Pan Pil 19 Reviewer

7/23/2019 Pan Pil 19 Reviewer

http://slidepdf.com/reader/full/pan-pil-19-reviewer 1/4

DONYA MARCELABuodSi Donya Marcela ay nag-iisang anak lamang ng isang mag-asawa sa bayan ng Bibilonia. Nang paparaan ang santong

beatikong galing sa simbahan ay sinabihan siya ng kanyang ina na itigil muna ang kanyang panunuklay. Subalit ‘di

nakinig si Donya Marcela at sumagut-sagot pa na siya’y pabayaan na lang ng kanyang ina sapagkat sa dami na ng bayang

kanyang napuntahan ay wala pa raw siyang nabasang ganoong uri ng libro (bibliya. !indi pa man siya tapos sa kanyang

pagsasalita ay nasunog ang kanyang kilay" sunod ang kanyang ulo at hindi nagtagal siya’y naging abo.

Mga Tauhana. Donya Marcela - itinuturing na hindi masunuring anak dahil sa kanyang pagsagut-sagot sa ina at pagdungaw sa bintana

na ipinagbabawal noong panahon ng mga #astila

b. $na - masasabing isang produkto ng #atolisismo sa batayan nila ng pagiging mabuting babae na kawangis ni Birheng

Maria

Mga Isyung Pangkasariana. Binary Opposition ng Obdint at Disobdint!Maria at Eba$pinapakita lamang nito ang pagiging ‘di masunurin at ang pagdungaw sa bintana ng mga kababaihan noon ay itituturingna masamang babae ng lipunan. #aya’t parang nagkaroon ng blind obedience upang ‘di maparis sa kinahinatnan ni Donya

Marcela na para sa akin ay ginamit na panakot lamang ng Simbahan upang sila’y sundin ng mga %ilipino.

b. Ang "a#u$atan ng Isang Baba ay "asa$ananMahihinuha na mulat ang kaisipan ni Donya Marcela kumpara sa kanyang ina nang kanyang banggitin na sa dami umano

ng kanyang bayang naparoonan ay wala naman siyang nabasang ganoong libro na nagsasaad na masama nga ang kanyang

ginagawa.

PINA%DAANAN% B&'AY NAN% PRINCIPE DON (&AN TE)O*O

NA ANAC NAN% 'ARIN% ARTOR AT NAN% REINA BLANCA *AREINON% +ALENCIA AT *AMPO NAN% APAT NA PRINCE*A NA ANAC NAN% 'ARIN% D. DIE%O *A REINON% &N%RIA ,DON(&AN TE)O*O-BuodDahil sa pinalaya ni Don &uan ang higanteng ikinulong ng kanyang ama sa kaharian ng 'alencia ay pinalayas siya nito.

Dala-dala ang mahiwagang panyo na ibinigay ng higante at habang siya’y nakabalat-kayo bilang isang matandang sugatan

ay nagpunta si Don &uan sa kaharian ng ngria kung saan ay kunupkop siya ng hardinero dito. Dumating ang araw ng

pagpili sa mapapangasawa ng apat na babaeng anak ng hari ng ngria at si Don &uan ang nakasalo ng )ranada ni

*locer+ida" subalit sa galit ni !aring Diego sila’y pinalayas at nanirahan sa kubo ng hardinero. $sang araw ay nagkasakitang hari at ang tanging lunas lang ay ang gatas ng leon at dito’y naggayak prinsipe si Don &uan at ibinigay ang gatas sa

tatlong manugang kapalit ng pagtatak na nagsasabing sila’y alipin nito. Sunod naman ay ang paglusob ng mga moro at

dito’y natalo ang mga manugang ngunit mabuti na lamang at dumating ang mga higante at sila’y tinulungan kapalit ng

granada ng kanilang mga asawa. Sa piging na inihanda ni !aring Diego bilang selebrasyon ng kanilang pagkapanalo ay

nakagayak na si Don &uan bilang prinsipe at dito’y natuklasan ang lihim ng tatlong manugang kaya’t sila’y pinalayas sa

kaharian ng ngria. %inatawad na rin si Don &uan ng kanyang mga magulang at sa huli’y maligaya silang nagsama ni

*locer+ida.

Mga Tauhana. Don &uan ,eoso - nag-iisang anak nina !aring rtos at /eina Blanca



b. !aring rtos - hari ng kahariang 'alencia

c. /eina Blanca - reina ng kahariang 'alencia

d. !aring Diego - 0hari ng kahariang ngria

e. *locer+ida - bunsong anak ni !aring Diego

+. &uana - panganay na anak ni !aring Diego

g. 1aura - ikalawang anak ni !aring Diego

h. *lora - ikatlong anak ni !aring Diego

i. !igante - nagbigay ng mahiwagang panyo kay Don &uan kaya siya kinilalang hari ng kagubatan at nakapagbalat-kayo

bilang isang matandang sakitin

Mga Isyung Pangkasariana. Patriarka$ na *ist#a%agiging irasyonal ng pagbilanggo ni !aring rtor sa isang higante na wala namang ginawang masama maliban sa taglay

niyang kapangyarihan na hindi naman niya ginamit sa kasamaan. Sinalungat ito ni Don &uan na ipinapakita sa ginawa

niyang pagpapalaya rito kaya naman bunga nito ay pinalayas siya ng kanyang ama sa kanilang kaharian. ng kawalan

naman ng ‘boses’ o awtoridad ng ina ni Don &uan na si /eina Blanca ay kapansin-pansin sapagkat siya ay hindi binigyangdayalogo sa teksto na pinatunayan ng hindi napigilang pagpapalayas sa kanyang anak.

b. "aa$an ng Boss ng "ababaihanSa sitwasyon naman ng apat na prinsesa na anak ni Don Diego ay makikitang itinuturing lamang silang ‘tropeyo’ at wala

ring kapangyarihan na magdesisyon para sa kanilang mga sarili. Si *locer+ida lamang ang naglakas-loob na tumiwalag sa

malupit na sistemang iyon ng mga katulad nilang nakatataas. ng tila ‘pagpapatahimik’ sa mga kababaihang karakter sa

akdang ito ay talaga namang patunay na mayroong opresyon na nagaganap" na naroon pa rin ang pagtingin sa mga

kababaihan bilang mga ‘se2 ob3ect’ dahil sa paglalarawan sa kanila at ang pagdomina ng mga kalalakihan na ginagawang

tagapasunod lamang ang mga babae kahit pa na anak o asawa nila ito.

*I TANDAN% BACIO MAC&NATBuod$to ay kuwento ng isang pamilya na isinasalaysay naman ni )er4asio Macunat (,andang Bacio na isang magsasakang

piniling manatili sa kanyang kinalakihan. Sa akda ay mula pa sa manuskrito ng kanyang ama ang kanyang isinasalaysay

na kuwento ng buhay ng pamilya nina %rospero na isang $ndiong nakipagsapalaran sa Maynila subalit napariwara. ng

kanyang ama na si Don ndres Baticot o 5abesang Dales ang talagang may kagustuhan na siya ay magkaroon ng

edukasyon sa lungsod sapagkat siya’y naniniwalang hindi sapat ang kinikita nila sa kanilang palayan para sa hinarap. ng

pasyang ito ay malabis na tinutulan ng kura-paroko sa kanilang bayan subalit kanila itong sinuway. Sa huli" ang buong

pamilya ay isa-isang namatay dala ng labis na depresyon at paghihirap mula ng mabaon sila sa utang nang dahil kay

%rospero na napariwara.

Mga Tauhana. )er4asio Macunat - siyang kausap ng isang pari na napadako sa kanilang lugar6 isang katutubong %ilipino na

naniniwalang walang mabuting maidudulot ang pagpunta sa lungsod na kanyang pinatuyanan sa pagbabasa ng manuskrito

b. %rospero7%roper - indio na nakipagsapalaran sa Maynila upang mag-aral subalit napariwa at nilustay ang kayamanan ng

kanilang pamilya at sa huli’y namatay sa loob ng bilangguan

c. *elicita7%ili - kapatid ni %rospero na tutol sa kanyang pagpunta sa Maynila

d. Don ndres Baticot75abesang Dales - ama ni %rospero

+. Donya Maria Dimaniuala75abesang ngi - ina ni %rospero



g. #ura-%aroko - tutol sa nais ni 5abesang Dales na pag-aralin si %roper sa Maynila

Mga Isyung Pangkasariana. *ukatan ng Pagiging Mabuting Baba Ayon sa "ato$isis#ong magandang bigyang pansin dito ay noong mamatay si %ili ay itinuring siyang tila santo ng kanyang mga kababayan

ng dahilang ito ay maiuugnay sa pagtutol niya sa pagpunta ni %rospero sa Maynila. Siya lang ang sumang-ayon sa

kagustuhan ng kanilang kura-paroko at namuhay nang naaayon sa mga payo nito. %arang ipinapakita lamang ng akdang

ito ang hindi tahasang pananakot ni Bustamante gamit ang relihiyon upang ang mga %ilipino’y magpaubaya sa kagustuhan

ng Simbahang #atoliko. $nuugnay din si %ili bilang kawangis ng Banal na Birheng Maria dahil sa kanyang pagigingmasunurin at siya’y may taglay ding kagandahan.

b. %ndr Ro$ ng La$aki Bi$ang Tagapagtaguyod ng Pa#i$yaSa pasya pa lang na si %rospero ang siyang mag-aaral sa Maynila upang siyang mag-aahon sa kanilang pamilya ay

kakakitaan na ito ng paniniwala nating mga %ilipino na ang mga lalaki dapat ang siyang may tungkuling bumuhay sa

kanilang pamilya

/. Ang Edukasyon ay Para sa Mga La$aki La#ang$sang manipestasyon ng patriarkal na sistemang dala ng mga #astila sa panahong nailimbag ang akdang ito. Makikita ito

sa pagpili kay %roper na pumunta sa Maynila sa halip na si %ili o dili kaya’y silang dalawa ang siyang pag-aralin.

*I BINIBININ% P'AT'&PAT*BuodSi 8eyeng ay mula sa liblib na pook at mahirap lamang kaya’t siya’y nagtitinda ng kakanin" Nang makita si Binibining

8eyeng ng isang merikanong sundalong guro at siya ay hinikayat na mag-aral ng ingles upang sila ay magkaintindihan

di naglaon ay natuto siyang mag-$ngles ngunit barok naman. ‘Di nagtagal ay hindi na siya nagsasalita ng #apampangan

na siya niyang talagang wika dahil nakalimutan na raw niya ito at ito ay matigas sa dila. Dahil dito kaya siya nabansagang

Miss %hathupats" dahil sa laki ng kanyang balakang na iniipit niya na para siyang isang suman" lalo tuloy siyang

pinagtawanan gayundin sa paglalagay niya ng mga kolorete sa kanyang mukha upang bumagay lamang sa kaniyang kilos

Minsan may isang okasyon sa Bayang 9" kung saan ay dumalo si Miss %hathupats at doon ay pinangalandakan niyang

siya ay di na marunong magkapampangan. Sa huli ay pinagtawanan siya ng mga nakakakilala talaga sa kanya at sasobrang inis siya ay napamura sa wikang #apampangan.

Tauhana. 8eyeng7Bb. %hathupats - punung-puno ng kolorete ang mukha6 ipinanganak sa isang sulok ng %ampanga" sa

pinakamaliit na bayan nito. Dahil dito" %ilipina si Bb. 8eyeng mula ulo hanggang paa" at kahit sa dulo ng kanyang buhok

ay #apampangan siya

Mga Isyung Pangkasariana. Ang "arunungan ay 'indi Para sa Mga "ababaihan#ung sa unang tingin ay tila ipinupunto ng may-akda na ‘wag nang mag-aral ang mga kababaihan sapagkat ang

karunungan ay para sa kalalakihan lamang " na ang ‘di magmahal sa sariling wika ay mas malansa pa sa malansang isda"

mas dapat na bigyang pansin na si Miss %hathupats ay isa ring empowered na babae" na iilan lamang ang nakagawa at

nakaabot ng kanyang narating na kalagayan sa lipunan kaya’t siya’y dapat na hangaan tulad ni Donya 5onsolacion.

b. Masa#ang Baba ang Masusungit0 Pa$a#ura at PutaSa akda ay mahihinuha na mayroong pagkiling sa kalalakihan ang may-akda nito na si Soto sapagkat tila ipinahihiwatig

niya na sinumang magnais na makapasok sa upperworld ng mga lalaki ay magiging katawa-tawa at bigo lamang

$nilarawan pa siyang maala-ama:ona na babae" o dili kaya’y isang ‘baklang babae’ dahil sa kanyang makapal na kolorete

pati na rin sa kanyang pagbebenta ng ‘kakanin.’ Subalit sa huli" dapat na kilalanin si Bb. 8eyeng bilang isang kahanga-

hanga at maabilidad na babae. Siya ay larawan ng isang matagumpay na buhay laban sa patriarkal na sistema ng lipunan.

Mabuhay siya;



*ER+ANT %IRLBuodSi /osa ay isang katulong na madalas pagmaltratuhan ng kanyang amo. Siya ay madalas na sinusuyo ni Sancho subalit

ayaw at naiinis siya dito. Sa kanyang paglalakad upang magsampay ng labahan ay may dalawang asong naghahabulan

papunta sa kanyang direksiyon kaya’t sa takot ay ninais niyang umiwas" ngunit huli na kaya siya’y natapilok. $sang

kutsero ang tumulong sa kanya at hinilot nito ang namamaga niyang kanang paa. Nabighani siya dito at araw-araw na

pinapantasya subalit hindi niya natanong ang pangalan nito kaya’t pinangalanan niya itong <ngel.= Nang mabasag niya

ang bote ng alak na ipinabili ng kanyang amo" na nabasag dahil kay Sancho" ay pinagmalupitan siya nito nang hustokaya’t naisipan niyang maglayas. Sa kanyang paglalayas ay nakatagpo niyang muli ang kutsero" na aksidente niyang

nabato ng bato ang kabayo kaya ito’y galit nag alit. Nang mabatid niyang hindi siya kaagad maalala ng kutsero ay nawala

ang paghanga niya dito kaya’t sa huli ay nagpahatid siya pabalik sa bahay ng kanyang amo.

Mga Tauhana. /osa - isang katulong na madalas pagmalupitan ng kanyang amo

b. Sancho - ang lalaking bastos na madalas sumuyo at umalok ng tulong kay /osa dahil sa taglay nitong kagandahan6

nang makasabay niya si /osa sa pagbili nito ng alak ay nabosohan niya ito at nag-init ang kanyang pagkalalaki6 siya ang

dahilan kung bakit nabasag ang bote ng alak

c. ngel7%edro - siyang tumulong kay /osa nang matapilok ito at naghilot at naghatid na rin sa bahay ng amo nito6 saikalawa nilang pagkikita ni /osa ay hindi niya kaagad ito nakilala

d. mo ni /osa - nasa bandang >?’s pa lang ang edad6 labis magmalupit kay /osa lalo na kung palpak ito sa kanyang mga

trabaho

Mga Isyung Pangkasariana. Ido$ogy o1 Ro#anti/ Lo2 ,Baba Bi$ang Mas Mada$ing Mahu$og ang Loob "aysasa "a$a$akihan-Masasabing nabulag ng ideology o+ romantic lo4e si /osa dahil lamang sa tinulungan siya ng kutsero ay inakala na niyang

ito ang kanyang prince charming na siyang mag-aahon sa kanya sa kanyang kalagayan. @ala siyang ibang inisip kundi

kung paano niya muling makakatagpo ang kutserong ‘di niya alam ang pangalan kaya’t tinawag niyang kanyang ngel.

Ngunit lahat ng ilusyon niya ay naglaho nang sa kanyang paglalayas ay nakita niyang muli ang kutsero" na masama rin

pala ang ugali.

b. "apa Baba Bi$ang Dahi$an ng Oprsyon#itang-kita na ang amo mismo ni /osa ang siyang nanghihila sa kanya pababa dahil sa mga pagmamalupit nito at

masasabi rin na hindi aware si /osa sa class oppression na kanyang nararanasan kaya mahihinuhang hindi lamang

kalalakihan ang nagdudulot ng opresyon sa kababaihan. Sa huli" bumalik na lamang muli si /osa sa bahay ng kanyang

amo at dito ay masasabing walang nangyaring empowerment kay /osa sapagkat malaki ang posibilidad na patuloy

lamang ang ikot ng kanyang buhay na madalas makaranas ng pang-aabuso mula sa kanyang amo.

Documents

Pan Pil 19 Reviewer