रुकुम(पश्चि��म) र जुम्लामा कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ सम्�न्धी जनपरामश� काय�क्रमको स्थलगत भ्रमर्णा प्रवित�ेदन

(२०७५।५।१० देखि+ १६ सम्म)

(जुम्ला श्चिस्थत कर्णाा�ली प्रावि�धिधक शिशक्षालयमा सामाजिजक वि�कास सधिमवितका माननीय अध्यक्षज्यू लगायत सदस्यज्यूहरुको अनुगमन)

अनुगमनकर्ता�

न�मथर पद भ्रमण गरेको जि�ल्ल�

माननीीय

राजु नेपाली, अध्यक्ष,

सामाजिजक वि�कास सधिमवित

रुकुम(पश्चि��म), जुम्ला

माननीीय

कौशिशला�ती +त्री,

सदस्य,

सामाजिजक वि�कास सधिमवित

रुकुम(पश्चि��म)

माननीीय

ठम्मर बहादुर वि�ष्ट,

सदस्य,

सामाजिजक वि�कास सधिमवित

रुकुम(पश्चि��म), जुम्ला

माननीीय

पदम्ा +ड्का, सदस्य,

सामाजिजक वि�कास सधिमवित

रुकुम(पश्चि��म), जुम्ला

माननीीय

यज्ञ बहादुर विब.सी.,

सदस्य,

सामाजिजक वि�कास सधिमवित

रुकुम(पश्चि��म), जुम्ला

माननीीय

सुशील कुमार थापा,

सदस्य,

सामाजिजक वि�कास सधिमवित

रुकुम(पश्चि��म), जुम्ला

माननीीय

गोपाल शमा�, सदस्य,

प्रदेश सभा, कर्णाा�ली प्रदेश

रुकुम(पश्चि��म)

माननीीय

दे�ी �ली, सदस्य,

प्रदेश सभा, कर्णाा�ली प्रदेश

रुकुम(पश्चि��म)

माननीीय

दीनबनु्ध शे्रष्ठ,

सदस्य,

प्रदेश सभा, कर्णाा�ली प्रदेश

जुम्ला

पृष्ठभूमिमः

कर्णाा�ली प्रदेश, प्रदेश सभा अन्तग�त सामाजिजक वि�कास सधिमवितबाट धिमवित २०७५ भाद्र ११ गत े रुकुम(पश्चि��म), �ौरजहारी र २०७५ भाद्र १४ गत े जुम्ला जिजल्लाको +लङ्गामा आयोजिजत कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ उपर सुझा� संकलन काय�क्रममा सहभागी भए पशिO कर्णाा�ली प्रावि�धिधक शिशक्षालय र कर्णाा�ली स्�ास्थ्य वि�ज्ञान प्रवितष्ठानको स्थलगत भ्रमर्णा गरिरयो । काय�क्रमको उददे्�य भूधिम व्य�स्था, कृविT तथा सहकारी मन्त्रालयल े धिमवित २०७५ असार १९ गत े प्रदेश सभा सशि��ालयमा दता� गराएको कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ २०७५ श्रा�र्णा ११ गत े सदनमा टेबुल भई २०७५ श्रा�र्णा १८ गते सैदध्ान्तिन्तक Oलफल सविकई २०७५ श्रा�र्णा २५ गते सामाजिजक वि�कास सधिमवितमा पठाइएकोमा उक्त वि�धेयक सधिमवितमा Oलफलको क्रममा रहेको हुँदा कर्णाा�ली प्रदेशका सु+_त, दैले+, जाजरकोट, सल्यान, रुकुम(पश्चि��म), जुम्ला, मुगु र काशिलकोट जिजल्लाका जिजल्ला सहकारी संघका अध्यक्ष तथा जिजल्लाका अगु�ा सहकारीकमaहरुसंग उक्त वि�धेयक उपर परामश� गन_ रहेको शिथयो । साथै भ्रमर्णाका क्रममा जनपरामश� तथा सुझा� संकलनका अवितरिरक्त जुम्ला जिजल्लामा रहेका कर्णाा�ली वि�ज्ञान स्�ास्थ्य प्रवितष्ठान, कर्णाा�ली प्रावि�धिधक शिशक्षालयको अनुगमन गनु�का साथ ै त्यहाँका पदाधिधकारीहरुसंग अन्तरविक्रया समेत गरिरएको शिथयो । यस प्रवित�ेदनले उक्त काय�क्रममा जिजल्लाका सहकारीकमaहरु र काय�क्रमका सहजकता�द्वारा कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ का सम्�न्धमा सुझाइएका सुझा�हरु र भ्रमर्णाका क्रममा शिलईएका तस्विस्�रहरु समेटी तयार गरिरएको O ।

कण�ली प्रदेश सहक�री वि$धेयक सम्$न्धी सुझ�$ संकलन क�यक्रम, रुकुम(पश्चि./म), /ौर�ह�रीः

धिमवित २०७५ भाद्र ११ गते रुकुम(पश्चि��म), �ौरजहारीमा कर्णाा�ली प्रदेश, प्रदेश सरकार अन्तग�त सामाजिजक वि�कास सधिमवितको आयोजना, भूधिम व्य�स्था कृविT तथा सहकारी मन्त्रालयको सम�न्य तथा यूएनविडपीको सहयोगमा कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ सम्�न्धी सुझा� संकलन काय�क्रम सं�ालन गरिरएको शिथयो । काय�क्रममा दैले+, सु+_त, जाजरकोट, सल्यान र रुकुम(पश्चि��म)का सहकारीकमaहरु संग परामश� गन_ भविनएकोमा +राब सडक र मौसमको प्रवितकूलताका कारर्णा सल्यान जिजल्लाका सहभागीहरुको उपश्चिस्थवित हुन सकेन । दैले+, सु+_त, जाजरकोट, र

रुकुम(पश्चि��म)का करिरब एक सय दश जना सहभाविगहरु रहेको काय�क्रममा सहकारी वि�भागका पू�� रजिजष्टार सुदश�न ढकालले कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ का अन्त��स्तुका बारेमा जानकारी गराउनुका साथ ै सहभागीहरुलाई जिजल्लागत �ार समूहमा वि�भाजन गरी वि�धेयकका �ारेमा Oलफल गराई सामूविहक प्रस्तुतीकरर्णा गराईएको शिथयो । काय�क्रम सामाजिजक वि�कास सधिमवितका अध्यक्ष माननीय राजु नेपालीको अध्यक्षतामा तथा माननीय ठम्मर बहादुर वि�ष्ट, माननीय कौशिशला�ती +त्री, माननीय पदम्ा +ड्का, माननीय यज्ञ बहादुर विब.सी., माननीय सुशील कुमार थापा, माननीय गोपाल शमा�, माननीय दे�ी �ली, �ौरजहारी नगरपाशिलकाका प्रमु+, उपप्रमु+, प्रदेश सभा सशि��ालयका विनधिमत्त सशि�� दिदनेश नाथ भट्ट, भूधिम व्य�स्था, कृविT तथा सहकारी मन्त्रालयका उपसशि�� गोपाल बरालको आवितथ्यतामा सम्पन्न भएको शिथयो । काय�क्रम सं�ालन प्रदेश सभा सशि��ालयका शा+ा अधिधकृत तथा सामाजिजक वि�कास सधिमवितका सशि�� प्रेम प्रसाद आ�ाय�ले गनु� भएको शिथयो ।

कण�ली प्रदेश सहक�री वि$धेयक सम्$न्धी सुझ�$ संकलन क�यक्रम, �ुम्ल�ः

धिमवित २०७५ भाद्र १४ गते जुम्ला, +लङ्गामा कर्णाा�ली प्रदेश, प्रदेश सरकार अन्तग�त सामाजिजक वि�कास सधिमवितको आयोजना, भूधिम व्य�स्था कृविT तथा सहकारी मन्त्रालयको सम�न्य तथा यूएनविडपीको सहयोगमा कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ सम्�न्धी सुझा� संकलन काय�क्रम सं�ालन गरिरएको शिथयो । काय�क्रममा काशिलकोट, जुम्ला र मुग ु जिजल्लाका सहकारीकमaहरु संग परामश� गन_ भविनएकोमा +राब सडक र मौसमको प्रवितकूलताका कारर्णा मुग ु जिजल्लाका सहभागीहरुको उपश्चिस्थवित हुन सकेन । जुम्ला र काशिलकोटका करिरब प�ास जना सहभाविगहरु रहेको काय�क्रममा सहकारी वि�भागका पू�� रजिजष्टार सुदश�न ढकालले कर्णाा�ली प्रदेश सहकारी वि�धेयक, २०७५ का अन्त��स्तुका बारेमा जानकारी गराउनुका साथै सहभागीहरुलाई वि�भिभन्न तीन समूहमा वि�भाजन गरी वि�धेयकका �ारेमा Oलफल गराई सामूविहक प्रस्तुतीकरर्णा गराईएको शिथयो । काय�क्रम सामाजिजक वि�कास सधिमवितका अध्यक्ष माननीय राज ु नेपालीको अध्यक्षतामा तथा माननीय ठम्मर बहादुर वि�ष्ट, माननीय पदम्ा +ड्का, माननीय यज्ञ बहादुर विब.सी., माननीय सुशील कुमार थापा, जिजल्ला

समन्�य सधिमवितका संयोजक, प्रमु+ जिजल्ला अधिधकारी , भूधिम व्य�स्था, कृविT तथा सहकारी मन्त्रालयका अधिधकृतद्वय +ड्क बहादुर +ड्का र दिदपक भण्डारी को आवितथ्यतामा सम्पन्न भएको शिथयो । काय�क्रम सं�ालन प्रदेश सभा सशि��ालयका शा+ा अधिधकृत तथा सामाजिजक वि�कास सधिमवितका सशि�� प्रेम प्रसाद आ�ाय�ले गनु� भएको शिथयो ।

���रकोट जि�ल्ल�क� प्रविर्ताविनधिधहरुब�ट प्र�प्र्ता सुझ�$ः (सम्प�दन नगरिरएको)1. सहकारी ऐन सहकारी मैत्री हुनुपन_ ।2. सहकारी �डा +ुम्च्याउनुको साटो सहकारी �गaकरर्णा हुनुपन_ ।3. सदस्यहरु व्य�सायी बन्ने नीवित अ�लम्�न गनु�पन_ ।4. स्थानीय तहमा बनाउने सधिमवितको सूशि�मा सहकारी पारिरनुपन_ ।5. सहकारी वि�कासमा स्थानीय तह संग साझेदारीको नीवित अ�लम्�न गरिरनुपन_ ।6. धेरै पूँजी दिदएर श्रमलाई संकलन गरेर अगाविड बढ्ने सन्दभ�मा स्थानीय

सरकारको महत्�पूर्णा� भूधिमका हुनुपन_ ।7. स�ल र सक्षम सहकारी संस्थाका लाविग बशिलयो र प्रभा�कारी आन्तरिरक

विनयन्त्रर्णा प्रर्णााली हुनुपन_ ।8. सहकारीको माध्यमबाट दिदगो वि�कास लक्ष्य प्राप्तीकालाविग कृविT उत्पादन, शिशक्षा

स्�ास्थ्य लगायत संस्थामा राज्यबाट सहयोग गरिरनुपन_ ।9. उत्पादन क्षेत्रमा काम गन_ सहकारी संस्थालाई सहुशिलयत दरको कजा� तथा

अनुदान उपलब्ध गराउनु पन_ ।10. अल्पकाशिलन, मध्यकाशिलन र दिदघ�काशिलन उत्पादनका क्षेत्र तफ� उन्मु+ गन_ नीवित

अ�लम्�न गरिरनुपन_ ।11. गरिर�ी, भोकमारी, स्�ास्थ्य पहुँ�, समा�ेशी गुर्णास्तरीय शिशक्षा, लैङ्विगक समता

+ानेपानी सरसफाईमा पहु�, आदुविनक उजा�मा पहुँ�, समा�ेशी दिदगो आर्थिथrक �ृदध्िध, पू�ा�धार दिदगो औद्योगीकरर्णा, असमानताको अनत्य, समा�ेशी सुरभिक्षत र दिदगो मान� �स्ती, उपभोग र उत्पादनको ढाँ�ा सुविनश्चि��त, जल�ायुपरिर�त�न र प्रभा�मा काय� योजना, श्रोतसाधनको प्रयोग, संरक्षर्णा दिदगो प्रया�रर्णाीय

प्रर्णाालीको प्रयोग, समा�ेशी समाज तथा न्यायमा पहुँ� जस्ता कुरामा सहकारी माफ� त सहयोग पुर्‍याउने नीवित राज्यले ल्याउनुपन_ ।

12. सरकारले सहकारीका नीवितगत कुरा तथा बजेटमा प्राथधिमकता दिदनुपन_ ।13. संघीय सरकार, प्रदेश सरकार र स्थानीय सरकारल े सहकारी साझेदारी

काय�क्रम ल्याउनुपन_ ।14. दातृविनकायहरु स्थानीय सहकारीहरुसंगको साझेदारीमा काय�क्रम सं�ालन

हुनुपन_ ।15. प्रदेश स्तरीय सहकारी प्रशिशक्षर्णा केन्द्र स्थापना गरिरनुपन_ । 16. जिजल्ला/प्रदेशस्तरीय शिसत भण्डारर्णा विनमा�र्णा गरिरनुपन_ ।17. प्रारस्विvक सहकारी उत्पादन जिजल्ला सहकारी, प्रशोधन र प्रदेश सहकारी संघले

बजारीकरर्णाको काय� गन_ गरी नीवित बन्नुपन_ ।18. सहकारी संघहरुलाई बशिलयो र मजबुत बनाउने नीवित हुनुपन_ ।19. गाउँ गाउँमा सहकारी शिशक्षा शिशवि�र सं�ालन गन_ योजना बनाउनुपन_ ।20. सहकारीका सं�ालक अन्य सधिमवित, उपसधिमवित तथा कम��ारीहरुलाई दक्ष

बनाउन ताशिलम काय�क्रम हुनुपन_ ।21. स्थानीय तह र जिजल्ला सहकारी संघ �ी� सहकारी नीवित विनमा�र्णा तथा

काया�न्�यनमा समन्�यात्मक भूधिमका रहने नीवित बनाउनुपन_ ।22. सं�ालक सधिमवितको संख्या विनधा�रर्णा कम्तिम्तमा/बदिढमा भन्ने हुनुपन_ ।23. कृविT तथा बहुउददे्श्चि�शय सहकारी संस्थाहरुले ब�त तथा ऋर्णाको कारो�ार गन�

पाइने नीवित हुनुपन_ ।24. सहकारी संस्थागत वि�कासकालाविग १ जना दक्ष जनशशिक्तको व्य�स्थापन हुनुपन_

।25. संघ/संस्थाको परिरभाTा अलग अलग गरिरनुपन_ ।26. दफा २ को बँुदा +ारेजीहुनुपन_ ।27. परिरचे्छद २ दफा १२ को २ तोविकएको भन्ने शव्दलाई 28. दफा ३०-२ कृविT, स्�ास्थ्य, शिशक्षा भन्ने हटाउनुपन_ ।29. कुनै सहकारी संस्थाबाट कजा� शिलई विफता� नगन_ सदस्यहरुलाई सोही संस्थाको

विनर्णा�यानुसार राज्यबाट उपलब्ध हुने से�ा सापेक्ष कजा� विफता� गराउनुपन_ ।

30. दफा ३१- ५ मा सहकारी बैंकको सदस्यता नेपाल सरकारपविन हुन पाउने31. स्थानीय तह र प्रदेश कानुन नबाभिझने गरी ऐन विनमा�र्णा गनु�पन_ ।32. १००० जना भन्दा बदिढ सदस्य भए प्रवितविनधिधमूलक साधारर्णा सभा संस्थालाई

समूह गठन गदिठत समूहले ५ जना बराबर १ जना प्रवितविनधिध Oनौट गरी सोको आधारमा साधारर्णा सभा सम्पन्न गन_ ।

33. परिरचे्छद ६ दफा ४९ को ७ मा ले+ा तथा सं�ालक सधिमवितको काय� अ�धिध बढीमा �ार �T� भन्ने शब्द राखि+नुपन_ ।

34. जिजल्ला जिजल्लामा सहकारी समन्�य इकाई हुनुपन_ ।,35. सहकारी र विनजी क्षेत्र बी� वि�भेद नहुने नीवित बन्नुपन_ ।36. शेयर विफता� नभई हस्तान्तरर्णा हुने ।37. सहकारीलाई कर Oुटको व्य�स्था गरिरन े नीवित ल्याउनुपन_ । �ाल ु व्याज र

आम्दानीमा करOुट हुनुपन_ ।38. अविन�ाय� शिशक्षालाई वि�द्यालय पाठ्यक्रममा राखि+नुपन_ ।

सरु्खे9र्ता जि�ल्ल�क� प्रविर्ताविनधिधहरुब�ट प्र�प्र्ता सुझ�$ः (सम्प�दन नगरिरएको)1. कर कम गनु�पन_, २० प्रवितशत, प्रकृवित हेरी ,।2. सहकारी शिशक्षा, लभिक्षत �ग�लाई कसरी बनाउने, सहकारी प्रशिशक्षर्णा काय�क्रम

ऐनमा राख्ने, सहकारी स�ेतनामा ऐनमा आउने ।3. अनुगमन वि�ज्ञबाट हुनुपन_ ।4. मविहला सहकारी दता� सहजीकरर्णा, उददे्�यको आधारमा गन_ ।5. कृविT सहकारी संस्थाको ७५ प्रवितशत अनुदान ।6. परिरचे्छद १९ दण्डजरिर�ाना मा राम्रो काय� गन_लाई प्रोत्साहनको व्य�स्था हुनुपन_

।7. परिरचे्छद १६ सदस्य संख्या र अनुगमन कारो�ारको आधारमा �गaकरर्णा �ा

शे्रर्णाी8. परिरचे्छद १४ मा सहकारीले विन�ा��न नीवित र ऋर्णा नीवित उल्ले+ गन_9. ले+ापरिरक्षर्णा गदा� सम्�म्तिन्धत सहकारी संस्थाको काया�लयमा गई ले+ापरिरक्षसले

ले+ापरिरक्षर्णा गनु�पन_ ।

10. नगरपाशिलका �ा गाउपाशिलकाको एउटै �डामा एउटै प्रकृवित र उददे्श्चि�शय १ मात्र स्�ीकृती दिदने प्रा�धान हुनुपन_ ।

11. भैरहेका सहकारीलाई प्र�ध�न गनु�पन_ ।12. सरकारले दिदएको अनुदानको �ार्षिTrक प्रवितफलको मूल्याङ्कन गन_ ।

दैलेर्खे जि�ल्ल�क� प्रविर्ताविनधिधहरुब�ट प्र�प्र्ता सुझ�$ः (सम्प�दन नगरिरएको)1. सहकारी संस्था दता� गदा� ३३ प्रवितशत मविहला हुनुपन_, सं�ालक सधिमवितमा पविन

३३ प्रवितशत मविहला अविन�ाय�हुनुपन_ ।2. प्रदेश सरकारबाट अनुदान र अनुगमन हुनुपन_ ।3. जिजल्ला सहकारीले राम्रोकाम गन_ सहकारीलाई प्रोत्साहन पुरस्कृत को व्य�स्था

हुनुपन_ ।4. सहकारीको न्यूनतम उमेर १६ �T� हुनुपन_ र अधिधकतम उमेर पविन तोविकनुपन_ ।5. वि�Tयगत सहकारीको काम, कत�व्य पविन तोविकनुपन_6. सं�ालक सधिमवित र सदस्यहरुलाई ताशिलमको व्य�स्था हुनुपन_ ।7. सहकारी संस्थाको ले+ापरिरक्षर्णा शुल्क र कर सम्�न्धी हेर फेर गनु�पन_ र मविहला

सहकारीलाई कर Oुट हुनुपन_ ।8. सरकारबाट शिलनुपन_ से�ा सुवि�धा दिददा सम्�म्तिन्धत विनकायले कुनै न कुनै

सहकारीको सदस्य हुनुपन_ ।

�ुम्ल� र क�धिलकोट जि�ल्ल�क� प्रविर्ताविनधिधहरुब�ट प्र�प्र्ता सुझ�$ः (सम्प�दन नगरिरएको)

1. वि�धेयक पविहले आउनुपन_ ।2. हु�हु O ।3. कर्णाा�ली नभई करनाली ।4. कम�कान्डमात्र पुरा नगनु�पन_ ।5. वि�Tयसू�ी नभएको ।6. सहकारी ऐनमा सहकारीको संर�नागत ढा�ा हुनुपन_ ।7. ब�त तथा ऋर्णाको कारो�ार गन�पाउनुपन_ ।8. सहकारीका वि�Tय तोविकनुपन_ ।9. परिरचे्छद १५ को एकीकरर्णा वि�घटन दता� +ारेज, शिलश्चि��विडटी पशिOको सम्पत्ती

सम्व्नधिधत सदस्यको हुने ।10. सहकारी संस्थाको गुर्णास्तर �ृदध्िध गन� एकीकरर्णा गदा� सरकारीस्तरबाट

व्य�स्थापन गरिरने ।11. शैभिक्षक पाठ्यक्रम र उद्योग नीवितमा पविन सहकारी समा�ेश हुनुपन_ ।12. परिरचे्छद ५ को २८ सदस्यताहरुको हकमा स्�ास्थ्य लगायत अन्यलाई पविन

सदस्यता दिदन �ाधा नपन_ ।13. प्रदेश सरकारको बजेटमा सहकारी शिशT�कमा अविन�ाय� वि�विनयोजन हुनुपन_ ।14. सहकारी संस्था दता� क्षेत्र, वि�स्तार र अनुदान शिलन जिजल्ला संघको शिसफारिरस

अविन�ाय� हुनुपन_ ।15. सहकारीहरुको अनुगमन मूल्याङ्कन र विनयमन गन� वि�Tयगत सहकारी र

जिजल्ला संघको जिजम्मे�ारी हुने ।16. पुराना सहकाी संस्थाहरुको स्थायी ले+ा नम्�र शिलनु पदा� एकपटककालाविग

करOुटको व्य�स्था हुने ।17. सहकारी संस्थाको उत्पादन एक क्षेत्रबाट अक� क्षेत्रमा बजार वि�स्तार गन� कर

Oुट हुने ।18. सहकारीहरुलाई न्यायोशि�त र व्य�श्चिस्थतरुपमा अनुदान प्राप्त हुनुपन_ ।

19. सहकारीहरुबाट सन्त्रालयमा जाने ०.५ प्रवितशत मुनाफा ०.१ हुनुपन_ र बाँकी सम्�म्तिन्धत जिजल्ला संघमा जानुपन_ ।

20. कृविT र बहुउददे्श्चि�शय लगायत सबै सहकारीले ब�त तथा ऋर्णाको कारो�ार गन� पाउनुपन_ ।

21. परिरचे्छद १५ को गुर्णास्तर�ृदध्िध गन� एकीकरर्णा गदा� सरकारीस्तरबाट व्य�स्थापन गरिरनुपन_ ।

22. शैभिक्षक पाठ्यक्रम र उद्योग नीवित मा पविन सहकारी समा�ेश हुने ।23. परिरचे्छद ५ को २८ सदस्यताको हकमा स्�ास्थ्य लगायत अन्यलाई पविन सदस्यता

शिलन �ाधा नपन_ ।24. प्रदेश सरकारको बजेटमा सहकारी शिशT�कमा अविन�ाय� वि�विनयोजन हुनुपन_ ।25. सहकारी संस्थाहरु करदाता काया�लयमा दता� प्रकृयामा सरकारी �ा सरकारबाट

५ % करदाता काया�लयले २०% शिलईरहेका Oन् । कम भन्दा कम शिलनुपन_ ।26. सहकारी संस्थाहरुको तरलता �ृदध्िध हुनुपO� ।27. सहकारी संस्थाहरुका पदाधिधकारीहरुलाई एक व्यशिक्त एक पद हुनुपO� ।28. सहकारी संस्थाहरुलाई बैङ्क तथा वि�भित्तय संस्था प्रत्यक्ष रुपमा सदस्यहरु संघ

सहकारीहरु बदिढ विनकट हुने भएको हुँदा राज्यले सहकारी संस्थाहरुलाई बदिढ प्राथधिमकता दिदनुपन_ ।

29. सहकारीको व्य�स्थापनमा जिजल्लाकै उत्पादनलाई पविहलो प्राथधिमकता दिदनुपन_ हो विक ।

30. कृविT उपज �स्तुहरुकोलाविग सम्�म्तिन्धत उत्पादिदत के्षत्रमा शिशत भण्डारको �जारीकरर्णा, जिजल्ला बाविहरसम्म शिलनलाई सम्�म्तिन्धत सहकारी संस्थाहरुलाई राज्यले प्राथधिमकता दिदनुपन_ ।

31. गाउपाशिलका �ा नगरपाशिलका स्तरिरय सहकारी संघका वि�Tयगत संघहरु व्य�स्थागरिरनुपन_ ।

32. वि�भिभन्न सहकारी संस्थाहरुका सदस्यहरुले शिलएको ऋर्णा भा+ा नाधिघसकेको हुन्O उक्त भाका नागेको ऋर्णालाई असुली गन� राज्यले वि�शेT कानुनी विनयम बनाई शिOटो असुली गन_ नीवित शिलनुपन_ ।

33. वि�भिभन्न सहकारी संस्थाहरुबाट +रिरद गरिरने कृविT �स्तु तथा उपकरर्णा आदी जुनसुकै �स्तुमा पविन विनशुल्क अन्सार से�ाको राज्यले व्य�स्था गरिरनुपन_ ।

34. वि�भिभन्न सहकारी संस्थाहरुलाई अनुदानमा कृविT �स्तुहरुको वि�शेT व्य�स्थापन र �जारीकरर्णा को व्य�स्था गनु�पन_ ।

भ्रमणक� क्रमम� धिलईएक� केही र्तास्$ीरहरुः

कर्णाा�ली स्�ास्थ्य वि�ज्ञान प्रवितष्ठान, जुम्ला

जुम्ला सदरमुकाम, +लङ्गा

रुकुम(पश्चि��म), �ौरजहारीमा सं�ाशिलत काय�क्रम

सहभागीहरु समूहमा Oलफल गद�