Disclaimer: The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or such information by the recipient or other persons in whatever manner. Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct. This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in the companies mentioned herein.

Highlight

ตามทมกระแสขาวความเปนไปไดทองคการการบนพลเรอนระหวางประเทศ หรอ ICAO จะปรบลดอนดบความนาเชอถอดานความปลอดภยของกรมการบนพลเรอนไทย อไอซมองวาเหตการณดงกลาวอาจสงผลตอเนองใหสถาบนประเมนมาตรฐานอนๆ ท าการทบทวนมาตรฐานดานความปลอดภยทางการบนของไทย ดงจะเหนไดจาก US FAA ขอเขาตรวจสอบและประเมนไทยในเดอนกรกฎาคมทจะถงน

อไอซประเมนหากไทยถกปรบลดอนดบความนาเชอถอจากสถาบนการบนนานาชาต จะสงผลกระทบตอความนาเชอถอและความนยมตอสายการบนของไทยและตอเนองไปยงตนทนการด าเนนงานทจะสงขน นอกจากน สายการบนไทยจะตองเผชญกบการแขงขนทเขมขนขนจากเขามาของสายการบนตางชาต โดยสายการบนเชาเหมาล าจะเปนกลมทเสยเปรยบมากทสดเนองจากจะตองไดรบการอนมตการบนเปนรายกรณ ในขณะท สายการบนทใหบรการแบบเตมรปแบบและสายการบนตนทนต าทใหบรการเสนทางระยะกลาง (medium haul) อาจมขอจ ากดในการขยายกจการในอนาคต เนองจากไมสามารถเพมเทยวบนหรอเสนทางบนใหมได โดยมเพยงสายการบนตนทนต าทใหบรการภายในประเทศเทานนทจะไดรบผลกระทบนอยทสด ทงน ภาครฐและภาคเอกชนควรรวมมอกนเพอวางแผนแกไขจดบกพรองใหทนทวงท เพราะหากถกปรบลดสถานะดานความปลอดภยแลวอาจตองใชเวลานานไมต ากวา 4 ปเพอคนสถานะกลบมา

การแจงเตอนของ ICAO ถงความเปนไปไดในการปรบลดอนดบความนาเชอถอดานความปลอดภยของกรมการบนพลเรอนไทยนนเปนเพยงจดเรมตน ซงหากเกดขนจรงอาจสงผลใหสถาบนประเมนมาตรฐานอนๆ ท าการทบทวนมาตรฐานความปลอดภยทางการบนของไทยเพมเตม ภายหลงท ICAO เขาตรวจสอบการด าเนนงานของกรมการบนพลเรอนของไทยเมอเดอนมกราคมทผานมาและไดแจงเตอนวาอนดบมาตรฐานดานความปลอดภยของกรมการบนพลเรอนไทยอาจถกปรบลดเปนสถานะกลมประเทศทมขอบกพรองอยางมนยส าคญดานความปลอดภย (Significant Safety Concern: SSC) สงผลใหญปนและเกาหลใตประกาศสงหามเทยวบนเชาเหมาล าบนเขาประเทศในทนท โดยมการอนโลมใหชวคราวในชวงเทศกาลทองเทยวระหวางเดอนเมษายนและพฤษภาคม นอกจากน เครองบนทจดทะเบยนในประเทศไทยยงจะไดรบการตรวจสอบทเขมงวดขนจากนานาชาตอกดวย อไอซคาดวาการตอบสนองดงกลาวเปนเพยงปฏกรยาตอบโตเบองตนเทานน และการพจารณาทบทวนอนดบความนาเชอถอโดย ICAO อาจกระตนใหสถาบนประเมนมาตรฐานแหงอนๆ รวมถง US FAA ของสหรฐฯ และ EASA ของสหภาพยโรปเขาตรวจสอบเพมเตมดวย ดงจะเหนไดจากตวอยางในป 2008 ท US FAA ปรบลดอนดบความนาเชอถอของฟลปปนส ICAO ไดขอเขาตรวจสอบและปรบลดอนดบเชนกนในป 2009 ซงยง

3 มถนายน 2015

ทศทางการบนไทยหลงการแจงเตอนของ ICAO

Disclaimer: The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or such information by the recipient or other persons in whatever manner. Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct. This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in the companies mentioned herein.

ตอเนองมาในป 2010 ทสหภาพยโรป ญปน และเกาหลใต ไดมการสงหามสายการบนฟลปปนสใหบรการผานนานฟาอกดวย

แมวาจะพนจากการปรบลดอนดบความนาเชอถอจาก ICAO กยงไมควรนงนอนใจ เพราะยงมความเสยงทจะถกปรบลดมาตรฐานดานความปลอดภยจากสถาบนอนๆ กรณอนโดนเซยเปนบทเรยนทนาสนใจทแมวา ICAO จะตดสนใจไมปรบลดสถานะความปลอดภยทางการบนของอนโดนเซยเปน SCC แตกไมสามารถยบยงการปรบลดอนดบของ US FAA และ EASA ได โดยในปจจบนสายการบนของอนโดนเซยสวนใหญไมไดรบอนญาตใหบนเขานานฟาของสหภาพยโรป

หากเกดการปรบลดสถานะความปลอดภยจะสงผลใหเกดการสญเสยความนยมจากผโดยสารโดยทนท จากบทเรยนของฟลปปนสท าใหเหนภาพของผลกระทบทเกดขนไดในทนททมการปรบลดสถานะความปลอดภยของสถาบนการบนพลเรอน โดยในชวงทถกขนบญชด าของสหภาพยโรป Philippine Airlines ประสบภาวะสญเสยความนยมหลงจากยโรปประกาศเตอนประชาชนถงการปรบลดสถานะของสายการบนฟลปปนส แมวาในขณะนนทางสายการบนไมไดใหบรการในเสนทางระหวางประเทศฟลปปนสและสหภาพยโรปแลวกตาม โดยสายการบนฟลปปนสไดสญเสยฐานลกคาใหกบคแขงทเปนสายการบนตางชาตและสายการบนตนทนต าทใหบรการในเสนทางเดยวกน จนท าใหสดสวนของผใชบรการตางชาตของสายการบนฟลปปนสลดลงมากกวา 9% จาก 33% ในป 2005 เหลอเพยง 24% ในป 2013 นอกจากน อตราการเตบโตเฉลยสะสมของผใชบรการตางชาตหลงการปรบลดอนดบในชวงป 2010 ถง 2013 ยงลดลงอยางชดเจนจนเหลอนอยกวา 2% ตอป ในขณะทกอนการปรบลดอนดบในชวงป 2005-2008 บรษทมอตราการเตบโตเฉลยสะสมสงกวา 5% ตอป อยางไรกด ผลกระทบดงกลาวไมเปนทนาแปลกใจเนองจากความปลอดภยเปนปจจยส าคญทลกคาพจารณาเลอกใชบรการสายการบน ส าหรบกรณของประเทศไทย การสญเสยความนยมจากผโดยสารจะสงผลใหสายการบนเตมรปแบบของไทยแขงขนกบสายการบนของกลมประเทศตะวนออกกลางไดยากขน โดยในชวง 2-3 ปผานมา สายการบนกลมดงกลาวเปนคแขงใหมทพยายามเจาะตลาดโดยการใหบรการในระดบพรเมยมในราคาทไมสงมากนก

การปรบลดอนดบความปลอดภยและการระงบการเพมเสนทางบนเปนระยะเวลานานจะสงผลเสยตอความสามารถในการแขงขนของสายการบนเนองจากท าใหตนทนการด าเนนงานสงขนและจ ากดโอกาสในการขยายธรกจ การสญเสยความนยมจากลกคาไมไดเปนผลกระทบเดยวทอาจเกดขนตอสายการบนของไทยหากถกปรบลดอนดบความปลอดภย แตจะประสบกบขอจ ากดในขยายขอบเขตการใหบรการ เนองจากประเทศทถกขนบญชด าจะไมสามารถเพมเทยวบนหรอเพมเสนทางใหมได รวมทงสถานะทางการเงนอาจไดรบผลกระทบดงทปรากฏในกรณสายการบนฟลปปนสทรายไดเตบโตในอตราเฉลยสะสมเพยง 0.3% ตอป ในระหวางป 2008-2013 ทถกปรบลดอนดบความปลอดภย นอกจากน ผลก าไรของสายการบนอาจลดลงจากการเพมขนของตนทนการด าเนนงาน อตราคาเชาเครองบน และเบยประกน ตลอดจนเงอนไขการซอมบ ารงทมความเขมงวดมากขนอกดวย

การคนอนดบความปลอดภยทางการบนอาจใชเวลานานไมต ากวา 4 ป โดยจะตองอาศยความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนในการผลกดน จากตวอยางในอดตจะเหนวาการคนอนดบความนาเชอถอมความเปนไปได แตกระบวนการดงกลาวอาจตองใชเวลานาน เชน ฟลปปนส อสราเอล และอนเดย ทใชเวลาโดยเฉลย 4 ปในการเลอนอนดบมาเปนประเภท 1 โดยอไอซมองวาการทจะผลกดนใหสถาบนประเมนมาตรฐานตางๆ ปรบสถานะความปลอดภยขนจะตองอาศยการสนบสนนจากทงภาครฐและเอกชน ดงตวอยางในป 2012 ท Philippine Airlines ไดจดจางทปรกษาดานการบนจากสหรฐฯ เพอจดการอบรมและใหความชวยเหลอทางดานเทคนคแกสถาบนการบนพลเรอนของประเทศ (CAAP) ตลอดจนจดท าแผนงานด าเนนงานของ CAAP ทจะรบรองผลการปฏบตงานทมความสอดคลองกบมาตรฐาน ICAO โดยแผนงานดงกลาวรวมถงการจดท าคมอการตรวจสอบ ขอแนะน าเชงเทคนค และการปรบปรงกฎระเบยบการบนพลเรอนของฟลปปนสดวย โดยการจดจางทปรกษาในกรณน CAAP ไมตองรบผดชอบคาใชจายใดๆ เนองจาก Philippine Airlines เปนผรบภาระคาใชจายใหทงหมด

Disclaimer: The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or such information by the recipient or other persons in whatever manner. Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct. This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in the companies mentioned herein.

อยางไรกด ความส าเรจของ CAAP และทปรกษาในการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยของอตสาหกรรมการบนของฟลปปนส สงผลให ICAO ยกเลกสถานะ SSC ของประเทศฟลปปนสในป 2013 หรอภายในระยะเวลาเพยงหนงปหลงจากการจางทปรกษาดงกลาว โดยการเลอนอนดบครงนนท าใหรายไดสายการบนฟลปปนสเพมขนถง 36% ระหวางป 2013 และ 2014

การรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเพอการแกไขปญหามาตรฐานดานความปลอดภยกอนการประกาศลดสถานะความปลอดภย จะชวยใหเกดความมนใจตอสายการบนและมาตรฐานการบนของประเทศไดอยางแนนอน เนองจาก ICAO ไดแจงเตอนการพจารณาปรบลดสถานะความปลอดภยเปนการลวงหนา ไทยจงมโอกาสด าเนนมาตรการแกไขตางๆ ในชวง 2-3 เดอนทผานมา เพอหลกเลยงการปรบลดอนดบความนาเชอถอดงกลาว โดยหนงแนวทางทกรมการบนพลเรอนไดด าเนนการคอ การคดเลอกผเชยวชาญในอตสาหกรรมการบนเพอเขารวมพจารณาแผนการแกไขปรบปรงเพอน าเสนอตอ ICAO ในเดอนกรกฎาคมน ซงคาดวา สายการบนทใหบรการในประเทศไทยทงหมด 44 แหง จะไดรบการออกใบรบรองตามมาตรฐาน ICAO ฉบบใหมหลงจากนน รวมทงมการพจารณาออกใบอนญาตใหสายการบน 7 แหงใหสามารถขนสงวตถอนตรายทงภายในและระหวางประเทศไดดวย ในสวนของมาตรการแกไขของภาคเอกชน สายการบนชนน าของไทย 4 แหง (การบนไทย บางกอกแอรเวย นกแอร และไทยแอรเอเชย) ไดรวมกนระดมเงนทนจ านวน 17 ลานบาท เพอการจดจางทปรกษาทางการบนตางชาตเพอจดการอบรมและใหความชวยเหลอทางเทคนคตอกรมการบนพลเรอนไทยและสายการบนทจดทะเบยนในประเทศไทย ทงน ผลส าเรจของความรวมมอจากทงภาครฐและเอกชนของไทยดงกลาวจะปรากฏใหเหนอยางชดเจนเมอ ICAO น าเสนอรายงานฉบบสมบรณ และ US FAA เรมการตรวจสอบในเดอนกรกฎาคมทจะถงน

Implication

ไทยควรตระหนกถงผลกระทบทอาจเกดขนหากมการปรบลดอนดบความปลอดภยทางการบนและเตรยมพรอมรบมอ บทเรยนของฟลปปนสท าใหเหนวาการคนสถานะสามารถท าได แตกระบวนการดงกลาวอาจตองใชเวลา โดยฟลปปนสใชเวลาถง 4 ป ในการปรบปรงมาตรฐานการบนเพอให ICAO ยกเลกสถานะ SSC ในขณะเดยวกน การเลอนอนดบเปนประเภท 1 ของ US FAA ใชเวลาถง 6 ป ดงนน อไอซแนะภาครฐและเอกชนควรจบมอกนทจะแกไขปญหาอยางจรงจงและรวดเรว

หากมการปรบลดสถานะความปลอดภยทางการบน สายการบนของไทยจะเผชญกบการสญเสยรายไดและมรายจายทสงขน รวมถงการแขงขนทรนแรงจากสายการบนตางชาต นอกจากการสญเสยความนยมจากฐานลกคาท าใหจ านวนผโดยสารและรายไดลดลงแลว สายการบนของไทยอาจตองเผชญกบตนทนการด าเนนงานทสงขนจากการปรบเพมคาเชาเครองบนและเบยประกน ตลอดจนเงอนไขการซอมบ ารงทมความเขมงวดมากขน รวมไปถง ธรกจการบนจะมการแขงขนเพมขนจากการทสายการบนตางชาตเพมบรการในเสนทางการบนผานประเทศไทย เพอแยงชงสวนแบงตลาดในสวนทสายการบนของไทยไมสามารถรองรบไดอยางทวถง นอกจากน สายการบนของไทยอาจตองสญเสยบคลากรใหกบคแขงตางชาตทมความตองการเพมอตราก าลงอกดวย ทงน เมอพจารณาผลกระทบตามประเภทบรการการบนพบวา ธรกจเทยวบนแบบเชาเหมาล าจะไดรบผลกระทบมากทสด เนองจากจะตองไดรบการอนมตการบนเปนกรณ ส าหรบสายการบนเตมรปแบบและสายการบนตนทนต าทใหบรการเสนทางระยะกลางจะมขอจ ากดในการขยายกจการเนองจากไมสามารถเพมเสนทางบนใหมหรอจ านวนเทยวบนในเสนทางเดมได ในขณะทสายการบนตนทนต าในประเทศจะเปนกลมทไดรบผลกระทบนอยสด

Disclaimer: The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or such information by the recipient or other persons in whatever manner. Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct. This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in the companies mentioned herein.

การปรบลดอนดบความปลอดภยของการบนในไทยจะมผลกระทบเลกนอยตอผโดยสาร สนามบน และอตสาหกรรมการทองเทยวของไทย อไอซคาดวาผโดยสารจะยงคงไดรบผลประโยชนจากราคาตวเครองบนทปรบลดลงอยางตอเนอง จากการแขงขนในปจจบนททวความรนแรงขนเรอยๆ นอกจากน สนามบนภายในประเทศและอตสาหกรรมการทองเทยวจะไดรบผลกระทบเพยงเลกนอยเนองจากสายการบนอนๆ สามารถเขามาทดแทนบรการของสายการบนของไทย ดงกรณของฟลปปนสและอนโดนเซยทถกปรบลดอนดบความปลอดภยดานการบน แตกลบพบวาจ านวนนกทองเทยวตางชาตปรบเพมขนในชวงเวลาดงกลาว โดยนกทองเทยวจากทวปยโรปเดนทางเขาอนโดนเซยเพมขนถง 10% ตอป ในชวงท EASA ไดสงหามสายการบนทะเบยนอนโดนเซยบนเขายโรป เปนตน

รปท 1: เกณฑการก ากบและตรวจสอบมาตรฐานความปลอดภยการบนพลเรอนของ ICAO และ US FAA มความใกลเคยงกน

1. กฎหมายหลกและกฎระเบยบการบนพลเรอน2. โครงสรางหนวยงานและหนาทการก ากบดแลความ

ปลอดภย 3. การออกใบอนญาตใหเจาหนาท4. การปฏบตการบนของอากาศยาน5. สมควรเดนอากาศของอากาศยาน6. การสอบสวนอบตเหตและอบตการณ ของอากาศยาน7. การบรการการเดนอากาศ8. สนามบนและการชวยเดนอากาศภาคพนดน

(ICAO)

1. กฎหมายหลกการบนพลเรอน2. กฎระเบยบการปฏบตงาน3. ระบบการด าเนนงานของกรมการบนพลเรอนและ

บทบาทในการดแลความปลอดภย4. คณสมบตและการอบรมเจาหนาททางเทคนค5. ขอแนะน าทางเทคนค 6. ขอก าหนดในการออกใบรบรอง7. ขอก าหนดในการตดตามตรวจสอบ8. การแกไขปญหาดานความปลอดภย

(US FAA)

(SSC) “ ”

ทมา: การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ ICAO และ US FAA

Disclaimer: The information contained in this report has been obtained from sources believed to be reliable. However, neither we nor any of our respective affiliates, employees or representatives make any representation or warranty, express or implied, as to the accuracy or completeness of any of the information contained in this report, and we and our respective affiliates, employees or representatives expressly disclaim any and all liability relating to or resulting from the use of this report or such information by the recipient or other persons in whatever manner. Any opinions presented herein represent our subjective views and our current estimates and judgments based on various assumptions that may be subject to change without notice, and may not prove to be correct. This report is for the recipient’s information only. It does not represent or constitute any advice, offer, recommendation, or solicitation by us and should not be relied upon as such. We, or any of our associates, may also have an interest in the companies mentioned herein.

รปท 2: สหภาพยโรปประกาศหามการใหบรการของสายการบนทขนทะเบยนในฟลปปนส เมอฟลปปนสไมผานการประเมนของ US FAA และ ICAO

ทมา: การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ Presidential Communications Operations Office ภายใต US FAA ทอางองจาก Wallace Business Forum

รปท 3: รายไดของสายการบนฟลปปนสเตบโตไดนอยและมผลก าไรลดลงในชวงทมการปรบลดสถานะความปลอดภยทางการบน

ทมา : การวเคราะหโดย EIC จากขอมลของ CAPA โดย : วสสตา แจงประจกษ (wisuta.jaengprajak@scb.co.th)

SCB Economic Intelligence Center (EIC) EIC Online: www.scbeic.com