8/9/2019 Peace Analysis 12

1/8

1

ျငမိ္းခမး္ေရး

 

စစတ္မး္

 

၁၂

)

။

 

ကးိကနေ္ ျမေျခာကက္ကိခ္လံကရ္ျခငး္၊

 

မံးကးိ

 

စစရ္ာဇ၀တမ္ႈ

 

နငွ္

 

ဥေပဒစးိမိးေရး။

 

 ျမန္ မာဆိ  ရိ   းစကား နွင္  ့  ကိ   းကားသံ  းသပ္ မည္ဆိ   ပါက  ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိင္ နွင္  ့  စစ္အစိ   းရ  တဖ ြ  ့ လံ   း 

ေျမေျခာက္ ကိ   က္ခံ လိ   က္ရျပီ  ဟ ဆိ  န  ိင္သည္။ ေျမသည္ေ ေသနရံ  သာမက ေျခာက္ ပင္ ေျခာက္ေသ ့ေနျပီ ျဖစ္သျဖင္  ့ 

 မည္သည္  ့အဆိ ပ္ မွ  

 မရွ  ိနိ  င္ေတာ့။ 

အႏၱရာယ္ ျပ်နိ င္ရန္ ေ၀လာေ၀းဟ 

အ၇ာတခအား 

အထင္ေသးစ ာ 

 ပစ္ ပယ္ ထား 

ြခ့ရာမွ  ယင္ းက ျပန္ လည္ ျပီ း အၾကီ းအကယ္ ျပသနာရွ ာလာေသာ အခါ ေျမေျခာက္ ကိ   က္ခံရသည္  ဟ  တင္ စား

ေျပာဆိ   ၾေကလ့ရွ  ိ ျခင္ းပင္။  ဖန္ ကားရွင္ ဦ းေဆာင္သည္  ့  ကိ   းကန္ ့ေျမေျခာက္ က ျပန္ ကိ   က္ လိ   က္ေသာအခါကာခ်ပ္  

 မင္ းေအာင္ လႈ  ိင္ နွင္  ့  စစ္အစိ   းရ  တဖ ြ  ့ လံ   းတန္ လႈ ပ္ေျခာက္ ျခားသ ားၾကရသည္။ အဘယ္ေၾကာင္  ့နည္ း။ 

 ဤျပသနာကိ    ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိင္ အရွ က္ေျေပျပာေနသလိ   “ြရ တခ်ိ ့က ိသတျ္ပးီထကေ္ျပးသားြခြတ 

ရာဇ၀တသ္ား

 

တဥးီက

 

ဥးီေဆာငျ္ပးီ

 

တငိး္ျပညလ္ျံခေံ်ရးကိ

 

ထပိါးေအာငလ္ပေ္နတာ။”  ဟူ၍ ေအပၚယံေၾကာေကန 

ခဥ္ းကပ္၊  စစ္ေရးအင္အားသံ   းျပီ း ေျဖရွင္ းရံ  နွင္  ့  လံ   း၀မရနိ  င္ ပါ။  ဖန္ ကားရွင္ဦ းေဆာင္သည္  ့  ကိ   းကန္ ့အဖ ြ  ့ က ဆင္ႏြႊ ြ  

သ ားြခ  ့သည္  ့  လတ္ ေတလာစစ္ ပြသည္  လူ ခ့ႏၶ ာကိ   ယ္၏ ေအပၚယံ တင္ ေတ ရ့သည္  ့ အနာဖ ေကလး  တခနွင္  ့  တူသည္။ 

သိ   ့ရာတင္ 

 ယင္ းကိ   

 လိ မ္ းေဆးမွ နွင္  ့ 

 က စား၍ 

 မရနိ  င္ ပါ။ 

အဘယ္ေၾကာင္  ့ဆိ  ေသာ္ 

 ယင္ းအနာဖ ေကလးမွ ာ 

 ကင္ဆာ၏ 

ေအပၚယံ  လကၡ ဏာျဖစ္ေနျပီ း အတင္ းတင္  မားစ ာလႈ  ိ က္ စားေနြခ့ ျပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင္  ့ ပင္။ 

 ကိ   းကန္ ့ မွ ာ  တိ  င္ းရင္ းသား  လူ မိ်းအျဖစ္သတ္ မွ တ္ခံေရသာ္ လည္ း  စင္ စစ္အားျဖင္  ့  တရ တ္ႏ ယ္ မား ျဖစ္သည္။ 

 ကခင္နွင္  ့ ရွ မ္ းတိ   သ့ည္ ျမန္ မာနိ  င္ငံဘက္ ျခမ္ းတင္  လူ မားစအဓိ ကေအျခစိ   က္ ကာ ေနထိ  င္ ၾေကသာ္ လည္ း  တရ တ္ 

နိ  င္ငံဘက္ ျခမ္ း  တင္ လည္ း ေဒသခံ  တိ  င္ းရင္ းသားလူ မိ်းအျဖစ္  အသိအမွ တ္ ျပ်ခံ ရသည္။  ထိ  နည္ းတူ စ ာ ၁၈ ရာစနွ စ္ မား 

 ကြထ က ရွ မ္ းျပည္ေအရွ ့ေျမာက္ေဒသတင္ ေအျခစိ   က္ေနထိ  င္ လာြခ့သည္  ့  ကိ   းကန္ ့အား  တရ တ္ႏ ယ္ ဖ ားျဖစ္ေသာ္ 

 လည္ း ျမန္ မာနိ  င္ငံ၏  တိ  င္ းရင္ းသားလူ မိ်းတမိ် းအျဖစ္  အသိအမွ တ္ ျပ်  ြခ  ့ ပံ  ရသည္။  ကိ   းကန္ ့ ျပသနာကိ    တရ တ္ 

 မန္ းတည္ းစိ တ္ေအျခခံနွင္  ့ ဆက္ စပ္ မၾကည္  ့သင္  ့။ ျမန္ မာန  ိင္ငံ၏  တိ  င္ းရင္ းသား  လူ မိ်းတမိ်းရႈ ေဒါင္  ့ နွင္  ့ ျပည္ေထာင္ စ 

အမိ်းသားေရး၀ါဒ 

အျမင္ မွသာ 

 ၾကည္  ့သင္  ့ ပါသည္။ 

 ယင္ းမွ ာ 

အဘယ္နည္ း။ 

 ကမာၻ တခင္ဆက္သ ယ္ေဆာင္ရ က္သည္  ့  ေယန ့ေခတ္i  ၾကီ းတင္  လူ တဦ းခင္ းစီ၏ အခင္  ့ေအရးကိ   အဓိ က 

 ထားသည္  ့  လူ ့အခင္  ့ေအရးii  က ေရွ ့ တန္ းေရာက္ လာြခ  ့သည္  ့အခန္ိ တင္  လူ သ့မိ  င္ းအစကြထ က  တည္ရွ  ိ လာြခ့သည္  ့ 

 မိ မိ တိ   ့ လူ မိ်းတမိ်းခင္ းစီ ကိ   ေအျခခံသည္  ့  လူ မိ်းေရး၀ါဒ iii သည္ လည္ း ျပန္ လည္အားေကာင္ းရွင္သန္ လာသည္။ 

သာဓကအားျဖင္  ့ အိ မ္နီ းျခင္ း နိ  င္ငံ မားကိ    ၾကည္  ့ ပါ။ အႏိၵ  ိ ယ နွင္  ့  ထ  ိင္ း  တိ   ့သည္ ဒီ မိ   ေကရစီ ကိ   အမိ်းသားေရး၀ါဒနွ င္  ့ 

 ယွဥ္ တ ြ  ကင္  ့သံ   းၾကသည္။  ထိ  င္ းအမိ်းသားဟ  ဆိ   လိ   က္ လွ င္  တနိ  င္ငံ လံ   းရွ  ိ  ထိ  င္ းနိ  င္ငံသားအားလံ   းကိ    လႊ မ္ းျခ်ံသည္  ့ 

ေသဘာေဆာင္သည္။ အင္ဒီ းယန္ းiv အမိ်းသားဟ  ဆိ   လိ   က္ လွ င္ အႏိၵ  ိ ယ နိ  င္ငံအတင္ းရွ   ိ လူ မိ်းအားလံ   း ( တမီ လ္၊ 

အရူဒူ၊ ဆစ္ အစရွ  ိသျဖင္  ့) အားလံ   းကိ   လႊ မ္ းျခ်ံသည္။  တရ တ္နိ  င္ငံ တင္  ကန္ ျမဴနစ္ ၊ ဆိ  ရွ ယ္ လစ္  စနစ္ ကိ   အမိ်းသားေရး  

 ၀ါဒနွင္  ့  ယွဥ္ တ ြ သံ   းသည္။

  တရ တ္အမိ်းသားဟ

 ဆိ   လိ   က္ လွ င္

  တရ တ္

  တနိ  င္ငံ လံ   းရွ  ိ

 နိ  င္ငံသားအားလံ   းကိ  

  လႊ မ္ းျခ်ံရာေရာက္သည္။ ျပသနာမရွ  ိ ၾက။ 

အဘယ္ေၾကာင္  ့ဆိ  ေသာ္  ထိ  င္ းတင္ အလန္နည္ းသည္  ့  လူဦ းေရ သာလွ င္  ထိ  င္ းမဟ တ္သည္  ့အျခားတိ  င္ းရင္ း 

သားမားျဖစ္သည္။  တရ တ္နိ  င္ငံ တင္ လည္ း  ထ  ိနည္ းလည္ းေကာင္ းပင္။ အႏိၵ  ိ ယ  တင္ အင္ဒီ းယန္ း  ဟူေသာအမည္ မွ ာ 

အိ  ိႏၵ  ိ ယ နိ  င္ငံအတင္ းရွ   ိ မည္သည္  ့  လူ မ ိးတမိ်းတည္ းကိ   မွ ကိ   ယ္စားမျပ်။  ေအမရိ ကန္ န  ိင္ငံ မွ ာြက  ့သိ   ့ ပင္  လူ မိ်းအားလံ   း 

 ကိ    လႊ မ္ းျခ်ံမွ ည္  ့ေခၚထားျပီ း ဘံ   ပိ  င္ဆိ  င္သည္  ့ နိ  င္ငံေရးအမည္v ျဖစ္ေနသည္။  လူ ့အခင္  ့ေအရးကိ    တဘက္ က  ပိ   မိ   တန္ 

ဘိ   းထားလာၾေကသာ္ လည္း  မိ မိသက္ဆိ  င္ရာ  တိ  င္ းျပည္ ကိ  ေ နာက္ခံ ျပ်သည္  ့ အမိ်းသားေရး၀ါဒ  ေအျခခံ ျဖင္  ့  ကမာၻ 

 တခင္ဆက္သ ယ္ေဆာင္ရ က္သည္  ့ ေခတ္ ၾကီ းကိ   ခဥ္ းကပ္ လာၾကသည္ မွ ာ  ကမာၻ ၾကီ း၏လမ္ းေၾကာင္ းလိ   ျဖစ္ လာသည္။ 

8/9/2019 Peace Analysis 12

2/8

2

 ျမန္ မာနိ  င္ငံ တင္ အမိ်းသားေရး၀ါဒကိ    မည္သိ   ့ လက္ေတ ့ေဖေၚဆာင္ မည္နည္ း။ ျပသနာရွ  ိ လာသည္။  တရ တ္ 

နွင္  ့  ထိ  င္ းနိ  င္ငံ တိ   ့ ြက  ့သိ   ့ ျမန္ မာလူ မိ်းလူ ဦ းေရက အမားစ ၾကီ းလည္ းမဟ တ္ ျပန္။  ကန္သည္  ့  တိ  င္ းရင္ းသားမားစေပါင္ း 

 လွ င္ ျမန္ မာလူ မိ်းလူ ဦ းေရထက္  ပိ   ျပီ းမားသည္ ဟူေသာ သံ   းသပ္ခက္ မားထ က္ လာသည္။  တိ  င္ းရင္ းသားမား၏ အမည္ 

ေရွ ့ တင္ ဦ း၊ ေဒၚ  စသျဖင္  ့ ထည္  ့ေပးလိ   က္ ျပီ း ျမန္ မာအျဖစ္ေအျပာင္ းခံ လိ   က္ရသူဦ းေရ ေအရအတ က္ မွ ာလည္ း  မနည္ း

ေၾကာင္ း ေထာက္ ျပမႈ မားရွ  ိ လာသည္။  မည္သိ   ့ ျဖစ္ေစ၊ ေသခာေသာအခက္ မွ ာ ျမန္ မာဟ ဆိ   လိ   က္ လွ င္ ျမန္ မာလူ မိ်းစ   လူ မားစ ၾကီ းကိ   ညႊန္ းဆိ  သည္  ့ ေသဘာေရာက္ေနသျဖင္  ့ အျခားကရင္၊  ကရင္နီ၊  ကခင္၊ ခင္ း၊  မန္၊ ရခိ  င္၊ ရွ မ္ း  စသူ တိ    ့

 က  မိ မိ တိ   ့ ကိ   ရည္ညႊန္ းသည္ ဟ  မခံ ယူန  ိင္ ၾက။  ထိ  အြထ တင္  ကိ   းကန္ ့ လည္ းပါရွ  ိ ပါမည္။  တိ  င္ းျပည္၏ နိ  င္ငံေရးအမည္ 

သည္  လူ မိ်း   ကိ   ယ္ စားျပ်မႈ  နွင္  ့ ဆက္ စပ္ ကာ ျပသနာျဖစ္ လာသည္။ 

 “ကိ   းကန္ ့ ဟာ ငါတိ   ့ ျမန္ မာေတ  ပိ  င္ ြတ  ့ နယ္ေျမ ျဖစ္ တယ္။” ဟူ၍ ဆိ   လိ   က္ေသာအခါ  လူ မိ်းနွ စ္ မိ်း၏   ပဋ   ိ ပကၡ 

အသင္ ကိ  ေ ဆာင္သားသည္။ ၄င္ းတိ   ၏့  မူရင္ းဇာတိ နယ္ေျေမဟာင္ းကိ   ျပန္ ၀င္ေၾကာင္ း  ဖန္ ကားရွင္အဖ ြ  ့ က ေထာက္ 

 ျပသည္။  “ကိ   းကန္ ့နယ္ေျမမွ ာ  က်ပ္ တိ   ့ တင္ ထားြတ  ့ တရား၀င္ အစိ   းရကိ    ဖန္ ကားရွင္ အဖ ြ  ့ က  တိ   က္ခိ   က္ တာဟာ 

 တိ  င္ းျပည္ြရ အ့ခ်ပ္အျခာအာဏာကိ    ထိ ပါးတာြဘ။” ဟ  ကာခ်ပ္   မင္ းေအာင္ လႈ  ိ  င္ က ေျပာသည္။  ဤတင္  တရား၀င္ 

အစိ   းရဟူသည္ မွ ာ အဘယ္နည္ း  ဟူ၍ ေမးစရာရွ  ိ လာသည္။ 

 တျပည္ေထာင္ စနစ္vi  ကိ    ကင္  ့သံ  းသည္  ့ နိ  င္ငံ တင္  ၀န္ ၾကီ းခ်ပ္ က သက္ဆိ  င္ရာ ျပည္နယ္အတင္ းရွ  ိ  မိ မိ 

နွ စ္သက္ရာ  ပ ဂ  ိ်လ္ တဦ းကိ   အ ပ္ခ်ပ္ ေရးမႈ းအျဖစ္  တိ   က္ရိ   က္ လွ မ္ းျပီ း ေရ းခယ္ လိ   က္ ျခင္ းမွ ာ သဘာ၀  ကသည္။ သိ   ့ရာ 

 တင္ ျပည္ေထာင္ စန  ိင္ငံ တင္ မူေ ဒသတခ ကိ    ကိ   ယ္ ပိ  င္အ ပ္ခ်ပ္ခင္  ့ ေပးလိ   က္သည္ဆိ  လွ င္ အဆိ   ပါ ေဒသအတင္ း ရွ  ိ 

 လူ ထ က ေရ းေကာက္ တင္ေျမွ ာက္ ျခင္ းခံရသူ ျဖစ္ မွသာလွ င္  တရား၀င္ အ ပ္ခ်ပ္ခင္  ့ရွ  ိသည္။  ကိ   းကန္ ့ေဒသတင္ ျမန္ မာ့ 

 တပ္ ေမတာ္ က ေရ းခယ္ ကာ အ ပ္ခ်ပ္ခင္  ့ ေပးလိ   က္သည္  ့  ပိ  င္ေစာက္ခိန္ သည္  တရား၀င္အစိ   းရျဖစ္ ပါ့ မလား။ အကယ္ 

၍  ပိ  င္ေစာက္ခိန္ နွင္  ့  ဖန္ ကာ ရွင္ နွ စ္ဦ းတိ   ့ ကိ   းကန္ ့နယ္ေျမတင္  ယွဥ္ ျပ်ိင္ ျပီ း  လ တ္ လပ္သည္  ့ေ ရးခယ္ တင္ေျမွ ာက္ ပ ြ  

 ကင္ းပခင္  ့ရမည္ ဆိ   ပါက  ဖန္ ကားရွင္ ေအရးခံရမည္  မွ ာ ေသခာေလာက္သည္။ 

 ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိ  င္ ေခါင္ းေဆာင္သည္  ့ ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ က  ကိ   းကန္ ့ ျပသနာေအပၚခဥ္ းကပ္ ပံ    လ ြ ေန

ေၾကာင္ းကိ   ဆိ   လိ  ရင္ းျဖစ္သည္။  ကိ   ယ္ ပိ  င္အ ပ္ခ်ပ္ ခင္  ့ေရဒသ ဆိ   ပါက သူ ့ေဒသတင္ သူ ့ လူ မိ်းမားနွ င္  ့ ေဒသခံအျခား 

 တိ  င္ းရင္ းသား  လူ မိ်းမားက ေရ းခယ္ တင္ေျမွ ာက္ခံရသူ အ ပ္ခ်ပ္ မွသာ  တရား၀င္ အစိ   းရျဖစ္န  ိင္ ပါမည္။ ျမန္ မာ့  တပ္ 

 ေမတာ္ က ေရ းခယ္သူ ကိ   အ ပ္ခ်ပ္ခင္  ့ေပးလိ   က္ ျပီ း  ယင္ းကိ    တရား၀င္အစိ   းရဟ သတ္ မွ တ္ လိ   ပါက  ၂၀၀၈ ခနွ စ္ 

 ဖြ ့ စည္ းပံ   ကိ   ျပင္ရပါမည္။  ပဒ္ မ  ၅၆ (င) ပါ  “ကိ   းကန္ ့ ကိ   ယ္ ပိ  င္အ ပ္ခ်ပ္ခင္  ့ရ ေဒသ”   ဟူသည္  ့ အမည္ မွေန၍  “ ျမနမ္ာ့ 

တပေ္မတာ

 

ကယိပ္ိငအ္ပ္ခ်ပ္ခငေ္ရဒသ”   ဟူ၍ ေျပာင္ းရန္ လိ   ပါမည္။ 

 ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိ  င္ က  ဖန္ ကားရွင္အား  မူ းယစ္ေဆး၀ါးေရာင္ း၀ယ္သူ ၾကီ း၊  လက္နက္ေမွ ာင္ခိ   ထ တ္သူ ၾကီ း၊ 

ြရ ၁၇

 ဦ းကိ  

 သတ္ ျဖတ္သူ

 ရာဇ၀တ္ေကာင္ ၾကီ းအျဖစ္ စ ပ္ စ ြ  လာသည္။

  ဤသည္ကိ  

 ဥေပဒစိ   းမိ   းေရး

 ရႈေဒါင္  ့ မွ

  ၾကည္  ့ မွသာ

 

ေအျဖမွန္ ကိ   ေတ နိ့  င္ ပါမည္။  တကယ္ တန္ းရာဇ၀တ္ မႈ  ကဴးလ န္ရိ   းမွန္ လွ င္  ကဴးလ န္သည္  ့အခိန္ တင္  မည္သူ ့ ကိ    မဆိ   

ခစ္ ျခင္ း၊  မန္ းျခင္ း  ကင္ းစ ာနွင္  ့ ေအရးယူရပါမည္။  မိ မိ က ခစ္ေနသည္  ့ အခိန္ တင္ ျပစ္ မႈ မားကိ    ဖ  ံ းကယ္ ထား၊  မိ မိ က 

 မန္ းသားသည္  ့အခိန္ ျပစ္ မႈ မရွ  ိ ပါြဘ လွ က္ ျပစ္ မႈ လ ပ္ ျပီ း ေအရးယူရန္  ၾက်ိးစားေနမည္ဆိ   ပါက  မည္သည္  ့အခါတင္ မွ  

ဥေပဒစိ   းမိ   းေရး  မရွ  ိနိ  င္၊  တိ  င္ းျပည္ စစ္ မွန္သည္  ့  တည္ ျငိ မ္ မႈ  မရနိ  င္ ပါ။ 

 ဖန္ ကားရွင္ဘက္ ကမူ ဘိန္ းစိ   က္ ပ် ိးေရးကိ   ၄င္ းကိ   ယ္ တိ  င္ဦ းေဆာင္၍  တိ   က္ ဖက္ြခ  ့ေၾကာင္ း၊ အျခားစီ းပားေရး 

 လ ပ္ငန္ းမားကိ    တိ   းခြ ့ လ ပ္ေစျပီ း နိ  င္ငံ ျခားရင္ းနွ  ီ းျမ်ွပ္ နွ  ံ မႈ မားကိ   ခင္  ့ ျပ်ြခ့သျဖင္  ့ေ ဒသတင္ းလူ ထ စီ းပ ားေရး  တိ   းတက္ 

 လာြခ့ေၾကာင္ းဆိ  သည္။ ေသခာေသာအခက္ မွ ာမူ  ဖန္ ကားရွင္  ကိ   းကန္ ့ေဒသကိ    ၾကီ းစိ   းြခ့ စဥ္ က ဘိန္ းစိ   က္ ပိ်းမႈ  

 တိ   က္ ဖက္ေရးေအာင္ ျမင္ေအာင္  လ ပ္နိ  င္ြခ  ့သည္ ဟူ၍ န၀တ  စစ္အစိ   းရကိ   ယ္ တိ  င္ က  ဖန္ ကားရွင္နွင္  ့  လက္ တ ြ  ကာ  ဂ ဏ္  ယူ  ၀င္  ့ ၾက ားြခ့ ၾကသည္။ အကယ္၍  ဖန္ ကားရွင္သည္  မူ းယစ္ရာဇာၾကီ းျဖစ္ြခ့ လွ င္  ထိ   စဥ္ က အဘယ္ေၾကာင္  ့ ေအရးမယူ 

8/9/2019 Peace Analysis 12

3/8

3

ြခ့သနည္ း။ ဘိန္ းစိ   က္ ကဆင္ းျပီ း ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္၏  ၀င္ေင ကိ    ထိခိ   က္ေစြခ့သျဖင္  ့ ၄င္ းေအပၚတင္ အမန္ းပ ားလာြခ့ 

ေၾကာင္ းျဖင္  ့  ဖန္ ကားရွင္ က ျပန္ လွန္ စပ္ စ ြ သည္။ 

ဥေပဒစိ   းမိ   းေရးသည္ ဘက္ တဘက္ တည္ းကိ  သာ  ၾကည္  ့၍မရပါ။ 

၁၉၈၉ ခနွ စ္  မတ္ လ ( ၂) ရက္ေ န ့ တင္  ဖန္ ကားရွင္ ဦ းေဆာင္သည္  ့  ကိ   းကန္ ့အဖ ြ  ့ ဗကပ  ေကနခြ ထ က္၊  “ ျမန္ မာႏိ  င္ငံ  လူ မိ်းစ  ဒီ မ  ိ ေကရစီ  မဟာမိ တ္ တပ္ေပါင္ းစ” MNDA တည္ေထာင္ လိ   က္သည္  ့အခန္ိ မွ စ၍ နအဖ  စစ္အစိ   းရ 

နွင္  ့ အပစ္အခတ္ရပ္ ေြစရး  လ ပ္ လိ   က္ ျပီ းသည္  ့ေနာက္  ကိ   းကန္ ့ေဒသသည္ ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ ၏  တိ   က္ရိ   က္ က ပ္ ြက မႈ 

ေအာက္သိ   ့ ကေရာက္သားြခ  ့သည္။  ထိ  အခိန္ တင္ ျမန္ မာစစ္ တပ္သည္  စစ္ရာဇ၀တ္ မႈ  ၾကီ းကိ   ကဴးလ န္ြခ  ့သည္။ 

“ကးကနေ္ဒသ မာွ ဖန္ ႏင ့ရန ္တိြရ႕ မ်ိးႏယစ္အလကိ ္အားၿပိ်င္ ေနရာလြခၾကမႈကြလ ကာလေတလွာကလ္းံ 

ရြွခပါတယ။္

 

၁၉၉၀ ျပညႏ့စေ္ကာ

 

ကာလမာွေတာ့

 

ဖန္

 

ႏင့

 

ရန္

 

တြရ႕

 

ပဋပိကဟာ

 

အႀကးီအကယေ္ ပၚထကလ္ာြခၿပီး

 

အျပန္

 

အလနွလ္ကန္ကက္င္

 

တကခ္ိကၾ္ကြတအထ ိျဖစေ္ပၚလာြခပါတယ။္

 

ကမး္လ၊ံ

 

ခငး္ေရႊေဟာ၊ ေလာကက္ငေ္ကန

 

မးံကအထေိသာ ကးကနန္ယေ္ျေမဒသအတင္းမာွ ဒ - ဗလိခ္်ပ္မွဴးႀကီ း ခငည္ႊနြ္ရ႕ ေထာကလ္မွး္ေရးတပေ္ကန 

ဝငေ္ရာက ္ျဖနေ္ျေဖပးြခရရာမာွ

 

ကမ္းလေံဒသတဖကက္

 

ရန္

 

အပက္

 

အပငိအ္စားေပးြခၿပးီ၊

 

မဆံာေလခါငး္ ေဆာင္ြတ

 

အပ္စကေတာ့

 

မန္းကးေဒသက

 

ခတမး္ခေပးြခရငး္၊

 

ခငး္ေရႊေဟာ၊ ေလာကက္င္

 

အပါအဝင္

 

အဓကိ

 

ကးကနန္ယေ္ျမ

ေဒသအမားစႀကးီကေတာ့ စစအ္စးိရြန ပထမဆးံနားလညမ္ႈ ရယူြခြတ ဖနက္ားရငွး္ေခါငး္ ေဆာင္ြတ အပ္စက အပငိ ္

စားေပးြခပါတယ။္”

 

“၂၀၀၀ ျပညႏ္စက္န္ခါနးီ ေအာကတ္ဘာ -၂၄ရကေ္နမာွ မးံကးိေဒက ဥကဌ မဆံာလက ိလနီငမ္င ္ဥးီေဆာင ္

ြတ အဖက အာဏာသမိး္ယဖူႀကိ်းစားြတ အျဖစအ္ပကတ္ခေပေၚပါကြ္ခၿပီး မဆံာလေကရာ၊ လနီငမ္င ္ကပါ နဝတြရ႕ 

စမီံခနခ္ေျဖရငွး္ေပးမႈကလကန္ာပါ့မယလ္

 

သထူကင္ါ

 

အျပနအ္လနွ္

 

တငျ္ပြခၾကပါတယ။္

 

နဝတ

 

စစအ္စးိရေကန ေျဖ

 

ရငွ္းေပးလကပ္ေံကတာ့ ယာလညး္အညက ္ၾကကလ္ညး္ေအမာ ေပၚလစကီ ကငသ့းံထင္ ၾကညေ့နြခၿပးီမ ွလနီငမ္င ္

ေခါငး္ေဆာင္ြတ

 

တပဖ္ဝင္

 

၁၀၀ ေလာကက္

 

အနးီကပေ္သနတ္ြနေ တပ့စသ္တၿ္ပးီ

 

ကငး္ႀကးီႀကးီေတြထ

 

အစလက္

 

အၿပ်ံလကိျ္မပွပ္စြ္ခတယ။္”

vii

 

 ဤရာဇ၀တ္ မႈ ၾကီ းကိ    စစ္အစိ   းရအဆက္ဆက္ က  ဖံ   းကယ္ ထားြခ  ့သည္ မွ ာ ၁၅ နွ စ္အတင္ းခင္ းနင္ း  ၀င္ေရာက္ 

 လာြခ့ ျပီ။ အပစ္ရပ္အဖ ြ  ့ မားအတ က္ သခၤန္ းစာယူ ၾကရပါမည္။  ဤ၇က္ စက္ မႈ ၾကီ းကိ    ၾကည္  ့ ကာ  တိ  င္ းရင္ းသားမား၏ 

 စိ တ္ တင္ ငါတိ   ့ လက္ ြထ မွ ာ  လက္နက္ ကိ  င္ ထားမွသာ ဘ၀အာမခံခက္ရွ  ိ မယ္ ဟ  ယံ   ၾကည္ လာၾေကသာအခါ ျပည္ တင္ း

 ျငိ မ္ းခမ္ းေရးမွ ာ  လိ   က္ေေလ၀းေလ ျဖစ္ေနသည္။  ဤရာဇ၀တ္ မႈ ၾကီ းကိ   ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ က  ကဴးလ န္ြခ့ ျခင္ းမဟ တ္ ဟ 

ဆိ   ပါက  က လသမဂ ျငိ မ္ းခမ္ းမႈ  ထိ မ္ းသိ မ္ းေရး  တပ္ မားviii  ကိ    ဖိ တ္ေခၚ၊  ကိ   းကန္ ့ေဒသကိ    ကလသမဂအ ပ္ခ်ပ္ မႈ 

 လက္ ြထသိ   ့အပ္၊ န  ိင္ငံ တကာစံ   းစမ္ းစစ္ေဆးေရးအဖြ ့ix  ဖြ ့ စည္ းစစ္ေဆးေစမည္ဆိ   လွ င္ အမႈ မွန္ေပၚလာပါမည္။ 

ဥေပဒစိ   းမိ   းေရး  မရွ  ိ ပါက ျပည္ တင္ းျငိ မ္ းခမ္ းေရး  မည္သိ   ့ မွ ရနိ  င္ဘ ယ္ မရွ  ိ။  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  အရ ြရ တပ္ ဖ ြ  ့ ကိ   

 တပ္ ေမတာ္၏  က ပ္ ြက မႈေအာက္ တင္ ထားရံ  သာမက  စစ္ဗိ   လ္ေဟာင္ းမားကိ   ြရ တပ္ ဖ ြ  ့ေခါင္ းေဆာင္ မားအျဖစ္ ေရႊ  ့

ေျပာင္ းခန္ ့ ထားလိ   က္ေသာအခါ ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ က  ကဴးလ န္ြခ  ့သည္  ့ ရာဇ၀တ္ မႈ ၾကီ းမားအား  မည္သိ   ့ မွ  ေဖၚထ တ္ 

 စစ္ေဆး၍မရနိ  င္ေတာ့။ 

 ကိ   ပါၾကီ းအမႈ၊ ေကအင္ ယူ မွ ေစာတာနိ သတ္ ျဖတ္ခံရမႈ၊  ဖားကန္ ့ မွ  ဂာဆင္ းအန္ိအမႈ၊ ရွ မ္ းျပည္ နယ္  မူဆယ္ 

ခရိ  င္ေ ကာင္ းခါးေကးရ ာမွ  ကခင္သာသနာျပ်ဆရာေမလးနွ စ္ဦ း  မဒိန္ းကင္  ့သတ္ ျဖတ္ခံရမႈ အစရွ  ိသျဖင္  ့ အမႈေပါင္ း

ေျမာက္ မားစာသည္ သိသိ ၾကီ းနွင္  ့  လက္သည္ ေမဖၚန  ိင္ြဘ အေစပာက္ေနရသည္။ ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ က  ကိ   ယ္ ကိ   ယ္ 

 တိ  င္ ကဴးလ န္ြခ  ့ေသာ ျပစ္ မႈ မားအား 

 ၂၀၀၈ 

 ဖြ ့ စည္ းပံ   

ေအျခခံဥေပဒနွင္  ့ 

အညီ 

 ကိ   ယ္  ့ ဖာသာကိ   ယ္ 

 တည္ေဆာက္ ထား 

သည္  ့ တရားရံ   းတင္  ကိ   ယ္  ့အမႈ ကိ   ယ္  စီရင္ခင္  ့ေရေနသာအခါ ေအျခေအနမွ ာ  ကမ္ းကန္ေအာင္ ပင္ ဆိ   း၀ါးေနပါေတာ့ 

8/9/2019 Peace Analysis 12

4/8

8/9/2019 Peace Analysis 12

5/8

5

 ၾကီ းခင္ညန္ ့ေခါင္ းေဆာင္သည္  ့  စစ္ေထာက္ လွ မ္ းေရးကလည္ း  ကိ   းကန္ းအဖ ြ  ့ ကိ   အျမန္ဆံ   းခဥ္ းကပ္ ကာ  လိ  အပ္ေသာ 

 ပံ  ့ ပိ   းကူညီ မႈ မားျပ်ြခ  ့သည္။ ရန္သူအား ဆန္ ့ ကင္သူ ကိ    မဟာမိ တ္ ျပ်လိ   က္သည္  ့ေသနဂၤဗဴဟာသာ ျဖစ္ သည္။  ကိ   းကန္  ့

နွင္  ့အလားတူ ပင္ ၁၉၈၉ ခနွ စ္ ဧ ျပီ လ (၁၇) ရက္ေန ့၌  ၀  တပ္ မားက ဗကပကိ    ထပ္ မံ ပန္ ကန္ ျပီ း  ၀ျပည္ေသးစည္ းညီ 

ည တ္ေရးပါတီ  ဟူ၍  ထပ္ မံ  တည္ေထာင္ လိ   က္ေသာအခါ  စစ္အစိ   းရသည္ ေအျပးအလႊ ားသားေရာက္ အသိအမွ တ္ ျပ်  

ဆက္ဆန္ေရးတည္ေထာင္ လိ   က္ ၾကသည္။ 

၁၉၈၀ ခနွ စ္  တ၀ိ   က္ တင္ ဗကပ ဥကၠဌ သခင္ဗသိန္ းတင္ ဦ းေဆာင္ ေတာင္ းဆိ  ြခ  ့ စဥ္ က ဗိ   လ္ခ်ပ္ေန၀င္ းျငင္ း 

ဆိ  ြခ  ့သည္  ့  ပါတီ၊  တပ္ နွင္  ့  လ တ္ေျမာက္ေဒသ  တည္ရွ  ိခင္  ့ေရရးဟူသည္  ့အခင္  ့ေအရး သံ   းရပ္ လံ   းအား  ၀သပ  ကိ  ေ ရွ ာ

ေရွ ာလွ ဴလွ ဴ ေပးအပ္ ျပီ း  တရား၀င္ ဟ န်တ္ မွ  ထ တ္ ေမျပာရံ   တမယ္ အသိအမွ တ္ ျပ်လိ   က္သည္။  တိ  င္ း  ၇င္ းသားမား 

 လိ   လားသည္  ့  တန္ းတူေရးနွင္  ့  ကိ   ယ္ ပိ  င္ ျပဌာန္ းခင္  ့ ကိ    ေယန ့ ျမန္ မာတနိ  င္ငံ လံ   းတင္  တကယ္ တန္ းေရန သည္ မွ ာ  ၀သပ 

သာရွ  ိသည္။ ၁၉၈၉ ခနွ စ္ ဧ ျပီ လ (၁၇) ရက္ေန ့ မွေနာက္ ပိ  င္ း  စစ္အစိ   းရအဆက္ဆက္နွင္  ့  ၀သပ ဆက္ဆန္ေရးသည္ 

အမားဆံ   း အားျဖင္  ့ ေကာင္ းမန္ြခ  ့သည္ ဟ ဆိ  နိ  င္သည္။ ေအၾကာင္ းနွ စ္ခက္ေၾကာင္  ့ ျဖစ္သည္။ 

 ၀သပ 

 တည္ရွ  ိေနျခင္ း ေၾကာင္  ့ 

ဗကပ 

ေအနျဖင္  ့ 

 လက္နက္ ကိ  င္ေတာ္ လွန္ စစ္ဆင္ႏႊ ြ  စရာ 

ေအျခခံနယ္ေျမ 

 မရွ  ိ ေတာ့။ ဗကပ သည္  စစ္အစိ   းရ၏ နိ  င္ငံေရးအာဏာကိ   ျခိ မ္ းေျခာက္နိ  င္သည္။  ၀သပ သည္ သူ ့နယ္ေျမမွ ာ သူအ ပ္ခ်ပ္  

ခင္  ့ေရနလွ င္ေၾကနပ္ေနမည္ ျဖစ္ သည္။ သိ   ့ ျဖစ္၍  ၀သပကိ   ဆက္ လက္ေမ းျမဴထားျခင္ းအားျဖင္  ့  စစ္အစိ   းရအတ က္ 

 ျပသနာမရွ  ိ။  ဤသည္ မွ ာ  ပထမ အခက္ ျဖစ္သည္။ ဗကပ ေအာက္ တင္  တကယ္ တန္ းတိ   က္ြခ  ့ ျပီ း  တိ   က္ရည္ခိ   က္ရည္ 

ရွ  ိသည္  ့  ၀သပ  တပ္ မားအား ေသနတ္သံ တိ တ္ေအာင္  လ ပ္ ထားန  ိင္သည္  ့ အခန္ိ တင္  စစ္အစိ   းရ၏ နိ  င္ငံေရးအာဏာကိ   

ဒ တိ ယ ျခိ မ္ းေျခာက္ လွ က္ရွ  ိေသာ  တိ  င္ းရင္ းသားတပ္ေပါင္ းစနွင္  ့ ေကာင္ းသားတပ္ ဖ ြ  ့ မားအား ေျခမႈန္ းနိ  င္သည္။ 

 ဤသည္ မွ ာ ဒ တိ ယ အခက္ ျဖစ္သည္။  လက္ေတ ့ တင္ လည္ း  စစ္အစိ   းရသည္  ၀သပ နွင္  ့ အပစ္ရပ္ ျပီ းေနာက္ ပိ  င္ း  ၀သပ 

ေအျခခံေဒသကိ   ရံ၍ခထားေသာ  တပ္ မားအနက္ ေအတာ္ မားမားကိ    ထ တ္ ကာ ၁၉၉၂ ခနွ စ္အထိ အတင္ း  မာနယ္ 

 ေပလာလတ္ေျမာက္ေဒသအား အၾကီ းအကယ္  ထိ   းစစ္ဆင္ြခ  ့သည္။ 

 ျခ်ံ၍  သံ   းသပ္ရလွ င္  ၀သပ  ကိ    လက္သပ္ေမးေခာ့ ထားျပီ း  ကန္သည္  ့ေ တာ္ လွန္ေရး အဖ ြ  ့အစည္ းမားအား 

 တခ ျပီ းတခ ေခမႈန္ းေရးမွ ာ  စစ္အစိ   းရအဆက္ဆက္ က  ကင္  ့သံ  းြခ  ့သည္  ့ ေသနဂၤဗဴဟာ ျဖစ္ သည္။  တခိ်  ့ကာလမား၌ 

 တင္ မားမႈ မားျဖစ္ ပားြခ  ့ေသာ္ လည္ း  လန္ြခ  ့သည္  ့  ၂၅ နွ စ္ေကာ္ ကာလအတင္ း  စစ္အစိ   းရနွင္  ့  ၀သပ  စစ္ တပ ြ  မွ  ျဖစ္ ပ ား 

ြခ့ ျခင္ းမရွ  ိ။  ၀သပ  ကလည္ း  ဤေအျခေအနအခင္  ့အလမ္ းကိ   သံ   းကာ သူ အ့င္အားကိ   သူ တည္ေဆာက္ြခ  ့သည္။  ယခ 

အခန္ိ ျပန္ခ်ပ္ ၾကည္  ့ လွ င္  ၀သပ သည္ အျြမ တန္ းတပ္ ၾကီ းအင္အား သံ   းေသာင္ းေကာ္ အထက္ရွ  ိရံ  သာမက  လက္နက္ 

 ၾကီ းငယ္ေအျမာက္အမား၊  တင္  ့ ကား နွင္  ့  စစ္ရဟတ္ ယာဥ္ မားပါ ရွ  ိေနျပီ ျဖစ္သည္။ 

 ဤသည္ မွ ာ  စစ္အစိ   းရအဆက္ဆက္ ၏  ကန္ ျမဴနစ္ ေၾကာက္ ေရာဂါနွင္  ့ (နိ  င္ငံေရးအရ ရိ   းသားစ ာေတာင္ းဆိ   

ေနၾကသည္  ့)

အျခားတိ  င္ းရင္ းသားေတာ္ လွန္ေရး အဖ ြ  ့အစည္ းမားအား

  တန္ းတူေရးနွင္  ့

  ကိ   ယ္ ပိ  င္ ျပဌာန္ းခင္  ့

  ေမပးလိ  

 

သည္  ့  လ ပ္ရပ္၊  စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ ကိ  သာ အသက္ သင္ းျပီ း ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ ကသာ ျပည္ေထာင္ စ  တခ လံ   း၏ 

နိ  င္ငံေရးအာဏာကိ    တင္ းၾကပ္ စ ာ  ယူ ထားလိ  ေသာ  ၀ိသေမလာဘ  တိ   ေ့ၾကာင္  ့ ျဖစ္သည္။  တိ  င္ းရင္ းသား ေတာ္ လွန္ေရး 

အဖ ြ  အ့စည္ းမားက ၄င္ းတ  ိ ့၏တပ္ မားပါ  တရား၀င္  ပါ၀င္ ဖြ ့ စည္ းေစျပီ း ျပည္ေထာင္ စ  တပ္ ေမတာ္ တရပ္အျဖစ္ စေပါင္ း 

 တည္ေထာင္ ၾကရန္ေ တာင္ းဆိ   လာေသာအခါ  လက္ရွ  ိ စစ္အစိ   းရက ခါးခါးသီ းသီ းျငင္ းဆန္သည္။  ကမာၻ မွ ာ ဘယ္နိ  င္ငံ 

 မွ ာ ရွ  ိသြလ ဟ ျပန္ လွန္ေမးခန္ းထ တ္ ၾကသည္။  ၀သပ ေလာက္ ၾကီ းမားသည္  ့ အျြမတန္ းတပ္ ၾကီ းအား  တရား၀င္ေအန 

အထားမိ်းျဖင္  ့ ရပ္ တည္ခင္  ့ေပးထားသည္  ့ နိ  င္ငံ  ကမာၻ မွ ာ ဘယ္ မွ ာရွ  ိသြလ  ဟ  တန္ ျပန္ေမးခန္ းထ တ္ ေသာ အခါ 

 စစ္ေခါင္ းေဆာင္ ေဟာင္ းသစ္ မားတင္ ေအျဖမရွ  ိေတာ့။ 

 ၂၀၀၈  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ   ကိ   ေမ းထ တ္ ျပီ း အတည္ ျပ်နိ  င္ေသာအခါ  စစ္အစိ   းရသည္  မာန္ တက္ လာြခ  ့သည္။ ငါတိ   ့ န  ိင္ငံေရးအာဏာခိ  င္ ျပီ ဟ  ယူဆလာၾကပံ  ရသည္။  တိ  င္ းရင္ းသားလက္နက္ ကိ  င္အဖ ြ  အ့စည္ းမားအား ခဥ္ းကပ္ ျပီ း 

8/9/2019 Peace Analysis 12

6/8

6

နယ္ ျခားေစာင္  ့ တပ္အျဖစ္ေျပာင္ းြလ ဖ ြ  ့ စည္ းရန္ေ ခာ့ခည္ တမိ်း ေျခာက္ခည္ တဖံ    ဖိအားေပးြခ့သည္။  ၀သပ၊

ေကအ  ိင္အိ  ၊  မန္ ျပည္သစ္ ပါတီ အစရွ  ိသည္  ့ အဖြ အ့စည္ းၾကီ းမားက  လက္ မခံ ၾက။ အလားတူ လက္ မခံ ၾေကသာ 

အဖ ြ  င့ယ္ မားအနက္ အင္အားအနည္ းဆံ   းဟ  တက္ဆထားသည္  ့  ဖန္ ကားရွင္ေခါင္ းေဆာင္ေသာ  ကိ   းကန္ အ့ဖ ြ  ့အား 

 မူ းယစ္ေဆး၀ါးကိ    လက္ညွ  ိ်းထိ   းျပသနာရွ ာကာ  စစ္အစိ   းရက ၁၉၈၉ ခနွ စ္  ၾသဂ တ္ လ  ၂၇ ရက္ေန ့ တင္ သံ   းရက္ စစ္ ပ ြ  

ဆင္ႏႊ ြ  ျပီ း  တိ   က္ ထ တ္ လိ   က္သည္။ “ကးိကန ္ကိ သးံရကအ္တငး္မာွ အျမစျ္ပတ္ တကိထ္တန္ငိ္တာ ေတ တယ္ မဟတလ္ား။ ဒါ ျမနမ္ာ့တပေ္မတာက။”  ဟူ၍  လက္ ပန္ းေပါက္ခတ္  ၾက်ံး၀ါးြခ  ့သည္။ 

ေျခာက္နွ စ္ ၾကာျပီ းေနာက္  ယခအခန္ိ တင္  ကိ   းကန္ အ့ဖ ြ  ့သည္အျမစ္ မျပတ္ရံ   မွ မက  စစ္အစိ   းရတပ္၏  တပ္ရင္ း 

 တရင္ းစာမွ  ျပ်တ္ ထ က္သ ားေအာင္  တ  ိ က္ ျပလိ   က္ေသာအခါ  ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိ  င္၊ သမတဦ းသိန္ းစိန္ နွင္  ့  စစ္ေခါင္ း

ေဆာင္ေ ဟာင္ း သစ္ မားသည္  မဟာအရွ က္ေတာ္ရသ ားၾကသည္။  ဖန္ ကားရွင္  ကိ    တိ   က္  ထ တ္ ျပီ းေနာက္  စစ္အစိ   းရ 

အလိ   က  ဖ ြ  ့  စည္ းထားြခ  ့ေသာ  တပ္ရင္ းမ းရန္ေရွ ာင္ ကင္  ့ ဦ းေဆာင္သည္  ့  ကိ   းကန္ ႔ နယ္ ျခား ေစာင္  ့ တပ္ အမွ တ္ ၁၀၀၆ 

 က  ၂၀၁၅ ခနွ စ္ေ ေဖဖာ္ ၀ါရီ လ ၁၆ ရက္ေန႔ က  တပ္ရင္ းတစ္ခ လံ   း  ဖန္ ကားရွင္ေ နာက္သိ    ့ျပန္ လိ   က္သ ားေသာအခါ x 

 ျမန္ မာ့  တပ္ ေမတာ္ေခါင္ းေဆာင္ မား  မက္နွ ာဘယ္ မွ ာသားထားၾကရမည္  မသိေ တာ့။  ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိင္ က 

“ကးိကန ္ျ ပသနာ

 

လးံ၀

 

ေအလွာ့ေမပးဘးူ။” ဟူ၍ ရွ က္ရွ က္နွင္  ့  ဓါးၾကိ မ္ းၾကိ မ္ းပါေတာ့သည္။ ဘာကိ   ေအလွ ာ့ ေမပး  မွန္ း၊ ဘယ္သူ ့ ကိ   ေအလွ ာ့ ေမပးမွန္ း  မည္သူ မွ မသိ ၾကပါ။ 

 ကိ   းကန္ အ့ဖ ြ  ့သည္  လက္နက္အကူအညီ ကိ    ၀သပ  ထံ ကရသည္ မွ ာ ေသခာသည္ ဟ ဘာေတးလ္  လစ္ တနာ 

 က အတိအကေျပာလာသည္။  ၀သပ သည္  မညံ  ့လွ။ ၄င္ းတ  ိ ့ေအနျဖင္  ့ ေသနဂၤဗဴဟာ   တ က္ခက္ မႈ မားရွ  ိန  ိင္ သည္။ 

ရခိ  င္ ျပည္နယ္ မွ သဘာ၀ဓါတ္ေ င ့ ပိ   က္ လိ  င္ းကိ   လည္ းေကာင္ း၊ ျမန္ မာနိ  င္ငံ ကိ   ျဖတ္ ျပီ း ဘဂၤ လားပင္ လယ္ေအာ္သိ   ့ 

 ပင္ လယ္ ထ က္ေ ပါက္ရန  ိင္ေရး နွင္  ့  လက္ ပံေတာင္ းေတာင္ေၾကးနီ စီ မံ ကိန္ းနွင္  ့ အျခားစီ မံ ကိန္ းမားမွ အကိ်းအျမတ္  

ရန  ိင္ေရးစသည္ တ  ိ ့ က  ိ ရည္ စူ း၍လည္ းေကာင္ း  တရ တ္နိ  င္ငံေအနျဖင္  ့ မူ ျမန္ မာ  စစ္အစိ   းရနွင္  ့ ဆက္ဆန္ေရးအပက္ခံ 

 မည္ မဟ တ္၊  ကန္သည္  ့  တ  ိင္ းရင္ းသားလက္နက္ ကိ  င္အဖ ြ  ့အစည္ းမားအားလံ   း နွင္  ့  တနိ  င္ငံ လံ   း အပစ္ရပ္  စာခ်ပ္  

 လက္ မွ တ္ ထ  ိ းျပီ းလွ င္ အဆိ   ပါ  တပ္ မားအားလံ   းကိ    စစ္ေရးအရ ခ်ပ္ ငင္ ထားနိ  င္ ျပီ း ျဖစ္ေနမည္၊  ထိ  အခန္ိ တင္  စစ္အစိ   းရ သည္ ေအမရိ ကန္ ထံ မွ  မက္နွ ာေရစရန္  မူ းယစ္ေဆး၀ါးကိ    ယမယ္ရွ ာျပီ း  မိ မိ တိ   ့ ကိ    တ  ိ က္ေကာင္ း  တိ   က္ လာနိ  င္သည္ ဟ 

 ၀သပ ေအနျဖင္  ့  တက္နိ  င္ေျခရွ  ိ ပါသည္။  ကိ   းကန္ ့နွင္  ့  ၀သပ  တိ   သ့ည္  ထီ းလိ    မင္ းလိ   ဆက္ဆန္ေရး ရွ  ိေနသလား 

သံ   းသပ္ ဖ ယ္ ျဖစ္သည္။ 

 ဤသည္ ကိ    မသကၤာလွ င္  စစ္အစိ   းရသည္  ၀သပ နယ္ေျမအတင္ း  ၀င္ေရာက္ ျပီ း  စံ   စမ္ းစစ္ေဆးခင္  ့ ရွ  ိရပါမည္။ 

ေအရးယူခင္  ့ရွ  ိရပါမည္။  လက္ေတ ့အရ  ယင္ းသိ   ့ရွ  ိ ေမနပါ။  စံ   စမ္ း ရွ ာေဖ  စစ္ေဆးခင္  ့ရရန္ေ၀း၍  ၀သပ  က ခင္  ့ ျပ်မွသာ 

၄င္ းတ  ိ ့နယ္ေျမအတင္ းသိ   ့ ၀င္ေရာက္ခင္  ့ရမည္  ့ ေအနအထားျဖစ္ေနသည္။  ကိ   ယ္  ့အတတ္နွင္  ့  ကိ   ယ္ စူ းကာ  ဖ တ္ ျမီ း နွင္  ့ 

 ဖတ္ခီခံရသည္  ့ ဘ၀ သိ   ့ေရာက္ေနသည္။  စစ္အစိ   းရသည္  ယခအခန္ိအထိ  ၀သပ  ကိ    စစ္ေရးြန ့ ယွဥ္ တိ   က္ြရ  မည္  ့ ပံ   

 မရွ  ိ။  ၀သပ ၏  တပ္ ၾကီ းတည္ရွ  ိေနပံ   မွ ာ ျမန္ မာနိ  င္ငံအတင္ း၌  မည္သည္  ့  တည္ြဆဥေပဒနွင္  ့  မွ မညီ၊ ဥေပဒနွင္  ့ညီ ေအာင္ 

 လည္ း  လ ပ္ ေမပး။ ဦ းေရႊ မန္ း ဦ းေဆာင္ ျပီ း ေဒေၚဆာင္ဆန္ းစ ၾကည္နွင့  ္ အင္န္အယ္ လ္ဒီ အမတ္ မားပါ  တက္ေနၾေကသာ 

 လႊ တ္ေတာ္  ဟူ သည္  ့ ေအဆာက္အဦ းၾကီ းအတင္ းတင္  ၀သပ  ကိ စၥ ကိ    စိ   းစဥ္ းမွ မဟြရၾက။ အတိ  င္ေအဖါက္ညီညီ နွင္  ့ 

 မသိ ျခင္ေယာင္ေဆာင္  ၀ိ  င္ း၀န္ းဖံ   းက ယ္ ထားၾကသည္။ ဥေပဒစိ   းမိ   းေရး  မည္သိ   ့ လွ င္ တည္ေဆာက္နိ  င္အံ  ့နည္ း။ 

 ၀သပ  ကိ    မထိ တိ   ့ြရေသာအခါ  စစ္အစိ   းရနွင္  ့  ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိင္သည္  မည္သူ ့ ကိ   တရားခံအျဖစ္ ျပသနာ 

ရွ ာမည္နည္ း။ အျဖစ္နိ  င္ဆံ   းမွ ာ ေကအိ  င္အိ   ျဖစ္ေနသည္။  စစ္အစိ   းရသည္  ၀သပ ၏  စစ္အင္အားကိ   စိ   းရ  ံ ့ေသာ္ လည္ း 

နိ  င္ငံေရးအရအမႈ မထား။ ေကအိ  င္အိ   ကိ   မူ  စစ္ေရးအရသာမက နိ  င္ငံေရးအရပါ ေၾကာက္ လာသည္  ့ေသဘာ ရွ  ိသည္။ 

၄င္ းတင္ သမိ  င္ းေၾကာင္ းရွ  ိသည္။  စိ တ္ ဓါတ္ရွ  ိသည္။  လူ ထေထာက္ခံ မႈရွ  ိသည္။  မွန္ ကန္သည္  ့  ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္ စ မူ 

 ကိ    ကိ  င္ စ ြ  ထားသည္။  ယူအင္န္အက္ ဖ္ စီ  တပ္ေပါင္ းစ ကိ   ဦ းေဆာင္ခင္  ့ေရနသည္။ ေကအင္ ယူနွင္  ့ ေကအိ  င္အိ   န  ိင္ငံေရး 

8/9/2019 Peace Analysis 12

7/8

7

အရ  က ြ ေအာင္ေနာက္ က ယ္ မွ  ပံ  ့ ပိ   းေေနၾကာင္ း သိသာလန္ းလွသည္။ ေကအင္ ယူဥကၠဌ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ၾကီ းမူ တူ းေဆးဖိ   း ေန

 ျပည္ေတာ္ လာေရာက္သည္  ့ အခါတိ  င္ း  ကာခ်ပ္ မင္ းေအာင္ လႈ  ိင္ က အသက္ ထက္ မတတ္ အတင္ းဖက္ ျပီ း ခစ္ က မ္ း၀င္

ေၾကာင္ း ျေပနပံ   မွ ာ  လူ ျမင္၍ပင္  ေမတာ္။ ေကအင္ ယူကိ   ဆ ြ  ကပ္ ထား၊  ၀သပ  ကိ    ၾကားထားျပီ း  ကိ   းကန္ ့ ကိ စၥ  လက္ညွ  ိ်း  

 ထိ   းကာ ေကအိ  င္အိ   ကိ    စစ္ေရးအရအျပတ္ရွင္ းေရး ေဆးျမီ းတိ  ေဟာင္ းၾကီ းကိ    မိ   က္ မိ   က္ ကန္ းကန္ း ျပန္သံ   းဦ းမလား 

ေစာင္  ့ ၾကည္  ့ရပါမည္။ 

 စစ္အစိ   းရသည္ အျမင္ မွန္ရသင္  ့ ပါျပီ။  တိ  င္ းရင္ းသားလက္နက္ ကိ  င္အဖ ြ  ့ မားအား အျပတ္ တိ   က္ လိ   ့ လည္ းမရ၊ 

နယ္ ျခားေစာင္  ့ တပ္ ဖ ြ  ့ စည္ းခိ  င္ းျခင္ းမွ ာလည္ း  ေမအာင္ ျမင္ေၾကာင္ း  ကိ   းကန္ သ့ာဓက  က သက္ေသျပလ  ိ က္ ျပီ ျဖစ္သည္။ 

 ဤသည္ ကိ    မိ မိ တိ   ၏့  စစ္ မာနျဖင္  ့ မၾကည္  ့ြဘ ျပည္ေထာင္ စ ၾကီ းတခ လံ   းအကိ်းေအျခခံ မွ  ၾကည္  ့ ကာ  စစ္ မွန္သည္  ့ 

 ျငိ မ္ းခမ္ းေရးအတ က္ ဥေပဒစိ   းမိ   းေရးေအျခခံ မွ ျပန္ လည္ခဥ္ းကပ္သင့  ္သည္။  တိ  င္ းရင္ းသားေတာ္ လွန္ေရးတပ္ မား 

 တရား၀င္ရပ္ တည္ခင္  ့ေရရးကိ   ေဖေၚဆာင္ေပးသင္  ့ ျပီ။  လူ ထအကိ်းစီ းပ ားနွင္  ့ ဥေပဒစိ   းမိ   းေရး ေအျခခံ မွေန၍  ကိ   းကန္ ့ 

 ျပသနာကိ    မည္သိ   ့နိ ဂံ   းခ်ပ္သင့  ္သနည္ း။ 

 စစ္အာဏာရွင္ ၾကီ းက ေဒသခံ စစ္ဘရင္ ေကလးကိ   ေမ းသလိ  ေမးကာ 

အဆင္ေျပသည္  ့အခါ 

 တည္  ့ေအာင္ေန 

 ၾက၊ အဆင္ ေမျပ သည္  ့အခါတ  ိ က္ လိ   က္ ၾက၊  လူ ထေတ  ထိခိ   က္ေသဆံ   း ဘ၀ပက္ စီ း သည္ မားကိ    ထိေရာက္ စ ာ

 ျပန္ လည္ က စားေမပးြဘ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးကိ    လက္ညိ  ႈ းထိ   းကာ  မိ မိ တိ   ့အခင္ းခင္ းျပန္ လည္ညွ  ိနိ  င္ းျပီ း သင့  ္ ျမတ္ လိ   က္ ၾက၊ 

သည္ လိ   မိ်း  ဆိ   းသ မ္ းသံသရာ  လည္ေနမည္  ့ အျဖစ္ မိ်းနွ င္  ့ နိ ဂံ   းမခ်ပ္ သင့  ္ ပါ။ 

 ၂၀၀၈ ခနွ စ္ ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒ  ပဒ္ မ ၄၄၅  တင္ နအဖ၊ န၀တ  လက္ ထက္ က ေဆာင္ရ က္ခက္ မား၊ 

 တာ၀န္ မား နွင္  ့ ရပိ  င္ခင္  ့ မားအား နိ  င္ငံေအနနွင္  ့ ဆက္ခံေၾကာင္ း ျပဌာန္ းထားသည္။ နိ  င္ငံ ဟူရာတင္  ကာခ်ပ္ မင္ း

ေအာင္ လႈ  ိင္ နွင္  ့ ဗိ   လ္ခ်ပ္သစ္၊ ေဟာင္ းမားနွင္  ့  ဖြ ့ စည္ းထားသည္  ့ အမိ်းသားကာက ယ္ေရး နွင္  ့  လံ   ျခံေ်ရးေကာင္ စီ 

သည္ အဓိ ကျဖစ္သည္။ အရင္ းစစ္အျမစ္ေျမက ဆိ  သလိ    က  ိ းကန္ ့ ျပသနာကိ   န၀တစစ္အစိ   းရက  တိ  င္ းရင္ းသား 

 ကိ   ယ္ ပိ  င္ ျပဌာန္ းခင္  ့ေအျခခံ မွ  မွန္ ကန္ စ ာမခဥ္ းကပ္ြခ  ့ြဘ  တိ   က္ရိ   က္ လႊ မ္ းမိ   းခ်ပ္ ကိ  င္ခင္  ့ေရအာင္  စစ္အင္အားသံ   းေဆာင္ရ က္ြခ  ့သျဖင္  ့  ယခအခန္ိ တင္ေ ျမေျခာက္ ကျပန္ ကိ   က္ လိ   က္ ျခင္ းျဖစ္သည္။ အဓိ က  စစ္အစိ   းရမွ ာတာ၀န္ရွ  ိသည္။ 

 မံ   းကိ   းလူသတ္ ပြ ၾကီ းတင္  လီနင္ မင္ နွင္  ့ အဖြ ့ မွ  လူ တရာေကာ္ ကိ   သတ္ ျဖတ္ြခ့သည္  ့ ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ မွ 

 ကိ   ယ္ တိ  င္ ျပစ္ မႈ ကဴးလ န္ြခ့သူ မား၊ အဆင္  ့ဆင္  ့ အမိန္ ့ေပးသူ မားအား ေဖၚထ တ္ေအရးယူရပါမည္။  ဖန္ ကားရွင္ 

အဖ ြ  ့ ျဖစ္ေစ၊ ျမန္ မာ့  တပ္ ေမတာ္ ျဖစ္ေစ၊  မူ းယစ္ေဆး၀ါးေရာင္ း၀ယ္ မႈ မားတင္  ပါ၀င္ ပတ္သက္ မႈ မား ရွ  ိြခ  ့ ပါက 

 မည္သည္  ့ဘက္ မွ   မလိ   က္ြဘ ေဖၚထ တ္ ေျဖရွင္ း၊ ေအရး  ယူရပါမည္။  ကာခ်ပ္   မင္ းေအာင္ လိ  ႈင္  စပ္ စ ြ သလိ    ဖန္ ကားရွင္ 

 ကိ   ယ္ တိ  င္ ရာဇ၀တ္ မႈ  ကဴးလ န္ြခ  ့သည္ မားရွ  ိ လွ င္ လည္ း နွ စ္ဘက္ လက္ခံသည္  ့  တရားရံ   းတင္  တင္ရပါမည္။ 

 ျမန္ မာနိ  င္ငံ ကိ   နယ္ခြ ့ြခ့ေသာ ျဗိ တိသွ အျမင္ တင္

 ဆရာစံသည္

 သူ ပန္ ျဖစ္သည္။

 နယ္ခြ ့ခံရသည္  ့ ျမန္ မာ

 

 လူ မိ်းမားအျမင္ တင္ ဆရာစံသည္ သူြရေကာင္ းျဖစ္သည္။ ျမန္ မာ့ တပ္ ေမတာ္ စစ္ေခါင္ းေဆာင္ မား၏ အျမင္ တင္ 

 ဖန္ ကားရွင္သည္  လူဆိ   းၾကီးျဖစ္ေနသည္။  ကိ   းကန္ ့ လူ ထ၏ အျမင္ တင္  ဖန္ ကားရွင္သည္ ၄င္ းတိ   ၏့ သူေြရကာင္ း

 ျဖစ္ ျခင္ ျဖစ္ေနမည္။ အမွန္ တ၇ားကိ    စစ္အင္အားတခ တည္ း သက္သက္ ျဖင္  ့ အဆံ   းအျဖတ္ မျပ်သင္  ့ ပါ။  ကိ   းကန္ ့ေဒသခံ 

 တိ  င္ းရင္ းသားလူ ထ၏  ကိ   ယ္ ပိ  င္ဆံ   းျဖတ္ခင္  ့၊ ျပဌာန္ းခင္  ့ ကိ   အဓိ ကမူ တည္သင့  ္သည္။ 

 ဖန္ ကားရွင္ နွင္  ့ အဖ ြ  ေ့အနျဖင္  ့  လည္ း ၄င္ းတိ   ့ေၾကျငာသည္  ့ အတိ  င္ း အျခားတိ  င္ းရင္ းသား ေတာ္ လွန္ေရး 

အဖ ြ  ့ မားနွင္  ့  လက္ တ ြ  ျပီ း  တန္ းတူေရး နွင္  ့  ကိ   ယ္ ပိ  င္ ျပဌာန္ းခင္  ့ရသည္ အထိ  တကယ္ တန္ းတိ  က္ ပ ြ  ၀င္သားမည္ လား၊ 

သိ   ့ မဟ တ္ ျမန္ မာ  စစ္ေခါင္ းေဆာင္ မား၏ အသိအမွ တ္ ျပ်ခံ ရရံ  ၊ ၄င္ းတိ   ၏့ အဖ ြ  အ့စည္ းရပ္ တည္ခင္  ့ရရံ  ၊ ျပန္ လည္ေန 

 ထိ  င္ခင္  ့ နွင္  ့  စီ းပ ားေရးလ ပ္ခင္  ့ရရံ  ၊  စစ္ဘရင္ ေကလးအျဖစ္ ေအမ းခံရသည္  ့ ဘ၀ကိ   ရယူရံ   ေကလးမွ ျဖင္  ့ အဖားရဴွး  သ ားမည္ လား  ဟူသည္ ကိ  မူေ စာင္  ့ ၾကည္  ့ရပါမည္။ 

8/9/2019 Peace Analysis 12

8/8