออกแบบผลตภณฑ และสวนไหนทจ าเปนจะตองไดรบความชวยเหลอหรอค าแนะน าจากบรษทใหญหรอบรษทพ
3) ก าหนดความชวยเหลอทเหมาะตามประเภทธรกจจากบรษทพ โดยใหการสนบสนนในรปของการน าคาใชจายทเกดจากการชวยเหลอบรษท SMEs ทเขารวมโครงการมาหกลดหยอนภาษได และอาจเพมการอดหนนทางการเงนแกบรษท SMEs ทเขารวมโครงการทจ าเปน ผานเงนอดหนนเฉพาะประเภทกจกรรม และเงนกยมทมดอกเบยในอตราพเศษ (Preferential Term)
4) หาก SMEs สามารถเขารวมใน GVCs ของบรษทพในโครงการไดจรงหลงจบโครงการ อาจพจารณาใหมการใหแรงจงใจทางภาษทเพมขนกบบรษทพ
โดยหนวยงานทเหมาะในการเปนแมงานของนโยบายทเสนอ คอ กรมสงเสรมอตสาหกรรม โดยความรวมมอกบกรมสรรพากรและธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย (SMEs Bank) และมส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว. ) เปนผ ใหขอมล คดเลอก SMEs และประชาสมพนธ
4.2 ขอเสนอแนะเชงนโยบายของอตสาหกรรม
ในสวนของขอเสนอแนะเชงนโยบายของอตสาหกรรม ทางคณะผวจยจะแบงออกเปน 3 ดาน ใหสอดคลองกบนโยบายตามโครงการ LIUP ของสงคโปร คอ
1) การเสรมสรางความเขมแขงใหกบ SMEs
2) การสงเสรมให SMEs สามารถขยายตลาดไปตางประเทศได
3) การสงเสรมให SMEs สามารถเขารวม GVCs ได
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 12 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางสรปขอเสนอแนะเชงนโยบายอตสาหกรรมอาหาร
การสรางความเขมแขงใหกบ SMEs และการขยายตลาดไปยงตางประเทศ
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
ธรกจ SMEs มกจะมปญหาในการขาดประสทธภาพการผลตและบรหารจดการ
การปรบปรงประสทธภาพการผลตและการจดระบบการผลตใหกบ SMEs
ใหความรในการจดการและปรบปรงระบบการผลต ผานทงการฝกอบรมและคอรสออนไลน
กรมสงเสรมอตสาหกรรม
การพฒนาระบบการบรหารจดการ
ใหความรในการปรบปรงระบบบรหารจดการ อาท การจดการสตอก ระบบการขาย ระบบบญช
รวบรวมโปรแกรมในการจดการธรกจทเหมาะสมกบประเภทธรกจ หรออาจจะมการทดลองใชงาน
กรมสงเสรมอตสาหกรรม
สรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑ
การสรางตราผลตภณฑ
ชวยใหค าปรกษาเกยวกบการออกแบบตราผลตภณฑ
ท าการประชาสมพนธใหผบรโภคทราบถงตราผลตภณฑจาก SMEs ไทย
กรมสงเสรมอตสาหกรรม ส านกงานสงเสรมวสาหกจ
ขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.)
กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ
สมาคมอาหารแปรรป หอการคา
การสรางผลตภณฑใหม
สนบสนนเงนทนส าหรบการสรางนวตกรรมและ R&D
ใหค าปรกษาในการสรางผลตภณฑใหม
ธนาคารพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมแหงประเทศไทย (SMEs Bank)
ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.)
สถาบนอาหาร แนวโนมผบรโภคทรกสขภาพมากขน
การปรบปรงคณภาพสนคา
ใหความรเกยวกบมาตรฐานสนคาสากลประเภทอาหารแก SMEs
ส านกงานมาตรฐานสนคาอาหารและเกษตรแหงชาต
สถาบนอาหาร
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 13 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ใหเงนอดหนนในการปรบปรงการผลตเพอใหไดมาตรฐาน
ใหเงนอดหนนและค าปรกษาในการขอใบรบรองมาตรฐานสนคา
กรมสงเสรมอตสาหกรรม สถาบนอาหาร
การคาตางประเทศมตนทนทางการคาทสง
การสงเสรมการจ าหนายสนคาผาน E-commerce
พฒนา thaitrade.com ใหรจกในวงกวาง
รวมมอกบ Platform สากลและใหความรและอ านวยความสะดวกผประกอบการทตองการลสตสนคาใน Platform สากล อาท Ebay Amazon
กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ
สนคาของ SMEs อาจไมไดรบมาตรฐานสนคาสากลทจ าเปนตอการสงออก
การสงเสรมให SMEs พฒนาคณภาพสนคาและไดรบมาตรฐานสนคาสากล
ใหความรเกยวกบมาตรฐานสนคาสากลประเภทอาหารแก SMEs
ใหเงนอดหนนในการปรบปรงการผลตเพอใหไดมาตรฐาน
ใหเงนอดหนนและค าปรกษาในการขอใบรบรองมาตรฐานสนคา
ส านกงานมาตรฐานสนคาอาหารและเกษตรแหงชาต
สถาบนอาหาร กรมสงเสรมอตสาหกรรม สถาบนอาหาร
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 14 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
การสรางนวตกรรมหรอ R&D ใหกบ SMEs (ถาม)
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
แนวโนมของผบรโภคทรกสขภาพมากขน
ปรบปรงกระบวนการผลตและสารเคม/วตถดบทใชในการเพาะปลกและการผลตใหเปนไปตามมาตรฐานสากล
ใหความรถงการปรบปรงกระบวนการผลตทเปนไปตามมาตรฐานสากล
ใหความรถงสารเคมและวตถดบทหามใช และสารเคมหรอวตถดบทใชทดแทนเพอใหเปนไปตามมาตรฐานสนคา
ใหเงนทนสนบสนนในการปรบเปลยนการผลตใหเปนไปตามมาตรฐานสนคาสากล
ส านกงานมาตรฐานสนคาอาหารและเกษตรแหงชาต
สถาบนอาหาร ธนาคารเพอ
การเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.)
ความตองการ ความหลากหลายในผลตภณฑ
สงเสรมการสรางผลตภณฑอาหารแปรรปชนดใหมและมความหลากหลาย
ใหความชวยเหลอทางการเงนกบผประกอบการทตองการคดคนผลตภณฑใหม
ใหความรเกยวกบการ จดทะเบยนความลบทางการคา
ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.)
กรมสงเสรมอตสาหกรรม
สถาบนอาหาร
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 15 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
การเชอมโยง SMEs ไทยและอาเซยนใน GVCs
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
สนคาของ SMEs อาจไมไดรบมาตรฐานสนคาสากลทจ าเปนตอการสงออกของ Lead Firms
การสงเสรมให SMEs พฒนาคณภาพสนคาและไดรบมาตรฐานสนคาสากล
ใหความรเกยวกบมาตรฐานสนคาสากลประเภทอาหารแก SMEs
ใหเงนอดหนนในการปรบปรงการผลตเพอใหไดมาตรฐาน
ใหเงนอดหนนและค าปรกษาในการขอใบรบรองมาตรฐานสนคา
ส านกงานมาตรฐานสนคาอาหารและเกษตรแหงชาต
สถาบนอาหาร กรมสงเสรมอตสาหกรรม สถาบนอาหาร
ความไมไววางใจระหวาง SMEs กบผประกอบการขนาดใหญในการรวมมอกน
การคมครองสนทรพยทางปญญา
ชวยเหลอการจดทะเบยนความลบทางการคาและสทธบตร
กรมทรพยสนทางปญญา
การสงเสรมสหกรณการเกษตรและหนวยงานกลาง
ใหสหกรณการเกษตรหรอหนวยงานกลาง เขามาเปนตวกลาง ความรวมมอระหวางผประกอบการรายใหญและ SMEs
ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (ธกส.)
สหกรณการเกษตร สมาคมอาหารแปรรป สมาคมอน ๆ ทเกยวของ
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 16 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางสรปขอเสนอแนะเชงนโยบายอตสาหกรรมพลงงานทดแทน
การสรางความเขมแขงใหกบ SMEs และการขยายตลาดไปยงตางประเทศ
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
สรางผประกอบการ SMEs ใหม และสรางความเขมแขงให SMEs ส าหรบตลาดในประเทศ
“มนโยบายทชดเจนในการสนบสนนตลาด Solar Rooftop”
ก าหนดรปแบบการสนบสนนและการรบซอไฟฟาทผลตจาก Solar Rooftop ทชดเจน อาท Net Metering, Net Billing รวมถงรปแบบการซอขายไฟฟาในลกษณะใหม ๆ อาท P2P Trading
ปรบปรงขอจ ากดดานกฎระเบยบทอาจเปนอปสรรคตอการเตบโตของตลาด
กระทรวงพลงงาน (พน.) ส านกงานคณะกรรมการ
ก ากบกจการพลงงาน (สกพ.)
สรางขอไดเปรยบในการแขงขนใหกบ SMEs ส าหรบตลาดในประเทศ
“สงเสรม SME ใหสามารถเขาถงการจดซอจดจางภาครฐ”
ก าหนดเกณฑในการประมลโครงการพลงงานแสงอาทตยของภาครฐและรฐวสาหกจเพอสนบสนนผประกอบในประเทศ การใหสทธประโยชนทางภาษ และ/หรอ อตราพเศษในการรบซอไฟฟาส าหรบผตดตง Solar Rooftop ทเลอกใชผลตภณฑและบรการทมสดสวนการผลตในประเทศตามเกณฑทก าหนด เปนตน
กรมบญชกลาง
สรางศกยภาพการแขงขนใหกบ SMEs ส าหรบตลาดตางประเทศ
“รวมกลมเพอสรางเครอขายทางธรกจ”
ยกระดบการรวมกลมของอตสาหกรรมจากสมาคม สสถาบนวจยและพฒนา เพอสนบสนนการด าเนนธรกจในตางประเทศ
สงเสรมการพฒนาขอมลเชงลกเพอสนบสนนการเขาสตลาดตางประเทศ อาท กฎหมาย กฎระเบยบ ทมความซบซอนและเฉพาะเจาะจง ฐานขอมลธรกจในหวงโซคณคา
กรมพฒนาธรกจการคา (พค.)
กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ (สค.)
ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.)
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 17 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
การสรางนวตกรรมหรอ R&D ใหกบ SMEs (ถาม)
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
พฒนาผลตภณฑใหมทเหมาะสมกบการใชงานเขตรอนชน เพอจบตลาดเฉพาะกลม
“สรางความรวมมอในการขบเคลอน R&D เพอพฒนาผลตภณฑใหม”
สรางความรวมมอระหวางภาคเอกชน สถาบนการศกษา เพอพฒนานวตกรรมผลตภณฑและบรการใหม ๆ
ก าหนดมาตรฐานของผลตภณฑและบรการรองรบผลตภณฑใหม
สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย
สมาคมอตสาหกรรมเซลลแสงอาทตยไทย (ยกระดบเปนสถาบนวจยฯ)
การเชอมโยง SMEs ไทยและอาเซยนใน GVCs
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
ใชประโยชนจากการสรางความรวมมอระหวางรฐตอรฐ เพอเปดโอกาสในธรกจพลงงานในตางประเทศ
“พฒนาความรวมมอระหวางประเทศแบบรฐตอรฐ เพอเปดตลาด”
สรางความรวมมอทางยทธศาสตร (Strategic Partnership) หรอการท า MOU ระหวางประเทศ แลกเปลยนการผอนคลายกฎระเบยบ และโอกาสในการท าธรกจ กบความเชยวชาญและการพฒนาศกยภาพบคคลากร
จดกจกรรมจบคธรกจระหวางประเทศในอาเซยนภายใตความรวมมอระหวางรฐตอรฐ (G2G)
ส านกความรวมมอระหวางประเทศกระทรวงพลงงาน
กระทรวงการตางประเทศ
สงเสรมการสรางความรวมมอระหวาง SMEs ไทยกบผเลนในอตสาหกรรมทเปน Lead Firms เพอขยายตลาดในอาเซยน
“สรางความรวมมอในการขบเคลอน R&D เพอพฒนาผลตภณฑใหม”
ใหสทธประโยชนใหกบบรษททมการรวมทนกบ SMEs ไทยทมการขยายตลาดไปในอาเซยน โดยอาจมเงอนไขของการสรางองคความร การวจยและพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสมส าหรบประเทศในอาเซยน รวมกบ SMEs ไทยและสถาบนการศกษา
ส านกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน (สกท.)
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 18 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางสรปขอเสนอแนะเชงนโยบายอตสาหกรรมยานยนตสมยใหม
การสรางความเขมแขงใหกบ SMEs
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
การรบรองคณภาพและมาตรฐานเพอใหสามารถเขาไปรวมในหวงโซการผลต
“Certified SMEs”
มหลกสตรหรอโครงการพฒนาความสามารถของ SMEs ทงทางดานบคลากร และเทคโนโลยการผลต โดยเนนองคความรทเกยวของกบยานยนตไฟฟา
มการทดสอบและตรวจสอบอยางสม าเสมอ
มใบรบรองคณภาพและมาตรฐานทบรษทตางชาตยอมรบ
สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม
สมาคมยานยนตไฟฟา กระทรวงแรงงาน สถาบนวจยวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) ส านกงานคณะกรรมการ
นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)
เพอให SMEs สามารถสนองความตองการของ OEMs และ Tier-1
เสรมความสามารถในการออกแบบผลตภณฑ (“Design”)
ศนยทใหความชวยเหลอการพฒนาและออกแบบผลตภณฑทมสอดคลองกบความตองการของผผลต OEMs และ Tier-1
การใหความชวยเหลอจ าเปนตองมความตอเนองและสม าเสมอ
สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม สมาคมยานยนตไฟฟา สถาบนวจยวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) ส านกงานคณะกรรมการนโยบาย
วทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)
เพอผลกดนให SMEs ปรบกระบวนการผลตโดยเนนไปทการ Renovate Production Process
ปรบนโยบายการสนบสนนเรองการใชเครองจกรในกระบวนการผลตใหมาเนนเรองปรบกระบวนการแทน
กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการสงเสรม
การลงทน (สกท.) ส านกงานคณะกรรมการ
นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)
เพอชวย SMEs ลดความเสยงและภาระตนทนทเกดขนจากความผนของอตสาหกรรมยานยนตไฟฟา
นโยบายดานภาษ หรอนโยบายทใหแรงจงใจทงทางดานการเงน และไมใชดานการเงน
การหกลดหยอนภาษ หรอใหระยะเวลาผอนปลน หรอปลอดภาษ หากผประกอบการมการผลตทเกยวของกบยานยนตไฟฟา ทงนอาจมการก าหนดกรอบการสนบสนน หรอระยะเวลาไมเกนกวาทก าหนด
กระทรวงการคลง กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการสงเสรม
การลงทน (สกท.)
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 19 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
การขยายตลาดใหกบ SMEs ไปยงตางประเทศ (ถาม)
ไมม
การเชอมโยง SMEs ไทยและอาเซยนใน GVCs
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
การรบรองคณภาพและมาตรฐานเพอใหสามารถเขาไปรวมในหวงโซการผลต
“Certified SMEs”
มหลกสตรหรอโครงการพฒนาความสามารถของ SMEs ทงทางดานบคลากร และเทคโนโลยการผลต โดยเนนองคความรทเกยวของกบยานยนตไฟฟา
มการทดสอบและตรวจสอบอยางสม าเสมอ
มใบรบรองคณภาพและมาตรฐานทบรษทตางชาตยอมรบ
สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม
สมาคมยานยนตไฟฟา กระทรวงแรงงาน สถาบนวจยวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหง ประเทศไทย (วว.)
ส านกงานคณะกรรมการ นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)
เพอให SMEs สามารถสนองความตองการของ OEMs และ Tier-1
เสรมความสามารถในการออกแบบผลตภณฑ (“Design”)
ศนยทใหความชวยเหลอการพฒนาและออกแบบผลตภณฑทมสอดคลองกบความตองการของผผลต OEMs และ Tier-1
การใหความชวยเหลอจ าเปนตองมความตอเนองและสม าเสมอ
สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม สมาคมยานยนตไฟฟา สถาบนวจยวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) ส านกงานคณะกรรมการ
นโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน.)
ชวยให SMEs เขารวมหวงโซการผลตไดโดยก าหนดใหพกดภาษศลกากรทเกยวของมความชดเจนมากขน และใหขอมลเกยวกบกฎทมาของสนคา (Rule of Origin: ROO) โดยจะชวยให SMEs สามารถน าเขาและสงออกชนสวนและองคประกอบอน ๆ ทใชในการประกอบยานยนตนนท าไดสะดวกรวดเรวขน
สรางความชดเจนเรองพกดภาษศลกากร และเรองการใชสทธประโยชนทเกยวของกบ ROO
ทบทวนเรองความชดเจนเกยวกบพกดภาษศลกากรทเกยวของกบชนสวนของยานยนตไฟฟา และเรองประโยชนของ ROO
สอสารขอมล และสรางความเขาใจใหแก SMEs
กระทรวงการคลง กระทรวงพาณชย
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 20 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
การใหขอมลเรองการบรหารจดการ(Management Style) ภายในเครอขายการผลตรถยนตแตละแบบ
ศนยขอมลทชวยเหลอการเชอมโยงขอมล การบรหารจดการระหวาง SMEs กบเครอขายการผลตในอตสาหกรรม ยานยนตไฟฟา
ภาครฐหรอสถาบนเฉพาะทเขามามบทบาทในการใหขอมลเรองการบรหารจดการ ภายในเครอขายการผลตรถยนตแตละแบบ และการชวยเหลออบรม พรอมทงชวยเหลอดานอน ๆ ทจ าเปน จะชวยให SMEs สามารถเขาไปเปนสวนหนงเครอขายรถยนตของแตละคายทมรปแบบการบรหารจดการ แตกตางและ ไมเหมอนกน
สถาบนยานยนต กระทรวงอตสาหกรรม ส านกงานคณะกรรมการสงเสรม
การลงทน (สกท.)
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 21 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
ตารางสรปขอเสนอแนะเชงนโยบายอตสาหกรรมการบนและโลจสตกส
การสรางความเขมแขงใหกบ SMEs และการขยายตลาดไปยงตางประเทศ
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
SMEs ในสาขาโลจสตกสไทย ยงมความสามารถดานภาษาและคอมพวเตอรไมดพอ จงไมมความเขมแขงในการขยายตลาดไปตางประเทศ
ใหมการจดท าคณวฒวชาชพ มการฝกอบรมและทดสอบแบบออนไลน เพอเสรมสรางความรทจ าเปนในงานเฉพาะดาน
เปดหลกสตรองคความรเฉพาะดานการบนและโลจสตกส พรอมความรทางภาษาและคอมพวเตอรทจ าเปนในการปฏบตงาน
ออกใบรบรองวชาชพ
สถาบนคณวฒวชาชพ (องคการมหาชน)
สวทช. สนช. กระทรวงอดมศกษาฯ องคการวชาชพ (TIFFA,
TAFA, ฯลฯ) บรษทขนาดใหญของไทยเมอไปลงทนตางชาต มกจะไมน า SMEs โลจสตกสไปใหบรการดวย ตางกบกรณของเกาหลใต ญปน ไตหวนทจะไปดวยกน
รฐบาลไทยควรมนโยบายทชดส าหรบบรษทขนาดใหญทรฐถอหน และรฐวสาหกจ เมอมการลงทนหรอเปดตลาดในตางประเทศใหน า SMEs ภาคโลจสตกสไทยเขาตลาดไปดวยกน
ใหออกเปนมต สคร. ในการลงทนหรอขยายกจการในตางประเทศส าหรบรฐวสาหกจ ตลอดจนบรษท (มหาชน) ทกระทรวงการคลงเปนผถอหน
ใหเปนเงอนไขส าหรบบรษทขนาดใหญไทยทจะไปเปดตลาดในตางประเทศและขอความชวยเหลอจากรฐบาล
ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ
กระทรวงการคลง
SMEs ไทยมเงนทนและบคลากรไมพอทจะเขาท าโครงการขนาดใหญ หรอใชสทธประโยชนของภาครฐ
ให SMEs ในแตละสาขาวชาชพมการจดตงสมาคม และอาจจดตงเปนบรษท เพอรบโครงการขนาดใหญ หรอเขาในนคมฯ ตาง ๆ
รฐบาลควรสนบสนน SMEs ใหกอตงสมาคม โดยเปดเวทใหพบปะกน และอาจเปดพนท หรออ านวยความสะดวก พรอมเปนทปรกษาในการจดตงสมาคมวชาชพ
กระทรวงพาณชย
การสรางนวตกรรมหรอ R&D ใหกบ SMEs (ถาม)
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
การม R&D รวมกนระหวาง SMEs กบบรษทขามชาต จะชวยท าให SMEs ไดงานอยางตอเนองและยงยน และขยายกจการใน GVCs ได
ใหม R&D รวมกนระหวางบรษทผผลตสนคากบบรษทผใหบรการโลจสตกส ตลอดจนใหมทปรกษาดานโลจสตกสใหค าปรกษาและประเมนผล
ใหทนสนบสนนแบบมเงอนไขส าหรบ SMEs ทมศกยภาพ โดยใหมการพฒนาควบคกบผผลตสนคา และมการประเมนผลตรวจสอบ
ส านกงานนวตกรรมแหงชาต
ธพว. สสว.
I ITD POLICY BRIEF I การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของประเทศสมาชกอาเซยนสความเชอมโยงกบหวงโซคณคาโลก
(Global Value Chain)
- 22 - สถาบนระหวางประเทศเพอการคาและการพฒนา (องคการมหาชน)
International Institute for Trade and Development (Public Organization) I www.itd.or.th I
การเชอมโยง SMEs ไทยและอาเซยนใน GVCs
ความตองการ/ แรงจงใจในการมนโยบาย
นโยบายทเสนอ แผนปฏบตการทจ าเปน หนวยงานทรบผดชอบ
ฐานขอมลผประกอบการโลจสตกสของแตละประเทศยงมอยอยางจ ากด ไมเปนไปตามแผน ASEAN Vision 2020 ท าใหผประกอบการไมสามารถเชอมโยงกนเองไดดพอ
สรางฐานขอมลผประกอบการโลจสตกสของไทยใหสมบรณ และเผยแพรผานเวบไซต ตลอดจนผลกดนใน ทประชมอาเซยนใหแตละประเทศใช
จดใหมเวทพบปะระหวาง ผประกอบวชาชพในสาขาเดยวกนในอาเซยน
ท าฐานขอมล (Platform) ผประกอบการโลจสตกส แสดงขอบเขตการใหบรการใหสะดวกตอการสบคน
จดงาน Trade Show ส าหรบผประกอบการโลจสตกสไทย ในประเทศอาเซยน (โดยเฉพาะ CLMV) เพอใหมการจบคธรกจ
กรมการคาภายใน กรมเจรจาการคา
ระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย สมาคมผประกอบการ
วชาชพตาง ๆ