1. mA- Kt ssmAcAr i YIz bMzAbLI u YiKy zalHTIeyl bApA. YIzu KIx
bMzAbLI Ep. es dAdzalHTIeyl jibHbAebl bApA.1bMzDr. dAd abhAm bMzDr.
13 jibHbAebl abIhUd bApA. abIhUd EyAkIm bApA. 2abhAm YisHhAk
bApA.EyAkIm ajHjUr bApA.14YisHhAk YAb bApA.ajHjUr sAedAk bApA.YAb,
YihUdA O tAhA mAnr bApA. sAedAk YAKIn bApA. 3YihUdA, ePrs O ejrh
bApA. YAKIn ElIhUd bApA.15 (TAmAr esmAn mA)ElIhUd EjAr bApA.ePrs
ehesAN bApA.EjAr m-An bApA.ehesAN am bApA. m-An YAb bApA. 416am
amInAdAb bApA. YAb eYAesP bApA.amInAdAb nhezAn bApA.eYAesP mym
sAmI.nhezAn selAn bApA.mym gB YIzu jn ehel. 5selAn ebAyj bApA.
YIzuu KIx* hAYAE. (ebAyj mA nAm hAb)17ebAyj Oebd bApAEB ber abhAm
WA dAd pYn (rUt Oebd mA) ehel emAw cd pux. dAd WA kItdAsOebd Yizy
bApA. rUep bAelAner phibA pYn cd pux, O 6Yizy jA dAd bApA. kItdAs
rUep bAelAner phibA prWA KIxdAd zlemAn bApAjnpYn ehel cd pux.
(zlemAn mA g y sI -el)YIzu KI x jn 718zlemAn rhbyAm bApA.YIzuKIx mA
-el mym. YIzuKIxrhbyAm ay bApA.jn EB ehA-. mymr eYAesPay sA bApA.
st bAh sir ehA-. nu bAh pUb 8sA YiehAzAPAw bApA.jNA p eY, mym pt-tA
z bLerYiehAzAPAw eYAm bApA.gBbtI ehAC. 19nu tAhAr bIpti eYAesPeYAm
jiy bApA. jeN DAmik elAk -el. elAkmAn ger 9jiy eYATAm bApA.mymu
apmAn kbA es cA^n-el. eseYATAm hAj bApA. tAhAu CARpt edbA pA^
egApner eYAjnAhAj jy bApA. kel. 10 20jy mnezh bApA. nu eYAesP
eYetebeL EkTA bu-el,mnezh eAn bApA. esetebeL sper dzn pAel pBur
jeNemAn eYAziy bApA.dUt tAhA pAK si kel, eh dAd 11eYAziy, YiKy O
tAhA mAn bApA. snAn eYAesP e mymu pNA sI rUep (EhA sAEl elAku
kItdAs k ghN kbA By krnA^. kArN tAhA bAelAn YA-bA smyr kTA.)
12esmAnu bAelAn YibA per: KI x aBixik (mzIh) b bA menAnIt b
2. mA- 1:21-2:162gBer -bA zizuwi pt-tAr. 21mym put 7tAper
eherAd pUbedz si-bA pNtmAn isnAnwiE jn edeb. e tAhA nAm YIzu st gup
ebqWk kel. esmAen eketebeLrKib. kArN es j elAkmAnu esmAn pTem es tA
edKi-el, tAhAr sWikH smypAp rA keb. eherAd pNitmAnWA buJienel.
8eherAd 22 BxdHbkA mAmer pBu YAhA k-el,esmAnu ebTHelm pWAel O kel,
emAentAhA sPL kbA men EhA Gwi. 23jeNebTHelm YA zizuwi xyer Yt
bermArI knA gBbtI ehA put snAnwiE jneKAj-Kbr a. Y e tA pAYAa,
etebedeb. elAek tAhA nAm "mA neyl edeb.* uemAet jNAa. tAper mu^ m
YA tAhAu(mAnueylr aT: premzr st aC.)pNAm k. 249 eYAesP d Wi pBu dUt
tAhAupNitmAen jA kTA zuNi cAgel. eY^eY^B edz edel, esp kel. es tAwi
esmAen g pUb edzer edKi-el,mymu bAh kel. 25nu mym put-snAn puNi Ter
tA edKiel. es tAwi tAhAjn n edbA pYn es tAhA st shbAseg-eg cA EbM
eY^WAer piwi -,kn-el. eYAesP puawir nAm YIzu es sAn per sir ehA rg.
10tArKiel.edKi pNitmAen bt Kusi ehel. esmAenner ppU ehel. 11esmAen
Gr BitrYIzu edKbA pA^ pb edz pNtmAn uiUi gel. mA mym pAKer piwi
edKiel.gmntAhAu BUmix pNAm k tAhAr pAsnA kel. eherAd* j t kALer Yi
h U d A jr tAper esmAen zizu pA^ Ni-bA phAr2ebTHelm ngrer YIzu jn
ehel. YIzujn ehbA per pub edzr eketk pNitepwi eKAel. esmAen zizu
snA, u* Ogrs* phAr edel. 12nu premzr esmAnuY i r U z Alm s i e l.
2esmAen pcAel,eherAd pAK eP n YibA sper sAbDAnYihdImAnr jA es nbjAt
zizu ek^WAer? Uk edel. etNu esmAen an Ek pTkArN e pUbr kAzer tAhA
tA Wi-bAr ed jedz ePgel.edKil. es tA pkAz ker eY, es jnehAC. etNu e
tAhAu pNAm kbAYIz bApA-mA tAhAu msr enelui 13siCu. pNitmAen
cAYibAper premzrr jeN 3 jA eherAd YihUdImAnr E nU jA dUt sper
eYAesPu dzn ed kel, W,kTA zuNiel. es-pA^ es dHg ehel. zizuwi O tA
mAu en misr edz pLAaYirUzAlmr sbu elAek m t ehA pel.EbM mu^ n kbA
pYn esWAer h. kArN4 eherAd YihUdA smAjr sm pmuK YAjk EbMMeherAd
tAhA mAedbA pA^ ^-bA tAhAuDm-zAsImAnr egAwiE ebqWk fAel. es eKAjib.
14etNu eYAesP Wiel. es zizu OesmAnu pcAel, KIx ek^WAer jn eheb?tA
mAu D misr edz YibA pA^ tier5 esmAen kel, YihUdA pedzr ebTHelm bAhA
pel. 15esWAer eYAesP eherAdngrer. BxdbkA zAser EsMpker elKC: H i m
pYn rel. premzr tAhA BxdbkA | HmAmer YAhA k-el, tAhA sPL kbA
pA^6"eh YihUdA-pedzr ebTHelm! YihUdAr Esbu Gwi. pBu premzr k-el,
mu^ emArzAskmAn Biter e mhAn. h^, pua misr bAhA sibA k.*Bit jeN
zAsk gt ehb EbM eszAsk emAr elAkmAnu , s A eyleherAd ebTelmr
zz-ptmAnu htA kel Hi u u 16kAeneb. miKA 5:2 eherAd edKiel eY,
pNitmAen tAhAuebAkA ben edC. es KubH gigel. espNitmAn WA zizuputwir
jn-smy jANi-el.jeN edeb. YizAy 7:14 rb edzIy JuNA. YAhA "elAbAnH
hAYAE.ueherAd eherAd (pTm) KI:pU: 40 pAy KI:pU: 4 grs dAmI atr
(gugHguL)pYn YihUdAr zAsk -el.m^u emAr sbA k.i ehAezy 11:1
3. 3mA- 2:17-3:17tAhA bx tLr kTA ehA-bA es ebTHelm pAK aLer -bA
elAek eYAhn pAKO tA KpAK aLr bx bA tAWA kmHpedz zuNibA siel.
6esmAen j jbysr sbu zizuputu htA kbA edz pAp sIkAr kel. eYAhn Yn
ndIer esmAnuedel. 17EB ber BxdHbkA YimiybApis edel. 7mAmer hAYA-bA
pBu bAk sPL eh: aenk PArUzI O sAUkI eYAhn elAkmAnubApis ed-bA sAn
siel. esmAnu edKi18 mAer Ek vKB sr zuNAg. tAhA eYAhn kel, eh kALspr
bMz. e pBu erAdn O atizy LApr sr -.gAmI ekAD pLAyn kbA pA^ E ehl tA
pimAn pA^ kAu-. ekehel ectAbnI ed? 8 jr kAY dA pkAz tA sAnnA ed
pAeb. kArN tArkbA ehb eY, e bAber mnpbn pimAen mYA-el. kC. 9emAen j
abhAm snAn ebA Yimiy 31:15 kedel eY YeTx ehAg, es kTAekebehel bnA^.
mu^ k rKu eYeYAesP O mym msr ePeli premzr abhAm pA^ E pTrguk m19
eherAd m| per misrer eYAesPu snAn s|xi kpAeb. 10gCr mUL persper pBu
premzrr jeN dUt edKAedel. hA rKA YAsANi. eY^sbu gC Bl PL20dUt kel,
W, piwi O tA mA en ed nAhA^, esgu kAwi ^er peksAeyl edz YAa. kArN
eY^mAen piwiYib. 11mAedbA ecx A k-el, esmAen Eeb emAen mnpbn k-bA
mu^ tmgelNi. jLer bApis ed, nu emA per eY21 etNu eYAesP pt ehel. es
piwi O sC, es emAWA mhAn. mu^ t tAhArtA mAu en sAeyl ePgel. 22nu
ejAtA ebA enbA m eYAg nueh^. eseYAesP zuNiel eY, eherAd m| per pttA
O ager bAps edeb. 12tAhAi itAhA pua Kiy YihUdAer jA ehAC.hAter a.
es-er es zs sbu agAetNu es esWA YibA Bykel. nu premzrtk algA kedeb.
es tAhA KLA pxArWA sper edz pA eYAesP gAlIlI ehA-bA zstk EkAWi ken
amAr Biterpedz gel. 23es esWAer phi nAjtrKi edeb O agA, kAWi-wAtk
^ernAmk ngrer bAs kel. KIx nAjtIy rUeppek edeb. es ^ ekebehel
BibKAt ehebebA BxtHbkAmAn mAmer nA^.premzr k-el. es bAk anusAer
EhAGwi.YIzu eYAhn dA bApjt ehel i i13es smyer eYAhnWA bApis
enbApA^bApjk eYAhn kAYi YIzu gAlIlI Yn ndI kUL siel. 14nues smyer
bApijk eYAhn si YihUdA eYAhn YIzuu bApis tAhAWAer enbApA^ mnA3
pedzr pAnr mer eGAxNA k kbA kbA ecxA k kel, emAr WA bApisgiel 2mAnr
jIbn O h|dy pbn enbA drkAr. e emA pAK kA^ siC?kr, kArN sg j zIG sa.
3es 15rer YIzu tAhAu kel, bmAn pA^eYAhn xyer BxdHbkA YizAy k-el, EB
eh. e sm xy kbA t, YAhA m aew. etNu eYAhn YIzuu bApis pAnrer z k-bA
jNkr sr. edbApA^ ji ehel.16 "pBur pT pt kr, tAhA pTsbuYIzu bApijit
ehel. YIzu jL bAhAbA sLK kr. YizAy 40:3 mAet kAz eKAg, EbM es
premzr tA egAwiE kepAt per tL Oeh4eYAhn bs OwelAmer ti ehA-. tAhA
pr s-bAr edKiel. 17esetebeLes aNAer cmRApwi bAi-el. ppAL O kAz E
bANI eh: E emAr piy putbnmD u tAhAr KAd -. 5es smyer (YIzu) O mu^
tAhAu epm ker. mu^ tAhAYirUzAlm, smg YihUdA j O Yn ndIr per prm
snux.
4. mA- 4:1-24 4YIzu prIAu gAlIlIer YIzu kAY r kel 12 tAper es
pt tA YIzuu mrUBumieYAhn kAgArer bI ehA-bA Kbr4kA engel. zytAn dA
prIItehbApA^ tAhAu esWA YA-. 2YIzuYIzu zuNiel. etNu YIzu gAlIlI
ePgel.13YIzu nu nAjrIter rel nA^. es gAlIlIcAz n O cAz ti KAel nA^.
EhA hd kULer kPnAhUm shrer bAs kel.per tAhAu Kub eBAk gu-. 3zytAn
prIA kPnAhUm jbUlUn O npAlIr pAK aLerkbA men si tAhAu k, e Yabsit.
14BxdHbkA YizAy mAmer pBupremzr put, eteb E pTrgu erAwIpremz YAhA
k-el, tAhA pU ehbA pA^ehA YibApA^ h.YIzu EB k-el. 4YIzu rer kel,
zAser EhA elKA,15 jbUlUn O npAlI pedz, BUmsAgr"mNix ekbL KAd bA reK
nA^,Ar kws Yn ndIr prpAs gAlIlIrtAr jIbn premzr muh^ bAhA -bA Ek
aNyihUdI pedz.16bANI per ^ Br ker. eY^elAkmAen pApr aArer r-el,
ditIy brN 8:3 esmAen Ek mhAn ejAtiv edKiel. kbr B akArmy pedzer
eY^mAen5 tAper zytAn tAhAu pt ngrI YirzAlm U r-el, esmAn per
ejAtivr dyeng. es YIz u u m i r r sb u W A eh. YizAy 9:1-2sAner
rKi. 6zytAn k, Y epremzr put, eteb tL ef^pR. kArN YIzu eketk zxu
bAeli17zAser elKAa:esnWA YIzu p c Ar kbA r kedel. es kel, h|dy pbn
kr, "premzr r Yt enbApA^ j gdtu U kArN sgj kw ehAgNi.18 edz edeb.
esmAen tAhAYIzu gAlIlI hd pAK ed YA-el. es hAter DpkAeb. tAhAel
pTrer (pitr nAmer KAt) ziemAn O tAhA gAR bAjib nA^.gItsMtA
91:11-12yu edKiel. esmAen hder jAl pkA-el.i esmAen bbsAyer ekw -el.
19YIzu esmAnu7 YIzu tAhA r edel, zAs EkTA m kel, s, emAet anusrN
kr. mu^ eh: Ek Bin pkArr ekw k. mAC n D mNixmAnu e Ekt sMgh kb.
20esmAen "e j pBu premzru prIA (seh) se se tAhA jAl CAed YIzuu
anusrN kb nA^.ditIy brN 6:16 kel.21YIzu esWA g cAel. es edKiel8
tAper es YIzuu bt pbt pr eY ejbdI pua YAb O eYAhnu tAhAeng. EbM
tAhAu sMsArr sm j O bApA st RA per bsi jAl mmtiesgukr EqzY edKA.
9zytAn YIzuu kC . YIz u esmAn u fAel. 22esmAenk, Y e pAdteL p emAet
pNAm se se tAhA bApAu O RA CA edkb, eteb mu^ Esbu eded.YIzuu anusrN
kel.10YIzu tA kel, zytAn, emA pAKdUra. zAser elKAa:YIzu elAkmAnu
pedz edel O erAgss kel23 "j pBu premzru pNAm kr. ekbLYIzu YihUdI
pATnAg|h mAner sg-jr tAhAr pAsnA kr. ssmAcAr pcAr k O elAkr sm
pkArditIy brN 6:13 erAg O pIRA d U rk k smg gAlIlI jer BmN kel.
24smg s edzer11etNu zytAn tAhAu CA cAg, EbM tAhAr smAcAr bApig.
eY^elAkmAen BintAper sgdUtmAen si tAhAr Yt enel.erAg O Byr pIRAer
eBAgu-el, eY^mAnu
5. 5mA- 4:25-5:22BUt kbt k-, eY^mAen m|gIerAgI OpNA lNi sAd hel
ekQNsi kAmerpAGAt erAgI -el, esmAen sme YIzugipAb nAh^. tA bAhAer
Pii Yib.pAK sibA giel. YIzu esmAnu ss elAek tA pAder ckwi
cAYieb.kedel. 25etNu gAlIlI, edkAp, YirUzAlm,14e jgtr elAk. pAhAf
perYihUdA O Yn ndIr pr pAr belAkabsit ekQNsi ngr ekebehel lectAhAu
anusrN kbA giel. rKAYA pAb nA^. 15elAek dIpwiE jeL tA hANi teL rK
nA^. elAek tAYIzu elAkmAnu zA a i dIprUKA per rK. tdA dIpwi Gr
Bitrr YIzuu anusrN k-bA elAk sMKA sbu elAku elAk E. 16elAk ger5kmzv
bbA gi. EhA edKi YIzuegAw i E pAhAf pr gel EbM esWAer emAen elAk B
pkAzit a. esmAen r Bl kAm gu edKnu O sger r-bAbsiel. tAhAr zixmAen
tAhApAK siel. prm-pitAhA pzMsA gAn krnu.2 ETr YIzu esmAnu pedz edbA
rkel: YIzu O prAtn ymr elKAsmhu U17 emAen bnA^ eY mu^ emAzA bbsAr3
tik eb ab g elAkmAen Dn,ym mA BxdHbkA ziA nx kbA kArN sgj esmAnr.s
i . m u ^ esmAn pedz nx kbA4 bmAn vKit elAkmAen Dn; kArN sinA^. brM
mu^ esmAn pedzgukr sU premzr esmAnu sAnnA edeb. aT pkAzit kbA si.
18mu^ st5 nm O szIL elAkmAen Dn; kArN Ek, E p|-bI O kAz smAp n ehbA
pYn p|-bI esmAnr ehb. O sbu kTA n GwibA pYn E ym6 premzr A anusAer
stHkm kbA arwiE uwiE ehel m elAp pAbnA^. 19 ghI elAkmAen Dn, kArN
esmAen ENu elAek petk edz mAbA t, sMU t|pi B keb. Ep mhtp edKA YA
n-bA eCAw edzwE U i7 anmAnu dyA edKA-bA elAkmAen Dn; m mAbA t.
eY^elAk edz pAbA kArN premzr esmAnu dyA keb. mnAker O anelAku edz n
pAbA8 mL h|dy -bA elAkmAen Dn; kArNmNA E, es sg-jer ati nun ebA
esmAen prmzru edKieb. gNit ehb. nu eY^elAk es ym mAen O9 zA pA^
kAmk-bA elAkmAen Dn;an mA cbA ziKAE, es sg-jer kArN esmAen premzr
snAn ebmhAnH ehb. 20mu^ k eY, premzr fkAYieb.CA anusAer crN k emAen
Dm-zAsI10 premzr CA anusAer DmkAY kO PArUzI* mAn WA eg YAa. tAnehel
kx s-bA elAkmAen Dn; kArN sgj e sg-jer pebz kpAb nA^. esmAnr. YIzu
ekA D xyer z A ai 11 21 emAen emAr anugAmI ehA-bA eYAgu^emAen zuNiC
eY, r pUbpuxmAnuelAek mAnu apmAn edeb, mAnu YAtnA hA YA-: "nrhtA
krnA^.* eY^elAkedeb O mAn er miCer nAnA kTA nrhtA ker, es rsAner t
ehb.keb. nu emAen Dn. 12etNu KusiehA 22nu mu^ mAnu k eY, emAen ann
kr. kArN sger emAen Ek mhtH per g nA^, kArN petk elAk rpursAr pAb.
r pUbbI BxdHbkAmAnu p aew. etNu Y e an perm elAkmAen E B YAtnA
ed-el.gib, eteb e m Lyer temAen lN O elAk p PAzI YihUdI Dmr nIti-ym
O pTAmA cL-bA 13 emAen smg p|-bI pA^ lN sd|z.DAmik egAxI.nu lN Y ej
sAdhIn ehA YAE, eteb "nrhtA krnA^.YAtA 20:13;dibrNtA Ter lNi k YA
npAer. lN5:17.
6. mA- 5:23-42 6ehb. emAen Y an apmAn ed Kp Kit per egAwiE
sUcnA edb.* 32nu mu^kTA h eteb YihdIy sebA Lyer*UmAnu k eY, Y ek jr
ptIt ehbA ehb. Y an mUK ebACARpt E, es tAhA bBir edAxer edAxIh eteb
nrkr ^ Biter pkAkTAE. Y tAhAr ptI an b st eYQnYib. sMpk rKiTAE,
eteb ekbL es tAhA CARpt23eYetebeL emAen premzr kwed pAb. Y ekQNsi
elAk CAf ptmAnr g-dAn N, esetebeL anpA-bA es ptI bAh ker eteb es
melAkmAn xy nA kr. Y ebdI per bBicAr pAper edAxI E.premzru g-dAn
edbAebeL r mnpYAE eY, er kAhAr kTA a, zpT smer YIzr zi Au2433eteb r
g-dAn esWAer CA ed EkTA e zuNiC eY r pUbpuxmAnues elAkwi pAK YAa
EbM tA st zAhAYA -: "emAen k-bA zpT ekebsApn kr, tAper si r g-dAn
apN ehel nA^ O pBu ezer es sbukr.pALn kr.* 34nu mu^ k eY, edQ25Y r
zt| Ly en zpT krnA^. sgr nAmer zpT kr nA^,YAa eteb Ly YibA pUb tA
st kArN tAhA premzr siMhAsn. 35p|-bI nAmerzIG butA sApn kr. nect r
zt|zpT anA^. kArN tAhA premzrr pAd-pIW.cArpti hAter eddb O ezxer
cArpti YirUzAlm nAmer zpT a nA^. kArN tAhA sipAhI hAter edeb, tAper
emhAjA(premzr) ngrI. 36j muN Cu^kAgArer bI ehA Yib. 26mu^ st zpT a
nA^, kArN tAr egAwiE bAL k, eY^ pYn e pA-pA k ne kLA bA DLA k
pAbnA^. 37Y ezuJiC, es pYn kAgAr Bit bAhA si WikH men kC eteb h^ h
EbM e YpAb nA^. Bul ebA men kC eteb nA h. "h^ bA "nA^ WA akA xy
pApAtA(zytAn)WA siTAE.YIzu eYQngt pAp smer ziA a 27 emAen E kTA hA
YA-bAr zuNiCYIzu kh: ptezAD mnb rK nA^ ieY, "bBicAr krnA^.* 28nu
mu^ k 38e zuNiC eY EkTA hA YA: "KieY, Y ek elAk ekQNsi sI edeK
ObdLer Ki O dAn bdLer dAn.* 39nu mu^tAst bBir kbA pA^ eh^, eteb es
k eY ekQNsi m elAkr erj mn Biter es sI st bBicAr k Wi anA^. brM Y
ek r fAhANsANi. 29Y r fAhAN Ki r pAprgAler cApuRAwiE mAer eteb e tA
RkArN E, eteb es Kiwi kA Pi a. r gAlwi m edeK a. 40Y ek r s U zrIr
nrker pbA aepA er Lyer mkmA k r AwizrIrr egAwiE a nx ehAYibA Bl.
30YenbA A ker, eteb e tA rr fAhAN hAtwi pApr kArN E, tA cAdrwi m ed
a. 41Y ek tAkAwi pii a. kArN r sU zrIrst egAwiE ekAz cAbA bA ker
etebnrker pbA aepA zrIrr egAwiE a nx e tA st ekAz cA YAa.
42YehAYibA Bl. ek mAeg, eteb tAhA tAhA a. ek Y WA DAr enbA CAker,
etebYIzu CARpt smer ziA atAhA mnA krnA^. 31 EkTA m hAYA eY,
"eY^elAk tArptI CARpt E, es tA ptI CARpt pA^YhdIymAn sebA -Ly i U
mUL gIkH xAer "eY^elAk tAr scnA edb UdibrN 24:1.sAehfin. EhA adAlt
p m kAmker. "emAen k-bA pALn kr elbIy" b B ic A r k r n A ^YAtA
20:14; dibrN 19:12 gNnA 30:2; dibrN 23:21.5:18."Ki bdLer dAn YAtA
21:24; elbIy24:20
7. 7 mA- 5:43-6:16smu epm kr nA^. kArN esmAen YidI pATnA-g|h
O43e zuNiC eY EkTA hA YA: "rg-muNer WiehA bRpAwier pATnA kbApeRAzIu
epm kr O zt|mAnu G|NA kr.* Bl pA, eYp elAek tAhAu edKi pAeb.44nu
mu^ k: e r zt| m epm mu^ st k eY esmAnu tAr pUkr. YAtnA ed-bA
elAkmAn pA^ ptiPL YA sANi. 6nu e pATnApATnA kr. 45tAehel e sger
r-bAkebeL bK Bitr YAa. kbAw bkprm-ptA YTAT snAn ehA pAb. prm-ptA,ii
r prm-pitAu egApner pATnA kr. rBl elAk O m elAk By per tAhAprm-pitA
egApner k-bA kAm gusUYu t k. es Bl kAm k -bA edKi pAr. es tAr ptiPL
edeb. 7elAk O m kAm k-bA elAk, Bye pATnA kebeL eY^mAen premzruper
bxA bxA. 46eY^mAen epmjAN nA^ esmAn B rTk kTA bArmArkC, e Y ekbL
esmAnu epm kb hnA^. esmAen b eY, bt kTA kbAeteb emAen ekQNsi pursAr
pAbnA^?eYAgu^ tAhA kTA premzr zuNieb. 8ENu eEp krdAykArI* mAen m
EhA kr? esmAn B anA^ . kArN e r47Y e ekbL j -bumAnu nmsArprmpitAu
mAgibA pUb es mAnrkr eteb e anmAnWA kN ak kl? peyAjnIy xy jAN. 9ENu
E B pATnADmImAen kN EB krnA^ ? 48ENukr:sger r-bA r prm-pitA eYp
si,emAen m esp si a."eh sger -bA r prm-pitA. rnAm sbuebeL pt eh.
10dAn xyer YIz pedz ur sg-j E p|-bI s. sger6 sAbDAn h. eYetebeL Bl
kAmkr,elAkmAnu jNAbA pA^ krnA^. elAkmAen 11 A sPL ehbAB E p|-bIer A
sPL eh.tAhA edKnu ebA e esguk krnA^. r ptinr KAd e dia. 12tAehel e
sger -bA r prm-pitA pti Bul k elAku e eY^pWA pursAr pA pAbnA^. mA
kCu, esp e k-bA pAp2 ENu eYetebeL e ekQNsi dIn-vKI mA kr. 13dAn
edC, esetebeL tAr eGAxNA krnA^. prIAer pkAa nA^. mAt mWAelAk pzMsA
pAbA pA^ kpwi elAek pATnA-g|hrA kr.*O gmAner tUrIbjA esB pcAr kTA.
14mu^ stkTA k eY esmAen tAhAr ENu e Y elAk apD mA kedbptPL pA
sAelNi. 3eYetebeL e ekQNsiieteb sger r-bA mAnr prm-pitA dIn-vKIu
dAn edC, esetebeL rapD pA^ m mA kedeb. 15nufAhAN hAt kN k, es xyer
bAm hAt e Y elAku tAhA pAp pA^ mA edbm jANibA seYAg anA^. e kN kC,
nA^, eteb r prm-pitA m apDtAhA eYp ek n jANnu . 4r dAngukpA^ mA
edeb nA^.egApner ehbA t. r prm-pitA egApnerkYA-bA kAY edKi pAr. es
tAr YIzu pbAs xyer pedz edel 16ptiPL edeb. e pbAs kebeL vKit -bA B
muh^ krnA^. kpwImAen esp kTA. epA TnA xyer YIz zA uikpwI p anA^.
kpwImAen muh^ zuKA 5 e pATnA kebeL kpwImAn p aelAku edeKbA cAhA eY,
esmAen pbAs kC. mu^ st k eY esmAnu"r kr elbIy19:18krdAykArI kr
dAykbA pA^ erAmIymAen pdsMKA 13 eketk gId puk EhA eYAgeY^ YidIyu
NiTA esmAen ebeLebeL WbA kr: j, z, O mmA mr Yueg Yueg eh.eYAgu^ tAu
an YidIy mAen G|NA k-el.emnH.
8. mA- 6:17-7:88E-pA^ ptiPL misA. 17etNu e pbAskr nA^, j pA^
epAxAk ti krkebeL muNer etl lgA bAL sjAR, O nA^. 29nu mu^ k mhAn O
DnIjAmuHh^ Dua. 18tAehel e pbAs kC ebAzlemAn jr sm ebqBb TA m es
jelAek jANi pAebnA^. r prm-pitAu e ssjit kpA n-el. 30pr es GAssinA
edKi pAnAh^, mAt es pbAs ji bi, nu kA tA cuer pekk-bAr edKieb. kArN
egApner kYA-bA Yib. tTApi Y premzr tA EB srkAmgu prm-pitA edK. es
tAr ebz edC, eteb es kN piibApA^ptiPL edeb. ak edebnA^? eteb emAen
kA^ Eet aL zAs rKuC? 31ENu nAg ehA hnA^premzr Dn aepA mhAnH eY e kN
KAbA, kN pibA bA kN 19 j pA^ E sMsArer Dn-sy krnA^. piibA?
32eY^elAkmAen premzru jANnA^,EWAer epAk O kL gi tA nx kedeb. esmAen
Esbu pCer edQR. nu sgerecAr pzi sii kAwi erI kenb. 20brM jr-bA r
prm-pitA jAN eY, Esbu jixpA^ sger Dn-sy kr. esWAer tA epAk mAnr
drkAr. 33ENu g premzrmA kL nx k pAb nA^. esWAer ecAr j O mkAY xyer
nAkr. e sii kAwi esDn e k en pAb eY^sbu Bl kAm kbA premzr cAhA,nA^.
21kArN eY^WAer r Dn, esWAer esguk kr. tAehel Esbu xyguk r mn.eYAgA
Yib. 34snAkA pA^ nA krnA^, 22 Ki zrIr pA^ elAk srUp. ENu kArN petk
nr ekQNsi nA ekQNsi smsAKi Y WikH -b, eteb r sU zrIrTAE. kAr nA kA
pA^ YeTx.elAkmy ehb. 23nu r Ki Y Kp,eteb r sU zrIr akAr(pAp)my
ehAYib.elAku hbA pA^ YIz pedzi u Bitrr es EkmAt elAk Y akArmyanr r
krnA^. tAehel premzrehAYAE, eteb es akAr eket GnIBUt nehb! 7r r keb
nA^. 2e anr r kel W i k H esB r r 24 jeN ekebehel EkAebeL jN
mAkkYib. e an eY^-er tb premzresbk ehA pAbnA^. kArN es jN G|NA
es-er teb. e an mAkb, O an jN Bl pAb. mA jeN edel, mA Yib. 3e mAk
pti anurk rb O an jN ehy Kier p-bA kAWguNwi pti kA^ njrAn kb. e EkA
sAer premzr O edC nu j Kier p-bA kAWKNwiDn By esbA k
pAbnA^.edKipAnAh^? 4 j Kier kAWKNwE p-bA i ebeL e r p kpAC
eY,premzr j pTmsA n a edKAa, mu^ Ki kAWguNwi kAed! 5er 25 atEb mu^
k, bibA pA^ KAbA kpwI, g j Ki kAWKNwi bAhAr kr.pibA xyer nA krnA^.
zit rUper tAehel e ej WikH ber edKi pAb OjIbn KAd aepA, O zrIr
epAxAk aepA tAper e r Ki kAWguNwi kAmhpU. 26kAzr pImAnu edK. esmAen
Ni pAb.6hn buN nA^, amL kr nA^ .rmAnu pt b anA^, kArN esmAenamArer
KAdzs jem rK nA^. tTApi bu p kAmu pAr. GuxumAn gersger r-bA r
prm-pitA esmAnu KAbA jr emAti pkAa nA^, kArN esmAen emAtia. e jANiC
eY emAen esmAnegARer d ed Yieb.aepA ak ezx aw? 27 Biter Epek nA^,
eY nAg ehA j jIbn-kAL YAhAsbu cA^C, es-pA^ premzr kwerst GE ehel
smy eYAg k pAb. pA TnA kTAa 28 7 e epAxAk xyer kA^ nA kC?mAg es-er
premzr tAhA edeb.etr Pulguk xyer edK! edK, eKAj EbM e pAb. dArer
WkH WkH kr OesmAen p PuwuC. esmAen ekQNsi kAmtAhA pA^ eKAYib. 8kArN
eY^elAk mAguTAE,
9. 9 mA- 7:9-8:6es pAE. eY^elAk eKAjuTAE, es pAE O nAmer
BxdHbANI k n-l? nAmereY^elAk dAr WkH WkH kTAE, tA pA^ kbAw kN e
BUtmAnu bAhAr ked n-l?eKAYAE.e kN nAmer aenk zYjnk kAm9 r kAhAr
puawiE a ? Y puakn -l? 23eteb mu^ esmAnu eKAeKAerAwI KNiE mAeg e kN
tA pTrwiE ber k eY, "mu^ edQ jANi. eredb. 10pua mACwiE mAgiel, e kN
tA kmImAen, emA pAK YAa.sApwiE edb? nA! e edbnA^? 11Epe m elAk ehA
m pimAnu B Bl egAwE bmAn O egAwE mK i u i i U 24phAr edbA E, tAhA e
jAN. eteb etNu eY^ elAk emAr E kTAguksger r-bA r prm-pitA, mAgu-bA
elAkzueN, EbM tAhA mA ceL, es elAk pTrzy eket Bl jix edeb! per Gr
etA-bA egAwiE buimAn bB.25bxA eh, b mA si, pbn b ObbsA r sbWA bR zA
u ies Gr DkHkA ed, nu tTApi es Gr 12 anmAen pA^ YAhA keb ebAinA^.
kArN tAr mUL pTr pere cA^C, e ej esmAn pA^ esBr-. 26nu eY^ elAk
emAr E kTAkr. EhA ^ emAzA ym O BxdHbkAmAnr guk zueN, nu esgu mA
ceLnA^, esziAr aT.bA per Gr etA-bA egAwiE mUK bB. 27bxA eh, b mAsi,
pbn ksg EbM nrkr mAg O es Gr DkHkA ed EbM es Grwi 13 sg pTer kA
enbA -bA aNOsA pUpU i p. 28PAwk ed pebz kr. kArN OsA PAwk YIzur E
sbu kTA kbA ezxeh.O pz A nrk f YAE. bt elAk tAhA pedz zuNi jmA
ehA-bA elAekes Aer YA. 14bAb jIbn pTer -bA zY ehAgel. 29kArN es
esmAnu esmAnr PAwk bt eCAw. bAb jIbn f YibA Dm-zAsI B pedz ned akAr
-bAA bt kWin. KubH kmH elAk es AjeN elAk B pedz ed-el.eKAji pA.YIzu
egAwE x erAgI ss kel i elAkmAn km l kr 15 BN BxdHbkA WA dUrer h.
esmAen pAK emNA B srL O Bd ber8YIzu pAhAf p Oeh tL siel. Ek w
jn-smUh tAhAu anusrN kbAgi. 2esmAn Bit jeN xerAgI sis. nu esmAen
pk|ter Ms g BLiYIzu ger NS mA bsi p k, pBu,aw. 16e tAhAu esmAnr kAY
hib.pN cA^el emAet Bl ked pAeb. 3kNA budA eYp aur mieLnA^ bNutAper
YIzu hAt be x erAgIwikNAgC mi PL PeL nA^, esp KpCu^edel. es kel,
mu^ cA^ e sselAk Bit Bl xy bAhA nTAE. 17petka. EbM se se tAr xerAg
BlBl gCer Bl PL PeL. nu egAwiE m ehAg. 4tAper YIzu tAhA kel,
edK,gCer m PL PeL, 18egAwiE Bl gCerE xyer kAhA hnA^, brM YAjkm PLP
pAbnA^. egAwiE m gCerpAK YAa O j edKAa. emAzA edzBl PL P pAbnA^.
19eY^ gCer Bl anusAer g-dAn a. EhA dA elAkuPLPeL nA^, tAhA kAwi
YAE. 20etNu mu^edeK YA pAb eY e Bl ehApuNiTer k eY E BN elAkmAnu e
YAC.tAhA kAY hi pAb. 21emAet "pBu "pBuk-bA petkelAk sg-jer pebz
kebYIzu jeN akArI dAs Bl kel 5nA^. eY^elAk sger r-bA emAr prmpitA
tAper YIzu kPnAhUm gel. ngr BiterA anuYAyI kAm ker, es b ekbLpebz
kebeL jeN erAmIy esnApti tAhAesWAer pebz kb. 22es ezx nerpAK siel.
6es ny pUbk kel, pBu,aenk elAk emAet pcAeb, "pBu, e kNemAr dAs
erAger pIt ehA Ger CNAer
10. mA- 8:7-31 10p. tA pAGAt erAg ehA O es BIxNz i x mAn u h d
r r pw Y i bA edzkx pA.edel. 19tAper jeN DmzAsI tAhA pAK7 tAper
YIzu tAhAu kel, mu^ YA tAhA si kel, gu, pN eY^ef Yieb, mu^Bl ked.pN
anusrN k.820 esnApti r edel, pBu, pN eY emA YIzu tAhAu kel, ekAzir
gAt aGr sieb, tAhApA^ mu^ eYAg nueh^. pNO kAzr pImAnr bsA a. nu
mnuxputekbL edz ed anu. emAr dAs BlpA^ muN guibA YAgA wiE
nA^.ehAYib. 9mu^ m jeN bf akArI aDIner 21 jeN anugAmI YIzuu k,
pBukAm k. emA aDIner eketk esqn aC. emAet g YA emAr bApAu kbr
edsibAmu^ jeN esqk Y eh, "YAa, eteb es anumti anu. tAper mu^ pNr
anusrNcAYAE. anjN mu^ Y eh, "s, eteb k. 22es es. emAr dAs mu^ Y eh,
"EhA kr nu YIzu tAhA kel, emAr anusrNeteb es tAhA ker. r m EB zkr.
mYA-bA elAkmAen E m|t elAkua ebA mu^ jAeN.kbr anu.10YIzu EhA zuNi
zY ehAgel. estAhAu anusrN k-bA elAku kel, mu^YIzu Jf zAn kel 23 st
k eY mu^ EB gBIr zAsYIzu enQkAer YA bsiel EbM tAhAsAeyler kAhA
pAKer pAnA^. 11mu^ zixmAen tAhAr anugmn gel. 24es smyerpuNi k rKu
eY, pUb O pzim bt elAkhder Byr Jf eh. lher RA Olw-pAlwsieb EbM
esmAen abhAm, sHhAk O YAbehA pRu-. nu YIzu ezA -el. 25zixmAenst
sgjer eBAjier j j sn ghN YIzu pAKer -el. esmAen YIzuu WAel.keb.
12nu jr mUL pjAmAnu aAr esmAen kel, pBu, mAnu rA kr.Bitr Pii Yib.
esWAer kAi kAi O e bmAn bu mYibA per. 26kxeh dAn kRmR k reb. YIzu
esmAnu kel, eh aL zAsIgN,13tAper YIzu esnAptiu kel, r e sbu Eet
fYAC kA^? tAper YIzuzAs gi, pA^ tAhA Gwu. WikH es Wiel. es pbn O lh
Dmk edel.smyer tAhAr dAs ss ehAg.pbn b ehAg. hd zAn ehAg. tAper
esWAer sU nIrbtA sig. 27 YIzu aenk elAku ss kel elAkmAen zY ehAgel.
esmAen kel, 14 YIzu pitr Ger phiel. es edKiel E pkAr b? Ep pbn O hd
meY pitr zAzu BIxN jrer pIt ehA tAhA kTA mAnuC?CNAer pC. 15YIzu
tAhAu Cu^ edel, O UtAhAr jr CAglA. tAper es Wi YIzu Bt kbL jNu mu
28esbA kbA giel.YIzu hdr rpwer -bA gdrIy* elAk 16 esn sAer elAek
tAhA pAK jer phiel. BUt-g jN elAk kbrBUt-g aenk elAku Niel. YIzu
egAwiE sAn bAhA tAhAu eBwiel. esmAen btAer es BUtmAnu bAhAr kedel.
EB Byr -el. 29esmAn men ek esYIzu sm erAgIu Bl kedel. 17BxdHbkA
bAew YApA n-el. esmAen pAwik kel,YizAy mAmer premzr YAhA k-el eh
premz r p u t ! e WA kNtAhA sPL ehbA pA^ YIzu E kAm guk ^C? pYuk
smy pUb e kN kel: dN edbApA^ siC? 30 esetebeL esWA dUrer egAwiE w
es r erAg sbu enenel EbMGxurI pl c-el. 31BUtmAen tAhAu nIt r asstA
sel. YizAy 53:4anuerAD kel, e Y E mNixYIzu ansrN kbAuugdrIygdr
bAsI. gdr gAlIlI hdr diN 18YIzu tAhA cApew elAk Bif edKiel. pUber
absit.
11. 11mA- 8:32-9:18edh t edbA cA^C, eteb EesWAer phiel. esmAen
YIzu O tAhAGuxu pler CAa. anugAmImAn sh KAel. 11PArUzImAen
EhA32YIzu esmAnu kel, YAa! etNu BUtmAen edKi YIzu anugAmImAnu
pcAel, r gumNix edh bAhA GuxmAn edh cAgel. u kr dAykArI O pApImAn
st kA^tAper es Guxupl tIK pAhAf tLKAC?gYA ezxer hder bugel.
33esWAer12PArUzImAn kTA zuNi YIzu kel, jeNGuxu c-bA elAek -el.
esmAen ngrss elAk pA^ fAkrr bzk nA^, nuedQ pLAel. esWAer elAk ger
Guxpl ujeN erAgi pA^ fAkr drkAr. 13mu^ O BUt-g elAk xyer YAhA-YAhA
Gwi-, egAwiE kTA k. e YA buJ eY EsbukTA egAwi egAwi k kgel. 34tAper
zAs-bAkr aT kN: "mu^ pzubD cAeh^ nA^. mu^ngrr sbuelAek YIzuu eBwibA
siel.elAk Biter dyAb cAeh^.* mu^ DAmikesmAen YIzuu edKi tAhAu
esmAen es elAku fAbA si nA^. mu^ pApIelAkuaL CA cAYibApA^ nti
kel.fAbA si.YIzu egAwE pAGAt erAgI ss kel iYIzu an DAmk YhdI B nh^i
i U u149 YIzu enQkAer bsi hdr r pew -bAj ngr ePgel. 2eketk elAkjeN
pAGAt erAgI YIzu pAK Niel. eseYAhn* zixmAen YIzu pAK siel. esmAen
YIzuu pcAel, em O PArUzImAen akAMz smyer pbAs kCu. nu pNerAgIwi
ezYer ezA-. YIzu es elAkmAnr zixmAen pbAs kr nA^ kA^?15gBIr zAs
-bAr edKiel. es pAGAt YIzu esmAnu kel, br eY pYnerAgI kel, eh Yubk!
sAhs rK. rbrYAtImAn st -b, es pYn brYAtImAensbu pAp mA kg. vK keb ?
n u n s i b . br 3eketk YihdI DmzAsI EhA zuNel. esmAen UitAhAWA CeR
Y i b . esetebeLj j Biter hA ehel, E elAkwibrYAtImAen vKIeheb.
tAper esmAen pbAsEm i t i kTA k, set eYp es ejkeb.16premzr. EhAdA
es premzr A k.ek ekeb puNA lgA kNAer nU 4esmAen YAhA bu-el, YIzu
tAhA jANi knAr tA pkAEnA^. kArN nU knA eDAbApAel. etNu es kel,
emAen mn pUb YA ehA n TAE. nU knAr tABiter m bnA kA^ NuC? 5E pAGAt
pkAedel tAhA YA ehbA ebL puNAerAgIwi ek^ xywi kbA ak shj ehb:lgA
cApwu wANiedb, O kNAwi ak"r pAp mA k g nA "W, cAbAbf ehAYib. 17
elAek nU aur rsr kr? 6mu^ edeK ed eY, EpuNA cmfA pAter FAL nA^.
tAkel puNAjgter mnux-putr pAp mA kedbAr z cmfA pAt PAwiYAE O aurrs
A ehAYAE,a. tAper YIzu es pAGAt erAgiwi es-pA^ esmAen nU aur rs nU
cmfAkel, W, r CNA D Gr YAa. pAter rK. E-er aurrs O pAt wi7 pAGAt
erAgiwi Wi Gr cAg. 8jmAsrit rKAYA pAb.ehA-bA elAek E kTA edKi zY
ehAgel.premzr jeN mNix Ep z ed-bAesmAen premzrr mmA gAn kel. i | i
i YIzu egAwE mt Jaw jIbn edel O ass sI elAkw ss kedeli18YIzu mA-u
bAel YIzu E xy k-bA smyer YihUdI 9YIzu esWA YAYA edKiel eY krdAy
pATnAg|hr jeN a siel. es YIzueker jeN elAk bsiC. tAhA nAm - ger
NSmA bsi pel O kel, emArmA-. YIzu tAhAu kel, emAr anusrNkr. mA- Wi
YIzur anugmn kel. "m^u pzbD cAeh^ ehAezh 6:6 u 10 YIzu mA- Ger
KA-el. es KAbAebeL eYAhnbApis ed-bA b. es elAkmAnaenk kr dAykArI O
an pApImAen mer YIzu gmnbAA pcAr k-el.
12. mA- 9:19-10:812Jia Eeb mg. e si tAper hAt rKi pebz k r-.
33YIzu tA edh BUta. tAehel es puNi bi Wib.tedel. k pA n-bA elAkwi
puNi19YIzu Wiel. es a st esWA tAr kbA z eP pA. jmA ehA-bAbAhAel.
tAhA zixmAen m tAhA stelAek zY ehAgel. esmAen kel,esWA gel.sAeyler
EB GwNA GwibA e ekebehel20esWAer jeN sI elAk -. tAr bArbxedKi
n-l.34D rksAb eh-. es sIelAkwi YIzu pC nu PArUzImAen kel, YIzu
BUtmAnpw si tAhA piA bsr DAr Cu^ed. muKi sAhAYer an BUtu t
edC.21EhA kebeL es menmen bu-, mu^tAhA bs wiE Cu^edel ss
ehAYi.elAkmAn pA^ YIzu vK kr22 35YIzu bup tAhA cA^el. YIzu kel,YIzu
ngr-ngr O gA^-gA^ YAtA kbAJia, sAhAs Dr. r zAs ss k giel. es bAwer
YihUdI pATnA g|h mAnered. sese es sI elAkwi ss ehAg.pedz edel, O
premzr jr ssmAcAr23tAper YIzu YihUdI pATnAg|hr* apcAr kel. es elAkr
sbu pkAr erAg OGer phiel. esWAer bMzIbAdkmAen smAasstA ss k edel.
36elAkmAnu edKijt bMzI bjA-el. Jiawi mYA-bA elAek YIzu mner kNA jAt
eh. emx-pALkkAu-el. 24YIzu smu kel, bAhAYAa.n-el emNA-plr absA YAhA
E, elAkmAnrJiawi mnA^. es ekbL ezA p. EhAabsA esB zA O ashAytAer
pU-.zuNi elAek YIzuu phAs kel. 25elAku Gr37YIzu tAhA zixmAnu kel,
Psl(elAk)Bit bAhAr k YibAper YIzu Bitrbt. nu mU(esbk) kmH aC.
38Pslgel. Jiawir hAt Del. Jiawi Wi Wieh. amL(Ar) kbA pA^ ak mU
pWAbA26E Kbr es aL sA bApig.Pslr mAk premzr kwer pATnA kr.YIzu aenk
elAku ss kr YIzu ept* mAnu ssmAcAr pcAr pA^ 27 YIzu es sAn CA YA-bA
smyer pWAeljN a elAk tAhAu anusrN kel. esmAenpAwi k k-el, eh dAd
put*, mAnudyA kr. 10YIz u tAhAr bArjN z i x upAKfkAel. es BUtmAnu
tedbApA^ O sbu pkAr erAg EbM asstA Bl 28 YIzu puNi Bitr gel, a wi
mkedbA pA^ zixmAnu z pdAn kel.2tAhA ser gel. YIzu esmAnu pcAel, es
bArjN zix nAm EB: ziemAn(YAhAue kN zAs kC eY, mu^ Ki dAnpitr ebA
hAYAE), tAhA y, ejb ik pA? esmAen r edel, h^, pBu.pua YAb O tAhA
eYAhn. 3Pip O 29 tAper YIzu esmAn Ki Cu^el. es bTlmi, eTAmA O
krdAykArI mA-, lPikel, e eYp zAs kaC, ptiput YAb O Ty, 4dHeYAgI
ziemAn Oesp eh. 30tAper a jN edKibA xeyAT YihUdA. E xeyAT YihUdA
perpAel. YIzu esmAnu d|ber ectAbnI YIzu pti zAsGAtktA k-. 5ed kel,
E xy an kb nA^.E bArjN zixu YIzu pWAbAebeL E31nu a eh^ E Kbr es aL
sA pcAr A edel: ekQNsi aN-YihUdI aL YibnA^kedel. zmierANr ekQNsi
ngrer pebz kbnA^. 32 6 es a jN gper eketk elAk brM e sAeyl
elAkmAn(YihUdImAn)YIzu pAK jeN elAk Niel. es pAK Yib. esmAen
hjiYA-bA emNA B.7kTA k pA n -. kArN tA edher BUt emAen pcAr kr,
"sgj kw ehAgNi. 8e erAgi ss kr. m|t punjItkr, x erAg ss kr, BUtmAnu
ta.YhdI pA TnAghi U |EWAer YidImAen pATnA, zAsayn O sADArN s pA^
Ektit a.d A d p ut dAd bMzDr. dAd sAeylr ept bArjN pDAn zix bA ept.
EmAenjA -el.premzr bAAbh rUep YIzu dA menAnIt.
13. 13 mA- 10:9-3422e nA mUler zIbAd O z pAC. etNu emAr anugAmI
ehA-bA eYAgu elAek an tAhA nA mUler dAn kr. 9e G|NA keb. nu eY^elAk
ezx pYnmAn sAer snA, rUpA mA tmA anA^. d|ber tixi r pAb, es Ar
pAb.1023YAtAebeL Ju anA^. pii-bA epAxAk OegAwiE ngrer esmAen YAtnA
edeleYAtA CfA akA epAxAk bA eYAtA bAe an ngr pLAa. mu^ st kanA^.
jeN esbk ekbL hAti bzkIy sAeylr sm ngrIer r BmN sbApdAT enbA t. pUb
mnuxput punbAr sieb.1124ekQNsi ngr bA gA^er pebz kebeL zix j guWA
bR nueh^ ekQNsiesWAr eYAg elAkwi bA bAhAr kr. es esbk tA mAkWA bf
nueh^. 25jeN zixngr bA gA^ n CAbA pYn es sAner h.tAgu B ehbAer O
jeN esbk tAmAk12ekQNsi Ger pebz kebeL es pbArer B ehbAer senAx B
kbA drkAr. GrrelAku "pti zA eh ebA k zIbAdmuKu Y bAlHjibUl*k fkAYAE
etebkr. Y es pbArr elAek eYAg, etebGrr an sdsmAnu zy ak Kpes pbAr
pti r zA rb. 13Y es nAmer fkAYib.pbAr elAek aeYAg eteb r zA kw
ePsib. 14Y ek ehel r premzru By kr, mAt mnx neh^ u u 26sAgt k
nAh^A, mA r pedz zuNuetNu es elAkmAnu fr nA^. YAhAnAh^A, eteb es Gr
bA ngr CAa. guper a tAhA en nA en pkAz pAb,pAder gi-bA DU m esWAer
JAa.EbM sbu egApn kTA jNA pb. 27mu^ egApner15mu^ st k, eY^ n nAy
ehb, YAhA sbu k, e tAhA pkAzes n es ngrr elAk absA sedAm ObAelAker
h. mu^ e e YAhAgemA* ngrr elAk absA aepA ak k, e Gr CAt per Ar k
tAhAKp ehb.h. 28elAku By kr nA^. esmAen ekbLr zrIr mA pAeb. mAt r
tAj zxmAnu YIz ectAbnI i umA pAebnA^. e ekbL premzru By 16 sAbDAn,
gmAn Biter emNAmAnukr. es ekbL r zrIr O tA ByCAbA B mu^ mAnu bAhAr
pWA. enx k ed pAeb. es zrIr O tAsAp B cr a. kepAt B rIh a.By nrk
peW ed pAeb. 29egAwiE17nu elAk pti sAbDAn h. esmAen psA muler wi
Grcwi ki a. nugirP k tAhAr sAnIy Ly hAter prm-pitA nA anumtier es-
egAwiEededeb O tAhAr pATnA-g|her CAwerehel m m pAeb nA^. 30
muNerpiwieb. 18e emAr zix ehA-bA eYAgu^eketAwi bAL a, es kTA m
premzr zAsk O jA g Yib. aNYihUdI jAN. 31etNu ByBIt anA^. e aenktTA
esmAn ger e emA xyer sAIGrcwi aepA ak mUlbAn.ehb. 19esmAen girP
kebeL kNkb O p kb, es xyer cinAk YIzWAer zA su 32b anA^. kArN
esetebeL kN Y ek elAk sm ger WiehAkbA ehb tAhA bet Yib. 20menrK. eh
eY, es emAet zAs ker eteb mu^kbA elAk ekebehel e nuh^, rm sger r-bA
emAr prm-pitA gerprm-pitA tA ^ Bit keb. k eY es emAr j elAk. 33nu
eY^elAk 21 tA j , bApA-mA j pipi sm ger WiehA eh eY es emAetmrN
muh^ eWedeb. pimAen j bApA-mA zAs ker nA^, eteb mu^ m sger r-bAer
Wieheb O tAhAu mA pkAeb.emAr prm-pitA ger k eY es elAkemA j elAk
nueh^. 34e bnA^ eY mu^ p|-bIer zA NibAs e d A m O g e m A wi ngrr
nAm. EWAkArbAsiA pApr dN edbApA^ premzr E ngrwi nx k ed-el.bAljblH
i U zytAnr egAwiE nAm.
14. mA- 10:35-11:1714pA^ si. nu KR NibA pA^ si. d|xiz eP pA.
eCAwAmAen cA pAr.35-36Ep GwNA GewbA pA^ mu^ si:x erAgI ss ehA YAC.
br zuNi pA. melAk bi Wu. dIn-vKI elAk "p u a tA bApA er, J i a tA
mA pA^ ssmAcAr pcAr kYA. 6eY^ elAk er O ebA tA zAzu er WiemAet ghN
ker, es Dn.7 ehb. j Grr elAek ^ jelAkE kTA z u N i eYAhn z i x mAen
eP zt# eheb. miKA 7:6 YA-bA smyer YIzu esWAer jmA ehA-bA elAkmAnu
eYAhn xyer kel, E mBUmi37eY^ elAk emA aepA tA bApA mAu kN edKibA e
si-l? kN pbnerak Bl pAE, eteb es emAr anugAmI edAhl -bA ekQNsi
nLgC*? 8eteb kNehbAr eYAg nueh^. eY^ elAk emA aepA edKibA e si-l?
kN m epAxAktA pua O Jiau ak Bl pAE, es emAr pii-bA ekQNsi bu? tA
nueh^! m epAxAkanugAmI ehbAr eYAg nueh^. 38eY^elAk tA piu-bA elAku
e jBbner pA pAb.YA-bA vK, kxrUpk k|z ebA emAr 9eteb kN edKibA e
si-l? kNanusrN kernA^, es emAet pAbA eYAg ekQNsi BxdHbkAu? h^, mu^
k eYnueh^. 39eY^ elAk emA aepA tA j YAhA e edKiC es BxdHbkA WA
mjIbn ak Bl pAE es bAbjIbn h bf. 10eYAhn xyer zAser elKAa:bsib. nu
eY^ elAk emA skAez jIbnhE, es bAb jIbn pApAb. 40eY^ elAk"edK, mu^ g
emAr jeN dUtu sIkAr ker, es emAet m sIkArpWA. es pA^ A sjAeb.ker,
eY^elAk emAet sIkAr ker, es mKi 3:1emAet pWA-bA premzru m sIkAr
ker.41eY^ elAk premzr BxkHbkAu eBwi 11m^u st k. bAps ed-bA eYAhnWA
itAhAu sAgt ker, eteb es BxdHbkAr mhAnH b ekehel jn ehA nAhA.pursAr
pAb. eY^ elAk jeN DAmik elAk nu sgjer eY sbuWA eCAw, es eYAhnDAmik
elAk rUep sIkAr ker eteb es WA m ezx. 12bApijk eYAhn smy jiDAmik
elAkr pursAr pAb. 42Y ek elAk pYn sg-j z b|i pAa. EhA bLemAr E eCAw
O srL zixmAn m peyAg k akAr k enbApA^ Ms pk|tirkAhA emAr zix ebA k
sAhAY ker, elAkmAen ecxA kC. 13eYAhn smyeteb es zy tAr pursAr pAb.
es Y p U b sm Bxd H bk A O emAzA ymemA zixmAnu kAhA ekbL ginAE TNA
pANi BxdHbANI k-el. 14Y e esmAnedTAE, tTApi es tAr pursAr
pAb.BxdHbANI zAs kbA A kC eteb zN: eY^ Ey seb ebA esmAen BxdbANIui
HYIzu O bApjk eYAhn i k-el, es ehC E eYAhn. 15eY^mAen11 YIzu tAhAr
bAr jN YAk zixu emAkTA zuNuC, zuN. ez ed sAbA per es sAn CA16E
elAkmAn xyer mu^ kN k.gel. es gAlIlI pedzr shrmAner esmAen ek^
pkArr? esmAen bjArer bsi-bAtAhAr pedz O bAA pcAr kbA men pimAn B.
es pimAen an pimAnugel. fA h:2 bApijk eYAhn kAgArer -el. es YIzuKIx
kAY-kLAp xyer zuNiel. es jr 17 "em pA^ bMzI bjAl. nu eeketk zixu
YIzu pAK pWAel. 3eYAhn nAl nA^. em ezAk gIt gAl, nuzixmAen YIzuu
pcAel, eY^ b siebe LAp kl nA^.ebA eYAhn k-el, pN es b nAe kAhAr
sibApA^ aepA kbu?4 YIzu r edel, emAen YAhA edKuC n L g C YIzu kbAr
tAY, eYAhn pbnerO zuNuC, tAhA eYAhnu YA h. 5a tAr edAhl-bA nLgC B
bL n-el.
15. 15 mA- 11:18-12:718bmAnr elAkmAen esp. eYAhn siel. pkAz kC.
E-pA^ mu^ r ti k. 26h^nu anmAn B es KAn-el piprm-pitA, e pk|ter
YAhA ^-l, tAhAn-el. elAek kel, "tAhA edher BUtGwi.pzi YA. 19tAper
mnuxput siel. es 27emAr prm-pitA emAet sbu edC.anmAnu B Kipi kel.
elAek kel, prm-pitA CfA putu anek jANinAh^A."edK, E elAk epwu O m.
es pApI O put CRA ek prm-pitAu pkter jANinAh^A. |kr dAykArI O
pApImAn bu. nu kAY put eY^mAnu menAnIt keb, esmAendA An st ebA
pmANit ehATAE. ekbL prm-pitA kwer pkAzit eheb.28eh, kAn zAn O nAer
rg -bAazA sI elAku YIz ectAbnIu elAkmAen! emA kw s. mu^ zAm 20
esetebeL YIzu eY^ ngr mAnered. 29emAr kAYr e ghN kr. emAakAMz zYkAY
gk k-el, es ngrg uuWA ziK. kArN mu^ tAer srL O nm etNutirsAr kel.
kArN esWAkAr elAek j pApe j tAer zAm pAb. 30eY^ kAYpA^ anutAp k
h|dy-pbn kn-el, mu^ ghN kbA k, tAhA shj. EbMpAp kbA CA n-el, 21es
kel, hAyeY^ ebAJ per rKu, tAhA hAlkA.ekAjInH! hAy ebTHsAdA!* aLer
eY^zYkAY guk kg, es guk Y esAr eketk YhdI YIzu smAelAcnA keli U uO
sIedAn* er kTAnu, eteb b pUbes elAkmAen h| d y O jIbn pb nksATAen.
esmAen aKA pii O edher12 pAy es smyer YIzu zAmbs* er zset ed YA-el.
YIzu zixmAen tAhA st -el. tAhAr zixmAnupA^z ebAehA tAhA pAp pA^ vK
pkAzeBAk gi. esmAen eketk ghm-ekNAk sA TAen. 22nu mu^ k eY eN KAbA
giel. 2PArUzImAen EhA edKir ner esAr O sIedAnr aepA YIzu kel, edK,
r zxmAen zA mbseruidzA ak Kp ehb. 23eh kPnAhUm! kNEB YAhA kC, tAhA
emAzA bbsArbuCu etAet sgIyegQrb edbA pA^ sgerADI.3WA Yib? nA,
pAtALer epEhA zuNi YIzu esmAnu kel, dAd OkYib. eY^ zY kAYguk etAr
aLertAhA sAer -bA elAek eBAk gibA ebeLkYA, esguk Y sedAm* er
kYATAnAA,kN k-el, es xyer e kN pnAh^? 4eteb esWAkAr bAsiA pAp kbA b
kes premzr Ger pebz k-el OedTAen O es ngr E pYn tixi r premzru apN
kYA-bA pt erAwI espA TAnA. 24nu mu^ k eY, nAyO tAhA st -bA elAkmAen
KAed-el.ehbA n etAr dzA sedAmr dzA aepAemAzA bbsA anusAer dAd O
tAhA sATIak Kp ehb.mAnr EhA KAbA akAr n -. kArN ekbL YAjkmAnu tAhA
KAbApA^ anumtiYIzu tAhAr elAkmAnu zA pdAn krYATAE. 5e emAzA bbsAer
kN 25 esetebeL YIzu kel, eh prm-pitA, pnAh^ eY zAm bser YAjkmAen
pBue sg O p|-bIr pBu. e E sbu xy mirer zAmbsr nItiym GMn kr?AnI O
buimAn elAkmAn kw l rKi es GwNAer tAhAr ek edAx DrnA^.pi B srL elAk
kwer esgu 6nu mu^ k, EWAer EB xy a, YAhA m i rWA mhAn H . 7zAseh,
"mu^ elAkmAn mer dyA eh^, nu pzubekAjInH O ebTsAdA gAlIlI hd
pkULswi ngr. EWAer YIzu pedz ed-el. eh^nA^.* e pk|ter EhAr aT
buJinAh^.esAr O sIedAn wi ngr, eY^WAer btKp elAk r-el. z A m b
sYihUdImAnr spAhr spm bs.sedA mEhi ngrer cArI elAek r-el. E nwi
esmAnr ezx DAmik bs rUeppremz r E ngrwir nAz k-el.
pukpgNit.9:1-29"m^u elAkmAn b eh^nA^ehAezy 6:6
16. mA- 12:8-31 16Y buJi TAn, eteb E eAx elAkmAnu nA^ Bi s-bA
dIpwi es eBebA krnnA^. nA^. nAyr jy n ehbA pYn es8 mnuxput * zAmbsr
pBu aw. awL reb. 21es-er sbu elAek tAhA per BrsAYIzu egAwE elAkr
acL hAtwi ss kedel i rKieb. YizAy 42:1-49 YIzu esWA YA esmAnr
pATnAg|herpebz kel. 10esWAer -bA egAwiE elAkrYIzWAer premzrr z t au
22hAt zuKi YA-. esWAer -bA eketk YihUdI tAper elAek YIzu pAK egAwiE
elAkYIzu per edAxAerAp kbA pA^ seYAg Niel. es elAkwi a -. tA
edhereKAju-el. esmAen tAhAu pcAel, emAzA egAwiE BUt pzi -bA es mUk
ehA YA-.ym anusAer zAmbser kAhA Bl kedbA YIzu elAkwi ss kedel. PLer
elAkwikN st? kTA k pA, O edK i pA. 23jmA11YIzu kel, menkr r kAhA
egAwiEehA-bA elAek EhA edKi zY ehAgel,emNA a O es emNAwi zAmbser
KAl esmAen hA ehel, pAK premzrBiter Ksi p. e kN tA KAl bAhAr YAhAu
pWAeb ebA ptiA k-el, E Etk NibnA^? 12mNixt zit ber egAwiEes dAd put
aw? 24emNAWA ak mhpU. etNu emAzA bbsA mAt PArUzImAen elAkr E kTA
zuNizAm-bser Bl kAm kbA anumti edTAE.kel, YIzu BUtmAn zAsk
bAlHjibUl* H13tAper YIzu es elAkwi kel, shAYer BUtmAnu CRA. 25hAt
emAet edKAa. elAkwi YIzuu hAt YIzu PArUzImAnr mnkTA jANipAel
OedKAbA pA^ g beed. tAr es esmAnu kel, j er eBd s|xizuKi YA-bA
hAtwi sMU Bl ehA g. E k-bA petk j DMs pAYib. Y ekQNsihAtwi tAr an
hAt B ehAg. 14nu ngr j j mer gg ehAYAE, etebPArUzImAen esWA bAhA
gel. YIzuu jIbner tAhA tixir pAb. esB j j BitermAedbA pA^ esmAen
eYAjnA kel. g ehAgel ekQNsi pbAr tixi r pAb.26Y zytAn tAr j BUtmAnu
t E,premzr menAnIt esbk: YIzu eteb tAr aT es ej j Biter g-g15YIzu
EkTA jANipA es jAgA CA cAgel. ehA. E psitier tAr j tixi r pAbAbt
elAk tAhAu anusrN kel. YIzu sm sb ehbnA^. 27tum khibA anusAer mu^
YerAgIu ss kedel. 16nu YIzu esmAnu bAljblr z sAhAYer BtmAnu t ed H
i U H UectAbnI ed kel, E kTA kAhA ger eteb r zixmAen kAhA sAhAYer
tAhAupkAz kb nA. 17BxdHbkA YizAy mAmer tfuC? etNu jr zixmAen pmANit
^premzr YAhA k-el, esguk pU ehbApA^ kedC eY e Bul kC. 28mu^ nuYIzu
EhA kel. 18 YizAy k-el, BUtmAnu premzr tAr z sAhAYer ted. etNu E-
pmANt eh eY, premzr iE emAr esbk. mu^ tAhAu bA. mu^j kwer pUpU si
phigNi. 29 tAhAu Bl pAE. mu^ tAhA per KusI.jeN elAk ekQNsi bLbAn
elAk Ger emAr tA mu^ tAhAWAer rKi. es pzi tAr si ecAerenbA cA^el,
es jAtimAn Biter nAy eGAxNA keb. bLbAn elAkwi pTem bAi pkAb.
tAper19 es Yu keb nA^ pAwiN keb es bLbAn elAkr G sbu lwi k en nA^.
elAek ger tAhA kTA zuNiebYA pAb. 30 nA^.Y ek emA st kAm knA^,
eteb20 n^ p-bA eCnLr kANwi es ieb es emA er kAm k. 31etNu mu^ k eY,
elAek eY^sbu pAp kC tAhAmA k Yib. elAkmAen eY^sbu Kpm n ux p ut
YIzu KIx pA^ EhA egAwiE nAm.premzr tAhA elAku rA kbApA^
EhAubA-el.bAljblH H i U BUtmAnr jA ztAnr nAm.
17. 17 mA- 12:32-13:5kTA kC, tAhA mA k Yib. nu zlemAn Anr kTA
zuNibA pA^ bt dUrpt-tA er A kel mA kYA s-el. EbM m^u k eY m^u
zlemAnWA ipAb. 32Y ek mnuxput er ak mhAnH.eh eteb tA mA kYApAer, nu
ptA er ek kel tA bmAn bAbmAnr elAkmAnWAer mgN B r u43Bxter ekebehel
mA kYibnA^. eYetebeL egAwiE BUt ekQNsi elAkedh bAhA cA es, esetebeL
es pTBx ehAkm ^ br pcy E zAm enbApA^ zuKi jAgAwiE eKAji buel. nu 33
Bl PL pAbA ehel Bl gCwiE esB jAgAwiE tA mieLnA^. 44esetebeLlgAbA
peR. r Kp gCwiE -el es eh, "mu^ emAr eY^ puNA Gr CA cAes- e Kp PL
pAb. kArN PLdAsi, puNi esWA ePYi. es puNi ePes.gCwi hi E. 34eh spr
snAngN; emAenes edeK es pYn m Grwi KA a. sPAm elAk, e Bl kTA p k
pAb? a EbM sbu WikHWAkH a. tAper es YAE OjeN tA mn Biter YAhA
buTAE, tA kTAer tAWA ak Kp sAtwA BUtu fAeN.pkAz kTAE. 35egAwiE Bl
elAkr mner45 tAper sbu B U t es Gr B i t r YABl kTA sit ehA rTAE,
es kbAebeLesWAer bsbAs kr. esetebeL elAkwirtAr mn Bl kTA bAhA es.
nu jeN absA pUb aepA ak ezAcnIy ehApef.Kp elAkr mn Biter Kp kTA sbu
sitEeb jIt -bA m elAk pA^ es EkAkTAehA rTAE. es kbAebeL tA mn Bit
Gwib.Kp kTA bAhATAE. etNu es Kp kTAeh. 36nu mu^ k elkmAen ajAgt YIz
zxmAen tAhAr pbAr u i46ber k-bA petk zpA^ rYIzu eYetebeL E sbu kTA
esWAerner esmAnu r edbA ehb. 37atEb jmA ehA-bA elAkmAnu k-el,
esetebeLeY^sbu kTA e k-b, tA anusAer tAhA mA EbM si bAhAer
Wiehel.edAxI bA eAxI ebA r kYib.esmAen YIzu sAer kTAbAA kbA pA^
cA^-el. 47jeN ek YIzuu kel, rYIzu pmAN edbA pA^ YhdImAnr hA nui UmA
EbM mAen bAhAer aepA kC. 38tAper YihUdI DmzAsI O PArUzImAn esmAen
st kTAbAA ehbA cA^C.48Bit eketk YIzuu kel, gu, e YIzu esmAnu r
edel, emAr mAh srUp zYkAYwiE edKAa. E? emAr mAen E? 49tAper es
39YIzu kel, m O pApI elAkmAen tAhAr zixmAn R hAt be kel,pmAN pA^
zYkAY edKibA cAh^A. nu EmAen emAr mA O . 50YiE sgertAhAu ekQNsi
pmAN edKA YibnA^. ekbLr-bA emAr prmpitA A anusAer kAmBxdHbkA YUns
eter Gwi-bA zYkAY kr, es emAr , BNI O mA.^ esmAn pA^ EkmAt h ehb.
40YUnssmudr egAwiE bR mAC epwer ti n OYIz bIj bNbA kAhANIuu iti ti
-el. esp mnuxput tin Otiti kbr Biter reb. 41eY^n cArehb, esn nIbIr
elAkmAen bmAn jIt 13 esn YIzu es G bAhA cAgelO hd kULer YA bsiel.
2tAhA cApew bt elAk jmA ehAgel. etNu YIzu-bA elAk st Wi eheb, EbM
esmAnuegAwiE RA Bitr Wigel O esWAer YAedAxI sAb keb. kArN eYetebeL
YUns bsiel. sbu elAek kULer rel. 3tAperesmAnu pedz edel nIbIr elAek
j YIzu elAku kAhANI mAmer aenk pedzjr h|dypbn k-el. mu^ mAnu kedel.
YIzu kel, egAwiE k|xk tA etereY, mu^ YUns aepA ak mhAnH. 42eY^ n
bIj buNibA g. 4es buNibA ebeL bIjcAr ehb es n diNr NI bmAn jIt A
kRer pg. cemAen si es-bA elAk st W i eheb EbM essbutk KAedel. 5 bIj
pTuesmAnu edAxI sAb keb. kArN esjAgAer pg. esWAer YeTx mAwi n
-.
18. mA- 13:6-30 18mAwi g n -bA bIj KubH zIG gjApA n -el. e Eeb
YAhA zuNuC, tAhAbAhA p. 6nu eYetebeL sUY pr zuNibA pA^ esmAen
cA^-el, nu esmAenWi, esetebeL gC JA^ p. tArtAhA zuNi pA n -el.ecr
gBIr YA pAn-bA gCwi zuKi mg.7 bIj kNA budAer pg. kNAbudAbIj bNA
kAhANIr bAKAub YibA cA gC pied. 8 bIj 18eteb k|xk smIy kAhANIr aT
zuN. 19Bl mAwi per p O tAhA b es-el Aer p YA-bA bIjr aT kN?
miwiPLP. eketk gCer zehguN, eketkeres elAkp es sgjr ssmAcAr zueN,
OxAWiE guN O eketker tiz guN aktAhA buJi pAernA^. zytAn es O tAP.
9r Y kAn a, eteb zuN.h|dyer YAhA buNA ehATAE estk en cAYAE. 20pTu
jAgAer buNAYA-bA bIjrkAhANI mAmer YIzr zA uiaT kN? bIjwi WikH es
elAkp, eY 10zixmAen YIzu pAK si pcAel,ssmAcAr zueN EbM nr st tAhA
sesee esmAnu kAhANI mAmer kA^ ziAghN kE. 21nu es j Biter ziA d|edC?
ehbA EnA^, ekbL smy pA^ es 11YIzu kel, sgjr gU st jANibA ziA pNA
h|dyer rKiTAE. eYetebeLpA^ ekbL mAnu akAr mi. E akArssmAcAr eYAgu^
es vK-kx O YAtnA pAE,esmAnu YAnA^. 12YAhA pAKer eheles tixi
pAernA^. es KubH zIG esgubuJibA z a, tA ak Yib, EbMCAE. 22kNAbudAer
pYA-bA bIjr aTes bzktAWA ak pAb. nu YAhAkN? miwi es elAk eY ssmAcAr
zueNpAKer ezx buJibA-z nA^, es tApAKernu sMsArr nA O Dnr emAh gi
ssmAcAr-bA es wiek buJibAz m her bsib. tABiter bbA EnA^, es b
ekeb13es-pA^ m^u esmAnu kAhANI mAmer pedz sPL ehApAer nA^. 23Bl mAw
i pered. kArN esmAen ecxA kel mp-bA bIjr aT kN? es elAk B esp k|
ter b u Ji p Ar nA^. 14BxdHbkA ssmAcAr zueN, O tA buJipAer. es
elAkYizAy esmAn xyer YAhA k-el, tAhAsPL E. es sPLtA ebeLebeL zehst
ebA esmAen pmANit k edC.guN, xAWiE guN O tiz guN pYn miTAE.YizAy
k-el, ghm O bALAr dAhrN 24 "emAen zuNu-b, nu buJi pAb nA^.YIzu
esmAnu egAwiE kAhANI kel. emAen edKu-b nu jANi pAbsgj jeN b B eY j
jmier nA^. Bl bIj buNi-el. 25nu sbu elAk ezA-bA15 kArN
esmAnr(elAkmAnr) h|dy keWArsmyer es elAkr zt| si. es ghm ehA YA.
esmAnr kAn a numJier bALA-bIj buNed. tAper es cAg. i 26 zuN nA^ EbM
st edKibA pA^ mnA ghm gC b O es-er ekNA P. k edC. PLer esmAen
tAhAesti ebL bALA edKAg. 27es Kier edKi pAebnA^. mA tAhA b r
cAkrmAen s i e l O jm i mAk kAner z u N i pAeb nA^ . m Akel, "e t
jmier Bl bIj buNi-l, h|dyer buJi pAeb nA^. EhAeteb Eet bALA ekmiti
Wi?28 Gwia kArN ss ehbA pA^ esmAen emA es esmAnu kel, "EhA ekQNsi
zt|r pAK sieb nA^. YizAy 6:9-10 kAY.cAkrmAen pcAel, "em YA bALAtk16
nu e Dn, kArN e YAhA Kier pA ed ebA pN h^A ?29edKuC, tAhA buJuC. e
YAhA kAner zuNuC,etmAk esmAnu mnAk kel,tAhA buJuC. 17mu^ st k. e
Eeb "emAen bALA pA ebeL tAst ghmYAhA edKuC, tAhA edKibA eket
BxdHbkA m pA edb. 30Psl pAbA pYn ByO sADUmAen cA^-el. nu esmAen
tAhA edKighm O bALA EkAWi bnu. kAwibA ebeL mu^
19. 19 mA- 13:31-54kwAmAnu k pTem bALAgu EkAWi k pApI O pAppA^
pbA-bA smelAku EkAWiRAbAi jA a, tAper ghm sMgh k k j bAhAr enYieb.
42sgdUtmAenamArer rKia.es elAkmAnu jL-bA agN Btr Pedeb.ii i i
esWAer esmAen kAi-kAi O YNAer dAnYIzu aenk kAhANI dA ziA edel kAmu
reb. 43esetebeL DAmik elAkmAen31YIzu es elAkmAnu egAwiE d|xAn sUY B
pkAzmAn eheb. esmAen tAhAkel: sgj egAwiE esAx dAnA B. prmpitA jer
reb. eY^mAen zuNi pAb,jeN tA en tA eter lgAE. 32es bIj zuN.an bIj
LnAer sbuWA eCAw TAE, nutAhA eYetebeL bR E, esetebeL bgier DnrBNAr
O emAtr dxA ni | 44sm cA aepA bR ehAYAE. tAhA gCersgj jmier epAtA
ehA-bA DnBNArpNt E. kAzr pImAen si E gCr B. en jeN elAk egAwiE
DnrBNArzAKAer bsA bAi zy a.pA, O puNi Ter es Dn jmi33tAper YIzu
elAkmAnu egAwiE kAhANI Biter epAtied. es bt Kusi ehAg. eskel: sgj
KmIr B. jeN sIelAk esWA YA tA pAKer YAhA sbu -, sbutkegAwiE bf
pAter -bA awAer KmIr mizA. es jmiwi Ni. 45sg-j m Blsbutk erAwI
PubAer KmIr kAm ed. emAti eKAju-bA egAwiE ebpArI B. 46en es34YIzu
sbu kAhANI mAmer k-el. atn mUlbAn emAtiwiE pAg, es YA tArbAber es
esmAnu kAhANI mAm CRA sm si amUl emAtiwi Ni.kn-el. 35premzr BxdHbkA
mAmerYAhA k-el, tAhA pU ehbA pA^ EhA mACD jAlr dxA n | 47eh-.
premzr k-el:sgj m hder PiA YA-bA egAwiE jAl B. es-er Bin pkArr mAC
Dmu^ kAhANI dA kTA k. s|xir pel. 48eYetebeL jAlwi mACer B` ehAg,kAL
eY^sbu kTA egApnIy ehA r, ekwmAen jAl kUL wANi Niel. esmAenesguk
mu^ pkAz k. gItsMtA 78:2 bsi p Bl Bl mAC bA ewAeker B` kel O Kp
mACtk ePApA edel. 49sMsArghm O bALA kAhANIr bAKAezx ehbA ebeL EB
Gwib. sgdUtmAen36tAper YIzu elAkmAnu peW ed sieb. esmAen DAmikelAk
Bit pApIelAkuGr gel. tAhA pAKer tAhA zixmAen algA kedeb. 50s g d U
t mAen Kp Ophi kel, etr bALA d|xAnr aT xelAkmAnu agN Bitr Piedeb.
esWAer i ibuJA a. esmAen ekbL kAikAi O YNAer dAn kAmu37YIzu kel,
eY^ elAkjNk eter reb. 51Bl bIj buNiel, es ehC mnuxput*. YIzu j
zixmAnu pcAel, e E38p|-bI eh et. sgjer -bA premzr sbur aT buJi pAC?
sm snAn ehel Bl bIj, bALAr aT zixmAen kel, h^, emAen
buJipACu.zytAnr anucr. 39eY^ zt# jNk bALA buNi 52 tAper YIzu kel,
sgj xyered-, es eh zytAn. Psl kAwibA jANi-bA petk DmzAsI jeN GrmAk
B.smy eh jgtr am smy EbM kwA eY BNArer -bA tAhA nU O puNA,ehC
sg-dUtmAen. By pdAT bAhArk N.40eYp bALA EkAWi k eh, O^er epA g,
WikH esp absA YIzu j jAgA ePselijgtr am smyer ehb. 41mnuxput tAhA
53 YIzu E sbu d|xAn ksA per essgdUtu pWAeb. esmAen tAhA jr sm sAn
CA cAgel. 54es eY^Wi ptipAt ehA-el esWA gel. esWAer Yi h U d I
pATnAg|her pedz edbA r kedel,mnxpt u uYIzu. EhA mzIh pA^ Ek
nAmelAku rA kbA EhAu premzr bA-el. YAhA zuNi sme zY ehAgel EbM
kel,
20. mA- 13:55-14:22 20zYkAY kbA pA^ E elAk ek^WA AnzuNi-el.
etNu eherAd Jia YAhA esO z pA? 55E t es beFr pua. mAgi- tAhA
edbApA^ edz edel. 10estAhAr mA nAm t mym. YAb, eYAesP,kAgArer eYAhn
muNkAw kbA pA^ elAkziemAn O YidA t EhAr . 56tAr sbu pWAel. 11tAper
egAwiE TAer eYAhnBNImAen t st EWAer aC. eteb kwAmuN aNAg. tAhA Jia
ed g. JiaEsbu kbA pA^ An O z es ek^WAkwAmuN tA mA eherA pAK eng.pA?
57es elAkmAen YIzuu sIkAr kelnA^. 12 eYAhn zixmAen si eYAhn
m|tedhYIzu es elAkmAnu kel, jeN BxdHbkAuenYA smA edel. tAper esmAen
YIzuelAek smAn a. nu j shrer OpAK YA sbukTA kel.tAhA j pbArer jeN
BxdHbkAu smAnpAE nA^. YIzu pA hjAr ak elAku KAbA 58 esWAkAr elAek
YIzu per zAs k edel. 13pAel nA^. etNu YIzu esWAer ak zYkAY YIzu
eYAhn xyer Gwi-bA sbukTAkel nA^.zuNisAbA per es sAn CA edel, O Ewi
RAer bsi egAwiE CAwi jAgA cAgel.eherAd YIz xyer zNeluu i YIzu
cAYA-bA Kbr zuNi elAkmAen j14 es smyer YIzu xyer elAek YAhA kTAbAA
eh-el, tAhA gAlIlIrzAsk eherAd zuNiel. 2es tAhA cAkrmAnu ngrmAn CA
YIzuu anusrN kel. YIzu eY^WA YA-el, esmAen sLpTer cA-cA esWAer YA
phiel. 14RA bAhA sibAkel, E b pk|ter bApijk eYAhn.ebL YIzu edKiel,
esWAer bt elAk jmAes zy m| puNi bi Wi, es-pA^ ehAC. elAk per tAhAr
dyA eh.Ez EhA pAKer kAm k O es zYkAYes ass elAkmAnu ss kel. 15kbA
sm eh. sA ebL zixmAen tAhA pAK si kel, EhA atn CAwi sAn. smy
btbApjk eYAhnu p htA kgiehNi. elAkmAnu EWA peW a. tAehel 3E smy pUb
eherAd eYAhnu bI k esmAen gA^mAnu YA esmAn pA^ KAd Nizier bAi
kAgArer ep k-el. espAeb. 16eherA anu e rADk e m EkTA k-el. nu YIzu
esmAnu kel, esmAnreherA eherAd Pip sI -el. YibA drkAr nA^. e esmAnu
KAbA4 eherAd eYAhnu bI kbAr kArN eh,a. 17eYAhn bArmAr eherAdu k-el,
e zixmAen kel, pAKer EWAer mAteherAu j sI ber rKibA WikH kAm pAKN
erAwI O wi mAC a.nueh^. 5etNu eherAd eYAhnu mAedbA18 YIzu kel, esgu
emA pAK N. 19cA^el. nu es elAkmAnu By k-el.YIzu esWAer jmA ehA-bA
elAkmAnu GAskArN elAek eYAhnu jeN BxdHbkA ebA per bsiYibApA^ kel.
tAper es pAKNzAs k-el. erAwI O wi YAk mAC D kAz cA^el, 6eherAd jn n
absrer eherA O KAd pA^ premzru DnbAd edel.Jia, eherAd O tAhA
ati-mAn gererAwI KNKN k zixmAn hAt edel.nA. E-er eherAd bt mugHD
ehAgel. zixmAen elAku es- bANel. 20sm elAeki7 etNu es zpT pUbk
eherAr Jia ptiz#titAhA KAel, O senAx B kel. elAekedel, e YAhA
mAgib, tAhA KAsAbA per zixmAen bLkA KAdtk bArwiYib. 8eherA
perAcnAer Jia k,Juer B` kel. 21esWAer pAy ekbL pAemAet bApijk eYAhn
muN egAwiE TAerhjAr pux elAk KA-el. tACfA sIelAk ONi EWAer anu.
9EhA zuNi eherAd btpimAen m KA-el.dvKI ehel. nu es zpT k sA-el,
eYJia YAhA mAgib tAhA tA es edeb. tACfA hd per YIzu cAel22eherAd st
KA-bA ati-mAen m zpTtAper YIzu zixmAnu RAer c hdr