Βιογραφικό για τους Η/Υ. - efp.aua.grefp.aua.gr/sites/efp.aua.gr/files/CV_Liak_EL.pdf · 4. Λιακόπουλος Γ., Γ. Καραμπουρνιώτης, 2000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΚΑΙ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ

Σελίδα 1 από 54

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

ΕΠΩΝΥΜΟ : Λιακόπουλος

ΟΝΟΜΑ : Γεώργιος

ΙΔΙΟΤΗΤΑ : Επίκουρος Καθηγητής επί θητεία

ΟΝΟΜΑ ΠΑΤΡΟΣ : Γεώργιος

ΟΝΟΜΑ ΜΗΤΡΟΣ : Ελένη

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ : 30/06/1970

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ : Αργυρουπόλεως 4, 17237, Υμηττός

ΤΗΛΕΦΩΝΟ : 2105294289 (γρ.), 2106846207 (οικ.), 6973332474

EMAIL : [email protected]

WEB : http://www.aua.gr/plantstress,

http://efp.aua.gr/el/userpage/711

1. Πτυχιούχος του Τμήματος Γεωργικής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Γεωπονικού

Πανεπιστημίου Αθηνών (25/07/1995) με βαθμό Λίαν Καλώς (7,62).

Α. Τίτλοι σπουδών (2)

2. Διδάκτορας Γεωπονικών Επιστημών (12/03/2003) με βαθμό Άριστα. Επιβλέπων:

Καθηγητής Γ. Καραμπουρνιώτης.

Αγγλικά, Standard Certificate in English (PALSO).

B. Ξένες γλώσσες (1)

1. Υπότροφος του Ι.Κ.Υ. για μεταπτυχιακές σπουδές στο εσωτερικό (1998-2001).

Γ. Διακρίσεις (2)

2. Υπότροφος του Ι.Κ.Υ. για μεταδιδακτορική έρευνα στο εσωτερικό (2003-2004).

1. Επίκουρος Καθηγητής επί θητεία, Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής, Γεωπονικό

Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ιανουάριος 2014-).

Δ. Επαγγελματική δραστηριότητα (4)

2. Λέκτορας επί θητεία, Τομέας Βιολογίας Φυτών, Τμήμα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας,

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Απρίλιος 2008-Δεκέμβριος 2013).

3. Λέκτορας (ΠΔ/407), Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο

Ιωαννίνων (2003-2005, 4 εξάμηνα).

4. Επιστημονικός Συνεργάτης, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καλαμάτας (2001-

2002, 1 εξάμηνο).

mailto:[email protected]�

http://www.aua.gr/plantstress�

http://efp.aua.gr/el/userpage/711�


Οι εργασίες 27-31 δημοσιεύτηκαν μετά την εκλογή μου σε θέση Επίκουρου Καθηγητή.

Ε1. Ερευνητικά δημοσιεύματα σε διεθνή περιοδικά με κριτές (31)

1. Liakoura V., Stavrianakou S., Liakopoulos G., Karabourniotis G. and Manetas Y. 1999.

Effects of UV-B radiation on Olea europaea: comparisons between a greenhouse and

a field experiment, Tree Physiology 19, 905-908.

(Impact factor 3.587)

2. Karabourniotis G., Tzobanoglou D., Nikolopoulos D. and Liakopoulos G. 2001.

Epicuticular phenolics over guard cells: Exploitation for in situ stomatal counting by

fluorescence microscopy and combined image analysis, Annals of Botany 87, 631-

639. (Impact factor 3.982)

3. Liakopoulos G., Stavrianakou S. and Karabourniotis G. 2001. Analysis of epicuticular

phenolics of Prunus persica and Olea europaea leaves: Evidence on the chemical

origin of the UV-induced blue fluorescence of stomata, Annals of Botany 87, 641-648.


4. Nikolopoulos D., Liakopoulos G., Drossopoulos I. and Karabourniotis G. 2002. The

relationship between anatomy and photosynthetic performance of heterobaric leaves,

Plant Physiology 129, 235. (Impact factor 6.280)

5. Stavrianakou S., Liakoura V., Levizou E., Karageorgou P., Delis C., Liakopoulos G.,

Karabourniotis G. and Manetas Y. 2004. Allelopathic effects of water-soluble leaf

epicuticular material from Dittrichia viscosa on seed germination of crops and weeds,

Allelopathy Journal 14, 35-41. (Impact factor 0.533)

6. Liakopoulos G., Stavrianakou S., Filippou M., Fasseas K., Tsadilas C., Drossopoulos I.

and Karabourniotis G. 2005. Boron remobilization at low boron supply in olive (Olea

europaea) in relation to leaf and phloem mannitol concentrations, Tree Physiology

25, 157-165. (Impact factor 3.587)

7. Liakopoulos G. and Karabourniotis G. 2005. Boron deficiency and concentrations and

composition of phenolic compounds in Olea europaea leaves: a combined growth

chamber and field study, Tree Physiology 25, 307-315. (Impact factor 3.587)

8. Liakopoulos G., Stavrianakou S. and Karabourniotis G. 2006. Trichome layers versus

dehaired lamina of Olea europaea leaves: differences in flavonoid distribution, UV


absorbing capacity, and wax yield, Environmental and Experimental Botany 55,

294-304.


9. Stavrianakou S., Liakopoulos G. and Karabourniotis G. 2006. Boron deficiency effects

on growth, photosynthesis and relative concentrations of phenolics of Dittrichia

viscosa (Asteraceae), Environmental and Experimental Botany 56, 293-300.


10. Stavrianakou S., Liakopoulos G., Karvonis E., Resta E. and Karabourniotis G. 2006.

Low-boron acclimation induces uptake of boric acid against a concentration gradient

in root cells of Olea europaea, Functional Plant Biology 33, 189-193.


11. Liakopoulos G., Nikolopoulos D., Klouvatou A., Vekkos K.-A., Manetas Y. and

Karabourniotis G. 2006. The photoprotective role of epidermal anthocyanins and

surface pubescence in young leaves of grapevine (Vitis vinifera), Annals of Botany

98, 257-265.


12. Karioti A., Chatzopoulou A., Bilia A.R., Liakopoulos G., Stavrianakou S., Skaltsa H.

2006. Novel secoiridoid glucosides in Olea europaea leaves suffering from boron

deficiency, Bioscience, Biotechnology and Biochemistry 70, 1898-1903.


13. Stavroulaki V., Liakopoulos G., Nikolopoulos D., and Karabourniotis G. 2007. The

pattern of cuticular blue-fluorescing phenolics deposition during the development of

Prunus persica leaves, Flora 202, 261-267.


14. Karioti A., Kitsaki C.K., Zygouraki S., Ziobora M., Djeddi S., Skaltsa H. and

Liakopoulos G. 2008. Occurrence of flavonoids in Ophrys (Orchidaceae) flower

parts. Flora 203, 602-609.


15. Nikolopoulos D., Korgiopoulou C., Mavropoulos K., Liakopoulos G. and

Karabourniotis G. 2008. Leaf anatomy affects the extraction of photosynthetic

pigments by DMSO. Talanta 76, 1265-1268.



16. Travlos I.S., Liakopoulos G., Karabourniotis G., Fasseas, C. and Karamanos, A.J. 2008.

Circadian leaflet movements of Tylosema esculentum (Burch) A. Schreib, and the

abolishment of these diurnal movements by potassium deficiency. Journal of Arid

Environments 72, 1745-1750.


17. Liakopoulos G., Stavrianakou S., Nikolopoulos D., Karvonis, E., Vekkos K.-A., Psaroudi

V.C. and Karabourniotis G. 2009. Quantitative relationships between boron and

mannitol concentrations in phloem exudates of Olea europaea leaves under

contrasting boron supply conditions. Plant and Soil 323, 177-186.


18. Stavrianakou S., Liakopoulos G., Miltiadou D., Markoglou A.N., Ziogas B.N.,

Karabourniotis G. 2010. Antifungal and antibacterial capacity of extracted material

from non-glandular and glandular leaf hairs applied at physiological concentrations.

Plant Stress 4, 25-30.

(Non-ISI Indexed)

19. Dimou M., Venieraki A., Liakopoulos G., Katinakis P. 2011. Cloning, characterization

and transcriptional analysis of two phosphate acetyltransferase isoforms from

Azotobacter vinelandii. Molecular Biology Reports 38, 3653-3663.


20. Dimou M., Venieraki A., Liakopoulos G., Kouri E.D., Tampakaki A., Katinakis P. 2011.

Gene expression and biochemical characterization of Azotobacter vinelandii

cyclophilins and protein interaction studies of the cytoplasmic isoform with dnaK and

lpxH. Journal of Molecular Microbiology and Biotechnology 20, 176-190.


21. Fernández V., Khayet M., Montero-Prado P., Heredia-Guerrero J.A., Liakopoulos G.,

Karabourniotis G., del Río V., Domínguez E., Tacchini I., Nerín C., Val J. and Heredia

A. 2011. New insights into the properties of pubescent surfaces: the peach fruit

(Prunus persica Batsch) as a model. Plant Physiology 156, 2098-2108.



22. Liakopoulos G., Psaroudi V., Stavrianakou S., Nikolopoulos D., Karabourniotis G.

2012. Acclimation of eggplant (Solanum melongena) to low boron supply. Journal of

Plant Nutrition and Soil Science 175, 189-195.


23. Liakopoulos G., Spanorigas, I. 2012. Foliar anthocyanins in Pelargonium × hortorum

are unable to alleviate light stress under photoinhibitory conditions. Photosynthetica

50, 254-262.


24. Tsaniklidis G., Delis C., Liakopoulos G., Karapanos I., Katinakis P., Passam H.C.,

Aivalakis G. 2012 Induced parthenocarpic cherry tomato fruits did not shown

significant differences in L-ascorbate content but showed different pattern in GalLDH

and GME expression. Plant Growth Regulation, , 68, 493-502.


25. Sumbele S., Fotelli M.N., Nikolopoulos D., Tooulakou G., Liakoura V., Liakopoulos G.,

Bresta P., Dotsika E., Adams M.A., Karabourniotis G. 2012. Photosynthetic capacity is

negatively correlated with the concentration of leaf phenolic compounds across a

range of different species. AoB PLANTS 2012: pls025; doi:10.1093/aobpla/pls025


26. Bouranis D.L., Chorianopoulou S.N., Dionias A., Sofianou G., Thanasoulas A.,

Liakopoulos G., Nikolopoulos D. 2012. Comparison of the S-, N- or P-deprivations’

impact on stomatal conductance, transpiration and photosynthetic rate of young

maize leaves. American Journal of Plant Sciences 3: 1058-1065; doi:

10.4236/ajps.2012.38126

(Non-ISI Indexed)

27. Tassoula, L., Papafotiou, M., Liakopoulos, G., Kargas, G. 2015. Growth of the native

xerophyte Convolvulus cneorum L. on an extensive mediterranean green roof under

different substrate types and irrigation regimens. HortScience 50: 1118-1124.


28. Papafotiou, M., Tassoula, L., Liakopoulos, G., Kargas, G. 2016. Effect of substrate type

and irrigation frequency on growth of Mediterranean xerophytes on green roofs. Acta

Horticulturae 1108: 309-316.


(Non-ISI Indexed)

29. Tooulakou, G., Giannopoulos, A., Nikolopoulos, D., Bresta, P., Dotsika, E., Orkoula,

M.G., Kontoyannis, C.G., Fasseas, C., Liakopoulos, G., Klapa, M.I., Karabourniotis,

G. 2016. Alarm photosynthesis: Calcium oxalate crystals as an internal CO2 source in

plants. Plant Physiology 171: 2577-2585.




G. 2016. Reevaluation of the plant “gemstones”: Calcium oxalate crystals sustain

photosynthesis under drought conditions. Plant Signaling and Behavior 11:

e1215793; doi: 10.1080/15592324.2016.1215793

(Non-ISI Indexed)

31. Bouranis D.L., Chorianopoulou S.N., Dionias A., Liakopoulos G., Nikolopoulos D.

2016. Distribution profile of stomatal conductance and its interrelations to

transpiration rate and water dynamics in young maize laminas under sulfate

deprivation. Plant Biosystems 150: 264-273; doi: 10.1080/11263504.2014.984789


Το άρθρο 4 δημοσιεύτηκε μετά την εκλογή μου σε θέση Επίκουρου Καθηγητή.

E2. Άρθρα ανασκόπησης (4)

1. Karabourniotis G. and Liakopoulos G. 2005. Phenolic compounds in plant cuticles:

Physiological and ecological aspects, Advances in Plant Physiology 8, 33-47.

(Non-ISI Indexed)

2. Liakopoulos G., Nikolopoulos D. and Karabourniotis G. 2007. The first step from light

to wine: Photosynthetic performance and photoprotection of grapevine (Vitis vinifera

L.) leaves. Functional Plant Science and Biotechnology 1, 112-119.

(Non-ISI Indexed)

3. Liakopoulos G., Stavrianakou S. and Karabourniotis G. 2008. Cellular boron: So many

interactions for such a few roles? Advances in Plant Physiology 10, 319-336.

(Non-ISI Indexed)


4. Karabourniotis, G. Liakopoulos G., Nikolopoulos, D., Bresta, P., Stavroulaki, V. and

Sumbele, S. 2014. "Carbon gain vs. water saving, growth vs. defence": Two dilemmas

with soluble phenolics as a joker. Plant Science 227: 21-27.


1. Πτυχιακή Εργασία στο εργαστήριο Φυσιολογίας και Μορφολογίας Φυτών υπό την

επίβλεψη του Καθηγητή κ. Δ. Μπουράνη με τίτλο ‘Τα πολυακετυλενίδια ως

δευτερογενείς μεταβολίτες των φυτών’.

Ε3. Πτυχιακή εργασία και διδακτορική διατριβή

2. Διδακτορική Διατριβή στο εργαστήριο Φυσιολογίας και Μορφολογίας Φυτών υπό την

επίβλεψη του Καθηγητή κ. Γ. Καραμπουρνιώτη με τίτλο ‘Ανατομικές και Φυσιολογικές

Μεταβολές στα Φύλλα της Ελιάς (Olea europaea L.) υπό Συνθήκες Τροφοπενίας

Βορίου’.

Σύμφωνα με τους δείκτες Impact Factor του έτους 2016 καθώς και τον αριθμό των

ετεροαναφορών της βάσης δεδομένων SCOPUS, προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία:

ΣΤ. Στατιστικά στοιχεία δημοσιευμένου ερευνητικού έργου

Αριθμός εργασιών (ερευνητικών / ανασκόπησης / συνολικός): 31/4/35

Αριθμός εργασιών σε περιοδικά του SCI (ερευνητικών / ανασκόπησης / συνολικός): 27/1/28

Αριθμός εργασιών (ερευνητικών / ανασκόπησης / συνολικός) στις οποίες ο συγγραφέας

αναφέρεται πρώτος: 8/2/10


αναφέρεται ως υπεύθυνος επικοινωνίας: 9/1/10

Αριθμός ετεροαναφορών: 447

h-index: 11

Μέσος δείκτης Impact Factor: 2,938

Συνολικός δείκτης Impact Factor: 82,271

1. Μπουράνης Δ., Ι. Δροσόπουλος, Γ. Λιακόπουλος, 1993. Τα ακετυλενίδια του καρότου,

16ο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας της Επιστήμης των

Οπωροκηπευτικών.

Ζ1. Ανακοινώσεις σε ελληνικά συνέδρια (25)

2. Νικολόπουλος Δ., Γ. Λιακόπουλος, Β. Λιάκουρα, Ι. Δροσόπουλος, Γ. Καραμπουρνιώτης

1998. Μεταφορά φωτισμού μέσω των προεκτάσεων των δεσμικών κολεών στα

ετεροβαρή φύλλα. 20ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Βιολογικών

Επιστημών.

3. Λιακόπουλος Γ., Σ. Σταυριανάκου, Γ. Καραμπουρνιώτης, 1998. Χρωματογραφική

ανάλυση με HPLC των φαινολικών συστατικών των φύλλων της ελιάς. 7ο Πανελλήνιο

Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.


4. Λιακόπουλος Γ., Γ. Καραμπουρνιώτης, 2000. Η χρήση ψηφιακής ανάλυσης εικόνας

για τη μέτρηση της πυκνότητας των στοματίων και των επιδερμικών εξαρτημάτων με

μικροσκόπιο φθορισμού. 8ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής

Βοτανικής Εταιρείας.

5. Λιακόπουλος Γ., Σ. Σταυριανάκου, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2000. Η ύπαρξη p-

κουμαρικού και φερουλικού οξέος στη στοιβάδα των επιεφυμενιδικών κηρών των

φύλλων αντιπροσωπευτικών φυτών. Πιθανοί ρόλοι. 8ο Πανελλήνιο Επιστημονικό

Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας (προφορική ανακοίνωση).

6. Σταυρουλάκη Β., Γ. Λιακόπουλος, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2001. Μελέτη των

φαινολικών συστατικών και του χαρακτηριστικού φθορισμού των επιεφυμενιδικών

κηρών των φύλλων του φυτού Prunus persica L. κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής

τους. 23ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Βιολογικών Επιστημών.

7. Νικολόπουλος Δ., Γ. Λιακόπουλος, Ι. Δροσόπουλος, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2001. Η

πυκνότητα και η έκταση του δικτύου των διαφανών περιοχών των ετεροβαρών

φύλλων επηρεάζει την φωτοσυνθετική τους απόδοση. 23ο Πανελλήνιο Συνέδριο της

Ελληνικής Εταιρείας Βιολογικών Επιστημών.

8. Σταυριανάκου Σ., Β. Καναρά, Γ. Λιακόπουλος, Β. Λιάκουρα, Γ. Καραμπουρνιώτης,

2001. Οι μη αδενώδεις τρίχες της ελιάς συνιστούν το πρώτο χημικό αμυντικό φράγμα

έναντι βακτηρίων. 23ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Βιολογικών

Επιστημών.

9. Λιακόπουλος Γ., Ι. Δροσόπουλος, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2001. Η τροφοπενία βορίου

στην ελιά προκαλεί σημαντική συσσώρευση φαινολικών συστατικών στα φύλλα αλλά

όχι διαλυτών σακχάρων. 23ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας

Βιολογικών Επιστημών.

10. Κιτσάκη Χ., Μ. Ζιόμπορα, Σ. Ζυγουράκη, Γ. Λιακόπουλος, 2002. Κατανομή

φλαβονοειδών στα ανθικά μέρη τεσσάρων ειδών του γένους Ophrys: Πιθανή

εμπλοκή τους στην αναπαραγωγή. 9ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της

Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας (προφορική ανακοίνωση).

11. Βέκκος Κ., Ε. Ρέστα, Β. Λιάκουρα, Σ. Σταυριανάκου, Γ. Λιακόπουλος, Γ.

Καραμπουρνιώτης, 2005. Μεταβολές σε φωτοσυνθετικές παραμέτρους κατά τη

διάρκεια της ανάπτυξης ομοβαρών (Ligustrum japonicum Thunb.) και ετεροβαρών

(Prunus amygdalus L.) φύλλων. 10ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της

Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας (προφορική ανακοίνωση).

12. Γιαννάκης Κ., Ε. Λεβίζου, Γ. Λιακόπουλος, A. Κυπαρίσσης, 2005. Σύγκριση σε επίπεδο

οικοφυσιολογίας μεταξύ τοπικών και εμπορικών ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτών.

10ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.

13. Καρβώνης Ε., Κ. Βέκκος, Ε. Ρέστα, Σ. Σταυριανάκου, Γ. Λιακόπουλος, Γ.

Καραμπουρνιώτης, 2005. Η κινητοποίηση των αποθεμάτων βορίου από τα

ανεπτυγμένα προς τα αναπτυσσόμενα φύλλα της ελιάς (Olea europaea L.) ρυθμίζεται

αποκρινόμενη στην έλλειψη του στοιχείου. 10ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο

της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.


14. Κλουβάτου Α., Κ. Βέκκος, Γ. Λιακόπουλος, Ι. Μανέτας, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2005.

Στρατηγικές φωτοπροστασίας των νεαρών φύλλων τριών ποικιλιών αμπελιού (Vitis

vinifera L.) που διαφέρουν σε επιφανειακά χαρακτηριστικά του ελάσματος. 10ο

Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας (προφορική

ανακοίνωση).

15. Λιακόπουλος Γ., Α. Καρυώτη, Σ. Σταυριανάκου, Α. Κλουβάτου, Ε. Καρβώνης, Λ.

Σκαλτσά, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2005. Η αύξηση ορισμένων φαινολικών συστατικών

των φύλλων της ελιάς (Olea europeaea L.) σε συνθήκες έλλειψης βορίου συνδέεται με

την αντιμετώπιση της καταπόνησης; 10ο Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της

Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.

16. Λιάκουρα Β., Μ. Φωτέλλη, Γ. Λιακόπουλος, Η. Rennenberg, Γ. Καραμπουρνιώτης,

2005. Σύγκριση μορφολογικών και φυσιολογικών χαρακτηριστικών μεταξύ φυτών με

ομοβαρή και ετεροβαρή φύλλα, υπό διαφορετικές συνθήκες φωτισμού. 10ο

Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.

17. Σταυρουλάκη Β., Δ. Νικολόπουλος, Γ. Λιακόπουλος, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2005.

Εναπόθεση φαινολικών συστατικών στο στρώμα των επιεφυμενιδικών κηρών κατά

την έκπτυξη των φύλλων της ροδακινιάς (Prunus persica L.). 10ο Πανελλήνιο

Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.

18. Λιακόπουλος Γ., Κ. Δελής, Δ. Νικολόπουλος, Ε. Σκαλτσά, Γ. Καραμπουρνιώτης, 2007.

Οντογένεση στοματίων, πρότυπα εναπόθεσης και ανάλυση φθοριζόντων φαινολικών

συστατικών στην εφυμενίδα, την επιδερμίδα και το μεσόφυλλο του ψυχανθούς Lotus

japonicus. 29ο Επιστημονικό Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Βιολογικών

Επιστημών.

19. Karioti A., D. Nikolopoulos, G. Liakopoulos, E. Skaltsa, G. Karabourniotis, 2007.

Analysis of phenolic compounds from the leaf cuticular layer of Lotus japonicus. 59ο

Πανελλήνιο Συνέδριο Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας.

20. Liakopoulos G., D. Nikolopoulos, G. Aivalakis, Antonio Marquez, E. Flemetakis, P.

Katinakis, G. Karabourniotis, 2007. Effects of elevated atmospheric CO2 on leaf traits

of the model legume Lotus japonicus. 59ο Πανελλήνιο Συνέδριο Βιοχημείας και

Μοριακής Βιολογίας.

21. Λαζαρίδου Α., Δ. Νικολόπουλος, Γ. Λιακόπουλος, 2008. Φωτοπροστατευτικός ρόλος

των ανθοκυανινών στα φύλλα του φυτού Berberis cretica. 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο

(Ελληνικής Οικολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας, Ελληνικής

Βοτανικής Εταιρείας, Ελληνικής Φυκολογικής Εταιρείας) .

22. Κεσόγλου Κ., Β. Τσαγκαράκη, Α. Κλουβάτου, Α. Φραγγελάκης, Μ. Κοντουδάκης, Γ.

Λιακόπουλος, Κ. Αργυροπούλου, Σ. Σταυριανάκου, Δ. Νικολόπουλος, Ε. Σκαλτσά, Γ.

Καραμπουρνιώτης. 2008. Φαινολικά συστατικά προσδένονται μέσω διεστερικών

διαδεσμών του βορικού οξέος στα κυτταρικά τοιχώματα του φυτού Olea europaea. 4ο

Πανελλήνιο Συνέδριο (Ελληνικής Οικολογικής Εταιρείας, Ελληνικής Ζωολογικής

Εταιρείας, Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας, Ελληνικής Φυκολογικής Εταιρείας) .


23. Λιακόπουλος Γ., Δ. Νικολόπουλος, Χ. Κυριακίδου, Α. Λαζαρίδου. 2009.

Φωτοπροστατευτικός ρόλος των ανθοκυανινών των φύλλων. Γιατί αργεί τόσο η

απόδειξη; 1ο Συνέδριο Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας.

24. Γαροφαλάκη Ε., Ν. Κοσμίδου, Γ. Λιακόπουλος. 2011. Επίδραση της τροφοπενίας

βορίου στα φαινολικά συστατικά των φύλλων της ελιάς – μελέτη σε τρία διαφορετικά

κλάσματα. 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.

25. Παιδής Γ., Ε. Χανιά, Χ. Κυριακίδου, Δ. Νικολόπουλος, Γ. Λιακόπουλος. 2012.

Διερεύνηση της σχέσης μεταξύ ανθοκυανινών των φύλλων και ανταλλαγής αερίων:

Μια πρώτη πιθανή εξήγηση για τον φωτοπροστατευτικό ρόλο των ανθοκυανινών. 2ο

Συνέδριο Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας.

1. Liakoura V., S. Stavrianakou, G. Liakopoulos, G. Karabourniotis, Y. Manetas, 1997.

UV-B radiation affects trichome characteristics in the leaves of Olea europaea L.

seedlings. First Balkan Botanical Congress, Thessaloniki, Greece.

Ζ2. Ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια (9)

2. Stavrianakou S., G. Liakopoulos, V. Liakoura, V. Kanara, G. Karabourniotis, 2001.

Allelopathic potential of non-glandular hairs of Olea europaea L. against some

phytopathogenic microorganisms. First European Allelopathy Symposium, Vigo,

Spain.

3. Liakopoulos G., I. Drossopoulos, C. Tsadilas, G. Karabourniotis, 2002. Similarities and

differences between phytotron and field-grown olive trees under boron deficiency. 13th

Congress of the Federation of European Plant Physiologists, Heraklion, Crete, Greece.

4. Liakopoulos G., S. Stavrianakou, E. Karvonis, K. Vekkos, A. Klouvatou, E. Resta, D.

Nikolopoulos, G. Karabourniotis, 2005. Boron remobilization in Olea europaea L. is

regulated by external boron supply. XVII International Botanical Congress, Vienna,

Austria.

5. Liakoura V., M.N. Fotelli, G. Liakopoulos, H. Rennenberg, G. Karabourniotis, 2005.

Reconsidering leaf structure vs. physiological traits relationships: a comparison

between species with heterobaric or homobaric leaves, growing in Mediterranean

environment. XVII International Botanical Congress, Vienna, Austria.

6. Karioti A., A. Chatzopoulou, A.R. Bilia, G. Liakopoulos, S. Stavrianakou, H. Skaltsa,

2005. Seco-iridoid glucosides from leaves of boron deficient olive plants. 53th Annual

Congress of Italian Phytochemical Society, Fluorence, Italy.

7. Liakoura V., M.N. Fotelli, G. Liakopoulos, H. Rennenberg, G. Karabourniotis. 2006.

Comparison of morphological and physiological traits of plants, with heterobaric and

homobaric leaves, grown under different light regime. 15th FESPB Congress, Lyon,

France.

8. Nikolopoulos D., V. Haghiou, V. Daliani, N. Darra, M. Liati, E. Mavrogianni, A.

Pananastasiou, Th. Porfyraki, V. Psaroudi, C. Fasseas, G. Karabourniotis, G.

Liakopoulos. 2015. Foliar photosynthesis under non-perpendicular illumination:

The contribution of leaf optical properties. Photosynthesis for Sustainability 2015. In


honor of George C. Papageorgiou. International Meeting, September 21-26 2015,

Colymbari, Chania, Greece.

9. Nikolopoulos D., S.G. Alexandris, A.-E. Nikolopoulou, G. Paidis, F. Apergis, I. Chania,

Ch. Kyriakidou, A. Lazaridou, G. Liakopoulos. 2015. Why anthocyanic leaves show

lower risk of photoinhibition? Let the stomata speak. Photosynthesis for

Sustainability 2015. In honor of George C. Papageorgiou. International Meeting,

September 21-26 2015, Colymbari, Chania, Greece.

African Journal of Biotechnology, 2012

Η1. Κριτής επιστημονικών εργασιών

African Journal of Microbiological Research, 2014

African Journal of Plant Science, 2011, 2014

American Journal of Botany, 2017

Analytical Methods 2013

Annals of Botany, 2006, 2009

Australian Journal of Experimental Agriculture, 2006

Brazilian Journal of Botany, 2014

Cell Journal, 2012

Chemosphere, 2010

Environmental and Experimental Botany, 2006

European Journal of Horticultural Science, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2017

Frontiers in Plant Science, 2015, 2016

Functional Plant Biology, 2014

Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 2011

Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 2011, 2012, 2013, 2015

Journal of Plant Physiology 2013, 2014

Journal of the American Society for Horticultural Science, 2010

Journal of Tropical Forest Science, 2007, 2016

Natural Products Communications, 2012

Pakistan Journal of Scientific and Industrial Research, 2014

Photochemical and Photobiological Sciences, 2009, 2015

Photochemistry and Photobiology, 2011

Photosynthesis Research, 2016

Photosynthetica, 2011, 2013, 2015

Plant and Soil, 2010, 2012, 2014

Plant Biology, 2010, 2014, 2016

Plant Physiology and Biochemistry, 2011, 2016, 2017

Polish Journal of Environmental Studies, 2007

Scientia Horticulturae, 2010

The Open Conference Proceedings Journal, 2012


Tree Physiology, 2003, 2005, 2011, 2015, 2016

The Scientific World Journal, 2014

Urban Forestry and Urban Greening, 2016

1. Czech Science Foundation, 2008, Specialized commission No. 521,522, Role of boron

and light signaling pathways in the activity of boron transporters during plant growth.

Η2. Κριτής επιστημονικών προγραμμάτων

2. ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ, Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Εμπειρογνώμονας

σε δύο Ερευνητικά Έργα (2015-2016).

Θ. Διδακτική εμπειρία

• Τμήμα Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων, ΤΕΙ Καλαμάτας ως Επιστημονικός

Συνεργάτης

α. Ως αυτόνομο διδακτικό έργο με επίσημη ανάθεση

‘Φυσικοχημική και Ενόργανη Ανάλυση Φυτικών Προϊόντων’ (Θεωρία

και Εργαστήριο), ακαδημαϊκού έτους 2001-02 (1 εξάμηνο).

• Τμήμα Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Ανθοκομίας, ΤΕΙ Καλαμάτας ως

Επιστημονικός Συνεργάτης

‘Βοτανική ΙΙ’ (Εργαστήριο), ακαδημαϊκού έτους 2001-02 (1 εξάμηνο).

• Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων ως ΔΕΠ στη

βαθμίδα του Λέκτορα (Ν. 407/80)

‘Εφαρμοσμένη Βοτανική’ (Εργαστήριο), ακαδημαϊκού έτους 2003-04 και

2004-05 (2 εξάμηνα).

‘Φυσιολογία Φυτών’ (Θεωρία και Εργαστήριο), ακαδημαϊκού έτους 2003-04

και 2004-05 (2 εξάμηνα).

• Τμήμα Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ως ΔΕΠ στη

βαθμίδα του Λέκτορα, Τμήμα Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής ως ΔΕΠ στη βαθμίδα του

Επίκουρου Καθηγητή

α1. Προπτυχιακό επίπεδο

‘Βιολογία Ανάπτυξης και Διαφοροποίησης των Φυτών’ (Θεωρία και

Εργαστήριο), 2008-2013.

‘Φυσιολογία Καταπονήσεων των Φυτών’ (Θεωρία και Εργαστήριο), 2008-

2013 και 2015-.

‘Φυσιολογία Φυτών (ΕΦΠ)’ (Εργαστήριο), 2008-.

‘Φυσιολογία Φυτών (ΑΦΠ&ΓΜ)’ (Θεωρία και Εργαστήριο), 2015-.

‘Βιοποικιλότητα και Οικοφυσιολογία Μεσογειακών Οικοσυστημάτων’

(Θεωρία και Εργαστήριο), 2008-2013.

‘Μορφολογία Φυτών’ (Εργαστήριο), 2008-2011.

‘Λειτουργική Ανατομία Φυτών’ (Εργαστήριο), 2012-.

‘Γενική Βοτανική (Εργαστήριο), 2008-2014.

α2. Μεταπτυχιακό επίπεδο


‘Ειδικά Θέματα Φωτοσύνθεσης’ (μια τρίωρη διάλεξη σε κάθε κύκλο), 2009-.

‘Το σύστημα φυτό-έδαφος-ατμόσφαιρα. Υδατική καταπόνηση των

φυτών.’ (μια τρίωρη διάλεξη σε κάθε κύκλο), 20012-.

‘Προσαρμοστικοί μηχανισμοί των φυτών στην υδατική καταπόνηση.’

(μια τρίωρη διάλεξη σε κάθε κύκλο), 20012-.

‘Σημαντικές φυτικές οικογένειες με βιοδραστικά προϊόντα και εξέταση

αντιπροσώπων τους. Χημειοταξινομική. Βιοδραστικά Προϊόντα με

ενδιαφέρον στην θεραπευτική και στην Γεωπονία’ (μια τρίωρη διάλεξη σε

κάθε κύκλο), 2009-.

‘Εξέταση συγκεκριμένων φυτικών προϊόντων που ενδιαφέρουν την

Γεωπονία. Φυτικά προϊόντα που δρουν ως εντομοκτόνα, πυρεθρίνες,

ενώσεις φυτικής προέλευσης με ζιζανιοκτόνο δράση, προϊόντα με

άλλες δράσεις’ (μια τρίωρη διάλεξη σε κάθε κύκλο), 2009-.

β. Ως επικουρικό έργο σε εργαστηριακές ασκήσεις

• Τμήμα Βιοτεχνολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

‘Φυσιολογία Φυτών’ 3ου εξαμήνου, ακαδημαϊκών ετών 1998-2003 (5

εξάμηνα).

‘Μορφολογία Φυτών’ 1ου εξαμήνου, ακαδημαϊκών ετών 1998-2001 (3

εξάμηνα).

‘Μορφολογία Φυτών’ 2ου εξαμήνου, ακαδημαϊκών ετών 1998-2001 (3

εξάμηνα).

‘Αρωματικά και Φαρμακευτικά Φυτά - Φυσιολογία Δευτερογενών

Μεταβολιτών’ 7ου εξαμήνου, ακαδημαϊκού έτους 1999-00 (1 εξάμηνο).

‘Φυσιολογία Καταπονήσεων’ 7ου εξαμήνου, ακαδημαϊκού έτους 2001-

2003 (2 εξάμηνα).

α. Επίβλεψη πτυχιακών μελετών: 19

Ι. Επίβλεψη μελετών και συμμετοχή σε εξεταστικές επιτροπές μελετών

Ιωάννης Σπανορήγας, 2011

Χαρίκλεια Κυριακίδου, 2014

Νατάσα Κοσμίδου, σε εξέλιξη

Νικόλαος Φραγγούλης, σε εξέλιξη

Αναστάσιος Τσακίρης, 2012

Γεώργιος Παιδής, 2015

Ειρήνη Χανιά, σε εξέλιξη

Αντωνία Παναναστασίου, 2013

Μαρία Λιάτη, 2013

Νικόλαος Παπαφώτης, 2014

Ευαγγελία Κλεφτοσπύρου, 2015

Νικολέτα Δάρρα, 2015


Θεοδώρα Πορφυράκη, 2015

Εβίτα Μαυρογιάννη, 2015

Βασιλική Χάγιου, 2016

Βασιλική Νταλιάνη, σε εξέλιξη

Στέφανος Πατριανάκος, 2017

Μαρίνα Ακριβού, σε εξέλιξη

Σοφία Ανθοπούλου, σε εξέλιξη

β. Επίβλεψη μεταπτυχιακών μελετών: 1

Εμμανουέλα Γαροφαλάκη, 2011

γ. Συμμετοχή σε τριμελείς επιτροπές διδακτορικών διατριβών: 2

Παναγιώτα Μπρέστα, 2010-2013

Λαμπρινή Τασούλα, 2012-

δ. Συμμετοχή σε επιτροπές εξέτασης διδακτορικών διατριβών: 7

Σωτηρία-Βασιλική Σταυριανάκου, 2009

Sally Alloh Sumbele, 2010

Αικατερίνη Ιώβη, 2011

Γεωργία Τοουλάκου, 2013

Παναγιώτα Μπρέστα, 2013

Ανδρέας Γιαννόπουλος, 2014

Αλεξάνδρα Κυζερίδου, 2015

Σημειώσεις για το εργαστήριο ‘Φυσικοχημική και Ενόργανη Ανάλυση Φυσικών

Προϊόντων’, Τμήμα Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων, ΤΕΙ Καλαμάτας, 2001.

Κ. Συγγραφή βιβλίων και σημειώσεων (5)

Σημειώσεις ‘Η Ανόργανη Διατροφή των Φυτών’ για το μάθημα ‘Φυσιολογία Φυτών’,

Εργαστήριο Βοτανικής, Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών,

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Ιωάννινα 2004.

Σύγγραμμα, ‘Φυσιολογία Καταπονήσεων των Φυτών: οι λειτουργίες των φυτών

κάτω από αντίξοες συνθήκες του περιβάλλοντος’ Γ. Καραμπουρνιώτης, Γ.

Λιακόπουλος, Δ. Νικολόπουλος, Εκδόσεις ΕΜΒΡΥΟ, Αθήνα 2012.

Σύγγραμμα, ‘Λειτουργική Ανατομία Φυτών’ Γ. Αϊβαλάκις, Γ. Καραμπουρνιώτης, Γ.

Λιακόπουλος, Κ. Φασσέας, Εκδόσεις ΕΜΒΡΥΟ, Αθήνα 2013.

Σύγγραμμα, ‘Φυσιολογία Φυτών’ Γ. Αϊβαλάκις, Γ. Καραμπουρνιώτης, Γ. Λιακόπουλος,

Εκδόσεις ΕΜΒΡΥΟ, Αθήνα 2016.

Επιστημονικός Συνεργάτης στο Ερευνητικό Πρόγραμμα Ε&Τ Διακρατικής

Συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου με τίτλο ‘Ανάπτυξη και φωτοσυνθετική δραστηριότητα

τριανταφυλλιάς σε υποστρώματα για διάφορα καθεστώτα άρδευσης-στράγγισης’

με ερευνητικό υπεύθυνο τον Καθηγητή κ. Π. Κερκίδη (2003).

Λ. Συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα (5)


Μεταδιδακτορικός Ερευνητής ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. στο Ερευνητικό

Πρόγραμμα με τίτλο ‘Φωτοσυνθετική δραστηριότητα και αφομοίωση CΟ2

ανεξάρτητα από το άνοιγμα των στοματίων; Πιθανός ρόλος των κρυστάλλων

ανθρακικού ασβεστίου ως εσωτερικής δεξαμενής ανόργανου άνθρακα σε φυτά

γεωργικού ενδιαφέροντος’ με ερευνητικό υπεύθυνο τον Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Γ.

Καραμπουρνιώτη (2003-2004).

Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Ερευνητικό Πρόγραμμα Πυθαγόρας ΙΙ με

τίτλο ‘Οντογένεση των στοματίων και ανάπτυξη του φωτοσυνθετικού μηχανισμού:

Πιθανές επιπτώσεις από τις επικείμενες κλιματικές αλλαγές. Μελέτη σε

ανατομικό, οικοφυσιολογικό και μοριακό επίπεδο’ με ερευνητικό υπεύθυνο τον

Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Γ. Καραμπουρνιώτη (2005-2006).

Επιστημονικός Συνεργάτης στο Ερευνητικό Πρόγραμμα Ε&Τ Διακρατικής

Συνεργασίας Ελλάδας-Αυστραλίας με τίτλο ‘Λειτουργική ποικιλότητα των φυτών σε

ξηροθερμικά περιβάλλοντα: Μελέτη με τη βοήθεια προηγμένων τεχνολογιών’ με

ερευνητικό υπεύθυνο τον Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Γ. Καραμπουρνιώτη (2006-2008).

Ερευνητικός Υπεύθυνος Προγράμματος στα πλαίσια της ‘Ενίσχυσης της

Εκπαίδευσης και της Έρευνας που διεξάγονται στο ΓΠΑ και χρηματοδοτούνται από τον

ΕΛΚΕ (ΓΠΑ), δράση: ΙΙΙ. Επιχορήγηση Ερευνητικών Προγραμμάτων Νέων Επιστημόνων’ με

τίτλο ‘In vivo μελέτη φαινολικών συστατικών προσδεδεμένων μέσω διεστέρων με

το βορικό οξύ στο πηκτινικό κλάσμα του τοιχώματος φυτικών κυττάρων’ (2009-

2011).

1. Μέλος της επιτροπής σύνταξης της μελέτης: ‘Διερεύνηση και αντιστοίχηση του

περιεχομένου σπουδών των Τμημάτων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών προς το

περιεχόμενο προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών αντίστοιχων Τμημάτων ξένων

Πανεπιστημίων’, 2009.

Μ. Ακαδημαϊκό-Διοικητικό έργο (6)

2. Μέλος του Γραφείου Τεκμηρίωσης του Τμήματος Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας (2009-)

3. Αναπληρωματικό μέλος της Συγκλήτου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (2009-

10).

4. Εκπρόσωπος του Τμήματος Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας στο πρόγραμμα ‘Ανάπτυξη και

Διάθεση Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Περιεχομένου από τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ -

Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα (Hellenic Academic Open Courses) - Ιδρυματικές

Δράσεις’

5. Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του 2ου Συνεδρίου Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας

(2012).

6. Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου Photosynthesis Research for

Sustainability 2015, In honor of George C. Papageorgiou.


1. Ημερίδα του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με θέμα ‘Παραγωγή Ενέργειας

από Βιομάζα στην Ελλάδα’, Οκτώβριος 1997.

Ν. Σεμινάρια και ημερίδες (7)

2. Ημερίδα της BioRad με θέμα ‘Image Analysis and Documentation in

Laboratories Today’, Δεκέμβριος 1998.

3. Διήμερο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο στα πλαίσια του Προγράμματος Μεταπτυχιακών

Σπουδών του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων σε συνεργασία με το

Slovak University of Technology με θέμα ‘Biostatistics’, Μάιος 2001.

4. Διήμερο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο της Ένωσης Ελλήνων Χημικών σε συνεργασία με την

American Chemical Society με θέμα ‘How to Develop, Validate and

Troubleshoot GC and HPLC Methods’, Ιούνιος 2001.

5. Ημερίδα της MALVA Ε.Π.Ε. σε συνεργασία με την Waters με τίτλο ‘Waters HPLC-

LC/MS FORUM 2001’, Οκτώβριος 2001.

6. Κύκλος εκπαιδευτικών μαθημάτων EuroLab 2002 με θέμα “Plant Ecology” (3ος ετήσιος

κύκλος). Πρόγραμμα “Improving Human Potential Program – High Level Scientific

Conference”, 22-29 Ιουν 2002, Chambery, Γαλλία.

7. Ημερίδα της DIONEX με τίτλο ‘Fundamentals, Applications and

Instrumentation of Ion Chromatography’, Νοέμβριος 2005.

Γνώσεις εγκατάστασης υλικού (PC Computers).

Ξ. Γνώσεις πληροφορικής – προγραμματισμού Η/Υ

Eγκατάσταση λειτουργικών συστημάτων και δικτύωση σταθμών εργασίας και διακομιστών.

Προγραμματισμός σε VBA για εφαρμογές MS Access.

Προγραμματισμός σε Mathworks Matlab (Image Processing Toolbox).

Επεξεργασία εικόνας (Adobe Photoshop, Adobe Lightroom), διανυσματικά γραφικά και

δημιουργία μακέτας (Inkscape).

Συγγραφή ιστοσελίδων και εγκατάσταση διακομιστή για φιλοξενία ιστοτόπων, web graphics /

animation (Macromedia Dreamweaver, Macromedia Flash).


ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Ο κατάλογος των αναφορών στη διεθνή βιβλιογραφία έχει ληφθεί από το Scopus και δεν

περιλαμβάνει αυτοαναφορές. Η ένδειξη [R] υποδηλώνει το άρθρο ανασκόπησης. Οι δείκτες

Impact Factor αναφέρονται στο έτος 2016. Η ένδειξη (*) υποδεικνύει τον συγγραφέα για

επικοινωνία.

Οι εργασίες 27-31 και το άρθρο ανασκόπησης 4 δημοσιεύτηκαν μετά την εκλογή μου σε θέση

Επίκουρου Καθηγητή.


ετεροαναφορών, προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία:


ετεροαναφορών της βάσης δεδομένων SCOPUS, προκύπτουν τα παρακάτω στοιχεία:

Αριθμός εργασιών (ερευνητικών / ανασκόπησης / συνολικός): 31/4/35

Αριθμός εργασιών σε περιοδικά του SCI (ερευνητικών / ανασκόπησης / συνολικός): 27/1/28


αναφέρεται πρώτος: 8/2/10


αναφέρεται ως υπεύθυνος επικοινωνίας: 9/1/10

Αριθμός ετεροαναφορών: 447

h-index: 11

Μέσος δείκτης Impact Factor: 2,938

Συνολικός δείκτης Impact Factor: 82,271


1. Liakoura V., Stavrianakou S., Liakopoulos G., Karabourniotis G. and Manetas Y.*

2000. Effects of UV-B radiation on Olea europaea: comparisons between a

greenhouse and a field experiment, Tree Physiology 19, 905-908.

(Impact factor 3.587, Ετεροαναφορές: 40)

Στην εργασία αυτή συγκρίθηκαν ορισμένα μορφολογικά, ανατομικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά νεαρών δενδρυλλίων ελιάς τα οποία αναπτύχθηκαν για 12 μήνες στο φυσικό περιβάλλον παρουσία ή απουσία αυξημένων επιπέδων υπεριώδους ακτινοβολίας, τα οποία αντιστοιχούν σε μια αναμενόμενη ελάττωση κατά 15% του στρώματος του στρατοσφαιρικού όζοντος πάνω από την Πάτρα. Πραγματοποιήθηκε επίσης ανάλογο πείραμα διάρκειας τριών μηνών, στο θερμοκήπιο, όπου τα φυτά ελάμβαναν είτε μηδενικά, είτε αυξημένα (όπως και στο προηγούμενο πείραμα) επίπεδα υπεριώδους ακτινοβολίας. Στο πρώτο πείραμα, οι μόνες διαφορές που παρατηρήθηκαν αφορούσαν σε αύξηση του πάχους της επιδερμίδας της προσαξονικής επιφάνειας και ελάττωση του περιεχομένου σε πρωτείνες των φύλλων τα οποία ελάμβαναν επιπρόσθετη υπεριώδη ακτινοβολία. Στο δεύτερο πείραμα τα επιπρόσθετα επίπεδα υπεριώδους ακτινοβολίας φαίνεται ότι προκάλεσαν αύξηση του πάχους της εφυμενίδας της αποαξονικής επιφάνειας και αύξηση της συγκέντρωσης των ουσιών του τριχώματος οι οποίες απορροφούν στην υπεριώδη περιοχή του φάσματος. Συμπερασματικά, η ελιά, αντιπροσωπευτικό καλλιεργούμενο είδος της παραμεσογείου περιοχής, παρουσιάζεται ιδιαίτερα ανθεκτική σε συνθήκες αυξημένης έντασης υπεριώδους ακτινοβολίας.


2. Karabourniotis G.*, Tzobanoglou D., Nikolopoulos D. and Liakopoulos G. 2001.

Epicuticular phenolics over guard cells: Exploitation for in situ stomatal counting by

fluorescence microscopy and combined image analysis, Annals of Botany 87, 631-

639. (Impact factor 3.982, Ετεροαναφορές: 29)

Τα καταφρακτικά κύτταρα πολλών φυτικών ειδών εκπέμπουν χαρακτηριστικό μπλε φθορισμό

(μέγιστη ενέργεια ακτινοβολίας διέγερσης στα 365 nm), ο οποίος επάγεται από την παρουσία

πυκνού διαλύματος ΚΟΗ. Η εκπομπή του φθορισμού αυτού φαίνεται ότι οφείλεται στην

ύπαρξη επιεφυμενιδικών φαινολικών συστατικών στην εφυμενίδα η οποία καλύπτει τα

καταφρακτικά κύτταρα. Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι ο επαγόμενος μπλε φθορισμός των

καταφρακτικών κυττάρων χαρακτηρίζει ένα σημαντικό αριθμό φυτικών ειδών, στην παρούσα

εργασία προτείνεται μέθοδος μέτρησης του αριθμού και του μεγέθους των στοματίων in situ

με τη χρήση μικροσκοπίας φθορισμού. Η μέθοδος παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα,

όπως απλότητα στην εφαρμογή, ταχύτητα και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είναι

καταστροφική για τα δείγματα. Πέραν αυτών στην εργασία παρουσιάζεται πρωτόκολλο

μέτρησης της πυκνότητας των στοματίων και των λοιπών επιδερμικών εξαρτημάτων μέσω

ψηφιακής ανάλυσης εικόνας των μικροφωτογραφιών των φυλλικών επιφανειών.


3. Liakopoulos G., Stavrianakou S. and Karabourniotis G.* 2001. Analysis of

epicuticular phenolics of Prunus persica and Olea europaea leaves: Evidence on the

chemical origin of the UV-induced blue fluorescence of stomata, Annals of Botany 87,

641-648. (Impact factor 3.982, Ετεροαναφορές: 24)

Η επιφάνεια των φύλλων πολλών ειδών όταν διεγείρεται με υπεριώδη ακτινοβολία εκπέμπει

μπλε φθορισμό, με μέγιστη ένταση στην περιοχή των καταφρακτικών κυττάρων.

Χλωροφορμικά εκπλύματα τόσο της προσαξονικής, όσο και της αποαξονικής επιφάνειας

φύλλων ροδακινιάς, και αποτριχωμένων φύλλων ελιάς, αναλύθηκαν με HPLC ώστε να

διερευνηθεί η παρουσία επιεφυμενιδικών συστατικών τα οποία ευθύνονται για τον φθορισμό

των καταφρακτικών κυττάρων. Δείχθηκε η παρουσία φερουλικού (το οποίο χαρακτηρίστηκε

ως το κύριο συστατικό και του οποίου τα χαρακτηριστικά φθορισμού δικαιολογούν τον

εκπεμπόμενο φθορισμό των καταφρακτικών κυττάρων), p-κουμαρικού οξέως καθώς και μη

ταυτοποιημένων συστατικών στα εκπλύματα, αλλά μόνο μετά την αλκαλική τους υδρόλυση.

Το αποτέλεσμα αυτό παρέχει ενδείξεις ότι τα φαινολικά συστατικά βρίσκονται

προσδεδεμένα, πιθανόν μέσω εστερικών δεσμών, στα υπολείματα των αλειφατικών αλυσίδων

των επιεφυμενιδικών κηρών. Η ποιοτική και ποσοτική σύσταση των δειγμάτων από την

προσαξονική και την αποαξονική επιφάνεια ήταν σχεδόν ίδιες με μόνη διαφορά στην

ποσοτική σύσταση των φαινολικών οξέων p-κουμαρικού και φερουλικού. Η συγκέντρωση του

φερουλικού οξέος ήταν κατά πολύ υψηλότερη στην αποαξονική επιφάνεια των φύλλων και

των δύο ειδών. Το συστατικό αυτό είναι επομένως πιθανόν ο κύριος παράγοντας του μπλε

αυτοφθορισμού ή επαγόμενου φθορισμού των καταφρακτικών κυττάρων στα φυτά αυτά. Η

λειτουργική σημασία των ευρημάτων αυτών συζητείται.


4. Nikolopoulos D., Liakopoulos G., Drossopoulos I. and Karabourniotis G.* 2002.

The relationship between anatomy and photosynthetic performance of heterobaric

leaves, Plant Physiology 129, 235-243. (Impact factor 6.280, Ετεροαναφορές: 50)

Στην εργασία αυτή έγινε προσπάθεια να ερμηνευτεί η φωτοσυνθετική ικανότητα των ετεροβαρών φύλλων με βάση την χαρακτηριστική ανατομία τους. Για το σκοπό αυτό υπολογίστηκε, μέσω ανάλυσης εικόνας, η φωτοσυνθετικά ενεργός επιφάνεια (Ap), καθώς και η διαφανής επιφάνεια (At) των ετεροβαρών φύλλων 31 ειδών. Βρέθηκε ότι ένα σημαντικό ποσοστό της επιφάνειας των φύλλων αυτών (σε ορισμένα είδη μπορεί να ξεπερνά το 50%) δεν αντιστοιχεί σε φωτοσυνθετικό ιστό. Η έκφραση της φωτοσυνθετικής ικανότητας ανά μονάδα φωτοσυνθετικά ενεργού επιφάνειας, P*max (εναλλακτικά της καθιερωμένης έκφρασης ανά μονάδα συνολικής επιφάνειας φύλλου, Pmax) έδωσε ενδιαφέρουσες συσχετίσεις με ορισμένες ανατομικές-μορφολογικές παραμέτρους. Η P*max ανεξάρτητα από το είδος του φυτού, συσχετίζεται θετικά με τον όγκο που καταλαμβάνουν οι διαφανείς περιοχές στο έλασμα στη μονάδα της επιφάνειας (λt) καθώς και με τον παράγοντα πολυπλοκότητας των διαφανών περιοχών (CFAt), παράμετρο η οποία υποδηλώνει την έκταση και τη πυκνότητα του δικτύου των διαφανών περιοχών. Μάλιστα οι παράμετροι λt και CFAt έδειξαν εκθετική αύξηση, αυξανομένου του πάχους του φύλλου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αναπόφευκτη μείωση της φωτοσυνθετικά ενεργού επιφάνειας των ετεροβαρών φύλλων λόγω της ύπαρξης των διαφανών περιοχών, αντισταθμίζεται από την αύξηση της φωτοσυνθετικής ικανότητας κάθε αυτόνομου φωτοσυνθετικά διαμερίσματος, λόγω του οπτικού ρόλου που επιτελούν οι προεκτάσεις των δεσμικών κολεών. Με τον τρόπο αυτό δίδεται η δυνατότητα αύξησης του πάχους του φύλλου και επομένως αύξησης της φωτοσυνθετικής ικανότητας αλλά και εξοικονόμησης νερού. Με βάση τα παραπάνω προτείνεται ότι η ύπαρξη ετεροβαρών φύλλων μεγάλου πάχους προσδίδει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα σε ξηροθερμικά περιβάλλοντα.


5. Stavrianakou S., Liakoura V., Levizou E., Karageorgou P., Delis C., Liakopoulos G.,

Karabourniotis G. and Manetas Y.* 2004. Allelopathic effects of water-soluble leaf

epicuticular material from Dittrichia viscosa on seed germination of crops and weeds,

Allelopathy Journal 14, 35-41. (Impact factor 0.533, Ετεροαναφορές: 11)

Στην εργασία αυτή αναφέρονται αποτελέσματα σχετικά με την αλληλοπαθητική δράση των

υδατικών εκπλυμάτων των αδενωδών τριχών των υπέργιων οργάνων του φυτού Dittrichia

viscosa. Τα υδατικά εκπλύματα προκάλεσαν μια δοσο-εξαρτώμενη παρεμπόδιση της

βλάστησης των σπερμάτων ενός αριθμού άγριων φυτών (ζιζανίων) τα οποία απαντούν στο

ίδιο ενδιαίτημα με το φυτό D. viscosa. Σημαντική, αλλά μικρότερη αυτής των ζιζανίων,

παρεμπόδιση της βλάστησης παρατηρήθηκε και σε σπέρματα καλλιεργουμένων φυτών. Η

επίδραση των εκπλυμάτων εντοπίστηκε τόσο στο ρυθμό και το τελικό ποσοστό βλάστησης

όσο και στην ανάπτυξη του ριζιδίου. Στην εργασία συζητείται η οικολογική σημασία των

ευρημάτων αναφορικά με τον ανταγωνισμό του φυτού D. viscosa ως προς τα γειτονικά φυτά

μέσω της έκπλυσης συστατικών του εκκρίματος των φυλλικών επιφανειών του φυτού μέσω

της βροχόπτωσης. Τα αποτελέσματα της εργασίας εξηγούν κατά ένα ποσοστό τον

χαρακτηρισμό του είδους D. viscosa ως ένα ανταγωνιστικό και εισβάλον φυτικό είδος, ειδικά

σε περιβάλλοντα πρόσφατα διαταραγμένα από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η ισχυρή

αλληλοπαθητική δράση του εκπλύματος σε άγρια φυτικά είδη τα οποία αποτελούν ζιζάνια για

ορισμένες καλλιέργειες υποδηλώνει την εκλεκτικότητα της δράσης του υλικού η οποία

ενδεχομένως να σχετίζεται με το μέγεθος του σπέρματος. Συμπερασματικά, υπάρχουν

ενδείξεις ότι το παραπάνω υλικό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ένα φυσικό

ζιζανιοκτόνο.


6. Liakopoulos G.*, Stavrianakou S., Filippou M., Fasseas K., Tsadilas C.,

Drossopoulos I. and Karabourniotis G. 2005. Boron remobilization at low boron

supply in olive (Olea europaea) in relation to leaf and phloem mannitol

concentrations, Tree Physiology 25, 157-165. (Impact factor 3.587, Ετεροαναφορές:

16)

Στην εργασία αυτή εκτιμήθηκε η επίδραση της διαφορετικής διαθεσιμότητας βορίου του

υποστρώματος ανάπτυξης, στο μηχανισμό επανεκκίνησης των αποθεμάτων βορίου από τα

ώριμα προς τα νεαρά αναπτυσσόμενα όργανα της ελιάς. Στο φυτό αυτό το βόριο

επανεκκινείται μέσω των στοιχείων του ηθμού ως διεστερικό σύμπλοκο βορικού οξέος –

μαννιτόλης. Ο βαθμός επανεκκίνησης του στοιχείου εκτιμήθηκε μέσω της περιεκτικότητας σε

βόριο επιλεγμένων φυτικών οργάνων στην αρχή και στο τέλος του πειράματος. Όπως ήταν

αναμενόμενο από τα δεδομένα της βιβλιογραφίας, το βόριο επανεκκινήθηκε από τα ώριμα

προς τα αναπτυσσόμενα όργανα υπό συνθήκες επαρκούς διαθεσιμότητας του στοιχείου στο

υπόστρωμα ανάπτυξης. Ωστόσο, σημαντική επανεκκίνηση του στοιχείου παρατηρήθηκε και

υπό συνθήκες έλλειψης του στοιχείου. Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός

μηχανισμού μέσω του οποίου το φυτό της ελιάς μπορεί να υποστηρίξει ως ένα βαθμό την

ανάπτυξη της νέας βλάστησης κάτω από συνθήκες έλλειψης του στοιχείου στο έδαφος. Υπό

συνθήκες έλλειψης βορίου, παρατηρήθηκε αυξημένη συγκέντρωση ολιγοσακχαριτών στα

κύτταρα των φύλλων και υψηλότερος ρυθμός εξόδου φωτοσυνθετικών προϊόντων, μεταξύ

αυτών και μαννιτόλης, από τα ώριμα προς τα νεαρά φύλλα. Τα παραπάνω αποτελέσματα

καθιστούν πιθανή την, μέσω διακίνησης μαννιτόλης, διατήρηση του ρυθμού επανεκκίνησης

βορίου από τα φύλλα – παραγωγούς προς τα σημεία μεταβολικής κατανάλωσης.


7. Liakopoulos G.* and Karabourniotis G. 2005. Boron deficiency and concentrations

and composition of phenolic compounds in Olea europaea leaves: a combined growth

chamber and field study, Tree Physiology 25, 307-315.


Η τροφοπενία βορίου αποτελεί τη διατροφική διαταραχή με την υψηλότερη συχνότητα όσον

αφορά στα μικροστοιχεία στο φυτό της ελιάς. Στην εργασία αυτή εξετάστηκε η επίδραση της

τροφοπενίας βορίου στο δευτερογενή μεταβολισμό των αρωματικών ενώσεων των φύλλων

της ελιάς και η επίδρασή του σε ορισμένα οικοφυσιολογικά χαρακτηριστικά του φυτού.

Εκτελέστηκαν δύο πειράματα, ένα σε ελεγχόμενες συνθήκες ανάπτυξης και διατροφής και

ένα σε συνθήκες πεδίου. Στο πρώτο πείραμα, ο έλεγχος των συνθηκών διατροφής των φυτών

έγινε μέσω ημι-υδροπονικού συστήματος. Χορηγήθηκαν στα φυτά θρεπτικά διαλύματα με 23

ή 0 μM βορικού οξέος, για τα φυτά – μάρτυρες και τα φυτά υπό καθεστώς έλλειψης βορίου

αντίστοιχα. Στο πείραμα πεδίου, τα φυτά επιλέχθηκαν με βάσει την παρουσία ορατών

συμπτωμάτων τροφοπενίας βορίου και την ανάλυση της συγκέντρωσης βορίου στους ιστούς

των φύλλων. Η τροφοπενία βορίου προκάλεσε σημαντική αύξηση των φαινολικών

συστατικών στα φύλλα των φυτών του πειράματος υπό ελεγχόμενες συνθήκες (από 1,7 έως

5,8 φορές, ανάλογα με την ηλικία των φύλλων, συγκριτικά με το μάρτυρα) ενώ δεν

παρατηρήθηκε αύξηση των φαινολικών των φύλλων στο πείραμα πεδίου. Ωστόσο, και στα

δύο πειράματα, η τροφοπενία βορίου αύξησε τη συγκέντρωση ενός συγκεκριμένου

φαινολικού συστατικού από 40 έως 184 φορές στο πείραμα υπό ελεγχόμενες συνθήκες και

έως 3 φορές στο πείραμα πεδίου συγκριτικά με το μάρτυρα. Το φάσμα απορρόφησης στο

υπεριώδες φως του συστατικού αυτού, το οποίο δεν ταυτοποιήθηκε, είναι παρόμοιο με αυτό

του καφεϊκού οξέος. Σύμφωνα με ανάλυση παλλινδρόμησης, η συγκέντρωση του συστατικού

αυτού συσχετίζεται αρνητικά με την συγκέντρωση βορίου των ιστών, ανεξάρτητα των

συνθηκών ανάπτυξης ή της πειρμαματικής μεταχείρισης. Συμπερασματικά, η τροφοπενία

βορίου δεν καθορίζει κατά αποκλειστικότητα την σύσταση των φαινολικών συστατικών στα

φύλλα της ελιάς, ωστόσο μπορεί να είναι υπεύθυνη για τη συσσώρευση συγκεκριμένων

μορίων.


8. Liakopoulos G.*, Stavrianakou S. and Karabourniotis G. 2006. Trichome layers versus

dehaired lamina of Olea europaea leaves: differences in flavonoid distribution, UV-

absorbing capacity, and wax yield, Environmental and Experimental Botany 55, 294-


Στην εργασία αυτή μελετήθηκαν τα φαινολικά συστατικά των φύλλων έξι ποικιλιών ελιάς

μέσω υγρής χρωματογραφίας υψηλής απόδοσης. Απομονώθηκαν και αναλύθηκαν χωριστά τα

κλάσματα των διαλυτών φαινολικών συστατικών του ελάσματος και του τριχώματος ώστε να

μελετηθεί η κατανομή των φλαβονοειδών στα δύο αυτά μέρη του φύλλου. Ενώ τα

φλαβονοειδή κερκετίνη και 3-Ο-ραμνοσίτης της κερκετίνης έχουν αναφερθεί ως συστατικά

των φύλλων της ελιάς, η ανάλυση των κλασμάτων έδειξε ότι απαντούν αποκλειστικά στο

τρίχωμα. Το έλασμα έδειξε μεγαλύτερη ποικιλία σε δομές, ωστόσο το τρίχωμα περιείχε

υψηλότερες συγκεντρώσεις φλαβονοειδών ανά νωπό βάρος. Η συγκέντρωση των

φλαβονοειδών στο τρίχωμα δεν συσχετίστηκε με αυτή του ελάσματος των φύλλων γεγονός το

οποίο υποδηλώνει ότι το τρίχωμα συμπεριφέρεται ανεξάρτητα από τους υπόλοιπους ιστούς

του φύλλου όσον αφορά σε αυτό το χαρακτηριστικό. Η παρουσία φλαβονοειδών στο τρίχωμα

σχετίζεται με την προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα

της εργασίας, εκτός από το κλάσμα των διαλυτών φαινολικών, οι εφυμενιδικοί κηροί και τα

κυτταρικά τοιχώματα των τριχών διαθέτουν υψηλή ικανότητα απορρόφησης της υπεριώδους

ακτινοβολίας γεγονός το οποίο σχετίζεται με την παρουσία φαινολικών και σε αυτά τα

κλάσματα. Οι εφυμενιδικοί κηροί των τριχών είναι πλουσιότεροι αυτών της φυλλικής

επιφάνειας ανά μονάδα επιφάνειας των φύλλων αλλά και πλουσιώτεροι σε φαινολικά

συστατικά συγκριτικά με αυτούς της φυλλικής επιφάνειας. Από τα παραπάνω φαίνεται η

σημασία της χωριστής ανάλυσης των διαφόρων κλασμάτων και ιστών για την εξαγωγή

συμπερασμάτων αναφορικά με τον οικοφυσιολογικό ρόλο των δευτερογενών μεταβολιτών

των φυλλικών επιφανειών.


9. Stavrianakou S., Liakopoulos G. and Karabourniotis G.* 2006. Boron deficiency

effects on growth, photosynthesis and relative concentrations of phenolics of

Dittrichia viscosa (Asteraceae), Environmental and Experimental Botany 56, 293-


Το φυτό Dittrichia viscosa χαρακτηρίζεται από τη αποίκιση διαταραγμένων οικοσυστημάτων

της Μεσογειακής ζώνης. Οι επιφάνειες των εναέριων οργάνων του φέρουν πολυάριθμες

αδενώδεις τρίχες οι οποίες παράγουν και εκκρίνουν ένα πολύπλοκο μίγμα δευτερογενών

μεταβολιτών αποτελούμενο κυρίως από φαινολικά συστατικά και τερπενοειδή. Το υλικό αυτό

παρουσιάζει ισχυρή αλληλοπαθητική και αντιμικροβιακή δράση. Στην εργασία αυτή

μελετήθηκε η επίδραση της τροφοπενίας βορίου στην ανάπτυξη, φωτοσυνθετική λειτουργία

και σύσταση των φαινολικών συστατικών του εκκρίματος των αδενωδών τριχών αλλά και των

εσωτερικών ιστών των φύλλων και των ριζών. Η τροφοπενία βορίου προκάλεσε δραματική

επιβράδυνση της ανάπτυξης χωρίς όμως να επηρεάσει αισθητά τις παραμέτρους της

φωτοσυνθετικής λειτουργίας (πυκνότητα των στομάτων, συγκέντρωση των χλωροφυλλών,

φωτοσυνθετική ταχύτητα και θεμελιώδη φωτοχημική απόδοση του PSΙΙ). Επιπλέον, η

τροφοπενία βορίου δεν επηρέασε την πυκνότητα των αδενωδών τριχών αλλά και τη σύσταση,

ποιοτικά ή ποσοτικά, του εκκρίματος όπως παραλήφθηκε ως χλωροφορμικό έκπλυμα. Από

την άλλη μεριά, η τροφοπενία βορίου αύξησε σημαντικά τη συγκέντρωση των εσωτερικών

φαινολικών των φύλλων και των ριζών. Η απουσία επιδράσεων της έλλειψης βορίου στα

μορφολογικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά των αδενωδών τριχών ενδεχομένως να

σχετίζεται με τη μεταβολική αυτονομία και διαμερισματοποίηση των ιστών αυτών.


10. Stavrianakou S., Liakopoulos G.*, Karvonis E., Resta E. and Karabourniotis G.

2006. Low-boron acclimation induces uptake of boric acid against a concentration

gradient in root cells of Olea europaea, Functional Plant Biology 33, 189-193.


Είναι γνωστό ότι χαμηλές συγκεντρώσεις βορικού οξέος στο εξωτερικό μέσο μπορούν να

επάγουν μηχανισμούς απορρόφησης μέσω των οποίων τα φυτά αναπτύσσουν διαφορά

συγκέντρωσης βορίου υπέρ των κυττάρων του ριζικού συστήματος ώστε να καλύψουν τις

απαιτήσεις τους στο στοιχείο. Οι μηχανισμοί αυτοί είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι μεταξύ των

ποωδών φυτών. Στην εργασία αυτή φυτά ελιάς εγκλιματίστηκαν σε υψηλή (23 μΜ) ή χαμηλή

(0,5 μΜ) συγκέντρωση βορικού οξέος στο θρεπτικό διάλυμα σε υδροπονική καλλιέργεια για

45 ημέρες. Στη συνέχεια, τα φυτά μεταφέρθηκαν σε σειρά θρεπτικών διαλυμάτων με

συγκεντρώσεις βορικού οξέος από 0,5 έως 23 μΜ κατά τη διάρκεια πειράματος πρόσληψης 7

ωρών. Η ανάλυση της συγκέντρωσης του βορικού οξέος στον κυτταρικό χυμό της ρίζας και

στον ανιόντα χυμό πραγματοποιήθηκε μέσω της μεθόδου της συμπλοκοποίησης του βορικού

οξέος με χρωμοτροπικό οξύ και χρωματογραφικού διαχωρισμού του συμπλόκου. Τα φυτά που

είχαν εγκλιματιστεί σε υψηλές συγκεντρώσεις βορίου, έδειξαν συγκεντρώσεις βορικού στον

κυτταρικό και ανιόντα χυμό συγκρίσιμες με αυτές του εξωτερικού μέσου. Αντίθετα, τα φυτά

που είχαν εγκλιματιστεί σε χαμηλές συγκεντρώσεις βορίου, ήταν ικανά να αναπτύξουν

συγκεντρώσεις βορικού οξέος στον κυτταρικό χυμό των κυττάρων της ρίζας διπλάσιες αυτών

του εξωτερικού μέσου. Επιπλέον, οι συγκεντρώσεις βορικού οξέος στον ανιόντα χυμό ήταν,

και για τις δύο ομάδες φυτών, συγκρίσιμες με αυτές στον κυτταρικό χυμό, υποδηλώνοντας

παθητική μεταφορά βορικού οξέος από τα κύτταρα της ρίζας προς τα αγγεία του ξύλου. Τα

αποτελέσματα αυτά υποστηρίζουν την ύπαρξη ενός μηχανισμού ανάπτυξης υψηλών

συγκεντρώσεων βορικού οξέος στα κύτταρα του ριζικού συστήματος ο οποίος επάγεται από

εγκλιματισμό των φυτών σε συνθήκες ανεπάρκειας βορίου στο μέσο καλλιέργειας.


11. Liakopoulos G.*, Nikolopoulos D., Klouvatou A., Vekkos K.-A., Manetas Y. and

Karabourniotis G. 2006. The photoprotective role of epidermal anthocyanins and

surface pubescence in young leaves of grapevine (Vitis vinifera), Annals of Botany

98, 257-265. (Impact factor 3.982, Ετεροαναφορές: 68)

Ανάλογα με την ποικιλία, η επιφάνεια των νεαρών φύλλων του φυτού Vitis vinifera

εμφανίζεται λεία (cv. ‘Soultanina’) ή τριχωτή (cv. ‘Athiri’) ενώ εναλλακτικά πράσινη (cv.

‘Soultanina’) ή ερυθρή (cv. ‘Siriki’) λόγω υψηλών συγκεντρώσεων ανθοκυανινών στα

επιδερμικά κύτταρα. Οι χαρακτήρες αυτοί εμφανίζονται στα νεαρά στάδια ανάπτυξης και

παύουν να υφίστανται όταν τα φύλλα αποκτήσουν το τελικό τους μέγεθος. Δοκιμάστηκε η

υπόθεση σύμφωνα με την οποία το τρίχωμα ή οι ανθοκυανίνες δρουν ως οπτικά φίλτρα,

αυξάνοντας το φωτοπροστατευτικό δυναμικό των φύλλων. Συγκριτικά με τα φύλλα της

πράσινης-λείας ποικιλίας (cv. ‘Soultanina’), τόσο τα ανθοκυανιούχα (cv. ‘Siriki’) όσο και τα

τριχωτά (cv. ‘Athiri’) έδειξαν υψηλότερες τιμές βασικής φωτοχημικής απόδοσης του PS II και

φωτοσυνθετικού ρυθμού υπό συνθήκες φωτοκορεσμού. Οι τιμές του λόγου ξανθοφυλλών

προς χλωροφύλλες και του συντελεστή αλληλομετατροπής των συνιστωσών του κύκλου

ξανθοφυλλών κατά τη μεσημβρία ήταν αξιοσημείωτα χαμηλότερες στα φύλλα τα οποία

διέθεταν ένα εκ των δύο οπτικών φίλτρων συγκριτικά με τα πράσινα-λεία φύλλα. Οι

παραπάνω διαφορές ήταν περισσότερο εμφανείς στα τριχωτά φύλλα συγκριτικά με τα

ανθοκυανιούχα, υποδηλώνοντας πιθανώς ότι το τρίχωμα είναι περισσότερο αποτελεσματικό

αναφορικά με τη μείωση της καταπόνησης από υψηλές εντάσεις ορατής ακτινοβολίας από ότι

οι ανθοκυανίνες. Συμπερασματικά, τα παραπάνω οπτικά φίλτρα μειώνουν την πιθανότητα

φωτοαναστολής ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν τη διατήρηση χαμηλότερων συγκεντρώσεων

ξανθοφυλλών και χαμηλότερου ρυθμού λειτουργίας του αποσβεστικού μηχανισμού του

κύκλου των ξανθοφυλλών. Η μείωση της διέλευσης φωτεινής ενέργειας στο εσωτερικό των

φύλλων σε συνδυασμό με τη μείωση της αλληλομετατροπής των συνιστωσών του κύκλου των

ξανθοφυλλών προς την κατεύθυνση της ζεαξανθίνης είναι ενδεχόμενο να παρέχει

πλεονεκτήματα σε περιβάλλοντα υψηλής καταπόνησης.


12. Karioti A., Chatzopoulou A., Bilia A.R., Liakopoulos G., Stavrianakou S., Skaltsa H.*

2006. Novel secoiridoid glucosides in Olea europaea leaves suffering from boron

deficiency, Bioscience, Biotechnology and Biochemistry 70, 1898-1903.


Στην εργασία αυτή μελετήθηκε η επίδραση της τροφοπενίας βορίου στη σύσταση των

σεκοϊριδοειδών των φύλλων της ελιάς. Από το μεθανολικό εκχύλισμα φύλλων υπό τροφοπενία

βορίου απομονώθηκαν και χαρακτηρίστηκαν δύο σεκοϊριδοειδή τα οποία δεν απαντούν σε

υγιή φύλλα. Τα νέα αυτά σεκοϊριδοειδή είναι τα 6΄-Ο-[(2Ε)-2,6-διμεθυλο-8-υδροξυ-2-

οκτενοϋλοξυ]-σεκολογανικό οξύ και 6΄-Ε-p-κουμαροϋλο-σεκολογανικό οξύ. Ταυτόχρονα

ανιχνεύθηκαν και τρεις γνωστοί γλυκοσίτες σεκοϊριδοειδών, η ολευροπεΐνη, ο διμεθυλο-

εστέρας του ολεοσιδίου και το σεκολογανικό οξύ. Οι δομές των απομονωμένων συστατικών

αναγνωρίστηκαν μέσω φασματοσκοπίας πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού και

φασματοσκοπίας μ-άζας. Ενδέχεται, η σύνθεση των παραπάνω νέων δομών στα φύλλα της

ελιάς να είναι μια φυσιολογική αντίδραση των φυτών στην τροφοπενία βορίου.


13. Stavroulaki V., Liakopoulos G., Nikolopoulos D., and Karabourniotis G.* 2007. The

pattern of cuticular blue-fluorescing phenolics deposition during the development of

Prunus persica leaves, Flora 202, 261-267.


Η οντογένεση των στομάτων είναι στενά συνυφασμένη με την ανάπτυξη και διαφοροποίηση

του επιδερμικού ιστού. Ωστόσο, το πρότυπο κατανομής των στομάτων σε συνδυασμό με την

κατασκευή της εφυμενίδας και την εναπόθεση υλικών κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των

φύλλων δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς. Στην εργασία αυτή μελετήθηκε η εναπόθεση

φθορίζοντων εφυμενιδικών φαινολικών συστατικών πάνω από τα καταφρακτικά και

επιδερμικά κύτταρα καθώς και η ανάπτυξη και κατανομή των στοματικών συμπλόκων μέσω

του επαγώμενου από αλκαλικό περιβάλλον εκπεμπόμενου μπλε φθορισμού της εφυμενίδας

των φύλλων της ροδακινιάς (Prunus persica). Στόματα σε διάφορα στάδια ανάπτυξης

απαντώνται μαζί στο κορυφαίο τμήμα του ελάσματος αναπτυσσόμενων φύλλων. Η -

εναπόθεση φθορίζοντων συστατικών ξεκινάει αρχικά πάνω από τα καταφρακτικά κύτταρα

και ακολούθως επεκτείνεται προς τα γειτονικά επιδερμικά κύτταρα. Με βάση το φαινόμενο

της εκπομπής φθορισμού από τα στόματα, κατασκευάστηκαν χάρτες στοματικής πυκνότητας

φύλλων σε διάφορα αναπτυξιακά στάδια, οι οποίοι παριστάνουν το πρότυπο σχηματισμού

των στομάτων και της εναπόθεσης φθορίζοντων συστατικών. Παρατηρήθηκε ότι και οι δύο

διαδικασίες προωθούνται με κατεύθυνση από την κορυφή προς τη βάση του ελάσματος κατά

το βασιπέταλο πρότυπο ανάπτυξης. Φαίνεται ότι η εναπόθεση φθορίζοντων συστατικών είναι

συνδυασμένη με την ανάπτυξη των στομάτων.


14. Karioti A., Kitsaki C.K., Zygouraki S., Ziobora M., Djeddi S., Skaltsa H. and

Liakopoulos G.* Occurrence of flavonoids in Ophrys (Orchidaceae) flower parts,

Flora 203, 602-609. (Impact factor 1.590, Ετεροαναφορές: 10)

Στην εργασία αυτή γίνεται ανατομική και χημική μελέτη των φλαβονοειδών στα ανθικά μέρη

τεσσάρων ειδών του γένους Ophrys. Η χημική σύσταση των ανθέων μελετήθηκε με

χρωματογραφικές και φασματοσκοπικές τεχνικές (φασματοσκοπία UV-Vis και

φασματοσκοπία 1H-NMR σε μια και δύο διαστάσεις). Η ιστοχημική μελέτη

πραγματοποιήθηκε μέσω μικροσκοπίας φθορισμού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα

φλαβονοειδή εντοπίζονται στον πρωτοπλάστη, ιδιαίτερα στην περιπυρηνική περιοχή, αλλά

και στην εφυμενίδα και τα κυτταρικά τοιχώματα των επιδερμικών και παρεγχυματικών

κυττάρων των σεπάλων. Ιδιαίτερα υψηλή ήταν η παρουσία των φλαβονοειδών στους

γυρεόσακους. Σύμφωνα με τις χημικές αναλύσεις, η χημική σύσταση μεταξύ των κυριότερων

ανθικών μερών (γυρεόσακοι, σέπαλα, γλωσσάριο και γυνοστήμιο) ήταν χαρακτηριστικά

διαφορετική τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά. Μεταξύ των ειδών, το είδος O. apifera περιείχε

έως και 6 φορές υψηλότερες συγκεντρώσεις συγκριτικά με τα υπόλοιπα τρία είδη. Στους

γυρεόσακους όλων των ειδών τα κυρίαρχα φλαβονοειδή ήταν τρία γλυκοσυλιωμένα

παράγωγα της κεμπφερόλης, τα Km 3-O-β-D-γλυκοσίδης, Km 3-O-β-D-ρουτινοσίδης και Km

3-O-β-D-ραμνοσίδης. Τα παραπάνω αποτελέσματα υποδηλώνουν όχι μόνο προστατευτικό

ρόλο των φλαβονοειδών έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας αλλά και πιθανή συσχέτιση τους

με την εξαρτώμενη από φλαβονοειδή γονιμότητα των γυρεοκόκκων η οποία είναι γνωστή από

άλλα φυτικά είδη.


15. Nikolopoulos D., Korgiopoulou C., Mavropoulos K., Liakopoulos G. and

Karabourniotis G.* 2008. Leaf anatomy affects the extraction of photosynthetic

pigments by DMSO. Talanta 76, 1265-1268.


To διμεθυλοσουλφοξείδιο (DMSO) είναι ένας ευρέως χρησιμοποιούμενος διαλύτης για την

εκχύλιση των χλωροφυλλών (Chls) από τα φύλλα των ανώτερων φυτών. Η μέθοδος

προτιμάται καθώς αποφεύγονται τα χρονοβόρα βήματα της λειοτρίβησης και φυγοκέντρησης

που απαιτούνται στην ακετονική εκχύλιση και τα εκχυλίσματα είναι σταθερά για μεγάλο

χρονικό διάστημα. Ωστόσο, η απόδοση της εκχύλισης αυτού του διαλύτη δεν είναι σταθερή

μεταξύ των φυτικών ειδών, ενώ τα ιδιαίτερα ανατομικά χαρακτηριστικά φύλλων που

ευθύνονται για αυτή την ανομοιομορφία παραμένουν άγνωστα. Προκειμένου να εξεταστεί η

επίδραση της ανατομίας φύλλων στην απόδοση εκχύλισης με DMSO (ως η συγκέντρωση των

Chls που μετράται με τη μέθοδο του DMSO ως % της συγκέντρωσης των Chls που μετρώνται

μετά από εκχύλιση με 80% ακετόνη), φύλλα από 19 φυτικά είδη με διαφορετικά ανατομικά

χαρακτηριστικά επωάστηκαν για 40 λεπτά σε DMSO στους 65 ° C. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα

ετεροβαρή φύλλα, τα οποία χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση των προεκτάσεων των

δεσμικών κολεών, έδειξαν χαμηλότερη απόδοση εκχύλισης με DMSO σε σύγκριση με τα

ομοβαρή φύλλα και τις βελόνες των κωνοφόρων. Μικροσκοπικές παρατηρήσεις ιστών

φύλλων επωασμένων με DMSO έδειξαν ότι οι προεκτάσεις των δεσμικών κολεών

συμπεριφέρονται ως ανατομικά φράγματα που εμποδίζουν τη διάχυση του DMSO εντός των

ετεροβαρών φύλλων, ακόμη και μετά από παρατεταμένη παραμονή τους στον διαλύτη. Η

επίδραση ήταν ισχυρότερη σε ετεροβαρή φύλλα που έχουν εκτεταμένες δομές. Η

αποτελεσματικότητα της εκχύλισης του DMSO σε αυτά τα φύλλα βελτιώθηκε με διήθηση υπό

κενό των δειγμάτων υπό την παρουσία θερμού διαλύτη (65 ° C).


16. Travlos I.S., Liakopoulos G., Karabourniotis G., Fasseas, C. and Karamanos, A.J.

2008. Circadian leaflet movements of Tylosema esculentum (Burch) A. Schreib, and

the abolishment of these diurnal movements by potassium deficiency. Journal of Arid

Environments, 72, 1745-1750. (Impact factor 1.623, Ετεροαναφορές: 4)

Το φυτό Tylosema esculentum (Burch) A. Schreib είναι ένα εκτατικά χρησιμοποιούμενο

ψυχανθές με ανθεκτικότητα στην ξηρασία, αυτοφυές στις ξηρές και ημίξηρες περιοχές της

Νότιας Αφρικής, το οποίο παράγει σπέρματα πλούσια σε πρωτεΐνες και έλαια καθώς και

κονδύλους οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ανθρώπινη κατανάλωση ή ζωοτροφή.

Στην εργασία αυτή διερευνήθηκε η φύση των χαρακτηριστικών κινήσεων των φύλλων αυτού

του είδους και οι πιθανές επιδράσεις του καλίου σε αυτές. Ο ρυθμός των κινήσεων του φύλλου

διατηρήθηκε υπό συνεχές σκότος και σε διάφορα καθεστώτα θερμοκρασίας ενώ παρουσίασε

συγχρονισμό με την εναλλαγή της φωτοπεριόδου. Ουσιαστικά, αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει

την ενδογενή φύση των φύλλων του T. esculentum, αφού αυτά εμφανίζουν όλα τα κύρια

κριτήρια των κιρκάδιων βιολογικών ρυθμών. Επίσης στην εργασία διασαφηνίζεται ο κρίσιμος

ρόλος του καλίου στις κινήσεις αυτές και, κατά συνέπεια στο σύνολο της οικονομίας νερού

του φυτού δεδομένου ότι διαπιστώθηκε απουσία κινήσεων των φύλλων υπό συνθήκες

ανεπάρκειας καλίου. Το αποτέλεσμα αυτό πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη για τις

μελλοντικές προσπάθειες της καλλιέργειας του φυτού σε ξηρά και ημίξηρα περιβάλλοντα.


17. Liakopoulos G., Stavrianakou S., Nikolopoulos D., Karvonis, E., Vekkos K.-A.,

Psaroudi V.C. and Karabourniotis G. Quantitative relationships between boron and

mannitol concentrations in phloem exudates of Olea europaea leaves under

contrasting boron supply conditions. Plant and Soil 323, 177-186.


Το φαινόμενο της επανεκκίνησης του βορίου (BR) εμφανίζεται σε φυτά που συνθέτουν και

διακινούν μέσω του ηθμού σύμπλοκα βορικού οξέος-πολυολών. Σύμφωνα με προηγούμενες

μελέτες υφίσταται μία ποσοτική σχέση μεταξύ ρυθμού εξόδου πολυολών και BR. Στην

εργασία αυτή εξετάζεται εάν η διακίνηση μαννιτόλης σχετίζεται ποσοτικά με την BR σε φυτά

ελιάς υποδηλώνοντας έτσι την ύπαρξη ικανότητας εγκλιματισμού υπό συνθήκες

περιορισμένου βορίου. Φυτά ελιάς καλλιεργήθηκαν κάτω από διαφορετικές συγκεντρώσεις

βορίου στο υπόστρωμα οι οποίες κυμαίνονταν από επαρκείς (23 μΜ, μάρτυρας) έως

ανεπαρκείς ή μηδενικές (0,5 μΜ ή 0 μΜ). Μέτρηση του βορίου στα εξιδρώματα του

φλοιώματος των φύλλων (BP) έδειξε ότι, ενώ το βόριο επανεκκινήθηκε σε κάθε περίπτωση,

τα απόλυτα ποσά του στο φλοίωμα ήταν χαμηλότερα κάτω από ανεπαρκείς ή μηδενικές

συγκεντρώσεις βορίου σε σχέση με τον μάρτυρα. Ωστόσο, η BR από ώριμα φύλλα των

χειρισμών 0,5 μΜ ή 0 μΜ διατηρήθηκε σε σχετικά υψηλά επίπεδα σε σχέση με τις ποσότητες

του βορίου που είναι διαθέσιμες στα κύτταρα αυτών των φύλλων, υποδεικνύοντας μια

στρατηγική των φύλλων αυτών να επανεκκινούν κατά προτεραιότητα το βόριο εις βάρος των

ίδιων των κυτταρικών τους αποθεμάτων. Παράλληλα, στις παραπάνω μεταχειρίσεις, η

συγκέντρωση της μαννιτόλης στο εξίδρωμα του χυμού του ηθμού (ΜΡ) ήταν έως και δύο

φορές υψηλότερη, με αποτέλεσμα η αναλογία μαννιτόλης προς βόριο στο φλοίωμα (ΜΡ/ ΒΡ),

να είναι μία έως πέντε φορές υψηλότερη σε σύγκριση με τον μάρτυρα. Επιπλέον, και οι δύο

παράμετροι, MP και MP/BP συσχετίστηκαν αρνητικά με τη συγκέντρωση βορίου στα

κύτταρα των φύλλων υποδηλώνοντας την τάση για BR κάτω από συνθήκες έλλειψης βορίου.

Συμπερασματικά, σε αυτό το φυτικό είδος, η παρουσία της μαννιτόλης στον χυμό του ηθμού

μπορεί να εμπλέκεται στην προώθηση της BR υπό συνθήκες ανεπαρκούς εξωτερικής παροχής

του βορίου.


18. Stavrianakou S., Liakopoulos G., Miltiadou D., Markoglou A.N., Ziogas B.N.,

Karabourniotis G. 2010. Antifungal and antibacterial capacity of extracted material

from non-glandular and glandular leaf hairs applied at physiological concentrations.

Plant Stress 4, 25-30. (Non-ISI Indexed)

Οι μη-αδενώδεις τρίχες είναι επιδερμικά εξαρτήματα που έχουν θεωρηθεί ως ένα πιθανό

μηχανικό φράγμα που συμμετέχει στη μη-ειδική ανθεκτικότητα των φυτών στα παθογόνα.

Στην εργασία αυτή ερευνήθηκε εάν η παρουσία δευτερογενών μεταβολιτών σε αυτές τις

δομές μπορεί επίσης να παρέχει μια πιθανή χημική γραμμή άμυνας των επιφανειών των

φυτών έναντι των παθογόνων. Μεθανολικά εκχυλίσματα από απομονωμένες μη-αδενώδεις

τρίχες φύλλων των φυτών Olea europaea και Quercus ilex αξιολογήθηκαν έναντι ενός

αριθμού φυτοπαθογόνων βακτηρίων και μυκήτων σε συγκεντρώσεις που προσομοιάζουν με

αυτές των ίδιων ουσιών στην επιφάνεια των φύλλων. Επιπλέον, δοκιμάστηκαν απομονωμένα

εκκρίματα των αδένων τριχών των φυτών Dittrichia viscosa και Cistus creticus, που

περιέχουν μίγματα δευτερογενών μεταβολιτών με τεκμηριωμένη υψηλή αντιμικροβιακή

δράση. Σύμφωνα με τις βιοδοκιμές, το μίγμα των μεταβολιτών των μη-αδενωδών τριχών

ανέστειλε την ανάπτυξη της πλειοψηφίας των βακτηρίων καθώς και τη βλάστηση των

σπορίων και τη μυκηλιακή ανάπτυξη των ειδών μυκήτων που εξετάστηκαν. Η

παρεμποδιστική δράση των φυτικών υλικών ήταν εξαρτώμενη τόσο από το φυτικό είδος όσο

και από το είδος του παθογόνου, αλλά σε όλες τις περιπτώσεις ήταν ασθενέστερη από εκείνη

που παρουσιάζουν τα εκκρίματα των αδενωδών τριχών. Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την

υπόθεση ότι οι δευτερογενείς μεταβολίτες του στρώματος των μη-αδενωδών τριχών μπορούν

να δημιουργήσουν ένα χημικώς δυσμενές περιβάλλον ενάντια στην είσοδο και διασπορά των

παθογόνων μικροοργανισμών στο εσωτερικό των φύλλων.


19. Dimou M., Venieraki A., Liakopoulos G., Katinakis P. 2010. Cloning,

characterization and transcriptional analysis of two phosphate acetyltransferase

isoforms from Azotobacter vinelandii. Molecular Biology Reports 38, 3653-3663.


Το οξικό οξύ είναι άφθονο στο έδαφος συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στον κύκλο του

άνθρακα στη φύση. Η φωσφοροακετυλοτρανσφεράση (Pta, ΕΚ 2.3.1.8) καταλύει την

αντιστρεπτή μεταφορά της ακετυλο ομάδας από το φωσφοροακετύλιο στο CoA προς

σχηματισμό ακετυλο-CoA και ανόργανου φωσφόρου, συμμετέχοντας σε αντιδράσεις

αφομοίωσης / ανομοίωση του οξικού οξέος. Στην παρούσα μελέτη, αποδείχθηκε ότι το

Azotobacter vinelandii, ένα αζωτοδεσμευτικό βακτήριο που διαβιεί σε ελεύθερη μορφή στο

έδαφος, διαθέτει δύο ισομορφές της φωσφοροακετυλοτρανσφεράσης τύπου ΙΙ, την AvPTA-1

και την AvPTA-2, με διαφορετικές κινητικές ιδιότητες. Κατά την κατεύθυνση σχηματισμού

του ακετυλο-CoA, η AvPTA-1 έχει χαμηλότερη συγγένεια για το φωσφοροακετύλιο και

υψηλότερη συγγένεια για το CoA από ότι η AvPTA-2, ενώ κατά την κατεύθυνση σχηματισμού

του φωσφοροακετυλίου η δραστικότητα μετρήθηκε μόνο για την AvPTA-1. Ο ποσοτικός

προσδιορισμός των προτύπων έκφρασης τους με RT-qPCR έδειξε ότι αμφότερα τα γονίδια

εκφράζονται κατά τη διάρκεια της εκθετικής ανάπτυξης σε γλυκόζη ή οξικό ενώ

υποεκφράζονται στη στατική φάση. Η διαθεσιμότητα του αμμωνίου κατά την ανάπτυξη σε

οξικό οξύ είχε ως αποτέλεσμα θετική ρύθμιση της έκφρασης μόνο της Avpta-2. Περαιτέρω, τα

μοτίβα γονιδιακής έκφρασης των άλλων σχετιζόμενων γονιδίων ερευνήθηκαν επίσης,

προκειμένου να κατανοηθεί η επιρροή κάθε μονοπατιού στην αφομοίωση / ανομοίωση του

οξικού οξέος.


20. Dimou M., Venieraki A., Liakopoulos G., Kouri E.D., Tampakaki A., Katinakis P.

2011. Gene expression and biochemical characterization of Azotobacter vinelandii

cyclophilins and protein interaction studies of the cytoplasmic isoform with dnaK and

lpxH. Journal of Molecular Microbiology and Biotechnology 20, 176-190.


Το αζωτοδεσμευτικό βακτήριο εδάφους Azotobacter vinelandii διαθέτει δύο κυκλοφιλίνες, οι

οποίες συνίστανται από μια υποθετική κυτταροπλασματική και μια περιπλασική ισομορφή,

που ονομάζονται ως AvPPIB και AvPPIA, αντίστοιχα. Αμφότερες οι ανασυνδυασμένες

κυκλοφιλίνες έχουν καθαρισθεί και η πεπτιδυλ-προλυλ cis / trans δράση ισομεράσης έναντι

των συνθετικών πεπτιδίων Suc-Ala-Xaa-Pro-Phe-ρΝΑ έχει χαρακτηριστεί. Η ειδίκευση των

δύο κυκλοφιλινών ως προς το υπόστρωμα είναι τυπική για βακτηριακές κυκλοφιλίνες, με το

Suc-Ala-Ala-Pro-Phe-ρΝΑ να είναι το πιο γρήγορα καταλυόμενο υπόστρωμα. Η

κυτταροπλασματική κυκλοφιλίνη εμφανίζει επίσης μια λειτουργία συνοδού στη θερμική

δοκιμασία συσσωμάτωσης της κιτρικής συνθάσης. Χρησιμοποιώντας ποσοτική PCR

πραγματικού χρόνου, RT-PCR, αποδείχθηκε ότι η AvppiB εκφράζεται κάτω διάφορες

φυσιολογικές παραμέτρους και συνθήκες ανάπτυξης, κυρίως ρυθμιζόμενη θετικά από οξικό

οξύ και υποεκφραζόμενη κατά τη στατική φάση ανάπτυξης, ενώ η AvppiA δείχνει μία τάση

για καταστολή της δράσης της υπό τις συνθήκες των δοκιμών. Περαιτέρω, ταυτοποιήθηκε η

συνοδή πρωτεΐνη dnaK και η υδρολάση της UDP-2, 3-διακυλογλυκοζαμίνης lpxH ως πιθανοί

παράγοντες οι οποίοι αλληλεπιδρούν με την AvPPIB και η φυσική αλληλεπίδρασή τους

καταδείχθηκε με μελέτες συνέκφρασης. Αύξηση στη ενεργότητας της AvPPIB ΡΡiάσης

παρουσία της AvdnaK και αντίστοιχη μείωση παρουσία της AvlpxH επιβεβαίωσε περαιτέρω

κάθε αλληλεπίδραση. Ωστόσο, η ενεργότητα ΡΡiάσης δεν φαίνεται να είναι απαραίτητη για

τις αλληλεπιδράσεις δεδομένου ότι μεταλλάξεις στο ενεργό κέντρο της AvPPIB εξακολουθούν

να αλληλεπιδρούν με τις lpxH και dnaK, ενώ η ελάσσονα ενεργότητα ΡΡiάσης τους δεν

δύναται να ρυθμιστεί από την αλληλεπίδραση.


21. Fernández V., Khayet M., Montero-Prado P., Heredia-Guerrero J.A., Liakopoulos

G., Karabourniotis G., del Río V., Domínguez E., Tacchini I., Nerín C., Val J. and

Heredia A. 2011. New insights into the properties of pubescent surfaces: the peach

fruit (Prunus persica Batsch) as a model. Plant Physiology 156, 2098-2108.


Η επιφάνεια του ροδάκινου (Prunus persica ‘Calrico’) καλύπτεται από ένα πυκνό στρώμα

τριχώματος, το οποίο μπορεί να εξυπηρετήσει διάφορες αμυντικές λειτουργίες. Με στόχο τη

συσχέτιση δομής και λειτουργίας, μελετήθηκε η χημική σύνθεση, η μορφολογία, και η

υδροφοβικότητα της επιδερμίδας του ροδάκινου ως μοντέλο τριχωτής φυτικής επιφάνειας.

Διακριτά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά παρατηρήθηκαν στο τρίχωμα έναντι της

απομονωμένης εφυμενίδας. Η εφυμενίδα αποτελείται από 53%, κουτάνη, 27% κηρούς, 23%

κουτίνη, και 1% παράγωγα υδροξυκινναμικού οξέος (κυρίως φερουλικό και π-κουμαρικό οξύ).

Οι τρίχες καλύπτονται από ένα λεπτό στρώμα εφυμενίδας που περιέχει 15% κηρούς και 19%

κουτίνη και πληρώνονται από πολυσακχαρίτες (63%) που περιέχει παράγωγα

υδροξυκινναμικού οξέος και φλαβονοειδή. Η ελεύθερη ενέργεια επιφανείας, η πολικότητα,

και το έργο της πρόσφυσης των ανέπαφων και αποτριχωμένων επιφανειών του ροδάκινου

υπολογίστηκαν από μετρήσεις της γωνίας επαφής του νερού, της γλυκερόλης, και του

διιωδομεθανίου. Η απομάκρυνση των τριχών από την επιφάνεια αύξησε την πολικότητα από

3,8% (ανέπαφη επιφάνεια) σε 23,6% και μείωσε την συνολική ελεύθερη ενέργεια επιφανείας

κυρίως λόγω της μείωσης στην μη πολική συνιστώσα του. Η εξαγωγή των κηρών και η

απομάκρυνση των τριχών οδήγησαν σε υψηλότερους ρυθμούς αφυδάτωσης. Ωστόσο, το

τρίχωμα βρέθηκε να έχει υψηλότερη ικανότητα προσρόφησης νερού σε σύγκριση με

απομονωμένες εφυμενίδες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η επιφάνεια του ροδάκινου

αποτελείται από δύο διαφορετικά υλικά που προκαλούν μια κλίση πολικότητας: το τρίχωμα,

το οποίο έχει υψηλότερη ελεύθερη ενέργεια επιφανείας και υψηλότερη συνιστώσα διασποράς

και την υποκείμενη εφυμενίδα η οποία έχει χαμηλότερη ελεύθερη ενέργεια επιφανείας και

υψηλότερη πολικότητα επιφάνειας. Η σημασία των δεδομένων που αφορούν στην

αλληλεπίδραση μεταξύ νερού και φυτικών επιφανειών συζητείται εντός ενός φυσιολογικού

πλαισίου.


22. Liakopoulos G., Psaroudi V., Stavrianakou S., Nikolopoulos D., Karabourniotis G.

2012. Acclimation of eggplant (Solanum melongena) to low boron supply. Journal of

Plant Nutrition and Soil Science 175, 189-195. (Impact factor 2.102)

Η ενεργή απορρόφηση μέσω του ριζικού συστήματος καθώς και η επανακινητοποίηση του

βορίου (Β) έχουν γίνει αποδεκτοί ως μηχανισμοί που συμβάλλουν στην θρεπτική απόδοση

των φυτών κάτω από χαμηλή διαθεσιμότητα βορίου. Στην εργασία αυτή εξετάστηκε η ύπαρξη

των παραπάνω μηχανισμών στο φυτό της μελιτζάνας (Solanum melongena L.)

τροφοδοτούμενα είτε με υπερεπαρκή (100; M, B +) είτε χαμηλά (7,5; M, B-) επίπεδα B στο

μέσο ανάπτυξης μέσω υδροπονικής καλλιέργειας. Η ελλειμματική μεταχείριση δεν ήταν

περιοριστική για την ανάπτυξη αποφεύγοντας έτσι τις παρενέργειες και την διαταραχή των

μηχανισμών εγκλιματισμού των φυτών. Η επαγωγή ενός μηχανισμού δημιουργίας υψηλής

συγκέντρωσης Β ήταν εμφανής στις ρίζες καθώς η συγκέντρωση Β στο ξύλωμα μειώθηκε

μόλις κατά 23% στη μεταχείριση Β- σε σύγκριση με τα φυτά Β+, δηλαδή, η συγκέντρωση του

Β των ριζών ήταν υψηλότερη κατά ένα συντελεστή 2,7 σε σχέση με τη συγκέντρωση του Β

στο εξωτερικό διάλυμα. Η συγκέντρωση Β μειώθηκε κατά 33% και κατά 40% στα νέα πλήρως

εκπτυγμένα φύλλα και στα ώριμα φύλλα αντίστοιχα. Μεγαλύτερες διαφορές παρατηρήθηκαν

στο διαλυτό κλάσμα του Β που μειώθηκε κατά 65% στα ώριμα φύλλα. Ωστόσο, οι

συγκεντρώσεις διαλυτού Β στα αναπτυσσόμενα φύλλα ήταν σχεδόν ίσες για αμφότερες τις

μεταχειρίσεις εμφανίζοντας ένα μοτίβο που παρατηρείται συνήθως σε φυτά με δυνατότητα

επανακινητοποίησης του Β. Από την άλλη πλευρά, οι ποσότητες του Β που εξάγονταν στο

χυμό του ηθμού ήταν μικρές σε σύγκριση με άλλα είδη στα οποία το Β εμφανίζει υψηλή

κινητικότητα. Ο ρυθμός εξόδου Β από τα φύλλα παραγωγούς αυξήθηκε ελαφρώς κάτω από

χαμηλή διαθεσιμότητα Β, ενώ εκείνο της σακχαρόζης δεν επηρεάστηκε. Συμπερασματικά, ο

μηχανισμός ανάπτυξης υψηλής συγκέντρωσης Β στη ρίζα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της

ανεπάρκειας Β στη μελιτζάνα ενώ η επανακινητοποίηση του Β ενώ μπορεί επίσης να

συμβάλει σε χαμηλότερο βαθμό.


23. Liakopoulos G., Spanorigas, I. 2012. Foliar anthocyanins in Pelargonium ×

hortorum are unable to alleviate light stress under photoinhibitory conditions.

Photosynthetica 50, 254-262. (Impact factor 1.558, Ετεροαναφορές: 5)

Τα φωτοσυνθετικά όργανα χαρακτηρίζονται συχνά από συσσώρευση ανθοκυανινών είτε στην

επιδερμίδα είτε στα κύτταρα του μεσοφύλλου προσδίνοντας στους ιστούς αυτούς ένα

πορφυρό-καστανό χρωματισμό. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση ότι αυτές οι χρωστικές

προστατεύουν τους υποκείμενους χλωροπλάστες από υπερβολικές εντάσεις φωτός, επειδή

απορροφούν φωτόνια της φωτοσυνθετικά ενεργού φασματικής περιοχής. Ωστόσο, ο

φωτοπροστατευτικός ρόλος των ανθοκυανινών δεν έχει αναμφίβολα αποδειχθεί σε ένα ευρύ

φάσμα ειδών. Σε αυτή τη μελέτη, συγκρίθηκαν πράσινες και κόκκινες περιοχές των φύλλων

του Pelargonium × hortorum, με τις τελευταίες να διαθέτουν κλιμακούμενα επίπεδα

ανθοκυανινών, μέσω ανάλυσης των περιεχομένων χρωστικών και in vivo φθορισμού

χλωροφύλλης παλμικής διαμόρφωσης εύρους σήματος. Ανάλυση απόσβεσης της επαγωγής

και καμπύλες χαλάρωσης στο σκοτάδι της αργής κινητικής του φθορισμού έδειξαν ότι σε

συνθήκες φωτοαναστολής [εφαρμόζοντας ένταση φωτός υπερκορεσμού ίση με 1600 μmol m-2

s-1 λευκού φωτός σε χαμηλή (4 °C) θερμοκρασία], οι κόκκινες περιοχές ήταν τουλάχιστον

εξίσου ευαίσθητες στη φωτοπαρεμπόδιση με τις πράσινες περιοχές του φύλλου. Ειδικότερα,

τα επίπεδα φωτοαναστολής έτειναν να είναι ανάλογα προς τα επίπεδα συσσώρευσης

ανθοκυανινών υποδηλώνοντας ότι το χαρακτηριστικό αυτό ήταν ενδεικτικό της πιθανότητας

φωτοαναστολής. Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης δείχνουν ότι οι ανθοκυανίνες των

αντίστοιχων περιοχών των φύλλων του φυτού Pelargonium δεν παρέχουν κάποιο

φωτοπροστατευτικό πλεονέκτημα.


24. Tsaniklidis G., Delis C., Liakopoulos G., Karapanos I., Katinakis P., Passam H.C.,

Aivalakis G. Induced parthenocarpic cherry tomato fruits did not shown significant

differences in L-ascorbate content but showed different pattern in GalLDH and GME

expression. Plant Growth Regulation, 68, 493-502.


Η παρθενοκαρπία στη τομάτα συχνά επάγεται από αυξίνες ώστε να ξεπεραστούν τα

προβλήματα γονιμοποίησης που οφείλονται στις χαμηλές θερμοκρασίες. Για να εκτιμηθεί η

επίδραση αυτής της γεωπονικής πρακτικής στη φυσιολογία και τη διατροφική αξία των

καρπών τομάτας ‘cherry’ προσδιορίστηκαν τα επίπεδα του L-ασκορβικού οξέος, η έκφραση

και ο ανοσοεντοπισμός της γαλακτονο-1,4-λακτόνης και την έκφραση της 3 ', 5'-επιμεράσης

της GDP-μαννόζης, βασικών γονιδίων της βιοσύνθεσης του ασκορβικού οξέος. Τα επίπεδα

του ασκορβικού οξέος δεν διέφεραν μεταξύ ένσπερμων και παρθενοκαρπικών καρπών ενώ η

σχετική έκφραση των γονιδίων της αφυδρογονάσης της γαλακτονο-1,4-λακτόνης και της 3 ',

5'-επιμεράσης της GDP-μαννόζης έδειξε κάποιες σημαντικές διαφορές μεταξύ ένσπερμων και

παρθενοκαρπικών καρπών. Το σήμα του ανοσοεντοπισμού της αφυδρογονάσης της

γαλακτονο-1,4-λακτόνης ήταν ισχυρότερο στα ωάρια και τα έμβρυα των ώριμων σπερμάτων

των καρπών. Τα δεδομένα μας υποδεικνύουν ότι αν και υπήρχαν διαφορές στην έκφραση των

γονιδίων και στον εντοπισμό των ενζύμων, αυτές δεν προκαλούν διαφορές στην

περιεκτικότητα του ασκορβικού οξέος παρθενοκαρπικών καρπών οι οποίοι παράγονται με

εφαρμογή αυξίνης.


25. Sumbele S., Fotelli M.N., Nikolopoulos D., Tooulakou G., Liakoura V., Liakopoulos

G., Bresta P., Dotsika E., Adams M.A., Karabourniotis G. 2012. Photosynthetic

capacity is negatively correlated with the concentration of leaf phenolic compounds

across a range of different species. AoB PLANTS 2012: pls025;

doi:10.1093/aobpla/pls025 (Impact Factor 2.079)

Οι φαινολικές ενώσεις είναι η πλέον μελετημένη κλάση δευτερογενών μεταβολιτών λόγω των

σημαντικών προστατευτικών-αμυντικών ρόλων τους και της υψηλής συγκέντρωσής τους

στους φυτικούς ιστούς. Ωστόσο, οι μελέτες της σχέσης μεταξύ των παραμέτρων ανταλλαγής

αερίων και της συγκέντρωσης των φαινολικών ενώσεων των φύλλων (ολικών φαινολικών

(TP) και συμπυκνωμένων ταννινών (CT)) σε ένα ευρύ φάσμα των ειδών είναι περιορισμένες.

Με βάση τα παραπάνω, στην παρούσα εργασία τέθηκε το ερώτημα: υπάρχει κάποια

συσχέτιση μεταξύ φωτοσυνθετικής ικανότητας (Amax) και TP και CT εξετάζοντας φυτικά

είδη από ποικίλα οικοσυστήματα διαφορετικών ηπείρων; Για την απάντηση του παρπάνω

ερωτήματος, εξετάστηκε μια πληθώρα από λειτουργικές και δομικές παραμέτρους 49

φυτικών ειδών τα οποία ακολουθούν διαφορετικές στρατηγικές ανάπτυξης από πέντε σημεία

δειγματοληψίας που βρίσκονται στην Ελλάδα και την Αυστραλία. Οι σχέσεις μεταξύ

διαφόρων χαρακτηριστικών των φύλλων αναλύθηκαν με την βοήθεια ανάλυσης

παλινδρόμησης και ανάλυσης κύριων συνιστωσών. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια

αρνητική σχέση μεταξύ των ΤΡ και CT και της Amax μεταξύ των διαφόρων ειδών φυτών,

στρατηγικών ανάπτυξης και θέσεων δειγματοληψίας, ανεξάρτητα της έκφρασης της Amax

(ως προς μάζα, φυλλική επιφάνεια ή περιεχόμενο άζωτο). Η ανάλυση κύριων συνιστωσών

έδειξε ότι οι υψηλές συγκεντρώσεις των CT και ΤΡ σχετίζονται με παχιά, πυκνά φύλλα με

χαμηλή περιεκτικότητα σε άζωτο. Αυτός ο τύπος φύλλων χαρακτηρίζεται από χαμηλή

ανάπτυξη, χαμηλές τιμές Amax και διαπνοής, και είναι κοινός σε περιβάλλοντα με χαμηλή

διαθεσιμότητα νερού και θρεπτικών συστατικών, υψηλές θερμοκρασίες και εντάσεις

φωτεινής ακτινοβολίας. Επομένως, οι υψηλές συγκεντρώσεις των CT και ΤΡ σε τέτοια φύλλα

είναι συμβατές με τις προστατευτικές και αμυντικές λειτουργίες οι οποίες τους αποδίδονται.

Τα αποτελέσματα δείχνουν μια λειτουργική ενοποίηση μεταξύ του κέρδους σε άνθρακα και

της συγκέντρωσης των φαινολικών ενώσεων των φύλλων που αντανακλά την αντίρροπη

σχέση μεταξύ των αναγκών σε ανάπτυξη και των απαιτήσεων σε αμυντική θωράκιση,

ανάλογα με τη στρατηγική ανάπτυξης που έχει υιοθετηθεί από το κάθε φυτικό είδος.


26. Bouranis D.L., Chorianopoulou S.N., Dionias A., Sofianou G., Thanasoulas A.,

Liakopoulos G., Nikolopoulos D. 2012. Comparison of the S-, N- or P-deprivations’

impact on stomatal conductance, transpiration and photosynthetic rate of young

maize leaves. American Journal of Plant Sciences 3: 1058-1065; doi:

10.4236/ajps.2012.38126 (Non-ISI Indexed)

Στην εργασία αυτή, φυτά αραβοσίτου (Zea mays) ηλικίας επτά ημερών καλλιεργήθηκαν

υδροπονικά για δέκα ημέρες σε θρεπτικά διαλύματα ελλειμματικά σε θρεπτικά στοιχεία

έναντι των φυτών μαρτύρων τα οποία καλλιεργήθηκαν σε πλήρες διάλυμα. Μελετήθηκε η

επίδραση της στέρησης S-, Ν- ή P- στη μέση στοματική αγωγιμότητα (gs), τον ρυθμό διαπνοής

(Ε) και τον ρυθμό φωτοσύνθεσης (Α), καθώς επίσης και η επίδραση στην ολική ξηρή μάζα του

ελάσματος (DM), την ποσότητα νερού (W) και το μήκος και το εμβαδόν της φυλλικής

επιφανείας (Sa). Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε ανάλυση χρονολογικών σειρών των δεικτών

απόκρισης κάθε παραμέτρου (Rr), δηλαδή των τιμών κάθε μεταχείρισης διαιρεμένων με την

αντίστοιχη τιμή του μάρτυρα. Υπό συνθήκες στέρησης S, η Rr των παραμέτρων gs, Ε και Α

παρουσίασε διακυμάνσεις εντός μιας ζώνης διακύμανσης ±15%, οριζόμενη ως η ζώνη

ελέγχου, ενώ εκείνες των DM, W και Sa περιελάμβαναν ταλάντωση κατά τη διάρκεια των

πρώτων ημερών και απόκλιση αργότερα, παρουσιάζοντας απόκλιση κατά τη διάρκεια της

δέκατης ημέρας. Υπό συνθήκες στέρησης N, όλες οι χρονολογικές σειρές Rr εκτός της

φωτοσύνθεσης, περιελάμβαναν πρώιμες αποκλίσεις από τη ζώνη ελέγχου χωρίς ανάκαμψη. Η

απόκλιση από τη ζώνη ελέγχου εμφανίστηκε κατά την 4η ημέρα. Υπό συνθήκες στέρησης P,

όλες οι χρονολογικές σειρές Rr έδειξαν ταλαντώσεις εντός της ζώνης ελέγχου. Τα πρότυπα της

στέρησης P προσομοίασαν με αυτά της στέρησης S. Σε σύγκριση με τη στέρηση S, οι

ταλαντώσεις της μεταχείρισης Ρ- κινήθηκαν εντός μιας ευρύτερης ζώνης. Γραμμικές

συσχετίσεις μεταξύ των διαφόρων σειρών Rr βρέθηκαν μεταξύ των παραμέτρων gs-Ε, gs-Α, Ε-

Α, DM-W και DM-Sa. Συμπερασματικά, η επίδραση της στέρησης P εμφανίστηκε σε πρώιμο

στάδιο και περιελάμβανε μια φάση ανάκαμψης, η επίδραση της στέρησης N εμφανίστηκε

νωρίς χωρίς φάση ανάκαμψης, ενώ εκείνη της στέρησης S εμφανίστηκε αργότερα,

χαρακτηριζόμενη μάλλον ως ασθενέστερη σε σύγκριση με την επίπτωση της στέρησης του P.


27. Tassoula, L., Papafotiou, M., Liakopoulos, G., Kargas, G. 2015. Growth of the native

xerophyte Convolvulus cneorum L. on an extensive mediterranean green roof under

different substrate types and irrigation regimens. HortScience 50: 1118-1124.


Στην εργασία αυτή, εξετάστηκε η δυνατότητα αξιοποίησης του αυτοφυούς Μεσογειακού

ξηροφυτικού είδους Convolvulus cneorum σε εκτατικού τύπου πράσινες στέγες σε περιοχές

με ημίξηρο Μεσογειακού τύπου κλίμα. Η μελέτη διήρκεσε 27 μήνες εντός των οποίων

συμπεριλήφθηκαν τρεις καλοκαιρινές περίοδοι. Στόχος της εφαρμογής αυτής είναι η

δημιουργία πράσινων στεγών με τη χρήση εγγενών φυτικών ειδών ώστε να διατηρηθεί ο

τοπικός χαρακτήρας και η βιοποικιλότητα με ταυτόχρονη μείωση των αναγκών σε νερό και

μείωση του βάρους. Χρησιμοποιήθηκαν δύο τύποι υποστρώματος (κομπόστ, περλίτης και

ελαφρόπετρα με ή χωρίς τη συμμετοχή εδάφους) και δύο συχνότητες άρδευσης (κάθε πέντε ή

επτά ημέρες). Παρά τις διαφορές στην ανάπτυξη η οποία ήταν μέγιστη στο μίγμα με εδαφικό

υλικό και συχνή άρδευση, τα μορφολογικά και αναπτυξιακά δεδομένα έδειξαν ότι και οι

τέσσερεις συνδυασμοί μεταχειρίσεων ήταν κατάλληλοι για την ανάπτυξη πράσινης στέγης

χρησιμοποιώντας το παραπάνω φυτό. Επίσης, δεδομένα της φωτοχημείας του

φωτοσυστήματος ΙΙ η οποία μελετήθηκε με την τεχνική της φθορισμομετρίας χλωροφύλλης

έδειξαν ότι η φυσιολογική κατάσταση των φυτών όλων των μεταχειρίσεων ήταν καλή χωρίς

τη συσσώρευση βλάβης στη φωτοσυνθετική συσκευή. Κατόπιν των παραπάνω, συστήνεται η

χρήση του παραπάνω φυτού σε μεσογειακού τύπου πράσινες στέγες σε υπόστρωμα χωρίς

έδαφος και με αραιή άρδευση.


28. Papafotiou, M., Tassoula, L., Liakopoulos, G., Kargas, G. 2016. Effect of substrate

type and irrigation frequency on growth of Mediterranean xerophytes on green roofs.

Acta Horticulturae 1108: 309-316. (Non-ISI Indexed)

Στην εργασία αυτή εξετάστηκε η δυνατότητα αξιοποίησης αυτοφυών ξηροφυτικών ειδών σε

εκτατικές πράσινες στέγες σε ημίξηρες μεσογειακές περιοχές, με στόχο τη διατήρηση του

τοπικού χαρακτήρα και της βιοποικιλότητας, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση νερού και το

βάρος της κατασκευής. Τρία φυτά, τα Convolvulus cneorum, Origanum dictamnus και

Sideritis athoa φυτεύτηκαν σε πειραματικά τεμάχια με υποδομή πράσινης στέγης, με δύο

διαφορετικούς τύπους υποστρώματος (κομπόστ, περλίτης και ελαφρόπετρα με ή χωρίς τη

συμμετοχή χώματος) και δύο συχνότητες άρδευσης (κάθε πέντε ή επτά ημέρες). Τα

αποτελέσματα για τους πρώτους 14 μήνες (δύο ξηρές περιόδους) καλλιέργειας έδειξαν ότι η

ανάπτυξη των φυτών C. cneorum και S. athoa προωθήθηκε από το υπόστρωμα με χώμα κατά

την πρώτη ξηρή περίοδο ενώ στη συνέχεια δεν υπήρξε διαφοροποίηση. Η συχνότητα

άρδευσης δεν επηρέασε τη διάμετρο του C. cneorum και του S. athoa, ενώ η διάμετρος του O.

dictamnus παρουσιάστηκε αυξημένη στο κανονικό επίπεδο άρδευσης, ιδιαίτερα όταν

αναπτύχθηκε σε υπόστρωμα με χώμα. Κατά τη διάρκεια της ξηράς περιόδου, η στοματική

αγωγιμότητα την ημέρα πριν από την άρδευση αυξήθηκε σε φυτά με αραιή άρδευση με

ενδείξεις υδατικής καταπόνησης. Η φωτοχημική απόδοση του φωτοσυστήματος II μία ημέρα

μετά την άρδευση δεν επηρεάστηκε από τη συχνότητα άρδευσης ή τον τύπο του

υποστρώματος. Το μέγεθος των φυτών και η καλυπτικότητα των τριών φυτικών ειδών στο

τέλος της περιόδου καλλιέργειας ήταν σχεδόν όμοια σε όλες τις μεταχειρίσεις.

Συμπερασματικά, προτείνεται η καλλιέργεια των ειδών αυτών σε υπόστρωμα χωρίς χώμα με

αραιή άρδευση.




G. 2016. Alarm photosynthesis: Calcium oxalate crystals as an internal CO2 source in

plants. Plant Physiology 171: 2577-2585.


Οι κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι μεταξύ των ζώων και των

φυτών. Στα χερσαία φυτά, οι κρύσταλλοι φθάνουν σε υψηλά ποσοστά της ξηρής βιομάζας,

έως 80%. Σχηματίζονται εντός συγκεκριμένων τύπων κυττάρων ενώ η συσσώρευσή τους

θεωρείται φυσιολογική διεργασία και όχι παθολογικό σύμπτωμα όπως στην περίπτωση των

ζώων. Παρά την ευρεία διάδοσή τους, οι γνώσεις μας για το σχηματισμό τους και τους

πιθανούς ρόλους τους είναι πολύ περιορισμένες. Στην εργασία αυτή δείχθηκε ότι οι

κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου του βλίτου (Amaranthus hybridus) παρουσιάζουν ημερήσια

διακύμανση στον όγκο με μια σταδιακή μείωση κατά τη διάρκεια της ημέρας και μια πλήρη

ανάκτησή του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σύμφωνα με την ισοτοπική τους σύσταση, οι

κρύσταλλοι δεν προέρχονται από τον άνθρακα της ατμόσφαιρας. Η μείωση της στοματικής

αγωγιμότητας (λόγω ξηρασίας ή εφαρμογής αμπσισικού οξέος) συνοδεύτηκε από αποδόμηση

των κρυστάλλων και αύξηση της δραστηριότητας της οξαλικής οξειδάσης η οποία μετατρέπει

το οξαλικό οξύ σε διοξείδιο του άνθρακα. Παρόμοια αποτελέσματα λήφθηκαν από έναν

αριθμό άλλων ειδών υπό συνθήκες ξηρασίας. Στο βλίτο, παρά το κλείσιμο των στομάτων, το

μεταβολικό προφίλ των φύλλων καθώς και δεδομένα φθορισμομετρίας χλωροφύλλης έδειξαν

ότι ο φωτοσυνθετικός μεταβολισμός παραμένει ενεργός. Από τα παραπάνω δεδομένα

φαίνεται πως οι κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου μπορούν να δράσουν ως ένα απόθεμα

άνθρακα το οποίο μπορεί να κινητοποιηθεί προσφέροντας συμπληρωματικά άνθρακα για τη

φωτοσύνθεση ιδιαίτερα υπό συνθήκες έλλειψης νερού. Η νέα αυτή φωτοσυνθετική οδός

αφομοίωσης με το προτεινόμενο όνομα 'φωτοσύνθεση κινδύνου' φαίνεται πως προσφέρει μια

σειρά από πλεονεκτήματα στα φυτά όπως οικονομία νερού, περιορισμό των απωλειών

άνθρακα στην ατμόσφαιρα και μικρότερη πιθανότητα φωτοπαρεμπόδισης, ρόλοι οι οποίοι

φαίνεται πως δικαιολογούν την ευρεία παρουσία της στο φυτικό βασίλειο.




G. 2016. Reevaluation of the plant “gemstones”: Calcium oxalate crystals sustain

photosynthesis under drought conditions. Plant Signaling and Behavior 11:

e1215793; doi: 10.1080/15592324.2016.1215793 (Non-ISI Indexed)

Τα χερσαία φυτά αντιμετωπίζουν συνεχώς το δίλημμα του να ανοίξουν τα στόματα για την

απρόσκοπτη διεξαγωγή της φωτοσύνθεσης με παράλληλες απώλειες πολύτιμου νερού ή να

κλείσουν τα στόματα ώστε να διαφυλάξουν το νερό εάν η αναπλήρωσή του είναι δύσκολη με

παράλληλο κόστος στην παραγωγή υδατανθράκων με τη φωτοσύνθεση. Στην εργασία αυτή,

προσεγγίζεται ο ρόλος των κρυστάλλων οξαλικού ασβεστίου ως δεξαμενών άνθρακα ο οποίος

μπορεί να κινητοποιηθεί για να συντηρήσει μια στοιχειώδους ταχύτητας φωτοσυνθετική

δραστηριότητα σε περιπτώσεις όπου τα φυτά κλείνουν τα στόματα ως απάντηση στο

παραπάνω δίλημμα. Οι κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου του βλίτου λειτουργούν ως δυναμικές

αποθήκες άνθρακα ενώ το αμπσισικό οξύ, ένα διασυστηματικό σήμα κινδύνου ενδεχομένως

να εμπλέκεται στον συντονισμό της παραπάνω λειτουργίας. Λόγω της δυσχερούς κατάστασης

στην οποία περιέρχονται τα φυτά όταν κινητοποιούν αυτή την οδό αφομοίωσης του άνθρακα,

ονομάσαμε την οδό αυτή 'φωτοσύνθεση κινδύνου'. Η τόσο αινιγματική και ταυτόχρονα

ευρείας διάδοσης παρουσία των κρυστάλλων οξαλικού ασβεστίου στα φυτά φαίνεται πως

διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην επιβίωση των φυτών.


31. Bouranis D.L., Chorianopoulou S.N., Dionias A., Liakopoulos G., Nikolopoulos D.

2016. Distribution profile of stomatal conductance and its interrelations to

transpiration rate and water dynamics in young maize laminas under sulfate

deprivation. Plant Biosystems 150: 264-273; doi: 10.1080/11263504.2014.984789


Στην εργασία αυτή, φυτά αραβοσίτου (Zea mays) ηλικίας επτά ημερών καλλιεργήθηκαν

υδροπονικά για δέκα ημέρες σε θρεπτικά διαλύματα ελλειμματικά σε άζωτο (-Ν).

Μελετήθηκαν τα πρότυπα κατανομής της στοματικής αγωγιμότητας, της διαπνοής και της

φωτοσυνθετικής ταχύτητας καθώς και αυτά της ξηρής μάζας, του νερού και μορφολογικών

χαρακτηριστικών των φύλλων φυτών με έλλειψη Ν σε σχέση με τον μάρτυρα. Οι διαφορές

καθώς και οι συσχετίσεις των παραμέτρων μεταξύ των ομάδων των φυτών μπορούν να

χρησιμοποιηθούν για την προσομοίωση της επίδρασης της έλλειψης Ν στα φύλλα.


1. Karabourniotis G.* and Liakopoulos G. 2005. Phenolic compounds in plant

cuticles: Physiological and ecological aspects, Advances in Plant Physiology, 8, 33-47

[R]

Στο άρθρο αυτό γίνεται ανασκόπιση της έως τώρα γνώσης σχετικά με την παρουσία

φαινολικών συστατικών στην εφυμενίδα. Η ύπαρξη των ουσιών αυτών εξετάζεται υπό το

πρίσμα της πιθανής σχέσης που μπορούν να έχουν με τους κυριότερους ρόλους του

εφυμενιδικού στρώματος. Είναι γνωστό ότι τα φαινολικά συστατικά σχετίζονται με την

αλληλεπίδραση των φυτών με το βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον. Προστατεύουν τα φυτικά

όργανα από προσβολές εχθρών και παθογόνων καθώς και από τη δυσμενή επίδραση

παραγόντων καταπόνησης του περιβάλλοντος όπως η υπεριώδης ακτινοβολία. Επίσης

λειτουργούν ως προσελκυστικά εποικονιαστών, ασκούν αλληλοπαθητική δράση και δρουν ως

χημικά σήματα για την αναγνώριση μεταξύ φυτών και μικροοργανισμών. Είναι επίσης

αξιόλογο το γεγονός ότι η συσσώρευση των μορίων αυτών είναι πολλές φορές αυστηρά

εντοπισμένη σε όργανα και ιστούς, ιδιαίτερα επιφανειακούς. Κύρια σημεία που

αναπτύσσονται στο άρθρο είναι η χημεία και η διάδοση των φαινολικών συστατικών της

εφυμενίδας, αναπτυξιακά χαρακτηριστικά και οι πιθανοί ρόλοι που μπορεί να επιτελούν στα

φυτά. Τέλος γίνεται μια σύνοψη μελλοντικών ερευνητικών κατευθύνσεων κατά την κρίση των

συγγραφέων.


2. Liakopoulos G., Nikolopoulos D. and Karabourniotis G. * The first step from light

to wine: Photosynthetic performance and photoprotection of grapevine (Vitis vinifera

L.) leaves. Functional Plant Science and Biotechnology, 1, 112-119 [R]

Στο άρθρο αυτό συνοψίζεται η τρέχουσα γνώση σχετικά με τα φωτοσυνθετικά και

φωτοπροστατευτικά χαρακτηριστικά του αμπελιού (Vitis vinifera L.). Γίνεται αναφορά στον

φωτοσυνθετικό μεταβολισμό, και τους μηχανισμούς εγκλιματισμού του φυτού σε ποικίλες

τιμές των περιβαλλοντικών παραμέτρων που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με τη

φωτοσύνθεση. Ακολούθως αναφέρονται ορισμένα ανατομικά και λειτουργικά

χαρακτηριστικά των φύλλων τα οποία σχετίζονται με τον εγκλιματισμό και την αντοχή σε

παράγοντες του περιβάλλοντος οι οποίοι προκαλούν καταπόνηση στους φυτικούς

οργανισμούς όπως οι υψηλές εντάσεις ακτινοβολίας και η έλλειψη νερού. Τέλος, αναφέρονται

οι κύριοι μηχανισμοί αποφυγής και ανθεκτικότητας έναντι των παραγόντων του

περιβάλλοντος που μπορούν να προκαλέσουν φωτοαναστολή και εκτίθενται οι λόγοι για τους

οποίους το συγκεκριμένο φυτικό είδος εμφανίζεται τόσο ικανό στο να την αποτρέπει.


3. Liakopoulos G.*, Stavrianakou S. and Karabourniotis G. Cellular boron: So many

interactions for such a few roles? Advances in Plant Physiology 10, 319-336 [R]

Tο άρθρο αυτό παρουσιάζει τα έως τώρα γνωστά σχετικά με τις χημικές ιδιότητες του βορίου

υπό τη μορφή κυρίως του βορικού οξέος στο κυτταρικό περιβάλλον και τους διευκρινισμένους

αλλά και πιθανούς άγνωστους φυσιολογικούς ρόλους του βορίου στα ανώτερα φυτά. Ενώ το

βορικό οξύ μπορεί να αλληλεπιδράσει χημικώς με μια πληθώρα κυτταρικών συστατικών, οι

έως σήμερα τεκμηριωμένοι ρόλοι του στο κύτταρο παραμένουν συγκριτικά ολιγάριθμοι με

συνέπεια η απαίτηση των φυτών σε βόριο να θεωρείται παράδοξη και σε μεγάλο βαθμό

ανεξήγητη. Στο κείμενο γίνεται μια προσέγγιση του παραπάνω παράδοξου, αναλύονται οι

τεχνικές ανάλυσης του κυτταρικού βορίου και των συμπλόκων του με διάφορα οργανικά

μόρια και προτείνονται πιθανοί φυσιολογικοί ρόλοι και πειραματικές προσεγγίσεις για την

απάντηση σχετικών υποθέσεων εργασίας.


4. Karabourniotis, G. Liakopoulos G., Nikolopoulos, D., Bresta, P., Stavroulaki, V. and

Sumbele, S. 2014. "Carbon gain vs. water saving, growth vs. defence": Two dilemmas

with soluble phenolics as a joker. Plant Science 227: 21-27 [R]


Στο άρθρο αυτό γίνεται ανασκόπηση της έως τώρα γνώσης σχετικά με τους ρόλους των

φαινολικών συστατικών στα χερσαία φυτά. Παρά το γεγονός ότι οι ουσίες αυτές θεωρούνται

ως όπλα του χημικού οπλοστασίου των φυτών έναντι των φυτοφάγων και των παθογόνων, ο

πρωταρχικός ρόλος για την εξέλιξή τους μπορεί να ήταν τελικά η αναντικατάστατη

προστασία που προσδίδουν έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας και οι αντιοξειδωτικές τους

ιδιότητες. Στα ξηρά κλίματα, τα φυτά συνεχώς αντιμετωπίζουν το δίλλημα του να ανοίξουν

τα στόματα για την απρόσκοπτη διεξαγωγή της φωτοσύνθεσης με παράλληλες απώλειες

πολύτιμου νερού ή να κλείσουν τα στόματα ώστε να διαφυλάξουν το νερό εάν η αναπλήρωσή

του είναι δύσκολη με παράλληλο κόστος στην παραγωγή υδατανθράκων με τη φωτοσύνθεση.

Η απάντηση στ αυτό το ερώτημα απαιτεί τις κατάλληλες ανατομικές και φυσιολογικές

τροποποιήσεις ώστε τα φυτά να διαθέτουν προστασία έναντι των παραγόντων καταπόνησης

όπως η υπεριώδης και ορατή ακτινοβολία. Φυτά που επιλέγουν την οικονομία νερού

συνθέτουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις φαινολικών συστατικών. Τελικά, σε διαειδικό

επίπεδο, η επιλογή αυτή οδηγεί σε μια ιδιόμορφη σχέση μεταξύ των φαινολικών συστατικών

και της φωτοσυνθετική ταχύτητας. Από την άλλη μεριά, η συσσώρευση φαινολικών

συστατικών στα αντίστοιχα φυτικά είδη παρέχει επίσης την κατάλληλη αμυντική θωράκιση

καθώς οι ουσίες αυτές λειτουργούν ως προοξειδωτικά, αντιτροφικά και τοξικά μόρια. Έτσι,

τα φαινολικά συστατικά ως βιοχημικοί μπαλαντέρ μπορούν να απαντήσουν και στο δίλημμα

ανάπτυξη ή άμυνα.

Documents

Βιογραφικό για τους Η/Υ. - efp.aua.grefp.aua.gr/sites/efp.aua.gr/files/CV_Liak_EL.pdf · 4. Λιακόπουλος Γ., Γ. Καραμπουρνιώτης, 2000