0

1

ผลงานประกอบการพจารณาประเมนบคคล

เพอแตงตงใหด ารงต าแหนงประเภทวชาการ

ต าแหนงพยาบาลวชาชพช านาญการพเศษ (ดานการพยาบาลทวไป)

เรองทเสนอใหประเมน

1. ผลงานทเปนผลการด าเนนงานทผานมา

เรอง ผลของการพฒนาระบบบรการผปวยนอก โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ ดวยการนดหมายเปนเวลาในผปวยนดพบแพทยเฉพาะทาง 2. ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน

เรอง ประสทธผลของโปรแกรมการสอนสขศกษาในโรคความดนโลหตสงโดยใชทฤษฎการ ดแลตนเอง

เสนอโดย

นางสาวพชรพร บญลอลกษณ

ต าแหนงพยาบาลวชาชพช านาญการ (ดานการพยาบาล)

(ต าแหนงเลขท รพท.133)

ฝายการพยาบาล กลมภารกจดานการพยาบาล

โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ ส านกการแพทย

1

ผลงานทเปนการด าเนนงานทผานมา

1. ชอผลงาน ผลของการพฒนาระบบบรการผปวยนอก โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ ดวยการนดหมาย เปนเวลาในผปวยนดพบแพทยเฉพาะทาง 2. ระยะเวลาทด าเนนการ 4 เดอน (ตงแตวนท 1 กนยายน พ.ศ.2557 ถงวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2557) 3. ความรทางวชาการหรอแนวคดทใชในการด าเนนการ มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยนอก งานบรการพยาบาลผ ปวยนอกเปนการบรการทบคลากรทางการพยาบาลใหบรการแกผใชบรการดานสขภาพ ครอบคลมการตรวจรกษาพยาบาล การสงเสรมสขภาพ การปองกนโรค การฟนฟสภาพ ส าหรบผมสขภาพดและผมปญหาสขภาพ โดยการคดกรองภาวะสขภาพ แยกประเภทความเจบปวยและความรนแรงของโรค ชวยเหลอแพทยในการตรวจรกษาโรค ใหการพยาบาลกอน ขณะ และหลงการตรวจรกษา ใหการดแลรกษาพยาบาล ชวยเหลอ ปฐมพยาบาลเบองตนในรายทมอาการรบกวน อาการ ไมคงทและอาการรนแรงหรอมภาวะเสยงอนตรายตอชวตเฉยบพลน บรการใหความรแกผใชบรการและครอบครวเกยวกบการปฏบตตน ปรบพฤตกรรมและดแลสขภาพตนเอง ตลอดจนการบรการปรกษาสขภาพและการนดผปวยมาตรวจซ า (ส านกการพยาบาล กระทรวงสาธารณสข, 2551) มาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยนอก ประกอบดวย 4 สวน ดงน 1.ลกษณะส าคญของงานบรการพยาบาลผปวยนอก ประกอบดวย 2 หมวด คอ 1.1 ลกษณะของงานบรการพยาบาลผปวยนอก มสภาพแวดลอมในการปฏบตภารกจของงานดงน 1.1.1 งานบรการพยาบาลผปวยนอก ก าหนดแผนภมโครงสรางการบรหารการพยาบาลเปนปจจบน ระบหนวยงานในความรบผดชอบ สายการบงคบบญชา 1.1.2 ผบรหารสงสดของงานการพยาบาลผปวยนอกคอพยาบาลวชาชพทมความสามารถในการบรหารการพยาบาลงานบรการพยาบาลผปวยนอกใหบรรลตามพนธกจและนโยบายขององคกรพยาบาล 1.1.3 งานบรการพยาบาลผปวยนอก ก าหนดลกษณะพนฐานของหนวยงานทครอบคลมประเดนตางๆ ไดแก วฒนธรรมของหนวยงาน เปาประสงคหลกของการบรการพยาบาลทสอดคลองกบวสยทศนและเปาหมายขององคกรพยาบาล พนธกจของงานทสะทอนใหเหนการบรหารและการจดระบบบรการ คานยมของงานบรการผปวยนอกทสะทอนใหเหนถงคณคาการใหบรการ 1.1.4 งานบรการผปวยนอก ก าหนดขอบเขตการบรหารงานครอบคลมการใหบรการ ดงน1) การตรวจและรกษาทางการพยาบาล 2)การชวยเหลอการตรวจรกษา 3)การดแลผปวยตอเนอง 4)การสรางเสรมสขภาพของผปวยและประชาชน 5)การคมครองภาวะสขภาพของผปวยและประชาชน 6) การธ ารงไวซงภาวะสขภาพของผปวยและ 7) การใหขอมลและความรทางดานสขภาพแกผปวยและประชาชน 8) การพทกษสทธผปวย

2

1.2 การปรบปรงผลการด าเนนงานของงานบรการพยาบาลผปวยนอก ก าหนดแนวทางในการปรบปรงการด าเนนการของหนวยงานอยางตอเนอง เปนระบบ มการแลกเปลยนเรยนรภายในองคกรอยางเปนระบบ 2.มาตรฐานการบรหารงานบรการผปวยนอก มดงน 1) การน าองคกร 2) การวางยทธศาสตร 3) การใหความส าคญกบผใชบรการ 4) การวด การวเคราะห และการจดการความร 5) การมงเนนทรพยากรบคคล 6) การจดการกระบวนการ และ7) ผลลพธการด าเนนการ 3. มาตรฐานการปฏบตการพยาบาลผปวยนอก เปนขอก าหนดใหพยาบาลน าไปปฏบตการดแลผใชบรการตงแตเรมเขามาใชบรการในหนวยบรการจนออกจากหนวยบรการ รวมถงการดแลตอเนองทบาน ซงแบงเปน 9 มาตรฐาน ประกอบดวย

มาตรฐานท 1 การพยาบาลในระยะกอนการตรวจรกษา 1.1 การตรวจคดกรอง (Screening) พยาบาลวชาชพตรวจคดกรองผใชบรการ ดวยการประเมนสภาพอาการเบองตน จดล าดบความรนแรงและความเรงดวนของการเขารบการตรวจรกษาพยาบาล อยางถกตองและปลอดภย

1.2 การประเมนและเฝาระวงอาการผใชบรการตอเนอง (Ongoing Assessment) พยาบาลวชาชพประเมนปญหาเพม ประเมนซ า และเฝาระวงเปนระยะอยางตอเนอง ตามความเหมาะสมกบสภาวะสขภาพของผใชบรการตลอดระยะเวลาทใชบรการในหนวยงานและวนจฉยทางการพยาบาลเพอใหการดแลชวยเหลอเบองตนอยางเหมาะสม

1.3 การปฏบตการพยาบาล พยาบาลวชาชพปฏบตการพยาบาลสอดคลองตามปญหาและ การตอบสนองตอภาวะสขภาพของผใชบรการ เพอใหบรรลเปาหมาย ผลลพธทางการพยาบาลทคาดหวง

1.4 การประเมนผลการปฏบตการพยาบาลและผลลพธทางการพยาบาล พยาบาลวชาชพ ประเมนผลการตอบสนองตอการปฏบตการพยาบาล ตามเปาหมายและผลลพธทพงประสงค สอดคลองกบปญหาและการวจยทางการพยาบาล

มาตรฐานท 2 การพยาบาลในระยะขณะตรวจรกษา พยาบาลวชาชพดแลและเอออ านวยให กระบวนการรกษาของแพทยเปนไปอยางสะดวก ปลอดภยรวดเรว มประสทธภาพ และเสมอภาค

มาตรฐานท 3 การพยาบาลในระยะหลงการตรวจรกษา พยาบาลวชาชพดแลและประสาน การสงตอ ใหผใชบรการไดรบการบรการสขภาพตามแนวทางการรกษาพยาบาลตอเนองอยางเหมาะสม

มาตรฐานท 4 การดแลตอเนอง พยาบาลวชาชพวางแผนการดแลผใชบรการ ในการตรวจ รกษาพยาบาลอยางตอเนอง ตามมาตรฐาน/แนวทางการสงตอ และใหการดแลระหวางการสงตออยางเหมาะสมและปลอดภย

มาตรฐานท 5 การสรางเสรมสขภาพ พยาบาลวชาชพปฏบตกจกรรมพยาบาลทมเปาหมาย เพอสรางเสรมสขภาพของผใชบรการ โดยมงเนนการปองกนปญหาสขภาพทอาจเกดขน (Potential Health Problem)

3

มาตรฐานท 6 การคมครองภาวะสขภาพ พยาบาลวชาชพปฏบตการพยาบาลทมเปาหมาย ในการคมครองภาวะสขภาพของผใชบรการ เพอความปลอดภยของผใชบรการอยางตอเนอง

มาตรฐานท 7 การใหขอมลและความรดานสขภาพ พยาบาลวชาชพใหขอมลและความร เกยวของกบการสงเสรมการดแลสขภาพตนเองของผใชบรการอยางเหมาะสม

มาตรฐานท 8 การพทกษสทธผปวย พยาบาลวชาชพใหการดแลผใชบรการ โดยเคารพ ศกดศรและคณคาความเปนมนษย ตลอดจนการพทกษสทธตามขอบเขต บทบาทหนาทความรบผดชอบ

มาตรฐานท 9 การบนทกทางการพยาบาล พยาบาลวชาชพบนทกขอมลทางการพยาบาล และขอมลทเกยวของกบผใชบรการ เปนลายลกษณอกษรอยางเปนระบบ เพอสอสารกบทมงานและทมสขภาพทเกยวของ และเปนหลกฐานทางกฎหมาย 4. เกณฑชวดคณภาพการพยาบาลผปวยนอก เปนผลของการปฏบตตามมาตรฐานการพยาบาล ทงมาตรฐานการบรหารการพยาบาลและมาตรฐานการปฏบตการพยาบาล เกณฑชวดประกอบดวย 4 มต ดงน มตท1) ดานประสทธผลตามพนธกจ มตท 2) ดานคณภาพการใหบรการพยาบาล มตท 3) ดานประสทธภาพของการปฏบตการพยาบาล มตท 4) ดานการพฒนาองคกร ซงในแตละมตจะมเกณฑชวดทส าคญ เชนมตท 2 ดานคณภาพการใหบรการพยาบาลไดก าหนดตวชวดเรองความพงพอใจของผรบบรการตอบรการพยาบาลผปวยนอก การรองเรยนของผรบบรการ ผปวยไดรบการคดกรองถกตอง ความปลอดภยของผปวย ผปวยทสงตอไดรบการดแลตอเนองทนททถงโรงพยาบาลและจ านวนอบตการณการกลบมารกษาซ าภายใน48ชวโมงดวยอาการรนแรงจากสาเหตความไมรวธการเฝาสงเกตอาการผดปกต แนวคดลน หลกการของแนวคดลน แนวคดลนคอแนวคดในการประยกตใชเครองมอ วธการและกจกรรมตางๆตามความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในกระบวนการท างาน เพอก าจดความสญเปลาและกอใหเกดการสรางคณคาเพมแกสนคาหรอบรการอยางตอเนอง โดยมงพฒนาองคประกอบของกระบวนการ ไดแกสถานทท างาน เครองจกร ระบบสขภาพ ระบบควบคมการผลต และบคลากร โดยเฉพาะบคลากรซงเปนทรพยากรทมคณคามากทสดขององคกร เพอเพมศกยภาพขององคกร ทงดานคณภาพ ตนทน และการสงมอบผลงาน อกทงเปนการเพมความยดหยนขององคกรเพอรองรบการเปลยนแปลง (เกยรตขจร โฆมานะสน , 2550) กระบวนการลนมขนตอนดงน ขนตอนท 1 การระบคณคาบรการในมมมองของผปวย ไมวาจะเปนภายในหรอภายนอก เพอใหมนใจวาผปวยจะไดรบความพงพอใจสงทสด ขนตอนท 2 สรางกระแสคณคาในทกๆ ขนตอนการด าเนนงาน เรมตงแตแผนภาพกระบวนการ ก าหนดแตละขนตอนการบรการ การก าจดสงทไมเกดคณคาเพมในกระบวนการ ซงเปนสงทดใน การเพมคณคาและเพมประสทธภาพ

4

ขนตอนท 3 ท าใหกจกรรมตาง ๆ ทมคณคาเพมด าเนนไปไดอยางตอเนอง พยายามท าใหกระบวนการด าเนนไปไดโดยปราศจากการออม การยอนกลบ การคอยและ สญเปลา การท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางสม าเสมอตลอดเวลา โดยไมมการขดขวางหรอหยดการบรการดวยเหตอนใดกตาม ขนตอนท 4 การใหความส าคญเฉพาะสงทผปวยตองการเทานนคอการบรการทรวดเรว ขนตอนท 5 สรางคณคาและก าจดความสญเปลา โดยคนหาสวนเกนทถกซอนไวซงเปน ความสญเปลา และก าจดออกไปอยางตอเนอง ซงกคอแนวคดการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง แนวคดการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง (Continuous Quality Improvement : CQI) การพฒนาคณภาพอยางตอเนอง หมายถง การหาโอกาสพฒนาและปรบปรงกระบวนการ ตาง ๆอยางตอเนอง มองคประกอบทส าคญทน ามาใชดงน 1) ศกษาความตองการของผรบบรการ การตอบสนองตอความตองการ และการรบฟงเสยงสะทอนตอผลงาน 2) การปรบปรงกระบวนการท างานอยางตอเนอง เนนการออกแบบระบบ เพอเปนการปองกนปญหาและขจดความซ าซอนในแตละขนตอนดวย 3) ทกคนในองคกรมสวนรวมในการด าเนนการ และ4) การบรหารจดการทด ผบรหารตองมวสยทศนทชดเจน ทกคนในองคกรเขาใจตรงกน การพฒนาคณภาพใชกระบวนการวงจรเดมมง ม 4 ขนตอน (The Deming Institute, 2016) ไดแก 1. ขนตอนการวางแผน (Plan) เปนขนตอนทตองก าหนดกรอบหวขอทตองการปรบปรงเปลยนแปลง ซงรวมถงการพฒนาสงใหม ๆ การแกปญหาทเกดขนจากการปฏบตงาน 2. ขนตอนการปฏบต (Do) เปนการลงมอปรบปรงเปลยนแปลงตามทางเลอกทไดก าหนดไวในขนตอนการวางแผน 3. ขนตอนการตรวจสอบ (Check) เปนการประเมนผลทไดรบจากการปรบปรงเปลยนแปลง การตรวจสอบท าใหเราทราบวาการปฏบตในขนตอนทสองสามารถบรรลเปาหมายหรอวตถประสงคทไดก าหนดไวหรอไม 4. ขนตอนการด าเนนงานใหเหมาะสม (Act) เปนการพจารณาผลทไดจากการตรวจสอบ ม 2 กรณ คอ ผลทเกดขนเปนไปตามแผนทวางไว หรอไมเปนไปตามแผนทวางไว หากเปนกรณแรก กใหน าแนวทางหรอกระบวนการปฏบตนนมาจดท าใหเปนมาตรฐาน พรอมทงหาวธการทจะปรบปรงใหดยงขน 4. สรปสาระส าคญของเรองและขนตอนการด าเนนการ 4.1 สรปสาระส าคญของเรอง โรงพยาบาลหลวงพอทวศก ด ชตนธโร อทศ ส านกการแพทย ก รงเทพมหานคร มวสยทศนเพอพฒนาเปนโรงพยาบาลทตยภมระดบสงภายในป 2560 ปจจบนมจ านวนเตยงผปวยใน 126 เตยง ผมารบบรการเปนผปวยนอกเฉลย 350 รายตอวน รบผดชอบประชากรในพนทเขตหนองแขม บางบอนและจงหวดใกลเคยง ใหบรการตรวจรกษาผปวย 7 สาขาไดแกสาขาอายรกรรม สาขาศลยกรรมทวไป สาขาศลยกรรมกระดก สาขาศลยกรรมปสสาวะ สาขากมารเวชกรรม สาขาจกษ และสาขาโสต ศอ นาสก ไดมการขยายหองตรวจผปวยนอกจากเดม 11 หอง เปน 13 หองตรวจ มระบบบรการสงตรวจนอกโรงพยาบาล ไดแก

5

เอกซเรยคอมพวเตอร การตรวจดวยคลนแมเหลกไฟฟา แมมโมแกรม การท าหตถการระหวางการตรวจเพอน ามาประกอบการวนจฉยเพอใหการรกษาถกตองและแมนย า ซงการบรการของผปวยนอกมขนตอนการใหบรการดงน1)ยนบตรและใบนด ตรวจสอบสทธ รบควตรวจทหองเวชระเบยน 2) เตรยมเวชระเบยน 3)ตรวจวดสญญาณชพและชงน าหนก 4)ซกประวตและประเมนอาการ 5)จดควเขาหองตรวจ (รอพบแพทย) 6)รบค าสงการรกษา ออกใบนดและใหค าแนะน า 7)กลบบาน ซงในแตละขนตอนตองใชเวลารอคอยนาน ท าใหเกดความแออด พนทใหบรการไมเพยงพอ ท าใหเกดขอรองเรยนจากผมารบบรการ จากการทบทวนพบวาเกดขอรองเรยนทพบมากทสด คอ เรองบรการลาชา/รอนาน โดยในป พ.ศ 2557 ( มกราคม-สงหาคม ) พบ 28 ครง ( เฉลย 3-4 ครงตอเดอน ) ผลส ารวจระยะเวลารอคอยของผปวยนอก ป 2557 (มถนายน-สงหาคม) เฉลย 179 นาทตอคน อตราความพงพอใจ ป 2557 (มกราคม-สงหาคม) เฉลยรอยละ 84.2 ลดลง จากเดม รอยละ 85.9 ในป 2556 จากปญหาดงกลาว ผศกษาในฐานะหวหนาหนวยงานมความตระหนกและเหนความส าคญในเรองความพงพอใจของผรบบรการตอบรการพยาบาล และการรองเรยนของผรบบรการ อกทงมาตรฐานการบรการพยาบาลผปวยนอก ไดก าหนดเกณฑชวดคณภาพการพยาบาลผปวยนอกในมตท 2 ดานคณภาพการใหบรการพยาบาล ในเรองการรองเรยนของผรบบรการและความพงพอใจของผรบบรการตอบรการพยาบาล (ส านกการพยาบาล กระทรวงสาธารณสข , 2551) จงน าขอมลทไดมาทบทวนและรวมวเคราะหในหนวยงานและน าเสนอคณะกรรมการพฒนาระบบบรการซงเปนทมสหสาขาวชาชพ โดยการวเคราะหขนตอนและกระบวนการการเขารบบรการของผปวยนอก พบวามขนตอนทสญเปลาคอการเขาควยนบตร ใบนด ตรวจสอบสทธและรบควตรวจและการเตรยมเวชระเบยน ท าใหเกดการรอคอยทไมจ าเปน และมขนตอนทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนคอขนตอนจดควเขาหองตรวจ (รอพบแพทย) และการนดผปวยเพอพบแพทยเฉพาะทางไมเคยมการนดหมายเปนเวลามากอน ผศกษาจงสนใจทจะพฒนาระบบบรการผปวยนอกโรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ ดวยการนดหมายเปนเวลาในผปวยนดพบแพทยเฉพาะทาง ซงประกอบไปดวย 7 สาขา ไดแกสาขาอายรกรรม สาขาศลยกรรมทวไป สาขาศลยกรรมกระดก สาขาศลยกรรมปสสาวะ สาขากมารเวชกรรม สาขาจกษ สาขาโสต ศอ นาสก เพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการมอบบรการทดใหกบผรบบรการ โดยเนนความรวดเรวในการใหบรการ เพมความพงพอใจของผรบบรการและลดขอรองเรยน โดยน าแนวคดลนและแนวคดการพฒนาคณภาพอยางตอเนอง (Continuous Quality Improvement : CQI) มาพฒนางานในครงน 4.2 ขนตอนการด าเนนการ 4.2.1 วเคราะหปญหาทเกดขนโดยน าแนวคดการพฒนาคณภาพอยางตอเนองมาใชรวมกบแนวคดลน ใชแผนภมกางปลาเพอวเคราะหรากเหงาปญหา ( root cause analysis : RCA )พบวามขนตอนทสญเปลาคอการเขาควยนบตร ใบนด ตรวจสอบสทธและรบควตรวจและการเตรยมเวชระเบยน ท าใหเกดการรอ

6

คอยทไมจ าเปน โดยท าการพฒนาปรบขนตอนการใหบรการจาก 7 ขนตอน เหลอ 6 ขนตอน และน าไปทดลองใชพบวาระยะเวลาการบรการทงหมดเฉลย 99 นาทตอคน จงน าไปทดลองกบกลมตวอยาง 382 คน 4.2.2 จดท าเครองมอทใชในการศกษา ไดแก 1)ใบนดตรวจโรค 2)บตรควเขาหองตรวจ 3)แบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอก 4) ตารางค านวณระยะเวลารอคอยของผปวยนอก 5)แบบส าวจความพงพอใจในการใชบรการของผปวยนอก 6)แบบแสดงความคดเหนของผใชบรการ(ขอรองเรยน) 4.2.4 ก าหนดกลมตวอยางคอผปวยทนดพบแพทยเฉพาะทาง สาขาอายรกรรม สาขาศลยกรรมทวไป สาขาศลยกรรมกระดก สาขาศลยกรรมปสสาวะ สาขากมารเวชกรรม สาขาจกษและสาขาโสต ศอ นาสก นดหมายเปนเวลา มารบบรการทหองตรวจผปวยนอก ตงแตวนท 1 กนยายน พ.ศ.2557 ถงวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2557 เลอกกลมตวอยางจากสตรยามาเน จ านวน 382 คน โดยการสมแบบมระบบ (systematic sampling) 4.2.5 ด าเนนการศกษาโดยผศกษาท าขอตกลงและชแจงรายละเอยดในการบนทกขอมลใหกบเจาหนาทหองตรวจผปวยนอกและท าการบนทกขอมลเวลาลงในแตละขนตอนการใหบรการทไดพฒนา 4.2.6 เกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางจ านวน 382 คนโดยการบนทกระยะเวลาในการใหบรการแตละขนตอน ประเมนความพงพอใจในการมาใชบรการของผปวยนอกและตดตามแบบแสดงความคดเหนของผใชบรการ (ขอรองเรยน) 4.2.7 ผศกษาน าขอมลมาวเคราะหดงน

1) ขอมลบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอกวเคราะหโดยใชคาความถและคาเฉลย ( x ) 2) แบบส ารวจความพงพอใจของผใชบรการน ามาหาคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( SD )

3) ขอรองเรยนใชคาความถ 4.2.8 สรปผลการศกษาและจดท าเอกสารวชาการน าเสนอตามล าดบ 5. ผรวมด าเนนการ “ไมม” 6. สวนของงานทผเสนอเปนผปฏบต เปนผด าเนนการเองทงหมดรอยละ 100 โดยมรายละเอยดดงน การศกษาครงนผศกษาไดคนควาเอกสาร งานวชาการ งานวจยทเกยวของ มาใชประกอบการด าเนนการ โดยมวตถประสงคเพอลดขนตอนการมารบบรการทหองตรวจผปวยนอก ลดระยะเวลารอคอยของผปวยนอกทนดพบแพทยเฉพาะทางตามเปาหมายทก าหนดภายใน 30 นาท ผรบบรการพงพอใจและลดขอรองเรยนเรองบรการลาชา/รอนาน และด าเนนการดงน 6.1 วเคราะหปญหาทเกดขนคอมขนตอนทสญเปลาคอการเขาควยนบตร ใบนด ตรวจสอบสทธและรบควตรวจและการเตรยมเวชระเบยน ท าใหเกดการรอคอยทไมจ าเปน และมขนตอนทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนคอขนตอนจดควเขาหองตรวจ (รอพบแพทย) สงผลใหเกดขอรองเรยนเรองบรการลาชา/รอนาน 6.2 วธการด าเนนการ

7

6.2.1 ทบทวนขนตอนการบรการและไดขนตอนการบรการจากเรมตนจนสนสดกระบวนการโดยมการจ าแนกแตละขนตอนอยางครบถวน 6.2.2 น าขนตอนของแนวคดลนมาประยกตใช ดงน 1) การระบคณคาของบรการในมมมองของผปวยโดยการจบเวลาและระยะทางทใชในแตละขนตอน รวมทงรวมเวลาและระยะทางทงหมด 2) สรางกระแสคณคาในทกขนตอนการท างาน โดยการวเคราะหในแตละขนตอนในกระบวนการท างานวามขนตอนใดเปนขนตอนทสญเปลา (Waste ) หรอไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปน (Necessary non value) และขนตอนใดเปนขนตอนทมคณคา (Value) พบวา ขนตอนยนบตร ใบนด ตรวจสอบสทธและรบควตรวจทหองเวชระเบยนและขนตอนเตรยมเวชระเบยนเปนความสญเปลาและขนตอนจดควเขาหองตรวจ(รอพบแพทย)เปนขนตอนทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปน 3) ปรบลดขนตอนทสญเปลาคอขนตอนท1 ยนบตร ใบนด ตรวจสอบสทธและรบควตรวจทหองเวชระเบยนและขนตอนท 2 เตรยมเวชระเบยน ปรบเปนขนตอนทมคณคาขนตอนยนใบนดทจดจดคว 4) ปรบปรงขนตอนทไมกอใหเกดคณคาแตจ าเปนคอขนตอนจดควเขาหองตรวจ(รอพบแพทย) โดยท าการนดหมายผปวยทนดพบแพทยเฉพาะทางสาขาอายรกรรม สาขาศลยกรรมทวไป สาขาศลยกรรมกระดก สาขาศลยกรรมปสสาวะ สาขากมารเวชกรรม สาขาจกษและสาขาโสต ศอ นาสก มาตรวจซ าดวยการนดหมายเปนเวลา 6.2.3 ด าเนนการโดยใชแนวคดการพฒนาคณภาพอยางตอเนองดงน 1) การพฒนาครงท 1 โดยการน าผลการวเคราะหจากขนตอนของแนวคดลนมาใชดงน 1.1) น าขนตอนใหมไปทดลองใชกบผปวยทนดพบแพทยเฉพาะทางสาขาอายรกรรม สาขาศลยกรรมทวไป สาขาศลยกรรมกระดก สาขาศลยกรรมปสสาวะ สาขากมารเวชกรรม สาขาจกษและสาขาโสต ศอ นาสก จ านวน 35 คน ระหวางวนท 1 - 5 กนยายน พ.ศ.2557 โดยจดควเขาพบแพทยตามเวลาในใบนด และแนบแบบบนทกระยะเวลารอคอยผปวยนอกและบนทกขอมลในแบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอก 1.2) เกบรวบรวมขอมลจากแบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอกทงหมด 35 คนและวเคราะหขอมลพบวา ระยะเวลารอคอยของผปวยนอกเฉลย จาก 179 นาทตอคน ลดลงเหลอ 135 นาทตอคน ระยะเวลาการรอคอยพบแพทยในการพฒนาครงท 1 ลดระยะเวลาจาก 85 นาทตอคน ลดลงเหลอ 57 นาทตอคน ระยะเวลารอคอยการซกประวตและประเมนอาการจากพยาบาล จาก 68 นาทตอคน ลดลงเหลอ 60 นาทตอคน 1.3) จากการพฒนาครงท 1 พบวาขนตอนท4 พยาบาลซกประวต ประเมนอาการ ลดระยะเวลาจาก 68 นาทตอคน ลดลงเหลอ 60 นาทตอคน ระยะเวลาบรการลดลง 8 นาท เนองจากเจาหนาทเรมปฏบตงาน 7.45 นาฬกา และขนตอนจดควเขาหองตรวจ(รอพบแพทย)ใชเวลาจาก 85 นาทตอคน ลดลงเหลอ 57 นาทตอคนเนองจาก แพทยไมไดก าหนดเวลาตรวจทชดเจน อกทงการท าการนดหมายยงไมชดเจน

8

พบการนดหมายใน1ชวงเวลา เทากบ30นาท นดผปวยมามากกวา 6 คน ซงเปนสาเหตใหผปวยรอพบแพทยนานจากเวลาทนดหมาย 2) การพฒนาครงท 2 น าผลการพฒนาครงท 1 ทยงไมเปนไปตามเปาหมายมาปรบปรงการบรการ ดงน 2.1) ผศกษาไดน าปญหาทพบในการพฒนาครงท 1 คอ ขนตอนท 4 พยาบาลซกประวต ประเมนอาการ และ ขนตอนท 5 จดควเขาหองตรวจ ( รอพบแพทย ) มาหาทางปรบปรงใหม โดยการปรบการมอบหมายงานใหเจาหนาทจดซกประวตมาท างานเรวขนเปน 7.30 นาฬกา และประสานองคกรแพทยในการลงตรวจผปวยตามเวลาทนดผปวย 2.2) ปรบวธการนดหมายใหเปนชวงเวลา คอ 1 ชวงเวลา เทากบ 30 นาท นดหมายไมเกน 6 คน และใหเรมนดหมายตงแตเวลา 8.30 นาฬกา เปนตนไป 2.3) ประสานงานกบองคกรแพทยและขอความรวมมอแพทยในการลงตรวจผปวยใหตรงเวลากบเวลาทนดผปวย เพอใหสามารถด าเนนขนตอนการตรวจตรงตามเวลานดไดตามแนวทางปฏบต (องคกรแพทยไดปรบหนาทการท างานภายใน) 2.4) น าขนตอนการปรบปรงใหมไปทดลองใชกบผปวยทนดพบแพทยเฉพาะทางสาขาอายรกรรม สาขาศลยกรรมทวไป สาขาศลยกรรมกระดก สาขาศลยกรรมปสสาวะ สาขากมารเวชกรรม สาขาจกษและสาขาโสต ศอ นาสก จ านวน 35 คน ระหวางวนท 8-12 กนยายน พ.ศ.2557 โดยจดควเขาพบแพทยตามเวลาในใบนด และแนบแบบบนทกระยะเวลารอคอยผปวยนอกและบนทกขอมลในแบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอก 2.5) เกบรวบรวมขอมลจากแบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอก ทงหมด 35 คนและวเคราะหขอมลในการพฒนาครงท 2 พบวา ระยะเวลาการรอคอยของผปวยนอกลดระยะเวลาจาก 179 นาทตอคน ลดลงเหลอ 99 นาทตอคน จงก าหนดใชขนตอนการบรการผปวยตามทไดพฒนา 6.3 ด าเนนการศกษาในกลมตวอยาง จ านวน 382 คนตงแตวนท 15 กนยายน พ.ศ.2557 ถงวนท 30 ธนวาคม พ.ศ.2557 โดยใชขนตอนการใหบรการผปวยทไดพฒนา 6.4 เครองมอในการด าเนนการประกอบดวย 1) แบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอกและตารางค านวณระยะเวลารอคอยของผปวยนอก 2)แบบส ารวจความพงพอใจในการใชบรการของผปวยนอก ใชของส านกการแพทย มจ านวน 12 ขอ ค าตอบเปนแบบประเมนคา5ระดบ 5หมายถงพงพอใจมากทสด 4 หมายถงพงพอใจมาก 3 หมายถงพงพอใจปานกลาง 2 หมายถงพงพอใจนอย 1 หมายถง พงพอใจนอยทสด การแปลคาคะแนนเฉลยระดบความพงพอใจไดแกคะแนนเฉลย4.50 - 5.00 หมายถงพงพอใจมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถงพงพอใจมาก 2.50 – 3.49หมายถงพงพอใจปานกลาง 1.50 – 2.49หมายถงพงพอใจนอย 1.00 – 1.49 หมายถงพงพอใจนอยทสด( สพกตร วบลย ,2552) 3)แบบแสดงความคดเหนของผใชบรการ (ขอรองเรยน) ใชของโรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ

9

6.5 ด าเนนการใหบรการผปวยนอกตามกระบวนการทไดพฒนาแลว โดยผศกษาท าขอตกลงและชแจงรายละเอยดในการบนทกขอมลใหกบเจาหนาทหองตรวจผปวยนอก 6.6 เกบรวบรวมขอมลจากเครองมอไดแก 1)น าแบบบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอกมาลงในตารางค านวณระยะเวลารอคอยของผปวยนอก 2)ประเมนความพงพอใจในการใชบรการของผปวยเมอเสรจสนการบรการขนตอนสดทาย(ออกใบนดและใหค าแนะน า) 3)ตดตามแบบแสดงความคดเหนของผใชบรการ (ขอรองเรยน) จากคณะกรรมการ รบขอรองเรยน ทกเดอน 6.7 การวเคราะหขอมลหลงจากการเกบรวบรวมขอมล ผศกษาน าขอมลมาวเคราะหดงน 1)ขอมลบนทกระยะเวลารอคอยของผปวยนอกวเคราะหโดยใชคาความถและคาเฉลย ( x )2)แบบประเมนความพงพอใจของผใชบรการน ามาหาคาเฉลย ( x ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( SD ) 3)ขอรองเรยนใชคาความถ 7. ผลส าเรจของงาน 7.1 ลดขนตอนการมารบบรการทหองตรวจผปวยนอก จาก 7 ขนตอนเหลอ 6 ขนตอน 7.2 ระยะเวลารอคอยของผปวยนอกเฉลย เทากบ 88 นาทตอคน (จากเดม 179 นาทตอคน) 7.3 ระยะเวลาของผปวยทนดพบแพทยเฉพาะทางทไดรบการนดหมายเปนเวลาไดรบการตรวจภายใน เวลาเฉลย 28 นาทตอคน หลงจากเวลาทนดหมายลวงหนา

7.4 ผลการประเมนความพงพอใจในการใชบรการของผปวยนอกโดยรวมอยในระดบมาก( =3.97 SD=0.63) เมอพจารณารายขอ พบวาอยในระดบมากทสด 1 ขอ คอการแนะน า ประชาสมพนธในการใชบรการ ( = 4.52 SD=0.68) อยในระดบปานกลาง 3 ขอ คอ ความสะดวกสบายโดยทวไป การตรวจรางกาย แพทยใหเวลากบทาน ( = 4.13 , 3.49และ 3.45ตามล าดบ SD=0.64, 0.65และ0.67ตามล าดบ) สวนขออนๆอยในระดบมาก

7.5. ลดขอรองเรยนเรองบรการลาชา/รอนาน หลงจากพฒนาระบบบรการผปวยนอกโดยน าแนวคดลนมาใช ตงแต 15 กนยายน พ.ศ 2557ถง30 ธนวาคม พ.ศ 2557 ในผปวยทไดรบการนดหมายเปนเวลาจ านวน 382 คน พบขอรองเรยนเรองบรการลาชา/รอนาน 5 ครง

8. การน าไปใชประโยชน 8.1 สามารถลดขนตอนและระยะเวลารอคอยการมารบบรการทหองตรวจผปวยนอก 8.2 สามารถท าใหผปวยทนดหมายแพทยเฉพาะทางทไดรบการนดหมายเปนเวลาไดรบการตรวจภายใน 30นาท หลงจากเวลาทนดหมาย 8.3 สามารถลดขอรองเรยนเรองบรการลาชา/รอนาน 8.4 เพมความพงพอใจในการบรการ

10

9. ความยงยาก ปญหา อปสรรคในการด าเนนการ 9.1ในระยะแรกของการพฒนา บคลากรในองคกรบางคนไมเขาใจถงกระบวนการการพฒนาระบบบรการผปวยนอกดวยการนดหมายเปนเวลาในผปวยนดพบแพทยเฉพาะทาง โดยใชแนวคดลน อยางแทจรง ท าใหปฏบตตามแนวทางทก าหนดไมครบถวน 9.2 ขาดทปรกษาในการด าเนนการโดยวธการลน 10. ขอเสนอแนะ 10.1 ควรมการใหความรเกยวกบการด าเนนการพฒนาโดยใชแนวคดลนอยางตอเนอง 10.2 ควรมทปรกษาหรอคณะกรรมการทเกยวกบการพฒนาโดยใชแนวคดลน

ขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนเปนความจรงทกประการ

ลงชอ............................................ (นางสาวพชรพร บญลอลกษณ) ผขอรบการประเมน ................/................../.................. ไดตรวจสอบแลวขอรบรองวาผลงานดงกลาวขางตนถกตองตรงกบความเปนจรงทกประการ ลงชอ................................................. ลงชอ...................................................... (นางวไลวรรณ อธมตชยกล) (นายเพชรพงษ ก าจรกจการ) ต าแหนง หวหนาพยาบาล ต าแหนง ผอ านวยการ ฝายการพยาบาล กลมภารกจดานการพยาบาล โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศโรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ .................../.................../...................... ..................../...................../................... หมายเหต : 1. ผบงคบบญชาเหนอขนไป 1 ระดบในชวงระยะเวลาตงแต1 มกราคม 2556 - 1 พฤศจกายน 2558 คอ นายสขสนต กตตศภกร ปจจบนไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงเปนรองผอ านวยการ ส านกการแพทย เมอวนท 8 มถนายน 2560

2. ผบ งคบบญชาทควบคมดแลการปฏบตงานของผขอรบการประเมนในชวงระยะเวลา ตงแต1 มกราคม 2556 - 30 กนยายน 2558 คอ นางศรวรรณ พรเยศยางกร ปจจบนเกษยณอายราชการ ตงแตวนท 30 กนยายน 2559

11

เอกสารอางอง

กตต ลมอภชาต.(2556).การประยกตใชแนวคดการบรหารการจดการแบบลนเพอเพมประสทธภาพส าหรบ การแจงเตอนกจกรรมดวย Google Calender กรณศกษา คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลย เทคโนโลยราชมงคลศรวชย.วารสารระคาม.4(2) 98-108. เกยรตขจร โฆมานะสน. (2550). ระบบการผลตแบบลน-การจดการกระบวนการทเปนเลศ. สถาบนเพม ผลผลตแหงชาต.กรงเทพฯ. ธานนท โลเกศกระวและคณะ.(2555).การประยกตใชแนวคดแบบลนในการดแลผ ปวย โรคหลอดเลอดสมองตบ หรออดตนระยะเฉยบพลน จงหวดล าปาง.ล าปางเวชสาร 3(2). 90-99. ส านกการพยาบาล กระทรวงสาธารณสข . (2551) . มาตรฐานการพยาบาลในโรงพยาบาล . กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการ สงเคราะหทหารผานศก. แสงระว เทพรอด และคณะ.(2555).การพฒนาประสทธภาพการใหบรการผปวยนอก โรงพยาบาลคลองหลวง จงหวดปทมธาน.เอกสารการประชมวชาการประจ าปสงคมศาสตร มนษยศาสตรและ ศกษาศาสตร ประจ าป พ.ศ. 2556.153 -159. อรสา โพธชยเลศ.(2554).ผลของระบบลนตอคณภาพการใหบรการ.สารนพนธ พฒนาแรงงานและ สวสดการมหาบณฑต. สาขาสาขาวชาสงคมสงเคราะหศาสตรมหาวทยาลยธรรมศาสตร. The Deming Institute. (2016). The PDCA Cycle. Retrieved May 11, 2016, from http://www.deming.org/ theman/theories/pdcacycle

12

ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน นางสาวพชรพร บญลอลกษณ

เพอ ประกอบการแตงตงใหด ารงต าแหนง พยาบาลวชาชพช านาญการพเศษ (ดานการพยาบาลทวไป) ( ต าแหนงเลขท รพท. 133 ) สงกด กลมภารกจดานการพยาบาล ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ ส านกการแพทย เรอง ประสทธผลของโปรแกรมการสอนสขศกษาในโรคความดนโลหตสงโดยใชทฤษฎการดแลตนเอง หลกการและเหตผล องคการอนามยโลกรายงานวาทวโลกมผปวยความดนโลหตสงประมาณ 500 ถง 1,000 ลานคนเฉพาะในอเมรกามผทเปนโรคนจ านวนมากถง 50 ลานคน (กจจา ฤดขจร, 2550) โรคความดนโลหตสงเปนปญหาสาธารณสขทมความส าคญ มแนวโนมเพมมากขน เปนโรคทรกษาไมหายขาด และถาผปวยไมไดดแลตนเองจะท าใหเกดอนตรายจากภาวะแทรกซอนของโรค เชน โรคหลอดเลอดสมอง โรคไตวาย โรคหวใจขาดเลอด จอประสาทตาเสอม เปนตน ในปจจบนการควบคมความดนโลหตทวโลกยงท าไดไมดเทาทควร กลาวคอสามารถควบคมระดบความดนโลหตใหถงเปาหมายทนอยกวา 140 / 90 มลลเมตรปรอท ไดในผปวยเพยงสวนนอย เชนรอยละ29 ในสหรฐอเมรกา รอยละ17 ในแคนาดาและนอยกวารอยละ 10 ในประเทศทางยโรป (พระ บรณกจเจรญ , 2553) ส าหรบในประเทศไทยผลการส ารวจครงลาสดในระหวางปพ.ศ 2547-2549 พบวาชายไทยเปนความดนโลหตสงรอยละ 23 และหญงรอยละ 21 (กจจา ฤดขจร, 2550) ดงนนการดแลตนเองอยางถกวธและตอเนองจงมความจ าเปนส าหรบผปวยโรคความดนโลหตสง ในปจจบนประเทศไทยไดเปลยนไปอยางรวดเรวซงมผลกระทบมาจากกระแสการเปลยนแปลงของสงคมโลกและการเปลยนแปลงของประเทศไทย ทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม รวมถงการใชเทคโนโลยมากขน สงผลตอปญหาสขภาพของประชาชนทเกดจากพฤตกรรมเสยงเพมมากขน จากการบรโภคอาหารไมไดสดสวนและไมเหมาะสม ขาดการออกก าลงกาย การใชชวตประจ าวนทกอใหเกดความเครยดจนเปนผลเสยตอสขภาพกอใหเกดโรคเรอรง ดงนนแนวทางการปองกนทดทสดคอสนบสนนสงเสรมใหประชาชนดแลสขภาพของตนเองมากขน โรคเหลานไมสามารถปองกนไดดวยยาหรอวคซนดงนนแนวทางการปองกนทดทสดคอสนบสนนสงเสรมใหประชาชนดแลสขภาพของตนเองมากข น การศกษาครงนไดท าการศกษาแนวคดทฤษฏการดแลตนเองและการประยกตใชกบผปวย จากการปฏบตงาน ในฐานะพยาบาลวชาชพ พบวายงมผปวยทเขามารกษาในโรงพยาบาลดวยโรคความดนโลหตสงจ านวนมาก และกลบเขารกษาซ าดวยภาวะแทรกซอน จากการประเมนผปวย พบวาผปวยบางรายยงขาดความร ความเขาใจและปฏบตไมถกตอง ดงนนการพฒนาโปรแกรมการสอนสขศกษาในโรคความดนโลหตสงโดยใชทฤษฎการดแลตนเองในครงนจะเนนการดแลตนเองทจ าเปนเมอมภาวะเบยงเบนทางดานสขภาพอนเนองมาจาก ความเจบปวยดวยโรคความดนโลหตสงเพอใหผปวยสามารถดแลตนเองไดและปองกนภาวะแทรกซอน ทจะเกดขนโดยเฉพาะโรคหลอดเลอดสมอง ซงพยาบาลมวธการชวยเหลอโดยวธการสอนสขศกษาซงเปน

13

วธการทจะชวยเหลอผปวยในการพฒนาความรหรอทกษะและเปนวธการทส าคญมากวธหนงในการพฒนาความสามารถของผปวยในการดแลตนเองของผปวยโรคความดนโลหตสง เพอปองกนภาวะแทรกซอนโรคหลอดเลอดสมองในอนาคตและลดการสญเสยทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณและเศรษฐกจของประชาชนและประเทศชาต จากงานวจยของวรยา สขวงศและคณะ ( 2554 ) เรองประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาโดยประยกตใชทฤษฎการดแลตนเองในผปวยโรคความดนโลหตสง พบวาหลงการทดลอง กลมตวอยางมคะแนนเฉลยความรในการดแลตนเองสงกวากอนการทดลอง แสดงวาโปรแกรมสขศกษามผลท าใหเกด การเปลยนแปลงความรและพฤตกรรมการดแลตนเองดขน โรงพยาบาลหลวงพอทวศกด ชตนธโร อทศ เปนโรงพยาบาลระดบทตยภม มผปวยโรคเรอรงทเขารบการรกษาในโรงพยาบาลจ านวนมาก พบวาโรคทผปวยมารบการรกษามากเปนอนดบ 1 คอโรคความดนโลหตสงและพบวาแนวทางการวางแผนการดแลผปวยยงไมมความชดเจน ยงขาดความตอเนอง และยงขาดการประสานงานและการท างานรวมกนระหวางทมสหสาขาวชาชพทมประสทธภาพ ดงนนหากมการพฒนาโปรแกรมการสอนสขศกษาในโรคความดนโลหตสงกจะท าใหสามารถมการดแลผปวยทมประสทธภาพ ผปวยมความรทเพมขนในการดแลตนเองและปองกนการเกดภาวะแทรกซอน ซงจะสงผลใหผปวยมคณภาพชวตทด สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข วตถประสงคและหรอเปาหมาย วตถประสงค

1. เพอใหผปวยมความรและความสามารถในการดแลตวเองเรองโรคความดนโลหตสง 2. เพอปองกนการเกดภาวะแทรกซอนจากโรคความดนโลหตสง 3. เพอใหมแนวทางในการดแลผปวยโรคความดนโลหตสง

เปาหมาย ผปวยโรคความดนโลหตสงสามารถดแลตนเองไดอยางถกตอง กรอบการวเคราะห แนวคด ขอเสนอ ความดนโลหตสงหมายถงการมความดนซสโตลคสงกวา 140 มลลเมตรปรอท และมความดนไดแอสโตลคสงกวาหรอเทากบ 90 มลลเมตรปรอท และความดนซสโตลคสงกวา 130 มลลเมตรปรอท และมความดนไดแอสโตลคสงกวาหรอเทากบ 85 มลลเมตรปรอทในผปวยทมภาวะเบาหวานและผปวยทมการท าหนาทของไตผดปกตไมวาความดนซสโตลคหรอไดแอสโตลคสงเกนเกณฑกถอวาเปนความดนโลหตสงได (ผองพรรณ อรณแสง,2552 อางถงในวรยา สขวงศและคณะ, 2554 ) สาเหต จดกลมผปวยเปน 2 กลมใหญตามสาเหตทท าใหเกดคอ Essential hypertentionและSecondary hypertention ดงน(วทยา ศรมาดา,2550)

2

14

1. ความดนโลหตสงปฐมภมหรอไมทราบสาเหต (Essential hypertention) เปนกลมทไมทราบสาเหตแนชด แตพบวามความสมพนธกบภาวะบางอยาง ไดแก ปรมาณเกลอทรบประทาน การดมสรามาก ประวตครอบครว อวนและน าหนกเกน 2. ความดนโลหตสงทตยภม(Secondary hypertention) เกดจากสาเหตทอธบายได ไดแก Primary renal disease, Oral contraceptives, Pheochromocytoma, Primary hyperaldosteronism, Cushing syndrome ,Sleep apnea syndrome,Coarctation of the aortaและโรคตอมไรทออนๆ อาการของผปวยโรคความดนโลหตสง ผทมความดนโลหตสงในระดบเลกนอยหรอปานกลางมกจะไมมอาการ เมอมระดบความดนโลหตทสงขนจงจะพบอาการ แตไมเฉพาะเจาะจง อาการทอาจพบได ไดแก ปวดศรษะ มกปวดบรเวณทายทอยในตอนเชาหลงตนนอน เวยนศรษะ มนงง เลอดก าเดาไหล ตาพรามว แนนหนาอก หายใจล าบาก(ผองพรรณ อรณแสง,2552 อางถงในวรยา สขวงศและคณะ, 2554 ) ภาวะแทรกซอนของโรคความดนโลหตสง ผปวยทไมไดรบการรกษาและดแลตนเองอยางสม าเสมอจะมโอกาสเกดความผดปกตของอวยวะทส าคญตางๆไดแกหวใจ ไต สมองและจอประสาทตาเสอม เปนตน เนองจากความดนโลหตสงจ าท าใหผนงหลอดเลอดแดงแขง ท าใหเลอดไปเลยงอวยวะตางๆไมได ดงน(ผองพรรณ อรณแสง,2552 อางถงในวรยา สขวงศและคณะ, 2554 ) 1.หวใจ จะท าใหหวใจหองลางซายโตจนกระทงหวใจวาย เกดภาวะบวม นอนราบไมได เหนอยหอบ ยงอาจท าใหเลอดไปเลยงหวใจไดไมดเนองจากเสนเลอดหวใจเกดภาวะตบ ท าใหเกดกลามเนอหวใจขาดเลอดไปเลยง จะมอาการเจบหนาอก ถามอาการรนแรงอาจถงขนเสยชวตได 2.สมอง หลอดเลอดทไปเลยงสมองเกดการตบตน ท าใหเลอดไปเลยงสมองไมพอ เกดอมพฤกษหรออมพาตไดขนอยกบความรนแรงของโรค ในรายทมความดนโลหตสงอยางรนแรง ไมไดรบการรกษาและดแลอยางตอเนองจะท าใหเกดเสนเลอดในสมองแตก ยงถาเกดในสมองสวนส าคญแตก จะท าใหผปวยเสยชวตอยางกระทนหน 3.ไต เกดภาวะไตวายเรอรงเนองจากหลอดเลอดแดงเสอมไปเลยงไตไมพอ เกดไตวายยงจะท าใหความดนหตสงขน 4.จอประสาทตาเสอม จะเกดการเสอมของหลอดเลอดแดงทไปเลยงตาอยางชาๆ ตอมาอาจจะเกดภาวะหลอดเลอดแตกในจอตาได ท าใหประสาทตาเสอม ตามวเรอยๆจนตาบอดไดในทสด การปฏบตตวของผปวยโรคความดนโลหตสง ผปวยโรคความดนโลหตสง จ าเปนตองมความรในการดแลตนเอง ดงน(วรยา สขวงศและคณะ, 2554 ) 1.การลดการรบประทานอาหารเคมเนองจากอาหารทมเกลอสงจะกระตนใหมการหลงฮอรโมนแนทรยเรตค ซงมผลเพมความดนโลหต นอกจากนยงกระตนกลไกการหดรดตวของหลอดเลอดของระบบประสาทสวนปลาย

3

15

2.การควบคมน าหนกไมใหมน าหนกเกนหรออวน ความอวนจะท าใหมไขมนมาสะสม มผลท าใหความโลหตสงได 3.การออกก าลงกายอยางสม าเสมอและการลดความเครยดดวยวธทเหมาะสม การออกก าลงกายชวยใหรางกายหลงสารเอนโดฟน (endorphin) จะท าใหเกดความสขและชวยเพมระดบไขมนHDL(High density lipoprotein) ชวยลดอบตการณการเกดโรคหลอดเลอดหวใจและสมอง 4.การรบประทานยาอยางสม าเสมอเพอควบคมระดบความดนโลหต ลดภาวะแทรกซอนและการเสยชวตทเกยวของกบหวใจ หลอดเลอดและไต 5.หลกเลยงการดมเครองดมแอลกอฮอลเนองจากแอลกอฮอลมฤทธกระตนการท างานของหวใจและการขยายตวของหลอดเลอด ท าใหการไหลเวยนโลหตเพมขนจงเกดความดนโลหตสง 6.หลกเลยงการสบบหร เนองจากบหรท าลายระบบการท างานของรางกายและเพมความดนโลหตสง 7.การมาตรวจตามนดเพอตดตามผลการรกษา โปรแกรมการใหความรในโรคความดนโลหตสง หมายถงความรเกยวกบโรคความดนโลหตสง ความรเรองการดแลตนเอง และพฤตกรรมการดแลตนเองของผปวยความดนโลหตสง โดยโปรแกรมการใหความรทจะใชในครงน ประกอบดวยการใหความร 2 ครง เปนการบรรยายประกอบภาพพลก ( มเนอหาเกยวกบความหมาย สาเหต อาการ การรกษา ภาวะแทรกซอนทอาจเกดขน การปฏบตตนดานการรบประทานอาหาร การใชยา การออกก าลงกาย การจดการกบความเครยด การหลกเลยงเครองดมทมแอลกอฮอล การหลกเลยงการสบบหร ) การตอบค าถาม การแจกเอกสารขอมล(แผนพบ)เกยวกบโรคความดนโลหตสง การปฏบตตนของผปวยความดนโลหตสง การสาธตการออกก าลงกายและการแนะน าอาหารจากโมเดลอาหาร

ขนตอนการด าเนนงานดงน 1. ศกษา คนควา ต ารา เอกสารวชาการเกยวกบประสทธผลของโปรแกรมการสอนสขศกษาใน โรคความดนโลหตสง 2. ก าหนดกลมผปวยโรคความดนโลหตสง 2..1 วนจฉย วาเปน Hypertension ครงแรก 2.2 HT in the young (อายนอยกวา 35 ป) 2.3 ระดบความดนโลหตมากกวา 140/90 มลลเมตรปรอท ×3 visit ( ตดตอกน 3 ครง ทมารบการรกษา) หรอมากกวา 180/100 มลลเมตรปรอท × 1 visit ( 1 ครงทมารบการรกษา ) 2.4 ผปวยทพรองความรในการดแลตวเอง 3. จดท าโปรแกรมการใหความรโรคความดนโลหตสงและการดแลตนเอง น าไปใหผเชยวชาญตรวจสอบความถกตอง

4

16

4. ด าเนนการใหความรตามโปรแกรมการใหความรเรองโรคความดนโลหตสงและความรเรองการดแลตนเอง 5. ตดตามผลหลงการด าเนนการตามโปรแกรมการใหความรเรองโรคความดนโลหตสงและการดแลตนเองในวนทผปวยมาตามนดครงตอไป โดยตดตามคาความดนโลหตและประเมนพฤตกรรมการดแลตนเองจากแบบสอบถาม ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.ใชเปนแนวทางในการใหความรผปวยโรคความดนโลหตสงและญาต 2.ผปวยเกดความรความเขาใจในการดแลตวเองเกยวกบโรคความดนโลหตสง 3.ผปวยไมเกดภาวะแทรกซอนจากโรคความดนโลหตสงและมคณภาพชวตทด

ตวชวดความส าเรจ 1. มโปรแกรมการสอนผปวยโรคความดนโลหตสงภายในป 2560 2. ผปวยโรคความดนโลหตสงมความรในการดแลตนเองตามเกณฑทก าหนด มากกวารอยละ 80 ลงชอ............................................ (นางสาวพชรพร บญลอลกษณ) ผขอรบการประเมน ............./................../................

5

17

เอกสารอางอง

กจจา ฤดขจร. (2550) . ลดความดนโลหตสงอยางไดผล.กรงเทพฯ : CT Printing Limited. จนทรเพญ สนตวาจา. (2553) . แนวคดพนฐาน ทฤษฎและกระบวนการพยาบาล.นนทบร : ธนาเพลส. พระ บรณะกจเจรญ. (2553 ).โรคความดนโลหตสงปฐมภม.กรงเทพฯ:ส านกพมพหมอชาวบาน . วทยา ศรมาดา.(2550).ต าราอายรศาสตร4.พมพครงท 3.กรงเทพฯ:โรงพมพแหจฬาลงกรณมหาวทยาลย. วรยา สขวงศและคณะ. (2554) .ประสทธผลของโปรแกรมสขศกษาโดยประยกตใชทฤษฎการดแลตนเอง

ใน ผปวยความดนโลหตสง. รายงานวจยของมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา .