PALAESTRA LATINA - culturaclasica.com · DE ARTIFICIOSAE HARMONUE PRINCIPIO IN ARTE POÉTICA HORATII, (Ruiz) BiBUOGRAPHiA, (Martija, Fanlo, Jiménez) EXERCITATIONES SCHOLARES. Ordinarii

ANNUS. SCHOL. VI. NUM 50 1935-1936 MENSE FEBRUARIO MCMXXXVI

PALAESTRA

LATINA

S U M M A R I U M

COROCOTTA, REX LATRONUM.

NOVA ET VETERA, (Jové)

MiSSIONES MlNIME N E G L E G E N D A E .

IN BEATUM ANTONIUM M . CLARET, (González)

CANTUS VESPEHTINUS, (Vlator)

COMMERCIUM E P I S T U L A R E .

D E ARTIFICIOSAE HARMONUE PRINCIPIO IN ARTE

POÉTICA HORATII, ( R u i z )

BiBUOGRAPHiA, (Martija, Fanlo, Jiménez)

EXERCITATIONES SCHOLARES.

Ordinarii atque Superiorum pemiissa

AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 1

www.culturaclasica.com

90

Cu T3

= 2

3 S H 3 ni —.

O r : a- —

3 o

n 3 3 - • •I o 3

C/l f ! "

Sr Si 5 § 3 S

» 3

l l

o o 3

cw

. o

3 2 -

o 2

a-c

t / i

> c

3 O 3 O-c 3 ?« o 3

<

c o

g

a o

r l

- o o

c

3 : ^ -

2 c

Sr c '

H o p o o -o '

o -> f

o —

- ^?' f» C 3 " O O

S O- 3 n O p

¿. S = -O

n

c 3

o -o 3

3 = -^ 3

c » ui 3

3 C oj O " • 2 . 3 c u O 3 c C O o _ . - • p

— o - o

o c.

3

C O •-i c 3

3 < 3-5 O

3 S S s - p ^ • n

o

3 -

3^1 O. c

3 S o

3 - 1 O C 3 S o

o

Í ; O -

„ I/, OQ

- . 3 £. -. . I

-—o í* n> OQ O " C u

= : ü . Í L _ Í4 o s era 3

3 O- n &- s;

5 " J . 3 S

o 3

n í ; o

> ' T 3 C " I

C 6)

o o

X <

z o < > z >

515 ? £. g- 5 3 í^

, 5 3 Sr-o !" S H 3 = &--0 S ^ 3

a- o a' 2. r^ < o »'-o o. c — 5" ir' r'-o o* -1 Cí j2 ñ C "** ^ * ^"^ ""'•'-rt 3 í ; í ? — . „ » 3 » ; 5 „ 3 " » 3 S t » ° o S - - ^

^ 3 r*

IS" Üi i-

-1 ^

a>

l-i."

3 " > S r ? —- c O

i í g í» UD " CT- P f» 5 » C S " — <!

3 a. "• 2 'O í S-a-o—-o S £cJQ •• 3 S^3 S 3 . - g .

y ? f "* ^ 3 6> : ! : . 3 - í ni r+ - , —. » n -1 „ o u . p

¡"si-B S.^ 3 » S ' - r l *> ñ ft

n a O O ^ S O 0 5

' ^ . " « o S O C 3 o 3 = o B

3 ^ 3 n. 3 — 3 p 3 " — 3 í i ' C u " 3 C

» O 2 w ai 5. 3 -1 P- ""• O" O- s r c g £; 3 s- < B c» ¿. • - ' fb

2 K^ X 3 W "^ 1!7 &1 o CÍO 3 •— o c Í ; i i . o 3 p

o 3 " c ., 3 3 — ' - ' ' "

I s § 3 §-^1

2 - c u = — S S » - -

g : 5 3 c ' í - . £ - = ' 3^_ 3 S 3 -o E;- g o c 2--=^» 3

- " ^ ^ o c o H "

•• e •"

3 £ c o o 3 3 O- "^

O r»

= i c

3- C <i ^ PCJQ

O 3 fj _• -

O - C 3 3 = « 3 p

o p c en " o

c -.

3 n n " • " •

= ?3 Si S n --t ^ 61

o o

—. X - "^ C ai

íí ?:§ 3 "

í i L » Sr 2^ <. ^ o ^ 3

C O) o 3 c 3 C

~ p X- 5 1 : ;

t« I ai U¡ ^ *-» ^ * " ~ " "í Z^" "

X <

ya

c r—

> — I 70

O z cz

c z



ANNUS SCHOL. VI. NUM. 50 1935-1936 MEN. FEBRUARIO MCMXXXVI

PALAESTRA L A T I N A

MENSTRUUS DE LATINITATE COMMENTARIUS Pretium subaotatlonis anauae, solutlone antelata, est 6 pesetarum in Híspanla. 7 In America et Lusltania, 8 la rellquls clvltatibus. Pretium mittatur oportet ad Administratorem: CERVERA (Lérida) ' Universidad ' España

NOVA ET VETERA

Narratiuncula.—Iter tnihi eSt (acien-

dum ex ignoto quodam oppidulo ad

illius tcrrae caput. Horarium (sive itine-

rarium) capio, ut videam, qua hora in-

sequente die proficisci queam. Ecce va

ria per diem tramina oppidulum nos-

trum praetereunt: Poílale (sive tahet-

larium) tramen duobus minutis poál

horam quartam, rapidum pundlo horae

septimae, poft et velox et mixtum; ex-

pressum nullum ibi siítit. Jam vero quod-

nam tramen ascendam? Rapidum malo.

Ómnibus igitur rebus ad iter paratis

próximo die ad ñationem venio ftatim-

que ad feneñeltam tesserariam me con-

fero. Pecunia rite numerata, tertiae clas-

sis tesserdm accipio. Cum sarcinarum

expeditore, qui, stfngrapha data, arcas et

alia enera gravia conlocanda curat in

sarcinario curru, nihil mihi eít negotii;

nam praeter vidutum sive manualem cis-

tellam nibil fero. In oeco vedares quos-

dam invenio exspeftantes et se calefa

cientes —jam cnim mordet frigus— pro-

pe fornacem (sive caminutn), quae in me

dio oeco ardet; caret enim illa átatio

central! quadam calecfattone. Appropin-

quat tempus ineundae erepidinis (aut

aulae) unde conscenditur tramen. Jam

perforator carceres aperit. Subinde in

longinquum prospicio, nil autem adhuc

video nisi fabros ferriviarios prope ña

tionem férreas (se. virgas) configentes in

tranílris. Suo tempore apparet tramen,

quod decUnator (acile dirigit ad orhitam

nobis propiorem. Vi eleílrica movetur,

non vapore; nihil igitur fumi eñ in ma

china locomotrici. Traminis duftor con-

stringit frena, tramen siílit, exeunt veíio-

res advenientes, proficiscentes conscen-

dunt currus et commodissimum sibi

quisque elcgit loculum. Plerique ad fe-

neítram sedere malunt. Quae omnia ce-

leriter fieri oportet. Jam denuo rotarum

orbilia se verteré incipiunt super orbi-

tam, dum veftores dexteras ad amicos

porrigunt palmisque eis valedicunt.

EMMANUEL JOVÉ, C . M . F .



92

Missiones Minime Neglegendae (sequitur; v. num. sup.)

H.—Age, jam concedo missiones ab op-timis operibus non abstrahere. At quoniam sacriflcium commemoras-ti, ad secundam jam difficultatem veniamus, quod missiones, scilicet, ómnibus careanc voluptatibus.

CL.—Miseros ergo existimas missiona-rios, quod iis carent, quibus nos es-se felices arbitramur?

H. —Ita plañe. CL. — Nullaene igitur sunt res, quae mis-

sionario laetitiae esse possint? H. —Non ausim dicere id quidem, sed

quoniam me verbo premis, non jam dicam ómnibus, sed fere ómnibus voluptatibus.

Ci..—Carent íortasse honoribus; num ergo Iníortunati erunt?

H. —Omnino. CL . —At sunt qui honoribus quam máxi

me destituti, beati tamen putentur. H. - Qui? Nusquam enim novi. CL.—Probiac simplices opifices, fami-

liaribus suis stipati, qui vivunt beati, honores autem non modo non desiderant sed ne suspicantur quidem.

H. —Sed id solum opificibus probar! pot-est; nam in tali sunt simplicitate nati, ut nulla fere sit in eishonorum cupido,

Cl.. —Quaeramus nos hanc optimam simplicitatem et honoribus carere moleste non feremus. Sic enim res se habet, ut is, qui non desiderat. jucundius, quam qui desiderat, ca-reat.

H.—Nescio quid respondeam; haec enim spinosiora potius ut taceam me co-gunt, quam ut adseníiar. Haec ergo mittamusí majora enim molior, quibus haerebo. Missionarii neo amicis uti, nec familiaribus possunt.

CL — Quid inde? H. —Quod carent máxima omnium vo-

luptate.

CL, —Carent etiam qui se locupletandi causa fines patriae relinquunt et tamen fortunatissimi habentur.

H. - Sed ii saltem pecunia cumulata fruuntur dum missionarios, quia non se locupletandi causa ad missiones pergunt, etiam hac carere videmus.

CL, —Bene; sequere. H. —Persequi potuerim permultas mo

lestias missionum; sed haec, quae dixi, existimo ita gravia atque firma, ut nenio quidem refutare audeat.

CL. —Minime vero, brevi haec omnia evanescent. Etenim Jesum intuere dicentem: «Si quis vult post me ve-nire, abneget semetipsum...» et alia gravissima. ^Nullum igitur id argu-mentum est ut missiones neglega-mus, potius ut persequamur, dixe-rim.

H. —Do manus victas; et jam quidem missiones amplectendae viderentur nisi alia me detineret difficultas, quam quidem minimam omnium esse censeo.

CL — Dicas quaeso, et quanta quamque sit justa videamus.

H. —Quod missionarii haud procul ab-sint a morte.

h. — (ingreditur et salutat) Bene vobis! CL. -Unde tu? L. —Kure. et pater missionarius mihi oc-

currit in via cum Josepho deambu-lans. Cum his longum sermonem, ut fere fit, de missionibus contuli. Ambo enim in Carolinas pergere exoptant. Vos autem quid tam in-tenti?

CL.—Disputationem de missionibus in-stituimus, per hunc enim ne quis in posterum missiones peteret, quam primum decerneretur.

L. —Atquae sunt tantae causae, quare missiones t a m acerbe c o n d e m -nes?



93

H . - T r e s c a u s a s habebam; primam quod ab optimis operibus mísslo-nes avocent; alteram quod privent ómnibus fere voluptatibus; sed has jam frater, qua poUet, subtilitate re-futavlt. Tertia restat quod missiona-rii haud procul absint a morte; quam quidem volumus, nisi moles-tutn est, utpote magna perspicuita-te praedítus, ut solvas.

L. —Faclam equidem, ut potero. Et pri-mum mortem existimo aeque impenderé missionariis atquc ceteris hominibus.

CL. - Ego vero, pace tua, longe dissentio. Missionarius enim ad magnam se-nectutem pervenit nuUus. Quin im-mo, si quis eorum beptuagesimum annum agit, dlu putat vixisse: nam multis id contingere non solet.

L.—Sed nihil refert num quadraginta annos vivas an octoginta. Quid enim est in vita hominum diu? aut, quid sunt anni cum alterius vitae aeter-nitate comparandi?

H.—Sed tí<men res haud sane facilis est emori.

L. —Minime. Mors, mea sententia, dul-cis est atque exoptanda.

CL. —Plañe tibi adsentior. H.—Quid? Exoptanda mors vobis vide-

tur? Audiendi cupiditale ardeo. L—Mors est terribilis ils. qul, vitiis ir-

retiti, cupiditatibus dlstrahuntur; lis autem, qui, ceteris relictis, per vitam Deum unum quaesierunt, ju-cundlus est mori quam vivere

CL. —Quam belle, mi Ludovice, dixisti. Sic enim res se habet, ut sanctissi-mi quique aequissimo animo mo-riantur, mundani Inlquissimo.

H. —Mortem ergo missionarii non for-midant?

CL. —Ita sane; sciunt namque, cum ex hac vita discesserlnt, tum veré esse victuros.

L . -Nec de hoc ita longa disputatione opus esse videtur, cum recorder, non eos, qui alacri animo et erecto pro patria moriuntur, non eximium illum vatem, qui non ducit esse mortem lugendam quam immorta-litas consequatur: Nemo me lacrumis decoret ñeque

[fuñera fletu Faxií: non ethnicos, qui vitam parvi aesti-marunt, sed nostros ipsos Sanctos, qui ex hac vita tamquam ex hospi-tío discesserunt, non tamquam e domo Quid enim potest esse dul-cius, quam mors illius praeclarissi-mi viri Xaverli, quem oculos In Si-nam avide conjicientem extingui cerneres?

CL.—Sanctus Ignatius etiam, cum in lecto jaceret, ardebat caeli deside-rio, jam jam id quasi terram ex longa navigatione prospiciens, lacri-masque mitissimas f u n d e n s , in portum pervenire cupiebat. (ad Hen-ricum) Satisne habes?

H.—Utique. Vobis plañe adsentior; nos-tro vero josepho Invideo eique, cum videam, stimulos addam, minime impediam. Utinam Deus concedat ilH quod tantopere exoptatl

L.—Ut de iis, quae locuti sumus, Pater Florentius certior fiet, incredibili gaudio efferetur; ille enim amat mis-siones earumque studet amantes quam plurimos concillare,

C. M., S.I, AlumnuB Supremas Grammatlcea



94

In Beatum Antonium M. Claret altero Beatificationis recurrente anniversario

Quos tibi cantus kodie fideles

Laudis, Antoni, modulamur omnes

His tuis faílis Kilares canentes

Suscipe laetus.

Qui modo, Paulo similis flagrand,

Surgís in mundura, pópalos anhelans

Orbis atque omnes animas amore

Urere Chriíli.

Sedulus Paátor, virides abunde

Exhibes paálus ovibus tenellis,

Saucii Jesu lateris madentes

Sanguine divo.

Impiger Petri Cathcdrae patronus,

Chriílianorum nimis efferendus

Laudibus dignis, precibusque juflis

Jure mereris.

Artibus solers animas regendi,

Spiritum Regum, probítate mira,

In dapes gratas moderaris ipse

Regis Olympi.

Nunc tuum peftus veneramur omnes

Pulcrius templi Salomonis auro:

Rex enim regum réquiem perennem

Fixit in illo.

Angeli pacis, variis periclis,

Se tibi praebent fáciles videndos;

Et tuis claris íamulantur a£t:is

Signa superna.

Eít tibi mater puero Maria,

Cui flagras semper ítudioso amore,

Cujus et Cordis celebras in orbe

Muñera diva.

Nunc mari fuso túmidas in iras;

Nunc malo turpis mulierculae aslu:

Sive, te, bellis Barathri impudicis

Liberal Illa.

Gratiis caftae Dominae refertus,

Inclitum Cordi genus Ejus almo

Procreas, totum memorans Beatae

Nomen in orbem.

Sedibus, tándem, patriis inique

Exul, aurora borea nitente,

Dulcis eleftis cadis et quiescis

Mortis in ulnis.

Qui sacras arces habitas Clympi,

Qui beatorum frueris corona,

Hujus, Antoni, memor efto mundi

Te reverentis.

Gratias tecum mentas agamus

Filio aeterni Genitoris almo:

Haec Adunanti quoque sint utrumque

Carmina laudis. MARIANUS GONZÁLEZ, C . M . F .

/« CoUegio Máximo Sti. Dominlei Caleeatentis.

CANTUS VESPERTINUS

II.

Lassus cubitum eo

Et ocellos comprimo;

Vultus tuus, Pater, ftet

Super ledo, vigilet!

Si deliqui hoc die,

Noxam, culpam dilue!

Chriíli sanguis, gratia

Delent cun¿):a crimina.

III. Fido consanguineos

Tuae curae traditos,

Inimicos sospites,

Peramicos, hospites.

IV. Lapsos, aegros eleva!

Lacrimantes mitiga!

Cáelo luna splendeat,

Luátrans nos inspiciat! VlATOR.



Commercium Epistulare

Fr. Antonius Urquiola Patri Emmitnueli Jové paeem et bonum.

Quoniam de recurrente anno Horatiano agere coepit PALAESTRA LATINA at-

que in ea non modo scriptorutn illuñrium lucubrationes, verum etiam quae alibi

geña fuerint erga tantum poétam spes eft in lucen) proditura, en tibi mitto una

cum prae(atiuncula programma consessus in hoc collegio habiti XVI Kal. Augus

tas, die scilicet Divo Bonaventurae, Doíiori Seraphico sacra. Aderant, praeter

alumnos Latinitatis oftoginta, omnes religiosi viri hic degentes numero septuaginta;

in bis quadraginta theologicis disciplinis operam dant. Res sub vesperum a£ta e^.

Ut verum fatear, aftores longe melius spe se gesserunt, meritisque eos plausibus

spe¿2:atores prosecuti sunt.

Fortassis animadvcrteris hoc anno alumnos hujus noílri coUegii ad compo-

sitiones ex Palaeílra vertendas nondum concurrisse. Nunc jam progrediente cursu

conabor ut in pugnam veniant.

Fac valeas, dum me tibi addidissimum profiteri gaudeo.

Emmanuel Jové, C. M. F., Fratri Antonio Urquiola, C, M. F.

satutem plurimam dico.

Quam sint álacres iSti pueri veñú ad ea quae humanitatis sunt, satis super-

que saepe ollenderunt; nuperrime autem eo litterario consessu quo bis millenariam

Horatii nativitatem concelebrarc voluerunt. Pulcerrimum programma! Mihi placuit

omnino, quale auditoribus atque exspe¿):atoribus ab iisdem oblatum e&, quodque

prospicere utinam mihi licuisset. Illic morales Horatii sententiae, illic dialogi La-

tini, illic odae tum Horatianae tum Ecclesiaílicae variis vocibus canendae in con-

centum reda£):ae, illic oratiunculae Latinae a parvis Ciceronibus habitae, illic...

quid pluribus erat opus ut ille consessus illaque vigilia deveniret amoenissima?

lilis igitur dico: Mafli animo, pueri! Sic itur ad aftra! Plurimum de vobis Supe

riores veítri sperare possunt. Namque qui haec audent pueri, quid viri non

audebunt?

Tibi itaque, mi Pater, iílius coUegii dignissimo Moderatori, Praeceptoribus

Latinitatis, alumnis ómnibus sincerissimae sunto gratulationes et salutationes.

Válete!

( I ) via«, f. 107.



96

gere: Ilspi Toiy¡z\.xf¡Q «'Jr^c ~£ xa; twv eí-

Swv a\jTf¡z... Xé'Cü)¡Aey ap^ájisvot xaxcí cpú-

aiv Ttpwtov dxó tojv Trpojxcuv. (•)

De artiííciosae harmoniae principio in arte poética Horatii (sequitur)

ínter opus autem Ariílotelicum atque atque hujus imitationis scopus adiones

Horatianum fundaméntale discrimen ne- humanae, (áxsi Sé jii|i.oüvtai oí ni|j.oú[ievoi

cessario intercedit. Ariñoteles enim homo TCpátxovtac) et tragoediae anima eft aftio:

eSt toto ore sapiens, qui opus litterarium -q toJv xpa^jiáxtüv oúataaic. Data hujus reí

subjicit analisi rígido ac frigido eodem conceptione, nuUatenus irreali, facile

atque aliad quodcumque phaenomenon quis comprehendat tragoediam et comoe-

humanum. Nullum locum raemini Poéti- diam —poésim in aftione—• omnium es-

cae illius qui ante opus, quod recenset, se nobilissimam, atque ideo maximaní

motum animi ullum transfunda!, Invefti- traílatus Ariálotelici de Poética partem

gare dumtaxat naturam poésis in se ipse sibi assumpsisse, sicut etiam EpiStulae

laboral, eam definiré et in species dige- Horatianae ad Pisones.

Ariñotelici-Alexandrini, quamquam

sub gravi auftoritote magiftri una cum

tragoedia, comoedia et épica poési alia

Horatius contra semper eñ poeta, litterarum genera subduxerunt, quae

qui cogitantibus vivam induit formam, Aristóteles vix innuerat, ut liricam. Dis-

figurat mentís conceptus et ut artis prae- cipuli autem Stagiritae minutatim ífatue-

ceptum máximum enuntiet quem animam re curarunt certas ítili regulas, versifica-

dixeris artis poéticae —quod eSt pariter tionís, elocutionis, alíorum litterarii ope-

artis anima—praeceptum dico harmoniae ris requisitorum. Ars ejus tota «Praecep-

partium cum toto, nos ante tabulam ti va lítteraria» integra devenit ad Roma-

conítituit monítruosam dum juvenes Pi- nos, in hac re sicut in ómnibus ad cultum

sones caéhinnum toUentes audimus. Hoc litterarum pertinentibus, a viílis Graecis

eál poésis, vita; illud scientia, ratio. in tributum redados. Ex Romanis autem,

Quod discrimen formae, non vero majoribus noftrís, eam hereditatem nos

reí, nihil impedit quominus dodrína fluat quoque accepimus, doñee surrexit tita-

Ariílotelica sub numerosa Horatii hexa- num genus qui recentis temporis novum

metra, quibus magnus ille Graecus ma- aescetícae aedificium erexit et a rheto-

giáler in litteratorum generationibus in- rum tyrannide liberavit in pofterum lit-

fluxum majorem exercuit —an semper teras liberales. Ad quod quidem incep-

beneficum?—• quam rigidis Poéticae de- tum saeculis opus fuit: tantae molis

finitionibus. erat...!

Ómnibus notum eíi Ariílotelem poé- Quales autem hujusce syílematis lit-

sim dramaticam omnium nobilissimam terarii tra&us generaliores? a) Dúplex

exiífimasse: tragoediam scilicet et comoe- principium operis litterarii produ£i:ivum:

diam. De épica poési etiam loquitur, sed xáyvTj zai cpúaic; ars et natura; áludium et

praeterita heroum aetate ea quasi lapidi- ingenium. b) xotriX/jC xaí 7Coírj¡i.a, artifex et

ciña devenit ad tragoediam. Poésis in argumentum. c) Finís operis litterarii: uti-

scnsu latissímo cñ mimesis seu imitatio le et dulce: aú[J.cpopov xai rôvf¡.

( I ) Poética, I, 1447, a.



97

Etsi parum famtliariter epiilula Ho-

rátianá usi fuerimus ejusdemque praecep-

tis, protious detegemus hanc universim

esse tnentem, eos esse conceptus qui in

ea evolvuntur ea tamen libértate et mag-

nificentia, qua pollet poeta qui ceterum

notos et vulgares agnoscit syátematicos

rationis litterariae aequalium suorum

tra&atus quos illc dumtaxat nobilitat et

vivificat lepore íainiliari simul et poético.

Quae quidem peculiaris et tedinica tem-

poris cognitio ad perfedam operis Ho-

ratiani intellegentiam procul dubio con-

ducunt, sed magna ex parte ad ar¿liaeo-

logiam litterarianí pertinent. Verumta-

men super peculiares formas artis prae-

ceptivae litterariae illius aetatis, quae

sicut recentis temporis discutioni et cadu-

citati sunt obnoxiae, principium exurgit

aeternae viriditatis, quod epiûlam pe-

rennitate donat, quodque ejus immarce-

sibilem et perpetuam juventutem explicat

et insuper vinculum eñ internum et to-

tam dodrinam in ea expositam compin-

git ac conserit: Harmoniae artificiosi ope

ris principium.

I I I

Revera cum primum «Artem poé'ti- totum redigas. At exílat principium, id-

cam» legimus, quasi per silvam nobis que noilro jure adserimus: Artem poé'ti-

errare videmur regularum atque praecep- cam Horatianam, exceptis artis praecep-

torura, quae digressionibus decussantur tis minoris momenti et unius aetatis

primo visu non cohaerentibus et insinúa- uniusque s£holae, totam esse commenta-

tionibus síne certo respeñu litterario; riam explanationem hujus unius princi-

quod difüciliter ad principium unitatis pii:

Denique sit quodvis simplex dumtaxat et unum (y. 23)

Noluit Horatius, ñeque genium ejus demum condicio necessaria pulcritudinis

decebat poé'ticum, subtilius ratiocinari de in omni opere variis elementis composi-

essentia pulcritudinis quae finis eíl ope- to: partium harmonia in toto.

ris litterarii, sed poético intuitu Auguíli- Imago, dicam melius, tabula vivida

nianam pulcri définitionem praecepit: qua formam dedit Horatius huic pulcri-

unitatem in varietate. Quod poteál aui- tudinis notioni in omnes hominum men-

dem non esse delinitio essentialis, sed eü tes devenit:

Humano capiti cervicem pi3or equinam

jungere sí velit et varias inducere plumas

undique eollatis membris, ut turpiter atrum

desinat in piscem mulier formosa superne;

speSattim admisi, risum teneatis amici? (vv. 1-5)

Huic autem legi, quam natura dedit ticam componunt qui nullam aeíleticam

et Ínter Pisonum juvenum caéhinnos ante habent. At libcrtatcm hanc —inquit Ho-

monftruosam Horatii tabulam eíl pro- ratius —

mulgata, non semel opponitur libertatis petimusque, damusque îcissim (v. 11)

poéticae principium. Poética libertas! ea legc, ut nempe intra fines contineatur

Bellum vocabulum! in quo totam aeíte- quos praetergredi nefas erit: fines hujus-



98

modi sunt inverísimilia, ut consortium avium et serpentium, agnorum et tigrium conversatio. Igitur Horatio sicut Arilto-teli natura eü artis regula ultima. Natu-ram practerire cft artem transgredí. Mi-

In vitium dueit culpae fuga si caret arte

Nova imago, nova simiiitudo ab arte sculptorico sumpta, ut nova (orma appa-reat principium jam enuntiatum exempio

mesis Ariíloteltca eSt demum imitatio ex pi&ura desumpto. Procul, videlicet naturae. Adeo eft imperiosa lex illa con- «Aemiliura circa ludum» infelix Sculptor cordiae et harmoniae in opere artificioso, fingendis âtuis operam exercet. Scit ille ut nihil valeant pulcra fragmenta in toto profedo et ungues perficere et capillos illepido singillatim coruscantia, sunt enim levigare, sed membrorum complexionem laciniae purpureae in rudi veále. nulla donat pulcritudine.

Sed nune non erat his locus (v. 19) Infelix operis summa, quia poneré totum

Difficile eál profedo, ñeque quisquis adsequatur, médium iter incedere, deli-catum sensum habere modi et proportio-

nesciet (vv. 34-35) Manifeála eñ ad opus litterarium

translatio. Attamen ubi radix iníortunati

nis, quod essentia eíl artis classici. Qua- exitus illius sculptoris et complurium lis in artifice exquiritur ta£íus qui brevis scriptorum? In eo nempe eñ quod obli-neque obscurus esse debet, grandis ñeque viscuntur artificem inter et opus, quod turgidus, varius ñeque prolixus...! Navi- inceperint, harmoniae legem et propor-gare inter scopulos utrinque se insidian- tionem esse cuílodiendam. Non omnes tes, cosque transvadere felicitcr uni arti- possumus omnia; Vos, mei Pisones, ait fici eique vero datur. Horatius:

Sumite materiam veñris, qui scribitis aequam

viribus, et vérsate diu quid ferré recusent,

quid valeant humeri. Cui le£la potenter erit res,

nee facundia deseret hunc, nec lucidus ordo. (vv. 38-41)

Dúo haec fecunda vocabula subduca- exiîmaveris artis classici, quae lux e^ in

mus: lucidus ordo quae jure definitionem ordine vel potius ordo proferens lucera.

Ordinis haec virtus erit, et venus, aut ego fatlor,

ut jam nunc dicat jam nune dehentia dici;

Pleraque differat, et praesens in tempus omittat;

hoc amet, hoc spernat promissi carminis auüor.

I V

Atque hic finem habet prima artis tam hujus primae partis do&rinam uno

poéticae pars, quae in te¿hnicae littera- informari principio quod omnium eü ca-riae tradatibus quasi materiam operis put: harmonia, proportio, opportunitas; comprehcndcbat et XOÍTJOIÍ; appellabatur tó xpéxov. ut a xoi r jxati discriminaretur, quae erat Nunc autem poeta operi mentís crea-forma et operis dtspositio. Luculen- to ("¡coÍYjOn; = íiílio) formam daré coge-ter apparet ledori simpliciter legenti to- tur vocabulis. TraílatUm igitur ingrcdi-



99

tur de elocutione. Qua in parte unam Ecce lex etiam karmoniae et tempe-

retn tantum certam oculis objicit: nova- rantiae quac regit omnia: ñeque ûdium

tionem vocabulorum, qua in re sicut in infrene in vocibus novandis, ñeque tímor

alus compluribus novae generationes re- neologismi legitimi quem recentium tem-

petunt singulae quod ille scriptum reli- porum inventa expoálulant et varietas

quit utpote quod pulcerrimum, ñeque idearum.

melius dici poten.

In verhis etiam tenuis cautusque serenáis (v. 46) Dúo hace adje&iva quae sunt quasi mavit, ñeque pulcriorem legis formam

attentionis signa: tenuis cautusque, mihi internae linguarum renovationis quis-

referre videntur illud «ne quid nimis» quam praebuit quasi rerum viventium,

aeternae sobrietatis, animae artis et prae- quam praebuit Horatius Homérica com-

ceptorum Horatianorum. Ex alia parte paratione silvarum, quae quotannis fo-

tamen neme magis eloquentius et vehe- liis renovantur.

mentius jus innovandi sermonis procla-

Licuit, semperque licehit

signatum praesente nota procudere nomen.

Ut silvae foliis pronos mutantur in annos,

prima cadunt; ita verhorum vetus interit actas,

et juvenum ritu florent modo nata, vigentque.

Dehemur morti nos, noñraque. (vv. 58-62) Elocutio autem poética pluribus hexámetro nititur; elegos in pentámetro

quam sermo communis praepeditur ob- fluentum profundit lamentis intermissum

álaculis, rithmo scilicet et versu. Qua et lacrimis; sátira cito armatur et ferien-

quidem in re aliam applicationem vide- te iambo, quod etiam tragoedia et comoe-

bimus illius principii quod dodrinam dia repetunt, tanquam colloquio pro-

Horatianam informat, id eíl harmonia et prium et theatrale-ñrepitum superaturo;

convenientia formae poéticae cum genere ílropha autem lyrica erit tándem cithara

litterario. Non eSt anceps unum aut al- variarum (idium quae sonum referant ex

terum metrum adhibere. Epos lento gra- viftoriis deúm et heroum promanantem

du et regio —«incessu patuit dea»— et epularum hilares tumultus.

Descriptas servare vices operumque colores

Cur ego si nequeo ignoroque poeta salutor? (vv. 86-87). Atque hic animadvertere licet rigi- duae plagae sint magno pelago dissita e,

dam illam generum separationem in poési immo ita mutuo dissociantur, ut sermo

dramática, quam classici injungebant. quo utuntur homines, in plaga altera uti

Non tantum quod tragoedia et comoedia non valeant.

Versihus exponi tragicis res cómica non vult (v. 89) Dramaturgi noítrates apud Hispanos sentatio esset et quasi surama totius vi-

dodrinam Ariôtelicam minime negle- tae; et manifeátum eíl in vita comoediam

gentes, quae ad omnia videtur utilis es- et tragoediam suos confundere fines et

se, drama commenti sunt quod reprae- sermones permiscere.



100

Noílrum igitur theatrum Hispanum ratius ínter genus liuerarium ejúsqtl?

classico non eft oppositum sed cla.ssico metricam exprcssionem, minoris cft mo-

suprapositum. Ac digressio haec ansam mentí quatn ea quae requíritur ínter

nobis praebet ut dúo hic gloriosa nomí- personas atque earum indoiem et sermo

na conjungamus, magiítri scílicet artís nem in scaena adsumendum. Vult Hora-

classici, et conditoris theatri Hispanorum tius quidquam, immo et multum, habeat,

nationalis: Horatíum díco et Lupum de ars dramática Platonianae íllius vírtutis

Vega. Utriusque currunt hoc anno cen- quae censetur artís oratoríae medalla, ut

tenaríae commemorationes. sít psycagogica, id eñ, ut ánimos ad se

Concordia vero quam expoálulat Ho- convertat.

Non satis eñ pulcra esse poemata dulcis suntó

et quocumque votet animum auditoris agunto. (vv. 99-100)

Si omnis ars lítteraria, vel illa perso- tiana bujus loci artís poéticae (vv. 100-

113), quae ílrifte ad drama pertinet, ad

artem oratoriam lítteraliter transferrí po-

tuit. Horatius rursus alte oílenditur

Ariiiotelicus cum hic ad naturam ducit

quasi ad primum harmoniae íontem eum-

nalior lyricae poésis, auditorium petit,

id elt quidquam aut quempiam qui poé-

tae cantum resonet —non canimus sur-

dis, inquit VergiliuS—ars oratoria et

dramática ex fluxu et refluxu agitantur

poé'tae ad populum et populi ad póétam.

Rem illam arguit quod doñrina Hora- 1"*= supremum:

Format enim natura prius nos intus ad omnem

fortunarum hahitum; juvat, aut In impellit ai iram Aut ad humum maerore eravi deducit et angit:

pon ejfert animi motus, interprete Ungua. Si dieentis erunt fortunis absona diéla,

Romani toUent equites, peditesque caéhinnutn, (vv. 108113) eum videlicet ca¿Iiinnum, sonorum uti-

que, qui jam initio ílrepuerat cum Piso

nes tabulam mulieris et piséis contem-

plabantur. ídem igitur principium et lex

jam tune proclamata Horatíanas prae-

ceptiones informare pergit.

Audor dramaticus accurate perpen-det indoiem, aetatem, condicionem, ordi- pe"onarum. A¿hil!cs erlt

Impiger, iracundus, inexorabilis, acer,

jura neget sihi nata, nihil non arroget armis, (121-123)

Cum traditio nuUam praefinitam in- naturalis opportunitas ducet poé'tam, ita

dolem imponet;, tune lógica interna vel ut persona ab eo creata

servetur ad imum

qualis ah incepto processerit et sibi conítet. (vv. 126-137) -

nem, patriam personarum, ut unicuique

verba tribual accommoda. Nutricem mm

decet matronarum serme nobilium. Atr

que etiam cum poeta ípse ex sesie in no

vas res procurrit, nequáquam spernat

necesse eü traditarum certa limeamenta



101

V

Deinde agere incipit Horatius de ma- poétae itcr: traditio et inventio pura,

teria operis litterarii. Dúplex panditur Quod ita significavit Magifter:

Aut famam seqaere aut sihi convenientia finge,

scriptor. (vv. 119-12 o)

Sed origtnalitate donare argumentum scaenam producere purae inventionis

quod commune eft patrimonium, incep- argumentum. Hoc videtur sensus ac-

tum eát haud facile, sed majore ideo ceptior obscuri illius Horatiani locí qui

dignum laude evolvere proprio et novo in tot controversias divisit commentato-

spiritu pericopem Illiados, quam in res-

Difficilé eñ proprie communia dieere; tuque

Redius Iliacum carmen deduces in aElus

quam si proferres ignota indictaque primas, (vv. 128-130) Sed finis noíter non eft in hac lucu- persequi quod legem internam ducit. Et

bratione litterariam interpretationem et ecce nos ante praeconiumvenimusnobilis-

commentarium Epiítulae ad Pisones face- simum Homericae poésis in quo doctrina

re, sed detegere et in tradatu illius filum Horatiana iterum iterumque contrahitur.

Atque ita mentitur, sic veris falsa remiscet

primo ne médium, medio ne discrepet imum. (vv. 151-152) Adulescens autem Horatii amicus ^^Q.^^. aîca voce: audi, inquit; si op-

vires tentare affeftat in opere dramático rabile appetis triumphum dramaticum

atque in illusorio aeílu sibi audire vi- nancisci, si vis ut populus tuo plaudat

detur in theatro dulcera manuum ere- oper¡ ñeque scaenam deserat

pitantium ítrepitum. Cui senex Ma

monee cantor vos plaudite dicat,

aetatis cujusque notandi sunt tihi mores

mobilihusque decor naturis dandus, et annis. (vv. 155-157) Quid nunc memorem animatam ta- didit suum ipsius eflatum: ut pictura

bulam eamque viventem quam de varia poesis erit. Tabula ad calcem secura fert

hominis aetate producit. Hic verum red- Horatianam subscriptionem:

Ne forte seniles

mandentur juveni partes, pueroque viriles,

semper in adjunüis, aevoque morabimur aptis. (vv. 176-178) Novum enuntiatum vcl nova communis Quae dodrina Graeca cSt et Ariílotelica;

principii adplicatio. germane Romanus vel potius Horatianus

Poft baec cordata consília adulescen- eíl sensus moderatus et temperatus, et

ti Pisoni concredita, qui ad plausum verisimilitudo qua regenda sunt omnia.

scaenae aludió forte ferebatur, agit ma- Ex oculis speftantium eSt amandandura

giílcr de ipso opere dramático deque quidquid verisimili repugnet vel populi

partibus vetus drama conftituentibus. placitis: Nec pueros coram populo Medea trucidet

aut humana palam eoquat exta nefarius Atreus,



102

aut in avem Progne vertatur, Cadmus in anguem: quodcumque oílendis mihi sic in crédulas odi. (vv. 185-188)

Ariálotelicus eát etiam Horatius in goediae persona. Cum autcm Sophoclem

ratione ¿hori: Chorus habendus eíl —ait laudat refcrre videtur Oedipum in Colo-

Ariíloteles— ut unus ex a¿ioribus et no, in quo Chorus non solum agit in

pars totius ({loptov xoü ¿Xou) et non ut in dramate, sed principem personara re-

Euripide, sed ut in Sophocle ad exitum praesentat.(')

debet conferre.t'^ Horatio idem eíl ¿horus: EÍÍ XWV

Cborus igitur eft Ariítoteli alia tra- únoxpiiwv: Auüoris partes ¿horus officiumque virile deffendat neu quid medios intércinat aétus, quod non proposito conducat, et haereat apte (vv. 193-193)

Magni momenti in veteri tragoedia tibicen traxit vagus per pulpita veílem

consebatur música: ¡lEXo'JCOiía. Horatius ¿horus prius utilium sagax rerum et di-

hoc loco priílinam simplicitatem amisisse vinans futurum, aemulari voluit gran-

et ¿horum et musicam et populum la- diloquas Dclphici oraculi sententias:

mentatur, et dum suo tempore simplex

Et tulit eloquium in solitum facundia praeceps; utiliutnque sagax rerum et divina futuri sortitegis non discrepuit sententia Deíphis. (vv. 217-219)

En itcrum nobis moderationis ma- tiae nempe et decoris drama satiricum

giálrum, illius scilicet ne quid nimis ae- moderatur, de quo continuo agit Poeta

ternae sobrietatis. Eadem lex consonan- Magiáter:

'Verum ita risores, ita commendare dicaces eonveniet Sátiros, ita verteré seria ludo, ne quicumque deus, quicumque adhihehitur heros regali eonspeüus in auro nuper et oílro, migret in obscuras humili sermone tabernas; dut dum vitat humum, nubes et inania captet. (vv. 235-230)

Poílremus versus in mentem revocat illum primae partis:

Serpit humi tutus nimium timidusque procellae, In hoc dramatum genere, de se libe- dia et tragoedia communi. Locum unum

riore, eíl do.&rina eadem atque in comoe- dumtaxat praebeamus:

Non ego inornata, et dominantia nomina solum, , verbaque Pisones, Satirorum scriptor amabo: nec sic enilar trágico differre colori, ut nihil intersit Davusne loquatur, et audax Pythias emunüo lucrata Simone talentum; an cuños famulusque Dei Silenus alumni. (23^-239)

|am minoris judicamus momenti metris exhibet Horatius, quod proprium

thecnicas praeceptiones quas de iambicis cü poésis dramaticae, ut ipse credidit

( I ) Poet. 1456, XVIll, 95.—(a) Errancíonea. Tragedias de S^foelef. tomo f, Edipo rey y Edipo en Colono.



103

Ariéloteles: «¡JiáXtOxa yáp IsxTixóv tíáv aureum consilium litterariae formationis

(JLÉxpmv To {a¡Ji.¡Í£íóv sotiv».('' Attamen hic invenimus.

"Vos exemplaria Graeea noEturna vérsate manu vérsate diurna. (268-269)

Dum Pisonibus loquitur Horatius, censetur, quod eis desit labor limae. So-

adulescentibus atnicis, ejus oculus terram lacium hoc erat vanitatis Romanorum

fortunatam intuetur artis genetricem et populi, sed res ipsa invitum cogit Hora-

ingeniorum patriam: Graeciam. Et poft tium confirmare poésim excelsum esse

rapidam in hiftoriam artis dramatici in- musarum donum, abunde Graecís tribu-

cursionem, confitetur Magiíler, quam- tum, practer laudis nuUius avaris, nega-

quam patríae atta£tus dolore, Latium tum tamen Romanis rebus multis et nondum aemulari Graeciam in litterarum negotiis implicitis.

laude sicut in armis. Cujus causa haec

V I

Tertia et po^rema «Artis poéticae» lica Horatium adducit loqui de eo quod

pars (vv. 295-476) traftat de poé'tae in se ipse debet esse poeta atque illa

formatione, «quid alat formetque poé- quae eam ducebat cum quid in opere

tam». Eadem lex moderationis et tempe- esse deberet, loquebatur. Procul abeál

rantiae, eadem regula \i.ta6vrfi Ariítote- Magifter ab ratione Democriti, qui

excludit sanos Helicone poetas, (v. 396)

Horatius genio satirico praeditus utique manu tabulam Romantici poe-

simul et praeceptor descripsit dextra tae:

Bona pars non ungues poneré curat, non harbam, secreta petit loca, halnea vitat. Nanciscetur enim pretium, nomenque poetae, si tribus Anticyris caput insanahile nunquam Tonsori Licino commiserit. O, ego laevus, qui purgar hilem sub verni temporis horam! Non alias faceret meliora poemata. (vv. 297-303)

«Non sum ego poeta;convenit—dicerevi- et classicismus et romanticismus tota

detur Horatius—etenim sana mente utor». artis acie máximum certaverunt certa-

Totum hunc locum et tabulam fina- men. Et revera maximi momenti hujus

lem in qua tragicam mortem describit partis poílremae Artis poé'ticae Horatia-

sublimis poé'tae qui versus suos recitat nae eñ positio in ancipiti dominationis

merulis intentus, scripsisse videtur saecu- unius ex duobus principiis opus littera-

lo XIX mediis proeliis et pugnis quibus rium conîtuentibus:

Natura fleret laudabile carmen in arte quaesitum eñ. (v. 408-409)

Lis harmonice definienda Horatio artis classicae ratio: in harmonía utrius-

dabatur. Ibi procul dubio eft quaerenda que principii, in illo «conjurat amice»

(x) Poética, 1449, 4) so.



104

Horatiano. Sine dubitatione illis Horatü ta aut consilia, limandi scilicet semel

temporibus non deerant qui ex Musarum atque iterum opera Iliteraria et sapiendi

afílatu otnnía exspe£labant atque duriora antequam quis operi manus admoveat:

credebant omnia illa Horatiana praecep-

Scribendi rede supere eíl et principiutn et fons, (v. 309)

et máxime scripta nonum in annum pre- Praeceptoris juvenum Pisonum, eadem

mendi membranis intus posita, et quod au£l:oritate praedita quam audicrunt ju

nen liceret in publicum prodire opus venes Romani.

quin in manus descenderet cujusdam Hanc nofiram igitur lucubrationem

Mecii aut alterius conspicui judiéis, iis verbis claudere possumus quibus ini-

Contra íludium,'"' contra regulas, vimus ex Marcellino Menendez Pelayo

contra censuram signum extulit seditio dcsumptis: «Ea eít jurium atque officio-

romántica et procul dubio huic libertatis rum tabula veré mirabilis, cujus juven-

motui debentur plures artiáiicae inven- tam nec saecula decem et novem potue-

tiones; attamen id animo (ixum tcnemus: runt labefaiftare et hodieque codem viro-

úassicismam, quem seditio illa de loco re gaudet atque tempore quo fuit pro-

deturbavit, nihil esse praeter umbram mulgata».

classicismi veteris, legis scilicet aeternae Attamen supra varictatem et simula-

harmoniae quae totam informal Epiílu- tam regularum praeceptorumque confu-

lam ad Pisones. Lex illa eíl universalis, sionem effertur atque observatur lex

cui se subjiccre debet omnis sôla litte- una, eaque universalis aeternae harmo-

raria. Ideo poál belli fragorem ob Ro- niae quae pulcritudinis eíl genitrix et

manicam pugnam saeculo XIX commis- artis anima.

sam gravis atque feíliva vox auditur

DANIEL R U I Z , C . M . F .

ProfesBor Litterarum Latinarum in Nationali Inílitato Bilbiíitano

Bilhili Auguíia Idibus Oótobrihus.

Bibliograpliía Otto Gradenwitz . — Laterculi vocum

Lalinarum seu Voces Lalinae quas or-dinandas curavil et a fronte et a tergo. — Leipzig Verlag von S. Hirzel. Opus recenseo ante aliquot annos

editum Est autein hodie et semper utl-lissimum et necessarium iis qui gram-matlcis et crítícís studiís litteras aucturí sunt, ut ait auctor, ñeque immerlto. Volumen, 546 paginas (15 x 23) continens,

universas voces Latinas ve] dubiae etiam Latinitatis a fronte et a tergo ordinatas adfert. Cum eo facile quis animadvertet quam inepte quidam grammatistae nul-la Latinitatis propria scíentia sed alie-nls tantum grammaticis imbuti, has et similes regulas proponant; «Masculina sunt omnía nomina tertiae declinatlonis finita in an in on-, neutra omnia nomina finita iu c t)i. Capio huno librum et inve-

( i ) In metnoriam revocemus nobilem noStñ Exproncedae versuro: 9Y0 con trudieión ¡cuánto iahrlal'



nio id quod jam suspicabar, sed adsere-re plañe non audebam. Quot sunt nomina finita in an? Nulta alia quam Satán et Titán. Quot nomina in i;i.^Tan-tum delphin quod melius fiet secundae declinatíonis delphinus. Quot sunt finita in on? Canon et quaedam alia, eaque Graeca, quae si usurus eris facies femenina; ican, sindon. Quot nomina in t? Nullum aliud praeter ti3/7U/ ejusque com-posita bicaput. occiput. sincipuí. Quot tándem nomina in c? Lac et halsc. Hoc autem ultimum melius finies in ex et ge-neris communis facies. Cur igitur ejus-modi regulas statuerunt illi grammatis-tae? Quia fuerunt ante se alii adhuc íneptiores qui tam singulares regulas in-venerunt et religioni habuissent, si quid-quam ab eis receptum minime repetivis-sent. Ad hace igitur et similta dico, opus illud esse utilissimum.

Cicerón. —Leítres famiiires, III, L. XII-XVI.—Traduction nouvelle de Edo-uard Bailly. Garnier, Paris.

Hoc tertio volumine completur tex-tus Latinus et versio GalUca epistula-rum TuUíI ad familiares, quam edidit nobilis E. Bailly. De prioribns volumi-nibus judicium prodiit in Palaesírj num. 35 p. 155 et num. 43 p. 138 In hoc volumine eadem apparet ratio operis, notis-que pariter coUustratur textus, Nitida ac perspicua versio, non quidem ad ver-bum Latinum expressa, sed sensum dilucide patefaciens. Exspectamus interim versionem epistularum ad Atiiciim ab eodem praeclaro viro exaratam.

Cicerón. — Tusculams. — Traduction nouvelle de Charles Appuhn, Garnier, Paris.

Interpres notlssimi operis Ciceronia-nl Tusculanarum Dispuíationum, profes-sor honoris causa in Licaeo Henrici IV, non parvo exitu diffícultates superávit quae in versione hujus operis occurrunt, propter vocabuta ad philosophiam per-

105

tinentía. Plura sunt enim ad stoicorum doctrinam spectantia, quorum concep-tus difficiliter possunt ad linguas hodiernas convertí ut honestum honestas, bea-liis, vita beata. In electione verborum Gallicorum interpres óptimo consilio ad fontem Graecum recurrit. a quo Tul-Uus res hausisse videtur Textus Latinus ín duobus prioribus libris editionem Pohlenz (Leipzig et Berlin 1912). in tribus vero sequentibus editionem Heine (id. 1929) reproducit.

Félix 6 . O l m e d o , ^.f.-Sátiras y Epístolas de Horacio.—Estadios y traducciones- Madrid, 1935.

ínter studia Horatiana quae bis mil-lenario Venusini decurrente in lucem prodiere, honore máximo recensendum est opus P Olmedo ab Edit. Raôn y Fe nuper editum. Incipit quadam disserta tlone de Índole Satirae Romanae, seu potius de origine histórico Satirae. Ali-quae ex Satiris et Epistulis seliguntur quibus studium praeliminare praecedit, comitatur accurata versio poética, nec desunt pictoricae iUustrationes ab eodem auctore confectae. Poéfmata hoc or-diñe seliguntur.- Satirae V primi libri Sat. I. 1. II. Epist II, 1. 1, Epist. X, \. I. id. XI, id, XIV, id XIX. Sat. VI, 1. I, Ode VIII. 1. I, Ode XIV, 1. IV, Sat. IX, 1. 1. Optamus ut quam primum el. interpres nobis offerat alias versiones Hora-tianas quas in prolegomenis promittit.

Jacobo Burcl ihardt . - Historia de la Cultura griega —Tomo primero. Traducción de l alemái. p o r Eugenio Imaz. Madrid, 1935.

Commentarius Revista de Occidente a Josepho Ortega Gasset directus, mag-num opus edendum suscepit, Historiam nempe C u l t u r a e Graecae a Jacobo Burckhardt, qui fuit unus ex praecipuis historiéis qui transacto saeculo in Ger-mania floruere. Professor Universitatis



106

Basileensis optimatn sibi famatn Ínter progressus scientiarum atnatores com-paravlt, methodum philosophicam in historlam inducens, qua huraanl even-tus non quasi quaedam congeries nuUo nexu ínter se copulentur, sed ex Intima hominis evolutione dimanent eorumque influxu in evolutionem emensurentur.

In prima liujus voluminis sectione disserit auctor de mythica Graecorum Índole; in altera de concepta Status et Nationis, de servitute, aristocratia, ty-rannide et democratia sive Athenís síve extra Alhenas; de unitate 3raeca, ejus-que relatione cum «barbaris>. Facta histórica, ideas confirmantia et illustrantia referiintur. Opus completum quattuor volumina continet, quorum tria posteriora brevi editum iri speíamus.

H. MART JA, C. M. F.

Gaspar Lefebrre, O. S. B>—Gr<immai-re du Latin Liturgique. — (2." edft-) Abayelde S. André par Lophem-lez-Bruges.

lis qui sacram liturgiam per se ipsi gustare volent opus est, ut Hquet, Lati-nam caliere linguam. Quod sí, alienís curis implicati, non multum ñeque tem-porís ñeque laboris huic reí impenderé possunt, libellum hoc galHce scriptum habent in quo quae ad Liturgiae intelle-gentíam sufficiunt ordinatim et perspicue traduntur, quaeque sine magno labore memoriae ac intellectui mandari possunt. Alios id genus libellos Italice et Germanice exaratos aliunde novimus quibus tamen Gallicus hic iongissime praestat.

Gaspar Lefebvreí O. S. B. — La Misa dialogaJa. — Ibídem.

Alterum libellum, optimum abs du-bio, ejusdem clarissimi P Lefebvre, et a P. Germano del Prado hispanice versum et aptatum. Omni prorsus commenda-tione digni sunt illí meritissiml Benedíc-tini Monachi qui, multis abhinc annis

argumentoso et Benedictino quidera labore, laudabile susceperunt onus Chris-tianam plebem in sacra liturgia, quo altius possent, erudiendi.

E x c m o . Manuel González.— Un sueño pastoral.— Obispo de Málaga.

Nemo est, praesertím ex cleri sodali-bus qui illum claríssimum praesuleni non noverit nuper ex Malacensi diócesi ad Palentinam translatum qui Hispani-ci episcopatus ornamentum est atque vernacularum litterarum ínter primor'-s excultlsslmus. Quem nunc librum nun-tiamus postremum ejus opus est, typls expressum, in quo tot suscepta opera et labores pingit ín exstruendis seminarií aedibus et alia perplura ad clerícorum et spiritualem et corporalem eruditlo-nem pertinentia ea sale et venustate scripta qua solet egregius ille et ubique vuigatisslmus auctor qui adeo in Smae. Eucharístiae cultu intensius animis de-íigendo multis abhinc lustris laborare perglt. Mirus omníno líber quem vix semel arreptum e manibus rellnquere potes. In nulla seminariorum et religio-sorum blbiiotheca desíderarl fas est.

LEANDER FANLO, C. M. F.

Manuel Marín Peña. - Lengua Lati-na (Primer curso).—Lérida, 1935-

Hoc linguae Latinae opus, novissimis ordinationlbus accommodatum, auctor edidit, qui Linguam Latinamin Uerdensi Instituto ephebos mediae institutíonís docet. Óptimo quidem consilio titulus «Lingua Latina», minime vero «Gram-matica linguae Laiinae» placuít auctorí, quia revera opus continet, praeter sum-maría Grammaticae principia, exerclta-tiones singulis lectionibus respondentes, necnon ex Epitome Historiae Graecae ac ex Eutropií Breviario ab U. C. frusta selecta cum vocabulario praecipuorum vocum ordine litterarum composito. Auctorí ex animo gratulamur

J. M.» JiMÉNhZ, C. M. F.



107

Exercitatioaes Scholares

1.° 2°

3.'

4."

5.°

6."

VIGILIA LITERARIA IN COLLEGIO SERAPHICO A R Á N Z A Z U

In Memoriam Quinti Horatii Flacci

anno ab ejua natali bis millesimo recurrente.

PARS I

Praefatiuncula. —jesús ab Irada. De quibusdam apud Horatium

sententiia quae christianum inórale quodammodo sapiunt. — Jesús María Beristain. Lectionís probatio (Ex PALAÍSTRA

LATINA) — Personae: M. Arsurabar-rena, J. Zubíeta. et V. Andoño. Quem tu Melpomene... (Horatii

oda quattuor vocibus inaequalibus. saeculo XVI, in concentum redacta a Paulo Hofhaimer) — Cantores: J. Zubieta, J. Garayalde, P. B. de He-redia. P. Layuno, J Layuno. J. As-tiazarán et T. Marculeta Francisculi pranüium. (Josephi

Fornarii milesia fábula, scaenís apud ephebea coaptata) — lêrsonae: J. I rada, P. Layuno, B. B. de Here-dia, J. Layuno, et T. Marculeta. De altari et quibusdam culíus ele mentís (Imaginibus in frontem pro-

jectis) zabal.

2.

3.

Relator: Bernard\is Qyar-

PARS II

1,° Ludus Uterarius (Ludovici Vives dialogus) — Personae: S. Pinedo, A. Hervias, F. Errasti, P. Iturrios. M, Martínez, D. Bengosa, I. Ateda et J. Uarduya. Jam. sol recedit ígneas (Hymnus duabus vocibus aequalibus ad can-tum ordinatus a D. V. Amalti) — Cantores: sexdecim. De antiquorum Romanorum ar' mis (Imaginibus coram exhibitis) — Relator; Xaverius Eizaguírre, Spectando ferias (Dialogus ex P A ' LAESTHA LATINA) — Personae: C. Iturria et N. Lorente. O María a d í e . . . (Melos a Caesare

Franck duobus vocibus aequalibus concinnatum) — Cantores.' sexdc' cim.

PRABFATIUNCULA Antequam hujus consessus litterarii

programmaenuntio, pracfatiuncula opus est Ómnibus notum est, hoc recurrente anno, bis niillesimum agi annum nata-lícii «Quinti Horatii Flacci». Nos íta-que, qui linguae Latinae addiscendae operam damus, tanti poetae memoriam celebrare statuimus, et quidem eodem utendo sermone quo ille usus est ad praeclara sua carmina fingenda. Sed hoc opus, hic labor. Nondum scimus latine. Vix adhuc prima grammaticae rudimen-

ta excessimus Hinc necesse est multa nos peccare, multos admitiere barbaris' mos et soloecismos in his quae sumus dicturi. Attamen vos qui sapientes estis et benigni. speramus gratiam nobis factures, si qua hujusmodi irrepserint menda. His dictis, en programa, in duas divisum partes: (sequitur ut supra)

Prof. Eminanue l l o v é , C. M. F. Moderator

T y p o t r a p b U F. Campa Calmct. - Tarreftae



L I N G U A P H O N E ^

LATINUM OPE LINGUAPHONE i

i Introductionetn constituit probatam, ad Latinitatis studium facile reddendum atque jucundum, phono-grammatum a pparatus atque eorum coUustratus textus

L I N G U A P H O N E

^

GRAECUM OPE LINGUAPHONE Si vivam reddere velitis classicam Graecorutn Lin-guam, auscúltate Graeca phonogrammata c u m respondentibus textibus Demosthenís, Sophoclis, Homerl, Plndari edítis a


XXlll LINGUAE OPE LINGUAPHONE Si díscere vel perficere vos velitis in qualibet ex 23 praecipuls linguis nostrae aetatls cultus, responden' tem adquirlte earum apparatum


Petiíe hoc ipso die catalogum ab

LINGUAPHONE. - VIA VALENCIA, 245. - BARCELONA

Nomen tuum

Via Num. Oppidum Noia

ttagjBgefleaagasggasaflgaagaflgflagggaggflggassggggesasasagggeg^^



Documents

PALAESTRA LATINA - culturaclasica.com · DE ARTIFICIOSAE HARMONUE PRINCIPIO IN ARTE POÉTICA HORATII, (Ruiz) BiBUOGRAPHiA, (Martija, Fanlo, Jiménez) EXERCITATIONES SCHOLARES. Ordinarii