PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University

Nijmegen

The following full text is a publisher's version.

For additional information about this publication click this link.

http://hdl.handle.net/2066/24060

Please be advised that this information was generated on 2018-07-07 and may be subject to

change.

'*•*> -f e p u t u k é r le bronnen: de feed in g , d e geografie als w e-

rnmmrwmc e : « M p m -m sa m em ev u ig (figuur i ) .111 d e t e i ï w o o r d i n g van d e vraag naar h e t n u t v oorferfV iO T kafi HiSR uiteraard versch illen d e criteria aanleg

> % % , ¿iJife I II#

Ä !$£: W'i

• N o d ig v o e r In d iv id u ele o n tp lo o iin g van leer lin g en is h ijv ö ü iiiee tó dat ze z ich k u n n e n or iën teren in de ru im te

m een iu if f ir f l fk b ew u stz ijn o n tw ik k e len : w e ten waar ^ s i | n / w a t :daaf:kap.:geheurem. Z e m o e te n z ic h een o o r ­deel fcö im es v o ir n e o over situaties en o n tw ik k e lin g e n en

w ecen I E - .z e daar(aart) ín d ie s itu a tie z o u d e n k u n n enm. het: b ereik en van d eze d o e le n staan e ig en be-

V ' '

i t MiêiÉÊËÊIMêÊM,

vl f M :liif lü i m

5 b ■-> > y .xiï*5 .0 fctiWr i i' l ik W : * ƒ► V Vtifk fmrmdx tynmv n $k

w'*> t / ' ^ . ’Y

» tf te fs t# mêmiêm mm :4è mmiillièf

11# iff-üliltilflt S Ä fÄ t

SpiffSS,

*

mmifiiimSê' WiÊ äs

o

i r

lle: vilSiilililfckelgf'f

\<7>mXvöor ttid iifk éaiKcle drie o m e n

n$ &MW ;sè gaat c midasfiMea tn neti i ® i f p l i ' i i S :

pfaiirfrfee! Mm-mmm mi m m im brnpit 4i en omI X ,f J ■ O *■*tw ee pröMraiBimrfi^Qöf d e m t o :: 'hei ;prosraml •&■?■■ -i Otijkikïiade:: :i: i » r i o .siiiilielasi-itreB l a h e t -pi?©Sddeel wm her p t is ie l Em m m m m mmaMeksfpsj e n A a ïd iifk s-

tfökfcenihiid en oord eelsvorm i ng en s itu a tie sp e d fiek e

* i .e e il in g e a w ö n en :> werken, gaan naar sch oo l, recreëren,I aan h e t verkeen verzorgen z ich ze lf. .Allemaal

% ef Baaösiknccie^ w aarvoor;m en p rak tisch e geografisch e k e e n ® en m ardighede;n n o d ig h ee ft , A n a ly se van deze

ro llen le id t t o t de keuze van .kennis, vaar

'0 ‘iSifä-

Ml ■f 'Kt,Ui

s ■■btHser in

te 2 vm.r mma% m dev®!© -füïmte

Briiiitóeitiïg wmMB feiiEïen vïib

^ogfaiBiBai vQ#r m ve^aïeuwe iw etb j -<«•.

s ,Pasg: k

icm dingen d ie leerlingen n o d ig h e b b e n o m n u en later

sa m en lev in g -te k u n n e n partic iperen ,*: feed in g en n o d ig h e b b en o m bij te dragen aan de

ffersndérinpvan d e sa m e n le v in g w o r d t veela l a fge le id u it

ees; k f te sc h e ;an a lp e van d e b elan grij kste vraagstukken i ö d ë :sa®^htevirig, „Bat is e ig e n lijk w a t leer lin g en op h u n

fc^moêten kunnen; inaatschappeiijke verschi j nse- ta n É sd se li i b eoordebn; op w aard en en b e la n g en die er-

£ .mee- i e ■kj

pF;if

^ :y

/

j i > y - r ~ ^ - ......................... • • •pfÄ®!;

;i ü lï

I i^näe; r

• ( ' < > ( { L - ; . ' . * - ' - ' / - - i i - . - . .V '. • ✓ : • * y - s ' : 0 : : f : i f f i : 11

......... ^ ........... . •ƒ• *••

® W at leer lin g en n o d ig h eb b en

v o o r een v erv o lg stu d ie zijn s tu ­dievaardigheden voor het verwer­ven , verw erken en p resenteren

van in fo rm a tie , m aar o o k c o m ­m u n ica tiev e , a rg u m en ta tiev e en

socia le vaard igh ed en en de vaar­

d ig h e id h et e ig en leerproces te sturen. V oor vervolgstud ies waar­in geografie een rol sp ee lt is h e t b o v en d ien van b elan g dat ze de geografische w erk w ijzen b eh eer­sen , dat ze d e vaard igh eid b ez it­

ten o m -vraagstukken geografisch te benad eren . Z e k u n n e n z ich

dus geografisch e vragen ste llen

en d ie v erv o lg en s op een geogra­fisch v era n tw o o rd e w ijze b ea n t­w o o r d e n .

V an u it de geografie k u n n en w e

de p o te n tië le b ijdrage o n t le n e n aan de v ijf geog ra fisch e b en a d e­ringen (figuur i ) . ín d e k ern co n -cep ten en p r in c ip es van deze b e­

n ad eringsw ijzen b ied t d e sch o o l-

aardrijkskunde leer lin g en een

•in

egripsm atig m str u m e n ta n u m . W e v in d e n d e b en a d er in g en te­rug in de afzonderl ijke d o m e in e n

waarin de e in d te r m e n gerang-

10 0EOG«tEEDÜCATiEF TWEEDE KWARTAAL 199«

sín de tweede fese ¥.0

Yë£>r as ©;fn vmeenO

iÉ a , - f ) «

wipÊii waarmsege-ö

pes » t i i :in ■ D

De aaa d e ^ ' :;b€:;rsdM èeitt ^nrÉeëndÉ:&5taa.fi i:n:hgaa.r:2

men

56$ ®ë:■piiïïf voor de keuze van de domeinen.De

w:!^r ;©•& \3.£r

ct o K u n n en m voimx.o £Zk t «£>

en die límw m et elkaar samenhansen&• •4f A I

%

srit: .eea aÉtesm m

v ,s

v *

QiMian tnetMïKSMaEieOwetten ea werwetKj

tti' inet'wr é0 ': "p.i

ëmmm

mein; pergeo grrfscfiil^itl£

êïi^besÉBdeM:, worden m ■yéi0iié!éÉ$tèldvdë

; W it :p M : : :

dimensies onderscheiden.* enw n m eet

■GEO Q RAF! £ - EO U GAT IE F TWEEDE KWARTAAL 1996 11

sS V ! * ¿ C - i : * A » . * X J f > * v To U H / * ' fS '

Í» $* vB , 4 ,K>A .<X '*4* *

i r r . . ; >*■■ :v? :fertw*- ri <;> '.-‘/-i ¿>,V 'j/,• o>*» v • •vJ .-i»,//sV>-ii .* y V/r\'>i/)> ■••? '»W-k Í• ■■>/■':i V/;<: ?r V;Ki0;'Ä ¿>%

£•'i: h' '.yj- ■ & ’ C ?' i*I W*' /. S\»& Jf ¿ *T 3- ■&/»$ >

* 0¥iW,*” L',; «cea ea verse a«gevca tassen ge&k'

<■ .* H K H | . ' » • f f t - p s j f S ’ .'

■i/>J

ea informatie uit de eerste hand te ver/a

mn de domeinen is het, De

en knellen a ruimteaike ont

a j gaan er echter nadrukkelijk van uit datm concrete te aan-

km schaalniveau aangegeven; soms ook is de keuze vrij

33 GeOGRÄFlE-EDUGÄriEF 'TWEEDE KWARTAAL 1996

•—»»•« « r r ^ s * ' r r>f> !•*-! ry . s 1 '

;YïVI

!

8 Vervoer & rillf lll

C Bolidafc & r i i i i l l l l

! D Hens & m iliti

#» % •< ♦ # > k > w < w < w e * w # » i p r n * • >«■ < v *i* fw r * r < n * r r r y ? « , M ,‘ ,« » y r f W r f / > * r

■ II:* ! V > > > > ; i ¿ > v < v A i í w V ! * > \ ' •> < v '< V — f O V j / - í i ¿ i v > \ — «'<

C l SE CE CEr . y . i ! i ; » ' • » ' : w ¿ ' f , r » i w * w < : i « y < i > i v v < ( * , <■ —— • v ¡ < a > < } } + • • • • * • » ■ • < * » » » * ? » « ■ . ) .

y ;O '

y .

/ ƒ ' / « ƒ i » u < A N / / a « :

• * • l t • '• ’ •*: ! ’.5:

: ; V Y ':CÉ 11 CE CË

SE €1 o i SE CE. - : \: v y i ^ u ^ y . «.É ! O * • » U « < H / « ü r V ^ » V A ' »•» ^ « , ^ 1 1 / / » > w w < W J g ■ , » > u x *• «* / y «» » w > < < ^ 7» ^ « * - : • ' / > : ! v e '« f c ^ r * 1 / # w •*• V m v i r w » • • v í » • •* -» • « v * « > > v J J « • w « > « » r ’ ¿"- ‘- ‘f t N < ¿ 1 ; i \ u < * • W f ^ i *

Si SE

M 4 ts» I * M • k a > M V r f f W W T W » n ▼ ? W • «-*• K « M * H J » H 4 H W V T » r

111i C v / i V v * - ! <>}* y V t \ - - - > ^ * * J ; * • ’ " ' y ' 1 1 i v < ' W r v i > V <• , v j / ^ « s I c < 0 » V « 1 * / l V ^ ) • r ;* * ,s » ^ v y m U ' Í N V ^

CE• r

{

SE

ƒ » i > " f »/

l ::

5 ; :

CE•* s M v < » • « * C

k 11 < r V K » / ,

C£

CE

r | V C * r > * • n V A M M V * # k W « " 7*f :

SE

SII

SE« « w v « < * y • « y y , « - , , f 4 r Í — ^ « A h w*« r f . r

4 l / # V V 9 4 » #4 MVT1 ♦ * y r v i » ■ * ' i w T é f t ‘ f » r o v r r r r ^ K i

• V > « • « » ■ *» » r« r 1/ ^ » « • y < > M * ■ r r " ■ » t n ? * • • ' • r • ; i‘ i * \ h a « * w m n r « » » » w . ^ — * i v r * , v h v * < * “ ' * " * ' “ r • ? < W * f * » < » M • * ' - *

, i v, ^ ,' ^ ¡ ^ i> w r Í M - U 'f i 'V wJ / i - « r * < w *i l ■■ i « Ai ' ■ ‘ i ‘ " i " ‘ ‘ ' " " ^ Y i i t i V i f f T i T T i i I * * M n » i i V i A 1 ‘ * ‘ J ‘ ^ 4 * ] U 1 i —

■ J W

emnen Quder&erse-iili ñ 5ifim i.

^dateiL Die vrijfeeid k v,vcontext i,a de toetsen wm bercentraal eiameo eo schDoi examen een andere kan i^ n cko dc regicHiale context

aarin het onderwerp is aangeleerd. Geografische kens.is is daarmee geen doel op ziek; m dient, veel iseer dan nu het geval ís, te worden coegepasi op 'vergelijkbare v?raag-

emdat de w iooalc over centraal examen en schoolexamen. Dar leidt tot

w

V * : : m andere gebieden

Differentiatie HAVO/VWO

De dooieineo Vaardïghcdeti eti werkwii^en1 en zelfstan­dig ondermek’ zija voor h av o ea vw o geB)kluid.etid. Inde overige domeinen is de differentiatie naar schooltype ukeewerkt in:* de complexiteit van de do^me£nen> tiiet name de verd- eliog van de doiHeiinea m m AmAmikgfeande i en 2 in hetm a v o -p ro g ra m m a ;

# de complexiteit vm. cle söbd£*.Kï:eitieiiien{ide eiacbesiaetr; ® het aantal subdomeinen, .en eindrertitiii i.per- áamein. Ben belaagtijk-dee:l-v-am4®:0i^ ^ a d ïfc ^ fit3atie is niet io 2Ìiidtemierì :te matten en m:oet In de kám ^gctealiséerd

worden in de vorm van een ..aan het sehseltf pe.aáÉiigepa&- te didactiek, .I3eie di.dacrische :dï.Ietentiai;ie h^’trefi: het

ielen en leeractmteiteegebniik van:: i.tetst©tfi: aeetm. waarmee de^etfilc: ei:ndtefmen; gerealiseerd kunnen wor­den, 'Wfeliehten dlr k.ott toe,Verschilien ln leerstof hebben te maken met de strticmre- ring,. eöneretisering en seqirennëring die geboden wordt. De verschillen .kunnen i n .leermiddelen tot uiting komen in de informatie die wordt aangebodeia. Daar kan veel of weinig ruis in uitren, xodat leerlingen zelf' meer of minder moeten selecteren. De informatie kan ook in verschillende vormen worden aangeboden, van heel con­crete beelden tot abstracte symbolen.Daarnaast kan men .differentiëren in leeractiviteiten door grote en kleine stappen te laten zetten, veel of weinig voor te stracttiierea* Ook. kan inen de volgorde van leer­activiteiten aanpassen aan de leerstijl van leerlingen.. Bijvoorbeeld beginnen bij concrete ervaringen, observa­tie., conceptöülisering ol bij-praktisch experirnenreren.

ixarriineringBij de examinering ligt de nadrnk op het produktief gebruiken van kennis, inzichten en vaardigheden in nieu­we situaties en /of regionale contexten. Van de kandida­ten wordt verwacht dat ze de bij de vragen en opdrachten aangeboden bronnenmateriaal in de vorm van kaarten, tabellen, grafieken, fato?s.a teksten en dergelijke kunnen analyseren en eventueel een standpunt kunnen bepalen. Bij de onderboiiwing van. een standpunt geeft de kwali­teit van de argumentatie voor de beoordeling de door­slag, Nieuw bij de examinering is het gebruik van de atlas als bronnenboek.De vaardigheden en werkwijzen uit domein "vaardighe­den en werkwijzen5 worden in de overige domeinen geïntegreerd en dus niet afeonderfijk getoetst. Het zelf­standig onderzoek in de eigen regio leent zich niet voor centrale toetsing en zal dus altijd in het schoolexamen worden afgesloten, De inhoudelijke domeinen rouleren

volgende systematiek:O s* In het programma aardrijkskunde 1 voor het h a to bestaat her schoolexamen -uit een van de drie inhoudelij­ke domeinen én het :zeifstandig aardrijkskundig onder­zoek, Het centraal cxmmm omvat de twee andere inhou­delijke domeinen;* Het programma aardrijkskunde x voor het h a v o be­staat tilt een schoolexamen nver beide inhoudelijke do­meinen;* Bij het programma aardrijkskunde voor het vwo be­staat het schoolexamen uit twee van de zes inhoudeli jke domeinen éti het zelfstandig aardrijkskundig onderzoek. Het centraal examen omvat de overige vier inhoudelijke dameineaxEen voorbeeld van een mogelijk roulatieschema voorH a v o i staat in .ignur 5,

■ Sarnen.g0¥at De volgende zaken vallen op bij de veranderingen binnen

e cbookatdrifkskunde;* nadntk op vaardigheden, onder andere het verwervenen verwerken van:inlotiBatie;* theniatiseheordening'van-de programma s met nieuwe onderwerpen ais "regionale beeldvorming' en politiek en ruimte’ ;* toepassen van geografische kennis en kunde in nieuwe situaties en/of regionale contexten;* een zelfstandig aardrijkskundig onderzoek in de eigen.regio;* aandacht voor zelfetandigleren, onder andere het stu­ren van her eigen leerproces.Een vergelijking van de nieuwe programma s met de huidige examenprogramma's (figuur 6) geeft aan dat de overlap vrij gering is, Het is dan ook van het grootste belang dat we de ruim twee jaren die ons nog resten tot augustus 1998, de invoeringsdatum van de nieuwe pro­grammai, benutten, om de over gang naar de nieuwe schoöktardrijkskunde te realiseren.

In een m lgm dnum m er: de didactiek vmi de vm,

Figuur inhoudelijke vermeiminpn ten opiicke vm bet vige rende CS£~p rogramma ( 95/ 96),

l l i B : Ü l f # l

en milieu ,

ft§Si.

11

1 ■

lili l í11■

0###

onderdeel

G EO <3 RAF ÍE- ED UCATÍEF TWeEDE KWARTAAL 1996 33