PAGSASAKONTEKSTO

BADONG BIGLAEN

“Apparently, most people only notice IPs when they‟re photoshoot material and thus “sellable”

Nasaan po tayo nung inagawan na sila nglupa? Nasaan po tayo nong sinalakay ng military ang iilang tribo? Nasaan po tayo nongnagkapatayan na?

Baka kasi walang pogi at maganda no‟n, kaya kebs lang; hindi pinagkakaguluhan.”

ALEX CASTRO

"This young man is one of many goodlookingyouths of my tribe. I've grown seeing so many of them, surrounded by them, you can find them in the fields, in the roads (like ?# carrotman?), underground, in front of a sari sari store downing liqour, as silent achievers infiltrating the different branches of knowledge."

"The Igorot is pure and untainted. To the outside, we are portrayed as ugly, dark, monstrous with a tail. Ignorance is inherited. They scare their babies and kids of that image. It's fine if we are ugly, if we are as dark as charcoal, if we have a tail. But we don't."

Marmay Marcelo Tumil-Ang

Sa bawat araw, iba’t ibang bagay

tungkol sa aking sarili ang gumugulo

sa aking isip at nagpapaalinsangan sa

buo kong katawan. Nagsimula kong

mapansin na may dalawang bukol

nang nag-uunahang lumaki sa aking

dibdib. Nagsimula rin akong

magkahilig sa pagbabasa ng mga

librong punong-puno ng malalagkit na

romansa ng lalaki’t babae.

At sa gabing nanunuot ang ginaw sa

manipis kong pantulog, nagsimula

akong mangarap ng mainit na

kamay na humahaplos sa buo kong

katawan. Hindi ko maipaliwanag

ang mga bagay na iyon. Takot

akong magkwento kahit kanino

dahil baka ako pagtawanan.

Itinuloy ko pa rin ang pagdadala ng

mga rosal sa Mahal na Birhen,

ngunit nagsimula na akong

magtanong kung ano nga ba ang

ibig sabihin ng pagiging malinis at

kagalang-galang.

MAK-NO-NGAN

UVIGAN BUGAN

“Magsama kayo ng babaeng ito at maging maligaya.”

“Huwag kayong kakain ng prutas na ito. Masama ito at magiging miserable lang kayo pag tinikman n‟yo „to.”

“Tikman mo „to, Uvigan.”

“Hindi ba „yan „yong prutas na ipinagbabawalsa ating kainin ni Mak-no-ngan?”

“Ito nga „yon pero pagkasarap-sarap. Mas masarap„to sa kahit anong prutas na natikman ko.”

“Pero ano kayang sasabihin ni Mak-no-ngan n‟yan?”

“Di niya naman malalaman, e.”

“Malalaman niya. Diyos siya at may paraan siyapara malan.”

“E, ba‟t di niya ako pinarusahan no‟ng pumitas ako?”

“Masama pa rin „yong ginawa mong pagpitasat pagkain sa prutas. Di mo dapat sinuwaysi Mak-no-ngan.”

“Ang hindi ko naman maintindihan ay kung bakitniya ipagbabawal na kainin „yong prutas na „to. Baka naman kasi gusto niya kaniya lang „to. Pero hindi niya naman makakain „tong lahatng „to. Andami-dami pa, e.”

“Mukhang tama ka nga. Akin na nga „yan. Patikim.”

TUGLAY AT TUGLIBON(Manobo)

“Mamumulat kayo dahil sa prutas na „yan.”

Tuglay at Tuglibon

“lai”--lalaki

“libon”--birhen

“The single story creates stereotypes, and the

problem with stereotypes is not that they are

untrue, but that they areincomplete.They make

one story become the only story.”

“... how impressionable and vulnerable we are in the face of a story, particularly as children.”

"First day of school nga; nakakaaliw. Pero itonga, siguro magpapatawag ako ng mgaIgorot namin, dahil kailangan basbasan 'yungoffice room ni Senator Trillanes."

"So kung papayag si Senator Trillanes, sasabihin ko kay Sonny makikisayawkami doon sa mga Igorot namin paramabendisyunan ang kuwarto.”

“Moreover, may we remind Imee that our dances are a sacred heritage from our beloved ancestors.... We will not dance for you, because a dance for a Marcos is a dance for shame.”

“We pride ourselves with our refusal to be owned, if you care to read about our history of struggle way back to the Spanish colonization.”