Nghe thuat thuong thuyet

How to Negotiate Effectively

HOW TO NEGOTIATE EFFECTIVELY

NGHÏÅ THUÊÅT THÛÚNG THUYÏËT

Cöng ty First News - Trñ Viïåt giûä baãn quyïìn xuêët baãn vaâ phaáthaânh êën baãn tiïëng Viïåt trïn toaân thïë giúái theo húåp àöìngchuyïín giao baãn quyïìn vúái NXB Kogan Page, Anh Quöëc.

Bêët cûá sûå sao cheáp, trñch dêîn naâo khöng àûúåc sûåàöìng yá cuãa First News vaâ Kogan Page àïìu laâ bêët húåpphaáp vaâ vi phaåm Luêåt Xuêët baãn Viïåt Nam, Luêåt Baãnquyïìn Quöëc tïë vaâ Cöng ûúác Baão höå Baãn quyïìn Súãhûäu Trñ tuïå Berne.

CÖNG TY VÙN HOÁA SAÁNG TAÅO TRÑ VIÏÅT - FIRST NEWS

11HNguyïîn Thõ Minh Khai, Quêån 1, TP. Höì Chñ MinhTel: (84.8) 8227979 - 8227980 - 8233859 - 8233860Fax: (84.8) 8224560; Email: [email protected]

Website: www.firstnews.com.vn

HOW TO NEGOTIATE EFFECTIVELYBy David Oliver

Copyright © David Oliver, 2003, 2006First Published in 2003 by Kogan Page Limited., UK.

Vietnamese Edition © 2007 by First News – Tri Viet.Published by arrangement with Kogan Page Limited., UK.

All rights reserved.

Taác giaã: DAVID OLIVER

Biïn dõch: Viïåt Haâ – Lan Nguyïn

First News

NHAÂ XUÊËT BAÃN TÖÍNG HÚÅP TP. HÖÌ CHÑ MINH

How to Negotiate Effectively

Lúâi giúái thiïåu

Khi baån cêìm cuöën saách naây trïn tay thò chùæchùèn laâ baån àang hoaåt àöång trong lônh vûåc kinhdoanh. Àùåc àiïím cú baãn cuãa kinh doanh laâ thûåchiïån nhûäng thûúng vuå mua baán. Cuöën saách naâygiuáp baån phaát huy hiïåu quaã töëi ûu trong moåi thoãathuêån, duâ àoá laâ thûúng vuå chó xaãy ra möåt lêìn haymöåt möëi quan hïå cêìn phaãi duy trò lêu daâi. Cuöënsaách cuäng gúåi yá nhiïìu kyä nùng thiïët thûåc giuáp baåntrúã thaânh ngûúâi mua haâng hay baán haâng àêìychuyïn nghiïåp.

Nhûäng yïëu töë chñnh yïëu nhùçm thûúng lûúånghiïåu quaã hún àïìu àûúåc trònh baây cuå thïí àïí aáp duångcho viïåc mua baán trong kinh doanh. Haäy linh àöångaáp duång nhûäng nguyïn tùæc trong cuöën saách naây,chùæc chùæn kïët quaã seä khöng laâm baån thêët voång: lúåinhuêån baån thu vïì tùng lïn, võ thïë thûúng lûúång cuãabaån vûäng chùæc hún vaâ nhûäng nhûúång böå töët nhêët seäàïën vúái baån.

Sûå thaânh cöng trong lônh vûåc kinh doanh ngaâynay phaãi laâ sûå cöång taác giûäa khaách haâng vaâ nhaâcung ûáng. Àïí coá àûúåc möëi quan hïå lêu daâi, caã

ngûúâi mua lêîn ngûúâi baán àïìu phaãi àaåt àûúåc sûånhêët trñ àöi bïn vïì thûúng vuå àûúåc giao dõch –khöng chó vïì giaá caã maâ coân moåi àiïìu khoaãn, àiïìukiïån vaâ caác yïëu töë liïn quan khaác. Do àoá, kyä nùngthûúng lûúång laâ vö cuâng quan troång, quyïët àõnhliïåu möëi quan hïå seä thaânh cöng hay thêët baåi.

Hy voång sau khi àoåc xong quyïín saách naây, caácbaån seä tûå tin hún khi bûúác vaâo möåt cuöåc thûúnglûúång bêët kyâ. Kiïën thûác trong quyïín saách kïët húåpvúái traãi nghiïåm cuãa baån seä àem laåi kïët quaã vûúåt bêåcvaâ nhû mong muöën. Chuác caác baån thaânh cöng.

- David Oliver

6 How to negotiate effectively

1

Àõnh nghôa

Thûúng lûúång laâ gò?Coá nhiïìu quan niïåm sai lêìm vïì thûúng lûúång.

Caác àaåi lyá bêët àöång saãn thûúâng tûå nhêån mònh laânhûäng “chuyïn gia thûúng lûúång” nhûng trongcaác giao dõch mua baán, “nhûäng chuyïn viïn” naâyhêìu nhû chùèng laâm gò ngoaâi viïåc chiïët khêëu giaábêët àöång saãn. Nhên viïn kinh doanh cuäng chorùçng àùåc thuâ nghïì nghiïåp cuãa mònh laâ thûúnglûúång. Vêåy thûúng lûúång laâ gò? Coá phaãi àoá laâ möåtcuöåc àêëu giaá vúái giaá khúãi àiïím cao röìi haå xuöëngthêëp dêìn? Hay àoá laâ möåt àõnh nghôa khaác cuãa viïåcbaán haâng? Rêët tiïëc khi àêy àïìu laâ nhûäng quanniïåm sai lêìm thûúâng gùåp. Thûåc tïë thò thûúnglûúång hoaân toaân khöng mang nhûäng nghôa nhûvêåy. Àõnh nghôa àún giaãn trong tûâ àiïín vïì thûúnglûúång laâ “thûúng thaão hay thoãa thuêån àïí àaåt àûúåcsûå nhêët trñ”.


Thûúng lûúång laâ möåt giao dõch maâ caã hai bïnàïìu coá quyïìn baác boã kïët quaã cuöëi cuâng. Noá àoâi hoãisûå àöìng thuêån tûå nguyïån cuãa caã hai bïn. Àêy laâmöåt quy trònh cho vaâ nhêån, trong àoá caác muåc tiïuhay àiïìu kiïån tiïn quyïët cuãa möåt giao dõch àûúåcnhêët trñ trïn cú súã hai bïn coá thïí chêëp nhêån àûúåc.Thûúng lûúång hiïåu quaã àoâi hoãi thiïån chñ haânhàöång hoùåc thiïån chñ trong nhêån thûác cuãa caác bïn.

Taåi sao chuáng ta laåi thûúng lûúång? Àún giaãn laâvò nïëu khöng thûúng lûúång chuáng ta seä khöng àaåtàûúåc nhûäng thoãa thuêån töët nhêët cho mònh. Töi coáthïí khùèng àõnh rùçng: nïëu khöng biïët caách thûúnglûúång, nguöìn thu cuãa baån seä bõ mêët ài àaáng kïí.Trong nïìn kinh tïë thõ trûúâng tûå do, moåi thoãa thuêånnhêët trñ naâo cuäng àïìu xoay quanh hai vêën àïì thenchöët: giaá caã vaâ giaá trõ. Nhiïìu ngûúâi hoaåt àöång tronglônh vûåc kinh doanh àaä sai lêìm khi cho rùçng chó cêìntêåp trung vaâo giaá caã laâ àuã, nhûng nhû thïë thò hiïëmkhi baån coá àûúåc thûúng vuå töët nhêët.

Vïì phûúng diïån naâo àoá thò thûúng lûúång cuänggiöëng nhû chúi cúâ. Baån sùén saâng hy sinh möåt söëquên cúâ àïí giaânh chiïën thùæng toaân trêån. Baån biïët roänhûäng quên cúâ trïn baân cúâ nhûng baån khöng thïíàoåc àûúåc suy nghô cuãa àöëi thuã. Trong thûúnglûúång, baån khöng nhêët thiïët phaãi biïët têët caã “quêncúâ”, chó cêìn baån khaám phaá vaâ phaát triïín thïë cúâriïng cuãa mònh vaâ tòm caách têën cöng àöëi thuã.

9Nghïå thuêåt thûúng thuyïët

Thûúng lûúång khöng phaãi laâ baán haâng

Möåt söë ngûúâi cho rùçng “thûúng lûúång thûåc chêëtlaâ baán haâng”. Àêy laâ möåt quan niïåm sai lêìm búãithûúng lûúång chó thêåt sûå bùæt àêìu khi caác giao dõchmua baán gêìn nhû àaä hoaân têët.

Caách kiïím tra àún giaãn nhêët laâ tòm hiïíu caáchngûúâi mua vaâ ngûúâi baán liïn hïå vúái nhau. Tronggiai àoaån baán haâng, möåt ngûúâi thuyïët phuåc coânngûúâi kia bõ thuyïët phuåc. Trong cuöåc thûúng lûúångthêåt sûå, thaái àöå cuãa caã hai laâ nhû nhau – caã hai àïìumuöën àaåt àûúåc sûå nhêët trñ. Vêën àïì khöng coân laâliïåu coá mua hay khöng, maâ trúã thaânh “Töi coá thïímua hoùåc baán theo nhûäng àiïìu khoaãn naâo?”. Viïåcthûúng lûúång giaã àõnh rùçng giûäa hai bïn àaä töìn taåisùén mong muöën mua haâng vaâ khaã nùng cung cêëpàïí têåp trung nhêën maånh khña caånh lúåi nhuêån vaâ caácàiïìu khoaãn hay sûå sùæp xïëp cuå thïí.

Thûúng lûúång khöng phaãi laâ chêëp nhêån chõuthua hay nhûúång böå. Sûå nhûúång böå coá thïí aám chóviïåc khuêët phuåc trûúác àiïìu khoaãn cuãa bïn kia. Chñnhlöëi suy nghô rùçng thûúng lûúång laâ chõu thua seä khiïënsuy nghô vaâ phûúng phaáp thoãa thuêån cuãa chuáng takeám hiïåu quaã. Àiïìu àoá khöng coá nghôa laâ chuáng taseä khöng coá àöång thaái naâo trong viïåc thûúng lûúångmaâ àöång thaái cuãa chuáng ta khöng àûúåc xuöi theohûúáng chõu thua hay chó “möåt chiïìu”.

Thûúng lûúång cuäng khöng phaãi laâ cöë chêëp khöngkhoan nhûúång. Nïëu caã chuáng ta vaâ àöëi phûúng àïìukhöng nhên nhûúång thò tònh thïë seä trúã nïn cùngthùèng. Thïí hiïån àiïím maånh vaâ toã ra cûáng rùæn khönghùèn laâ caách thûúng lûúång töët. Chuáng coá thïí phaãn aánhtònh traång bêëp bïnh cuãa chñnh chuáng ta vaâ dêîn àïënbïë tùæc hoùåc seä bõ àöëi phûúng khai thaác. Thûúng lûúångkhöng chó liïn quan àïën viïåc nhêët trñ caác àiïìu khoaãntrong quy trònh mua haâng maâ coân liïn quan àïënnhiïìu vêën àïì khaác nhau nhû tranh chêëp quyïìn súãhûäu hay giaãi quyïët viïåc chêåm thanh toaán.

Àöi bïn cuâng coá lúåiCoá hai caách nhòn nhêån vïì quy trònh thûúng

lûúång. Quan àiïím tûúng àöëi quyïët liïåt laâ thûúnglûúång chuã yïëu nhùçm tòm kiïëm möåt moán lúåi lúán.Quan àiïím thiïån chñ hún laâ thûúng lûúång àïí caácbïn cuâng àaåt àûúåc lúåi ñch töët nhêët, cuâng caãm thêëylaâ ngûúâi chiïën thùæng.

Lêìn àêìu tiïn töi tiïëp cêån àïën caác quan àiïím vïìthûúng lûúång naây laâ khi töi àûúåc möåt khaách haângàöìng yá boã tiïìn àêìu tû àïí töi thaânh lêåp cöng ty.Khaách haâng naây khöng traã lûúng cho töi haângthaáng àïí töi laâm viïåc theo yïu cêìu maâ öng êëy àïìnghõ töi tûå lêåp baãn kïë hoaåch kinh doanh chi tiïët.Öng muöën töi phaát huy triïåt àïí tñnh tñch cûåc àïíàem laåi lúåi nhuêån töët nhêët coá thïí àûúåc cho öng vúái



tû caách laâ nhaâ àêìu tû. Àiïìu naây khöng chó khiïën töiphaãi suy nghô, àöång naäo àïí àïì xuêët nhûäng yá tûúãngkinh doanh khaã thi nhêët maâ coân àùåt yá thûác traáchnhiïåm cao lïn vai töi. Sau khi xem baãn àïì xuêët cuãatöi, öng àaä gúåi yá vaâ àoáng goáp thïm möåt vaâi àiïímmaâ öng tin rùçng coá thïí laâm tùng sûå tñch cûåc cuãa töicuäng nhû baão àaãm phêìn lúåi nhuêån cuãa öng êëy.

Thûúng lûúång hiïåu quaã khöng phaãi laâ àaåt àûúåcmoåi thûá cho riïng baån, maâ laâ cên bùçng lúåi ñch giûäahai bïn. Baån àûâng nûúng theo àöëi taác vaâ nhûúångböå têët caã nhûäng gò hoå muöën, maâ phaãi coá nguyïånvoång cuãa riïng mònh vaâ quyïët têm àaåt àûúåc àiïìuàoá. Thûúng lûúång hiïåu quaã àoâi hoãi sûå chuyïín àöånghai chiïìu taåo ra tònh traång àöi bïn cuâng coá lúåi. Noáaãnh hûúãng tñch cûåc àïën möëi quan hïå kinh doanh:khöng chó giuáp baån baán àûúåc nhiïìu haâng hoáa hún,maâ coân goáp phêìn laâm tùng lúåi nhuêån laâ àiïìu têët caãmoåi ngûúâi àïìu nhùæm àïën.

Trong quaá trònh thûúng lûúång, ngoaâi viïåc quantêm àïën muåc tiïu vaâ muåc àñch riïng cuãa mònh, baåncuäng nïn quan têm chên thaânh vaâ hiïíu àûúåc mongmuöën cuãa àöëi phûúng. Caâng giuáp hoå àaåt àûúåcnhûäng gò hoå muöën thò baån caâng coá khaã nùng àaåtàûúåc nhûäng nguyïån voång cuãa mònh. Coá yá kiïën chorùçng baån chó nïn têåp trung vaâo võ trñ cuãa mònh vò khaãnùng hiïíu àûúåc àöëi phûúng laâ àiïìu hêìu nhû khöngthïí. Àiïìu naây coá thïí àuáng vúái nhûäng chuyïn gia


thûúng lûúång, nhûng vúái nhûäng ngûúâi coân non kinhnghiïåm thò sûå quan têm chên thaânh tûâ caã hai chiïìuthûúâng cêìn thiïët, trong àa phêìn caác trûúâng húåp.

Caâng thïí hiïån sûå quan têm chên thaânh àïënnguyïån voång cuãa àöëi phûúng thò baån seä nhêån àûúåcnhiïìu thiïån chñ tûâ phña hoå. Coá thïí àöëi phûúng seäsùén saâng cung cêëp thöng tin vaâ gúåi yá cho baån nhiïìukhaã nùng àaåt àûúåc möåt giaãi phaáp lyá tûúãng. Nïëubaån coá thïí hûúáng àïën möåt cuöåc thûúng lûúång haibïn cuâng thùæng hún laâ ngûúâi thùæng keã thua thò baån seätrúã nïn hiïåu quaã, ñt rúi vaâo tònh traång cùng thùèng vaâduy trò àûúåc möëi quan hïå lêu daâi.

Minh hoåa cho àiïìu naây laâ cêu chuyïån cuãa möåtchuyïn viïn phaát triïín phêìn mïìm. Chuyïn viïnnaây laâm viïåc vúái möåt khaách haâng thûúâng xuyïncuäng àaä àûúåc ba nùm. Nhûng dûúâng nhû trongmoåi cú höåi, khaách haâng àïìu cöë eáp anh phaãi chiïëtkhêëu cao hún, giaãm giaá nhiïìu hún, tùng thïm söëlûúång. Anh trúã nïn mïåt moãi vaâ bûåc böåi khi thêëymònh àaä àïí tònh caãm chi phöëi phaãn ûáng. Cuöëi cuâng,anh dûát khoaát khöng nhên nhûúång vaâ têåp trungvaâo quyïìn lúåi cuãa riïng mònh. Kïët quaã laâ hai bïnkhöng thïí tiïëp tuåc duy trò möëi quan hïå kinh doanhêëy nûäa. Chó cêìn möåt cuöåc àöëi thoaåi thùèng thùæn, chócêìn caã hai bïn suy nghô thêëu àaáo nhûäng gò coá yánghôa quan troång àöëi vúái bïn kia, thò coá leä àaä dïîdaâng tòm ra möåt giaãi phaáp àöi bïn àïìu coá lúåi.

2

Tñnh toaán chi phñ

Thûúng lûúång seä àem laåi nhiïìu lúåi ñch khi àûúåcthûåc hiïån möåt caách hiïåu quaã. Thûúng lûúång àoâi hoãimöåt khoaãn chi phñ àaáng kïí thïí hiïån dûúái hònh thûácquyïët têm, sûå ûu tiïn, thúâi gian, nguöìn lûåc, khêuchuêín bõ vaâ lêåp kïë hoaåch cho tûúng lai. Thûúnglûúång hiïåu quaã têåp trung vaâo viïåc cên nhùæc nhûänggò coá liïn quan cuäng nhû nhûäng chi phñ cêìn thiïëtphaãi boã ra. Viïåc naây thûúâng thûåc hiïån trûúác khi bùætàêìu thûúng lûúång.

Khi huêën luyïån, töi duâng tûâ COST (chi phñ) nhûmöåt tûâ viïët tùæt cuãa böën yïëu töë liïn quan àïën chi phñsau: Commitment (sûå têån têm), Objective (muåctiïu), Strategy (chiïën lûúåc), Tactics (chiïën thuêåt).

Sûå têån têmQuy trònh thûúng lûúång àoâi hoãi phaãi coá sûå têån

têm. Àiïìu naây khöng chó aáp duång cho toaân böå quytrònh thûúng lûúång maâ coân aáp duång riïng cho tûâng


cuöåc thûúng lûúång cuå thïí naâo àoá. Caách tiïëp cêånthiïëu nhiïåt tònh khöng bao giúâ mang laåi hiïåu quaãtrong thûúng lûúång. Phaãi coá sûå têån têm nghiïm tuácàïí àaåt àûúåc kïët quaã maâ baån muöën. Khi nghiïm tuác,baån seä thûúng lûúång hiïåu quaã hún; ngûúåc laåi, khithúâ ú, baån seä trúã nïn thiïëu traách nhiïåm.

Muåc tiïuKhi àaä giaãi quyïët xong vêën àïì vïì sûå têån têm,

yïëu töë tiïëp theo maâ baån cêìn phaãi quan têm chñnh laâmuåc tiïu roä raâng. Möåt cuöåc thûúng lûúång àûúåc xemlaâ tïå haåi, keám hiïåu quaã khi caã hai bïn khöng xaácàõnh àûúåc mònh muöën gò. Àûâng ngaåi àùåt cêu hoãicho nhûäng gò baån chûa nùæm roä. Àûâng àïí baãn thênphaãi rúi vaâo thïë bêët lúåi, mêët tûå tin khi baån khöngnùæm àûúåc troång têm cuãa vêën àïì vaâ dïî daâng àïí àöëiphûúng aáp àaão.

Muåc tiïu töíng thïí

Cöng ty baån àang nhùæm àïën muåc tiïu daâi haånnaâo? Àang hoaåt àöång trong lônh vûåc kinh doanhgò? Coá thïí cöng ty baån kinh doanh cuâng luác nhiïìulônh vûåc khaác nhau nhûng trong böëi caãnh thûúnglûúång, baån cêìn xaác àõnh möåt muåc tiïu töíng quaát chóàõnh mûác lúåi nhuêån mong muöën, loaåi hònh dõch vuåhay saãn phêím cêìn triïín khai vaâ mûác àöå cung cêìuchi phöëi thõ trûúâng.

Àöëi vúái möåt nhaâ quaãn lyá kinh doanh, möåt ngûúâichuã doanh nghiïåp hoùåc möåt ngûúâi mua haâng, thòmuåc tiïu giaãm töíng chi phñ 15% vaâ tùng giaá trõ möîigiao dõch lïn 10% trong khi vêîn caãi thiïån caác yïëu töëcung cêëp cuå thïí àûúåc xem laâ muåc tiïu chñnh àaáng.ÚÃ àêy töi khöng chuã àõnh noái rùçng baán àûúåc nhiïìuhún maâ laâ àaåt àûúåc nhûäng giao dõch baán haâng töëthún. Baán àûúåc nhiïìu hún laâ möåt muåc tiïu chñnhàaáng nhûng khöng hùèn laâ muåc tiïu liïn quan àïënthûúng lûúång. Tuy nhiïn, hai muåc tiïu naây coá thïíböí sung cho nhau.

Muåc tiïu chi tiïët

Trûúác khi bùæt àêìu thûúng lûúång, chuáng ta phaãibiïët muåc tiïu cuãa chuáng ta laâ gò. Võ thïë lyá tûúãng?Laâm thïë naâo àïí baão vïå hay cuãng cöë noá? Àêu laâ muåctiïu xeát vïì giaá caã, hònh thûác phên phöëi, khöëi lûúånghaâng hoáa, têìn suêët cung cêìu? Chuáng ta muöën àaåtàûúåc àiïìu gò tûâ phña àöëi phûúng? Caâng roä raâng vïìmuåc tiïu, chuáng ta caâng coá nhiïìu khaã nùng àaåtàûúåc caác muåc tiïu àoá.

Chiïën lûúåc

Chiïën lûúåc töíng thïí

Sau khi àaä coá àûúåc caác muåc tiïu roä raâng cho



cöng ty, tiïëp theo baån phaãi àûa ra möåt chiïën lûúåcphuâ húåp. Chiïën lûúåc laâ caác bûúác àaä hoaåch àõnhtrûúác giuáp baån coá thïí àaåt àûúåc nhûäng muåc tiïu àoá.Theo nghôa röång thò chiïën lûúåc töíng thïí seä bao göìm:

… Xaác àõnh ngûúâi chõu traách nhiïåm vïì quy trònhthûúng lûúång;

… Huêën luyïån, àaâo taåo ngûúâi chõu traách nhiïåm vïìquy trònh thûúng lûúång;

… Lêåp kïë hoaåch thûúng lûúång vúái nhûäng möëi quanhïå kinh doanh lêu daâi hiïån coá;

… Xaác àõnh thúâi gian cho caác cuöåc hoåp vúái khaáchhaâng hoùåc nhaâ cung ûáng.

Chiïën lûúåc cuå thïíChiïën lûúåc cuå thïí bao göìm:

… Ai seä thûåc hiïån viïåc thûúng lûúång?

… Chuáng ta coân thiïëu nhûäng thöng tin gò vïì àöëiphûúng vaâ laâm thïë naâo àïí coá àûúåc nhûäng thöngtin àoá?

… Chuáng ta cêìn nhûäng chuyïn gia naâo?

… Laâm thïë naâo àaãm baão rùçng chuáng ta àang kiïímsoaát toaân böå quy trònh?

… Cuöåc thûúng lûúång nïn àûúåc töí chûác úã àêu?


… Nhûäng taâi liïåu gò cêìn phaãi chuêín bõ sùén?

… Àiïím mêëu chöët cuãa muåc tiïu laâ gò?

… Kïët quaã lyá tûúãng àïí hai bïn àïìu mong muöën laâgò?

Chiïën thuêåtMoåi cuöåc thûúng lûúång àïìu coá yïëu töë chiïën

thuêåt. Möîi tònh huöëng àïìu khaác nhau nïn caách baåndiïîn giaãi, phên tñch tònh huöëng seä taác àöång àïënthaânh cöng cuãa baån. Cuöën saách naây trònh baây nhiïìuchiïën thuêåt àïí baån tham khaão. Haäy suy nghô thêëuàaáo vïì nhûäng chiïën thuêåt naâo coá khaã nùng àem laåihiïåu quaã vaâ ûu thïë cao nhêët cho baån vaâ chiïën thuêåtnaâo àöëi phûúng coá thïí sûã duång; àöìng thúâi phên tñchkyä nhûäng àiïím maånh àiïím haån chïë cuãa tûâng chiïënthuêåt àïí coá giaãi phaáp àöëi phoá möåt caách linh àöång.

3

Saáu giai àoaån troång yïëu

Chuêín bõÚÃ giai àoaån chuêín bõ, baån cêìn tûå àùåt ra nhûäng

cêu hoãi vïì àöëi phûúng àïí àaánh giaá àuáng thûåc lûåcvaâ möëi quan têm cuãa hoå. Caác cêu hoãi thûúâng baogöìm:

… Àöëi phûúng quan têm àïën àiïìu gò khi ra quyïëtàõnh?

… Àöëi phûúng seä cöë gùæng àaåt àûúåc àiïìu gò khithûúng lûúång?

… Nhûäng yïëu töë naâo laâ quan troång àöëi vúái àöëiphûúng: chi phñ, giaá caã, söë lûúång haâng hoáa, caáchthûác phên phöëi, caác àiïìu khoaãn ûu tiïn, hònhthûác thanh toaán, hûúáng dêîn huêën luyïån, baãomêåt thöng tin, chïë àöå hêåu maäi, baão dûúäng, baãohaânh, thúâi haån húåp àöìng,...?


Haäy cöë gùæng phên tñch kyä nhûäng àiïím ûu tiïn,nhu cêìu, trúã ngaåi, cú höåi vaâ vêën àïì nan giaãi cuãa àöëiphûúng. Àöìng thúâi baån cuäng cêìn chuêín bõ võ thïë,muåc tiïu, mong muöën cuãa chñnh mònh. Nhûängchuyïn gia thûúng lûúång gioãi àïìu biïët caách àaåtàûúåc muåc tiïu lyá tûúãng cuãa mònh nhûng vêîn àaãmbaão kïët quaã thûúng lûúång laâ àöi bïn cuâng coá lúåi. Hoåluön truâ bõ vïì tònh huöëng xêëu nhêët maâ nïëu xaãy rahoå seä khöng tiïëp tuåc thûúng lûúång.

Baån phaãi àaánh giaá àûúåc àiïím naâo coá thïí cêìnphaãi thay àöíi trong caã quy trònh thûúng lûúång. Khiàaánh giaá thöng tin, nhûäng ngûúâi thûúng lûúånghiïåu quaã lêåp kïë hoaåch trao àöíi vaâ nhûúång böå. Hoå seätòm kiïëm nïìn taãng chung vaâ àaánh giaá nhûäng nhucêìu lêu daâi, nhúâ àoá seä àûa ra nhûäng phûúng aántrao àöíi thoãa àaáng hún.

Toám laåi, quy trònh chuêín bõ àoâi hoãi baån phaãi:

… Hiïíu àûúåc võ thïë hay caách thûác múã àêìu cuöåcthûúng lûúång cuãa àöëi phûúng;

… Triïín khai vêën àïì hûúáng theo nguyïån voång cuãabaån;

… Nùæm roä nhûäng quan têm, trúã ngaåi, cú höåi, nhucêìu vaâ sûå ûu tiïn cuãa àöëi phûúng;

… Chuêín bõ yá tûúãng vaâ muåc tiïu thûúng lûúång chuãàaåo cuãa baån;

… Nùæm àûúåc nhûäng nhûúång böå maâ àöëi phûúng coáthïí thûåc hiïån vaâ caách baån vö hiïåu hoáa nhûäng àoâihoãi cuãa àöëi phûúng.

Diïîn têåpBaån cêìn diïîn têåp trûúác khi cuöåc thûúng lûúång

chñnh thûác diïîn ra. Diïîn têåp laâ chòa khoáa cuãa sûå tûåtin, laâ caách àïí baån súám nhêån ra nhûäng vêën àïì khoákhùn coá ñt nhiïìu khaã nùng xaãy ra.

Baån coá thïí diïîn têåp bùçng caách:

… Viïët ra giêëy phûúng phaáp thûúng lûúång, nhûänglúâi tuyïn böë, phaát biïíu chñnh cuãa baån.

… Chuêín bõ sùén saâng caác taâi liïåu trûåc quan, baãnchiïëu PowerPoint hay caác sú àöì minh hoåa vaâ têåpchûáng minh, xaác nhêån moåi luêån àiïím chñnhbùçng caác dûä kiïån, con söë, biïíu àöì vaâ thöëng kïnaây.

… Nhòn moåi dûä liïåu bùçng cùåp mùæt hoaâi nghi àïíxem liïåu phûúng phaáp cuãa baån coá thïí bõ phaãntaác duång hoùåc thêët baåi nhû thïë naâo. Nïëu cêìnthiïët, haäy àiïìu chónh phûúng phaáp thûúnglûúång ngay.

… Tiïn àoaán nhûäng cêu hoãi àöëi phûúng coá thïí àùåtra vaâ chuêín bõ sùén nhûäng cêu traã lúâi tûúng ûáng.



Mö taã võ thïë ÚÃ möåt thúâi àiïím naâo àoá, möîi bïn seä mö taã võ thïë

cuãa mònh roä raâng. Tuy nhiïn, baån nïn cöë gùæng giûävõ thïë kiïím soaát vaâ àïí àöëi phûúng trònh baây vêën àïì.Viïåc soaån thaão möåt chûúng trònh thûúng lûúång chitiïët theo sau nhûäng yïëu töë chñnh naây seä tûå àöång àùåtbaån vaâo võ trñ leâo laái. Caách àún giaãn nhêët àïí duy tròsûå kiïím soaát laâ àùåt cêu hoãi. Haäy kheáo leáo sûã duångnhûäng ngön tûâ tñch cûåc vaâ gúåi múã àïí àöëi phûúngtrònh baây caâng nhiïìu caâng töët. Àûâng giûä im lùång,thónh thoaãng baån cuäng nïn phaãn ûáng laåi vúái phêìntrònh baây cuãa àöëi phûúng bùçng nhûäng cuåm tûâ nhû“Töi hiïíu!” hoùåc “Töi cuäng tin laâ nhû thïë!”, tiïëpàïën laâ “Coân àiïìu gò khaác quan troång àöëi vúái anhtrong cuöåc thaão luêån naây khöng?” vaâ sau nûäa laâ“Liïåu phêìn anh trònh baây àaä bao truâm moåi vêën àïìtûâ quan àiïím cuãa riïng anh chûa?”.

Àïì xuêëtCaã hai bïn àïìu coá quyïìn àûa ra àïì xuêët khi thêëy

thúâi àiïím thuêån lúåi. Nïëu àöëi phûúng khöng coá àïìxuêët naâo thò àaä àïën luác baån àûa ra àïì xuêët. Chùèngthiïåt haåi gò khi cho pheáp àöëi phûúng àïì xuêët giaãiphaáp cuãa hoå trûúác. Àiïìu àoá thûúâng giuáp baån phêìnnaâo hiïíu àûúåc hoå àang nghô gò. Trong trûúâng húåpnaây, baån coá hai lûåa choån: hoùåc chêëp nhêån àïì xuêët cuãa


àöëi phûúng vaâ böí sung thïm nhûäng àiïìu kiïån liïnquan àïën muåc tiïu cuãa baån. Hoùåc nïëu baån caãm thêëyàïì xuêët cuãa àöëi phûúng khöng phuâ húåp, haäy àûa raàïì xuêët ngûúåc laåi cuãa phña baån.

Trong nhiïìu trûúâng húåp, àïì xuêët àûa ra luác àêìuthûúâng chûa bao quaát àuã àïí àaåt àûúåc sûå nhêët trñ.Nhiïìu khaã nùng seä coá möåt khoaãng caách àaáng kïígiûäa nhûäng gò baån muöën vúái nhûäng gò àöëi phûúngàïì xuêët.

Thoãa thuêånLaâm thïë naâo àïí baån nöëi liïìn khoaãng caách rêët thûåc

tïë naây vaâ hûúáng quyïìn lúåi cuãa hai bïn theo möåt giaãiphaáp tñch cûåc? Cêu traã lúâi hiïåu quaã trong trûúâng húåpnaây laâ trao àöíi hoùåc thoãa thuêån.

Thoãa thuêån laâ taåo àiïìu kiïån nhêët trñ àïí thûåc hiïånàiïìu gò àoá. Moåi cuöåc thûúng lûúång àñch thûåc àïìutraãi qua giai àoaån thoãa thuêån naây. Àoá laâ luác maâ sûåchuêín bõ cuãa baån phaát huy taác duång. Baån àaä suynghô kyä lûúäng trûúác àoá vïì nhûäng gò baån àaä sùén saângtrao àöíi cuâng àöëi phûúng. Moåi caách tiïëp cêån khaácàïìu chó laâ nhûúång böå chûá khöng phaãi thûúnglûúång. Àêy laâ àiïím quan troång, laâ núi baån thïí hiïånsûå hiïåu quaã vaâ nhaåy beán cuãa mònh. Haäy thûåc hiïånàuáng giai àoaån thoãa thuêån, baån seä àaãm baão àûúåc lúåithïë cho moåi thoãa thuêån.


Nhêët trñÀûâng quïn xaác nhêån laåi nhûäng gò àaä àûúåc hai

bïn nhêët trñ vò trong quaá trònh thoãa thuêån cùngthùèng, moåi ngûúâi dïî quïn ài nhûäng àiïìu àaä àûúåcàöìng yá thûåc sûå. Haäy nhúá rùçng nhêët trñ khöng chó laâsûå kyá kïët cuöëi cuâng cuãa cuöåc thoãa thuêån maâ coánhiïìu àiïím nhêët trñ xuyïn suöët caã quaá trònh. Taåi bêëtcûá thúâi àiïím khi naâo baån vaâ àöëi phûúng àöìng yá möåtvêën àïì gò àoá thò baån phaãi nhùæc laåi àïí caã hai cuâng xaácnhêån sûå àöìng thuêån àoá. Sûå nhêët trñ trong quaá trònhthûúng lûúång thûúâng àem laåi caãm giaác tñch cûåc.

Caách xaác nhêån sûå nhêët trñ:

… Ghi laåi thaânh vùn baãn nhûäng àiïìu khoaãn àaäàûúåc nhêët trñ.

… Àoåc laåi àïí moåi ngûúâi cuâng xaác nhêån.

… In sao thaânh nhiïìu vùn baãn àïí moåi ngûúâi cuângkyá nhaáy.

Haäy àaãm baão coá sûå àöìng thuêån roä raâng tuyïåtàöëi vïì caác àiïìu khoaãn. Nïëu möåt trong caác bïn lûúänglûå thò baån coá thïí laâm roä thïm bêët cûá sûå hiïíu lêìm naâonhùçm ài àïën sûå thöëng nhêët cuöëi cuâng trûúác khicuöåc thûúng lûúång chêëm dûát.

4

Caác nguyïn tùæc thûúng lûúång

Tònh huöëng khöng chùæc chùænThûúng lûúång thûúâng ài keâm vúái caãm giaác

khöng chùæc chùæn. Àoá laâ möåt trong nhûäng lyá dokhiïën nhiïìu ngûúâi khöng thñch viïåc thûúng lûúång.Nhiïìu ngûúâi mong muöën coá àûúåc giaá caã, àïì xuêët vaâàiïìu khoaãn dûåa trïn nhûäng khung quy àõnh bêëtbiïën, khöng thay àöíi. Hoå khöng thñch phaãi thûãthaách vúái nhûäng kïët quaã chûa roä raâng.

Noái caách khaác, baãn chêët cuãa thûúng lûúång nùçmúã caác êín söë maâ baån vaâ àöëi phûúng seä cuâng tòm ralúâi giaãi àaáp. Haäy tûå tòm cêu traã lúâi cho caác cêu hoãi:Liïåu thoãa thuêån naây àaä laâ töët nhêët chûa? Liïåu töi coábõ thua thiïåt àiïìu khoaãn naâo khöng? Moåi ngûúâi coátin rùçng sûå nhêët trñ maâ töi àaåt àûúåc laâ hiïåu quaãnhêët khöng?


Nhûäng ai coân thiïëu kinh nghiïåm thûúng lûúångthûúâng khoá traánh khoãi nhûäng phên vên naây. Trongnhiïìu trûúâng húåp, baån thûåc sûå khöng biïët phaãi bùætàêìu nhû thïë naâo àïí nhêån àûúåc nhiïìu hún hoùåcthuyïët phuåc àöëi phûúng nhûúång böå thïm. Àoá laâthûåc tïë cuãa nhiïìu cuöåc thûúng lûúång maâ baån phaãitham gia.

Tònh huöëng khöng khoan nhûúång

Caách thoaái lui dïî daâng àïí nhanh choáng chêëmdûát cuöåc thûúng lûúång laâ tûâ chöëi möåt àïì xuêët haymûác giaá maâ baån caãm thêëy khöng phuâ húåp. Sûå quyïëtàoaán naây seä loaåi boã tònh traång do dûå, giaãm búátnguy cú gêy mêët loâng cuäng nhû nguy cú thûåc hiïånnhûäng viïåc khöng àuáng àùæn. Sûå khöng khoannhûúång coá thïí loaåi boã sûå khöng chùæc chùæn trongchûâng mûåc naâo àoá, nhûng noá luön khiïën chuáng taphaãi traã giaá. Thïë nïn, baån chó nïn khöng khoannhûúång vúái nhûäng àïì xuêët hoaân toaân ài ngûúåc vúáimuåc tiïu thûúng lûúång. Thöng thûúâng, baån vaâ àöëiphûúng nïn cuâng ngöìi laåi àïí thoãa thuêån búãi rêëthiïëm khi àïì xuêët àêìu tiïn laâ àïì xuêët àaáp ûáng àuãmong muöën caác bïn.

Trong nhiïìu nùm liïìn, cöng viïåc cuãa töi laâ chõutraách nhiïåm mua xe cho cöng ty cuãa töi. Coá hai loaåi


xe phuâ húåp vúái yïu cêìu vïì hònh aãnh thûúng hiïåucuãa chuáng töi trïn thõ trûúâng: Volvo vaâ BMW. Thïënhûng, caác àaåi lyá BMW hêìu nhû luön coá thaái àöåkhöng khoan nhûúång vaâ khöng chõu thay àöíi àiïìukhoaãn vïì giaá caã, dõch vuå baão haânh hay caác khoaãnphuå tröåi. Noái caách khaác laâ hoå khöng thûúng lûúång.Vò vêåy trong moåi trûúâng húåp töi àïìu mua xe cuãahaäng Volvo. Chó àïën nùm gêìn àêy, BMW múái bùætàêìu thûúng lûúång vaâ lêìn àêìu tiïn trong baãy nùmliïìn, chuáng töi múái kyá húåp àöìng mua baán xe vúái hoå.Leä ra BMW seä baán àûúåc nhiïìu xe hún nïëu hoå mïìmdeão hún trong viïåc thûúng lûúång vúái khaách haâng.

Thêëu hiïíu nguyïån voångMuåc tiïu thûúng lûúång thïí hiïån nguyïån voång

cuãa ngûúâi tham gia thûúng lûúång. Tuy nhiïn, trongrêët nhiïìu trûúâng húåp, nguyïån voång cuãa baån vaâ cuãaàöëi phûúng khöng truâng khúáp nhau. Nhûängchuyïn gia thûúng lûúång daây daån kinh nghiïåmhiïíu rêët roä àiïìu naây vaâ seä duâng chiïën thuêåt thöngthûúâng sau àêy: Chùèng haån nhû khi thoãa thuêånàïën phêìn giaá caã, hoå chùèng bao giúâ noái: “Thêåt tuyïåtvúâi! Giaá phña anh àûa ra thêåt húåp vúái ngên saách cuãatöi!” maâ hoå seä noái: “Khöng thïí tin àûúåc! Anh múáira giaá laâ bao nhiïu?” hoùåc: “Cöng ty A àaä chaâo chochuáng töi möåt caái giaá thêëp hún nhiïìu so vúái caác


anh”. Hoå muöën taác àöång vaâo têm lyá àïí àöëi phûúngtûå àöång haå thêëp nguyïån voång cuãa mònh.

Vò lyá do naây, viïåc thûúng lûúång thûúâng laâ troâchúi daânh cho thiïíu söë nhûäng chuyïn gia coá tinhthêìn traách nhiïåm, nhaåy beán, kiïn têm ài keâm vúáimöåt phûúng phaáp húåp lyá. Nhiïåm vuå cuãa baån, laâ baãovïå nguyïån voång cuãa mònh möåt caách phuâ húåp.

Khöng nhûúång böå ngay lêìn àêìu tiïn

Trong söë caác nguyïn tùæc maâ chuáng ta seä xemxeát, àêy laâ nguyïn tùæc àún giaãn nhêët vaâ coá leä laâ hiïåuquaã nhêët. Ghi nhúá àiïìu naây seä giuáp baån tiïët kiïåmtiïìn baåc vaâ tùng lúåi nhuêån trong möîi thûúng vuå maâbaån thûåc hiïån.

Nguyïn tùæc naây nïn àûúåc thûåc hiïån nhû möåthaânh àöång mang tñnh phaãn xaå. Àûâng bao giúâ nhûúångböå hay àöìng yá ngay vúái nhûäng àïì xuêët àêìu tiïn;nhêët laâ nhûäng àïì xuêët liïn quan àïën giaá caã. Thöngthûúâng, nhûäng caái giaá àêìu tiïn àöëi phûúng àïì xuêëtlaâ nhûäng giaá maâ hai bïn ngêìm hiïíu laâ giaá àïí thûúnglûúång laåi. Thïë nïn haäy traánh àûâng àïí baãn thên phaãirúi vaâo tònh huöëng thiïåt haåi cho mònh.


Thêím quyïìn trong thûúng lûúångTrong möåt cuöåc thûúng lûúång, nïëu möåt bïn cöë

tònh lêën lûúát baån vaâ toã veã sûã duång nhiïìu quyïìn lûåcchi phöëi hún, thò khöng coá nghôa rùçng hoå thûåc sûå coáquyïìn haån maâ chó àún giaãn laâ hoå laâm thïë àïí duy tròcaãm giaác tûå tin maâ thöi. Baån coá thïí laâm cho àiïìunaây tïå haåi hún nïëu cho pheáp baãn thên tin rùçng àöëiphûúng coá nhiïìu thïë maånh hún thûåc tïë. Nhû thïë,vö tònh chuáng ta laâm tùng thïm sûác maånh aão maâàöëi phûúng àang tûå caãm nhêån.

Àöi khi baån seä caãm thêëy khöng an toaân khi thêëyàöëi phûúng chûáng toã quyïìn lûåc nhû thïë. Thïm vaâoàoá, baån cuäng seä coá caãm giaác nhû àang úã thïë bõ àöångbúãi àöëi phûúng coá khaã nùng thanh toaán hay cungcêëp cho baån thûá maâ baån rêët cêìn. Nhûng trïn thûåc tïë,caãm giaác naây thûúâng chia àïìu cho caác bïn tham giathûúng lûúång búãi àöëi phûúng cuäng rêët cêìn nhûäng gòbaån coá thïí cung cêëp, nhûäng vêën àïì maâ baån coá thïívûúåt qua, nhûäng cú höåi maâ baån coá thïí taåo ra, nhûängtrúã ngaåi maâ baån coá thïí loaåi boã vaâ nhûäng ûu tiïn maâbaån coá thïí àaáp ûáng.

Baån cêìn phaãi xêy dûång vaâ cuãng cöë thêím quyïìnvaâ sûác maånh cuãa baån trong quaá trònh thûúng lûúång.Caách baån nhòn nhêån thêím quyïìn cuãa mònh seä quyïëtàõnh kïët quaã thûúng lûúång. Cêu ngaån ngûä cöí“Thêëy laâ tin” phuâ húåp úã àêy. Thêím quyïìn vaâ sûå tûå


tin bùæt nguöìn tûâ nhêån thûác, tûâ sûå chuêín bõ vaâ suynghô thêëu àaáo trûúác àoá vïì lúåi thïë vaâ àiïím yïëu cuãaàöëi phûúng. Quyïìn cuãa baån trong möåt cuöåc thûúnglûúång chuã yïëu dûåa vaâo sûå tûå tin cuãa baån. Àoá khöngchó phaãn aánh traång thaái tinh thêìn maâ laâ thûåc tïëkhöng thïí phuã nhêån vaâ coá sûác taác àöång thêåt sûå àïënkïët quaã thûúng lûúång.

Tûå tin laâ chòa khoáa quan troång. Nïëu baån àaánhmêët sûå tûå tin, àöëi phûúng seä bùçng trûåc giaác nhanhchoáng nhêån ra àiïìu àoá vaâ baån seä kïët thuác cuöåcthûúng lûúång úã võ thïë yïëu hún nhiïìu.

Chó trònh baây giaãi phaáp khi àaä hiïíu nhu cêìu

Möîi bïn àïìu coá nhûäng vêën àïì, yïu cêìu vaâ nhucêìu khaác nhau nïn baån phaãi daânh thúâi gian àùåt cêuhoãi, thùm doâ, khaám phaá vaâ sau àoá tòm ra giaãi phaápàuáng àùæn nhêët.

Möåt trong nhûäng sai lêìm thûúâng gùåp cuãa ngûúâithûúng lûúång laâ àùåt cêu hoãi hêëp têëp, tûå xaác àõnhnhu cêìu röìi cho rùçng àoá laâ vêën àïì thûåc sûå. Trongthûúng lûúång, chuáng ta phaãi àaãm baão mònh hiïíuàûúåc vêën àïì trûúác khi trònh baây giaãi phaáp. Ngay caãkhi àöëi phûúng tuyïn böë: “Àêy laâ giaãi phaáp maâ töimuöën”, thò baån cuäng khoan vöåi chêëp nhêån ngay kïëtluêån àoá maâ haäy noái: “Hùèn röìi, nhûng töi coá thïí hoãi


chñnh xaác laâ anh muöën àaåt àûúåc àiïìu gò khöng?”.Haäy hoãi laåi àïí nùæm roä vêën àïì chûá àûâng àïí àöëiphûúng àùåt baån vaâo tònh thïë viïåc àaä röìi.

Xêy dûång giaá trõ trûúác khi trònh baây giaãi phaáp

Thïm möåt sai lêìm thûúâng gùåp nûäa laâ àûa ra giaãiphaáp quaá súám. Vöåi vaä àûa ra giaãi phaáp cho nhûängmong muöën nûãa vúâi hoùåc nhûäng nhu cêìu chûaàûúåc xem xeát thoãa àaáng seä taåo ra phaãn àöëi. Baån nïnhoåc caách xêy dûång giaá trõ tûâ trong suy nghô cuãa àöëiphûúng. Nïëu baån thûúâng àïí laåi nhûäng êën tûúångtiïu cûåc thò chùæc chùæn rùçng baån àaä khöng xêy dûånggiaá trõ thoãa àaáng.

Coá lêìn töi noái chuyïån àiïån thoaåi vúái möåt cöngty tïn laâ Intone Designs. Chuáng töi cung cêëp cho hoåmöåt dõch vuå 12 thaáng, vaâ töi àang cöë thûúng lûúångàïí gia haån thïm 12 thaáng nûäa. Khi nghe àïën àêëy,anh ta liïìn traã lúâi thiïëu haâo hûáng: “Töi khöng nghôlaâ dõch vuå êëy seä hiïåu quaã àöëi vúái chuáng töi”. Töinhêån thêëy rùçng coá leä mònh àaä àùåt vêën àïì khöngàuáng möëi quan têm cuãa anh, thïë nïn töi thûã àùåtnhûäng cêu hoãi khaác khöng liïn quan gò àïën viïåc giahaån dõch vuå. Töi hoãi anh vïì cöng ty, vïì mö hònhkinh doanh hiïån taåi cuãa anh. Kïët quaã thêåt ngaåcnhiïn: anh ta trúã nïn söi nöíi vaâ bùæt àêìu mö taã caác


dûå aán lùæp àùåt nhaâ bïëp thûúng maåi cho caác trungtêm mua sùæm vaâ khu phûác húåp. Böîng nhiïn, anhàöìng yá kyá thïm húåp àöìng gia haån 12 thaáng nûäa khithêëy phaát sinh nhu cêìu sûã duång dõch vuå trong kïëhoaåch phaát triïín cuãa mònh.

5

Quyïìn haån trongthûúng lûúång

Quyïìn yïu cêìu taâi liïåuBaån coá quyïìn àoâi hoãi caác baãn in êën, höì sú tham

khaão, biïíu giaá chi tiïët,... trûúác vaâ trong caã quaá trònhthûúng lûúång. Taâi liïåu thïí hiïån dûúái daång vùn baãnluön taåo sûå tin tûúãng. Nïëu úã vai troâ ngûúâi muahaâng, baån coá thïí yïu cêìu baãng chaâo giaá hiïån taåi vaâcuãa nhûäng nùm trûúác, thêåm chñ laâ baãng giaá caånhtranh cuãa caác àöëi thuã. Thêåm chñ baån coá quyïìn àoâihoãi möåt baãn kïë hoaåch kinh doanh toám tùæt. Nhûängvùn baãn naây tuy àún giaãn nhûng phaát huy hiïåu quaãkhaá cao búãi chuáng àùåt ngûúâi baán haâng vaâo thïëphoâng thuã.

Khi thûúng lûúång, bïn naâo chuêín bõ nhiïìu taâiliïåu bùçng vùn baãn xem nhû seä tûúác khñ giúái cuãa bïncoân laåi. Caác baãng chaâo giaá, thû cuãa cêëp trïn, thû cuãa


khaách haâng vaâ nhaâ cung ûáng hiïån taåi, ngên saáchphoâng ban, caác mêîu chuêín, caác baâi baáo, taâi liïåuquaãng caáo... cuãa àöëi thuã caånh tranh nïn àûúåc in rabúãi têët caã nhûäng thûá naây àïìu hûäu ñch vúái baån.Trong trûúâng húåp baån khöng coá taâi liïåu in ra trûúácthò cuäng nïn taåo möåt baãn lûu trïn maáy tñnh coá ghingaây thaáng vaâ söë tham chiïëu àïí coá cùn cûá thamkhaão vûäng chùæc sau naây.

Möåt chuyïn gia maáy tñnh àaä kïí töi nghe chuyïånmua haâng cuãa anh. Anh àïën möåt àaåi lyá lúán àïí muathiïët bõ àiïìu khiïín cho maáy tñnh. Thiïët bõ naây àûúåcbaán vúái giaá 80 baãng; vaâ anh àaä mùåc caã xuöëng coân 65baãng khi phaát hiïån möåt böå phêån bõ hoãng nheå. Tuynhiïn khi àem vïì nhaâ sûã duång thò thiïët bõ àaä bõhoãng thêåt sûå, thïë nïn anh àem traã laåi vaâ yïu cêìucûãa haâng xuêët biïn nhêån mua haâng cho anh. Cûãahaâng naây khöng coân saãn phêím naâo khaác trong khonïn anh àaânh nhêån laåi tiïìn vaâ àïën cûãa haâng khaác.Cûãa haâng naây rao giaá saãn phêím laâ 90 baãng. Anhàûa túâ biïn nhêån 65 baãng ra vaâ thûã mùåc caã vïì giaávúái hoå. Cuöëi cuâng anh àaä thùæng vaâ túâ biïn nhêån cuãaanh thïí hiïån thêím quyïìn cuãa mònh.

Quyïìn tòm kiïëm thöng tinBaån phaãi daânh thúâi gian vaâ cöng sûác àïí thu

thêåp caâng nhiïìu thöng tin caâng töët vïì àöëi phûúngvaâ töí chûác cuãa hoå.


Baån nïn aáp duång phûúng phaáp àùåt cêu hoãi 6W:What (caái gò), Which (àiïìu gò), When (thúâi àiïím),Why (lyá do), Who (àöëi tûúång) vaâ How (caách thûác)

Vñ duå minh hoåa sau àêy àïí baån hiïíu thïm vïìvêën àïì naây:

Möåt nhên viïn lûä haânh nhêån àûúåc cuöåc àiïånthoaåi tûâ möåt khaách haâng khöng quen biïët. Ngûúâinaây noái: “Anh coá thïí giúái thiïåu cho töi biïët vïì caácdõch vuå vaâ àöåi nguä nhên viïn cuãa anh khöng?”.

Rêët nhiïìu ngûúâi khi nghe cêu hoãi tûúng tûå àaävöåi traã lúâi liïìn; naâo laâ “Chuáng töi coá àêìy àuã phûúngtiïån àïí cùæm traåi, coá chûúng trònh du lõch àaáp ûángmoåi nhu cêìu, coá giêëy chûáng nhêån doanh nghiïåpxuêët sùæc, coá caác hûúáng dêîn viïn nùng àöång, coá möëiquan hïå vúái nhiïìu nhaâ cung cêëp,...”. Thêåt ra àêy laåilaâ caách traã lúâi thiïëu thöng minh búãi vö tònh baån àaäcung cêëp cho ngûúâi khaách haâng naây rêët nhiïìuthöng tin vaâ haå thêëp võ thïë baãn thên luác ban àêìu.

Trong trûúâng húåp naây, baån nïn noái: “Rêët sùénloâng traã lúâi cêu hoãi cuãa anh. Nhûng anh coá thïí chotöi biïët tïn vaâ cöng ty anh àang laâm viïåc. Anh coáthïí cho töi söë àiïån thoaåi àïí liïn hïå laåi vúái anhkhöng?...”. Dûåa vaâo cêu traã lúâi cuãa khaách haâng vaâbùçng kinh nghiïåm baãn thên, baån coá thïí àoaán àûúåctêìm voác, quy mö vaâ mûác àöå tiïìm nùng àïí àûa racêu traã lúâi phuâ húåp.


Khi xaác àõnh àûúåc àöå tin cêåy cuãa khaách haâng,baån coá thïí bùæt àêìu ài sêu vaâo nhûäng cêu hoãi chñnhyïëu nhùçm tùng cûúâng quyïìn lûåc cuãa baån:

… Muåc tiïu cuãa chuyïën ài lêìn naây cuãa anh laâ gò?Àïí du lõch nghó dûúäng, àïí xêy dûång nhoám laâmviïåc hay laâ phêìn thûúãng cho nhên viïn xuêëtsùæc...?

… Trûúác àêy anh àaä sûã duång dõch vuå du lõch naâochûa?

… Àoaân khaách cuãa anh coá bao nhiïu ngûúâi?

… Anh coá gùåp khoá khùn naâo vúái caác nhaâ cung cêëpdõch vuå trûúác àêy chûa?

… Anh coá yïu cêìu àùåc biïåt naâo cho chuyïën ài cuãamònh khöng?

… Ngên saách maâ anh coá thïí àaáp ûáng àûúåc chochuyïën ài naây?

… ...

Haäy kiïím soaát chùåt cheä lûúång thöng tin maâ baåncung cêëp cho àöëi phûúng vïì töí chûác cuãa baån. Haäycêín thêån trong viïåc böåc löå caác nhu cêìu cuãa baån, sûå lïåthuöåc nhaâ cung ûáng, thiïëu huåt nhên viïn, tònh traångtaâi chñnh cuãa baån. Thöng tin duy nhêët baån nïn cungcêëp laâ lúåi thïë, kïët quaã àaåt àûúåc vaâ àiïím maånh. Àoá laâlyá do taåi sao baån phaãi duâng nhûäng cêu hoãi múã nhùçm


khúi gúåi thöng tin vaâ cho pheáp baån khaám phaánhûäng gò maâ bïn kia thûåc sûå cêìn vaâ muöën.

Duâ baån úã võ thïë nhaâ cung cêëp hay khaách haâng,baån àïìu coá quyïìn im lùång, khöng nhêët thiïët phaãitraã lúâi moåi cêu hoãi. Nhúâ im lùång, baån seä biïët àûúåcnhiïìu hún, giuáp baån coá lúåi thïë trong thûúng lûúång.Ngoaâi ra, giûä im lùång trong chöëc laát seä cho baånthïm thúâi gian suy nghô vaâ quyïët àõnh bûúác ài tiïëptheo cuãa baån.

Quyïìn khöng bõ aáp lûåc búãi thúâi gian

Sûå noáng vöåi chùæc chùæn seä àem àïën möåt kïët quaãtöìi tïå búãi chuáng ta seä khöng coá àuã thúâi gian khaámphaá thöng tin. Nhûng trong thûåc tïë, chuáng tathûúâng rúi vaâo tònh traång naây khi luön chõu aáp lûåcphaãi nhêët trñ möåt thoãa thuêån, phaãi kïët thuác viïåc baánhoùåc mua haâng,... trong möåt khoaãng thúâi gian giúáihaån naâo àoá.

Caách àêy khaá lêu, möåt cöng ty àiïån tûã àaä goåiàiïån nhúâ töi laâm giuáp hoå möåt baâi phên tñch thõtrûúâng. Töi tûå tin vaâo khaã nùng phên tñch cuãa mònhnïn nhanh choáng àûa ra möåt söë giaã àõnh chó sau vaâicuöåc trao àöíi ngùæn goån vïì nhûäng gò hoå àang thûåcsûå tòm kiïëm.


Thïë nhûng sûå àaánh giaá vöåi vaä cuãa töi àaä gêy raba àiïìu tai haåi. Thûá nhêët laâ töi nùæm àûúåc thöng tinchûa àêìy àuã vïì cöng ty cuäng nhû caác yïu cêìu cuãahoå. Thûá hai laâ töi tûå lêåp möåt baãn phên tñch chi phñ– àiïìu maâ leä ra töi chûa nïn laâm búãi noá àaä trúã thaânhcú súã àïí cöng ty thûúng lûúång giaá caã vúái töi. Thûá balaâ àïì xuêët töíng thïí cuãa töi coân rêët yïëu vò töi àaäkhöng têåp trung vaâo ûu thïë saãn phêím àöåc nhêët(USP – Unique Selling Proposition) cuãa cöng tytrong khi àoá laâ àiïìu vö cuâng quan troång àïí tòmkiïëm phên khuác thõ trûúâng vaâ phên biïåt vúái àöëi thuãcaånh tranh. Têët caã sai lêìm naây xaãy ra chó vò töi àaäquaá vöåi vaâng.

Coân trong trûúâng húåp baån phaãi chõu aáp lûåcthúâi gian khi mua haâng hay kyá húåp àöìng thò sao?Khi àoá, khoaãng thúâi gian chúâ àúåi cho pheáp baånthûúng lûúång úã àiïím maånh nhêët. Caâng àïí ngûúâibaán rúi vaâo tònh thïë chúâ àúåi thò baån caâng coá nhiïìukhaã nùng àûúåc nhûúång böå.

Möåt khaách haâng cuãa töi rêët thaânh thaåo trongviïåc mua baán caác doanh nghiïåp (M&A). Anh tanoái vúái töi rùçng chòa khoáa nùçm úã viïåc xaác àõnh thúâigian. Biïët àûúåc thúâi àiïím àuáng laâ möåt yïëu töë quantroång trong caã mua vaâ baán. Coá nhiïìu lyá do muabaán cuãa caác cöng ty naây: coá thïí laâ hoå gêìn àïën tuöíivïì hûu maâ khöng coá ai àïí trao quyïìn kïë nghiïåphoùåc coá thïí laâ doanh nghiïåp cêìn phaát triïín thïm


nûäa maâ hoå laåi khöng coá nguöìn lûåc hay cú súã haåtêìng àïí laâm àiïìu àoá. Nhûng ngay caã khi nhûängnhu cêìu naây thêåt roä raâng, thò baån vêîn phaãi kiïnnhêîn vaâ chúâ àúåi àïën thúâi àiïím thñch húåp nhêët.

Bïn naâo chõu sûác eáp thúâi gian nhêët laâ bïn yïëu,do àoá haäy lêåp kïë hoaåch àïí taåo thïë chuã àöång vúái thúâigian cuãa baån.

Quyïìn xêy dûång niïìm tinMöi trûúâng thûúng lûúång thûúâng khiïën baån

phaãi tiïëp xuác vúái nhûäng lúâi than phiïìn vaâ chó trñch.Nïëu nhûäng àiïìu tiïu cûåc lùåp ài lùåp laåi quaá nhiïìulêìn thò coá thïí niïìm tin cuãa baån bùæt àêìu bõ lay àöång;àöång cú vaâ quyïët têm cuãa baån coá thïí bõ suåp àöítrûúác sûác eáp naây.

Nhûäng chuyïn gia thûúng lûúång giaâu kinhnghiïåm thûúâng daânh thúâi gian xêy dûång sûå tûå tincuãa hoå, àaãm baão laâ trûúác bêët cûá cuöåc thûúng lûúångquan troång naâo hoå cuäng àïìu caãm thêëy öín thoãa vïìquy trònh vaâ vai troâ cuãa mònh. Nhûäng chuyïn gianaây àuã tûå tin àïí trònh baây laåi vúái chñnh mònh möåtcaách khaách quan vïì giaá trõ cuöåc thoãa thuêån, sûå nhêëttrñ vaâ taác àöång cuãa hoå. Sûå tûå tin thûúâng giuáp baånviïët ra nhûäng cêu khùèng àõnh vïì sûå thaânh cöng cuãadûå aán, saãn phêím, thoãa thuêån vaâ möëi quan hïå.

Documents

Nghe thuat thuong thuyet