Peace Analysis 11

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    1/8

    1

    ျငမိ္းခမး္ေရး

     

    စစတ္မး္

     

    ၁၁

    )

    ျငမိ္းခမး္ေရး ေဆးေႏးပမး

     

    နငွ္

     

    အမစး

     

    ဥေပဒ ေပၚနငိ္သည္

     

    အလးအလ။ 

     ျငိ မ္ းခမ္ းေရးနွင္  ့ ဆက္စပ္ ျပ း  တနိ  င္ငံ လံ   း အပစ္အခတ္ရပ္ ြစေရးကိ   ဥ းတည္သည္  ့ေ ဆးေႏ းပ ြ  မးအး 

    နွ စ္ တခိ်  ့ၾကမွ  

     ကင္ းပလြခ  ့ ျပ းေနက္ 

     မည္သည္  ့ေအျဖမွ ထ က္ မလေသအခါ 

     လူ ထအမးစ ၾက းေအနျဖင္  ့ 

    အးမလိ   

    အးမရျဖစ္ လၾကသည္။ ျငိ မ္ းခမ္ းေရး၊  တနိ  င္ငံ လံ   းအပစ္အခတ္ရပ္ ေြစရး နွင္  ့ နိ  င္ငံေရးေဆ းေႏ းပ ြ   ဟူသည္  ့ေ ၀ါဟရ 

    သံ   းခအး  ထပ္ခါ  ထပ္ခါ  ၾကးလရျပ းေနက္ ေရယွ က္ လံ   းေထ းသ းေသအခါ  မည္သည္ ကိ    မည္သိ   ့နးလည္ရ 

     မည္ မွန္ းမသိေတ့။  မည္သည္ က အရင္ လ၊  မည္သည္ က ေနက္ လ သင့  ္သည္ ကိ   ခ ြ  ျခးရန္ ခက္ြခသ းေတ့သည္။ 

    အမွ းၾက အမွန္ ထင္သလိ   ျဖစ္ လျပ း  တနိ  င္ငံ လံ   း အပစ္ရပ္ စခ်ပ္  ခ်ပ္ ဆိ   နိ  င္ရံ   မွ နွင္  ့ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးကိ    မခဥ းတည္ 

    ေတ့ မည္ ြက  ့သိ    ့ ထင္ မွ တ္ လၾကသည္။ 

    အထက္ ပါ ေ၀ါဟရ သံ   းလံ   းအနက္ နိ  င္ငံေရးေဆ းေႏ းပ ြ   ဟူသည္ မွ  စတင္ရွင္ းပါမည္။ 

     ျပည္ တင္ းျငိ မ္ းခမ္ းေရးရရန္ နိ  င္ငံေရးျပသနမးအး နိ  င္ငံေရးအရ ေဆ းေႏ းေအျဖရွ သ းမည္  ဟူသည္  ့ 

    ရပ္ တည္ခက္ မွ   တရးအရ  မွန္ ကန္ေၾကင္ းယံ   မွ းစရမလိ   ပါ။  ယင္ းကိ    တိ  င္ းရင္ းသးေတ္ လွန္ေရးအဖ ြ  အ့စည္ း ေအျမက္အမးက ဆယ္ စ နွ စ္ မးစ   ကိ  င္ စ ြ  လြခ  ့ ၾကသည္။ သိ   ့ရတင္  ယခအ ပ္ခ်ပ္ေနသည္  ့ အရပ္သး အသင္ ယူ 

     စစ္အစိ   းရက နိ  င္ငံေရးေဆ း ေႏ းပ ြ  မး  ကင္ းေပပးနိ  င္ေရးအတက္  တနိ  င္ငံ လံ   းအပစ္အခတ္ရပ္ ေြစရး  စခ်ပ္ ကိ   အရင္ 

    ဥ းစ   လက္ မွ တ္ ထိ   းၾေကစ  လိ  ေၾကင္ းဖိအးေပးလေသအခါတင္ မူ  ယင္ းနိ  င္ငံေရးေဆ းေႏ းပ ြ   ဟူသည္ မွ   မိ မိ တိ   ့ မူ လ

    ေျမွ ္ မွန္ းခက္ နွင္  ့  ကိ   က္ည မႈ ရွ  ိ မရွ   ိ စိ စစ္ရန္ လိ  အပ္ လပါသည္။ 

    နိ  င္ငံေရးေဆးေႏ းပ ြ  မး  ကင္ းေပပးပါမည္  ဟ  ကမ္ းလွ မ္ းပါလွ က္  တနိ  င္ငံ လံ   း အပစ္ရပ္ စခ်ပ္ ကိ    လက္ မွ တ္ 

     ထိ   းရန္ ျငင္ းဆန္ေနျခင္ းမွ  ျငိ မ္ းခမ္ းေ၇း  မလိ   လးသည္ ကိ   ျပရေရက္ေၾကင္ းျဖင္  ့  စစ္အစိ   းရအဏပိ  င္ မး၊ ၄င္ းတိ   ့ 

    နွင္  ့ န းစပ္သည္  ့အသိ  င္ းအ၀ိ  င္ းမးက  ယိ   းစ ပ္ တိ   က္ခိ   က္ လသည္။ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးဟတိ  င္ းရင္ းသးလက္နက္ ကိ  င္ 

    အဖ ြ  ေ့တ ြရ ့ လက္ ြထ မွ ြဘ ရွ  ိ တယ္  ဟူ၍ပင္  ကခ်ပ္ မင္ းေအင္ လႈ  ိင္ က  ထ တ္ေဖၚလသည္။ ဆိ   လိ  သည္ မွ   တနိ  င္ငံ  လံ   း အပစ္ရပ္  စခ်ပ္ ကိ    လက္ မွ တ္ မထိ   းျခင္ ြတ  ့ ငမိ   က္သးေတေၾကင္  ့ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးမရတြဘ  ဟ  တိ   က္ရိ   က္အျပစ္ 

     တင္ လိ   က္ ျခင္ း ျဖစ္သည္။ နိ  င္ငံေရးေဆ းေႏ းပ ြ   တခ  တည္ းကိ   အဓိ ကထးလန္ းြခ  ့ ျခင္ းေအပၚ  စစ္အစိ   းရက  ယင္ းအညွ  

     ကိ    ကိ  င္၍ ခ လိ   က္ေသအခါ  လႈ ပ္ရွ းရ ခက္ ျပ း  လူ ထ ကပင္  ထင္ေယင္ မွ း နိ  င္သည္  ့ ေအျခေအနတခသိ   ့ေရက္ 

    သ းျခင္ းျဖစ္သည္။ 

    နိ  င္ငံေရးျပသနမးအး နိ  င္ငံေရးအရ ေဆးေႏ းေအျဖရွ သ းမည္  ဟူသည္  ့ေၾက းေၾက္သံ မွ  ေကင္ းမန္ 

    သည္  ့ တရး ျဖစ္ ျပ း  ကင္  ့သံ   းသင္  ့ေသ္ လည္ း ေ၀ါဟရ၏ အ၀န္ းအ၀ိ  င္ းမွ   လန္ စ ကယ္ ၀န္ းလန္ းသည္။ ေဘင္ မရွ  ိ။

    ေဘင္ရွ  ိ လွ င္ လည္ း  ယင္ းေဘင္ မးကိ    ကိ   ယ္ လိ  သလိ  အဓိ ပၸ  ါယ္ ဖင္  ့နိ  င္ေနၾကသည္။ အထူ းသျဖင္  ့  မိ မိ၏ ရပ္ တည္ခက္ 

    ခိ  င္ မခိ  င္၊ ဥ းတည္ရလမ္ းေၾကင္ းတည္  ့ မတည္  ့၊ အျမတ္ ထက္အရံ  ႈ းပိ   မးေနေမန၊  မပိ  င္ း ျဖတ္နိ  င္ေတ့ြဘ  စစ္ေခါင္ းေဆင္ေဟင္ းသစ္ မးနွင္  ့ ေအပၚယံေတ ့ဆံ   မႈ  မး  တင္သ အလ လ  ြ၀ လည္၊ အဏ၏ အ၀န္ းအ၀ိ  င္ းတင္ သယ 

    သ းေသအခါ နိ  င္ငံေရးေဆးေႏ းမႈ  ဟူေသ အနွ စ္သရသည္ ပင္ လွ င္  ပက္ေရတ့ မည္  ့  ကိန္ း ဆိ   က္ လသည္။ 

     စစ္အဏရွင္ စနစ္ ဆန္ ့ ကင္ေရးတိ   က္ ပြ အလ လႏီ ြ ြခ ့သည္  ့ ေအတ ့အၾက်ံရင္  ့  ကက္ေသ  ပ ဂ  ိ်လ္ ၾက း 

     မး၏ နိ  င္ငံေရးသံ   းသပ္ခက္ မးမွ  အကိ်းရွ  ိ လွေၾကင္ းအသိအမွ တ္ ျပ်ရပါမည္ ။ သိ   ရ့တင္  စစ္အဏရွင္  စနစ္ 

    ဆန္ ့ ကင္ေရး  လႈ ပ္ရွ းမႈထိ ထိေရက္ေရက္ လ ပ္ြခ  ့ဘူ းျခင္ းမရွ  ိ၊  လ ပ္ြခ  ့ဘူ းေသ္ လည္ း  တိ  င္ းရင္ းသးမး၏ ဘ၀ကိ   

     လက္ေတ ့ ျဖတ္သန္ း ခံ စးမႈ မရွ  ြိဘ နိ  င္ငံေရး ေအႏၱ ၀ါသိ က  လ ပ္ လိ  သူ မးက ( ဟ  ိဘက္အတ က္လည္ း  မွန္သလိ   လိ  ၊ 

    သည္ဘက္  တ က္ လည္ း  ဟ တ္သလိ   လိ    စကးလံ   းမး ျဖင္  ့) ရႈ တ္ေထ းသည္  ့ ေသဘထး  ယူဆခက္ မး  တင္ေပး 

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    2/8

    2

     လ  ိ က္ေသအခါ  လူ ထ အမးစ ၾက း  မွ   မည္သိ   ့နးလည္ရမည္ မသိ။ နိ  င္ငံေရးဟူေသ ေ၀ါဟရသံသရ  တင္ 

     လည္ခံေနၾကျပ း ျငိ မ္ းခမ္ းေရးမွ  ေရွ ့ မတိ   း နိ  င္ေတ့။ 

     ျမန္ မနိ  င္ငံ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးျပသနမးကိ   ခဥ္ းကပ္ရတင္ နိ  င္ငံေရးဘက္  တဘက္ တည္ း  ကိ   အဓိ က  ထး 

     လန္ းျခင္ းမိ်းမျဖစ္သင့  ္ ပါ။ 

    နိ  င္ငံေရး၊ 

    ဥေပဒ 

    နွင္  ့ 

    နိ  င္ငံ တက 

     ဟူသည္  ့ 

    ဘက္သံ   းဘက္၊ 

    ရႈေဒါင္  ့ 

    သံ   းခ မွ 

    ခဥ္ းကပ္ မွ 

    သလွ င္  မွန္ ကန္သည္  ့ ေအျဖရနိ  င္ဘ ယ္ ရွ  ိ ပါသည္။ 

     ျမန္ မနိ  င္ငံ တင္ အဏရြခ  ့သည္  ့  စစ္ေခါင္ းေဆင္အဆက္ဆက္ က ေဆ းေႏ းပ ြ  မး ေအပၚခဥ္ းကပ္ ပံ   မွ  

     လူ လည္ ကလန္ းြခ  ့သည္  ဟ ဆိ  နိ  င္သည္။ နိ  င္ငံေရးအရ ေဆးေႏ းေအျဖရွ သ းမည္  ဟူသည္  ့ေ ၾကးေၾက္သံေအပၚ

     ျငင္ းဆိ  ြခ  ့ ျခင္ းမရွ  ိ။  လက္ေတ ့အရမူ ဥေပဒကိ   အဓိ ကသံ   းက နိ  င္ငံေရးကိ    ကိ  င္ လႈ ပ္ြခ  ့ေၾကင္ းေတ နိ့  င္သည္။ ၁၉၆၃ 

    ခနွ စ္ေ ဆ းေႏ းပ ြ  မးမတိ  င္ခင္ တင္ (၄င္ းတိ   အ့ဏတည္ေဆက္ေရးအတက္ အဟန္ ့အတးျဖစ္ေစသည္  ့) ၁၉၄၇ 

    ခနွ စ္  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒကိ    ဖက္သိ မ္ းြခ  ့သည္။ ၄င္ းတိ   ့အလိ   ကေရးဆ ြ  ထးသည္  ့ ၁၉၇၄ ခနွ စ္ ဖြ ့ စည္ းပံ  ေအျခခံ 

    ဥေပေဒပၚလေအင္ လ ပ္၊  ယင္ းကိ   ကိ   းကးက ေဆးေႏးပ ြ  မးအး  ဖက္ ပစ္ြခ့သည္။ 

    ၁၉၈၀ ခနွ စ္ တ၀ိ   က္ တင္ ဗမျပည္ ကန္ ျမဴနစ္ တ က ေတင္ းဆိ  ြခ  ့ေသ  ပါတ စံ   စနစ္၊  ကခင္အမိ်း  သးလ တ္ ေျမက္ေရး အဖ ြ  ့(ေကအိ  င္အိ  ) က ေတင္ းဆိ  ြခ  ့ေသ  ကိ   ယ္ ပိ  င္အ ပ္ခ်ပ္ ခင္  ့  စသည္ မးမွ  ၁၉၇၄  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံ 

    ဥေပဒနွင္  ့  မညေၾကင္ းေအၾကင္ းျပက ဗိ   လ္ခ်ပ္ေန၀င္ း  က  ပယ္ခြခ   ့သည္။  ယခ လက္ရွ  ိ  စစ္အစိ   းသစ္ ဥ းသိန္ းစိန္ 

    ဥ းေဆင္ ကင္ းေပနသည္  ့ေ ဆ းေႏးပ ြ  ဟူသည္ မးတင္ လည္ း အနွ စ္သရ အရ အလးတူ ပင္ ျဖစ္ေၾကင္ းေတ ့ရသည္။ 

     စစ္ေခါင္ းေဆင္ မး  စိ တ္ ၾက်ိက္ေရးဆ ြ  ထးသည္  ့  ၂၀၀၈ ခနွ စ္ ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအက္သိ   ဆ့ ြ သင္ းေနမႈ မးကိ  သ အဓိ က 

     ထင္ ထင္ရွ းရွ း ေတ  ့ျမင္ေနရသည္။ ဥေပဒကိ   သံ   းက နိ  င္ငံေရးကိ    ထိန္ းခ်ပ္ ရန္  ၾက်ိးပမ္ းေနြဆ ျဖစ္သည္။ 

    ခ်ပ္ လိ   က္ လွ င္  စစ္အစိ   းရမးအဆက္ဆက္ဘက္ က နွ တဖးမက သေေနသအခက္ မွ  ၄င္ းတိ   အ့ဏ 

     တည္ ျြမေရးအတက္ ဥေပဒမးကိ    ကိ  င္ စ ြ အသံ   းခေနနိ  င္ ျခင္ းျဖစ္သည္။ ေတ္ လွန္ေရးအဖ ြ  ့အစည္ းမးဘက္ တင္  မူ 

    အမးစ ၾက းမွ  နိ  င္ငံေရးျပသနမးအး နိ  င္ငံေရးအရ ေဆးေႏ းေအျဖရွ သ းမည္ ဟူသည္  ့ ေၾက းေၾက္သံ ြထ တင္သ  ြ၀လည္ လွ က္ရွ  ိသည္။ ဥေပေဒၾကင္ းအရ ေလ့ လပံ ့ ပ း အသံ   းခသ းမည္  ဟူသည္  ့ လ ပ္ငန္ းစဥ္ မး ရွ  ိသင္  ့ေသလက္ 

    ရွ  ိေနျပ ျဖစ္ေသ္ လည္ း နိ  င္ ယွဥ္ ျခင္ းအရမူ  လန္ မင္ းစ  နည္ းပါးေေနသးသည္။ 

     လက္ရွ  ိ  စစ္အစိ   းရ၏ ဥေပဒလွည္  ့ က က္ တခ ကိ    တင္ ျပပါမည္။ 

    ဘက္နွ စ္ဘက္ေ ဆ းေႏးပ ြ  မးကိ   ျဖတ္သန္ းျပ း  ယခအခန္ိအထိ ေနက္ဆံ   းရလဒ္အျဖစ္ ရရွ  ိ ထးေသ 

     တနိ  င္ငံ လံ   းအပစ္ရပ္ စခ်ပ္ စတ တၳ ( မူ ၾကမ္ း) အခန္ း ( ၆)အပဒ္  ၂၃  တင္  ဤေသဘတညူခကက္ိ ---------------------

    ----------------------

    အနးကပဆ္းံကငး္ပမည ္ျပညေ္ထငစ္

     

    လတီေ္တအစညး္

     

    ေအ၀း

     

    သ ိတငသ္င္းက

     

    အတညျ္ပ်ခက္ရယရူန္

     

    ေသဘတညူေၾကင္း”  ပါရွ  ိသည္။ 

     စစ္အစိ   းရေအနျဖင္ တနိ  င္ငံ လံ   း အပစ္ရပ္ စခ်ပ္ စခ်ပ္ ကိ    လီ တ္ေတ္သ  ိ ့ တင္သင္ းအတည္ ျပ်ခက္ ယူေစလိ   

     ျခင္ းမွ   မည္သည္  ့ရည္ရ ယ္ခက္ေၾကင္  ့နည္ း။ 

     လီ တ္ေတ္ မွ   ၂၀၀၈ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  အရဖြ ့ စည္ းထးျခင္ း ျဖစ္ရ  ယင္ း၏  ၾက းၾကပ္ က ပ္ ြကမႈ၊  လမ္ းညီန္ မႈ  ကိ   

    နခံေစျခင္ းျဖင္  ့ေ ဆ းေႏ းပ ြ  ျဖစ္ စဥ္  တခ လံ   းအး  ၂၀၀၈  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ   ေအက္သိ   ့ဆြသင္ းလိ  က္ ျခင္ းျဖစ္သည္။  ထိ   အ့ျပင္ 

    အတည္ ျပ်၊   မျပ်  ဆိ  သည္  မးနွင္  ့  စပ္ လွ ဥ္ း၍ ဥေပေဒၾကင္ းမးကိ   ေထက္ က  လီ တ္ေတ္နွင္  ့ အစိ   းရအၾကးတင္ 

     ဟိ   ပိ   ့သည္ေရီ ့နွင္  ့ေ ဘလေဘ  ပ တ္သလိ    ကစးေနၾကဥ းမည္ဆိ   လွ င္  တိ  င္ းရင္ းသးေတ္လွန္ေရး အဖ ြ  ့ မးမွ 

    ေငးငိ  င္ ထ  ိင္ ၾကည္  ့ေနရံ   မွ  တပါး  မည္သိ   ့ မွ   တတ္နိ  င္ မည္  မဟ တ္ ပါ။  ပိ  ၍ဆိ   းသည္ မွ   လီ တ္ေတ္သိ   ့ တင္သင္ းျပ း 

    အတည္ ျပ်  ခက္ ယူရန္ ဟေ ဖၚျပထးေသ္ လည္ း အတည္  မျပ်ပါက   မည္သိ   ဆ့က္ လက္ေဆင္ရက္ မည္ ျဖစ္ေၾကင္ း 

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    3/8

    3

     မပါရွ  ိ။ သိ   ့ ျဖစ္၍  ယင္ းျပဌန္ းခက္  ထည္  ့သင္ းျခင္ း  မွ   မရိ   းသးသည္  ့ ရည္ရယ္ခက္ ဟ  တဘက္ တင္ေ ကက္ ယူန  ိင္ 

    သည္။ 

    နွ စ္ဘက္ ေသဘတူ စခ်ပ္ ကိ    လီ တ္ေတ္သိ   ့ တင္သင္ းျပ း အတည္ ျပ်ခက္ ယူ ျခင္ းျဖင္  ့ ျပဌန္ းဥေပဒ 

    Positive Law

    သဘ ယ္ 

    ေသဘေဆင္ ျပ း 

     တျပည္ လံ   းလီ မ္ းျခ်ံ  

    သက္ေရက္ေစနိ  င္ မည္ ျဖစ္သျဖင္  ့ 

     ယင္ းမွ  

    ရိ   းသး 

    သည္  ့ရည္ရ ယ္ခက္ မးလး  ဟ အျခးတဘက္ တင္ေ ျမွ ္ မွန္ းနိ  င္သည္။ သိ   ့ရတင္  ယင္ းကိ   ျပည္ တင္ းဥေပဒအရ 

    သမက နိ  င္ငံ တက ဥေပဒနွင္  ့ ဆက္ စပ္ ေဖေၚဆင္နိ  င္ မွသ  လက္ေတ အ့ကိ်းရွ  ိနိ  င္ ပါမည္။ နိ  င္ငံ တက ေအတ ့ 

    အၾက်ံမးအရ ျငိ မ္ းခမ္ းေရး  စခ်ပ္ ကိ   ဥေပဒရႈေဒါင္  ့ မွ ခဥ္ းကပ္ရတင္ နွ စ္ မိ်းရွ  ိသည္။  ယင္ းမွ  အမစး ဥေပဒ Hard

    Law နွင္  ့ ေအပ့ စး ဥေပဒ Soft Law ဟူ၍ျဖစ္သည္။  ယင္ းနွ စ္ခ မွ   မည္သိ   ့ က ျခးသနည္ း။ 

     တိ  င္ းျပည္၏  တရး၀င္ လီ တ္ေတ္ တရပ္ က ျပဌန္ းလိ   က္ေသ ဥေပဒသည္ Hard Law အမစး ဥေပဒ

     ျဖစ္သည္။  ယင္ းကိ   ခိ်းေဖါက္ ပါက ေအရးယူေဆင္ရ က္နိ  င္ေရး (Enforcement)အတ က္  တရးရံ   းအဆင္  ့ဆင္  ့၊  တရး 

     စြအဖ ြ  ၊့ ြရ တပ္ ဖ ြ  နွ့င္  ့ အျခး  လံ   ျခံေ်ရးအဖြ  အ့စည္ းမးကိ   အသံ   းခနိ  င္ေသေၾကင္  ့ ျဖစ္သည္။ 

     ပဋ   ိ ပကၡ ျဖစ္ရသည္  ့ ေအျခခံေအၾကင္ းရင္ းမးေအပၚတင္ ညွ  ိနိ  င္ းေဆ းေႏ းျပ း  မူေဘင္ဆိ  င္ရေသဘတူ ညခက္ မးခမွ တ္၊ အပစ္အခတ္ရပ္ ေြစရးကိ    ထိ မ္ းသိ မ္ းျပ း ျငိ မ္ းခမ္ းေရးေသဘတူညခက္ မး ရယူနိ  င္ြခ  ့သည္  ့ နိ  င္ငံ 

     မး ရွ  ိြခ  ့သည္။  ယင္ းတိ   ့အနက္ အခိ်  ့တိ   ့ တင္ အမစး ဥေပဒမး  ကိ   ျပဌန္ းနိ  င္ြခ  ့သည္။ အထင္ရွ း ဆံ   း နိ  င္ငံ မွ 

    ေတင္အဖရိ က သမတနိ  င္ငံ ျဖစ္သည္။  ယင္ း၏ ျငိ မ္ းခမ္ းေရး ေသဘတူညခက္ မွ   ၾကးျဖတ္ ဖ ြ  ့ စည္ းပံ   ေအျခခံ 

    ဥေပဒi ျဖစ္ြခ  ့သည္။  ယင္ းတင္ အသင္ ကူ းေျပင္ းေ၇းကလ ျပဌန္ းခက္ မးii  ပါရွ  ိြခ  ့သည္။ ၄င္ းအရ ေရ းေကက္ ပြ ကိ  

     ျဖတ္သန္ းက  ဖြ ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒဆိ  င္ ၇ ည လခံ မွ တဆင္  ့  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒ သစ္ တရပ္iii ျပဌန္ းကင္  ့သံ   း 

    နိ  င္ြခ  ့သည္။  ကင္ညနိ  င္ငံ တင္ အမိ်းသးေသဘတူညခက္နွင္  ့ ျပန္ လည္သင္  ့ ျမတ္ေရးဥေပဒ ( ၂၀၀၈)iv  ကိ  အတည္ ျပ်  

     ကင္  ့သံ   းနိ  င္ြခ  ့သည္။ ေျမက္ ပိ  င္ းအိ  င္ ယလန္ တင္  ၂၀၁၀ ခနွ စ္  မတ္ လ  ၉ ရက္ေန ့၌ေ ဟးလ္ေဘရိ   း ေသဘတူည 

    ခက္v 

     ကိ   

     ပါလ မန္ က 

    အတည္ ျေပ်ပးြခ  ့သည္။ 

     ျမန္ မနိ  င္ငံ တင္ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးေသဘတူညခက္ မးမွ  တဆင္  ့ အမစး ဥေပဒမး ေပေၚပါက္  ကင္  ့သံ   းန  ိင္ 

    ဘ ယ္ေအျခေအနကိ   အထက္ ပါ နိ  င္ငံ မးနွင္  ့ နိ  င္ းယွဥ္ေလ့ လန  ိင္ ပါသည္။ ေတင္အဖရိ က နိ  င္ငံ တင္ ဒ ကလပ္ေ ခါင္ း

    ေဆင္သည္  ့  လူ ျဖဴအဏရွ င္ အစိ   းရနွင္  ့ ညွ  ိနိ  င္ းေဆ းေႏးြခ  ့ေသ နယ္ လ္ဆင္  မန္ြဒလး ဥ းေဆင္ြခ  ့သည္  ့ အဖရိ က 

    အမိ်းသးက န္ ဂရက္ (ANC)vi  သည္  လူ ျဖဴလူ ြမ ခ ြ  ျခးအ ပ္ခ်ပ္သည္  ့  စနစ္vii  ကိ   အသက္သင္ းထးသည္  ့  ထိ   စဥ္ က 

     တည္ြဆ ၁၉၈၃ ခနွ စ္  ဖြ ့ စည္ းပံ   ကိ    လက္ မခံြခ  ့ ပါ။  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒသစ္ တရပ္ ကိ   ေရးဆ ြ  အတည္ ျပ်   ကင္  ့သံ   း 

    သ းေရးကိ  သ ေတင္ းဆိ  ြခ  ့သည္။ ဒ ကလပ္ေခါင္ းေဆင္သည္  ့  လူ ျဖဴအစိ   းရကလည္ း  လက္ခံေ ဖၚ ေဆင္ေပးြခ့ရ 

    သည္။ 

     ျမန္ မနိ  င္ငံ တင္ မူ နယ္ လ္ဆင္ မန္ြဒ လး၏ရပ္ တည္ခက္ မိ်း  နွင္  ့ ဆန္ ့ ကင္ က  စစ္အဏရွင္ စနစ္ ကိ   အထင္ အရွ း အသက္သင္ းထးသည္  ့  ၂၀၀၈  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  အးေဒေၚအင္ဆန္ းစ ၾကည္ က  လက္ခံေခါင္ းလွ ိ်းကလီ တ္ေတ္ 

    အတင္ း သိ   ့ ၀င္ေရက္ သ းြခ  ့သည္။  ဤတင္ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးေဆးေႏ းပ ြ  ျဖစ္ စဥ္ မးမွ တဆင္  ့ အမစး ဥေပဒ ျဖစ္သည္  ့ 

     ဖြ ့ စည္ းပံ  ေအျခခံ ဥေပဒသစ္ တရပ္ေရးဆြအတည္ ျပ်ကင္  ့သံ   းေရးမွ  အခက္ ၾက်ံသ းရသည္။  လီ တ္ေတ္အတင္ းတင္ 

    သူ မကိ   ယ္ တိ  င္ေ ခါင္ းေဆင္ က  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ၏ ေအျခခေံကရးိမး ကိ    တစန္ းတစမွ  ျပင္ဆင္န  ိင္ ျခင္ း  မရွ  ိ။ ေအျခခ ံ

    ေကရးိမး  ကိ   ျပင္ရန္  စိ   းစဥ္ းမွ ပင္  ၾက်ိးပမ္ းျခင္ းမရွ  ိ။  လီ တ္ေတ္ ျပင္ ပထ က္ လႈ ပ္ရွ းရတင္ လည္ း ေအျခခေံကရိး 

    မး

      တစံ   လံ   းျပင္ရန္ ေတင္ းဆိ  ရမည္  ့ အစး  စစ္အစိ   းရက  မွ းေပးလိ   က္သည္  ့  ပဒ္ မ ၄၃၆ ျပင္ေရးလမ္ းေၾကင္ း  ကိ  သ

    ေလွ က္ြခ့သည္။ 

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    4/8

    4

    ၂၀၀၈

     

    ဖ စညး္ပေံအျခခဥံေပဒ

     

    သကဆ္းိရညွေ္စရန္

     

    ၂၀၁၅ ေရး ေကကပ္

     

    မတငိမ္အတငး္တင္

     

    စစအ္စးိရ

     

    က

    ျပညလ္းံကတဆ္ႏခယံပူကငး္ပက

     

    ပဒ္မ

     

    ၄၃၆

     

    က ိျပငေ္ပးေကငး္ ေပးနငိသ္ည။္

     

    တခကခ္တ္

     

    နစွခ္ကျ္ပတေ္စရန္ 

    ျဖစသ္ည။္ ေဒေၚအငဆ္နး္စၾကညက္ ိနငိင္ံေရးထကေ္ပါကေ္ပးလကိရ္န ္နွင ္၂၀၀၈ ဖ ့စညး္ပေံအျခခဥံေပဒက ိျပင၍္ 

    ရနငေ္ၾကင္း

     

    လကေ္တ ျပက

     

    တငိး္ရငး္သးေတလနွ္ေရး

     

    အဖ အစညး္မးအး

     

    ၂၀၀၈

     

    ဖ ့စညး္ပေံအကသ္ ိျပန္

     

    လည္

     

    ဆသငး္လကိရ္န ္ျဖစသ္ည။္

     

    စစအ္စးိရ

     

    အဆကဆ္က၏္

     

    နငိင္ံေရးသည္

     

    ဥေပဒကိ

     

    ၄ငး္တ ိအလကိကငိ္တယ္

     

    လညွစ္းမႈျဖင္

     

    လမီး္ျခံ်ြခသည္

     

     

    ဆနိင္သည။္

    )

     ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထင္ စဆိ  င္ရေသဘထးကိ   ျပည္ေထင္ စေန တင္ လက္ မွ တ္ ထိ   းၾကရန္ ယူအန္အက္ ဖ္ စ ဥကၠ႒ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ႀက း အင္ဘန္ လက သမၼ တဥ းသိန္ းစိန္ ထံ ၂၀၁၅ ခနွ စ္ဇန္န၀ါရ လ ၁၈ ရက္ေန ေကပးပိ   သ့ည္  ့ ကမ္ းလွ မ္ း 

     စတင္  ျပညေ္ထငစ္သမတ ျမနမ္ႏငင္ကံ ိဒမေိကရစေရး၊ အမိ် းသးတနး္တေူရးနငွ ့ကယိပ္ငိျ္ပ႒နး္ခင ္အခင့ ေအရးမး အမခံခက ္အျပညအ့၀ရသွည ္အမိ်းသးျပညန္ယမ္းကေိအျခခ၍ံ စစမ္နွ္ေသ ဖကဒ္ရယျ္ပညေ္ထငစ္ 

    တညေ္ဆကရ္န ္ေသဘတၾူကသည။္” ဟ ပါရွ  ိေၾကင္ း သိရသည္။viii တိ  င္ းရင္ းသးတပ္ေပါင္ းစ က တကယ္ တန္ းအတိ အက ကမ္ းလွ မ္ းလေသအခါ ဖက္ဒရယ္ ကိ   အသံေကင္ း ဟစ္ရံ   မွ  ဟစ္ လွ က္ရွ  ိေသ ဥ းသိန္ းစိန္ အစိ   းရက

     မသိ ကိ်းကင္  ျပ်ထးလိ   က္သည္။ တ တ္ တ တ္ မွ  မလႈ ပ္ေတ့။ ယူအင္န္အက္ ဖ္ စ ဒဥကၠဌ ျဖစ္ ျပ း NCCT ၏ ဥကၠဌ လည္ းျဖစ္သူ နိ  င္ ဟံသက “ဖက္ဒရယ္ ကိ   ေအပၚယံေ လက္ြဘ အစိ   းရက လက္ခံ တယ္ ဆိ  တ ေပၚသ းျပ။” ဟ ေထက္ ျပြခ  ့သည္။ 

    ၄င္ းက ဆက္လက္၍ “ျပည္နယ္ဆိ   တ ျပည္နယ္ တိ   ့၊  တ  ိင္ းတိ   ြန  ဆက္ စ ၿပ းေတ့  ဖ ြ   ထးြတ  ့  ဖယ္ဒရယ္  ျပည္ေထင္ စ မ  ိ းကိ    ကေန္တိ     မလ  ိခင္ဘူ း။  ကေန္ တ  ိ   လိ  ခင္ တေကတ့ အမ် ိးသးျပည္နယ္၊ အမ် ိးသးမး ျပည္နယ္။ ဥပမ  တနသၤ ရ တ  ိင္ း၊ ဧရဝတ တ  ိင္ း၊ ြအဒ လိ  ေ ရေႏွ ေနြတ  ့ ေနရမွ ေတ့ အမ  ိ းသးမးျပည္နယ္ဆိ   ၿပ း ြအဒ လိ    ထည္  ့ခင္ တယ္။ ဗမကိ ဗမျပည္နယတ္ခ သတ္ မတွမ္ယ။္ ေနကေ္ ရေႏေနြတေ နရေတကိ အမိးသး မး ျပညန္ယအ္ျဖစ ္ကေနတကိ ြအဒလ ိသတမ္ွတ ္ျခငတ္ယ။္” ix  ဟူ၍ဖက္ဒရယ္၏ ေအျခခံအကဆံ   းေကရိ   းၾက း  ကိ   

    ေအသအခရွင္ းျပလိ   က္သည္။ 

     ျမန္ မနိ  င္ငံသး  တဥ းျဖစ္ရံ  သမက  တိ  င္ းရင္ းသးေတ္ လွန္ေရးအဖြ ့အစည္ းမးနွင္  ့ ေဆ းေႏ းပ ြ  မးတင္ ေတက္ေလွ က္န းပါး  ပါေနြခ  ့ေသ ဒ တိ ယ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ၾက းျမင္  ့ စိ   းက  တငိး္ရငး္သးေတ လျိခင္ြတ ဖကဒ္ရယ္ ဆတိ ဘြလ

     

    မသပိါ။”  ဟ ထ တ္ေဖၚြခ  ့ဘူ းသည္။ သိေအင္ မၾက်ိးစး၍လည္ းေကင္ း၊  မသိ ျခင္ေယင္ေဆင္၍လည္ းေကင္ း ျဖစ္ ပါမည္။ ဗမျပည္နယ္အပါအ၀င္ အမိ်းသးျပည္နယ္ မးျဖင္  ့သ  ဖြ ့ စည္ းသည္  ့ ျပည္ေထင္ စ  တည္ေ ဆက္ေရး  ကိ   ၁၉၆၁ ခနွ စ္ေတင္ ၾက းည လခံ ကြထက ေတင္ းဆိ  ြခ  ့ ျခင္ းျဖစ္သည္။  ထိ   စဥ္ က သတင္ းကိ   ေအမွ င္ခ  ထးြခ့ ျပ း ဗိ   လ္ခ်ပ္ ေန၀င္ းက  တငိး္ရငး္သးေတ ခထကေ္တ့မယ၊္ ျပညေ္ထငစ္ၾကး မျပိ်ကေစဘ ိတပေ္မတမွ တ၀နရ္ ွတယ။္”

      ဟေ ၾကျငက  စစ္ တပ္အဏသိ မ္ းြခ  ့သည္။ ဒ တိ ယ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ၾက း ျမင္  ့ စိ   း နွင္  ့ အျခးဗိ   လ္ခ်ပ္ ၾက း ငယ္ မး အဘယ္ေၾကင္  ့ သိေအင္  မၾက်ိးစးြခ  ့သနည္ း။ 

     ယူအင္န္အက္ ဖ္ စ  တိ  င္ းရင္ းသး  တပ္ေပါင္ းစသည္  လန္ြခ့သည္  ့ နွ စ္ေပါင္ း  ၅၅ နွ စ္ က  မူ ကိ   ျပန္ တင္ေနျခင္ း ျဖစ္သည္။  ပိ  ၍ပင္ ရွင္ းေအင္  တိ ကေအင္  တင္ေနသည္။  တငိ္းရငး္သးေတ လျိခင္ြတ ဖကဒ္ရယဆ္တိဒါြဘ။”  ဟ  ျမန္ မလိ   ရွင္ းရွင္ းေလး ေျပေနျခင္ း ျဖစ္သည္။  ယူအင္န္အက္ ဖ္ စ  က အဓိ က  တင္ ျပလိ   က္သည္  ့  ဗမ ျပညန္ယ္x အပါ အ၀င္

     

    အမ်ိးသးျပည္နယမ္းနငွ္သ

     

    ဖ စညး္သည္

     

    ဖကဒ္ရယျ္ပညေ္ထငစ္”  ကိ    တန္ းတူေရး၏ ေအျခခံ မူအျဖစ္  ကိ  င္ စြ ျပ း  တိ  င္ းသးေတ္ လွန္ေရး အင္အးစ မးက ဆယ္ စနွ စ္အခိ်  ့ၾကမွ တိ   က္ ပ ြ  ၀င္ြခ  ့ ၾကသည္။  ဖက္ဒရယ္ ကိ   လက္ခံ  ပါသည္  ဟေ ၾကျငေေနသလက္ရွ  ိ စစ္အစိ   းရသည္  ဤသည္ကိ   ျငင္ းစရေအၾကင္ း  စိ   းစဥ္ းမွ မရွ  ိ။ ျငင္ းေနျခင္ း  မွ  အဘယ္ေၾကင္  ့နည္ း။ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ေန၀င္ းေခတ္ က ဆိ  ရွ ယ္ လစ္အတ ၾက းေပးျပ း  စစ္အဏရွင္ စနစ္ ကိ   အသက္သင္ းသ း သြက  ့သိ   ့  ယခ စစ္အစိ   းေရခတ္ တင္  ဖက္ဒရယ္ အတ ၾက းေပးက  စစ္အဏရွင္ စနစ္ ကိ   ပင္ ဆက္ လက္ အသက္သင္ း

     ျခင္ ၾေကသေၾကင္  ့ ျဖစ္သည္။ ဥ းေအင္ မင္ းက  တဘက္ တင္  တိ  င္ းရင္ းသးမးကိ    ဖက္ဒရယ္ေပးမည္ ဟ န တ္ မွေ ပါ ့

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    5/8

    5

     တန္ တန္  ကတိေပးေေနသ္ လည္ း အျခးတဘက္ တင္  ၂၀၀၈  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ၌  ဖက္ဒရယ္ေအျခခံ မာ် ပါရ  ွ ျပ ်ျဖစ္ ေၾကာင္ ်ေျပာေနသည ္ကွ  ိေ ထာက္ရံ  ိ မ နင္  ့ ၄င္ ်၏ ရွ  ိ ်သာ်မႈ  ကွ  ိ တွ  ိင္ ်တာနွ  ိင္သည။္

     ဤတင္  ဖက္ဒရယ္ ကိ   ေအပၚယံေလက္ြဘ  လက္ခံသူ မွ  ဥ းသိန္ းစိန္ေ ခါင္ းေဆင္သည္  ့  စစ္အစိ   းရ  တခ  တည္ း  ဟ တ္ ပါြရ ့ လးဟူ၍ ေစေၾကဘယ္ ျဖစ္ လသည္။ 

     ျပည္ေထင္ စ  ကိ   ျပည္နယ္ မးျဖင္  ့သမက  တိ  င္ း ခနွ စ္ တိ  င္ းပါ  ပါ၀င္ ဖြ ့ စည္ းေရး  ဟူသည္  ့ မူ  မွ   မိ   းေပၚက  ကလျခင္ း  မဟ တ္ ပါ။  စစ္အဏရွင္ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ေန၀င္ းက ၁၉၇၄  ဖြ ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒမွ  စတင္ က  တည္ ထင္ ကင္  ့ သံ   းြခ  ့ ျခင္ း ျဖစ္သည္။  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  အရမက္ လွည္  ့ ျပလိ   က္ ျပ း  တန္ းတူေရးေအျခခံ ကိ    ဖက္ဆ းြခ  ့ ျခင္ းျဖစ္သည္။တိ  င္ းရင္ းသးေတ္ လွန္ေရး အဖ ြ  အ့စည္ း  မးက  ဤသည္ ကိ    မလိ   လးၾက။  ဖက္ဒရယ္ ကိ    လက္ခံေၾကင္ း  ပံ  သ ႑ န္ အမိ်းမိ် းျဖင္  ့ 

     ထ တ္ေဖၚလွ က္ရွ  ိ ၾေကသ ဒ မိ   ေကရစ အင္အးစ မးသည္ လည္ းေကင္ း၊  လီ တ္ေတ္ တင္ းေရက္  တိ  င္ းရင္ းသးပါတ  မးသည္ လည္ းေကင္ း၊ ေအျခခံ လူ ထ မးသည္ လည္ းေကင္ း  ယခအခန္ိ တင္  မိ မိ တိ   ၏့ ရပ္ တည္ခက္ ကိ  ရွင္ းလင္ းစ  ျပၾကရန္အခန္ိေရက္ ျပ ျဖစ္သည္။  စစ္အဏရွင္ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ေန၀င္ းခေပးြခ  ့သည္  ့  မူ ကိ   ဆက္ ကိ  င္ ထးျပ း ျပည္ တင္ းစစ္  မ း  ကိ   အးေပးထးမလး။  တိ  င္ းရင္ းသးမးေတင္ းဆိ  သည္  ့  မူ ကိ    လက္ခံေဖေၚဆင္ ျပ း ျငိ မ္ းခမ္ းေရး  ကိ    ပံ  ့ ပိ   းမလး  ဟူ၍ပင္။  ယူအင္န္အက္ ဖ္ စ၏ ေအက္ ပါ  တင္ ျပခက္သည္  ဖက္ဒရယ္၏  မွ တ္ေကက္ ျဖစ္ လသည္။ 

     “ဒ မိ   ေကရစေရး၊ အမ် ိးသးတန္ းတူေရးနွင့  ္ ကိ   ယ္ ပိ  င္ ျပ႒န္ းခင္  ့ အခင့  ္ေအရးမး အမခံခက္ အျပည့  ္အ၀ ရွ  ိသည္  ့  ဗမျပညန္ယ ္အပါအ၀င)္ အမ် ိးသးျပည္နယ္ မးကိ  ေအျခခံ၍ စစ္ မွန္ေသ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထင္ စ”  

     ယူအင္န္အက္ ဖ္ စသည္ နိ  င္ငံေရးအရ

      လက္နက္ ၾက းျဖင္  ့ ပစ္ ျပ း

     အမွန္ တရးကိ  ေဖၚထ တ္ လိ   က္ ပါျပ။

      ဤ

     

    နိ  င္ငံေရး  လက္နက္ ၾက းသည္  ၂၀၀၈  ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒကိ    တိ   က္ရိ   က္ ထိ မွန္သ းျခင္ းလည္ း ျဖစ္သည္။ အထက္ ပါ ဖက္ဒရယ္ မတွေ္ကက္သည္ ၂၀၀၈ ဖ ြ  ့ စည္ းပံ   နွင္  ့ ျပဒါးတလမ္ း သံ တလမ္ း ျဖစ္ေေနသေၾကင္  ့ ပင္။ ဖက္ဒရယ္ ကိ   ဥ းတည္ ျပ း ၂၀၀၈ ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  နွင္  ့ေ ဖေၚဆင္ မည္ ဟူသည္ မွ  နိဗၺ န္ ကိ  ေ ျမွ ္ မွန္ းျပ း ငြရ ျပည္ ကိ   ျဖတ္သန္ းခိ  င္ းျခင္ း ပင္ 

     ျဖစ္သည္။ ငြရ တင္ းမွ သ ဘ၀ဆံ   းဘိ   ့ရွ  ိသည္။

     ၂၀၁၁ ခနွ စ္ မွ စ၍ ေလးနွ စ္ တျဖတ္သန္ းြခ  ့ရတင္ စစ္ေခါင္ းေဆင္ေ ဟင္ းသစ္ မး၊ ၄င္ းတိ   ့၏စ းပ းေရး ခရိ  န မး နွင္  ့ နိ  င္ငံေရးလက္ေ၀ခံ အ ပ္ စ မးသ အခင္  ့ ထူ းခံ စးြခ  ့ရျပ း လူ ထ အမးစ ၾက းမွ  ရ ပ္ေရ စိ တ္ ပါ ဆင္ းြရသည္ ထက္ ဆင္ းြရလၾက ရသည္။ ဒ မိ   ကရက္ တစ္ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထင္ စ ဖ ြ  ့ စည္ းပံ  ေအျခခံဥေပဒ အသစ္ တခ 

    ေရးဆြအတည္ ျပ်၊ ယင္ းကိ   ဗဟိ   ျပ်သည္  ့ ဥေပေဒဘင္ Legal Framework

    အသစ္ တခ ကိ   တည္ေဆက္၊ တိ  င္ းျပည္ ေအဆက္အအံ   State Institutions မးကိ   ျပ်ျပင္ေျပင္ းြလ ဖ ြ  ့ စည္ းနိ  င္ မွသ စစ္ မွန္သည္  ့ ျငိ မ္ းခမ္ းမႈ ရနိ  င္ ပါမည္။ 

     ျပည္ တင္ း ျငိ မ္ းခမ္ းေရးကိ    လိ   လးပါသည္ ဟ ေၾက းေၾက္ေနသူ မွန္သမွ ေအနျဖင္  ့  ဤနိ  င္ငံေရးလမ္ းေၾကင္ း  ကိ  ေ ထက္ခံ  ပံ  ့ ပိ   း  လက္ တ ြ ေ လွ က္ လွ မ္ းရံ   မွ  တပါးအျခးမရွ  ိန  ိင္ေတ့ ပါ။  တိ  င္ းရင္ းသး ေတ္ လွန္ေရးအဖ ြ  ့ မး ဘေၾကင္  ့  လက္ မွ တ္  မထိ   းျဖစ္ ၾေကသးသြလ  ဟေ စဒက  မတက္သင္  ့ ၾေကတ့။  ဤလမ္ းေၾကင္ းမွ ကိ    ပင္ေ လွ က္ 

     လွ မ္ းရန္ အမခံခက္ မရလွ င္  နငိ္ငေံရးေဆးေႏးပ ကငး္ေပပးပါမည။္” ဟူ၍  ေခလးမန္ ့ေပးေခ့သလိ   ျမဴဆ ယ္ရံ   မွ  ျဖင္  ့  တနိ  င္ငံ လံ   းအပစ္ရပ္  စခ်ပ္ ၾက းကိ    လက္ မွ တ္ ထိ   းၾကလိ မ္  ့ မည္ ဟ  ေမျမွ ္ မွန္ းနိ  င္။  ဤသည္ မွ  အမွန္ တရး ျဖစ္ လ သည္။ 

     ဤအမွန္ တရးကိ   ျမင္န  ိင္ရန္ မွ  နိ  င္ငံေရး  တိ မ္သလ   ကင္ းဘိ   ့ လိ  သည္။  မက္ စိ တင္  တိ မ္ ကယ္ေနလွ င္ အမွန္ ကိ    မည္သည္  ့အခါတင္ မွ  ျမင္နိ  င္ဘယ္ မရွ  ိ။  ပထမ  တိ မ္သလ မွ   စစ္အစိ   းရ၏  ၾကိ မ္ းေမင္ း၊ ျခိ မ္ းေျခက္၊  ၾကး၀ါ 

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    6/8

    6

     မႈ မးကိ    ယံ   လ ယ္ေနၾကျခင္ းျဖစ္သည္။  ကးိကန ္ကိ သးံရကအ္တငး္ အျပတေ္ခမႈန္းြချပးျပ။”  ဟူ၍  စစ္အစိ   းရက  ကမၻ သိေ ဖၚထ တ္ က အယံ  သင္ းြခ  ့သည္။ ျေြဖျခက္ ျပြခ  ့သည္။ အဆိ   ပါ  ကိ   းကန္ အ့ဖ ြ  ့သည္ ျပန္ေထင္ လြခ  ့ ျပ း  မၾကမ ရက္ ပိ  င္ းအတင္ းက ျဖစ္ ပ းြခ  ့သည္  ့  စစ္ ပ ြ အတင္ း  စစ္အစိ   းရတပ္၏  တပ္ရင္ းတရင္ းလံ   းမွ   ထိခိ   က္ ကဆံ   းေအင္ ျပန္ တိ   က္ 

     ျပြခ  ့သည္။  ၀မ္ းသ၍ ေျပျခင္ းမဟ တ္။  စစ္အဏရွင္ မးက  ကိ   ယ္  ့ တိ  င္ းရင္ းသး အခင္ းခင္ းကိ   နိ  င္ငံေရး အိ   းြမသ တ္ 

     တိ   က္ခိ  င္ းျခင္ းေၾကင္  ့  ကဆံ   းသးြခ့ရသူ မးအတက္  မည္သူ မွ ၀မ္ းသနိ  င္ မည္  မဟ တ္။ ျပည္ တင္ းစစ္ ျပသနေအပၚ  စစ္အစိ   းရက  စစ္ေရးသက္သက္ ျဖင္  ့ ခဥ္ းကပ္ေနသမွ   မည္သည္  ့အခါတင္ မွ  ေအင္ ျမင္နိ  င္ဘ ယ္ မရွ  ိေၾကင္ း ေထက္ ျပ  လိ  ၍ ျဖစ္သည္။ 

    ဒ တိ ယ  တိ မ္သလ   မွ  နိ  င္ငံေရးအခင္  ့ေအရး ေပးေသယင္ ျေပ်သ္ လည္ း ဥေပဒအရအမခံခက္  ကင္ းြမ  ့ သည္  ့  လွည္  ့ ျဖးမႈ ကိ    ယံ   လ ယ္ြခ့ ျခင္ း ျဖစ္သည္။  တအမ္ းေပလင္  လ တ္ေျမက္ေရးအဖ ြ  ၏့ သဓက  မွ  အျမင္ လယ္ ဆံ   း ျဖစ္သည္။  ၂၀၀၅ ခနွ စ္ ဧ ျပ လ အတင္ းက  တဖ ြ  ့ လံ   းကိ    လက္နက္ခေအင္ လ ပ္ြခ  ့ ျပ း  လက္နက္ခပြအခန္ းအနးသိ   ့ 

     ထိ   စဥ္ က ဒ တိ ယ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ၾက းျဖစ္ြခ  ့သူ ဥ းသိန္ းစိန္  ကိ   ယ္ တိ  င္ေ အင္ ပ ြ ခံ တက္ေရက္ က ျငိ မ္ းခမ္ းေရး  မိန္ ခ့န္ းေျခြခ   ့သည္။ သိ   ရ့တင္  မည္သည္  ့  တန္ းတူေရး နွင္  ့  ကိ   ယ္ ပိ  င္ ျပဌန္ းခင္  ့ မွ မေရၾကင္ းျပန္ ျမင္ လေသအခါ  ယင္ းအဖ ြ  သ့ည္ 

     လက္နက္ ကိ  င္ တပ္ ျပန္ လည္ တည္ေထင္နိ  င္ရံ  သမက  ထိ ထိေရက္ေရက္ ျပန္ တိ   က္နိ  င္သည္  ့အဖ ြ  ့ ျဖစ္ လသည္။ 

     တတိ ယ  တိ မ္သလ   မွ   မဟလူ မိ်းၾက း၀ါဒ ျဖစ္သည္။ စစ္အဏရွင္ အဆက္ဆက္ က သ တ္သင္ းေပး ြခ  ့ ေသ မဟလူ မိ်းၾက း၀ါဒ ကိ   မသိ မသေသ္ လည္ းေကင္ း၊ သိသိသသ ေသ္ လည္ းေကင္ း လက္ခံ ထးသမွ 

     ကလပတ္ လံ   း တန္ းတူေရးကိ  လက္ေတ ့အရကင္  ့သံ   းနိ  င္ဘ ယ္ မရွ  ိ။ ျမန္ မလူ မိ်းကလည္ း ျပည္နယ္ တခအျဖစ္ လက္ခံ ရယူ ျပ း အျခးျမန္ မမဟတ္သည္  ့ တိ  င္ းရင္ းသးမးနွင္  ့ တန္ းတူ စ  အမိ်းသးျပည္နယ္၊ အမိ်းသးမး ျပည္နယ္ မး

     ျဖင္  ့ ဖ ြ  ့ စည္ းထးသည္  ့ ျပည္ေထင္ စ တည္ေဆက္သ းမည္ ဟူသည္ ကိ   ေျခက္အိ ပ္ မက္သဘယ္ မွတ္ ယူနိ  င္သည္။ ယင္ းသိ   ့ ျဖစ္ေနသမွ  ျပည္ တင္ းျငိ မ္ းခမ္ းေရး မရနိ  င္။ 

     စတတၳ  တိ မ္သလ 

      မွ 

      ကိ   ယ္ လိ   ျခင္သည္  ့

      ပ ဂ  ိ်လ္ စ ြ  ကိ  

     ဆ ြ  ထ တ္ ကင္  ့သံ   းျပ း

      ကိ   ယ္ မလိ   ျခင္သည္  ့

      တန္ဘိ   းကိ  

     

     ပစ္ ပယ္ ထးျခင္ း ျဖစ္သည္။  “ေေဖဖတည္ေထင္ ထးသည္  ့  တပ္ ေမတ္ ၾက း”   ဟူသည္ မွ   မိ မိနွင္  ့  ပ ဂ  ိ်လ္ေရး အရ ဆက္ စပ္ မႈ ကိ  ေ ရွ ့ တန္ းတင္ေဖၚထ တ္ ျပ း ျမန္ မစစ္ တပ္၏  လ ပ္ရပ္ မွန္သမွ ကိ    မွ းမွ းမွန္ မွန္ ျပည္ ဖံ   းကးခထး၊ 

     ၀ိ  င္ း၀န္ းဖံ   းက ယ္ေပးထး၊  မတရးဖိနွ  ိ ပ္ မႈ  မွန္သမွ ကိ   ဆက္ ျပ်ခ င္  ့ေပးထးျခင္ း၊  မည္သိ   ့ မွ ေအရးယူေဆင္ရ က္ ျခင္ း  မရွ  ိြဘ  လွ စ္ လွ ဴရႈ ထးျခင္ း ျဖစ္သည္။ ဗိ   လ္ခ်ပ္ ေအင္ဆန္ းက  တိ  င္ းရင္ းသးျပည္နယ္ မး၏ ခ ြ  ထ က္ခင္  ့ ကိ   အသိ အမွ တ္ ျပ်ြခ  ့သည္။  ဤသည္ မွ တန္ဘိ   းျဖစ္သည္။  ၁၀ နစွေ္ နလ ိမွ ခမထကျ္ခငေ္အင္ မလပန္ငိ္လွင္ က်ပ္တ ိဗမေတ ညလံေိ ပါ ့”  ဟူ၍ အတိ အလင္ း ေျပသ းြခ  ့သည္။ ဗိ   လ္ခ်ပ္ေအင္ဆန္ း နွ စ္ရျပည္  ့ ကင္ းေပနသည္  ့ 

     မည္သည္  ့အခမ္ းအနးတင္ မွ   ဤတန္ဘိ  းကိ  ေ ဖၚထ တ္ ျခင္ း  မျပ်ၾက။  ခ ြ  ထ က္ရန္ အးေပးလိ   ျခင္ းမဟ တ္။  တိ  င္ းရင္ း သးျပည္နယ္ မးတင္ ခြ ထ က္ခင္  ့ ပါ၀င္သည္  ့ နိ  င္ငံေရးအခင္  ့ေအရးရွ  ိေၾကင္ းကိ   နးလည္ လက္ခံ မွသ အမိ်းသး

     ျပည္နယ္ မးျဖင္  ့သ 

     ဖ ြ  ့ စည္ းသည္  ့ 

     ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထင္ စေပၚလျပ း 

     တန္ းတူေရးကိ   

     လက္ေတ ့ေဖေၚဆင္နိ  င္ မည္ ျဖစ္ေသေၾကင္  ့ ပင္။ 

     ပဥၥ မ  တိ မ္သလ   မွ  အရကိ စၥ မး၏ ဆက္ စပ္ မႈ ကိ    မျမင္ ျခင္ း၊ ျမင္ေအင္ မၾကည္  ့ ျခင္ း၊ ျမင္ေသ္ လည္ း  မျမင္ေယင္ ျေပ်နျခင္ း ျဖစ္သည္။  မျဖစ္သင္  ့  ြတ  ့ ျပည္ တင္ းစစ္ ၾက းကိ   ဖန္ တည္ း၊ ျပည္ တင္ းစစ္ ကိ   ေအၾကင္ းျပျပ း  တိ  င္ းျပည္ဘ ႑ ေင မးကိ    စစ္အစိ   းရနွင္  ့ ျမန္ မ့  တပ္ ေမတ္ က  ထင္သလိ   သံ   းေန  ၾကသျဖင္  ့  ပညေရးအသံ   း  စးရိ ပ္  ကဆင္ း၊  လူငယ္ မး၏  ပညေရးကိ  ထိခိ   က္ေ နေရၾကင္ းျဖင္  ့ ဆႏၵ ျေပကင္ းသးေခါင္ းေဆင္ မးက  စတင္ေထက္ ျေပနၾကျပ ျဖစ္သည္။  တိ  င္ းရင္ းသးေတ္ လွန္ေရးအဖ ြ  ့အစည္ းမးက  မၾကး၍လး  မသိ။ ေအတ ့အၾက်ံ  ရင္  ့ေနျပ  ျဖစ္ ၾကသျဖင္  ့ ျမင္ေအင္  မၾကည္  ့ ျခင္ းေတ့  မျဖစ္နိ  င္၊  မျမင္ေယင္ေဆင္ေနျခင္ းလး  ေမျပတတ္။  စစ္အစိ   းရ ျပဌန္ း  လိ   က္သည္  ့ အမိ်းသး   ပညေရးဥေပဒတင္  တင္ းၾကပ္သည္  ့ ဗဟိ  ခ်ပ္ ကိ  င္ မႈ ကိ    ကင္  ့သံ   းထးေၾကင္ းထင္ရွ း သည္။ သိ   ့ ျဖစ္ လွ င္  ပညေရး အရ အမိ်းသးျပည္နယ္ မး၏  ကိ   ယ္ ပိ  င္အ ပ္ခ်ပ္ ခင္  ့၊  စ မံခင္  ့ ကိ    ထိခိ   က္ မည္  ဟူသည္ မွ  ေဗဒင္ 

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    7/8

    7

    ေမးရန္ ပင္ မလိ  ။  သိ   ့ရတင္ ေကင္ းသးမး၏  ပညေရးလႈ ပ္ရွ းမႈ မွ  ျပည္နယ္ မးနွင္  ့  မဆိ  င္သြက  ့သိ   ့ ပင္ ျငိ မ္သက္ ေနၾကသည္။ 

    အဏကိ   ဆည္ းကပ္သည္  ့  မူ ကိ  သ အဓိ က  ကိ  င္ စ ြ  ထးျပ း  လူ ထ တိ   က္ ပ ြ  ကိ   အးမျပ်လိ  ေသအခါ  ပဥၥ မ  တိ မ္သလ   ဖံ   းလီ မ္ းမႈ မွ  ေအမွ င္ တိ   က္ ြက  ့သိ   ့ ပင္ ျဖစ္သ းေတ့သည္။  လူ ထ တိ   က္ ပ ြ  ျဖစ္ လန  ိင္သည္  ့ ေကင္ းသးမး 

    ၏  ပညေရးေတင္ းဆိ   မႈ ကိ    မွန္ ကန္ စ  ေထက္ခံအးေပး အတူရပ္ြခ  ့သည္  ့ေ ဒါက္ တသိန္ းလင္အး  ပါတေခါင္ းေဆင္ မႈေ နရမွ ပင္  ဖယ္ရွ းပစ္ြခ  ့သည္ မွ  အံ ၾသဘယ္ရပင္။ ဘက္နွ စ္ဘက္ လံ   းက အင္ ျပည္  ့ အးျပည္  ့ေထက္ခံ မႈ 

     မရသည္ ကိ   အခင္  ့ေကင္ းယူ ျပ း  စစ္အစိ   းရက အၾကမ္ းဘက္သည္  ့ နည္ းလမ္ း  မးကိ    ကင္  ့သံ   းဖိနွ  ိ ပ္သျဖင္  ့ ေကင္ း သးထ၏  ပညေရးလႈ ပ္ရွ းမႈ  ကဆံ   းသ းမည္ဆိ   လွ င္ ျငိ မ္ းခမ္ းမႈအတ က္ လည္ း အးမျဖစ္ေစနိ  င္ ပါ။ 

    အထက္ ပါ  တိ မ္သလ  ငါးခ ကိ    ပယ္ရွ းျပ း အမွန္ တရးေပၚ ြရြရရပ္ တည္ က ဆက္ စပ္  စေပါင္ းၾက်ိးပမ္ း နိ  င္ လွ င္  စစ္အဏရွင္ စနစ္ ကိ   ဆန္ ့ ကင္ရပ္ တည္သည္  ့  လူ ထ ၾက း နွင္  ့  လူ ထအသင္ းအဖ ြ  ့ မးအတင္ းတင္ လည္ းေကင္ း  တန္ းတူေရး နွင္  ့  ကိ   ယ္ပိ  င္ ျပဌန္ းခင္  ့အတ က္  တိ   က္ ပ ြ  ၀င္ေနသည္  ့  တိ  င္ းရင္ းသးေတ္လွန္ေရး အဖ ြ  အ့စည္ း 

     မး အတင္ းတင္ လည္ းေကင္ း  ယံ   ၾကည္ မႈ  တည္ေဆက္နိ  င္ လၾကပါမည္။  စစ္အဏရွင္ စနစ္သည္  ေမၾကပက္ 

    နိ  င္သည္  ့ သံ မဏိ တံ   းၾက းမဟ တ္ပါ။ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးနွင္  ့  စပ္ လွ ဥ္ းျပ း  တိ  င္ းရင္ းသးအင္အးစ မးေအပၚအျပစ္ ဖိ   သ့ည္  ့ ေအနျဖင္  ့  လီ ြ ခမႈ၊  ကခ်ပ္ မင္ းေအင္ လႈ  ိင္ ျပ်သ းျခင္ းမိ်းကိ   အတ မယူသင္  ့ ပါ။ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးသည္  တိ  င္ းရင္ းသးေပါင္ းစံ   လူ ထ မး၊  လူ ထ အသင္ းအဖ ြ  ့ မးလက္ ြထ တင္ ရွ  ိသည္အမွန္ ပင္။  စစ္အဏရွင္ တစ က  ေမပးလည္ း ေရအင္ ကိ    ယူ ၾကမည္ ဟ ခိ  င္ခိ  င္ မမ  ပိ  င္ းျဖတ္ ၾကရံ  သ  လိ  ပါသည္။ 

    ေနျပည္ေတ္ တင္ ျပည္ေထင္ စေန ည့စစးပ ြ ၌  တွ  ိင္ ်ရင္ ်သာ်လက္ နက္ ကွ  ိင္အဖ ြ   ့၁၃ ဖ ြ  ့ တက္ြခ  ့ ေသာ္လည္ ် စစ္ အစွ  ိ ်ရလွ  ိ လာ်သည္  ့ ေသဘာတူညခက္ ဟူသည္ ကွ  ိ ၄ ဖြ ့သာ လက္ မ တ္ ထွ  ိ ်ြခ့ ေၾကာင္ ် သွ ရသည္။

     စင္ စစ္အာ်ျဖင္  ့ န စ္ ဖ ြ  ့ မ သာျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင္  ့ဆွ  ိေသာ္ ကရင္သံ  ိ ်ဖ ြ  ့ မ ာ မူ ေလကအင္ ယူ တဖ ြ    ့ တည္ ်မ   သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင္  ့ ပင္။ ကန္သည္  ့ အဖ ြ  အ့မာ်စိ ၾက ်မ ာ ေၾက ်သည္  ့ညစာကွ  ိ စာ်ကာ မည္ သည္  ့ လက္ မ တ္ မ  မထွ  ိ ်ြဘ  

    ခပ္ တည္ တည္ ျပန္ လာၾကသည။္ ဤသည္ ကွ  ိ ၾကည္  ့ရံ  ိ မ နင္  ့ စစ္အစွ  ိ ်ရသည္ မွ မွ၏ နွ  ိင္ငံေရ်အာ်က ွ ိ ခွန္ဆသင္  ့ 

    သည္။ နွ  ိင္ငံေရ်အရ ဟိ  ွ လည္  ့ သည္ လည္  ့ လိ ပ္ေနမႈ မာ် ၊ ဟွ  ိ ဟိ  ွသည္သည္ လိွ က ္ျပသနာရ ာက စစ္ေရ်စ မ္ ်ရည ္ျပရန္ 

     ၾကွ်စာ်ျခင္  ်ျဖင္  ့ မွ မွေအာက္ေျခတပ္သာ်မာ်အာ် မလွ   ိအပ္ြဘေ သတင္ ်သွ  ိ ့ ပွ  ိ ့ေနမႈ မာ်အာ် ရပ္  တန္ ်ကရပ္ သင့  ္သည္။ ထိ   ့ေနက္  စစ္ မွန္သည္  ့ ျငိ မ္ းခမ္ းေရးေသဘတူညခက္ မးကလေအင္  ပူ းေပါင္ းေဆင္ရ က္ က ျငိ မ္ းခမ္ းသည္  ့ နည္ းလမ္ းသက္သက္ ျဖင္  ့သ  ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထင္ စသစ္ တည္ေဆက္ မႈကိ  ေ ရွ ရ့ႈသင္  ့သည္။ 

    ဥ းေအင္ ထူ း ( လူ ့အခင္  ့ေအရးေရွ ေ့န)ဥေပဒေအထက္အကူ ျပ်က န္ရက္  တည္ေထင္သူ   ၂၀၁၅ ခနွ စ္ေ ေဖဖၚ၀ါရ လ ၁၅ ရက္ 

    i Interim Constitution of South Africaii Transitional provisionsiii The parties to the Multi-Party Negotiating Process (MPNP) proceeded to draft the Interim Constitution of

    1993, which was formally enacted by Parliament and came into force on 27 April 1994. iv  National Accord and Reconciliation Act (2008)

    v “Hillsborough Agreement” vi African National Congress (ANC) 

    vii Apertheid

    viii http://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.html

    ix http://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.html

    http://en.wikipedia.org/wiki/South_African_Constitution_of_1993http://en.wikipedia.org/wiki/South_African_Constitution_of_1993http://en.wikipedia.org/wiki/South_African_Constitution_of_1993http://en.wikipedia.org/wiki/Parliament_of_South_Africahttp://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.htmlhttp://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.htmlhttp://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.htmlhttp://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.htmlhttp://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.htmlhttp://burmese.voanews.com/content/weekly-current-affairs-analysis/2639850.htmlhttp://en.wikipedia.org/wiki/Parliament_of_South_Africahttp://en.wikipedia.org/wiki/South_African_Constitution_of_1993http://en.wikipedia.org/wiki/South_African_Constitution_of_1993

  • 8/9/2019 Peace Analysis 11

    8/8

    8

    x  စေရးသူေအနျဖင္  ့ မူ “ျမန္ မ” ဟူေသ ေ၀ါဟရကိ    လူ မိ်းတမိ် း၏  အမည္အျဖစ္ ျဖင္  ့သ  လက္ခံသည္။  ဤသည္ ကိ   ေသဘတူ ပါက  “ဗမျပည္နယ္” အစး “ျမန္ မျပည္နယ္” ဟူ၍သ ေခေၚ၀ၚသင္  ့သည္။