NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN

VỀ PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN

Tập huấn tiểu giáo viên, FORMIS 2014

Trung tâm Viễn thám và Công nghệ thông tin (RITC) – Formis II

1

2

3

4

Quá trình nắm bắt thông tin trên não của chúng ta

RITC – Formis II

Mối tương quan giữa các loại thông tin tập huấn với mức độ lĩnh hội và thời gian

a. Người chưa biết thông tin b. Người đã biết thông tin

RITC – Formis II

Các cấp độ ghi nhớ khi sử dụng các phương pháp tập huấn khác nhau(Nguồn: National Training Laboratories - Bethel, Maine)

RITC – Formis II

1.Biết về kiến thức chưa đầy đủ (trước tập huấn)

2. Tiếp nhận thông tin (diễn ra trong quá trình tập huấn)

3. Cải tiến kiến thức thông qua quá trình xử lý thông tin (sau tập huấn)

4. Thử nghiệm những thông tin, kiến thức mới và đánh giá kết quả

5. Đưa ra quyết định cuối cùng về thay đổi hành vi

Quá trình thay đổi hành vi ở người lớn thông qua tập huấn

RITC – Formis II

NHỮNG YẾU TỐ TÁC ĐỘNG TỚI CHẤT LƯỢNG

DẠY VÀ HỌC

Chất lượngD &H

Năng lựcGV

Nội dung

Hình thức& PPDH

Học viên

Trangthiết bị

DH

Môi trườngDH

RITC – Formis II

ĐẶC ĐIỂM HỌC VIÊN LỚN TUỔI

1.Giàu kinh nghiệm (công việc, giao tiếp, quan hệ xã hội, chuyên môn, …

2.Có khả năng liên hệ logic, hệ thống hóa, khái quát hóa

3.Mạnh dạn trong trao đổi, thảo luận

4.Nhu cầu được học, cung cấp thông tin, vận dụng vào nghề nghiệp

5.Khả năng lưu trữ thông tin lâu

6.Lòng tự trọng, tự giác cao

7.Quan hệ, ứng xử đúng mực, thân thiện

RITC – Formis II

ĐẶC ĐIỂM HỌC VIÊN LỚN TUỔI

1.Áp lực công việc thường xuyên

2.Áp lực gia đình

3.Các giác quan suy giảm

4.Tiếp nhận thông tin chậm

5.Ít sáng tạo, ngại khám phá

RITC – Formis II

NGUYÊN TẮC DẠY HỌC

1. Đối với người dạy:

- Chuẩn bị kỹ bài giảng

- Đảm bảo chính xác, đủ nội dung, thời lượng

- Trình bày cụ thể, rõ ràng, dễ nhớ

- Có trách nhiệm và quan hệ đúng mực với HV

- Trực quan, dễ hiểu

- Tăng thời lượng thực hành trao đổi các nội dung DH

- Giọng nói, cử chỉ, tác phong

- Giao lưu với HV RITC – Formis II

NGUYÊN TẮC DẠY HỌC

2. Đối với người học:

- Muốn học, có nhu cầu học

- Tích cực tham gia trao đổi

- Học tập đa giác quan

- Tinh thần thoải mái, không chịu nhiều áp lực

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC

- Phương pháp thuyết trình

- Phương pháp phát vấn (đặt câu hỏi)

- Phương pháp thảo luận nhóm

- Phương pháp động não (brainstorming)

- Phương pháp tình huống

- Phương pháp đóng vai

- Phương pháp bể cá

RITC – Formis II

THẢO LUẬN

Phương pháp tập huấn nào phù hợp và

hiệu quả nhất tại địa phương của bạn?

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

Kếhoạch

Như thếnào?

Làm gì?

Ở đâu?

Bao giờ?

Cho ai?

Có/Thiếugì?

1.Khái niệm

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

2.Vai trò

- Là phần không thể thiếu trong công việc giảng dạy của GV; thể

hiện sinh động mối liên hệ hữu cơ giữa MT-ND-PP-PT

- Tạo thuận lợi cho GV thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ giảng

dạy một cách chủ động, tránh sai sót, …

- Là căn cứ để người quản lý giám sát, hỗ trợ và đánh giá kết quả

công việc dễ dàng, chuẩn xác và kịp thời.

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

3.Xác định mục tiêu bài giảng

- Kiến thức: 6 mức độ: nhận biết, thông hiểu, vận dụng, phân tích,

tổng hợp, đánh giá.

- Kĩ năng: 2 mức độ: làm được và thông thạo. Ví dụ như giáo viên

phải cập nhật được bản đồ hiện trạng rừng trong CSDL bằng QGIS,

thiết kế được các quy trình theo dõi diễn biến rừng trên thực địa...

- Thái độ: hình thành thói quen, tính cách, phẩm chất con người toàn

diện theo mục tiêu giáo dục như nâng cao từ tinh thần trách nhiệm,

cẩn thận...

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

4.Xác định nội dung, cấu trúc bài giảng

- Xác định được nội dung chính, phụ trong bài giảng.

- Xác định lôgíc cấu trúc của các nội dung trong bài học

- Xác định mối quan hệ của bài học với nội dung kiến thức khác

trong chương trình.

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

5.Xác định phương pháp giảng dạy

Phương pháp giảng dạy được gọi là tích cực nếu phương pháp đó hội

được các yếu tố sau:

- Thể hiện rõ vai trò của nguồn thông tin và các nguồn lực sẵn có

- Thể hiện rõ được động cơ học tập của người học khi bắt đầu

môn học

- Thể hiện rõ được bản chất và mức độ kiến thức cần huy động

- Thể hiện rõ được vai trò của người học, người dạy, vai trò của

các mối tương tác trong quá trình học

- Thể hiện được kết quả mong đợi của người họcRITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

6.Xác định các hoạt động của GV và HV

Cần lưu ý:

- Xác định phương pháp, phương tiện dạy chủ yếu.

- Trình tự các hoạt động của giảng viên, của học viên.

- Xác định hình thức dạy học (cá nhân, hợp tác theo nhóm nhỏ,...)

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

7. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch bài giảng

Mở bài Thân bài Kết luận

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

7. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch bài giảng

Phần mở đầu

Giới thiệu mục tiêu bài

Giới thiệu khái quát vấn đề then chốt

Mở

bài

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

7. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch bài giảng

Thâ

n bài

- Lựa chọn những nội dung chính và sắp xếp chúng một cách cẩn thận

theo trật tự thời gian, trật tự không gian, thứ tự giải quyết vấn đề, theo

chủ đề (phân chia chủ đề theo các đề mục, đề mục trở thành những

điểm chính)

- Tách riêng những điểm chính và để chúng độc lập hẳn với nhau.

- Cân đối tổng quỹ thời gian cho từng điểm chính.

- Sử dụng một kiểu hành văn chung cho tất cả các điểm chính.

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

7. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch bài giảng

Kết

luận

- Rút ra những kết luận chung từ các nội dung bài học, từ các hoạt động

giảng dạy.

- Giúp đỡ liên hệ nội dung học với hoàn cảnh công việc thực tế.

- Bố trí thời gian cho học viên lập kế hoạch các hoạt động tiếp theo.

- Tùy theo trọng tâm bài giảng mà giảng viên nên áp dụng các câu hỏi hay

tóm tắt, tổng kết dưới các hình thức khác nhau.

- Ra bài tập về nhà

- Thảo luận lấy ý kiến phản hồi

RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

Mẫu kế hoạch bài giảngNgày ….. tháng ….. năm …..

Bài: …………………………………………………………………….

Lớp: ……………………………………………………………………

a. Mục tiêu:

- Về kiến thức:………………………………………………………………..

- Về kỹ năng:…………………………………………………………………

- Về thái độ:…………………………………………………………………

b. Phương pháp giảng dạy:

c. Phương pháp kiểm tra đánh giá:

- Về kiến thức:………………………………………………………………..

- Về kỹ năng:…………………………………………………………………

d. Thời lượng:………………………………………………………………..

e. Chuẩn bị:

- Giảng viên:…………………………………………………………………

- Học viên:…………………………………………………………………… RITC – Formis II

LẬP KẾ HOẠCH BÀI GIẢNG

Mẫu kế hoạch bài giảng

TT Nội dung và các bước lên lớp MT PP TBDH Thời gian

1 Mở bài:

- Hoạt động vào bài

- Giới thiệu chủ đề, mục tiêu bài học

- Ý nghĩa của bài học (phát triển động cơ)

……… ……. ……….. …….

2 Thân bài:

I……

1….

2. …

3 Kết luận:

- Tóm tắt kết quả học tập

- Phản hồi 2 chiều - Dặn dò.RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THUYẾT TRÌNH

1. Khái niệm, ý nghĩa

- "Thuyết trình" là trình bày, giảng giải, nói có lý lẽ trước nhiều người về một vấn đề

nhằm thuyết phục người khác nghe theo.

- Cung cấp thông tin cần thiết chi tiết: giúp người nghe có kế hoạch sử dụng

thông tin

- Giúp người nghe dễ hiểu, dễ nhớ thông tin

- Là một công cụ quan trọng trong hoạt động giao tiếp xã hội, tuyên truyền, báo

cáo, đặc biệt là đào tạo (phương pháp chủ yếu trong giảng dạy)

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THUYẾT TRÌNH

2.Để có 1 bài giảng sử dụng PP thuyết trình thành công

Chuẩn bị

Xác địnhnhân tố

ảnhhưởng

Thiết kếbài giảng

Lập kếhoạchthuyếttrình

Thựchiện

thuyếttrình

Đánh

giá, rút

KN

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THUYẾT TRÌNH

3.Thực hiện thuyết trình

- Ghi nhớ các nguyên tắc

- Tạo ấn tượng tốt ban đầu

- Trang bị và rèn luyện các kỹ năng

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM

1. Khái niệm, mục đích

- TLN là phương pháp chia nhóm lớn(lớp học) thành các nhóm nhỏ để tất cả các

thành viên trong lớp đều được làm việc và thảo luận về một chủ đề cụ thể và đưa

ra ý kiến chung của nhóm mình về vấn đề đó.

- Khuyến khích sự tham gia suy nghĩ và phát biểu tích cực của mọi thành viên

trong lớp học;

- Khắc phục được tâm lý e ngại;

- Nhóm nhỏ được sử dụng khi vấn đề đưa ra cần được bàn luận sâu và kỹ lưỡng,

hoặc khi bàn về vấn đề có tính nhạy cảm, tế nhị, dễ dàng chia sẻ kinh nghiệm để

đánh giá hay ý tưởng sáng tạo mớiRITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM

2.Cách thức

Chia nhóm

Xác định số lượng thành viên

Nguyên tắc

Sắp xếp, bố trí chỗ ngồi

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM

4. Phương pháp

- Nên chú trọng đối thoại, phát huy dân chủ rộng rãi, thông tin đa chiều

nhưng cũng cần hướng vào trọng tâm, mục đích yêu cầu chủ đề thảo

luận tránh nói lan man, dài dòng.

- Nhóm trưởng phải chuẩn bị đầy đủ thông tin cho nhóm, có năng lực khái

quát tổng hợp, kết luận những vấn đề trong thảo luận nhóm.

- cần tuyệt đối tránh 2 xu hướng đó là xu hướng độc thoại, độc diễn và xu

hướng phát biểu vô tổ chức, vô kỷ luật, phát biểu linh tinh, lan man.

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM

6.Các bước thực hiện

GV giaonhiệm vụ

Chia nhóm

Nhómlàm việc

Nhómtrình bày

GV kếtluận

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM

7.Cách báo cáo kết quả

- Nhóm này báo cáo, nhóm khác bổ sung

- Dùng phiếu

- Đóng vai

- Các nhóm lần lượt báo cáo

- Họp chợ

- Quả bóng tuyết

- Báo cáo tóm tắt

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM

9.Một số kỹ thuật thảo luận

- Kỹ thuật XYZ

- Kỹ thuật bể cá

- Kỹ thuật ổ bi

- Kỹ thuật khăn phủ bàn

- Kỹ thuật các mảnh ghép

- Kỹ thuật Tia chớp

- Kỹ thuật 3 lần 3

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH

Quá trình hình thành kỹ năng và hoạt động của GV-HS

HV

KQ

GV

Lĩnh hội,

hiểu biết KTBắt chước Luyện tập

Định hướng,

Thông tin KTLàm mẫu hành

độngHuấn luyện

Hình ảnh,

biểu tượng VĐĐộng hình

vận độngKỹ năng

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH

Các giai đoạn thực hiện bài dạy thực hành

Chuẩn bị

Hướng dẫn

mở đầu

Hướng dẫn

thường xuyên

Hướng dẫn

kết thúc

Tiến hành

bài dạy

RITC – Formis II

PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH

Cấu trúc phương pháp dạy thực hành 4 bước

Thông tin

• Bước 1: tạo động cơ, vào bài: Tạo nên mối giao tiếp; Khơi dậy sự chú ý; làm rõnhiệm vụ, kiến thức sơ bộ

GV

làm mẫu

• Bước 2: Làm mẫu và giải thích: Làm mẫu và giải thích cái gì, như thế nào, tại sao(bước/công đoạn công việc là gì? Bước công việc đó làm như thế nào? và tại saothực hiện công đoạn đó?); Đưa ra những điểm cơ bản; Lặp lại những bước công việc

HV làm lại

• Bước 3: Làm lại và giải thích: Làm lại các bước công việc và giải thích làm cái gì, như thế nào, tại sao; GV: Đặt câu hỏi kiểm tra, sửa lỗi, đem đến sự chắc chắn, tạođộng cơ học tập, khen ngợi, khiển trách, phê bình nếu có

Tự

luyện tập

• Bước 4: Tự luyện tập/ chuyển hóa: Tự thực hiện các công đoạn công việc; Can thiệp vào bằng sự giúp đỡ nếu cần thiết; Kiểm tra kết quả, kiểm tra các tiêu chuẩnđánh giá; Hướng dẫn các kỹ năng tiếp theo

RITC – Formis II